ULUSLARARASI TİCARETTE TAHKİM PROSEDÜRÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ULUSLARARASI TİCARETTE TAHKİM PROSEDÜRÜ"

Transkript

1 ULUSLARARASI TİCARETTE TAHKİM PROSEDÜRÜ Uğur EMEK Planlama Uzmanı İKTİSADİ SEKTÖRLER VE KOORDİNASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HUKUKİ TEDBİRLER VE KURUMSAL DÜZENLEMELER DAİRESİ BAŞKANLIĞI HAZİRAN 1999

2 ISBN (basılı nüsha) Bu Çalışma Devlet Planlama Teşkilatının görüşlerini yansıtmaz. Sorumluluğu yazarına aittir. Yayın ve referans olarak kullanılması Devlet Planlama Teşkilatının iznini gerektirmez; İnternet adresi belirtilerek yayın ve referans olarak kullanılabilir. Bu e-kitap, adresindedir. Bu yayın 500 adet basılmıştır. Elektronik olarak, 1 adet pdf dosyası üretilmiştir.

3 İ Ç İ N D E K İ L E R Ö N S Ö Z IV K I S A L T M A L A R V GİRİŞ 1 I. ULUSLARARASI TİCARİ TAHKİMİN TANIMI, NİTELİĞİ, KAPSAMI 7 I.1. Uluslararası Nitelik 7 I.1.1 Modern Yaklaşım 7 I.1.2. UNCITRAL Model Kanunu 8 I.1.3. Türk Mevzuatı 8 I.2. Ticari Nitelik 9 I.3. Tahkimin Uluslararası Niteliğinin Etkileri 10 I.4. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi 11 I.4.1. Tanıma 11 I.4.2. Tenfiz 11 I.5. Uygulanabilir Hukuk 13 I.6. Hakemliğin Teşkili 14 I.7. Ehliyet 14 I.8. Tahkim Sözleşmesi 15 I.9. Alternatif İhtilaf Çözüm Mekanizmaları 16 I.9.1. Arabuluculuk 16 I.9.2. Uzlaştırma 16 I.9.3. Bilirkişi 16 I.10. Tahkim ve Mahkemeler 17 I Mahkemeler Karşısında Tahkimin Avantajları 18 I Mahkemeler Karşısında Tahkimin Dezavantajları 19 II.ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 21 II.1. Cenevre Protokolü 21 II.2. Cenevre Sözleşmesi 21 II.3. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında New York Sözleşmesi 21 I

4 II.4. Uluslararası Ticari Hakemlik Konusunda Avrupa Sözleşmesi 22 II.5. Yatırım Anlaşmazlıkların Çözümü Konusunda Washington Sözleşmesi 22 II.6. Moskova Sözleşmesi 23 II.7. Panama Sözleşmesi 23 II.8. İki Taraflı Yatırım Antlaşmaları 23 III. TAHKİM KURUMLARI 26 III.1. Kurumsal ve Ad Hoc Tahkim Ayırımı 26 III.1.1. Kurumsal Tahkim 26 III.1.2. Ad Hoc (Özel Seçilmiş) Tahkim 27 III.2. Tahkim Kurumlarının İşleyişi 27 III.2.1. Yatırım Anlaşmazlıklarının Çözümü İçin Uluslararası Merkez 27 III ICSID in İdari Yapılanması 29 III Hakem Heyetlerinin Oluşturulması ve Heyetin Yetkisi 30 III Hakem Kararlarının Alınması 30 III Hakem Kararların Tanınması ve Tenfizi 31 III Tahkim Masrafları 31 III ICSID ve Türkiye 31 III.2.2. Milletlerarası Ticaret Odasının Tahkim Divanı (ICC Tahkim Divanı) 32 III ICC Tahkim Divanının İdari Yapısı 32 III Tahkim Başvurusu 33 III Hakem Heyetlerinin Oluşturulması ve Heyetin Yetkisi 33 III Hakem Kararlarının Alınması 34 III Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi 35 III Tahkim Masrafları 35 II

5 III.2.3. Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonun Tahkim Kuralları 35 III Tahkim Başvurusu 36 III Hakem Heyetlerinin Oluşturulması ve Heyetin Yetkisi 37 III Hakem Kararlarının Alınması 38 III Tahkim Masrafları 39 GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 40 EK I: ULUSLARARASI TAHKİM KURALLARI HAKKINDA KARŞILAŞTIRMALI ÖZET BİLGİLER 46 EK II: ENERJİ YATIRIMLARI ve ULUSLARARASI TİCARİ TAHKİM: BÜTÜNCÜL BİR YAKLAŞIM 52 EK III: YAP-İŞLET-DEVRET (YİD) VE YAP-İŞLET (Yİ) MODELLERİNİN TÜRKİYE UYGULAMASI: KAMU İMTİYAZI KAVRAMI VE ULUSLARARASI TAHKİM KONULARINDA SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 61 EK IV: ULUSLARARASI TAHKİM SÜRECİNDE SIKÇA KULLANILAN İNGİLİZCE SÖZCÜKLERİN TÜRKÇE KARŞILIKLARI 72 EK V: 1958 TARİHLİ YABANCI HAKEM KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİ HAKKINDA NEW YORK SÖZLEŞMESİNE KATILAN DEVLETLER 75 EK VI: 1961 TARİHLİ ULUSLARARASI TİCARİ HAKEMLİK KONUSUNDA AVRUPA SÖZLEŞMESİ SÖZLEŞMESİNE KATILAN DEVLETLER 79 K A Y N A K Ç A 80 III

6 Ö N S Ö Z Son yıllarda taşımacılık ve haberleşme teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişme üretim faktörlerinin dünya ölçeğinde hızla yer değiştirebilmesine imkan vermektedir. Sermaye, teknoloji ve insanın kolayca seyahat edebilmesi mal ve hizmet piyasalarını ülke boyutundan dünya boyutuna taşımaktadır. Uluslararası ticaret, farklı devletlerin bireylerini ve milli ekonomilerini ilgilendirdiğinden, devletlerin kendi içlerine dönük ve salt ulusal şartları ve menfaatleri gözönünde bulundurarak uyguladıkları kurallar ile bağdaşmamaktadır. Bu nedenle, Dünya ticaretindeki küresel gelişmeler; uluslararası teamül, örf ve adet kurallarından oluşan ve uluslararası ticareti yöneten bir tür "küresel ticaret hukuku"nu da oluşturmaya başlamıştır. Uluslararası ticaret hukuku içerisinde önemli bir mekanizma ise "ticari tahkim" müessesesidir. Ülkemizde son yıllarda, özellikle, YİD mevzuatının uluslararası tahkime cevaz veren bazı maddelerinin Anayasa Mahkemesi kararlarıyla iptal edilmesi sonucunda popülaritesi artan "uluslararası ticari tahkimin" hem Dünya' da hem de Türkiye'de oldukça uzun bir geçmişi bulunmaktadır. Uluslararası tahkimin doğası gereği, tahkim taraflarının en az birisinin yabancı olması ve/veya hakem kararının alındığı ülkeden başka bir ülkede (borçlunun ikametgahı ya da mallarının bulunduğu yer) icra edilmesi gerekliliği; hakem kararlarının tanınması ve etkili bir biçimde tenfiz edilmesinde milli mevzuatların yetersiz kalmasına yol açmıştır. Bu yetersizliği gidermek amacıyla çeşitli tarihlerde iki ve çok taraflı uluslararası sözleşme imzalanmıştır. Uluslararası düzenlemelerin tahkim ile ilgili kuralları sadeleştirme çabalarına karşın, ülkemizde, tahkim mevzuatı konusunda hala tartışmalı konular bulunmaktadır. Tahkim mevzuatı; tarafların ehliyetini belirleyecek hukuk, tahkim sözleşmesine uygulanacak hukuk, tahkim davasına uygulanacak usul hukuku, ihtilafın kendisine uygulanacak maddi hukuk ve hakem kararlarının tenfizine uygulanacak hukuk sistemlerinden oluşmaktadır. Bu çalışmada uluslararası sözleşmeler ve tahkim yönetiminde köklü geçmişi olan uluslararası kuruluşların kuralları çerçevesinde "tahkim usul hukuku" incelenmektedir. Tahkim usul hukuku konusunda kamuoyunu aydınlatmayı ve bilinmeyenleri daha aza indirgemeyi hedefleyen çalışmanın; karar alıcı, uygulamacı ve araştırmacılar başta olmak üzere konunun bütün ilgililerine faydalı olmasını diliyorum. Çalışmada olabilecek hatalar, kuşkusuz, bütünüyle bana aittir. Ancak, bu araştırma sadece benim çalışmamla ortaya çıkmadı. Bu nedenle, çalışmanın nihai halini almasında katkısı ve desteği bulunanları bu aşamada belirtmem gerekiyor. Çalışmanın olgunlaşması için verdiği katkılardan dolayı DPT-Hukuki Tedbirler ve Kurumsal Düzenlemeler Dairesi Başkanı Sayın Duygu Eroğlu' na, yorum ve değerlendirmeleri için DPT-İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdür Yardımcısı Sayın Mehmet Atalay, Avukat Sayın Mehtap Beningtan ve DPT-Planlama Uzman Yardımcısı Sayın Mesut Erol'a, yazım aşamasındaki katkılarından dolayı sayın Havva Soyalp'e, beynimdeki ve gönlümdeki varlığıyla en büyük desteğim olan kızım Simge' ye teşekkür ediyorum. Uğur EMEK Haziran-1999 IV

7 K I S A L T M A L A R age ADR AHO Adı Geçen Eser Alternative Dispute Resolution (Alternatif İhtilaf Halli) Anlaşmazlıkların Halli Organı (Dispute Settlement Body) Avrupa Sözleşmesi Uluslararası Ticari Hakemlik Konusunda Avrupa Sözleşmesi (European Convention on International Commercial Arbitration) DTÖ EEC GATT HUMK ICC Dünya Ticaret Örgütü (World Trade Organization-WTO) European Energy Charter (Avrupa Enerji Sözleşmesi) General Agreement on Tariffs and Trade (Ticaret ve Tarifeler Üzerine Genel Antlaşma) Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu International Chamber of Commerce (Milletlerarası Ticaret Odası) ICSID International Center for Settlement of Investment Disputes (Yatırım Anlaşmazlıklarının Çözümü İçin Uluslararası Merkez ) MÖHUK Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun NY Sözleşmesi Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında New York Sözleşmesi (Convention on the Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards) UNCITRAL UŞ YKKTA YİD Yİ UNCITRAL United Nations Commission on International Trade Law (Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu) Uluslararası Şirket Yatırımların Karşılıklı Korunması ve Teşviki Antlaşması Yap-İşlet-Devret Yap-İşlet V

8 VI

9 GİRİŞ II. Dünya Savaşının sona ermesinden itibaren Dünyada uluslararası ticareti geliştirmek için dış ticaret politikalarında serbestleşmeye gitmek genel kabul gören bir politika olmuştur. Ticari serbestleşme, korumacı politikaların bertaraf edilmesi ve gümrük tarifelerinin azaltılması çalışmalarının başlangıcı olan Ticaret ve Tarifeler Üzerine Genel Antlaşmanın (GATT) 1948 yılında imzalanması ile hız kazanmıştır. GATT süreci 1994 yılında, Türkiye ninde dahil olduğu ve 132 ülkenin taraf olduğu Dünya Ticaret Örgütü nü (DTÖ) kuran Marrakesh Antlaşması ile kapsamlı ve örgütlü bir yapıya ulaşmıştır. DTÖ antlaşmalar sistemi, belki de, uluslararası ticaretteki gelişmenin bir göstergesi olarak kabul edilebilir. DTÖ ticaret sistemi üye ülkelerin, ticaret politikaları uygulamasında şeffaf, öngörülebilir ve yerli/yabancı ayrımı gözetmeyen düzenlemeler yapmalarını öngörmektedir. Sistem, akit devletlerin ticari düzenlemelerinin DTÖ kurallarına uymayan yönleri hakkında, bu üyeleri, diğer üye devletlerin DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Organına (AHO) şikayet edebilmelerine imkan vermektedir. AHO üyeler arasındaki ticaret politikalarından kaynaklanan ihtilafların halli konusunda siyasi (veya idari) bir çözüm mekanizmasıdır. 1 Önce GATT sonrada DTÖ sistemi, uluslararası ticaretin geliştirilmesi için ticaretin önündeki engellerin kaldırılmasının yanı sıra üye ülkelerin ticareti düzenleyen kurallarının uyumlaştırılmasını da hedeflemektedir. Bu uyumlaştırılmanın sağlanması için bir yaptırım mekanizmasına ihtiyaç duyulduğu içinde AHO ihdas edilmiştir. Diğer bir deyişle DTÖ ticari sisteminin iki temel amacı; mal ve hizmetin dünya ölçeğinde serbestçe dolaşımı için üye devletlerin ülke pazarına yabancıların girmesini zorlaştıran engelleri önce azaltmasını zaman içerisinde de kaldırmasını temin etmek; bu kurallara uymayan ve bundan şikayetçi üye devletler arasındaki ihtilafı da AHO da çözümlemektir. Ticari serbestleşme konusunda uluslararası ölçekte benzer ve öngörülebilir şeffaf kuralların bulunması, uluslararası şirketlere (UŞ) yabancı pazarlara girme konusunda kolaylık sağlamaktadır. Ancak UŞ ler yabancı pazarlara girdikten sonra tesis ettikleri ticari ilişkilerden kaynaklanabilecek potansiyel ihtilafların halli konusunda da, uluslararası ölçekte, benzer, öngörülebilir ve şeffaf kurallara sahip olmak istemektedir. Dünya, pazarların küreselleşmesi ile birlikte ülke milli pazarlarının birbirlerinden bağlantısızca işledikleri; ticaret ve mesafe engelleri ile zaman ve kültür farklılıkları nedeniyle bölündükleri bir sistemden; milli pazarların tek bir küresel pazar içinde bütünleştikleri bir sisteme doğru gitmektedir. 2 Bu gidişin bir sonucu olarak, UŞ ler ticaret yaptıkları her ülkede farklı bir hukuk sistemi ve adli mekanizma ile çalışmak istememekte hatta yabancı ülke mahkemelerinin potansiyel ihtilafların hallinde kendi vatandaşı olan tarafa karşı tarafsız kalamayacağından endişe etmektedir. Bu nedenle de UŞ ler, uluslararası pazarlardaki ticari ilişkilerden kaynaklanan potansiyel ihtilafın halli için; devlet mahkemeleri dışında, kendilerinin de 1 ARAT Tuğrul, DTÖ Uyuşmazlıkların Çözümü, GATT Anlaşmasının Kavranması Stratejik Odak Nokta Projesi, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Yayımlanmamış Ön Raporlar, Ankara,1996. s., HİLL Charles W.L., International Business, Richard D. Irwin Inc. Company, Chicago, 1997, s., 5. 1

