GELİŞİM PSİKOLOJİSİ. Murat CİVELEK (Rehberlik ve Eğitim Bilimleri Uzmanı)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GELİŞİM PSİKOLOJİSİ. Murat CİVELEK (Rehberlik ve Eğitim Bilimleri Uzmanı) http://www.rehberlik.biz.tr. civelek.murat@gmail.com civelek_murat@yahoo."

Transkript

1 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Murat CİVELEK (Rehberlik ve Eğitim Bilimleri Uzmanı)

2 3. ÜNİTE BİLİŞSEL GELİŞİM 2

3 KPSS de bu bölümden her yıl ortalama 2-3 soru gelmektedir. Bu bölümdeki sorular genellikle bilgi veya örnek verilerek sorulan yarı bilgi sorusu şeklindedir (E) 2010 (T) Bilişsel gelişim (Piaget) Bilişsel gelişim (Vygotsky)

4 BÖLÜM 1: PİAGET İN BİLİŞSEL GELİŞİM KURAMI Piaget, bilişsel gelişimi biyolojik ilkelerle açıklamıştır. Bilişsel gelişimin beyin ve sinir sisteminin olgunlaşması ve bireyin çevreye uyum sağlaması sonucunda ortaya çıktığını savunmuştur. Jean PİAGET ( ) Bilişsel gelişimi, dünyayı öğrenme yolunda bir denge, dengesizlik, yeni bir denge süreci olarak görmüştür. Yani, alt düzeydeki bir dengeden üst düzeydeki bir dengeye ilerleme olarak tanımlamıştır. Piaget zekâyı, çevreye uyum sağlayabilme yeteneği olarak tanımlamıştır. 4

5 Bireyi bilgi kazanma sürecinde aktif olarak kabul etmiştir. Değişik yaşlarda bulunan çocukların ve yetişkinlerin anlama ve bilişsel yapıları birbirinden farklıdır. Yani çocuk zihniyetinin yetişkinin zihniyetiyle hiçbir ilişkisi yoktur. Çocuğun mantığı kendine özgü olduğu gibi, ona göre, düşüncesi de benmerkezlidir. O kendisi için gelişir, kendi tarzında eğlenir. Çocukta düşünce ve dil gelişiminin bir süreklilik içinde değil de, evrelerden geçerek oluştuğunu ve birey çevre ilişkilerinde etkin bir şekilde yapılandığını ortaya koymuştur. 5

6 PİAGET ZİHİNSEL GELİŞİM ZEKA ETKİLİ FAKTÖR. GELİŞİM DÖNEMİ Örgütle me Uyum sağlama Olgunlaşma Yaşantı (deneyim) Duyusal-motor İşlem öncesi Denge leme Özüm seme Uyma Sosyal geçiş (kültürel aktarım Dengeleme Somut işlemler Soyut işlemler Örgütleme 6

7 A. ZİHİNSEL GELİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 1-) Olgunlaşma: Bilişsel gelişim, biyolojik temellere dayalı bir süreçtir. Bilişsel gelişim beyin ve sinir sisteminin olgunlaşmasına paralel olarak gelişir. Mesela; yeni doğan bir çocuk sadece refleksleri ile tepki verirken beyin ve sinir sistemi olgunlaştıkça reflekslerin yerini bilinçli tepkiler alır. Yani beyin ve sinir sistemi yeterli olgunluğa ulaştığında bilişsel süreçlerde ilerleme olur. 2-) Yaşantı (Deneyim): Bilişsel gelişim, kişinin geçirdiği yaşantı zenginliği ile ilişkilidir. Yaşantı zenginliği ne kadar çoksa (daha çok özümseme ve uyumsama yapacağı için), zihinsel gelişim o oranda iyi olur. 7

8 Piaget; bilişsel gelişim kuramında, uyaran çevresinin zenginliğinin çocukların bilişsel gelişimlerini desteklediğini vurgulamıştır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi, çocuğun bilişsel gelişimine doğrudan katkı sağlamaz? A) Çocukların değişik oyuncaklarının olması B) Çocuklara öz bakım becerilerinin kazandırılması C) Çocuklara farklı yaşantıların sunulması D) Çocuklara eğitici televizyon programlarının izletilmesi E) Çocuklara farklı türden kitapların okunması 8

9 Zihin gelişiminde hacim korunumu özelliğinin kazanılmasıyla ilgili ilkel kabile çocukları üzerinde yapılan bir deneyde, aynı miktarda su çocukların gözlerinin önünde farklı biçimlerdeki cam bardaklara doldurulmuş ve miktarının değişip değişmediği sorulmuştur. Çocukların bu soruya yaşından önce doğru cevap veremedikleri gözlenmiştir. İlkel kabile çocuklarının, bardağın biçimi değişse bile, suyun miktarının değişmeyeceğini ayırt edememelerinin en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Eğitim eksikliği B) Yeterince olgunlaşmama C) Yetersiz beslenme D) Yaşantı eksikliği E) Yaşlarının küçük olması 9

10 3-) Sosyal etkileşim/geçiş (Kültürel aktarma): Çocuğun kendi deneyimi dışında aileden, arkadaşlarından, öğretmeninden, TV den kısacası bulunduğu tüm çevreden edindiği veriler toplumsal aktarma yoluyla olur. Toplumla kurulan her türlü iletişim, bireyin zihinsel gelişimini etkiler. 10

11 4-) Dengeleme: Olgunlaşma, yaşantı ve kültürel aktarım etmenlerini bir araya getirerek zihinsel yapıyı inşa etmektir. Her çocuk belirli bir zihinsel dengeyle dünyaya gelir. Yeni gelen her bilgi dengeyi bozarak zihinde gerilim oluşturur. Özümleme ve uyumsama süreçlerinin birbirleriyle etkileşimi sonucu bu denge yeniden sağlanarak öğrenme gerçekleşir. Dengeleme zihinsel gelişimde önemli bir unsudur. Çünkü zihinsel gelişim süreci denge dengesizlik - yeniden denge şeklinde devam eder. Zihin tüm hayatı boyunca bu dengeyi sağlama eğilimindedir. Özümleme ve uyumsama ile bu yeni durum açıklanamıyorsa yok sayma (görmezden gelme) ile denge sağlanır. 11

12 Mesela; Mevcut şema Elma (başlangıç dengesi) Domatesi gördü (dengesizlik), domatese elma dedi (özümleme ile) denge sağlandı. Ama yaşantı devam ediyor; koku ve tadın elmaya benzemediğini fark etti (denge bozuldu). Yeni bir şema (domates) oluşturdu (uyumsama) ve zihin yeniden dengeye ulaştı. 12

13 Denge Dengesizlik Adaptasyon Özümleme Uyumsama Denge 13

14 5-) Örgütleme: Zihindeki düşünce ve bilgi parçacıklarını sistematik ve tutarlı hale getirmek için birleştirme ve ilişkilendirme eğilimidir. Piaget e göre, hiçbir bilgi diğerinden kopuk ya da ilgisiz değildir. Birey birbirinden bağımsız olarak öğrendiği bilgileri, birbirleriyle ilişkilendirip yeni bir bilgiye ulaşır. Burada eski ile yeni bilgiler arasında bir ilişki kurularak birleştirme yapılır. İŞ ARAÇLARI ARABA YÜK TAŞITLARI TOPLU TAŞIMA Dozer Kamyon Otobüs Traktör Tır Tren Mesela; küçük bir çocuk önceleri sadece araba şemasına sahipken, deneyimleri sonrasında kamyon, otobüs, tren, traktör, dozer, tır gördükçe bunları kendi içinde gruplara ayırarak organize eder; iş araçları (dozer, traktör), yük taşıtları (kamyon, tır), toplu taşıma araçları (otobüs, tren) gibi çeşitli gruplara ayırır. 14

15 Beş yaşındaki bir çocuğun çizdiği resim aşağıda verilmiştir. Çocuğun kraliçeye ilişkin şemasını taç takan bir kadın, arıya ilişkin şemasını ise kanatları ve iğnesi olan bir böcek olarak oluşturup daha sonra iki şemayı birleştirerek bu resimde kraliçe arıyı taç takan dişi bir böcek olarak çizmesi, Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Toplumsal aktarım B) Odaklanma C) Canlandırmacılık D) Örgütleme E) Gecikmiş taklit 15

16 B. PİAGET İN BİLİŞSEL GELİŞİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR 1-) Zeka: Çevreye uyum sağlayabilme ve problem çözme gücüdür. 2-) Bilişsel yapı: Bireyde o an var olan zihinsel organizasyon veya yetilerdir. Bir çocuğun bilişsel yapısını, büyük ölçüde biyolojik olgunluk düzeyi belirlemektedir. Bilişsel yapı daha çok yetişkinlerin zihinsel süreçlerini açıklarken, çocuklar için ise şema kavramı kullanılır. 3-) Şema: Şemalar en temel bilişsel yapılardır, bilişsel yapının öznel halidir. Çevreyle etkileşim sonucunda oluşan, organize olmuş, kolayca tekrar edilebilen ve yeni gelen bilgilerin yerleştirileceği bir zihinsel bir çerçeve veya kalıptır. Şema, bireyin çevresinde bulunan, nesne, olay ve olguları tanımak için zihinde oluşturduğu algı çerçevesidir. Şema, çocuğun dünyayı anlamlı kılmak için kullandığı bir referans çerçevesidir. 16

17 Bireyler ilk defa algıladıkları her şeyle ilgili bir çerçeve oluştururlar ve bundan sonra ona benzeyen her şeyi bu çerçevenin içine koymaya çalışırlar. Bu şekilde gelen her bilgiyi özümlemeye (asimile) çalışırlar. EMME YAKALAMA REFLEKSİ Sahip olduğumuz ilk şemalar emme ve yakalama refleksleridir. Bu şemaları insan doğuştan getirir. Çeşitli yaşantıları sonucunda insanlar yeni şemalar edinir ve şemalar zamanla yerini daha bilinçli yapılara (bilişsel yapılara) bırakırlar. 17

18 Mesela; iki aylık çocuğa çıngırak verildiğinde onu yakalayıp ağzına götürecek ve emecektir. Çünkü bu uyarıcıyla ilgilenmesi için uygun şema, yakalama-emme şemasıdır (çocuk özümleme yani asimilasyon yapmıştır). Dokuz aylık çocuk çıngırak aldığında sallayabilir, döndürebilir ya da atabilir. Çünkü olgunlaşma ve yaşantı sonucu şemaları değişmiş ve gelişmiştir (emme şemasından itme, sallama, atma şemasına geçmiştir ve çocuk uyum sağlamıştır). 4-) Uyum sağlama (Adaptasyon): Bireyin çevresiyle etkileşerek, çevresine ve çevresindeki değişikliklere uyum sağlamasıdır. Bu iki türlü gerçekleşir: Özümleme ve uyumsama 18

19 a) Özümleme (asimilasyon): Bireyin yeni karşılaştığı durumları önceden var olan şemaların içerisine yerleştirmesi ve açıklamasıdır. Birey yeni karşılaştığı bu durumları daha önceki benzer şemalara yerleştirerek bir genelleme yaparak açıklamaya çalışır. Yani özümleme, şema içinde bir değişikliğe sebep olmaz. Bu nedenle şemanın ürettiği şemaya ait davranış ve düşüncede değişiklik de olmaz. Mesela; hayatında ilk kez Leopar gören bir çocuk daha önce edindiği kedi şemasına leoparı yerleştirerek, leoparı kedi olarak tanımlayacaktır ve kedilere yaptıklarını (sevme, dokunma gibi) yapmaya çalışacaktır. 19

20 Televizyon kumandasını mikrofon olarak kullanan Defne nin bu davranışı, Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır? A) Toplumsal aktarım B) Dengeleme C) Özümleme D) Uyma E) Olgunlaşma 20

21 Günlük yaşantımızda ilk kez karşılaştığımız şeyleri, bilinen şeylere benzeterek açıklama davranışımız bu özümleme davranışına örnektir. Mesela; kedinin dört ayaklı bir hayvan olduğunu bilen yani kedi ile ilgili bir şemaya sahip olan bir çocuk, ilk defa gördüğü bütün dört ayaklı hayvanlara (köpek, at, aslan, leopar) kedi der (genelleme), yani özümler. 21

22 Öğretmen: Otomobile başka ne deriz? Öğrenci: Araba. Öğretmen: Araba ne işimize yarar? Öğrenci: Arabaya bineriz. Öğretmen: Bindiğimiz arabalara taşıt deriz. Öğrenci: Öyleyse otomobil de bir taşıttır. Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre, yukarıdaki soru-cevap tekniğini uygulayan bir öğretmen, öğrencisinde aşağıdaki süreçlerden hangisinin gelişmesine yardımcı olmaya çalışmaktadır? A) Ayırt etme B) Tümdengelim C) Özümleme D) Özelden özele akıl yürütme E) Toplu monolog 22

23 Dört yaşındaki Nursel sokakta yürürken bir cüce görür. Annesine dönerek Şu çocuğa bak. der. Annesi Nursel e bazı yetişkinlerin böyle küçük olduklarını anlatmaya çalışır. Nursel Hayır anne, o bir çocuk. diyerek ısrar eder. Nursel in cüce kişiyle ilgili bu tepkisi aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir? A) Organizasyon B) Uyum kurma (akomodasyon) C) Özümleme (asimilasyon) D) Nesne devamlılığı E) Korunum 23

24 Bir hemşirenin kendisine iğne yapmasından sonra hemşirelerin kötü olduğuna inanan bir çocuk, yanağının başka bir hemşire tarafından okşanmasını canını yakmaya yönelik bir davranış olarak yorumlar. Çocuğun, yanağının okşanmasını bu şekilde yorumlaması Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir? A) Genelleme B) Benmerkezcilik C) Uyum kurma (akomodasyon) D) Psikolojik stres E) Özümleme (asimilasyon) 24

25 b) Uyumsama (Akodomasyon, düzenleme-yerleştirme): Eğer önceki şemalar bir nesneyi, olayı veya durumu açıklamak için yeterli olmazsa bu durumda mevcut şema değiştirilerek veya yeni bir şema oluşturularak uyum sağlamaya çalışılır. Yani uyumsama, karşılaşılan bir durumda eski şema işe yaramadığında daha çok ortaya çıkmaktadır. Yani uyumsama, mevcut şemayı yeni durumlara, olaylara, nesnelere göre yeniden biçimlendirme süreci veya yeni şemaların oluşturulması sürecidir. Mesela; Hayatında ilk defa köpek gören bir çocuk, zihnindeki mevcut kedi şemasına göre onu kedi olarak tanımlar (özümleme) ve köpeklere kedilere davrandığı gibi davranır (mesela; köpeğe yemesi için süt verir). Ancak onun havladığını, kemik yediğini görünce (ayırt etme) köpeği kedi şemasından çıkarır, ayrı bir köpek şeması oluşturur (uyumsama). 25

26 Bütün basketbol oyuncularının boyunun çok uzun olduğunu düşünen Harun, çok kısa boylu bir basketbol oyuncusuyla karşılaştıktan sonra Basketbol oyuncularının bir çoğu uzun boyludur; ancak kısa boylu basketbol oyuncusu da olabilir. biçiminde düşünmektedir. Bu düşünme biçimi, Piaget in kuramında yer alan aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) Özümleme B) İşlem C) Tersine çevirebilirlik D) Uyum kurma (akomodasyon) E) Görelelilik 26

27 Özümleme bir nevi genelleme (davranışçı kuramcılara göre) iken Uyumsama ayırt etme (davranışçı kuramcılara göre) dir. Mesela; zebrayı çizgili eşek olarak algılamak özümleme (bir nevi genelleme), iken zebra ile eşek arasındaki farklılıkları fark edip ayrı bir şema kurmak uyumsama (bir nevi ayırt etme) dır. 27

28 Piaget, adaptasyon ve örgütlemenin doğuştan getirildiğini ve tüm yaşam boyunca işlev gördüklerini belirterek bunlara değişmez (fonksiyonel) işlevler adını vermiştir. PİAGET E GÖRE DEĞİŞMEZ İŞLEVLER 1) Adaptasyon 2) Örgütleme a) Özümleme b) Uyumsama 28

29 C. PİAGET İN BİLİŞSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ DÖNEMLER ORTALAMA YAŞLAR Duyusal Hareket (Motor) Dönemi 0-2 yaş İşlem Öncesi Dönem 2-7 yaş Somut İşlemsel Dönem 7-11 yaş Soyut İşlemsel Dönem 11 yaş ve üstü 29

