BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI TEKNÝK BOYUTLAR

Transkript

1 BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI TEKNÝK BOYUTLAR

2 PP-R HAMMADDENÝN MEKANÝK VE TERMAL ÖZELLÝKLERÝ Özellik Veri Birim Test Metou Deðer Yoðunluk Erime Akýþ Ýnisi Akma Noktasýnaki Gerilme Dayanýmý Akma Noktasýnaki Uzama Oraný Elastiklik Moülü Sertlik Ýneksi Shore D Sertliði Charpy Darbe Dayanýmý (Çentiksiz) Charpy Darbe Dayanýmý (Çentikli) Vicat Yumuþama Noktasý +23 o C MFR 230/ MFR 230/2, MFR 230/ mm/ak. mm/ak. secant N/30s (3 sec value) +23 o C 0 o C -30 o C +23 o C 0 o C -30 o C VST / A / g/cm 3 g/ ak. g/ ak. g/ ak. Mpa % Mpa N/mm 2 KJ / m 2 KJ / m 2 KJ / m 2 KJ / m 2 KJ / m 2 KJ / m 2 o C ISO 83 ISO 33 ISO 33 ISO 33 ISO 27 ISO 27 ISO 27 ISO 39/ DIN 3 ISO 79 /eu ISO 79 /eu ISO 79 /eu ISO 79 /eu ISO 79 /eu ISO 79 /eu ISO 306/A 0,-0,9 0,-0,6 0,2-0, 0,8-, > Kýrýlma Yok Kýrýlma Yok , Erime Noktasý - o C DSC - Isý Ýletkenliði - W/Mk DIN 262 0,2 Lineer Genleþme Katsayýsý (Ort. - o C) - /K DIN 32,. - Yüzey Direnci - Ohm DIN VDE 0303 > Tablo. HAMMADDE ÖZELLÝKLERÝ Pilsatherm PP3 Boru ve Ek Parçalarý beyaz Polypropylene Ranom Copolymer en yapýlmýþtýr. Beyaz Pilsatherm PP3 Boru ve Ek Parçalarý sýcak ve soðuk su sistemleri için tasarlanmýþ olup enüstriyel su taþýmacýlýðý için e uygunur.

3 PÝLSATHERM BORULARIN SERVÝS SÜRESÝ Sýcaklýk o C Servis Ömrü Yýl Çalýþma Basýncý (bar) PN PN,8 33,,6 3,2,0 30,0,2 28, 3,8 27,6 3,6 27,2 2,6,2 2, 2,8,6 23,,0,0,8 2,6,0,0 9,6 9,2 9,2 8, 9,0 8,0 8,,8 8,0,0 7,6,2 7,2, 6,6 3,2 7,0,0 6,2 2, 6,0 2,0,2,,6 9,2,6,2,0,0, 8,8 3,6 7,2 3,2 6,, 8,8 3, 6,8 3,0 6,0 2,,8 3, 6,8 2,,8 2,0,0,8 3,6 2,0,0, 2,8,2 2, Tablo 2. PÝLSATHERM BORULARIN ÝÇ BASINÇ TEST GRAFÝÐÝ Þekil.

4 PÝLSA PP3 BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI BORULAR BORU / PPBB s( Bar) s( Bar) ALÜMÝNYUM FOLYOLU BORU / ALPP3 YAPIÞTIRMA T / PPYT D L L L YAPIÞTIRMA EK PARÇALAR YAPIÞTIRMA MANÞON / PPYM YAPIÞTIRMA DÝRSEK o / PPYD s D L k D L t D D2 D3 ÝNEGAL T / PPRT D D2 D3 2 3 L L L2 L3 L xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx YAPIÞTIRMA DÝRSEK o / PPYD D L t ÝSTAVROZ TE ANMA ÇAPI Ø D L L L KUYRUKLU YAPIÞTIRMA DÝRSEK KUYRUKLU PPYD ANMA ÇAPI Ø / 2 D L L L Bütün ölçüler mm ir.