10 eşit olarak temsil edileceklerine inandıkları bir mekanizma olan uluslararası ticari tahkim kuralları çerçevesinde oluşturulacak hakem heyetine gitmek istemektedir. Gerçekten 21. yüzyılın eşiğinde gittikçe artan bir biçimde, insanların yer değiştirmeleri (emek ve mesleki hizmet sektörleri dahil), ham, yarı mamul ve mamul madde pazarlarının ülke boyutundan, dünya boyutuna ulaşması, know-how, fikri ve sınai hakları; döviz, kredi ve sermaye gibi yatırım ve ödeme araçlarının elektronik iletişim sistemleriyle olağanüstü akışkanlık kazanmaları, aşırı milliyetçilik akımlarına rağmen, insanlık evriminde, küreselliğe gidişi karşı konulmaz bir hale getirmiştir. Bu değişimin sonucu olarak, iki veya çok taraflı milletlerarası antlaşmalar, milletlerarası kuruluş veya bölgesel birlik örgütleri tarafından hazırlanan model kanunlar ve benzeri düzenlemeler ile milletlerarası teamül, örf ve adet kurallarından oluşan bir milletlerarası ticaret hukuku geliştirmiştir. 3 Bütün bu gelişmeler yaşanırken Devletler, kendi yargılama sistemine duyulan güvensizlik nedeniyle yabancı şirketlerin tahkime gitme taleplerine olumsuz bakmakta, bir çok alanda uluslararası ticari tahkim mekanizmasını kendi yargılama alanları ile çelişir bulmaktadır. Ancak uluslararası ticaretin bireysel düzeyde cereyan eden veçhesinin, hem doğrudan doğruya katılanların hem de uluslararası camianın menfaatlerini dengeleyici biçimde, ama kendi şartlarına da daha uygun düşen bir hukuki çerçevede gelişmesini sağlamak için devletsel hukukun dar kalıplarından kurtarılması gerekmektedir. Uluslararası ticaret, bugün, bu veçhesiyle uluslararası teamüllerin ve uygulamaların varlık kazandırdığı kural ve mekanizmalara tabi olma yolunda dikkat çekici bir ilerleme kaydetmiş bulunmaktadır. Uluslararası ticaretin bireysel veçhesi, artık, uluslararası ticaret odaları, ticaret birlikleri, ve hakem mahkemelerinin ortak amaçlara hizmet eden faaliyetleri sonucu, devletsel hukukun dışında oluşan ve giderek daha geniş bir kapsam ve daha çok etkililik kazanan yeni uluslararası ticaret hukuku (new law merchant, lex mercatoria) nun yönetim ve yönlendirilmesine, göz ardı edilemeyecek bir ölçüde tabi olma durumuna gelmiş bulunmaktadır. 4 Bu gelişmelere rağmen, devletler kamu çıkarı, ticaret, istihdam, sanayileşme gibi politika öncelikleri çerçevesinde yabancı bir firma ile kendi vatandaşı arasındaki uyuşmazlığın hallinde başvurulan tahkim veya başka bir mekanizma üzerinde etkili olmayı da isteyebilmektedir. Tahkim usulüne (hakem yargılamasına) şu veya bu şekilde milli mahkemelerin ve dolayısıyla Devletin müdahalesi bir gerçektir. Bu hususun özellikle Doğu-Batı ticaretinde gözlemlenen sakıncaları nedeniyle, tahkimi milli (iç) hukuk düzeninden, diğer bir ifadeyle onun hakimiyetinden kurtarmak için çeşitli çabalar gösterilmiştir. 5 Doğu-Batı ticaretinde gözlemlenen sakıncaların yanı sıra diğer bir çok sakıncayı, Kuzey-Güney ticaretinde ve farklı hukuk sistemlerine ve ticari geleneklere sahip ülke şirketlerinin aralarındaki ticari ilişkilerde de gözlemlemek mümkündür. 3 BİRSEL Mahmut, BUDAK Ali Cem, Milletlerarası Tahkim Konusunda Türk Hukuku Açısından Sorunlar ve Öneriler-Türk Tahkim Hukuku ve UNCITRAL Kanun Örneği, Milletlerarası Tahkim Konusunda Yasal Bir Düzenleme Gerekli mi? Sempozyumu, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1997, s., ARAT, age, s., 2. 5 YILMAZ Ejder, Milletlerarası Ticari Tahkime Dair Avrupa (Cenevre) Sözleşmesi ve Türk tahkim Hukuku Hakkında Düşünceler, Avrupa (Cenevre)- New York Sözleşmeleri ve Türk Tahkim Hukuku Sempozyumu (10/5/1990), Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1990, s., 15. 2

11 Devletler ile yabancı şirketler arasındaki bu genel güven bunalımı ve önceliklerdeki farklılığı aşmak için ihtilafların hallinde başvurulacak tahkim mekanizması konusunda uluslararası düzeyde genel prensipler oluşturma ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu ihtiyacı karşılamak ve yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizini kolaylaştırmak için çeşitli tarihlerde iki ve çok taraflı uluslararası sözleşmeler imzalanmıştır. Yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizini düzenleyen uluslararası sözleşmelerin ilki 1923 yılında imzalanan Cenevre Protokolü dür. Coğrafi olarak en geniş uygulama alanı olanı ise 1958 yılında aktedilen "Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında New York Sözleşmesi" dir. Potansiyel ihtilafın hallinde başvurulacak mekanizmanın türü ve niteliği; ticari sözleşmelerin risk değerlendirmesinde ve dolayısıyla ticari işlemin maliyet yapısında ve talep edilen fiyat düzeyinde önemli bir etkendir. Mevcut bir ticari sözleşmeden kaynaklanacak anlaşmazlığın halli konusunda endişeleri bulunan bir UŞ, bu riskini karşılamak için ya sunduğu mal veya hizmetin fiyatını artırmakta ya da ilgili pazara girmemektedir. Daha çok firmanın ilgili pazara gir-e-memesi ise, iktisat teorisindeki tanımı gereği, pazarda rekabetin gelişmesini engelleyecektir. Eksik rekabetin bulunduğu bir pazarda ise tam rekabet şartlarında olması gerekenle karşılaştırıldığında, üretim miktarı ve/veya kalitesi daha düşük, fiyat daha yüksek olacaktır. Borçlunun ödeme gücü, moralitesi, uyuşmazlık halinde verilen yabancı mahkeme veya hakem kararının iş yapılan ülkede tenfizi uluslararası ticari ilişkilerde alacaklı için ciddi birer rizikodur ve bu riziko yükseldikçe fiyatlara bu rizikonun bedeli de şüphesiz ilave edilir. Yabancı hakem kararlarının Türkiye de tenfizinde ortaya çıkan güçlükler dolayısıyla Türkiye bu rizikonun görünmez faturasını para ve prestij olarak- çok ağır ödemiştir. 6 Türkiye 1980 lerde uygulamaya başladığı ihracata dayalı büyüme anlayışı çerçevesinde dış ticaret politikalarında serbestleşmeye önem vermiştir. Bu politika değişikliği paralelinde, Türkiye 1980 ve 1990 larda yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizini düzenleyen çeşitli uluslararası sözleşmeleri yürürlüğe koymuştur. Türkiye 1958 tarihli New York Sözleşmesi ile beraber 1961 tarihli Uluslararası Ticari Hakemlik Konusunda Avrupa Sözleşmesi ni imzalayarak 1991 yılında onaylamıştır. Yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizini düzenleyen bu Sözleşmelerin yanı sıra 1965 tarihli Yatırım Anlaşmazlıkların Çözümü Konusunda Washington Sözleşmesini (ICSID) 1988 yılında onaylamıştır. Çeşitli tarihlerde bir çok ülke ile ikili olarak imzalanan Yatırımların Karşılıklı Korunması ve Teşviki Antlaşmalarında (YKKT) ihtilafların halli konusunda tahkime yer verilmiştir. Bu sözleşmelerin yanında, 1982 yılında yabancı mahkeme ve hakem kararlarının tanınması ve tenfizini düzenleyen Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) yürürlüğe konulmuştur. MÖHUK ve usulüne uygun biçimde onaylanan uluslararası sözleşmeler, iç hukukta, Türkiye nin uluslararası ticari tahkim konusundaki mevzuatını oluşturmaktadır. Kabul edilen bu uluslararası 6 Prof. Dr. Yaşar Karayalçın ın Açış Konuşması, II. Tahkim Haftası-Yabancı Hakem Kararlarının Türkiye de Tanınması ve Tenfizi: Bildiriler-Tartışmalar, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, Kasım,1983, s., IX. 3

12 sözleşmeler Türk Devletinin uluslararası tahkime verdiği önemin açık bir göstergesidir. Uluslararası tahkim (yabancı hakem kararları) konusu Türkiye nin hukuk sistemine yıllar önce girmesine karşın hala tartışmalı bir konudur. Tartışmalar, hakem heyetine götürülebilecek ya da götürülemeyecek ihtilaf türlerinin tespiti, hakem kararlarının milliyeti (milli ya da yabancı olduğu) ve yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizi çerçevesinde teknik düzeyde ve yoğun bir şekilde devam etmektedir. Bu tartışmaların ruhunda ise, daha çok, milli mahkemelerin yetki alanı ile yabancı hakemlerin yetkileri arasındaki dengenin devletin egemenlik hakkına zarar verecek derecede, ikinciler lehine bozulacak olması endişesi yatmaktadır. Türk hukukunda sadece çekişmeli yargıya giren hukuki uyuşmazlıklarda tahkim uygulanmaktadır. Cezai veya idari yargıda tahkim caiz değildir. İdari yargıda tahkime yer verilmemekle beraber, uygulamada, idari sözleşmelere bazen tahkim şartı da konulmakta ve bu idari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar için, idari mahkemeler yerine, hakemlerde dava açılmaktadır. Ancak, özel sektör kuruluşlarının YİD modeli çerçevesinde kamu altyapı yatırımlarına katılımını düzenleyen kanunlarda; bu projelerin uygulama sözleşmelerinde uluslararası tahkime yer verilebilmesi yönünde yapılan düzenlemeler Anayasa Mahkemesince iptal edilmiştir. Yüksek Mahkeme, YİD projelerini kamu hizmeti imtiyazı kabul etmiş ve bu idari sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıkların Türk İdari Yargısı nda çözüme kavuşturulacağı kararına varmıştır. İdari Yargı da tahkime yer verilmediği için YİD uygulama sözleşmelerinden kaynaklanan ihtilaflarda ulusal ve/veya uluslararası tahkime gidilememektedir (Bkz. EK II ve III). Uluslararası tahkim konusunda yeknesak bir hukuk sistemi bulunmamaktadır. Uluslararası tahkim hukuku denildiğinde; tarafların ehliyetini belirleyecek hukuk; tahkim sözleşmesine uygulanacak hukuk; tahkim davasına uygulanacak usul hukuku; ihtilafın kendisine uygulanacak maddi hukuk; hakem kararının tenfizine uygulanacak hukuk olmak üzere beş ayrı hukuk sistemi gündeme gelmektedir. Bu çalışmada, konuyla ilgili uygulamacılar, karar alıcılar ve araştırmacılara yönelik olarak, uluslararası ticari uyuşmazlıklara uygulanan tahkim hukuku sistemi içerisinde bir alt başlık olarak yer alan tahkim davalarına uygulanan usul hukuku incelenmektedir. Çalışmada kendi aralarında önemli farklılıklar bulunan üç tahkim türü ele alınmaktadır. İlk olarak ele alınan ICSID tahkimi, devlet ile yabancı ülke yatırımcısı arasındaki yatırım uyuşmazlıklarını konu almaktadır. ICSID tahkim kuralları, uluslararası bir sözleşmeyle düzenlenmiş olması nedeniyle, akit devletleri doğrudan bağlamaktadır. Kurumsal bir tahkim türü olan ICSID in kendine özgü tenfiz şartları vardır. Sözleşmeye göre verilen hakem kararları, akit devletlerce, milli mahkeme kararları gibi her hangi bir denetim işlemine tabi tutulmadan doğrudan icra edilmektedir. 4

