HABER BÜLTENĐ. Haber Özetleri

Transkript

1 HABER BÜLTENĐ 31 Mart 2005 Haber Özetleri Ortadoğu Irak Türkmenlerinin Nisan da Kerkük te yapacağı 4. Büyük Kurultay öncesinde Ankara, Türkmenlerin hazırlık toplantısına ev sahipliği yapacak. Yurtdışındaki Türkmen temsilciliklerinden isimlerin buluşacağı Ankara toplantısında, Irak ta yeni dönemde Türkmenlerin izleyeceği strateji masaya yatırılacak. Kerkük te Nisan tarihleri arasında yapılması planlanan 4. Türkmen Kurultayı öncesinde Türkmenler strateji arayışında. Irak ta Saddam sonrası dönemde siyasi sürece katılımda zayıf kalan Türkmenler, 30 Ocak seçimlerinde de beklenen katılımı sağlayamadı. Bu nedenle Ankara dan da açık eleştiriler alan Türkmenler, Nisan daki kurultaydan Irak taki bölünmüş Türkmen örgütlerini tek hedefte birleştirecek bir çatı ile çıkmayı planlanıyor. Edinilen bilgiye göre, Türkmen Cephesi Türkiye Temsilcisi Ahmet Muratlı, bütün Türkmen sivil toplum kuruluşları ile yurtdışındaki Türkmen bürolarındaki temsilcileri kurultay öncesinde toplantıya çağırdı. 2 Nisan da Ankara da yapılması planlanan geniş toplantıda, kurultaya geniş katılım sağlanmasına yönelik tedbirlerin de ele alınacağı öğrenildi. Türkmenleri tek çatı altında toplama hedefine rağmen, Irak seçimlerine Türkmen Cephesi nden ayrı katılan Türkmen Milliyetçi Hareketi ise, Ankara toplantısına davet edilmedi. Ankara ise Türkmenlerin kurultay sürecini uzaktan izlemek niyetinde. Kurultay öncesinde Türkmen liderler ile istişare planlamayan Dışişleri Bakanlığı, Türkmenlerin temsil mekanizmalarını demokratik bir ortamda kendi başlarına belirlemelerini bekliyor.(ntvmsnbc) Geçen hafta Ankara da temaslarda bulunan Irak Đslam Devrimi Yüksek Konseyi üyesi Ammar El Hekim; Peşmergeler, Kerkük sorunu ve Kuzey Irak taki PKK militanlar konusunda Türkiye ye güven verdiğini söyledi. El Hekim, Ankara ziyaretinin Birleşik Irak ittifakı nın izlediği bölgesel açılım politikasını yansıttığını belirtti. Irak Đslam Devrimi Yüksek Konseyi nin ikinci adamı olan Ammar El-Hekim, Arap El Hayat gazetesine verdiği demeçte, Ankara daki temasları sırasında peşmergeler, Kerkük ün geleceği ve Kuzey Irak taki PKK lı militanlarla ilgili konuların ele alındığını kaydetti. El-Hekim, Türk tarafına yeni hükümetin Irak ı bu terörist gruplardan arındırmak istediğini söylediğini de ifade etti. Bağdat ve Ankara arasında iyi ilişkilerin kurulmasının önemine vurguda bulunduğunu anlatan Ammar El-Hekim; peşmergeler, Kerkük ve Kuzey Irak taki PKK militanları konusunda Türkiye ye önemli güvenceler verdiğini belirtti.(ntvmsnbc) 1

2 KYB lideri Celal Talabani yaptığı basın açıklamasında yeni Irak hükümetinin kurulma sürecinde Kerkük konusunun artık bir engel teşkil etmeyeceğini ifade etti. Ayrıca, Talabani, Kürtlerin yeni Irak hükümetinin kurulmasında gecikmeye neden olmadıklarını savundu. Talabani, Biz Geçici Đdari Yasanın 58. maddesinde belirtilenin dışında bir istekte bulunmuyoruz dedi. ( El Cezire kanalında yayınlanan habere göre, Irak Arap partileri, meclis başkanlığı görevi için Mişaan El-Cuburi adı