Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği

Transkript

1 Resmi Gzete Trihi: Resmi Gzete Sys: Bz Tehlikesiz Atklr Geri Kzm Tebliği BİRİNCİ BÖLÜM Geel Hükümler Amç MADDE 1 (1) Bu Tebliği mksd, bir fliyet soucud orty çk bz tehlikesiz tklr çevreye olbilecek olumsuz etkilerii e z idirilmesi, tk miktr zltlms, geçici depolms, geri kzm tesislerii kurulms bu tesisleri çevreyle uyumlu yöetimii sğlms yöelik presip, politik progrmlr belirlemesi içi gerekli idri tekik esslr düzelemesidir. Kpsm MADDE 2 (1) Bu Tebliğ; sî ticrî fliyetlerde, üretim tesisleride ürüleri kullmd kykl 5/7/2008 trihli syl Resmî Gzete de yyml Atk Yöetimi Geel Esslr İlişki Yöetmeliği EK-IV üde suul Atk Listeside yer l bz tehlikesiz tklr toplms, yrlms, geçici depolms, geri kzlms, yeide kulllms değerledirilmesie ilişki esslr kpsr. (2) Bu Tebliğ hükümleri; ) Tebliği Ek-2 side yer l tehlikesiz tklr, b) Mdeleri rms, çkrlms, işletilmesi, fiziki kimysl işleme tbi tutulms srsd orty çk tklr, kpsmz. Dyk MADDE 3 (1) Bu Tebliğ; Atk Yöetimi Geel Esslr İlişki Yöetmelik 29/4/2009 trihli syl Resmî Gzete de yyml Çevre Kuuc Alms Gereke İzi Lisslr Hkkd Yöetmelik esslr dylrk hzrlmştr. Tmlr MADDE 4 (1) Bu Tebliğ kpsmd; ) Atk bey formu: Atk üreticileri trfd doldurulms gereke iteret tbl progrmd yer l formu, b) Bklk: Çevre Orm Bklğ, c) Çevre liss: Çevre Kuuc Alms Gereke İzi Lisslr Hkkd Yöetmelikte yer l çevre liss, ç) Geçici depolm l: Atklr üretici trfd geri kzm/bertrf tesisie göderiliceye kdr tesis içide geçici olrk biriktirildiği l, d) Geri kzm: Atk Yöetimi Geel Esslr İlişki Yöetmeliği EK-II B side yer l işlemlerde herhgi birisii, e) (Mülg:RG-1/10/ ) f) İşletmeci: Geri kzm tesisii işletilmeside sorumlu özel y d tüzel kişiyi, g) Ku: 2872 syl Çevre Kuuu, ğ) Tehlikesiz tk: Atk Yöetimi Geel Esslr İlişki Yöetmeliği EK-IV üde (*) ile işretlememiş tklr, h) (Değişik:RG-1/10/ ) Toplm-yrm tesisi: Tehlikesiz tklr tesis içide ypl biriktirmeler hriç olmk üzere topldğ, yrldğ fiziksel işlemleri de uygulbildiği tesisi,

