YÖNETİCİ ÖZETİ Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

Transkript

1

2

3

4

5 YÖNETİCİ ÖZETİ Dijital ağlar aracılığıyla etkileşimin küresel ölçeğe taşındığı günümüzde bilgiyi üretebilme, ekonomik ve toplumsal faydaya dönüştürebilme yeteneği ülkelerin 21. yüzyıldaki konumunu belirleyecektir. Sayısı ve niteliği sürekli artan teknolojik yenilikler insanlığın toplumsal, ekonomik ve kültürel ilişkilerine giderek hızlanan bir dinamizm getirmiştir. Günümüzde ürünler ve hizmetler; her zaman, her yerde ve alternatif yollarla kişi ve grupların ihtiyacına göre özelleştirilerek sunulabilmektedir. Ülkeler, içinde bulunduğumuz bu dönüşümü anlamak, değişen koşullara hazırlıklı olmak ve dinamik sürece yön verebilmek için büyük çabalar ortaya koymaktadır. Bu dönüşüme uyum sağlayabilen ülkeler ile geç kalan ülkeler arasındaki refah uçurumu da kaçınılmaz olarak artmaktadır. Küresel rekabet ve ülkelerin sürdürülebilir kalkınma hedefleri, ülkeyi oluşturan tüm paydaşların işbirliği içerisinde daha etkin çalışmalarını gerektirmektedir. Paydaşların işbirliği içerisinde çalışmaları; bireylerin, işletmelerin, sivil toplum kuruluşlarının, yerel yönetimlerin, devletlerin ve hatta uluslararası kuruluşların aralarındaki ilişkilerin yeniden yapılanmasını gerekli kılmaktadır. Bireylerin ve organizasyonların dijital ortama uyumu, devletlerin hızla değişen çevreye uyumu ve bu sürece sağladığı katkı kapasitesiyle hızlanabilecektir. Toplumsal beklentiler artarken kamu harcamalarının etkinleştirilmeye çalışıldığı günümüzde, ülkeler yarının bilgi ve inovasyon toplumuna hazır olmak için her zamankinden daha yetkin ve çevik olmak durumundadırlar. Türkiye nin e-devlet politikaları zaman içerisinde, küresel ölçekli dijital dönüşüm ve kamu yönetimi reform çalışmaları doğrultusunda önemli değişikliklere uğramıştır. Geçmiş dönem e-devlet politikalarının gündeminde, kamu kurum / kuruluşların kurumsal süreçlerinin elektronik ortama taşınması ve organizasyon yapılarının güncellenmesi yer almıştır. Günümüz koşulları, vatandaş odaklı e-dönüşüm, sosyal ağlar, yönetişim ve şeffaflık ile hesap verebilirlik kavramlarını öne çıkartarak, e-devlet alanındaki planlama, karar verme ve uygulama süreçlerinde rol oynayan tüm paydaşlar ile devlet arasındaki ilişkilerin yeniden tanımlanmasını gerektirmektedir. Son yıllarda Türkiye de kamu sektöründe karar alma ve uygulama süreçlerinde devletin diğer aktörler ile olan ilişkilerinde daha katılımcı, şeffaf ve bütüncül bir yaklaşımın izlenmesi için önemli adımlar atılmaktadır Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı da bu doğrultuda hazırlanmış olup, bu belge ile somutlaşan e-devlet politikasının şekillendirilmesinde ve uygulanmasında bütüncül ve sürdürülebilir bir e- Devlet ekosistemi stratejik bakış açısı benimsenmiştir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı; Türkiye nin 2023 vizyonu, Onuncu Kalkınma Planı ve Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı (BTS) çerçevesinde, kurum / kuruluşların stratejik planları, diğer ulusal strateji belgeleri ( Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Programı Eylem Planı, Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı, Türkiye Ulaşım ve İletişim Stratejisi Hedef 2023 vb.) ve e-devlet ekosistemindeki tüm paydaşların ihtiyaçları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Avrupa Birliği (AB) Dijital Gündem 2020 Strateji Belgesi ve edevlet Eylem Planı, Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDGs) perspektifi ile Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Dijital Devlet Stratejileri Hakkında Konsey Tavsiyeleri gibi uluslararası belgeler Eylem Planı nın hazırlanmasında önemli referanslar olmuştur Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı; merkezi yönetim birimleri, yerel yönetimler, vatandaşlar, özel sektör, meslek kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerin analiz çalışmalarına dahil olduğu ortak akıl ve bilimsel bakış açısı ile şekillenen, Türkiye nin ilk kapsamlı ve bütüncül ulusal e-devlet stratejisi ve eylem planıdır. 18 ay süren çalışmalar kapsamında; üst politika belgeleri ve ilgili mevzuat incelenmiş, tüm paydaşları kapsayan çalıştaylar ve odak grup toplantıları düzenlenmiş, merkezi yönetim ve yerel yönetimler ile özel Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

6 sektör ve vatandaşlara geniş katılımlı memnuniyet ve algı anketleri uygulanarak analiz edilmiştir. Ulusal e- Devlet politikası belirlenirken Türkiye nin kendine özgü koşulları doğrultusunda; e-devlet olgunluk modellerinde ele alınan gereksinimler, uluslararası gelişmeler, teknolojik yenilikler ve eğilimler dikkate alınmıştır. Dikkate alınan hususlar arasında, açık veri paylaşımı, şeffaflık ve hesap verilebilirliğin artırılması, siber güvenlik, kamuda inovasyon, kamu hizmetlerinin öncelikle e-devlet hizmeti olarak geliştirilmesi ve sunulması (digital by default), e-devlet hizmetlerinin tek işlem veya başvuru ile tamamlanabilmesini sağlayacak şekilde geliştirilmesi prensibi (once only principle) ve hizmetlerin paydaşların katılımıyla geliştirilmesi gibi eğilimler yer almaktadır Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı, Türkiye nin dijital dönüşümüne yön verecek ve sosyal, ekonomik, çevreci gelişimine ivme kazandıracaktır. Yeni dönemde e-devlet, odağında ETKİN e-devlet ekosistemi olacak şekilde daha Entegre, Teknolojik, Katılımcı, İnovatif / Yenilikçi ve Nitelikli olacak, bilgi toplumuna geçişin ve sürdürülebilir kalkınmanın itici gücü olarak daha yetkin ve çevik bir pozisyon alacaktır. Yürürlüğe konulacak e-devlet politikasıyla, Türkiye nin 2023 ulusal hedefleri doğrultusunda gerekli kabiliyetlerinin oluşturulması ve ülke refahı için kaldıraç etkisinin sağlanması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı nın vizyonu ETKİN e-devlet ile toplumun yaşam kalitesini artırmak olarak tanımlanmıştır Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı nın vizyonu doğrultusunda 4 stratejik amaç, 13 hedef ve 44 eylem belirlenmiştir. Aşağıda yer alan makro seviye göstergeler Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı nın başarı kriterleri olarak tanımlanmıştır. Eylem planının tamamlanması ile belirlenen makro seviye göstergelerde yükselme hedeflenmektedir. e-devlet hizmet sunum etkinliği e-devlet hizmetlerinin kullanımı e-devlet hizmetlerinden memnuniyet e-devlet ile sağlanan kamu yararı algısı Türkiye nin uluslararası e-devlet endekslerindeki konumu Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı yla ortaya konulan vizyona ulaşılması, e-devlet ekosistemi paydaşlarının aktif katılımı ve desteğiyle mümkün olacaktır. Eylem planının uygulanması sürecinde sistematik olarak izleme ve değerlendirme faaliyetleri yürütülecektir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı nın değişen koşullara uyumunu sağlayacak bir değişim yönetimi modeli hayata geçirilecektir. Hayata geçirilecek değişim yönetimi modeli ile eylem planının dinamik yapıya sahip olması sağlanacaktır Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