13 İkinci olarak incelenen tahkim türü, yine kurumsal bir tahkim olan ICC (Milletlerarası Ticaret Odası) tahkimidir. ICC tahkimi, Dünyada, ticari ihtilafların hallinde, halen en çok başvurulan mekanizmadır. ICC Tahkim Divanının düzenlediği tahkimin kuralları ICC tarafından belirlenmektedir. Tahkim başvurusu tarafların rızası ile yapılmış olduğundan, taraflar üzerinde zaten bağlayıcı olan hakem kararları otomatikman icra edilmektedir. Tenfizin yerine getirilmesinde temerrüt olduğu durumlarda, bu konudaki uluslararası sözleşmelerin hükümleri uygulanmaktadır. Üçüncü olarak, UNCITRAL (Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonun) Ad Hoc Tahkim Kuralları incelenmektedir. UNCITRAL tahkim kurallarının ICSID ve ICC den temel farkı hakem heyetinin ad hoc (özel seçilmiş) olması, yani tahkimi yöneten bir kurumun bulunmamasıdır. Taraflar bu tahkim türünde hem hakemlerin atanması hem de hakemlerin uyacakları kuralları belirlemede önemli bir yetkiye ve esnekliğe sahiptir. Bu üç tahkim türü, diğer uluslararası tahkim kurumlarıyla karşılaştırıldığında, uluslararası ticarette en çok başvurulan mekanizmadır. Türkiye nin, bugüne kadar imzaladığı Yatırımların Karşılıklı Korunması ve Teşviki Antlaşmalarının çoğunda; imzaladığı fakat henüz onaylamadığı Avrupa Enerji Sözleşmesinde (Europen Energy Charter); OECD bünyesinde müzakereleri uzunca süre devam eden fakat sonuçlandırılamayan Çok Taraflı Yatırım Antlaşmasında (Multinational Agreement on Investment) ve diğer pek çok uluslararası sözleşmede; ticari ilişkilerden kaynaklanan uyuşmazlıkların hallinde bu üç tahkim kuruluşuna başvurulması öngörülmektedir. Uluslararası tahkim usul hukukunun incelendiği bu çalışmada, yukarıda sayılan özellikleri nedeniyle bu üç tahkim kurumunun kuralları esas alınmaktadır. Uluslararası ticari tahkimin özelliklerinin ele alındığı birinci bölümde; uluslararası tahkimde kullanılan bazı ortak kavram ve düzenlemeler incelenen tahkim kurumlarının mevzuatıyla beraber, MÖHUK, Türkiye ninde taraf olduğu New York ve Avrupa Sözleşmelerinin hükümleri ışığında açıklanmaya çalışılmaktadır. İkinci bölümde, uluslararası tahkime gidilecek konuları ve yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizini düzenleyen belli başlı uluslararası sözleşmelere yer verilmektedir. Üçüncü bölümde, incelenen tahkim kurumlarının, kendi mevzuatları çerçevesinde, işleyişleri açıklanmaktadır. Ek 1 de ise bu kuruluşların işleyişi karşılaştırmalı olarak özet tabloda değerlendirilmektedir. Anayasa Mahkemesi, Yap-İşlet-Devret (YİD) sözleşmelerini, kamu hizmeti imtiyazı niteliği nedeniyle, idari sözleşme olarak kabul ettiğinden; YİD modeli ile gerçekleştirilecek kamu altyapı projeleri için tahkim sözleşmesi yapılamamakta ve bu husus bu projelere yabancı sermayeli yatırımcının katılımında önemli bir sorun teşkil etmektedir. Özelde kamu kesiminin genelde de Türkiye nin kaynak açığı göz önünde bulundurulduğunda bu önemli sorunun aşılması gerekmektedir. YİD projeleri ve uluslararası tahkim konularında daha önce hazırlanmış ve yayımlanmış bulunan iki makale, konuyla ilgilenenlere yardımcı olabileceği düşüncesiyle, EK 2 ve 3 de verilmektedir. 5

14 EK 2 de yer alan Enerji Yatırımları ve Uluslararası Tahkim: Bütüncül Bir Yaklaşım isimli makalede; Türkiye nin, ihtilafların halli mekanizması olarak ICSID tahkimine gidilmesini de öngören iki taraflı yatırım antlaşmaları (YKKTA) imzaladığı ülkelerden gelen yatırımcıların talepleri karşısında; bu yatırımcılarla yapılacak YİD uygulama sözleşmelerinde anlaşmazlığın halli mekanizması olarak ICSID tahkimine yer vermesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Makalede varılan bir diğer önemli sonuç ise, Anayasa Mahkemesinin imtiyaz ve tahkim gibi kavramlar etrafında değerlendirmede bulunurken; piyasaların rekabetçi koşullarda işlemesi (Anayasa; m.,167) ve tüketicinin korunması (Anayasa; m.,172) konularında Anayasa nın Devlete görev veren maddelerini de göz önünde bulundurması gereğidir. Bu maddeler çerçevesinde; YİD uygulama sözleşmelerinde tahkime yer verilmesi sonucunda piyasaya daha çok firma girip rekabeti artıracaksa ve artan rekabet sonucunda da sunulan hizmetin miktarı, kalitesi artıp ve/veya fiyatı düşecekse; Devlet,bu konuda (uluslararası tahkimin iç hukukta uygulanması konusunda) gereken önlemleri almak zorundadır. EK 3 de yer alan Yap-İşlet-Devret (YİD) ve Yap-İşlet (Yİ) Modellerinin Türkiye Uygulaması: Kamu İmtiyazı Kavramı ve Uluslararası Tahkim Konularında Sorunlar ve Çözüm Önerileri isimli çalışmada; imtiyaz sözleşmelerinde tahkime yer verilebilmesi için yapılması gerekenler kısa, orta ve uzun vadeli bir perspektifte değerlendirilmiştir. Bu çalışmada kısa vadeli çözüm olarak Türkiye nin uluslararası sözleşmelerden kaynaklanan yükümlülüklerini işletmesi; orta vadeli çözüm olarak, yapılacak bir yasa değişikliği ile kamu hizmeti sözleşmelerinden kaynaklanan ihtilafların hallinin idare hukuku kapsamından çıkarılarak adli yargı kapsamına alınması; uzun vadeli çözüm olarakta Anayasa değişikliği yapılması yönünde öneriler getirilmektedir. 6

15 I. ULUSLARARASI TİCARİ TAHKİMİN TANIMI, NİTELİĞİ, KAPSAMI Tahkim, geniş manada, tarafların mevcut veya potansiyel bir ihtilafı, aralarındaki bir anlaşmaya göre, hakem denilen özel şahıs(lar)ın kararına götürdükleri, devlet yargısı dışında, özel bir prosedürdür. Hakem heyeti ihtilafın tarafları veya bunların temsilcileri tarafından seçilebilir. Taraflar, ayrıca, hakem heyetinin tahkime uygulayacağı usulü kendi aralarında belirleyebilir. Hakem kararları nihai ve tarafları bağlayıcı niteliktedir. Karar, tarafların heyete sunduğu iddia ve deliller ışığında alınır. Geçerli bir kararın tanınması ve tenfizi için, bazen, mahkeme kararı da gerekebilmektedir. Yukarıda sayılan hususlar hemen hemen her tahkim davasında bulunabilmesine rağmen tahkim yeknesak bir süreç değildir. Bu genel prensipler, tahkimin içeriği, tarafların milliyeti, tahkim mahalli, tahkim usul hukuku ve ihtilafın karakterine göre değişiklik arz edebilmektedir. Bu çalışmada uluslararası ticari ilişkilerden kaynaklanan ihtilafların halli amacıyla gidilen tahkim mekanizması incelendiğinden, öncelikle, uluslararası ve ticari kavramlarının açıklanması gerekmektedir. I.1. Uluslararası Nitelik Ticari tahkimin uluslararası karakterinin tayininde, öğreti ve uygulamada, milliyet, toprak, sözleşmenin niteliği gibi farklı kriterler dikkate alınmaktadır. Tahkimin ulusal veya uluslararası nitelikte olması, hakem kararlarının tanınması ve tenfizi aşamasında yaratacağı etki bakımından, büyük önem taşımaktadır. I.1.1 Modern Yaklaşım 7 Çağdaş yaklaşımlarda, tahkim sözleşmesi veya şartının varlık sebebini teşkil eden ana sözleşmenin ekonomik karakterinin, tahkimin ulusal veya uluslararası niteliğini belirlemede hareket noktası yapılması gerektiği ileri sürülmektedir. Böylece uluslararası tahkim kavramının açıklanması uluslararası sözleşme kavramına bağlılık arz etmektedir. Bu yaklaşıma göre uluslararası olma karakterini tespitte, sözleşmenin ekonomik karakteri ön planda tutulmakta ve uluslararası ticaretin yarar alanına giren tüm sözleşmeler, şahsi ve coğrafi anlamda yabancılık unsuru taşımasa veya bu unsur zayıf olsa dahi uluslararası sözleşme olarak kabul edilmektedir. Bu kıstas esas alındığında, coğrafi anlamda bir yabancılık unsuru tanımayan veya birden çok hukuk sistemi ile irtibata sahip olmayan fakat uluslararası ticareti ilgilendiren bir sözleşme uluslararası sözleşme sayılabilecek ve tarafların Uluslararası Özel Hukuk anlamında irade serbestileri geçerli kabul edilecektir. Diğer bir deyişle aynı ülkenin iki vatandaşı aralarındaki ticaretten kaynaklanan ihtilafların hallinde dahi taraflar örneğin uluslararası tahkim şartını içeren uluslararası bir kuruluşun standart sözleşmesini kullanmışlarsa- ihtilaf ortaya çıktığında milli yargı yerine uluslararası hakem heyetine gidebilecektir. 7 ŞANLI Cemal, Milletlerarası Ticari Tahkimde Esasa Uygulanacak Hukuk, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara,1986, s.,

16 I.1.2. UNCITRAL Model Kanunu Uluslararası Ticari Tahkime ilişkin UNCITRAL (United Nations Commission on International Trade Law- Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu) Model Kanunu uluslararası bir sözleşme değildir. İsminden de anlaşılacağı üzere, bu kanun örneğinin amacı, Birleşmiş Milletler üyesi devletlere, milli mevzuatın bir parçası olarak benimseyip kanunlaştırabilecekleri bir örnek kanun metni sunmaktan ibarettir. Model Kanun, UNCITRAL nezdinde kurulan bir çalışma grubu tarafından hazırlanmış ve UNCITRAL in 21 Haziran 1985 tarihli toplantısında kabul edilmiştir. Model Kanunun 1 inci maddesinin 3 üncü bendinde, aşağıdaki unsurlardan birisinin varlığı halinde tahkimin uluslararası nitelik taşıdığı kabul edilmektedir. a) Bir tahkim anlaşmasının taraflarının iş yerlerinin, anlaşmanın imzalandığı tarihte, ayrı Devletlerde olması halinde, b) Aşağıdaki yerlerden birinin, tarafların iş yerlerinin bulunduğu Devletten başka bir yerde bulunması halinde: (i) (ii) tahkim anlaşmasında veya ona dayanarak belirlenmiş olan hallerde, tahkim yeri ya da; ticari ilişkiden doğan yükümlülüklerin önemli bir bölümünün ifa edileceği yerlerden biri veya ihtilafın konusunun en çok bağlantılı olduğu yer, c) Tarafların, tahkim anlaşmasının konusunun birden çok Devletle ilişkili olduğu hususunda açıkça anlaşmaları halinde, tahkim uluslararası nitelik taşır. I.1.3. Türk Mevzuatı Uluslararası tahkim konusunda Türk mevzuatında kapsamlı bir değerlendirme, ilk defa, 1982 yılında yürürlüğe giren 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunla (MÖHUK) yapılmıştır (m., 43-45). MÖHUK un ilgili maddeleri 1991 yılında 3731 sayılı Kanunla kabul edilen 1958 tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkındaki New York Sözleşmesi hükümlerini kaynak yaparak düzenlenmiştir. 8 MÖHUK yabancı hakem kararları ile mahkeme kararlarını aynı kapsamda mütalaa etmiş, uluslararası karaktere ait bir tanımlama getirmemiş ve sadece tanıma ve tenfizi düzenlemiştir. MÖHUK ve NY Sözleşmesinin ortak karakteri, tanıma ve tenfiz de karşılıklılık esasını benimsemiş olmalarıdır (MÖHUK; m.,44, NY Sözleşmesi; m., I/3). 8 BİRSEL/BUDAK, age, s.,

