ELEKTRĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ. TEKNĠK ġartnamesġ. Rev.0

Transkript

1 TÜRKİYE KÖMÜR İŞLETMELERİ KURUMU GARP LİNYİTLERİ İŞLETME MÜESSESESİ ÖMERLER LAVVARI 2 ADET BETONARME TUMBA VE BANTLI KONVEYÖR SİSTEMİNİN KURULMASI ELEKTRĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ TEKNĠK ġartnamesġ Rev.0 ġartnamesi 1 / 16

2 İÇİNDEKİLER 1. İşin Tanımı 3 2. Genel 3 Standart ve Tüzükler 3 Emniyet ve işçilik 3 Gerilim Sistemi 4 Testler 4 Şantiyede Kontrol 4 3. Güç Besleme 5 Alçak Gerilim Panoları 5 Motor Kontrol Panoları 11 Topraklama ve Yıldırımdan koruma Elektrik Teçhizatı 13 Elektrik Motorları 12 Aydınlatma 12 Prizler Zayıf Akım Tesisatı 13 Genel 13 Motor Kontrol Sistemi Kablolar ve Kablo Döşenmesi 13 Genel 13 Kodlar ve Standartlar 13 Alçak Gerilim Güç Kabloları 13 Zayıf Akım Kabloları 15 Kablo Taşıyıcıları 15 Kablo Boruları 15 Montaj Metodları 16 Etiketler Garanti 16 ġartnamesi 2 / 16

3 1. İŞİN TANIMI a- Bu şartname Garp linyitleri İşletmeleri Müessesesi Ömerler Lavvarı sahasında yeni yapılacak 2 adet betonarme tumba ve bantlı konveyör sistemi elektrik işleri kapsamında yapılacak olan tesislerin gerekli elektrik ekipman ve cihazlarının temini, İşyerine nakli Teknik Şartname ve Projelerine uygun olarak tesisi, testlerinin yapılması ve devreye alınması hakkındadır. b- Mevcut Trafodan MCC panolarına, projesine ve şartnamesine uygun olarak enerji kablolarının temin edilerek çekilmesi, bağlantılarının yapılması, test edilmesi, devreye alınması ve çalışır durumda işletmeye teslim edilmesi 2. GENEL Elektrik Tesisatı, komple bir anahtar teslimi projenin gerektireceği bütün teçhizatları ihtiva edecektir. Elektrik işleri genel olarak, bunlarla sınırlı olmamak üzere, aşağıdaki bölümlere ayrılabilir. - Alçak gerilim Panoları - Motor Kontrol Panoları - Tüm elektrik teçhizatına ait ekipmanlara kablolama tesisatı - Aydınlatma Tesisatı - Zayıf akım tesisatı (Telefon, Otomasyon v.b.) - Topraklama veyıldırımdan koruma Sistemi - Dahili ve harici, bütün elektrik işleri için gerekli bilumum aparat ve ekipmanın temini, sahaya taşınması ve montajı Yüklenicinin teslimatı, yukarıda bahsedilen ekipmanların temini, komple montajı, testlerinin yapılması ve işletmeye alınmasını kapsayacak komple bir tesisten ibaret olacaktır. Tüm elektrik işleri, işbu dökümanda yer alan şartname ve onaylı projelere uygun olarak yapılacaktır. 2.1 STANDART VE TÜZÜKLER Yüklenici ekipman temini ve montajı sırasında aşağıda belirtilen Standart ve Tüzüklere uyacaktır. - Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği, - Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği, - Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği, - Elektrik dağıtım Tesisleri Genel Teknik Şartnamesi, - Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği, - Elektrik Tesislerinde Emniyet Yönetmeliği, - TSE Yangın Yönetmeliği, - Türk Telekom A.Ş. Bina İçi Telefon tesisatı Teknik Şartnamesi - Diğer Özel Sistemlere ilişkin ulusal ve uluslar arası standartlar Malzeme, dizayn ve tesisat, şayet diğer şartlar ve mevzuatlarda çelişkiler olursa, TSE mevzuat ve standartlarına uygun olacaktır. Yukarıda bahsi geçen mevzuat ve standartlardan, teklif verme tarihinde yürürlükte olan son baskıları kastedilmektedir. Standart ve mevzuatlar, bu projede kullanılmadan önce, daima Kontrol Mühendisi nin/idarenin onayı alınacaktır. 2.2 EMNİYET VE İŞÇİLİK a- Koruma dereceleri IEC ye göre olacaktır. Belli malzemelerin seçiminde ve montajında, hasarları önlemek, emniyetli ve güvenilir bir tesisat elde etmek için azami dikkat sarfedilecektir. Malzeme, hasar görmeden uzun bir ömür garanti edecek şekilde boya ile korozyona dayanıklı hale getirilmelidir. Cihazlar, paneller v.b. montaj için gerekli tüm çelik parçalar astarlanacak ve boyanacaktır. Renk programı Kontrol Mühendisi/İdarece kararlaştırılacaktır. b- Yüklenici iş esnasında pislik ve atık malzemeleri çalışma sahasında veya iş mahallinde bırakmıyacak, her gün bu atık malzemeleri toplayıp Kontrol Mühendisinin/ İdarenin öngöreceği bir yerde toplayacaktır. c- Yüklenici çalıştırdığı işçiler için tüm emniyet tedbirlerini alacak ve bu konudaki çalışma emniyeti şartlarına uyacaktır. ġartnamesi 3 / 16

