TMMOB Çevre Mühendisleri Odası [ İKİNCİ ÇDY]

Transkript

1 TMMOB Çevre Mühendisleri Odası [ İKİNCİ ÇDY] 21 Kasım 2008 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanıp 1 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe giren İKİNCİ ÇEVRE DENETİMİ YÖNETMELİĞİ DEĞERLENDİRME RAPORU

2 GİRİŞ Çevre yönetimi; insan, bitki ve hayvan varlığının dengeli ve sağlıklı yaşaması için gerekli doğal kaynakların değerlendirilmesi, üretilmesi, ulaşımı ve tüketimi sırasında ortaya çıkabilecek olumsuzlukları saptamak, olumsuzluklara çözüm yolu aramak ve çözüm yollarını uygulama alanına koymak için yapılan planlama, eşgüdüm, haberleşme, denetim ve yürütme işlevlerinin bütünüdür. Etkili bir çevre yönetimi için çevresel hedeflerin, stratejilerin belirlenmesi, çevre politikasının ve planlarının uygulanması gerekmektedir. Anayasa nın 56. Maddesi herkese sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı tanımakta olup çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek konusunda Devlete ve vatandaşlara ödev vermektedir yılında yayınlanan 2872 Sayılı Çevre Kanunu (11/8/1983 tarih ve sayılı Resmi Gazete) ile de günün şartlarına göre ilerici bir adım atılmıştır. Bu süreçte kurumsal yapılanmanın ise 1978 yılında kurulan Başbakanlık Çevre Müsteşarlığı nın 1984 yılında Başbakanlık Çevre Genel Müdürlüğü ne, 1989 yılında tekrar Başbakanlık Çevre Müsteşarlığı na dönüştürüldüğünü görürüz yılında ise Çevre Bakanlığı kurulmuştur. Çevre Bakanlığı nın kurulması ile birlikte Yüksek Çevre Kurulu, Özel Çevre Koruma Kurumu, Çevre İl Müdürlüğü ve Mahalli Çevre Kurulu gibi kurumsal yapılanmalar da gerçekleşmiştir yılında ise Çevre Bakanlığı ve Orman Bakanlığı birleştirilerek Çevre ve Orman Bakanlığı kurulmuştur li yıllarda artan çevre sorunlarına karşı bütün Dünya da yükselen çevreci hareketlere Ülkemiz de kayıtsız kalmamış bu alanda yasal düzenlemeler ve kurumsal yapılanmaların yanında üniversitelerde çevre konusunda teknik eğitim de verilmeye başlanmıştır. Halen üniversitelerin çevre mühendisliği bölümleri bu konuda lisans düzeyinde eğitim verilen tek bölümdür. Çevre mühendisliğinin Ülkemizde ortaya çıkışı bu mesleğe duyulan ihtiyacın yanında bazı ülkelerde halk sağlığı çalışmalarında mühendislik yaklaşımlarına duyulan ihtiyaçla veya inşaat mühendisliğinin bir uzmanlık alanından ortaya çıkan belediye mühendisliği (Municipal Engineering), sağlık mühendisliği (Sanitary Engineering) ve 1960 larda çevre mühendisliği (Environmental Engineering) mesleklerinin ortaya çıkışı ve bu konuda üniversitelerde eğitim veriliyor olmasının da etkisi olmuştur. Bütün bu gelişmelere rağmen maalesef Ülkemizde çevre yönetimi konusunda bütüncül yaklaşımların gelişmemiş olması ve çevre politikalarındaki eksiklikler nedeniyle yasal düzenlemelere, kurumsal yapılanmalara, teknik eğitime, mesleki gelişmelere rağmen etkin bir çevre yönetimi hala mümkün olamamıştır. Gelişmekte olan bir ülke olduğumuz ve sürekli büyümeye ihtiyaç duyduğumuz savları ile çevre konusunun gelişmeye engel olarak görüldüğü politikalar bu süreçte her zaman daha baskın olmuştur. Çevre politikalarına ancak sürdürülebilir kalkınma ilkesi sınırları içinde yer verilmiş, hatta son değişiklikler ile sürdürülebilir kalkınma Çevre Kanunu nun da belirleyici ilkesi olmuştur. Aynı dönemde bir taraftan da bütün Dünyayı etkisine alan neo liberal politikalar Ülkemiz için bu anlamda bir talihsizlik olmuştur. Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler söylemi bu politikaların en etkin göstergesi olmuştur. Etkin bir çevre yönetimi ve çevre politikasının geliştirilememesindeki eksikliklerden biri olan çevre denetiminin gerekliliklerinin yerine getirilememesinde (Ülkemizin ekonomik refah düzeyini de yükselteceği inancıyla) sanayicinin, yatırımcının önündeki engelleri kaldırmanın daha öncelikli olması bu dönemde gerekçe olarak gösterilebilmiştir. Nitekim bu koşullarda çevre denetiminin etkin bir şekilde yürütülmesi işletmelere ekonomik yük getirmek veya 1

3 üretimi engellemekle aynı anlamı taşıyordu. Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik koşullarda çevre konusu öncelikli değil lüks bir ihtiyaç olarak görülüyordu ve kolaylıkla ihmal edilebilirdi. Son dönemde ise çevre konusundaki yasal düzenlemelerin Avrupa Birliği uyum süreci kapsamında yürütülmekte olup birebir mevzuatın aktarılması ile sınırlı kalmaktadır. Aktarılan mevzuatın ise Türkçeye çevirisi bu anlamda yeterli görülmekte, mevzuatın uygulanabilirliği için üniversitelere, bilim çevrelerine ve meslek odalarına danışılmaya ihtiyaç duyulmamaktadır. Uygulanamayan mevzuat ise hem neo liberal politikaların sürdürülmesine hizmet etmekte hem de Avrupa Birliğine uyum çalışmaları için gereklilikleri yerine getirilmiş sayıldığı için mevcut yönetim anlayışı bakımından sakınca içermemektedir. Çevre politikasındaki bu samimiyetsizlik ise zaman zaman Avrupa Birliğinin Türkiye ilerleme raporlarında çok açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Çevre ve Orman Bakanlığı nın (Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü) tarih ve sayılı yazısı ile Çevre Denetimi Yönetmeliği Taslağı Odamıza ulaşmıştır. Meslek alanımızla doğrudan ilgili olması ve bu alana ilişkin önemli değişiklikler getirmesi nedeniyle söz konusu Yönetmelik Taslağı, Odamız Kurulları ve elektronik tartışma ortamlarında yoğun bir ilgi görmüş olup görüş ve öneriler Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, EK 4 de yer alan Karşılaştırma Cetveli formatında Bakanlığa iletilmiştir. Odamız tarafından sunulan görüş ve öneriler bu raporun ekinde sunulmuştur (EK 1) tarihinde yayınlanan Çevre Denetimi Yönetmeliği incelendiğinde ise sunulan öneriler ve görüşlerin birkaç şekilsel düzenleme dışında esas bakımından dikkate alınmadığı görülmektedir Sayılı Çevre Kanunu nun ( tarih ve 5491 Sayılı Kanun ile değişik) İlkeler başlıklı 3 b Maddesi Çevrenin korunması, çevrenin bozulmasının önlenmesi ve kirliliğin giderilmesi alanlarındaki her türlü faaliyette; Bakanlık ve yerel yönetimler, gerekli hallerde meslek odaları, birlikler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yaparlar. ve 3 e Maddesi Çevre politikalarının oluşmasında katılım hakkı esastır. Bakanlık ve yerel yönetimler; meslek odaları, birlikler, sivil toplum kuruluşları ve vatandaşların çevre hakkını kullanacakları katılım ortamını yaratmakla yükümlüdür. hükümlerini taşımasına rağmen Bakanlığın gerek taslak çalışmalar öncesinde veya yürürlükteki Çevre Denetimi Yönetmeliği nin ( tarih ve (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete) uygulanmasında yaşanan sorunlar hakkında Odamız görüşlerini almaya ihtiyaç duymaması Çevre Kanunu na aykırı bir uygulamadır tarih ve (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Çevre Denetimi Yönetmeliği nin yürürlüğe girmesinin ardından bir yıl içinde 3 kez (Yayın: tarih ve sayılı RG, tarih ve sayılı RG, tarih ve sayılı RG) değişikliğe uğramış olması da bu anlamda önemli bir göstergedir. Geçtiğimiz 7 yıl boyunca bir türlü uygulanmayan Yönetmelik nihayetinde tarihinde yeniden yayınlanmış ve tarihinde yürürlüğe girmiş olmasına rağmen Geçici 1 inci madde hükmü gereği ay süreyle de uygulanmayacaktır. Üstelik Yönetmeliğin getirdiği yeni düzenlemeler ile Yetkilendirilmiş Firmalar, Çevre Görevlisi, Çevre Yönetim Birimi ve Çevre Gönüllüsü denetim hizmetlerine dahil edilmekte, Çevre ve Orman Bakanlığı denetim sorumluluğunu serbest mühendislik, müşavirlik hizmeti yürüten meslektaşlarımıza veya yetkilendirdiği firmalara devretmeye çalışmaktadır. Bütün bu gelişmelerin yanında çevre hizmetlerinin kamusal nitelikte olması dolayısıyla kamusal hizmetlerin ise geleneksel olarak; hizmetlerin sürekliliği, eşitlik (yansızlık), uyum (çağın gereklerine ve değişikliklere ayak uydurma) ve meccanilik (hizmetlerin karşılıksız ve parasız olması) gibi temel ilkeleri 2

