MARMARA DEN Z N N ZLENMES PROJES 2007 YAZ AYA I

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MARMARA DEN Z N N ZLENMES PROJES 2007 YAZ AYA I"

Transkript

1

2 MARMARA DEN Z N N DE EN O NOGRAF K ARTLARININ ZLENMES PROJES 2007 YAZ AYA I 2007 Temmuz-A ustos Dönemi Hidrografik-Biyolojik-Klimatolojik stasyon Çalı maları Editör M. Levent Artüz 2007

3

4 Saygıyla anıyoruz...

5

6 MARMARA DEN Z N N DE EN O NOGRAF K ARTLARININ ZLENMES PROJES 2007 YAZ AYA I (Ön Raporlar) 2007 Temmuz-A ustos Dönemi Hidrografik-Biyolojik-Klimatolojik stasyon Çalı maları Proje Yöneticisi - Editör M. Levent Artüz Çalı ma Koordinatörü O. Bülent Artüz Proje Ekibi Atilla Aydemir, Barı Sönmez, Duy en Özel, Gülnur Öztas, layda Tan, Koracan Merako STANBUL 2007

7

8 ÖNSÖZ Artüz Ailesi'nin ku aklar boyu büyük bir özveri ile sürdürdü ü ara tırmaların 2007 a aması olan "Marmara Denizi'nin De i en Hidrografik artları" projesine Sevinç ve Erdal nönü Vakfı olarak katkıda bulunabilmemiz bizim için bir onur olmu tur de yitirdi imiz kurucumuz, e im Erdal nönü, ara tırmanın geçen yılki bölümünün yayınlandı ı "Bilimsel Açıdan Marmara Denizi" isimli esere yazdı ı sunu yazısında çalı maların Marmara Denizi'nin sa lı ını kazanmasına ve korunmasına katkılarının bizleri mutlu kılaca ını belirtmi ti. Son dönemde Marmara Denizi'nde gözledi imiz bozulmalar bilimsel raporların yöneticiler tarafından henüz yeterince de erlendirilmedi i gerçe ini bir kez daha ortaya koydu. Ancak sonuçları ne kadar dikkate alınmasa da olanaklarımız ölçüsünde ara tırmayı desteklemeyi sürdürece iz. Böylelikle gelecek ku aklara olan görevimizi yerine getirme e çalı aca ız. Umarım dönülemez yola girilmeden uzmanların sözlerine kulak verilir. Sayın Levent Artüz'e, Be ikta Belediye Ba kanlı ı'na ve tüm eme i geçenlere en içten te ekkürlerimi sunuyorum. Sevinç nönü Sevinç ve Erdal nönü Vakfı Ba kanı 7

9 8

10 SUNUM Marmara Denizi nde 1954 senesinden bu güne de in sürdürülen Hidrografik, O inografik ve Biyolojik çalı malar neredeyse hiç kesintiye u ramadan günümüze de in sürdürülmü tür. Bizler de, bu yola bir ta daha koyabilmenin gururunu ya ıyoruz. Teknolojinin ilerlemesi, Marmara Denizi çevresi ve etki alanına büyük endüstri merkezlerinin kurulması, yerle im bölgelerinde nüfusun artması paralelinde, önlemlerin alınmayı ına ba lı olarak, kirlenme hızı büyük oranda artmı ve bu su kütlesi atık yüklerini kaldıramayacak hale gelmi tir. Bu çalı madaki ana amaç, bu tümü ile sahip oldu umuz denizimizin kirlenme hızını kantitatif olarak ortaya koymak ve zaman içersindeki de i imleri belgelemektir. Bu raporda bulunan veriler bu sebeple ham veri olarak, alınması gereken önlemlerin neler oldu unu ortaya koyacak tüm kesimlerden ara tırmacılara ve makamlara sunulmaktadır. Çalı mada ölçülen veriler ve yatay-dikey da ılım aralıkları üst su tabakası ve Akdeniz kökenli alt su tabakasının özelliklerini ve bunlar arasındaki ara yüzey (interface) tabakasının konumunu açıkça yansıtmaktadır. Projenin ana konusunu olu turan Ekolojik de i imler ara yüzey ile yüzey arasında yer alan su kütlesinde gerçekle mektedir. Yapılan ölçümler alt su kütlesindeki olumsuz geli melerin, örne in suda çözünmü oksijen (DO) yo unlu undaki azalmaların produktif üst su kütlesine olan etkisini açıkça ortaya koyması açısından son derece ilgi çekicidir. Çalı manın verilerinin yayınlanmasını sa layan TC stanbul Kültür Üniversitesi ve bu konuda bizden yardımlarını esirgemeyen TC stanbul Kültür Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Dursun Koçer e te ekkürü bir borç bilirim. Bu çalı manın gerçekle mesinde çok büyük desteklerini gördü ümüz Sayın Prof. Dr. Erdal nönü ye ve Sevinç Erdal nönü Vakfına, projeyi parasal olarak destekleyen Be ikta Belediye Ba kanı Sayın smail Ünal a, projenin gerçekle mesinde çok büyük katkıları ve deste i bulunan Sayın Av. Güne Gürseler e ve Oktay-4 teknesi kaptanı Ali Aktay ile yardımcısı Recep Öksüz e, ara tırma gurubumuz adına ayrıca te ekkür etmek isterim. stanbul, Aralık 2007 M. Levent Artüz 9

11 10

12 çindekiler: Önsöz 7 Sunum 9 Giri 13 Ölçümler ve uygulanan yöntemler 14 Mevkii tayinleri 14 Su sıcaklı ı (TºC) ölçümleri 15 Salinite ve Klornite ölçümleri 15 Konduktivite (LF) ölçümleri 15 Çözünmü oksijen (DO) ölçümleri 15 Yo unluk (SIGMA-T) ölçümleri 16 ph ölçümleri 16 I ık geçirgenli i (Bulanıklık) ölçümleri 16 Plankton ölçümleri 16 Klorofil ölçümleri 16 Bentik materyal ölçümleri 16 Hidro-QL O inografik-hidrobiyolojik Program ve Veritabanı 17 O inografik-hidrobiyolojik veritabanı ve O inografi programı tanımı ve özellikleri 18 Raporlar ve Sunum 22 Hidrografi Internet Sitesinin Yapısı 23 stasyon da ılımı ve konumları 24 O inografik stasyonlar 25 O inografi ölçüm ham verileri 26 Ölçümlere ve Tablolara li kin Açıklamalar 26 Data kartları 33 Bulanıklık (Secchi-Disc de erleri) 77 Plankton stasyonları 80 Fito (Bitkisel) Plankton 82 Zoo (Hayvansal) Plankton 83 Plankton veri tabloları 87 Plankton da ılım verileri 88 Marmara Denizi nde 2007 senesinde geli en anomaliler 90 Klorofil ölçümleri 93 Klorofil fitoplankton grafikleri 94 Bentik Materyal stasyonları 95 Bentik materyal verileri 96 Bentik materyal da ılımı 96 Meteorolojik veriler 99 Metod 99 Veri grafik çıktıları 100 Sonuç

13 12

14 G R Marmara Denizi nin De i en O inografik artlarının zlenmesi Projesi bir deniz için yapılmı uzun soluklu izleme projeleri arasında önemli bir yer i gal etmektedir. Söz konusu proje 1954 senesinde Et ve Balık Kurumu tarafından ba latılmı ve sırası ile.ü. Hidrobiyoloji Ara tırma Enstitüsü,.Ü. Çevrebilimleri Enstitüsü, Marmara ve Bo azları Belediyeler Birli i,.t.ü. Gemi n aat ve Denizbilimleri Fakültesi tarafından bir bayrak yarı ı eklinde 1995 senesine kadar devam ettirilmi tir senesinden sonrası ise, proje 2005 senesinde Sevinç Erdal nönü Vakfı bünyesine geçene de in, senelik ba ımsız bölümler halinde yürütülmü tür. Bu uzun süre içersinde biriken veriler, birçok kez farklı yayınlar ile de erlendirilmi ve temel olarak Marmara Denizinde 1978 ubat Döneminde Yapılan Hidrografik Çalı malar Ön Raporu (ARTÜZ, M.., KORKMAZ, K. 1978), Marmara Denizinin hidrografisi ve su kirlenmesi açısından etüdü (ARTÜZ, M.., BAYKUT, F. 1986), Marmara Denizi ekosisteminde de i en oseanografik artların ara tırılması Böl I., Böl II, Böl III. ( ARTÜZ, M.. et all, ; ARTÜZ, M. L. et all, 1995) ve Bilimsel Açıdan Marmara Denizi (ARTÜZ, M. L. et all, 2007) isimli yayınlarda veriler toplu halde verilmi tir. Bu oldukça uzun soluklu proje, Sn. Prof. Dr. Erdal nönü nün sahiplenmesi ve Sevinç Erdal nönü Vakfının deste i ile, tekrar ciddi bir ekilde ele alınmı ve yürütülmektedir. Vakfın projeye sahiplenmesi ile, geçmi ten günümüze tüm veriler bir veri tabanı içersinde toplanmı ve de erlendirilmeye alınmı tır senesinde yapılan ilk çalı madan bu güne kadar devamlılık gösteren bu veriler, sanırım dünya yüzünde az bulunur uzunlukta bir zaman dilimini içermektedir. Söz konusu çalı malar, süreklili in sa lanabilmesi amaçlı olarak, yaz ve kı ayakları eklinde senelik periotlarda sürdürülmektedir. Yaz aya ı için öngörülen zaman dilimi her sene temmuz ayı, kı aya ı için öngörülen zaman dilimi ise, her sene ubat ayıdır. Bu çalı madan amaç, zaman içersinde de i iklik göstern parametrelerin ölçülerek konu ile ilgili yapılacak çalı malara bir veri tabanı olu turmaktır. Bu çerçevede imkan bulunsu u sürece, söz konusu ölçümler gerçekle tirilecek ve gerek basılı olarak gerekse internet üzerinden ilgilenenlerin kullanımına sunulacaktır. Bu yayında, söz konusu projenin 2007 yaz aya ının verileri sunulmaktadır. 13

15 ÖLÇÜMLER VE UYGULANAN YÖNTEMLER tarihleri arasında, Bo azlar ve Marmara Denizi nde Sevinç ve Erdal nönü Vakfı bünyesinde ve Be ikta Belediyesi sponsorlu unda 45 hidrografik istasyonda (Bkz. stasyon da ılım ve konumları) çalı malar yapılmı tır. Bu çalı malarda yüzeyden dibe kadar olan su sütununda Temperatür, Salinite, Elektrik geçirgenli i, Yo unluk, Suda çözünmü oksijen, ph ölçümlerinin yanı sıra, biyolojik çe itlili i saptamak amacı ile plankton ve fauna örnekleri alınmı tır. lk uygulaması 1954 senesinde Et ve Balık Kurumu bünyesinde gerçekle tirilmi ve sürdürülmü ve 1962 senesinde fiilen Hidrobiyoloji ara tırma Enstitüsü tarafından ba latılmı ve zaman içersinde Marmara ve Bo azları Belediyeler Birli i (M.B.B.),. Ü. Çevre Bilimleri Enstitüsü ve.t. Ü. Gemi n aatı ve Denizbilimleri Fakültesi tarafından belirli dönemlerdeki ayakları gerçekle tirilmi bulunan, Marmara Denizi Ekosisteminde De i en O inografik artların Ara tırılması Projesi nin 2007 senesi yaz aya ı aralı ında, projenin kapsamında olan rutin ölçümler gerçekle tirilmi tir. Ara tırma sırasında gerçekle tirilen rutin ölçümler; - Sıcaklık ölçümleri (TºC) - Salinite ve Klornite ölçümleri ( S ve Cl) - Yo unluk hesaplamaları (Sigma-T) - Elektrik iletkenli i (LF) (mhos cm 2 ) - Ses iletkenli i hesaplamaları (S.sp x 10) - Suda çözünmü oksijen (DO) (mg/l ve ml/l) - ph da ılımı - Secchi-disc (I ık geçirgenli i, bulanıklık) - Deniz rengi - stasyon su derinli i - Hava artları ile ilgili ölçümlerin yanı sıra; Belirli noktalarda plankton çekimleri ve buna ba lı olarak; Planktonda: - Tür tayin ve da ılımları, - Volumetrik analiz, Bentikde: - Tür tayin ve da ılımları, - Envanter olu turulması, - Türlerin kantitatif ölçümleri, - Tür tayin ve da ılımları, i lemleri yapılmı tır. Mevki tayinleri : Hidrografik ara tırmaların sa lı ı açısından önemli faktörlerden birisi olan mevki tayini, Magellan MAP 330 GPS ile gerçekle tirilmi tir. Çalı malar sırasında aletin kendi hafızası ve çalı ma bitiminde alanda ba lı oldu u bilgisayara aktarılan veriler, daha sonra adresi üzerinden çok kullanıcılı harita programına ve yine internet üzerinden çalı an çok kullanıcılı Hidro-QL o inografik veri tabanına ( data kartları eklinde otomatik olarak i lenmi tir. 14