7 Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

8 Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

9 i İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ Dokümana Genel Bakış Türkiye de e-devlet Çalışmaları e-devlet için Genel Görünüm Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı Hakkında VİZYON ve STRATEJİ Stratejik Bakış e-devlet Vizyonu ve Stratejisi e-devlet Vizyonunun Stratejik Amaç ve Hedeflerle İlişkisi STRATEJİK AMAÇLAR Stratejik Amaç 1: e-devlet Ekosisteminin Etkinliğinin ve Sürdürülebilirliğinin Sağlanması Hedef 1.1: e-devlet Çalışmalarında Koordinasyon Etkinliği Artırılacaktır Hedef 1.2: Kurumsal e-dönüşüm Kapasitesi Geliştirilecektir Hedef 1.3: İnovatif Yaklaşımlar Takip Edilerek e-devlet Ekosistemine Uyumlandırılacaktır Stratejik Amaç 2: Altyapı ve İdari Hizmetlere Yönelik Ortak Sistemlerin Hayata Geçirilmesi Hedef 2.1: Ortak BT Altyapıları Geliştirilecektir Hedef 2.2: e-devlet Hizmetlerine Yönelik Ortak Çözümler Geliştirilerek Yaygınlaştırılacaktır Hedef 2.3: İdari Hizmetlere Yönelik Bilişim Sistemlerinde Bütünlük ve Süreklilik Sağlanacaktır Stratejik Amaç 3: Kamu Hizmetlerinde e-dönüşümün Sağlanması Hedef 3.1: Kurumsal Bilginin Öncelikli ve Etkin Olarak Elektronik Ortamdan Sunulması Sağlanacaktır...38 Hedef 3.2: Bilişim Sistemlerinde Sektörel Entegrasyonlar Güçlendirilecektir Hedef 3.3: e-devlet Hizmetlerinin Olgunluk Düzeyi Artırılacaktır Hedef 3.4: Hizmet Sunum Kanalları İyileştirilecek ve Çeşitliliği Artırılacaktır Stratejik Amaç 4: Kullanım, Katılım ve Şeffaflığın Artırılması Hedef 4.1: e-devlet Hizmetlerinin Kullanımı Artırılacaktır Hedef 4.2: Açık Verinin Kullanım Alanları Yaygınlaştırılacaktır Hedef 4.3: e-katılım Mekanizmaları Güçlendirilecektir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

10 ii ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1. Türkiye de e-devlet Politikalarının Çerçevesini Belirleyen Plan ve Belgeler... 2 Şekil 2. e-devlet Ekosistemi Şekil Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

11 TABLOLAR LİSTESİ iii Tablo Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı Performans Göstergeleri Tablo 2. Dünya Örneklerinde e-devlet Organizasyonu İçin Benimsenen Temel Prensipler ve Ortak Noktalar Tablo 3. Hedef 1.1 ile İlişkili Eylemler Tablo 4. Hedef 1.2 ile İlişkili Eylemler Tablo 5. Hedef 1.3 ile İlişkili Eylemler Tablo 6. Hedef 2.1 ile İlişkili Eylemler Tablo 7. Hedef 2.2 ile İlişkili Eylemler Tablo 8. Hedef 2.3 ile İlişkili Eylemler Tablo 9. Hedef 3.1 ile İlişkili Eylemler Tablo 10. Hedef 3.2 ile İlişkili Eylemler Tablo 11. Hedef 3.3 ile İlişkili Eylemler Tablo 12. Hedef 3.4 ile İlişkili Eylemler Tablo 13. Hedef 4.1 ile İlişkili Eylemler Tablo 14. Hedef 4.2 ile İlişkili Eylemler Tablo 15. Hedef 4.3 ile İlişkili Eylemler Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

12 iv KISALTMALAR Kısaltma Açıklama AB AKKY BİMER BİT BM BT BTS BTYK CİMER DPT ESB ETKİN GZFT-PEST ITU KHK KOBİ NRI OECD SDGs TBMM TCKK TUENA TÜİK UDHB WEF Avrupa Birliği Açık Kaynak Kodlu Yazılım Başbakanlık İletişim Merkezi Bilgi ve İletişim Teknolojileri Birleşmiş Milletler Bilişim Teknolojileri Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi Devlet Planlama Teşkilatı Kurumsal Servis Yolu (Enterprise Service Bus) Entegre, Teknolojik, Katılımcı, İnovatif / Yenilikçi ve Nitelikli Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Fırsatlar, Tehditler Analizi - Politik, Ekonomik, Sosyal ve Teknolojik Alan Analizi Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (International Telecommunication Union) Kanun Hükmünde Kararname Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Ağ Toplumu Hazır Olma Endeksi (Networked Readiness Index) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (Organization for Economic Cooperation and Development) Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (Sustainable Development Goals) Türkiye Büyük Millet Meclisi Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı Türkiye Ulusal Enformasyon Altyapısı Ana Planı Türkiye İstatistik Kurumu Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Dünya Ekonomik Forumu (World Economic Forum) Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