4 vardır. Çevre denetimi işinde ise girdilerin, çıktıların, atık ve yan ürünlerin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi ve denetleyen mekanizmanın bağımsızlığı büyük önem taşımaktadır. Yönetmeliğin getirdiği bu yeni düzenleme açıkça Anayasa nın 128 inci Maddesinin Devletin, kamu iktisadî teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği aslî ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür. hükmüne aykırı bir uygulamadır. Yönetmeliğin getirdiği düzenlemeler, Çevre ve Orman Bakanlığının denetim hizmetini doğrudan yerine getirmeyeceği ve denetim yetkisini kullanmaktan vazgeçeceği, bu faaliyetin yerine getirilmesinin gelir sağlamak amacıyla kullanılmasına olanak sağlayacağı anlamına gelmektedir. Bunun yerine Çevre ve Orman Bakanlığının asıl sorumluluğu olan etkin denetim hizmetlerini yerine getirebilmesinin yolu gerekli teknik ve kurumsal altyapının güçlendirilmesinden, kadrolarında çevre mühendisliğine daha fazla yer vermesinden ve idari kadrolarda daha çok liyakat esasına göre hareket etmesinden geçmelidir. 3

5 Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, çevrenin korunması için tesis veya faaliyetin çalışmaya başlamasından sona erdirilmesine kadar olan süreçte çevre denetiminin usul ve esaslarını; denetim yapacak personelin, çevre yönetim birimi/çevre görevlisinin, çevre hizmeti konusunda yetkilendirilmiş firmaların nitelikleri ile yükümlülüklerini düzenlemektir. Yönetmeliğin Amaç başlıklı 1 inci Maddesinde çevre denetiminin usul ve esasları ile birlikte denetim yapacak personelin nitelik ve yükümlülüklerini düzenlemeyi amaçladığı belirtilmektedir. Ancak bir mühendislik, müşavirlik hizmetini yerine getirecek çevre görevlisi veya firma için de düzenlemeler amaçlaması ilgi Çevre ve Orman Bakanlığının görev ve yetkisini aşmaktadır. Çevre hizmeti yapabilecek firmalar veya çevre yönetim biriminde çalışacak çevre mühendisleri, diğer mühendislerin ya da serbest mühendislik müşavirlik hizmeti yürüten mühendis ve mimarların niteliklerinin Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenmesi ya da yetkilendirilmesi 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Kanunu hükümlerine aykırıdır Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu nun 2. Maddesinde Birliğin kuruluş amacı: a) Bütün mühendis ve mimarları ihtisas kollarına ayırmak ve her kol için bir oda kurulmasına karar vermek; b) Bu suretle aynı ihtisasa mensup meslek mensuplarını bir Odanın bünyesinde toplamak; merkezde İdare heyeti, haysiyet divanı ve murakıplar gibi görevlilere yetecek kadar üyesi bulunmayan Odasının merkezini, Umumi Heyetin belirleyeceği yerde açmak; c) Mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlâkını korumak için gerekli gördüğü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak; d) Meslek ve menfaatleriyle ilgili işlerde resmî makamlarla İşbirliği yaparak gerekli yardımlarda ve tekliflerde bulunmak, meslekle ilgili bütün mevzuatı normları, fennî şartnameleri incelemek ve bunlar hakkında görüş ve düşünceleri ilgililere bildirmektir. şeklinde tarif edilmektedir tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Ana Yönetmeliğinin Birliğin ve Bağlı Odaların Amaçları başlıklı 3. Maddesi Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ve bağlı Odaların amaçları nı şöyle sıralamaktadır; a) Günün gerek ve koşullarına ve mevcut olanaklara göre, kanun, tüzük ve bu Ana Yönetmelik hükümleri içinde kalmak üzere, mühendis ve mimarları meslek kollarına ayırmak, meslek ve çalışma konuları aynı ya da birbirine yakın bulunan mühendis ve mimarlık grubu için Odalar kurmak. b) Mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının ortak gereksinmelerini karşılamak, mesleki etkinlikleri kolaylaştırmak, mesleğin genel yararlara uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halkla olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak; kamunun ve ülkenin çıkarlarının korunmasında, yurdun doğal kaynaklarının bulunmasında, korunmasında ve işletilmesinde, çevre ve tarihi değerlerin ve kültürel mirasın korunmasında, tarımsal ve sınai üretimin artırılmasında, ülkenin sanatsal ve teknik kalkınmasında gerekli gördüğü tüm girişim ve etkinliklerde bulunmak. 4

6 c) Meslek ve çıkarları ile ilgili işlerde, resmi makamlar ve öteki kuruluşlar ile işbirliği yaparak gerekli yardımlarda ve önerilerde bulunmak, meslekle ilgili bütün mevzuatı, normları, bilimsel şartnameler, tip sözleşmeler ve bunlar gibi bütün bilimsel evrakı incelemek ve bunların değiştirilmesi, geliştirilmesi ya da yeniden konulması yolunda önerilerde bulunmak. O halde bir mühendislik ve mimarlık çalışması gerektiren, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı olarak faaliyet gösteren Çevre Mühendisleri Odasına üye çevre mühendislerini çok yakından ilgilendiren çevre yönetim hizmetlerini hangi mühendislik ve mimarlık mesleği mensupları tarafından hangi şartlarda ve nasıl yapılabileceğini düzenleyebilecek tek kuruluş, Anayasa ile de tanımlı kamu kurumu niteliğindeki Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği olmalıdır. Ayrıca Bakanlığın mühendislik ve mimarlık alanında faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlara herhangi bir konuda yeterlik belgesi verme yetkisi bulunmamaktadır. Kurum ve kuruluşlar mühendislik ve mimarlık alanında faaliyet göstermeleri durumunda, faaliyet alanının ilgili olduğu mühendislik mimarlık mesleği mensuplarının tabi olduğu TMMOB ne bağlı meslek odalarından, ilgili odanın mevzuatının gerektirdiği belgeleri almaları gerekli ve yeterlidir. İlgili meslek odalarından gerekli belgeleri alan bu kurum ve kuruluşların verilen belgelere yönelik denetimleri de yine ilgili meslek odasının mevzuatına göre yapılabilmektedir. Bakanlığın bu konuda ayrıca bir denetim yetkisi de bulunmamaktadır. Dolayısıyla Yönetmeliğin 1 inci Maddesinden çevre yönetim birimi/çevre görevlisinin, çevre hizmeti konusunda yetkilendirilmiş firmaların ibaresinin çıkarılması gerekmektedir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik; b) Çevre yönetimi hizmeti konusunda çalışacak çevre danışmanlık firmalarının yetkilendirilme, hizmet verme usul ve esaslarını, Bir mühendislik mimarlık ve müşavirlik hizmeti olarak Çevre yönetimi hizmeti konusunda çalışacak çevre danışmanlık firmalarının yetkilendirme, hizmet verme usul ve esasları nın Çevre Denetimi Yönetmeliği kapsamında düzenlenmesi 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu ve Kanuna dayanarak çıkarılan TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği hükümlerine aykırıdır Sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun ve 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu hükümleri uyarınca serbest mühendislik mimarlık ve müşavirlik hizmetleri üreten kişi ve kuruluşların mesleki etkinliklerinin TMMOB'ye bağlı Meslek Odaları tarafından denetlenmesiyle, Mühendislik ve Mimarlık Hizmetlerinin mesleki esaslar, ülke ve meslektaş yararları yönünde gelişmesini sağlamak, üretilen hizmetlerin meslek odaları standartları, tüzük ve yönetmelikleri ile ülkemizde geçerli diğer standartlara, yönetmeliklere ve esaslara uygunluğunu sağlamak, TMMOB tarafından belirlenen Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri asgari ücretlerinin uygulanmasıyla meslektaşlar arasında haksız rekabeti önlemek, serbest mühendislik, mimarlık ve müşavirlik hizmeti veren kişi ve kuruluşların mesleki denetim, kapasite ve yeterlik açısından değerlendirilmelerine esas olan kayıtların tutulmasını sağlamak amacıyla TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği yayınlanmıştır. TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği, serbest çalışarak mühendislik mimarlık hizmetlerini üreten gerçek tüzel kişi; kuruluş ve işyerleri ile bunların ürettikleri mühendislik mimarlık ve müşavirlik hizmetlerine ilişkin esasları kapsamaktadır. Bu nedenle (b) bendinin maddeden çıkarılması gerekir. 5