4 d- Çalışma emniyeti ile ilgili uzman bir personeli sahada görevlendirecek ve tüm işçilerin çalışma emniyetini sağlayacaktır. e- Yüklenici tüm malzemelerin taşınması ve depolanması esnasındaki emniyetini alacak ve malzemeleri koruyacaktır. f- Yüklenici montaj esnasında sahanın geçici aydınlatmasını ve kaynak v.b. için gerekli enerjiyi temin edecektir. g- Yüklenici yaptığı işte yeni ve kaliteli malzeme ile birlikte montaj için en uygun tekniği kullanacaktır. h- Yüklenici montaj bitiminde sahayı temiz olarak teslim edecek ve kendine ait olmayan malzemeleri işverene teslim edecektir. 2.3 GERİLİM SİSTEMİ Alçak Gerilim 400/230 V, 50 Hz. 3 faz dır. Yüklenici, tasarım sırasında ve malzemelerin seçiminde %10 gerilim dalgalanmasını dikkate alacaktır. 2.4 TESTLER A-Normal Saha Testleri: Elektrik montajı sırasında ve montajdan sonra, aşağıdaki testler Kontrol Mühendisi nin isteklerine uygun olarak ve onun huzurunda yapılacaktır. a- İzolasyon direnci ölçümleri b- Topraklama sisteminin, toprağa geçiş direnci ölçümleri c- Topraklama direncinin süreklilik ölçümleri d- Faz sırası ve polarite tesbiti e- Toprak kaçağı koruma cihazlarının testleri f- Fonksiyon testleri Yüklenici, bu testler için gerekli olabilecek bütün ekipman ve personeli, maliyeti ve sorumluluğu kendine ait olamak üzere temin edecektir. Kullanılacak test ekipmanlarının ve ölçü aletleri Kontrol Mühendisi nin onayına tabi olacaktır. Yüklenici bu testlerde başarılı sonuç vermeyen bütün ekipmanları, Kontrolluğun talimatı uyarınca ve maliyeti kendine ait olmak üzere değiştirecek veya tamir edecektir.doğabilecek değişiklikler kontrol mühendisinin onayı olmadan yapılmayacaktır. B-Fabrika Testleri: Sevkiyettan önce, panolar, v.b. ekipmanlar nihai halleri ile fabrikada gerekli testlere tabi tutulacaklardır. Eğer bu testler tatmin edici sonuç vermezse, tatmin edici sonuç alınıncaya kadar gerekli değişiklikler yapılacak ve testler tekrarlanacaktır. Bu ekipmanların şartnamelerine uygun olarak imal edildiğine ve fabrikadaki deneme işletmelerinde tatmin edici sonuç alındığına dair bir sertifika hazırlanacaktır. Eğer gerekli görülürse, aşağıdaki ekipmanlarla ilgili fabrika testlerine Kontrol Mühendisi nin katılımı sağlanacaktır. - MCC Motor Kontrol Panoları C- Kabul Testleri Kabul testleri, montaj sonunda yapılacak komple kapsam bazında tesise ait testlerdir. Bütün makineler üzerinde kapasite testleri yapılacak ve motor akımları kaydedilecektir. Kapasite testleri, ilgili mekanik muayenelere ve şartlara uygun olacaktır. Yüklenici, kabul testleri başlamadan önce bir test programı hazırlayacak ve Kontrol Mühendisinden onay alacaktır. 2.5 ŞANTİYEDE KONTROL Bütün elektrik işleri, yapım esnasında şantiyede, Kontrol Mühendisi nin onayına tabi olacaktır. Yapılan her iş için Yüklenici, Kontrolluğa iş onay formu gönderecek ve Kontrol Mühendis inin onayını alacaktır. Onayı alınmamış iş kalemleri yapılmamış sayılacaktır. Montajda kullanılacak sarf malzemesi de dahil, tüm elektrik ekipman ve malzemelerinin önceden kontrolluk tarafından onayı gerekmektedir. Onayı alınmayan ekipman ve malzeme montaj sahasına sokulamaz. ġartnamesi 4 / 16

5 3. GÜÇ BESLEME 3.1 ALÇAK GERİLİM PANOLARI KONU VE KAPSAM Bu şartnamede doğru akımda nominal gerilimi 500 V u geçmeyen ve nominal frekansı 50 Hz. 3 fazlı alternatif akımda nominal gerilimi 500 V a kadar olan ve 35 C ortam sıcaklığında koruma derecesi IP54 hücreler için ana besleme baraları nominal akımı 400 A e kadar olan; elektrik enerjisinin iletimi, dağıtımı, dönüşümü ve elektrik enerjisi tüketen donanımların beslenmesi ve kontrolünde kullanılacak, alçak gerilim elektrik panolarının tasarımını, imalatını ve testlerini içerir. Alçak gerilim panoları bu şartname ve eklerinde belirtilen elektriki ve mekaniki yapısal özelliklere uygun bina içinde kullanılan, zemine montajlı ve/veya dikili tip olarak prefabrik standart fonksiyonel parçaların montajı ile oluşturulan hücre ve/veya hücrelerden oluşacak ve şartname ekindeki tekhat şemasına ve malzeme listesine göre hücre içersinde kullanılan tüm devre elemanlarının elektriki ve mekaniki bağlantıları yapılmış ve rutin testleri yapıldıktan sonra iş yerinde montajı yapılarak çalışır durumda teslim edilecektir STANDARTLAR Bu şartname kapsamındaki alçak gerilim elektrik panoları tip-testli ve kısmi tip-testli montajlı olarak IEC e göre ve hücrelerin koruma dereceleri IEC 529 a uygun olarak tasarlanacak, imal edilecek, montajı ve rutin testleri yapılacaktır. Yukarıdaki standartlara göre imal edilerek teklif edilen alçak gerilim elektrik tablolarının LCIE, ASEFA, KEMA, ASTA gibi laboratuarlardan onaylanmış tip-test raporları istenildiğinde teklif eklerinde verilecektir. Bu şartname ekindeki tekhat şemalarında ve malzeme listelerindeki tüm elektrik/elektronik sabit, soketli ve çekmeceli devre elemanları, aksi belirtilmedikçe ilgili (IEC) Uluslar arası Elektroteknik Komisyonu Standardına uygun olacaktır YÖNETMELİKLER Şartname kapsamındaki imali yapılmış alçak gerilim elektrik panoları aşağıda belirtilen yönetmeliklere uyumlu olacaktır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Tarih ve ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği (En son değişiklikleri de içeren maddeler geçerli olmak üzere) - 21 Ağustos 2001 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği ÇALIŞMA KOŞULLARI Şartname eklerinde aksi belirtilmedikçe, teklif edilen panolar aşağıda belirtilen çalışma koşullarında kullanılmaya uygun olacaktır. Kullanım Yeri : Bina içi Kullanım Yüksekliği (en fazla) : 2000 m Ortam sıcaklığı (en çok) : 40 C 24 saat içerisinde ortalama : 35 C En az : -5 C Ortak Kirliliği (hücre içindeki derecesi) : 3 Bağıl nem : +40 C da % 50 ġartnamesi 5 / 16

