YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST - 1

Transkript

1 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Paragrafta felsefenin yerine getirdiği işle daha doğrusu işlevi ile ilgili açıklama vardır. A ve E seçeneklerinde felsefenin tanımı ile ilgili ifadeler yer almıştır. C seçeneğinde kişilerin eğilimlerinden söz edilmiştir. Bunun olabilmesi için isimlerden bahsedilmesi gerekirdi. D seçeneğinde ise kültürden kültüre değişiklikten bahsediliyor. En az iki farklı kültürden söz edilmesi gerekirdi. 5. A) Doğru bilginin ölçütü nedir? Bilgi felsefesi B) Vahiy mümkün müdür? Din felsefesi C) Meşruiyetin ölçütü nedir? Yasaya uygunluk ülke yönetimi ile ilgili olduğundan siyaset felsefesi D) İnsan eylemlerinde özgür müdür? Ahlak felsefesi E) Bilimsel yöntem nedir? Bilim felsefesi 2. Parçadaki ana fikir felsefeye yüklenilen anlamların çok farklı oluşunu vurguluyor. A, B, D ve E seçenekleri bu ana fikirle aynı doğrultudadır. Ancak C seçeneğinde felsefenin işlevi ile ilgili bir mutabakattan söz ediliyor. 6. B, C, D ve E seçeneklerinde açıklamalara uygun olarak varlıkla ilgili açık uçlu sorular yer almıştır. Oysa A seçeneğinde bilgi ile ilgili bir soru vardır, dolayısıyla soru bilgi felsefesi ile ilgilidir. 3. A, B, C ve E seçeneklerindeki ifadeler paragrafı parçalı bir şekilde desteklemektedir. D seçeneğindeki Bütün kültürler bilgelik kavramından aynı anlamı çıkarmaktadırlar. ifadesi pratikte de yanlıştır ve paragrafta hiç değinilmeyen bir noktadır. 7. Bilgilerin bir kasada toplanması, eskisinin ve yenisinin bulunmaması, toplanan görüşlerin diğerlerinden daha üstünmüş gibi görülmemesi gibi ipuçları felsefenin birikici olma özelliğine işaret etmektedir. 4. A, B, C ve D seçeneklerindeki sorular özele dönük, kapalı uçlu ve cevaplarında kesinlik olasılığı yüksek sorulardır. Dolayısıyla felsefe bu tür sorularla uğraşmaz. Ama E seçeneğindeki soru anlamı nedir? türünde, cevabı açık uçlu ve kesin olmayan bir sorudur. Felsefe bu tür sorularla ilgilidir. 8. Eleştirici ve sorgulayıcı olma, yaratıcılık gerektirme, refleksif bir yapıya sahip olma, yöntemli, tutarlı, akıl ve mantık ilkelerine uygun olma, gibi özellikler felsefenin önemli özellikleridir. Nesnellik ise bilimlerde aranan bir özelliktir. 1

2 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST A) Evrensellik, tüm insanlığa ait olma durumu. B) Genelleyicilik, bir konu ile ilgili özelliğin benzerleri için de kullanılması durumu. C) Öznellik, kişisel olma durumu. D) Sorgulayıcılık, kuşku ile yaklaşmayı, irdelemeyi içeren durum. 13. Burada felsefenin olgusal yani, denenebilir gözlenebilir olmaması mantıksal çıkarımlarla temellendirme yapması yani, akla dayalı olması vurgulanmaktadır. E) Tutarlılık, bir kişinin ya da bir şeyin yaptıklarında ya da bünyesinde çelişki barındırmaması durumu. Bu durumda şikayet edilen şey düşünce değiştirmenin tutarsızlık gibi algılanması olarak değerlendirilir. 14. Sözcüklerin kullanılması ipucu, dil i akla getirmeliydi. 10. Paragraftaki en önemli ipucu çelişki içermez. ibaresidir. Bu da bizi tutarlılık adresine götürmelidir. 11. Paragrafta sözü edilen yanıt arama çabası çok belirgin olarak özgürlük sorunu ile ilgilidir. 15. İki yorumda fark yaratan şey sadece anlatım, yani dildir. 12. C seçeneğindeki ifade felsefeyle bağdaşmaz. Çünkü felsefenin günlük yaşamı kolaylaştırma, pratik sorunları çözme gibi bir işlevi yoktur. D seçeneğinde Mutlak doğruları arama ve bulma çabasıdır. ifadesi felsefenin ruhuna aykırıdır. Felsefe kesin doğruların peşinde değildir. E de olduğu gibi Varlığın özünü araştırma faaliyetidir. dersek felsefeyi varlık sorunu ile sınırlandırmış oluruz. A ve B arasında seçim yapmalıydık. B felsefe yapmak Dogma engeli tanımaksızın, eleştirel yaklaşım sergilemek derken A seçeneğinden daha dar bir kapsama indirgemiş oluruz. 16. Parçadaki sözlerle A, C, D ve E seçeneklerindeki ifadeler örtüşmektedir. Ancak felsefi düşüncenin tarafsızlığınadair herhangi bir ipucu parçada bulunmamaktadır. 2