16 Su sıcaklı ı (TºC) ölçümleri : Ara tırma yapılan istasyonlarda, derinli in elverdi i ölçülerde, yine derinli e ba lı olarak 5sn. periyotlar halinde, derinlik sensörü verilerine ba lı sıralama çerçevesince ham veri eldeleri gerçekle tirilmi, elde edilen veriler hem ham veri olarak hem de standart derinliklerdeki veriler olarak i lenmi tir. Standart m. derinliklerde ve bunlara ek olarak termoklin tabakasının kesin konumunu saptamak amacı ile 15-25m. derinliklerde 1 er metre aralıklarla sıcaklık ölçümleri yapılmı tır. Bu ölçümler saha çalı maları süresince kullanılan, 200m. derinli e kadar eri en, veri biriktirme özelli ine sahip (data-logger) mikroprosesörlü YSI 6600-D sonda aygıtı ile gerçekle tirilmi tir. Sıcaklıklar, söz konusu sonda aletinde bulunan termik sensör ile in-situ olarak saptanmı tır. Salinite ve Klornite ölçümleri : Ara tırma yapılan istasyonlarda, derinli in elverdi i ölçülerde, yine derinli e ba lı olarak 5sn. periyotlar halinde derinlik sensörü verilerine ba lı sıralama çerçevesince ham veri eldeleri gerçekle tirilmi, elde edilen veriler hem ham veri olarak hem de standart derinliklerdeki veriler olarak i lenmi tir. Standart m. derinliklerde ve bunlara ek olarak haloklin tabakasının kesin konumunu saptamak amacı ile 15-25m. derinliklerde 1 er metre aralıklarla Salinite ve Konduktivite ölçümleri tablolara aktarılmı tır. Bu ölçümler saha çalı maları süresince kullanılan, 200m. derinli e kadar eri en, veri biriktirme özelli ine sahip (data-logger) mikroprosesörlü YSI 6600-D sonda aygıtı ile gerçekle tirilmi tir. Bu ölçere ba lı termosensor ile ölçüm yapılan suyun sıcaklı ı da di er aygıtlarınkine paralel olarak ölçülmektedir. Aslında bu aygıt ile ölçülen, deniz suyunun mhos/cm 2 cinsinden elektrik geçirgenli i olmaktadır. Suyun sıcaklı ı ile Konduktivite arasındaki ili kiden, mikroprosesör Saliniteyi hesaplayarak vermektedir. Konduktivite (LF) ölçümleri: Salinite ölçümlerine paralel olarak Konduktivite (elektrik geçirgenli i, LF, mhos/cm 2 ) ölçümleri yapılmı tır. Söz konusu ölçümler de 200m. derinli e kadar eri en, veri biriktirme özelli ine sahip (data-logger) mikroprosesörlü YSI 6600-D sonda aygıtı ile gerçekle tirilmi tir. Bu ölçümler H DRO-QL programında yer alan ve Klornite ve sıcaklık de erlerinin fonksiyonu olarak hesaplanan de erler ile kar ıla tırılmaktadır. Çözünmü oksijen (DO) ölçümleri: Ara tırma yapılan istasyonlarda, derinli in elverdi i ölçülerde, yine derinli e ba lı olarak 5sn. Periyotlar halinde derinlik sensörü verilerine ba lı sıralama çerçevesince ham veri eldeleri gerçekle tirilmi, elde edilen veriler hem ham veri olarak hem de standart derinliklerdeki veriler olarak i lenmi tir. Standart m. derinliklerde ve bunlara ek olarak DO da ılımının Termoklin/Haloklin tabakası ile ili kisini saptayabilmek ve denizel canlıların gereksinim duydukları 5mg/l sınırını saptamak amacı ile, m. arasında 25cm. ara ile, 200m. derinli e kadar eri en, veri biriktirme özelli ine sahip (data-logger) mikroprosesörlü YSI 6600-D sonda aygıtı ile gerçekle tirilmi tir. Elde edilen veriler H DRO-QL programında yer alan ve de er çevrimi ile hesaplamaları ile birlikte ve ölçüm de erlerinin fonksiyonu olarak hesaplanan de erler ile kar ıla tırılmaktadır. 15

17 Yo unluk (SIGMA-T) ölçümleri: Sigma-T, Klornite ve Temperatür de erlerinden yararlanılarak HIDRO-QL programı ile tablolara otomatik olarak i lenmektedir. Bilindi i gibi Sigma-T yo unlu un kısaltılmı halidir ve; Sigma-T = (Yo unluk-1) x 1000 eklinde tanımlanmaktadır. Yo unlu un yatay olarak haritalandırılması, Örne in Marmara Denizi için, Karadeniz (üst) Akdeniz (alt) su kütlelerinin sınırını belirlemektedir. Bu iki kütle arasında hızla de i en ara tabakanın (interface) konumu da saptanabilmektedir. Detaylara inildi inde söz konusu ara tabakanın nerelerde upwelling yaptı ı görülebilecektir ki, bu Marmara Denizi nde yo un olarak uygulanan derin deniz de arjlarının akıbeti bakımından büyük önem ta ımaktadır. ph ölçümleri: Ara tırma yapılan istasyonlarda, derinli in elverdi i ölçülerde, yine derinli e ba lı olarak 5sn. periyotlar halinde derinlik sensörü verilerine ba lı sıralama çerçevesince ham veri eldeleri gerçekle tirilmi, elde edilen veriler hem ham veri olarak hem de standart derinliklerdeki veriler olarak i lenmi tir. Standart m. derinliklerde ve bunlara ek olarak termoklin tabakasında 25cm. aralıklarla ph ölçümleri yapılmı tır. Bu ölçümler, 200m. derinli e kadar eri en, veri biriktirme özelli ine sahip (data-logger) mikroprosesörlü YSI 6600-D sonda aygıtına ba lı ph sensörü ile, in-situ olarak gerçekle tirilmi tir. I ık geçirgenli i (Bulanıklık) ölçümleri: Ara tırma yapılan istasyonlarda, Secchi-disk (ı ık geçirgenli i) ölçümleri yapılmı tır. I ık geçirgenli inin klasik ölçümü olan bu yöntem, 25cm. Çapındaki beyaz renkte bir diskin su içersinde görülebildi i derinli in, göz ile saptanması esasına dayanmaktadır. Plankton ölçümleri: Plankton ölçümleri istasyonların büyü bir ço unlu unda ve rutin plankton ölçüm istasyonlarında dikey ve yatay çekimler olarak gerçekle tirilmi tir. Plankton kepçesi olarak, Hensen tipi nr: 15 (μm: 155) göz açıklı ına sahip, 60cm. Ø a ız açıklı ında kepçe kullanılmı tır. O inografik istasyonlar ve bunlardan ba ımsız plankton çekim istasyonlarında ayrıca o inografik verilerin alımı yapılmı tır. Numuneler %5 formol karı tırılmı deniz suyunda saklanarak volumetrik analizleri yapılarak, tür tayin ve envanter çalı maları için veri tabanı olu turmak amaçlı kaydedilmi lerdir. Klorofil ölçümleri: Bu ölçümler, plankton ölçümlerine ba lı olarak, 200m. derinli e kadar eri en, veri biriktirme özelli ine sahip (data-logger) mikroprosesörlü YSI 6600-D sonda aygıtına ba lı optik klorofil sensörü ile, 60m. derinli e kadar in-situ olarak gerçekle tirilmi tir. Bentik materyal ölçümleri: Bentik demersal materyal, istasyonlarda Beam-trawl çekilmesi sureti ile sa lanmı tır. Kullanılan beam-trawl 13.9m. torba boylu, 7.3m. torba a ız açıklı ı, 55cm. torba a ız yüksekli i ve 3.5cm. kuru olarak ölçülen göz açıklı ına sahiptir. Bentik materyal istasyonlarında beheri 15dak. süren çekimler gerçekle tirilmi ve çıkan materyalin kayıtları yapılarak kalitatif ve kantitatif özellikleri ile envanter olu turulmu tur. Bentik materyal istasyonlarında ayrıca o inografik verilerin alımı yapılmı tır. 16

18 Hidro-QL O inografik-hidrobiyolojik Program ve Veritabanı: 80'li yıllarda tek kullanıcılı bilgisayarlar için geli tirilmi olan Hidrografi Programı, internet ve günümüz teknolojilerinin yardımı ile grupsal çalı malara imkan verecek ekilde tarafımızdan tekrar (Bülent ARTÜZ ve ekibi) tasarlanmı ve yeni sürümü ile ilk olarak bu projede kullanılmı tır. Programda, temelde bir proje kapsamında yapılan ölçümlerin, bilgisayar ortamına kayıt edildikten sonra çe itli analizlerle de erlendirilmeleri esas alınmı tır. Yapılan hidrografik ölçümler, istasyon bazında girdikten sonra, tek bir istasyon için derinli e ba lı grafikleri alabilmektedir. O inografik çalı malarda temel ölçülen de erler baz alınarak gerek kendi içersindeki de i imleri, gerekse yeni hesaplanabilir de erler program dahilinde otomatik olarak veri tabloları eklinde de erlendirilebilmektedir. Örne in mg/l olarak ölçülen bir DO de eri aynı zamanda ml/l olarak da izlenebilmektedir. Aynı ekilde; bilinen elektriksel geçirgenli e ba lı tuzluluk ve temperatür ba lamında hesaplanan yo unluk ve di er veriler ile suyun ses iletimi, program kapsamında veri tablolarında otomatik olarak hesaplanmaktadır. Verilere ba lı olarak, istasyon mevkileri, ilgili haritada noktasal olarak gösterilebilmekte ve böylece tüm data grafik olarak, görüntü üzerinde anlamlı bir ekilde de erlendirilebilmektedir. Program içinde bulunan ve 1954 senesinde bu güne kadar ölçülmü veri tabanı, yapılan ölçümlerin kar ıla tırılmasına, belirli bir alanda da ılım ve ortalama de erlerin alınmasına veya yatay veya dikey yönlerde kesitler alınabilmesine olanak sa lamaktadır. Bunun yanında proje kapsamında yatay olarak tüm istasyonları kapsayan de erlendirmeler yapılabilmektedir. Söz konusu program in-situ ölçüm aletleri ile direkt ba lantılı olarak çalı abilmekte ve belirli istasyonlardan alınan verilerin i leme hataları ve uzun süreli zaman faktörü minimuma inmektedir. Programda kullanılan Data-Kart'larında ölçülen a a ıdaki de erler girildi inde: DERinlik SALinite (Su Tuzlulu u) ph (Asitlik-Bazlık) YÖN (Akıntı Yönü) TºC (Su Sıcaklı ı) DO(mg/l) (Suda erimi Oksijen) HIZ (Akıntı Hızı) Sistem tarafından: CL (Klorinite) mmhos (Elektrik geçirgenli i) DO(ml/l) (Suda erimi Oksijen) SIGMA-T (Yo unluk) S.Sp (Sound Speed) olarak verilmektedir. Proje kapsamında tüm istasyonlar girildikten sonra, istasyon bazında hesaplamalar da bitti inden dolayı, bu parametrelerin derinli e göre grafikleri hazırlanmaktadır. Ayrıca tüm istasyonlar arası ilgili parametrelerin yine derinli e göre ortalama hesapları yapılabilmekte ve ölçüm yapılamamı olan derinlikler için matematiksel interpolasyon ve ekstrapolasyon yöntemleri kullanılarak kesit de erler alınabilmektedir. Projeye ili kin tüm istasyonlar bir harita üzerinde görüntülenebilmekte ve proje kapsamına ili kin genel bir bakı olu turulabilmektedir. 17