17 NY Sözleşmesi de MÖHUK gibi, uluslararası tahkim yerine, yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizini düzenlenmiştir. Sözleşmenin I/1 inci maddesinde, sözleşmenin; gerçek veya tüzel kişiler arasında doğan uyuşmazlıklarda, tanınması ve icrası istenen devletten başka bir devlet toprağında verilen hakem kararlarının tanınması ve tenfizine uygulanacağı belirtilmektedir. NY sözleşmesi böylece, hakem kararının tabiiyetinin tahkim yerinin bulunduğu ülke olduğunu (toprak esası-devlet arazisi) kabul etmiştir. NY Sözleşmesi, aynı zamanda tanınması ve icrası istenen devlette milli sayılmayan hakem kararları hakkında da uygulanmaktadır (NY Sözleşmesi; m., I/1). I.2. Ticari Nitelik İki tarafın iradesine tabi olmayan, tarafların üzerinde kabul ve sulh yolu ile serbestçe tasarruf edemeyecekleri hallerde tahkim mümkün değildir. Örneğin boşanma davaları, iflas davaları ve çekişmesiz yargı işleri için tahkim sözleşmesi yapılamaz. Buna karşılık alacak, menkul ve gayrimenkul mal davaları ve iş uyuşmazlıkları hakkında tahkim sözleşmesi yapılabilir. Bu çalışmada uluslararası tahkim prosedürü ele alınırken, uluslararası ticaretin ilgi alanında bulunan sözleşmeler ve bunlardan kaynaklanan uyuşmazlıklar esas alınmaktadır. Diğer bir deyişle, uluslararası ticaret ve yatırıma yönelik sözleşmelerin uygulamasından kaynaklanan uyuşmazlık durumlarında gidilecek uluslararası tahkim süreci incelenmektedir. UNCITRAL Model Kanunu, ticari terimini, akdi nitelikte olup olmadığına bakılmaksızın, ticari bir mahiyet taşıyan bütün hukuki ilişkileri kapsayacak şekilde geniş yorumlamaktadır (UNCITRAL; m., I/1). Bu maddede belirtilen ticari deyimini açıklayan dipnotta, sınırlayıcı olmamak kaydıyla, ticari nitelikteki hukuki ilişkilerin şunları içine aldığı belirtilmektedir; mal ve hizmet alışverişi veya sağlanması ile ilgili her türlü ticari işlem; ticari temsilcilik ve acentalık; faktoring; finansal kiralama; müteahhitlik; müşavirlik; mühendislik; lisans; yatırım; finansal hizmetler; bankacılık; sigortacılık; kamu mallarının işletilmesi veya imtiyaz sözleşmeleri; joint venture ve diğer sanayi veya ticari işbirliği türleri;hava, deniz, demir veya kara yoluyla mal ve yolcu taşımacılığı. Bir hakem kararının NY Sözleşmesine göre tanınması ve tenfizi talep edildiğinde anlaşmazlığın ticari niteliği özel bir önem kazanmaktadır. Sözleşmeyi onaylayan ülkelerin büyük bir çoğunluğu sözleşmenin I/3 maddesi doğrultusunda; sözleşme hükümlerini, kendi iç hukuklarına göre ticari nitelikte sayılacak anlaşmazlıklar konusunda uygulayacaklarını beyan etmişlerdir (Bkz. EK IV). Türkiye de Sözleşmenin bu istisna hükmünü kullanarak; Sözleşmeyi onayladığı tarih ve 3731 sayılı Kanunda, sözleşmeyi akdi veya akit dışı hukuki münasebetlerden kaynaklanan ve kendi iç hukukuna göre ticari mahiyette sayılan uyuşmazlıklar hakkında uygulayacağını beyan etmiştir (3731; m., 2). 9

18 Yatırım Anlaşmazlıklarının Çözümü İçin Uluslararası Merkezi (International Centre for Settlement of Investment Disputes- ICSID-) kuran Sözleşme ise ICSID in yargılama yetkisini, akit devletler ile diğer akit devlet vatandaşları arasında yatırımlardan kaynaklanan hukuki uyuşmazlıklar ile sınırlandırmaktadır (ICSID; m.25/1). I.3. Tahkimin Uluslararası Niteliğinin Etkileri Uluslararası tahkimde, doğal olarak, taraflardan ve/veya hakemlerden en az bir tanesi için yabancı bir ülke ve yabancı bir hukuk bulunmaktadır. Bunun sonucu olarak, tarafların anlaşmazlıkta yer alan hukuki ve diğer konuları etkili olarak değerlendirme kapasiteleri, önemli ölçüde, etkilenmektedir. Uluslararası nitelik, ayrıca; a) tahkimin maliyeti ve katlanılması gereken zahmetin seviyesi, b) yurtdışından delil temin edilmesi ve c) kararın tenfiz edilmesi (özellikle, kararın alındığı ülkeden başka bir ülkede bulunması muhtemel malvarlığı için), konularında ilave ve önemli sorunları da beraberinde getirebilmektedir. Taraflardan en az bir tanesi için, yabancı bir ülke ve hukuk sistemi uluslararası tahkimin temel özelliğidir. Ancak, taraflar yabancı hukuk sisteminin tespiti konusunda müzakere şansına sahip bulunmakta, tahkim öncesinde iyi bir hazırlık yapan taraf, kendisi için avantajlı olacağını düşündüğü hukuk sistemini (muhtemelen kendi hukuk sistemini) karşı tarafa kabul ettirmektedir. Bunun da ötesinde, taraflar aralarında yaptıkları anlaşmayla tahkimin önemli unsurlarını belirleme gücüne sahip bulunmaktadır. Uluslararası bir tahkim anlaşması düzenlerken, taraflar; a) tahkimin görüleceği yer ve davaların ele alınmasında uygulanacak usul hukukunu ve/veya usul konusunda davaya özel kuralları belirleyebilir, b) ihtilafın hallinde uygulanacak maddi hukuku tespit edebilir, c) tahkimin yerini kararlaştırırken, borçlunun malvarlığının bulunduğu ve/veya uluslararası sözleşmelerle hakem kararlarını basit ve hızlı bir biçimde uygulama yükümlülüğüne girmiş bir ülkeyi tercih edebilir, d) hakemlerin yeterliliklerinde aranacak şartları ve milliyetleri konusunda önceden anlaşabilir ya da hakemlerin belli bir milliyetten olmamaları konusunda tahdit koyabilir. 10

19 I.4. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi I.4.1. Tanıma MÖHUK de yabancı hakem kararlarının tanınması için açık bir hüküm bulunmamaktadır. Kanunda, yabancı hakem kararları konusunda, sadece tenfizden bahsedilmektedir. Kanunun 42. maddesi anlamında tanıma, bir yabancı mahkeme kararının kesin bir delil ve hüküm olarak muteberliğinin kabul edilmesidir. Kanunda tanıma için özel bir usul ve işlem öngörülmemiştir. "Bazı yabancı hakem kararlarının cebri icraya yol açmaksızın Türkiye'deki kesin delil veya kesin hüküm olarak kabul edilmesi bir ihtiyaç olarak ortaya çıkabilir. MÖHUK un yalnızca yabancı hakem kararlarının tenfizini düzenlemiş olması keyfiyeti karşısında, yabancı hakem kararları açısından tanımanın mümkün olup olmadığı sorunu ortaya çıkabilir. Türkiye'de yabancı hakem kararlarının tanınması herhalde mümkün olabilmelidir. Zira, MÖHUK' un II. bölümü -yabancı mahkeme ve hakem kararlarının tenfizi ve tanınması- başlığını taşımakta ve böylece tanıma kavramı yabancı hakem kararlarını da kapsamaktadır." 9 NY Sözleşmesinin başlığında tanıma ve tenfiz terimleri birlikte kullanıldığı halde, sözleşme metninde tanıma konusu ayrıca düzenlenmemiştir. Tanıma konusunda, NY Sözleşmesinde, sadece, akit devletlerden her birinin hakem kararlarının muteberliğini tanıyacağı hükmü yer almaktadır (NY Sözleşmesi; m., III). I.4.2. Tenfiz Tenfiz ise hakem kararlarının gereğinin yerine getirilmesidir. MÖHUK yabancı hakem kararları ile yabancı mahkeme kararlarının tenfizini aynı kapsamda mütalaa etmiş ve karşılıklılık esasını benimsemiştir (MÖHUK;m.,44). Karşılıklılık esasına göre, Türkiye Cumhuriyeti ile hakem kararının verildiği Devlet arasında karşılıklılık esasına dayanan antlaşma veya o Devlette Türkiye de verilmiş bir hakem kararının tenfizini mümkün kılan bir kanun hükmünün veya fiili bir uygulamanın bulunması gerekmektedir. Yabancı hakem kararlarının tenfizi incelemesinde, ilgili mahkeme, karşılıklılık esasını, uygulamada dikkate almak durumundadır (MÖHUK; m., 44). Diğer taraftan Türkiye NY Sözleşmesinin I/3 üncü maddesine uygun olarak, sözleşmeyi sadece karşılıklılık esasına göre bu sözleşmeye taraf olan bir devletin ülkesinde verilmiş olan hakem kararının tanınması ve tenfizi hakkında uygulayacağını da beyan etmiştir (3731 sayılı Kanun; m., 2). Toprak esasına göre yabancılığı tayin edilen, kesinleşmiş ve icra kabiliyeti kazanmış yabancı hakem kararlarının tenfizi, tarafların yazılı olarak kararlaştırdıkları yer asliye mahkemesinden dilekçeyle istenir (MÖHUK; m., 43/1-2). Taraflar arasında böyle bir anlaşma olmadığı taktirde, aleyhine karar verilen tarafın Türkiye deki ikametgahı, yoksa sakin olduğu, bu da yoksa icraya konu teşkil edebilecek malların bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir (MÖHUK; m., 43/2). 9 KURU Baki, YILMAZ Ejder, "Türkiye'de Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması", II. Tahkim Haftası-Yabancı Hakem Kararlarının Türkiye de Tanınması ve Tenfizi: Bildiriler-Tartışmalar, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, Kasım,1983, s.,

20 NY Sözleşmesine göre akit devletler yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizi için ulusal hakem kararlarına nispetle ne oldukça daha ağır şartlar yükleyecek ne de daha yüksek adli harçlar alabilecektir (NY Sözleşmesi; m., III). Ancak hem MÖHUK hem de NY Sözleşmesi, tanınması ve tenfizi istenilen hakem kararının, kamu düzeni ile genel ahlaka aykırı olması ve uyuşmazlığın Türk kanunlarına göre tahkim yoluyla çözümünün mümkün olmaması hallerinde, reddolunabileceğini hükme bağlamıştır (NY Sözleşmesi; m.,v/2-a,d), (MÖHUK; m., 45/b, c). NY Sözleşmesinin (V/1) maddesi hükmü gereğince yabancı bir hakem kararının tanıma ve tenfiz talebi; a) taraflardan birisinin kanunen ehliyetsiz olması, b) taraflardan birisinin hakem tayininden gerektiği biçimde haberdar edilmemesi veya dava görülürken hakem önünde yeterince temsil edilmemesi, c) hakem kararının tahkim sözleşmesinde yer almayan bir uyuşmazlığa ilişkin olması veya sözleşmenin sınırlarını aşan hükümler ihtiva etmesi (kararın ayrılmasının mümkün olduğu durumlarda sınırı aşmayan kısım tenfiz edilir), d) hakem heyetinin teşkilinin veya tahkim prosedürünün tarafların anlaşmasına, uygulanabilir maddi hukuk ya da tenfiz talebinin bulunulduğu ülke hukukuna uygun olmaması, e) hakem kararının tabi olduğu veya verildiği yer hukuku hükümlerine göre tarafları henüz bağlamaması veya kararın verildiği yerin yetkili mercilerince iptal edilmesi, durumlarında reddolunabilir. Yabancı hakem kararlarının tenfizi taleplerinin reddolunabileceği konusunda NY Sözleşmesinde yer alan hususlar MÖHUK de de aynen yer almaktadır. Bunların ötesinde MÖHUK, mahkemenin, tahkim sözleşmesinin yapılmadığı veya esas sözleşmeye tahkim şartının konulmadığı ve tahkim sözleşmesinin uygulanabilir hukuk veya hakem kararının alındığı ülke hukukuna göre geçersiz olması durumlarında da yabancı hakem kararının tenfizi istemini reddetmesine müsaade etmektedir (MÖHUK; m., 45/a, f). Türkiye nin 3460 sayılı Kanunla 1988 yılında kabul ettiği ICSID Sözleşmesinin 54 üncü maddesine göre ise; akit devletler Sözleşmeye uygun olarak alınmış her kararı kabul etmek ve kararın parasal yükümlülüklerini kendi Devletinin mahkemesinin nihai bir kararı gibi yerine getirmekle yükümlüdür. Diğer bir deyişle, ICSID hükümleri çerçevesinde alınan bir hakem kararının tenfizi konusunda milli mahkemelerin her hangi bir müdahale yetkisi bulunmamaktadır. 12

21 I.5. Uygulanabilir Hukuk Uluslararası ticari tahkime, aynı anda, değişik mevzuat uygulanabilir. Bunlar 10 ; a) tahkim sözleşmesinin tarafı olabilmek konusunda tarafların ehliyetini belirleyecek hukuk, b) tahkim sözleşmesinin kendisine uygulanacak hukuk, c) tahkim davasına uygulanacak usul hukuku, d) ihtilafın kendisine uygulanacak maddi hukuk, e) hakem kararının tenfizine uygulanacak hukuk. Potansiyel bir ihtilafın tarafı, uygulanacak hukuku bildiğinde, kendi pozisyonunu rasyonel bir şekilde daha iyi değerlendirmeye başlayabilir. Taraflar hangi hukukun uygulanabilir olduğunu belirledikten sonra, bunların sözleşme ve potansiyel ihtilaf üzerindeki etkisini etraflıca değerlendirebilir. Uygulanabilir hukuku belirleme konusunda, halen uluslararası düzeyde genel bir uygulama bulunmamaktadır. Her ülkenin hukuki sistemi çerçevesinde kendi özel uygulaması bulunmaktadır. Türk hukukunda, uluslararası tahkimde uygulanacak hukukun tespiti açıkça belirtilmemektedir. MÖHUK, hakim Türk kanunlar ihtilafı kurallarını ve bu kurallara göre yetkili olan yabancı hukuku resen uygular ve yabancı hukukun muhtevasının tespitinde tarafların yardımını isteyebilir (MÖHUK; m., 2/1) diyerek, yabancı hukukun tespitini mahkemeler açısından düzenlemektedir. Yabancı hakem kararlarına uygulanacak hukuk hakkında ise MÖHUK da açık bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak MÖHUK' un hakem kararlarının reddini düzenleyen 45. maddesinde; "tahkim sözleşmesi veya şartı taraflarca tabi kılındığı kanuna veya göre hükümsüzse" (MÖHUK; m., 45/f) mahkemenin yabancı hakem kararının tenfizi istemini reddedebileceği hükmü yer almaktadır. Bu hüküm çerçevesinde, tarafların tahkimin tabi kılındığı kanunu -yani uyuşmazlığa uygulanacak maddi hukukuserbestçe belirleyebilmesi mümkün görülmektedir. Avrupa Sözleşmesi tarafların hakemlerin ihtilafın esasına tatbik edecekleri hukuku serbestçe tayin etmelerine imkan vermektedir (m., VII). Sözleşmeye göre eğer taraflar tatbik edilecek hukuku kararlaştırmamışlar ise hakemler ihtilafın türüne göre münasip görecekleri kanunlar ihtilafı kaidesinin tayin ettiği kanunu uygular. Tarafların anlaşması ve hakemliğin tabi olduğu kanunun imkan vermesi halinde, hakemler dostane aracı olarak da ihtilafı halleder. ICSID Sözleşmesi çerçevesinde düzenlenen tahkimde de taraflar uygulanacak hukuku serbestçe belirleyebilir (ICSID; m., 42/1). 10 GOULD Nicholas, HULEATT-JAMES Mark, International Commercial Arbitration: A Handbook, LLP Limited Publications, London-New York-Hong Kong, 1996, s.,

