T.C. BEYKENT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTÜTÜSÜ İŞLETME YÖNETİMİ ANABİLİM DALI İŞLETME YÖNETİMİ BİLİM DALI İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ DERSİ

Transkript

1 T.C. BEYKENT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTÜTÜSÜ İŞLETME YÖNETİMİ ANABİLİM DALI İŞLETME YÖNETİMİ BİLİM DALI İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ DERSİ İŞ ANALİZİ VE İŞ DEĞERLEME ÇALIŞMASI (MBA 2010 Bahar Dönemi Ders Ödevi) Gözde MERT İSTANBUL, 2010

2 T.C. BEYKENT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTÜTÜSÜ İŞLETME YÖNETİMİ ANABİLİM DALI İŞLETME YÖNETİMİ BİLİM DALI İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ DERSİ İŞ ANALİZİ VE İŞ DEĞERLEME ÇALIŞMASI (MBA 2010 Bahar Dönemi Ders Ödevi) Hazırlayan; Gözde MERT Öğretim Üyesi; Doç. Dr. Hakan KIŞLAL İSTANBUL, 2010

3 YEMİN METNİ Sunduğum ödevimi Akademik Etik İlkelerine bağlı kalarak, hiç kimseden akademik ilkelere aykırı bir yardım almaksızın, bizzat kendimin hazırladığına and içerim Gözde MERT

4 İŞ ANALİZİ VE İŞ DEĞERLEME ÇALIŞMASI Gözde MERT Özet Bu raporlama, Gözde Bilgi Teknolojileri (GBT) Limited Şirketi nde yapılan iş analizi ve iş değerleme çalışmalarını kapsamaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın yapılması hakkında bilgiler verilmiştir. Daha sonra ele alınan GBT Ltd. Şti. tanıtılmış, bu işletmede gerçekleştirilen tüm faaliyetler tespit edilmiştir. Bu faaliyetler hakkında toplanan bilgi ve belgelerden yararlanılarak, kısa bir ön analiz yapılmış ve iş analizi formu hazırlanmıştır. Daha sonra, buna göre; iş tanımları yapılmıştır. Bu işlem, anket, gözlem ve mülakatlara göre icra edilmiştir. Müteakiben işin gerekleri ile işgörenin görev ve sorumlulukları tanımlanmıştır. İş değerleme çalışması, Sıralama Yöntemi - İkili Karşılaştırma Matrisine göre yapılmış ve çalışma tamamlanmıştır.

5 ÖNSÖZ Her insanın yaşamını devam ettirmesi için bir şeyler sunup, para kazanması gereklidir. Para kazanacak insan, önce bir meslek edinmelidir. Meslek sahibi olunca da bitmiyor. Bir iş sahibi olmanız gerekiyor. İşi ise işletmeler yoluyla bulabiliyorsunuz. Görülüyor ki; işletmeler herkese lazım. İşletme varsa iş var, işletme yoksa iş de yok. Peki bir işletme kurduk, artık iş de var. Bu yeterli mi? Hayır, asla yeterli değil. İşin devamlı olması için o işletmenin, yaşaması gerekir. Rekabet denen olgu, işletmenin canını alan bir Azrail dir. İşletme, rekabete dayanacak güçte olmalı ve ayakta kalabilmelidir. Tamam rekabetçi olsun, ama işletme bunu nasıl başaracak, işletmenin buna karşı koyacak bir silahı var mı? Evet, işletmenin bir silahı var. İnsan. Ama ne silah! Dünyanın gördüğü en güçlü silah bu. İşletme, bu silahı kullanmasını bilirse, sadece rekabeti değil, her türlü olumsuzluğu da yenebilir. İşletmelerin gelişmesi, para ile değil, insanlarının çabasıyla ortaya çıkar. İşletmeyi kim kurar: İnsan. İşletmeyi kim işletir: İnsan. Üretimi kim yapar: İnsan. Kim tüketir: İnsan. İşletmeye kim hayat verir: İnsan. İnsan varsa işletme var, insan varsa gelecek var, ta ki bitene kadar var. İnsan var tamam, işletme var tamam, her şey tamam mı oldu? Hayır, tamam değil. Ne noksan: Mutluluk. Eğer insan var, işletme var, mutluluk kayıpsa; orada insan kaynakları yönetimi yoktur. Oraya insan kaynakları yönetiminden bahsedilmeli ve getirilmelidir. İşletmelere Mutluluk getiren şey; insan kaynakları yönetimidir,. Ben, kendi işletmemin ve çalışanlarımın mutlu olmasını istiyorum. Peki ne yapmam lazım? İnsan kaynakları yönetimini öğren ve kurallarını uygula. Yani; insan kaynakları planlaması, iş analizi ve tanımları, insan kaynakları bulma ve seçme, eğitim yönetimi ve kariyer geliştirme, performans değerlemesi, iş değerlemesi ve ücretleme, endüstriyel ilişkiler, işçi sağlığı ve iş güvenliği, bürokrasi ve bilgisayar otomasyonu konularından haberdar olmalı, bunları öğrenmenin ve uygulamanın çok önemli olduğunu bilmelisiniz. Canım, benimle birlikte sadece 2 çalışan ve bunlar fazla olmuyor mu? Daha iyi ya,. personel sayınız böyle az ise insan kaynakları yönetimini bizzat siz yapar ve her şeyi avucunuzun içi gibi görürsünüz. Durumu öğrenmek için kimsenin peşinden koşturup, yorulmazsınız. Önce öğrenin, sonra uygulayın. Çok şeyin değiştiğini kısa zamanda göreceksiniz.

6 Her türlü işletmenin değeri, sahip olduğu insan kaynaklarının değeriyle ölçülür. İnsan kaynakları yönetimi, işletmenin en önemli faaliyetidir, ötesi yok bunun. İnsan olanın ilk isteği: Yaşamak tır. İyi ve adil bir yönetim altında yaşamak, insana mutluluk verir. İşgörenlerinize ve kendinize hayatı zehir etmemenin yolu; insan kaynakları yönetimini bilip, uygulanmaktan geçer. İnsan kaynakları konusuna dikkatimin çekilip, düşüncelerimin gelişmesine ve yerleşmesine; bu ödevin, büyük katkısı oldu. Hocam Doç. Dr. Hakan KIŞLAL a beni bu konuya yöneltip, bilgilenmemi sağladığı için sonsuz teşekkür ederim. Gözde MERT

7 İÇİNDEKİLER Yemin Metni Özet Önsöz I. BÖLÜM GİRİŞ 1.1 ÖDEVİN KONUSU ÖDEVİN HAZIRLANMA AMACI KONUNUN ÖNEMİ ÖDEVİN SORUN VE SINIRLILIKLARI İZLENEN YÖNTEM Literatür Taraması Kitap, Dergi, Makale, Gazete Taraması İnternet ve Web Sayfası Taraması ÖDEVİN GENEL PLANI 4 II. BÖLÜM İŞ ANALİZİ VE İŞ TANIMLARI 2.1 ÇALIŞMA KAPSAMINDAN AMAÇ GÖZDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİ (GBT) LTD. ŞTİ Firma Misyonu Firma Vizyonu Firma Değerleri Sektörel Çözüm Ve Yaklaşım Gbt Ltd. Şti. Nin Organizasyon Şeması Finansal Durum GBT LTD ŞTİ NİN FAALİYETLERİ VE ÖN ANALİZİ İŞ ANALİZİNİN YAPILMASI İş Analiz Çalışmasının Amaçları İş Analiz Çalışmasının Yapılmasında Kullanılan Yöntemler Bilgi-Belge Toplama Yöntemi Anket Yöntemi Yönetsel Pozisyonları Belirleme Yöntemi 11 I

8 2.4.3 İş Analizi Çalışmasında Belirlenen Faaliyetlerin Açıklanması İnsan Kaynakları Yönetimi İdari İşler Bürokrasi Evrak Yönetimi Protokol ve Ağırlama Faaliyeti Kütüphane Yönetimi Muhasebe ve Mali İşler Hazır Ticari Yazılımların Üretilmesi WEB Yazılımlarının Üretilmesi Anahtar Teslimi Projelerin Üretilmesi Eğitim Faaliyeti Teknik Destek ve Yardım Satış ve Pazarlama Sektördeki Yenilikleri İzleme Rekabet İzleme Toplantı Yönetimi Olağanüstü / Acil Durum Yönetimi Demirbaş Yönetimi Tesis Yönetimi Arşivleme Şirket Yönetim Bilgi Sistemi Güvenlik İhale İzleme Denetim İŞ TANIMLARI 15 III. BÖLÜM İŞ DEĞERLEMESİ 3.1 İŞ DEĞERLEMESİNİN AMAÇLARI İŞ DEĞERLEMESİ YÖNTEMLERİ İŞ DEĞERLEMESİNİN YAPILAMASI 18 SONUÇ 19 EKLER 19 EK-A: İŞ ANALİZİ ANKET FORMU (Atölye, Büro Pozisyonları) 20 EK-B: İŞ ANALİZİ ANKET FORMU (Yönetsel Pozisyonlar) 23 EK-C: İŞ AKIŞ DİYAGRAMI 25 EK-D: ŞİRKET MÜDÜRÜ İŞ TANIMI FORMU 26 EK-E: YÖNETİCİ ASİSTANI İŞ TANIMI FORMU 29 EK-F: UYGULAMA PROGRAMCISI İŞ TANIMI FORMU 31 EK-G: WEB PROGRAMCISI İŞ TANIMI FORMU 33 EK-H: TEKNİK DESTEK UZMANI İŞ TANIMI FORMU 35 KAYNAKÇA 19 II