üzerinde anlaştı. Cuburi, meclis başkanlığı için Sünni Arapların adayı olacak. (IRAK HABER AJANSI) Irak Ulusal Meclis üyesi Mişaan El Cuburi meclis başkanlığına adaya gösterildiğini onayladı. Kendisinin Sünni Arap din adamlarının adayı olduğunu belirtti. (EL-ŞARK EL AVSAT GAZETESĐ) ABD nin Afganistan Büyükelçisi Zalmay Halid Zad yaptığı açıklamada, kendisinin Irak büyük elçiliğine atanmasının zaman alacağını belirtti. Zalmay Halid Zad, Afgan asıllı Amerikan vatandaşı. (EL-ŞARK EL AVSAT GAZETESĐ) Dünya kamuoyunun dikkatini üzerlerine çekmek amacıyla Irak-Ürdün sınırındaki El Kadisiye kampında bulunan Đranlı mülteci Kürtler açlık grevine başladılar. Bu mültecileri Ürdün hükümeti kabul etmiyor. Bu grup, kendilerinin Mülteciler Yüksek Komiserliği tarafından mülteci statüsünde kabul edilmeleri yönünde talepte bulundu. (EL-ŞARK EL AVSAT GAZETESĐ) Suriye Haber Ajansının verdiği haberde, Suriye Başkanı Beşar Esat genel af yasası yayınlayarak 2004 yılında kamışlı olaylarında tutuklanan 312 Kürdün serbest bırakılmasını sağladı. ( Irak'ta hükümet kurma çalışmaları devam ederken, bugün meydana gelen şiddet olaylarında 5 kişi öldü, 23 kişi yaralandı. Irak polisinden Yarbay Kerim El Zübeydi, Basra'da yola yerleştirilen bir bombanın infilak ettiğini, saldırıda 6 Iraklı polis ile yoldan geçmekte olan 1 şahsın yaralandığını kaydetti. Kerkük yakınlarında meydana gelen ve 5 kişinin hayatını kaybettiği intihar saldırısında ise 16 kişinin yaralandığı bildirildi. Polis, Kerkük'e 95 kilometre uzaklıkta Tuz Humartu'da bomba yüklü araçla düzenlenen saldırıda yaralananlardan 8'inin asker olduğunu söyledi. Patlamanın Hz. Hüseyin'in kırkının yıldönümü münasebetiyle düzenlenen Erbain törenleri için, güvenlik amacıyla kurulan bir kontrol noktasında olduğu kaydedildi. Samarra kentinde de direnişçilerin bir karakola roketatar ve silahlarla ateş açtığı, ancak olayda can kaybı olmadığı belirtildi. Bu arada, Amerikan ordusu, dün Musul'daki çatışmada yaralanan bir Amerikan askerinin bugün hayatını kaybettiğini duyurdu. Amerikan ordusundan yapılan açıklamada, dün bir kontrol noktasındaki rutin denetim sırasında, birkaç Amerikan askerinin içinde silahlı direnişçiler olan bir taksiyi durdurmaya çalıştığı, çatışma çıktığı ve patlayıcı yüklü olduğu sanılan aracın havaya uçtuğu belirtildi. Amerikan ordusu dünkü olayda 2 sivilin, Iraklı yetkililer ise 6 sivilin öldüğünü açıkladı. (AA)(AP-PNR-ÇA) Amerika Birleşik Devletleri'nde Irak Savaşı öncesi yapılan istihbarat hatalarını soruşturan bir komisyon, başlıca hatanın farklı fikirlere kulak vermemekten kaynaklandığına karar verdi. Gizli toplantılar yapan ve bulgularını bugün kamuoyuna açıklayacak olan komisyonun, Kuzey Kore ve Đran'daki istihbarat 2