22 I.6. Hakemliğin Teşkili Uluslararası tahkimde, hakem heyetinin oluşturulması, genellikle, milli hukukta düzenlenen bir konu değildir. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun (HUMK) milli tahkimi düzenleyen 8. Babında, hakemlerin tayini ile ilgili hükümler bulunmakla beraber uluslararası tahkimle ilgili olarak MÖHUK veya NY Sözleşmesinde bu konuda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Taraflar, hakemlerin atanmasını kendileri belirleyebilir ya da hakemlerin seçimi tahkimi organize eden kurumun usul kurallarına bırakılabilir. Ancak Avrupa Sözleşmesi, hakemliğin teşkili konusunda detaylı bir düzenleme yapmıştır (m., IV). Sözleşme hakem heyetinin teşkilini, öncelikle, tarafların anlaşmasına bırakmıştır. Hakemlerin ataması konusunda taraflar arasında bir anlaşma yoksa; hakemler, karşı tarafın isteği üzerine, tarafların tahkimin görülmesini tayin ettikleri yerin bulunduğu memleketin yetkili ticaret odası başkanınca ya da tahkimin görüleceği yer kararlaştırılmamışsa hakem atamasına temerrüt eden tarafın mutat meskeni veya iş merkezinin bulunduğu yerin ticaret odası başkanınca ya da teşekkülü, şartları ve işleyişi Sözleşmede belirtilen özel komitece atanır. İşe el koyan Başkan veya Özel Komite hakemleri atamaya ve gerektiğinde heyetin çalışma usullerini belirlemeye yetkilidir. I.7. Ehliyet Tahkim sözleşmesi tarafların iradesine tabi olan -üzerinde kabul ve sulh yolu ile serbestçe tasarruf edebilecekleri- uyuşmazlıklar için yapılabilir (HUMK; m., 518). Türk hukukunda sadece çekişmeli yargıya giren hukuki uyuşmazlıklarda tahkim uygulanmaktadır. Cezai veya idari yargıda tahkim caiz değildir. Fakat uygulamada, idari sözleşmelere bazen tahkim şartı da konulmakta ve bu idari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar için, idari mahkemeler yerine, hakemlerde dava açılmaktadır. 11 Kamu veya özel sektör kuruluşları için, tahkim sözleşmesine taraf olabilmeyi veya yükümlülüklerini yerine getirmeme durumunda tahkim davasına devam edebilmeyi mümkün kılan hukuk, genellikle, kuruluşun kurulduğu yerin hukukudur. Kanunlar İhtilafı Kurallarına göre, hak ve fiil ehliyeti ilgilinin milli hukukuna tabidir. Kişinin milli kanunu ile kazandığı rüşt hali vatandaşlığın değişmesi ile sona ermez. Tüzelkişilerin veya kişi veya mal topluluklarının hak ve fiil ehliyetleri, statülerindeki idare merkezi hukukuna tabidir (MÖHUK; m., 8). Avrupa Sözleşmesine göre "haklarında tatbiki gereken kanun tarafından "kamu hukuku tüzel kişileri" olarak tanımlanan tüzel kişiler, muteber surette tahkim sözleşmesi düzenleyebilir. Sözleşmeyi imzaladığı, tasdik ettiği veya buna katıldığı sırada her devlet, bu yetkiyi sınırlandırabilir (Avrupa Sözleşmesi; m., II). Türkiye'nin, Avrupa Sözleşmesini kabul ettiği 3730 sayılı Kanunda, bu yönde bir sınırlama yer almamaktadır. 11 KURU Baki, YILMAZ Ejder, ARSLAN Ramazan, Medeni Usul Hukuku, Yetkin Basımevi, Ankara, 1997, s.,

23 Ancak, "hakem kararına konu olan uyuşmazlığın Türk kanunlarına göre tahkim yoluyla çözümü mümkün değilse mahkeme kararın tenfizi talebini reddeder" (MÖHUK; m., 45/c). Türk İdare Hukukunda tahkim müessesesi düzenlenmediği için, kamu kuruluşları idari sözleşmelerden kaynaklanan ihtilafların halli için tahkime gidememekte, bu tür anlaşmazlıklar idari yargıda çözümlenmektedir. 12 I.8. Tahkim Sözleşmesi NY Sözleşmesinin II. maddesine göre tahkim sözleşmesi yazılı olarak yapılmalıdır. Bu konuda taraflara iki imkan tanınmıştır. Taraflar, akdettikleri bir sözleşmeye tahkim şartı koymak suretiyle bu sözleşmeden kaynaklanacak uyuşmazlıkları tahkim usulü ile çözmeyi öngörebilecekleri gibi, müstakil bir tahkim sözleşmesi yaparak gelecekteki bütün uyuşmazlıkları tahkim yolu ile çözmeyi kararlaştırabilirler Yazılı anlaşma terimi karşılıklı olarak gönderilen mektup veya telgrafları da kapsayacak şekilde geniş tutulmaktadır (NY Sözleşmesi; m., II/2). Milli tahkim sözleşmeleri içinde yazılı olma şartı büyük önem taşımaktadır. Yazılı olma şartı geçerlilik şartı olup, yazılı yapılmayan tahkim sözleşmeleri geçersizdir (HUMK; m., 517). Tahkim sözleşmesinin iki şekilde yapılması mümkündür (HUMK m., 516); 15 a) Müstakil bir sözleşme olarak: Taraflar doğmuş olan bir uyuşmazlığın tahkim yolu ile çözümlenmesi için ayrı bir sözleşme yapabilir. Bu sözleşmenin konusu münhasıran tahkimdir. Dar anlamda tahkim sözleşmesi, bu müstakil tahkim sözleşmesine verilen isimdir. b) Tahkim şartı (arbitration clause) : Taraflar yaptıkları bir sözleşmeye (satış, şirket, istisna v.b.), bu sözleşmeden doğacak uyuşmazlıkların tahkim yolu ile çözümleneceğini şart olarak koyabilir. Burada tahkim, o sözleşmenin yalnız başına konusu olmayıp, o sözleşmenin yalnız bir şartını teşkil etmektedir. Fakat, bu şart kanunun anladığı manada bir tahkim sözleşmesidir ve tahkim sözleşmesinin tabi olduğu hükümlere tabidir. Müstakil tahkim sözleşmesinin uygulaması daha azdır. Daha çok tahkim şartına rastlanır. 12 Anayasa Mahkemesi Yap-İşlet-Devret (YİD) sözleşmelerini idari sözleşme (kamu hizmeti imtiyazı sözleşmesi) olarak kabul ettiği için, YİD modeli ile gerçekleştirilecek kamu altyapı projeleri için tahkim sözleşmesi yapılamamakta ve bu husus da projelere yabancı sermayeli yatırımcının katılımında önemli bir sorun teşkil etmektedir (Bkz. Ek 2 ve 3). 13 ÜNAL Şeref, Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası, Avrupa (Cenevre)- New York Sözleşmeleri ve Türk Tahkim Hukuku Sempozyumu (10/5/1990), Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara,1990, s., Buna karşılık HUMK hükümleri çerçevesinde "sadece belirli (muayyen) bir uyuşmazlık hakkında tahkim sözleşmesi yapılabilir. Taraflar, tahkim sözleşmesi yaparken, hangi uyuşmazlık hakkında bu sözleşmeyi yaptıklarını bilmelidir. 'Bundan sonra aramızda çıkacak bütün uyuşmazlıklarda tahkim yoluna başvurulacaktır' şeklinde genel bir tahkim sözleşmesi geçerli değildir." KURU/YILMAZ/ARSLAN, age, s., KURU/YILMAZ/ARSLAN, age, s.,

DİKEY INTERNATIONAL Law & Consultancy ULUSLARARASI TAHKİM KURUMUNUN YİD SÖZLEŞMELERİNDE UYGULANABİLİRLİĞİ

DİKEY INTERNATIONAL Law & Consultancy ULUSLARARASI TAHKİM KURUMUNUN YİD SÖZLEŞMELERİNDE UYGULANABİLİRLİĞİ ULUSLARARASI TAHKİM KURUMUNUN YİD SÖZLEŞMELERİNDE UYGULANABİLİRLİĞİ 1. Tahkim Kurumu Uluslararası Hukuk kapsamında, Uluslararası Tahkim müessesesi önemli bir yer işgal etmektedir. Öncelikle Tahkimi, prensipte,

Detaylı

YURTDIŞI İNŞAAT HİZMETLERİ SEKTÖRÜ İÇİN ULUSLARARASI TAHKİM REHBERİ

YURTDIŞI İNŞAAT HİZMETLERİ SEKTÖRÜ İÇİN ULUSLARARASI TAHKİM REHBERİ YURTDIŞI İNŞAAT HİZMETLERİ SEKTÖRÜ İÇİN ULUSLARARASI TAHKİM REHBERİ İÇİNDEKİLER Önsöz İçindekiler Kısaltmalar Giriş BİRİNCİ BÖLÜM: ULUSLARARASI TİCARİ SÖZLEŞMELERDEN KAYNAKLANAN UYUŞMAZLIKLARIN HUKUKİ

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR... XXI BİRİNCİ BÖLÜM YARGI HAKKI, ULUSLARARASI YETKİ VE TAHKİM

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR... XXI BİRİNCİ BÖLÜM YARGI HAKKI, ULUSLARARASI YETKİ VE TAHKİM IX ÖNSÖZ...VII...IX KISALTMALAR... XXI BİRİNCİ BÖLÜM YARGI HAKKI, ULUSLARARASI YETKİ VE TAHKİM I. ULUSLARARASI YETKİ VE YARGI HAKKI...1 A. Genel Olarak Yargı Hakkı (Jurisdiction)...1 1. Prensipler...1

Detaylı

TİCARİ UYUŞMAZLIKLARDA TAHKİM

TİCARİ UYUŞMAZLIKLARDA TAHKİM TİCARİ UYUŞMAZLIKLARDA TAHKİM ADALET!!! ??? ADALET!!! Tahkim Nedir? Tahkim, adli yargıya alternatif bir uyuşmazlık çözümü mekanizması. Hakem; uyuşmazlığı çözen kişi. Tarafların bu konuda anlaşmalarına

Detaylı

T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü GENELGE NO: 2007/02....VALİLİĞİNE (Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü)

T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü GENELGE NO: 2007/02....VALİLİĞİNE (Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü) IV- KREDİ KARTI ÜYELİK ÜCRETİ İLE İLGİLİ GENELGELER 1. GENELGE NO: 2007/02 Tüketicinin ve Rekabetin Korunması lüğü GENELGE NO: 2007/02...VALİLİĞİNE Tüketiciler tarafından Bakanlığımıza ve Tüketici Sorunları

Detaylı

MAKALELER. Yusuf ARTAR (*) PEKCANITEZ Hakan/ATALAY Oğuz/ÖZEKES Muhammet, Medeni Usul Hukuku, 6. Bası, Ankara 2007, s. 692 2

MAKALELER. Yusuf ARTAR (*) PEKCANITEZ Hakan/ATALAY Oğuz/ÖZEKES Muhammet, Medeni Usul Hukuku, 6. Bası, Ankara 2007, s. 692 2 ULUSLARARASI YATIRIM UYUŞMAZLIKLARINDA ICSID TAHKİMİ Yusuf ARTAR (*) 1- GİRİŞ Kural olarak, kişiler arasında meydana gelen uyuşmazlıklar mahkemeler tarafından karara bağlanmaktadır. Ancak irade serbestisi

Detaylı

CANSU YENER KESKİN MİLLETLERARASI TAHKİM ANLAŞMASININ KURULMASI VE ETKİSİ

CANSU YENER KESKİN MİLLETLERARASI TAHKİM ANLAŞMASININ KURULMASI VE ETKİSİ CANSU YENER KESKİN MİLLETLERARASI TAHKİM ANLAŞMASININ KURULMASI VE ETKİSİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR... XIX GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM MİLLETLERARASI TAHKİM ANLAŞMASI HAKKINDA GENEL

Detaylı

Doğrudan Görüşme, Arabuluculuk, Hakem-Bilirkişilik ve Tahkim: Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Doğrudan Görüşme, Arabuluculuk, Hakem-Bilirkişilik ve Tahkim: Sorunlar ve Çözüm Önerileri Yard. Doç. Dr. Ali YEŞİLIRMAK İstanbul Şehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Queen Mary College, Centre for Commercial Law Studies Türkiye de Ticari Hayatın ve Yatırım Ortamının İyileştirilmesi İçin Uyuşmazlıkların

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti ve Yemen Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma

Türkiye Cumhuriyeti ve Yemen Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma Türkiye Cumhuriyeti ve Yemen Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma Bundan sonra "Taraflar" olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti ve Yemen Cumhuriyeti; Özellikle

Detaylı

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmaları: Yatırım Kavramı ve En Çok Gözetilen Ulus Kayıtları

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmaları: Yatırım Kavramı ve En Çok Gözetilen Ulus Kayıtları Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmaları: Yatırım Kavramı ve En Çok Gözetilen Ulus Kayıtları Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması (YKTK) Anlaşmaları veya dünyada bilinen diğer adıyla

Detaylı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI Doç. Dr. Mustafa ERKAN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Sibel ÖZEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. Hatice Selin PÜRSELİM Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi MİLLETLERARASI

Detaylı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI Doç. Dr. Mustafa ERKAN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Sibel ÖZEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. Hatice Selin PÜRSELİM Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi MİLLETLERARASI

Detaylı

İNŞAAT DÜNYASININ İHTİYAÇ DUYDUĞU MERKEZ.