30 PİAGET in BİLİŞSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ ve ÖZELLİKLERİ Piaget e göre çocuk, basitten karmaşığa doğru bir sıra içinde bilişsel gelişimini sürdürür. Zihinsel gelişim yavaş ve aşamalıdır. Bir aşamada elde edilenler sonraki aşamaların temelini oluşturur. Zihinsel gelişim evreleri hiyerarşiktir. Gelişimde bireysel farklılıklar görülebilir. Dönemlerin sırası değişmez, her birey, evreleri atlamadan sırayla izler. 30

31 Piaget'in Bilişsel Gelişim Kademeleri Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Duyusal Motor Dönem (0-24 ay) Çevreye Uyum Bebek dünyaya geldiği zaman, yepyeni bir çevreyle karşılaşır. Bu da bebekte biraz endişe, korku, stres gibi durumları yaratır. Bu nedenle bebeğin ilk yaptığı şey çevreye uyum sağlamayı öğrenmektir. Öğrenme ve problem çözme yeteneği Bebek dış dünyayı keşfetmede duyarak, hissederek, yaparak yani duyu ve motor becerilerini kullanarak öğrenmesini yapar ve çevreye uyum sağlar. Bebeğin dünyayı tanımasında (öğrenmesinde) taklit (gözlem) ve deneme-yanılma olmak üzere iki öğrenme yolu vardır. Refleks Dönemi (0-8 aylar) Bebekler doğuştan bazı refleksler ile dünyaya gelirler. İlk refleksler emme ve yakalama dır. İlk kez 2. aydan sonra istemli hareketlere geçer. 6. ve 8. aylarda ise refleksli davranışlardan amaçlı davranışlara geçer. Bu sürece bağlı olarak nesnelerin devamlılığı, devresel tepkiler, taklit ve ertelenmiş taklit gibi düşünme biçimleri kazanılır. 31

32 Zihinsel Gelişim Refleks Davranışlar (Emme, tutma) 0 6 aylar Bilinçli Davranışlara Geçiş 6 8 aylardan sonra Nesne Devamlılığı Döngüsel/ Devresel Tepkiler Taklit/ Ertelenmiş Taklit 32

33 Piaget'in Bilişsel Gelişim Kademeleri Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Duyusal Motor Dönem (0-24 ay) Doğadan Ayrışma Bebek en başlarda kendisini doğadan ve çevresindeki nesnelerden ayırt edemez. Varlığın ve yokluğun bilincinde değildir. Zamanla (yaklaşık 8. ayla başlar) kendi benliğinin ve diğer varlıkların farkına varır ve kendini dış dünyadan ve nesnelerden ayırt eder. Ses Bulaşması (Buluşması) 0-8 ay arasında ses bulaşması söz konusudur. Ses bulaşması (buluşması) bebeklerin, çevrelerinde bulunan başka bebeklerin ağlamalarını duyduklarında bu durumu hoş olmayan tedirginlik verici bir durum olarak algılamaları ve ağlamaya başlamalarıdır. Sebebi bebek kendi sesi ile diğer bebeklerin sesini ayırt edememesidir (yani bebek kendini dış dünyadan ayıramaz). Ses bulaşması en basit taklit ve öğrenme yaşantısıdır. 33

34 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Duyusal Motor Dönem (0-24 ay) Nesnelerin sürekliliği (8-9 aylar) kazanılır 8-9. aylarda nesnelerin sürekliliği (kalıcılığı) kazanılır. Nesnelerin sürekliliği; bebeğin kendi görüş alanının dışında kalsa dahi nesnelerin var olduğunu bilmesidir. Bu ilkenin kazanılması bebeğin belleği kullanmaya başladığını gösterir. 8. ayda başlayan nesne sürekliliği 18. ayda tamamlanır ve kişi sürekliliğinin kazanılmasına temel olur. Ayrılık kaygısı yaşanır Temel ihtiyaçları bakımından tamamen dışa bağımlı olan bebek, ihtiyaçlarını karşılayan annesi bir süre çevrede gözükmediği zaman, ihtiyaçlarını karşılayamayacağı korkusuyla ayrılık korkusu yaşar. 34

35 Duyusal-motor dönemde nesne sürekliliğinin kazanılması bilişsel gelişimde önemli bir başlangıçtır. Bu başlangıç, aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olabilir? A) Kendisinde var olan şemaları düzenlemeye başladığının B) Deneme yanılma öğrenmesinin oluşmaya başladığının C) Çocuğun ilk bilişsel şemalarının oluştuğunun D) Belleği kullanmaya başladığının E) Yeni bilişsel yapılar geliştirmeye başladığının 35

36 Gülçin emeklemeye başlayan yedi aylık kardeşiyle oynarken, onun istediği bir oyuncağı arkasına saklamış ve ilgisinin hemen başka tarafa yöneldiğini görmüştür. Daha sonraları Gülçin kardeşine bir oyuncak vermek istemediğinde hep bu yola başvurmuştur. Ancak, iki ay kadar sonra oyuncağı aynı şekilde sakladığında kardeşi, Gülçin in arkasına doğru emekleyerek oyuncağı bulmaya çalışmıştır. Gülçin in kardeşindeki bu davranış değişikliğinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Duyusal-motor döneme girmesi B) Nesne devamlılığını kazanması C) Uyum kurmaya (akomodasyon) başlaması D) Somut işlemler döneminin sonunda bulunması E) Özümseme (asimilasyon) yapmaya başlaması 36

37 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Model alma ve taklit etme başlar Model alma ve taklit etme kökenli davranışlar ortaya çıkar. Duyusal Motor Dönem (0-24 ay) Ertelenmiş taklit görülmeye başlar Çocuk, başlangıçta sadece görebildiklerini taklit eder. İlerleyen zamanlarda ise görmüş olduğu bir modeli, model ortada yokken dahi taklidini yapabilir, buna ertelenmiş taklit denir. Yani ertelenmiş taklit, bebeğin görmüş olduğu bir olayı olay ortadan kalktıktan sonra tekrarlaması, o olayı taklit etmesidir. Mesela; 2 yaşındaki bir çocuk, evcilik oynarken annesini taklit ederek oyuncak bebeğine yemek yedirmeye çalışması 37

38 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Duyusal Motor Dönem (0-24 ay) Devresel (döngüsel) tepkiler ortaya çıkar Bu dönemde devresel tepkiler ortaya çıkar. Döngüsel tepki; çocuğun önceden rastlantı sonucu bulduğu ve zevk aldığı hareketleri artık bilinçli olarak sürekli yapmasıdır. Mesela; tabağın kenarına kaşıkla vurduğunda çıkan ses çocuğun hoşuna gidebilir ve çocuk her sofraya oturduğunda bu davranışı tekrarlayabilir. Devresel tepki; döngüsel tepkiyi de içine alır. Döngüsel tepkiler, devresel tepkilerin başlangıcıdır. Devresel tepkiler 6 yaşına kadar devam eder. Duyusal-motor dönemde bu tekrarlar bedensel (motor) ağırlıklıdır, bu dönemden sonra (işlem öncesi dönemde) tekrarlar zihinsel ağırlıklı olmaya başlar. Mesela; bir espri öğrenen çocuk, o espriyi etrafındaki anne-babasına gına gelinceye kadar tekrar eder. Ya da yeni öğrendiği bir şarkıyı sürekli tekrar eder. Devresel tepkiler daha sonra tekrarlana tekrarlana alışkanlıkları oluştururlar. 38

39 Ebru sekiz aylıkken rastlantı sonucu müzik kutusunun ipini çekmeyi keşfetmiştir. Ebru sekiz buçuk aylık olduğunda müzik kutusunun ipini artık isteyerek çekmekte ve bundan çok hoşlanmaktadır. Bu durum, Piaget'in bilişsel gelişim kuramında yer alan aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) Tersine çevrilebilirlik B) Uyum kurma C) Nesne sürekliliği D) Devresel tepkiler E) Algı gelişimi 39

40 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Duyusal Motor Dönem (0-24 ay) İlk deneme-yanılma öğrenmeleri oluşur Mesela; çocuğun istediği topu çocuktan uzağa bir battaniyenin üstüne koyulduğunda, 5 aylık bir bebek topa birkaç kez ulaşmaya çalışır, alamazsa vazgeçer. Fakat 10 aylık bir bebek doğrudan topa ulaşamadığını gördüğünde, ulaşmak için her yolu dener; mesela battaniyeyi çekerek topa ulaşırlar. Düşünmenin başlangıcı başlar Çocuk dönemin sonlarına doğru deneme-yanılma yoluyla problem çözme davranışlarından, daha planlı bir yaklaşımla zihinsel olarak problem çözmeye doğru ilerler. Çocuk, öncelikle nesne ve olayları zihinsel olarak sembolleştirir, resmeder. Bu durum düşünmenin başlangıcı olarak adlandırılır. 40

41 Piaget in Bilişsel Gelişim Kademeleri Duyusal Motor Dönem (0-24 ay) ÖZET Çevreye uyum esastır. Yaparak-yaşayarak öğrenme görülür. Deneme-yanılma problem çözmesi vardır. Reflekslerden amaçlı davranışlara geçilir. Doğadan ayrışma vardır. Ses bulaşması (buluşması) görülür. Nesnelerin kalıcılığı (sürekliliği) kazanılır. Ayrılık kaygısı yaşanır. Model alma ve taklit etme görülür. Ertelenmiş ve hedefe yönelik taklit başlar. Devresel (döngüsel) tepkiler görülür. Devresel tepkilerden alışkanlara geçilir. İlk deneme-yanılma öğrenmeleri oluşur. Düşünmenin başlangıcı görülür. 41

42 Piaget'in Bilişsel Gelişim Kademeleri Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Sembolik fonksiyonlar ilk kez ortaya çıkar İşlem öncesi dönem, henüz işlemlerin yapılamadığı dönemdir. Bu dönemin en önemli özelliği sembolik fonksiyonların (sembolik zeka, düşünme, oyun) ortaya çıkmasıdır. Yani bir önceki dönemde sürekli oldukları anlaşılan nesneler, artık sembollerle temsil edilmeye başlanır; dil gelişir. Kişi ve nesneler zihinde canlandırılabilir. Fakat henüz bu temsiller, sembollerle işlem yapabilecek düzeyde değildir. Sembolik düşünme: Bir nesnenin ya da eylemin diğerini temsil edebildiğini düşünmedir. Sembolik düşünme sebebiyle dil çok hızlı gelişir. Fakat kullanılan kavramlar ve semboller çocuğa özeldir (benmerkezci) Nesneleri, imgeler ve sözcüklerle ifade edebilirler. Çocuklar, nesneler ortada yokken onu temsil eden bir sözcük, sembol veya varlığı zihinsel olarak ifade edebilirler. Mesela; TV kumandasına çok meraklı bir çocuğun eline geçtiği terliğe kumanda gibi anlamlar yüklemesi, elindeki tabağı otomobilin direksiyonu gibi kullanması 42

43 Piaget'in Bilişsel Gelişim Kademeleri Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Sembolik düşünme çocuklarda iki işlevin (simgesel ve işaretsel işlev) kazanılmasına yol açar. Simgesel işlev: Çocukların sembolleri anlamasıdır. Mesela; elma denince elmayı aklına getirmesi (alıcı dili geliştirir). İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) İşaretsel (semiyotik) işlev: Çocuğun sembolleri kullanmasıdır. Çocuğun nesne yanında olmasa veya onu görmese bile onları resmedebilmesidir (ifade edici dili geliştirir). Mesela; görmediği bir elmanın resmini çizebilir. 43

44 Anaokulunda yapılan deneysel bir çalışmada, çocukların karşısında iki ucu açık borunun bir ucundan içine sırasıyla sarı, mavi ve kırmızı bilyeler atılır. Aşağı yöne eğilen borunun öteki ucundan hangi sırayla bilyelerin çıkacağı sorusunu doğru yanıtlayan çocuklara, boru geri dönüş yönünde eğilirse kırmızı bilyenin önce çıktığı gösterilir. Borunun ucundan bir sarı, bir kırmızı bilyenin çıkmasına şaşıran çocukların bundan sonra borudan ortadaki mavi bilyenin önce çıkmasını bekledikleri gözlenir. Piaget'in bilişsel gelişim kuramına göre, çocukların böyle bir çıkarımda bulunmalarının nedeni aşağıdaki düşünme biçimlerinden hangisiyle en iyi açıklanabilir? A) Tümevarımsal B) Sezgisel C) Eleştirel D) Yansıtıcı E) Hipotetik 44

45 Piaget'in Bilişsel Gelişim Kademeleri Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Sembolik zeka: Bir şeyi başka bir şeyle canlandırabilme yeteneğidir. Mesela; bir kız çocuğu, şekilli bir çay tabağını taç olarak başına kullanabilmeyi düşünebilmektedir. Ya da bir erkek çocuk elini bir silah, çubuğu da bir at olarak düşünebilmektedir. Sembolik oyun: Çocuğun gerçek bir nesne ya da kişi yerine başka bir şeyi bunların yerine kullanması yoluyla gerçekleştirdiği oyunlardır. Mesela; boş çay bardağını, içinde çay varmış gibi kullanır ve içmeye çalışır. 4 yaşındaki bir çocuk, süpürgeyi at gibi kullanarak oyun oynar. Mesela; çocuk çubuklardan gemi yapıp su birikintilerinde onları yüzdürürler ve o gemilerin kaptanı olurlar. 45

46 Piaget'in Bilişsel Gelişim Kademeleri Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Sezgisel Düşünme görülür 4-7 yaş aralığında çocuklar mantıklı düşünemedikleri için akıl yürütemezler. Bunun yerine sezgilerini kullanırlar. Sezgisel düşünme; çocuğun olay veya durumlarla ilgili yaptığı bireysel tahminde bulunma ve ilişkilendirme özelliğidir. Animizm (canlandırmacılık) durumu görülür Canlı ve cansız nesneler arasında ayırım yapamamadır. Çocuk cansız nesnelere canlılık özellikleri yükler veya canlı varlıkları cansız varlık olarak görür. Ayrıca hayvanlara insani özellikler yükler. Mesela; oyuncak bebeklere yemek yedirmek, altı değiştirmek, radyo üşümesin diye üzerini çarşafla 46 örtmek.

