Daha önceki sayılarımızdaki gibi umutlu bir giriş yazamayacağım için üzgünüm

Transkript

1

2 İrem Nurgül Durmuş Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Daha önceki sayılarımızdaki gibi umutlu bir giriş yazamayacağım için üzgünüm Soma... Soma haber oldu; ya haber olmayanlar? Ortalama 42 yıl geç çıkan 6331 Sayılı Iş Sağlığı Güvenliği Kanunu ve bu telaşla daha önce iş güvenliğinin i harfini dâhi duymayanlara dağıtılan İş Güvenliği Uzmanlıkları... Bu ülkede her gün bir sürü iş kazası oluyor. Ama ölen sayısı az olunca haber olmuyor ve biz kahvemizi yudumlarken bir işçimiz daha kayıp gidiyor da duymuyoruz bile Çünkü ülkemizde ne yazık ki taşlar henüz hiç oturmadı. Söz gelimi yapılan risk analizleri internetten indirme copy-paste analizler. Ve yine ne acı ki ülkemizde işverenlerin büyük bölümü sadece yasal zorunluluk için öylesine hizmet alıyor. En acısı ise, Türkiye halen Avrupa nın en çok iş kazası yapan ülkesi; dünya sıralamasında da en çok iş kazası olan ülkeler arasında ilk 4 teki yerini koruyor. --- Tüm ülke ağladı Soma ya. Gözyaşları sel oldu, haykırışlar göklere ulaştı, Cuma vaazlerine konu oldu, binlerce Yasin-i Şerif okundu. Bunlar güzel şeyler elbette ama ben derim ki samimi olan oturup Soma dakiler için Yasin okumanın ötesinde; otursun kanunu okusun! Kanunlar hakkında bilgi alsın; kendi işyeri için doğru düzgün hizmet alsın; asgari düzeyde de olsa bilgilensin, bilgilendirsin yoksa bu ülkenin bu konuda ayıbı öyle büyük, öyle büyük ki Soma için suçlu arayamayacak kadar üzgünüm. Muhakkak ki bu hususta ülkenin yarısının yaptığı gibi hükümete saldırmanın da alemi yok; bu ülkede işçinin hiçbir zaman adı yoktu. 42 yıl geç de olsa bu dönemde müstakil bir İş Güvenliği Kanunu yeni çıktı. Bu sebeple cenazede kavga eden mefta yakınları gibi olmak istemiyorum. Kimseye kızamayacak kadar hüzünlüyüm! Bunca can gitmişken dahi politik kavgalar yapmayacak kadar hakiki olmak! Üstelik bir de Soma olayının üzerine ÇSGB den Müfettişlerimizden birinin yüksekten düşerek hayatını kaybettiğini duyunca, bir kez daha anladım ki buradaki çizgi çok ince! Yüzlerce kişi iş kazalarında Hakk a yürürken, milyonlarca vatandaş o kıldan ince kılıçtan keskin köprüden aşağıya şapır şapır dökülüyoruz sanki. Soma için bu ülkede hiç kimse duyarsız kalmamalı. Eğer ülkede bütünlüğümüz var ise, eğer tek vücut isek insanın sağ eli yanarken sol eli alkış tutamaz zaten! Ancak isyanın da yeri değil. Resûlullah Efendimiz, kuşu ölen çocuğa taziyeye gitti. Bunu hepimiz biliyoruz. Ama SELAMET veren bir enerji ile gitti. Sürekli öfkeli / mutsuz / isyankar yayınlar yapmamız Soma daki aileler için Selamet sağlamadığı gibi bilakis negatif enerji yaratıyor. Ancak hiçbir şey olmamış gibi de yaşayamayız. Öyleyse Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v.) in bir yanlış gördüğünde elinle düzelt, gücün yetmezse dilinle düzelt, ona da gücün yetmezse kalbinle buğz et ki bu da imanın en zayıf derecesidir sözlerine uymamız ve düzeltmek için ne yapabiliriz? Daha çok ne yapabiliriz? Tam da şimdi ne yapabiliriz? soruları ile meşgul olmamız lazım. Bunun da ilk adımı kanunu okumak. İşverenler ucuza kaçmak için güvenlik almış süsü vermeyecek, uzman maaş aldığı kişiye sadık olayım derken kendi hakikatine ve muhtemel kazada kaybedeceği kendi canına ters düşmeyecek, ÇSGB artık daha ciddi çalışacak ki kendi müfettişi bile ölmeyecek ve her vatandaş ama her vatandaş İş Sağlığı Güvenliği haklarını bilecek. Nasıl ki ekmek girmeyen ev yoksa, evdeki boğazlar doysun diye nasıl ki en az bir kişi çalışıyorsa, her ailede en az bir kişi iş güvenliği hakkında fikir sahibi olacak ki hızla güvenli yarınlara yürüyelim. Soma da ateş düştüğü yeri yakmadı, hepimizi yaktı. Öyleyse görev de hepimize düşüyor. 2

3

4 B U S A Y I D A ÇEVRE BAKANLIĞI ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI N E L E R V A R? 06 Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce ile çok özel röportaj: Türkiye de Çevre konusunda Emin Adımlar Atılıyor 14 Araban mı var, Otopark Derdin Var: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, Otopark sorununun çözümüne yönelik alınabilecek önlemler ve yapılması gereken düzenlemeler ile ilgili olarak, Tüm Yönleriyle Otopark konulu bir Çalıştay düzenlendi. 16 E. Çevre Yönetimi Genel Müdür Yrd. / ÇARE Çevre Danışmanlık Çevre Koordinatörü Hüseyin Gelmez: Tehlikeli Atık Geri Kazanım Tesislerinin Lisanslandırılması İçin Gerekli Teknik ve İdari Şartlar MERAK EDİLENLERDEN Temiz Oda ve İklimlendirme Çalışmaları & Çalışanlar Üzerine Etkileri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sayın Faruk Çelik başkanlığında toplanan Üçlü Danışma Kurulu 29 Bakan Faruk Çelik 19.Fasıl Görüşmelerini Sürdürüyor 30 Torba Yasa Neleri Kapsıyor? 32 3 bin 138 Engelli Memur Ataması Yapılacak 22 Ali Boylu ile keyifli bir söyleşi 4

5 TEKNİK MAKALE- LER 34 Kimya Yük. Müh. / ÇSGB Emekli İş Başmüfettişi / E. İş Teftiş İstanbul Grp. Bşk. Yrd. A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Özlem Özkılıç: ATEX Direktifleri ve IECEX SCHEMA 38 Kazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Bilim Uzmanı / A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Yadigar Yolcu nun merceğinden: 6 Eylül 2014 tarihinde İstanbul Mecidiyeköy deki inşaatın asansöründe meydana gelen ve 32. kattan zemine çakılarak 10 işçinin hayatını kaybetmesine sebep olan Asansör Kazasına Dair Tespitler 42 3M İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü Teknik Koordinatör Mirey Bonfil: GÖZ ünüz Gibi Bakın 44 Elektrik-Elektronik Yüksek Mühendisi / İSG Uzmanı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı / İSGGM Gökçe Begüm Silsüpür: İşyerlerinde Elektromanyetik Alan Maruziyeti 52 KAZA ANALİZİ: A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı / Makina Mühendisi Mansur Ziya Koç: İş Kazaları Yönetim Kademesini de Yakalar 54 Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Uz. Dr. Mehmet Ergin: EBOLA 56 Draeger Safety Korunma Teknolojileri Ltd.Şti. Pazarlama Müdürü Pelin Korkmaz: Ebola Tehdidine Karşı Acil Müdahalede Doğru KKD Kullanımının Önemi 58 YARGITAY KARARLARI: ÇEVRENİN KASTEN KİRLETİLMESİ 60 Akdeniz EDAŞ Genel Müdürü Murat Yiğit ile keyifli bir söyleşi: 4 Bölgede, 4x4 lük İSG EKOTEKNİK İSG DERGİ EKİBİMİZ - KÜNYE İmtiyaz Sahibi Ekoteknik İş Sağlığı Güvenliği ve Çevre Hizmetleri Adına Halis Yolcu Editör Yadigâr Yolcu Kazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Bilim Uzmanı Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İrem Nurgül Durmuş Yayın Kurulu Doç Dr. F. Nur Eriş, İSG Uzmanı Kemal Çetinkaya, Uz.Dr. Mehmet Ergin, Çevre Uzmanı Hüseyin Gelmez, İş Güvenliği Uzmanı Ziya Koç, Dr. Tahir Soydal (İş Sağlığı Bilim Doktoru) Danışma Kurulu Prof. Dr. Recep Akdur, Yıldırım Akpınar(Çal.Bak.Eski Teftiş Kurulu Baş.), Prof. Dr. Sefer Aycan, Prof. Dr. Aytül Çakmak, Ziya Demir, Doç. Dr. Tayfun Güngör, Doç. Dr. Tevfik Pınar, Prof. Dr. Kadirhan Sunguroğlu, Uz. Dr. Cebrail Şimşek, Uz. Dr. Engin Tutkun, Doç. Dr. Mehmet Uğurlu, Doç. Dr. Halil Murat Ünver, Doç. Dr Yusuf Üste, Dr. Hınç Yılmaz Görsel Yönetmen İrem Nurgül Durmuş Yayın İdare Merkezi İvedik Cad. No:110 Yenimahalle - Ankara Tel: (pbx) - Fax: Yayın Türü Yaygın - Süreli / ISSN: Baskı ve CTP Kalıp Arkadaş Basım Sanayi Basım Tarihi Reklam Koordinatörlüğü Barış Yalçın Yolcu Abonelik Tel: (pbx) Ekoteknik İSG Dergisi nin amacı, iş sağlığı güvenliği ve çevre konularında özellikle uygulayıcı konumdakilerin deneyimlerini ve izlenimlerini belgelemek, birikimlerin paylaşılmasını sağlamak ve yeni ufuklar açarak başvurulabilecek bir kaynak yaratmaktır. Üç ayda bir yayınlanır. Yayının telif hakkı Ekoteknik İş Sağlığı Güvenliği ve Çevre Ölçüm Teknolojileri Ltd. Şti ne aittir. Dergi içeriğinin tamamen ya da kısmen elektronik, mekanik veya başka biçimde çoğaltılması Ekoteknik in iznine tabidir. Yayınlanan yazı ve reklamların sorumluluğu sahiplerine aittir. 5