3 toplama faaliyetlerini de masaya yatırdığı ve burada da ciddi yanlışlar yapıldığı sonucuna vardığı belirtildi. Bir yüksek yargıç ve bir senatörün başkanlık ettiği komisyon, Beyaz Saray'a Irak Savaşı öncesinde sağlanan istihbaratın neden utanç verici ölçüde yanlış olduğunu araştırmak üzere kurulmuştu. Ancak komisyona, herhangi bir değişiklik olup olmadığını ve tekrar aynı hatalara düşülüp düşülmeyeceğini tespit etmesi gibi bir görev de verildi. Bu bölümler gizli tutulacak ancak komisyonun görüşüne başvurduğu bir uzman, New York Times gazetesine yaptığı açıklamada, raporda Kuzey Kore hakkındaki istihbarat bilgilerinde büyük eksiklik olduğunun ve Đran konusunda da daha iyi bir noktada bulunulmadığının belirtildiğini ifade etti. Komisyonun, Amerikan istihbarat kurumlarına, bu ve benzeri kritik ülkelerde yeterince ajanı bulunmadığına dair geçmişte yapılan eleştirileri tekrarlaması beklenmiyor. Beyaz saray, raporun Irak Savaşı öncesi nerelerde hata yapıldığını tespit eden güvenilir bir araştırma olduğunu söylüyor. Yetkililer de, komisyonun geçmişte yapılan soruşturmalara paralel olarak, siyasi müdahaleyi yapılan hatalar arasında göstermediğine dikkat çekiyor.(voanews) Musul da dün Amerikan askerleriyle direnişçiler arasında çıkan çatışmada 5 kişi öldü. Polis çatışmanın, direnişçilerin bir kontrol noktasında askerlere ateş açmasıyla başladığını bildirdi. Amerikan askerleri ateşe karşılık verdi. Ölenlerden en az ikisinin yoldan geçenler olduğu bildirilirken, Amerikan ordusundan henüz bir açıklama yapılmadı. Felluce de ise aracı mayına çarpan bir Amerikan askeri öldü. Öte yandan binlerce Şii, dini bir bayram için Kerbela ya gitti. Bağdat ta ise, yeni meclisin önceki günkü ikinci oturumunda çıkan anlaşmazlıklar yüzünden tatile girmesinin ardından her hangi bir siyasi gelişme olmadı. (VOANEWS) Đran, Amerika ve Avrupa nın kapatılmasını istediği nükleer tesiste gazetecilerin inceleme yapmasına izin verdi. Tahran ın güneyindeki Natanz uranyum zenginleştirme tesisinde düzenlenen inceleme turuna Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi ile yaklaşık 50 gazeteci katıldı. Gazetecilere, uranyum zenginleştirme santrifüjleri için hazırlanan son derece büyük ve boş bir mahzen gösterildi. Bina dışınaysa tesisi korumak için çok sayıda uçaksavar silah yerleştirildiği görüldü. Đranlı yetkililer, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu nun düzenli denetlediği tesiste tüm uranyum zenginleştirme çalışmalarının durdurulduğunu söylüyor.(voanews) Lübnan başbakanı Ömer Karami, görevi iade etme kararını erteledi. Ömer Karami, istifasını cumhurbaşkanına sunmadan önce ulusal birlik hükümeti kurma konusunda son bir kez siyasi müttefiklerine danışmak istediğini söyledi. Muhalefet ise Başbakanı, danışma bahanesiyle Mayıs ayındaki seçimleri geciktirmeye çalışmakla suçladı. Lübnan anayasasına göre, hükümet kurulmadan seçimin yapılamayacağını öngörüyor. Karami, eski başbakanlardan Refik Hariri nin öldürülmesini izleyen Suriye karşıtı gösterilerin ardından, Şubat ayında, istifa etmiş, bundan iki hafta sonra da yeniden hükümeti kurmakla görevlendirilmişti. Bu arada dün, Beyrut taki Amerikan Büyükelçiliğinin dışında gösteri düzenleyen üç bin kişi, Amerika dan Lübnan ın iç politikasına müdahale etmemesini istedi. Öte yandan Suriye Dışişleri Bakanı Faruk El Şara, Lübnan daki Suriye askerlerinin, Mayıs ayında yapılacak meclis seçimlerinden önce tamamen çekileceğini bildirdi. Şara, bu taahhüdünü 3