13 1 GİRİŞ 1. GİRİŞ Ağ temelli bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle toplumun ihtiyaçları değişmekte ve yeni ihtiyaçları ortaya çıkmaktadır. e-devlet politikaları toplumun değişen ve yeni ortaya çıkan ihtiyaçlarına hızlı ve etkin bir şekilde cevap verilebilmesine destek olmaktadır. Kamu hizmetlerinin bütüncül olarak iyileştirilmesi ve devletin etkinliğinin artırılmasına yönelik ihtiyaçlar da e-devlet politikalarıyla karşılanabilmektedir. e-devlet politikaları oluşturulurken ve uygulanırken; teknolojik ve yasal altyapılar, insan kaynağı, eğitim, finansman modelleri, bilgi güvenliği, kişisel verilerin mahremiyeti ve toplumsal talepler gibi bir çok faktör bir bütün olarak ele alınmaktadır. Gelişen teknolojiler, toplumsal talepler ve eğilimler doğrultusunda, e-devlet kavramının ve uygulamalarının kapsamı sürekli olarak genişlemekte ve e-devlet çalışmalarından beklenti giderek artmaktadır. Günümüzde e-devlet ile tüm kamu hizmet alanlarında bilgi ve iletişim teknolojileri en üst düzeyde kullanılarak daha hızlı, erişilebilir, yenilikçi, düşük maliyetli, kullanıcı odaklı ve etkin kamu hizmetlerinin üretilmesi ve sunulması hedeflenmektedir. e-devlet sayesinde ülkelerin kaynak yönetimi etkinleştirilmekte, tasarruf edilen kaynaklar diğer acil ve önemli kullanım alanlarına yöneltilebilmekte, dezavantajlı bireylerin topluma ve iş hayatına dahil olma imkanları artmakta, ülkenin ekonomik büyümesine hız katılmaktadır. Ayrıca katılımcılığı artırmak iradesi ile şekillenen e-devlet uygulamaları ile yönetim süreçlerine tüm paydaşların daha fazla dahil olması sağlanabilmekte, daha etkin, şeffaf, ekonomik ve verimli bir kamu yönetimi sistemi olanaklı kılınarak kamu yararı daha üst seviyelere çıkarılabilmektedir. Etkin e-devlet politikaları, kamu sektöründe veriye dayalı karar alma mekanizmalarını güçlendirme olanağı sağlamakta, zaman ve mekan kısıtlılıklarına çözüm bulan yeni kamu hizmeti üretim / sunum modelleri geliştirmeye imkan sağlamakta ve bilgi toplumuna dönüşümü hızlandırmaktadır Dokümana Genel Bakış Birinci bölümde; Türkiye de yürütülen e-devlet çalışmaları, Türkiye nin e-devlet alanındaki genel görünümü ve Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı hakkında özet bilgi sunulmaktadır. İkinci bölümde, Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı ile şekillenecek e-devlet vizyonu ve stratejisi tanımlanmaktadır. Üçüncü bölümde de eylem planının stratejik amaçları ve hedefleri açıklanmaktadır. Stratejik amaçlar ve hedefler doğrultusunda belirlenen eylemler, gerçekleştirme planı ve eylem planı süresince yürütülecek izleme, değerlendirme ve değişim yönetimi faaliyetleri bu dokümanın eki olarak hazırlanan Eylem Planı dokümanında detaylandırılmaktadır Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

14 Türkiye de e-devlet Çalışmaları Türkiye de e-devlet politikalarının ve çalışmalarının çerçevesini Şekil 1 de yer alan plan ve belgeler belirlemiştir. Şekil 1. Türkiye de e-devlet Politikalarının Çerçevesini Belirleyen Plan ve Belgeler 1993 yılında Dünya Bankası işbirliği ile kamu sektöründe bilişim teknolojilerinin daha etkin kullanımını da kapsayan Bilişim ve Ekonomik Modernizasyon Raporu 1 hazırlanmıştır. Hazırlanan bu raporda bir eylem planına yer verilmiştir yılında Başbakanlığın görevlendirmesi ile (Mülga) Ulaştırma Bakanlığı tarafından Türkiye Ulusal Enformasyon Altyapısı Ana Planı nın hazırlanması için çalışmalar başlatılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda Türkiye Ulusal Enformasyon Altyapısı Ana Planı Sonuç Raporu yılında yayımlanmıştır yılında 1998/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi 3 ile kamu bilgisayar ağının hayata geçirilmesi için KamuNet Teknik Kurulu oluşturulmuştur. Bu kurul tarafından 2002 yılında eavrupa+ ve e-türkiye çalışmaları doğrultusunda e-devlet e Geçiş Eylem Planı hazırlanmıştır yılında eavrupa+ Eylem Planının Türkiye ye uyarlanarak uygulanmasına yönelik olarak e-türkiye Girişimi başlatılmıştır. Bu kapsamda 2002 yılında e-türkiye Girişimi Eylem Planı taslağı 4 yayımlanmıştır. 1 Dünya Bankası Bilişim ve Ekonomik Modernizasyon Raporu: 2 Türkiye Ulusal Enformasyon Altyapısı Ana Planı Sonuç Raporu : /13 sayılı ve Kamu-Net Üst Kurulu konulu Başbakanlık Genelgesi: pdf 4 e-türkiye Girişimi Eylem Planı: Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

15 2003 yılına kadar hazırlanan planlar uygulamaya alınamamış, kısmi olarak uygulanabilmiş veya beklenen katkıyı sağlamamıştır yılında 2003/12 sayılı Başbakanlık Genelgesi 5 ile o güne kadar farklı kurum / kuruluşlar tarafından yürütülen bilgi ve iletişim teknolojileri ile ilgili çalışmaların (Mülga) Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) sorumluluğunda e-dönüşüm Türkiye Projesi adı altında birleştirilmesi kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda öncelikle e-dönüşüm Türkiye Projesi Kısa Dönem Eylem Planı ( ) 6 hazırlanmış ve hayata geçirilmiştir yılında e-dönüşüm Türkiye Projesi Kısa Dönem Eylem Planı ( ) sonrasında hayata geçirilmek üzere bir yıllık e-dönüşüm Türkiye Projesi (2005) Eylem Planı 7 hazırlanmış ve yürürlüğe alınmıştır yılında e-dönüşüm Türkiye Projesi kapsamında bilgi toplumuna yönelik Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı 8 hazırlanmış ve uygulamaya konulmuştur. Bu eylem planında Vatandaş Odaklı Hizmet Dönüşümü ve Kamu Yönetiminde Modernizasyon eksenleri altında e-devlet uygulamalarına yönelik eylemlere yer verilmiştir Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı Nihai Değerlendirme Raporu na 9 göre 2012 Haziran ayı itibari ile Vatandaş Odaklı Hizmet Dönüşümü eksenindeki eylemlerde başarı oranı %65,6, Kamu Yönetiminde Modernizasyon eksenindeki eylemlerde başarı oranı ise %50 olarak gerçekleşmiştir yılında yürürlüğe giren 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararname 10 (KHK) ile e-devlet politikalarına yönelik görev ve sorumluluk Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı na (UDHB) verilmiştir. Bakanlık bünyesinde Haberleşme Genel Müdürlüğü çatısı altında e-devlet çalışmalarının yapılması için e-devlet Hizmetleri Dairesi Başkanlığı kurulmuştur. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı nın e-devlet kapsamındaki görevi 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile aşağıdaki şekilde tanımlanmaktadır: Bilgi toplumu politika, hedef ve stratejileri çerçevesinde; ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlayarak e-devlet hizmetlerinin kapsamı ve yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek, bu hizmetlere ilişkin eylem planları yapmak, koordinasyon ve izleme faaliyetlerini yürütmek, gerekli düzenlemeleri yapmak ve bu kapsamda ilgili faaliyetleri koordine etmek yılında kamu politikalarına en üst seviyede yön veren Onuncu Kalkınma Planı ( ) 11 yayımlanmıştır. Bu belgede hedeflenen e-devlet yapısı aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır: Etkin, katılımcı, şeffaf ve hesap verebilir kamu yönetimine katkı sağlamak üzere; dezavantajlı kesimler de dahil kullanıcı ihtiyaçlarına göre tasarlanmış hizmetlerin, kişisel bilgi mahremiyeti ve bilgi güvenliği sağlanarak, çeşitli platformlardan, kullanıcı odaklı, birlikte işler, bütünleşik ve güvenilir şekilde sunulacağı bir e-devlet yapısının oluşturulması temel amaçtır /12 sayılı ve e-dönüşüm Türkiye Projesi konulu Başbakanlık Genelgesi 6 e-dönüşüm Türkiye Projesi Kısa Dönem Eylem Planı ( ), 2003/48 sayılı Başbakanlık Genelgesi: 7 e-dönüşüm Türkiye Projesi (2005) Eylem Planı: Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı: Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı Nihai Değerlendirme Raporu: BTS_VE_EYLEM_PLANI_NIHAI_DEGERLENDIRME_RAPORU.pdf sayılı Ulaştırma, Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname: 11 Onuncu Kalkınma Planı ( ): Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