19 O inografik-hidrobiyolojik veritabanı ve O inografi programı tanımı ve özellikleri : lk sürümü ki isel kullanıma yönelik olarak 1982 senesinde çalı maya ba layan ve stanbul Bo azı Tüp Geçit Projesi, TÜ gemi n aat ve Denizbilimleri fakültesi ile Ü cevre bilimleri bölümleri tarafından ortakla a ve ba ımsız olarak gerçekle tirilen birçok projede kullanılmı, denenmi ve kabul görmü o inografi ve veri tabanı programının 2. sürümü olarak nitelendirebilece imiz bu program temelde 2 bölümden olu maktadır. Veri tabanı ve Hidrografi programı Veri tabanı bölümünde o inografik veriler olarak 1952 senesinden bu güne de in, Marmara Denizi nde yapılmı çalı maların büyük bir bölümü yer almaktadır. Bu çalı maların da büyük bir bölümünü, zamanının stanbul üniversitesine ba lı Hidrobiyoloji Ara tırma Enstitüsü nün verileri tam ve eksiksiz olarak olu turmaktadır. Yanlı yönetimler sonucunda kaybolmu olan bu çok uzun bir zaman dilimine ait verilerin tam ve eksiksiz olarak tekrar kullanıma açılmı olması Marmara Denizi nin hidrografik geli iminin incelenebilmesi açısından çok büyük bir önem ta ımaktadır. Hidrografi programı ise; bu ham verilerin i lenebilmesi amaçlı olarak geli tirilmi bir bilgisayar programıdır. Söz konusu programın 2. sürümünde ilkinden farklı olan fonksiyonlar olarak; tek kullanıcıdan, çok kullanıcıya geçilmi olması, haritalama sisteminin aktif-vektörel hale getirilmi olması, derinlik verileri çerçevesince 3 boyutlu batimetrik haritalamanın ve 3 boyutlu dikey da ılım haritalarının bulunması ve o inografik verilerin islenmesinin yanı sıra, biyolojik bir veritabanının olu turulmu olması ve ilgili veri analizlerinin yapılabilmesi (tür listelemesi, ya -boy, ya -a ırlık e rileri olu turulması, tür da ılım analizleri, stok tespit çalı maları) göze çarpmaktadır. Ancak yine bu eklerin yanı sıra, kanımca en büyük geli me, 80 li yıllarda tek kullanıcılı bilgisayarlar için geli tirilmi olan Hidrografi programının, internet ve günümüz teknolojilerinin yardımı ile grupsal çalı malara imkan verecek ekilde tekrar hayata geçmesidir. Bu sayede yerinde (in-situ) yapılan ölçümler, direkt olarak ölçüm araçlarından alınabildi i gibi, aynı anda farklı istasyon ve/veya bölgelerde çalı an ekiplerin elde ettikleri veriler e zamanlı olarak izlenebilmektedir. Bu özellik bize istasyonlarda daha az zaman harcama imkanının yanı sıra, çok daha kısa bir sürede (gerek yatay düzlemde, gerekse dikeyde), çok daha fazla nokta ölçümü yapma olana ı sa lamaktadır. Bu sayede veriler, daha kısa aralıklarla yer aldıklarından, istatistik hesaplamalar daha hassas olmakta ve su kütlesi ile ilgili genel de erlendirmelerdeki hata payları en dü ük seviyelere inmektedir. Temelde, bir proje kapsamında yapılan ölçümlerin, bilgisayar ortamına kayıt edildikten sonra çe itli analizlerle de erlendirilmesi esas alınmı tır. Kullanıcı yaptı ı hidrografik ölçümleri, istasyon bazında girdikten sonra, tek bir istasyon için derinli e ba lı grafikleri alabilmektedir. stasyon mevkii, ilgili vektörel haritada, noktasal olarak gösterilebilmekte ve böylece grafik olarak tüm data, görsel olarak da anlamlı bir ekilde de erlendirilebilmektedir. Bunun yanında proje kapsamında yatay olarak tüm istasyonları kapsayan de erlendirmeler yapılabilmekte ve böylece ortam daha geni olarak de erlendirilebilmektedir. Proje bazında gerek in-situ olarak, gerek proje yöneticisi, gerekse proje yöneticisinin atadı ı elemanlar tarafından ölçüm sonuçları data kartlarına ( ekil 1.) i lenmektedir. 18

20 enen kartlar proje ve zaman aralı ı bazında, açıklaması yapılmı, materyal ve metot bilgileri tam olarak veri tabanında ar ivlenmektedir. Gerek proje bitiminde, gerekse proje süresince gerek ham veriler, gerekse i lenmi veriler; 2 ve 3 boyutlu grafikler, data tabloları, yatay ve dikey da ılım haritaları ve/veya 3 boyutlu modeller üzerinde incelenebilmekte ve/veya çıktıları alınabilmektedir. Bu döküm proje bazında veya tarih aralı ında olabilece i gibi, kö e koordinatları verilen bir alan içersinde veya belirgin bir istasyonun sembolize etti i su kütlesinde olabilmektedir. ekil. 1.- Bo DataKart görünümü Tablo temel olarak 2 bölümden olu maktadır. Üst kısmı olu turan bölüm, istasyona ait verilerin girildi i kısmı olu turmaktadır. Burada; Tarih: Ölçümün yapıldı ı tarih. * Seri No: Sistem tarafında verilen kart no Arz: Ölçümün yapıldı ı istasyonun Enlemi Tul: Ölçümün yapıldı ı istasyonun Boylamı Saat: Ölçümün yapıldı ı saat stasyon No: Bu projeye ait olan ölçüm yapılan istasyona verilen numara * Proje: Ortak de erlendirme yapılacak olan istasyonların üst kümesi. Derinlik: stasyonun max derinli i Sec-Disc Der: Secci-Disc derinli i, suyun gözle görülebilecek max derinli i Renk Kodu: Deniz rengini belirleyen parametre (Forel) Hava Sıcaklı ı: Ölçümün yapıldı ı andaki Hava sıcaklı ı Hava Basıncı: Ölçümün yapıldı ı andaki hava basıncı. lgili de erlerin girilebildi i alanlar bulunmaktadır. 19

21 Tablonun alt kısmında ise, istasyona ait verilerden bazıları derinli e göre ölçülüp girilmekte, buna kar ılık di er veriler otomatik olarak hesaplanarak, data kartı olu turulmaktadır. Bunlar; Der:. Ölçüm yapılan derinlik. TC: lgili derinlikteki su sıcaklı ı (Ölçülür) Sal: lgili derinlikteki salinite (Tuzluluk) (Ölçülür/Hesaplanır) Cl: lgili derinlikteki klorinite(ölçülür/hesaplanır) Sigma-T: lgili derinlikteki yo unluk (Hesaplanır) Mmhos: lgili derinlikteki elektrik geçirgenli i (Ölçülür/Hesaplanır) S.Sp: lgili derinlikteki ses hızı (Hesaplanır) Do (mg/l): lgili derinlikteki, litrede miligram olarak, suda erimi oksijen (Ölçülür/Hesaplanır) Do (ml/l): lgili derinlikteki, litrede mililitre olarak, suda erimi oksijen (Ölçülür/Hesaplanır) ph: lgili derinlikteki ph (Ölçülür) Hız: lgili derinlikteki akıntı hızı (Ölçülür) Yön: lgili derinlikteki akıntı yönü (Ölçülür) Datakart larındaki sistem; (Ölçülür/Hesaplanır) kolonlarla ilgili olarak temel fonksiyonların ölçülmesi prensibine dayanmaktadır. Buna göre birbirlerinin fonksiyonları olan de erlerden birinin ölçülmesi yeterli olmaktadır. Örnek vermek gerekecek olursa, Salinite klorinite de erlerinden birinin ölçülmesi veya DO nun mg/ veya mg/g de erlerinden birinin ölçülmesi di erinin hesaplanmasına olanak tanımaktadır. Bu sistem zaten halihazırda in-situ ölçüm yapan araçların ana veri sa lama prensibini olu turmaktadır. Kolaylı ı ise, özellikle titrimetrik metotlar kullanılarak elde edilen verilerin çevriminin otomatik olarak sa lanmasındadır. Tablo girilirken, yukarıda * ile i aretli yerlere ve en az bir derinlikteki ölçüm de eri girilmek zorunda bırakılmı tır. Hesaplanan de erler, ölçüm de erleri girildikten sonra, tablo kayıt i lemi sırasında hesaplanıp, ekrana hesaplanmı olarak gelirler. Proje sahibi, kendi girdi i tüm DataKart larında her türlü de i iklik, düzeltme, silme haklarına sahiptir. HidroGrafi programının web üzerinden çalı tırılabilmesi, sistemin bir üyelik sistemi eklinde kullanılabilmesini sa layabilmi, böylece ara tırma yapan ki iler DataKart larını, istedikleri ki ilere payla tırabilme imkanına sahip olmu lardır. Burada en önemli nokta, Data Kart ların sadece sahibi olan ki iler tarafından edit edebilmekte olması ve/veya silebilmesi, di er kullanıcıların ise, payla tırılma durumunda, sadece izleyebilmeleridir. Örne in, xxx isimli bir projenin, bir kısım istasyonlarını kullanıcı 1 girer, di er istasyonlarını kullanıcı 2 girerse ve bu kullanıcılar, önce birbirlerine izin verip, sonra bu projeye ait DataKart ları tek tek payla ıma açarlarsa, xxx projesi her iki kullanıcının de erlendirebilece i bir proje olurken, kullanıcılar bir düzeltme gerekti inde sadece kendi düzenledikleri DataKart larını düzeltebilmektedirler. Böylece ortak yürütülen bir çalı ma de erlendirilirken, yanlı lıklara olanak tanımayan bir sistem kullanılabilmektedir. Yine aynı örnekte, proje xxx için Rapor a amasında; kullanıcı 1 ve kullanıcı 2 nin ortak raporları alınabildi i gibi sadece bir kullanıcının girdi i DataKart ları da kullanılabilir. Sistem Rapor alınırken, tüm kriterlere göre Rapor alınmasını sa layabilmektedir. 20

22 Proje Yönetimi sistemin belkemi ini olu turmaktadır. Projelerin olu turulma ve izlenme a amaları kısaca a a ıdaki gibi düzenlenmi tir ve sistem çe itli kullanıcı seviyelerine sahiptir: 1-Admin 2-Kurucu 3-Yönetici 4-Kullanıcı 5-Eleman Admin, kullanıcılara yetki veren onları sisteme dahil edebilen aktif/pasif duruma getirebilen, kullanıcı yetkilerine göre, kullanıcı menülerini düzenleyen bir sistem kullanıcısıdır. Projenin a amalarında yer almaz. Kurucu, projeler içindeki tüm yetkilere sahip ki idir. Tüm projelere müdahale edebilir, de i tirip silebilir. Kullanıcılara müdahale edemez onların kullanıcı bilgilerini de i tiremez, de i tirebilirli i sadece projeler üzerindedir. Bir proje ba latabildi i gibi, bir Yönetici gibi projenin yapılandırılmasını sa layabilir. Yönetici, Proje ba latabilen, projeyi yapılandırabilen, kendi Projesi için Eleman giri i yapabilen bir yetkiye sahiptir. Yönetici, Proje elemanlarının projeye atandıkları andan itibaren durumlarını inceleyebilir, isterse projeye ek elamanlar alabildi i gibi, projeden istedi i elemanı çıkartma yetkisine de sahiptir. Yönetici bir Elemanı Projeye dahil ettikten sonra eleman her hangi bir giri yapana kadar etkisiz elemandır. Etkisiz bir eleman (hiç giri /i lem yapmamı ) bu durumda projeden çıkartılırsa o projede hiç çalı mamı olur. Yöneticinin atadı ı eleman projeye en az bir giri yaptı ında artık projeden çıkartılsa bile o projede çalı mı /çalı an bir eleman olarak gözükecektir. Yönetici Elemanlarına i da ıtımını yaptıktan sonra, Elemanlar kendi kullanıcıları ile girdikleri ekranlardan Proje ile ilgili giri lerini yaparlar. Bu anda her bir giri, Elemana açık durumda, fakat Yöneticiye görünür ama kapalı durumdadır. Yönetici, elemanın giri le ilgili i lemini bitirdi i andan itibaren, ilgili kartı kendisine alma hakkı vardır. Yönetici, elemanın girdi i kartı kendisine alınca, o kart elemana kapalı, yöneticiye açık hale gelir. Yönetici giri sırasında yapılan bir yanlı ile kar ıla ırsa kendi müdahale edebildi i gibi, isterse o kartı tekrar elamanına açıp, elemanın müdahale etmesini sa layabilir. Yönetici, elemanına verdi i tüm giri lerin bitmesinden sonra artık o elemanı projeden alır. Bu noktada eleman ba ka bir projede çalı mak üzere serbest kalır ama, bu projenin bir çalı anı olarak adı hep var olacaktır. Kullanıcı yetkisindeki ki i, yönetici yetkisindeki ki inin tüm haklarına sahip olmasına ra men, kullanım menülerinin farklı olabilece i durumlar için olu turulmu tur. Burada amaç, veri tabanının payla ımı ve veya izlenmesine olanak sa lanmasıdır. 21

