GİRİŞİMCİLİK (HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ) DERS NOTLARI. Doç. Dr. Volkan YILDIRIM Karadeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon

Transkript

1 (HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ) DERS NOTLARI Doç. Dr. Volkan YILDIRIM Karadeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon

2 İÇERİK 1. Hafta GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ 2. Hafta GİRİŞİMCİLİKTE BAŞARI FAKTÖRLERİ VE BAŞARISIZLIK NEDENLERİ 3. HaftaİŞLETMENİN HUKUKSAL YAPISI VE TÜRLERİ (Yeni Türk Ticaret Kanunu) 4. Hafta KÜÇÜK İŞLETMELERDE YENİ YÖNETİM YAKLAŞIMLARI (Konuşmacı) 5. Hafta KÜÇÜK İŞLETMELERDE YENİ ÜRETİM SİSTEMLERİ 6. Hafta YENİ PAZARLAMA YÖNTEMLERİ (Konuşmacı) 7. Hafta ARASINAV 8. Hafta PROJELERİN DAĞITILMASI (Ayrıntılı Bilgi) 9. Hafta PROJE 10. Hafta PROJE 11. Hafta PROJE SUNUMLARI 12. Hafta PROJE SUNUMLARI

3 KAYNAKLAR 1. Girişimcilik ve Küçük İşletme Yönetimi, Doç. Dr. Orhan Küçük, ISBN, , KTÜ Müh. Fak. Ders Kitabı 2. Girişimcilik Kültürü ve KOBİ ler, Adnan Çelik 3. Grişimcilik, Gülçimen Yurtsever 4. Girişimcilik Ruhunuzu Ateşleyin, Abdullah Bozgeyik 5. Hayallerin Gerçeğe Dönüşümü Girişimcilik, Mahmut Tekin

4 TESPİTLER GİRİŞİMCİLİK

5 TESPİTLER TÜGİAD (Bir Girişimcide Bulunması Gereken Özellikler) İleriyi görebilme yeteneği %76 Yenilik Yaratma Yönü Analiz Yeteneği ve Risk Alabilme Örgütlenme Yeteneği İletişim Kurma Becerisi Başarma Hırsı Karar Verme Yeteneği Liderlik Nitelikleri Rekabetçi Anlayış

6 TESPİTLER Dünya Girişimcilik Platformu (GEM) 2010 yılı Girişimci Aktivite Durumu (59 Ülke)

7 TESPİTLER Türkiye'de girişimcilik konusunda son yıllarda bir "uyanış", bir "diriliş" yaşandığı doğru ancak, "altyapı" ve "kafa-yapı" eksiklikleri nedeniyle ülkemiz kendisinden beklenen gelişimi gösteremiyor. Yıllardır "Girişimcilik Ekosistemi Politikaları" geliştirmeye gayret ediyoruz. Devlet ve yarı-devlet kendisini girişimcilik ekosisteminin merkezinde konumlandırmaya devam ediyor. Parayı veren düdüğü çalar benzeri bir hikaye var ortada. Oysa merkezde girişimci olmalı. Bu durumu ben "yeni-anormal" olarak tarif ediyorum. G20'deyiz, Dünya'nın en büyük 17inci ekonomisiyiz. Ama; Girişimcilik ve İnovasyon konusunda G20 seviyesinin tersine anormallikler yaşanıyor. Nüfusunun yarısı 29 yaş altı olan 76 Milyonluk Türkiye'de henüz "inovasyon ve girişimcilik" konusunda bir sürdürülebilir stratejik plan yok. Üniversitelerde verilen ve sadece teori içeren girişimcilik ve iş planı dersleri kapanına kısılmış bir fakir faaliyet var. Girişimciliği özendiren, destekleyen bir avuç STK, kamudan destek almadığı için büyüyemiyor, ulusala hitap edemiyor. Bizim gibi G20'de yer alan büyük ekonomilerde günümüzde "Yetenek Yönetimi", "Sürdürülebilir Girişimcilik", "Kurumsal Girişimcilik", "Stratejik Bağışçılık", "Dirençli Şirketler" ve daha da etkilisi "Start-up Kültürü" konuşuluyor. ABD, göçmen girişimcileri ülkesine çekmeyi amaçlayan "Start-up Vizesi" uygulamaları sunuyor, Singapur'da "Ulusal Yetenek Yönetimi Konseyi" diye bir konsey var. Bütün bunların üzerine, gelecek yıl Türkiye'nin G20 dönem başkanlığını üstlenmesine parallel olarak G20 Girişimciler Birliği Başkanlığı da Türkiye'ye geçecek ve önümüzdeki yıl aslında Türkiye'yi "Girişimcilik" konusunda Dünya'ya güçlü bir sesle tanıtmamız gerekirken, çok farklı konularda uluslararası gündeme malzeme olacağız gibi gözüküyor. Bir çok anlamda Girişimcilik Türkiye'de yenianormal bir durum.)