5 PÝLSA PP3 BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI REDÜKSÝYON / PPR / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / DÝÞÝ REDÜKSÝYON/PPR(FF) ANMA ÇAPI Ø / / D D2 L L2 3. D L L L L3 KÖPRÜ G a 6 80 YAPIÞTIRMA KÖRTAPA / PPYQ DÝÞLÝ KÖRTAPA / PPDQ x/2 x3/ x D L G /2" 3/" " L 3 3 ÝKÝ TARAFI YAPIÞTIRMA RAKOR / PPYR FLANÞ ADAPTÖRÜ KLÝPS L FOLYOLU KLÝPS L ANMA ÇAPI Ø D D2 L L k ÝKÝLÝ KLÝPS L L BRANÞMAN ANMA ÇAPI Ø / / / / / / / / D0 2 D D2 L k KÝLÝTLÝ BORU KELEPÇESÝ ANMA ÇAPI Ø D OMEGA (Fiyonk) Bütün ölçüler mm ir.

6 PÝLSA PP3 BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI ÝÇ VE DIÞ DÝÞLÝ PARÇALAR SIVA ALTI BATARYA BAÐLANTISI ÝÇTEN DÝÞLÝ x/2 x/2 x/2 G L L L2 /2" /2" /2" SIVA ALTI BATARYA BAÐLANTISI DIÞTAN DÝÞLÝ x/2 x/2 x/2 G L L L2 /2" /2" /2" ÝÇTEN DÝÞLÝ DÝRSEK / PPID G L L L2 x/2 x3/ /2" /" x/2 /2" x3/ 3/" x/2 /2" x3/ 3/" x 3. " x3/ 3. 3/" DIÞTAN DÝÞLÝ DÝRSEK / PPDD G L L L2 L3 x/2 x3/ /2" /" x/2 /2" x3/ 3/" x/2 /2" x3/ 3/" x 3. " x3/ 3. 3/" ÝÇTEN DÝÞLÝ ADAPTÖR / PPIA G L L L2 x/2 x/2 /2" /2".0.0 x3/ 3/" x/2 /2" x3/ 3/".0. x 3. " x3/ 3. 3/" VANALAR DIÞTAN DÝÞLÝ T / PPDT G L L L2 L3 x/2x x3/x /2" /".0 3. x/2x /2" x3/x 3/" xx " ÝÇTEN DÝÞLÝ T / PPIT G D D L x/2x x3/x /2" /" x/2x /2" x3/x 3/" xx " VANA PPR KÜRESEL VANA L L k h L D D L L L DEKORATÝF BAÞLI ANKASTRE VANA G L L2 L 3/" /" " ÜÇGEN BAÞLI ANKASTRE VANA G L L2 L 3/" /" " L DIÞTAN DÝÞLÝ ADAPTÖR / PPDA G L L L2 L3 x/2 x/2 /2" /2" x3/ 3/" x/2 3/" x/2 /2" x3/ 3/" x 3. " x3/ 3. 3/" Bütün ölçüler mm ir.

7 ANAHTAR AÐIZLI EK PARÇALAR METAL ÝÇTEN DÝÞLÝ RAKOR G L /2" 3/".0 3. " /". 9../2" 23. ÝÇTEN DÝÞLÝ T / PPIT-AA G D x/2x /2" 30.0 x3/x 3/" 30.0 x/2x /2" 3.0 x3/x 3/" 3.0 xx 3. " 3.0 D L L L METAL DIÞTAN DÝÞLÝ RAKOR G L /2" 3/".0 3. " /". 9../2" 23. DIÞTAN DÝÞLÝ T / PPDT-AA G L L L2 L3 x/2x /2".0 2. x3/x /2" x/2x /2" x3/x 3/" xx 3. " ÝÇTEN DÝÞLÝ ADAPTÖR / PPÝA-AA G L L L2 x/2 x/2 /2" /2".0.0 x3/ 3/" x/2 /2" x3/ 3/".0. x 3. " x3/ 3. 3/" x./2 39../" x./2 9../2" x " x2./ /2" x " x 9. " ÝÇTEN DÝÞLÝ DÝRSEK / PPID-AA G L L L2 x/2 /2" x3/ x/2 x3/ x x3/ /2" /2" /" /" /" DIÞTAN DÝÞLÝ ADAPTÖR / PPDA-AA G L L L2 L2 x/2 x/2 /2" /2" x3/ 3/" x/2 /2".0.0. x3/ 3/".0.0. x 3. " x3/ 29. 3/" x./2 39../" x./2 9../2" x " x2./ /2" x " x 9. " DIÞTAN DÝÞLÝ DÝRSEK / PPDD-AA G L L L2 L3 x/2 /2" x3/ x/2 x3/ /2" /2" /" x 3. " x3/ 3. 3/" Bütün ölçüler mm ir.

