BASIN AÇIKLAMALARI

Transkript

1 HASUDER HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ BASIN AÇIKLAMALARI Düzenleme Doç. Dr. Tacettin İnandı Arş. Gör. Dr. Ömer Alışkın Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD/HATAY Adres PK 16 Balgat PTT Merkez Müdürlüğü Çankaya Ankara

2 BASIN AÇIKLAMALARI HASUDER HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ Düzenleme Doç. Dr. Tacettin İnandı Arş. Gör. Dr. Ömer Alışkın Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD/HATAY Adres PK 16 Balgat PTT Merkez Müdürlüğü Çankaya Ankara 1

3 İçindekiler BASIN AÇIKLAMASI Halk Sağliği Uzmanlari Derneği (Hasuder Sağlik Personelinin Tam Gün Çalişmasina Dair Kanun Tasarisi İle İlgili Görüşü Sayfa No 4-5 İsrail, Filistin Halkının Yaşama Ve Sağlık Haklarını Ellerinden Alıyor! 5 Prof. Dr. Türkan Saylan ı Kaybetmenin Üzüntüsünü Duyuyoruz! 6 Türk Geriatri Derneği Ve Halk Sağlığı Uzmanları Derneği nden 1 Ekim 6-8 Uluslararası Yaşlılar Günü Nedeniyle Duyuru Yaşlılık Dönemini Sağlıklı Geçirmek Günümüzde Bir Ayrıcalıktır! Çocuk Haklarına Dair Sözleşme de Yaşama Hakkı Ve Aşılama 8-9 Domuz Gribi 9-10 Hekimler Uyarıyor Pandemik Grip Aşısına Karşı Güvensizlik Kaygı Verici Boyuttadır Genel Tuvaletlerde Pisuar Kullanımı Yaygınlaştırılmalı Hasuder in Zorunlu Hizmet Uygulamasıyla İlgili Görüşü Bağımsız Yargı Toplumsal Barışın Temel Koşullarındandır Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Bildirgesi Türkiye Bulaşıcı Hastalık Salgınlarına Gebe Bir Ülkedir Kadınlar En Az Üç Çocuk Doğursun Açıklaması Halk Sağlığı Uzmanları Türkiye deki Sağlık Politikalarının Da Gelecekte 28 Bir Kriz Yaşamasından Endişe Duymaktadır Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliğleri Ve Sevk Zinciri Tuzla Tersanelerindeki İş Kazaları Normal Ya Da Doğal Olarak Karşılanamaz Bir Reklam Konusunda Açıklama Mayıs Sigarasız Bir Dünya Günü Nedeniyle Basın Bildirisi Karadon Faciası İle İlgili Siyasilerin Ve Yöneticilerin Yaptıkları Açıklamalar Kabul Edilemez Danıştay'ın 4207 Sayılı Yasaya İlişkin Kararı Üzerine Görüşümüz Talep Ediyoruz Toplum Sağlığı Merkezleri Neden Azaltılıyor? Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Sonuç Bildirgesi: Eşitsizlikler Büyük Bir Tehdittir Ülkemizde Hıv/Aıds İnsan Hak Ve Özgürlükleri Yoksulluk Bitmeden Veremle Savaş Kazanılmış Sayılamaz Cep Telefonu Açıklaması Cüzzam Sağlık Bakanlığı Tarafından Açılması Hedeflenen Halk Sağlığı Sertifika Programı Halk Sağlığı Bilimine Zarar Verecektir. 14 Mart Tıp Bayramı Kutlama Mesajı 48 Performansa Dayalı Ödeme Sistemi Önemli Sorunlara Yol Açacaktır Nükleer Santral Kurmadan Önce İyi Düşünülmelidir İlaçların Yanlış Ve Uygunsuz Kullanımı Önlenemez İse Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele Güçleşecektir Epidemiyolojinin, Enfeksiyon Hastaliklari Ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanliğinin Da Yandali Haline Getirilmesi Hatali Bir Uygulamadir Kütahya da Yaşanan Olaya Süratle Ve Ciddiyetle Müdahale Edilmelidir, Aksi Halde Bir Felaket Doğabilir Dilovası Bölgesinde Çevre Kirliliği Ve Sağlık Sakıncaları Üzerine Başlayan

4 Tartışmanın Geldiği Nokta Kaygı Ve Rahatsızlık Vericidir 14. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Sonuç Bildirgesi Terör Yöntemi İle Sorun Çözmeye Çalışanları Kınıyoruz Deprem Sonrasında Başta Bulaşıcı Hastalıklar Olmak Üzere, Ruhsal Hastalıklar Ve Kazalarda Artış Görülebilir Ölümünün 21. Yıldönümünde Prof.Dr. Nusret H. Fişek Ülkemizde Hasta Sayısı Her Yıl Artış Gösteren Aıds, Önemli Bir Halk Sağlığı Sorunudur Engellilik Yaygın Bir Sorundur Baz İstasyonlarının Uzun Dönemdeki Sağlık Etkilerine Dair Kanıtlar Artıyor Türkiye Halk Sağlığı Kurumu ve Halk Sağlığı Müdürlükleri'nin Yapılandırılması Özenle Yapılmalıdır Hastalıklarla Mücadelede Çözümü Zor Bir Sorun: Damgalama Mart Kadınlar Gününde Kadınlara İlişkin Bazı Gerçekler Mart Tıp Bayramı 2012 yi Kutlarken Tarım Sağlığı Ve Güvenliği Sempozyumu Şanlıurfa da Gerçekleştiriliyor Tarım Sağlığı Ve Güvenliği Sempozyumu Sonuç Bildirgesi Ölüm Geliyorum Dedi, Geldi Emek Bayramınız Kutlu Olsun Okul Sağlığı Sonuç Bildirgesi Sanayinin İnsan Ve Çevre Sağlığına Etkileri Sempozyumu: Ergene Havzası Örneği Sonuç Bildirgesi Sezaryan Ve Kürtajı Yasaklamak Sorunlarımızı Çözmez, Zorlaştırır Herhangi Bir Tartışma Nedeni İle Bir Öğretim Üyesine Ceza Verilmesi 85 Kaygı Vericidir Evlerden Akan Suların Temiz Ve Yeterli Miktarda Olması Çok Önemlidir Ne Damacana İle Evlere Tu Taşımak, Ne De Evsel Su Artıma Cihazları Toplumsal Bir Çözüm Değildir Sabun Çok Önemli Bir Temizlik Maddesidir. Sabunda Bulunan Triklorosan İle İlgili Kaygılar Abartılmamalıdır. 3