8 TESPİTLER Bugün ABD'de, girişimcilik eğitimi, 1600 ün üzerindeki okulda 2.200'den fazla ders; 277 adet donatılmış pozisyon; 4 adet akademik hakemli dergi, Girişimcilik için tahsis edilmiş yönetim dergileri, 100'ün üzerinde kurulan ve finanse edilen merkezler

9 TESPİTLER İngiltere; Kredi almakta güçlük çeken küçük firmalar için Kredi Garanti Fonları oluşturulmuş ve belli üniversitelerde ve kolejlerde girişimcilik eğitimi amaçlı kurslara destek sağlanması amacıyla hükümet tarafından mali kaynak ayrılmıştır.

10 TESPİTLER Avusturya; Girişimcilik eğitimi konusunda orta düzeyde iş idaresi kolejleri kurulmuştur. Üniversitelerde girişimcilik konusundaki faaliyetler artmıştır ve üç adet girişimcilik enstitüsü kurulmuştur. Ayrıca, okullar ile iş dünyası arasında yakınlaşmanın sağlanması amacıyla programlar uygulanmakta; üst düzey işletme yöneticilerinin okulları ziyaret etmesi, işletmelerin ziyaret edilmesi, öğretmenlere işletme deneyimi kazandırılması gibi uygulamalar yapılmaktadır yaş grubundaki öğrencilere uygulanan İş Kurma Programı (JUNIOR) ile bir iş kurma fikrinin geliştirilmesinden, üretim, pazarlama, satış konularına kadar yaparak öğrenme imkânı sağlanmaktadır.

11 TESPİTLER TÜRKİYE Diğer toplumlarla karşılaştırıldığında Türk insanının daha girişimci olduğu, bu konularda araştırma yapan yabancı bilim adamları tarafından da kabul edilmektedir. Bu sebeple Türkiye de üniversite okuyan her öğrenciye girişimci adayı gözü ile bakmak ve onları içinde yaşadıkları çevrenin çeşitli konulardaki potansiyellerinin farkına varılabileceği sorunları birer fırsat gibi değerlendirebilecekleri bilgi ve becerilerle donatmak, yaratıcılıklarını ortaya koyacak insanlar olarak yetişmelerini sağlamak son derece önemlidir.

12 TESPİTLER Oranlar 38 ülkede yapılan GEM (Global Entrepreneurship Monitor / Global Girişimcilik Platformu) araştırmasına göre; girişimcilik eğitimi konusunda Şili, Kolombiya ve Finlandiya gibi ülkelerde okulda girişimcilik eğitimi verilmesi %40 lı oranların üzerinde iken, Türkiye de bu oran % 6 seviyesinde bulunmaktadır

13 TESPİTLER Oranlar Şirket kuranlar az... Her 100 yetişkin içinde şirket kuran kişi sayısı (2) ABD: 11.7 İrlanda: 12.0 Meksika: 18.7 Türkiye: 4.6

14 TESPİTLER Oranlar Yeni iş başlatma maliyetinin kişi başı milli gelire oranı: Bulgaristan % 1.7 Rusya % 2.7 Azerbaycan % 2.9 Romanya % 2.9 Gürcistan % 3.7 Türkiye % 14.2

15 1. GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI GİRİŞİMCİLİK Girişimciliğin günümüzde herkes tarafından yaygın olarak bilinen ve kabul görmüş tanımı ilk olarak 1755 yılında Fransız asıllı İrlandalı ekonomist Richard Cantillon tarafından yapılmıştır. Cantillon a göre girişimci, kar elde etmek amacıyla işi organize eden ve işin riskini üstlenen kişidir.