16 yılında ikinci bilgi toplumu stratejisi ve eylem planı için hazırlık çalışmaları tamamlanmış ve Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı 12 (BTS) olarak uygulamaya alınmıştır BTS nin odağı büyüme ve istihdamı artırma olarak belirlenmiş ve e-devlet çalışmalarına yön verecek Kamu Hizmetlerinde Kullanıcı Odaklılık ve Etkinlik adında bir eksen tanımlanmıştır. Bu eksen için belirlenen temel amaç şu şekilde ifade edilmiştir: e-devlet hizmetlerinin sunumunda tasarımdan uygulama aşamasına kadar hizmetlerde etkinliğin sağlanması ve kullanıcı odaklılık ilkesinin benimsenmesi temel amaçtır. Bu çerçevede; öncelikle vatandaş ve girişimlerin ihtiyaç ve beklentileri analiz edilecek, kamu iş süreçleri bu anlayış çerçevesinde basitleştirilecek, hizmetler kullanıcıya en yüksek faydanın sağlanacağı şekilde tasarlanacaktır. Benzer şekilde, e-devlet hizmetlerinin; kamu yönetiminde şeffaflığın, güvenilirliğin, hesap verebilirliğin ve katılımcılığın artırılması için bir araç olması sağlanacaktır. e-devlet politikalarının çerçevesini belirleyen strateji planlarına ek olarak, Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Programı Eylem Planı 13, Türkiye Ulaşım ve İletişim Stratejisi Hedef , Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi 15, Kritik Altyapıların Korunması Yol Haritası Belgesi 16, Türkiye Afet Müdahale Planı 17, Türkiye Yazılım Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı Taslağı 18, Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı Taslağı gibi diğer sektörel / tematik strateji belgelerinde, kamu kurum ve kuruluşlarının stratejik planlarında, hükümet programlarında, siyasi partilerin hazırladıkları belgelerde, sivil toplum kuruluşlarının ve uluslararası kuruluşların raporlarında e-devlet ile ilgili çeşitli hedeflere, projelere ve eylemlere yer verildiği görülmektedir. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, bilgi toplumu politikası çerçevesinde Türkiye'nin e-devlet politikasının bütüncül bir bakış açısı ile şekillendirilmesi için Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı nı hazırlamıştır Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı: 13 Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Programı Eylem Planı: 14 Türkiye Ulaşım ve İletişim Stratejisi Hedef 2023: Stratejisi.pdf Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi: Plani.pdf Kritik Altyapıların Korunması Yol Haritası Belgesi: 17 Türkiye Afet Müdahale Planı: Türkiye Yazılım Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı Taslağı: Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

17 1.3. e-devlet için Genel Görünüm Türkiye deki e-devlet çalışmaları, başlangıçta bütüncül bakış açısı yerine kurumsal düzeydeki yaklaşımlarla gerçekleştirilmiştir. Hayata geçirilen sistemlerin geliştirilmesinde çoğunlukla sadece kurumların kendi ihtiyaçları ve sundukları hizmetler dikkate alınmıştır. Bu yaklaşımlarla geliştirilen sistemlerin birbirleri ile veri paylaşım ihtiyacı ortaya çıktığında sorunlar yaşanmaya başlanmıştır. Günümüzde bu sorunlara geçici çözümler üretilmeye çalışılıyor olsa da karşılaşılan sorunların kök nedenleri çözülememektedir. Türkiye de kamu kurum / kuruluşlarının e-dönüşüm olgunluk düzeylerinde farklılıklar olduğu görülmektedir. Bu farklılıkların ortaya çıkmasındaki en büyük etken, e-devlet çalışmaları için gerekli nitelikli insan kaynağının istihdam edilmesinde yaşanan zorluklardır. Kamu kurum / kuruluşları e-devlet projelerini kendi imkanları ve insan kaynağı ile yürütmeye çalıştıkları için; e-devlet projelerinin planlamasında ve hayata geçirilmesinde sorunlar yaşanabilmekte, farklı yetkinliklerde veya mükerrer çözümler üretilebilmektedir. e-devlet çalışmalarının hem kurum içinde hem de kurumlar arasında bütüncül bir şekilde yürütülmesi ve koordine edilmesine yönelik bir organizasyon modeline ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle, e-devlet projelerinin genel bir e-devlet mimarisi çerçevesinde şekillendirilmesini sağlayacak, ihtiyaçlar doğrultusunda teknik danışmanlık ve rehberlik hizmeti verecek, e-devlet projelerinin izlenmesi ve değerlendirilmesi gibi alanlarda koordinasyon sağlayacak, yeterli ve teknik donanıma sahip insan kaynağını bünyesinde barındıran bir organizasyonel yapının hayata geçirilmesi gerekmektedir tarih ve "Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Ulusal ve Uluslararası Durum Değerlendirmesi ile Bilgi Güvenliği ve Kişisel Verilerin Korunması Kapsamında Gerçekleştirilen Denetim Çalışmaları" konulu Devlet Denetleme Kurulu Raporu nun 19 tespit ve önerileri arasında da bu konu aşağıdaki şekilde ifade edilmiştir: 5 Kamudaki bilgi sistemlerinin bir e-devlet mimarisi genel çerçevesinde şekillendirilmemesi nedeniyle güvenlik riskleri başta olmak üzere, sistemlerin birbirleriyle konuşamaması, hizmet kalitesinin düşmesi, aynı verilerin defalarca farklı sistemlerde tutulması gibi pek çok sorun yaşanmakta, gereksiz maliyetlere katlanılmaktadır. Kamu bilgi sistemi projelerinin yürütülmesinde kurumlara tasarım aşamasında know-how desteği verilmesi, uygun yönlendirme yapılması ve danışmanlık ihtiyacının karşılanması, şartname yazımı ve teslim veya iş kabul işlemleri, izleme ve değerlendirme, sistemin idamesi gibi alanlarda rehberlik ve gerektiğinde koordinasyon sağlayacak bir yapının en kısa süre içerisinde hayata geçirilmesi gerektiği düşünülmektedir. Her kurum kendi ihtiyaçları doğrultusunda BT altyapılarını ve bilişim sistemlerini hazırlamaktadır. Farklı kurumlar tarafından benzer ihtiyaçları karşılamak için mükerrer yatırımlar yapılabilmektedir. Elektronik veri ve belge paylaşımı, elektronik kimlik kartı, merkezi kimlik doğrulama altyapısı ve kamu ağı gibi birçok başlık bir kamu kurumu / kuruluşunun doğrudan hizmet alanında yer almayıp tüm kurum / kuruluşların faydalandığı ortak altyapılardır. Ancak mevcut durumda kamu kurum / kuruluşları bu alanlarda ayrı ayrı çalışmalar yapılmaktadır. Ortak altyapıların olmaması aynı zamanda kamu kurum / kuruluşlarının birlikte çalışabilirliğini de zorlaştırmaktadır. e-devlet hizmet sunumunda ortak yaklaşımların olmaması hizmet olgunluklarının da birbirinden farklı düzeylerde bulunmasına sebep olmaktadır. e-devlet hizmetleri kamu kurum / kuruluşları tarafından /3 sayılı Devlet Denetleme Raporu: Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

