Ülkemiz Enerji Sektörü ÖzelleĢtirmelerinde Gelinen Nokta

Transkript

1 T.C. BaĢbakanlık ÖzelleĢtirme Ġdaresi BaĢkanlığı Ülkemiz Enerji Sektörü ÖzelleĢtirmelerinde Gelinen Nokta Ġbrahim Halil KırĢan BaĢkan Yardımcısı Kasım, 2015

2 Türkiye de ÖzelleĢtirmenin Yasal ve Kurumsal GeliĢim Süreçleri YASAL SÜREÇ 2983 Sayılı Kanun Sayılı Kanun Sayılı Kanun KURUMSAL SÜREÇ Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Ġdaresi Kamu Ortaklığı Ġdaresi ÖzelleĢtirme Ġdaresi 1

3 ÖzelleĢtirme Yöntemleri SatıĢ ĠĢletme Hakkı Devri Diğer Yöntemler Varlık SatıĢı Hisse SatıĢı Kiralama Blok SatıĢ Halka Arz Uluslararası Halka Arz Yurtiçi Halka Arz ĠMKB de SatıĢ Mülkiyetin Gayri Aynı Hakların Tesisi ĠĢin Gereğine Uygun Sair Hukuki Tasarruflar Gelir Ortaklığı Modeli 2

4 ÖzelleĢtirme Süreci Kapsam/Programa Alma Kapsama Alma Programa Alma Kapsamdan Çıkarma Programa Alma Devir Alma ve ÖzelleĢtirmeye Hazırlık ĠĢlemleri ÖzelleĢtirme Stratejisi ve Yöntemi ÖzelleĢtirme ÇalıĢmaları Ġhale ĠĢlemleri Nihai SatıĢ/Devir Kararı ÖzelleĢtirme Sonrası Takip ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu ÖzelleĢtirme Ġdaresi BaĢkanlığı 3

5 ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu BaĢkan BaĢbakan Üye Üye Üye Üye Ekonomiden Sorumlu BaĢbakan Yardımcısı Maliye Bakanı UlaĢtırma, Denizcilik ve HaberleĢme Bakanı Çevre ve ġehircilik Bakanı 4

6 ÖzelleĢtirmede Karar ve Yürütme Organları Karar Organı ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu Yürütme ÖzelleĢtirme Ġdaresi BaĢkanlığı ÖzelleĢtirme Ġdaresi BaĢkanlığı, BaĢbakan a bağlı kamu tüzel kiģiliğine sahip, özel bütçeli bir kurumdur. (4046/4 Md.) Sayın BaĢbakan ın idare ile ilgili yetkileri Sayın Maliye Bakanı tarafından kullanılmaktadır. (4046/4 Md.) 5

7 Enerji Sektörü ÖzelleĢtirmelerinin Gerekçeleri Daha rekabetçi bir piyasa oluģturulması Finansal açıdan güçlü, istikrarlı ve Ģeffaf bir yapının sağlanması Verimliliğin artırılması, hizmet kalitesinin yükseltilmesi Uzun vadeli arz güvenliği için gerekli yatırımların kamuya ek yük getirmeden teģvik edilmesi Kamu Ģirketlerinin piyasadaki ağırlığının azaltılarak, devletin daha çok düzenleyici bir rol almasının sağlanması

8 Doğalgaz Sektörü ÖzelleĢtirmeleri Ülkemizde Doğalgaz Kullanımı ve ÖzelleĢtirme Ankara 1988 BAġKENTGAZ Bursa 1992 BURSAGAZ Ġzmit 1996 ĠZGAZ EskiĢehir 1996 ESGAZ Ġstanbul 1996 ĠGDAġ Adapazarı 2001 AGDAġ Diğer Ġller (66 ĠL) EPDK (4646 SAYILI KANUN)

9 Doğalgaz Sektörü ÖzelleĢtirmeleri BAġKENTGAZ (ÖĠB) Torunlar A.ġ Dolar ĠZGAZ (BELEDĠYE) GDF SUEZ Dolar BURSAGAZ (ÖĠB) Çalık A.ġ (EWE) Dolar ESGAZ (ÖĠB) Kolin A.ġ Dolar AGDAġ (BELEDĠYE) OGG (ERDEM) ĠGDAġ (ĠBB) ÖzelleĢtirme Halka Arz-Blok SatıĢ?