6 +20 C da % ELEKTRİKİ ÖZELLİKLER Şartname eklerinde aksi belirtilmedikçe alçak gerilim panoları aşağıda belirtilen ve/veya seçilen özelliklerde olacaklardır Nominal frekans : 50 / 60 Hz 5.2. Nominal gerilim : 231/400 VAC veya 500 VDC 5.3. Topraklama sistemi : TNS 5 3p+N+PE, beş iletkenli 5.4. Nominal yalıtım gerilimi : 100 VAC etkin değer ve 1000 VDC 5.5. Nominal darbe dayanım gerilim : 12 kv tepe değer 5.6. Yalıtım test gerilimi : 2500 V etkin değer KORUMA DERECESİ İmalatı yapılacak alçak gerilim elektrik panolarının hücre koruma dereceleri; birinci rakam katı maddelere, ikinci rakam sıvı maddelere karşı IP uluslar arası koruma derecesini ve üçüncü rakam dış mekanik darbelere karşı koruma kodu IK yı belirten aşağıdaki seçilen değeri sağlayacaktır. Pano adedi ve adı IP 54.7 Ana Dağıtım Panosu IP 54.7 IP 43.5 Motor Kontrol Panoları Aydınlatma Panoları TASARIM VE YAPISAL ÖZELLİKLER Mekanik Tasarım İmalatı yapılacak alçak gerilim elektrik panolarının dış tasarımı hücre (kapalı) tipte kullanılan malzeme sac, montaj şekli zemine montajlı ve/veya dikili tip, IP koruma derecesi madde 6 da belirtildiği gibi olacaktır. Tablolarının yapımında kullanılan tüm plastik aksam ve parçaların IEC e göre 960 C deki alevlere 5 s dayanıklı kendi kendine sönümlü olan malzemelerden tasarımı ve imalatı yapılmış olacaktır. Prefabrik standart fonksiyonel parçalar ile hücreler oluşturulmalı, tüm yan kapaklar, arka ve ön kapı veya kapaklar ve çatının sökülebilmesi ile tam erişilebilir yapı sağlanacaktır. Gövdeler, ön kapı, çatı, ön yüz plakaları, yan kapaklar 1 mm lik, montaj plakaları devre elemanlarının ağırlığına göre mm lik saçlardan imal edilecektir Yalıtım uzaklığı ve yüzeysel yalıtım uzunluğu Şartname kapsamındaki mesnet izolatörlerinde kullanılan yalıtım maddesi 3 A sınıfında ve ana besleme baraları arasındaki yalıtım uzaklığı en az 18 mm olacaktır. Besleme baraları ile iletken yüzeyler arasındaki yalıtım uzaklığı en az 20 mm olacaktır. Tablo içerisinde kullanılacak elektrik/elektronik devre elemanları, ilgili IEC standartlarına uygun yalıtım ve yüzeysel yalıtım uzunluklarını sağlayacaktır. ġartnamesi 6 / 16

7 Dış iletkenlerin bağlanacağı terminaller Dış iletkenin giriş kesicisine veya giriş barasına bağlanmasında 8/8 sınıflı (Zn8C) galvaniz çelik cıvata ve somunlar kullanılacaktır. Tablo giriş ve çıkışlarında kullanılacak terminaller devre elemanlarının nominal akımına göre standartlarda belirtilen en büyük ve en küçük kesitli iletken veya kablonun bağlanmasına uygun olmalıdır. Nötr iletken bağlanacak terminaller, faz iletken kesitinin 16 mm 2 veya 16 mm 2 nin üstünde olduğu durumlarda en az faz iletkenine ait akım taşıma kapasitesinin yarısına, faz iletken kesitinin 16 mm 2 nin altında olduğu durumlarda, faz iletkenine ait akım taşıma kapasitesinin tamamına eşit bakır iletkenlerin bağlanmasına uygun olacaktır Sıcaklık yükselmesi İmalatı yapılacak tabloların tasarımında madde de belirtilen ortam sıcaklığında tablo içerisinde kullanılan elektrik/elektronik devre elemanlarının en az bu ortam sıcaklık değerine çalışabilmesi durumunda tablolar doğal hava akımı ile soğutmaya uygun tasarlanacaktır Kısa devre dayanımı İmalatı yapılacak panoların tasarımında madde 5.8 de seçilen giriş kısa devre akımlarına göre ana besleme baraları ve mesnet sayıları uygun sayıda olacak ve bu değerler imalatçı tarafından tip-test raporları veya kısmi tip-test hesaplamaları ile doğrulanacak ve garanti edilecektir Elektrik çarpmalarına karşı koruma Dolaylı dokunmaya karşı koruma; Koruyucu devre ile teması sağlanacak tüm metal parçalarla boyalı yüzeylerin birleştirilmesinde boyayı delen çentikli rondelalar kullanılacak sabit gövde ile kapıların veya contalarla ayrılmış yüzeylerin birbiri ile topraklama sürekliliği 6 mm 2 lik örgülü kablolarla sağlanmalıdır Tabloların düzenlenmesi Tek hat şemalarındaki ana giriş kesicileri panonun üst veya alt kısmına yerleştirilebilecek, IP 43.5 hücrelerde pano içinde kullanılan devre elemanlarının pano yerleşim şemalarında belirtildiği gibi tüm açma-kapama ve ayar işlemleri tablo ön kapısı açıldıktan sonra yapılabilecektir. Kullanılan önyüz plakalarına istenildiğinde menteşe takılabilecek, özel şartname eklerinde ön kapıların şeffaf olarak imal edileceği belirtilmediği durumda ön kapılar düz saçtan imal edileceklerdir. Özel şartname eklerinde belirtildiği takdirde tabloların tabanında kaideler kullanılacaktır. Kullanılan ön kapılar en az 90 açı ile açılacaklardır Tablo İçi Elektriki bağlantılar Ana besleme baraları, madde 5.8 de belirtilen nominal akım değerine göre ve madde 5.9 da belirtilen Isc kısa devre akım değerine göre tip-test veya kısmi tip-testli garanti edilmiş ve uygun sayıda mesnetlenmiş olmalıdır. Lama baraların birbiri ile bağlantılarında, M8 8/8 sınıfında konik tırtıllı temas rondelaları kullanılacak ve ± % 10 2,8 mdan lık momentle sıkıştırılacaktır. Lama baraların esnek baralarla bağlanmasında konik tırtıllı temas rondelaları ile bara arasında en az 2 mm kalınlığında çapı esnek baranın genişliğine eşit düz pul yerleştirilecek ve M6 8/8 sınıflı cıvata kullanılması durumunda ±% mdan, M8 8/8 sınıflı cıvata kullanılması durumunda ±% mdan sıkıştırma momenti uygulanacaktır. 250 A den küçük akım değerlerinde devre elemanlarının beslenmesinde esnek bara ve/veya esnek kablolar kullanılacak, 250 A den 400 A e kadar devre elemanlarının beslemesinde esnek baralar kullanılacaktır. ġartnamesi 7 / 16