İNŞAAT DÜNYASININ İHTİYAÇ DUYDUĞU MERKEZ. 02 İNŞAAT DÜNYASININ İHTİYAÇ DUYDUĞU MERKEZ 03 İNŞAAT DÜNYASININ İHTİYAÇ DUYDUĞU MERKEZ Türkiye, milletlerarası inşaat sektörünün kalbindedir. Ülkemiz Üçüncü Havalimanı, Üçüncü Boğaz Köprüsü, KKTC ye su

Detaylı

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2014/77. 6545 Sayılı Kanunla Vergi Yargılamasına ve Ticaret Mahkemelerine İlişkin Getirilen Yenilikler

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2014/77. 6545 Sayılı Kanunla Vergi Yargılamasına ve Ticaret Mahkemelerine İlişkin Getirilen Yenilikler DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş. Nurol Maslak Plaza Ayazağa Mah. Büyükdere Cad. A ve B Blok No:255-257 Kat:5 Maslak/İstanbul, Türkiye Tel: + 90 (212) 366 60 00 Fax: + 90 (212) 366 60

Detaylı

Dr. MURAT YILDIRIM ULUSLARARASI VERGİ HUKUKU NDA TAHKİM

Dr. MURAT YILDIRIM ULUSLARARASI VERGİ HUKUKU NDA TAHKİM Dr. MURAT YILDIRIM ULUSLARARASI VERGİ HUKUKU NDA TAHKİM İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...ix KISALTMALAR...xix 1.GİRİŞ...1 I. KAVRAM VE TERİM...1 1. Kavram...1 a. Tanım...1 b. Unsurlar...4 aa. Anlaşma...4

Detaylı

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu DAMGA VERGİSİ ve HARÇLAR BİLGİSİ DERSİ Açık Ders Malzemesi

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu DAMGA VERGİSİ ve HARÇLAR BİLGİSİ DERSİ Açık Ders Malzemesi Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu DAMGA VERGİSİ ve HARÇLAR BİLGİSİ DERSİ Açık Ders Malzemesi 1 Onikinci Hafta Ünite 3 devam 2 Ünite III HARÇLAR KANUNU NDA BELİRTİLMİŞ ÖZEL DURUMLAR

Detaylı

Yabancı hukukun olaya ilişkin hükümlerinin tüm araştırmalara rağmen tespit edilmemesi halinde, Türk hukuku uygulanır.

Yabancı hukukun olaya ilişkin hükümlerinin tüm araştırmalara rağmen tespit edilmemesi halinde, Türk hukuku uygulanır. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL HUKUKU HAKKINDA KANUN(MÜLGA) Kanun Numarası: 2675 Kabul Tarihi: 20/05/1982 Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 22/05/1982 Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 17701 **12/11/2007

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE ROMANYA ARASINDA HUKUKÎ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ANLAŞMASI

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE ROMANYA ARASINDA HUKUKÎ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ANLAŞMASI TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE ROMANYA ARASINDA HUKUKÎ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ANLAŞMASI Türkiye Cumhuriyeti ile Romanya (bundan böyle "Akit Taraflar" olarak anılacaklardır), Ulusal egemenlik, haklarda eşitlik

Detaylı

ADİL YARGILANMA HAKKININ TÜRK MİLLETLERARASI USÛL HUKUKU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

ADİL YARGILANMA HAKKININ TÜRK MİLLETLERARASI USÛL HUKUKU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Dr. Öğr. Üyesi A. İpek SARIÖZ BÜYÜKALP AİHS VE AİHM KARARLARININ DA İNCELENMESİ SURETİYLE ADİL YARGILANMA HAKKININ TÜRK MİLLETLERARASI USÛL HUKUKU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ İÇİNDEKİLER SUNUŞ...VII ÖNSÖZ... IX

Detaylı

İŞ DÜNYASININ İHTİYAÇ DUYDUĞU MERKEZ.

İŞ DÜNYASININ İHTİYAÇ DUYDUĞU MERKEZ. 02 İŞ DÜNYASININ İHTİYAÇ DUYDUĞU MERKEZ 03 İŞ DÜNYASININ İHTİYAÇ DUYDUĞU MERKEZ Türkiye, jeopolitik konumu ve gelişen ekonomisi sayesinde Avrupa, Asya, Orta Doğu ve Afrika arasında hızla büyüyen ticaret

Detaylı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI Doç. Dr. Mustafa ERKAN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Sibel ÖZEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Hatice Selin PÜRSELİM Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi MİLLETLERARASI

Detaylı

ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR 15 GİRİŞ 17 I. KONUNUN TAKDİMİ 17 II. NAFAKA KAVRAMI 18 III. NAFAKANIN TARİHÇESİ 19 IV. NAFAKANIN HUKUKİ NİTELİĞİ

ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR 15 GİRİŞ 17 I. KONUNUN TAKDİMİ 17 II. NAFAKA KAVRAMI 18 III. NAFAKANIN TARİHÇESİ 19 IV. NAFAKANIN HUKUKİ NİTELİĞİ ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR 15 GİRİŞ 17 I. KONUNUN TAKDİMİ 17 II. NAFAKA KAVRAMI 18 III. NAFAKANIN TARİHÇESİ 19 IV. NAFAKANIN HUKUKİ NİTELİĞİ 22 V. KONUNUN ÖNEMİ 25 VI. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI

Detaylı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI Yrd. Doç. Dr. Hatice Selin PÜRSELİM Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Sibel ÖZEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa ERKAN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi MİLLETLERARASI

Detaylı

MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDE HAKEMLERİN BAĞIMSIZLIK YÜKÜMLÜLÜĞÜ

MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDE HAKEMLERİN BAĞIMSIZLIK YÜKÜMLÜLÜĞÜ Dr. SÜHEYLÂ BALKAR BOZKURT Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDE HAKEMLERİN BAĞIMSIZLIK YÜKÜMLÜLÜĞÜ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...XIII

Detaylı

ÜNİTE:1. Vergi Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler ÜNİTE:2. Vergi Hukukunun Kaynakları ÜNİTE:3. Vergi Kanunlarının Uygulanması ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Vergi Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler ÜNİTE:2. Vergi Hukukunun Kaynakları ÜNİTE:3. Vergi Kanunlarının Uygulanması ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Vergi Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler ÜNİTE:2 Vergi Hukukunun Kaynakları ÜNİTE:3 Vergi Kanunlarının Uygulanması ÜNİTE:4 Vergi Hukukunda Yorum ÜNİTE:5 1 Vergi Mükellefiyeti ve Sorumluluğu ÜNİTE:6

Detaylı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI Yrd. Doç. Dr. Hatice Selin PÜRSELİM DOĞAN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Sibel ÖZEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa ERKAN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Detaylı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK MEVZUATI Doç. Dr. Mustafa ERKAN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Sibel ÖZEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Hatice Selin PÜRSELİM Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi MİLLETLERARASI

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Prof. Dr. Turgut KALPSUZ (Oturum Başkanı) 29

İÇİNDEKİLER. Prof. Dr. Turgut KALPSUZ (Oturum Başkanı) 29 İÇİNDEKİLER Önsöz 3 Teşekkür 7 Kısaltmalar 15 Konferans Programı 17 Açış Konuşmaları 21 Şaban DİŞLİ 21 İTO Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Ali ŞAHİN 24 Adalet Bakanı I. OTURUM MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİME

Detaylı

"Tüketici Aleyhine Başlatılacak İcra Takibinde Parasal Sınır" "Tüketici Aleynine Ba~latllacak icra Takibinde Parasal ~ınırn

Tüketici Aleyhine Başlatılacak İcra Takibinde Parasal Sınır Tüketici Aleynine Ba~latllacak icra Takibinde Parasal ~ınırn "Tüketici Aleyhine Başlatılacak İcra Takibinde Parasal Sınır" "Tüketici Aleynine Ba~latllacak icra Takibinde Parasal ~ınırn T.C. YARGıTAY 13. HUKUK DAIRESI Esas No: 2015/1 0571 Karar No: 2015/8738 Karar

Detaylı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT Derleyen Prof. Dr. NURAY EKŞİ Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı Başkanı MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT Kanunlar İhtilâfı Uluslararası Çocuk Kaçırma

Detaylı

ULUSLARARASI İŞLERDE KARŞILAŞILAN BAZI SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

ULUSLARARASI İŞLERDE KARŞILAŞILAN BAZI SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ULUSLARARASI İŞLERDE KARŞILAŞILAN BAZI SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Dr. Feyiz Erdoğan Nurol Holding A.Ş. Uluslararası Hukuk Baş Müşaviri sunum planı I. MUTLAKA BAKILMASI GEREKEN KONULAR A. VERGİ B. PARA

Detaylı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT Prof. Dr. NURAY EKŞİ İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı Başkanı MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT Kanunlar İhtilâfı Ülkelerarası Evlat Edinme

Detaylı

Yargıtay 13, Hukuk Dairesinden:

Yargıtay 13, Hukuk Dairesinden: Yargıtay 13, Hukuk Dairesinden: ESAS NO ; 2017/1499 KARAR NO : 2017/1552 YARGITAY İLAMI MAHKEMESİ TARİHİ NUMARASI DAVACI DAVALI Giresun 2. Asliye Hukuk Mahkemesi (Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla) 15/04/2015

Detaylı

AİLE MAHKEMELERİNİN KURULUŞ, GÖREV VE YARGILAMA USULLERİNE DAİR KANUN

AİLE MAHKEMELERİNİN KURULUŞ, GÖREV VE YARGILAMA USULLERİNE DAİR KANUN AİLE MAHKEMELERİNİN KURULUŞ, GÖREV VE YARGILAMA USULLERİNE DAİR KANUN Kanun No: 4787 Kabul Tarihi : 09/01/2003 Resmi Gazete Tarihi: 18/01/2003 Resmi Gazete Sayısı: 24997 AMAÇ VE KAPSAM Madde 1 - Bu Kanunun

Detaylı

İÇİNDEKİLER. İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ...v. ÖNSÖZ...vi. Birinci Bölüm MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL HUKUKU HAKKINDA KANUN

İÇİNDEKİLER. İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ...v. ÖNSÖZ...vi. Birinci Bölüm MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL HUKUKU HAKKINDA KANUN İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ...v ÖNSÖZ...vi Birinci Bölüm MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL HUKUKU HAKKINDA KANUN Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun... 3 İkinci Bölüm VASİYETNAMENİN

Detaylı

DENİZCİLİĞİN DEVLET POLİTİKASI OLMASI BAKIMINDAN DENİZ HUKUKUNUN YERİ

DENİZCİLİĞİN DEVLET POLİTİKASI OLMASI BAKIMINDAN DENİZ HUKUKUNUN YERİ 1 DENİZCİLİĞİN DEVLET POLİTİKASI OLMASI BAKIMINDAN DENİZ HUKUKUNUN YERİ Prof.Dr.M.Fehmi Ülgener Denizciliğin devlet politikası olarak belirlenmesi öncelikle ülkenin içinde bulunduğu şartlar, coğrafi konum

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ MOLDOVA CUMHURİYETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA

TÜRKİYE CUMHURİYETİ MOLDOVA CUMHURİYETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE MOLDOVA CUMHURİYETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA Türkiye Cumhuriyeti ve Moldova Cumhuriyeti bundan sonra Taraflar olarak anılacaklardır.

Detaylı

İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ KANUNU

İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ KANUNU 12265 İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ KANUNU Kanun Numarası : 6570 Kabul Tarihi : 20/11/2014 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 29/11/2014 Sayı : 29190 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 55 Amaç ve kapsam MADDE

Detaylı

(Resmî Gazete ile yayımı : 21.5.1991 Sayı : 20877)

(Resmî Gazete ile yayımı : 21.5.1991 Sayı : 20877) 350 Türkiye Cumhuriyeti ile Avusturya Cumhuriyeti Arasında Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun (Resmî Gazete ile yayımı : 21.5.1991

Detaylı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK BAKIMINDAN MAL REJİMLERİ

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK BAKIMINDAN MAL REJİMLERİ Ar. Gör. Dr. Gizem ERSEN PERÇİN MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK BAKIMINDAN MAL REJİMLERİ Uygulanacak Hukuk Milletlerarası Yetki Tanıma ve Tenfiz İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR LİSTESİ...XIII

Detaylı

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Yargı Örgütü Dersleri

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Yargı Örgütü Dersleri Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO Adalet Programı Yargı Örgütü Dersleri ÜNİTE V İCRA TEŞKİLATI İCRA TEŞKİLATI İcra Teşkilatı Cebrî icra, bir hakkın devlet eliyle zorla uygulanması, yerine

Detaylı

Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi

Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Kanun No: 4620 Kabul Tarihi : 31/1/2001

Detaylı

ELEKTRONİK İMZALARA İLİŞKİN UNCITRAL MODEL KANUN TASARISI

ELEKTRONİK İMZALARA İLİŞKİN UNCITRAL MODEL KANUN TASARISI ELEKTRONİK İMZALARA İLİŞKİN UNCITRAL MODEL KANUN TASARISI (2001) (UNCITRAL Elektronik Ticaret Çalışma Grubunun 18 19 Eylül 2000 tarihinde Viyana da yapılan 37. toplantısında onaylanan şekliyle) Uygulama

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti ve Haşimi Ürdün Krallığı Arasında Yatırımların

Türkiye Cumhuriyeti ve Haşimi Ürdün Krallığı Arasında Yatırımların Türkiye Cumhuriyeti ve Haşimi Ürdün Krallığı Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma Türkiye Cumhuriyeti ve Haşimi Ürdün Krallığı bundan sonra "Taraflar" olarak anılacaklardır.