8 PÝLSATHERM-BEYAZ BORU KAYNAK KURALLARI Boru çapý (mm.) Kaynak Derinliði (mm.) Isýtma Süresi (sn.) Birleþtirme Süresi (sn.) Soðutma Süresi (ak.) Tablo El Kaynak Makinasý Kaynak Makinasý PÝLSATHERM BORULARIN BÝRLEÞTÝRME YÖNTEMÝ BORU KESÝLÝR... Kaynak makinesi 260 o C ye ayarlanarak çalýþtýrýlmalýýr. Isýnýn 260 o C ye geliðini gösteren kontrol lambasýnýn sönmesiyle kaynak iþlemine geçilmeliir. Borular ölçülere uygun boylara boru eksenine ik þekile kesilmeliir. Kaynak mesafesi boru ucunan itibaren iþaretlenmeliir. EÐER BORU ALÜMÝNYUM FOLYOLU ÝSE... Dýþtaki PP tabaka ve Alüminyum Folyo özel aparatý ile soyulmalýýr. BORU VE FITTINGS ISITILIR... Kaynak yapýlacak boru ve ek parçalarýn birleþme yüzeylerinin temiz olmasýna ikkat eilmeliir. Gerekirse kaynak kýsýmlarý alkol ile temizlenmeli ve emici kaðýt veya kuru bir bezle kurulanmalýýr. Eksenel olarak kaynak paftasýna geçirilen boru ve ek parçalar hiçbir þekile çevrilmemeliir. Isýtma süresi yukara belirtilen tabloya göre saptanmalýýr. VE BÝR DAHA AYRILMAMAK ÜZERE BÝRLEÞTÝRÝLÝR... Boru ve ek parçalar ayný ana ýsýtýlýp ýsýtma süresi sonuna tek hareketle ani olarak çýkarýlmalý ve çevrilmeen eksenel olarak birbirine bastýrýlarak birleþtirilmeliir. Bir sonraki kullaným için kaynak makineleri her kaynaktan sonra temizlenmeliir. Þekil 2.