3 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST E seçeneğindeki ifadenin verilen sözle hiçbir ilgisi yoktur. D seçeneğindeki ifade sözle uyuşmamaktadır. Çünkü burada ifade edilen bütün filozofların matematikten anlaması değildir. Matematik bütün filozofları etkilemiştir. ifadesi son filozof değildi ibaresini karşılamamaktadır. C de verilen uygun bir ifadedir. Etkileyegelen ve son filozof değildi ipuçları birbirlerini desteklemektedir. B seçeneği çok belirgin olmayan bir ifadeyi içermektedir. 18. B, C, D ve E seçeneklerinin dil ile felsefesinin iç içeliği konusunda bir anlatımda bulunmuş olması söz konusu değildir. 19. İhtiyaç duyan bütün insanların ortak değerleri olmak durumundadır. evrensel oluşunu çağrıştırmalıdır. 3

4 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST A, B, D ve E seçeneklerindeki yargılara paragrafta değinilmiştir. Oysa C seçeneğindeki Felsefenin alanı ve sınırları bellidir, onun dışına çıkılamaz. yargısına varabileceğimiz herhangi bir ipucu yoktur. Tam tersi Çünkü felsefe bütün diğer alanlardan farklı, geniş kapsamlı, özgür düşünceye dayalı, sınırlanamaz bir alandır. cümlesi ile bu yargı dışlanmaktadır. 2. Evreni, toplumu ve kendini tanımak, bilmek, istemek, kaynağında merak olması, başlangıçta bilimin de bu bilgi türü içerisinde yer alması, tümüyle temellendirmeye dayalı açıklama gibi ipuçları tek bir adresi göstermektedir: Felsefe bilgisi. 6. İnsan, kendi zihninden bağımsız bütün bir varlık alanını bilebilir, var olanları oldukları şekliyle kavrar. verisi realizme işaret etmektedir. Bunun karşıtı ise idealizme götürür. 7. A, C, D ve E seçeneklerindeki bilgi örnekleri tamamen gündelik deneyimlere dayalı olduklarından gündelik bilgi sınıflamasındadır. B seçeneğindeki örnek, Miraç Gecesi nin anlamının bilgisi inançla ilgili olduğundan dinsel bilgi örneğidir. 8. Ressamın sözünü ettiği 60 yıl onun yaşını yani birikimini, lokanta sahibinin söylediği 10 dakika ise portrenin yapılma süresini ifade eder. Dolayısıyla A şıkkındaki cevap doğrudur. 3. Kant ın bilginin hammaddesini deneyimlere, zihni yani aklın bu malzemeyi işlemesine bağlamasına bakarak bilginin kaynağına hem deneyimi, hem de aklı koyduğunu söyleyebiliriz. 9. İki kişinin duyum ve algıları duruma göre değişmektedir. Yani duyumlar kişiye göredir. 4. Paragraf dogmatik sözcüğünün gündelik yaşamda farklı, bilgi felsefesinde farklı kullanıldığını anlatmaktadır. 10. A, B, D ve E bilgilerinin nesnesi insan değildir. Kim biliyor? sorusu ile özneyi Neyi biliyor? sorusu ile nesneyi yakalayabilmek mümkündür. Kim ders çıkarıyor? Yanıt: İnsan. Neyden ders çıkarıyor? Yanıt: Kendi hatalarından. 5. Voltaire bu sözü ile doğru bilginin beş ölçütünden uygulanabilirlik e dikkat çekmektedir. Çünkü kaldıraçların kullanılması, iri bir taşı yerinden oynatabilmek gibi ipuçları pratikle; uygulamayla ilgili ipuçlarıdır. 11. Parçada aynı sahnede ve aynı durumda iki kavramın birbirlerinin yerine kullanıldığı söylenmektedir. 4