7 Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik; ç) Çevre gönüllüsünün nitelik ve görevlerini Anayasa nın 56. Maddesi herkese sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı tanımakta olup çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek konusunda Devlete ve vatandaşlara ödev vermektedir. Ayrıca 2872 Sayılı Çevre Kanunu nun İlkeler başlıklı 3. Maddesinin (a) bendi Başta idare, meslek odaları, birlikler ve sivil toplum kuruluşları olmak üzere herkesi çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi ile görevlendirmektedir. Aynı maddenin (e) bendinde de Çevre politikalarının oluşmasında katılım hakkı esastır. denmekte ve Çevre ve Orman Bakanlığına vatandaşların çevre hakkını kullanacakları katılım ortamını yaratmakla yükümlü kılmaktadır. Bütün bu düzenlemeler rağmen Yönetmelik çevre gönüllüsü olmak için gerekli bazı niteliklere sahip olma koşulu ile Anayasa ve Çevre Kanunu ile verilen sorumluluk ve haklara sınırlama getirmektedir. Anayasaya ve Çevre Kanunu na aykırı olarak Yönetmeliğin getirdiği bu tür sınırlamaları içeren hükümlerle birlikte (ç) bendinin de Kapsam başlıklı 2 nci Maddeden çıkarılması gerekmektedir. Kapsam MADDE 2 (2) Bu Yönetmelik, askeri işyerleri, askeri bölgelerin ve tatbikatların, 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu uyarınca Atom Enerjisi Kurumunun yetki alanına giren kurum, kuruluş ve işletmelerin denetimi ile 11/1/1974 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü kapsamına giren konuların denetiminde uygulanmaz Sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu nun görev ve yetkilerinin tanımlandığı 4. Madde yapılacak nükleer enerji çalışmaları ile ilgilidir. Ayrıca Yönetmeliğin 5. Maddesine göre Çevreye Kirletici Etkisi Yüksek Olan Faaliyet Veya Tesisler başlıklı EK 1 listesinin 2.5. Nükleer santraller. Maddesine göre nükleer santrallar Denetime tabi tesisler veya faaliyetler kapsamındadır. Aynı şekilde Nükleer güç santralleri ve diğer nükleer reaktörlerin kurulması ve sökümü. 17 Temmuz 2008 tarihli Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğin Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler başlıklı EK I listesinin 2 b Maddesinde yer almaktadır. Bu nedenle 2 nci Fıkradan 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu uyarınca Atom Enerjisi Kurumunun yetki alanına giren kurum, kuruluş ve işletmelerin denetimi ile ibaresinin çıkarılması gerekir. Tanımlar MADDE 4 g) Çevre gönüllüsü: Bakanlıkça, uygun niteliklere sahip kişiler arasından seçilen ve Çevre Kanunu ve bu Kanuna göre yürürlüğe konulan düzenlemelere aykırı faaliyetleri Bakanlığa iletmekle görevli ve yetkili kişiyi, 6

8 Anayasa nın 56. Maddesi herkese sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı tanımakta olup çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek konusunda Devlete ve vatandaşlara ödev vermektedir. Ayrıca 2872 Sayılı Çevre Kanunu nun İlkeler başlıklı 3. Maddesinin (a) bendi Başta idare, meslek odaları, birlikler ve sivil toplum kuruluşları olmak üzere herkesi çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi ile görevlendirmektedir. Aynı maddenin (e) bendinde de Çevre politikalarının oluşmasında katılım hakkı esastır. denmekte ve Çevre ve Orman Bakanlığına vatandaşların çevre hakkını kullanacakları katılım ortamını yaratmakla yükümlü kılmaktadır. Bütün bu düzenlemeler rağmen Yönetmelik çevre gönüllüsü olmak için gerekli bazı niteliklere sahip olma koşulu ile Anayasa ve Çevre Kanunu ile verilen sorumluluk ve haklara sınırlama getirmektedir. Anayasaya ve Çevre Kanunu na aykırı olarak Yönetmeliğin getirdiği bu tür sınırlamaları içeren hükümlerle birlikte (g) bendinin de Tanımlar başlıklı 4 üncü Maddeden çıkarılması gerekmektedir. Tanımlar MADDE 4 n) Sertifika: Çevre görevlisi eğitimi sonrasındaki sınavda başarılı olanlara verilecek belgeyi, Yönetmelikte çevre görevlisi olarak Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olan ve/veya neden olabilecek ve Çevre Kanununa göre yürürlüğe konulan düzenlemeler uyarınca denetime tâbi kurum, kuruluş veya işletmelerin faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık iç tetkik programları düzenleyen tesiste veya çevre yönetim hizmeti veren firmada çalışan tanımı getirilmişti. Bir mühendislik mimarlık ve müşavirlik hizmeti olarak çevre yönetimi hizmeti konusunda çalışacak mesleklerin Çevre Denetimi Yönetmeliği kapsamında tanımlanması 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu ve Kanuna dayanarak çıkarılan TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği hükümlerine aykırıdır. Ayrıca mühendislik ve mimarlık hizmetlerini yerine getirebileceklerin alması gereken eğitimler 3458 Sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun da tarif edilmiş olup diğer taraftan 4856 Sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun da Bakanlığa bu tür bir sertifika verme yetkisi ve görevi verilmemektedir Sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun ve 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu hükümleri uyarınca serbest mühendislik mimarlık ve müşavirlik hizmetleri üreten kişi ve kuruluşların mesleki etkinliklerinin TMMOB'ye bağlı Meslek Odaları tarafından denetlenmesiyle, Mühendislik ve Mimarlık Hizmetlerinin mesleki esaslar, ülke ve meslektaş yararları yönünde gelişmesini sağlamak, üretilen hizmetlerin meslek odaları standartları, tüzük ve yönetmelikleri ile ülkemizde geçerli diğer standartlara, yönetmeliklere ve esaslara uygunluğunu sağlamak, TMMOB tarafından belirlenen Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri asgari ücretlerinin uygulanmasıyla meslektaşlar arasında haksız rekabeti önlemek, serbest mühendislik, mimarlık ve müşavirlik hizmeti veren kişi ve kuruluşların mesleki denetim, kapasite ve yeterlik açısından değerlendirilmelerine esas olan kayıtların tutulmasını sağlamak amacıyla TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği yayınlanmıştır. TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği, serbest çalışarak mühendislik mimarlık hizmetlerini üreten gerçek tüzel kişi; kuruluş ve işyerleri ile bunların ürettikleri mühendislik mimarlık ve müşavirlik hizmetlerine ilişkin esasları kapsamaktadır. Bu nedenle (n) bendinin maddeden çıkarılması gerekir. 7