16 1. GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI GİRİŞİMCİLİK Yaratıcılık, yeni fikirler geliştirme, problemler ve fırsatlara yeni bakış açıları getirebilmektir. Yenilik ise, bu problem ve fırsatlara insanların yaşam kalitesini geliştirecek ya da iyileştirecek yönde yaratıcı çözüm yollarını uygulama becerisidir. Yaratıcılık ve yenilik yapma işletmede devamlı bir süreç olmalıdır. Bu yeniliklerden bir çoğu başarısızlıkla sonuçlanabilmekte, ancak bir tane elde edilen başarılı sonuç işletmeyi arzu ettiği noktalara taşıyabilmektedir. Girişimcileri yenilikçi olmaya sevk eden bir anlamda zorlayan nedenleri 4 başlık altında özetlemek mümkündür:

17 1. GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI GİRİŞİMCİLİK 1.Pazarla ilgili nedenler: İşletmeler artan rekabet ortamı içerisinde rakipler karşısında teknik üstünlüğünü korumak ya da pazara hakim olmak amacını taşımaktadır. 2.Örgütsel nedenler: Örgütsel verimliliği tesis etmek, karı artırmak, yenilik yapmaya elverişli yaratıcı bir örgütsel ortam geliştirmek istenmesidir. Örgütsel ortam yaratıcılığa elverişli değilse, bireylerin yaratıcılıklarını kullanmaları ya da geliştirmeleri mümkün değildir.

18 1. GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI GİRİŞİMCİLİK 3.Sosyal nedenler: Kamuoyu nezdinde işletmenin imajını kuvvetlendirme, tüketicilerin değişen taleplerini karşılayabilme, işletmeye ve ürünlerine güven duyulması gibi. 4.İş görenlerle ilgili nedenler: Nitelikli personeli işletmeye çekebilmek ve bunların işletmede kalmasını sağlamak, motivasyonlarını ve üretkenliklerini artırmak gibi nedenleri içermektedir.

19 1. GENEL BİLGİLER Girişimcilik: Etrafımıza farklı bir bakış açısıyla bakma ve bakarken görüp tespit ettiğimiz fırsatları değerlendirme sürecidir. Başarılı Girişimci: Bir girişimi, katma değerini artırarak sürekli büyüme ve gelişme sürecinde tutabilen kişidir.

20 BAŞARILI GİRİŞİMCİNİN ÖZELLİKLERİ Gayretli, cesaretli, maceraperest ve enerjiktir. Liderlik rollerini ve baskın olmayı sever. Güç, statü ve maddi zenginliği ister. Özgüven sahibidir ve ikna yeteneği kuvvetlidir. Sözel yeteneği kuvvetlidir. Uzun süreli entelektüel çaba gerektiren işleri ve detayları sevmez.

21 BAŞARILI GİRİŞİMCİNİN ÖZELLİKLERİ Derisini değiştirmeyi bilmeyen yılan ölür. İlk leri yapanlar onları icat edenler değil, onları başarıyla ticarileştirenlerdir. Dikiş Makinasını icat eden kimdir? Yanıtınız, Isaac Singer ise, dikiş makinasını icat eden ve ona adını veren kişi değildir. Dikiş makinasının icat eden kişi; Elias Howe (1846 yılında) dur. Ancak Singer bu icatı innovasyona dönüştürerek ticarileştirmiş ve dünyaca tanınan ismini vermiştir.

22 BAŞARILI GİRİŞİMCİNİN ÖZELLİKLERİ O insandan eğer sokakları süpürmesi istenirse, Michaelangelo nun resim yaptığı gibi, Sheakspeare inşiir yazdığı gibi ve Koca Sinan ın mimarlığı işlediği gibi süpürür sokakları. Herkes o sokağa bakarken Burada işini çok iyi yapan bir çöpçü yaşıyormuş der ve onu saygı ve sevgiyle anar. İşte girişimci böyle bir insan olmalıdır.

23 GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Uygun makro ekonomik koşullar (fiyat istikrarı, sürekli büyüme, tam istihdam ve adil gelir dağılımı) Uygun altyapı koşulları (ulaşım, iletişim ve bilgiye erişim, üretim yeri olanakları, eğitim sistemi vs.) Uygun kurumsal yapı (vergiler, finans kaynakları, sınai mülkiyet hakları vs.) Uygun destekler (eğitim, danışmanlık vs.)

24 TOPLUMSAL VERİLERİN ARAŞTIRILMASI Girişimcilik kişinin içinde yaşadığı topluma talep ettiği ürün ya da hizmetleri sunarak gelir elde etmesidir. Girişimciliğin kişisel özellikleri arasında fırsatları sezmek, talepleri başkasından önce görmek önemli bir yer tutar. İş fikirlerinin başarılı olması için toplumsal verileri derlemek ve başarılı şekilde yorumlamak gerekir.