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ...i GİRİŞ...1. Birinci Bölüm MİLLETLERARASI ÖRGÜT TEORİSİ

İÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ...i GİRİŞ...1. Birinci Bölüm MİLLETLERARASI ÖRGÜT TEORİSİ İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...i GİRİŞ...1 Birinci Bölüm MİLLETLERARASI ÖRGÜT TEORİSİ I. MİLLETLERARASI ÖRGÜTLERİN DOĞUŞ NEDENLERİ...3 II. MİLLETLERARASI ÖRGÜTLERİN AMAÇLARI...5 III. MİLLETLERARASI ÖRGÜTLER VE ULUSLARARASI

Detaylı

İHRACAT BEDELLERİNİN YURDA GETİRİLME MECBURİYETİ KALDIRILMIŞTIR

İHRACAT BEDELLERİNİN YURDA GETİRİLME MECBURİYETİ KALDIRILMIŞTIR Denet Sirküler Denet Yayıncılık A.Ş. Tel : 0212 275 96 90/274 77 06 Avni Dilligil Sokak No:6 Faks : 0212-272 62 16/272 33 23 34394 Mecidiyeköy-İSTANBUL E-mail: bdo.denet@bdodenet.com.tr Web : www.bdodenet.com.tr

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti. Bulgaristan Cumhuriyeti. Arasında. Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına. İlişkin Anlaşma

Türkiye Cumhuriyeti. Bulgaristan Cumhuriyeti. Arasında. Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına. İlişkin Anlaşma Türkiye Cumhuriyeti ve Bulgaristan Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma Bundan sonra her biri Akit Taraf olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti ve Bulgaristan

Detaylı

TİCARİ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE ULUSLARARASI TAHKİM

TİCARİ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE ULUSLARARASI TAHKİM TİCARİ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE ULUSLARARASI TAHKİM HAZIRLAYAN: DEĞERLENDİRME: YELİZ ÜNAL İGEME STAJYER ÖĞRENCİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ ARİF ŞAHİN İGEME - ŞUBE MÜDÜRÜ MART 2005 İGEME İhracatı

Detaylı

2. Uluslararası Ticaret Hukukuna İlişkin Mevzuat ve Anlaşmalar, 2. bası, İstanbul 2006.

2. Uluslararası Ticaret Hukukuna İlişkin Mevzuat ve Anlaşmalar, 2. bası, İstanbul 2006. PROF. DR. NURAY EKŞİ 1987 yılında Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi ni birincilikle bitiren Prof. Dr. Nuray Ekşi, 1988 yılında aynı fakültede Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı nda araştırma görevlisi

Detaylı

TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ MERKEZ KONSEYİ BAŞKANLIĞINA

TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ MERKEZ KONSEYİ BAŞKANLIĞINA TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ MERKEZ KONSEYİ BAŞKANLIĞINA Sağlık Bakanlığı Sertifikalı Eğitim Yönetmeliği taslağı tarafımızca incelenmiş olup, aşağıda taslağın hukuka aykırı ve eksik olduğunu düşündüğümüz yönlerine

Detaylı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT Prof. Dr. NURAY EKŞİ Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı Başkanı MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT Kanunlar İhtilâfı Ülkelerarası Evlat Edinme Uluslararası

Detaylı

İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ ARABULUCULUK KURALLARI

İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ ARABULUCULUK KURALLARI İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ ARABULUCULUK KURALLARI İÇİNDEKİLER İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ ARABULUCULUK KURALLARI Bölüm I BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ... 3 MADDE 1... 3 Amaç... 3 MADDE 2... 3 Tanımlar... 3 MADDE 3... 3

Detaylı

T.C. D A N I Ş T A Y Yedinci Daire

T.C. D A N I Ş T A Y Yedinci Daire T.C. D A N I Ş T A Y Yedinci Daire Esas No : 2012/4237 Karar No : 2012/7610 Anahtar Kelimeler: Serbest Dolaşıma Giriş Beyannamesi, Yatırım Teşvik Belgesi, Muafiyet Özeti: Yatırım teşvik mevzuatı koşullarına

Detaylı

ADİ VE TİCARİ İŞLERDE FAİZE İLİŞKİN YENİLİKLER

ADİ VE TİCARİ İŞLERDE FAİZE İLİŞKİN YENİLİKLER ADİ VE TİCARİ İŞLERDE FAİZE İLİŞKİN YENİLİKLER Prof. Dr. Mustafa ÇEKER Çukurova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi 31.10.2013 FAİZ KAVRAMI Faiz, para alacaklısına parasından

Detaylı

Özet, yaprak test, deneme sınavı ders malzemelerine ANADOLUM ekampüs Sistemin'nden (https://ekampus.anadolu.edu.tr) ulaşabilirsiniz. 19.

Özet, yaprak test, deneme sınavı ders malzemelerine ANADOLUM ekampüs Sistemin'nden (https://ekampus.anadolu.edu.tr) ulaşabilirsiniz. 19. 2016 BAHAR ARA - A TİCARET HUKUKU A 1. 2. 3. 4. Tacirler arasında gerçekleşen aşağıdaki ihbar veya ihtarlardan hangisi Türk Ticaret Kanununun öngördüğü şekil şartına uygun değildir? Noter kanalıyla yapılan

Detaylı

KEFALET VE HESAP REHNİ ŞÖZLEŞMESİ. Kefil ve Rehin Veren (Bundan böyle Kefil ve Rehin Veren veya Kefil veya Rehin Veren olarak anılacaktır.

KEFALET VE HESAP REHNİ ŞÖZLEŞMESİ. Kefil ve Rehin Veren (Bundan böyle Kefil ve Rehin Veren veya Kefil veya Rehin Veren olarak anılacaktır. KEFALET VE HESAP REHNİ ŞÖZLEŞMESİ Kefil ve Rehin Veren :. (Bundan böyle Kefil ve Rehin Veren veya Kefil veya Rehin Veren olarak anılacaktır.) Alacaklı Müşteri Kefalet ve Rehin Miktarı : TÜRKİYE FİNANS

Detaylı

Tahran Ticaret Müşavirliği

Tahran Ticaret Müşavirliği TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ VE İRAN CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA Önsöz Bundan böyle Âkit Taraflar olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti

Detaylı

Arabuluculukta Gizliliğin Korunması

Arabuluculukta Gizliliğin Korunması Yard. Doç. Dr. Çiğdem YAZICI TIKTIK Medenî Usûl Hukuku ve İcra İflâs Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Arabuluculukta Gizliliğin Korunması İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII TEŞEKKÜR... XI İÇİNDEKİLER...XV KISALTMALAR...XXIII

Detaylı

TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNDE HAKSIZ KOŞULLARA İLİŞKİN TÜZÜK

TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNDE HAKSIZ KOŞULLARA İLİŞKİN TÜZÜK TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNDE HAKSIZ KOŞULLARA İLİŞKİN TÜZÜK (31.10.2012 - R.G. 184 - EK III - A.E. 588 Sayılı Tüzük) TÜKETİCİLERİ KORUMA YASASI (40/2003 ve 55/2010 Sayılı Yasalar) Madde 20 Altında Yapılan

Detaylı

TÜRKİYE İLE KAZAKİSTAN ARASINDA HUKUKİ KONULARDA ADLİ YARDIM SÖZLEŞMESİ. Bu amaçla, Akit Taraflar aşağıdaki hususlar üzerinde mutabık kalmışlardır.

TÜRKİYE İLE KAZAKİSTAN ARASINDA HUKUKİ KONULARDA ADLİ YARDIM SÖZLEŞMESİ. Bu amaçla, Akit Taraflar aşağıdaki hususlar üzerinde mutabık kalmışlardır. TÜRKİYE İLE KAZAKİSTAN ARASINDA HUKUKİ KONULARDA ADLİ YARDIM SÖZLEŞMESİ Türkiye Cumhuriyeti ve Kazakistan Cumhuriyeti (bundan böyle "Akit Taraflar" olarak anılacaklardır), iki ülke arasında, egemenlik

Detaylı

Editör Prof. Dr. H. Ercüment ERDEM GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ TİCARET HUKUKU ANABİLİM DALI E. ÖĞRETİM ÜYESİ HUKUK POSTASI 2017

Editör Prof. Dr. H. Ercüment ERDEM GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ TİCARET HUKUKU ANABİLİM DALI E. ÖĞRETİM ÜYESİ HUKUK POSTASI 2017 Editör Prof. Dr. H. Ercüment ERDEM GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ TİCARET HUKUKU ANABİLİM DALI E. ÖĞRETİM ÜYESİ HUKUK POSTASI 2017 ERDEM & ERDEM Ortaklık Avukatlık Bürosu Valikonağı Caddesi Başaran

Detaylı

Aşağıdaki yazılı metin Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri Derneği'nce (Ankara 2007)T.C.Adalet Bakanlığı'na bildirilen yazılı görüşlerdir:

Aşağıdaki yazılı metin Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri Derneği'nce (Ankara 2007)T.C.Adalet Bakanlığı'na bildirilen yazılı görüşlerdir: Aşağıdaki yazılı metin Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri Derneği'nce (Ankara 2007)T.C.Adalet Bakanlığı'na bildirilen yazılı görüşlerdir: 1- Arabuluculuk hukuki ihtilafların çözümüne odaklandığı için arabulucular

Detaylı

I-GAYRİMENKUL SATIŞ VE KİRALAMA SÖZLEŞMELERİ

I-GAYRİMENKUL SATIŞ VE KİRALAMA SÖZLEŞMELERİ I-GAYRİMENKUL SATIŞ VE KİRALAMA SÖZLEŞMELERİ Türkiye de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin kendi aralarında akdedecekleri konusu yurtiçindeki gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmelerinde yer alan bedel

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ MAKEDONYA CUMHURİYETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA

TÜRKİYE CUMHURİYETİ MAKEDONYA CUMHURİYETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE MAKEDONYA CUMHURİYETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA Türkiye Cumhuriyeti ve Makedonya Cumhuriyeti bundan sonra Taraflar olarak anılacaklardır.

Detaylı

TÜRKIYE CUMHURIYET! HÜKÜMET! İLE POLONYA CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVÎKİ VE KORUNMASINA tltşkln ANLAŞMA

TÜRKIYE CUMHURIYET! HÜKÜMET! İLE POLONYA CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVÎKİ VE KORUNMASINA tltşkln ANLAŞMA 186 Türkiye Cumhuriyeti ile Polonya Cumhuriyeti Hükümetleri Arasında İmzalanan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun (Resmî Gazete

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...XI KISALTMALAR LİSTESİ...XIX GİRİŞ...1

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...XI KISALTMALAR LİSTESİ...XIX GİRİŞ...1 XIII İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...XI KISALTMALAR LİSTESİ...XIX GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM AYNÎ HAK VE EŞYA KAVRAMI I. AYNÎ HAK KAVRAMI VE TÜRLERİ...9 A. Aynî Hak Kavramı...10 1. Genel Olarak...10

Detaylı

LİMİTED ŞİRKETLERDE MÜDÜR OLABİLMEK İÇİN GEREKEN ŞARTLAR

LİMİTED ŞİRKETLERDE MÜDÜR OLABİLMEK İÇİN GEREKEN ŞARTLAR LİMİTED ŞİRKETLERDE MÜDÜR OLABİLMEK İÇİN GEREKEN ŞARTLAR Mustafa YAVUZ 16 * ÖZ Ülkemizde ticaret siciline kayıtlı yaklaşık 800.000 limited şirket bulunmaktadır. Kuruluş olarak en çok tercih edilen ticaret

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ MOĞOLİSTAN HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ MOĞOLİSTAN HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ VE MOĞOLİSTAN HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA Bundan sonra "Taraflar" olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve

Detaylı

Dr. Deniz Defne KIRLI AYDEMİR. Milletlerarası Usul Hukukunda İHTİYATİ TEDBİRLER

Dr. Deniz Defne KIRLI AYDEMİR. Milletlerarası Usul Hukukunda İHTİYATİ TEDBİRLER Dr. Deniz Defne KIRLI AYDEMİR Milletlerarası Usul Hukukunda İHTİYATİ TEDBİRLER (Brüksel I Tüzüğü, UNIDROIT İlkeleri ve Türk Yargılama Hukuku Çerçevesinde) İÇİNDEKİLER SUNUŞ...VII ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER...

Detaylı

16.05.2000 Salı Sayı: 24051 (Asıl)

16.05.2000 Salı Sayı: 24051 (Asıl) 16.05.2000 Salı Sayı: 24051 (Asıl) YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ Milletlerarası Andlaşmalar Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına

Detaylı

HUKUK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARABULUCULUK DAİRE BAŞKANLIĞI

HUKUK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARABULUCULUK DAİRE BAŞKANLIĞI HUKUK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARABULUCULUK DAİRE BAŞKANLIĞI ARABULUCULUK GENEL GÖRÜNÜMÜ 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 22.06.2012 tarihli ve 28331 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.