5 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST A) Varlık nedir? Varlık felsefesi ile ilgili B) Evrensel ahlak yasası var mıdır? Ahlak felsefesi ile ilgili C) Varlık bir midir, çok mudur? Varlık felsefesi ile ilgili D) Evrende bir amaç var mıdır? Varlık felsefesi ile ilgili E) Varlığın bilgisine ulaşılabilir mi? Bilgi felsefesi ile ilgili 13. İzleyicilere sorulması tümel uzlaşıma başvurmak içindir. 16. İnsanlar çevrelerinde olan biteni inançla, soyut nedenlerle ya da bilimin bulguları ile açıklayabilirler. Auguste Comte pozitivizm felsefesinde insanlığın bu düşünce düzeyini teolojik hal metafizik hal pozitif hal gibi üç hal yasası ile açıklar. 17. Burada A ve B seçenekler, arasında seçim yapmak durumundayız. Auguste Comte bilginin olgularla açıklanmasından yana ama, burada dil ile ilgili bir olgunluk söz konusudur. Melek, öğrencinin ismi olarak kullanıldığında sorun yok. Ama ruhani bir varlık olarak kullanıldığında doğrulanamama durumu var. Burada dilsel analiz öne çıkıyor. 14. A, B, D ve E seçeneklerinde verilenlerin hepsi parçadan elde edilebilir. Parça zaten insanların yaşadığı olumsuzlukları anlatıyor ve Pyrrhon ve arkadaşlarının bu ortamdan etkilendiği vurgusunu yapıyor. Dolayısıyla Pyrrhon ve arkadaşları dönemlerinin olumsuzluklarından etkilenmeksizin ibaresi hatalı bir ibare olmaktadır. 18. Düşüncelerin içeriğini deneyimler, izlenimlerin aktarılmasını da kavramlar sağlamaktadır. Yani bilgi için düşünceye (akla) olduğu kadar deneyimlere de ihtiyaç vardır. 15. Sadece deneyin seviyesinde bir şeyler öğrenebiliriz, bir olayı hiçbir zaman akıl yoluyla kavrayamayız. (empirizm) Bilginin kaynağında akıl vardır. (rasyonalizm) Akla dayanan bilgi, sezginin sağladığı kavrayışın tamlığından yoksundur. (entiüsyonizm) Öz nesnenin içindedir ve bilinç onu kavrayabilir. (fenomenoloji) Dolayısıyla pozitivizm açıkta kalmaktadır. 19. Daha önceden bilinen şeyler hatırlanır. Dolayısıyla bilgiler zihnimizde önceden yani doğuştan var olmalı ki, Bilmek hatırlamaktır. diyebilelim. 20. Salt düşünme yolu ile evren hakkında her türlü bilgiye ulaşmak, deneye ve gözleme hiç başvurmadan ipuçları bizi Bilginin kaynağında akıl bulunur. yargısına ulaştırmaktadır. 5