2 ) Atk üreticisi: Fliyetleri soucu tehlikesiz tk oluşumu sebep ol kişi /y tehlikesiz tğ bileşimide y ypsd bir değişikliğe sebep olck ö işlem, krştrm y diğer işlemleri yp gerçek y tüzel kişiyi, ifde eder. Geel esslr MADDE 5 (1) Tehlikesiz tklr, ekoomiye ktk sğlmk ihî bertrf gidecek tk miktr zltlms mcyl geri kzlms esstr. (2) Tehlikesiz tklr geri kzm bu Tebliğde belirtile usul esslr göre yplr. (3) Tehlikesiz tklr Bklğ çevre liss rdiği tesisler dşd geri kzm ysktr. (4) Geri kzm mümkü olmy tklr, Atk Yöetimi Geel Esslr İlişki Yöetmeliği Ek II-A s kpsmd belirtile yötemlerde biriyle bertrf edilir. İKİNCİ BÖLÜM Görev, Yetki Sorumluluklr Bklğ görev yetkileri MADDE 6 (1) Bklk; ) Tehlikesiz tklr çevreyle uyumlu bir şekilde yöetimii sğly progrm politiklr belirlemekle, bu Tebliği uygulms yöelik işbirliği koordisyou sğlmkl, b) Tehlikesiz tklr geri kzm yöelik ulusl tehlikesiz tk yöetim pl hzrlmk y hzrltmkl hlk bilgilemesii sğlmkl, c) Tehlikesiz tklr çevreyle uyumlu bir şekilde geri kzm yöelik yöetimie ilişki tekoloji yöetim sistemlerii kurulmsd ulusl uluslrrs koordisyou sğlmkl, ç) Atk bey formuu doldurulms sğlyck iteret tbl progrm hzrlmk/hzrltmk progrm kullm esslr belirlemekle, yükümlüdür. İl çevre orm müdürlüklerii görev yükümlülükleri MADDE 7 (1) İl Çevre Orm Müdürlükleri; ) Atk üreticisii tesiside kykl tehlikesiz tklr geri kzm yöelik hzrlmş olduğu tk yöetim pllr değerledirmek, hzrl yöetim pllr uygulms sğlmkl, b) Atk üreticisii tehlikesiz tklr geri kzm kdr bir yl geçmemek üzere bu Tebliği 10 ucu mddeside düzelee tehlikesiz tk geçici depolm şrtlr uyguluğuu kotrol etmekle bu fliyetleri deetlemekle, c) İl srlr içide bulu tehlikesiz tk geri kzm tesislerii Bklkç rile çevre liss belgelerideki koşullr doğrultusud işletilmelerii sğlmk, bu mkstl gerekli deetimleri ypmk, tesisleri bilgi, belge tekik rporlr düzeli olrk kotrol etmek, değerledirmek Bklğ rpor etmek, tesisi çevre liss şrtlr uygu çlşmdğ tespiti hlide gerekli ysl işlemleri ypmk Bklğ bilgi rmekle, ç) Üreticileri gödermekle yükümlü olduğu bir öceki yl bilgilerii içere tk bey formuu tkip ede yl e geç Nis y kdr değerledirmek gerekli düzeltmeleri yplms sğlmkl, d) Tehlikesiz tk toplm-yrm işii yplr 12 ci mddede belirtile şrtlr tşdğ dir belge düzelemekle, yükümlüdür. Tehlikesiz tk üreticisii yükümlülükleri MADDE 8 (1) Tehlikesiz tk üreticisi;

3 ) Tehlikesiz tk üretimii e z seviyeye idirecek şekilde gerekli tedbirleri lmk, tesiside kykl tehlikesiz tklr geri kzm yöelik olrk hzrldklr üç yllk tk yöetim pl il çevre orm müdürlüğüe sumkl hzrl yöetim pl uygulmkl, b) Tehlikesiz tklr tesis srlr içide y syi bölgeleride belirleecek llrd, szdrmz, emiyetli koteyr bezeri içeriside y geçirimsizliği sğlmş llrd birbiriyle krştrmd tehlikeli tklrd yr geçici olrk muhfz etmekle, tklr muhfz edildiği kplr üzeride tehlikesiz tk ibresi tk kodu yer recek şekilde bu Tebliği 10 ucu mddeside isteile şrtlr uygu olrk geçici depolmkl, c) Tehlikesiz tklr çevre izi/liss ship geri kzm tesislerie gödermekle y çevre izi/lissl tesislere göderilmek üzere il çevre orm müdürlükleride 7 ci mddei birici fkrs (d) bedi kpsmd belge llr rmekle, ç) Tehlikesiz tk bey formuu, her yl tkip ede yl e geç Mrt y sou kdr bir öceki yl it bilgileri içerecek şekilde Bklkç hzrl iteret tbl progrm kullrk doldurmk, oylmk, çkts lmk beş yl boyuc bir üshs sklmkl, d) Tehlikesiz tklr kz soucu y ksti olrk dökülmesi buu gibi olylr soucu meyd gele kirliliği ölemesi mcyl il çevre orm müdürlüğüe bilgi rmekle, tğ türüe bğl olrk oly olduğu d itibre e geç bir y içide oly yerii eski hlie getirilmesii sğlmk buul ilgili tüm hrcmlr krşlmkl, yükümlüdür. Tehlikesiz tk geri kzm tesisi işletei yükümlülükleri MADDE 9 (1) Geri kzm tesisi işlete gerçek y tüzel kişiler; ) Tesislerii bu Tebliğde belirlee stdrtlr uygu hle getirmekle, bu mkstl çevre liss lmkl, b) (Değişik:RG-1/10/ ) Çevre Kuuc Alms Gereke İzi Lisslr Hkkd Yöetmelik kpsmd kütle dege bildirimii ypmkl, c) Acil durumlrl ilgili eğitimli persoel buludurmkl, cil durum söz kousu olduğu zm il çevre orm müdürlüklerie bilgi rmekle gerekli tedbirleri lmkl, ç) Tesisi risk tşy bölümleride çlş persoeli her türlü güliğii sğlmkl, d) Tesisi kptlms durumud gerekli tedbirleri lmkl, yükümlüdür. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tehlikesiz Atklr Geçici Depolm Geri Kzm İlişki Hükümler Geçici depolm MADDE 10 (Değişik:RG-1/10/ ) (1) Tehlikesiz tk üreticisi; tklr geri kzm kdr gerekli tedbirleri lrk bir yl geçmemek üzere tesis içide depolybilir. Bu durumd tklr yğmur y yüzey sulr ile temsd meyd gelebilecek kirliliği ölemesi içi zemi geçirimsizliğii sğlms, sulr drej mc ile zgr, kuşklm kllr bezeri toplm sistemlerii oluşturulms zoruludur. Geri kzm tesisleride r şrtlr MADDE 11 (1) Geri kzm tesisleride; ) Atklr tesise girişte kotrolüü ypldğ kbul üitesi geçici stoklm shs yer lr. Stoklm shs zemi geçirimsizliği, beto y bezeri mlzeme ile sğlrk, yğmur yüzey sulr drej içi tedbirler lr. b) Tesis geelide oluşck yğmur sulr, ykm bezeri tk sulrd yr toplr.