Detaylı

TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNDEKİ HAKSIZŞARTLAR HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNDEKİ HAKSIZŞARTLAR HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar 17 Haziran 2014 SALI Resmî Gazete Sayı : 29033 YÖNETMELİK Gümrük ve Ticaret Bakanlığından: TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNDEKİ HAKSIZŞARTLAR HAKKINDA YÖNETMELİK Amaç BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Detaylı

Sermaye Şirketleri Özelinde ŞİRKETLER HUKUKU UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜNDE TAHKİM

Sermaye Şirketleri Özelinde ŞİRKETLER HUKUKU UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜNDE TAHKİM Doç. Dr. Tolga AYOĞLU Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Sermaye Şirketleri Özelinde ŞİRKETLER HUKUKU UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜNDE TAHKİM İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII

Detaylı

İÇİNDEKİLER GİRİŞ:... 1

İÇİNDEKİLER GİRİŞ:... 1 İÇİNDEKİLER GİRİŞ:... 1 Birinci Ayrım: MİLLETLERARASI ÖRGÜT TEORİSİ... 3 I. Milletlerarası Örgütlerin Doğuş Nedenleri... 3 II. Uluslararası İlişkiler ve Milletlerarası Örgütler... 5 III. Milletlerarası

Detaylı

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü Sayı : 62030549-125[2-2015/339]-56816 12.05.2016 Konu : Vakıf üyelerine ait birikimlerin

Detaylı

Ön İnceleme Çalışması Gizlilik Sözleşmesi

Ön İnceleme Çalışması Gizlilik Sözleşmesi EK 14 Ön İnceleme Çalışması Gizlilik Sözleşmesi 1) Taraflar İşbu Sözleşme, merkezi..., Türkiye adresinde bulunan. (bundan sonra Şirket olarak anılacaktır) ile merkezi., Türkiye adresinde bulunan Turquality

Detaylı

İlgili Kanun / Madde 5434 S.ESK/ S. SGK/101

İlgili Kanun / Madde 5434 S.ESK/ S. SGK/101 T.C YARGITAY 10. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2012/15329 Karar No. 2013/8585 Tarihi: 29.04.2013 İlgili Kanun / Madde 5434 S.ESK/1 5510 S. SGK/101 5510 SAYILI YASANIN YÜRÜLÜĞÜNDEN ÖNCE MEMUR VE İŞTİRAKÇİ OLANLARIN

Detaylı

YABANCI YATIRIMLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN İKİLİ ULUSLARARASI ANLAŞMALAR

YABANCI YATIRIMLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN İKİLİ ULUSLARARASI ANLAŞMALAR YABANCI YATIRIMLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN İKİLİ ULUSLARARASI ANLAŞMALAR Bu yazı Akın Hukuk Ofisinin kurucu ortağı Av. Ümit Akın tarafından 22 Şubat 2014 tarihinde, Yurtdışında Yaşam: Oturum Koşulları ve

Detaylı

PAZARLIK USULÜNDE DAVET EDİLMEYEN FİRMALAR İHALEYE KATILABİLİR Mİ? DANIŞTAY KARARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME

PAZARLIK USULÜNDE DAVET EDİLMEYEN FİRMALAR İHALEYE KATILABİLİR Mİ? DANIŞTAY KARARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME BİLGİ NOTU SERİSİ PAZARLIK USULÜNDE DAVET EDİLMEYEN FİRMALAR İHALEYE KATILABİLİR Mİ? DANIŞTAY KARARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME ÖZET: Bu bilgi notunda, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu nun 21 inci maddesinin

Detaylı

YENİ METİN Yönetim Kurulu Madde 8:

YENİ METİN Yönetim Kurulu Madde 8: ESKİ METİN Yönetim Kurulu Madde 8: Şirketin işleri ve idaresi Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca Genel Kurul tarafından Hissedarlar arasından seçilecek 7 üyeden oluşan bir Yönetim Kurulu tarafından

Detaylı

4.900,00 TL 5.500,00 TL

4.900,00 TL 5.500,00 TL 01.01.2017-31.12.2017 DÖNEMİ AVUKAT-VEKİLEDEN ARASINDAKİ EN AZ ÜCRET ÇİZELGESİ A- SULH HUKUK MAHKEMELERİNDE GÖRÜLEN DAVALAR 1 Kat Mülkiyeti Yasasından Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 4.900,00 2 Mirasçılık belgesinin

Detaylı

İÇİNDEKİLER GİRİŞ 1 I. KONU 1 II. KONUNUN ÖNEMİ 1 III. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 5 IV. SUNUŞ PLÂNI 5

İÇİNDEKİLER GİRİŞ 1 I. KONU 1 II. KONUNUN ÖNEMİ 1 III. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 5 IV. SUNUŞ PLÂNI 5 İÇİNDEKİLER KISALTMALAR XXIII GİRİŞ 1 I. KONU 1 II. KONUNUN ÖNEMİ 1 III. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 5 IV. SUNUŞ PLÂNI 5 BİRİNCİ BÖLÜM TARİHTE VE GÜNÜMÜZDE YABANCI SERMAYE 61. Yabancı Sermaye Hareketlerinin

Detaylı

MİLLETLERARASI TAHKİM KANUNU NUN UYGULAMA ALANI

MİLLETLERARASI TAHKİM KANUNU NUN UYGULAMA ALANI MİLLETLERARASI TAHKİM KANUNU NUN UYGULAMA ALANI BENNAR BALKAYA Uzman bilgisi, destek ve katkısı için Sayın Doç. Dr. Günseli Öztekin Gelgel, Sayın Doç. Dr. Yücel Sayman, Sayın Doç. Dr. Şükran Şıpka ve Sayın

Detaylı

DÖNEMİ AVUKAT-VEKİLEDEN ARASINDAKİ EN AZ ÜCRET ÇİZELGESİ 4.700,00 TL

DÖNEMİ AVUKAT-VEKİLEDEN ARASINDAKİ EN AZ ÜCRET ÇİZELGESİ 4.700,00 TL 01.01.201-31.12.201 DÖNEMİ AVUKAT-VEKİLEDEN ARASINDAKİ EN AZ ÜCRET ÇİZELGESİ A- SULH HUKUK MAHKEMELERİNDE GÖRÜLEN DAVALAR 1 Kat Mülkiyeti Yasasından Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 2 Mirasçılık belgesinin alınması

Detaylı

151 NOLU SÖZLEŞME KAMU HİZMETİNDE ÖRGÜTLENME HAKKININ KORUNMASI VE İSTİHDAM KOŞULLARININ BELİRLENMESİ YÖNTEMLERİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME

151 NOLU SÖZLEŞME KAMU HİZMETİNDE ÖRGÜTLENME HAKKININ KORUNMASI VE İSTİHDAM KOŞULLARININ BELİRLENMESİ YÖNTEMLERİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME 151 NOLU SÖZLEŞME KAMU HİZMETİNDE ÖRGÜTLENME HAKKININ KORUNMASI VE İSTİHDAM KOŞULLARININ BELİRLENMESİ YÖNTEMLERİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME ILO Kabul Tarihi: 7 Haziran 1978 Kanun Tarih ve Sayısı: 25 Kasım 1992

Detaylı

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/18-21

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/18-21 T.C YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2015/35581 Karar No. 2016/298 Tarihi: 12.01.2016 Yargıtay Kararları Çalışma ve Toplum, 2016/4 İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/18-21 VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE İŞ SÖZLEŞ-

Detaylı

KUR FARKLARININ KDV SİNDE SON DURUM 14 AĞUSTOS 2018

KUR FARKLARININ KDV SİNDE SON DURUM 14 AĞUSTOS 2018 KUR FARKLARININ KDV SİNDE SON DURUM 14 AĞUSTOS 2018 KAPSAM İşbu çalışma, Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu nun E:2017/548, K:2017/606 sayılı kararı ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu kapsamında

Detaylı

4686 SAYILI MİLLETLERARASI TAHKİM KANUNU NA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI

4686 SAYILI MİLLETLERARASI TAHKİM KANUNU NA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI Prof. Dr. Nuray EKŞİ Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı Başkanı 4686 SAYILI MİLLETLERARASI TAHKİM KANUNU NA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...v İÇİNDEKİLER...vii

Detaylı

CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ, KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMESİ, YÖNETMELİK ve KARARI

CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ, KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMESİ, YÖNETMELİK ve KARARI CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ, KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMESİ, YÖNETMELİK ve KARARI (Kavramlara Dair Bir Bilgilendirme) Akın Gencer ŞENTÜRK, Avukat İzmir, 16.11.2018 Anayasamız, Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı

Detaylı

Türk-Alman Üniversitesi. Hukuk Fakültesi. Ders Bilgi Formu

Türk-Alman Üniversitesi. Hukuk Fakültesi. Ders Bilgi Formu Türk-Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ders Bilgi Formu Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Yarıyılı Medeni Usul Hukuku I HUK 305 5 ECTS Ders Uygulama Laboratuar Kredisi (saat/hafta) (saat/hafta) (saat/hafta)

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin Arabuluculuk Kanunu Tasarısı Hakkındaki Görüşü - Arabulucu.com

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin Arabuluculuk Kanunu Tasarısı Hakkındaki Görüşü - Arabulucu.com Adalet Bakanlığı ve İngiltere Büyükelçiliği tarafından yürütülen, "Türkiye'de Arabuluculuk Sisteminin Geliştirilmesi" projesi kapsamında 5-6 Kasım 2009 tarihlerinde Ankara Hilton Otelinde düzenenen, Hukuki

Detaylı

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNE YAPILMIŞ BAZI BAŞVURULARIN TAZMİNAT ÖDENMEK SURETİYLE ÇÖZÜMÜNE DAİR KANUN YAYIMLANDI

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNE YAPILMIŞ BAZI BAŞVURULARIN TAZMİNAT ÖDENMEK SURETİYLE ÇÖZÜMÜNE DAİR KANUN YAYIMLANDI Sirküler Rapor 21.01.2013/33-1 AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNE YAPILMIŞ BAZI BAŞVURULARIN TAZMİNAT ÖDENMEK SURETİYLE ÇÖZÜMÜNE DAİR KANUN YAYIMLANDI ÖZET : 23 Eylül 2012 tarihi itibarıyla Avrupa İnsan

Detaylı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT Prof. Dr. NURAY EKŞİ İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı Başkanı MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TEMEL MEVZUAT Kanunlar İhtilâfı Ülkelerarası Evlat Edinme

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE LİBYA ARAP HALK SOSYALİST BÜYÜK CEMAHİRİYESİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASI ANLAŞMASI

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE LİBYA ARAP HALK SOSYALİST BÜYÜK CEMAHİRİYESİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASI ANLAŞMASI TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE LİBYA ARAP HALK SOSYALİST BÜYÜK CEMAHİRİYESİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASI ANLAŞMASI Türkiye Cumhuriyeti ve Libya Arap Halk Sosyalist Büyük Cemahiriyesi,

Detaylı

MİLLETLERARASI TAHKİMDE DAVA AÇMA YASAKLARI

MİLLETLERARASI TAHKİMDE DAVA AÇMA YASAKLARI Dr. Öğretim Üyesi İlyas GÖLCÜKLÜ Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi MİLLETLERARASI TAHKİMDE DAVA AÇMA YASAKLARI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...

Detaylı

İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ ACİL DURUM HAKEMİ KURALLARI (EK-1)

İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ ACİL DURUM HAKEMİ KURALLARI (EK-1) İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ ACİL DURUM HAKEMİ KURALLARI (EK-1) MADDE 1 Uygulama Alanı 1. Bu Ek teki Kurallar, tarafların Acil Durum Hakemi Kuralları nın uygulanmaması hakkında yazılı olarak anlaşmış oldukları

Detaylı

İçindekiler Önsöz 5 Kısaltmalar 19 Giriş 21 Birinci Bölüm İDARÎ YARGININ GELİŞİMİ VE TÜRK YARGI TEŞKİLATININ GENEL GÖRÜNÜMÜ I. YARGISAL DENETİMİNDE

İçindekiler Önsöz 5 Kısaltmalar 19 Giriş 21 Birinci Bölüm İDARÎ YARGININ GELİŞİMİ VE TÜRK YARGI TEŞKİLATININ GENEL GÖRÜNÜMÜ I. YARGISAL DENETİMİNDE İçindekiler Önsöz 5 Kısaltmalar 19 Giriş 21 Birinci Bölüm İDARÎ YARGININ GELİŞİMİ VE TÜRK YARGI TEŞKİLATININ GENEL GÖRÜNÜMÜ I. YARGISAL DENETİMİNDE SİSTEMLER VE İDARİ YARGININ GELİŞİMİ 23 A. İdarenin Yargısal

Detaylı

İZMİR BAROSU 01.01.2011-31.12.2011 TAVSİYE NİTELİĞİNDE AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ

İZMİR BAROSU 01.01.2011-31.12.2011 TAVSİYE NİTELİĞİNDE AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ İZMİR BAROSU 01.01.2011-31.12.2011 TAVSİYE NİTELİĞİNDE AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ 01.01.2011-31.12.2011 DÖNEMİ AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ Avukatlık ücreti peşin ödenir. Tarifede belirlenen ücretler

Detaylı

İlgili Kanun / Madde 6100 S. HMK/115,120

İlgili Kanun / Madde 6100 S. HMK/115,120 410 T.C YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2012/21152 Karar No. 2012/20477 Tarihi: 12.06.2012 Yargıtay Kararları Çalışma ve Toplum, 2013/1 İlgili Kanun / Madde 6100 S. HMK/115,120 DAVA ŞARTI GİDER AVANSININ

Detaylı

GÜLŞAH VARDAR HAMAMCIOĞLU Okan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi TÜRK MEDENİ KANUNU NA GÖRE YERLEŞİM YERİ

GÜLŞAH VARDAR HAMAMCIOĞLU Okan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi TÜRK MEDENİ KANUNU NA GÖRE YERLEŞİM YERİ GÜLŞAH VARDAR HAMAMCIOĞLU Okan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi TÜRK MEDENİ KANUNU NA GÖRE YERLEŞİM YERİ İÇİNDEKİLER SUNUŞ... vii ÖNSÖZ...ix İÇİNDEKİLER... xiii KISALTMALAR...xxi GİRİŞ...1

Detaylı