6 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Geometrik şekiller, sayılar, dünyanın ekseni, özdeşlik ilkesi gibi örnekler ideal varlık alanına aittir. Ancak düşme yasası olgusaldır yani, denenebilir gerçek varlık alanına aittir. 5. Her şey su dan oluşmuştur. monist Varlık birbirine indirgenemeyen ruh ve madde gibi iki ilkeden oluşmuştur. dualist Var olmak algılanmış olmaktır. monist Varlık atomlardan oluşmuştur. pluralist Evrende hiçbir şey rastlantısal değildir. sözü ise evrende bir zorunluluğun bulunduğunu savunmak demektir. Dolayısıyla bu görüş nicelik ile ilgili değildir, mekanizmdir. 2. B, C, D ve E seçeneklerindeki sorular varlık felsefesinin cevap aradığı sorulardır. A seçeneğindeki soru bilgiye ilişkindir dolayısıyla bilgi felsefesinin cevap aradığı bir sorudur. 6. Burada varlık maddedir. diyen materyalist görüşün varlık ideadır. diyen görüşü eleştirmesi söz konusudur. 3. A, B, D ve E seçeneklerinde verilenler paragrafta mevcuttur. Ancak C seçeneğindeki Nietzsche bir nihilisttir. yargısı paragrafta yer almamıştır. 7. Savaş, çekişme, karşıtlık bunlar değişim ve dönüşümün ipuçlarıdır. Nitekim bunlar olmaz ise dünyanın sona ereceğinden, durgunlaşacağından ve öleceğinden söz ediliyor. 4. Felsefenin varlığı bilimsel olarak ele alması için alanını sınırlaması ve nesnel davranması, her bilgiyi doğrulaması gerekir. Oysa felsefenin alanı sınırsızdır. Felsefe varlığa öznel yaklaşır. Ayrıca elde ettiği çıkarımları doğrulamak yerine sadece temellendirebilir. 8. Erek amaç, gaye anlamındadır. Evrensel yönde gerçekleşen olaylar ve süreçler her şeyşn bir amaca hizmet etmekte olduğunu verir. 6

7 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Burada bir değişim ve dönüşüm sürecinden bahsedilmektedir. Tez, antitez ve sentez döngüsünden oluşan bu süreç diyalektik süreçtir. Başlangıç mutlak idea ile kendini gösterdiğinden diyalektik idealizm vardır. 13. Özü kavramanın önündeki engel varlığa anlam yüklemekten dolayı ortaya çıkar. Bundan kurtulmanın yolu özünü kavramak istediğimiz şeyleri paranteze almak ya da başka deyişle özü kavramayı engelleyen değerlerin ayıklanmasıdır. 14. Yararı gözeten görüşe progmatizm denir. 10. Odada duran sandalye gözlemciler (bilginin öznesi) olmadan da varlığını sürdürebilir demek; varlığı bilginin öznesine bağlayan Var olmak algılanmış olmaktır. sözü ile zıtlık gösterir. 15. Problem çözmek yarara dönük bir eylemdir. 11. Varlığı cisimselliğe idirgediği için Thomas Hobbes un görüşü materyalizmdir. Mekanik yasalar ve zorunluluk kavramları ise mekanizm görüşünü anlatır. 16. Uludağ, Manavgart Şelalesi, Seyhan Nehri, Van Gölü nesnel bir varoluşa sahip olduklarından gerçek varlıklardır. Yedibaşlı ejderha bunlardan değildir. 12. Töz (cevher) ün teke indirilmesi monizm (bircilik = tekçilik)dir. 17. B, C, D ve E kavramlarına paragrafta değinilmiştir. Paragrafta her ne kadar varlık kavramının esrarengiz olmasından söz edilmişse de bunun üzerinde kafa yormanın zaman kaybı olduğuna dair bir ipucu bulunmamaktadır. 7

8 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Bitki ve hayvanların da varlıklarının anlamını sorgulamasının bu sözle hiçbir ilişkisi yoktur. 8

9 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Doğruluk kavramı bilgi ile ilgilidir. Mutluluk, sorumluluk, özgürlük ve vicdan kavramları ise insan eylemleri ve onun yaşamı ile ilgilidir. 2. Evliliğin ilk aylarında yükü ve sorumluluğu ağır gelmiş ve bunu sürdürmek için çaba göstermek yerine işin kolay yolunu seçecek iken, buldukları formülle üstlerine düşeni yapmaya başlayınca işler yoluna girmişti. 6. İnsan doğası da dahil olmak üzere doğada, bir nedensellik veya belirlenim ilkesi geçerli olduğundan özgürlük olamaz. (determinizm) Dışsal bir zorlama ya da kısıtlama yoktur. (liberteryanizm) İnsanın, yaşamını içeriden ve yüksek benliğin ölçülerine göre şekillendirebilmesi demektir. (otodeterminizm) Her şey doğaüstü bir güç veya Tanrı tarafından önceden belirlenmiştir ve bu yazgı değiştirilemez. (fatalizm) 3. Paragrafta dolaylı ya da dolaysız erdem, sorumluluk, vicdan, iyi ahlak kavramlarına değinilmektedir. Bütün insanların uymak durumunda olduğu evrensel bir yasaya değinilmemiştir. 7. Burada yazarın anlatmak istediği C seçeneğinde verilmiştir. 4. Ne yapılmaması gerektiği ibaresi C seçeneğine gitmek için önemli bir ipucudur. 8. I. estetik yargıdır. II. bilimsel yargıdır. 5. Çağdaş toplumda dalga dalga yayılan her koyunun kendi bacağından asılacağı felsefesi kötü gidişle ilişkilendirilmiştir. Uygulamadaki neme lazımcılığa dikkat çekmiştir. III. dinsel yargıdır. IV. ahlaksal yargıdır. V. ontolojik yargıdır. Yanıt: IV 9