4 c) Tesise kbul edile tğ kyğ, miktr, tşm türü geri kzm yötemi gibi bilgileri içere ri kyt sistemi oluşturulur. ç) Gürültü, toz gibi kirleticilere krş ilgili yöetmeliklerde tml sr değerlere uyulur. d) Tesis çevresi bu l persoel hrici kişileri izisiz girmesii öleyecek şekilde çevrilir. (2) Metl hurdlr prçlmk/boyutlr küçültmek suretiyle klitesii yoğuluğuu rttrrk rdrm işlemie tbi tutrk hmmdde iteliğie getirmek mksdyl fliyet göstere metl hurd slh/geri kzm tesisleri içi birici fkrd belirtile şrtlr il olrk; ) Kesme, presleme, /y mekik krc-prçlyc-öğütücü üitelerii buludurulms, b) Stoklm üitesii bulums, c) Rdysyo kotrol sistemi üitesi yeterlilik shibi persoel buludurulms, ç) Gerektiğide drej kllr bğl yğ tutuculr buludurulms, d) Yğ ile y bşk mlzemelerle kirlemiş prçlr, kü, pil, metl dş ybc mlzemeler içi yr yr koteyr buludurulms, e) Yğ ile kotmie olmuş yüzeyi temizlemek mcyl bsorb mlzemeler ile yğ çözücüler buludurulms, f) Demir hurd metl slh/geri kzm tesisleri içi yllk kpsitei to üzeride olms, buu syi kpsite rporuyl belgelemesi, g) Demir hurd metl slh/geri kzm tesisleri tesisi buluduğu l e z metrekre olms, ğ) Demir dş hurd metl slh/geri kzm tesisleri içi yllk kpsitei to üzeride olms, buu syi kpsite rporuyl belgelemesi, h) Demir dş hurd metl slh/geri kzm tesisleri içi tesisi buluduğu l e z metrekre olms, ) 30/12/2009 trihli syl Resmî Gzete de yyml Ömrüü Tmmlmş Arçlr Kotrolü Hkkd Yöetmelik doğrultusud çevre izi liss lmş geçici depolm llr trfd rdrm söküm işlemleri gerçekleştirilmemiş ol ömrüü tmmlmş rçlr bulr prçlr tesise kbul edilmemesi; bu tesislerde işlem göre rçlr y Yöetmelikte düzelee Arç Kytt Düşme Bertrf Formu ile tesise kbul edilmesi, i) Öğütme işlemi sorsd orty çk tklr sfldrlms içi, LAGA PN 98 stdrd y eşdeğer stdrtlr göre umue lms, bu tklrd poliklorlu bifeil tyii DIN stdrd, hidrokrbo muhteviyt ise TS EN stdrd uygu olrk yplms, şrtlr sğlr. (3) Tehlikesiz tk geri kzm tesisleride kykl bkiye tklr, çevre izi/liss ship geri kzm y bertrf tesislerie göderilmesi zoruludur. Tehlikesiz tk toplm-yrm tesisleride r şrtlr MADDE 12 (1) Tehlikesiz tk toplm-yrm fliyeti yplr fliyet shlrd şğd belirtile tedbirleri lrlr; ) Stok shs zemi geçirimsizliği beto y bezeri mlzeme ile sğlr, yğmur yüzey sulr drej içi tedbirler lr. b) Tesis geelide oluşck yğmur sulr, ykm bezeri tk sulrd yr toplr. c) Gürültü, toz gibi kirleticilere krş ilgili yöetmeliklerde tml sr değerlere uyulur. ç) Tesis çevresi dşrd görülmeyecek şekilde çevrilir bu l persoel hrici kişileri izisiz girmesi öleir. d) Metl hurd toplm-yrm fliyeti yp tesislerde tşbilir rdysyo ölçüm cihz yeterlilik shibi persoel buludurulur. OSB, küçük syi siteleri vb. şekilde toplu hlde bulu