18 6 6 çoğunlukla birbirleri ile entegrasyon sağlanmadan bağımsız bir şekilde sunulmakta ve bütüncül süreçler işletilememektedir. Ayrıca kurumlar arası sistem entegrasyonlarının sağlanmasında idari ve teknik aksaklıklar yaşanması, entegrasyonların istenilen seviyede olmaması ve gerekli mevzuat düzenlemelerinin yapılamaması / eksik olması kurumlar arası veri paylaşımının önünde önemli engeller olarak durmaktadır. e-devlet hizmetleri hakkında yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri de istenilen ölçüde değildir ve kısmen bu nedenle elektronik kanallarla hizmet oluşturma süreçlerine kullanıcı katılımı yeterli ölçüde sağlanmamaktadır. e-devlet hizmetlerine yönelik kullanıcı güveninin artırılması için yapılacak çalışmalara ek olarak bilgi güvenliği ve kişisel verilerin korunmasına dair mevzuatın da tamamlanmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Açık veri üretimi ve kullanımı konusunda bazı adımlar atılmış olsa da bu konuda çok fazla ilerleme kaydedilememiştir. Ayrıca açık veri üretimi ve kullanımı ile ilgili mevzuat eksikliği de bulunmaktadır. Ölçümleme çalışmaları ve yapılan istatistiki araştırmalar açısından bakıldığında Türkiye de e-devlet ekosisteminin uluslararası ve ulusal düzeydeki görünümü aşağıdaki gibidir. Uluslararası düzeyde genel görünüm: Avrupa Birliği (AB) 2015 e-devlet ölçümleme çalışmasına 20 göre; Türkiye 33 ülke arasında, kullanıcı odaklılık açısından 8. sırada yer almaktadır. Birleşmiş Milletler in (BM) 2014 ölçümleme çalışmasına 21 göre; Türkiye 193 ülke arasında, e-devlet Gelişmişlik Endeksinde 71., Çevrimiçi Hizmet Endeksinde 53. ve e-katılım Endeksinde 65. sırada yer almaktadır. Dünya Bankası 2016 İş Yapma Kolaylığı Endeksinde 22 Türkiye 189 ülke arasında 55. sırada yer almaktadır. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) 2013 BİT Gelişmişlik Endeksinde 23 Türkiye 166 ülke arasında 68. sırada yer almaktadır. Dünya Ekonomik Forumu (WEF) 2015 Ağ Toplumu Hazır Olma Endeksinde 24 (NRI) Türkiye 143 ülke arasında 48. sırada yer almaktadır. Ulusal düzeyde genel görünüm: Kalkınma Bakanlığı Kamu Bilgi ve İletişim Teknolojileri Yatırımları 25 (Nisan 2015) raporuna göre 2015 yılında kamu sektörü BİT yatırımları 3 milyar 708 milyon TL düzeyine yükselmiştir. Kamu sektörü BİT yatırımlarının tüm kamu yatırımlarına oranı %6,9 dur Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması 26 istatistiklerine göre bireylerde e-devlet hizmetlerini kullanım oranı %53,2 dir. 20 Avrupa Birliği (AB) 2015 e-devlet ölçümleme çalışması: doc_id= Birleşmiş Milletler 2014 e-devlet Ölçümleme Çalışması: Gov_Complete_Survey-2014.pdf 22 Dünya Bankası 2016 İş Yapma Kolaylığı Raporu: Documents/Annual-Reports/English/DB16-Full-Report.pdf 23 Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Bilgi Toplumu Ölçümlemesi Raporu 2014: D/Statistics/Documents/publications/mis2014/MIS2014_without_Annex_4.pdf 24 Dünya Ekonomik Forumu (WEF) 2015 Ağ Toplumu Hazır Olma Endeksi: 25 Kalkınma Bakanlığı, Kamu Bilgi ve İletişim Teknolojileri Yatırımları Raporu Nisan 2015: 26 TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması 2015: Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

19 TÜİK Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması 27 istatistiklerine göre özel sektörde e-devlet hizmetleri kullanım oranı %81,4 tür TÜİK Yaşam Memnuniyeti Araştırması 28 istatistiklerine göre elektronik ortamda sunulan kamu hizmetlerinden memnuniyet oranı %88,7 dir. Yukarıda verilen bilgiler ve mevcut durum analizi kapsamında elde edilen tespitler dikkate alındığında, Türkiye nin e-devlet çalışmalarının önemli bir ivme kazandığı görülmektedir. Ancak 2023 kalkınma hedefleri ve uluslararası eğilimler değerlendirildiğinde, Türkiye de e-devlet hizmetlerinin geliştirilmesine yönelik temel yapısal dönüşümler konusunda daha bütüncül ve yeni adımlar atılması gerekmektedir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı Hakkında Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı ile Türkiye nin 2019 e-devlet vizyonu, temel değerleri, stratejik amaçları ve hedefleri tanımlanmıştır. Bu planda, Türkiye nin dönemi e-devlet politikasını gerçekleştirmek için yapılması gereken öncelikli eylemlere yer verilmiş ve bu eylemlerin hayata geçirilmesi için bir yol haritası belirlenmiştir. Hazırlanan strateji ve eylem planı, Türkiye nin kalkınma hedefleri doğrultusunda geldiği seviyeyi daha ileri bir noktaya taşımayı amaçlamakta; birbiriyle entegre, etkin, verimli ve güvenilir bir devlet ve kamu hizmet üretimi / sunumu gerçekleştirerek toplumun yaşam kalitesini artırmayı hedeflemektedir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı; e-devlet yapılanmasına ilişkin yürütülen farklı çalışmaları bütüncül bir yaklaşımla bir araya getiren, Türkiye nin kendine özgü koşullarını dikkate alan, yeni teknolojik olanakları ve küresel yönelimleri göz önünde bulunduran, ulusal kalkınma planı ve bilgi toplumu stratejisi ile uyumlu Türkiye nin ilk kapsamlı ulusal e-devlet stratejisi ve eylem planıdır Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı hazırlanırken mevcut durum analizi çalışmaları ile strateji ve eylem planı hazırlama çalışmaları yapılmıştır. Mevcut durum analizi kapsamında yapılan çalışmalar aşağıda özetlenmiştir: Ulusal Stratejiler, Planlar ve Programların İncelenmesi: Hükümet programları, kalkınma planları ve bilgi toplumu stratejileri başta olmak üzere 21 ayrı üst düzey politika belgesi incelenmiştir. Mevzuat İncelemesi: Ulusal mevzuat ve Türkiye nin taraf olduğu uluslararası düzenlemeleri kapsayan 270 den fazla başlıkta birincil ve ikincil düzenleme incelenmiştir. Dünya Örneklerinin İncelenmesi: e-devlet ölçümlemelerinde ve çalışmalarında ön sıralarda yer alan 8 ülkenin (Güney Kore, Avustralya, Singapur, Fransa, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Estonya, Malezya) e-devlet yaklaşımları detaylı olarak analiz edilmiş, 12 uluslararası kuruluş ve 4 uluslararası danışmanlık firması tarafından gerçekleştirilen e-devlet çalışmaları ve eğilim analizleri incelenmiştir. Toplantı ve Çalıştaylar: o Toplamda 658 kişinin katılımıyla, tam gün süren 27 odak grup toplantısı gerçekleştirilmiştir. o 72 kişinin katılımıyla 2 günlük Yerel Yönetim Hizmetleri Analizi Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. o Kamu kurum / kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve üniversite temsilcilerinden toplam 121 kişinin katılımıyla GZFT-PEST Analiz Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. 27 TÜİK Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması 2015: 28 TÜİK Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2014: Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