10 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Vicdan, kişinin içinde varolduğu kabul edilen, iyi ile kötüyü birbirinden ayırt etmeyi sağlayan, yargılama gücü; içsel terazi. Sorumluluk, kişinin yaptıklarının ve yapmadıklarının sonucunu üstlenmesidir. 13. İnsanın kendi kendini yaratması, özgürlük ve sorumluluk gibi ipuçları varoluşçuluk ile ilgilidir. Ödev, ahlakça yapmak zorunda veya yükümlü olduğumuz, yapmamız gereken şey. Erdem, ahlaksal eylemlerin iyiye yönelmesi. Mutluluk, huzur, esenlik ya da bilinci dolduran tam bir tatmin ile kendini gösteren içsel bir yaşantıdır. 14. Bergsan evrensel bir yasanın varlığından söz ediyor ve bunun temeline de öznel bir unsuru koyuyor: sezgi. 10. Üç filozof da mutluluk ile ilgili açıklamada bulunmuşlardır. Mutluluk elde edilen sonuçla ya da amaçla ilgilidir. Dolayısıyla Farabi, Diogenes ve Mill Ahlaki eylemlerin amacı nedir? sorusuna cevap aramışlardır. 15. Yöneten yönetilen sorunsalı siyaset ile ilgilidir. 11. Açıklamada doğal durum ve baskı yokluğu vurgusu yapılmaktadır. Bu nedenle gidilecek adres anarşizmdir. Egoizm benci ahlak, hedonizm hazcı ahlak, egzistansiyalizm, insanın varoluşunun özünden önce geldiğini savunur, kritisizm bilgi ile ilgili bir yaklaşımdır. 16. Öyküdeki ana fikri en iyi A seçeneği vermektedir. 12. Kant genel geçer bir ahlaktan; ödevden bahsetmektedir. 17. Altınlar, sizi denize atarak batırıyom ki ruhumu kirletip batırmayasınız. sözü Sokrates ın ruh temizliğini erdem olarak gördüğünü bizlere anlatır. 10

11 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Etik, ahlak felsefesinin diğer adıdır. Sanat, insanın güzel adına ürünler ortaya koyma etkinliğinin adıdır. Ötenazi, bir kişinin veya hayvanın yaşamını, yaşamlarının dayanılmayacak durumda olarak algılanması sebebiyle, acısız veya çok az acıtan bir ölümcül enjeksiyon yaparak, yüksek dozda ilaç vererek veya kişiyi yaşam destek ünitesinden ayırarak sonlandırmaktır. Otodeterminizm: İnsan benliğinin ya da doğasının aşağı benlik ve yüksek benlik olmak üzere iki bölümü vardır. Aşağı benlik, düşüncenin ya da akıl yürütmenin pek fazla işe karışmadığı, daha çok arzuların baskın çıktığı yapıyı anlatır. Burada insan sıradan isteklerine teslim olur. Yüksek benlik ise, düşünme ve akıl yürütmeyle belirlenir; eğitimle desteklenir. Bu benliği sayesinde insan, daha yüksek zevklerin peşinden koşar. Bu nedenle bu özgürlük yaşamına pozitif özgürlük de denir. Çünkü kişi kendi kendisini belirlerken, yüksek benliğinin veya daha seçkin doğasının taleplerine uygun davranmayı tercih eder. 21. Eylemlerimizi belirleyen ilke ve değerlerin yerini nelerin alması gerektiği sorusu önem kazandığına göre cevap, A seçeneği olmalıydı. 22. Bu söz insanın kendi ahlakını, kendisinin yaratması ile ilgilidir. 23. Nesnel ahlaki standart ve erdemler vardır. demek evrensel ahlak yasasının bulunduğunu kabul etmektir. 19. Özgürlüğü dışsal bir zorlama ya da kısıtlamanın olmaması olarak anlayan liberteryanizm aynı zamanda negatif özgürlük anlayışı olarak geçer. 24. E seçeneğindeki soru tamamen bilgi ile ilgilidir. 20. Kendi çıkarı ibaresi egoizm için önemli bir ipucudur. 11