8 Kullanılan esnek baralar 1.5 mm den 2.5 mm ye kadar izolasyon maddesi ile kaplanmış olmalı, yalıtım gerilimi 35 kv ve sürekli 80 C ortam sıcaklığında çalışabilmelidir. Kullanılan esnek baraların bükülme yarıpçapı en az baranın kalınlığı kadar olmalıdır. Esnek baralar üzerlerinde oluşabilecek olası kısa devre akımına göre genişliği 9 mm olan kablo bağları ile en fazla 400 mm lik aralıklarla mesnetlenmelidir. Kullanılacak esnek kabloların yalıtım sınıfı 2 olmalı ve kablo desteklerine veya gövdeye direkt bağlanacaklardır, üzerlerinde oluşabilecek kısa devre akım değerine göre genişliği 4.5 mm veya 9 mm lik kablo bağları ile en fazla 400 mm de bir mesnetlenecektir. Kullanılan esnek kabloların bükülme yarı çapı en az kablo çapının 6 katı kadar olmalıdır. 6 mm² ye kadar kesitli esnek kablolarla besleme dağıtımında kablo bilezikleri kullanıldığında her 100 mm de bir kablo bileziği kullanılmalı ve bileziklerden geçirilen kablolar bağ yapılmalıdır. Özel şartname eklerinde aksi belirtilmedikçe yardımcı gerilim devrelerinde 1.5 mm² yardımcı akım devrelerinde 2.5 mm² lik esnek kablolar kullanılacaktır. Elektronik devrelerin beslenmesinde kullanılacak esnek kablolar burulmuş veya blendajlı olacaktır ve güç kablolarından uzağa montajları yapılacaktır. Kablolarla oluşturulan demetlerde 10 mm² den küçük kesitli kablolarda 8 adet, mm² kesitli kablolarda 4 adet demet başına kablo olabilir. 50 mm² den büyük kesitli kablolar tek tek mesnetlenecektir Tablo içi elektrik güç dağıtımında kullanılacak dağıtım devre elemanları Şartname ekindeki tablo yerleşim şemalarında belirtilen yerlerde aşağıdaki dağıtım devre elemanları kullanılacaktır. Toplam nominal akımları 180 A e kadar olan minyatür devre kesicilerin beslenmesinde, 40 C de 180 A nominal akım değerli, 440 V yalıtım gerilimi olan kısa devre koordinasyonuna göre 8 ka den 50 ka e kadar dayanımlı, her bir çıkışına 40 A lik yük bağlanabilen çıkışları vidasız yaylı tip terminalli ve en fazla 6 mm² kesitli kablo bağlanabilen çoklu klemens blokları kullanılacaktır. Tablo yerleşim şemalarında belirtildiği gibi raya veya çok delikli montaj plakalarına monte edilebilmelidir. Toplam nominal akımları, 100 A e kadar olan minyatür devre kesicilerin beslenmesinde, 40 C de 100 A lık nominal akımlı, 500 V yalıtım gerimli, kısa süreli kısa devre dayanım akımı 10 ka etkin/30 ms, veya 4 kutuplu minyatür devre kesici besleme baraları kullanılacaktır. 160 A lik yük ayırıcının veya 250 A lik Compact kesici terminallerine direkt bağlanabilen 40 C de 250 A lik güç dağıtımı yapılabilinen, 750 V yalıtım gerilimli her bir çıkışına 45 A lik yük bağlanabilen, çıkışları vidasız yaylı tip terminalli ve en fazla 10 mm² kesitli kablo bağlanabilen dağıtım çoklu klemens blokları kullanılacaktır. Tablo yerleşim şemalarında belirtildiği gibi raya montajı yapılabilecektir Elektrik devrelerin tanıtımı etiketleme ve işaretleme Tüm bu işlemler IEC439 1 ve IEC 617 standartlarına uygun olacaktır. Panonun dış sol üst köşesinde tablo montajını yapan firmanın adı veya logosu olacaktır. Devre elemanlarının işaretlenmesi kullanıcı tarafından verilen kodlar ve adlar kapsamında özel şartname eklerinde belirtilecektir. Bu tanımlamalar doğrultusunda etiketlemeler 18 x 25 mm, 18 x 72 mm veya 25 x 85 mm standart boyutlarda önyüz plakalarına klips şeklinde veya vida ile sabitlenecektir. ġartnamesi 8 / 16

9 Pano içerisindeki ana besleme baralarının ve/veya transfer baralarının yerleşimine göre simetrik olarak kullanılan düz önyüz plakaları, kapı veya kapıların üzerine tehlike işareti yapıştırılacaktır. Güç devreleri L1, L2, L3 veya L+, L- şeklinde etiketlenecektir. Yardımcı devreler özel şartname ve tekhat şemalarında belirtildiği gibi kullanıcı ve imalatçı arasındaki özel anlaşma kapsamında belirlenen özellikte kodlanacaktır ve bu kodlamalar tek hat şemalarında belirtilecektir. Nötr baraları terminal bağlantı noktalarına yakın yerlerde açık mavi renkli etiketle işaretlenmeli, tablo içersinde kullanılan tüm nötr kabloları açık mavi renkli olmalıdır. Topraklama barası PE veya PEN şeklinde etiketlerle belirlenmeli veya sarı/yeşil çift renkli kodlama kullanılmalıdır. Tablo içersinde kullanılacak tüm topraklama kabloları sarı/yeşil çift renkli kablolarla yapılacaktır. Ayrıca hücre üzerindeki topraklama noktaları standart topraklama işareti ile gösterileceklerdir. Şartname özel eklerinde belirtildiği takdirde tablo üzerine tekhat mimik diagramı, genişliği 7 mm olan 25 C +70C sıcaklığa dayanıklı siyah veya kırmızı renkli çıkartma usulü ile yapıştırılarak işlenecektir Korozyona karşı koruma Tüm görünebilir metal yüzeyler boyadan önce fosfatizasyon işlemine tabi tutularak yüzey temizliği yapılacaktır. Son olarak ortalama 50 m kalınlıkta epoxy-polyester toz boya ile kaplanacaktır. Tüm görünmeyen iç metal yüzeyler krom pasivizasyon işlemine tabi tutulup 20 m sıcak daldırma galvanizle kaplanacaktır. Tüm bu elektroliz ve sıcak daldırma yöntemleri ile çinko kaplama yüzeylerde anodik koruma sağlanmalıdır. Korozyona karşı korumada, korozyon direnci IEC ve ISO 4628 standartlarına uygun olacaktır Boyama metodu, rengi ve kontrolü Yağdan arındırma işlemi için standart parçalar fosfatlama havuzunda fosfatizasyon temizleme işlemine tabi tutulup, prisma beji renkli epoxy-polyester toz boya ile elektrostatik kaplama yöntemi ile ortalama 50 m kaplandıktan sonra standarda uygun hazır hale getirilecektir. Boyanın kontrol ve testleri aşağıdaki standartlar ile garanti edilecektir. Boyanın mekanik testinde ISO 2429 a göre çapraz kazıma yöntemi sonucu sınıf A dan daha kötü olmamalıdır. ISO 1519 a göre Eriksen bükme testi sonucundaki boya yüzeyindeki bozulmanın değeri 3 mm den fazla olmamalıdır. 150 C de 24 saat tutulan parçanın ısı direnci test sonuçlarında emisyonu iyi, renk değişimi AE = 1 NBS değerine eşit veya daha küçük olmalıdır Galvanizleme Tüm görünebilir metal yüzeyler yüzey temizliğinden sonra 3 m elektro galvanizle kaplanacaktır. Tüm görünmeyen iç metal yüzeyler krom pasivizasyon işleminden sonra 20 m sıcak daldırma galvanizle kaplanmalıdır. Tüm cıvata ve somunlar 20 m kalınlığında Zn8 bikromat ile kaplanmalıdır. Galvanizli yüzeyler ISO 1459, ISO 1460 ve ISO 1461 standartlarına uygun olacaktır Pano mekanik ve elektrik bağlantılarında kullanılan civatalar Tablo içerisinde kullanılan civatalar çelik 8/8 sınıflı altıgen başlı Vickers sertliği en az 320 (HV 0.3) olan Re = 64 dan/mm² sıkma kuvvetli, Rr=80 dan/mm² kopma kuvvetli civatalar olmalıdır ve E standartlarına uygun olacaktır. ġartnamesi 9 / 16