25 TOPLUMSAL VERİLERİN ARAŞTIRILMASI Seçilen hedef bölge için nüfus, Nüfus artış hızı, Göç oranları, Nüfus yaş grupları dağılımı, Çalışan nüfus düzeyi, Çalışan nüfus içinde iş ve meslek gruplarının dağılımı, Ortalama aile büyüklüğü gibi demografik verilerdir.

26 YARATICILIĞIN ÖNÜNDEKİ ENGELLER 1.Tek doğru bir cevap bulmaya çalışma 2.Mantıklı olmaya odaklanma 3.Kuralları sık sıkıya izleme 4.Devamlı pratik olma 5.Oyunu saçma ve anlamsız görme 6.Aşırı derecede uzmanlaşma 7.Belirsizlikten kaçınma 8.Aptal gibi görünmekten korkma 9.Hata ve başarısızlıklardan korkma 10.Yaratıcı olmadığına inanma

27 YARATICILIĞI ARTTIRMA YOLLARI Organizasyon içinde yaratıcı ortam geliştirme yolları şunlardır: -Başarısızlığı tolere ve kabul etme -Merak ve ilgiyi teşvik etme, -Problemleri mücadele unsuru olarak görme, -Yaratıcılık konusunda eğitimler verilmesi, -İşletme içinde yaratıcılığa destek verme, -Yaratıcılığı ödüllendirme, -Yaratıcı davranışı model yapma

28 KÜÇÜK İŞLETMELERDE YENİLİK Küçük işletmelerden çok azı mamül hattına yeni bir mamül ekleme potansiyeline sahiptir. Yeni mamül geliştirme, sahip olduğu geniş kaynak imkanlarından dolayı büyük işletmelerle özdeşleştirilmektedir.

29 KÜÇÜK İŞLETMELERDE YENİLİK Büyük işletmelerin yenilikler yapmada ölçeğe dayalı (reklam harcamaları, sermaye yoğunluğu, büyük reklam harcama imkanları, finansal kaynaklar, teknoloji imkanları vs.) bir takım avantajları vardır. Bununla birlikte yenilik yapabilme olgusu sadece ölçekle sınırlı değildir. İşletme faaliyetleri, endüstri kolu, yeniliğin niteliği ve şirketin türü ile ilgilidir. Rothwell e (1989)göre yenilik yapma avantajı ne büyük nede küçük firmalara özgüdür. Büyük firmaların yenilikçi gücü göreli olarak büyük finansal ve teknolojik kaynaklarına ilişkindir. Küçük firmaların bu konudaki avantajı ise; girişimsel dinamizmi, firma içi esneklik ve değişen durumlara cevap verebilme yeteneğine sahip olmasıdır.

30 KÜÇÜK İŞLETMELERDE YENİLİK Büyümek ve başarılı olmak isteyen bir işletme için yenilik yapmak ve işletmede bu süreci sistematik hale getirmek önem arz etmektedir. Küçük işletmeler sahip oldukları üstünlüklerini kullanarak yenilik yapma becerilerinden yararlanabilirler. Bunun yanında, yenilik desteği veren kurumlar(kosgeb,tübitak,ttgv gibi) yada mekanizmaların(tekno parklar, teknoloji vadisi, risk sermayesi şirketleri vs) işbirliği olanaklarından yararlanmak suretiyle de gerçekleştirebilirler.

31 TÜRKİYE DE YENİLİK DESTEĞİ VEREN KURUMLAR 1-TÜBİTAK-teknoloji izleme ve değerlendirme başkanlığı(tideb) 2- Türkiye teknoloji geliştirme vakfı(ttgv) 3-Küçük ve orta ölçekli sanayi geliştirme ve destekleme idaresi başkanlığı(kosgeb)

32 TÜRKİYE DE YENİLİK DESTEĞİ VEREN KURUMLAR -bilgi temini, eğitim -girişimciliğin geliştirilmesi -danışmanlık -sanayi alanlara projelendirme -uluslar arası tanıtım -ar-ge destekleri -ihracatı geliştirme ve pazarlama -kalite geliştirme -finansman araçlarına erişim -modernizasyon -laboratuvar test ve analizleri -bölgesel kalkınma -elektronik ticaret TÜBİTAK TTGV AJANSLAR KOSGEB.