12 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Parçada sanat felsefesi ile estetik arasındaki farklılıklar belirtiliyor. 6. A, B, C ve D seçeneklerindeki ifadeler parçada bir şekilde yer almıştır. Ama Doğruluk faydasız, güzellik ise faydalı olandır yönünde bir ibare yoktur. 2. Doğrulanabilirlik ancak deney ve gözleme gelebilen olgu alanında mümkün olabilmektedir. Dolayısıyla doğrulanamaz ibaresi C seçeneğinde verilenle açıklanabilir. 7. Sanatçı sıradışı bir insandır. Oysa iyi yemek yeme her sıradan insanın yaptığı bir eylemdir. Ama sanatçı kişiliği hayal gücü, duyarlılığı ve yeteneği ile kendi şahsına özel bir insandır. 3. Bir sanat eserinin estetik değer kazanabilmesi için, hiçbir çıkar düşünmeden o objeden haz duyan ve onu takdir eden estetik süjelerin bulunması gerekir. Süjeler (özneler veya alımlayıcılar) burada önemli ipucudur. 8. Sanat eseri bilgiye değil duyguya ve yaratıcı hayal gücüne dayanır. Yanıt: 4. Varlıkları gerçek hayattakinden farklı anlamlarda kullanmak onlarla oynamak demektir. 9. Sanat siyasi durum, önceki uygarlıklar, teknolojik gelişmeler, din ve inançlar gibi etkenlerden etkilenir. Erken yatıp kalkmak çok önemli bir etken değildir. 5. Ulaşılan ifade ise, sanatçının hayal gücünde meydana gelen ama bir kez olup biten estetik bir yaşantıdır. ifadesi yaratma ile ilgilidir. 10. Burada somut bir şeyden çok Anaksagoras soyut bir özelliğe dikkat çekmiştir: anlam. Yanıt: 12

13 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Sanat bizi doğaya, güzelliğe götürür; sanat güzelliği, doğadaki güzellikleri kavramamıza öncülük eder. sözü Doğadaki güzellikleri de sanat sayesinde kavrarız. ifadesi ile örtüşmektedir. 12. Bilinçaltı, özlemler, korkular, beklentiler, ümitler ve tercihler psikolojik durumla ilgilidir. 13. Parçada ortak estetik beğeni yargılarının olabilirliğinden söz edilmektedir. 14. Paragrafın son cümlesi oldukça anlamlıdır. Demek ki, güzellik niteliği sanat eserini meydana getiren parçaların uygun bir düzenine karşılık gelir. 13

14 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Parçada teoloji (ilahiyat) ile din felsefesinin farklı yönleri anlatılmaktadır. Bu durumda B seçeneğindeki yargıya ulşamak mümkün değildir. Yanıt:B 5. Politeizm, her şeyin bir Tanrı sının bulunduğunu ve bu Tanrıların adeta insanlar gibi özellikler taşıdığını kabul eden anlayıştır. Panteizm, evren ile Tanrı yı özdeş sayan görüştür. Panenteizm, her şey Tanrı değil, her şey Tanrı dadır diyen görüştür. Agnostisizm, Tanrı nın var olduğu da yok olduğu da bilinemez diyen görüştür. 2. Açıklamalar din felsefesine ilişkindir. Sonuçta din felsefesi de bir felsefe dalı olduğuna göre felsefenin kendisi nasıl dogmatik değilse din felsefesi de dogmatik değildir. 6. Burada tanımı verilen anlayış panteizm dir. 3. A, B, C ve E seçeneklerindeki sorular inançla ilgilidir ve din felsefesinin sorgulama alanına girerler. D seçeneğindeki soru yönetim ile ilgilidir dolayısıyla siyaset felsefesinin alanına girer. 7. Yapılan açıklamalar agnostisizme aittir. 8. Blaise Pascal ın olasılık üzerine çok çalışmaları vardır. Tanrı nın varlığını da bu hesaplamalar üzerine temellendirdiği için yararcı filozof William James bu sözleri söylemiştir. 4. Ateizm, tanrının varlığını reddeden görüştür. Toteizm, ilkel toplumlarda görülen, canlı ve cansız olabilen varlıklara tapınmayı içeren dindir. Agnostisizm, Tanrı nın varlığının da yokluğunun da insan tarafından bilinemeyeceğini öne süren anlayıştır. Deizm, Tanrı nın sadece evrenin yaratıcısı olduğunu kabul eden, kutsal kitap, peygamberler, din vs. bunların hiçbirisini kabul etmeyen anlayıştır. 9. Daviol Hume dünyadaki kötülük ve kusurları kullanarak temellendirmeye gittiği için argüman olarak kötülük kanıtını kullandığı söylenebilir. 14