10 TESTLER Tip testler Şartname kapsamındaki panolara IEC standardına uygun 7 tip-test uygulanmış olup LCIE, ASEFA, KEMA ve ASTA gibi laboratuarlardan onaylanmış raporlar istenildiğinde kullanıcıya teklif eklerinde verilecektir. 1. IEC 439-1, madde e göre Sıcaklık artışı sınırlarının denetlenmesi 2. IEC 439-1, madde e göre Yalıtım özelliklerinin denetlenmesi 3. IEC 439-1, madde e göre Kısa devre dayanıklılığının denetlenmesi 4. IEC 439-1, madde e göre e göre Koruyucu devrenin etkinliğinin denetlenmesi 5. IEC 439-1, madde e göre Yalıtım uzaklıkları ve yüzeysel yalıtım uzaklıklarının denetlenmesi 6. IEC 439-1, madde a göre mekanik işlerliğin denetlenmesi 7. IEC 439-1, madde e göre koruma derecesinin denetlenmesi Rutin testler İmalatı yapılacak tüm panolara imalatçı tarafından en az aşağıdaki üç rutin test uygulanacaktır. 1. IEC 439-1, madde e göre Kablaj muayenesi ve gerekiyorsa elektrik işlerlilik testi. 2. IEC 439-1, madde e göre yalıtım testi 3. IEC 439-1, madde e göre Koruma tedbirleri ve koruma devrelerinin elektriksel sürekliliği testi KABUL KRİTERLERİ Şartname eklerinde ve sözleşme de aksi belirtilmedikçe rutin testler imalatçı tarafından yapılacak ve test sonuçları istenildiğinde kullanıcıya rapor olarak verilecektir. Kullanıcı isterse imalatçı atölyesinde rutin testlerin yapımında gözlemci olarak katılabilir. Kullanıcı sözleşmede belirtilen süre içinde tarafından onaylanan tekhat şemaları, panoların dış boyut ve dış görünüm resimleri, panoların düzenleme resimleri ve panoların montajı ile ilgili resimlere uygun imalat yapılıp yapılmadığını kontrol edip, imalatçı atölyesinde kabul tutanağını imzalayacaktır AMBALAJLAMA Panolar, plastik ambalaj malzemesi ile sarıldıktan sonra ağaç kafes içine alınacaktır. Her ambalaj üzerinde imalatçının adı, sipariş no.su, malzemenin adı, tablonun ana karakteristikleri, ambalaj boyutları, brüt ağırlıkları ve alıcının adı ve adresi yazılı etiketler olacaktır TEKLİFLE VERİLECEK BELGELER VE RESİMLER Teklif veren imalatçı firmalar teklif eklerinde aşağıdaki belge ve dokümanları vereceklerdir. 1. Tip test raporları (İdare tarafından istenildiğinde) 2. Tek hat şemaları 3. Tabloların düzenleme resimleri 4. Dış görünüş resimleri ġartnamesi 10 / 16

11 5. Dış boyutlar ve taşıma ağırlığı 6. Tablo içerisinde kullanılan devre elemanları ile ilgili kataloglar GARANTİ SÜRESİ İmalatçı her pano için kabul tutanağının imzalandığı tarihten başlayarak 12 ay süre ile imalattan kaynaklanan tüm hatalara karşı panoları garanti edecektir. Garanti süresi içerisinde imalatçı tarafından değiştirilecek her parça için yukarıdaki garanti süresi geçerli olacaktır. 3.2 MOTOR KONTROL PANOLARI Kabinler serbest olarak duran, döşemeye monte edilen, tamamen kapalı tipte ve fabrikada imal edilmiş olacaktır. Sac kalınlıkları IEC mevzuatlarına uygun olacaktır. Özellikleri: - Termiği ayarlanabilen motor koruma şalteri ve kontaktörü ihtiva eden hücrelerden oluşmuş Motor Korum Panosu, - IP 53 koruma dereceli, - % 99.9 saflıkta elektrolitik bakır baralar, - 5 telli sistem, toprak ve nötür uçları için ayrı baralar, - Dışarı giden kablolar için ayrı bölüm, - Panonun bir ucu ilerde tevsiata uygun olarak hazırlanmış, - Kontaktör ve röleler ağır hizmet tipinde (AC 4) ve en iyi kalitede, - Her bir grubun ön tarafında, motorun çalıştığını, çalışmaya hazır olduğunu veya aşırı yükten dolayı devre dışı kaldığını gösteren işaret lambaları olan - Devre kesicilerin minimum kısa devre kapasiteleri IEC standartlarına uygun olan, - Dışarıdan elle kumanda edilebilen şalterleri aynı zamanda off pozisyonunda kilitlenebilir olan, - Aşağıdaki durumlarda açıkta enerji olmamalıdır: a- Yol verici kapağı açıkken, b- Yol verici yerinden çıkarılmışken. - Gücü 11 kw ın üzerinde olan motorların çekmecelerinde ampermetre olacaktır. - Bütün kablolar ve bağlantılar, açık bir şekilde işaretlenmiş olan ve yeterli büyüklükte terminallere bağlanacaktır. - PLC bağlantıları için üzerinde numaraları olan klemensler tahsis edilecektir. - PLC bağlantıları yapılarak, mevcut SCADA sisteminden kontrol edilebilir halde teslim edilecektir. - Her bir MCC de ileride kullanım için %20 yedek bırakılacaktır. - Tüm kontrol ve sinyalizasyon devreleri minyatür devre kesicileri ile korunacaktır. 3.3 YILDIRIMDAN KORUMA VE TOPRAKLAMA YILDIRIMDAN KORUMA Yıldırımdan korunma sistemi tesisinde TSE 623, TS IEC 61024, Binaların Yıldırımdan Koeunması Hakkındaki Yönetmeliğin 64. maddesi ve ilgili dökümanlara uyulacaktır. Vagon Boşaltma, Tinkal ve Kolemanit Depo binalarında yıldırımdan korumak için faraday kafesi yapılacaktır. - Montaj yapan yüklenici, her türlü korozyona karşı, tesisatı garanti edecektir. İletken tesbit parçaları, paslanmaz özellikte malzemelerden üretilecektir. ĠniĢ Ġletkenleri; İniş iletkenlerinin yapı malzemesi ile korozyon ilişkisi incelenecek, iletkenleri tutturmak için kullanılan kroşelerde, paslanmaz civatalar kullanılacaktır. Kroşeler, metal veya dış ortam şartlarına dayanıklı plastik malzemeden üretilecektir. Montaj yapılırken TSE ve tarihli Topraklama Yönetmelşği ne ġartnamesi 11 / 16