6 Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce 6

7 Türkiye de Çevre konusunda Emin Adımlar Atılıyor Endüstri ve teknoloji alanında meydana gelen hızlı gelişmeler, bir yandan insanın doğa üzerindeki egemenliğini artırarak yaşam düzeyinin yükselmesini sağlarken diğer yandan artan nüfus ve hızlı kentleşme ile birlikte doğal dengelerin giderek bozulmasına sebep olmaktadır. Buna bağlı olarak, bu gelişmeler tüm canlıları tehdit edecek boyutlara varan hava, su ve toprak kirlenmesine sebebiyet vermektedir. Bu nedenle, daha önceleri ortaya çıkan çevre sorunları için kısa vadeli çözümler geliştirilirken bugün çevre, doğal, ekonomik, sosyal ve kültürel değerlerin bütünü olarak görülmeye başlamıştır. Bu gelişmeyi belirleyen en önemli faktör de sosyal ve ekonomik kalkınmanın gerçekleştirilmesinde kullanılan kaynakların hızlı ve geri dönülmez bir şekilde tahrip edilmesidir. Bu gerçeğin anlaşılması, beraberinde geleneksel kalkınma modellerinin terk edilmesi ve yeni model arayışlarını gündeme getirmiştir. Böylece geleneksel sınırsız kalkınma ve sınırsız tüketim modelleri yerini sürdürülebilir ve dengeli kalkınma modelleri olan yeşil ekonomi ve yeşil politikalara bırakmaya başlamıştır. Röportaj: İrem Nurgül Durmuş / Fotoğraf: Mahmut Türkmen Çevre sorunları ile mücadele için attığınız adımlar nelerdir? Türkiye için yeşil büyüme politikası oluşturmak, ekonomik, çevresel ve sosyal sürdürülebilir esaslarının uyumlu bir şekilde birleştirilmesini sağlayacaktır. Bu nedenle kalkınmanın bu üç boyut üzerinden düşünülmesi gereklidir. İnsanların geleceğini yakından ilgilendiren bu tehdit nedeniyle çevre sorunlarının üzerine gidilmesi büyük önem arz etmektedir. Ancak bir taraftan da ülkelerin ekonomik gelişmelerini sağlamaları gereklidir. Zira gelecekleri buna bağlıdır. Hem çevrenin korunması hem de ekonomik gelişmenin bir arada yürütülmesi esastır ve bu tüm dünyada karşılığını sürdürülebilir kalkınma kavramı ile bulmaktadır. Bu açıklamalar ışığında Bakanlığımızca yaptığımız çalışmalara kısaca değinelim; - Biz, ekonomik kalkınmayı yaparken çevreyle barışık bir yol izledik ve izlemeye devam ediyoruz. Türkiye de yıllık 25 milyon 277 bin ton evsel atık çıkıyor. Bu atıkların 5 milyonu ambalaj atıkları ve bitkisel yağlardan oluşuyor. 60 bin kişinin istihdam edildiği atık sektöründen, ekonomiye yaklaşık 2 milyar lira katma değer sağlanıyor. Bu sürdürülebilir kalkınmaya en güzel bir örnektir. - Çevre Kanununun 29 uncu maddesi uyarınca Atıksu Arıtma Tesislerinin Teşvik Tedbirlerinden Faydalanmasında Uyulacak Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik kapsamında atıksu arıtma tesislerinin enerji giderlerinin yüzde 50 si ne kadar olan kısmı Bakanlığımızca karşılanmaktadır. Bu kapsamda, 2013 yılında 207 tesise toplam 30 Milyon TL ödeme yapılmıştır. 7

8 yılında belediye nüfusunun yüzde 35 ine atık su arıtma hizmeti verilirken, yaptığımız çalışmalarla 2014 yılının ilk yarısı sonunda bu oran yüzde 74,6 ya (yaklaşık 47,6 milyon kişi) çıkarılmıştır yılında ise atıksu arıtma tesisine bağlı belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranının yüzde85 e çıkarılması hedeflenmektedir. Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yılı olan 2023 yılında hedefimiz ise; tüm belediyelerin atık su arıtma tesisine kavuşmasını sağlamaktır. - Doğada uzun süre kalıcı özelliğe sahip ve insan sağlığı ile çevreyi tehdit eden tehlikeli kimyasalların ve bu kimyasalları ihtiva eden tüketici ürünlerinin yasaklanmasına ilişkin çalışmalar Bakanlığımız tarafından yürütülmektedir. Bu çalışmalar kapsamında, ulusal ve uluslararası kaynaklar kullanılarak söz konusu tehlikeli kimyasallar ile atıklarının envanterlerinin çıkarılması, bertaraf edilmesi, bunlarla kirlenmiş alanların tespit edilmesi ve bu alanların rehabilite edilmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Bunun yanında, tehlikeli kimyasallarla ilgili olarak sanayiciler, halk, sivil toplum kuruluşları ve diğer ilgili paydaşların bilinçlendirilmesine yönelik çalıştay, seminer ve bilgilendirme toplantıları da düzenlenmektedir. - Motorlu taşıtlardan kaynaklanan hava kirliliğinin azaltılması maksadıyla motorlu taşıtların periyodik olarak egzoz muayenelerinin yapılması için bu ölçümleri yapacak istasyonların standartlarının belirlenmesi, yetkilendirilmesi ve denetimi için kurallar geliştirilmekte, egzoz muayenesini yaptırmayan araçların akan trafikte trafik görevlilerince belge kontrolüne imkan sağlayan mevzuat değişiklikleri yapılmış olup, plaka üzerinden belge kontrolü için yazılım geliştirilmektedir. Diğer taraftan sürücülerin araçlarını sürekli olarak bakımlı tutmalarını sağlamak maksadıyla İl Müdürlüklerimiz teknik personelince ölçüme dayalı yol kontrolleri yapmaktadırlar. - Türkiye de çevre kalitesinin yükseltilmesi, insan sağlığına potansiyel risklerin önlenmesi ya da azaltılması ve yer seviyesi ozon kirliliğinin önlenmesi için Uçucu Organik Bileşik (UOB) Emisyonlarının kontrolüdür. Bu amaçla yapılan projeler ile Avrupa Birliğinin bu konudaki direktiflerin uygulanmasına ilişkin mevcut en iyi teknik kılavuzları ve eğitim kılavuzları hazırlanarak, bu kapsamda; gerek teorik gerekse sahada iyi uygulamalar ile AB mevzuatının uygulanabilmesi için gerekli idari ve yasal koşullar hakkında eğitimler gerçekleştirilmiştir. - Türkiye, küresel mücadelede yerini alarak 2004 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine, 2009 yılında ise Kyoto Protokolüne taraf olmuştur. Bakanlık olarak, tüm dünyayı tehdit eden ve en önemli sorunlardan biri olarak gösterilen iklim değişikliği ile etkin mücadele etmek amacıyla kapsamlı çalışmalar ve projeler yürütülmektedir yılında Ulusal İklim Değişikliği Stratejisi, 2011 yılında ise toplam 541 eylem içeren ve 2023 yılına kadar uygulanacak olan İklim Değişikliği Eylem Planı (İDEP) hazırlanmıştır ve her yıl düzenli olarak izlenmektedir. İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı 2012 yılında yayınlanmıştır. Türkiye nin kişi başı sera gazı emisyon miktarı 5.9 tondur. Bu değer; OECD ortalamasının üçte biri ve Avrupa Birliği ortalamasının yarısıdır. Sadece ulusal önlemler ve kaynakları ile döneminde sera gazı emisyonları yüzde21 oranında azaltılmıştır. Bakanlığımız tarafından küresel ısınma ile mücadelede vatandaşların alabileceği önlemleri içeren bir kamu spotu hazırlanmıştır. Kamu spotunda, iklim değişikliği ile bireysel olarak mücadele etmenin yöntemleri de anlatılmaktadır. Özetle diyebiliriz ki; Bakanlığımızca, sürdürülebilir kalkınma ilkesi çerçevesinde mali, insani ve çevresel kaynakların korunması ve etkin kullanılması sağlanarak küresel iklim değişikliği, ozon tabakasının incelmesi ile ilgili gerekli tedbirler alınmakta ve yenilenebilir enerji kaynakları başta olmak üzere temiz enerjinin kullanımına destek olunmakta, yeraltı ve yerüstü su kaynaklarımızı, denizlerimizi ve topraklarımızı korumak doğrultusunda çevreyle ilgili her türlü ölçüm, izleme, analiz ve kontroller yapılmaktadır. Atık yönetimi konusunda son aylarda izlediğiniz politika ve uygulamalarınızdan bahseder misiniz? Türkiye de genel atık yönetimine ilişkin düzenlemeler; atık çeşitliliği ve AB Direktifleri doğrultusunda geliştirilmiş ve ülke şartlarına uygun yönetmelikler yayımlanmış ve uygulamaya konulmuştur. Bu kapsamda evsel katı atıklar, hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları, atık pil ve akümülatörler, tehlikeli atıklar, bitkisel atık yağlar, tıbbi atıklar, ömrünü tamamlamış lastikler, ambalaj atıkları, atık elektrikli ve elektronik eşyalar, atık yağlar, ömrünü tamamlamış araçlar, araçların bakım ve onarımından kaynaklanan parçalar ve atıkların düzenli depolanması konularında uygulamalar devam ettirilmektedir. Atık yönetiminin temelini atık yönetimi hiyerarşisi ve üretici sorumluluğu ilkeleri oluşturmaktadır. Atık yönetimi hiyerarşisinde birincil önceliği, atıkların üretim aşamasında önlenmesi ve atık miktarının ve tehlikelilik düzeyinin azaltılması oluşturmaktadır. Atıkların yeniden kullanım, geri dönüşüm ve enerji elde edilmesi yoluyla geri kazanılması ikinci sırada, geri kazanım olanağı olmayan atıkların çevreye zarar verilmeksizin yakılması ya da güvenli depolanması da son sırada tercih edilmelidir. Geri dönüşüm, oluşumu kaynakta önlenemeyen veya yeniden kullanılamayan atıklara uygulanan bir yöntemdir. Atık hiyerarşisi; atık önleme ve yönetimine ilişkin mevzuat ve politikalarda şu şekilde ifade edilmektedir: Önleme Yeniden kullanım Geri dönüşüm Geri kazanım (hammadde geri kazanımı, enerji kazanımı gibi) Bertaraf (Depolama/Yakma). Şemsiye bir kavram olan atık yönetiminin yukarıda sayılan bileşenlerinden sadece biri olan geri dönüşüm, yarattığı ekonomik etkileri ile ön plana çıkmaktadır. Geri dönüşüm konusunda diğer önemli bir kavram ise üretici sorumluluğu ilkesidir ve bu kavram atıklardan kaynaklanan her tür ma- 8

