VII. Çözüm Ortaklığı Platformu

Transkript

1 VII. Çözüm Ortaklığı Platformu Ekonomi Yavaşlarken Nakit ve Performans Yönetimi 25 Aralık 2008 PwC

2 Nakdi iyi yönetmenin önemi Fazıl Bener, Direktör Danışmanlık Hizmetleri PwC

3 Küresel Kriz

4 Küresel Kriz Tahsil kabiliyeti azalan kredi veren uruluşlarda mali zorluluklar Kendini sermaye ve kredi piyasalarından fonlayan bankalara güvensizlik sonucu bankalararası piyasada likidite kaybolması Bankaların küresel entegrasyonu nedeni ile likidite sorunlarının uluslararası piyasalara taşınması Yüksek riskli kredilerin, (A.B.D. de konut kredileri ile başlayan) geri ödememe sorunları KÜRESEL KRİZ Bankaların likidite sorunları ile azalan reel sektör finansmanı kaynakları ve sonucunda ekonomik daralmanın başlaması Reel sektör şirketlerinde finansal sorunlar Reel sektör şirketlerinde satışlarda düşüş, stok ve diğer varlık kıymetlerinde düşüş, finansman giderlerinde artış 2 Slide 4

5 Krizin Etkileri

6 Krizin Şirket Gelir Tablolarına Etkileri Girdi Maliyetleri Artması ile Karlılığın Daralması Kar Düşüşü ile Sabit Giderlerde Karşılanamama Faaliyet Dışı Giderlerde Karşılanamama GELİR TABLOSU Net Satışlar Satışların Maliyeti Brüt Kar Faaliyet Giderleri Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri Genel yönetim giderleri Faaliyet Karı Finansman Giderleri Olağan Dışı Gelir ve Karlar Olağan Dışı Gider ve Zararlar Dönem Karı Dönem Karı ve Diğer Yasal Yükümülük Karşılıkları Net Dönem Karı/(Zararı) Talep Azalması ile Satışlarda Düşüş Faiz ve Kur dalgalanmaları ile Finansman Giderlerinde Artış Slide 6

7 Krizin Şirket Bilançolarına Etkileri Hammadde fiyatları Düşüşü ve Yüksek Maliyetli Stoklar Bankaların Kredileri Geri Çağırması veya Yeniden Fiyatlandırması Zarar Sonucu Özkaynak Erimesi BİLANÇO Nakit ve Nakit Benzeri Varlıklar Ticari Alacaklar Stoklar Dönen Varlıklar Ticari Alacaklar İştirakler Sabit Kıymetler Duran Varlıklar Aktif Varlıklar Toplamı Kısa Vadeli Finansal Borçlar Ticari Borçlar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Finansal Borçlar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Özkaynaklar Pasif Kaynaklar Toplamı Ticari Alacaklar Tahsilat Sorunları Sabit Kıymetler ve İştiraklerin Değer Kaybı Tedarikçilerin Vade Kısması Slide 7

8 Krizden Etkilenmesi Muhtemel Sektörler Gayrimenkul Dayanıklı Tüketim Malları ve Ev Gereçleri Turizm ve Eğlence Gıda Dışı Perakende Otomotiv ve yan sektörleri Ulaştırma ve Lojistik İnşaat ve yan sektörleri Slide 8

9 Likidite Artırmak için Tedbirler Slide 9

10 Acil Eylemler Kısa vadeli kaynaklar yarat, likiditeni sağlam tut ve zaman kazan! Borçlarını ertele, alacakları erken tahsil et, stoklarını asgari seviyede yönet! Faaliyet dışı varlıklarını tasfiye et, nakde çevir! Maliyet kontrolü ile nakit çıkışını kontrol altına al! Satış verimliliğine odaklan, işletme sermayesi ihtiyacını küçültürken karlılığı korumaya çalış! Yeni iş planı/ nakit akış tahminleri hazırla, yeni finansman planı oluştur! Bankalarla ilişkilerini güçlü tut; kredi maliyetleri, teminat yapıları ve ödeme planlarını yeni çevre şartlarına göre müzakere et! Slide 10