20 8 8 Anketler: o 484 yerel yönetim biriminin doldurduğu memnuniyet anketi gerçekleştirilmiştir. o 72 merkezi yönetim birimi ve 64 üniversite tarafından doldurulan anket gerçekleştirilmiştir. o Türkiye çapında 2270 vatandaşla yüz yüze ve 149 kişi ile internet üzerinden anket gerçekleştirilmiştir. o 940 özel sektör temsilcisine internet ortamında anket uygulanmıştır. Strateji ve eylem planı hazırlama sürecinde stratejik amaçların, hedeflerin ve eylemlerin belirlenmesi için çalışmalarda tümdengelim ve tümevarım yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Tümdengelim yöntemi ile yürütülen çalışmalarda uluslararası eğilimler ve e-devlet ile ilgili temel gereksinimler belirlenerek aday stratejik amaçlar, hedefler ve eylemler tanımlanmıştır. Tümevarım yöntemi ile yürütülen çalışmalarda da mevcut durum analizi sonucunda elde edilen tespitler sınıflandırılmış, tespitler gerekçelere dönüştürülmüş, gerekçelerden yola çıkılarak aday eylemler, hedefler ve stratejik amaçlar tanımlanmıştır. Bu çalışmalarda aday eylemler belirlenirken, sektörel ve tematik strateji belgelerinde, kamu kurum ve kuruluşlarının stratejik planlarında, hükümet programlarında, uluslararası kuruluşların ve sivil toplum kuruluşlarının raporlarında ve siyasi partilerin hazırladıkları belgelerde yer alan e-devlet ile ilgili öneriler, hedefler ve eylemler de dikkate alınmıştır. Böylece tümevarım ve tümdengelim yöntemi ile elde edilen sonuçlar bir araya getirilmiştir. Paydaşların görüşlerinin ve ihtiyaçlarının öğrenilip kullanılabilmesi için Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı Taslağı hazırlanmış ve e-devlet Ekosistemi İhtiyaçları Değerlendirme Çalıştayı düzenlenmiştir. Bu çalıştay sonucunda Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı Taslağı, paydaşların görüşleri ve ihtiyaçları doğrultusunda güncellenmiştir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı nda yer alan eylemler, hazırlanan gerçekleştirme planına uygun şekilde Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı koordinasyonunda sorumlu ve ilgili kurum / kuruluşlar ile ilgili diğer paydaşlar tarafından hayata geçirilecektir. İzleme ve değerlendirme faaliyetleri hazırlanan e-devlet Eylem Planı İzleme ve Değerlendirme Modeli ve Eylem Gerçekleştirme ve Performans Göstergeleri Belirleme Kılavuzu doğrultusunda yürütülecektir. Eylem planı uygulamaya konulduktan sonra ortaya çıkacak olan değişiklikler tanımlanan değişim yönetimi süreci kapsamında ele alınacak ve eylem planının günün koşullarına göre güncellenen dinamik bir yapıda olması sağlanacaktır Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

21 9 VİZYON ve STRATEJİ 2. VİZYON VE STRATEJİ Bu bölümde; e-devlet ekosistemi stratejik bakış açısı, Ulusal e- Devlet Stratejisi ve Eylem Planı nın vizyonu, stratejik amaçları ve performans göstergeleri tanımlanmaktadır Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

22 Stratejik Bakış Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı ile Türkiye de e-devlet politikasının şekillendirilmesi ve uygulanması için öncelikli olarak bütüncül ve sürdürülebilir bir e-devlet ekosistemi oluşturma ve sürdürme yönünde stratejik bir bakış açısı benimsenmiştir. Bu bakış açısı ile; e-devlet politikalarının belirlenmesi, hizmetlerin geliştirilmesi, sunulması, kullanılması için yürütülen çalışmalarda tüm paydaşların sürekli olarak iletişimi, koordinasyonu ve işbirliği sağlanacaktır. Şekil 2 de paydaşlarına yer verilen e-devlet ekosistemi, e- Devlet çalışmalarında tüm paydaşların aktif görev alarak etkileşimini esas almakta ve canlı bir organizma gibi dinamik bir yapıyı oluşturmaktadır. e-devlet ekosistemini oluşturan tüm paydaşlar arasında gerçekleşen farklı önem, öncelik ve yoğunluğa sahip iş süreçleri ve bilgi akışları söz konusudur. Bu ekosistemde; kamu kurum / kuruluşları ile vatandaşlar ve özel sektör, hizmet sağlayan ve hizmet talep eden tarafların en önemli unsurlarını oluşturmaktadırlar. Daha geniş çerçeveden bakıldığında, meslek kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, Türk vatandaşı olmayan kişiler / yabancılar, diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlar gibi tüm gerçek ve tüzel kişilerin de hizmet sağlayan ve / veya talep eden tarafta çeşitli rollerde yer aldığı bir yapının olduğu görülmektedir. e-devlet çalışmalarının ekosistem bakış açısı ile şekillendirilebilmesi için; Ekosisteme yönelik politikalarda etkinliğin artırılması için ekosistemde gerekli yetkinliğin, kapasitenin ve uygulama çevikliğinin sağlanması, Ekosistemdeki bilgi yönetimini ve paydaşlar arasındaki etkileşimleri kolaylaştıracak altyapıların hayata geçirilmesi, Ekosistemde hizmetlerin daha nitelikli olarak yönetilebilmesi için süreçlerde ve bilgi yönetiminde iyileştirmenin sürekli kılınması, Ekosistemde dinamizm ve sürdürülebilirliğin tesisi ve devamı için bilgi asimetrisinin giderilmesi ve kapsayıcılığın artırılmasına yönelik katılım odaklı ve şeffaf süreçlerin desteklenmesi yolu ile sağlıklı bir bilgi yönetiminin sağlanması gerekmektedir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