9 Denetime tabi tesislerin veya faaliyetlerin yükümlülükleri MADDE 6 (1) Denetime tabi tesis veya faaliyetler; a) Geçici 1 inci maddede belirtilen süreler içinde tesis veya faaliyetler, en az üç çevre görevlisinden oluşan çevre yönetim birimi kurmak ve/veya çevre görevlisi çalıştırmak veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş firmalardan bu amaçla çevre yönetim hizmeti satın almakla, Çevre Denetimi Yönetmeliği ilk defa tarihinde yayınlanmış olup faaliyet ve tesis sahipleri 7 yıldır bu konudaki yükümlülüklerinden haberdardır Sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun un 2 j Maddesi gereğince Çevreye olumsuz etkileri olan her türlü faaliyeti ülke bütününde izlemek ve denetlemek. Bakanlığın asli görevlerindendir. 21 Kasım 2008 tarihinde yayınlanan Yönetmelik 1 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe girmiş olmasına rağmen Geçici 1 inci Madde ile ayrıca ay arası süreler tanınmakta, bu süre içinde hiçbir denetim yapılmayacağı da ilan edilmiş olmaktadır. Bu düzenleme Anyasa ya, Çevre Kanunu na ve Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun a aykırıdır. Düzenlemede kamu yararı olmayıp ortaya çıkan yasal boşluk süresince çevreye verilebilecek zararlar geri dönüşü imkansız boyutlara ulaşabilir. Bu nedenle Yönetmeliğin 6 1 a Maddesinden Geçici 1 inci maddede belirtilen süreler içinde tesis veya faaliyetler, ibaresinin çıkarılması gerekmektedir. Tesis veya faaliyetlerin kendini izlemesi ve iç tetkik MADDE 7 (1) Tesis veya faaliyetlerin kendini izlemesi ve iç tetkikin gerçekleştirilmesi çevre yönetim birimi veya çevre görevlisi tarafından yapılır. Çevre yönetim birimi kurmayan ya da çevre görevlisi istihdam etmeyen tesis veya faaliyetler bu amaçla Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş firmalardan hizmet satın alır. Yönetmeliğin 13 üncü Maddesinde çevre yönetim hizmeti verecek yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarının nitelikleri sıralanmıştır. Çevre yönetim hizmeti verecek çevre danışmanlık firmalarında aranan ilk koşul Kamu veya özel sektörde mesleği ile ilgili olarak en az iki yıl çalışmış çevre mühendisi nin sürekli istihdamıdır. Düzenleme bu haliyle çevre yönetim hizmetlerinin yerine getirilmesinde çevre mühendisinin vazgeçilmez yerini göstermesi bakımından önemlidir. Aynı şekilde Yönetmeliğin 8 inci Maddesinde çevre görevlilerinde aranacak nitelikler sıralanırken çevre mühendisliği ayrı tutulmuş, sınav ve sertifika zorunluluğu getirilmemiştir Sayılı TMMOB Kanunu na göre Türkiye sınırları içinde bir kişinin çevre mühendisi olarak çalışabilmesi için Çevre Mühendisleri Odası na kaydolması gerekmektedir. Çevre mühendislerinin çalışma alanları ile ilgili düzenlemeleri ve mesleki denetimleri yapmaya yetkili olan Odamız tarafından çevre mühendisi istihdam eden firmalara da Büro Tescil Belgesi verilmektedir. Odamızdan Büro Tescil Belgesi alan firmalar çevre yönetimi ve çevre danışmanlık hizmetleri dahil birçok çevre mühendisliği alanında faaliyet gösterme hakkını da bu vesile ile elde etmektedirler. TMMOB Kanunu ve TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği ne rağmen Bakanlık tarafından verilecek yetki belgesi benzer bir uygulama getirmektedir. Ancak 4856 Sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bakanlığa verilmiş bu veya buna benzer bir görev yoktur. Bir yetki karmaşasına neden olmamak için bu nedenle Madde 7 1 deki Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş ibaresinin madde hükmünden çıkarılması gerekmektedir. 8

10 Tesis veya faaliyetlerde, tesis veya faaliyetlerin çevre yönetim birimlerinde veya yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çalışacak çevre görevlisinde aranacak nitelikler MADDE 8 (1) Tesis veya faaliyetlerde, tesis veya faaliyetlerin çevre yönetim birimlerinde veya yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çalışacak çevre görevlisinin en az dört yıllık yükseköğretim kurumlarının mühendislik, fizik, kimya veya biyoloji bölümlerinden mezun olması zorunludur. (2) Yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çalışacak çevre görevlilerinin Bakanlıkça düzenlenecek çevre görevlisi eğitimine katılıp, sonunda yapılacak sınavda başarılı olması zorunludur. (3) Tesis veya faaliyetlerde çalışacak çevre görevlilerinin eğitime katılmadan Bakanlıkça açılacak sınavda başarılı olması zorunludur. (4) Sınavda başarılı olanlara Çevre Görevlisi Sertifikası verilir. (5) Üniversitelerin Çevre Mühendisliği bölümlerinden mezun olanlar veya çevre mühendisliği alanında yüksek lisans ve/veya doktora eğitimi almış olanlar sınav şartı aranmaksızın Çevre Görevlisi Sertifikası alırlar. (6) Çevre Görevlisi Sertifikası olmayanlar, faaliyet veya tesislerde, çevre yönetim biriminde veya yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çevre görevlisi olarak çalışamazlar. (7) Çevre yönetim biriminde en az bir tane çevre mühendisi veya çevre mühendisliği alanında yüksek lisans ve/veya doktora eğitimi almış personel çalıştırılması zorunludur. Tesis veya faaliyetlerde, tesis veya faaliyetlerin çevre yönetim birimlerinde veya yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çalışacak çevre görevlilerinden Yönetmeliğin birçok yerinde de bahsedildiği gibi çevre yönetim hizmeti konusunda çalışması beklenecektir. Ayrıca yine Yönetmeliğin 13. Maddesinde çevre yönetim hizmeti verecek yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları nda çevre mühendisi çalışma zorunluluğu getirilmektedir. Yönetmeliğin 8 inci Maddesi ise üniversitelerin çevre mühendisliği bölümlerinden mezun olanlar a diğer meslek gruplarından farklı olarak sınavsız ve sertifikasız çevre görevlisi olabilme olanağı tanımaktadır. Bu şekilde bir Yönetmelik düzenlemesi ile de Bakanlık birbirinden çok farklı eğitimler almış meslek sahiplerine vereceği eğitimle çevre mühendisi mesleki çalışmalarını her en az dört yıllık yükseköğretim kurumlarının mühendislik, fizik, kimya veya biyoloji bölümlerinden mezun kişinin yapabileceğini iddia etmektedir. Bunun başka bir meslek alanın da eşi ve benzeri yoktur. En az dört yıllık yükseköğretim kurumlarının fizik, kimya veya biyoloji bölümlerinden mezun olanlar ibaresi Yönetmelik Fen Edebiyat Fakültesi veya Eğitim Fakültesi gibi fakültelerde gerçekleştirilen eğitimi kastediyor olsa gerek ki, bu fakültelerde uygulamaya yönelik temel mühendislik eğitimleri verilmemektedir. Diğer taraftan söz konusu bölümler temel fen bilimlerinden olup mühendislik eğitiminin de temel bilgilerini barındırmaktadır. Yani mühendislik eğitimi bütünlüklü bir program içerir. Birçok mühendislik dalında ortak konular vardır, ama bunun anlamı, birkaç ortak ders nedeniyle o alana hakim olduğunu varsaymayı gerektirmez. Birbirine çok yakın olan birçok mühendislik ve mimarlık dalında bile diğer alana hakim olduğunu iddia etmek çok zordur. TMMOB içinde 23 meslek odası bulunuyor olması, uzmanlaşma ve birden çok bazı meslek gruplarının da bir odada toplanmış olması durumunu dikkate aldığımız söz konusu düzenlemenin başarıya ulaşması mümkün değildir. Aynı şekilde çevre mühendislerinin de bir eğitim ve sertifika ile başka bir mühendislik alanında faaliyet göstermesi pratik olarak da TMMOB mevzuatı açısından da mümkün değildir. Bütün mühendislik dallarından meslek sahiplerinin ve fizik, kimya, biyoloji bölümü mezunlarının çevre mühendisliği veya çevre yönetimi hizmetlerini yapabileceği düşüncesiyle hazırlanan Yönetmelik, 9

11 çevre mühendisliği alanında yüksek lisans veya doktora yapanlara da çevre mühendislerine tanınan imkanları tanımaktadır. Çevre mühendisliğinin disiplinler arası olma özelliği nedeniyle her meslek grubunda çevre ile ilgili çalışmalar yapmak veya her meslek grubundan dileyenin çevre mühendisliği alanında yüksek lisans yapması mümkün olmaktadır. Fakat farklı meslek gruplarında çevre mühendisliği veya çevre ile ilgili yapılan çalışmalar, o mesleğin eğitimi ile sınırlanmaktadır. Yüksek lisans ve doktora sonunda kendi mesleklerinin çevre mühendisliğine uyarlanması anlamında deneyim kazanılmakta, çevre mühendisliği eğitimin gereklilikleri bu sırada tamamlanmamaktadır. Sonuç olarak 8 inci Maddeden çevre yönetim hizmetleri konusunda yapılacak çalışmalarda çevre mühendisi olmanın yeterli ve gerekli olduğu görülmekle birlikte; her meslek grubundan kişilere verilecek eğitim veya sertifikasyon süreci ile çevre mühendisine denk nitelikler kazandırma çabası mevcut mevzuata ve bilimsel gerçeklere aykırıdır. Bu nedenle Yönetmeliğin 8 inci Maddesinin 1 inci, 2 nci, 3 üncü, 4 üncü ve 6 ncı fıkralarının tamamının ve 5 inci Fıkradaki veya çevre mühendisliği alanında yüksek lisans ve/veya doktora eğitimi almış olanlar sınav şartı aranmaksızın Çevre Görevlisi Sertifikası alırlar. ibaresinin iptal edilmesi gerekmektedir. Çevre yönetim birimi ya da tesis veya faaliyette çalışan çevre görevlisinin görevleri MADDE 9 (1) Çevre yönetim birimi ya da tesis veya faaliyette çalışan çevre görevlisi; a) Tesis veya faaliyeti düzenli aralıklarla kontrol ederek Kanun ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe giren mevzuatta belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğini tespit etmekle, b) Sorumlusu olduğu tesis veya faaliyetin yılda bir defadan az olmamak üzere ilgili mevzuat hükümlerine göre iç tetkikini gerçekleştirmekle ve iç tetkikin sonucunda bir İç Tetkik Raporu hazırlamakla, bu raporu tesis veya faaliyet sahibine/sorumlusuna sunmakla ve bir örneğini yönetim biriminde bulundurmakla, c) Uygunsuzluk tespit edildiğinde tesis veya faaliyetin sahibine/sorumlusuna uygunsuzluğun giderilmesi için önerilerde bulunmakla ve uygunsuzlukların giderilip giderilmediğinin takibini yapmakla, ç) Bakanlıkça yapılacak denetimler sırasında tesis veya faaliyette hazır bulunmakla, d) Bakanlıkça yapılacak denetimler sırasında istenen bilgi ve belgeleri sağlamakla, e) Öğrendikleri ticari sır mahiyetindeki bilgileri açıklamamakla yükümlüdür. Yönetmeliğin 9. Maddesi çevre yönetim birimi ya da tesis veya faaliyette çalışan çevre görevlisinin görevlerini düzenlerken tesisin veya faaliyetin çevre mevzuatı gereğince denetim dahil bütün sorumluluğunu çevre görevlisine yüklemekte buna karşılık çevre görevlisine hiçbir yetki vermemektedir. Çevre görevlisi (a) ve (b) bendine göre tesisi düzenli aralıklarla kontrol etmek, iç tetkikini yapmak ve Çevre Kanunu ve Kanuna dayanılarak çıkarılan mevzuata uygunluğunu kontrol etmek durumundadır. Çevre ve Orman Bakanlığının çevreye olumsuz etkileri olan tesisleri düzenli olarak kontrol etme sorumluluğunu çevre görevlisine devrettiğini görmekteyiz. Ancak buna karşılık çevre görevlisine gördüğü uygunsuzlukların düzeltilmemesi durumunda yaptırım uygulayacak bir yetkinin ise verilmediğini görmekteyiz. Anayasa nın 128 inci Maddesi Devletin, kamu iktisadî teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği aslî ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür. demektedir Sayılı Çevre ve 10

12 Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun un Görevler başlıklı 2 j Maddesinde ise Çevreye olumsuz etkileri olan her türlü faaliyeti ülke bütününde izlemek ve denetlemek. Bakanlığın asli görevleri arasında sayılmaktadır. Yönetmeliğin getirdiği bu yeni düzenleme açıkça Anayasa nın 128 inci Maddesine aykırıdır. Yönetmeliğin getirdiği bu düzenleme Çevre ve Orman Bakanlığının denetim hizmetini doğrudan yerine getirmeyeceği ve denetim yetkisini kullanmaktan vazgeçeceği, bu faaliyetin yerine getirilmesinin gelir sağlamak amacıyla kullanılmasına olanak sağlayacağı anlamına gelmektedir. Düzenlemede kamu yararı olmadığından ve sayılan sakıncalar nedeniyle Yönetmeliğin 9. Maddesinin tamamının iptali gerekmektedir. Tesis veya faaliyetlerin çevre yönetim birimi kurma veya çevre görevlisi çalıştırma kriterleri MADDE 10 (1) Tesis veya faaliyetlerden; a) Ek 1 de yer alan tesis veya faaliyetler, özellikleri 8 inci maddede belirtilmiş olan en az iki çevre görevlisini çalıştırmak veya en az üç çevre görevlisinden oluşan Çevre Yönetim Birimlerini kurmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak zorundadır. Yönetmelikte çevreye kirletici etkisi yüksek olan faaliyetler ve tesisler EK 1 de, çevreye kirletici etkisi olan faaliyet ve tesisler ise EK 2 de listelenmiştir. Ancak, tesis veya faaliyetlerin çevre yönetim birimi kurma veya çevre görevlisi çalıştırma kriterleri konusunda bu durum gerektiği kadar dikkate alınmamıştır. Maddenin (a) ve (b) bentlerinde ayrı ayrı sunulan kriterler arasındaki tek fark bir veya iki çevre görevlisi istihdam etmekle sınırlıdır. Faklı listelerde olduğu halde tesislerin yetkili firmalardan çevre yönetim hizmeti alması veya çevre yönetim birimi kurması gibi aynı derecede esneklikler sağlanmıştır. Tesis veya faaliyet sahibine çevre görevlisi çalıştırmak veya hizmet almak gibi alternatifleri ekonomik tercih sebebi olacak şekilde sunmak yerine teknik gereklilikler dikkate alınmalıdır. EK 1 listesinde yer alan tesis veya faaliyetlerin çevreye kirletici etkisi Yönetmelikte yüksek olarak tanımlandığına göre çevre ve insan sağlığını korumak için Yönetmeliğin ön gördüğü tedbirlerden de en yüksek düzeyde olanı alma zorunluluğu olmalıdır. Sayılan nedenlerle (a) bendinden en az iki çevre görevlisini çalıştırmak veya ve ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak ibarelerinin çıkarılmasında fayda vardır. Tesis veya faaliyetlerin çevre yönetim birimi kurma veya çevre görevlisi çalıştırma kriterleri MADDE 10 (2) Organize Sanayi Bölgeleri yönetimleri bünyesinde en az üç çevre görevlisinden oluşan Çevre Yönetim Biriminin kurulması veya en az iki çevre görevlisinin çalıştırılması ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevresel faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmetinin alınması zorunludur. Organize sanayi bölgelerinden kaynaklanan kirletici yükünün miktarı dikkate alındığında Madde 10 1 a da olduğu gibi ekonomik tercihlere göre değerlendirilecek alternatifler yerine teknik gereklilikler dikkate alınmasında ve Yönetmeliğin ön gördüğü en yüksek tedbirin zorunlu tutulmasında çevre ve insan sağlığını korunması anlamında fayda vardır. 11