10 Elektrik Dağıtım ÖzelleĢtirmeleri ġġrket YATIRIMCI BEDEL DEVĠR TARĠHĠ 1 BAġKENT EDAġ ENERJĠSA-VERBUND SAKARYA EDAġ AKCEZ MERAM EDAġ ALARKO-CENGĠZ OSMANGAZĠ EDAġ ETĠ GÜMÜġ ULUDAĞ EDAġ LĠMAK-KOLĠN-CENGĠZ ÇAMLIBEL EDAġ LĠMAK-KOLĠN-CENGĠZ YEġĠLIRMAK EDAġ CALĠK ENERJĠ ÇORUH EDAġ AKSA ELEKTRĠK FIRAT EDAġ AKSA ELEKTRĠK TRAKYA EDAġ IC HOLDĠNG BOĞAZĠÇĠ EDAġ LĠMAK-KOLĠN-CENGĠZ AKDENĠZ EDAġ LĠMAK-KOLĠN-CENGĠZ GEDĠZ EDAġ ELSAN-TÜMAġ- KARAÇAY ARAS EDAġ KĠLER ALIġVERĠġ HĠZ DĠCLE EDAġ ĠġKAYA-DOĞU VANGÖLÜ EDAġ TÜRKERLER ĠSTANBUL ANADOLU YAKASI EDAġ ENERJĠSA TOROSLAR EDAġ ENERJĠSA TOPLAM

11 Elektrik Üretim ÖzelleĢtirmelerinde Gelinen Nokta 1 Hidroelektrik Santral (HES) Kurulu Güç (MW) Devir Tarihi Devir Bedeli (mil$) 9 HES HES HES HES Toplam

12 Elektrik Üretim ÖzelleĢtirmelerinde Gelinen Nokta 2 Termik Santraller Kurulu Güç (MW) Yakıt Tipi Devir Tarihi Ġhale Bedeli (mil$) Seyitömer 600 Linyit Kangal 457 Linyit Hamitabat Doğalgaz Yatağan Termik Santrali 630 Linyit Kemerköy ve Yeniköy Termik Santralleri ile Kemerköy Liman Sahası 1050 Linyit Çatalağzı Termik Santrali 300 TaĢ Kömürü Orhaneli ve Tunçbilek Termik Santralleri 575 Linyit Soma B Termik Santrali 990 Linyit ,5 Toplam ,5

13 Ġhale Ġlanında Olan Enerji Santralleri Santraller Kurulu Güç (MW) Ġhale Ġlan Tarihi Son Teklif Verme Tarihi Bursa Doğalgaz Santrali Aliağa Doğalgaz Santrali Grup 4- Kadıncık 1 ve Kadıncık 2 HES Grup 5-Doğankent,Kürtün ve Torul HES

14 Ġhaleleri Onay Sürecinde Olan Enerji Santralleri Santraller Kurulu Güç Ġhale Tarihi Ġhalede Verilen En Yüksek Teklif Grup 1- Karacaören 1 ve Karacaören 2 HES TL Grup 2- Manavgat HES TL Grup 3- Fethiye HES TL

15 Elektrik Piyasasında Özel Sektörün Payı Üretim Ġletim Dağıtım Perakende Üretimde yaklaģık % 71 olan özel sektörün payı, devam eden özelleģtirmelerle birlikte hızla artmaya devam edecektir. Tüm Türkiye de TEĠAġ tarafından yürütülmektedir Halihazırda iletimin özelleģtirilmesi planlanmamaktadır. Dağıtım ve perakende sektörü tamamıyla özel sektör kontrolündedir. Eylül 2015 Pazar Payı Üretim Ġletim Dağıtım 71% 29% TEİAŞ (Public) 100% % Kamu Özel Sektör Kaynak: EÜAŞ, TEİAŞ, TEDAŞ.