9 I. BÖLÜM GİRİŞ 1.1 ÖDEVİN KONUSU Bir işletmede ele alınarak, iş analiz ve iş değerlemesi yapılacaktır. 1.2 ÖDEVİN HAZIRLANMA AMACI Bu çalışmanın amacı; bir işletmede yapılan tüm işlerin ayrı ayrı incelenmesi, içeriklerinin belirlenmesi ve sistematik ölçütlere uygun tanımların çıkarılması, iş analizinin ve iş değerlemesinin, pratik olarak öğrenciye yaptırılarak, öğretilmesidir. 1.3 KONUNUN ÖNEMİ Bu ödev ile, öğrenciye, bir işletmede işlerin nasıl analiz edileceği ve pozisyonlara ait görevlerin nasıl belirleneceği ile iş değerlemesinin nasıl yapılacağı, etkili bir şekilde öğretilmektedir..1.4 ÖDEVİN SORUN VE SINIRLAMALARI Çalışma konusunda oldukça fazla sayıda yayına ulaştım. İnternet ortamında da aynı şekilde sayısız kaynağa ulaştım. Ödev konusu hakkında çok sayıda kitap, ödev ve tez kaynağı buldum. Teorik bilgilere ulaşmakta kaynak sorunu çekmedim. Ancak uygulama örneklerine hiç ulaşamadım. Hiçbir kaynakta, bir işyeri için yapılmış olan İş Analizi bulamadım. Çok sayıda Görev Tanımı, oldukça fazla sayıda kaynakta belirtilmişti. Bütün bu bilgileri tasnif ederek, belli bir süzgeçten geçirdim. Her öğrendiğim bilgiyi çalışmama alamadım. Ayrıca tüm bu konulara vakıf olan ve bunları okuyarak değerlendirecek olan öğretmenimin zamanını almamın haksızlık olacağını düşünerek, sadece çok elzem olan hususları burada belirttim. Çalışmamın değerlendirilmesinde; konunun tarafımdan araştırıldığını, bulgularımın konunun merkezine doğru odaklanarak, raporlanmanın usule uygun olarak yapıldığını ve sonuçta ödevin bana nasıl bir katkı sağladığını ortaya koyabilmiş olmamın önemli olduğunu düşünerek, konuları bu çerçevede ele aldım. 1

10 1.5 İZLENEN YÖNTEM Benim hiç iş deneyimim yok. Bu yüzden çalışmamı, herhangi bir işyerinde yapmak istedim. Her türlü bilgiyi işyerinden almak zorundayım. Bulunduğum Samsun şehrinde böyle bir işletme araştırdım. Kalite Belgesi olan kuruluşlara ağırlık verdim. Teknosa, Turkcell gibi mağazalara gittim. Zar zor da olsa yetkili birini bulup, derdimi anlattım. Bana boş gözlerle baktılar. Herkes oraya bir şeyler almaya, bakmaya gidiyor. Oradaki personelin amacı, gelen kişinin cüzdanını yerinden çıkartabilmek. Benim karşımda nasıl davranacaklarını kestiremiyorlar. Ben orada istenmeyen biri oluyorum. İnsan kendini, artık nüfustan biri gibi hissediyor, böyle durumlarda. Gerçi nazik ve kibarca davrandılar, Şimdi hem yoğunuz hem de yetkili amirimiz burada yok. Daha sonra gelin dediler. Birkaç yerden, böyle boyumun ölçüsünü alınca, ben de daha mütevazi birkaç iş yerine yöneldim. Onu hiç anlatmayayım. Çay, kahve ve sohbet var ama insan kaynaklarının İ harfi bile yok. Ne kadar güzel görünüp, şatafatlı olarak döşenmiş mağazalara, teknoloji girmiş girmesine ama insan kaynakları konusunda tık yok. Kimse yardımcı olamıyordu, hiçbir şeyden bilgileri yok. Kaynaklarda, neden iş analizi çalışması örneği bulamadığımı şimdi anladım. Herkes aklına geleni sıradan yazarak Görev Tanımı ile işi bitiriyordu. Oh ne güzel çözüm. Ben öyle yapmayacaktım. Gittiğim yerlerde tam bir iş analizi gerçekleştirecektim. Onlardan para, pul da istemeden bu çalışmayı yapacaktım. Kim demiş Beleş sirke, baldan tatlıdır. diye. Kimse benim, beleş de olsa, iş yerlerinde, bu işi yapmamı istemiyordu. Oysa ben onlara bilimsel yöntemleri uygulayacaktım. İşte; Bilgi-Belge Toplama Yöntemi, Anket Yöntemi, Gözlem ve Görüşme Yöntemi, Yönetsel Pozisyonları Belirleme Yöntemi gibi. Hayallerim gitti, ben bittim. Bu debelenme ile şunu iyice öğrendim; insanları işyerlerinde istemedikleri şeylerle oyalama. İşyeri para verip, Gel bu işi n olur yap demedikçe, onlara bu hizmeti zorla vermeye çalışma, tersliyorlar sonra. Evet, işyerleri; benim rahatça koşturacağım, bir okul, bir sınıf, bir labaratuvar değil ama işin kötüsü de bu ödevi orada yapmak zorundayım.. Başıma bir iş gelmeden, bir hayır sahibi karşıma çıkıp da bana yardım etse diye dua etmeye başladım. Bu ödevi yapmak için öğrencinin bilgisi olmalı ama sadece bilgiyle de bu ödevi yapamaz, profesyonel bir yardım şart. Önce şöyle adamakıllı bir şans da yakalamalı, piyangodan büyük ikramiye çıkması gibi bir şansı olmalı. 2

11 Ben biraz kısmetliyimdir. Sonunda talih bana güldü. Kuzenim ve bir arkadaşı çalıştıkları yerden ayrılmışlardı. Aylardır da bir yazılım firması kurmaya çalışıyorlar. Bu aklıma geldiğinde resmen hayatım değişti. Henüz kurulum bitmedi ama bürolarını tuttular. Bir de sekreterleri var. Fırsat bu fırsat, iş analizlerini ben yaparım dedim. Nasıl olacak? Çok meşgulüz, biz kalite belgesi falan çıkartmayacağız ki. Bana iş çıkartma, git başımdan dedi. Dinler miyim hiç! Fırsat önüme kadar gelmiş, teper miyim! Akrabalık dedim, kardeşlik dedim nafile. Ben de ileride, sana yardımcı olurum, bak söz sana diyerek sonunda kabul ettirdim. Mutluyum, artık çalışabilirim. Ödev bitti sayılır Sürenin bitmesine bir kaç gün kala hızlı bir tempoda çalıştık. İşlerin neler olduğunu ortaya koyup, değerlendirdik. Kaynaklardan tarama yaparak unuttuğumuz işler var mı diye bulmaya çalıştık. Görev tanımını öğrenmediğim iş kalmadı, inanın, meraktan elime geçen her görev tanımını okudum. Gördüğüm kadarıyla otel ve restoranlar için iş tanımları çok güzel yapılmış. Başka sektörlerde böyle değil. Neyse sonunda, işletmedeki pozisyonlara bu işleri tahsis ettik. Çalışmaktan çok, düşünmekle geçti tüm zamanım. Bir satır yazmak için, saatlerce düşündüğüm, araştırdığım oldu. Bu ödevde, mecburen böyle bir yol izledim. Bir gün, hele hele bir işletme, eğer karşıma çıkar da, benden, iş analizinin yapılmasını isterse, onlara öyle mükemmel bir çalışma ortaya koyacağım ki; kimse bunu hayal bile edemez Literatür Taraması Kitap, dergi, makale, gazete taraması Bu çalışmada, çeşitli kitaplardan, Samsun Gazi Kütüphanesi nde yer alan çeşitli kitaplardan, üniversitelerde okutulan çeşitli ders kitaplarından faydalanılmıştır İnternet ve Web sayfası taraması İnternet ortamında bulunan insan kaynakları konulu web sayfaları başta olmak üzere, çeşitli kurum ve kuruluşlara ait web sayfalarından faydalanılmıştır. 3