5 giriş çkşlr kotrol lt lmş syi sitelerii girişleride rdysyo kotrol sistemi yeterlilik shibi persoel vrs bu şrt rmz. e) Yğ ile y bşk mlzemelerle kirlemiş prçlr, kü, pil, metl dş ybc mlzemeler içi yr yr koteyr kulllr. f) Yğ ile kotmie olmuş yüzeyi temizlemek mcyl bsorb mlzemeler ile yğ çözücüler buludurulur. (2) Metl hurd toplm-yrm işi yplr fliyet shlrd kykl bkiye tklr içi türlerie göre 11 ici mddei üçücü fkrsd belirtile hükümlere uyms zoruludur. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çevre İzi Liss ile İlgili Hükümler Geri kzm tesislerie çevre liss rilmesi MADDE 13 (1) Tehlikesiz tk geri kzm tesisi ile metl hurd slh/geri kzm tesisi kurmk işletmek isteye gerçek tüzel kişileri çevre liss lms zoruludur. Çevre liss lms işlemleride Çevre Kuuc Alms Gereke İzi Lisslr Hkkd Yöetmelik hükümleri uygulr. Söz kousu Yöetmeliği Ek-3C side yer l Tekik Uyguluk Rporud, bu Tebliği Ek-1'ide rile bilgi belgeleri bulums zoruludur. (2) Birbirii tmmly bezer tekoloji kull kompleks tesis üiteleri çevre liss lm çsd tek üite sylr. (3) Bu Tebliğde tml tehlikesiz tk geri kzm tesislerie Bklk trfd çevre liss; tehlikesiz tk metl hurd toplm-yrm tesislerie İl Çevre Orm Müdürlükleri trfd 7 ci mddei birici fkrs (d) bedide düzelee belge rilir. Metl hurd slh/geri kzm tesislerii toplm-yrm fliyeti içi il çevre orm müdürlükleride belge lmlr şrt rmz. (4) (Mülg:RG-1/10/ ) (5) (Mülg:RG-1/10/ ) BEŞİNCİ BÖLÜM Diğer Hükümler Yürürlükte Kldrl Mevzut MADDE 14 (1) 12/5/20 trihli syl Resmî Gzete de yyml Tehlikesiz İert Atklr Geri Kzm Tebliği yürürlükte kldrlmştr. GEÇİCİ MADDE 1 (Mülg:RG-1/10/ ) Yürürlük MADDE 15 (Değişik:RG-1/10/ ) (1) Bu Tebliği; ) 8 ici mddesii birici fkrs (ç) bedi 9 ucu mddesii birici fkrs (b) bedi 1/1/25 trihide, b) Mevcutt kurulu bulu metl hurdy ergiterek işlem yp syi tesisleri içi 10 ucu mddesi 1/1/25 trihide, c) 11 ici mddesii ikici fkrs (f), (g), (ğ) (h) betleri 1/1/25 trihide, ç) Diğer hükümleri yym trihide, yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 16 (1) Bu Tebliğ hükümlerii Çevre Orm Bk yürütür. Syf 1