11 Panik Yapma! Ama hızlı ol! Slide 11

12 VII. Çözüm Ortaklığı Platformu Operasyonel verimlilik ve maliyet yönetimi Ali Aköz, Direktör Danışmanlık Hizmetleri

13 Şirketlerde kriz durumu nedir? Şirket Yaşam Döngüsü Olgunluk Kar Büyüme Gerileme zaman Zarar Başlama İflas Bir şirket, finansal performans göstergeleri, kısa vadeli bir aksiyon alınmazsa, şirketin yakın gelecekte iflas edeceğini gösteriyorsa, o şirket kriz durumundadır. Slide 13

14 Şirketlerde gerileme ve kriz nedenleri Kötü Yönetim Yetersiz finansal kontrol Kötü işletme sermayesi yönetimi Hazine politikası İÇ NEDENLER Rekabet DIŞ NEDENLER Emtia fiyatlarında negatif gelişme Talepte düşüş veya trendlerin değişimi Yüksek maliyetler Büyük projeler Şirket alımları Yetersiz pazarlama faaliyeti Tek başı şına ekonomik yavaşlamalar, şirketleri çok ender krize sokar. Kaynak: David Lovett & Stuart Slatter Slide 14

15 Genel kurtulma stratejileri Analiz Acil Eylemler Dönüşüm Büyüme Kriz nedeni Kötü Yönetim Yetersiz finansal kontrol Genel kurtulma stratejileri Yeni Yönetim Organizasyon değişimi Kurumsal performans yönetimi Daha iyi finansal kontrol Yüksek maliyetler Rekabet zayıflığı Müşteri/Ürün karlılığı Maliyet azaltma Müşteri/Ürün stratejisi Maliyet azaltma Daha iyi pazarlama Şirket alımları Aktifleri azaltmak Hazine politikası Yeni Hazine politikası Slide 15

16 Kurumsal Performans Yönetimi / Finansal Kontrol Durumumuzu gösteren, karar ve eylem almayı sağlayacak, doğru ve hızlı bir yönetim raporlaması Stratejik planlama Operasyonel planlama Bütçeleme Raporlama Projeksiyon - Birbirleriyle ve stratejimizle bağlantılı mali ve operasyonel verilerden oluşan raporlama seti - Birbirleriyle entegre olmuş, hızlı ve etkin süreçler - Doğru veri Hangi müşteriden, üründen, kanaldan değer yarattığınızı gösteren karlılık ve maliyet sistemi Slide 16

17 Müşterilerinizin gerçek karlılığını biliyor musunuz? - Brüt satışlar - İndirimler Net Satışlar - Direkt Malzeme Giderleri - Direkt İşçilik Giderleri Kar Marjı 1 - Genel Üretim Giderleri Kar Marjı 2 - Satış Giderleri - Dağıtım Giderleri - Diğer Giderler Kar Marjı 3 - Yönetim giderleri Kar Marjı 4 Ürün Müşteri ÖLÇÜLÜR TAHMİN EDİLİR Kanal Kanal Slide 17

18 Müşterilerimize hizmetin maliyeti farklıdır Düşük maliyetli müşteri Standart ürün sipariş verir Yüksek hacimde sipariş verir Düzenli sipariş verir Siparişlerde değişiklik yapmaz EDI ile sipariş verir Satış öncesi servis azdır Satış sonrası destek istemez Stok tutmak gerekmez Zamanında öder Yüksek maliyetli müşteri Özel ürün sipariş verir Düşük hacimde sipariş verir Düzensiz sipariş verir Siparişlerde değişiklik yapar Manüel sipariş verir Satış öncesi servis çok fazladır Satış sonrası çok destek ister Stok tutmak gerekir Geç öder Slide 18

19 Net karın %si Balina Eğrisi NET KAR YARATAN BAŞA BAŞ NET ZARAR YARATAN Kaybolan potansiyel Kar Müşterilerin %30 u net karın %170ini yaratıyor! Müşterilerin %60 ı net karın %70ini yok ediyor! Müşteri sayısı Slide 19

20 Neler yapılabilir? 1. Altın Müşteriler belirlenir ve korunması sağlanır 2. Müşterilerle (ve tedarikçilerle), gerçeklere dayanarak pazarlık yapılır 3. Hangi süreçlerde daha verimli çalışmamız gerektiği ortaya çıkar 4. Hangi ürün/müşteri segmenti/satış kanalına ağırlık verilmesi gerektiği belirlenir 5. Servis seviyeleri belirlenir 6. Bazı müşteriler bırakılır Slide 20