12 1.6 ÖDEVİN GENEL PLANI Bu çalışmada önce ele alınan işletme hakkında bilgiler verilmiş, iş analizinde kullanılan formlar hazırlanmış, görev tanımları ortaya konulmuştur. Sonra değerleme çalışması yapılmıştır. Sonuç bölümünde ise; bu çalışma sonucu elde edilen kişisel faydalar izah edilerek, konunun önemi ortaya konulmaya çalışılmıştır. 4

13 II. BÖLÜM İŞ ANALİZİ VE İŞ TANIMLARI 2.1 ÇALIŞMA KAPSAMINDAN AMAÇ Bu çalışmada, kurulum aşamasında olan, Gözde Bilgi Teknolojileri (GBT) Ltd. Şti. nin, iş analizi yapmak, iş tanımlarını ortaya çıkartmak ve performans değerleme çalışması yapmaktır. 2.2 GÖZDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİ (GBT) LTD. ŞTİ. Samsun merkezli şirket, bilişim teknolojileri alanında faaliyet göstermektedir. Orta ve küçük işletmelere, yönetim bilgi sistemleri üzerine yazılım üretmektedir. Tüm işletmelere, internet tabanlı yazılımlar ile web tasarım hizmetleri de sunulmaktadır. Firma Türkiye de, spor salonu yazılımları konusunda, lider durumdadır. Ürettiği hazır ticari programlar ile de bölgede öne çıkan bir marka olmaya başlamıştır. Türkiye geneline yayılmış olan müşterilerine, teknik destek ve yardım hizmeti de sunmaktadır. Sektördeki rekabetle başa çıkmak için, firma çekirdek personelle faaliyetlerini sürdürmektedir. Yeni projeler üstlendiğinde, bütçe imkanlarına göre, yeni proje ekipleri oluşturulacaktır. Firma; personeli hali hazırda; birer, Müdür, Uygulama programcısı, Web programcısı, Teknik Destek Uzmanı, 5

14 Yönetici asistanı olmak üzere 5 kişiden oluşmaktadır. İşletmede, iş analizi ve iş değerleme çalışması yapılmamıştır. GÖZDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİ LTD. ŞTİ. Şirket İsmi Şirket Kısa İsmi Slogan Kurucu Gözde Bilgi Teknolojileri Gözdebil Hayatınızı kolaylaştıran teknolojiler Mehmet MERT Kuruluş Tarihi 2010 Merkez Ülke Önemli Kişiler Samsun. TÜRKİYE Mehmet MERT Sahip Olduğu Markalar GOZDEBIL, GÖZDEBT Değeri WEB Kurulum aşamasında FİRMA MİSYONU Müşterilerinin başarısı için değer sağlamak amacıyla; yüksek kalitede, bilgi sistemleri üretmektir FİRMA VİZYONU Bilişim sektöründeki gelişmelere hızla uyum sağlayan, değişimi yönlendiren, kullanıcı ve çalışan memnuniyetini en üst düzeyde tutan, sektörde tercih edilen, lider bir şirket olmaktır. 6

15 2.2.3 FİRMA DEĞERLERİ Bilgi sistemlerinde deneyimli olan, güven duyulan, kaliteli yazılımlar üreten, yüksek sorumluluk duygusuna sahip, sürekli gelişme inancında olan, iş ahlakına bağlı kalan, müşteri beklentilerinin ötesine geçmeyi hedefleyen, iş birliği yapma değerlerine sahiptir SEKTÖREL ÇÖZÜM VE YAKLAŞIM Değişimi yapabilmek, ihtiyaçları karşılayabilmek ve beklentilerin ötesinde çözümler sunabilmek müşteriye yakın olmakla mümkündür. Farklı sektörde faaliyet gösteren müşterilere, sektöre özgü çözümler sunabilmek için, deneyimli uzmanlara sahiptir. Firma müşterilerine; marka bağımlılığı olmadan, anahtar teslimi bilişim projeleri sunmaktadır GBT LTD. ŞTİ. NİN ORGANİZASYON ŞEMASI FİNANSAL DURUM GBT Ltd. Şti yılında kurulumunu tamamlayacaktır. 2.3 GBT LTD ŞTİ NİN FAALİYETLERİ VE ÖN ANALİZİ İşletme bünyesinde yürütülen faaliyetler aşağıya listelenmiş ve EK-C: İŞ AKIŞ DİYAGRAMINDA gösterilmiştir. 7

16 1. İnsan kaynakları yönetimi 2. İdari işler 3. Bürokrasi 4. Evrak yönetimi 5. Protokol / Ağırlama 6. Kütüphane 7. Muhasebe ve Mali İşler 8. Hazır ticari yazılımlar üretme 9. Web yazılımları üretme 10. Anahtar teslim projeler üretme 11. Eğitim 12. Teknik Destek 13. Satış ve Pazarlama 14. Sektörel yenilikleri izleme 15. Rekabet izleme 16. Toplantılar 17. Acil durum faaliyetleri 18. Demirbaş yönetimi 19. Tesis yönetimi 20. Arşivleme 21. Şirket yönetim bilgi sistemi faaliyetleri 2.4 İŞ ANALİZİNİN YAPILMASI Kaynak: 8

17 2.4.1 İş Analiz Çalışmasının Amaçları GBT Ltd. Şti. yaptığı çalışma ve ortaya koyduğu amaçlar; - En düşük maliyetin sağlanması, - En yüksek kalitenin sağlanması, - En yüksek karlılığın elde edilmesi ve - En sağlıklı büyümeyi amaçlamakta, hedeflemektedir. Burada yapacağımız iş analizi ile şirkette yapılan tüm işlerin ayrı ayrı incelenmesi, içeriklerinin belirlenmesi ve sistematik ölçütlere uygun iş tanımlarının çıkarılması sağlanacaktır. Yapılacak iş analizi aşağıdaki bilgilerin elde edilmesini hedefleyecektir. - Görevlerin ve niteliklerin belirlenmesi - Sorumlulukların ortaya çıkarılması - Kullanılan malzeme ve donanımın gerektirdiği bilgi düzeyi belirlenecektir. - İş üzerindeki kontrolün nasıl sağlandığı belirlenecektir. - Ürün, kalite ve zamanlama konusundaki performans standartları belirlenecektir. - Şirket içi ve dışı personel ilişkileri tespit edilecektir. - Şirketteki organizasyonel İlişkiler belirtilecektir. - İş çevresindeki fiziksel durum belirlenecektir. - Eğitim, Deneyim ve Kişisel Şartlar tespit edilecektir. 9

18 Kaynak: İş Analiz Çalışmasının Yapılmasında Kullanılan Yöntemler GBT Ltd. Şti. yapılacak iş analizi çalışmasında aşağıdaki yöntemler beraberce kullanılacaktır Bilgi-Belge Toplama Yöntemi Daha önce yapılmış olan çalışmalar çeşitli kaynaklardan toplanarak, incelendi. Örnek oluşturacak iş tanımları, taranarak ön analiz yapıldı. Elde edilen bilgiler ile şirkette yapılacak anket ve görüşmelerde, irdelenecek detaylar saptandı ve açıklanması istenen sorular tespit edildi. 10

19 Anket Yöntemi İşin çeşitli özeliklerini ve aşamalarını tanımak amacıyla iş görenlere cevaplamaları için soru formu hazırlandı. Büro pozisyonları için EK-A: İŞ ANALİZİ FORMU kullanılmıştır. Bu formda işin niteliğini çıkartacak aşağıdakiler benzer sorular sorulmuştur. - Denetlediğiniz kişilerin yaptıkları işleri sıralayın ve denetim için harcanan zamanı % olarak belirtiniz. - Bu pozisyonda işe başlayan kişide bulunması gereken minimum eğitim düzeyi ne olmalıdır? - Bu işi yapan kişide bulunması gereken yetenek ve deneyim düzeyi ne olmalıdır? - Sizin aldığınız eğitim ve kazandığınız deneyim nelerdir? Ortalama bir işgörenin bu işi yapması için ne kadar zamana ihtiyacı vardır? - İşinizde kullandığınız makine, araç, gereç nelerdir ve bunların saat gün ve aya göre kullanım % leri nedir? - İşinizde aldığınız önemli kararlar nelerdir ve zamanınızın % kaçını ayırıyorsunuz? - Parasal değerler, stok ve diğer değerleri yönetmedeki sorumluluğunuz nedir? - Müşteri ve şirket dışı kişilere karşı sorumluluğunuz nelerdir? - İş ortamı ve çevresine ilişkin fiziksel çalışma koşullarını belirtiniz. - Belli periyotlarda işe ilişkin sergilediğiniz özel faaliyetleriniz nelerdir? - Günlük rutin ilerde faaliyetinizi ve bunlara ayırdığınız zamanları % olarak belirtiniz. - Bu iş analizi formunda yer almasını düşündüğünüz işinizle ilgili başka özellikler varsa ekleyiniz Yönetsel Pozisyonları Belirleme Yöntemi Anket Yöntemi ile Gözlem ve Görüşme Yöntemleri daha çok işlerin analiz edilmesinde, fabrika, atölye ve bürolardaki işgörenler esas alınarak yapılmaktadır. Ancak yönetici durumundaki kişilerin, kişilik özelikleri değil yönetimle ilgili konularını bulup ortaya çıkartmak gereklidir. Bahsedilen 2 yöntem ile yönetim konularının tespit edilmesi hususu yetersiz kalmaktadır. 11