6

7 EK- 1 ÇEV RE KA NU NU NC A ALI NM ASI GE REK EN İZİ N VE LİS AN SLA R HA KKI ND A YÖ NE TM ELİ ĞİN EK- 3C SİN DE YER AL AN TEK NİK UY GU NL UK

8 RA PO RU NU N KA PSA MI ND A OL MA SI GE REK EN BİL Gİ VE BEL GEL ER 1 Ger i kz m ri mi 2 Atğ tem i edil ece ği yerl er 3 Tesi ste tk işle me

9 de kull l kim ys l m dde leri isi mle ri, mik tr (to / yl) dep ol m şeki lleri 4 H mm dd e ürü sto k l lr kp sit eler i ile sto k l lr

10 d l c k güv eli k ted birl eri 5 Ger i kz m so ucu eld e edil ece k ürü ler, ürü ler e it etik etle me m bl jl m bilg ileri 6 Ger i kz l

11 m y tk lr, bile şim i, mik tr s l ber tr f edil ece kler i 7 Ger i kz m tesi sler id e eld e edil ece k iki cil ürü ü öze llikl eri bu ürü

12 ü kull l bil irliğ ii içer e tek ik bir rp or / y Ger i kz l ürü ler ii piy s y ürü olr k sür üle bil me si içi ilgili kur um /ku rulu şlr d l c

13 k bel ge / y Ger i kz l ürü ler i st d rtl r, tic ri isi mle ri üre tim mik trl r (to / yl) 8 Tesi se gel e tk lr Atk Yö eti mi Ge el

14 Es slr İlişk i Yö etm elik Ek- IV üd e ri le tk kod lr th mi i yll k mik trl r ş ğd yer l tbl oy gör e det yl olr k beli rtili r. At ğ

15 Kod u/ G.T.İ.P. Nu m rs 1 Mik tr (To /Y l)

16 Bş vur u Sh ibi i/ş irke ti Yet kilis i Tri h İsi m, İmz Not: Mürct dosysd bulu evrklr her syfs imzl kşeli olcktr Al çevre liss ile tk ithlt yplcks geri kzlck tklr G.T.İ.P. umrlr rilmelidir.

17 EK- 2 TEB LİĞ KA PSA MI ND A OL MA YA N TEH LİK ESİ Z ATI KLA R 02 TA RI M, BA HÇI VA NLI K, SU KÜL TÜ RÜ, OR MA NCI LIK, AV CILI K VE BAL IKÇI

18 LIK, GID A HA ZIR LA MA VE İŞLE ME DE N KA YN AKL AN AN ATI KLA R Bitk i dok usu tk lr Ayr topl mş sh dş d işle m gör

19 ece k hy v pisli kler i, idr r tez ek (pis letil miş s m dh il ), k svl r Me y, seb ze, th l, ye ileb ilir yğ lr, kk o, kh, çy tüt

20 üü hz rl m s d işle m esi de ; ko ser üre tim id e, m y m y özü tü üre tim id e, mol s hz rl m s fer m t syo u d

21 ky k l tk lr Yk m, tem izle me, soy m, s trif üj yr m işle mle rid e ky k l ç mu rlr Tük eti me y d işle m

22 eye uyg u olm y m dde ler 15 ATI K AM BAL AJL AR; BAŞ KA BİR ŞEK İLD E BEL İRTİ LM EMİ Ş EMİ CİL ER, SİL ME BEZ LER İ, FİLT RE MA LZE ME LER İ VE KO RU YU

23 CU GİY SİLE R 15 Am bl j (Bel edi ye i Ayr Top l mş Am bl j At klr D hil ) 15 Kğ t krt o m bl j Pls tik

24 m bl j Ahş p m bl j Me tli k m bl j Ko mp ozit m bl j Kr şk m bl j 15 07

25 C m m bl j Tek stil m bl j 16 LİS TED E BAŞ KA BİR ŞEK İLD E BEL İRTİ LM EMİ Ş ATI KLA R 16 Çeş itli Tş m Türl eri dek i (İş M ki

26 eler i D hil ) Öm rü ü T m ml mş Ar çlr Öm rü ü T m ml mş Ar çlr Sök ülm esi ile Ar ç Bk m d (13, 14, hri ç) Ky k