47 ANİMİZM 47

48 5 yaşındaki Ayşe, oyuncak bebeğiyle oynarken bebeğinin kolunu kırmış ve ondan defalarca özür dilemiştir. Ayşe nin bu davranışı Piaget nin bilişsel gelişim kuramında yer alan hangi bilişsel özelliğe bir örnektir? A) Korunum B) Yapaycılık C) Canlandırmacılık D) Gerçekçilik E) Tersine çevrilebilirlik 48

49 5 yaşındaki Hülya, yağmur yağdığında oyuncak bebeği üşütüp hasta olmasın diye balkondan eve almaktadır. Hülya nın bu davranışı Piaget ye göre aşağıdaki bilişsel gelişim özelliklerinden hangisi ile açıklanabilir? A) Benmerkezcilik B) Canlandırmacılık C) Bilişsel tarz D) Nesne devamlılığı E) Korunum 49

50 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Yapaycılık Çocuğun doğal nesneleri (güneş, ay), olayları (deprem, sel), olguları (gece, gündüz) bir insanın yarattığına veya bunlara birisinin neden olduğuna inanmasıdır. Mesela; çocuğun, güneşi birisinin kibrit yakarak oluşturduğunu (buna bağlı olarak Güneş in geceleyin ateşi söndürüldüğünü sabah ise yakıldığını) düşünmesi, birisinin muslukları kapatmadığı için sellerin oluştuğunu, rüzgârın bir adamın üflemesi sonucu oluştuğunu ya da yağmurun birinin ağlaması sonucu gözyaşları olduğunu düşünmesi. 50

51 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Benmerkezci (Egosantrik düşünce) anlayış görülür İşlem öncesi dönem içinde yer alan bu çocuklar, her durumu sadece kendi bakış açılarından ele alırlar. Dünyayı başkaları açısından göremezler. Çevresindekilerin kendilerindekinden daha farklı bakış açılarına sahip olacağını anlamazlar. Mesela; babası ile annesi ayrılıp babası evi terk ettikten sonra gece altını ıslatan, okulda devamlı ağlayan 5 yaşındaki Hasan, uslu bir çocuk olmadığı için babasının evden ayrıldığını ve annesinin de onu terk etmesinden korktuğunu söyler. Çocuk bir şeyden hoşlanıyorsa herkesin bundan hoşlandığını, bir şeyden hoşlanmıyorsa kimsenin bundan hoşlanmadığını zanneder. Mesela; çilekli sütü hiç sevmeyen Demet, arkadaşının çilekli sütü içtiğini görünce çok şaşırır. Benmerkezcilik etkisinde olan bir çocuk, çevresindeki herkesin ve her şeyin sadece kendisi için var olduğunu zanneder. Dünyanın merkezi kendisidir. Mesela; annesi ona bakmak, güneş onu ısıtmak için vardır. 51

52 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Benmerkezci (Egosantrik düşünce) anlayış görülür Kendi gördüğü, düşündüğü ve bildiği şeyleri herkesin gördüğünü, düşündüğünü ve bildiğini zannederler. Mesela; bir kız çocuğun telefonda konuşurken elindeki bebeğin rengini soran babasına Görmüyor musun? Yeşil diye cevap vermesi İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) 52

53 Dört yaşındaki Beste, babasına Sana kitap okuyayım mı? der ve bir hafta önce satın alınan masal kitabının resimlerine bakarak masalı okur gibi anlatır. Daha önce annesi birkaç kez okuduğu için masalı ezberleyen Beste, babasına masalı okurken bazı bölümleri unutur. Babası hatırlattığında, Beste ezberlediğinden emin, Sen bu masalı bilmiyorsun. Diyerek karşı çıkar. Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre, Beste nin babasına karşı çıkmasının altında yatan bilişsel süreç aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Özelden özele akıl yürütme B) Uyum kurma C) Odaktan uzaklaşma D) Benmerkezci düşünme E) Aynılık-değişmezlik ilkesi 53

54 Yasemin Hanım ve Aslan Bey bir süre önce şiddetli geçimsizlik yüzünden boşanırlar. Bu olaydan kısa bir süre sonra ana sınıfına devam eden kızları Azra okula gitmek istemez, yalnız uyumakta zorlanır ve geceleri altını ıslatır. Yasemin Hanım okul rehber öğretmeninden Azra yla görüşmesini ister. Görüşme sırasında Azra, uslu bir çocuk olmadığı için babasının evden ayrıldığını ve annesinin de kendisini bırakıp gitmesinden korktuğunu söyler. Bu görüşmeden sonra rehber öğretmen, annesine Azra istemese de onu okula gönderin, sabrınızı taşırsa da onu cezalandırmayın. der. Şiddetli geçimsizlik yüzünden anne babasının boşanma nedenini Azra nın doğru anlayamaması, Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) Benmerkezci düşünme B) Tümevarımsal düşünme C) Kişilerin sürekliliği D) Dönüşümsel düşünme E) Canlandırmacılık (animizm) 54

55 Dört yaşındaki Jale, işyerinde bulunan babasıyla telefonda konuşurken elinde tuttuğu resmi sallayarak Baba bak ev resmi yaptım. der. Jale nin, yaptığı resmi kendisi gördüğü için babasının da gördüğünü sanmasının nedeni aşağıdakilerden hangisine bağlanabilir? A) Kendini çevresindeki nesnelerden ayıramamasına B) Somut işlemler döneminde bulunmasına C) Soyut işlemler döneminin başlangıcında bulunmasına D) Nesne devamlılığı kazanmamış olmasına E) Benmerkezci düşünme biçiminin etkisinde olmasına 55

56 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Monolog olgusu yaşanır Benmerkezcilikten dolayı, çocuğun karşısındakini dinlemeden, onun kendisini dinlediğini varsayarak yaptığı tek yönlü konuşmadır. Yani çocuğun kendi kendine (yanında biri varmış gibi) sesli bir şekilde konuşmasıdır. İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Kolektif Monolog olgusu yaşanır Benmerkezcilikten dolayı, çocuklar yanındaki arkadaşları kendilerini dinlemese dahi hep birlikte toplu konuşmalarıdır. 56

57 Paralel oyun (taklit simgesel ) olgusu yaşanır Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Benmerkezciliğin bir devamı olarak aynı anda, diğer çocuklarla bir arada olmalarına rağmen, diğerlerinin oyunlarına dikkat etmeden birbirlerinden bağımsız olarak her çocuğun kendi oyununu oynamasıdır. 57

58 Leyla annesine resim yapmak istediğini söyler. Annesi boyaları ve kâğıdı masaya bırakır. Leyla masaya oturur. Bir çiçek resmi çizerken yanında annesi olmadığı hâlde, Bir çiçek, çiçek çizeceğim, çiçek yapacağım. der. Leyla nın resim çizerken yaptığı konuşmalar dil gelişimiyle ilgili olarak aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) İçsel konuşma B) Yansıtıcı konuşma C) Tekrarlama D) Monolog E) Telgraf konuşma 58

59 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Odaklanma (merkezleme, odaktan uzaklaşamama) var - Çocukların karşılaştıkları durumların, olayların, kişilerin, nesnelerin birçok özelliğinden yalnızca birine odaklanmaları (dikkatlerini verebilmesi) ve diğer yönlerine, özelliklerine dikkat edemeyişleridir. Odaklanma bilişsel bir yetersizlik durumudur. Çocuğun bilişsel bir işlem yapamaması, olaylar arasında mantık kuramaması odaklanmanın sonucudur. Mesela; bir çocuğun annesinin bir anne olduğunu bilir ancak onun sadece annelik görevine odaklandığı için ayrıca onun bir eş, öğretmen, teyze olmasını anlayamaz. Anne Eş Öğretmen 59

60 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Odaklanmacılık nedeniyle çocuklar bir etkinlik dizisi yaşadıkları zaman bu etkinliğin tek bir anına (en çok dikkat çeken kısmına veya son zamana) odaklanabilirler. Ayrıca aynı anda sadece tek bir etkinlik gerçekleştirebilirler. Mesela; Hasan çizgi film izlerken elindeki meyve suyunu tutmakta ancak hiç içmemektedir; reklam olunca hızlıca meyve suyunu içmeye devam etmekte fakat çizgi film başlayınca yine içmemektedir. 60

61 ODAKLANMACILIK Mesela; Beş yaşındaki Dilek ailesiyle çıktıkları yaz tatilinde Trabzon da farklı yöreleri görme fırsatı bulmuştur. Anaokuluna başladığında, ilk derste öğretmeni Tatilde nerelere gittiniz? diye sormuştur. Dilek, tatilde Trabzon da 4 farklı yer gezmiştir. İşlem öncesi dönemde olan Dilek, sizce bu dört farklı yerin ismini hatırlayabilecek midir? 61

62 1. Gidilen yer; Ayasofya 2. Gidilen yer; Atatürk Köşkü 3. Gidilen yer; Sümela Manastırı 4. Gidilen yer; Uzungöl 62

63 CEVAP: Dilek, tatilde uğradıkları en son iki yerin ismini (Sümela, Uzungöl) hatırlayabilmiş, ama daha önce gördükleri yerlerin ismini hatırlamakta zorlanmıştır. 63

64 Odaklanma somut işlemler döneminde yerini odaktan uzaklaşmaya bırakacaktır. Odaklanma nedeniyle; - Nesneler tek yönlü sınıflanır ve sıralanır, - Özelden özele akıl yürütülür, - İşlemler tersine çevrilemez, - Korunum kazanılamaz, - Kalıp yargılar geliştirilir. 64

65 Annesi üç yaşındaki Murat ın, her zaman giydiği yağmur çizmelerinin içine, daha sıcak tutması için bir kılıf koyarak çizmenin boyun kısmına doğru bu kılıfı kıvırmıştır. Çizmelerin görünümünün kısmen değişmesi üzerine Murat, Aaa! Bu çizmelerim de çok güzel! Diğerleri nerede anne? diye sormuştur. Bu küçük değişiklikten sonra Murat ın aynı çizmeyi yeni bir çizmeymiş gibi görmesi, Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanır? A) Benmerkezcilik B) Yapaycılık C) Canlandırmacılık D) Odaklanmacılık E) Nesne sürekliliği 65

66 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Tek özelliğe göre sınıflama (gruplama) yapabilir Çünkü çocuk, odaklama düşünme özelliğindedirler. Nesneleri odaklandıkları tek bir özelliğe (renk, biçim, büyüklük gibi) göre sınıflarlar. Mesela; sarı, kırmızı, mavi renklerle boyalı olan küçük, büyük ve orta büyüklükteki kare, daire ve yıldız şeklindeki tahta parçalarını, ya sadece renklere göre ya sadece büyüklüklerine göre ya da sadece şekline göre sınıflayacaktır. Yani çocuk Orta boy sarı daireler ile Büyük mavi yıldızlar diye çok özelliğe dayanarak bir sınıflama veya gruplama yapamaz. 66

67 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Nesneleri sadece tek özelliğe göre sıralayabilir Nesneleri tek bir özelliğe dayanarak sıralayabilir (dizebilir). Çocuklardan nesneleri sıralaması istendiğinde, en uzun-en kısa, en geniş-en dar, en büyük-en küçük gibi özellikleri anlar ve doğru kullanabilirler. Fakat arada kalan dereceleri doğru kullanamazlar. Mesela; bu yaştaki çocuğa farklı uzunluklara sahip 5 çubuğun en uzundan en kısaya dizilmesi istendiğinde, en uzun çubuğu en başa, en kısa çubuğu en sona koymayı başarır, fakat arada kalan çubukları doğru sıralayamaz. 67

68 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Özelden özele akıl yürütme (tek yönlü) görülür Özelden özele akıl yürütme; özel bir durumdan diğer özel bir duruma genelleme yapmadan akıl yürütmedir. Tümevarım ve tümdengelimsel akıl yürütme becerilerini henüz kazanamadıkları için, genele dokunmadan iki özel durum arasında bağlantı kurarlar. Odaklanmanın etkisi ile çocuk bütünü oluşturan parçalar arasından tek bir parçaya odaklanır ve diğer parçaları göz önünde bulunduramaz. Bu yüzden iki özel durum arasında tek yönlü bir bağlantı kurularak akıl yürütülür. Bunun sonucunda olaylar, yalnızca geçirilen yaşantılara bağlı olarak tek yönlü düşünülür. Mesela; her sabah kahvaltıda yumurta yiyen bir çocuk, o gün sabah yumurta yiyemediğinde kahvaltı yapmadığını ileri sürebilir. Mesela; evde yaşayan kedi, köpek gibi hayvanların evcil hayvan olduğunu duyan Elif, evde fare gördüğü için farenin de evcil hayvan olduğunu düşünür. 68

69 Özelden özele akıl yürütme ile özümleme karıştırılmamalıdır. - Özümleme, yeni karşılaşılan bilginin önceki şemanın içine yerleştirilmesidir. Yani özümlemede genişleyen bir düşünme yolu kullanılır (bir nevi genelleme). - Özelden özele akıl yürütme de ise; iki durum arasında tek bir düşünce geliştirilir. Yani daralan bir düşünme yolu kullanılır. 69

70 Büyük annesinin evinde kalan Fulya, sabah izlediği bir çizgi film, akşam tekrar gösterildiğinde yine aynı ilgiyle izler ve Keşke bu çizgi film bizim televizyonumuzda da olsaydı. der. Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre, Fulya nın çizgi filmin sadece büyük annesinin televizyonunda gösterildiğini düşünmesi aşağıdakilerden hangisiyle en iyi açıklanabilir? A) Canlandırmacılık B) Yapaycılık C) Özelden özele akıl yürütme D) Dönüşümsel düşünme E) Tümdengelim 70

71 Mert ile Doğa oynarken Mert in babası Doğa ya kaç yaşında olduğunu sorar. Doğa 6 yaşında olduğunu söyler. Mert Ben de 5 yaşındayım. der. Doğa nın teyzesi Mert 5, Doğa da 5 yaşında der. Bunun üzerine Doğa teyzesine Ben 6 yaşındayım, bir kere benim doğum günüm olurken sen evde yoktun. Diyerek karşı çıkar. Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre, Doğa nın, yaşını doğum gününde evde bulunmadığı için teyzesinin bilemeyeceğini düşünmesi, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Özelden özele akıl yürütme B) Tümevarım C) Odaktan uzaklaşma D) Mantığa bürüme E) Yaş korunumu 71

72 Buğra ilköğretim I. sınıfa devam etmektedir. Amcasıyla arasında şöyle bir konuşma geçer: Amcası: Okumayı öğrendin mi? Buğra: Evet. Amcası: O hâlde, bana A harfiyle başlayan üç isim söyle? Buğra: Ayva, Ayşe, Ay. Amcası: Peki Be harfiyle başlayanları söyle? Buğra: (sessizlik olur) Amcası: Beste Buğra: Olmaz ki! Bı ile başlayan demeliydin. Biz öyle öğrendik. Buğra okulda B harfini Bı sesiyle öğrendiği için soruyu yanıtlayamamıştır. Bu durum Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) Tümevarımsal düşünme B) Canlandırmacılık (animizm) C) Tümdengelimsel düşünme D) Anoloji E) Özelden özele akıl yürütme 72

73 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) İşlemleri tersine çeviremezler Tek yönlü (özelden özele) akıl yürütmenin getirdiği durumdur. Çocuk bir işlemi tersinden düşünemez. Çocuk bir işlemi tersinden düşünemez. Geçmiş durumları göz önüne almaksızın şimdiki durum üzerinde yoğunlaşma eğilimindedirler. Yani durumun eski halini göz önüne getiremez, eskiye çeviremezler. Tersine çevirme korunumun başlangıç noktasıdır. Bu nedenle tersine çevirme işleminin yapılamaması, korunumun kazanılmasına engel olan durumlardan biridir. Mesela; 1 den 10 a kadar sayabilen çocuğun 10 dan 1 e kadar da sayamaması. A=B dir, fakat B=A değildir. Bir çocuğun okula giderken izlediği yoldan evine geri dönememesi. Sağlama yöntemi yapamama. 73

74 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Korunum ilkesi kazanılmamıştır Korunum; bir nesnenin mekân içindeki yerinde (konumunda) veya fiziksel görünümünde değişiklik olmasına rağmen, bir şey eklenip çıkarılmadıkça nesnenin niteliğinde (miktar, ağırlık, alan, hacim vb.) herhangi bir değişiklik olmayacağını kavramadır. Mesela; şekli değişen hamur parçasının ağırlığının aynı olduğunun bilinmesi. Fakat işlem öncesindeki bir çocuk, bir nesnenin yeri, görünümü değiştiğinde; miktar, ağırlık ve hacminde de değişiklik olduğunu zanneder. Bu nedenle işlem öncesindeki çocuk, şekli değişen hamur parçasının ağırlığının da değiştiğini söyleyecektir. 74

75 Korunum İlkesi Deneyi: Çocuk önce iki uzun bardaktaki suyun eşit olduğunu görür, çocuğun gözü önünde bardağın biri geniş ve kısa bardağa aktarıldığında, uzun bardaktaki suyun daha fazla olduğunu söyler. 75

76 Ali nin annesi bir çikolatayı tam ortasından bölerek yarısını onun, diğer yarısını da küçük kardeşinin tabağına koyar. Ancak, küçük kardeşinin dişleri henüz tam olarak çıkmadığı için onun tabağındaki çikolatayı birkaç parçaya böler. Ali, kardeşinin tabağındaki çikolataları görünce annesine Ona daha çok çikolata verdin. der ve ağlamaya başlar. Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre Ali aşağıdakilerden hangisini henüz kazanmamıştır? A) Nesne devamlılığı B) Korunum ilkesi C) Başkalarının bakış açısını anlama D) Davranışları niyete göre değerlendirme E) Görelilik ilkesi 76

77 Masa üzerindeki kalemlerin yeri değiştiğinde, kalem sayısının değiştiğini düşünen bir çocuk Piaget ye göre hangi bilişsel gelişim evresindedir? A) Didaktik evre B) Somut işlemler evresi C) Duyusal devinim evresi D) Soyut işlemler evresi E) İşlem öncesi evre 77

78 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Devresel tepkiler görülmeye devam edilir Devresel tepki, çocuğun önceden rastlantı sonucu bulduğu ve zevk aldığı hareketleri artık bilinçli olarak sürekli tekrar eder. Devresel tepki, döngüsel tepkiyi de içine alır. Döngüsel tepkiler, devresel tepkilerin başlangıcıdır. Devresel tepkiler 6 yaşına kadar devam eder. Duyusal-motor dönemde bu tekrarlar bedensel (motor) ağırlıklıydı, işlem öncesi dönemde ise tekrarlar artık zihinsel ağırlıklı olmaya başlar. Mesela; bir espri öğrenen çocuk, o espriyi etrafındaki anne-babasına gına gelinceye kadar tekrar eder. Ya da yeni öğrendiği bir şarkıyı sürekli tekrar eder. 78