9 PÝLSA ALÜMÝNYUM FOLYOLU BORULARIN TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ Hammae: PP3 ve Alüminyum Folyo. Tüm kalorifer ve sýcak su tesisatlarý için iealir. Ses geçirmez, asit ve klora ayanýklýýr. Sýcaklýkla karþýlaþýnca sarkma yapmaz, uzamasý ise minimum seviyeeir. Ýþletme basýncý o C e bar, o C e bar ýr. Özel aparatý ile alüminyum tabaka soyularak, kýsa süree kolaylýkla ek parçalara baðlantý yapýlabilir. Plastik özelliði taþýýðý için hafiftir, taþýnmasý ve montajý kolayýr. Örnek: Sýcaklýk Deðiþimi (Dt) = K Boru boyu (L) = m Uzama (DL) =. mm/m x.0 m = 7 mm Sýcaklýk Deðiþimi (Dt) Þekil 3. L mm/m Uzama BORUNUN TERMAL GENLEÞMESÝ PP Boruan geçen akýþkan sýcaklýklarý eðiþime uðraýðýna, boru hattýna a uzunlamasýna eðiþmeler olur. Deðiþik sýcaklýklara oluþan uzamalar aþaðýaki tabloa verilmiþtir. LÝNEER GENLEÞME KATSAYISI Sýcaklýk Deðiþimi Test Yöntemi Birim Lineer Genleþme Katsayýsý m Borua Uzama -30 o C - 0 o C 0 o C - 30 o C 30 o C - 60 o C 60 o C - o C ASTM D 696- ASTM D 696- ASTM D 696- ASTM D 696- / o C / o C / o C / o C Tablo. 0.6E-.0E-.E-.70E- 0.2 cm 0.3 cm 0. cm 0. cm Sýcak sývý iletimine kullanýlan ve yatay öþenen borulara uzama ikkate alýnarak esnemeye olanak veren baðlantýlar araya konulmalýýr. Boru taþýyýcý estek aralýklarýný m en üþük tutmalý ve boru, esteklere rahatça hareket eebilmeliir. ÖRNEK: Sýcaklýk 0 o C en o C ye çýktýðýna, m borunun uzamasý: =.2 cm olur. TESÝSAT / PROJE Polypropylene Ranom Copolymer tesisat borularý, galvanizli metal boru tesisatlarý gibi geleneksel sisteme benzer þekile öþenir. Yalnýz, malzemenin aha yüksek orana genleþmesinen kaynaklanan hususlara özellikle ikkat eilmeliir. Tesisat, sýva üzerine öþenebileceði gibi, sýva altýna a güvenle öþenebilir. Polypropylene Ranom Copolymer boru ve fitting aðýrlýðý, metal borunun 9 a biri olup, tesisatýn öþenmesi pratik, zahmetsiz, çabuk ve temizir. Polypropylene tesisat borularýnýn genleþme ayarlamasý genele tek yöne gerçekleþtirilebilir. Bunu yaparken ikkat eilmesi gereken husus, borunun eksenel yöne serbest hareket eebilmesinin saðlanmasýýr. Genleþmenin bir yöne planlanmasý mümkün eðilse, esnetme borusu eklenmeliir. Bunlar OMEGA veya Serbest bükülme parçalarý olabilir. Þekil.

10 Esnetme borularý inþaatlara kolayca yapýlabilir. Bir aet esnetme borusu için saece uygun miktara boru ve aet irsek yeterliir. Serbest bükülme parçasý boyu (Ls) þu formülle hesaplanabileceði gibi þekil 8 e e görülebilir. Ls=CÖ DL Formüle L s= Serbest bükülme parçasý boyu, mm. = Boru ýþ çapý, mm. L= Uzama miktarý, mm. C= Malzeme sabit katsayýsý (PP3 için C=3) Uzunluðu m yi geçen üz boylara genleþmeye karþý kesinlikle esnetme borusu uygulanmalýýr. Boru tesisatý öþenirken boru hatlarýnýn kesiþme noktalarýna köprü parçasý kullanýlarak ikey karþýlanan borularýn ayný üzleme öþenmeleri saðlanýr. SABÝT DESTEK Sabit estekler belirli noktalara boruyu sabit olarak estekleyerek, bu noktalara istenmeyen boru hareketleri önlenmiþ olur. Bu noktalara estek irenci oðal olarak kayar esteklere oranla aha güçlü yapýlmalýýr. Sabit esteklerin gerçekleþtirilmesine fittingleren fayalanýlýr. Ancak önüþ noktalarýna sabit estek yapýlmayýp, yön eðiþiklikleri boru içine gerçekleþtirilmeliir. Sabit noktalar boru tesisatýný uzama ve kýsalma gibi genleþmeleri mümkün kýlacak, engellemeyecek bölümlere ayýrmalýýr. Genellikle uzama/kýsalma gibi genleþmeler serbest bükülme parçalarý ile saðlanýr. Þekil ve þekil te sunulan prensip taslaklarýna genleþmenin etkisi ve gierilmesi gösterilmekteir. Þekil 7. Þekil. Þekil 8. Boru genleþme miktarýna (DL) baðlý olarak, serbest bükülme parçasý boyu (Ls) Þekil 6.