5 HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ NİN (HASUDER) SAĞLIK PERSONELİNİN TAM GÜN ÇALIŞMASINA DAİR KANUN TASARISI İLE İLGİLİ GÖRÜŞÜ Sağlık Bakanlığı hekimlerin çalışma koşulları üzerinde bir kısım değişiklik yapmak üzere yasal düzenlemeler getirmektedir. Kamuoyunda Tam Gün olarak bilinen ve Bakanlar Kuruluna sunulan taslağa ilişkin görüşlerimizi paylaşmak istiyoruz. Çalışma süresi günlük 8, haftalık 40 saati aşmamalıdır. Çalışma Süresi: Bir sağlık çalışanın günlük çalışma süresinin 8 saat, haftalık ise 40 saat ile sınırlanması gerekmektedir. Aşırı çalışma süreleri (fazla mesaili, over time) ile sonlanacak düzenlemelere karşıdır. Radyasyona maruz kalanlarda bu süre daha da az olmalıdır. Bir hekimin tek bir kurumda çalışmasını benimsiyoruz. Çalıştığı Kurum Sayısı: Bir hekimin yalnızca bir kurumda çalışması esas olmalıdır. HASUDER hekimin ya kamuda ya da özelde çalışmasına ilke olarak olumlu bakmaktadır. Ancak bunun temel koşulu kamuda çalışan hekimlerin özlük haklarının özelde çalışanlarla kıyaslanabilir olmasıdır. Geri ödeme yöntemi temel olarak maaş olmalıdır. Ücret Politikası: Çalışanlara temel ödeme şeklinin maaş olması gerektiğini benimsemekteyiz. Ancak verilecek maaşın hekimin yaşam bugünkü oranlarda olduğu gibi açlıkla yoksulluk arasında olması kabul edilemez. Burada önemli bir iyileştirme kaçınılmazdır. Maaşın % 20 sini geçmeyecek oranlarda teşvik verilebilir ve özellikle bölge sağlık düzeyine bağlı performans ödemeleri kullanılabilir. Prim düşük miktarda, öncelikli alanlarda doğru biçimde kullanılabilir. HASUDER Prim ve teşviklerin sağlık çalışanı üzerinde baskı unsuru olarak kullanılmasına karşıdır. Sağlık çalışanları özelikle de hekimler üzerindeki her türlü baskı (para ve hata yapma korkusu da dahil olmak üzere) iyi hekimlik uygulamalarını olumsuz etkiler. Prim ve teşviklerdeki baskı hizmetlerde aşırı kullanım, gereksiz kullanım ya da kötüye kullanım gibi sonuçlar doğurabilir. Bakanlığın mevcut düzenlemesi bu niteliktedir. Yabancı hekim getirme çabaları gereksiz ve yararsızdır. HASUDER Türkiye de yabancı hekimlerin çalışmalarını gereksiz ve yararsız bir uygulama olarak görmektedir. Bu konuda temel sorun mevcut insan gücünün verimsiz kullanımıdır. Hekimlerin dağılımı dengesizdir ve öncelikli alanlarda da yetersiz olarak kullanılmaktadır. Taslak geri çekilmelidir. Bu taslak hazırlanırken hekimlerin görüşü yeterince alınmamıştır. Taslak mevcut pek çok olumsuzluğu daha da pekiştirecektir. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği Yasa taslağın geri çekilerek, başta konunun taraflarının yer aldığı, daha geniş bir katılımla yeniden düzenlenmesi taraftarıdır. 4

6 Saygılarımızla kamuoyuna duyurulur. İSRAİL, FİLİSTİN HALKININ YAŞAMA VE SAĞLIK HAKLARINI ELLERİNDEN ALIYOR! İsrail in Filistin halkına yönelik hava ve kara yoluyla yaptığı saldırı nedeniyle çok sayıda insan hayatını kaybetmiş; pek çok sayıda insanın yaşam yerleri yok edilmiştir. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesine göre her insan en temel insan hakkı olan yaşama hakkı na sahip iken; İsrail Hükümeti Filistin halkının yaşama hakkını elinden almakta; yaşayan halkın sağlık hakkı nı gasp etmektedir. Ülkelerin sosyal, ekonomik ve siyasi çıkarları için yaptıkları bu tür saldırılar, bir başka halkın ölmesine ve ülke olarak sosyal ve ekonomik gelişmesine engel olmaktadır. Bugün, dünyada olan 1000 ölümden 6 sı savaş nedeniyle olmaktadır ve savaş bütün ölüm nedenleri arasında 30. sırada yer almaktadır. Ortadoğu ülkelerinin de yer aldığı Doğu Akdeniz Bölgesi nde ise maalesef her 100 ölümden birisi savaş nedeniyledir ve savaşlar tüm ölümler içinde 18. sırada yer almaktadır. Savaşlar öldürmekle kalmaz, çevre kirliliği, yoksullaşma, göç, sakatlık gibi pek çok sosyal ve ekonomik sorunlara da neden olur. Ne yazık ki savaşlar ve sonuçları önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. Bu nedenle barış, sağlık için ön koşullardan biridir. Bugün, İsrail de bölgedeki siyasi, ekonomik ve sosyal hedeflerine ulaşmak adına Filistin de genç, yaşlı, çocuk, kadın, erkek ayrımı yapmaksızın yüzlerce kişinin ölmesine ve binlerce kişinin yaralanmasına neden olmaktadır. Bölgede ve dünyada kınamalar devam etmesine karşılık İsrail bu saldırıyı devam ettirmektedir. İsrail in bu insanlık dışı saldırısının bir an önce Birleşmiş Milletler tarafından durdurulması gerektiğine inanmaktayız. Filistin halkının da korunmasına, yaralarının onarılmasına ilişkin acil yardım müdahalelerine ulaşmasının ivedilikle sağlanması gerekmektedir. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği olarak; toplumun yaşama ve sağlık haklarına yönelik yapılan her türlü baskı ve saldırının önlenmesinin gerekliliğine inanmaktayız. Sorunların çözümünde savaşın bir yöntem olarak kullanılmaktan çıkartılmasını diliyoruz. Ortaya çıkan savaşların da bir an önce durdurulması için, uluslar arası toplumun mutlaka daha etkin yollar bulunması gerektiğini savunmaktayız. Bu olaylardan dolayı İsrail hükümetini şiddetle kınıyoruz. Türkiye yi ve dünyayı bu olayların durdurulması için daha etkin olmaya davet ediyoruz. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği Yönetim Kurulu 5

7 PROF. DR. TÜRKAN SAYLAN I KAYBETMENİN ÜZÜNTÜSÜNÜ DUYUYORUZ! Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Genel Başkanı Türkan Saylan ülkemizde az sayıda örneği bulunan idealist, toplumcu, aydınlanmacı, mücadeleci, laik, demokrat, gerçek bir bilim insanıydı. Ülkemizde, kadın, sağlık ve eğitim gibi yaşamsal önemi olan toplumsal sorunalanlarında yaptığı çalışmalarla, dışlanmışların, yok sayılanların, en yoksulların insan hakları için, kararlılıkla mücadele etti, bunu da sivil bir toplum örgütü kurarak örgütlü bir şekilde yaptı de İstanbul da doğan Dr. Saylan, 1963 te İstanbul Tıp Fakültesi nden mezun olduktan sonra, 1968 de Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanlığını almıştır de İngiltere de eğitim görmüş, 1972 de doçent, 1977 de profesör olmuştur de İstanbul Üniversitesi Dermatoloji Anabilim Dalı Başkanı olan Prof. Saylan Lepra (cüzzam) çalışmalarına 1976 da başlamış, bu amaçla Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı'nı kurmuştur. Dünya Sağlık Örgütü'nün Lepra Danışmanı, Uluslararası Lepra Birliği (ILU) kurucu üyesi ve başkan yardımcısıdır. 1986'da "Uluslararası Gandhi Ödülü"nü almıştır yılları arasında İstanbul Tıp Fakültesi Lepra Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü'nü yürütmüştür yılında YÖK üyeliğine getirilmiş ve 2006 yılına kadar bu kurulda görev yapmıştır yılları arasında Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Kurulu üyeliği yapmış ve yaşamının sonuna kadar İstanbul İl İnsan Hakları Kurulu üyeliği görevini sürdürmüştür. Prof. Dr. Türkan Saylan, 1989 yılında kurulan Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği nin kuruluşuna katılmış olup, yaşamının sonuna kadar Genel Başkanlığı nı sürdürmüştür da oluşan Öğretim Üyeleri Derneği nin kurucusu ve üyesi olup, ilk dönem II. Başkanlığını yapmıştır. Yaptığı çalışmalarıyla ulusal ve uluslararası birçok kuruluştan çeşitli ödüller almış, çok çeşitli mesleki ve sosyal derneklere üye olmuştur. 50'si yabancı dergilerde, 185'i yerli dergilerde yayınlanmış tıbbi, 160'ı basında yer almış daha çok sosyal veya siyasal içerikli makaleler olmak üzere 395 yayını mevcuttur. Ayrıca dermatolojide iki kitabı basılmıştır. Prof. Saylan toplumsal sorunlara duyarlı binlerce doktor ve sağlıkçı yetiştirdi, araştırmalar yaptı. Prof. Saylan, lepra alanında ülke çapında yaptığı çalışmalar ve sağlığın önemli belirleyicilerinden olan eğitim alanında, özellikle de kız çocuklarının eğitimi konusundaki özverili çalışmaları nedeniyle bir halk sağlığı çalışanı olarak ülkemiz tarihinde onurlu bir yere sahiptir. Aydınlık düşüncenin öncüsü Prof. Saylan ın yakın çalışma arkadaşlarına ve Türkiye'ye baş sağlığı diliyoruz. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği TÜRK GERİATRİ DERNEĞİ VE HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ NDEN 1 EKİM ULUSLARARASI YAŞLILAR GÜNÜ NEDENİYLE DUYURU YAŞLILIK DÖNEMİNİ SAĞLIKLI GEÇİRMEK GÜNÜMÜZDE BİR AYRICALIKTIR! Dünyada 1 Ekim tarihi ULUSLARARASI YAŞLILAR GÜNÜ olarak kutlanmaktadır. Bu bağlamda her yıl çeşitli etkinlikler aracılığıyla yaşlılık döneminin önemi, bu dönemde görülen sorunlar ve çözüm önerileri kamuoyu ile paylaşılmaktadır. 6

8 Dünya Sağlık Örgütü Yaşlılığı 65 yaşından sonraki dönem olarak tanımlanmaktadır. Birleşmiş Milletler e göre, 60 yaş ve üzeri grubun da yaşlı olarak kabul edilebildiği bilinmektedir. Yaşlı nüfusun artışı, gelişmişlik göstergesi olarak kabul edilmekte iken, günümüzde az gelişmiş ve gelişmekte olan toplumların yaşlı nüfusu da artma eğilimindedir. Bugün Dünyada yaklaşık 600 milyon kişinin 60 yaş ve üzerinde olduğu ifade edilmektedir. Bu rakamın 2025 yılında 1,2 milyara ve 2050 yılında da yaklaşık iki milyara ulaşacağı tahmin edilmektedir. Üstelik yaşlıların çoğunluğunun gelişmekte olan ülkelerde yaşayacağı öngörülmektedir. Türkiye de halen beş milyon kişi 65 yaş ve üzerindedir. Halen yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki payının % 4-7 olduğu olgun toplum niteliğinde olan ülkemizin, yakın bir gelecekte yaşlı toplum (yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki payının %7 nin üzerinde olduğu toplum) olacağı bilinmektedir. Yaşlılık Döneminin Bazı Önemli Özellikleri Yaşlılık döneminde fiziksel ve bilişsel kapasite azalır. Kalp ve damar hastalıkları, inme, kanser, kas ve iskelet sistemi hastalıkları (kemik erimesi, kireçlenme, ağrı), görme ve işitme kaybı, düşme, istismar ve ihmal gibi sorunlar bu dönemde sık görülür. Yaşlılara yönelik sağlık hizmetleri SÜREKLİ, EŞİT, ULAŞILABİLİR ve ÜCRETSİZ olarak sunulmalıdır. 1 EKİM 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SSGSS) Kanunu nun sosyal sigortalar açısından getirdiği en önemli değişiklik ve hak kaybı, yaşlılık aylığının hak edilmesi ve hesaplanması (emeklilik hakları) konusu ile ilgilidir. Yasa emekliliği daha geç, daha güç hale getirirken emekli ve hak sahibi aylıklarında ise ciddi kayıplar yaşanmasına yol açmaktadır. 1. Yaşlılık dönemi kimi toplumlarda AYRIMCILIK yaşanan bir dönem olabilmektedir. Bu ayrımcılık toplumda çoğunlukla sağlık, ekonomik ve sosyal alanlarda gerçekleşmektedir. SSGSS Kanunu na göre emeklilik yaşının yükseltilmesinin yaratacağı en önemli sorunlardan biri yaşlı işçilerin işten çıkarılması ve yaşlı işsizliği olacaktır. Yaşlanan işçilerin ağır çalışma koşullarına sahip sektörlerde çalışmaları fiziksel ve biyolojik olarak güçleşecektir. Öte yandan işverenler yaşlı işçilerin yerine genç, ucuz ve daha yoğun çalıştırabilecekleri işgücünü tercih edecektir. Bu durum yeni bir yaşlı kuşak işsiz dalgası yaratacak ve bu yaşlı kuşak işsizler güvencesiz ve formal olmayan sektörlere itilecektir. 2. Uluslararası deneyimler YERİNDE YAŞLANMA kavramını desteklemektedir. Yaşlılar bulundukları, alıştıkları sosyal çevrelerinde yaşlanabilmelidir. 3. Yaşlılara yönelik farklı hizmet modelleri entegre bir biçimde geliştirilmelidir: barınmaya ilişkin hizmetler (korumalı meskenler, huzurevleri, vb), gündüz bakımı ve destek hizmetleri (gündüz bakımevleri, yaşlı dayanışma merkezleri, vb) boş zamanların değerlendirilmesine yönelik hizmetler, çalışma yaşamı ve ekonomik sorunlara yönelik hizmetler 4. Yaşlılık dönemi, yaşlıların yaşamlarını ONURLU BİR ŞEKİLDE sürdürdükleri bir dönem olmalıdır. 5. Yaşlılık döneminde bireylerin her türlü üretime katkıda bulunmasına yönelik ortamlar yaratılmalıdır. Ancak bu sayede yaşlılar deneyimlerini ve birikimlerini kendilerinden sonraki kuşaklara aktarabilir. 7

9 6. Yaşlılık dönemi sorunlarının akılcı ve gerçekçi çözümü için, yaşlılık ile ilgili uluslar arası ve ulusal eylem planlarında açıkça ifade edildiği şekilde; EKİP ANLAYIŞI ile çalışmak gerekir. Sonuç olarak YAŞLANABİLEN toplumların yaşlılık dönemini sağlıklı ve üretken geçirebilmeleri için önlemlerin bütüncül, korunmanın öncelendiği, ekip anlayışının var olduğu güçlü,sürekli,denetlenebilen kamusal politikalara gereksinim vardır. Kamusal politikalar, ilgili sektörlerin desteği ile zenginleştirilmeli ve güçlendirilmelidir. Yararlanılan başlıca kaynaklar: 1. Erişim tarihi: 27 Eylül October:International Day of Older Persons. en/index.html.erişimtarihi:27eylül ement.erişim tarihi: 27 Eylül Sosyal Güvenlikte Hak Kaybı. Türk Tabipleri Birliği Yayınları, Birinci Baskı, 2008, s: 17,19. ÇOCUK HAKLARINA DAİR SÖZLEŞME DE YAŞAMA HAKKI VE AŞILAMA Çocuk Haklarına dair Sözleşmenin uluslararası onaya sunumun üzerinden 20 yıl geçti. Ülkemiz ise Çocuk Haklarına dair Sözleşmeyi 20 yıl önce imzalamış ve 4 Nisan 1995 tarihinde onaylamıştır. Çocuk Haklarına dair Sözleşmenin temel yaklaşımı; çocuklar arasında ayrım gözetmeme, çocukların yaşaması ve gelişmesinin sağlanması, her türlü karar ve uygulamadan çocuğun yüksek yararının öncelenmesi ve çocukların kararlara ve olaylara katılımlarının sağlanmasıdır. Bugün ülkemizde pandemik grip salgını ile karşı karşıya bulunmaktayız. Pandemik grip virüsünün yayılma hızının ve toplumda virüse karşı duyarlılığının yüksek olması nedeniyle, salgının ülkemizde geniş kitleleri etkileyeceği beklenmektedir. Ülkemizde 16 Kasım 2009 tarihine kadar ölen 73 pandemik grip vakasının 27 si 14 yaşın altında olan çocuklardır. Bu çocukların bir kısmının ise ek olarak kronik hastalığı bulunmaktadır. Pandemik grip maalesef ölümcül sonuçlara neden olabilen bir hastalıktır. Hastalığa yakalanan 1000 vakadan birinin ölme riski bulunmaktadır. Ülkemizde pandemik gribe karşı yapılan müdahaleler arasında kişisel hijyen davranışlarına uyma, aşılama, hasta olan kişilerin sağlam kişilerden ayrılması ve tedavi edilmesi yer almaktadır. Genel halk sağlığı yaklaşımı içinde bir hastalığa karşı korunmada en etkili yolun tercih edilmesi gerekmektedir. Pandemik grip hastalığına karşı korunmada en etkili yol halen mevcut olan aşı iledir. 8

10 Her çocuğun yaşama hakkı bulunmaktadır. Çocuklarımızı aşı ile korunulabilen bir hastalıktan koruma şansımız bulunmaktadır. Ayrıca, aşılama ile sadece kendi çocuğumuzu değil, onun arkadaşlarını da bu hastalığa karşı korumaktayız. Çocuğumuzun sağlığı hakkında yaşama hakkı çerçevesinde karar vermemiz gerekmektedir. Çocuğumuzun aşı olmaması kararını alırken çocuğumuzu ölüme neden olabilecek bir hastalığa yakalanma riski ile karşı karşıya bıraktığımız gerçeğini unutmamalıyız. Aileler olarak hastalığın seyri ve ölümcül olma riski ile aşının yaratabileceği sorunlarının karşılaştırmasını yetkili kurumlardan öğrenerek çocuğumuzun aşı olması kararını vermeliyiz. Çocuklarımızın yaşama haklarını kullanabilmeleri için onlarla ilgili kararlarımızı bilimsel kanıta dayalı olarak almalıyız. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği Prof. Dr. Hilal Özcebe (Yk Başkanı) DOMUZ GRİBİ Dünya ölçeğinde salgın olarak nitelenen İnfuluenza A(H1N1) (Domuz gribi) vaka sayıları mevsimsel özellikleriyle beklenen artışı gerçekleştirmeye başlamış ve gündemde önemli bir yer işgal etmeye başlamıştır. Bilindiği gibi; Ülkemizde herkesin hayatını bedenen, ruhen ve sosyal bakımdan tam iyilik hali içinde sürdürmesini sağlamak için fert ve toplum sağlığını korumak ve bu amaçla ülkeyi kapsayan plan ve programlar yapmak, uygulamak ve uygulatmak, her türlü tedbiri almak, gerekli teşkilatı kurmak ve kurdurmak, bulaşıcı, salgın ve sosyal hastalıklarla savaşarak koruyucu, tedavi edici hekimlik ve rehabilitasyon hizmetlerini yapmakla görevli bakanlık Sağlık Bakanlığıdır. Salgın yönetimi sürecinde bilimsel dayanakları olmayan kuşkuların yayımı sonradan düzeltilse bile halkın sağlığına zarar verme potansiyeline sahiptir. İlgililer açıklamalarında kanıta dayalı bilimsel bilgilere göre sorumluca davranmalıdır. Salgına karşı Ulusal Faaliyet Planı çerçevesinde önlemlerin alınmakta olduğunu izlemekteyiz. Salgında korunma önemlerinden biri de aşılamadır. Ülkemizin aşı üretim kapasitesi 1980 lerin sonuna kadar vardı. Ne yazık ki aşı üretilmemesi için bilimsel bir neden olmamasına karşın, ülkemizde aşı üretilmemektedir. Gereksinimimizi dışarıdan karşılamaktayız. Bu da dışarıdan sağlanan aşı ile ilgili soru işaretlerine yol açmaktadır. Aşılar insanlık yararına etkinliği saptanmış materyallerdir. Aşı üretimi Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından lisans verilen firmalar tarafından yapılmaktadır. Pandemik A(H1N1) aşı üretimi de DSÖ nün lisans verdiği firmalar tarafından yapılmaktadır. Yaklaşık altı ay önce başlayan pandemik aşı üretimi, mevsimsel grip aşıları için geliştirilen üretim aşamaları, üretim kalite testleri ve salınım prosedürlerine benzer yürütülmektedir. Ön çalışmalar, üretilen pandemik grip aşılarının mevsimsel grip aşıları ile benzer etki ve yan etkilere sahip oladuğunu göstermektedir. En sık gözlenen yan etkilerin enjeksiyon yerinde kızarıklık, ağrı ve şişlik olduğu, ayrıca ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, eklem ağrısı gibi sistemik yan etkilerin de olabilecegi bildirilmektedir. Hafif ve orta düzeydeki bu yan etkiler aşı yapıldıktan sonraki bir 9

11 iki gün içinde kendiliğinden geçmektedir. Bu nedenlerle, DSÖ onaylı olan ve dünyada kullanılan diğer aşılarda olduğu gibi, pandemik A(H1N1) aşısı da ülkemizde Pandemik İnfluenza Ulusal Faaliyet Planında belirlenmiş hedef gruba güvenle kullanılabilir. Aşılama her ne kadar önemli bir halk sağlığı girişimi ise de, diğer (sık sık el yıkama, virüs yayılımını önleyecek biçimde ağzı kapatarak hapşırma, cerrahi maske kullanma, öpüşme, tokalaşmadan kaçınma, kişiler arası iletişimde 1 metre güvenli alan bırakma, hasta iken işeokula gitmeme gibi) koruma önlemleriyle beraber hastaların sağlık hizmetine ve ilaca ulaşmaları da sağlanmalıdır. Başta aşı olmak üzere dünyayı saran bu salgın ile ilgili girişimlerin herkese eşit, hakkaniyete uygun bir biçimde ulaştırılması, hizmete ve ilaca erişimin yurttaşlarımızın soyoekenomik, coğrafi yerleşim ya da başka bir özelliklerinden dolayı olumsuz etkilenmemesi konusunda önlemler alınmalıdır. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) bu süreçte yurttaşlarımızın sağlığının korunması, geliştirilmesi ve varolan salgının kontrol altına alınabilmesi için Sağlık Bakanlığına destek olmak istek ve çabasındadır. Kamuoyuna saygı ile duyurulur. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği HEKİMLER UYARIYOR TBMM gündeminde olan, kamuoyunda "Tam Gün" ve "Kamu Hastane Birlikleri" olarak bilinen yasa tasarıları, ne halkımıza ne de hekimlere olumlu bir kazanım getirmektedir. Aksine, bu tasarıların yasalaşması durumunda, Bakanlığa bağlı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri ile Tıp Fakülteleri Hastaneleri başta olmak üzere, sağlık ortamında telafisi mümkün olmayan sakıncalar doğacaktır: Hastane gelirlerinin artırılması temel hedef olurken, nitelikli hasta bakımı, eğitim ve araştırma bugünkünden daha da geri plana itilecek; Zor ve zaman harcanması gereken hastalardan uzak durularak, sadece "bakılan" hasta sayısının artırılmasına çalışılacak; Öğretim üyesinden sağlık ocağı hekimine tüm sağlık çalışanları, emekliliğe yansımayan düşük bir temel ücrete mahkum edilerek, daha fazla hasta bakıp daha fazla kazanç elde etmeye yönlendirilecektir. Sonuç olarak da, verilen sağlık hizmeti her alanda giderek kötüleşecektir. Aşağıda imzası olan tabip odaları ve uzmanlık dernekleri olarak, Hükümetten; Halkımızın sağlığına zararı olacak bu yasa tasarılarının geri çekilmesini; Hekimlerden taşeron işçilere, kamu-özel ayrımı olmaksızın bütün sağlık çalışanlarının, iş güvencesi başta olmak üzere, özlük haklarının kalıcı bir şekilde düzeltilmesini; 10

12 Hekimlerimizin ve sağlık çalışanlarının, iyi ve nitelikli hizmet üretecekleri, işsizlik kaygısı duymayacakları ve emekliliklerinde geçinebilecekleri düzenlemelerin acilen yapılmasını talep ediyoruz. Bu konuda yapılacaklar, hükümetin halkın sağlığına verdiği önemin de bir göstergesi olacaktır. Kamuoyuna saygı ile duyurulur. Adli Tıp Uzmanları Derneği Çocuk Acil Tıp ve Yoğun Bakım Derneği Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği Deri ve Zührevi Hastalıklar Derneği Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Geriatri ve Gerontoloji Derneği Göğüs Kalp Damar Anestezi ve Yoğun Bakım Derneği Halk Sağlığı Uzmanları Derneği Havacılık Tıbbı Derneği Hemaferezis Derneği Klinik Biyokimya Uzmanları Derneği Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği Meme Hastalıkları Dernekleri Federasyonu Patoloji Dernekleri Federasyonu Pratisyen Hekimlik Derneği Rejyonel Anestezi Derneği Romatoloji Araştırma ve Eğitim Derneği Sualtı ve Hiperbarik Tıp Derneği Tıbbi Onkoloji Derneği Tıbbi Ultrasonografi Derneği Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Derneği Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği Türk Ağrı (Algoloji) Derneği Türk Androloji Derneği Türk Biyokimya Derneği Türk Cerrahi Derneği Türk Dermatoloji Derneği Türk Farmakoloji Derneği Türk Fizyolojik Bilimler Derneği Türk Gastroenteroloji Derneği Türk Geriatri Derneği Türk Göğüs Cerrahisi Derneği Türk Histoloji ve Embriyoloji Derneği Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği Türk Kaplıca Tıbbı ve Balneoloji Derneği Türk Klinik Biyokimya Derneği 11

13 Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği Türk Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği Türk Manyetik Rezonans Derneği Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Türk Nefroloji Derneği Türk Nöroloji Derneği Türk Nöroradyoloji Derneği Türk Oftalmoloji Derneği Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği Türk Pediatri Kurumu Derneği Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Türk Pediatrik Onkoloji Grubu Türk Pediyatrik Kardiyoloji Derneği Türk Perinatoloji Derneği Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği Türk Radyoloji Derneği Türk Rinoloji Derneği Türk Tıbbi Rehabilitasyon Kurumu Derneği Türk Toraks Derneği Türk Üroloji Derneği Türk Yoğun Bakım Derneği Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği Türkiye Biyoetik Derneği Türkiye Çocuk Cerrahisi Derneği Türkiye Çocuk Nörolojisi Derneği Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzman Hekimleri Derneği Türkiye Klinik Nörofizyoloji EEG-EMG Derneği Türkiye Milli Pediatri Derneği Türkiye Nükleer Tıp Derneği Türkiye Psikiyatri Derneği Türkiye Romatizma Araştırma ve Savaş Derneği Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Türkiye Spor Hekimleri Derneği Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Adana Tabip Odası Adıyaman Tabip Odası Afyonkarahisar Tabip Odası Ağrı Tabip Odası Aksaray Tabip Odası Amasya Tabip Odası Ankara Tabip Odası Antalya Tabip Odası Aydın Tabip Odası Balıkesir Tabip Odası Bartın Tabip Odası 12

14 Batman Tabip Odası Bilecik Tabip Odası Bitlis Tabip Odası Bolu Tabip Odası Bursa Tabip Odası Çanakkale Tabip Odası Çorum Tabip Odası Denizli Tabip Odası Diyarbakır Tabip Odası Edirne Tabip Odası Elazığ Tabip Odası Erzurum Tabip Odası Eskişehir Tabip Odası Gaziantep Tabip Odası Giresun Tabip Odası Hatay Tabip Odası Isparta Tabip Odası İstanbul Tabip Odası İzmir Tabip Odası Kahramanmaraş Tabip Odası Karabük Tabip Odası Karaman Tabip Odası Kastamonu Tabip Odası Kayseri Tabip Odası Kırıkkale Tabip Odası Kırklareli Tabip Odası Kırşehir Tabip Odası Kocaeli Tabip Odası Konya Tabip Odası Kütahya Tabip Odası Malatya Tabip Odası Manisa Tabip Odası Mardin Tabip Odası Mersin Tabip Odası Muğla Tabip Odası Muş Tabip Odası Nevşehir Tabip Odası Niğde Tabip Odası Ordu Tabip Odası Rize Tabip Odası Sakarya Tabip Odası Samsun Tabip Odası Siirt Tabip Odası Sinop Tabip Odası Şanlıurfa Tabip Odası Şırnak Tabip Odası Tekirdağ Tabip Odası 13