79 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Kalıp yargılar Bu dönemdeki çocuklar geçirdikleri sınırlı deneyimler nedeniyle kalıp yargılar geliştirirler. İşlem öncesindeki çocuklar, olguları aralarındaki karmaşık ilişkilerle ele alamadıklarından bunlara ilişkin algılayışlarını da dar kavramlarla örgütleme çalışırlar ve bu nedenle kalıp yargılar geliştirirler. Mesela; erkekler ağlamaz şeklinde kalıp yargıya sahip olan bir çocuk, babasını ağlarken gördüğünde, onun gözüne toz kaçtığını düşünerek kalıp yargısını değiştirmez. Diğer örnek olabilecek kalıp yargılar; kızlardan asker olmaz, erkekler hemşire olmaz. Şoförler hep erkek olur. 79

80 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Kişilerin Sürekliliği (Değişmezliği) Kazanılır Çocuğun, dış görünümündeki değişiklik ya da benzerlik ne olursa olsun, kişiyi diğerlerinden ayırt edebilmesidir. Mesela; çocuk, annesinin elbiselerini giyen bir kadının, kendi annesi olmadığını anlar. Mesela; çocuk her gördüğü bıyıklı erkeğin babası olmadığını bilir. 80

81 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Büyüsel (Sihirli, Majik) Düşünme Gerçek ile hayal olanı ayıramazlar. Masal kahramanlarının gerçek olduğuna inanırlar. Ayrıca bu çocuklar için büyü (sihir) gibi doğaüstü olaylar da gerçektir. Mesela; Noel Baba yı, Şirinler i, Casper i, Pempe Panter i, Örümcek Adam ı vb. hayali ve masal kahramanlarını gerçek olarak kabul ederler. Taşların yaşadığına, ağaçların düşündüğüne inanırlar. 81

82 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Yanlış Bağdaştırma (Senkretik akıl yürütme) görülür Her koşulda aralarında hiçbir mantık ilişkisi olmayan durumlar arasında bağ kurmaya denir. Mesela; en son hastaneye yatırıldığında eve bir bebekle dönen annenin tekrar hastaneye yatırıldığında eve yeni bir bebekle döneceğini çocuğun düşünmesi. Mesela; kreşte çalan zil sesiyle teneffüse çıkacağını bilen öğrencinin evde çalan kapının zil sesiyle de teneffüse çıkacağını düşünmesi. Mesela; 5 yaşındaki çocuğa Güneşin neden parlak olduğu sorulduğunda, sarı veya yuvarlak olduğu için cevabını vermesi. 82

83 Özelden özele akıl yürütme ile yanlış bağdaştırma karıştırılmamalıdır. - Yanlış bağdaştırmada birbirleriyle mantıksal açıdan hiçbir ilişkisi olmayan iki durum arasında bağ kurma vardır ve yaşamında her döneminde görülür. - Özelden özele akıl yürütme de ise; bir bütünü oluşturan birbirleriyle ilişkili iki durum (parça) arasında tek bir düşünce geliştirilir ve sadece işlem öncesi dönemdeki çocuklarda görülür. 83

84 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Parça ile bütün arasındaki ilişki kurulamaz Bu dönemde odaklanmadan dolayı henüz parça ile bütün arasındaki ilişkiyi (sınıf içerme becerisi) kuramazlar. Çocuk işlem öncesi dönemde, bir parçanın ait olduğu bütün içindeki yerini anlayamaz. İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) Mesela; sınıfta ki erkekler mi çok kızlar mı çok? sorusuna eğer erkek sayısı çok ise, erkekler diyebilirler. Daha sonra, sınıftaki bütün öğrenciler mi çok yoksa erkekler mi? diye sorulduğunda erkekler çok cevabını vermesi. Mesela; bir çocuğa hamsi gösterilip onun bir balık olduğu söylendiğinde; Hayır, o balık değil! O hamsi! demesi parça bütün ilişkisini kavrayamamaktır. 84

85 Şehirlerarası bir seyahat sırasında dört yaşındaki Merve ile yan koltukta oturan Hatice Teyze arasında şöyle bir konuşma geçer: Hatice Teyze: Nerede oturuyorsunuz? Merve: Ankara da. Hatice Teyze: Ankara Türkiye de mi? Merve: Evet. Hatice Teyze: Ankara da oturanlar, Türkiyeli midir? Merve: Hayır, Ankaralıdırlar. Hatice Teyze: Hiç Türkiyeli tanıdın mı? Merve: Tanıdım ama çok değil. Hatice Teyze: Nerede oturuyorlar? Merve: Bilmem Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre, Hatice Teyze nin sorularını Merve nin yanlış yanıtlaması, aşağıdakilerden hangisinin tam olarak gelişmediğini gösterir? A) Toplummerkezci düşünme B) Canlandırma C) Odaklanma D) Özelden özele akıl yürütme E) Parça bütün ilişkisini kavrama 85

86 Piaget in Bilişsel Gelişim Kademeleri Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş İşlem Öncesi Dönem (2-7. yıllar) ÖZET Sembolik fonksiyonlar (oyun, düşünme, zeka) ortaya çıkar. Sezgisel düşünme başlar. Benmerkezci (egosantrik düşünce) anlayış vardır. Paralel oyun görülür. Monolog ve kolektif (toplu) monolog görülür. Animizm (canlıcılık) görülür. Kişilerin sürekliliği (değişmezliği) kazanılır. Odaklanmacılık (odaktan uzaklaşamama) vardır. Nesneleri tek özelliğe göre sıralayabilir ve sınıflayabilirler. Tek yönlü düşünce (özelden özele akıl yürütme) vardır. İşlemleri tersine çeviremezler (dönüştüremezler). Korunumun ilkesi kazanılmamıştır. Kalıp yargılar görülür. Devresel tepkiler görülür. Yapaycılık görülür. Yanlış bağdaştırma (Senkretik akıl yürütme) vardır. Büyüsel (sihirli, majik) düşünme görülür. Parça-bütün ilişkisinin kurulamaz. Merak kaynaklı çok soru sorma vardır. 86 Ahlaki açıdan tamamen dışa (anne-baba) bağlıdır.

87 Piaget'in Bilişsel Gelişim Kademeleri Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Somut işlemler Dönem (7-11. yıllar) Somut Mantıksal düşünme başlar - Olaylar ve nesneler hakkında mantıksal düşünmeye başlamıştır. Ancak çocuk mantıksal yeteneklerini somut nesne ve yaşantılar üzerine uygulayabilir. Somut özellikteki problemleri çözebilirken, soyut problemleri çözemez. - Ayrıca bu dönemde çocuklar atasözlerinin kastettikleri anlamları anlayamazlar. Damlaya damlaya göl olur sözünden sadece suyun birikmesini çıkarsayabilir. - Sayıları kullanmayı ve kümelemeyi öğrenir. - Yaparak-yaşayarak öğrenme etkilidir. - Problem çözmeyi ve muhakeme yapmayı öğrenir. 87

88 İlköğretim birinci sınıfa devam eden Emre, birgün okuldan geldikten sonra Baba, öğretmenimiz okulların tatil olmasına aşağı yukarı iki hafta kaldı. dedi. Aşağı yukarı ne demek? diye sorar. Emre nin zihinsel gelişim dönemi özellikleri dikkate alındığında, babasının aşağıdakilerden hangisini yapması daha uygun olur? A) Birbirine yakın büyüklükteki iki nesneyi göstermesi B) Hemen hemen, yaklaşık olarak anlamına geldiğini söylemesi C) Sözlükten bakıp anlamlarını anlatması D) Merdivenden, önce aşağı inip sonra yukarı çıkarak göstermesi E) Henüz yaşının küçük olduğunu, zamanı gelince anlayacağını söylemesi 88

89 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Somut işlemler Dönem (7-11. yıllar) Benmerkezci düşünceden uzaklaşır (Dağılma) Olayları ve dünyayı başkaları açısından görebilirler yani empati yapabilirler. Odaktan Uzaklaşma görülür Çocuk, dikkatini nesnelerin, olayların veya kişilerin birkaç yönüne birden vererek, nesneleri, olayları veya kişileri diğer yönleriyle birlikte ele alabilir. Mesela; bu dönemdeki bir çocuk annesinin artık anne olmasının yanında onun bir eş, bir öğretmen, bir teyze olabileceğini anlar (bilir). Odaktan uzaklaşma özelliğini kazanan çocuklar şu üç beceriyi kazanır: Dönüşümsel düşünme becerisi gelişir. Aynı anda birkaç farklı etkinliği gerçekleştirebilir. Bir nesnenin birden fazla işlevini kavrayabilir. 89

90 Somut işlemler döneminde odaklama düşünme biçiminden kurtuldukları için; İşlemleri tersine çevirebilir. Nesneleri birden çok özelliğe göre sıralayabilir ve sınıflayabilir. Özelden özele akıl yürütme düşünceden kurtularak tümevarımsal ve tümdengelimsel düşünme yeteneklerini kazanmaya başlar. Sezgisel düşünceden çıkarak mantıksal akıl yürütür (somut düzeyde). Kalıp yargılardan kurtulur. Korunum ilkesini kazanır. Dönüşümsel düşünme yeteneğini kazanır. 90

91 Babası bir kâğıda yazar ve Banu ya sonucun ne olduğunu sorar. Banu bir elinde 2, diğerinde 3 parmağını kaldırıp parmaklarını 1 den başlayarak sayar ve sonucun 5 olduğunu söyleyip boş kutunun içine yazar. Bununla birlikte, farklı sayılarla birkaç toplama işleminin ardından, babası yazarak Banu dan tekrar toplamasını ister. Banu bu işlemin sonucunu her defasında parmaklarını kullanarak hesaplar, aynı sayfada daha önce yaptıklarına bakmayı düşünemez. Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre, Banu nun daha önce yaptığı işlemler için parmaklarını kullanıp aynı sayfada daha önce yaptıklarına bakmayı düşünememesi, aşağıdaki bilişsel becerilerden hangisinin tam olarak gelişmediğini gösterir? A) Özelden özele akıl yürütme B) Tümevarımsal düşünme C) Odaktan uzaklaşma D) Hipotetik düşünme E) Aynılık-değişmezlik ilkesi 91

92 Buğra ile Arda amca çocuklarıdır. Buğra ile yengesi Ebru arasında şöyle bir konuşma geçer: Buğra: Bir teyze vardı. O, Arda nın anneannesi mi yoksa babaannesi mi? Ebru: O, anneannesi. Senin babaannen onun da babaannesi. Buğra: Benim iki tane babaannem yok ki! Buğra nın son ifadesinin altında Benim bir babaannem var, Arda nın da bir babaannesi var. Onun babaannesi benim de babaannemse benim iki tane babaannem olur. düşüncesi yatmaktadır. Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre, Buğra nın bu düşüncesi aşağıdaki bilişsel becerilerden hangisinin tam gelişmediğini gösterir? A) Özümleme B) Benmerkezci düşünme C) Canlandırma D) Odaktan uzaklaşma E) Aynılık ilkesi 92

93 Beş yaşındaki Ayşe ailesiyle çıktıkları tatilde farklı yöreleri görme fırsatı bulmuştur. Anaokuluna başladığında, ilk derste öğretmeni Tatilde nerelere gittiniz? diye sormuştur. Ayşe söz almış, tatilde uğradıkları en son iki kasabanın ismini hatırlayabilmiş, ama daha önce gördükleri yerlerin ismini hatırlamakta zorlanmıştır. Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre, tatilin başlangıcında gördüğü kasabaları hatırlayamaması, Ayşe nin hangi bilişsel özelliğinin tam olarak gelişmemiş olmasından kaynaklanmaktadır? A) Odaktan uzaklaşma B) Canlandırmacılık (Animizm) C) Tek yönlü sınıflama D) Benmerkezci düşünme E) Özelden özele akıl yürütme 93

94 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Somut işlemler Dönem (7-11. yıllar) İşlemleri tersine çevirebilir Bir işlemi son aşamadan başlangıç aşamasına doğru geriye götürebilir. Çocuk bir işlemi baştan ya da sondan yaparak aynı noktaya gelebileceğini bilir. Mesela; 1 den 10 a kadar sayabilen çocuğun 10 dan 1 e kadar da sayabilmesi. Mesela; A=B ise B=A diyebilmesi. Mesela; Bir bardaktan sürahiye boşaltılan suyu tekrar bardağa doldurulması halinde önceki düzeyine geleceğini düşünebilir. Üst düzey (Çoklu) sınıflama ve sıralama başlar. Nesneleri birçok özelliğe (renk, biçim, büyüklük) göre sıralama, sınıflama ve karşılaştırma yapabilir. Korunumun kazanılmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Mesela; bu dönemdeki çocuk sarı, kırmızı, mavi renklerle boyalı olan küçük, büyük ve orta büyüklükteki kare, üçgen ve daire şeklindeki tahta parçalarını artık Orta boy sarı daireler veya Büyük mavi üçgenler diye bir çok özelliğe dayanarak bir sınıflama/gruplama yapabilir. 94

95 Ayşe okula giderken izlediği yoldan evine geri dönebilmektedir. Piaget ye göre, Ayşe nin bu davranışı hangi evrede kazanılan bir bilişsel beceridir? A) İşlem öncesi dönem B) Somut işlemler dönemi C) Duyusal motor dönemi D) Soyut işlemler dönemi E) Formel dönem 95

96 Betül annesine Anne, kendini öldürenler hapishaneye mi gömülür? diye sorar. Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre, Betül ün bu çıkarımda bulunmasının nedeni ile içinde bulunduğu bilişsel gelişim dönemi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Deneme - yanılma yoluyla öğrendiğinden işlem öncesi dönem B) Sezgisel olarak ayırt edebildiğinden işlem öncesi dönem C) Tümevarımsal düşünmeye başladığından somut işlemler dönemi D) Esnek düşünme geliştiğinden somut işlemler dönemi E) Varsayımlara dayalı düşündüğünden soyut işlemler dönemi 96

97 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Somut işlemler Dönem (7-11. yıllar) Tümevarımsal Düşünme (Endüksiyon) başlar ve gelişir Tek tek olan gözlem ve deneyimlerin birleştirilerek tümel (genel) önermelerin elde edilmesidir. Aklın özelden genele veya parçadan bütüne izlediği yoldur. İlk kez bu dönemde bu düşünme ortaya çıkar ve gelişmeye başlar. Mesela; Ali insandır ve ölümlüdür. Ayşe insandır ve ölümlüdür. Derya insandır ve ölümlüdür. Hasan insandır ve ölümlüdür. O halde, bütün insanlar, ölümlüdür. Tümdengelimsel (Dedüksiyon) Düşünme başlar Aklın genelden özele veya genelden genele izlediği yoldur. Bütüne ilişkin bir bilgiden hareketle parçalara ilişkin bilgilere ulaşılabilir. Mesela; Bütün insanlar ölümlüdür. Sokrates insandır. O halde, Sokrates ölümlüdür. 97

98 Mustafa Öğretmen derste Cumhuriyet Döneminde elde edilen kadın hakları konusunda bir tartışma ortamı yaratır. Öğrencilerden Nazan söz alarak, Atatürk kadınlara erkeklerle eşit haklar verilmesini sağlamasaydı, ben sınıf arkadaşım Kemal le aynı sırada oturamayacaktım. der. Nazan ın bu sözü, Piaget nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) Özelden özele akıl yürütme B) Benmerkezci düşünme C) Bağdaştırma D) Tümdengelim E) Tümevarım 98

99 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Somut işlemler Dönem (7-11. yıllar) Korunum ilkesi kazanılmıştır Bir nesnenin mekân içindeki yerinde veya fiziksel görünümünde değişiklik olmasına rağmen, bir şey eklenip çıkarılmadıkça nesnenin niteliğinde (miktar, ağırlık, alan, hacim vb.) herhangi bir değişiklik olmayacağını kavramadır. Mesela; şekli değişen hamur parçasının ağırlığının aynı olduğunun bilinmesi. Masa üzerindeki kalemlerin yeri değiştiğinde, kalem sayısının değişmediğinin bilinmesi gibi. Korunum ilkesinin kazanılması şu süreçlere bağlıdır. 1. Özdeşlik (ayniyet): Nesneye herhangi bir şey eklenmemiş ya da nesneden bir şey çıkarılmamışsa nesnenin aynı kaldığının bilinmesidir. 2. Ödünleme (telafi): Nesnenin bir boyutundaki değişimin başka bir boyuttaki değişime neden olduğunun kavranmasıdır. Mesela; su dar bir cam kaba boşaltıldığında çocuk yüksekliğinin artacağını bilir. 3. Dönüşebilirlik (tersine dönüştürme): Bir nesnenin görünümü değişse bile tekrar önceki haline gelebileceğini kestirebilmedir. Mesela; bir buzun yeniden suya dönüşebileceğinin bilinmesi gibi. 99