4 Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan a gönderdiği bir mektupta dile getirdi. Suriye ve Lübnanlı askeri yetkililerden oluşan bir komisyonun, çekilme takvimini belirlemek üzere önümüzdeki hafta toplanması bekleniyor. Bu arada Güvenlik Konseyi, eski başbakan Refik Hariri nin öldürülmesi olayını soruşturmak için uluslar arası bir komisyon kurulması konusunda Amerika ile Fransa nın sunduğu öneriyi görüşüyor. (VOANEWS) Uluslararası Af Örgütü, Filistinli kadınların hem Đsrail güvenlik kuvvetlerinin, hem de Filistinlilerin şiddetinin kurbanı olduğunu belirtti. Af Örgütü'nün yayımladığı raporda, hastaneye gitmeleri engellendiği için bazı Filistinli kadınların Đsrail güvenlik kontrol noktalarında doğum yapmak zorunda kaldıkları, bazılarının da yakınları tarafından 'töreler yüzünden öldürüldüğünü' belirtti. Uluslararası Af Örgütü'ne göre, Filistinli kadınlar işgal altındaki Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde iki taraflı şiddete maruz kalıyor. Raporda ayrıca, son intifada sırasında Đsrail ordusunun 600'ü çocuk ve 150'si kadın olmak üzere 3 bin 200 Filistinliyi öldürdüğü belirtiliyor. Rapora göre, Filistinliler de 100'ü çocuk, 200'ü kadın toplam bin Đsrailliyi öldürdü.(bbc) Nükleer silahların dünyaya yönelttiği tehdidin Soğuk Savaş dönemi kadar büyük olduğu, ama bu silahların yeni ülkelerin eline geçmesinin uluslararası anlaşmalarla sınırlandırıldığı belirtildi. Dünya'da halen kullanıma hazır 25 ila 30 bin arasında nükleer silah olduğu, ancak bunların yüzde 90'ının ya ABD'nin yada eski Sovyet cumhuriyetlerinin elinde olduğu belirtildi. Nükleer tehdit Soğuk Savaş dönemine göre azalmasa da bu tehdit artık tek bir yerden değil, birçok ülkeden kaynaklanıyor. (AA)(AP-SO-SS) Kafkasya-Orta Asya Kırgızistan'da geçici Devlet Başkanı ve Başbakan Kurmanbek Bakiyev, iki başbakan yardımcısını atadı. Bakiyev, eski hükümetin ekonomik konulardan sorumlu başbakan yardımcısı Coomart Oturbayev'in istifa etmesi üzerine bu göreve Daniyar Üsenov'u getirdi. Bakiyev'in bugün atadığı isimlerden biri de, önceki hükümet döneminde bir süre eğitim bakanı olan ve anlaşmazlık nedeniyle bu görevinden ayrılarak muhalefet saflarına katılan Đşengül Bolcuruva'yı da sosyal konulardan sorumlu başbakan yardımcılığı görevine atadı. (AA)(AKS-ĐO) Dicle Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Bedrettin Kolaç, ''Tarihte, Ermenilerin Türk hakimiyetiyle birlikte iyi yaşam şartlarına kavuştuklarını görmekteyiz'' dedi. Yrd. Doç. Dr. Kolaç, Dicle Üniversitesi tarafından Şırnak Ticaret Odası Toplantı Salonu'nda düzenlenen ''Ermeni Soykırımı Đddiası'' konulu konferansta, Ermenilerin çok uzun süre Roma ve Bizans hakimiyeti altında kaldıklarını belirtti. Kolaç, şöyle dedi: ''Bu dönemde Ermenilerin Bizans ve Roma yönetiminden çok da memnun olduğu söylenemez. Türklerin Anadolu'ya gelmesiyle birlikte Türk akınları veya Türk hakimiyetini istemelerini Bizans ve Roma yönetiminden memnun olmadıkları şeklinde değerlendiriyoruz. Çeşitli kaynaklarda 'Selçuklu Sultanı Melikşah Ermeni halkının refah, barış ve mutluluk içinde yaşamasını sağlamıştır' deniliyor. Türklerin Anadolu'ya gelmesiyle birlikte Ermeniler, sosyal ve kültürel bakımdan bir serbestlik, özgürlük yaşamıştır. Tarihte, Ermenilerin Türk 4