15 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Kant, burada ahlaki gerekçeleri temellendirmesinde kullanmaktadır. 15. Yüce, her türlü ölçü ve değer üstünde yer alan, en üst noktada bulunan, mutlak, sonsuz, eksiksiz, en güçlü varlık için kullanılan özellik. Peygamber, Tanrı nın bildirdiği emir ve sözleri insanlara iletmek için Tanrı tarafından seçilmiş insanlardır. Vahiy, Tanrı tarafından peygamberlere bildirildiğine inanılan ilahi emir ve sözlerdir. 11. Burada amaçlılık ya da ereklilik anlamında teleolojik kanıt kullanılmaktadır. Mucize, genellikle bir doğa yasasına aykırı düşen ve Tanrı nın müdahalesinin sonucu olan olaydır. Doğal kavramlarla açıklanamayan ve insanın kavrayışı dışında kalan bir şeyi ifade eder. 12. Sofist Protagoras. Tanrı nın varlığının ne aleyhinde ne de lehinde bilgi edinmekte çaresizliğini dile getirdiği için agnostik bir yaklaşım sergilemektedir. 13. Burada dinsel yaşantı içerikleri dendiği için doğru adres D seçeneğidir. 14. Tanrı nın olmadığı dinlerde doğal olarak Tanrı nın varlığı, yokluğu problem olmaz. 15

16 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Paragrafta siyaset bilimi ile siyaset felsefesi arasındaki farklar anlatılmıştır. 6. İki açıklamada da bürokrasiye eleştiri vardır. 2. Mustafa Kemal Atatürk ün bu sözü D seçeeğinde verilen ile taban tabana zıttır. 7. Paragrafta devletle ilgili değişik görüşlerden söz edilmektedir. 3. Birinci tanım birey ile ilgilidir. 8. Paragraftaki son cümle sorunun cevabı niteliğindedir. İkinci tanım sivil toplum ile ilgilidir. Üçüncü tanım meşruiyet ile ilgilidir. Dördüncü tanım bürokrasi ile ilgilidir. Tanımı verilmemiş olan egemenlik kavramıdır. 9. Burada hükümet iktidarı elinde bulunduran, denetlenmesi gereken organ olduğundan, sivil toplumda devlet mekanizmasının dışında kalanlardan oluşturulduğundan doğru cevap hükümet olmalıdır. 4. Burada sözleşmeye dayalı olarak ve meşruiyetin ölçütü de halkın ortak özgür iradesidir. ibareleri C seçeneğine gitmek için önemli ipuçlarıdır. 10. Burada kişisel haklardan söz edilmektedir. 5. E seçeneğinin paragrafla hiçbir ilgisi yoktur. Burada liderin üstün nitelikleri söz konusu edildiği için cevap karizmatik egemenliktir. 11. Paragraftaki doğal eğilim, doğal zorunluluk gibi ipuçları B seçeneğini işaret ediyor. 16

17 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Bireyin özgürlüğünü temel aldığı için A seçeneğinde verilen doğrudur. 17. B, C, D ve E paragrafın detaylarını vermektedir. Öne çıkan esas özellik ise son cümlede verilmiştir: Her şeyde temel ölçü bütün toplumun iyiliğidir. 13. George Orwell ın bu eserinde olumsuz bir tablo çizildiğinden korku ütopyası doğru cevaptır. 14. Bu paragraf sivil toplumu çağrıştırmalıydı. Sivil toplumun tanımı: Devlet otoritesi ve kurumları dışında kendini yönlendirebilen, hak ve özgürlüklerini savunabilen özgür ve özerk vatandaşlardan oluşan toplumdur. Dolayısıyla Popper ın bu düşünceleri B seçeneği ile ilişkilidir. 15. Şeyh Edebâli nin sözü insan devlet yani bugüne uyarlarsak birey devlet ilişkisinin önemine dikkat çekmektedir. 16. Paragraf her siyasi görüşün; ideolojinin devlete farklı anlamlar yüklediğini anlatmaktadır. 17