100 Somut işlemler dönemindeki bir çocuğa eşit miktarda su doldurulmuş aynı büyüklükte iki bardak gösterilmiş ve hangisinde daha fazla su olduğu sorulmuştur. Çocuktan, "İkisinde de aynı" yanıtı alındıktan sonra, onun gözü önünde, bardaklardan birindeki su üç bardağa paylaştırılmıştır. Bu çocuğun, "Bu üç bardakta mı yoksa diğer bardakta mı daha çok su var?" sorusuna, aşağıdaki yanıtlardan hangisini vermesi beklenir? A) "İkisinde de aynı der, çünkü nesnelerin devamlılığı kavramını kazanmıştır. B) Sürahideki su çok" der, çünkü sayı boyutunda bağımlılık vardır. C) "İkisinde de aynı" der, çünkü miktar korunumunu kazanmıştır. D) Bardaklardaki su çok" der, çünkü görelilik ilkesini henüz öğrenmemiştir. E) Hiç fark etmez" der, çünkü dönüştürme işlemini henüz başaramaz. 100

101 Geçişlilik kazanılmıştır Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Somut işlemler Dönem (7-11. yıllar) Korunum ilkesinin ve sıralama yeteneğinin kazanılmasına bağlı olarak ortaya çıkan yetenektir. Çocukların önceden yaptıkları karşılaştırmalara bağlı olarak nesnelerin birbirleriyle olan ilişkilerini göz önüne alıp, nesnelerle ilgili yeni bir ilişkiyi keşfedebilmesidir. Kısacası geçişlilik; önceki parçalar arasındaki ilişkiyi bilerek yeni bir ilişkinin çıkarılmasıdır (transfer). Mesela; Çocuk kendisine aynı anda gösterilen iki çubuktan birincinin daha uzun olduğunu gördükten sonra çocuğa birinci çubukla birlikte ondan daha uzun olan üçüncü bir gösterilerek bu üç çubuğun büyükten küçüğe doğru sıralanması istendiğinde geçişlilik özelliğini kazanmış bir çocuk 3, 1, 2 şeklinde doğru sıralamayı söyleyebilir. 101

102 Oktay 7 yaşındadır ve ilköğretim 1. sınıftadır. Elimizde 20 cm lik beyaz, 40 cm lik mavi ve 75 cm lik kırmızı tahta bloklar var. Oktay a önce beyaz blokun kırmızı bloktan kısa olduğunu gösterelim. Sonra mavi blokun kırmızı bloktan kısa olduğunu gösterelim. Daha sonra beyaz ve mavi blokları yan yana getirmeden hangisinin daha uzun olduğunu soralım. Oktay diğer karşılaştırmaları dikkate alarak mavi blokun beyazdan uzun olduğunu söyleyebilir. Oktay ın davranışını somut işlemler döneminin hangi kavramı ifade eder? A) Sınıflama B) Sıralama C) Geçişlilik D) Korunum E) Tersine çevrilebilirlik 102

103 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Somut işlemler Dönem (7-11. yıllar) Dolaylı gerçeği kavrayabilme vardır Çocuk bir olayın ya da nesnenin sadece görünen ya da yüzeyde kalan tarafını değil, görünmeyen ve yüzeyde kalmayan tarafını da algılar. Mesela; sarı renkli kapaklı bir kitabı, mavi renkli bir kaplıkla kapladığınızda gerçek rengini sorduğunuzda Sarı der ve gerçek rengini bilir. Parça ile bütün arasındaki ilişki kurulabilir Bu dönemde çocuklar parça ile bütün arasındaki ilişkiyi (sınıf içerme becerisi) artık kurabilirler. Yani bir sınıfa ait olan nesnelerin, başka bir sınıfın alt dizisi olabileceğini çocuk anlar. Mesela; köpekler, hayvanlar sınıfının bir alt dizisini oluşturabilir (yani hayvanlar sınıfının içerisine ait olduğunu gruplandırabilir). 103

104 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Somut işlemler Dönem (7-11. yıllar) Çıkarsanmış gerçeklik ilk kez görülür Sonuca bakarak süreci tahmin etmektir. Bu dönemde çocuk göz önündeki nesnelerin farklı görünümlerinin farkındadır. Daha önceki öğrenmelerini göz önüne alarak elindeki diğer kanıtlarını değerlendirerek neyin gerçekte doğru olduğunu fark edip, eldeki somut verilerden gerçek çıkarımlar yapabilir. Yani bir önceki durum irdelenerek eldeki verilerden çıkarım yapmak, gerçeğe ulaşmaktır. Var olan bir durumun nasıl gerçekleştiğine tanık olmasalar bile bir olayın nasıl gerçekleştiğini kestirebilirler. Yani daha önceki olayları göz önüne alarak gerçekliği açıklayabilirler ve bu beceri çıkarsanmış gerçeklik ile ifade edilir. Mesela; teyzesinin oğlunun hiperaktif bir çocuk olduğunu bilen çocuğun, eve geldiğinde ortalığı dağınık görünce demek bugün teyzem ve küçük oğlu bizim eve gelmiş demesi. Mesela; daha önceden kendine orijinal bir ayakkabı alan bir çocuk daha sonradan o ayakkabıdan gördüğünde bunun orijinal olup olmadığını anlaması. 104

105 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Somut işlemler Dönem (7-11. yıllar) Yatay Dekalaj vardır Çocuğun bir korunum türü için öğrendiğini, başka bir korunum türüne aktaramamasıdır. Dönüşümsel Düşünme Becerisi ortaya çıkar Daha önceki zamanlarda yaşanmış bir olayı, sonraki zamanlarda da kafasında canlandırıp anlatabilmedir. Geriye ve ileriye doğru düşünebilir ve olayları öncelik-sonralık sırasına koyabilir. Dönüşümsel düşünme zamanla ilgili perspektifin kazanılmasıdır. Mesela; çocuk bir gün içerisinde yaşamış olduğu tüm etkinlikleri sırayla söyler; önce okula gittik, sonra alışverişe çıktık, daha sonra sinemaya gittik, oradan da halamlara uğradık der. 105

106 Piaget in Bilişsel Gelişim Kademeleri Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Somut işlemler Dönem (7-11. yıllar) ÖZET Somut Mantıksal düşünme başlar. Odaktan uzaklaşma vardır. İşlemleri tersine çevirebilir. Üst düzey (çoklu) sınıflama yapabilir. Üst düzey (çoklu) sıralama yapabilir. Tümevarımsal düşünme başlar ve gelişir. Tümdengelimsel düşünme başlar. Benmerkezci düşünceden uzaklaşır. Korunum (değişmezlik) ilkesi kazanılır. Geçişlilik kazanılmıştır. Dolaylı gerçeği kavrayabilir. Parça-bütün ilişkisi kurulabilir. Çıkarsanmış gerçeklik ilk kez görülür. Yatay dekalaj vardır. Dönüşümsel düşünme başlar. 106

107 Piaget'in Bilişsel Gelişim Kademeleri Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Soyut işlemler Dönem (12 yaş ve sonrası) Soyut düşünebilme başlar - Soyut kavramları ve düşünceleri (demokrasi, özgürlük, adalet, hoşgörü gibi) anlayabilerek mantık yürütebilir. - Mantıksal akıl yürütmeler yapılabilir. - Soyut mantıksal sistemler çalışır. Oranlar, cebirsel dönüştürmeler ve diğer saf soyutlamalar yapılır. Üst düzey akıl yürütebilir ve bilimsel düşünme gerçekleşir - Problemlerin çözümünde tümevarım, tümdengelim, analoji gibi akıl yürütme yollarını birlikte kullanır. - Hipotez oluşturabilir ve test edebilir. - Gerçek durumlar ile olasılıklar arasında bağlantı kurabilir. - Somut bağlantılardan ziyade soyut kavramlarla rahatça düşünebilir. 107

108 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Soyut işlemler Dönem (12 yaş ve sonrası) Analoji (benzeşim kurma) düşünme ortaya çıkar İki şey arasındaki ortak bir özellikten yola çıkarak, biri hakkında verilen bir yargıyı diğeri hakkında da vererek benzerlik kurmaktır. Yani ortak özelliği olan iki şey arasında bir benzerlik kurmadır. Analoji bilinen bir örnekten yararlanarak bilinmeyenlerin öğrenilmesini sağlayan düşünmedir. Mesela; Türkiye de, İtalya da yarımadadır. İtalya da balıkçılık yapılır. O halde Türkiye de de balıkçılık yapılır. Mesela; kan dolaşımının şehirdeki trafik akışına benzetilmesi. Veya kalbin pompaya benzetilmesi. 108

109 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Soyut işlemler Dönem (12 yaş ve sonrası) Hipotetik (Varsayımsal) Düşünme ortaya çıkar Problemlerin çözümünde sadece var olan somut yöntemler değil, çözüme ilişkin olası (farklı) yollar belirleyip (hipotez geliştirip) bunları test edebilmektir. Mesela; Mars ta hayat var mı? sorusuna Su ve oksijen varsa hayat vardır cevabını vermesi. Mesela; kutuplardaki buzullar erimiş olsaydı dünyada canlılar için yaşam nasıl olurdu? sorusuna yönelik farklı hipotezler geliştirebilir. Esnek Düşünme ortaya çıkar Hipotetik düşünebilen ergenler bir probleme dair olası durumları sıralayabilir, ancak kendi görüşüne yani tek bir çözüme saplanıp kalmaz. Başka çözüm yolları olabileceğini anlar, düşüncelerinde esnek olabilirler. Mesela; matematikte bir problemi hep aynı yolla çözmez, yeni başka yollar da bulup dener. 109

110 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Soyut işlemler Dönem (12 yaş ve sonrası) Göreceli Düşünme ortaya çıkar Kişiye, zamana ve yere göre düşünmedir. Birey, kişi, yer ve zaman değiştiğinde sonucun da değişebileceğini anlar. Yani kişiye, zamana ve duruma göre düşünebilme yeteneğini kazanır. Mesela; birey kendine özgü ideal, değer, duygu, düşünce ve inançları geliştirir. Mesela; kendi doğruları ile başkalarının doğruları arasındaki farkı anlar. Mesela; birey bir fotoğrafa bakarken kendine göre sol taraf ile fotoğrafa göre sol taraf arasındaki farkı anlar. Metabiliş (Üst biliş) Düşünme ortaya çıkar Bireyin öğrenme sürecindeki bilişsel etkinliklerini fark etmesi, bu süreci kontrol etmesi ve denetlemesidir. Ergen başkalarının ne bildiğini ve nasıl bildiğini araştırabilir ve böylece diğerlerinin stratejilerini anlama ve kullanma becerisi geliştirebilir. 110

111 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Soyut işlemler Dönem (12 yaş ve sonrası) Bütünleştirici (Kombinasyonel) düşünme başlar Bir problem durumunun birden fazla değişkeni (alt problemi) barındırdığını ve dolayısıyla bir problemin birden fazla çözüm yolunun bir araya getirilip birleştirilmesiyle çözülebileceğini kavrayabilir. Bu düşünceye bütünleştirici düşünme denir. Mesela; doktorların hastalarına teşhis koyarken sadece sorun yaratan organı değil de bütün fizyolojik yapıyı dikkate almaları. Ergen Egosantrizm (Benmerkezcilik) görülür Çocuk benmerkezciliğinden farklıdır. Bu dönemde bireyler, dünyanın kendi etrafta dönmediğini bilirler ve empati kurabilirler. Ancak kendi düşüncelerinin ve söylediklerinin en doğru olduğunu düşünür. Benim felsefem en doğrudur gibi bir düşünceye sahiptir. Aksi görüşlere tahammül edemez (aşırı/naif idealizm) 111

112 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Soyut işlemler Dönem (12 yaş ve sonrası) Herkesin kendisiyle uğraştığını, onu takip ettiğini, izlediğini ve onun davranışlarına dikkat ettiğini (Hayali seyirciler) düşünür. Adeta kendini sürekli sahnede hisseden bir oyuncu gibi görür. Diğer insanların kendisiyle ilgili (özellikle fiziki özellikleriyle) düşüncelerine aşırı önem verirler. Bu nedenle ayna karşısında bolca zaman geçirilir. Ergen kendine özgü dramatik senaryolar geliştirir. Yaşamış olduğu olayların sadece kendi başına geldiğini düşünür. Mesela; hiç evlenemeyeceğini, iş bulamayacağını düşünür. Kendisini ünlü bir sporcu, film kahramanı olarak hayal eder. Kimsenin kendisi kadar sevemeyeceğini ve acı çekmediğini düşünür (Kişisel efsane/mit). 112

113 Lise 2. sınıf öğrencisi Deniz in kendisini sürekli olarak izleyen ve kendisi hakkında fikir yürüten bir seyirci kitlesinin olduğunu düşünmesi, aşağıdaki kavramlardan hangisine örnek olabilir? A) Cinsel rol karmaşası B) Suçluluk duygusu C) Ergen benmerkezciliği D) Aşağılık duygusu E) Yalnızlık duygusu 113

114 Gelişim aşaması ve yaklaşık yaş Soyut işlemler Dönem (12 yaş ve sonrası) Omnipotent düşünme görülür ve Psikolojik tepkisellik görülür Ergen benmerkezciliğin (egosantrizm) ürünüdür. Ergen benim gücün her şeye yeter, kimseye ihtiyacım yok, bana bir şey olmaz düşüncesiyle çok fazla risk alabilmektedir. Çeşitli riskli davranışlar yaparak kahramanlık sergilemeye çalışır. Kendilerine zarar gelebileceğini düşünmezler. Bana bir şey olmaz derler. Bu davranışları engellendiğinde ise saldırgan tepkide (bu tepkiye psikolojik tepkisellik teorisi denir) bulunurlar. 114

22.09.2014 KONUNUN ANA HATLARI ÖĞRETİM KURAMLARI PIAGET ÖĞRENME KURAMI

22.09.2014 KONUNUN ANA HATLARI ÖĞRETİM KURAMLARI PIAGET ÖĞRENME KURAMI KONUNUN ANA HATLARI ÖĞRETİM KURAMLARI PIAGET ÖĞRENME KURAMI Öğrenme-Öğretme Kavramları Öğrenme Kuramları Piaget nin Bilişsel Gelişim Kuramı Bilişsel Gelişim Kuramıyla İlgili Temel Kavramlar Bilişsel Gelişimi

Detaylı

Bilişsel gelişim. Doç.Dr.Banu Yücel-Toy

Bilişsel gelişim. Doç.Dr.Banu Yücel-Toy Bilişsel gelişim Biliş, düşünme, öğrenme ve hatırlama süreçlerine denir. Bilişsel işlemler, akıl ve bilgi, bellek, akıl yürütme, anımsama, unutma, sorun çözme, kavramlar ve düşünce gibi zihinsel işlevleri

Detaylı

BİLİŞSEL AÇIDAN ÇOCUK GELİŞİMİNİN BASAMAKLARI

BİLİŞSEL AÇIDAN ÇOCUK GELİŞİMİNİN BASAMAKLARI BİLİŞSEL AÇIDAN ÇOCUK GELİŞİMİNİN BASAMAKLARI REYHAN SAĞLAM ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ BILIŞ NE DEMEKTIR? Biliş; düşünme, öğrenme ve hatırlama süreçlerine denir. Bilişsel gelişim neleri kapsar?