11 Gerekli urumlara Polypropylene Tesisat Borularý ýsýtýlarak bükülebilir. Ancak bu amaçla ýsýtmak için, borulara alev tutulmamalý, ýsýtma sýcak hava üfleyen cihazlarla gerçekleþtirilmeliir. Bükmek için borularý o C ye kaar ýsýtmak yeterliir. Önerilen en az büküm yarýçapý Tablo 6 a verilmiþtir. Yatay olarak öþenen tesisat borularýnýn tespit kelepçesi ara mesafeleri, boru hammaesine, boru et kalýnlýklarýna, olu haleki boru aðýrlýðýna ve tesisatýn kullanýlacaðý sýcaklýklara baðlýýr. Önerilen kelepçe aralýklarý Tablo te gösterilmiþtir. Düþey konumaki tesisat borularýna a ayný Þekil 9. kelepçe mesafelerinin kullanýlmasý önerilir. TESÝSAT BACASINDAKÝ UYGULAMALAR Tesisat bacasýnaki kolon borusunan aire giriþlerineki baðlantýlar yapýlýrken aha sonra borular lineer olarak genleþebileceði için aþaðýaki teknikleren biri kullanýlarak önlem alýnmalýýr. Þekil 9 A : Baðlantý uvaran bir a mesafesi kaar uzakta olabilir. Þekil 9 B : Borunun aireye giriði yere aha geniþ bir elik býrakýlarak yapýlabilir. Þekil 9 C : Boru aire giriþine L þekline bir branþmanla girilir. TESÝSAT BORU VE EK PARÇALARININ MONTAJI mm Kelepçe ara mesafesi (cm) o C 30 o C o C o C 60 o C 70 o C Boru Tablo. Büküm Rayüsü. min (R=8x) Boru tesisatlarýnýn güvenilirliði, kullanýlan malzemenin yanýsýra tesisat ek yerlerine ve ek parça baðlantýlarýnýn saðlýklý oluþuna baðlýýr. Tesisat sistemine kullanýlan boru ve ek parçalar ayný hammaeen üretiliði için homojen baðlantýlar oluþtururlar. Baþlýca 2 tip baðlantý sistemi varýr. a) Diþli baðlantýlar: Galvaniz boru baðlantýlarýna oluðu gibi iþli ek parça ve boru baðlantýlarýnan ibarettir. b) Füzyon kaynaðý ile yapýlan baðlantýlar: ) Ek parça ve boru uçlarýnýn ýsýtýcý elemanlarla ýsýtýlmasýyla gerçekleþtirilen muf veya alýn kaynak sistemi. 2) Elektrofüzyon kaynak tekniðine uygun üretilmiþ ek parçalar kullanýlarak yapýlan kaynaklar. Elektrofüzyon tekniði pahalý oluðu için muf kaynak yöntemi aha yaygýn kullanýlmaktaýr. Kaynakla birleþtirilmiþ boru ve ek parça baðlantýlarý, çekme eneyine tabi tutuluðunan borunun kopma noktasýna geliði hale kaynak yerinin etkilenmeiði görülecektir. Bu þekile yapýlmýþ kaynakla ele eilen baðlantýlar en az borunun kenisi kaar irençliir. Tablo 6.