18 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST A, B, C ve E şeçeneklerinde hep bilim üzerine sorular verilmiştir. Oysa D seçeneğinde bilgi üzerine soru vardır. 6. Thomas Kuhn burada klasik bilim anlayışındaki: Bilim, birikerek ilerler. yargısını Sürekli ilerleyen bir bilim etkinliği yoktur. Bilimde sapma ve sıçramalar mümkündür. diyerek eleştirmektedir. 2. A, B, D ve E seçeneklerindeki yargıları paragraftan elde etmek mümkündür. Ama C seçeneğindeki yargı fazlasıyla iddialı ve hatalı bir yargıdır. 7. B, C, D ve E seçeneklerinde verilenler bilimsel devrimin gerçekleşme aşamalarıdır. Oysa varsayım bir bilimsel araştırmaya başlamanın ilk adımıdır. 3. Louis de Broglie bu sözü ile bilimlerin çok önemsedikleri doğada determinizm (neden sonuç ilişkisisi kurma ilkesi) bulunduğu düşüncesine göndermede bulunmaktadır. 4. A, B, C ve D seçeneklerindeki yargılarda hata yoktur. Ancak, E seçeneğinde hatalı bir ifade kullanılmıştır. Doğrusu: Bilimler yalnızca olan ı, felsefe ise olması gereken i ele alır. olmalıydı. 8. Tümel yargılara gündelik bir takım tecrübelerimiz ile varırız. David Hume a göre her gün güneşin doğduğunu görmemizde olduğu gibi bu yargılarımıza fazla güvenmemeliyiz. Burada Hume un göndermede bulunduğu tek tek yaşadıklarımızdan genel hükümlere varmamızdır yani tümevarımdır. 5. Burada olduğu gibi herhangi bir araç yardımı ile bir süreci test etmeye dolaylı doğrulama denir. 9. Karl Popper, burada bilimsel bir açıklamanın yanlışlanabilirlik e dayandırılmasının önemine dikkat çekiyor. 18

19 YGS FELSEFE ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST Son cümle oldukça açıklayıcı: Bilim, bilim insanlarının ürettikleri şeydir. bu bizi B seçeneğine götürmelidir. 15. Açıklamada bilimin tarafsızlığından, kişiye, topluma göre değişemeyeceğinden söz edilmiştir. 11. Hipotez (varsayım), bilimsel araştırmanın başında ortaya konulan geçici iddia. Kuram, bir olgunun, sürekli olarak doğrulanmış gözlem ve deneyler temel alınarak yapılan bir açıklamasıdır. Yöntem, bilimsel çalışmalarda izlenen yoldur. Öndeyi, eldeki bilimsel verilere dayanarak henüz meydana gelmemiş bir olayı tahmin etmektir. 16. A, B, C ve D seçeneklerindeki yargıları paragrafta bulabiliriz. Ancak Tüm bilimler tek bir bilim altında toplanamaz. türünde bir yargıyı çıkarabilmemiz mümkün değildir. Bu durumda sorunun cevabı paradigmadır. 17. Burada bilimsel bir keşfin paradigma değişimine yol açtığı vurgusu yapılmıştır. 12. Paragraf bilimi yaşamımızı olumlu ve olumsuz yönlerden etkilemesine bakarak ele almıştır. 18. Bu tanımlama olgusallık ile ilgilidir. 13. Parçadaki düşünce bilime abartılı anlamlar yüklenmesi ile ilgilidir. 19. A, C, D ve E seçeneklerinde verilenler klasik bilim anlayışının kabulleridir. Oysa B seçeneğindeki yargı klasik bilim anlayışına yapılan eleştirlerdendir. 14. Paragraftaki düşünce bilimin ahlaki değerine dikkat çekmektedir. 19