Detaylı

TERAKKİ VAKFI ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ ANAOKULU 2031-2014 EĞİTİM YILI Bilgi Bülteni Sayı:7 4 5 YAŞ ÇOCUKLARININ GELİŞİM BASAMAKLARI

TERAKKİ VAKFI ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ ANAOKULU 2031-2014 EĞİTİM YILI Bilgi Bülteni Sayı:7 4 5 YAŞ ÇOCUKLARININ GELİŞİM BASAMAKLARI TERAKKİ VAKFI ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ ANAOKULU 2031-2014 EĞİTİM YILI Bilgi Bülteni Sayı:7 4 5 YAŞ ÇOCUKLARININ GELİŞİM BASAMAKLARI Okul öncesi dönem genel anlamda tüm gelişim alanları açısından temellerin atıldığı

Detaylı

Doç. Dr. Tülin Şener

Doç. Dr. Tülin Şener Doç. Dr. Tülin Şener Giriş Biliş insanların dünyayı öğrenmeleri ve anlamalarına-anlamlandırmalarına kaynaklık eden zihinsel faaliyetleri ifade eder. Bilişsel gelişim, bireylerin zihinsel yapı, becerileri

Detaylı

GELİŞİM DÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ

GELİŞİM DÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ GELİŞİM DÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ 3-6 yaş arasını kapsayan ve okul öncesi dönem adını verdiğimiz süreç çocukların gelişimi açısından oldukça önemlidir. Okul öncesi dönem çocukta büyümenin ve gelişimin en hızlı

Detaylı

Kavram ortak özelliklere sahip birbirine benzeyen nesneleri ya da olayları bir araya getirerek bir ad altına toplamaktır.kavram;

Kavram ortak özelliklere sahip birbirine benzeyen nesneleri ya da olayları bir araya getirerek bir ad altına toplamaktır.kavram; KAVRAM OLUŞTURMA: Kavram ortak özelliklere sahip birbirine benzeyen nesneleri ya da olayları bir araya getirerek bir ad altına toplamaktır.kavram; ağaç,kedi,güzellik,gibi bir nesne ya da bir sembol olabilir.

Detaylı

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ (ÖZET)

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ (ÖZET) [Bu dosyada yer alanlar 2014 KPSS Eğitim Bilimlerine yönelik bilgilerdir. Söz konusu bilgiler KMS-KPSS de çıkmış sorular dikkate alınarak hazırlanmıştır. KPSS de çıkan sorular temele alınarak, konuların

Detaylı

BĠLĠŞSEL GELĠŞĠM. Jean Piaget ve Jerome Bruner. Dr. Halise Kader ZENGĠN

BĠLĠŞSEL GELĠŞĠM. Jean Piaget ve Jerome Bruner. Dr. Halise Kader ZENGĠN BĠLĠŞSEL GELĠŞĠM Jean Piaget ve Jerome Bruner Biliş ne demektir? Biliş; düşünme, öğrenme ve hatırlama süreçlerine denir. Bilişsel gelişim neleri kapsar? Bireydeki akıl yürütme, düşünme, bellek ve dildeki

Detaylı

EĞİTİM PSİKOLOJİSİ. Doç. Dr. Hakan KARATAŞ Eği;m Bilimleri Bölümü Eği;m Programları ve Öğre;m Anabilim Dalı

EĞİTİM PSİKOLOJİSİ. Doç. Dr. Hakan KARATAŞ Eği;m Bilimleri Bölümü Eği;m Programları ve Öğre;m Anabilim Dalı EĞİTİM PSİKOLOJİSİ Doç. Dr. Hakan KARATAŞ Eği;m Bilimleri Bölümü Eği;m Programları ve Öğre;m Anabilim Dalı 4. BİLİŞSEL GELİŞİM Doç. Dr. Hakan KARATAŞ BİLİŞ VE BİLİŞSEL GELİŞİM Bilişsel gelişim kimi kaynaklarda

Detaylı

ÇOCUKLARDA OYUN EVRELERİ VE OYUN ÇEŞİTLERİ

ÇOCUKLARDA OYUN EVRELERİ VE OYUN ÇEŞİTLERİ Ünite 10 ÇOCUKLARDA OYUN EVRELERİ VE OYUN ÇEŞİTLERİ Öğr. Gör. Hatice Elif ALTUNTAŞLI ÇOCUKLARDA OYUN EVRELERİ VE OYUN ÇEŞİTLERİ Çocukların oyunla ilgili davranışları yaşlarına ve gelişim düzeylerine göre

Detaylı

Dil Gelişimi. temel dil gelişimi imi bilgileri

Dil Gelişimi. temel dil gelişimi imi bilgileri Dil Gelişimi Yaş gruplarına göre g temel dil gelişimi imi bilgileri Çocuklarda Dil ve İletişim im Doğumdan umdan itibaren çocukların çevresiyle iletişim im kurma çabaları hem sözel s hem de sözel olmayan

Detaylı

OKUL ÖNCESİNDE OYUN VE HAREKET ETKİNLİĞİ

OKUL ÖNCESİNDE OYUN VE HAREKET ETKİNLİĞİ OKUL ÖNCESİNDE OYUN VE HAREKET ETKİNLİĞİ Oyun bir çocuğun en önemli işidir. Çocuklar oyun ortamında kendilerini serbestçe ifade edip, yaşantılarını yansıtırlar ve dış dünyaya farketmeden hazırlık yaparlar.

Detaylı

MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ MEHMET AKİF ERSOY EĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI ÖĞRETİM KURAMLARI PİAGET ÖĞRENME KURAMLARI

MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ MEHMET AKİF ERSOY EĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI ÖĞRETİM KURAMLARI PİAGET ÖĞRENME KURAMLARI MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ MEHMET AKİF ERSOY EĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI ÖĞRETİM KURAMLARI PİAGET ÖĞRENME KURAMLARI Ders Ödevi Fen ve Teknoloji Öğretimi I Hazırlayanlar 1111201098

Detaylı

O Oyunların vazgeçilmez öğeleri olan oyuncaklar çocuğun bilişsel, bedensel ve psikososyal gelişimlerini destekleyen, hayal gücünü ve yaratıcılığını

O Oyunların vazgeçilmez öğeleri olan oyuncaklar çocuğun bilişsel, bedensel ve psikososyal gelişimlerini destekleyen, hayal gücünü ve yaratıcılığını EĞİTİCİ OYUNCAKLAR O Oyunların vazgeçilmez öğeleri olan oyuncaklar çocuğun bilişsel, bedensel ve psikososyal gelişimlerini destekleyen, hayal gücünü ve yaratıcılığını geliştiren en değerli araçlardır.

Detaylı

MATEMATİĞİ SEVİYORUM OKUL ÖNCESİNDE MATEMATİK

MATEMATİĞİ SEVİYORUM OKUL ÖNCESİNDE MATEMATİK MATEMATİĞİ SEVİYORUM OKUL ÖNCESİNDE MATEMATİK Matematik,adını duymamış olsalar bile, herkesin yaşamlarına sızmıştır. Yaşamın herhangi bir kesitini alın, matematiğe mutlaka rastlarsınız.ben matematikten

Detaylı

GELİŞİM, KALITIM ÇEVRE ETKİLEŞİMİNİN BİR ÜRÜNÜDÜR.

GELİŞİM, KALITIM ÇEVRE ETKİLEŞİMİNİN BİR ÜRÜNÜDÜR. GELİŞİM İLKELERİ GELİŞİM, KALITIM ÇEVRE ETKİLEŞİMİNİN BİR ÜRÜNÜDÜR. Kalıtım bireyin anne babasından getirdiği gizil güçleri anlatır. Bu gizil güçlerin üst düzeyi kalıtsal olarak belirlenir. Bu düzeye ulaşma

Detaylı

Örnek öğrenmeler söyleyin? Niçin?

Örnek öğrenmeler söyleyin? Niçin? Örnek öğrenmeler söyleyin? Niçin? Öğrenmede değişen ne???? İnsanlar ve hayvanların öğrenmelerindeki farklar? Öğrenme??? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana

Detaylı

Yaşam Boyu Sosyalleşme

Yaşam Boyu Sosyalleşme Yaşam Boyu Sosyalleşme Lütfi Sunar Sosyolojiye Giriş / 5. Ders Kültür, Toplum ve Çocuk Sosyalleşmesi Sosyalleşme Nedir? Çocuklar başkalarıyla temasla giderek kendilerinin farkına varırlar ve insanlar hakkında

Detaylı

Sayı Kavramı ve Sayma

Sayı Kavramı ve Sayma Sayı Kavramı ve Sayma Elma nedir? Elma??? Elma Elma Elma Elma Elma Elma Elma Elma Elma Elma Elma Elma Bir??? Bir Bir Bir Bir Bir SAYI KAVRAMI VE SAYMA Her ne kadar basit gibi gözükse de sayı ve sayma işlemi

Detaylı

Matematiksel Beceriler

Matematiksel Beceriler Matematiksel Beceriler Küçük Prens ten. Büyükler sayılardan hoşlanır. Onlara yeni bir dostunuzdan söz açtınız mı, hiçbir zaman size önemli şeyler sormazlar. Size Sesi nasıl? Hangi oyunları sever? Kelebek

Detaylı

Bilişsel Gelişim. Psikolojiye Giriş. Okuma raporu #1. Ders asistanım kim? (düzeltilmiş) Bebek Olmak Nasıl Bir Şey? Düşüncenin Gelişimi Ders 5

Bilişsel Gelişim. Psikolojiye Giriş. Okuma raporu #1. Ders asistanım kim? (düzeltilmiş) Bebek Olmak Nasıl Bir Şey? Düşüncenin Gelişimi Ders 5 Psikolojiye Giriş Bilişsel Gelişim Bebek Olmak Nasıl Bir Şey? Düşüncenin Gelişimi Ders 5 2 Okuma raporu #1 Alkolizm için Freudyen bir açıklama getirin. Daha sonra da davranışçı bir açıklama getirin. Son

Detaylı

OYUN VE ÇOCUK. -Çocuğun iç dünyasını anlayabilmek. -Çocuğun olayları anlamasına yardım etmek. -Çocuğa olaylarla baş etme becerileri kazandırmak

OYUN VE ÇOCUK. -Çocuğun iç dünyasını anlayabilmek. -Çocuğun olayları anlamasına yardım etmek. -Çocuğa olaylarla baş etme becerileri kazandırmak OYUN VE ÇOCUK Oyun oynamak çocukluk çağına özgü psikolojik, fizyolojik ve sosyal içerikli bir olgudur. Oyun hem zihinsel gelişimin aynası olan hem sosyal becerilerin öğrenildiği hem de duygusal boşalımın

Detaylı

Psikomotor Gelişim ve Oyun

Psikomotor Gelişim ve Oyun Psikomotor Gelişim ve Oyun Oyun? Çocuğun, kendini, diğer insanları, doğayı ve nesneleri tanıma etkinliğidir. Çocuğun kendi deneyimleriyle öğrenme yoludur. Düşünülmeden, eğlence amacıyla yapılan hareketlerdir.

Detaylı

ÖZEL ATACAN EĞİTİM KURUMLARI

ÖZEL ATACAN EĞİTİM KURUMLARI ÖZEL ATACAN EĞİTİM KURUMLARI ANAOKULU PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK SERVİSİ VELİ BÜLTENİ MAYIS -2012 ÇOCUK VE KİTAP "EĞİTİM YAŞAM İÇİNDİR" 2 ÇOCUK VE KİTAP Önceleri çocuk için kitap bir oyuncaktır.

Detaylı

3-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

3-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ 3-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ GELİŞİM NEDİR? Gelişim, Çocuğun hareket etmeyi, Düşünmeyi, Hissetmeyi, Başkalarıyla ilişki kurmayı öğrendiği, ileriye doğru giden bir değişim sürecidir. Gelişim ana rahminde

Detaylı

1. ÜNİTE İÇİNDEKİLER EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1

1. ÜNİTE İÇİNDEKİLER EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii YAZARLAR HAKKINDA... iv 1. ÜNİTE EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1 Giriş... 2 Eğitim Psikolojisi ve Öğretmen... 3 Eğitim Psikolojisi... 3 Bilim... 6 Psikoloji... 8 Davranış... 9 Eğitim...

Detaylı

GELİŞİMİN EN HIZLI OLDUĞU DÖNEMİ 0-3 YAŞTIR Fakat 0-6 yaşın her döneminde çocuğun öğreneceği fiziksel, sosyal, zihinsel, cinsel, duygusal ve ahlaki gö

GELİŞİMİN EN HIZLI OLDUĞU DÖNEMİ 0-3 YAŞTIR Fakat 0-6 yaşın her döneminde çocuğun öğreneceği fiziksel, sosyal, zihinsel, cinsel, duygusal ve ahlaki gö 0-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ KÜÇÜK ADIMLAR ANAOKULU Mehmet Gökay İÇEL. Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen GELİŞİMİN EN HIZLI OLDUĞU DÖNEMİ 0-3 YAŞTIR Fakat 0-6 yaşın her döneminde çocuğun öğreneceği

Detaylı

LEGOLİNO. HEDEF-1 Legolino oyununu tanıma

LEGOLİNO. HEDEF-1 Legolino oyununu tanıma LEGOLİNO HEDEF-1 Legolino oyununu tanıma 1-1 Oyunla ilgili dikkatini toplar. 1-2 Anlatılanları dikkatle dinler. 1-3 Parçaları kendisinin çıkarıp tekrar toplaması gerektiğini bilir. 1-4 Uygulama kutusunu

Detaylı

ÖZEL EFDAL ANAOKULU KELEBEK VE YILDIZ GRUPLARI MAYIS AYI BÜLTENİ

ÖZEL EFDAL ANAOKULU KELEBEK VE YILDIZ GRUPLARI MAYIS AYI BÜLTENİ ÖZEL EFDAL ANAOKULU KELEBEK VE YILDIZ GRUPLARI MAYIS AYI BÜLTENİ MAYIS AYINDA NELER ÖĞRENDİK? * Anneler Günü Hediyelerimizi ailelerimize sunduk. Annelerimizin bizim için neler yaptığını tartıştık. Annemize

Detaylı

Öğrenme, Örgütsel Öğrenme

Öğrenme, Örgütsel Öğrenme Öğrenme, Örgütsel Öğrenme Öğrenme: Kişide istediği sonuca ulaşmak amacıyla hareket etmesini engelleyecek çeşitli eksiklikleri tamamlamasını sağlayacak bir süreç Hayatın her sürecinde öğrenme İşyerinde

Detaylı

2011 2012 Eğitim Öğretim Yılı Ders Programı

2011 2012 Eğitim Öğretim Yılı Ders Programı 2011 2012 Eğitim Öğretim Yılı Ders Programı Dersin Adı: Türkçe Dil Bilgisi Yaş Grubu: 1-3 yaş Ögretmen: İmge Şahin Email: sahin_imge@hotmail.com Değerli Veliler, Bu yıl okul öncesi (1-3 yaş) sınıfını beraber

Detaylı

Öğr. Gör. Özlem BAĞCI

Öğr. Gör. Özlem BAĞCI Öğr. Gör. Özlem BAĞCI Çocuğun kas gelişimini sağlayan, enerjisinin boşalmasına yol açan oyun, arkadaşları ile iletişimi ve işbirliğini de sağlayarak onun dünyasını biçimlendirir. Piaget e göre oyun, çocuğun

Detaylı

SAYILAR VE SAYMA TEKRAR TESTİ

SAYILAR VE SAYMA TEKRAR TESTİ İŞLEM KAVRAMI SAYILAR VE SAYMA TEKRAR TESTİ SAYILAR VE SAYMA KONU ÖZETİ SAYI KAVRAMI VE SAYMA Sayı ve sayma kavramı öncesinde öğrenilmiş olması gereken alt düzey temel beceriler: Karşılaştırma Sınıflandırma

Detaylı

BİLİŞSEL GELİŞİM. Dr. Abdullah ATLİ

BİLİŞSEL GELİŞİM. Dr. Abdullah ATLİ BİLİŞSEL GELİŞİM Bireyin çevresindeki dünyayı anlama ve öğrenmesini sağlayan,zihinsel faaliyetlerdeki girişime bilişsel gelişim adı verilir. Bilişsel gelişim bebeklikten yetişkinliğe kadar bireyin,dünyayı

Detaylı

Dili nasıl öğreniriz? Piaget nin Bilişsel Gelişim Kuramı Vygotsky nin Gelişime Sosyokültürel Yaklaşımı Yetişkinlikte zeka nasıl gelişir?