15 Tokat Tabip Odası Trabzon Tabip Odası Uşak Tabip Odası Van Tabip Odası Yozgat Tabip Odası Zonguldak Tabip Odası Türk Tabipleri Birliği PANDEMİK GRİP AŞISINA KARŞI GÜVENSİZLİK KAYGI VERİCİ BOYUTTADIR Ebeveynlerin %95 i Çocuklarına Aşı Yaptırmak İstemiyor... A(H1N1) Grip Pandemisi (Domuz gribi) kuzey yarım küre ve ülkemizde tüm hızıyla sürmektedir. Ülkemizde ilk A(H1N1) grip vakasının 17 Mayıs 2009, ilk ölümün de 24 Ekim 2009 tarihinde olduğu rapor edildi. Bu güne kadar (14 Aralık 2009) ülkemizde 415 ölüm rapor edildi. Ölenlerin %75 inin 50 yaş altında olduğu bildirilmektedir. Rapor edilen ölüm sayılarının her gün artarak devam edeceği beklenmektedir. Günümüzde bulaşıcı hastalıklara karşı korunmada ve bu hastalıkların kontrolünde bağışıklama çalışmaları en etkili sağlık hizmetidir. Çiçek hastalığının eradikasyonu, çocuk felci, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, tetanoz, difteri, boğmaca gibi hastalıkların kontrol altına alınabilmesi aşı ile sağlanabilmiştir. Bugüne kadar ülkemizde de bu hastalıklara karşı milyonlarca doz aşı uygulanmış ve yüz binlerce çocuğumuzun sakat kalması ve ölümü önlenmiştir. Pandemik grip virüsünün toplumda yayılmaya başlaması üzerine, Dünya Sağlık Örgütünün lisans verdiği firmalar tarafından aşı üretilmesine başlanmıştır. Ekim ayının ortalarında üretilen ve ülkemize de gelmeye başlayan pandemik grip aşıları, bu güne kadar dünya da 65 milyondan fazla kişiye yapılmıştır. Elde edilen geri bildirimlerden pandemik grip aşısının etkili, güvenli ve beklendiği düzeyde yan etkilere sahip olduğu rapor edilmektedir. Pandemik grip aşısının ülkemize gelişi ve yapılması sürecinde, pandemik grip aşısı üzerine yazılı ve görsel basında çıkan haberler, başbakan ve bazı bakanların aşı karşıtı söylemleri toplumda pandemik grip aşısına karşı bir güvensizliğin gelişmesine neden olmuştur. Okullarda öğrencilerin %90 dan fazlasına ebeveylerin aşı yaptırmak istememesi, bu güvensizliğin somut bir göstergesidir. Ülkemizde yazılı ve görsel medyada pandemik grip aşısı üzerine yapılan tartışmalar pandemik grip aşısı uygulanmasına direnç oluştururken, diğer yandan genişletilmiş bağışıklama programı çerçevesinde yapılan aşılara karşı da olumsuz bir hava oluşturmaktadır. Bulaşıcı hastalıklara karşı korunmada en etkili sağlık hizmeti olan aşılara karşı en ufak bir güvensizliğin yaratılması, toplumda telafisi güç sorunlara neden olabilir. Sonuç olarak; Gerekli önlemler alınmaz ise ölümlerdeki artış kaçınılmazdır. Pandemik gribe karşı en duyarlı grubu oluşturan okul çağındaki çocuklara ve risk grubundaki diğer 14

16 kişilere aşı yapılabilmesi için, toplum liderleri ve yöneticilerinin sorumlu davranması, konu ile ilgili elde edilen bilimsel bilgilere göre hareket etmesi gerekmektedir. Yazılı ve görsel medyada pandemik grip aşısı ve diğer aşılara karşı güvensizlik yaratacak haber ve açıklamalardan kaçınılmalıdır. Domuz gribinde elimizdeki en etkili korunma aracı aşıdır. Aşılar hayat kurtarıcıdır. Yerel ve yaygın medya toplumu bilgilendirmede etkin bir şekilde kullanılmalıdır. Bu konuda Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) her türlü katkıyı ve desteği vermeye hazırdır. Kamuoyuna duyurulur... Halk Sağlığı Uzmanları Derneği Bulaşıcı Hastalıklar Önlem Grubu GENEL TUVALETLERDE PİSUAR KULLANIMI YAYGINLAŞTIRILMALI Tuvalet temel işlev olarak insan dışkı ve idrarının atılmasını sağlayan kapalı yere veya odaya verilen genel addır. Modern tuvaletlerde insan ihtiyaçlarını gidermeye yarayacak ve atıkları kanalizasyon sistemine ulaştıracak temel sıhhi gereçler, helâ taşı, klozet ve pisuarlardır. Ülkemizde helâ taşı bulunan tuvaletler alaturka, klozet bulunan tuvaletler ise alafranga olarak bilinmektedir. Şu an yaygın olarak kullanılan modern tuvalet 1596 yılında Sir J.Harington tarafından tasarlanmıştır. Pisuarlar genel erkek tuvaletlerinde kullanılırlar. Kullanım yerleri arasında genel tuvaletler,okullar, bürolar, alışveriş merkezleri, fabrikalar sayılabilir. Pisuar dizilimi genel olarak iki şekilde olmaktadır: 1. Sıra Pisuarlar: Bunlar oluk, arka duvar ve ara perdelerden oluşur. Malzeme emaye çölik veya seramiktir. Kolay temizlenebilen özellikte olmalıdır. Seramik pisuarlar tercih edilmelidir. Sıra pisuarlar hijyen açısından iyi olmasa da, az su kullanılarak yıkanabilme özelliğine sahiptirler. 2. Çanak Pisuar: Seramik çanak ve kendinden form verilmiş emmeli sifondan oluşur. Konfor ve su tasarrufu açısından tercih edilmektedir. Su Tüketimi Açısından Bakış: Özellikle son 20 yıl içinde, artan dünya nüfusu ve bunun sonucu artan su talebi, küresel bir su krizini gündeme getirmiştir. Dünya nüfusu 19. yüzyıla oranla üç kat artmasına rağmen, su kaynaklarının kullanımının altı kat arttığı belirlenmiştir. Bir insanın biyolojik ve yaşamsal asgari su tüketimi 25 litredir. Ancak çağdaş yaşamın bir günlük ortalama su tüketim standardı 150 litre olarak kabul edilmektedir. Dünya ülkelerinde değişken olan bu miktar, Türkiye de ise kişi başına günlük 111 litredir.devlet Su İşleri verilerine göre, 2030 yılında 80 milyon nüfusa ulaşacak Türkiye nin kişi başına 1100 m3 kullanılabilir su miktarı ile su sıkıntısı çeken bir ülke konumuna gelecektir. Buna göre 2050 ya da 2100 yılında Türkiye yi çok ciddi bir su krizi mücadelesi beklemektedir. Bu tehlikeyi en aza indirmek için, su kaynaklarımız çok dikkatli yönetilmelidir. Bütün bu bilgiler ışığında tuvaletlerde su tasarrufu yapan ve daha sağlıklı sistemlerin kullanılması halk sağlığı açısından önem taşımaktadır. Umumi tuvaletlerde pisuar kullanımı su tüketimini azaltmaktadır. Bu nedenle toplumların değişen çevre koşullarına uyum sağlamak üzere kültürel ve dinsel kökenli alışkanlıklarını da 15