20 Yönetsel Pozisyonları Belirleme Yöntemi, yönetimle ilgili olarak iş analizinin etkin bir şekilde yapılmasını sağlar. Şirketin Müdürlük pozisyonu için bu yöntem uygulanarak, yönetici pozisyonunda çalışan bireylerin; iş ilişkileri, karar verme ve amaç belirleme becerilerine ilişkin özelikleri tespit edilmiştir. Yönetsel Pozisyonları Belirleme Yöntemi ile aşağıdaki bilgiler ortaya konulmaya çalışılmıştır. - Organizasyonel; hedef belirleme, planlama, çözüm üretme, iş geliştirme çalışmaları. - Yönetim/Karar Verme; İşin yapılandırılması, otoritenin tesisi, isabetli karar verme, işe müdahale edip yönlendirme konularında durumun belirlenmesi - Liderlik; Takım çalışması yapılması, denetimin icrası, sorumluluk alma, beklenmedik olumsuzlukları bertaraf etme, iletişim becerisi konularını belirleme. - İnsan Kaynaklarını Yönetme; Astlarının potansiyelini yükseltme, disiplinin tesisi, sendikal ilişkileri düzenleme. - Profesyonel Özelikler; İş kalite ve niceliği, zamanı kullanma ve geliştirme özeliklerinin belirlenmesi. - Toplum, Müşteriler, Dış Çevre; Toplum-Organizasyon ilişkileri, Diş temaslar- Müşteriler, Satış konusundaki faaliyetlerin belirlenmesi. kullanılmıştır. Şirket müdürü pozisyonu için, EK-B: İŞ ANALİZİ ANKET FORMU İş Analizi Çalışmasında Belirlenen Faaliyetlerin Açıklanması Yapılan iş analizi ile ortaya çıkarılan faaliyetler özetle aşağıda açıklanmıştır. 12

21 İnsan Kaynakları Yönetimi İşletmede görevli personelin kayıtlarını tutmak, özlük haklarını yürütmek, Personel faaliyetleri kayıtlarını tutmak başta olmak üzere insan kaynakları yönetimini yapılmasıdır İdari İşler: Firma bütçesini oluşturmak, oluşturulan bütçe çerçevesinde her türlü idari, mali ve satınalma işlerini yürütmek, her türlü yazılım ve donanım işlerinin sorunsuz olarak yürütülmesi için gerekli teçhizat ve donanımı sağlamak, işletmenin WEB sayfasının güncellenmesiyle ilgili çalışmaları yürütmektir Bürokrasi: İşletmenin yasal olarak yapmak zorunda olduğu her türlü başvuruları, beyanları, yazışmaları, sağlık ve güvenlik işlemlerini, maddi yükümlülükleri vb. içeren tüm iş ve işlemleri yürütmektir Evrak Yönetimi: İşletmenin, iç ve dış kurumlarla olan her türlü yazışma ve dokümanların; kayıtlarının tutulması ve ilgililere zamanında ulaştırılmasını sağlanması işlemleridir Protokol ve Ağırlama Faaliyeti: İşletmenin, iç ve dış kurumlarla olan kabul, ziyaret, toplantı, görüşme, yazışma vb konuların yerine getirilmesi ile ilgili her türlü iş ve işlemleri yürütmektir Kütüphane Yönetimi: İşletme kütüphanesinin, envanterinin çıkarılması, bilgisayar otomasyon kayıtlarının güncellenmesi, okuyucu işlemlerinin yapılması, yeni yayınların izlenmesi ve satın alınması işlemleridir Muhasebe ve Mali İşler: İşletmenin, muhasebesinin yapılması, finansal yönetimin yapılması işlemleridir Hazır Ticari Yazılımların Üretilmesi: İşletme tarafından yapılan uygulama yazılımlarının, Hazır Ticari Yazılımlar olarak ortaya çıkarılmasındaki; proje ekibinin oluşturulması, sistem analizinin yapılması, kodlamanın yapılması, kontrol testlerinin yapılması, pilot uygulamanın gerçekleştirilmesi, pazarlama ve satış gibi işlemlerdir. 13

22 WEB Yazılımlarının Üretilmesi: Müşterilere ait web sayfalarının tasarım ve yayımı, işletmelere, web ortamında çalışan bilgi sistemlerinin gerçekleştirilmesi ile ilgili tüm faaliyetlerdir Anahtar Teslimi Projelerin Üretilmesi: Müşterilere, bilgi desteği sağlamak amacıyla kendi lokasyonlarında; network, bilgisayar donanım ve yazılımları, bilgi işlem personeli temin ve eğitimi dahil olmak üzere, istenen ortamın gerçekleştirilerek, çalışır vaziyette teslim edilmesidir Eğitim Faaliyeti: Müşterilerin ihtiyaç duyduğu tüm bilişim eğitim isteklerinin, işletme bünyesinde ya da kendi lokasyonlarında verilmesidir Teknik Destek ve Yardım: İşletmenin üstlendiği bilişim hizmetleri ya da satmış olduğu hazır ticari yazılımlar konusunda, Türkiye nin her yerindeki müşterilerine, telefon ve bilgisayar iletişimi ile karşılıklı görüşülerek problemlerinin giderilmesi, gerek eğitimin verilmesini kapsayan iş ve işlemlerdir Satış ve Pazarlama: İşletmenin, ürettiği yazılım ve hizmetlerin ülke genelinde tanıtılması, pazarlanması ve satışını kapsayan işlemlerdir Sektördeki Yenilikleri İzleme: Bilişim sektöründe meydana gelen yenilikleri işletmeye kazandırarak fırsat yaratmak için yeni ürünlerin tanıtıldığı yayınlar, fuarlar, seminerler ve gösterilere iştirak için yapılan tüm işlemlerdir Rekabet İzleme: İşletmenin rekabette geri kalmaması için rakip firma ve ürünler hakkında sürekli bilgi toplamak amacıyla yapılan tüm işlemlerdir Toplantı Yönetimi: İşletmenin, çalışmalarını değerlendirmek, yönlendirmek ve bilgi vermek amacıyla, hafta başı/sonu ve gerek görülen sürelerde düzenlediği kurum içi ve dışı toplantı faaliyetleridir Olağanüstü / Acil Durum Yönetimi: İşletmenin, çeşitli olağanüstü durumlarda yapacağı işlemlerdir. 14

23 Demirbaş Yönetimi: İşletmenin, demirbaş malzeme envanterinin tutulması, periyodik bakımlarının yapılması, sorumlu personelin belirlenmesi ve faal tutulmasının sağlanmasıdır Tesis Yönetimi: İşletmenin, bulunduğu tesisin, amacına uygun olarak kullanılması, temizliğinin ve bakımının yapılması, düzenli ve tertipli bulundurulması için yapılan işlemlerdir Arşivleme: İşletmenin, evrak arşivlerinin yapılması ile digital ortamda bulunan bilgilerinin belirli bir sisteme göre yapılmasıdır Şirket Yönetim Bilgi Sistemi: İşletmenin, iş ve işlemlerini kağıt kullanmadan, bilgisayarlar destekli olarak yapmasını sağlayan bilgisayar programlarının tümüdür Güvenlik: İşletmenin, her türlü fiziki güvenliğini sağlayan tedbirler ile işletmenin sahip olduğu teknolojik ve ticari bilgilerinin korunması için alınan tedbirleri içerir İhale İzleme: Sektördeki yeni iş fırsatlarının geliştirilmesi amacıyla, resmi gazete ve diğer kaynaklardaki iş ilanlarının izlenmesi için yapılan çalışmalardır Denetim: Başta ürün ve hizmetler olmak üzere, işletmenin tüm faaliyetlerinin denetlenmesi ve buna göre yapılan müdahaleleri içeren faaliyetlerdir. 2.5 İŞ TANIMLARI GBT Ltd. Şti nde yapılan iş analiz çalışmasının devamı olarak, şirketteki pozisyonların iş tanımları yapılmış ve EK olarak sunulmuştur. İş tanımları yapılırken, işin kimliğini, işin özetini, kullanılan araç ve gereçlerin belirtilmesini, yapılan işin akışını ve işi belirleyici şartların neler olduğunu açık olarak ortaya konmasına önem verilmiştir. Şirket Müdürü pozisyonu için İş Tanımı EK-D, Yönetici Asistanı pozisyonu için İş Tanımı EK-E, Uygulama Programcısı pozisyonu için İş Tanımı EK-F, Web Programcısı pozisyonu için İş Tanımı EK-G ve Teknik Destek Uzmanı pozisyonu için İş Tanımı EK-H olarak hazırlanmıştır. 15