9 liyetin atık üreticileri (üretici, tüketici gibi) tarafından karşılanmasını öngörmektedir. Bu yaklaşım kirleten öder prensibinin bir yansımasıdır. Tüm bu çalışmalar sonucunda 2014 yılı itibariyle Ülkemizde 76 adet Belediye Atıkları Düzenli Depolama Tesisi,7 adet Endüstriyel Atık Düzenli Depolama Tesisi, 21 adet Maden atıkları Düzenli Depolama Tesisi olmak üzere 104 adet Düzenli Depolama Tesisi, 402 adet Ambalaj atıkları toplama ayırma tesisi, 432 adet Ambalaj Atıkları Geri Dönüşüm Tesisi, 313 adet tehlikeli atık geri kazanım tesisi, 234 adet Özel Atık Geri kazanım tesisi olmak üzere toplam 1382 adet geri kazanım tesisi, 2 adet yakma tesisi, 2 adet kireç fabrikası ve 34 adet çimento fabrikası olmak üzere 38 adet yakma ve beraber yakma tesisi, 45 adette Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi mevcuttur. Ülkemizde toplamda 1568 adet geri kazanım/bertaraf tesisi bulunmaktadır. Mekânsal planlama stratejileri çalışmalarınız hakkında bilgi verir misiniz? Bakanlığımızın koordinasyonunda Ülke Mekânsal Strateji Planı nın hazırlanmasına başlanmıştır. Verilerin toplanması, analiz edilmesi ve gerekli araştırmaların yapılması için bir ihale gerçekleştirilmiş olup, geniş uzmanlar kadrosuyla çalışmalar yürütülerek, en fazla 2 yıl içerisinde bu planlar tamamlanacaktır yılında 151 kurum kuruluştan 500 uzmanın katıldığı Kentleşme Şurasında net olarak ilk defa ülke mekânsal gelişme stratejisinin hazırlanmasının gerekli olduğu vurgulanmıştır. 61. Hükümet Programımız ile Bakanlığımıza, Kalkınma Bakanlığı ile eşgüdüm içerisinde ulusal ve bölgesel nitelikli mekânsal gelişme stratejilerini hazırlama görevi verilmiş, 644 sayılı Bakanlığımızın görevlerinin tanımlandığı KHK ile de bu görevin detayları ortaya konulmuştur. Bu görevin ana başlıkları; Mekânsal Strateji Planlarını ilgili kurum/ kuruluşlarla beraber hazırlamak, Sektörel planların uyumunu temin etmek, Her tür ve ölçekteki fiziki planların birbiriyle uyumunu ve mekânsal strateji planları hedeflerine ve kararlarına uygunluğunu sağlamak olarak özetlenebilir yılında yayınlanan 10 Kalkınma Planı nda da üst ölçekli mekânsal planların ise stratejik nitelikte olmasına vurgu yapılmıştır yılında İmar Kanunu nda ülkemizdeki tüm fiziki planların üzerinde, onları yönlendirecek bir plan olarak tanımlanan bu plan ile ilgili Yönetmelik çalışması da tamamlanarak 2014 yılında Ülkemizde ulusal düzeyde önemi olan pek çok sektörel yatırım kararı üretilmektedir. Bu yatırımların mekânsal boyutlarının ülke düzeyinde birbiriyle uyumlaştırılamaması sonucu şehirlerimizin düzensiz büyümesi, ülke kaynaklarının israfı ve doğal kaynakların tahribatının önüne geçilememektedir. Bunun yanı sıra ülkemiz yarım asırdır Kalkınma Planları hazırlanmak suretiyle planlı kalkınmasını temin etmekte olup, bu planların mekânsal organizasyonunun yapılması yönünde büyük bir ihtiyaç bulunmaktadır. Bu mekânsal organizasyonun mevcut fiziki larla sağlanamayacağı açıktır. Üst ölçekli planların artık farklı bir dille hazırlanması; arazi kullanım planlarını yönlendirici, stratejik bir yaklaşımla hazırlanan, esnek, katılımcı ve izleme sistemi olan farklı konularda gelişme stratejileri içeren bir dille hazırlanması gerekmektedir. Tüm bu sorunların çözümü adına hazırlanacak Ülke Mekânsal Strateji Planında; Türkiye kara ve deniz sınırları ile münhasır ekonomik bölgeleri de içerecek şekilde, mekâna dönük somut kararları stratejik yöntemlerle ele alınacak, tematik ve sektörel kararları uyumlaştıracak şekilde mekânsal kararlar üretilecek, kurumların sektörel/tematik analiz çalışmalarını temel alarak detaylı mekânsal analizler yapılacaktır. Neticede yukarıda belirtilen ihtiyaçlar bağlamında, Mekânsal Strateji Planı; koruma, kullanma ve altyapı kararlarına ilişkin olarak kalkınma planları ve bölge planlarına mekânsal ilişkiler boyutu getiren, alt ölçekli planlar için bağlayıcılığı olan, yönlendirici ve referans niteliğinde, Kalkınma Planı dönemleri esas alınarak hazırlanan ve aşamalandırılan 20 yıllık bir perspektifte uzun erimli stratejiler içeren mekânsal planlar olarak kurgulanmıştır. Tüm bu sıralanan hedeflerin tek bir kurum tarafından gerçekleştirilmesi mümkün görülmemektedir. Bu planın hazırlanması sürecinde başta Kalkınma Bakanlığımız ve diğer yatırımcı Bakanlıklarımız olmak üzere mahalli idareler, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları ile her kesimden temsilciler bir araya gelerek çözümler üretilecektir. 9