Dili nasıl öğreniriz? Piaget nin Bilişsel Gelişim Kuramı Vygotsky nin Gelişime Sosyokültürel Yaklaşımı Yetişkinlikte zeka nasıl gelişir? Dili nasıl öğreniriz? Piaget nin Bilişsel Gelişim Kuramı Vygotsky nin Gelişime Sosyokültürel Yaklaşımı Yetişkinlikte zeka nasıl gelişir? Doç.Dr. Hacer HARLAK - Psikolojiye Başka hiçbir hayvan bir dili

Detaylı

NÖROMOTOR GELİŞİM Prof. Dr. Sevin Altınkaynak. Prenatal motor gelişim-1: Prenatal motor gelişim-3. Prenatal motor gelişim-2

NÖROMOTOR GELİŞİM Prof. Dr. Sevin Altınkaynak. Prenatal motor gelişim-1: Prenatal motor gelişim-3. Prenatal motor gelişim-2 NÖROMOTOR GELİŞİM Prof. Dr. Sevin Altınknak Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Prenatal motor gelişim-1: İlk hareketler, gebeliğin 7.-8. haftasında uyarıya konturlateral kaba fleksiyon şeklinde olur. 9. haftada

Detaylı

İMAN/İNANÇ ve TANRI TASAVVURU GELİŞİMİ JAMES FOWLER

İMAN/İNANÇ ve TANRI TASAVVURU GELİŞİMİ JAMES FOWLER İMAN/İNANÇ ve TANRI TASAVVURU GELİŞİMİ JAMES FOWLER Fowler ın kuramını oluşturma sürecinde, 300 kişinin yaşam hikayelerini dinlerken iki şey dikkatini çekmiştir: 1. İlk çocukluğun gücü. 2. İman ile kişisel

Detaylı

Yapılandırmacı Yaklaşım

Yapılandırmacı Yaklaşım Yapılandırmacı Yaklaşım Dr Ismail Marulcu 1 Yapılandırma ama neyi? Öğrenme sürecinde yapılandırılan, inşa edilen ya da yeniden inşa edilen bilgidir. Yapılandırmacılık öğrencilerin yeni bilgileri nasıl

Detaylı

ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMLARI Piaget in Zihinsel Gelişim Kuramı Önce zekayı tanımlayarak işe başlamıştır. Piaget zekayı, çevreye uyum sağlama becerisi

ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMLARI Piaget in Zihinsel Gelişim Kuramı Önce zekayı tanımlayarak işe başlamıştır. Piaget zekayı, çevreye uyum sağlama becerisi ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMLARI Piaget in Zihinsel Gelişim Kuramı Önce zekayı tanımlayarak işe başlamıştır. Piaget zekayı, çevreye uyum sağlama becerisi olarak tanımlar. Kişi içinde bulunduğu çevreye ne kadar

Detaylı

2. SINIF İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİ İÇİN TEST ÇALIŞMASI. Hazırlayan Engin GÜNEY İşitme Engelliler sınıf Öğretmeni

2. SINIF İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİ İÇİN TEST ÇALIŞMASI. Hazırlayan Engin GÜNEY İşitme Engelliler sınıf Öğretmeni 2. SINIF İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİ İÇİN TEST ÇALIŞMASI Hazırlayan İşitme Engelliler sınıf Öğretmeni 1 Saçları hangisi tarar? o A) Bıçak o B) Tarak o C) Eldiven o D) Makas 2 Hangisi okul eşyası değil?

Detaylı

ÖZEL EFDAL ERENKÖY ANAOKULU PENGUEN GRUBU EKİM AYI BÜLTENİ

ÖZEL EFDAL ERENKÖY ANAOKULU PENGUEN GRUBU EKİM AYI BÜLTENİ ÖZEL EFDAL ERENKÖY ANAOKULU PENGUEN GRUBU EKİM AYI BÜLTENİ 1 SONBAHAR VE YAPRAKLAR Sonbahar Mevsimin de gözlemlediğimiz hava olaylarını isimlendirdik. Sonbahar mevsimine ait giysileri ayırt ettik. Rüzgâr

Detaylı

..OKULU ÖZEL EĞİTİM SINIF I. EĞİTİM-ÖĞRETİM YLILI HAFİF DÜZEYDE ZİHİNSEL ENGELLİLER; SINIFLAR TÜRKÇE DERSİ ÇERÇEVE PLANI

..OKULU ÖZEL EĞİTİM SINIF I. EĞİTİM-ÖĞRETİM YLILI HAFİF DÜZEYDE ZİHİNSEL ENGELLİLER; SINIFLAR TÜRKÇE DERSİ ÇERÇEVE PLANI SÜRE YÖNTEM- TEKNİKLER ETKİNLİKLER ARAÇ- GEREÇLER GEZİ- GÖZLEM- İNCELEME ATATÜRKÇÜLÜK ÖLÇME- DEĞERLENDİRME..OKULU ÖZEL EĞİTİM SINIF I. EĞİTİM-ÖĞRETİM YLILI HAFİF DÜZEYDE ZİHİNSEL ENGELLİLER; 1.-2.-3.-4

Detaylı

DENİZ YILDIZLARI ANAOKULU. NİSAN AYI 1. ve 2. HAFTASINDA NELER YAPTIK?

DENİZ YILDIZLARI ANAOKULU. NİSAN AYI 1. ve 2. HAFTASINDA NELER YAPTIK? DENİZ YILDIZLARI ANAOKULU NİSAN AYI 1. ve 2. HAFTASINDA NELER SERBEST ZAMAN YAPTIK? Çocuklara sporun önemi anlatıldı ve her sabah spor yaptırıldı. Çocuklar ilgi köşelerinde öğretmen rehberliğinde serbest

Detaylı

Yapılandırmacı anlayışta bilgi, sadece dış dünyanın bir kopyası ya da bir kişiden diğerine geçen edilgen bir emilim değildir.

Yapılandırmacı anlayışta bilgi, sadece dış dünyanın bir kopyası ya da bir kişiden diğerine geçen edilgen bir emilim değildir. Yapılandırmacılık, pozitivist geleneği reddetmekte; bilgi ve öğrenmeyi Kant ve Wittgeinstein'nın savunduğu tezlerde olduğu gibi özneler arası kabul etmektedir. Bu bakış açısından yapılandırıcı öğrenme,

Detaylı

Bilişsel Gelişimle İlgili Kavramlar

Bilişsel Gelişimle İlgili Kavramlar Bilişsel gelişimi anlayabilmek için gizil güç, yetenek, algı, dikkat, kavram oluşturma, belek ve hatırlama gücü, akıl yürütme ve problem çözme ile yaratıcılık kavramlarının açıklaması gerekir. Gizil Güç:

Detaylı

CAN KARDEŞ KREŞİ REHBERLİK SERVİSİ

CAN KARDEŞ KREŞİ REHBERLİK SERVİSİ CAN KARDEŞ KREŞİ REHBERLİK SERVİSİ EKİM 2014 AYLIK REHBERLİK BÜLTENİ Çocuğumla Nasıl Oyun Oynayacağım? Oyun nedir? Oyun, çocukların dünyayı algılamalarını, hayal ile gerçek dünya arasında köprü kurmalarını

Detaylı

ZEKA ATÖLYESİ AKIL OYUNLAR

ZEKA ATÖLYESİ AKIL OYUNLAR ZEKA ATÖLYESİ AKIL OYUNLAR Akıl Oyunları çocukların ve yetişkinlerin strateji geliştirme, planlama, mantık yürütmemantıksal bütünleme, görsel-uzamsal düşünme, yaratıcılık, dikkat - konsantrasyon, hafıza

Detaylı

4-6 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ GELİŞİM ALANLARI 1- PSİKOMOTOR GELİŞİM 2- SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM 3-ZİHİNSEL ALAN VE DİL GELİŞİMİ

4-6 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ GELİŞİM ALANLARI 1- PSİKOMOTOR GELİŞİM 2- SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM 3-ZİHİNSEL ALAN VE DİL GELİŞİMİ 4-6 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ GELİŞİM ALANLARI 1- PSİKOMOTOR GELİŞİM 2-3-ZİHİNSEL ALAN VE DİL GELİŞİMİ 4-4 YAŞINDAKİ ÇOCUĞUNUZ NELER YAPABİLİR? PSİKOMOTOR GELİŞİM Top oyunlarında iyice ustalaşmıştır..

Detaylı

MERSİN HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ÇEKÜSH ŞUBESİ ÇOCUK GELİŞİMCİ DAMLA ATAMER

MERSİN HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ÇEKÜSH ŞUBESİ ÇOCUK GELİŞİMCİ DAMLA ATAMER MERSİN HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ÇEKÜSH ŞUBESİ ÇOCUK GELİŞİMCİ DAMLA ATAMER BEBEKLİK DÖNEMİNDE (0 3 YAŞ) ERKEN TANI İÇİN KRİTİK DÖNEMLER Bebeklik dönemi, gelişimin en hızlı ilerlediği dönemdir. Çevrelerine

Detaylı

BÖLÜM I GELİŞİM İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE 2. ÜNİTE. ÖNSÖZ... v YAZARLAR HAKKINDA... vii

BÖLÜM I GELİŞİM İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE 2. ÜNİTE. ÖNSÖZ... v YAZARLAR HAKKINDA... vii İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... v YAZARLAR HAKKINDA... vii BÖLÜM I GELİŞİM 1. ÜNİTE GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR, GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ VE GELİŞİMİ ETKİLEYEN ETMENLER... 1 GELİŞİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR...

Detaylı

İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLER İÇİN PERFORMANS BELİRLEME FORMU

İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLER İÇİN PERFORMANS BELİRLEME FORMU T.C Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLER İÇİN PERFORMANS BELİRLEME FORMU 2009 PROGRAMDA YER ALAN MODÜLLER VE SÜRELERİ Modülün

Detaylı

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ. Hata ve önerilerinizi lütfen bildiriniz! Mail: civelek.murat@gmail.com. Web Site: http://www.rehberlik.biz.

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ. Hata ve önerilerinizi lütfen bildiriniz! Mail: civelek.murat@gmail.com. Web Site: http://www.rehberlik.biz. [Bu dosyada yer alanlar 2015 KPSS Eğitim Bilimlerine yönelik bilgilerdir. Söz konusu bilgiler KMS-KPSS de çıkmış sorular dikkate alınarak hazırlanmıştır. KPSS de çıkan sorular temele alınarak, konuların

Detaylı

Otizm Spektrum Bozukluğu. Özellikleri

Otizm Spektrum Bozukluğu. Özellikleri Otizm Spektrum Bozukluğu Özellikleri Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocukların büyük bir bölümünde duyusal uyaranlara karşı abnormal tepki (örn. aşırı hassasiyet ya da tepkisizlik) gözlemlenmektedir. Yaygın

Detaylı

İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU PDR BÖLÜMÜ 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI

İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU PDR BÖLÜMÜ 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU PDR BÖLÜMÜ 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU YAŞ DÖNEM ÖZELLİKLERİ 5-8 YAŞ GRUBU YAŞ DÖNEM ÖZELLİKLERİ Bilişsel Gelişim Dil Gelişimi Fiziksel Gelişim

Detaylı

İstek Özel Kemal Atatürk Anaokulu. 2015 2016 Eğitim Öğretim Yılı. Ocak Ayı Bülteni ÜNİTE BAŞLIĞI: Kendimizi İfade Etme Yollarımız (PYP) 4A 4B

İstek Özel Kemal Atatürk Anaokulu. 2015 2016 Eğitim Öğretim Yılı. Ocak Ayı Bülteni ÜNİTE BAŞLIĞI: Kendimizi İfade Etme Yollarımız (PYP) 4A 4B İstek Özel Kemal Atatürk Anaokulu 2015 2016 Eğitim Öğretim Yılı Ocak Ayı Bülteni ÜNİTE BAŞLIĞI: Kendimizi İfade Etme Yollarımız (PYP) 4A 4B Martılar-Leylekler Sınıfı İSTEK KEMAL ATATÜRK ANAOKULU Aralık

Detaylı

2. Sınıf Kazanım Değerlendirme Testi -1

2. Sınıf Kazanım Değerlendirme Testi -1 by Mehmet- omeruslu06 1 3. Bayrağımızdaki hangi renk daha fazladır? 1. Sınıfımızdaki arkadaşlarımızın her siyah A. B. kırmızı birinin farklı güçlü yanları var. Mesela, Elif. Çizdiği resimleri Ahmet beyaz

Detaylı

ÖZEL EFDAL ANAOKULU 2012-2013 EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİ DENIZYILDIZI GRUBU KASIM AYI BÜLTENİ

ÖZEL EFDAL ANAOKULU 2012-2013 EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİ DENIZYILDIZI GRUBU KASIM AYI BÜLTENİ ÖZEL EFDAL ANAOKULU 2012-2013 EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİ DENIZYILDIZI GRUBU KASIM AYI BÜLTENİ BU AY ÖĞRENDİKLERİMİZ ATATÜRK Atatürk kim olduğunu hatırladık Atatürk ün hayatını inceledik. Atatürk ün kişisel

Detaylı

Erken çocukluk eğitim dalı; okul öncesi eğitim programı hazırlama, öz bakım becerileri, yetersizlik türleri ve kaynaştırma, oyunu gelişim alanları ve

Erken çocukluk eğitim dalı; okul öncesi eğitim programı hazırlama, öz bakım becerileri, yetersizlik türleri ve kaynaştırma, oyunu gelişim alanları ve 0-18 yaş çocuklarının gelişim alanlarını (fiziksel, motor, bilişsel, dil, sosyal ve duygusal) ve özelliklerini tanıyıp alışkanlık ve gereksinimleri konusunda bilgi kazanmış olan, onların sorunlarını giderici

Detaylı

OYUNUN ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE OLAN ETKİLERİ

OYUNUN ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE OLAN ETKİLERİ Ünite 8 OYUNUN ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE OLAN ETKİLERİ Öğr. Gör. Hatice Elif ALTUNTAŞLI OYUNUN ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE OLAN ETKİLERİ Oyun, çocuk için gerçek dünya ve hayal dünyası arasındaki bir köprüdür. Oyun oynayan

Detaylı

Gelişim Psikolojisinde Temel Kavramlar ve Gelişimi Etkileyen Faktörler

Gelişim Psikolojisinde Temel Kavramlar ve Gelişimi Etkileyen Faktörler Gelişim Psikolojisinde Temel Kavramlar ve Gelişimi Etkileyen Faktörler 1 1. Gelişim ve Değişim Gelişim, organizmanın doğum öncesi dönemden başlayarak (döllenme) bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal yönden

Detaylı

OKUMA YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

OKUMA YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI OKUMA YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI Okulöncesi eğitim çevresini merak eden, öğrenmeye ve düşünmeye güdülenmiş çocuğun bu özelliklerini yönetme, teşvik etme ve geliştirme gibi çok önemli bir görevi üstlenmiştir.

Detaylı

K. Ç. Tanı Süreci: ABA Programı: /Algiozelegitim

K. Ç. Tanı Süreci: ABA Programı: /Algiozelegitim K. Ç. Tanı Süreci: Nisan 2013 doğumlu K. Ç. ın yerinde sallanması, 1,5 yaşına geldiğinde etrafı ile iletişimi kesmesi, eve gelen misafirlerle hiç etkileşime geçmemesi ailenin çocuğunda bir farklılık olduğunu

Detaylı

.. ROBOTİK VE KODLAMA EĞİTİMİ ÇERÇEVESİNDE ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI

.. ROBOTİK VE KODLAMA EĞİTİMİ ÇERÇEVESİNDE ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI .. ROBOTİK VE KODLAMA EĞİTİMİ ÇERÇEVESİNDE 2018 2019 ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI Hazırlayan : Özel Öğretim Kurumları Birliği (ÖZKURBİR) Dersin Adı : Bilişim

Detaylı

O Psiko-motor gelişim farklı değişikliklere uğrasa da bireyin tüm yaşamı boyunca devam eden bir süreçtir.

O Psiko-motor gelişim farklı değişikliklere uğrasa da bireyin tüm yaşamı boyunca devam eden bir süreçtir. PSİKOMOTOR GELİŞİM O Psiko-motor gelişim, fiziksel büyüme ve merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik kazanması olarak tanımlanır. O Psiko-motor gelişim

Detaylı

Çocuğunuzun uyumu, öğrenimi ve gelişimi

Çocuğunuzun uyumu, öğrenimi ve gelişimi Çocukları çocuk bakım evi yolunda olan ebeveynlere Århus Kommune Børn og Unge Çocuğunuzun uyumu, öğrenimi ve gelişimi Tyrkisk, Türkçe 2-3 yaşındaki çocuk hakkında durum ve gelişim görüşmesi Çocuk bakım

Detaylı

İçerik X 10 X 4 X 10 X 13 X 14 X 14 X 14 EDULUDO 1,2,3 Sayılar, SAYILARI OYUNLA KEŞFET EDULUDO, çocuğunuza erken öğreniminde eşlik eden eğlenceli, eğitsel bir koleksiyondur. EDULUDO SAYILAR, artan zorluk

Detaylı

ÖZÜR GRUBUNUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ. bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu

ÖZÜR GRUBUNUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ. bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu ÖZÜR GRUBUNUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ Tanımı Görme yetersizliği, görme gücünün kısmen ya da tamamen yetersizliğinden dolayı bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu

Detaylı

Doç. Dr. Tülin ŞENER

Doç. Dr. Tülin ŞENER Doç. Dr. Tülin ŞENER AHLAK GELİŞİMİ Bireyde var olan değerler sistemi, gelişimsel bir süreç içinde ortaya çıkmaktadır. Bu sürece AHLAK GELİŞİMİ denir. Toplumun kendinden beklenen fonksiyonları yerine getirebilmesi

Detaylı

ANNELER GÜNÜNÜZ KUTLU OLSUN. SİZLERİ ÇOK SEVİYORUZ. DENİZYILDIZI GRUBU MAYIS AYI BÜLTENİ MAYIS AYINDA NELER ÖĞRENDİK? Taşıtların özelliklerini, benzerlik ve farklılıklarını inceledik. Taşıtlar konusunda

Detaylı

OCAK AYI BÜLTENİ ŞEKİL KAVRAMI TEMA ÇALIŞMALARIMIZ KAVRAMLAR RENK KAVRAMI SAYI KAVRAMI SES KAVRAMI ÖZEL BİLGİ İLKÖĞRETİM OKULU 6 YAŞ ANASINIFI

OCAK AYI BÜLTENİ ŞEKİL KAVRAMI TEMA ÇALIŞMALARIMIZ KAVRAMLAR RENK KAVRAMI SAYI KAVRAMI SES KAVRAMI ÖZEL BİLGİ İLKÖĞRETİM OKULU 6 YAŞ ANASINIFI ÖZEL BİLGİ İLKÖĞRETİM OKULU 6 YAŞ ANASINIFI OCAK AYI BÜLTENİ 1-31 OCAK TEMA ÇALIŞMALARIMIZ Bu ay farklı duygular içindeydik. Birçok duyguyu hem hep birlikte yaşadık hem de yaşattık. Bizi en çok heyecanlandıran

Detaylı

Danışman Olarak Hemşire

Danışman Olarak Hemşire ÜNİTE 6 Danışman Olarak Hemşire Bu üniteyi çalıştıktan sonra, Amaçlar Danışmanın ne olduğunu, Danışmanın yararlarını, Danışmanın kimlere yapılabileceğini? Danışmanın tekniklerini, öğrenmiş olacaksınız.

Detaylı

YENİ YILINIZ KUTLU OLSUN.

YENİ YILINIZ KUTLU OLSUN. YENİ YILINIZ KUTLU OLSUN. ÖZEL EFDAL ANAOKULU DENİZYILDIZI GRUBU ARALIK AYI ARALIK AYINDA NELER ÖĞRENDİK? Gökyüzünde neler gördüğümüzü ifade ettik. Gökyüzünde gördüklerimizi resimledik. Havada duran nesneleri

Detaylı

DENİZYILDIZI GRUBU MAYIS AYI BÜLTENİ

DENİZYILDIZI GRUBU MAYIS AYI BÜLTENİ ANNELER GÜNÜNÜZ KUTLU OLSUN. SİZLERİ ÇOK SEVİYORUZ. DENİZYILDIZI GRUBU MAYIS AYI BÜLTENİ MAYIS AYINDA NELER ÖĞRENDİK? Taşıtların özelliklerini, benzerlik ve farklılıklarını inceledik. Taşıtlar konusunda

Detaylı

İÇİNDEKİLER. GİRİŞ GELİŞİM PSİKOLOJİSİNE DAİR Prof. Dr. İrfan ERDOĞAN. I. Gelişim Psikolojisine Kuramsal Bakış...1

İÇİNDEKİLER. GİRİŞ GELİŞİM PSİKOLOJİSİNE DAİR Prof. Dr. İrfan ERDOĞAN. I. Gelişim Psikolojisine Kuramsal Bakış...1 İÇİNDEKİLER GİRİŞ GELİŞİM PSİKOLOJİSİNE DAİR Prof. Dr. İrfan ERDOĞAN I. Gelişim Psikolojisine Kuramsal Bakış...1 BÖLÜM 1 GELİŞİM PSİKOLOJİSİNDE KURAMLAR VE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Çare SERTELİN MERCAN I.

Detaylı

KASIM AYI 4 YAŞ GRUBU AYLIK BÜLTENİ

KASIM AYI 4 YAŞ GRUBU AYLIK BÜLTENİ KASIM AYI 4 YAŞ GRUBU AYLIK BÜLTENİ 10 KASIM ATATÜRK Ü ANMA ŞİİRLER 10 Kasım geldi işte Üzgünüz biz milletçe Atatürk! ü anarız O bizim kalbimizde 10 Kasım geldi işte Koşarız Anıtkabir e Atatürk ü anarız

Detaylı

3-6 YAŞ ARASI ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

3-6 YAŞ ARASI ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ 3-6 YAŞ ARASI ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ 3-6 yaş aralığı çocuğun kişiliğinin ana hatlarının oluşması sebebiyle önemli bir yaş dilimidir. Bundan dolayı bu dönemdeki çocukların yaş özelliklerini bilmek

Detaylı

Gelişim Analizi P P P P P P P P P P P P P P P P P ÖZ BAKIM BECERİLERİ BİLİŞSEL GELİŞİM Ocak. Tehlikeli olan durumları söyler.

Gelişim Analizi P P P P P P P P P P P P P P P P P ÖZ BAKIM BECERİLERİ BİLİŞSEL GELİŞİM Ocak. Tehlikeli olan durumları söyler. Gelişim Analizi Küçük Kaşifler Tehlikeli olan durumları söyler. 107 Yiyecek ve içeceklerin temizliğine dikkat eder. Giysi ayrıntılarını başarıyla açar ve kapar Ali ALIÇ Temizlik malzemelerini amacına uygun

Detaylı

1. BÖLÜM ÇOCUK PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ

1. BÖLÜM ÇOCUK PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM ÇOCUK PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ ÇOCUK PSİKOLOJİSİNDE GELİŞİM MODELLERİ... 3 ÖĞRENME TEORİSİ MODELİ... 4 BİLİŞSEL GELİŞİM MODELİ... 5 İNSAN GELİŞİMİNİ VE PSİKOLOJİSİNİ AÇIKLAYAN TEMEL KURAMLAR...

Detaylı

P.Y. Tanı Süreci: Temmuz 2014 doğumlu P. nin 2,5 yaşını geçmesine rağmen konuşmaması, yerinde sallanması ailenin çocuğunda bir şeylerin yolunda

P.Y. Tanı Süreci: Temmuz 2014 doğumlu P. nin 2,5 yaşını geçmesine rağmen konuşmaması, yerinde sallanması ailenin çocuğunda bir şeylerin yolunda P.Y. Tanı Süreci: Temmuz 2014 doğumlu P. nin 2,5 yaşını geçmesine rağmen konuşmaması, yerinde sallanması ailenin çocuğunda bir şeylerin yolunda gitmediğini gösteren ilk işaretler olmuştur. Aile, bir çocuk

Detaylı

60-72 AY GELİŞİM DEĞERLENDİRME FORMU

60-72 AY GELİŞİM DEĞERLENDİRME FORMU 60-72 AY GELİŞİM DEĞERLENDİRME FORMU () Bağımsız yapabiliyor (/) Yardımla Yapabiliyor (-) Henüz Yapamıyor PSİKOMOTOR GELİŞİM / - Denge tahtasında ileri - geri ve yan yan yürür. Başlama ve durma komutlarına

Detaylı

Uzaktangörü (Remote Viewing) Basitleştirilmiş Çizim Taslağı Düzenleme V01.01 2010/02/28

Uzaktangörü (Remote Viewing) Basitleştirilmiş Çizim Taslağı Düzenleme V01.01 2010/02/28 Uzaktangörü (Remote Viewing) Basitleştirilmiş Çizim Taslağı Düzenleme V01.01 2010/02/28 Beş önemli kritik nokta 1. Bir kez, hedef çizim NUMARASINI yazdığınızda, hemen ardından, AŞAMA 1 deki, sağ üst köşedeki

Detaylı

ÖZEL EFDAL GÖZTEPE ANAOKULU DENİZYILDIZI GRUBU MAYIS AYI BÜLTENİ

ÖZEL EFDAL GÖZTEPE ANAOKULU DENİZYILDIZI GRUBU MAYIS AYI BÜLTENİ ÖZEL EFDAL GÖZTEPE ANAOKULU DENİZYILDIZI GRUBU MAYIS AYI BÜLTENİ 2015 MAYIS AYINDA NELER ÖĞRENDİK? Taşıtlar konusunda neler bildiğimizi akıl haritasında resimledik. Trafik kurallarını ve işaretlerini öğrendik.

Detaylı

OYUN ETKİNLİĞİ Çocukların okula geldikleri ilk saatlerde ve günün farklı saatlerinde sınıflarda bulunan öğrenme merkezlerinde (evcilik, kitap, kukla,

OYUN ETKİNLİĞİ Çocukların okula geldikleri ilk saatlerde ve günün farklı saatlerinde sınıflarda bulunan öğrenme merkezlerinde (evcilik, kitap, kukla, OYUN ETKİNLİĞİ Çocukların okula geldikleri ilk saatlerde ve günün farklı saatlerinde sınıflarda bulunan öğrenme merkezlerinde (evcilik, kitap, kukla, blok, fen-doğa, yapılandırılmamış oyuncak, müzik, sanat)

Detaylı

Sayı Kavramı ve Sayma

Sayı Kavramı ve Sayma Sayı Kavramı ve Sayma Örnek Olay Üzerinde 20 adet kare şeklinde halı resimleri olan bir tahta hazırladık. Henüz 25 aylık olan Spencer Mavi! diye bağırdı. Tahtanın yanına gidip her defasında mavi diyerek

Detaylı

PAPATYALAR ve PARLAK YILDIZLAR SINIFLARI ŞUBAT AYI BÜLTENİ

PAPATYALAR ve PARLAK YILDIZLAR SINIFLARI ŞUBAT AYI BÜLTENİ PAPATYALAR ve PARLAK YILDIZLAR SINIFLARI ŞUBAT AYI BÜLTENİ KAVRAMLAR *Büyük küçük orta *Sivri-küt *Önünde-arkasında *Alt-üst-orta *Altında-üstünde-ortasında *Arasında *Renk kavramı: Kahverengi, gri *Sayı

Detaylı

Wertheimer, Köhler ve Kofka tarafından geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Gestalt psikolojisi, bilişsel süreçler içerisinde özellikle "algı" ve "algısal

Wertheimer, Köhler ve Kofka tarafından geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Gestalt psikolojisi, bilişsel süreçler içerisinde özellikle algı ve algısal Gestalt Psikoloji Wertheimer, Köhler ve Kofka tarafından geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Gestalt psikolojisi, bilişsel süreçler içerisinde özellikle "algı" ve "algısal örgütlenme" konularında yoğunlaşmış

Detaylı

BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI

BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI ÖĞRENCİNİN ADI-SOYADI Ayşe BAL DOĞUM TARİHİ 06/08/2003 YAŞI 9 KİMLİK BİLGİLERİ ANNE BABA ADI- SOYADI Sabiha Ali DOĞUM TARİHİ 09/06/1973 12/05/1970 MESLEĞİ Ev hanımı

Detaylı

Program Geliştirme ve Öğretim. Yard. Doç. Dr. Çiğdem HÜRSEN

Program Geliştirme ve Öğretim. Yard. Doç. Dr. Çiğdem HÜRSEN Program Geliştirme ve Öğretim Yard. Doç. Dr. Çiğdem HÜRSEN Temel Kavramlar Eğitim: Eğitim, bireyin doğumundan ölümüne kadar süre gelen bir süreçtir. Bu süreçte bireylere çeşitli bilgi, beceri, tutum ve

Detaylı

KOD 45 GELİŞİM MR (61-72 AY) xxxxxxx. "Çocuğun gelişimini takip edin."

KOD 45 GELİŞİM MR (61-72 AY) xxxxxxx. Çocuğun gelişimini takip edin. KOD 45 GELİŞİM MR (61-72 AY) xxxxxxx "Çocuğun gelişimini takip edin." KİŞİSEL BİLGİLER xxxxxxx Doğum Tarihi 30.4.2009 Cinsiyet Kız Okul xxxxxxx Sınıf xxxxxxx İl İstanbul İlçe Kadıköy I. Uygulama Tarihi

Detaylı

Merkez Mah. (Yenibosna) Yılanlı Tepe Sok. No:3 Bahçelievler / İSTANBUL Tel: Fax:

Merkez Mah. (Yenibosna) Yılanlı Tepe Sok. No:3 Bahçelievler / İSTANBUL Tel: Fax: Merkez Mah. (Yenibosna) Yılanlı Tepe Sok. No:3 Bahçelievler / İSTANBUL Tel: 0212 654 26 00 Fax: 0212 654 26 64 www.siziseviyoruz.com 6 Ö N S Ö Z Değerli Anneler, Babalar, Sevgili Öğretmenler: Sizi Seviyoruz

Detaylı

Yönetici tarafından yazıldı Pazartesi, 18 Mayıs 2009 12:56 - Son Güncelleme Pazartesi, 18 Mayıs 2009 12:58

Yönetici tarafından yazıldı Pazartesi, 18 Mayıs 2009 12:56 - Son Güncelleme Pazartesi, 18 Mayıs 2009 12:58 Fiziksel Gelişim Bebeklik Döneminde - Fiziksel Gelişim 0-2 yaşlar arasını içeren bebeklik dönemi fiziksel açıdan pek çok temel becerinin kazanıldığı bir dönemdir. Bu dönem içerisinde bebeklerin hem beden

Detaylı

Okul Öncesi Eğitim Seti

Okul Öncesi Eğitim Seti Okul Öncesi Eğitim Seti Degerli Egitimciler Okul öncesi eğitim; çocukların gelişim düzeylerine ve bireysel özelliklerine uygun, zengin uyarıcı çevre olanakları sağlayan; onların bedensel, zihinsel, duygusal

Detaylı

OCAK AYINDA NELER YAPTIK?

OCAK AYINDA NELER YAPTIK? OYUN ETKİNLİĞİ Okula gelişlerde, etkinlik aralarında ve eve dönmeden önce serbest zaman etkinliklerine yer verildi.. Eğitici oyuncak merkezi, evcilik merkezi, kukla merkezi, blok merkezi, müzik merkezi,

Detaylı

Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre

Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre değişimlerdir. Öğrenmede değişen ne???? İnsan ve hayvan arasında

Detaylı

Can kardeş Rehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi Nisan Ayı Rehberlik Bülteni Can Velimiz ;

Can kardeş Rehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi Nisan Ayı Rehberlik Bülteni Can Velimiz ; Can kardeş Rehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi Nisan Ayı Rehberlik Bülteni Can Velimiz ; Anne babalar için çocuklarının ilk kelimelerini duymak heyecan verici bir deneyimdir. Duyduğu yeni kelimeleri

Detaylı

Dil Gelişimine Uygun Etkinlikler

Dil Gelişimine Uygun Etkinlikler DİL GELİŞİMİ-2 Dil Gelişimine Uygun Etkinlikler O Çocukların dil gelişimlerinin desteklenmesi onların dil kazanımlarını hızlandırmak, çeşitlendirmek ve akıcı olmalarını sağlamak açısından önemli olmaktadır.

Detaylı

Erken (Filizlenen) Okuryazarlık

Erken (Filizlenen) Okuryazarlık Erken (Filizlenen) Okuryazarlık Hazırlayan: Berrin Baydık Hazırlayan: Berrin Baydık 1 Okul ve okul sonrası başarı için gerekli. 0-8 yaş Doğumdan okul yaşına kadar geçen sürede yalnızca okuma değil, yazma

Detaylı

ÇALIŞKANLIK NİSAN 2017

ÇALIŞKANLIK NİSAN 2017 ÇALIŞKANLIK NİSAN 2017 Ağustos Böceği ile Karınca Hafta Sınıf Düzeyi ve 4. Sınıf Süre Yöntem ve Teknik 40 Dakika drama, beyin fırtınası KAZANIM SÜREÇ Araç - Gereç Çizgi film CD si veya Masal kitabı Karınca

Detaylı

2. SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ (20 Ekim 2014 05 Aralık 2014 )

2. SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ (20 Ekim 2014 05 Aralık 2014 ) 2. SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ (20 Ekim 2014 05 Aralık 2014 ) Sayın Velimiz, Okulumuzda yürütülen PYP çalışmaları kapsamında; disiplinler üstü temalarımız ile ilgili uygulama bilgileri size tüm yıl boyunca

Detaylı