24 III. BÖLÜM İŞ DEĞERLEMESİ 3.1 İŞ DEĞERLEMESİNİN AMAÇLARI İşletmeler ürün meydana getirmek ve devamlılıklarını sağlamak için emeğe yani insana ihtiyaç duyarlar. İşletmeler, emek karşılığında çalışanlara ücret öderler. Sanayileşmenin yeni başladığı dönemlerde fabrikalardaki işlerin hepsine eşit gözle bakılıyor ve aynı ücret ödeniyordu. Ancak günümüzde ofis memurlarının işleri ile ağır işlerde çalışan işçilerin işlerine değişik bir bakış açısıyla bakılmaya başlandı. Çünkü işletmede belirlenen işlerin hepsi aynı derecede beceri sorumluluk ya da gayret istememektedir. Bir kısmı daha fazla sorumluluk isterken bir kısmı daha fazla çaba ve çalışma gerektirir. Bunların belirlenmesinde iş değerlemesi yöntemi uygulanır. İş değerlemesi, işlerin göreli değerini güvenle belirlemek amacını güden ve yapılacak değerlemelerde dengeli bir ücret yapısını temel olarak kullanılan bir analiz ve değerlendirme işlemidir. İş değerlemesi ücret miktarının belirlenmesinde kullanılan bir yöntemdir. İş değerlemesiyle organizasyondaki işler birbirleriyle kıyaslanarak sıralandırılır. Böylece şirket hangi işe ne kadar ücret ödemek istediğine karar verir. İş değerlemesi yapılırken kişinin performansına göre değil, pozisyonun kapsadığı görev/sorumluluklara ve organizasyon içindeki varoluş sebebine dayanarak iş değerlemesi yapılmalıdır. Böylece çalışanların görevleri süresince şirkete kattıkları değerleri belirlenir. Değerleme süresinde beceri, çaba, sorumluluk ve çalışma koşulları göz önüne alınır. Bu kriterlere göre değerleme yapılarak şirket içi eşitlik ve ücret adaleti sağlanmış olur. Şirketler iş değerleme sistemlerini aşağıdaki amaçlara ulaşmak için kullanır; 1. İşletmedeki işler arasında adil bir ücret ayrımı yapılması, 2. Ücret adaletsizliklerini saptayarak, bunların ortadan kaldırılması ve tutarlı bir ücret politikası izlenmesi, 3. İşe alım süreçlerinde boş pozisyonlara yerleştirilecek kişiler için gerçekçi kriterler oluşturma ve gerekli yetkinlikler belirleme, 4. Her işin, karmaşıklığına, önemine ve şirkete kattığı objektif değere göre değerlendirildiği şirket çalışma planına yerleştirildiği rasyonel ve sürekli yapı, 5. Ücret belirlemede yöneticilerle sendika temsilcileri arasındaki görüşmelerde, sorunlar esnasında yapılmakta olan işlerle ilgili sınıflandırma meydana getirmek, 16

25 6. Maaş ve ücret kademeleri arasında karşılaştırma yapmak, huzursuzluk talep ve şikayetleri önlemek, 7. Yapılış yöntemi değişen ya da yeni ortaya çıkan işlet için ödenmesi gereken ücretlerin belirlenmesini sağlayan anlaşma esaslarını belirlemek 8. Performansa göre rasyonel esaslara dayanan ücretlendirme sistemi için temel oluşturma, 9. Yasal gerekliliklere uyum sağlamak için düzenlemeler yapmak. 3.2 İŞ DEĞERLEMESİ YÖNTEMLERİ VE YÖNTEMİNİN SEÇİLMESİ İş değerleme yöntemleri aşağıda listelenmiştir. 1. Sıralama yöntemi (Ranking Method), 2. Sınıflandırma yöntemi (Grade Description Method), 3. Faktör karşılaştırma yöntemi (Factor Comparison Method), 4. Puan yöntemi, 5. Yetkinlik bazlı değerleme yöntemi. GBT Ltd. Şti. nde uygulayacağımız yöntemin seçiminde bakacağımız kriter, işletmenin kendisidir. GBT Ltd. Şti küçük bir işletmedir. İşletmedeki iş pozisyonları az sayıdadır ve çok iyi bir şekilde bilinmektedir. Bu nedenle birbirleriyle karşılaştırma yapılması da kolay olmaktadır. Biz GBT Ltd. Şti. nde bu nedenlerden dolayı, Sıralama yöntemini kullanacağız. Bu yöntemin uygulaması ise 2 şekilde yapılmaktadır. 1. Kart Uygulama, 2. İkili karşılaştırma Matrisi, Sıralama Yönteminin uygulama şekli olarak da İkili karşılaştırma Matris metodunu kullanacağız. Bu metotta matrisin satırlarında ve sütunlarında işler sıralanır. İşlerin birbirine göre kesin noktalarında karşılaştırma puanı yazılır. Karşılaştırma puanının verilmesi aşağıdaki gibi olur. Satırda seçilen işin firmaya göre önemi ve değeri, sütundaki işe göre Fazla ise = 2 Aynı ise = 1 Az ise = 0 puanı verilir. 17

26 Satırdaki iş için verilen puan toplanır ve son sütun olarak yazılır. Böylece her işin bir toplam puanı olur. İşlerde bu puana göre sıralanır. 3.3 İŞ DEĞERLEMESİNİN YAPILMASI (Sıralama Yöntemi ile İkili karşılaştırma Matrisi) İKİLİ KARŞILAŞTIRMA TABLOSU İŞLER TOPLAM 1.İŞLETME MÜDÜRÜ YÖNETİCİ ASİSTANI UYGULAMA PROGRAMCISI WEB PROGRAMCISI TEKNİK DESTEK UZMANI Yapılan değerleme çalışması ile 3 farklı grup ortaya çıktı. Buna göre işlerin sıralaması aşağıdadır. 1. İŞLETME MÜDÜRÜ Puanı: 8 2. UYGULAMA PROGRAMCISI Puanı: 5 WEB PROGRAMCISI Puanı: 5 3. YÖNETİCİ ASİSTANI Puanı: 1 TEKNİK DESTEK UZMANI Puanı: 1 Bu sıralama ile bir ücret belirleme işlemi yapılırsa, 3 farklı ücret uygulanacaktır. Puanı aynı olanlar arasında büyük ücret farkı olmamasına dikkat edilmelidir. İşletmenin hızla gelişmesi, karlılığının artması ve personel gayretlerinin değişmesi sonucu ücretlerin yeniden gözden geçirilmesini gerektirebilir. Yeni bir iş değerlemesine ihtiyaç duyulduğunda, iş değerleme yönteminin de gözden geçirilmesi ve değiştirilmesi gerekebilir. 18

27 SONUÇ Yaptığım bu çalışma ile kısa sürede derslerde gördüğüm bilgilerin gerçek yaşamda nasıl işlediğini anlamaya çalıştım. Teorik bilgilerimi verilen ödev sayesinde uygulama, konu hakkında daha detaylı olarak bilgilenme ve bunları öğrenme imkanı buldum. Bu çalışmayı; yeni bilgiler kazanmak, yeni erdemlere ulaşmanın istek, coşku ve merakı içinde yaptım. Sonuçta yeni olgular da edindim. Dünyaya ve olaylara çok daha farklı bir gözle baktığımı kendimde hissediyorum. Bana bu olguları kazanmamı sağlayan başta Sayın Doç. Dr. Hakan KIŞLAL a duyduğum büyük saygıyı, burada ifade etmek istiyorum. Aynı zamanda, eserleri ile bana katkısı geçen tüm insanlara teşekkür ederim. Gözde MERT 19