21 VII. Çözüm Ortaklığı Platformu Vergi yönetiminin nakit yaratmadaki etkisi Vedat Özdan, Direktör Vergi ve Mali Hukuk Hizmetleri PwC

22 Slide 22

23 KAVRAM KARGAŞASI 1: Risk Yönetimi Kriz Yönetimi Risk yönetimi ex antebir faaliyettir. Amaç; 1. Belirsiz olayı öngörmek, 2. Gerçekleşme olasılığını hesaplamak, 3. Kontrolümüzdeki değişkenleri kullanarak muhtemel zarar ve kayıp olasılığını minimize etmektir. Kriz Yönetimi ex post bir faaliyettir. Amaç; 1. Meydana gelen zararı ölçmek ve 2. Tazmin etmeye çalışmaktır. KAVRAM KARGAŞASI 2: Likidite Para Bolluğu Son 1 yıldır neredeyse tüm Merkez Bankaları para azlarını artırdı ve faizlerini çok fazla indirdi. Daha fazla likidite olmasına finans sektörünün en temel problemi halen likidite daralması, reel sektörün ki ise talep daralması. Neden? Algılama yönetimi çok önemli KAVRAM KARGAŞASI 3: Küresel Finansal Kriz mi, Küresel (Reel) Kriz mi? Slide 23

24 Bir Gazete Haberi: Kilisede Otomobil Ayini! (8 Aralık 2008) General Motors, Chrysler ve Ford un ürettiği 3 hybrid araç kilisenin içine park edilmiş. Ayin sırasında konuşma yapan rahip Charles Ellis diyor ki: Hayatımızda hiç böyle büyük bir kabus görmemiştik. Tanrı ya, Amerikan otomobil endüstrisine yardım etmesi için yalvarıyoruz Slide 24

25 Bir Araştırma Sonucu ve Başarının 3 Sırrı: Bizi nasıl etkileyeceğini görene kadar ekonomik darboğaz için önlem almadık. Etkilediğinde de iş işten geçmişti. Araştırmaya katılan bir demiryolu şirketinin CFO su Ekonomik darboğaz dönemleri müşterilerle ilişkilere yatırım yapmak için en iyi zamandır. Eski bir sanayi yöneticisi Çelişkili hayallerimiz vardı. Büyümek istiyorduk ama çok sıkı rekabet vardı. Çok fiyat düşürmek zorunda kaldık. Bir sigorta firmasının yöneticisi Rakiplerimi bizden daha küçük ölçekliydi. Pazar payımızı artırmak için rakiplerimizin kaldıramayacağı fiyatlardan 4 5 yıllık kontratlar yaptık. Bir Kuzey-Amerikalı yüksek teknoloji firmasının yöneticisi Slide 25

26 Bir Araştırma Sonucu ve Başarının 3 Sırrı: yıllarında ABD de yaşanan durgunluk döneminde başarılı olan 850 büyük şirketin mali tablolarına bakılmış ve o zamanki 40 üst düzey yöneticisi ile yüz yüze görüşülmüş. Araştırma sonucuna göre başarının 3 sırrı: 1. Nakit yaratmaya odaklanmış ve önceki dönemlere kıyasla daha muhafazakar bir mali yönetim. 2. Organik büyümeye ve güçlükleri yenmeye dayalı stratejik pozisyon. 3. Şirketin hangi konularda nasıl değer yarattığı bilgisine dayanan hızlı ve kararlı icra. TEMEL MESAJ: KÜÇÜLME YÖNETİMİ BÜYÜMEDEN FARKLIDIR YAPILMAMASI GEREKEN EN ÖNEMLİ ŞEY: BEKLE VE GÖR!!! Slide 26

27 Vergi Departmanınız Nakit Yaratmanıza Nasıl Yardımcı Olabilir? Piyasa ekonomisi doğal seleksiyona itibar eder ve ahdine vefa göstermek şartıyla zarar eden şirketten rahatsız olmaz; ama borcunu ödeyemeyeni barındırmaz ve canlı tutmaz. O nedenle şarkının sözleri değişti: ALL YOU NEED IS CASH Ekonomik yavaşlama ve durgunluk dönemlerinde dolaylı vergi tasarrufuyla nakit yaratma şansı daha fazladır. Vergi yönetimi, sadece bir yasalara uyum (compliance) faaliyeti değildir. Stratejik bir pozisyon sahibi, hızlı ve kararlı bir icraya yardımcı olan muhafazakar bir mali yönetim için VERGİ YÖNETİMİNİN ETKİNLİĞİ şarttır. Etkin bir vergi yönetimi, şirketin nakit yaratma çabasına da destek olur. Peki nasıl? Slide 27