12 uyulacaktır. Çatı iletkenleri ile topraklama iletkenlerinin dirençlerinin aynı değerde ölçüldüğü, elektrik sürekliliğinin olduğu, bilgi formunda yer alacaktır. İniş iletkenleri eğrilik yarıçapları ve birbirine olan yaklaşım mesafeleri, TS IEC standartlarda belirtilen ölçülere uygun olacaktır. İniş iletkenleri, zemin seviyesinden 2.5 m yukarıya kadar, fiziki dış etkilere karşı korunacaktır. Koruyucu boru, iletken ile korozyon yapabilecek özellikte olursa, iletken ve koruyucu birbirinden izole edilecek, ancak, eşpotansiyelleme kesinlikle sağlanacaktır. Koruyucu borunun cm üzerinde, iniş iletkenleri ve topraklama sisteminden gelen iletkenler, test klemensinde birleştirilecektir. Bu klemens dış ortam şartlarına karşı korumalı (plastik kapaklı) ve topraklama direnci ölçülmesinde iniş iletkenlerini birbirinden ayırma işini, ara bağlantı elemanı ile gerçekleştirecek özellik ve yapıda olacaktır TOPRAKLAMA Topraklama sistemi Tarih ve syılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği ne uygun olacaktır. Topraklama sistemi TNS 5 3p+N+PE, 5 telli olacaktır. Topraklama sistemi, temele yerleştirilen 30x3.5 mm 2 galvanizli çelik şeritlerle yapılmış ayrıca bina dışında toprak kazıkları ile takviye edilecektir. Toprak geçiş direnci 2 ohm dan yüksek olmayacaktır. İstenilen değeri sağlamak için gerekirse ilave elektrod konacaktır. Tüm çelik konstriksiyon, metal aksam ve ekipmanlar ayrı ayrı iletkenlerle topraklama sistemine bağlanacaktır. 4. ELEKTRİK TEÇHİZATI Bu başlık altındaki teçhizat, binaların içinde ve dışında doğrodan doğruya güç temini ve dağıtımı ile ilgili olmayan ortak elektrik teçhizatını veya proses ile ilgili teçhizatı içermektedir. 4.1 ELEKTRİK MOTORLARI Motorların sargılarındaki izolasyon asgari B sınıfı olacaktır. Motorlar ilgili IEC ve TSE standartlarına uygun olacaktır. Bütün motorlar, sürekli % 25 aşırı yüke göre ölçülendirilecektir. Özel motorlar hariç tüm motorlar sincap kafesli, tamamen kapalı, fan soğutmalı ve esas olarak doğrudan yol vermeli olacaktır. Motorlar kısa devre akımlarına ve aşırı yüke karşı korumalı olacaktır.motorların koruma dereceleri IP 54 veya daha yüksek olacaktır. 4.2 AYDINLATMA Dahili aydınlatmada betonarme tumba yapısında 2x36 floresan armatürlerle aydınlatılacaktır. Harici aydınlatmada yapı çevresinde ise fotoselli Led projektörler kullanılacaktır. Aydınlık seviyeleri iç mekanlarda 200 lux civarında olacaktır. Tüm armatürler koruma topraklamasına bağlanacaktır. Floresan armatürlerde, güç faktörünü düzeltmek için kondansatör kullanılacaktır. Kontrol odası ve elektrik odalarına şarjlı acil aydınlatma armatürleri konacaktır. Dış aydınlatmada kullanılan Led projektörler en az IP 54 koruma derecesinde olup rutubete ve dış hava şartlarına uygun olacaktır. Aydınlatma ve priz linyelerindeki gerilim düşümü % 1.5 un altında olacaktır. Yüklenici bu durumu gözönüne alarak kablo kesitlerini gözden geçirecektir. Tesisat yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınacaktır: a- Aydınlatma panolarının üst kotu bitmiş döşemeden 180 Cm yükseklikte olacaktır. b- Aksi belirtilmedikçe tüm anahtarlar bitmiş döşemeden 115 Cm, aplikler 220 Cm yükseklikte olacaktır. c- Sıva altı tesisatta anahtar ve priz kasaları sert plastik vidalı tip olacak, priz ve anahtarların metal aksamları kasalarına vida ile tutturulacaktır. d- Kapıya yakın anahtarlar, kapı kasasından 15 Cm mesafede olacaktır. e- Sıva altı tesisatta kablo boruları 750 Newton basınca dayanıklı olacak ve boru çapları yürürlükte olan Elektrik İç Tesisat yönetmeliğ ne uygun olacaktır. f- Aksi belirtilmedikçe tüm linye ve sorti hatları 2.5 mm 2 olacaktır. g- Sıva üstü tesisatta, kablolar yatayda her 30 Cm de bir ve düşeyde her 50 Cm de bir kroşe ile sabitlenecektir. ġartnamesi 12 / 16

13 h- Yapılan tesisat Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği ne uygun olacaktır. i- Kullanılan tüm malzemeler TSE damgalı olacaktır STANDARTLAR Bu şartnameye göre imal edilecek aydınlatma armatürleri ile temin edilecek bütün malzeme ve teçhizat, TS, VDE, DIN, IEC standartlarına uygun olacaktır. İmalatçı, temin edilen tüm cihazların yetkili mercilerce onaylanmış olmasını ve istenildiği taktirde onay belgelerini sunmakla yülümlüdür. Armatür içinde Güç Faktörü 0.95 olacak şekilde kondansatör konularak, kompanzasyon yapılacaktır. Bu şartname ile yukarıdaki belirtilen standartların gereksinimleri arasında çelişki olduğu takdirde, tesisata en uygun olanı seçilecektir. Detay resimlerinde ve projelerde gösterilen iç ve dış aydınlatma armatürleri ve yardımcı teçhizatı TS, VDE, DIN ; IEC standartlarına uygun olacaktır. 4.3 PRİZLER Priz kombinasyonlarının dış gövdesi korozyon ve dış etkilere dayanıklı sert plastikten yapılmış olmalıdır. Proses alanlarındaki ve benzeri yerlerdeki prizler bitmş döşemeden 1.5 m yüksekliğe monte edileceklerdir. Tüm prizler toprak hatlı olacak ve tesisat metoduna uygun seçilecektir. (Gömme veya Sıva üstü gibi) 5. ZAYIF AKIM TESİSATI Zayıf akım tesisatı, kontrol kablolarını kapsamaktadır. 5.1 MOTOR KONTROL SİSTEMİ Birbirini takip eden konveyör motorları arasında, projelerde gösterildiği gibi elektrikli acil durdurma sistemi yapılacaktır. Tüm motorlarının yanına, start stop ve sinyal lambalrı ihtiva eden lokal kontrol panoları konulacak ve gerektiğinde kumanda, elektrik odalarındaki seçici anahtarla bu lokal kumanda kutularına aktarılabilecektir. Konveyörlerin yanında gezinti platformu olanların, konveyörle platform arasına ipli emniyet şalterleri konulacaktır. Konveyör bant sistemi çalışmaya başlamadan önce 10 sn boyunca güvenlik amaçlı olarak siren çalacaktır. Açılı konveyörlerde hat durdurulduğu zaman bantın geri gitmesini önleyecek fren sistemi tesis edilecektir. On sekiz kw ın üzerindeki konveyör motorlarına frekans konvertörü ile yol verilecektir. Tüm konveyörlere bant koptu ve bant kaydı şalterleri tesis edilecek ve bunların sinyalleri local control kutusuna taşınacaktır. 6. KABLOLAR VE KABLO DÖŞENMESİ 6.1. GENEL Bu şartname Garp Linyitleri İşletmesi Müessesesi Ömerler Lavvarı Linyit Fabrikalarında kullanılacak AG kablolarının imalat ve test esaslarını kapsar KODLAR VE STANDARTLAR TSE : TS 212, TS 833, TS 936, TS 2742, TS 916 ISO : 502 VDE : 0271, VDE 0273, VDE 0250, VDE A.G. GÜÇ VE KUMANDA KABLOLAR Standartlar Kablolar TSE de belirtilen esaslara göre imal edilmiş olacak ve TSE damgasını ihtiva edecektir İmalat özellikleri Kabloların iletkenlikleri Türk Standartlarında belirtilen esaslar uygun elektrolitik bakır tellerden yapılacaktır. Bütün kabloların dış cepheleri PVC izolasyonlu ve A.G kabloları siyah renkte olacaktır. Kablolar standart makaralara eksiksiz olarak sarılacak mekanik darbelere karşı gerekli önlemler alınmış olacaktır. PVC izolasyon malzemesinin izolasyon direnci ohm/cm den aşağı olmayacaktır. ġartnamesi 13 / 16