28 EKLER EK-A: (İŞ ANALİZİ FORMU Atölye - Büro Pozisyonlarını Belirleme) EK-B: (İŞ ANALİZİ FORMU Yönetsel Pozisyonlarını Belirleme) EK-C: (İŞ AKIŞ DİYAGRAMI) EK-D: (ŞİRKET MÜDÜRÜ İŞ TANIMI FORMU) EK-E: (YÖNETİCİ ASİSTANI İŞ TANIMI FORMU) EK-F: (UYGULAMA PROGRAMCISI İŞ TANIMI FORMU) EK-G: (WEB PROGRAMCISI İŞ TANIMI FORMU) EK-H: (TEKNİK DESTEK UZMANI İŞ TANIMI FORMU) KAYNAKÇA Sabuncuoğlu, Z., İnsan Kaynakları Yönetimi, 4. Baskı, Bursa, 2009 Bilgin, L., İnsan Kaynakları Yönetimi, Anadolu Üniversitesi, 1. Baskı, Eskişehir, ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 20

29 (EK-A) EK-A: İŞ ANALİZİ ANKET FORMU (Atölye, Büro Pozisyonlarını Belirleme) İŞ ANALİZİ FORMU İŞİN GENEL ÖZELİKLERİ Analiz Sıra no Tarih İşin Kodu Ünitesi İşin Ünvanı Bölümü Bu İşte Kullanılan Diğer Ünvanlar Bu İşte Çalışan Erkek İşçi Sayısı Bu İşte Çalışan Kadın İşçi Sayısı Bu İşte Çalışan Toplam İşçi Sayısı Ücretler En Yüksek Ortalama En Düşük Ortalama Fazla Mesai Oranı Bu İşte Çalışanların İsimleri Amirin İsmi İŞİN TANIMLANMASI İşin Özel Tanımı (Temel Fonksiyon) İş Akışındaki Yeri ve Önemi Üretilen Parça, Mamül veya Hizmet Kullanılan Makine ve Donanım Kullanılan Malzeme Çalışma Yerinin Özelikleri İşlemler (Yıl içinde yapılış sırasına göre ve maddeler halinde) Sıra No Temel/Yardımcısı Zaman % Niceliksel Dağılımı Tanımı FAKTÖREL İNCELEME 1. ÖĞRENİM VEYA İŞ BİLGİSİ Öğrenim Düzeyi Mesleki Eğitim İhtiyacı Teknik Resim Bilgisi Makine Ayar Bilgisi Makine Çalıştırma Bilgisi Malzeme Bilgisi Ölçme ve Kontrol Bilgisi Hesaplama Bilgisi Takım ve Donanım Bilgisi İmalat Bilgisi Diğer 2. DENEYİM 21

30 (EK-A) İşletmedeki Deneyim Süresi ve Türü İşletme Öncesi Deneyim Süresi ve Türü Toplam Deneyim Süresi 3. BECERİ Hassas ve Titiz Çalışma Karmaşık Yapılı Donanım Kullanma Çok Özel Yapılı Donanım Kullanma 4. İNSİYATİF VE ÇARE BULUCULUK Seçme ve Ayırma Kararı Karşılaştırma ve Seçme Kararı Ardaşık Planlama Kararı Ölçme ve Kontrol Sonucu Kararı Çare Bulma 5. MAKİNA, TAKIM VE DONANIM SORUMLULUĞU Hasar Verebilme Olasılığı Makine, Takım ve Donanım Değerleri Arızaların Fark Edilebilmesi Makine ve Donanım Çalışma Hassasiyeti Makine ve Donanım Çalışma Hızı Makine ve Donanım Karmaşıklığı 6. MALZEME VE ÜRÜN SORUMLULUĞU Zarar Verebilme Olasılığı Hatanın Fark Edilebilmesi Zamanında Müdahale İmkanı Üretim Hızı Malzeme ve Ürün Değeri 7. ÜRETİM SORUMLULUĞU Üretimle Doğrudan İlişki Tek Başına veya Grup Çalışması Hat Türü Çalışma Zaman Baskısı 8. DİĞERLERİNİN İŞ GÜVENLİĞİNDEN SORUMLULUK Zarar Verme Olasılığı Çalışma Yerinin Özeliği Tek Başına veya Grup Çalışması Hareketli Donanım ile Çalışma Bakım Onarım İşinde Çalışma Tehlikeli Donanım ve Malzemelerle Çalışma 9. ZİHİNSEL ÇABA Rutin İşler Standart İşler 22

31 (EK-A) - Zihin Teksif Edilmesi - Koordinasyon - Yaratıcılık Planlama - İnceleme - Dikkat Ayrıntı Hatırlama Gözlem Ayar İşleri - Yazışma - Ölçme ve Kontrol Hesaplama - Yıllık Ortalama Zihinsel Çaba 10. BEDENSEL ÇABA Oturarak Çalışma Ağırlık kaldırma Ayakta Çalışma Taşıma Yıllık Ortalama Bedensel Çaba Oranı 11. İŞİN DOĞURABİLECEĞİ TEHLİKELER Ezilme Düşme Burkulma İncinme Kırık Elektrik Çarpması Uzuv Kaybı Meslek Hastalıkları Ölüm Yıllık Ortalama İş Tehlikesine Maruz Kalma Oranı 12. ÇALIŞMA KOŞULLARI Büro Ortamı Atölye Şartları Sıcaklık Gürültü Koku, Gaz Aydınlatma Havalandırma Yıllık Ortalama Kötü Koşullara Maruz Kalma Oranı ANALİZİ YAPAN Gözde MERT KONTROL EDEN İMZASI İMZASI TARİH 2 MAYIS 2010 TARİH 23

32 (EK-B) EK-B: İŞ ANALİZİ ANKET FORMU (Yönetsel Pozisyonları Belirleme) İŞ ANALİZİ FORMU İŞİN GENEL ÖZELİKLERİ Analiz Sıra no Tarih İşin Kodu Ünitesi İşin Ünvanı Bölümü Bu İşte Kullanılan Diğer Ünvanlar Bu İşte Çalışan Erkek İşçi Sayısı Bu İşte Çalışan Kadın İşçi Sayısı Bu İşte Çalışan Toplam İşçi Sayısı Ücretler En Yüksek Ortalama En Düşük Ortalama Fazla Mesai Oranı Bu İşte Çalışanların İsimleri Amirin İsmi İŞİN TANIMLANMASI İşin Özel Tanımı (Temel Fonksiyon) İş Akışındaki Yeri ve Önemi Üretilen Parça, Mamül veya Hizmet Kullanılan Makine ve Donanım Kullanılan Malzeme Çalışma Yerinin Özelikleri İşlemler (Yıl içinde yapılış sırasına göre ve maddeler halinde) Sıra No Temel/Yardımcısı Zaman % Niceliksel Dağılımı Tanımı FAKTÖREL İNCELEME 1. ORGANİZASYONEL Hedef belirleme Uzun dönemli plan yapma Fikir, ürün, çözüm geliştirme İş pratiği, prosedürü geliştirme 2. YÖNETİM- KARAR VERME İşi Yapılandırma Becerisi, Astlarından Kabul Görme Karar Vermede Muhakeme Becerisi Yönlendirme, Direkt İşe Müdahale Etme Düzeyi 3. LİDERLİK İlişkileri ve Takım Çalışmasını Organize Edebilme Denetim Alanı 24

33 (EK-B) Liderlik Gücünü Kullanma Becerisi Sorumlulukları Delege Etme Düzeyi Beklenmedik Durumlarla Başa Çıkma Becerisi İletişim Yetenekleri 4. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ Astlarının Potansiyellerini Geliştirebilme Disiplin Uygulamaları Sendikal İlişkilerdeki Tutumu 5. PROFESYONEL ÖZELLİKLER İş Kalitesi İş Kantitesi Zamanı Kullanma Geliştirme Becerisi 6. TOPLUM, MÜŞTERİLER, DIŞ ÇEVRE Toplum Organizasyon İlişkileri Dış Temaslar, Müşteri Satış ANALİZİ YAPAN Gözde MERT KONTROL EDEN İMZASI İMZASI TARİH 2 MAYIS 2010 TARİH 25

34 (EK-C) EK-C: İŞ AKIŞ DİYAGRAMI Not: Faaliyetler şematik olarak gösterilmiş, iş akışları sadelik amacıyla gösterilmemiştir. 26