27 l At klr Öm rü ü tm ml m ş lst ikle r Ele ktri kli Ele ktr oi k Eki pm At klr d

28 e kd r ol lr dş d ki sk rt eki pm l r dş d ki sk rt eki pm l rd çk rtl mş pr çl r Pill er Akü

29 ler Alk li pill er ( hri ç) Diğ er pill er kü mül tö rler 17 İNŞ AA T VE YIKI M ATI KLA RI (Kİ RLE NM İŞ ALA NL AR DA

30 N ÇIK AR TIL AN HA FRİ YAT DA HİL ) 17 Bet o, Tuğ l, Kire mit Ser mi k 17 Bet o Tuğ ll r Kire mitl er

31 ser mi kler dş d ki bet o, tuğl kire mit ser mi k kr şm lr y d yr lmş gru plr Bit üml ü Kr şm lr, Kö mü r

32 Kt r Kt rl Ürü ler dş d ki bitü mlü kr şm lr Top rk (Kir le miş Yerl erd e Yp l Hf riy t D hil ), Ky lr Dip

33 Tr m Ç mu rlr dş d ki top rk ky lr dş d ki de mir yol u çk l Yl tm Ml ze mel

34 eri Asb est İçer e İş t Ml ze mel eri dş d ki yl tm ml ze mel eri dş d ki lç bzl

35 iş t ml ze mel eri Diğ er İş t Yk m At klr , dş d ki kr şk iş t yk m tk lr

36 18 İNS AN VE HA YV AN SA ĞLI ĞI VE/ VEY A BU KO NU LAR DA Kİ AR AŞT IR MA LAR DA N KA YN AKL AN AN ATI KLA R (DO ĞR UD AN SA ĞLI ĞA İLİŞ KİN OL MA YA

37 N MU TFA K VE RES TO RA N ATI KLA RI HA RİÇ ) 18 İs l rd Doğ um, Teş his, Ted vi y d Hs tl k Öl em e Çl şm lr d Ky k l At

38 klr 18 Kes icile r (18 03 hri ç) K tor bl r k yed ekl eri dh il vüc ut pr çl r org l r (18 03 hri ç) 18

39 04 Ef eksi yo u öl em ek m c ile topl ml r ber tr f öze l işle me tbi olm y tk lr (ör eğ i sr gl r, vüc ut lçl r, tek kull ml k giys

40 iler, lt bez leri) 19 ATI K YÖ NET İM TES İSLE RİN DE N, TES İS DIŞI ATI K SU ARI TM A TES İSLE RİN DE N VE İNS AN TÜ KET İMİ VE EN DÜ STR İYE L KUL LA NI M

41 İÇİ N SU HA ZIR LA MA TES İSLE RİN DE N KA YN AKL AN AN ATI KLA R Kt At klr Aer obi k Art m d Ky k l At klr Bel e

42 d i y e v e b e z e r i t k l r ko frk m p o s t l m m ş s i

43 y o l r Hy v sl bitk isel tk lr ko mp ostl m mş frk siyo lr St d rt dş ko mp ost

44 Bş k bir şeki lde t ml m m ş tk lr At ğ A ero bik Art m d Ky k l At klr Bel e d i y e t k l

45 r e r o b i k r t m d k y k l s v l

46 r Bel edi ye tk lr ero bik rt m d ky k l pos lr Hy v sl bitk isel tk lr ero bik rt m d ky k l

47 svl r Hy v sl bitk isel tk lr ero bik rt m d ky k l pos lr Bş k bir şeki lde t ml m m ş tk lr 19

48 07 Düz eli De pol m Sh s Süz üt ü Sul r dş d ki düz eli dep ol m sh s sz t sul r 20 AY RI TO PLA NM IŞ FRA KSİ

49 YO NL AR DA HİL BEL EDİ YE ATI KLA RI (EV SEL ATI KLA R VE BE NZE R TİC ARİ, EN DÜ STR İYE L VE KU RU MS AL ATI KLA R) 20 Ayr T o pl

50 Fr k si y o l r ( H ri ç) Biy oloj ik olr k boz u bilir mu tfk k ti tk lr Ye ileb

51 ilir sv kt yğl r dş d ki pil kü mül tö rler Bc tem izliğ id e ky k l tk lr Bh çe Pr k

52 At klr (M ez rlk At klr D hil ) Biy o l o j i k o l r k boz u b i l i r t k l