10 Binaların inşaat aşamalarında kullanılan iskelelere yönelik bazı şartların sağlanması için çalışmalarınız mevcut. Bu konuda okuyucularımızı bilgilendirir misiniz? Bilindiği üzere iş iskeleleri, yapının yapım sürecinin en önemli yardımcı unsurlarından birisidir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının iş sağlığı ve güvenliği konusunda bazı düzenlemeleri olmakla birlikte, bu yardımcı yapı elemanlarının yapıda uygulama usul ve esaslarına yönelik bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu kapsamda, Dış cephe iş iskelelerinin asgari uygulama standartlarını ortaya koyan, projelendirilmesinde, yapılmasında ve denetlenmesinde ki sorumluları belirleyen bir çalışma yürüttük ve son aşamaya getirdik. Önümüzdeki günlerde yasalaşmasını öngörüyoruz. Burada en önemli unsur, ruhsat eki statik proje dahilinde iskele projesinin öngörülmesidir. Bu sayede dış cephe iş iskelelerinin projelendirilmesi ve yapımı yasal hüviyet kazandırılmış olmaktadır. Teknik olarak bazı kısıtlardan bahsedecek olursak, iskele yüksekliği 13.50m yi aşan durumlarda, çelik iskele kullanımı, 24m yi aşan durumlarda ise özel tasarım projesi zorunlu kılınmasıdır. Ahşap kullanılarak yapılan iş iskelelerinde de bir standart getirilerek gelişi güzel uygulamaların önüne geçilmesi hedeflenmiştir. Tapu işlemlerinde önceki dönemlere göre işlemlerin daha kolay gerçekleştirildiği bilinmektedir. Bu işlemlerin daha da kısa ve kolay olarak gerçekleştirilmesi için çalışmalarınızdan bahseder misiniz? Ülkemizde tapu sicilinin elektronik ortamda tutulmasına dair çalışmalar 2000 yılında TAKBİS (Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi) projesi ile başlamıştır. TAKBİS ülke genelinde mülkiyet bilgilerinin bilgisayar ortamına aktarılıp her türlü işlem ve sorgulamanın yapılabilmesini amaçlayan en temel e-devlet projelerinden biridir. TAKBİS projesiyle birlikte elektronik ortamda kesintisiz ve güvenli işlemler yapılarak kaliteli ve hızlı hizmet vermek suretiyle vatandaş memnuniyeti hedeflenmektedir yılı içerisinde bütün tapu müdürlükleri TAKBİS e geçmiştir. TAKBİS sistemiyle işlemler daha hızlı yapılabilmektedir. Bilgisayar ortamında kısa sürede alım, satım vb. işlemler gerçekleştirebilmektedir. Vatandaşların tapu işlemleri aynı gün içerisinde yapılabilmektedir. Bu sistemin tüm kimlik numaralarının girilmesi ile birlikte tapuda oluşan kuyruklarda önemli oranda azalmalar olacaktır. Türkiye genelinde 19 milyon 500 bini konut olmak üzere toplam 131 milyon gayrimenkul bulunmaktadır. Tapu da geçen yıl 5 milyon alım ve satım geri kalanı kamulaştırma imar uygulaması ve ipotek gibi diğer kalemlerden olmak üzere 6 milyon işlem gerçekleştirilmiştir. Taşınmaz maliklerinin T.C. Kimlik numaralarının TAKBİS veri tabanında bulunmasına yönelik çalışmalar ile tapu müdürlüklerinin iş yoğunluğunun azaltılarak işlemlerin ağırlıklı olarak elektronik ortamda yapılmasını sağlayacak projelerimizden T.C. Kimlik No güncelleme çalışmaları ve bununla bağlantılı e-arşiv çalışmaları ile kurumumuzca elektronik sicile geçilmesi hedeflenmekte, yetki alanı dışında tapu işlemleri ile lokal bazda yetkili tapu müdürlükleri yerine Türkiye tapu müdürlüklerinde işlemlerin yapılması hedeflenmektedir. İşlemlerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi hedefi e-devlet projesinin en önemli bileşenlerinden biri olan TAKBİS ten beklenen verimliliği sağlamaya yöneliktir. E-arşiv çalışmaları kapsamında tapu müdürlükleri arşivinde bulunan belgelerin taranması için tapu müdürlüklerinde uygulamalar yapılmaktadır. Bilgi ve belgelerin elektronik ortamda sunulmasıyla, emek ve zaman kaybının engellenmesi, hizmetlerin sunumu aşamasında kaliteli hizmet sunumu ve çalışan/vatandaş memnuniyetinin artırılması temel hedef olmakla birlikte mevcut durumda tapu müdürlüklerinin dolu kapasiteye ulaşmış arşivlerinin düzenlenmesine de katkı sağlayarak hizmetlerin daha hızlı sunumu sağlanacaktır. Bu yöntem aynı zamanda kırtasiyeciliğinde ortadan kaldırılmasına ve kurumumuzda modern arşiv uygulamalarına geçişe olanak sağlayacaktır. Ayrıca diğer kurumlarla veri paylaşımında da önemli bir katkı sağlanacaktır. (Örn. Mahkemeler, İcra Daireleri, Değerleme (Ekspertiz) İşlemleri, Belediyeler). Böylece vatandaşların tapu işlemlerini gerçekleştirmeleri için diğer kurumlara gidip gelmelerinin önüne geçilecektir. Tapu Müdürlüklerince ve diğer kurumlarla bu bilgiler karşılıklı olarak online ortamda paylaşılarak vatandaşların üzerindeki yük azaltılacaktır. 826 tapu müdürlüğümüzde uygulama devam etmektedir. Taşınmazın kayıtlı bulunduğu tapu müdürlüğü (Yetki alanı) dışında tüm tapu müdürlüklerinde işlem yapılmasına imkan veren bu projemizin uygulanması ile vatandaşların bulunduğu/ ikamet ettiği yerden farklı bir yerde, örneğin; Ankara da yaşayan vatandaşın Antalya da bulunan taşınmazına ilişkin işlemlerini bulunduğu yerdeki Tapu Müdürlüklerinden gerçekleştirmeleri sağlanmıştır. Tüm müdürlüklerimizde uygulamaya geçilmiştir. Ayrıca Yurt Dışı Tapu Birimlerinin Kurulması ve Tapu İşlemlerinin Yurt Dışı Birimlerce karşılanması konularında Dışişleri Bakanlığı ile çalışmalar yapılarak Tapu ve Kadastro Berlin Ataşeliği faaliyete geçmiştir. Tapu işlemlerinin yurt dışı birimlerce öncelikli olarak Almanya, Hollanda gibi Türk vatandaşlarının yoğun olduğu yerlerde karşılanması hedeflenmektedir. Eski uygulamada, bankalar ya da finans kurumları tarafından yazılı olarak düzenlenen ipotek terkin taleplerinin Tapu Müdürlüklerine güvenli elektronik ortamda iletilebilmesi için Kurumumuz yazılım altyapısı hazır hale getirilerek banka ya da finans kurumları ile uygulama başlatılacaktır. E-terkin projesi ile bürokratik işlemler ortadan kaldırılarak vatandaş veya ilgili kurum çalışanları tapu müdürlüklerine gitmeden işlemlerini gerçekleştirebilecektir. E-terkin projesiyle birlikte ipotek işlemlerinin de elektronik ortamda gerçekleştirilmesine yönelik planlamalar yapılmaktadır. E-haciz uygulamasına geçen kurumlardan Sosyal Güvenlik Kurumu ve Maliye Bakanlığı-Gelir İdaresi Başkanlığı; bankalardaki hesaplara ve Emniyet Genel Müdürlüğü sisteminde tescilli araçlara elektronik ortamda haciz işleyip kaldırabilmektedirler. 10