14 Standartlarda belirtilen yük akımını devamlı taşıyacak ve anma gerilimine devamlı dayanacak şekilde imal edilecektir. Kullanılan PVC 70º C de bozulmadan devamlı kullanılabilmelidir. Kablolarda izolasyon kılıf kalınlığı, TSE de belirtilen değerlerden aşağı düşmeyecektir. PVC kılıflar altlardaki tabakaları her yerde aynı kalınlıkta sarmalıdır. Kablo dış kılıfı güneş ışığına ve yer altında zarar verebilecek mikro organizmalara dayanıklı olacaktır. Kablolar döşeme ve montaj kolaylığı yönünden mümkün olduğu kadar esnek olmalı, birbirini saran plastik katlar yapışmamalıdır. Kablo aynı zamanda sürtünmeye ve mekanik zorlamalara karşı mukavim olmalıdır. İletkenler için renk kodu :- İletken renkleri aşağıdaki gibi olacaktır. Üç fazlı kablolar 1. FAZ ( R ) = SİYAH 2. FAZ ( S ) = KAHVERENGİ 3. FAZ ( T ) = SİYAH NOTR ( N ) = AÇIK MAVİ TOPRAK ( E ) = YEŞİL - SARI 1 fazlı kablolar 1. FAZ = KAHVERENGİ NOTR = AÇIK MAVİ TOPRAK = YEŞİL - SARI Yeşil - Sarı ve açık mavi renkli damarlar dışında iki veya daha çok damarı aynı renkte olan kablolarda, aynı renkli damarlar iç kattan ve 1 rakamı ile başlayarak numaralandırılacaktır. Kontrol kabloları damarlarının yalıtkan rengi siyah olacak ve üzerinde beyaz damar numaraları bulunacaktır. 4. Muayene ve Testler Kablolar sevkiyattan önce standartların öngördüğü testlere tabii tutulacaktır. Müşterinin muayene ve testlere katılma hakkı saklı olup, test sonuçlarını gösterir raporlar sevkiyat sırasında müşteriye verilecektir. Standartlarda öngörülen muayenelerin imalatçının araç ve yöntemlerinin yetersiz görülmesi hallerinde, deneyler müşterinin yurt içinde münasip görüleceği yerlerde yapılır ve bunlarla ilgili bütün masraflar imalatçıya ait olur. Montaj sonrası testler ekteki şartname ve formatlara göre yapılacaktır TEKLİFLE BERABER VERİLECEK BİLGİ - İmalatçı teklifle beraber aşağıda bilgileride verecektir. - Her kılıfın kalınlığı - En yüksek çalışma sıcaklığı - Kablonun aşağıdaki koşullarda akım taşıma kapasitesi A. Toprak altına serilme durumunda (toprağın termik direnci 1 Km/W) B. Kablo tepsisinde serilme durumunda (ortam sıcaklığı 40º C) - Kablo Çapı / dış çap ve iç kılıfların çapı MALZEMENİN DEPOLANMASI VE KORUNMASI Kabloların depolanacak bölüme getirilmesi ve korunması için yer gösterilecektir. Kablo makarası, kablonun ağırlığına dayanacak sağlamlıkta olup kablonun yere teması önlenecektir. Kablolar tozdan ve diğer zarar verici nesnelerden korunacaktır. Kablo makaralarındaki kabloların kesilmiş uç kısımları kablo başlıkları ile muhafaza edilecektir. Kablo makaraları üzerinde aşağıdaki bilgiler bulunacaktır. - İmalatçının adı - Anma gerilimi - Kablonun tipi - Damar sayısı ve damar kesidi - Kablo uzunluğu - Makara ve kablonun ağırlığı ġartnamesi 14 / 16