17 dönüştürebilmeleri gerekmektedir. Birçok İslam toplumunda daha sağlıklı olması ve yarı yarıya su tasarrufu yapabilmesi açısından modern pisuarların kullanımı yaygınlaşmaktadır. Yapılan birçok araştırmada alaturka tuvaletlerin pisuar sistemine göre iki katı fazla su tükettiği bildirilmektedir. Pisuar Hijyeninin Sağlanması Dünya Tuvalet Örgütü ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı'na göre, dünyada 2 milyardan fazla kişi tuvalet kullanma hakkından yoksun yaşamına devam etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü nün araştırmasına göre de her yıl iki milyon insanın ishal gibi tehlikeli barsak hastalıkları nedeniyle yaşamını yitirmekte bunun da AIDS hastalığına yakalananlardan dört kat daha fazla olduğuna dikkat çekilmektedir. Bu nedenle pisuarlarda hijyen kurallarına uyarak temizlik yapılması gereklidir. pisuar temizliği gerekli olan su miktarı 3 ila 6 litre mertebesindedir. Pisuarlarda yıkama sırasında oluşan su sıçraması rahatsız edicidir. Bu nedenle üstten yıkamalı pisuar kullanılması halinde, su yüzeyden akacağı için hem temizlik daha iyi yapılır, hem de pisuradna etrafa sıçrama olmaz.toplu yaşanan yerlerde pisuarların varlığı pisuar başına düşen kişi sayısını azalmasını sağlamasına ve hijyenik tuvalet ortamının sağlanmasına katkıda bulunmaktadır. Yöneticilerin pisuarlar konusunda bilimsel verilere dayanmayan yaklaşım tarzlarına sahip olması ise toplum sağlığı açısından risk oluşturmaktadır. Bu nedenle ülkemizde toplu yaşam yerlerinde gerek hijyeni sağlayabilmek gerekse su tasarrufunu sağlanmasında pisuar kullanımının yaygınlaştırılması gerekmektedir. Kaynaklar: Halk Sağlığı Uzmanları Derneği 1. Ling, D. Squat Toilets Where Can They Still Be Found? (2007) (Online) Available: Where-Can-They-Still-Be Found?&id= Cited 2008 Nov Pelvic Floor Prolapse, What Every Woman Needs to Know And Act Upon (2008) Toilet Related Ailment. (On-line) Available: floor-prolapse.html. Cited 2008 Dec Toilet, Background (2008) Answers.com. (On-line) Available: Dec Güler,Ç.(ed);Sağlık boyutuyla ergonomi; Palme yayıncılık, Ankara, Ling, D. Squat Toilets Where Can They Still Be Found? (2007) (Online) Available: Where-Can-They-Still-Be Found?&id= Cited 2008 Nov Avoid squatting to protect your knee (2008, November) Evergreen Bangla Health. (On-line) Available: knee/. Cited 2008 Nov

18 8. Riesenman, S. Frequent Squatting May Lead to Osteoarthritis. 2004) Knee1 News: Feature Story. (On-line) Available: Cited 2008 Dec 9. World Toilet Day Recognizes 2.5 Billion People Without Proper Sanitation (2008) Media Center, Natural Resources Defense Council (On-line) Available: Cited 2008 Nov 27. HASUDER İN ZORUNLU HİZMET UYGULAMASIYLA İLGİLİ GÖRÜŞÜ Sağlık Bakanlığı tarafından 25 Ağustos 1981 de yürürlüğe giren 2514 sayılı bazı sağlık personelinin devlet hizmeti yükümlülüğüne dair yasa ile bazı sağlık personeline devlet hizmeti yükümlülüğü getirilmiş ve bu yasa tarihine kadar sadece hekimleri kapsayarak 22 yıl uygulanmıştır tarihinde yürürlüğe giren 4924 sayılı kanun (Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun) ile 2514 sayılı kanun yürürlükten kaldırılmış ve zorunlu hizmet uygulamasına son verilmiştir. AKP Hükümeti bu kanunla mecburi hizmetin yerine Sözleşmeli İş Güvencesiz Çalışma öneren bir düzenleme getirmiştir. Bu şekilde, Sağlık Bakanlığı tarafından hekimler, 657 sayılı yasaya tabi memur kadrosu yerine, iş güvencesi ve özlük hakları yönünden olumsuz düzenlemelere sahip olan sözleşmeli personel olarak çalışmaya zorlanmışlar; hekimler görece ücret yüksek de olsa bu statüde çalışmak istememişlerdir. Sonuç olarak, iş güvencesiz olarak çalışacak yeterince hekim bulunamamıştır. Bu olumsuz uygulamadan sonra, hükümet yine yanlış bir adım atarak hekimlere mecburi hizmet uygulamasını başlatmıştır. Daha iki yıl önce hekimlerin yurt sathında dengeli ve adil dağılımının zorlamalarla sağlanamayacağı nı belirterek mecburi hizmeti kaldıran hükümetin bu uygulamayı başlatması kendisiyle çelişmektedir gün ve sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5371 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, Sağlık Personelinin Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanun, Devlet Memurları Kanunu ve Tababet ve Şuabatı San atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun ile Sağlık Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa eklenen ek madde 3, 4, 5 ve 6. madde ile zorunlu hizmet uygulaması yeniden getirilmiştir. Hayata geçirilmeye çalışılan mecburi hizmet yasası, hekimlere aldıkları uzun eğitimin sonrasında ve özverili çalışmalarından dolayı bir ceza niteliğindedir. Getirilen yasa ile ortaya konmaya çalışılan çözümler ülkenin sağlık sorunlarını çözmekten uzaktır. Öncelikle, yasada yer alan altı değişik gelişmişlik seviyesindeki bölge arasındaki eşitsizliği çözmek için buralara zorla hekim göndermekten başka bir plan yapılmamaktadır. Hekim gönderilen yerlerde sağlık hizmeti verilmeye uygun bir altyapı hazırlanmamaktadır. Türkiye de hekim ve diğer sağlık çalışanlarının dengesiz dağılımı, sağlık hizmeti ile ilgili altyapı düzenlemelerinden bağımsız düşünülemez. Yıllarca sürdürülen mecburi hizmet yasası da sağlık hizmetinin ülkeye dengeli dağılımını sağlayamamıştır. Çünkü, sağlık hizmeti sadece hekimin varlığından ibaret değildir. Az gelişmiş bölgelerdeki eksiklikler giderilmez ise sorunlar devam edecektir. Hekimlere böyle bir devlet hizmeti yükümlülüğü getirilmesi; yerine getirilmemesi halinde hiçbir yerde mesleklerini yapamayacaklarına dair bir düzenlemeye yer verilmesi; yıllık izin süresinin bile 17