35 (EK-D) EK-D: ŞİRKET MÜDÜRÜ İŞ TANIMI FORMU GÖZDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİ LTD.ŞTİ İŞ TANIMI FORMU 1. İŞİN KİMLİĞİ İşin Ünvanı Bölümü Tarih ŞİRKET MÜDÜRÜ MÜDÜRLÜK 2 MAYIS İŞİN YAPILIŞ BİÇİMİ (İşin Özeti) GBT Ltd. Şti. ni tek başına temsil etmek, işletmenin ve personelin faaliyetlerini düzenlemek ve koordine etmek. Gerektiğinde personele işlerin yürütülmesinde yardımcı olmak, personelin verimli çalışması için yönlendirici olmak ve işleyişin düzenini sağlamak için gerekli tedbirleri almak. 3. KULLANILAN ARAÇ - GEREÇLER Bilgisayar ve network donanımı, MS Ofis programları (Word, Excel, PowerPoint, FrontPage, Access) Veri Tabanları (Oracle, Paradox, MySQL, MS SQL) İşletim Sistemleri (Windows7, Unix, Windows SERVER) Grafik-Multimedya Geliştirme (PhotoShop, CoralDraw, Director) Case Tools (ERWin, MS Project) Uygulama Geliştirme (Delphi, Developper, Php, ASP, Java) Haberleşme (Telefon, TV ve internet) ortam araçları, 4. DİĞER İŞLERLE İLİŞKİLERİ GBT Ltd. Şti. nde yapılan her iş ve işlem kaynağını bu pozisyondan alır. İcra edilen bütün faaliyetler buradan yönlendirilir, denetlenir ve yeniden düzenlenir ya da sonlandırılır. 5. YETKİ ALANI (Görev ve Yetkiler) İşletmenin tüm faaliyetlerinin yürürlülükte olan; kanun, tüzük, yönetmelik, genel emirler ile diğer mevzuata uygun ve eksiksiz olarak yerine getirmek, İşletmenin hedef ve politikalarının belirlenmesi çalışmalarını yapmak, Çalışmaların verimlilik, tasarruf sağlayıcı ve iyi hizmet ilkelerine uygun olarak yürütülmesi için gerekli önlemleri alınmasını sağlamak, Görevlerin amaca uygun biçimde planlanmasını, düzenlenmesini, yürütülmesini, izlenmesini ve gerçekleşmesini sağlamak, 27

36 (EK-D) Düzenli olarak toplantılar düzenlemek, Faaliyetleri denetlemek ve kontrol etmek, Personelin motivasyonunu yüksek tutmak, Ürün ve iş bilgisine sahip olmak, yeni ürünler hakkında bilgi edinmek, Müşterilerle gerektiğinde birebir ilişki kurmak, ilgilenmek, Personelin eğitimi için gerekli işlemleri düzenlemek, Personelin kişisel sorunlarını gidermek amacıyla görüşmeler yapmak, İşe alınacak kişilerin mülakatlarını yapmak ve uygun elemanları seçmek, Eldeki nakit para, arsa, malzeme vb. değerleri yatırım yaparak değerlendirmek, Bütçeleme ve bütçeye uygunluğu sağlamak, Pazarlama ve satış faaliyetlerini yönlendirmek ve karar vermek, büyüme ve gelişmeyi sağlayacak fırsatları yaratmak, değerlendirmek. İhale katılımına ve üstlenilecek işlere karar vermek, Yeni işleri projelendirmek, proje ekibini oluşturmak ve çalışmasını yönlendirmek, Üretilen mal ve hizmetlerin fiyatlandırmasını yapmak, Personel ücretlerinin ve özlük haklarının aksatılmadan tahsis edilmesini sağlamak, Her türlü yazışma faaliyetini denetlemek ve gerçekleştirmek, Acil durum faaliyetlerini planlamak ve uygulatmak, Sağlık, güvenlik ve kontrol tedbirlerinin uygulanmasını sağlamak, Ülke ve uluslar arası kuruluşlar ile iletişimi gerçekleştirmek, Şirketin ihtiyaçları doğrultusunda bilgi teknoloji sistemlerini gelişimini ve uygulamasını sağlamak. 6. İŞİN YAPILMA SÜRESİ Tam zamanlı olarak uygulanan, kesintisiz bir faaliyettir. 7. İŞİN GEREKTİRDİĞİ NİTELİKLER NİTELİKLER DERECELER Eğitim Deneyim Beceri Sorumluluk Zihinsel Çaba Fiziksel Çaba Çalışma Ortamı Risk Tehlike Toplam Puan Pozisyonun gerektirdiği iş grubu: Profesyonel İşçilik. Aranan Nitelikler Bilgisayar mühendisi olmak, Okuma, yazma ve konuşma olarak ileri düzeyde İngilizce bilmek, Erkek adaylarda askerlik görevini tamamlamış olmak, 28

37 (EK-D) Yurtiçi ve yurtdışı seyahat engeli olmamak, İletişimi kuvvetli olmak, Proje yönetimi, Müşteri ilişkileri ve Pazarlama konusunda deneyim sahibi olmak, Sektör ve pazar analiz bilgisine sahip olmak, Liderlik ve takım çalışması vasıflarına sahip olmak, Tercih Edilen Nitelikler Yüksek Lisans, Doktora diplomasına sahip olmak, Büyük kapsamlı ve bütçeli bilişim projelerinde yönetici olarak çalışmış olmak, arasında olmak, Analiz Yapan: Gözde MERT Onaylayan: 29

38 (EK-E) EK-E: YÖNETİCİ ASİSTANI İŞ TANIMI FORMU GÖZDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİ LTD.ŞTİ İŞ TANIMI FORMU 1. İŞİN KİMLİĞİ İşin Ünvanı Bölümü Tarih YÖNETİCİ ASİSTANI MÜDÜRLÜK 2 MAYIS İŞİN YAPILIŞ BİÇİMİ (İşin Özeti) Şirketin, yazışmalarını yapmak, kayıt ve kuyudatlarını tutmak, protokol ve ağırlama işlemlerini yapmak, büronun temizlik ve güvenliğini sağlamak, telefon iletişimini düzenlemek, proje dökümantasyonunu hazırlamak ve işletme müdürünün vereceği görevleri yapmak. 3. KULLANILAN ARAÇ-GEREÇLER Bilgisayar ve network donanımı, MS Ofis programları (Word, Excel, PowerPoint, FrontPage, Access) Şirket Yönetim Bilgi Sistemi programı Haberleşme (Telefon, TV, radyo ve internet) ve sunum ortam ve araçları. 4. DİĞER İŞLERLE İLİŞKİLERİ GBT Ltd. Şti. nde yapılan her faaliyet hakkında durum bilgilerinin kayıtlarını işler ve işletme müdürüne sunar. Müdürün emir ve talimatlarını ilgili personele iletir. 5. YETKİ ALANI (Görev ve Yetkiler) İşletmenin tüm yazışmalarını yerine getirmek, Evrak yönetimini yapmak, dosyalamak ve arşivlemek. Personel kayıtlarını tutmak, yazışmalarını yapmak. Protokol ve ağırlama işlerini düzenlemek, Tesisin güvenlik, temizlik, tertip ve düzenini sağlamak, Toplantılarda sekreterlik yapmak, Bilgilendirme sunumları hazırlamak, Günlük personel faaliyet kayıtlarını tutmak ve müdürü bilgilendirmek, Muhasebe evraklarını dosyalamak, Telefon iletişimini düzenlemek, Proje dökümantasyonlarını yapmak, 30

39 (EK-E) Şirket bilgi sistemi kayıtlarını güncellemek Resmi gazete ve diğer kaynaklardan ihale duyurularını izlemek ve rapor etmek Kütüphane sistemini işletmek, Personelin çalışma saatlerinin ve kılık kıyafetinin düzgün olmasını sağlar. Şirket ürünleri hakkında gerektiğinde tanıtım yapar, eğitim verir, İşletme müdürünün vereceği diğer görevleri yapmak. Bu iş ve işlemleri yapmaktan, işletme müdürüne karşı sorumludur.. 6. İŞİN YAPILMA SÜRESİ Tam zamanlı olarak uygulanan, kesintisiz bir faaliyettir. 7. İŞİN GEREKTİRDİĞİ NİTELİKLER NİTELİKLER DERECELER Eğitim Deneyim Beceri Sorumluluk Zihinsel Çaba Fiziksel Çaba Çalışma Ortamı Risk Tehlike Toplam Puan Pozisyonun gerektirdiği iş grubu: Vasıflı İşçilik. Aranan Nitelikler Üniversite mezunu olmak, Türkçe konuşma ve yazım kuralları konusunda dikkatli, İletişimi kuvvetli olmak, Sosyal, planlı, düzenli ve sorumluluk sahibi, Bilgisayar bilgisine sahip olmak, MS Ofis programını iyi derecede bilmek, Takım çalışmasına yatkın olmak, Pratik düşünebilme ve organize edebilme yeteneğine sahip olmak Tercih Edilen Nitelikler İngilizce bilmek, Deneyimli olmak. Analiz Yapan: Gözde MERT Onaylayan: 31