11 Haciz işlemlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi konularında çalışmalar yapılmaktadır. Uygulamanın başlamasıyla hak kayıpları, zaman kaybı vb. konuların önüne geçilecektir yılı itibarıyla tüm tapu müdürlüklerine e-tahsilat uygulamasına geçilmiştir. Bu uygulama ile tapu harçlarının farklı şehirdeki şubelerde dahil olmak üzere banka şubeleri, ATM ler, ve görüntülü işlem merkezlerinden tahakkuk, tahsil ve kontrolü elektronik ortamda gerçekleştirilmektedir. 167.Yıllık tarihi olan kurumumuz; modern kamu yönetimi ve vatandaş odaklı yönetim anlayışı çerçevesinde, müdürlüklerimizin fiziki ortamını yenileme çalışmalarıyla, eğitim/seminer vb. hizmet kalitesini artırmaya yönelik çalışmalarıyla ve teknolojinin bütün olanaklarından faydalanmak suretiyle hedeflerine doğru ilerlemektedir. Kurumumuzun yılları Stratejik Plan çalışmalarında en temel hedefi E-sicile geçmek olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda Tapu sicilinin tescil ve terkinlerinin elektronik ortama taşındığı, manuel tescilin sona erdiği, arşivlerin tamamen elektronik ortama alındığı, haciz ve ipotek işlemlerinin/terkinlerinin elektronik ortamda yapıldığı, diğer paydaşlara veri sunumunun tamamen elektronik ortamda yapıldığı, birçok tapu işleminin elektronik ortamda sunulabildiği bir tapu sicili hedeflenmektedir. Çağrı Merkezimizin kurulması ile vatandaşlar işlem randevularını Merkez üzerinden telefonla kolaylıkla alabilecekler, tapu müdürlüğüne gitmeden önce işlemleri için gerekli belgeler gibi bilgi taleplerinin yanı sıra, işlem sürecinde karşılaştıkları sorunlara ilişkin şikayet bildirimlerini ve Kurumumuz açısından hizmet iyileştirmede ayrıca önem arz eden öneri ve görüşlerini Çağrı Merkezi üzerinden kolaylıkla Kurumumuza iletme imkanına kavuşmuş olacaklardır. E-Devlet üzerinden cep telefon numarasını bildiren vatandaşların, taşınmazlarında herhangi bir işlem talebi olduğunda sms/mail atılarak taşınmaz ve işlem güvenliğinin artırılması sağlanmıştır. 167.Yıllık tarihi olan kurumumuz; modern kamu yönetimi ve vatandaş odaklı yönetim anlayışı çerçevesinde, müdürlüklerimizin fiziki ortamını yenileme çalışmalarıyla, eğitim/seminer vb. hizmet kalitesini artırmaya yönelik çalışmalarıyla ve teknolojinin bütün olanaklarından faydalanmak suretiyle hedeflerine doğru ilerlemektedir. Kurumumuzun yılları Stratejik Plan çalışmalarında en temel hedefi E-sicile geçmek olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda Tapu sicilinin tescil ve terkinlerinin elektronik ortama taşındığı, manuel tescilin sona erdiği, arşivlerin tamamen elektronik ortama alındığı, haciz ve ipotek işlemlerinin/terkinlerinin elektronik ortamda yapıldığı, diğer paydaşlara veri sunumunun tamamen elektronik ortamda yapıldığı, birçok tapu işleminin elektronik ortamda sunulabildiği bir tapu sicili hedeflenmektedir. Turizm mevsimi geride kalıyor ülkemizde. Sahillerimizin ve denizlerimizin temizlik durumu hakkında bilgi verir misiniz? Üç tarafı denizlerle kaplı olan ülkemiz bu konumunun bir sonucu olarak dünyanın en önemli turizm merkezlerinden birisidir. Her yıl dünyanın dört bir tarafından milyonlarca turist temiz denizlerimiz ve plajlarımızdan faydalanmak üzere Ülkemizi tercih etmektedirler. Böylesine sosyo-ekonomik ve kültürel bir değeri olan denizlerimizin ve plajlarımızın kirliliğe karşı korunması görevi de Bakanlığımıza verilmiştir. Bu kapsamda Bakanlığımız diğer ilgili paydaş Bakanlıklarla birlikte yoğun bir şekilde denizlerimizin korunması ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması için çalışmalarını sürdürmektedir. Ülke genelinde tanımlanan 1094 plajda Sağlık Bakanlığınca yapılan analizlerde büyük oranda deniz suyu kalitesinin iyi durumda (yüzde82 A, yüzde16 B ve yüzde2 C sınıfı) olduğu belirlenmiştir. Bu izleme sonuçlarına göre yüzme suyu kalitesi standartları A ve B sınıfı plajlarda sağlanmakta olup, bu plajların kullanımında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Plajlarımızın iyi kalitede olmasına paralel olarak, temiz denizlerin bir göstergesi olan Mavi Bayrak sıralamasında Ülkemiz 2014 yılı itibariyle 397 Mavi Bayraklı plajı ile Dünya 3.sü olmuştur. Hedefimiz orta vadede Dünya birinciliğine yükselmektir. Bakanlığımızca tüm kıyılarımızda bulunan 1094 plaj için yüzme suyu profilleri belirlemek amacıyla Türkiye Kıyılarında Yüzme Suyu Profillerinin Belirlenmesi Projesi gerçekleştirilmektedir. TÜBİTAK tarafından yürütülen proje kapsamında her bir plaj için oluşturulacak olan profillerde; plajın uzunluğu, derinliği gibi genel kimlik bilgileri, plajın ulaşım imkanları, en yakın hava alanı, yüzme sezonu süresi, su kalitesi durumu, meteorolojik özellikleri, sosyal aktiviteler, kirlilik kaynakları ve kirlilik önleme altyapısı gibi konularda bilgiler yer almaktadır. Söz konusu yüzme suyu profilleri geliştirilmekte olan web sayfasından halkın ve turistlerin kullanımına açılacaktır. Denizler ve plajlar için en önemli kirletici unsurlar karadan gelen kirlilikler ve deniz üzerinde gerçekleşen faaliyetlerden kaynaklanan kirliliklerdir. Bakanlığımız bu kirlilik kaynakları ile mücadele kapsamında gemi kaynaklı atıkların toplanabilmesi için atık alım tesislerinin kurulmasını sağlamış, bugün itibariyle atık kabul tesisi sayısı 246 ya ulaşmıştır. Özellikle turistik bölgelerimizde faaliyet gösteren gezinti amaçlı teknelerin atıklarının toplanması ve illegal deşarjların engellenmesi amacıyla Mavi Kart uygulaması başlatılmıştır. Bu çalışmalara ilave olarak, Bakanlığımız tarafından denizlerimizde kirlilik izleme çalışmaları toplam 219 izleme noktasında sediman, deniz suyu ve biyotada olmak üzere 40 ı aşkın parametrede yılda iki defa olmak üzere gerçekleştirilmektedir. Tüm bu izleme sonuçlarına göre gerekli çevresel tedbirler gözden geçirilmekte ve politikalar geliştirilmektedir. 11

12 Üç tarafı denizlerle kaplı olan ülkemiz bu konumunun bir sonucu olarak dünyanın en önemli turizm merkezlerinden birisidir. Her yıl dünyanın dört bir tarafından milyonlarca turist temiz denizlerimiz ve plajlarımızdan faydalanmak üzere Ülkemizi tercih etmektedirler. Böylesine sosyo-ekonomik ve kültürel bir değeri olan denizlerimizin ve plajlarımızın kirliliğe karşı korunması görevi de Bakanlığımıza verilmiştir. Bu kapsamda Bakanlığımız diğer ilgili paydaş Bakanlıklarla birlikte yoğun bir şekilde denizlerimizin korunması ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması için çalışmalarını sürdürmektedir. Ülke genelinde tanımlanan 1094 plajda Sağlık Bakanlığınca yapılan analizlerde büyük oranda deniz suyu kalitesinin iyi durumda (yüzde82 A, yüzde16 B ve yüzde2 C sınıfı) olduğu belirlenmiştir. Bu izleme sonuçlarına göre yüzme suyu kalitesi standartları A ve B sınıfı plajlarda sağlanmakta olup, bu plajların kullanımında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Plajlarımızın iyi kalitede olmasına paralel olarak, temiz denizlerin bir göstergesi olan Mavi Bayrak sıralamasında Ülkemiz 2014 yılı itibariyle 397 Mavi Bayraklı plajı ile Dünya 3.sü olmuştur. Hedefimiz orta vadede Dünya birinciliğine yükselmektir. Bakanlığımızca tüm kıyılarımızda bulunan 1094 plaj için yüzme suyu profilleri belirlemek amacıyla Türkiye Kıyılarında Yüzme Suyu Profillerinin Belirlenmesi Projesi gerçekleştirilmektedir. TÜBİTAK tarafından yürütülen proje kapsamında her bir plaj için oluşturulacak olan profillerde; plajın uzunluğu, derinliği gibi genel kimlik bilgileri, plajın ulaşım imkanları, en yakın hava alanı, yüzme sezonu süresi, su kalitesi durumu, meteorolojik özellikleri, sosyal aktiviteler, kirlilik kaynakları ve kirlilik önleme altyapısı gibi konularda bilgiler yer almaktadır. Söz konusu yüzme suyu profilleri geliştirilmekte olan web sayfasından halkın ve turistlerin kullanımına açılacaktır. Denizler ve plajlar için en önemli kirletici unsurlar karadan gelen kirlilikler ve deniz üzerinde gerçekleşen faaliyetlerden kaynaklanan kirliliklerdir. Bakanlığımız bu kirlilik kaynakları ile mücadele kapsamında gemi kaynaklı atıkların toplanabilmesi için atık alım tesislerinin kurulmasını sağlamış, bugün itibariyle atık kabul tesisi sayısı 246 ya ulaşmıştır. Özellikle turistik bölgelerimizde faaliyet gösteren gezinti amaçlı teknelerin atıklarının toplanması ve illegal deşarjların engellenmesi amacıyla Mavi Kart uygulaması başlatılmıştır. Bu çalışmalara ilave olarak, Bakanlığımız tarafından denizlerimizde kirlilik izleme çalışmaları toplam 219 izleme noktasında sediman, deniz suyu ve biyotada olmak üzere 40 ı aşkın parametrede yılda iki defa olmak üzere gerçekleştirilmektedir. Tüm bu izleme sonuçlarına göre gerekli çevresel tedbirler gözden geçirilmekte ve politikalar geliştirilmektedir. Caretta Carettaların yumurtlanmış olanları ülkemizin Akdeniz Bölgesi nde Yumurtalık, Belek, Anamur, Köyceğiz ve Dalyan sahilleridir. Sahillerde Caretta Carettaları koruma amaçlı çalışmalarınızın olduğunu biliyoruz. Bu çalışmalarınızın daha kapsamlı olarak devam etmesi için yaptığınız çalışmalar nelerdir? Ekolojik öneme sahip, çevre kirlenmesine ve bozulmaya hassas, doğal sit alanları, özel çevre koruma bölgeleri ve tabiat varlıkları bulunan alanların, mevcut çevre sorunlarını gidermek ve çevre değerlerinin korunarak gelecek nesillere intikalini sağlamak amacıyla; - Atıksu Yönetimi Hizmetleri, - Atık Yönetimi Hizmetleri, - Su Temini Hizmetleri, - Çevre Düzenlemesi başlıkları altında yatırım ve projeler gerçekleştirilmektedir. Korunan alanlarda yerleşimlerden kaynaklanan atıksuların bertaraf edilmesi amacıyla Atıksu arıtma tesisleri, kanalizasyon şebekeleri, atıksu terfi merkezleri yapım faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Atık su içerisindeki kirletici maddelerin fiziksel, biyolojik veya kimyasal işlemlerle atık sudan alınması sağlanarak atık suların deşarj edildiği veya dolaylı olarak karıştığı göl, akarsu, kıyı ve deniz suları ile yer altı suları gibi yakın veya uzak çevreyi kirletmesi engellenmektedir. 12