12 MUF KAYNAÐININ YAPILMASI Boru Çapý (mm) Kaynak Mesafesi, t (mm) 3.0 Kaynak hazýrlýðý Borular gerekli boya uçlarý boru eksenine ik ( erece) olacak þekile kesilir. Boru baþlarýnýn ýþ uçlarý ise býçakla pahlanýr. Kaynatýlacak kýsýmlar alkol ile temizlenmeli ve kuru bir bez veya emici bir kaðýtla kurulanmalýýr. Muf erinliði (kaynak mesafesi) boru ucunan itibaren iþaretlenir. Kaynak makinesine sýcaklýk 260 o C (± o C) ye ayarlanýr. Sýcaklýk göstergesi yanýnaki kýrmýzý lamba sönünce kaynak sýcaklýðýna eriþilmiþtir. Kaynak makinesinin muf ve boru ýsýtýcýlarý a temiz olmalýýr. Kaynak yapýlmasý Boru ucu ve ek parça muf ýsýtýcýlarýna eksenel yöne itilerek ýsýtýlýr. Boru ve ek parça ayný ana ýsýtýcýlaran ayrýlarak eksenel yöne birleþtirilir. Kaynak yapýlýktan sonra, ýsýtýcý bir sonraki kullaným için temizlenmeliir. Tablo Boru çaplarýna göre muf erinlikleri Þekil. UYGULAMA STANDARTLARI DIN 988 DIN 9 DVGW W 3 DVS 27 Bölüm DVS 28 Bölüm KTW Tasviyesi DIN 2999 DIN 928 DIN 8077 DIN 8078 DIN 972 DIN 6-9 Bölüm DIN 962 Bölüm Ýçme suyu tesisatlarý için TRWI ve DVGW teknik kurallarý Üst inþaatta ve su tesisatlarýna ses izolasyonu. Baðlayýcýlar ve boru baðlantýlarý, içme suyu tesisatlarý, gerekler ve kontrol. Isý elemaný kaynaðý. PP termoplastik boru tesisatlarý. Makineler ve aletler. Termoplastik maelerinin ýsý elemaný manþon kaynaðý için. Fizyolojik kusursuzluk. Feeral Saðlýk Dairesinin önerilerine göre VOB, C Böl. Bina içi gaz, su ve kanalizasyon çalýþmalarý. Withworth boru sarmalý, silinirik iç sarmal ve konik ýþ sarmal zorunluluðu. Boru baðlantýlarý, tesisat parçalarý, öþeme, genel irektifler. PP borular, ölçüler PP maesinen üretilen PP-R borularý (Tip3) a bu norma göre yapýlýr. PP borular genel kalite gerekleri, kontrol PP maesinen imal PP-Borular (Tip 3) bu norma göre kontrol eilir. Boru baðlantýlarý ve boru tesisat parçalarý. PP maesinen imal, manþon kaynaðý için enjeksiyon ökümü form parçasý. Boru baðlantýlarý ve boru tesisat parçalarý. PP maesinen imal, Genel Kalite Gerekleri, Kontroller, PP-R, Tip 3 enjeksiyon form parçalarý bu norma göre kontrol eilir.

13 KULLANIRKEN DÝKKAT EDÝLMESÝ GEREKEN HUSUSLAR YANLIÞ DOÐRU Sert vurmalarý ve boru uçlarýnýn çarpmalarýný önleyiniz. Zarar görmüþ veya kesim yerinen çatlamýþ borularý kullanmayýnýz. Birleþtirikten sonra boru ve parçalarý çevirmeyiniz. Konik iþli parçalarý kullanmayýnýz. Uzun süre UV ýþýnlarýna maruz býrakmayýnýz. Dikkatli yerleþtiriniz. Boruyu saece keskin aletle kesiniz. birleþtirme anýna o ye kaar çevirebilirsiniz. Saece üz iþli armatürleri kullanýnýz. Aþýrý sýkmaktan kaçýnýnýz. Güneþ ve yaðmuran koruyunuz. Metal parçalarý kapama amacýyla kullanmayýnýz. Sert vuruþlarý ve inþaatlara üzerlerine sert cisimlerin üþmesini önleyiniz. Armatürleri sýkarken aþýrý kenir kullanmayýnýz. Açýk ateþle ýsýtmayýnýz. Kirlenmiþ boru ve parçalarý kaynak yapmayýnýz. Plastik parçalar kullanýnýz. Açýktaki borularý örterek koruyunuz. Sýkma iþlemlerine özellikle yapýþtýrýcý ve bant kullanýlmasý önerilir. Bükme iþlemine sýcak hava kullanýnýz. En yüksek bükme ýsýsý o C. Saece temiz materyal kullanýnýz.

14