28 Nakit Çıkışını Azaltmaya Yönelik Birkaç Örnek: 1. Konsinye alım yapmak Mal satışına kadar alışta KDV ödemeksizin alım yapma imkanı verir. 2. Antrepo imkanından yararlanmak KDV/ÖTV/GV ve ithalat vadeliyse KKDF tasarrufu sağlar. 3. Dahilde işleme izin belgesi kullanmak Girdileri KDV ödemeksizin dahilde satın alma ve ithal etme imkanı verir. 4. Yatırım teşvik belgesi kullanmak Makine ve teçhizatı KDV ödemeksizin satınalma ve ithal etme imkanı verir.

29 Nakit Girişini Artırmaya Yönelik Birkaç Örnek: 1. KDV de istisnadan vazgeçmek İndirim hakkı yoksa istisna konusu satışı KDV li yapma imkanı verir. 2. KDV iadesi imkanından yararlanmak Tam istisna konusu işlemlerde, indirimli orana tabi işlemlerde ve KDV tevkifatı uygulanan işlemlerde girdi KDV sinin iadesini talep etme imkanı verir. Örnek; A) Mal ve hizmet ihracatı B) İhraç kayıtlı teslimlerde tecil terkin uygulaması 3. AR GE teşvikleri Öğleden sonraki oturumda ayrıntısıyla anlatılacak.

30 Mali Yapıyı Güçlendirmeye Yönelik birkaç Örnek: 1. Kısmi bölünme imkanından yararlanmak Mal, gayrimenkul,iştirak hissesi,üretim tesisi ve hizmet işletmesini vergisiz devretme, yani bir başka şirkete ayni sermaye olarak koyma olanağı verir. 2. Gayrimenkul ve iştirak hisseleriyle ilgili KDV ve KV istisnası olanağından yararlanmak En az 2 yıl aktifte tutulmuşlarsa; A) KDV den istisna, B) 5 Yıl içinde sermayeye ilave edilmek şartıyla satış karının %75 i KV den istisna 3. Bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılması hakkında kanunun sağladığı imkanlardan yararlanmak İşletmenin özkaynakları arasında yer almayan; A) Yurt dışında sahip olunan para, döviz, altın, menkul kıymetler diğer sermaye piyasası araçları ile bazı yurtdışı kazançlar (%2 vergi) C) Yurt içinde sahip olunan bu türden varlıkları (%5 vergi) beyan edilerek kayıtlara alınması.

31 VII. Çözüm Ortaklığı Platformu İnsan Yönetimi nde kıssadan hisse Murat Demiroğlu, Kıdemli Müdür İnsan Kaynakları Hizmetleri PwC

32 Bugün ve gelecek dengesi Finansal Tablolar (Bugünün fotoğrafı) Görünen Hesaplanan- Muhasebeleştirilen Nakit Mevcut Varlıklar Sabit Kıymetler İnsan Sermayesi Yapısal Sermaye Görünmeyen-Hesaplanmayan Muhasebeleştirilmeyen Piyasa Değeri Slide 32

33 Geçmiş zaman olur ki 100% 90% 80% 70% 60% 50% %84 %47 %44 %63 %56 %69 %76 %65 %65 40% 30% 20% %24 %14 %14 10% 0% Büyüme Küreselleşme Kurumsal Kalite İyileştirilmesi Kurumsal Maliyet İndirimi Müşteri Memnuniyeti Gelir Artışı *PwC İK Kıyaslamaları İşteki Öncelikler* Slide 33

34 Geçmiş zaman olur ki 100% 90% %100 %96 %95 80% 70% 60% 50% 40% %56 %48 %49 %49 %65 %39 %71 %44 30% 20% 10% 0% Gelişim Motivasyon&Bağlılık İletişim Eğitim V erimlilik Perf ormans Yönetimi Değişim *PwC İK Kıyaslamaları İnsan Yönetimi nde Öncelikler* Slide 34