16 Finlandiya İsveç Fransa Almanya Hollanda Çek Cum. İspanya İngiltere Yunanistan İtalya Portekiz Polonya Türkiye Romanya Almanya Fransa İngiltere İtalya İspanya Türkiye Polonya İsveç Hollanda Çek Cum. Finlandiya Romanya Yunanistan Portekiz Almanya Fransa İngiltere İtalya Türkiye İspanya Polonya İsveç Hollanda Finlandiya Yunanistan Çek Cum. Portekiz Romanya Elektrik Sektörüne Genel BakıĢ Avrupa Ülkeleri Elektrik Üretimi (TWh) Avrupa Ülkeleri Elektrik Tüketimi (TWh) Ortalama: Ortalama: Avrupa Ülkeleri KiĢi BaĢı Elektrik Tüketimi (MWh) ,8 14,5 7,0 6,7 6,7 5,8 5,7 5,5 5,4 Ortalama: 6,5 4,4 4,4 3,4 3,1 2,3

17 Elektrik Üretim ÖzelleĢtirmelerinde Model MODELLER VARLIK SATIġI (TERMĠK SANTRALLER- DOĞALGAZ DAĞITIM ġġrketlerġ) ĠġLETME HAKKI DEVRĠ (ELEKTRĠK DAĞITIM ġġrketlerġ HES LER ve MADEN SAHALARI)

18 Ġhale Süreci ÖzelleĢtirme Kapsam ve Programına Alınma Ġhale Hazırlıkları Ġhale Ġlanı Veri Sitesi ve Santral Ziyaretleri Bilgilendirme Toplantıları Önyeterlilik BaĢvurularının ve Tekliflerin Alınması Ġhale GörüĢmeleri Ġhale Sonuçlarının ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu nun Onayına Sunulması Devir süreci

19 Elektrik Üretim Ġhalelerinde Getirdiğimiz Bazı Yeni Esaslar En fazla 3 teklif sahibinin ÖYK onayına sunulması esası Vadeli ödeme opsiyonu Ġhalelerde Önyeterlilik Son BaĢvuru Tarihi ile Son Teklif Verme Tarihinin aynı olması Ġhalelerin TL üzerinden yapılması

20 Enerji Sektörü ÖzelleĢtirmelerinde Elde Edilen Kazanımlar Kanun da öngörülen yapının ve özelleģtirmelerin kararlı bir Ģekilde yürütülmesi sonucunda 2001 yılında 28 bin olan kurulu gücümüz bugün itibarıyla yaklaģık 2,5 kat artıģla yaklaģık 72 bin MW a ulaģmıģtır. Üstelik en önemlisi bu kurulu güç artıģı tamamen özel sektör kaynaklarıyla gerçekleģtirilmiģtir. Kamu; yapılması gerekli yatırımların mali yükünden kurtulmuģtur. Bu sayede kamu tarafından daha önce elektrik sektörüne tahsis edilen kaynaklar artık eğitim, sağlık, altyapı gibi alanlarda kullanılabilmektedir. Özel dağıtım Ģirketlerinin aldıkları enerjinin bedelini %100 oranında ödemeleri sayesinde sektörde Enerji KĠT leri arasındaki borçlandırmaya dayalı nakit akıģı problemi tamamen çözülmüģtür. Hem doğalgaz hem de elektrik sektöründe hizmet kalitesi ve verimlilik artıģı sağlanmıģ, iģletme maliyetleri azaltılmıģ, elektrik dağıtım sektöründe ise kayıp-kaçak oranları düģürülmüģtür.

21 TEġEKKÜRLER