5 hakimiyetiyle birlikte iyi yaşam şartlarına kavuştuklarını görmekteyiz.'' (AA)(BAL- EK-HAG-KK) Gazete Başlıkları Hem Financial Times hem de Guardian gazetelerinde Bush yönetiminin Irak'ı işgal gerekçesi olan kitle imha silahlarına ilişkin istihbaratı değerlendiren bir raporun bugün yayımlanacak olmasına yer verilmiş. Guardian, Irak'taki istihbarat fiyaskosunun nihai analizinde, suç CIA ve diğer casusluk birimlerine atılıyor, bu sayede Beyaz Saray ve Pentagon da işgale gerekçe amacıyla istihbarat üzerinde oynadıkları iddialarından geniş ölçüde arınıyor. Eski bir CIA yetkilisi olan Melvin Goodman'ın da şu sözlerini aktarıyor gazete: "Bana, raporun CIA'yi olduğundan daha da kötü göstereceği söylendi. Görünen o ki bu işten yine sıyrılacaklar." Amerika Birleşik Devletleri'nin eski Savunma Bakan yardımcısı ve yeni muhafazaların önde gelen isimlerinden Paul Wolfowitz'in Dünya Bankası başkanlığına aday gösterilmesi, gazetelerde yine ön sıralarda. Times gazetesinin başlığı: "Wolfowitz Avrupa'da kendisinden şüphe edenleri kazandı" Gazete, dün Avrupalı bakanlarla görüşerek Irak savaşına giden süreci mimarlarından olması gerekçesiyle kendisine karşı oluşabilecek görüşleri bertaraf etmeye çalışan Wolfowitz'in başarı elde ettiğini aktarıyor. Times'a göre, Wolfowitz, Dünya Bankası'nın faaliyetlerinde Avrupa'ya daha fazla söz hakkı tanınması taahhüdünü verdi. Financial Times gazetesi ise Wolfowitz'in çok uluslu bir yaklaşım sergileme sözünü öne çıkarırken, başyazısında Dünya Bankası başkanının seçim yöntemine eleştiri getiriyor. "Bu tür kurumlarda büyük oy hakkına sahip olan zengin ülkelerin, nihai söz söyleme hakkı da olmalı. Ancak bu açık biçimde tatbik edilebilmeli, yani Amerika Birleşik Devletleri yada Avrupa'daki karanlık siyasi manevraların ürünü olmamalı." Guardian'a yazan Martin Jacques ise "Neo Con devrimi" başlıklı makalesinde şu sözlerle ifade ediyor görüşlerini: "Amerika Birleşik Devletleri'nin tek yanlı politikaları eski düzenin yıkılmasıydı. Amerika şimdi yeni ittifaklar kuruyor. " Martin Jacques, her yeni siyasi akıma ilk anda kısa vadeli gözüyle bakıldığına dikkat çekerek Bush yönetiminin de benzer şekilde algılandığını vurguluyor. Makaleden özetle aktaralım. Bush yönetiminin getirdiği yeniliğin de kısa vadeli olduğu düşünüldü. Yeni bir dünya tasavvur etmek hep zor olmuştur, geleceği geçmişin uzantısı gibi algılamak daha kolay, yeni bir mantığın doğduğunu kavramak güçtür. Bush'un ikinci döneminin farklı olacağı yönünde spekülasyonlar yapıldı, ne var ki yeni muhafazakarların seçimlerden sonra geniş destek buldukları ve yeni bir iç siyasi hegemonya kurdukları belliydi. Martin Jacques yazısını, Washington'un gözünden yeni dünya düzenine hoş geldiniz" sözleriyle bitiriyor. 5