40 (EK-F) EK-F: UYGULAMA PROGRAMCISI İŞ TANIMI FORMU GÖZDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİ LTD.ŞTİ İŞ TANIMI FORMU 1. İŞİN KİMLİĞİ İşin Ünvanı Bölümü Tarih UYGULAMA PROGRAMCISI MÜDÜRLÜK 2 MAYIS İŞİN YAPILIŞ BİÇİMİ (İşin Özeti) İşletmede üretilen Hazır Ticari Yazılımlarını projelendirmek, proje ekibini yöneltmek, testleri gerçekleştirmek, pilot uygulama yapmak. Proje bütçesini hazırlamak, maliyet hesaplarını yapmak. Proje dökümantasyonunu yapmak. Yazılım yedeklemesini yapmak. Kullanıcı kitaplarını hazırlamak ve eğitimlerini vermek. Satış sonrası, müşteriye destek ve yardımda bulunmak. 3. KULLANILAN ARAÇ-GEREÇLER Bilgisayar ve network donanımı, MS Ofis programları (Word, Excel, PowerPoint, FrontPage, Access) Veri Tabanları (Oracle, Paradox, MySQL, MS SQL) İşletim Sistemleri (Windows7, Unix, Windows SERVER) Grafik-Multimedya Geliştirme (PhotoShop, CoralDraw, Director) Case Tools (ERWin, MS Project) Uygulama Geliştirme (Delphi, Developper, Php, ASP, Java) Haberleşme (Telefon, TV ve internet) ortam araçları, 4. DİĞER İŞLERLE İLİŞKİLERİ İşletmenin Hazır Ticari Yazılımlarının geliştirilmesinde, şirket içi ve dışı faaliyetler için yönetici sekreterine devamlı bilgi verir. Faaliyet öncesi ve sonrası işletme müdürüne bilgi vererek, işlemlerini istenen şekilde gerçekleştirir. Sonuçlanan projelerin şirket içi eğitimini verir. 5. YETKİ ALANI (Görev ve Yetkiler) Proje kapsam, risk, bütçe ve kalite yönetimi konusunda bilgi ve deneyim sahibi, Ürün ve iş bilgisine sahip olmak, yeni ürünler hakkında bilgi edinmek, Müşterilerle gerektiğinde birebir ilişki kurmak, ilgilenmek, Personelin eğitimi için gerekli işlemleri düzenlemek, 32

41 (EK-F) Bütçeleme ve bütçeye uygunluğu sağlamak, Yeni işleri projelendirmek, proje ekibini oluşturmak ve çalışmasını yönlendirmek, Üretilen mal ve hizmetlerin fiyatlandırmasını yapmak, Projelerinde yazışma faaliyetini denetlemek ve gerçekleştirmek, Projelerinde, acil durum faaliyetlerini planlamak ve uygulamak, Şirketin ihtiyaçları doğrultusunda bilgi teknoloji sistemlerini gelişimini ve uygulamasını sağlamak. Bu iş ve işlemleri yapmaktan, işletme müdürüne karşı sorumludur.. 6. İŞİN YAPILMA SÜRESİ Tam zamanlı olarak uygulanan, kesintisiz bir faaliyettir. 7. İŞİN GEREKTİRDİĞİ NİTELİKLER NİTELİKLER DERECELER Eğitim Deneyim Beceri Sorumluluk Zihinsel Çaba Fiziksel Çaba Çalışma Ortamı Risk Tehlike Toplam Puan Pozisyonun gerektirdiği iş grubu: Profesyonel İşçilik. Aranan Nitelikler Bilgisayar mühendisi olmak, Okuma, yazma ve konuşma olarak ileri düzeyde İngilizce bilmek, Erkek adaylarda askerlik görevini tamamlamış olmak, Yurtiçi ve yurtdışı seyahat engeli olmamak, İletişimi kuvvetli olmak, Proje yönetimi, Müşteri ilişkileri ve Pazarlama konusunda deneyim sahibi olmak, Sektör ve pazarı analiz etme bilgisine sahip olmak, Liderlik ve takım çalışması vasıflarına sahip olmak, Tercih Edilen Nitelikler Yüksek Lisans, Doktora diplomasına sahip olmak, Büyük kapsamlı ve bütçeli bilişim projelerinde çalışmış olmak, Analiz Yapan: Gözde MERT Onaylayan: 33

42 (EK-G) EK-G: WEB PROGRAMCISI İŞ TANIMI FORMU GÖZDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİ LTD.ŞTİ İŞ TANIMI FORMU 1. İŞİN KİMLİĞİ İşin Ünvanı Bölümü Tarih WEB PROGRAMCISI MÜDÜRLÜK 2 MAYIS İŞİN YAPILIŞ BİÇİMİ (İşin Özeti) İşletmede üretilen WEB Tasarımlarını projelendirmek, proje ekibini yöneltmek, testleri gerçekleştirmek, pilot uygulama yapmak. Proje bütçesini hazırlamak, maliyet hesaplarını yapmak. Proje dökümantasyonunu yapmak. Yazılım yedeklemesini yapmak. Kullanıcı kitaplarını hazırlamak ve eğitimlerini vermek. Satış sonrası, müşteriye destek ve yardımda bulunmak. 3. KULLANILAN ARAÇ-GEREÇLER Bilgisayar ve network donanımı, MS Ofis programları (Word, Excel, PowerPoint, FrontPage, Access) Veri Tabanları (Oracle, Paradox, MySQL, MS SQL) İşletim Sistemleri (Windows7, Unix, Windows SERVER) Grafik-Multimedya Geliştirme (PhotoShop, CoralDraw, Director) Case Tools (ERWin, MS Project) Uygulama Geliştirme (Delphi, Developper, Php, ASP, Java) Haberleşme (Telefon, TV ve internet) ortam araçları, 4. DİĞER İŞLERLE İLİŞKİLERİ İşletmenin WEB Tasarımlarının geliştirilmesinde, şirket içi ve dışı faaliyetler için yönetici sekreterine devamlı bilgi verir. Faaliyet öncesi ve sonrası işletme müdürüne bilgi vererek, işlemlerini istenen şekilde gerçekleştirir. Sonuçlanan projelerin şirket içi eğitimini verir. 5. YETKİ ALANI (Görev ve Yetkiler) Proje kapsam, risk, bütçe ve kalite yönetimi konusunda bilgi ve deneyim sahibi, Ürün ve iş bilgisine sahip olmak, yeni ürünler hakkında bilgi edinmek, Müşterilerle gerektiğinde birebir ilişki kurmak, ilgilenmek, Personelin eğitimi için gerekli işlemleri düzenlemek, Bütçeleme ve bütçeye uygunluğu sağlamak, 34

43 (EK-G) Yeni işleri projelendirmek, proje ekibini oluşturmak ve çalışmasını yönlendirmek, Üretilen mal ve hizmetlerin fiyatlandırmasını yapmak, Projelerinde yazışma faaliyetini denetlemek ve gerçekleştirmek, Projelerinde, acil durum faaliyetlerini planlamak ve uygulamak, Şirketin ihtiyaçları doğrultusunda bilgi teknoloji sistemlerini gelişimini ve uygulamasını sağlamak. Bu iş ve işlemleri yapmaktan, işletme müdürüne karşı sorumludur.. 6. İŞİN YAPILMA SÜRESİ Tam zamanlı olarak uygulanan, kesintisiz bir faaliyettir. 7. İŞİN GEREKTİRDİĞİ NİTELİKLER NİTELİKLER DERECELER Eğitim Deneyim Beceri Sorumluluk Zihinsel Çaba Fiziksel Çaba Çalışma Ortamı Risk Tehlike Toplam Puan Pozisyonun gerektirdiği iş grubu: Profesyonel İşçilik. Aranan Nitelikler Bilgisayar mühendisi olmak, Okuma, yazma ve konuşma olarak ileri düzeyde İngilizce bilmek, Erkek adaylarda askerlik görevini tamamlamış olmak, Yurtiçi ve yurtdışı seyahat engeli olmamak, İletişimi kuvvetli olmak, Proje yönetimi, Müşteri ilişkileri ve Pazarlama konusunda deneyim sahibi olmak, Sektör ve pazarı analiz etme bilgisine sahip olmak, Liderlik ve takım çalışması vasıflarına sahip olmak, Tercih Edilen Nitelikler Yüksek Lisans, Doktora diplomasına sahip olmak, Büyük kapsamlı ve bütçeli bilişim projelerinde çalışmış olmak, Analiz Yapan: Gözde MERT Onaylayan: 35