13 Sayılan nedenlerle Yönetmeliğin 10. Maddesinin 2. Fıkrasından veya en az iki çevre görevlisinin çalıştırılması ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevresel faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmetinin alınması ibaresinin çıkarılması gerekir. Tesis veya faaliyetlerin çevre yönetim birimi kurma veya çevre görevlisi çalıştırma kriterleri MADDE 10 (3) Belediyeler, mahalli idare birlikleri, sağlık kuruluşları veya hastanelerde çevre yönetim birimleri en az bir çevre görevlisinden oluşabilir. Yönetmeliğin 10. Maddesinin 3. Fıkrası belediyeler, mahalli idare birlikleri, sağlık kuruluşları veya hastaneler için istisna bir hüküm getirmekte ancak herhangi bir üst sınır tanımlamadığından ucu açık ve muğlak bir durum yaratmaktadır. Söz konusu kurumların sahip olduğu işletmelerin büyüklüklerine göre teknik ihtiyacı gözetmemektedir. Madde hükmü istismara açık ve keyfi uygulamalar neden olacağından Çevre ve insan sağlığının korunabilmesi için madde hükmünün iptalinde fayda vardır. Sayılan nedenlerle Yönetmeliğin 10. Maddesinin 3. Fıkrasının iptalinde fayda vardır. Belediyelerin ve mahalli idare birliklerinin çevre yönetim birimi kurma ve çevre görevlisi çalıştırma kriterleri MADDE 11 (1) Belediyeler, atıksu arıtma, katı atık bertaraf, asfalt üretimi gibi çevreye etkisi olan tesislerini ve Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan mahalli idare birlikleri, kendi bünyelerinde işlettikleri çevresel etkiye sahip tesislerini çevresel açıdan yönetmek üzere; çevre yönetim birimi kurmak veya çevre görevlisi çalıştırmakla ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevresel faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmeti almakla yükümlüdürler. Yönetmeliğin 11. Maddesinin 1. Fıkrası belediyeler, atıksu arıtma, katı atık bertaraf, asfalt üretimi gibi çevreye etkisi olan tesislerini ve Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan mahalli idare birlikleri, kendi bünyelerinde işlettikleri çevresel etkiye sahip tesislerini çevresel açıdan yönetmek üzere çevre görevlisi çalıştırmayı, hizmet satın almayı veya çevre yönetim birimi kurmayı tavsiye etmektedir. Bağlayıcı olmayan bu hükmün uygulanmasında farklılıklar yaşanması da olasıdır. Üç yöntemden herhangi birinin tercih edilmesinde kullanılabilecek alt ve üst sınır değerler belirlenmemiştir. Teknik gereklilikler yerine tercih ilgili yönetimlere bırakılmıştır. Söz konusu faaliyetlerin olası çevresel etkileri göz önünde bulundurulduğunda ise çevre ve insan sağlığı için alınacak önlemlerin Yönetmeliğin önerdikleri arasında en üst düzeyde olmasında fayda vardır. Sayılan nedenlerle Yönetmeliğin 11. Maddesinin 1. Fıkrasından veya çevre görevlisi çalıştırmakla ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevresel faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmeti almakla ibaresinin çıkarılmasında fayda vardır. Sağlık kuruluşları ve hastanelerde çevre yönetim birimi kurma ve çevre görevlisi çalıştırma kriterleri MADDE 12 (1) Hastane ve sağlık kuruluşlarından yatak kapasitesi 20 ve üzerinde olanlar, çevre yönetim birimi kurmak veya çevre görevlisi çalıştırmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından işletmesindeki çevresel faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmeti almakla yükümlüdür. (2) Çalıştırılacak çevre görevlisi sayısı, ihtiyaç ve kadro standartları göz önünde bulundurularak bu kurum ve kuruluşlar tarafından belirlenir. 12

14 Yönetmeliğin 10 uncu ve 11 inci maddelerinde görülen muğlak, ucu açık ve tavsiye niteliğinde, uygulamada faklılıklara yol açacak, istismara neden olabilecek ifadeler 12 nci Maddede de yer almaktadır. 20 yatak kapasitesi alt sınır olarak belirlendiğinden hareketle olası çevresel etkileri büyük kabul edilebilecek tesislerin Madde kapsamında değerlendirildiği söylenebilir. Bu nedenle Yönetmeliğin çevre yönetim hizmeti için öngördüğü en yüksek düzeyde tedbir alınmasında çevre ve insan sağlığı açısından fayda vardır. Sayılan nedenlerle Yönetmeliğin 12. Maddesinin 1. Fıkrasından veya çevre görevlisi çalıştırmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından işletmesindeki çevresel faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmeti almakla ibaresinin çıkarılmasında ve 2. Fıkranın iptalinde fayda vardır. Çevre yönetim hizmeti verecek yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarının nitelikleri MADDE 13 (1) Çevre yönetim hizmeti verecek yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları; a) Kamu veya özel sektörde mesleği ile ilgili olarak en az iki yıl çalışmış çevre mühendisi veya çevre mühendisliği alanında yüksek lisans ve/veya doktora eğitimi almış bir çevre görevlisini sürekli ve koordinatör olarak istihdam etmekle, b) Ayrıca kamu veya özel sektörde çevre ile ilgili olarak en az iki yıl çalışmış olan en az üç çevre görevlisini istihdam etmekle yükümlüdür. Yönetmeliğin 13. Maddesi çevre yönetim hizmeti verecek yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarının nitelikleri ni tarif etmektedir. Maddenin 1. Fıkrasının (a) bendinde yer alan sürekli bir çevre mühendisi istihdamı zorunluluğundan anlaşılacağı gibi çevre yönetim hizmetleri bir mühendislik müşavirlik hizmeti olup, bu konudaki düzenlemeler 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu ile yapılmıştır. Yönetmelikle yapılan düzenleme 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu ve Kanuna dayanarak çıkarılan TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği hükümlerine aykırıdır. Bu nedenle 13 üncü Maddenin iptali gerekmektedir. Çevre yönetim hizmeti verecek yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarının yükümlülükleri MADDE 14 (1) Çevre yönetim hizmeti verecek yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları; a) Sorumlusu olduğu tesis veya faaliyetin yılda bir defadan az olmamak üzere, ilgili mevzuat hükümleri de dikkate alınarak iç tetkikini gerçekleştirmekle, b) Uygunsuzluk tespit edildiğinde tesis veya faaliyet sahibine uygunsuzluğun giderilmesi için yazılı önerilerde bulunmak, uygunsuzlukların giderilip giderilmediğinin takibini yapmak ve uygunsuzluğun giderilmediği durumda en geç onbeş gün içerisinde yetkili makama bildirmekle, c) Sorumlusu olduğu tesis veya faaliyetin ya da belediyenin, çevre yönetimi faaliyetlerini koordine etmekle, ç) Sorumlusu olduğu tesis veya faaliyetin çevresel konularda alması gerekli izin, lisans ve belgeleri alma ve/veya yenileme çalışmalarını yürütmekle, 13

15 d) Bakanlıkça ve il çevre ve orman müdürlüğünce istenecek bilgi ve belgeleri zamanında ve eksiksiz olarak iletmekle, e) Sorumlusu olduğu tesis veya faaliyet ya da belediye adına belediyeler ve il çevre ve orman müdürlüğü ve Bakanlık ile gerektiğinde çevresel konular hakkında yazışmalar ve görüşmeler yapmakla, f) Firma, tesis ve faaliyet çalışanlarına çevresel konularda bilgilendirici eğitim çalışmaları yapmak ve özendirici faaliyetler düzenlemekle, g) Bakanlıkça veya il çevre ve orman müdürlüklerince yapılacak denetimler sırasında tesiste en az bir çevre görevlisini hazır bulundurmakla, ğ) Hizmet verdiği tesis ve faaliyetlerde ilgili çevre görevlisinin ayda en az iki tam gün çalışmasını sağlamakla, h) Hizmet verdiği tesis veya faaliyetlerin çalışmaları esnasında öğrenilen ticari sır niteliğindeki bilgileri saklı tutmakla, ı) Hizmet alımı sözleşmesi yapılması durumunda, hizmet verdiği tesis veya faaliyeti en geç bir ay içerisinde ilgili valiliğe bildirmekle, i) İhtiyaç duyulan bilgi ve verileri öngörülen formatta ve zamanında Bakanlığa bildirmekle görevlidir. (2) Bu maddenin birinci fıkrasının (ç), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen görevlerin yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firması tarafından yerine getirilmemesi, çevre yönetimi hizmet alan tesisi, faaliyeti, belediyeyi ve hastaneyi sorumluluktan muaf tutmaz. Yönetmeliğin 14. Maddesi çevre yönetim hizmeti verecek yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarının yükümlülükleri düzenlerken tesisin veya faaliyetin çevre mevzuatı gereğince denetim dahil bütün sorumluluğunu yetkili firmaya yüklemekte buna karşılık çevre görevlisine hiçbir yetki vermemektedir. Maddenin 2. Fıkrasında belirtilen görevlerin yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firması tarafından yerine getirilmemesi, çevre yönetimi hizmet alan tesisi, faaliyeti, belediyeyi ve hastaneyi sorumluluktan muaf tutmaz dese de firmanın sorumluluğunu ortadan kaldırmamaktadır. Tesisin düzenli aralıklarla kontrol edilmesi, iç tetkikinin yapılması, çevre yönetim hizmetlerinin koordine edilmesi gibi görevler ve doğacak sorumluluklar yetkilendirilmiş firmaya aittir. Çevre ve Orman Bakanlığının çevreye olumsuz etkileri olan tesisleri düzenli olarak kontrol etme sorumluluğunu böylece yetkili firmalara da devredebileceğini görmekteyiz. Ancak buna karşılık çevre görevlisine gördüğü uygunsuzlukların düzeltilmemesi durumunda uygunsuzluğun giderilmediği durumda en geç onbeş gün içerisinde yetkili makama bildirme dışında yaptırım uygulayacak bir yetkinin ise verilmediğini görmekteyiz. Anayasa nın 128 inci Maddesi Devletin, kamu iktisadî teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği aslî ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür. demektedir Sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun un Görevler başlıklı 2 j Maddesinde ise Çevreye olumsuz etkileri olan her türlü faaliyeti ülke bütününde izlemek ve denetlemek. Bakanlığın asli görevleri arasında sayılmaktadır. Yönetmeliğin getirdiği bu yeni düzenleme açıkça Anayasa nın 128 inci Maddesine aykırıdır. Yönetmeliğin getirdiği bu düzenleme Çevre ve Orman Bakanlığının denetim hizmetini doğrudan yerine getirmeyeceği ve denetim yetkisini kullanmaktan vazgeçeceği, bu faaliyetin yerine getirilmesinin gelir sağlamak amacıyla kullanılmasına olanak sağlayacağı anlamına gelmektedir. Düzenlemede kamu yararı olmadığından ve sayılan sakıncalar nedeniyle Yönetmeliğin 14. Maddesinin tamamının iptali gerekmektedir. 14