15 6.4 ZAYIF AKIM KABLOLARI İşin özelliğine ve imalatçının tavsiyelerine göre kablo cinsleri seçilecektir. 6.5 KABLO TAŞIYICILARI - Kablo taşıyıcıları 2.5 uzunluklarda delikli sactan imal edilmiş ve sıcak daldırma galvaniz yapılmış olamalıdır. - Bütün ek parçaları ve aksesuarları kablo taşıyıcı imalatçısı tarafından yapılmış orijinal parçalar olmalıdır. - Kabo taşıyıcılarının ve ek parçalarının et kalınlıkları aşağıdaki gibi olacaktır. Kablo Taşıyıcısının Genişliği Minimum Et Kalınlığı (mm) (mm) 152 ye kadar den büyük 254 e kadar den büyük 350 ye kadar den büyük Yüklenici, projede belirtilen kablo taşıyıcılarının dışında zorunlu olarak yaptığı işlerde kullandığı kablo taşıyıcılarının doğru seçiminden sorumludur. - Kablo taşıyıcılarının ekleri imalatçı firmanın talimatları doğrultusunda yapılacaktır. - Değişik bağlantılar için Kontrol Mühendisi nin onayı gerekir. - Düz giden kablo taşıyıcıları her 150 Cm de bir desteklenecektir. Dönüşlerde, T lerde ve birleşimlerde 15 Cm yakınından desteklenecektir. - Kablo taşıyıcıları ile duvar arasında minimum 2.5 Cm net açıklık bırakılacaktır. - Yatay döşenen kablo taşıyıcılarında, bina geçişleri veya dilatasyon geçişlerinde kablo taşıyıcıları birbirine bağlanmayıp ısı değişiminden dolayı genleşmeleri için aralık bırakılacaktır. - Kablo taşıyıcıları, fiziki ve elektriki olarak uzunluğu boyunca devamı sağlanacak ve topraklama sistemine bağlanacaktır. Alçak gerilim kablosu taşıyan kablo taşıyıcıları, 16 mm 2 lik sarı/yeşil PVC izoleli kablo ile topraklanacaktır. Orta gerilim kablosu taşıyan kablo taşıyıcıları ise 25x3 mm 2 lik topraklama şeridi ile topraklanacaktır. - O.G. Kabloları ayrı döşenecek, kontrol ve telefon kablolarından en az 30 cm mesafede olacaktır. - Kablolar taşıyıcılar üzerine muntazam serilecek ve kablo bağcıkları ile sabitlenecektir. 6.6 KABLO BORULARI - Sıva üstü döşenen ve açıkta giden kablo boruları galvanizli çelik olacaktır. - Asma tavan içinde veya boşluklara döşenen kablo boruları PVC olacaktır. - Sıva üstü döşenen kablo boruları düşey veya yatay gidecektir.bunun dışında işin gerektireceği şekiller varsa Kontrol Mühendisi nin onayı alınacaktır. - Beton içinde kalacak kablo boruları, beton dökülmeden önce Kontrol Mühendisi tarafından kontrol edilip onayı alınacaktır. Yüklenici beton dökülmeden 24 saat önce kontolluğa iş onay formu gönderecektir. - Yüklenici uzman bir personelini, beton dökülürken, kablo borularına zarar gelmemesi için işin başında bulunduracaktır. - Kontrol Mühendisi nin yazılı izni olmadan 18 mm çapından daha küçük kablo borusu kullanılmıyacaktır. - Bir kablo borusundan geçecek kablo miktarı en fazla boru kapasitesinin % 70 i kadar olabilir. Boru çapları bu esasa göre seçilmelidir. - İçersine pislik dolmaması için, kablo boruları döşenir döşenmez ağızları uygun bir tapa ile kapatılmalı ve naylonla sarılmalıdır. - Kontrol Mühendisi nin izni olmadan, hiçbir kablo borusuna kablo çekilmemelidir. - Metal kablo boruları fiziki ve elektriki olarak uzunluğu boyunca devamı sağlanacak ve herhangi iki noktası arasındaki direnç 1 ohm u geçmeyecektir. - Kablo boruları, yatayda 1.2 m, düşeyde 1.5 m yi geçmeyecek aralıklarla desteklenmelidir. (sabitlenmelidir) ġartnamesi 15 / 16

16 - Herhangibir metal kablo borusunun eğrilik yarıçapı, boru dış çapının 2.5 katından daha düşük olamaz. Metal boruya s verilirken uygun aparat kullanılmalıdır. Herhangi bir boruda, kablo çekme kutusu olmadan en çok iki dirsek olabilir. - Beton içine döşenen borular ( boru yüzeyinden döşeme yüzeyine), minimum 25 mm derinlikte olmalıdır. Sıva altına döşenen borularda boru yüzeyinden sıva yüzeyine olan mesafe minimum 5 mm olmalıdır. - Toprak altına gömülecek metal borular bütümlü bantla veya buna benzer bir malzeme ile sarılmalıdır. 6.7 MONTAJ METODLARI - Kablolar, sıcaklığın 65 0 C geçtiği mahallere döşenmeyecektir. - Kablolar döşendikleri güzergah boyunca mekanik darbelere ve dış hava koşullarına karşı (direk güneş ışığı v.b.) korunmalıdır. - Düşey döşenen ve 5 m udunluğu geçen kablolar, uygun desteklerle belirli aralıklarda tesbit edilmelidir. Aksi halde terminallerde istenmeyen gerilimler ve kablonun PVC izolasyonunda düşey gerilimlerden ötürü deformasyon olacaktır. - Herhangi bir terminale üç iletkenden daha fazla bağlantı yapılamaz. - Kesiti 25 mm 2 yi geçen kabloların pabuçları, kablo ucuna preslenerek veya lehimle tesbit edilecektir. 25 mm 2 den küçük kablolar, uygun kablo pabuçları veya vidalı klemple terminallere bağlanabilir. - Tüm kabloların, çekilmesinden hemen sonra izolasyon testleri yapılmalıdır. Testler 500 V luk meggerle yapılabilir. İzolasyon testi kablo damarları arasında ve kablo şildi ile damarlar arasında yapılmalıdır. - Kablolar düşey, yatay veya bina hatlarına paralel döşenmelidir. Bunun dışında bir döşeme şekli gerekiyorsa Kontrol Mühendisi nin onayı alınmalıdır. - Toprak seviyesinden dik çıkan kablolar, galvaniz boru ile 1 m yüksekliğe kadar korunmalıdır. - Kablolar, mecbur olamadıkça ve Kontrol Mühendisi nin izni olmadıkça bina temelleri içinden geçirilmemelidir. - Bina katlarından geçen kablolar için geçiş borusu konmalıdır. Kablo döşendikten sonra geçişlerdeki bu borular ısıya dayanıklı dolgu maddesi ile kapatılmalıdır. - Kablolar belirli aralıklarla uygun kroşelerleveya kablo bağcıkları ile tesbit edilmelidir. PVC izoleli kablolar için tercihen PVC kroşeler kullanılmalıdır. Kroşe ve tesbit aksesuarları kablo döşeme şekline uygun yapılmalıdır. - Direk motorlara bağlanan kablolarda, titreşimi gözönüne alınarak uygun bir bolluk bırakılmalıdır. Proses sahasındaki motor bağlantıları için tercihen (flexible) esnek kablo borusu kullanılmalıdır. 6.8 ETİKETLER - Tüm O.G., A.G. ve MCC panoları, bölmeleri ve çekmeceleri dahil ön yüzleri etiketlenecektir. Her bölüme çıkış numaraları yazılacaktır. Etiketler, beyaz formika üzerine (veya benzeri malzeme) minimum 5 mm yüksekliğindeki siyah harflerle veya numaralarla kazınmış olacaktır. - Pano içerisindeki cihazlar (Kontaktör, röle, sigorta, ölçü aleti v.b.) ayrı ayrı görülebilecek şekilde etiketlenecektir. - Tüm kablolar belirli aralıklarla güzergah boyunca ve pano girişlerinde etiketlenecektir. Etiketler 5 mm lik karakterleri ihtiva eden plastik malzemeden yapılmış olabilir. - Pano kapaklarının iç kısmına tek hat şemalarının konacağı bir cep yapılacaktır. 7. GARANTİ Yüklenici, teslim ettiği her malzeme için, fabrikanın işletmeye alınmasını takip eden bir yıl için imalat ve malzeme hatalarına karşı garanti verecektir. Ayrıca montaj ve işçilik hatalarından dolayı meydana gelen kusurları maliyeti kendine ait olmak üzere giderecektir. ġartnamesi 16 / 16