35 İnsan Kaynakları Nasıl Yardımcı Olabilir? Ekonomi yavaşlarken güven çalışanlar için en önemli ihtiyaç haline gelir. En önemli varlığımız insan söyleminin gerçekliği zor günlerde anlaşılır. İnsana yapılan onca yatırımın geri dönüşü kime olacak? Sizin bugünkü kararınıza bağlı. Ekonomik yavaşlama ve durgunluk dönemlerinde insan yönetimi etkinliğini arttırarak değer yaratılabilir. İnsan yönetimi, bugün ve gelecekte rekabette avantaj yaratır, kurumsal yetkinlikleri arttırır. Sürdürülebilir kazanç ve rekabetçi konumu hedefleyen şirketler, etkin ve kararlı yönetim; çalışanlarına verdiği değeri gösteren uygulamalarla, esas böyle günlerde öne çıkar. İnsan Yönetimi nde Neler Yapıl(ma)malı? Slide 35

36 İnsan Yönetimi nde Neler Yapılma(ma)lı? Riskler Panik kararlar ve aceleci tutum ile hareket Kısa vadeli kazanç ile gelecek kaybı Yapılan yatırımın israfı Bağlılık kaybı ve güven erozyonu Fırsatlar Yapılanma, verimlilik ve etkinlik çalışmaları Performans Yönetimi ve Ücret Yetenekler ve kritik çalışanların belirlenmesi Yeni görevlendirmeler (hareketlilik) Yatırıma devam / ortak gelecek ve birliktelik İşten çıkarma kaçınılmaz ise yapılabilecekler İletişim, iletişim ve yine iletişim Azalan itibar ve şirket değeri Artan motivasyon ve bağlılık Siz hangisini seçiyorsunuz? Slide 36

37 risk Geçmiş Bugün ve Gelecek Uyum Bağlılık Yetkinlik Kurallar Koruma Değerler Önleme Slide 37

38 Doktorlar, psikologlar, öğretmenler ve koçlar, sağlık ve başarı için iyimserlik öneriyorlar! İyimser CEOlar başarıya özgü bazı temel özellikler sergiliyorlar! Çalışanlarına güvenen ve güven veren Esnek olan ve İş birliğine açık

39 Detaylı bilgi için websitemizi ziyaret edin! ve çok yakında

40 10 Temel Öncelik Ekonomik Gerileme Döneminde Şirket Yönetimi 1İşin özüne inin 2 3 Kararlılıkla hareket edin Unutmayın Nakit kraldır! 4 Gerçekten önemli olan konulara odaklanın 5 7 Maliyetlerinizi etkin yönetin Farklı senaryolar planlayın Maliyetlerinizi Farklı Paydaşlarınızı Fırsatlardan Unutmayın Güvenilir Daha Gerçekten Çalışanlarınız Kararlılıkla yakından senaryolar yönetim önemli hareket Nakit yararlanın! etkin değerini yanınıza inceleyin! planlayın! bilgisi olan kraldır! yönetin! edin! bilin! konulara alın! kilit İşletme Kurallar odaklanın! Operasyonel Kazananlar önemdedir! Gelecekte Gerçeklik Rekabetteki Değer yaratan sermayenizi değişiyor, algıya ihtiyaç konumunuzu hızlı performansa faktörlere dayanır. ve duyacağınız inanmak esnektir. ve naktinizi insan ve Bu Stratejik odaklanın büyüme yüzden Doğru iyi istediğiniz Hangi yönetiminiz temel yönetin ürün, karar risklere düzenli alanlarında seçeneklerinizi ve durumu belirler. müşteri güvenilir işodaklanın. modelinizi ve açık değil bilgi inovasyon kanalların bir ile resmin alınır. inceleyin. yeniden ve diyalog değer kendisini Arkanıza yatırımdan yarattığını kurun gözden anlamaya yaslanıp ve vazgeçmeyin. veya geçirin. sürdürün. beklemeyin. çalışın. değeri yok ettiğini belirleyin. Uzun vadeli düşünün Çalışanlarınızın değerini bilin Paydaşlarınızı yanınıza alın 6 Güvenilir yönetim raporlaması Fırsatlardan yararlanın LLP PwC 40

41 Teşekkürler! All rights reserved. refers to the network of member firms of International Limited, each of which is a separate and independent legal entity. *connectedthinking is a trademark of LLP (US). PwC