19 hizmet süresine dahil edilmemesi; Tıp Fakültesi mezuniyeti, uzmanlık eğitimi sonrası ve yan dal uzmanlık eğitimi sonrası olmak üzere üç kez ayrı ayrı devlet hizmeti yükümlülüğü getirilmesi adil olmayan bir uygulama olması yanı sıra hekimlerin bilimsel çalışmasını da engelleyen bir yaklaşımdır. Tüm bölgelere sağlık personeli gönderilmek isteniyorsa iş güvencesi korunmalı, çalışma koşulları düzeltilmeli, özlük hakları geliştirilmeli ve bu bölgelere sağlıkla ilgili yatırım yapılmalıdır. Sağlık Bakanlığı nın iki yıl önce eleştirerek kaldırdığı mecburi hizmet uygulamasının bugün geri dönmesi, bu alandaki çalışmaların ve hükümet politikalarının altyapıdan yoksun biçimde uygulandığının bir göstergesidir. Birinci ve ikinci basamak sağlık kuruluşlarında varolan ve mevcut uygulamalar ile giderek derinleşen sorunların yanı sıra; tıp fakültelerine talep edilenden çok daha fazla öğrenci alınması ve yeni tıp fakülteleri açılması ki bu, tıp fakültelerinde eğitim kalitesi ile ilgili sorunları doğurmaktadır; hekimlerin istihdam sorununu da büyüten bir yaklaşımdır. Bu alanda ortaya çıkan sorunlarla ilgili önerilerimiz şunlardır; Sağlık hizmetinin bir kamu görevi olduğu kabul edilmeli, sağlık personelinin iş güvencesi sağlanarak özlük hakları geliştirilmeli, sağlık personelinin adil ve demokratik bir şekilde haklarının korunması sağlanmalıdır. Tıp fakültelerindeki kontenjanlar kısıtlanmalı ve yeni tıp fakültesi açmak yerine eğitim kalitesi yükseltilmelidir. Ayrıca, halkın sağlığının korunması ve geliştirilmesi için sağlık hizmetlerinin altyapısının geliştirilmesi, basamaklandırılmış sağlık hizmetinin ve öncelikle birinci basamak sağlık hizmetinin yaygınlaştırılması ve tüm yaşam koşullarının iyileştirilmesinin gerekliliği bilinci ile bütüncül yaklaşan programlar geliştirilmelidir. Bu bütüncül programın bir parçası olarak da hekim istihdamı konusunda ülke gereksinimleri akılcı bir biçimde belirlenmeli ve ilgili tarafların katkılarının alındığı bir uygulama hayata geçirilmelidir. BAĞIMSIZ YARGI TOPLUMSAL BARIŞIN TEMEL KOŞULLARINDANDIR BAĞIMSIZ YARGI TOPLUMSAL BARIŞIN TEMEL KOŞULLARINDANDIR, TÜM TARAFLARI BU KONUDA DUYARLI VE ÖZENLİ OLMAYA ÇAĞIRIYORUZ Son günlerde halk sağlığı alanında önemli çalışmalara imza atmış olan Prof Dr. Ayşe YÜKSEL ve Prof. Dr. Türkan SAYLAN'ın da aralarında yer aldığı bazı bilim insanları gözaltına alınmıştır. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektör Yardımcılığı ve Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanlığı görevlerini yürüten Prof. Dr. Ayşe Yüksel 13 Nisan 2009 tarihinde gözaltına alınmıştır. Adalet Bakanlığımızın çalışma sistemi içinde görüşü ya da bilgileri öğrenilmek istenen kişilerin savcılığa davet edilerek yasal inceleme sürecinin başlatılması öngörülmektedir. Ancak, görüşü alınmak istenen kişilerin gözaltına alınma süreçlerinin farklı bir yürütüldüğünü izlemekteyiz. Ülkemizde halk sağlığı alanında çalışan uzmanlar, toplumun sağlık düzeyini geliştirmek ve yükseltmek amacıyla üniversitelerde, devlet kurum ve kuruluşlarında ve özel sektörde hizmet vermektedirler. Halk sağlığı alanında özveri ile çalışan bir sağlık çalışanının bu şekilde gözaltına alınmasını endişe ile karşılamaktayız. Bu tür müdahalelerde Türkiye Cumhuriyeti yasalarının uygun olarak işletilmesi beklemekteyiz. 18

20 Toplumda saygın bir yeri olan ve akademik yaşamlarında başarılı bilim insanların bu kapsamda suçlanmaları da şaşkınlık duygusu yaratmıştır. Bu uygulamalar yargının güvenirliği ve siyasallaşması gibi konuların tartışılmasına yol açmıştır. Hukuk- adalet mekanizmasının zedelenmesi- zedelendiği duygusu toplumsal ruh sağlığını bozar, olumsuz etkiler. Toplumsal barış, temel hak ve özgürlükler sağlıklı yaşamın ve sağlıklı bir toplumun temel koşuludur. Yargının tarafsızlığını koruması ve siyasal otoriteden bağımsız çalışmasını diliyoruz, tüm tarafları bu konuda duyarlı ve özenli olmaya çağırıyoruz. Kamuoyuna saygıyla duyurulur. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) önemli bir halk sağlığı sorunudur. Şu an Türkiye de bir salgın söz konusudur ve gerekli önlemler alınmaz ise salgının boyutları daha da büyüyebilir. Hastalık ülkemizde gün geçtikçe yayılmakta hasta sayısı ve ölümler giderek artmaktadır. Hastalıkta tedaviye rağmen ölümcüldür. Gittikçe artan bir kaygı ve korkuya neden olmaktadır. Hastalığın etkeni nedir? Hastalığın etkeni kenelerin bir türünde bulunan bir virüstür. Aracısı kenedir. Yüzlerce kene türü vardır. Ancak, bu hastalığı bulaştıran bir tür kenedir. Isıya, dış ortama ve klora karşı dayanıksızdır. Bu kene türünün her ilde olup olmadığı henüz bilinmemektedir. Hastalığın, Sağlık Bakanlığı verilerine göre, görüldüğü iller; Amasya, Ankara, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bolu, Çankırı, Çorum, Düzce, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, İstanbul, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kırşehir, Kocaeli, Muş, Ordu, Samsun, Sivas, Tokat, Şanlıurfa, Yozgat ve Zonguldak tır. Nerelerde bulunur? Yerden beslenen kuşların beslenme alanlarında, yabani kuşların doğal yaşam alanlarında, ahırların çatlaklarında doğada ya da yabani- evcil hayvanların üzerinde bulunur. İnsana bulaş nasıl olur? Toprak ya da hayvanların üzerinde bulunan kenenin insana beslenmek üzere yapışarak, başını derinin içine sokması ile bulaşır. Kenenin ezilmesi sonucu taşıdığı virüsler açığa çıkar ve bunlara temas ile hastalık bulaşır. Hasta birinin vücut sıvılarıyla temas sonucu bulaşır. Her ilde hastalık etkenini taşıyan keneler var mı? İzleniyor mu? Nasıl? 19