16 Çevre danışmanlık firmaları için yeterlik belgesi yükümlülüğü MADDE 15 (1) Çevresel konularda tesis ve faaliyetlere çevre yönetimi hizmeti verecek olan çevre danışmanlık firmaları Bakanlıktan Yeterlik Belgesi almakla yükümlüdürler. Yeterlik Belgesinin verilmesi ve iptali ile ilgili hususlar bir tebliğ ile belirlenir. Çevre yönetim hizmeti Bir mühendislik mimarlık ve müşavirlik hizmeti olarak çevre yönetimi hizmeti verecek olan çevre danışmanlık firmalarının Bakanlıktan Yeterli Belgesi almak zorunda kalması 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu ve Kanuna dayanarak çıkarılan TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği hükümlerine aykırıdır Sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun ve 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu hükümleri uyarınca serbest mühendislik mimarlık ve müşavirlik hizmetleri üreten kişi ve kuruluşların mesleki etkinliklerinin TMMOB'ye bağlı Meslek Odaları tarafından denetlenmesiyle, Mühendislik ve Mimarlık Hizmetlerinin mesleki esaslar, ülke ve meslektaş yararları yönünde gelişmesini sağlamak, üretilen hizmetlerin meslek odaları standartları, tüzük ve yönetmelikleri ile ülkemizde geçerli diğer standartlara, yönetmeliklere ve esaslara uygunluğunu sağlamak, TMMOB tarafından belirlenen Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri asgari ücretlerinin uygulanmasıyla meslektaşlar arasında haksız rekabeti önlemek, serbest mühendislik, mimarlık ve müşavirlik hizmeti veren kişi ve kuruluşların mesleki denetim, kapasite ve yeterlik açısından değerlendirilmelerine esas olan kayıtların tutulmasını sağlamak amacıyla TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği yayınlanmıştır. TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği, serbest çalışarak mühendislik mimarlık hizmetlerini üreten gerçek tüzel kişi; kuruluş ve işyerleri ile bunların ürettikleri mühendislik mimarlık ve müşavirlik hizmetlerine ilişkin esasları kapsamaktadır. Bu nedenle 15 inci Maddenin iptali gerkemektedir. Eğitim MADDE 16 (1) Yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çevre görevlisi olarak hizmet verecek kişiler Bakanlık tarafından ya da Bakanlıkça yetki verilmiş kurum ve kuruluşlarca açılacak eğitime katılırlar. (2) Eğitim sonrasında bir sınav düzenlenerek sınavda başarılı olanlara Çevre Görevlisi Sertifikası verilir. (3) Çevre görevlisi eğitimi programı, çevre görevlisi adaylarına eğitim vermeye ve sınav yapmaya yetkili kurum ve kuruluşların ve bu kurum ve kuruluşlarda eğitim verecek personelin nitelikleri ile sertifikalandırma işlemleri bir tebliğ ile belirlenir. Yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çalışacak çevre görevlilerinden Yönetmeliğin birçok yerinde de bahsedildiği gibi çevre yönetim hizmeti konusunda çalışması beklenecektir. Ayrıca yine Yönetmeliğin 13. Maddesinde çevre yönetim hizmeti verecek yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları nda çevre mühendisi çalışma zorunluluğu getirilmektedir. Yönetmeliğin 8 inci Maddesi ise üniversitelerin çevre mühendisliği bölümlerinden mezun olanlar a diğer meslek gruplarından farklı olarak sınavsız ve sertifikasız çevre görevlisi olabilme olanağı tanımaktadır. Bu şekilde bir Yönetmelik düzenlemesi ile de Bakanlık birbirinden çok farklı eğitimler almış meslek sahiplerine vereceği eğitimle çevre mühendisi mesleki çalışmalarını her en az dört yıllık yükseköğretim kurumlarının mühendislik, fizik, kimya veya biyoloji bölümlerinden mezun kişinin yapabileceğini iddia etmektedir. Bunun başka bir meslek alanın da eşi ve benzeri yoktur. 15

17 En az dört yıllık yükseköğretim kurumlarının fizik, kimya veya biyoloji bölümlerinden mezun olanlar ibaresi Yönetmelik Fen Edebiyat Fakültesi veya Eğitim Fakültesi gibi fakültelerde gerçekleştirilen eğitimi kastediyor olsa gerek ki, bu fakültelerde uygulamaya yönelik temel mühendislik eğitimleri verilmemektedir. Diğer taraftan söz konusu bölümler temel fen bilimlerinden olup mühendislik eğitiminin de temel bilgilerini barındırmaktadır. Yani mühendislik eğitimi bütünlüklü bir program içerir. Birçok mühendislik dalında ortak konular vardır, ama bunun anlamı, birkaç ortak ders nedeniyle o alana hakim olduğunu varsaymayı gerektirmez. Birbirine çok yakın olan birçok mühendislik ve mimarlık dalında bile diğer alana hakim olduğunu iddia etmek çok zordur. TMMOB içinde 23 meslek odası bulunuyor olması, uzmanlaşma ve birden çok bazı meslek gruplarının da bir odada toplanmış olması durumunu dikkate aldığımız söz konusu düzenlemenin başarıya ulaşması mümkün değildir. Aynı şekilde çevre mühendislerinin de bir eğitim ve sertifika ile başka bir mühendislik alanında faaliyet göstermesi pratik olarak da TMMOB mevzuatı açısından da mümkün değildir. Bütün mühendislik dallarından meslek sahiplerinin ve fizik, kimya, biyoloji bölümü mezunlarının çevre mühendisliği veya çevre yönetimi hizmetlerini yapabileceği düşüncesiyle hazırlanan Yönetmelik, çevre mühendisliği alanında yüksek lisans veya doktora yapanlara da çevre mühendislerine tanınan imkanları tanımaktadır. Çevre mühendisliğinin disiplinler arası olma özelliği nedeniyle her meslek grubunda çevre ile ilgili çalışmalar yapmak veya her meslek grubundan dileyenin çevre mühendisliği alanında yüksek lisans yapması mümkün olmaktadır. Fakat farklı meslek gruplarında çevre mühendisliği veya çevre ile ilgili yapılan çalışmalar, o mesleğin eğitimi ile sınırlanmaktadır. Yüksek lisans ve doktora sonunda kendi mesleklerinin çevre mühendisliğine uyarlanması anlamında deneyim kazanılmakta, çevre mühendisliği eğitimin gereklilikleri bu sırada tamamlanmamaktadır. Sonuç olarak 8 inci Maddeden çevre yönetim hizmetleri konusunda yapılacak çalışmalarda çevre mühendisi olmanın yeterli ve gerekli olduğu görülmekle birlikte; her meslek grubundan kişilere verilecek eğitim veya sertifikasyon süreci ile çevre mühendisine denk nitelikler kazandırma çabası mevcut mevzuata ve bilimsel gerçeklere aykırıdır. Bu nedenle Yönetmeliğin Eğitim başlıklı 16 ncı Maddesinin iptal edilmesi gerekmektedir. Çevre gönüllüsünde aranacak nitelikler MADDE 17 (1) Çevre gönüllüsünün: a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması, b) Kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması, ALTINCI BÖLÜM Çevre Gönüllüsünün Nitelikleri ve Görevleri c) En az dört yıllık yükseköğretim kurumlarından mezun olması, ç) Kurum, kuruluş ve işletmelerde en az beş yıl süreyle çevre konularında çalışmış olması, d) Bakanlık tarafından düzenlenecek çevre mevzuatı eğitimine katılmış olması, e) Bakanlık tarafından açılacak sınavda başarılı olması gerekmektedir. (2) Bu maddenin birinci fıkrasına ek olarak, Çevre ve Orman Bakanlığında Müsteşar ve Müsteşar Yardımcısı olarak görev yapmış olan kişiler çevre mevzuatı eğitimi ve sınav koşulu aranmaksızın Bakanlığa başvurdukları takdirde çevre gönüllüsü olurlar. (3) Çevre ve Orman Bakanlığının Teftiş Kurulu Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma ve 16

18 Milli Parklar Genel Müdürlüğünde ve Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığında, kamu kurum ve kuruluşların çevre birimi bünyesinde en az beş yıl süre ile çalışmış ve üniversitelerin dört yıllık fakülte ve yüksek okullarından mezun olan personel çevre mevzuatı eğitimi ve sınav koşulu aranmaksızın Bakanlığa başvurdukları takdirde çevre gönüllüsü olurlar. (4) Çevre Mühendisliği bölümlerinden doktor ve üzeri akademik unvan almış kişiler de Bakanlığa başvurdukları takdirde çevre mevzuatı eğitimi ve sınav koşulu aranmaksızın çevre gönüllüsü olurlar. Çevre gönüllüsünün görevleri MADDE 18 (1) Çevre gönüllüsü, Kanuna ve ilgili mevzuata aykırı faaliyetleri Bakanlığın merkez veya taşra teşkilatına iletmekle yükümlüdür. (2) Görevini kötüye kullandığı tespit edilen çevre gönüllülerinin bu görevleri sona erdirilir; bu kişiler yeniden çevre gönüllüsü olarak başvuruda bulunamazlar. Çevre gönüllüsünün bildirimde bulunma yetkisi MADDE 19 (1) Çevre gönüllülerinin tesis veya faaliyetlere giderek denetleme yapma yetkisi olmayıp bildirim yapma yetkisi bulunmaktadır. Yönetmeliğin altıncı bölümünde çevre gönüllüsünün nitelikleri ve görevleri tanımlanmaktadır. Görevi Kanuna ve ilgili mevzuata aykırı faaliyetleri Bakanlığın merkez veya taşra teşkilatına iletmekle sınırlı olmasına rağmen çevre gönüllüsü olmak için bir eğitime katılmak ve başarılı olmak gerekmektedir. Yönetmeliğe göre sınavsız çevre görevlisi olabilen, meslek hayatı boyunca çevre hukuku ve çevre sorunlarıyla iç içe yaşayan çevre mühendislerinin bile çevre gönüllüsü olabilmesi için doktora ve üzeri akademik kariyere sahip olması gerekmektedir. Öte yandan Anayasa nın 56. Maddesi herkese sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı tanımakta olup çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek konusunda Devlete ve vatandaşlara ödev vermektedir. Ayrıca 2872 Sayılı Çevre Kanunu nun İlkeler başlıklı 3. Maddesinin (a) bendi Başta idare, meslek odaları, birlikler ve sivil toplum kuruluşları olmak üzere herkesi çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi ile görevlendirmektedir. Aynı maddenin (e) bendinde de Çevre politikalarının oluşmasında katılım hakkı esastır. denmekte ve Çevre ve Orman Bakanlığına vatandaşların çevre hakkını kullanacakları katılım ortamını yaratmakla yükümlü kılmaktadır. Bütün bu düzenlemeler rağmen Yönetmelik çevre gönüllüsü olmak için gerekli bazı niteliklere sahip olma koşulu ile Anayasa ve Çevre Kanunu ile verilen sorumluluk ve haklara sınırlama getirmektedir. Sayılan nedenlerle Yönetmeliğin Altıncı Bölümü altındaki bütün maddelerle birlikte (17, 18, 19) iptal edilmesi gerekmektedir. Çevre denetim görevlilerinde aranacak nitelikler MADDE 35 (1) En az dört yıllık yükseköğretim kurumu mezunu Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı personelinden aşağıda belirtilen eğitim programlarına katılarak eğitim belgesi alanlar bu madde uyarınca yapılacak puanlamaya göre Çevre Denetim Görevlisi olarak görevlendirilirler. a) Kapsamı Bakanlıkça belirlenen çevre denetimi eğitimi; (35 puan) b) Uluslararası yetkili kılınmış ve belgelendirilmiş kişi veya kuruluşlarca düzenlenen eğitim programları; (30 puan) 1) ISO Çevre Yönetim Sistemleri Özellikler ve Kullanım Kılavuzu, 17

19 2) ISO Çevre Tetkik Görevlisi Eğitimi. 30 d) Unvan Kadroları (en fazla 5 puan) Daire Başkanı ve üzeri 5 Şube Müdürü 4 Çevre ve Orman Uzmanları 4 Çevre ve Orman Uzman Yardımcıları 3 Diğer Teknik Personel 2 Çevre yönetim hizmetlerinde olduğu gibi çevre denetiminde görevli personelin mesleki eğitiminin uygun olmasını gerektirmektedir. Üniversitelerin çevre konusunda teknik eğitim verilen tek bölümü olan çevre mühendisliği mezunları bu nedenle Yönetmeliğin birçok yerinde zorunluluk getirilen tek meslek alanıdır. Ama Çevre ve Orman Bakanlığı adına denetim yapacak görevliler için aynı yaklaşım Yönetmeliğin 35. Maddesinde gösterilmemiş, denetim deneyimine verilen düşük puanlara nazaran birkaç günlük eğitimlere karşılık puan gibi yüksek puanlar öngörülmüştür. Ayrıca teknik kadrolar yerine idari görevlere ve unvanlara puan verilmiş olması Yönetmeliğin özüne aykırı bir durum ortaya çıkarmıştır. Özellike ISO eğitimine katılmış olmanın kazandırdığı puan dikkat çekicidir. Çevre Denetimi Yönetmeliği ile puanlama yapılan 35 inci Madde dışında hiçbir bağlantısı olmamasına rağmen dört günlük bir prosedür eğitimine 35 puan verilirken 4 yıllık çevre mühendisliği teknik eğitimi puanlamaya dahil edilmemiştir. Yönetmeliğin 35. Maddesindeki puanlama sisteminin Bakanlık çalışanı meslektaşlarımızın aleyhine getirdiği haksız uygulamanın ortadan kaldırılması için 1. Fıkranın (a), (b) ve (d) bentlerinin iptal edilmesi gerekmektedir. Çevre yönetim birimi kurma, çevre görevlisi istihdam etme veya çevre yönetimi hizmeti alma süresi GEÇİCİ MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren bu Yönetmeliğin Ek 1 listesinde yer alan tesis veya faaliyetler en geç 18 ay içerisinde; bu Yönetmeliğin Ek 2 listesinde yer alan tesis veya faaliyetler ise en geç 24 ay içerisinde Çevre Yönetim Birimlerini kurar veya çevre görevlisi istihdam eder ya da çevre yönetimi hizmeti alırlar. Çevre Denetimi Yönetmeliği ilk defa tarihinde yayınlanmış olup faaliyet ve tesis sahipleri 7 yıldır bu konudaki yükümlülüklerinden haberdardır Sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun un 2 j Maddesi gereğince Çevreye olumsuz etkileri olan her türlü faaliyeti ülke bütününde izlemek ve denetlemek. Bakanlığın asli görevlerindendir. 21 Kasım 2008 tarihinde yayınlanan Yönetmelik 1 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe girmiş olmasına rağmen Geçici 1 inci Madde ile ayrıca ay arası süreler tanınmakta, bu süre içinde hiçbir denetim yapılmayacağı da ilan edilmiş olmaktadır. Bu düzenleme Anyasa ya, Çevre Kanunu na ve Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun a aykırıdır. Düzenlemede kamu yararı olmayıp ortaya çıkan yasal boşluk süresince çevreye verilebilecek zararlar geri dönüşü imkansız boyutlara ulaşabilir. Bu nedenle Yönetmelikteki GEÇİCİ MADDE 1 in iptal edilmesi gerekmektedir. 18

20 Çevre Denetiimii Yönetmelliiğii Çallıışma Grubu Oda Sicil No. Adı, Soyadı 122 Gonca SOĞANCI ÖLÇER 431 Dr. Ethem TORUNOĞLU 1084 Yılmaz KİLİM 1187 Çiğdem EREN (DAŞÇI) 1464 Sevinç KARAKAYA 1669 Korhan Y. ALTINDAL 2182 H.Esra YILDIRIM 3418 Mete Emre ERGÜÇLÜ 5251 Dicle ELDİLEYMİ 6356 Fatma Neslihan SÖNMEZ 19