23 11 Şekil 2. e-devlet Ekosistemi Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

24 e-devlet Vizyonu ve Stratejisi Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı ile Türkiye nin 2023 ulusal hedefleri doğrultusunda gerekli kabiliyetlerinin oluşturulması ve ülke refahı için kaldıraç etkisinin sağlanması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı nın vizyonu ETKİN e-devlet ile toplumun yaşam kalitesini artırmak olarak tanımlanmıştır. e-devlet ekosisteminin ihtiyaçlarının karşılanması, tüm paydaşların devlet ile olan ilişkilerinde teknolojinin en üst düzeyde ve etkin kullanılarak daha etkili bir kamu yönetimi tesis edilmesiyle mümkün olacaktır Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı nın yapı taşları olarak, ETKİN (Entegre, Teknolojik, Katılımcı, İnovatif / Yenilikçi ve Nitelikli) ile temsil edilen değerler belirlenmiştir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı; Entegre bakış açısı ve işbirliği ile birlikte çalışabilirliği sağlayacak, Teknolojiyi dinamik şekilde ihtiyaçlara uyarlayacak ve kullanacak, Katılımcı, şeffaf ve hesap verebilir yaklaşımlar ile insan odaklı şekillenecek, İnovatif ve çevreci yaklaşımları ortaya çıkarıp fırsatlara dönüştürecek, Nitelikli; kullanılabilirlik, erişilebilirlik ve bilgi güvenliği gereksinimlerini sağlayan hizmet üretip sunacaktır. Bu değerler doğrultusunda şekillenen Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı nın stratejisinin odağı ETKİN e-devlet ekosistemi olarak belirlenmiştir. e-devlet stratejisi için belirlenen temel değerler her bir stratejik amaç, hedef ve eylem için bütüncül olarak ele alınmış olup bu değerler eylemlerin hayata geçirilmesine yön verecektir. ETKİN e-devlet ekosistemi ile; Tüm yönetim işlevleri ve araçları arasındaki bütünleşmeyi artırmak, Kamu hizmetlerini daha nitelikli, hızlı ve kolay erişilebilir şekilde geliştirmek ve sunmak, Kamusal iletişim ve demokratik katılım imkanlarını güçlendirmek, Toplumsal beklentilere daha hızlı cevap vermek, Kamu hizmetlerinde ve kurumsal faaliyetlerde şeffaflığı ve hesap verebilirliği artırmak, Kamu politikalarını daha fazla veriye dayalı bir şekilde ve daha yoğun paydaş katılımıyla belirlemek, Kamu kaynaklarını daha etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde etmek ve kullanmak, Yenilikçi yaklaşımların kamu yönetimine uyarlanması için uygun bir kurumsal ortam oluşturmak, e-devlet ekosisteminde sürdürülebilirliği sağlamak hedeflenmektedir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

25 Belirlenen hedefler doğrultusunda yürürlüğe konulacak eylemler ile e-devlet ekosistemi paydaşları için aşağıdaki öncelikli faydalar sağlanacaktır: Merkezi yönetim birimleri arasında mükerrer uygulamalar en aza indirgenecek ve veri paylaşımı kolaylaştırılacak, Yerel yönetimlerin merkezi yönetim ile veri paylaşımı kriterleri belirlenecek ve ihtiyaç görülen yerel yönetimlerde e-dönüşüm için teknik kapasite desteklenecek, Vatandaşlar olgunluğu yüksek kamu hizmetlerine daha hızlı, kolay ve düşük maliyet ile erişebilecek, idarede şeffaflık ve hesap verilebilirlik artırılacak, Yabancılar Türkiye hakkındaki bilgilere ve Türkiye de yararlanabilecekleri hizmetlere daha kolay erişecek, Özel sektöre yönelik kamu hizmetlerindeki süreçler daha kolay erişilebilir ve standart bir hale getirilerek bu hizmetler her zaman, her yerde ve en az bürokratik işlem ile gerçekleştirilecek, Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün iş geliştirme süreçlerinde kamu kurum / kuruluşları ile birlikte çalışma ortamları ve kamu bilgi ve iletişim teknolojileri alım süreçleri iyileştirilecek, Meslek kuruluşlarının sektörlerdeki kolaylaştırıcı rolleri e-hizmetler ile güçlendirilecek, Sivil toplum kuruluşlarının e-devlet politikalarında bilgi ve politika üretme, karar alma ve uygulama süreçlerine katılımı teşvik edilecek, Üniversitelerin bilimsel bakış açısının ve yenilikçi yaklaşımlarının e-devlet çalışmalarına katkısı artırılacaktır. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kamu kurum / kuruluşlarında ETKİN bir şekilde kullanılmasıyla birlikte Türkiye nin daha hızlı kalkınmasına katkı sağlanacaktır. Türkiye nin kalkınma hedefleri ve uluslararası eğilimler doğrultusunda, e-devlet uygulamaları için mevcut koşulları arzu edilen düzeye taşıyacak uygun zemin oluşturulacaktır Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı ile yürütülecek faaliyetler neticesinde aşağıdaki temel göstergelerde yükselme hedeflenmektedir: Kamu sektörü BİT yatırımlarının tüm kamu yatırımlarına oranı (Kalkınma Bakanlığı) Kamu sektöründe BİT kullanımının sağladığı tasarruf oranı (planlanan / gerçekleşen) Vatandaş için e-devlet kullanım oranı (TÜİK) Özel sektör için e-devlet kullanım oranı (TÜİK) Elektronik ortamda sunulan kamu hizmetlerinden memnuniyet (TÜİK Yaşam Memnuniyeti Araştırması) Özel sektör memnuniyet endeksi (e-hizmetler) (TÜİK Girişimlerde BT Kullanım Anketi) e-devlet ile sağlanan kamu yararı algısı (paydaş bazında) Uluslararası ölçümleme çalışmalarında ülke sırası: o BM e-devlet Gelişmişlik Endeksi, Çevrimiçi Hizmet Endeksi ve e-katılım Endeksi o AB e-devlet ölçümleme endeksi o OECD Dijital Devlet endeksi ve OURdata endeksi o Dünya Bankası İş Yapma Kolaylığı Endeksi o Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) BİT Gelişmişlik Endeksi o Dünya Ekonomik Forumu (WEF) - Ağ Toplumu Hazır Olma Endeksi (NRI) Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