23 Raporlar ve Sunum Hidrografi programı amacı dahilinde kullanılıp, proje bazında giri ler yapıldıktan sonra, ilgili projenin de erlendirilme a amasına gelinmi tir. Raporlar, sunumun bir parçası olarak girilen data kartlarından olu acak sonuçların de erlendirildi i görsel çıkı lardır. Raporların bir parçası olan DataKart ları, kullanıcı tarafından girilen istasyon bazındaki tablonun, bu istasyonun Harita üzerindeki mevkii gösteriminin ve her bir parametrenin derinli e göre de i im grafi inin bulundu u bir çıkı tır. Böylece her bir istasyonun bireysel de erlendirilmesi yapılabilmektedir. ( ekil. 2.) Yatay Haritalama ise, her bir istasyonun istenen bir derinlikte seçilen bölge içinde parametre da ılımın gösterildi i bir rapordur ve istasyonda istenen derinlikte bir ölçüm yapılmamı ise, istek halinde bir önceki derinlik ve bir sonraki derinlik arasında interpolasyonla hesaplanan de er, harita üzerinde gösterilebilir. Bu sebeple raporlama bölümünde ham veri ve standart derinlikler seçenekleri mevcuttur. Aynı yol izlenerek, dikey ve yatay yönde belirlenmi bir su kütlesinin hacimsel de erlerine de ula mak olasıdır. Yatay Haritalama Sadece Tablonun parametre kısmı için de il, aynı zamanda Secci-disc derinli i, Derinlik ve sadece stasyon da ılımı için de yapılabilir. Ortalama raporları, hem yatayda bir çok istasyonu içine alan, hem de dikeyde o istasyonlardaki ölçümlerin iki boyutlu ve hacimsel ortalamalarının alındı ı hesaplamaları içerir. Ba lama Tarihi: Emin: Nmin: Biti Tarihi: Emax: Nmax: PARAMETRE: PROJE: DER. MIN. MAX. FARK ADET ORT. S.DEV. VAR. SEM. ORT. HAC M HAC M (m) DÜZ. ORT. S.DEV. ekil. 2.- statistik verilerinin de erlendirildi i bo DataKart görüntüsü Seçilen bölgede, tüm su kütlesi içinde ve derinli e göre, o su kütlesi içine rastlayan tüm istasyonların bir de erlendirilmesi alınır. Örne in tablodaki ORT. o su kesitindeki ortalamayı verirken, HAC M ORT. su yüzeyinden, o derinli e kadar yapılmı tüm ölçümlerin olu turdu u bir hacmin ortalamasını vermektedir. Olu an ortalama tabloları, hem direkt olarak ölçülen verinin de erlendirilmesi hem de ölçülememi ara derinliklerdeki de erlerin, yine interpolasyon yöntemi ile, hesaplanması ile alınabilir. Söz konusu raporlar çok detaylı olarak, kullanıcının girdi i ve/veya kendisine payla tırılmı tüm DataKart ları üzerinden alınabilir. Tek tek tüm DataKart ların dökümünden, ilgili grafikler ve harita üzerinden i aretlenen bir bölgede çe itli parametrelerin ortalamalarının alınmasına kadar çok çe itli raporların alınabilmesi olasıdır. Tüm giri ve raporlar, sisteme entegre olarak ko an bir vektörel harita sistemi üzerinde görsel olarak çalı ılarak yapılır. Kullanıcı çalı masını hazırlarken, aynı zamanda ortamın derinlik, hava durumu, akıntı hızı ve yönü gibi fiziksel parametrelerini de DataKart larına i leyebilmektedir. Bu kayıtların sonuçlarını da, hem harita sistemi üzerinde, hem de grafiksel olarak alabilmektedir. Örnek olarak; bir ara tırmacı, yıllara göre çalı tı ı bölgenin kıyısal 22

24 de i imi veya derinlik de i imi üzerinde çalı ıyor ise, bunu kendi datası olarak kayıt edebilmekte ve haritayı kendi verileri çerçevesince zamana göre de i ir bir ekilde inceleyebilmekte ve böylece sistem, kıyı ve derinlik hareketlerini kullanıcın bir fonksiyonu haline getirebilmektedir. Zaman içindeki de i im, bir animasyon eklinde de gösterilebilmektedir. Bunun yanında istasyon bazında, tarih, saat ve hava artları bazında yapılan derinli e göre akıntı hızı ve yönü ölçümleri de, üç boyutlu grafik olarak veya yatay kesitte harita üzerinde yön ve iddet olarak gösterilebilmektedir. Hidrografi Programı temelde birkaç ba ımsız olarak da çalı abilen sistemin bir kolajı eklide dü ünülebilir. Bunlardan en önemlileri, haritalama ve daha önce bahsedilen Proje Yönetimi sistemidir. Haritalama sistemi, program ile entegre oldu u kadar kendi içinde de ba ımsız olarak çalı abilen ayrı bir üyelik sistemine de sahip bir yapıdadır. Bugün Türkiye nin internet üzerinde kullanılabilen ve payla ımlı tek Vektör harita sistemi olarak çalı maktadır. Söz konusu sistem, Hidrografi programı içinden kullanılabilece i gibi, ba ımsız olarak bireysel veya grupsal olarak da kullanılabilmektedir. Sistem tüm Türkiye nin kıyılarının, sunucu tarafında koordinat bazında sayısal olarak tutulması ve görülmek istenen bölgenin her seferinde bu vektör haritadan tekrar tekrar çizilerek bir resim olu turulması mantı ına dayanmaktadır. Böylece, dev poster boyutlarına kadar istenilen boyutta Harita elde etmek mümkündür. Bir kıyı çizgisi de i ti inde, sadece o kıyı üzerinde GPS ile dola ıp, yeni bir kıyı çizgisi olu turularak sisteme gönderilip haritanın de i tirilmesi mümkündür. Bu sistem internet adresinden üye olunarak kullanılabilir. Ki iler, bu haritalama sistemi üzerinde projelerinin istasyon koordinatlarını i aretleyip, istedikleri di er kullanıcılara veya herkes le payla tırabilirler. Tüm bu sistemler birbirinden ba ımsız olarak veya bir arada çalı abildi i gibi. lerde yeni projelerin alt yapısını olu turabilecek yapıya sahiptirler. Örne in yer bilimlerinin olası vektörel batimetrik verileri hidrografik verileri destekleyece i gibi, hidrografi programı veri tabanı kapsamında yer alan vektörel batimetrik ve/veya kıyı olu um ve ekilleri ile ilgili veriler de farklı disiplinlere veri havuzu olarak yardımcı olabilecektir. Hidrografi Internet Sitesinin Yapısı: Hidrografi ve Haritalama sisteminin tamamı, sunucu tabanlı bir sistem olarak ekillendirilmi tir. Sunucu tarafında SQL (Structured Query Language) Veri Tabanına, ASP (Advance Server Pages) programlama dili ile eri ilmektedir. Sunucu tarafında olu turulan sayfalar IIS (Internet Information Server) aracılı ı ile kullanıcı bilgisayarına gönderilmekte, kullanıcı tarafındaki kontroller için Java Script programlama dili kullanılmaktadır. Harita programında, haritanın vektör haritadan resme dönü mesi için, Harita çizimini yapan bir DLL (Dynamic Link Library) olu turulmu tur, ASP program bu DLL ile konu arak haritayı çizmektedir. Sonuç resim, Internet üzerinden hızlı iletilebilmesi için GIF formatında olu turulmaktadır. Hidrografi Programının Grafik çizimleri de aynı yöntemle Sunucu tarafında olu turulup kullanıcının Internet tarayıcısına gönderilmektedir. 23

25 STASYON DA ILIM VE KONUMLARI: O inografik stasyonlar: Proje kapsamında a a ıda mevki ve detayları verilen 45 adet istasyonda o inografik ölçümler yapılmı tır. Sıra Proje stasyon Arz Tul Derinlik (m.) Tarih 1 VAKIF N40:50:00 E029:00: /08/ VAKIF N40:42:17 E028:59: /08/ VAKIF N40:42:16 E029:10: /08/ VAKIF N40:49:42 E029:10: /08/ VAKIF N40:54:30 E028:48: /08/ VAKIF N40:57:00 E028:58: /08/ VAKIF N40:26:00 E028:50: /08/ VAKIF N40:26:22 E028:45: /08/ VAKIF N40:26:00 E029:01: /08/ VAKIF N40:29:00 E028:50: /08/ VAKIF N40:26:00 E028:34: /08/ VAKIF N40:41:00 E028:34: /08/ VAKIF N40:57:00 E028:33: /08/ VAKIF b N41:13:04 E029:07: /08/ VAKIF c N40:27:06 E026:51: /09/ VAKIF h N41:01:18 E028:59: /08/ VAKIF i N40:45:05 E029:16: /08/ VAKIF N40:57:00 E028:45: /08/ VAKIF N41:03:00 E028:15: /08/ VAKIF N40:58:29 E028:00: /08/ VAKIF N40:44:00 E028:00: /08/ VAKIF N40:32:00 E028:00: /08/ VAKIF N40:23:12 E027:56: /08/ VAKIF N40:25:06 E028:02: /08/ VAKIF N40:22:00 E027:49: /08/ VAKIF b N41:09:30 E029:04: /08/ VAKIF c N40:23:53 E026:39: /09/ VAKIF i N40:44:08 E029:22: /08/ VAKIF N40:22:01 E027:43: /08/ VAKIF N40:23:48 E027:26: /08/ VAKIF N40:40:00 E027:27: /08/ VAKIF N40:54:50 E027:32: /08/ VAKIF N40:29:00 E027:00: /09/ VAKIF N40:31:58 E026:59: /08/ VAKIF N40:25:30 E027:00: /09/ VAKIF N40:31:30 E027:14: /08/ VAKIF N40:34:12 E027:32: /08/ VAKIF i N40:44:50 E029:29: /08/ VAKIF N40:34:04 E027:14: /09/ VAKIF N40:54:32 E028:34: /08/ VAKIF N40:58:36 E029:01: /08/ VAKIF b N41:04:45 E029:03: /08/ VAKIF i N40:44:18 E029:34: /08/ VAKIF b N41:02:47 E029:02: /08/ VAKIF b N41:01:31 E029:00: /08/

26 Marmara Denizi genelinde 01/08/ /08/2007 döneminde o inografik istasyon da ılımını gösterir harita Marmara Denizi genelinde 01/08/ /08/2007 döneminde o inografik istasyonlarda derinlik da ılımını gösterir harita 25

27 O NOGRAF ÖLÇÜM HAM VER LER : Ölçümlere ve Tablolara li kin Açıklamalar Proje çerçevesinde yapılan ölçüm de erleri a a ıdaki bölümlerde yer almaktadır. Tüm ölçüm de erleri HQL Hidrografi programı ile sa lanan veri tablolarına i lenmi, ön de erlerden türetilen parametreler örne in, Klorinite (Cl ), Sigma-T, Konduktivite (mmhos/cm 2 ), DO ml/1, Ses hızı (S.Spx10), HQL Hidrografi programında, U.S. Navy Hydrographic Tables da verilen esaslara göre hesaplanarak Veri Tabloları'ndaki yerlerine otomatik olarak i lenmi tir. HQL programı çerçevesinde, çalı ılan bölgeye ili kin Veri Tablolarında yer alan Parametrelerin istatistik de erlendirmesi de tablolar halinde elde edilmi tir. Bu Tablolarda l. Sütunda Derinlik (m), 2. Sütunda ölçülen parametrenin söz konusu bölgedeki M Nimal de eri, 3. sütunda MAXimal de eri, 4. sütunda bu iki ekstrem arasındaki FARK, 5. sütunda söz konusu derinlikte istatistik de erlendirmeye giren ölçüm ADET'i, 6. ORTalama, 7. sütunda S'tandart DEViasyon (sapma), S. sütunda VARyans, 9. sütunda S'tandart E'rror of the Mean (Ortalama standart hatası), 10. sütunda Ortalama de erin (ORT.Düz =a+2b+c/4) seklinde düzeltilmesi, 11. sütunda yüzeyden itibaren a a ı do ru uzanan su sütunu HAC Mine göre, söz konusu parametrenin ORTalama de eri, 12. HAC M S'tandart DEViasyonu gösterilmektedir. Örne in: DO mg/l 'nin 75 m.'lik su sütunundaki hacme göre ortalama yo unlu u 5.08 mg/l dir. Halbuki 25 m. deki DO yo unlu u 3.10 mg/l, 50 m.'de 1,40 mg/l, 75 m de ise, yalnızca 0.82 mg/l dir. Hacme göre olan yüksek de er 10 m. kalınlıktaki su kütlesinin, atmosfer ile direkt temas ve karı ımlar nedeni ile, ortalama 6.80 mg/l'lik oldukça yüksek konsantrasyonun do al sonucudur. Bu sunumun kapsamında hacim olanak vermedi inden, istasyonlar bazında istatistik de erlendirmeler sadece Marmara geneli için verilmi tir. Ba lama Tarihi: 01/08/2007 Emin: E029:34:21 Nmin: N40:22:00 Biti Tarihi: 09/08/2007 Emax: E026:39:43 Nmax: N41:13:04 PARAMETRE: T C PROJE: VAKIF-2007 DER. MIN. MAX. FARK ADET ORT. S.DEV. VAR. SEM. ORT. HAC M HAC M (m) DÜZ. ORT. S.DEV Marmara Denizi tüm istasyonlar (1/08/2007-9/08/2007) Sıcaklık (T C) ortalamaları istatistik de erleri 26

28 Ba lama Tarihi: 01/08/2007 Emin: E029:34:21 Nmin: N40:22:00 Biti Tarihi: 09/08/2007 Emax: E026:39:43 Nmax: N41:13:04 PARAMETRE: SAL PROJE: VAKIF-2007 DER. MIN. MAX. FARK ADET ORT. S.DEV. VAR. SEM. ORT. HAC M HAC M (m) DÜZ. ORT. S.DEV Marmara Denizi tüm istasyonlar (1/08/2007-9/08/2007) Tuzluluk (Sal ) ortalamaları istatistik de erleri Ba lama Tarihi: 01/08/2007 Emin: E029:34:21 Nmin: N40:22:00 Biti Tarihi: 09/08/2007 Emax: E026:39:43 Nmax: N41:13:04 PARAMETRE: CL PROJE: VAKIF-2007 DER. (m) MIN. MAX. FARK ADET ORT. S.DEV. VAR. SEM. ORT. DÜZ. HAC M HAC M ORT. S.DEV Marmara Denizi tüm istasyonlar (1/08/2007-9/08/2007) Klornite (CL ) ortalamaları istatistik de erleri 27

29 Ba lama Tarihi: 01/08/2007 Emin: E029:34:21 Nmin: N40:22:00 Biti Tarihi: 09/08/2007 Emax: E026:39:43 Nmax: N41:13:04 PARAMETRE: SIGMA-T PROJE: VAKIF-2007 DER. MIN. MAX. FARK ADET ORT. S.DEV. VAR. SEM. ORT. HAC M HAC M (m) DÜZ. ORT. S.DEV Marmara Denizi tüm istasyonlar (1/08/2007-9/08/2007) Yo unluk (Sigma-T) ortalamaları istatistik de erleri Ba lama Tarihi: 01/08/2007 Emin: E029:34:21 Nmin: N40:22:00 Biti Tarihi: 09/08/2007 Emax: E026:39:43 Nmax: N41:13:04 PARAMETRE: mmhos PROJE: VAKIF-2007 DER. MIN. MAX. FARK ADET ORT. S.DEV. VAR. SEM. ORT. HAC M HAC M (m) DÜZ. ORT. S.DEV Marmara Denizi tüm istasyonlar (1/08/2007-9/08/2007) Elektrik letkenli i (mhos cm 2 ) ortalamaları istatistik de erleri 28

30 Ba lama Tarihi: 01/08/2007 Emin: E029:34:21 Nmin: N40:22:00 Biti Tarihi: 09/08/2007 Emax: E026:39:43 Nmax: N41:13:04 PARAMETRE: DO (mg/l) PROJE: VAKIF-2007 DER. MIN. MAX. FARK ADET ORT. S.DEV. VAR. SEM. ORT. HAC M HAC M (m) DÜZ. ORT. S.DEV Marmara Denizi tüm istasyonlar (1/08/2007-9/08/2007) Çözünmü Oksijen (mg/i) ortalamaları istatistik de erleri Ba lama Tarihi: 01/08/2007 Emin: E029:34:21 Nmin: N40:22:00 Biti Tarihi: 09/08/2007 Emax: E026:39:43 Nmax: N41:13:04 PARAMETRE: DO (ml/l) PROJE: VAKIF-2007 DER. MIN. MAX. FARK ADET ORT. S.DEV. VAR. SEM. ORT. HAC M HAC M (m) DÜZ. ORT. S.DEV Marmara Denizi tüm istasyonlar (1/08/2007-9/08/2007) Çözünmü Oksijen (ml/i) ortalamaları istatistik de erleri 29

31 Ba lama Tarihi: 01/08/2007 Emin: E029:34:21 Nmin: N40:22:00 Biti Tarihi: 09/08/2007 Emax: E026:39:43 Nmax: N41:13:04 PARAMETRE: PH PROJE: VAKIF-2007 DER. MIN. MAX. FARK ADET ORT. S.DEV. VAR. SEM. ORT. HAC M HAC M (m) DÜZ. ORT. S.DEV Marmara Denizi tüm istasyonlar (1/08/2007-9/08/2007) ph ortalamaları istatistik de erleri Ba lama Tarihi: 01/08/2007 Emin: E029:34:21 Nmin: N40:22:00 Biti Tarihi: 09/08/2007 Emax: E026:39:43 Nmax: N41:13:04 PARAMETRE: S.Sp. PROJE: VAKIF-2007 DER. MIN. MAX. FARK ADET ORT. S.DEV. VAR. SEM. ORT. HAC M HAC M (m) DÜZ. ORT. S.DEV , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Marmara Denizi tüm istasyonlar (1/08/2007-9/08/2007) Ses Hızı (Sound Speed) ortalamaları istatistik de erleri 30

MARMARA DENİZİ ARAŞTIRMALARI NİSAN 1994 ÖLÇÜMLERİ İLK BULGULAR M. Levent Artüz

MARMARA DENİZİ ARAŞTIRMALARI NİSAN 1994 ÖLÇÜMLERİ İLK BULGULAR M. Levent Artüz İ.T.Ü. Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi 1994 MARMARA DENİZİ ARAŞTIRMALARI NİSAN 1994 ÖLÇÜMLERİ İLK BULGULAR M. Levent Artüz 25Nisan 1994-4 Mayıs 1994 tarihleri arasında Marmara Denizi nde Marmara

Detaylı

Marmara Denizi genelinde gözlemlenen karışık alg patlaması sonucunda oluşan musilaj agregat konusunda rapor

Marmara Denizi genelinde gözlemlenen karışık alg patlaması sonucunda oluşan musilaj agregat konusunda rapor 31. Mart. 2008 Marmara Denizi genelinde gözlemlenen karışık alg patlaması sonucunda oluşan musilaj agregat konusunda rapor M. Levent Artüz Hidrobiyolog Giriş: Bilindiği gibi Marmara Denizi, geçtiğimiz

Detaylı

MARMARA DENİZİ NİN DEĞİŞEN OŞİNOGRAFİK ŞARTLARININ İZLENMESİ PROJESİ 2009 SENESİ TEKİRDAĞ BÖLGESİ ÇALIŞMA VERİLERİ

MARMARA DENİZİ NİN DEĞİŞEN OŞİNOGRAFİK ŞARTLARININ İZLENMESİ PROJESİ 2009 SENESİ TEKİRDAĞ BÖLGESİ ÇALIŞMA VERİLERİ MARMARA DENİZİ NİN DEĞİŞEN OŞİNOGRAFİK ŞARTLARININ İZLENMESİ PROJESİ 2009 SENESİ TEKİRDAĞ BÖLGESİ ÇALIŞMA VERİLERİ Proje Yöneticisi - Editör Hidrobiyolog M. Levent Artüz Çalışma Koordinatörü Elek. Müh.

Detaylı

MARMARA DENİZİ NİN DEĞİŞEN OŞİNOGRAFİK ŞARTLARININ İZLENMESİ PROJESİ 2012 SENESİ ÇALIŞMA VERİLERİ (Ön Raporlar)

MARMARA DENİZİ NİN DEĞİŞEN OŞİNOGRAFİK ŞARTLARININ İZLENMESİ PROJESİ 2012 SENESİ ÇALIŞMA VERİLERİ (Ön Raporlar) MARMARA DENİZİ NİN DEĞİŞEN OŞİNOGRAFİK ŞARTLARININ İZLENMESİ PROJESİ 2012 SENESİ ÇALIŞMA VERİLERİ (Ön Raporlar) 2012 Kış ve Yaz Dönemi Oşinografik-Hidrografik-Biyolojik-Kimyasal-Sedimantolojik Klimatolojik-Mikrobiyolojik-Antropojenik

Detaylı

ÖZEL EGE L SES. HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU. DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN Dr. ule GÜRKAN

ÖZEL EGE L SES. HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU. DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN Dr. ule GÜRKAN ÖZEL EGE L SES BAZI ISKARTA BALIKLARIN (Isparoz, Hani) ETLER NDEN ALTERNAT F GÜBRE YAPIMI VE UYGULANAB L RL HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN

Detaylı

MARMARA DENİZİ NİN DEĞİŞEN OŞİNOGRAFİK ŞARTLARININ İZLENMESİ PROJESİ 2008 SENESİ ÇALIŞMA VERİLERİ

MARMARA DENİZİ NİN DEĞİŞEN OŞİNOGRAFİK ŞARTLARININ İZLENMESİ PROJESİ 2008 SENESİ ÇALIŞMA VERİLERİ MARMARA DENİZİ NİN DEĞİŞEN OŞİNOGRAFİK ŞARTLARININ İZLENMESİ PROJESİ 2008 SENESİ ÇALIŞMA VERİLERİ 2007-2008 dönemi "Marmara Denizi nde oluşan musilaj agregat" izleme çalışmaları 2008 Dönemi Hidrografik-Biyolojik-Sedimantolojik-Klimatolojik

Detaylı

I. Sabit Kaynaklar, bunlar ısınma ve üretim amaçlı faaliyetlerin yapıldı ı yerlerdir.

I. Sabit Kaynaklar, bunlar ısınma ve üretim amaçlı faaliyetlerin yapıldı ı yerlerdir. G R Havanın gerek insan sa lı ına, gerekse do aya zarar verici duruma gelmesi, kirletici denen unsurların fazlala masıyla olur. Kirleticiler, belirli bir kaynaktan atmosfere bırakılan birinci derecede

Detaylı

Analiz aşaması sıralayıcı olurusa proje yapımında daha kolay ilerlemek mümkün olacaktır.

Analiz aşaması sıralayıcı olurusa proje yapımında daha kolay ilerlemek mümkün olacaktır. Analiz Raporu Kısa Özet Her geçen gün eczanecilik sektörü kendi içerisinde daha da yarışır hale geliyor. Teknolojinin getirdiği kolaylık ile eczane otomasyonu artık elinizin altında. Çoğu eczacılar hastalarına

Detaylı

Endüstriyel Kaynaklı Kirlenmiş Sahaların Yönetimi İçin Bilgi Sistemi Geliştirilmesi

Endüstriyel Kaynaklı Kirlenmiş Sahaların Yönetimi İçin Bilgi Sistemi Geliştirilmesi İ.T.Ü. 11. Endüstriyel Kirlenme Kontrolü Sempozyumu 11-13 Haziran 2008 Endüstriyel Kaynaklı Kirlenmiş Sahaların Yönetimi İçin Bilgi Sistemi Geliştirilmesi Dr. Serkan Girgin, M. Güvener, Ş. Polat, B. Büyüker,

Detaylı

Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü 07.03.2012 06:18

Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü 07.03.2012 06:18 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/03/201203... 1 of 5 6 Mart 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28225 Atatürk Üniversitesinden: YÖNETMELİK ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ASTROFİZİK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Detaylı

KAYSERİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (KAYHAM) 2015 Yılı İlk Altı Aylık Web Sayfası Ziyaretçi İstatistik Bülteni

KAYSERİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (KAYHAM) 2015 Yılı İlk Altı Aylık Web Sayfası Ziyaretçi İstatistik Bülteni KAYSERİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (KAYHAM) 1 Yılı İlk Altı Aylık Web Sayfası Ziyaretçi İstatistik Bülteni KAYHAM, eğitim-öğretime, Kayseri konulu bilimsel araştırmalara ve Kayseri de Üniversite- Sanayi

Detaylı

SAYI TAY'IN 2003 YILI BÜTÇE TASARISI. Mehmet DAMAR Sayı tay Ba kanı

SAYI TAY'IN 2003 YILI BÜTÇE TASARISI. Mehmet DAMAR Sayı tay Ba kanı SAYI TAY'IN 2003 YILI BÜTÇE TASARISI SUNU U Mehmet DAMAR Sayı tay Ba kanı Mart 2003 Sayın Ba kan, Plan ve Bütçe Komisyonunun De erli Üyeleri, De erli Bürokratlarımız ve Basınımızın de erli mensupları,

Detaylı

Araştırma Notu 15/177

Araştırma Notu 15/177 Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon

Detaylı

ISO Doğal ve Yapay Göllerden Numune Alma Kılavuzu TS 6291 Göl ve Göletlerden Numune Alma Kuralları

ISO Doğal ve Yapay Göllerden Numune Alma Kılavuzu TS 6291 Göl ve Göletlerden Numune Alma Kuralları SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRE BAŞKANLIĞI ISO 5667-4 Doğal ve Yapay Göllerden Numune Alma Kılavuzu TS 6291 Göl ve Göletlerden Numune Alma Kuralları KİMYASAL İZLEME ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

Detaylı

YAPI ve DEPREM MÜHENDİSLİĞİNDE MATRİS YÖNTEMLER. Prof. Dr. Hikmet Hüseyin ÇATAL. Prof. Dr. Hikmet Hüseyin ÇATAL. (III. Baskı)

YAPI ve DEPREM MÜHENDİSLİĞİNDE MATRİS YÖNTEMLER. Prof. Dr. Hikmet Hüseyin ÇATAL. Prof. Dr. Hikmet Hüseyin ÇATAL. (III. Baskı) DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ YAYINLARI NO:294 YAPI ve DEPREM MÜHENDİSLİĞİNDE MATRİS YÖNTEMLER YAPI ve DEPREM MÜHENDİSLİĞİNDE MATRİS YÖNTEMLER (III. Baskı) Prof. Dr. Hikmet Hüseyin ÇATAL

Detaylı

MARMARA DEN Z N N DE EN O NOGRAF K ARTLARININ ZLENMES PROJES 2014 SENES ÇALI MA VER LER (Ön Raporlar)

MARMARA DEN Z N N DE EN O NOGRAF K ARTLARININ ZLENMES PROJES 2014 SENES ÇALI MA VER LER (Ön Raporlar) MARMARA DEN Z N N DE EN O NOGRAF K ARTLARININ ZLENMES PROJES 2014 SENES ÇALI MA VER LER (Ön Raporlar) 2014 K ve Yaz Dönemi O inografik-hidrografik-biyolojik-kimyasal-sedimantolojik Klimatolojik stasyon

Detaylı

ÖZEL EGE LKÖ RET M OKULU DO RULARIN DANSI HAZIRLAYAN: YANKI TURGUT DANI MAN Ö RETMEN: AY EGÜL GÜRKAN

ÖZEL EGE LKÖ RET M OKULU DO RULARIN DANSI HAZIRLAYAN: YANKI TURGUT DANI MAN Ö RETMEN: AY EGÜL GÜRKAN ÖZEL EGE LKÖ RET M OKULU DO RULARIN DANSI HAZIRLAYAN: YANKI TURGUT DANI MAN Ö RETMEN: AY EGÜL GÜRKAN zmir,2009 1 TE EKKÜR Bu projede eme i geçen danı man ö retmenim Ay egül Gürkan a, sunum hazırlamamda

Detaylı

BİLİNÇLİ ELEKTRİK TÜKETİMİ KONULU WEB SAYFASI

BİLİNÇLİ ELEKTRİK TÜKETİMİ KONULU WEB SAYFASI BİLİNÇLİ ELEKTRİK TÜKETİMİ KONULU WEB SAYFASI HAZIRLAYANLAR 4C SINIFINDAN YAĞMUR ÇEVİK KAAN FANUSÇU ÖZGÜR ARDA ÖNDER BEGÜM ÖNSAL EREN ERTAŞ AYŞENAZ İPEK PROJE DANIŞMANI ASLI ÇAKIR 2009 Ç NDEK LER 1. Giri...

Detaylı

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı 2015 YILI KALİTE HEDEF PLANI

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı 2015 YILI KALİTE HEDEF PLANI Sayfa 1 / 5 Sıra No Hedef Hedefin Gerçekleşmesi için Planlanan Faaliyetler Mezuniyet aşamasına gelecek olan öğrenciler için diploma programının hazırlanmasını ve diploma basımını sağlamak. Sorumlu Kişi/Birim

Detaylı

Ölçme Bilgisi Ders Notları

Ölçme Bilgisi Ders Notları 1. ÖLÇÜ BİRİMLERİ Ölçme Bilgisi: Sınırlı büyüklükteki yeryüzü parçalarının ölçülmesi, haritasının yapılması ve projelerdeki bilgilerin araziye uygulanması yöntemleri ile bu amaçlarla kullanılacak araç

Detaylı

HİDROGRAFİK MESAHA RAPORU (HMR) FORMATI

HİDROGRAFİK MESAHA RAPORU (HMR) FORMATI 01. Ait Olduğu Deniz : Çalışmanın icra edildiği denizin adı yazılacaktır (Karadeniz, Marmara Denizi, Ege Denizi, Akdeniz gibi). 02. Çalışmanın Adı : İcra edilen çalışmayı en iyi tanımlayacak şekilde yazılacaktır.

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012 EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,

Detaylı

Tasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet

Tasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet Tasarım Raporu Grup İsmi Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK Kısa Özet Tasarım raporumuzda öncelikle amacımızı belirledik. Otomasyonumuzun ana taslağını nasıl oluşturduğumuzu ve bu süreçte neler yaptığımıza karar

Detaylı

7. SINIF MATEMATİK TESTİ A. 1. Yandaki eşkenar dörtgensel bölge şeklindeki uçurtma I, II, III ve IV nolu

7. SINIF MATEMATİK TESTİ A. 1. Yandaki eşkenar dörtgensel bölge şeklindeki uçurtma I, II, III ve IV nolu . Yandaki eşkenar dörtgensel bölge şeklindeki uçurtma I, II, III ve IV nolu çıtaların şekildeki gibi birleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Aşağıdakilerden hangisindeki çıtalar birbirinin orta dikmesidir?

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (Değişik:RG-14/2/2014-28913) (1) Bu Yönetmeliğin amacı; yükseköğrenim

Detaylı

DSİ kapsamında oluşturulan dağınık durumdaki verilerinin düzenlenmesi, yeniden tasarlanarak tek bir coğrafi veri tabanı ortamında toplanması,

DSİ kapsamında oluşturulan dağınık durumdaki verilerinin düzenlenmesi, yeniden tasarlanarak tek bir coğrafi veri tabanı ortamında toplanması, Projenin Amacı DSİ Genel Müdürlüğünde, Bölge Vaziyet Planı çalışmaları kapsamında üretilen ve mevcut DSİ faaliyetlerini içeren CBS veri setleri ile CBS Veritabanının incelenerek yine mevcut CBS donanım,

Detaylı

FIRAT ÜNİVERSİTESİ WEB TABANLI KÜTÜPHANE OTOMASYONU

FIRAT ÜNİVERSİTESİ WEB TABANLI KÜTÜPHANE OTOMASYONU FIRAT ÜNİVERSİTESİ WEB TABANLI KÜTÜPHANE OTOMASYONU Erhan Akbal Gürkan Karabatak Aytuğ Boyacı Mustafa Ulaş Ayhan Akbal Hasan H. Balık Fırat Üniversitesi Fırat Üniversitesi Fırat Üniversitesi Fırat Üniversitesi

Detaylı

Key words: Transport sector, greenhouse gas emissions, road transport

Key words: Transport sector, greenhouse gas emissions, road transport mından Kaynaklanan Sera Gazı Emisyonları n erlendirilmesi l Diler 1, bay 3 n Özet Bu çalı mada iklim de i ikli ine neden olan, karayolu ula ımından kaynaklanan sera gazı emisyonları ülke bazında, bölgesel

Detaylı

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Şükran DENİZ Uzman Kasım 2015 1 SUNUM İÇERİĞİ AMAÇ NUMUNE KABI NUMUNE ALMA CİHAZ TİPLERİ NUMUNE ALMA YERİ NUMUNELERİN KORUNMASI

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

MAPINFO PRO TEMEL VE İLERİ SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ

MAPINFO PRO TEMEL VE İLERİ SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ MAPINFO PRO TEMEL VE İLERİ SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ Başarsoft Bilgi Teknolojileri A.Ş. Web site: http://www.basarsoft.com.tr Kontak mail: egitim@basarsoft.com.tr Ankara Merkez Adres Ehlibeyt Mah. Ceyhun Atıf

Detaylı

ULAKBİM Danışma Hizmetlerinde Yeni Uygulamalar: Makale İstek Sistemi ve WOS Atıf İndeksleri Yayın Sayıları Tarama Robotu

ULAKBİM Danışma Hizmetlerinde Yeni Uygulamalar: Makale İstek Sistemi ve WOS Atıf İndeksleri Yayın Sayıları Tarama Robotu ULAKBİM Danışma Hizmetlerinde Yeni Uygulamalar: Makale İstek Sistemi ve WOS Atıf İndeksleri Yayın Sayıları Tarama Robotu Serpil YETGİN * Öz Günümüzde daha fazla bilginin elektronik olarak elde edilmesi,

Detaylı

ZAĞNOS VADİSİ KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİ

ZAĞNOS VADİSİ KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİ ADANA KENT SORUNLARI SEMPOZYUMU / 15 2008 BU BİR TMMOB YAYINIDIR TMMOB, bu makaledeki ifadelerden, fikirlerden, toplantıda çıkan sonuçlardan ve basım hatalarından sorumlu değildir. ZAĞNOS VADİSİ KENTSEL

Detaylı

RİSKLİ YAPILAR ve GÜÇG

RİSKLİ YAPILAR ve GÜÇG RİSKLİ YAPILAR ve GÜÇG ÜÇLENDİRME ÇALIŞMALARI Doç.. Dr. Ercan ÖZGAN Düzce Üniversitesi YAPILARDA OLU AN R SKLER N NEDENLER GENEL OLARAK 1. Tasar m ve Analiz Hatalar 2. Malzeme Hatalar 3. çilik Hatalar

Detaylı

BIM BUILDING INFORMATION MODELING YAPI BİLGİ MODELİ

BIM BUILDING INFORMATION MODELING YAPI BİLGİ MODELİ BIM BUILDING INFORMATION MODELING YAPI BİLGİ MODELİ S u n u m ö z e t i 1. Bölüm: Genel tanımlar 2. Bölüm: BIM e gereksinim 3. Bölüm: Birlikte çalışabilirlik ve BIM veri standardı 4. Bölüm: BIM verisi

Detaylı

6.1. SU VE TOPRAK YÖNETİMİ İSTATİSTİKLERİ 2. Mevcut Durum

6.1. SU VE TOPRAK YÖNETİMİ İSTATİSTİKLERİ 2. Mevcut Durum 6.1. SU VE TOPRAK YÖNETİMİ İSTATİSTİKLERİ 2. Mevcut Durum Su kalitesi istatistikleri konusunda, halen Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından 25 havzada nehir ve göl suyu kalitesi izleme çalışmaları

Detaylı

SimuX Raylı Sistem Simülatörü

SimuX Raylı Sistem Simülatörü Plan SimuX Raylı Sistem Simülatörü Yrd. Doç. Dr. M. Turan SÖYLEMEZ Istanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Müh. Bölümü Ekim 2003 SimuX Sunumu 1 Simülasyon nedir, neden kullanılır? Simülasyon programından

Detaylı

Programın Tanıtımı 2-4- 1-3- 8-9- 10-11- 12- 13-

Programın Tanıtımı 2-4- 1-3- 8-9- 10-11- 12- 13- ISIS VERİ YÖNETİMİ Programın Tanıtımı 1-3- 2-4- 6-7- 5-8- 9-10- 11-12- 13-1- Bu bölüme aranacak sorgu için 2 tarih arası bilgi gün / ay / yıl / saat / dakika cinsinden girilir. 2- Arama kriterlerinden

Detaylı

SAVUNUCULUK, E M VE H ZMETLERE ULA TIRMA YOLU LE ANNE SA LI ININ

SAVUNUCULUK, E M VE H ZMETLERE ULA TIRMA YOLU LE ANNE SA LI ININ SAVUNUCULUK, E M VE H ZMETLERE ULA TIRMA YOLU LE ANNE SA LI ININ LE LMES PROJES (Bu proje, T.C. Sa k Bakanl Türkiye Üreme Sa Program kapsam nda Avrupa Birli i taraf ndan finanse edilmi tir. Bu yay n içeri

Detaylı

MAPINFO PROFESSIONAL TEMEL VE İLERİ SEVİYE KURS İÇERİĞİ

MAPINFO PROFESSIONAL TEMEL VE İLERİ SEVİYE KURS İÇERİĞİ MAPINFO PROFESSIONAL TEMEL VE İLERİ SEVİYE KURS İÇERİĞİ Başar Bilgisayar Sistemleri Ve İletişim Teknolojileri San. Ve Tic. Ltd. Şti. Web site: http://www.basarsoft.com.tr Kontak mail: basar@basarsoft.com.tr

Detaylı

TÜBİTAK BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ

TÜBİTAK BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ TÜBİTAK BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ ( FEN ve TEKNOLOJİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ ve MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI YİBO 5 ( Çalıştay 2011 ) TÜSSİDE / GEBZE 30 Ocak 06 Şubat 2011 GRUP BEN

Detaylı

AIMCO AIMCO. Kullanım Kılavuzu. Mayıs 2016

AIMCO AIMCO. Kullanım Kılavuzu. Mayıs 2016 AIMCO AIMCO Kullanım Kılavuzu Mayıs 2016 MB Akademi Küçükbakkalköy Mah. Dudullu Cd. Brandium Rezidans R2 Blok No:23-25 No:126 Ataşehir / İSTANBUL Tel: 0216 692 01 91 Web: www.mbakademi.com.tr 2 AIMCO Mobil

Detaylı

Hidroloji Disiplinlerarası Bir Bilimdir

Hidroloji Disiplinlerarası Bir Bilimdir HİDROLOJİ KAPSAM Hidrolojik Çevrim ve Elemanları Hidrolojik Değişkenlerin Ölçülmesi ve Analizi Yağış Buharlaşma Terleme Sızma Analizleri Akım Ölçümleri ve Verilerin Analizi Yüzeysel Akış Yağış-Akış İlişkisi

Detaylı

MADENCĠLĠK SEKTÖRÜNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI

MADENCĠLĠK SEKTÖRÜNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI TC. TEKĠRDAĞ VALĠLĠĞĠ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü MADENCĠLĠK SEKTÖRÜNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI 12 OCAK 2011 MALKARA/TEKĠRDAĞ SU KĠRLĠLĠĞĠ: Yeryüzündeki sular, güneşin sağladığı

Detaylı

3DLevelScanner. 3 Boyutlu Seviye Ölçümü

3DLevelScanner. 3 Boyutlu Seviye Ölçümü 3DLevelScanner 3 Boyutlu Seviye Ölçümü S E V İ Y E Ö L Ç Ü M Ü H İ Ç B U K A D A APM 3DLevelScanner - silo veya tanklarda seviye ölçümünün yanısıra aynı anda hacim ve kütle ölçümü de yapabilen yeni bir

Detaylı

KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR

KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR Sektörlere Göre Dağılım 60 %52 50 %39 %46 Tarım 40 Sanayi 30 % 14 %19 %21 İnşaat 20 %8 10 % 1 Hizmetler 0 KADIN ERKEK 2

Detaylı

2 Hata Hesabı. Hata Nedir? Mutlak Hata. Bağıl Hata

2 Hata Hesabı. Hata Nedir? Mutlak Hata. Bağıl Hata Hata Hesabı Hata Nedir? Herhangi bir fiziksel büyüklüğün ölçülen değeri ile gerçek değeri arasındaki farka hata denir. Ölçülen bir fiziksel büyüklüğün sayısal değeri, yapılan deneysel hatalardan dolayı

Detaylı

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Çökelme sertleştirmesi işleminin, malzemenin mekanik özellikleri (sertlik, mukavemet vb) üzerindeki etkisinin incelenmesi ve çökelme sertleşmesinin

Detaylı

R/V Karadeniz Araştırma Gemisi

R/V Karadeniz Araştırma Gemisi R/V Karadeniz Araştırma Gemisi T.C. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, R/V Karadeniz Araş rma Bilimsel Araş rma / inceleme Gemisi, ulusal ve uluslararası sularda (A1-K50) seyir ve araş rma yapabilecek

Detaylı

GEBZE BELED YES ~

GEBZE BELED YES ~ 2. Performans Sonuçlar Tablosu SIRA NO PERFORMANS GÖSTERGES 2007 YILI HEDEF 31 ARALIK SONU T BAR LE GERÇEKLE EN 01 SANAY DENET M % 20 % 20 02 KATI ATIKLARIN TOPLANMASI 140.000 TON 140.000 TON SÜPÜRME ANA

Detaylı

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü Fizik 8.01 Ödev # 10 Güz, 1999 ÇÖZÜMLER Dru Renner dru@mit.edu 8 Aralık 1999 Saat: 09.54 Problem 10.1 (a) Bir F kuvveti ile çekiyoruz (her iki ip ile). O

Detaylı

ITEA 3 Açılı Etkinli i

ITEA 3 Açılı Etkinli i ITEA 3 Açılı Etkinli i Göksel ÇABUK EUREKA Ulusal Koordinasyon Ofisi 22 Mayıs 2014, Ankara EUREKA Nedir? 2 1985 ten bu yana: - 4000 den fazla Ar-Ge projesi - 29 Milyar Avro nun üzerinde Ar-Ge hacmi Her

Detaylı

GÜLSER FİDANCI ZİRAAT MÜHENDİSİ UNIVERSITY OF STIRLING 28 ARALIK 2012-27 NİSAN 2013

GÜLSER FİDANCI ZİRAAT MÜHENDİSİ UNIVERSITY OF STIRLING 28 ARALIK 2012-27 NİSAN 2013 GÜLSER FİDANCI ZİRAAT MÜHENDİSİ UNIVERSITY OF STIRLING 28 ARALIK 2012-27 NİSAN 2013 Su Ürünleri İşletmeleri İçin Yer Seçimi: Su ürünleri yetiştiriciliğinde başarıya ulaşmak ve sürdürülebilirliği sağlamak

Detaylı

SU KİRLİLİĞİ KONTROLU YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ

SU KİRLİLİĞİ KONTROLU YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ SU KİRLİLİĞİ KONTROLU YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ Resmi Gazete : 12.3.1989 tarih ve 20106 sayı Kanuni Dayanağı : 2872 S. Çevre Kanunu ile mezkur kanunda ek ve değişiklik Yapan kanun hükümlerine uygun

Detaylı

G D S 4 2013 MART. Sınıf Ders Ünite Kazanım. 9. sınıf Dil ve Anlatım Türkçenin Ses Özellikleri 1. Türkçedeki seslerin özelliklerini açıklar.

G D S 4 2013 MART. Sınıf Ders Ünite Kazanım. 9. sınıf Dil ve Anlatım Türkçenin Ses Özellikleri 1. Türkçedeki seslerin özelliklerini açıklar. G D S 4 2013 MART Sınıf Ders Ünite Kazanım 9. sınıf Dil ve Anlatım Türkçenin Ses Özellikleri 1. Türkçedeki seslerin ni açıklar. 9. sınıf Dil ve Anlatım Türkçenin Ses Özellikleri 2. Türkçedeki ses uyumlarının

Detaylı

İklim verisi kullanıcılarının karşılaştığı zorluklar ve çözüm önerileri. Ömer Lütfi Şen, Ozan Mert Göktürk ve Hasan Nüzhet Dalfes

İklim verisi kullanıcılarının karşılaştığı zorluklar ve çözüm önerileri. Ömer Lütfi Şen, Ozan Mert Göktürk ve Hasan Nüzhet Dalfes İklim verisi kullanıcılarının karşılaştığı zorluklar ve çözüm önerileri Ömer Lütfi Şen, Ozan Mert Göktürk ve Hasan Nüzhet Dalfes İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü

Detaylı

PROJE AŞAMALARI. Kaynak Envanterinin Oluşturulması. Emisyon Yükü Hesaplamaları

PROJE AŞAMALARI. Kaynak Envanterinin Oluşturulması. Emisyon Yükü Hesaplamaları PROJENİN AMACI Bölgesel Temiz Hava Merkezlerinden olan Ankara merkez olmak üzere; Bartın, Bolu, Çankırı, Düzce, Eskişehir, Karabük, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Yozgat ve Zonguldak illerinde

Detaylı

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba 1.1 Ara rman n Amac Ara rmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba olarak hizmet vermekte olan; 1. Bütçe ve Performans Program ube Müdürlü ü 2. Stratejik Yönetim ve Planlama

Detaylı

Ç.Ü. GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ İÇ MİMARLIK BÖLÜMÜ 2015-2016 GÜZ YARIYILI İÇM 401-402 PROJE 5 & DİPLOMA PROJESİ

Ç.Ü. GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ İÇ MİMARLIK BÖLÜMÜ 2015-2016 GÜZ YARIYILI İÇM 401-402 PROJE 5 & DİPLOMA PROJESİ Ç.Ü. GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ İÇ MİMARLIK BÖLÜMÜ 2015-2016 GÜZ YARIYILI İÇM 401-402 PROJE 5 & DİPLOMA PROJESİ KONU: GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ TASARIM STÜDYOSU YER: ESKİ BAHÇE KAFE YERLEŞKESİ /KAMPÜS 1.

Detaylı

Açık Kanallarda Debi Ölçümü. Hazırlayan: Onur Dündar

Açık Kanallarda Debi Ölçümü. Hazırlayan: Onur Dündar Açık Kanallarda Debi Ölçümü Hazırlayan: Onur Dündar Doğal nehirlerde debi ölçümü ğ ç Orta nokta yöntemi ile debi hesabı Debi ölçümünde doğru kesitin belirlenmesi Dbiöl Debi ölçümü ü yapılacak kkesit nehrin

Detaylı

4. B LG LEM MÜDÜRLÜ Ü. Görev Tan m : Bilgisayar Donan mlar Bak m ve Geli tirme

4. B LG LEM MÜDÜRLÜ Ü. Görev Tan m : Bilgisayar Donan mlar Bak m ve Geli tirme 4. B LG LEM MÜDÜRLÜ Ü Görev Tan m : Bilgisayar Donan mlar Bak m ve Geli tirme Bilgi sistemleri ile ilgili olarak kurum içinde kullan lan her türlü bilgisayar donan m ve çevre birimlerinin bak m, onar m

Detaylı

MARMARA DENİZİ ARAŞTIRMALARI YÖNTEMLER ve 2006 YAZ ÖLÇÜMLERİ ÖN BULGULARI

MARMARA DENİZİ ARAŞTIRMALARI YÖNTEMLER ve 2006 YAZ ÖLÇÜMLERİ ÖN BULGULARI G.S. UNİ. Sualtı Bilim ve Teknoloji SBT 2006 MARMARA DENİZİ ARAŞTIRMALARI YÖNTEMLER ve 2006 YAZ ÖLÇÜMLERİ ÖN BULGULARI M. Levent ARTÜZ Hidrobiyolog Özet: Sualtı Bilim ve Teknoloji Toplantısı SBT 2006 kapsamındaki

Detaylı

T.C. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

T.C. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ T.C. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 3 NOKTA EĞME DENEY FÖYÜ (TEK EKSENLİ EĞİLME DENEYİ) ÖĞRETİM ÜYESİ YRD.DOÇ.DR. AHMET TEMÜGAN DERS ASİSTANI ARŞ.GÖR. FATİH KAYA

Detaylı

BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis*

BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis* BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis* Mustafa Özgür KESKİN Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Ahmet M. KILIÇ Maden Mühendisliği Anabilim Dalı

Detaylı

24/05/2014 GÖKÇEADA AÇIKLARI EGE DENİZİ DEPREMİ Mw:6.5

24/05/2014 GÖKÇEADA AÇIKLARI EGE DENİZİ DEPREMİ Mw:6.5 ÖN RAPOR 24/05/2014 GÖKÇEADA AÇIKLARI EGE DENİZİ DEPREMİ Mw:6.5 www.afad.gov.tr www.deprem.gov.tr 24 Mayıs 2014 tarihinde Türkiye Saati ile 12:25 te Gökçeada açıklarında (Ege Denizi) bir deprem meydana

Detaylı

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Siirt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama

Detaylı

Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı İÇ KONTROL

Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı İÇ KONTROL Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı 1 1-) İç Kontrol Nedir? Üniversite varlıklarının korunması, kurumsal ve yasal düzenlemelere uygun hareket edilmesi, üniversite faaliyetlerinin içerdiği risklerin uygun

Detaylı

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARARI

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARARI BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARARI Karar Tarihi :22.02.2011 Karar No :2011/DK-10/91 Gündem Konusu :İnternetin Güvenli Kullanımı. KARAR : 5809 sayılı Kanunun 4 üncü 6 ncı ve 50 inci maddeleri

Detaylı

PROJE G R DS -TMMMB (BARAJLARIN DER VASYON VE DOLUSAVAK H DROLOJ TASARIM KOM TES P K DEB VE H DROGRAFLARININ TAHM N ) TA KINLAR H DROLOJ S

PROJE G R DS -TMMMB (BARAJLARIN DER VASYON VE DOLUSAVAK H DROLOJ TASARIM KOM TES P K DEB VE H DROGRAFLARININ TAHM N ) TA KINLAR H DROLOJ S DS -TMMMB H DROLOJ TASARIM KOM TES TA KINLAR H DROLOJ S (BARAJLARIN DER VASYON VE DOLUSAVAK PROJE G R P K DEB VE H DROGRAFLARININ TAHM N ) H DROLOJ TASARIM KOM TES DS ve TMMMB i birli i ile düzenlenen

Detaylı

BÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1

BÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1 1 BÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1 Belli bir özelliğe yönelik yapılandırılmış gözlemlerle elde edilen ölçme sonuçları üzerinde bir çok istatistiksel işlem yapılabilmektedir. Bu işlemlerin bir kısmı

Detaylı

VERİ TABANI OLUŞTURULMASI VE WEB SAYFASININ HAZIRLANMASI (İP 6)

VERİ TABANI OLUŞTURULMASI VE WEB SAYFASININ HAZIRLANMASI (İP 6) VERİ TABANI OLUŞTURULMASI VE WEB SAYFASININ HAZIRLANMASI (İP 6) Bu iş paketi kapsamında, İP1, İP2 ve İP3 iş paketlerinden elde edilen bilgiler kullanılarak Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) destekli bir veri

Detaylı

Destek Hizmetleri Müdürlü ü nün Faaliyetlerine ili kin Yasa, Mevzuat ve Yönetmelikler

Destek Hizmetleri Müdürlü ü nün Faaliyetlerine ili kin Yasa, Mevzuat ve Yönetmelikler 2. DESTEK H ZMETLER MÜDÜRLÜ Ü Görev Tan m : 4734 say l Kamu hale Kanunu ve 4735 say l Kamu haleleri sözle me kanunu ile ikincil ve üçüncül mevzuat hükümlerine göre Müdürlü ümüzün ihtiyaç duydu u Mal ve

Detaylı

DENEY RAPORU. Kondüktometre ile letkenlik Ölçülmesi Simetri Elemenları ve Simetri lemleri (8.deney)

DENEY RAPORU. Kondüktometre ile letkenlik Ölçülmesi Simetri Elemenları ve Simetri lemleri (8.deney) M.Hilmi EREN 04-98 - 3636 www.geocities.com/mhilmieren Anorganik Kimya III Lab. 1.Deney Grubu DENEY RAPORU DENEY ADI Kondüktometre ile letkenlik Ölçülmesi Simetri Elemenları ve Simetri lemleri (8.deney)

Detaylı

BOYAR MADDELERDE AKTİF KARBONUN ADSORPLANMA ÖZELLİĞİNE HİDROJEN PEROKSİTİN ETKİSİ

BOYAR MADDELERDE AKTİF KARBONUN ADSORPLANMA ÖZELLİĞİNE HİDROJEN PEROKSİTİN ETKİSİ TÜBİTAK BİDEB KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ KİMYAGERLİK, KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ, KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BİYOMÜHENDİSLİK ARAŞTIRMA PROJESİ KİMYA 3 (Çalıştay 2012) KİMYA PROJE RAPORU GRUP AKTİF PROJE ADI BOYAR MADDELERDE

Detaylı

PROGRAMLANAB L R DENETLEY C LER. DERS 02 Sayı Sistemleri

PROGRAMLANAB L R DENETLEY C LER. DERS 02 Sayı Sistemleri PROGRAMLANAB L R DENETLEY C LER DERS 02 Sayı Sistemleri i. SAYI S STEMLER Büyüklükleri ifade etmek amacıyla kullanılan sembollere sayı adı verilir. Sayı sistemleri tabanlarına göre isim alırlar. Günlük

Detaylı

T.C. ÇANAKKALE ONSEK Z MART ÜN VERS TES

T.C. ÇANAKKALE ONSEK Z MART ÜN VERS TES T.C. ÇANAKKALE ONSEK Z MART ÜN VERS TES 1 2 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl Tel: (286) 218452 Faks: (286) 218451 E-posta: strateji@comu.edu.tr http://strateji.comu.edu.tr/

Detaylı

TMS TMS THE MUSEUM SYSTEM. Neden TMS. SAYISAL GRAFİK TM www.sayisalgrafik.com.tr. Dünyanın Lider Koleksiyon Yönetimi Yazılımı

TMS TMS THE MUSEUM SYSTEM. Neden TMS. SAYISAL GRAFİK TM www.sayisalgrafik.com.tr. Dünyanın Lider Koleksiyon Yönetimi Yazılımı The Museum System TMS TMS THE MUSEUM SYSTEM Neden TMS Dünyanın Lider Koleksiyon Yönetimi Yazılımı Esnek Formlar ve Görüntüleme Dijital Envanter Yönetimi Tümleşik Thesaurus Yöneticisi Gelişkin Veri Giriş

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MAYIS 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

Başvuru Tarihi Başlangıcı 28 Aralık 2015. Başvuru Tarihi Sonu 08 Ocak 2016. Sonuçların İlan Tarihi 13 Ocak 2016

Başvuru Tarihi Başlangıcı 28 Aralık 2015. Başvuru Tarihi Sonu 08 Ocak 2016. Sonuçların İlan Tarihi 13 Ocak 2016 İLAN AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İLE ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ/SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ARASINDA ORTAKLAŞA AÇILAN ORTAK YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARINA 2015-2016

Detaylı

ÖZEL GÜVEN TIP MERKEZİ

ÖZEL GÜVEN TIP MERKEZİ ÖZEL GÜVEN TIP MERKEZİ Hanife Meltem YILDIZ, Elif Simay ENGİN, Fatma ÖZDEMİR, Zeynep ERDOĞAN, Mervenur AYDEMİR Geliştirme raporu BBY 352 İçerik Yönetimi Dersi 10/04/2016 Öz BBY 352 İçerik Yönetimi dersi

Detaylı

Ya! Satarım Bal Satarım Satı" Oyunu Etkinlik Ölçümü Sonuç Raporu. www.satisoyunu.com. Fuad Almeman Proje Ba" Danı"manı Aralık 2009

Ya! Satarım Bal Satarım Satı Oyunu Etkinlik Ölçümü Sonuç Raporu. www.satisoyunu.com. Fuad Almeman Proje Ba Danımanı Aralık 2009 U N I C O N D A N I! M A N L I K G R U B U Ya! Satarım Bal Satarım Satı" Oyunu Etkinlik Ölçümü Sonuç Raporu Fuad Almeman Proje Ba" Danı"manı Aralık 2009 www.satisoyunu.com Muallim Naci Cd. No. 53/2 Ortaköy

Detaylı

Resmi Gazete Tarihi: 10.07.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28349

Resmi Gazete Tarihi: 10.07.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28349 Resmi Gazete Tarihi: 10.07.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28349 RÜZGÂR VE GÜNEŞ ENERJİSİNE DAYALI LİSANS BAŞVURULARI İÇİN YAPILACAK RÜZGÂR VE GÜNEŞ ÖLÇÜMLERİ UYGULAMALARINA DAİR TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2012/01)

Detaylı

6. ODA MERKEZ BÜRO İŞLEYİŞİ

6. ODA MERKEZ BÜRO İŞLEYİŞİ 6. ODA MERKEZ BÜRO İŞLEYİŞİ 25. Dönem Çalışma Programı nda, Odamız merkez ve şubelerin büro işleyişinde etkinliğini arttırıcı teknik alt yapının güçlendirilerek oda çalışma hedeflerine ulaşılmasına hizmet

Detaylı

YEDİNCİ KISIM Kurullar, Komisyonlar ve Ekipler

YEDİNCİ KISIM Kurullar, Komisyonlar ve Ekipler YEDİNCİ KISIM Kurullar, Komisyonlar ve Ekipler Kurul, komisyon ve ekiplerin oluşturulması MADDE 107- (1) Okullarda, eğitim, öğretim ve yönetim etkinliklerinin verimliliğinin sağlanması, okul ve çevre işbirliğinin

Detaylı

Tanıtım - De erlendirme / Reviews

Tanıtım - De erlendirme / Reviews Türk Kütüphanecili i 22, 1 (2008),135-140 Tanıtım - De erlendirme / Reviews Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı Tuba Çavdar Karatepe *1 Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı nın

Detaylı

ODTÜ- UYGULAMALI HĠDROGRAFĠ EĞĠTĠMĠ SERTĠFĠKA PROGRAMI DERS PROGRAMI-2011 DÖNEMĠ

ODTÜ- UYGULAMALI HĠDROGRAFĠ EĞĠTĠMĠ SERTĠFĠKA PROGRAMI DERS PROGRAMI-2011 DÖNEMĠ ODTÜ- UYGULAMALI HĠDROGRAFĠ EĞĠTĠMĠ SERTĠFĠKA PROGRAMI DERS PROGRAMI-2011 DÖNEMĠ T: Teorik; P: Pratik/Uygulamalı Saha Çalışması Modül 1: Temel Dersler (130 saat) 1. Hafta : 10-14 Ekim 2011 (30+10 sa) Temel

Detaylı

İçindekiler Jeofizikte Modellemenin Amaç ve Kapsamı Geneleştirilmiş Ters Kuram ve Jeofizikte Ters Problem Çözümleri

İçindekiler Jeofizikte Modellemenin Amaç ve Kapsamı Geneleştirilmiş Ters Kuram ve Jeofizikte Ters Problem Çözümleri İçindekiler Jeofizikte Modellemenin Amaç ve Kapsamı 1 Giriş 1 Tanımsal ve Stokastik Taklaşımlarla Problem Çözümlerinin Temel İlkeleri 2 Tanımsal Yaklaşımda Düz Problem Çözümlerinde Modelleme ilkeleri 4

Detaylı

METEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı

METEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı METEOROLOJİ IV. HAFTA: Hava basıncı HAVA BASINCI Tüm cisimlerin olduğu gibi havanın da bir ağırlığı vardır. Bunu ilk ortaya atan Aristo, deneyleriyle ilk ispatlayan Galileo olmuştur. Havanın sahip olduğu

Detaylı

Yeni Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminde. İç Kontrol ve Ön Mali Kontrol

Yeni Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminde. İç Kontrol ve Ön Mali Kontrol Yeni Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminde İç Kontrol ve Ön Mali Kontrol İç Kontrol Tanımı İç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik

Detaylı

Standart Maliyet Uygulamaları Standart Reçete Maliyetlerinin Hesaplanması Maliyet Periyotları

Standart Maliyet Uygulamaları Standart Reçete Maliyetlerinin Hesaplanması Maliyet Periyotları Standart Reçete Maliyetlerinin Hesaplanması Standart maliyet kullanımı ve hesaplamaları; gerçek maliyet rakamları ile planlanan maliyet rakamları ara Standart maliyetler belli bir periyot bazında girilir

Detaylı

De ik ba lang ç v 0 zlar için aç n fonksiyon olarak maksimum

De ik ba lang ç v 0 zlar için aç n fonksiyon olarak maksimum Mekanik Dinamikler E ik At Ne ö renebilirsiniz Yörünge parabolü Genel ivmelendirme gerektiren hareketler Balistik Prensip: demir top de ik h zlarda ve de ik aç larda yatay bir yüzeye rlat lmaktad r. Aral

Detaylı

FIRAT ÜNİVERSİTESİ ENFORMATİK LABORATUVARLARI OTOMASYONU

FIRAT ÜNİVERSİTESİ ENFORMATİK LABORATUVARLARI OTOMASYONU FIRAT ÜNİVERSİTESİ ENFORMATİK LABORATUVARLARI OTOMASYONU Erhan Akbal Mustafa Ulaş Aytuğ Boyacı Gürkan Karabatak Ayhan Akbal Hasan H. Balık Fırat Üniversitesi Fırat Üniversitesi Fırat Üniversitesi Fırat

Detaylı

Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. İLERİ ÖLÇME TEKNİKLERİ (CMM) EĞİTİMİ DERS NOTU

Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. İLERİ ÖLÇME TEKNİKLERİ (CMM) EĞİTİMİ DERS NOTU Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. İLERİ ÖLÇME TEKNİKLERİ (CMM) EĞİTİMİ DERS NOTU İLERİ ÖLÇME TEKNİKLERİ Koordinat Ölçme Teknolojisi Koordinat ölçme teknolojisi,

Detaylı

Avlanmaya Açık ve Kapalı Alanlara İlişkin Coğrafi Bilgi Sistemi Projesi

Avlanmaya Açık ve Kapalı Alanlara İlişkin Coğrafi Bilgi Sistemi Projesi Avlanmaya Açık ve Kapalı Alanlara İlişkin Coğrafi Bilgi Sistemi Projesi Kurum adı : T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Av ve

Detaylı

SU ÜRÜNLER B LG S STEM (SUB S)

SU ÜRÜNLER B LG S STEM (SUB S) Tar m ve Köyi leri Bakanl Koruma ve Kontrol Genel Müdürlü ü SU ÜRÜNLER B LG S STEM (SUB S) SEY R DEFTER LK ALICI VE SATI B LD R MLER N N SUB S E KAYDED LMES NE L K N B LG NOTU ANKARA-2008 13 A ustos Per

Detaylı

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Prof. Dr. Günay Özmen İTÜ İnşaat Fakültesi (Emekli), İstanbul gunayozmen@hotmail.com 1. Giriş Çağdaş deprem yönetmeliklerinde, en çok göz önüne

Detaylı

YATIRIM FONU ALIM SATIM İŞLEMLERİ KULLANICI KILAVUZU

YATIRIM FONU ALIM SATIM İŞLEMLERİ KULLANICI KILAVUZU YATIRIM FONU ALIM SATIM İŞLEMLERİ KULLANICI KILAVUZU İÇERİK A. YATIRIM FONLARI ALIM SATIM İŞLEMLERİ KILAVUZU... 3 B. YATIRIM FONU ALIM/SATIM YETKİ TANIMLAMA GİRİŞ VE SİLME... 3 C. YATIRIM FONU ALIM/SATIM

Detaylı

Koordinat Dönüşümleri (V )

Koordinat Dönüşümleri (V ) KOORDİNAT DÖNÜŞÜMLERİ ve FARKLI KOORDİNAT SİSTEMLERİ İLE ÇALIŞMA FieldGenius ile birden fazla koordinat sistemi arasında geçiş yaparak çalışmak mümkündür. Yaygın olarak kullanılan masaüstü harita ve CAD

Detaylı