13 Su temini için yapılması gerekli olan kuyu açılması, iletim hattı döşenmesi, arıtma tesisi yapılması, depo yapılması ve şebekesinin döşenmesi gibi işlere yapılacak olan destekle herkesin yeterli, güvenli, fiziki olarak ulaşılabilir ve bedeli ödenebilir suya erişim hakkı sağlanmaktadır. Genel Müdürlüğümüz sorumluluğunda bulunan koruma alanlarında yaşayan insanların yaşam kalitesini ve standartlarını artıracak nitelikte sürdürülebilir koruma kullanma dengesini gözeten ortamlar oluşturmak hedeflenmektedir. Atık Yönetimi kapsamında gerçekleştirilen yatırımlarla; katı atıkların vahşi depolama olarak tanımlanan uygulamaya son verilmesi ve tamamen kontrolsüz bir biçimde çöp dökme alanına atılması engellenmiştir. Bununla birlikte çöp sızıntı sularından kaynaklanabilecek yer altı ve yer üstü sularındaki kirlenme ile çöplük civarında haşere ve zararlıların üremesi ve çıkabilecek bir yangın tehlikesi ortadan kaldırılmaktadır. Deniz kaplumbağaları yaşamlarının tamamına yakınını denizde geçirse de üreme faaliyetleri için karaya bağımlıdırlar. Yumurtalarını kumlu kumsallara bırakmaları gerekir. İnsan faaliyetleri nedeni ile kaplumbağaların yumurtalarını bıraktığı kumsallar tahrip olmakta ve bu da deniz kaplumbağalarının nesillerinin devamı için büyük bir sorun oluşturmaktadır. Bu nedenle Akdeniz populasyonu için Türkiye de bulunan kumsallar büyük önem taşımaktadır. Deniz kaplumbağalarının neslinin devamı, öncelikle üremek için kullandıkları kumsalların, çiftleşme, beslenme, kışlama ve göç alanlarının doğal durumlarında korunabilmesine bağlıdır. Bu durumda deniz kaplumbağalarının korunması yalın bir tür koruması olmaktan çıkmakta, karasal ve denizel habitatların kesiştiği kıyı ekosisteminin korunabilmesiyle mümkün olabilmektedir. Kıyı ekosistemini olumsuz etkileyebilecek her türlü faaliyet diğer canlı türlerine olduğu gibi deniz kaplumbağalarına da zarar verecektir. Caretta caretta ve Chelonia mydas Akdeniz kıyılarında düzenli olarak yuvalayan iki tür deniz kaplumbağasıdır. İfade ettiğiniz gibi Yumurtalık, Belek, Anamur ve Dalyan ülkemizin önemli yuvalama kumsalları olmakla birlikte şu an için çoğunluğu Akdeniz de olmak üzere toplam 20 kumsalda koruma ve izleme çalışmaları, gerek bakanlığımız gerek ilgili diğer bakanlıklar gerekse sivil toplum örgütleri tarafından yürütülmektedir. Özel Çevre Koruma Bölgeleri içerisinde kalan bu kumsallardan Dalyan, Fethiye, Patara, Belek ve Göksu kumsallarında 1989 yılından itibaren kesintisiz olarak koruma ve izleme faaliyetleri Bakanlığımız tarafından sürdürülmektedir. Deniz kaplumbağalarının biyolojisi, ekolojisi, dağılışları, fizyolojileri ve genetikleri gibi disiplinler arası konularda bilgi paylaşımını teşvik etmek, yerel ve küresel ölçekte, yeni araştırma tekniklerinin geliştirilmesi, koruma statülerini değerlendirilmesi ve etkili koruma stratejilerinin belirlenmesi amacıyla Uluslararası Deniz Kaplumbağası Topluluğu (International Sea Turtle Society -ISTS) tarafından organize edilen Deniz Kaplumbağalarının Biyolojisi ve Koruması sempozyumuna Türkiye olarak ev sahipliği yapacağız. 17 Ağustos Depreminin yıldönümünü yakın tarihte geride bıraktık. 12 Kasım Düzce Depremi nin yıldönümü ise yaklaşmakta. Kentsel dönüşüm şüphesiz riskli binalarda yaşayan vatandaşlarımız için hayati öneme sahip. Bu konudaki çalışmalarınız hakkında bilgi verir misiniz? Kentsel Dönüşüm Çalışmaları: 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında 37 farklı ilimizde 106 adet Bakanlar Kurulu Kararı ile toplam 148 adet alan, üzerindeki yapılaşma ve/veya zemin yapısı açısından can ve mal kaybına yol açma riski taşıması nedeniyle Riskli Alan olarak ilan edilmiştir. Eylül 2014 itibari ile; ilan edilen Riskli Alanların toplam büyüklüğü 6931 hektar, bu alanlarda bulunan yaklaşık nüfus büyüklüğü kişi, alanlarda yer alan yapı sayısı adet ve bu yapılarda adet bağımsız birim bulunmaktadır. Riskli Alanların dışında ülke genelinde tespit edilen Riskli Yapı sayısı adet olup, bu yapılarda bulunan bağımsız birim sayısı adettir. Söz konusu alanlardaki dönüşüm çalışmaları anılan Kanun kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, belediyeler, TOKİ ve maliklerin işbirliği ile devam etmektedir. Yürütülmekte olan çalışmaların temel hedefi; afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, sağlıklı ve güvenli yerleşim alanları ve çevre teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelerde bulunmaktır. Bu kapsamda ulaşım, altyapı ve sosyal donatı sorunları çözülmüş planlı alanlarda, daha güvenli ve sağlıklı yapılarda vatandaşlarımızın yaşaması temin edilmektedir. Son dönemde ülkemizde görülen hortum olayları hakkındaki görüşünüz nedir? Daha öncelerden karşılaşmadığımız bu doğa olayına son dönemlerde neden sıkça rastlıyoruz? Ülkemizde ve dünyada yaşanan kuraklık, sel, hortum gibi aşırı iklim olayları ile ilgili bilim çevrelerindeki yaygın kanaat, dünyadaki sera gazlarının artışı ile birlikte küresel ortalama sıcaklıklarının yükseldiği ve bunun da iklim değişikliklerine neden olduğu yönündedir. Son yıllarda sıklığı artan hortum olayları maddi hasarların yanında can kaybına da neden olmuştur. Ulusal ve uluslararası meteoroloji kuruluşları tarafından yapılan bilimsel çalışmalar ve iklim model öngörüleri; küresel iklim değişikliğine bağlı olarak ekstrem hava olayları (şiddetli fırtınalar, kuvvetli yağışlar ve hortum gibi meteorolojik olaylar) ve bu olayların sebebiyet verdiği taşkınlar ve seller gibi hidrolojik, uzun süreli kuraklık olayları ve çölleşme süreçleri gibi klimatolojik kökenli doğal afetlerin şiddetinde, sıklığında ve etkinlik alanında önemli artışların olabileceğini göstermektedir. 13

14 Araban mı var, Otopark Derdin Var Son yıllarda hızla artan nüfus ve ekonomik gelişme neticesinde ülkemizdeki araç stoğu katlanarak artmış ve otopark ihtiyacı had safhaya ulaşmıştır. Kentlerimizin artan taşıt stoğunun park ihtiyacına cevap verememesi ve planlamalarındaki eksiklikler nedeni ile otopark ve trafikte büyük sorunlar yaşanmaktadır. Otopark sorununun uzun vadede kalıcı çözümünün ulaşım planlamaları ile birlikte sağlanmasının yanında birlikte kısa ve orta vadede alınacak önlemler de büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, Otopark sorununun çözümüne yönelik alınabilecek önlemler ve yapılması gereken düzenlemeler ile ilgili olarak, 26 Ağustos 2014 Salı günü Ankara da Tüm Yönleriyle Otopark konulu bir Çalıştay düzenlenmiştir. Başkanlığını Genel Müdür Selami MERDİN nin yaptığı Tüm Yönleri ile Otopark Çalıştayı gerçekleştirildi. 14

15 Ülkemizin son yıllarda artan nüfus ve ekonomik gelişmelerine paralel olarak araç sayısının artması otopark sorununu gündeme getirdi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu soruna köklü bir çözüm bulmak için Tüm Yönleri ile Otopark sorunu konulu bir çalıştay düzenledi. Çalıştayta otopark sorununa orta ve kısa vadede alınacak önlemler masaya yatırıldı. olmak üzere 4 ana başlıkta çalışma grupları oluşturularak konu ile ilgili kurum ve kuruluşların bilgi birikimleri ile görüş ve önerileri kayda alındı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı çalıştay sonucunda ortaya çıkan tüm önerileri ileride bakanlık tarafından yapılacak olan düzenlemelerde dikkate alacağını ifade etti. Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı haricindeki kurumlar ile ilgili olan çalışmalarda da konunun takip edileceği bildirildi. Çalıştayın ülkemizde özellikle büyükşehirlerimiz başta olmak üzere otopark konusunda yaşanmakta olan ciddi problemlerin tespit edilmesi ve bunlara çözüm üretilebilmesi adına oldukça faydalı olduğu ve otopark sorununa köklü bir çözüm üretilmesi hedeflendiği açıklandı. Çalıştaya Konuyla İlgili Paydaş Kurum ve Kuruluşlar Katıldı Büyük katılımın olduğu çalıştaya Belediyeler, Meslek Odaları, Üniversiteler, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları, Sivil Toplum Kuruluşları ve Birliklerden konunun uzmanları olmak üzere çok sayıda kurum ve kuruluş katıldı. Çalıştayda; * Planlamalarda Otopark, * Yapı ve Projelerde Otopark Düzenlemeleri, * Otopark Çözümlerinde Teknolojik Sistemler/Uygulamalar * Otopark Yönetimi- İşletmeciliği Özel oto ile yapılan yolculukların sayısı hızla artmaktadır. Özellikle şehiriçi yolculuklarda çoğunluğu, alışveriş ve iş merkezlerinin bulunduğu bölgelerde çok ciddi yığılmalar olmaktadır. Dolayısıyla bu bölgelerdeki yolculukların bitiş noktalarında taşıtların mevcut trafik akışını bozmadan uygun bir yerde beklemesi gereksinimi ortaya çıktığı gibi şehir içi günlük kullanımlarda da otopark ciddi bir sorun olmakla beraber; artık büyüyen sorun işyerimizin ve evlerimizin önünde dahi park yeri bulamama sorunu ile bize ciddi sıkıntılar yaşatacak boyuttadır. Bu amaçla otoparklara ihtiyaç duyulmakta, aksi halde yoliçi veya yoldışında sürücüler tarafından belirlenen yerlerde nizami olmayan şekillerde parklar yapılmaktadır. Otopark alanları dışına yapılan parklar; trafik akımını zorlaştırmakta böylece yolun kapasitesinin azalmasına sebep olmaktadır. Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, Otopark sorununun çözümüne yönelik alınabilecek önlemler ve yapılması gereken düzenlemeler ile ilgili Tüm Yönleriyle Otopark konulu bir çalıştay son derece önemlidir. 15

16 MAKALE Hüseyin Gelmez E.Çevre Yönetimi Gen.Md.Yrd. ÇARE Çevre Danışmanlık Firması Çevre Koordinatörü Tehlikeli Atık Geri Kazanım Tesislerinin Lisanslandırılması İçin Gerekli Teknik ve İdari Şartlar Bilindiği üzere ülkemizde Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ilk kez, Tarih ve 2872 Sayılı Çevre Kanunu nun 8, 11 ve 12. maddeleri ile Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Sınırlarötesi Taşınımının ve Bertarafının Kontrolüne ilişkin Basel Sözleşmesi nin 3.üncü Maddesi ne dayanılarak hazırlanmış ve 27 Ağustos 1995 Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Söz konusu yönetmeliğin 23. ve 24. Maddeleri gereğince Tehlikeli Atık Geri Kazanım Tesisi kurmak ve işletmek isteyen gerçek ve tüzel kişilere Çevre Bakanlığı ndan lisans alma zorunluluğu getirilmiştir. Günümüzde ise Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayınlanmış olan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği yürürlükte olup, adı geçen yönetmeliğin Geri Kazanım ve Bertaraf Tesislerine Çevre Lisansı Alınması hükmünü düzenleyen 28. Maddesi nde Çevre lisansı alınması aşamasında Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-3 C sinde yer alan Teknik Uygunluk Raporunda bu Yönetmeliğin Ek-19 unda verilen bilgi ve belgelerin bulunması zorunludur. denilmektedir. Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin Ek-19. Maddesi nde Geri Kazanım Tesisleri için hazırlanacak olan Teknik Uygunluk Raporunda bulunması gereken bilgi ve belgeler aşağıdaki şekilde sıralanmıştır: * Tesise geri kazanım amacıyla kabul edilecek atıkların Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK- IV üne göre kodları, geri kazanım kapasitesi, geri kazanımda kullanılacak makine-teçhizat listesi ile ölçekli tesis ve makine yerleşim planı, * Tesiste atık işlemede kullanılan kimyasal maddelerin isimleri, miktarı (ton/yıl) ve depolama şekilleri hammadde ve ürün depolama tanklarının kapasiteleri ile depolarda alınacak güvenlik tedbirleri, * Geri kazanım sonucu elde edilecek ürünler, ürünlere ait etiketleme ve ambalajlama bilgileri, * Geri kazanılamayan atıkların cinsi, bileşimi, miktar ve nasıl bertaraf edilecekleri, * Tesisin, projesi ve şartnamesine uygun olarak yapıldığını ve prosesini gösteren kurumsal akademik rapor, * Tesisten kaynaklanan proses atıklarının türleri, nitelikleri (tehlikeli, tehlikesiz, inert), miktarları ve bu atıkların ne şekilde bertaraf edildikleri, * Tesisin bu Yönetmelik ve diğer hukuki ve teknik düzenlemelerde istenen şartları yerine getirebileceğini gösterir, mali fizibiliteyi de içeren ve Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen atık yönetim planıyla uyumlu olduğunu gösterir rapor, * Tesise kabul edilen atıkların analizleri, * Atığın temin edildiği işletmeler, bunların adresleri, telefon ve faks numaraları ve sorumlu kişiler, * Geri kazanılan ürünlerin piyasaya ürün olarak sürülebilmesi için ilgili kurum/kuruluşlardan alınacak belge, * Geri kazanılan ürünlerin standartları, ticari isimleri, üretim miktarları (ton/yıl), * Anlaşma yapılan lisanslı taşıma firması ve aracının lisans bilgileri, Atıkların yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı 16

17 atık üreticileri, taşıyıcıları, bertaraf edicileri (geri kazanım dahil) müteselsilen sorumludurlar. Tehlikeli atıklar, Geri Kazanım Tesislerine mutlaka Ulusal Atık Taşıma Formları ile birlikte kabul edilmeli, 3 bölümden oluşan formda gerek atık üreticisi ve gerekse taşıyıcısı kendileri ile ilgili bölümleri eksiksiz doldurarak imzalamalı, Geri Kazanım Tesisi yetkilisi ise hem kendisi ile ilgili bölümü doldurmalı, hem de formların tüm nüshalarını imzalamak suretiyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na ve atık üreticisine ilgili nüshalarını göndermeli ve birer nüshasını da Geri Kazanım Tesisinin lisans dosyasında düzenli olarak saklamalıdır. Her atık kabulünde günlük olarak atığı gönderen tesisin (atık üreticisi) adı, adresi, sorumlu kişinin ismi, telefon ve fax numarası, atıkların tesise giriş tarihleri, miktarları, fatura ve sevk irsaliyesi de kütle balans tablosunda belirtildiği şekilde numaralandırılmak suretiyle lisans dosyasına konulacaktır. Tesiste geri kazanılamayan veya geri kazanım işlemi sonucunda oluşan atıkların ilgili yönetmeliğe göre lisanslı bir tehlikeli atık bertaraf tesisine gönderilmesi sağlanmalıdır. Tesis, Atık Beyan Formunu her yıl doldurarak TABS (Tehlikeli Atık Beyan Sistemi) üzerinden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na göndermekle yükümlüdür. Tesisin günlük çalışma saatleri, arızalar, bakım ve kaza olması durumunda nedenleri, sonuçları ve alınan tedbirlerin yazıldığı arıza bakım defteri bulunmalıdır. Tesiste geri kazanım sonucu elde edilen ürünlerin satıldığı firmaların isim, adres, telefon ve fax numaraları, satılan miktarlar ve söz konusu ürünlerin kullanım amaçları belirtilmelidir. Tehlikeli atık kütle balansı aylık olarak (tesise kabul edilen atık miktarı, geri kazanılan atık miktarı ve bertaraf tesisine gönderilen atık miktarı ve kodları) oluşturulmalıdır. Gerek tesise kabul edilen atıkların üzerinde, gerekse geri kazanım sonucu elde edilen ve satılan ürün üzerinde mutlaka etiket bulunmalıdır. Geri kazanım işleminin betonarme bir binada yapılması şarttır. Zeminin temizlenmesi, döküntüye maruz kalabilmesi nedeniyle zeminin tamamen geçirimsiz hale getirilmesi, organik gaz çıkışını kontrol altında tutmak için gaz sensörü bulundurulması gerekmektedir. Atıkların bulunduğu depolama tanklarının üzerinde Tehlikeli Atık ibaresi bulunmalıdır. Tankların bulunduğu zemin tamamen geçirimsiz olmalı, güvenlik havuzu bulundurulmalı, işletim kolaylığı açısından tanklar ayaklı olmalıdır. Ayrıca tanklar temiz ve boyalı olmalıdır. Yağmur suyu, tesis çevresinde toplanmalı, temiz yağmur suyu kanalizasyona gönderilmeli, kontamine olmuş yağmur suyu miktarını minimuma indirmek için faaliyet alanının üstü tamamen kapalı olmalıdır. Tesislerde Acil Durum Planı göz önüne alınmalıdır. İşletme yönetimleri acil durumlarda kullanılmak üzere, Acil Durum Planlarına öngörülen teknik araçları sağlamalıdırlar (İlkyardım ve kurtarma araçları, kurtarma personeli için kişisel koruyucu araç-gereçler, kimyasal maddelerden etkilenmiş kişilere uygulanacak ilkyardımda kullanılacak ilaçlar). Tesiste çalışan personelin 6 ayda bir sağlık kontrolü yapılmalı ve yıllık işletme raporunun içinde yer almalıdır. Tesisin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nca işçi sağlığı ve iş güvenliği bakımından denetlenmesi, uygun görüşlerinin alınması ve bildirilen eksikliklerinin giderilerek ilgili kurumun onayı ile birlikte dosyaya konması gerekmektedir. Tesis için bir işletme planı hazırlanmalı, planda tesis işletme planının uygulanmasından sorumlu personelin ismi, görevi ve ünvanı, tesise kabul edilecek atıkların türü ve geri kazanım kapasitesi, atıklara uygulanacak ön işlemler, atıkların yükleneceği ve boşaltılacağı saha ile atık taşıyan araçların park edeceği saha ile ilgili bilgiler, Acil Durum 17

18 Planları ve bu planla ilgili sorumlu personele ait bilgiler ve tesisin çalışma saatleri yer almalıdır. Tehlikeli atık geri kazanım tesisinin atık kabul alanında güvenli numune alma şartları sağlanmalıdır. Gelen parti kabul biriminde tartıldıktan sonra örnek alma yerine gitmeli ve laboratuvar sorumlusu nezaretinde numune alınmalı, sıvı atıklarda numune alınmadan önce sıvı homojen hale getirilmeli, numune alındıktan sonra varillerin kapakları hemen kapatılmalı, numuneler o atığa ait bertaraf işlemi tamamlanıncaya kadar saklanmalıdır. Numune alma alanlarının zemin geçirimsizliği mutlaka sağlanmış olmalıdır. Genellikle iki beton tabaka (her biri 25 cm.) arasında çelik geçirimsiz tabaka (5-6 mm.) oluşturulur. Beton zeminde herhangi bir çatlak veya delik olmamalıdır. Atık boşaltma alanında güvenli boşaltım sağlanmalı, atık boşaltım işleminde görev alanlar lastik ayakkabı ve uygun giysiler giymeli, tesiste elektrik topraklaması yapılmış olmalıdır. Bu alanda da zemin geçirimsizliği sağlanmalıdır. Zemin geçirimsizliği sağlanmasında çelik yerine hidrokarbonlara dayanıklı yüksek yoğunluklu polietilen (HDPE) kullanılabilir. Proses sahasının zemin geçirimsizliği de boşaltım alanında olduğu gibi sağlanmalıdır. Sıvı atık tankları üstten su ile soğutma sistemine, güvenlik havuzları ise köpük ile söndürme sistemine sahip olmalıdır. Kapalı alanlar yangına karşı alarm sistemi ile donatılmalı, tesise ulaşım yolları, itfaiye araçlarının rahat ulaşabileceği şekilde olmalıdır. Tesiste sıvı atık taşıyan borular korozyona dayanıklı olmalı, sızma veya herhangi bir nedenle akmaya karşı koruyucu diğer bir borunun içinde yer almalıdır. Sızıntı veya akıntılar bu koruyucu borudan kontrol edilir. Sıvı atık taşıyan borular temiz su taşıyanların altında bulunmalıdır. Pompa basınçları, boruların hasar görmeyeceği şekilde tasarlanmalı ve ayarlanmalıdır. Tesiste belirlenen noktalarda gürültü ölçümleri yapılmalı, çevreye rahatsızlık verecek tonlarda gürültüden kaçınılmalıdır. Vibrasyon yaratan ekipmanların zeminle olan bağlantıları vibrasyonu yutan plastik malzeme ile sağlanmalı, çalışma alanlarında oluşan gürültü en son tekniklerle mümkün olduğunca azaltılmalıdır. Tesiste, yağış, rüzgar hızı ve hakim rüzgar yönü gibi meteorolojik datalar sürekli ölçülmelidir. Tehlikeli atık geri kazanım tesislerinde genel olarak yukarıda izah edilen idari ve teknik şartlar aranmakla birlikte, her tesisin geri kazanacağı tehlikeli atık türü ve geri kazanım yöntemleri dikkate alınarak taşıyacağı fiziksel ve teknik şartlar değişebilmektedir. TÜRKAK Akreditasyonu ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetki belgemizle İSG Mevzuatı kapsamında; toz, gürültü, termal konfor, aydınlatma, titreşim, iç ortam gaz Çevre Mevzuatı kapsamında; emisyon, imisyon ve gürültü ölçümleri konusunda hizmetinizdeyiz. Ekoteknik Çevre Laboratuvarı -

19

20 Temiz Oda ve İklimlendirme Çalışmaları ve Çalışanlar Üzerine Etkileri 17 Temmuz 2013 Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik Madde 5 kapsamında işverenin bazı yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu bağlamda işveren özellikle termal konfor ve havalandırma konusunda;, MADDE 5 (1) İşveren, çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak için; ç) İşyeri bina ve eklentileri ile ekipmanlarının, araç ve gereçlerinin, özellikle havalandırma sistemlerinin uygun hijyen şartlarını sağlayacak şekilde düzenli olarak temizliğini yapar ve gerekli kayıtları tutar. e) İşyeri bina ve eklentilerinde yeterli aydınlatma, havalandırma ve termal konfor şartlarını sağlar. f) İşyerinin düzenini, sağlık ve güvenlik risklerine yol açmayacak ve çalışanların işlerini rahatça yapacakları şekilde sağlar. Yükümlülükleri yerine getirmelidir. Çalışanlar için; Kapalı İşyerlerinin Havalandırılması 15 - Kapalı işyerlerinde çalışanların ihtiyaç duyacakları yeterli temiz havanın bulunması sağlanır. Yeterli hava hacminin tespitinde, çalışma yöntemi, çalışan sayısı ve çalışanların yaptıkları iş dikkate alınır Çalışma ortamı havasını kirleterek çalışanların sağlığına zarar verebilecek atıkların ve artıkların derhal dışarı atılması sağlanır. Boğucu, zehirli veya tahriş edici gaz ile toz, buğu, duman ve fena kokuları ortam dışına atacak şekil ve nitelikte, genel havalandırma sisteminden ayrı olarak mekanik (cebri) havalandırma sistemi kurulur Mekanik havalandırma sistemi kullanıldığında sistemin her zaman çalışır durumda olması sağlanır. Havalandırma sisteminin çalışmaması, iş sağlığı ve güvenliği yönünden tehlikeli ise arızayı bildiren kontrol sistemi tesis edilir. Mekanik ve genel havalandırma sistemlerinin bakım ve onarımları ile uygun filtre kullanım ve değişimleri yıllık olarak yetkili kişilere yaptırılır Pasif (suni) havalandırma sistemlerinde hava akımının, çalışanları rahatsız etmeyecek, çalışanların fiziksel ve psikolojik durumlarını olumsuz etkilemeyecek, ani ve yüksek sıcaklık farkı oluşturmayacak şekilde olması sağlanır. Ortam Sıcaklığı 19 - İşyerlerinde termal konfor şartlarının çalışanları rahatsız etmeyecek, çalışanların fiziksel ve psikolojik durumlarını olumsuz etkilemeyecek şekilde olması esastır. Çalışılan ortamın sıcaklığının çalışma şekline ve çalışanların harcadıkları güce uygun olması sağlanır. Dinlenme, bekleme, soyunma yerleri, duş ve tuvaletler, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardım odaları kullanım amaçlarına göre yeterli sıcaklıkta bulundurulur. Isıtma ve soğutma amacıyla kullanılan araçlar, çalışanı rahatsız etmeyecek ve kaza riski oluşturmayacak şekilde yerleştirilir, bakım ve kontrolleri yapılır. İşyerlerinde termal konfor şartlarının ölçülmesi ve değerlendirilmesinde TS EN standardından yararlanılabilir Yapılan işin niteliğine göre, sürekli olarak çok sıcak veya çok soğuk bir ortamda çalışılması ve bu durumun değiştirilmemesi zorunlu olunan hallerde, çalışanları fazla sıcak veya soğuktan koruyucu tedbirler alınır İşyerinin ve yapılan işin özelliğine göre pencerelerin ve çatı aydınlatmalarının, güneş ışığının olumsuz etkilerini önleyecek şekilde olması sağlanır. Ayrıca temiz odalar ile ilgili olarak; Gerekli önlemler alınmadığı zaman insan hayatı için büyük tehlike oluşturacak sistemler temiz oda klima havalandırma sistemleridir. Havalandırma sistemlerinin bulunmadığı yerlerde hijyenik bir ortamdan söz edilemez. Bu tarz ortamlarda da partikül ve mikroorganizma ürer. Bu da enfeksiyon ve salgın hastalık riskini artırır. Bu tehlikenin ortadan kalkması için klima sistemleri devreye girer. Klima sistemlerinin tek başına bulunması da yeterli değildir. Ayrıca bu sistemlerin düzenli olarak çalıştırılması ve Sağlık 20