26 e-devlet Vizyonunun Stratejik Amaç ve Hedeflerle İlişkisi e-devlet vizyonuna ulaşmak için e-devlet ekosistemi bakış açısı ile aşağıda belirtilen stratejik amaçlar tanımlanmıştır: Stratejik Amaç 1: e-devlet Ekosisteminin Etkinliğinin ve Sürdürülebilirliğinin Sağlanması Stratejik Amaç 2: Altyapı ve İdari Hizmetlere Yönelik Ortak Sistemlerin Hayata Geçirilmesi Stratejik Amaç 3: Kamu Hizmetlerinde e-dönüşümün Sağlanması Stratejik Amaç 4: Kullanım, Katılım ve Şeffaflığın Artırılması Belirlenen her bir stratejik amaç, e-devlet politikasına makro düzeyde yön verecek üst seviye eksen ifadesidir. Stratejik amaçlara ulaşılması için 13 hedef belirlenmiştir (Şekil 3). Hedeflerin gerçekleştirilmesi için 44 eylem tanımlanmıştır. Belirlenen 4 stratejik amaç, 13 hedef ve 44 eylemin her biri e-devlet vizyonunun temel değerleri doğrultusunda şekillenmiştir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı nın oluşturulmasında BTS de yer alan e-devlet ile ilgili eksenler ve eylemler referans alınmıştır BTS de yer alan Kamu Hizmetlerinde Kullanıcı Odaklılık ve Etkinlik ekseni e-devlet politikasına yönelik genel çerçeveyi belirlemektedir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı ndaki her bir hedef, hedeflenen durumun gerçekleşmesi için yeni tanımlanan eylemler ve bu hedeflerinin gerçekleştirilmesini destekleyen diğer eylem planlarında yer alan eylemler ile birlikte değerlendirilmiştir. Bu kapsamda; BTS de yer alan 36 eylem ile hedefler arasında ilişki kurulmuştur BTS nin Kamu Hizmetlerinde Kullanıcı Odaklılık ve Etkinlik ekseninde yer alan 13 eylemin ve Bilgi ve İletişim Teknolojileri Destekli Yenilikçi Çözümler ekseninde yer alan 6 eylemin uygulama süreci Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında da izlenecektir. Bu eylemlerin gerçekleşme durumları ilişkili oldukları hedef kapsamında ele alınacaktır BTS de yer alan e-devlet ile ilgili eylemlerden henüz tamamlanmamış 20 eylem, ilgili hedefler altında paylaşılmıştır. Bu eylemler ilişkili oldukları hedeflerin gerçekleştirilmesini destekler niteliktedir. Diğer ulusal strateji belgelerinde ve kurumsal eylem planlarında yer alan ve e-devlet politikasıyla ilişkili olan 38 eylem belirtilmiştir. Bu eylemler ilişkili oldukları hedeflerin gerçekleştirilmesini destekler niteliktedir Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

27 15 Şekil Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

28 16 16 e-devlet vizyonuna hizmet eden stratejik amaçların başarı durumu aşağıda listelenen performans göstergeleri yardımı ile izlenecektir. Stratejik Amaç Stratejik Amaç 1 Stratejik Amaç 2 Stratejik Amaç 3 Stratejik Amaç 4 Tablo Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı Performans Göstergeleri Performans Göstergeleri e-devlet ekosisteminde toplam nitelikli çalışan sayısı Bütçe içinde ve zamanında tamamlanan kamu sektörü BİT projeleri oranı Kamu sektörü BİT projelerinin başarı oranı Planlanan mevzuat sayısının gerçekleşme oranı Planlanan rehber sayısının gerçekleşme oranı Kamu hizmet alanlarının (eğitim, sağlık vb.) ulusal düzeydeki kurumsal mimariye dahil edilme oranı Kamu sektörü BİT çalışanları memnuniyet oranı Kurumsal mimari çalışması yapan kamu kurumu / kuruluşu sayısı / oranı BİT alanında kamu sektörü yenilik harcamalarının toplam yenilik harcamalarına oranı BİT alanında kamu sektörü yenilikçi yaklaşımlara yönelik yatırımların toplam yatırımlara oranı Ortak BT altyapıları ile sağlanan verimlilik artışı (fiziksel, finansal, maliyet, zaman-süre, donanım, enerji, insan kaynakları bazında) Ortak BT altyapıları üzerinden sunulan hizmet oranı Ortak BT altyapılarına geçiş yapan kamu kurumu / kuruluşu oranı Ortak BT altyapıları üzerinden sunulan hizmetlerin kesintisizlik oranı Ortak geliştirme çözümleri kullanan yazılım geliştirme proje ve faaliyetlerinde sağlanan tasarruf miktarı Kamu sektöründe elektronik imzalı yazışmaların oranı Elektronik imza ile başlatılıp elektronik ortamda tamamlanabilen e-devlet hizmeti sayısı Kurum bazında merkezi kimlik doğrulamaya geçiş yüzdesi Hizmetler bazında merkezi kimlik doğrulamaya geçiş yüzdesi Ortak geliştirilen yazılımların kullanımıyla elde edilen tasarruf miktarı Ortak idari hizmetler için geliştirilen uygulama sayısı Erişilebilirlik standartlarına uygun erişim imkanı sağlanan kamu kurumu / kuruluşu internet siteleri oranı Kamu kurumu / kuruluşu internet sitelerinin kullanım memnuniyeti Olgunluk düzeyi yüksek e-devlet hizmeti sayısı Elektronik ortamda sunulan kamu hizmetlerinin kullanım memnuniyeti Hizmet kanalları bazında kullanıcı memnuniyet oranı Elektronik kanallar üzerinden sunulan hizmetlerin oranı İş yapma kolaylığı endeksi değeri ve ülke sırası Yaşamsal olaylar bazında kamu hizmetlerinin elektronik ortamlar üzerinden kullanım yüzdesi Yaşamsal olaylar bazında hizmet işlem sürelerindeki iyileştirme oranı Yaşamsal olaylar bazında kullanıcı memnuniyeti oranı Yaşamsal olaylar bazında hizmet işlem maliyetlerindeki iyileştirme oranı e-devlet hizmetleri kullanım oranı Açık veri sunan kamu kurumu / kuruluşu sayısı Açık veri kullanım oranı Açık veri ile ilgili proje sayısı BM e-katılım endeksi değeri ve ülke sırası Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

29 STRATEJİK AMAÇLAR 3. STRATEJİK AMAÇLAR Bu bölümde e-devlet vizyonuna ulaşmak için tanımlanan stratejik amaçlar ile bu stratejik amaçlar için belirlenen hedefler açıklanmaktadır. Stratejik Amaç 1: e-devlet Ekosisteminin Etkinliğinin ve Sürdürülebilirliğinin Sağlanması Stratejik Amaç 2: Altyapı ve İdari Hizmetlere Yönelik Ortak Sistemlerin Hayata Geçirilmesi Stratejik Amaç 3: Kamu Hizmetlerinde e-dönüşümün Sağlanması Stratejik Amaç 4: Kullanım, Katılım ve Şeffaflığın Artırılması Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)

30 Ulusal e-devlet Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak)