Ali Kaya RÖPORTAJ. TELEKOM DÜNYASI: UYAP nedir?

Transkript

1 RÖPORTAJ Ali Kaya Avrupa birliği hukuk sistemlerinde elektronik adalet uygulamaları konusunda yapılan mukayeseli araştırmalar sonucunda, UYAP ile ülkemizin, yargıda bilişim teknolojilerinin kullanımı alanında çağdaş devletlerden eksiğinin değil fazlasının olduğu anlaşılmıştır. TELEKOM DÜNYASI: UYAP nedir? KAYA: Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP); günümüzün gerekli tüm teknolojik gelişmelerini kullanarak, Adalet Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatının, bağlı ve ilgili kuruluşlarının, tüm yargı ve yargı destek birimlerinin donanım ve yazılım olarak fonksiyonel entegrasyonunu gerçekleştiren, teknik altyapısı tamamlanmış, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile dış birim entegrasyonunu sağlayan bir bilişim sistemidir. TELEKOM DÜNYASI: UYAP ın başarısının sırrı nedir? KAYA: UYAP ın başarı faktörleri arasında en önemlisinin takım çalışması ve bu takımda yer alan insanların her According to comparative investigation results about electronic judiciary applications in European Union s judiciary systems, it is seen that our country does not fell short of utilizing informatics technology in judiciary but rather keep ahead of many modern countries. TELEKOM DÜNYASI: What is UYAP? KAYA: National Judiciary Informatics System (UYAP) is an informatics system that conducts functional integration of hardware and software of the Ministry of Justice s central and provincial organizations and its associated institutions, and all judicial support units by making use of available technological advancements. Its technical infrastructure is complete and provides the outer unit integration with many other public institutions. TELEKOM DÜNYASI: What is the secret of success of UYAP? KAYA: I believe that UYAP s most important factor for its success is teamwork and everybody in this team wants to bring in something enthusiastically to 56 TELEKOMDÜNYASI2010MART

2 Ali KAYA Hâkim, Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanı Judge, the Head of Information Processing Department of the Ministry of Justice türlü zorluğa göğüs gererek ülkeye bir şeyler kazandırma heyecanının olduğuna inanmaktayım. Bu takım ise; projenin başlangıcından itibaren en üstte görev yapan Adalet Bakanlarımız ve müsteşarlarımız, Bakanlık merkezde ve yerel mahkemelerde çalışan hâkim- savcılar, her seviyedeki personelimiz ile bu projede görev almış şirketler ve çalışanlarından oluşmaktadır. Bu sisteme dâhil olan herkes yapılmak istenilenlerin yargıya ve dolayısı ile ülkemize çok büyük faydalar sağlayacağına inandılar ve bu inançla UYAP a sahip çıkarak gelişmesi ve büyümesi için ellerinden gelenleri yaptılar. Bilişim projelerinde kullanıcıların ortaya konulan eseri sahiplenmeleri büyük önem arz etmektedir. this country by confronting against many difficulties. This team is consisted of our Ministers of Justice and counselors that are on duty from the beginning of this project, judges and prosecutors working in central ministry and local courts, staff from every level, and corporations with its employees that take part in this project. Everyone involved with this system believes that the things we want to achieve will be a great benefit to our judiciary and to our nation accordingly. And with this faith they did all their best for UYAP s progress and growth. In information projects it is gravely important that users are adopting the product that is carried out. UYAP kullanıcıları, ilk defa 2004 yılında kullanmaya başladıkları bu sistemi, çok benimsediler ve gelişip serpilmesi için büyük gayret sarf ettiler. Düşünün UYAP ın başından gelen beri sistemin iyileştirilmesi için gelen resmi öneri sayısı civarındadır ki inancıma göre bu şifahi olarak gelen ve sisteme yansıtılan gayri resmi önerilerin ancak üçte birini oluşturmaktadır. Bu önerilerin ise yüzde 90 ı yapılmıştır. Yani bu sistem hâkim ve Cumhuriyet savcısı, ni aşkın personel, i aşkın avukat ve pek çok vatandaşımızdan ge- UYAP users, who began to use this system first in 2004, have adopted the system very well and made an effort for it to become developed. The number of official suggestions, received from the very beginning about UYAP s system improvement is around and I believe these are just the quarter of total unofficial and nuncupative suggestions that are reflected to the system. And %90 of these suggestions is taken into consideration. In other words, this system is continually developing with the suggestions that are received TELEKOMDÜNYASI2010MART 57

3 RÖPORTAJ len öneriler dikkate alınarak onların süregelen katkısı ile geliştirilmektedir. Sistemin merkezinde ise 200 ü aşkın personel, taşrada ise i aşkın uzman kullanıcı, teknik ofis ve UYAP hâkim-savcılarından oluşan bir destek ekibi sistem mükemmel olsun diye uğraşmaktadır. Bu ekibi oluşturan her bir ferdin işinde profesyonel ama ruhunda amatör olduğuna inanmaktayız. Ekibimiz, boş durmamayı alışkanlık haline getiren, çalışmayınca rahatsız olan özverili ve fedakâr insanlardan oluşmaktadır. TELEKOM DÜNYASI: UYAP kapsamında hangi uygulamalar var? KAYA: Bugün itibariyle UYAP ülkemizde yargı birimlerinin yaklaşık yüzde 100 ünde işletimde olup, yargı birimlerinin tüm yargısal, idari, mali ve personel uygulamaları istisna olmaksızın bu sistemle elektronik ortamda yürütülmektedir. UYAP sisteminde savcılık, ceza mahkemeleri, hukuk mahkemeleri, idari yargı, ceza evleri, denetimli serbestlik, adli tıp, idari işlemler ve personel, ayniyat, demirbaş, finans, eğitim işlemleri adı verilen temel modüller altında yüzlerce alt modüller vardır. UYAP uygulamaları elektronik imza alt yapısına uygun olarak geliştirilmiştir. Bu yapının sonucu olarak UYAP kapsamındaki yargı birimleri ile idari birimlerin tüm bilgi ve belgeleri doğru ve tutarlı, değişmez ve güvenli bir şekilde merkezi yapıda saklanmakta ve yetkisiz erişimlere izin verilmemektedir. UYAP ın tam entegrasyonu ve merkezi elektronik ortamda tutulan arşivi sayesinde, doğru ve tutarlı bilgi, mevzuatın tanıdığı yetkiler çerçevesinde başta hâkim ve savcılar ile yargı personeli olmak üzere tüm kullanıcıların paylaşımına açılmaktadır. Kullanıcılar bu bilgilere ihtiyaç duyduklarında hızlı ve kolayca ulaşabilmekte, keza, yargı birimleri de aralarında her türlü bilgi ve belge alış verişini elektronik ortamda ve anlık denebilecek sürelerde gerçekleştirmektedir. Öte yandan UYAP kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarının bilgi sistemleriyle entegrasyon çalışmaları yapılmış ve yapılmaya devam edilmektedir. Bu çerçevede sabıka kayıtları, nüfus kayıtları, adres kayıtları, ehliyet kayıtları, döviz kurları, sistem Düşünün UYAP ın başından gelen beri sistemin iyileştirilmesi için gelen resmi öneri sayısı civarındadır ki inancıma göre bu şifahi olarak gelen ve sisteme yansıtılan gayri resmi önerilerin ancak üçte birini oluşturuyor. The number of official suggestions, received from the very beginning about UYAP s system improvement is around and I believe these are just the quarter of total unofficial and nuncupative suggestions that are reflected to the system. from judges and public prosecutors, over staff members and from attorneys exceeding the number of besides a great number of citizens. At the heart of the system the staff number is over 200, and in the province there are expert users exceeding the number of besides of the support team consisted of judges and prosecutors who are working for the perfection of the system. We believe that each person in this group is professionally working but has an amateurish enthusiasm for his job. Additionally, our crew is very active in their work and far from idleness with complete devotion and dedication. TELEKOM DÜNYASI: Could you give some information about the applications carried out within the scope of UYAP? KAYA: As of today, UYAP is operating in nearly %100 of judiciary units and carrying out all judiciary, financial and administrative applications of these units in electronic environment. In the system of UYAP there are sub-modules available under the basic modules of prosecution, criminal courts, civil courts, administrative justice, prisons, supervised liberty, forensic medicine, administrative acts, belongings and fixtures, finance and educational procedures. UYAP applications are developed accordingly to the electronic signature substructure. With this structure all information and documents about the judiciary units and administrative units are saved coherently and securely in central structure and not permitted to unauthorized access. By full integration of UYAP and its archive that is kept in central electronic environment; reliable and true information is opened to the share of all users, foremost to the judges, prosecutors and judiciary personnel within the frame of the authorization that is allowed by regulation. When users need information they access to it fast and easily, and also judiciary units too could make information and document exchange in electronic area within a very short time. On the other hand there is an ongoing study of integration with other public institutions within the scope of UYAP. In this 58 TELEKOMDÜNYASI2010MART

4 üzerinden otomatik olarak alınabilmektedir 2009 yılı içerisinde yargı birimlerince araçların trafik sicil kayıtlarına Hak Mahrumiyeti ekleme ve kaldırma işlemlerinin elektronik ortamda yapılabilmesi ve araç hak mahrumiyeti ve sakınca bilgilerinin elektronik ortamda paylaşılması için Emniyet Genel Müdürlüğü-Araç Kayıt Sistemi ile entegrasyona ilişkin protokol tarihinde imzalanarak yürürlüğe girmiştir. UYAP ile İçişleri Bakanlığı-KİHBİ sistemi arasında sağlanan entegrasyon sonucu, kolluk kuvvetleri tarafından UYAP üzerinden aranan (hakkında yakalama emri ya da tutuklama kararı bulunan) kişilerin sorgusu yapılabilmektedir. PTT ile sağlanan entegrasyon sonucu tebligatların akıbetleri hangi postacıda olduğuna varıncaya kadar UYAP sistemi üzerinden takip edilebilmektedir. UYAP ile Yargıtay Bilgi Sistemi arasında gerçekleştirilen entegrasyon ile temyiz edilen dosyaların sistem üzerinden Yargıtay a gönderilmesi ve geri dönüşü sağlanmaktadır. Yargıtay ın UYAP Sistem Merkezini, Yüksek Seçim Kurulu-SEÇSİS in ise UYAP bilişim ağı alt yapısını kullanabilmesi sağlanmaktadır. UYAP uygulamaları içerisinde yargının hızlanması için mahkemelerde ve Cumhuriyet savcılıklarında iş yoğunluğu, yasa değişikliği ve benzeri hususlardan kaynaklanan maddi hata ve usul hatalarının asgari seviyeye indirilebilmesi için tüm süreçlerde öneri ve uyarılarda bulunacak Karar Destek (Uyarı) Sistemi geliştirilmiştir. Sistemde ü aşkın akıllı uyarı (sanığın yaşının küçüklüğünden dolayı duruşmanın gizli yapılması gerektiği, sanığın öldüğü tespit edildiğinden dolayı davanın devam ettirilmesinin mümkün olamayacağı, aranan sanığın. Cezaevinde bulunduğu, sanık hakkında başka yerde aynı suçtan dosyanın varlığı, gibi.) bulunmakta olup, bunların artırılması ya da azaltılması mümkündür. Yine UYAP kapsamında e-imza alt yapısına uygun olarak çalışan, fonksiyonel kapsamdaki uygulamalara girdi olarak gelen veya bu uygulamalar dâhilinde üretilen tüm evrakların elektronik ortamda yönetimini, onay işlemlerinin gerçekleştirilmesini, arşivlenmesini sağlayan Doküman Yönetim Sistemi (DYS) geliştirilmiştir. TELEKOM DÜNYASI: UYAP ın mobil ayağını açıklayabilir misiniz? KAYA: UYAP nin mobil ayağını SMS bilgi sistemi oluşturmaktadır. Yargı hizmetinin vatandaşlara cep telefonları aracılığıyla hızlı bir şekilde ulaştırılabilmesi için UYAP SMS Bilgi Sistemi kurulmuş, tarihi itibariyle TÜRKCELL ve AVEA kullanıcılarının, 2008 yılı Kasım ayında da VODAFONE kullanıcılarının hizmetine sunulmuştur. UYAP SMS Bilgi Sistemi, dava dosyaları ve icra takibi bilgileri de dâhil olmak üzere, UYAP üzerinden yapılan işlemler ile ilgili uyarı, veri ve duyuruların, context, criminal registers, registers of person, address registers, driving license registers, exchange rates could be automatically received through the system. In 2009, transaction of applying and removing Deprivation of Rights to the traffic record registers in electronic environment became possible. Also electronic share opportunity for deprivation of rights for vehicles and prejudiciary information about the protocol of integration the Security Directorate Vehicle Register System is signed in and came into force. With the integration between UYAP and the Ministry of Internal Affairs-KIHBI system, police forces could investigate through UYAP about wanted people (about whom there is an escape or arrest warrant). Also by the integration with PTT, denouement of notifications, including postmen who have the post, could be tracked over the system of UYAP. The integration between UYAP and The Supreme Court Information System makes possible the transfer and return of appealed cases to the Supreme Court. Also The Supreme Court could use UYAP System Center and The Supreme Election Committee - SECSİS and UYAP informatics network substructure. UYAP developed the Decision Support System which could make suggestions and warnings in order for accelerating the judiciary and the workload of the Public Prosecution Office; and reducing the error of facts and misleads resulting from law amendments and such. In this system there are over smart alerts (such as the obligation of making a closed hearing because of underage, impossibility of continuing to the case because of the death of accused, informing about the accused that is already in jail or existence of the same case in another place about the same crime ) that could be increased or decreased in number. Again within the frame of UYAP, the Document Management System was developed which is working accordingly to the e-signature substructure, making entries into functional applications or managing all documents in electronic environment inside these applications or conducting and conducting approval procedures. TELEKOM DÜNYASI: Could you explain the mobile aspect of UYAP? KAYA: UYAP s mobile segment is formed by SMS data system. In order for communicating with citizens about judiciary services UYAP SMS data system is founded and this system is put in service by for TURKCELL and AVEA users and by November 2008 for VODAFONE users. Including information about court files and execution proceedings, UYAP SMS data system enables to send users information, alerts and TELEKOMDÜNYASI2010MART 59

5 RÖPORTAJ kısa mesaj (SMS) aracılığı ile kullanıcılara sunulabilmesi amacını taşımaktadır. UYAP SMS Bilgi Sistemiyle avukatlar ve vatandaşlar dava açılması, icra takibi başlatılması, dava safahatı, duruşma tarihi gibi bilgileri adliyeye gitmeden cep telefonlarına otomatik olarak gönderilen kısa mesajlarla öğrenebilmektedir. Söz konusu sistemde vatandaşların sisteme abone olarak UYAP ta kayıtlı tüm dosyalarının safahat bilgilerinin tamamını ya da bir kısmını kısa mesajla öğrenmesi ya da belirli bir dosyada belirli bir safahat bilgisini kısa mesajla sorgulayarak, öğrenmesi mümkündür. Avukatların da aynı şekilde sisteme abone olarak vekil sıfatıyla takip ettikleri dosyaların tüm safahat bilgilerini ya da sorgu SMS i ile belirli bir dosyanın belirli bir safahat bilgisini kısa mesajla öğrenmeleri mümkündür. Ayrıca soruşturma ve ceza dava dosyalarındaki taraflara (sanık, tanık, müdafii, vekil, şikâyetçi, müdahil vs.) yargı birimlerine gelmeleri için tebligat gerektiren durumlarda UYAP ekranlarından SMS gönderilebilmektedir. Bu SMS ler resmi tebligat yerine geçmemektedir. Söz konusu SMS e rağmen avukat ya da vatandaş mahkemeye gelmezse bilinen usulde tebligat çıkarılmaktadır. Ancak uygulamada vatandaşların yüzde 90 oranında bu SMS lere uyarak mahkemeye geldikleri görülmüştür. Bu çerçevede vatandaşların SMS lere uyarak mahkemeye gelmeleri sayesinde tebligat ücretlerinden önemli oranda tasarruf sağlandığını ve yargı sürecinin de hızlandığını söylemek mümkündür. Bunun yanında 2008 yılı Kasım ayı itibariyle UYAP SMS gönderme ekranından ev telefonlarına sesli mesaj gönderme uygulaması da başlatılmıştır. UYAP SMS Bilgi Sistemi, TÜSİAD ve Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) tarafından ekonomide ve toplumsal yaşamda kalitenin, verimliliğin ve rekabet gücünün artırılmasına; şeffaf ve etkin yönetimin oluşturulması yolunda bilgi toplumuna dönüşümün gerçekleştirilmesine birer sivil toplum örgütü olarak katkıda bulunmak amacıyla, 2003 yılından bu yana düzenlenen e-tr Ödülleri yarışmasında Kamudan Vatandaşa e-hizmetler kategorisinde 2008 yılı birincilik ödülünü kazanmıştır. Son olarak İsveç in Malmö şehrinde Avrupa e-devlet Bakanlar Konferansı kapsamında düzenlenen 2009 Avrupa e-devlet Ödüllerinde, UYAP SMS Bilgi Sistemi Devletin Vatandaşı Güçlendiren Hizmetleri açısından Halk Ödülü kategorisinde Avrupa birinciliğini kazanmıştır. ( gov.tr/.) TELEKOM DÜNYASI: UYAP ın portallar ayağını açıklayabilir misiniz? KAYA: UYAP kapsamında bulunan Avukat Bilgi Sistemi (Avukat Portalı) ( memorandums about the operations made over UYAP through short message service. Thanks to UYAP SMS Data System, citizens and lawyers without going to the court have the opportunity to get information about bringing a lawsuit, execution proceedings or lawsuit phases and dates by short messages sent automatically to their mobile phones. In this system, by subscribing to it citizens are able to get information about the summary of all documents recorded in UYAP or check a specific lawsuit by short messages. By the same way, lawyers too can subscribe to the system and learn all about the lawsuits that they are tracking by SMS as a proxy. Apart from these, it is possible to send SMS from UYAP to the parties (accused, witness, defense, proxy, petitor, intervener, etc.) in the court files when notifications are needed to call them to judiciary units. These SMS are substitute for official notifications. If lawyers or citizens do not come to the court in spite of the short messages; further notifications are carried out accordingly. However, it is observed that %90 of citizens stick to the short messages and come to the court. In this context, this system provides disposition on a large scale and accelerates the judiciary process. Additionally, the application for sending voice messages to home phones is put into service by October UYAP SMS Information System, was honored with the award of e-services to Citizens in the contest of e-tr Awards in 2008 by TÜSİAD and Turkish Science Foundation for contributing to enhancing social life quality, productivity and competitive capacity; for providing effective management and contributing to transforming into a knowledge-based society as a civil society organization. Lastly, in European e- Government Ministers Conference in 2009, UYAP SMS Information System received European championship within the frame of Enriching Services of State for Citizens. ( TELEKOM DÜNYASI: Could you explain the portals aspect of UYAP? KAYA: By means of Lawyer Information System (Lawyer Portal) ( html) and Citizen Information System (Citizen Portal) ( online judiciary service for lawyers and citizens became possible. Lawyers, within their authorizations, could check the court cases (by taking the necessary permissions from the judge if they are not authorized), take copy of them, add documents to the court cases with e-signature, bring in a new court cases or pay charges online. 60 TELEKOMDÜNYASI2010MART

6 giris.html) ve Vatandaş Bilgi Sistemi (Vatandaş Portalı) ( tr/portal_giris.html) aracılığıyla avukatlara ve vatandaşlara da İnternet üzerinden online yargı hizmeti sunulmaktadır. Avukatlar, İnternet üzerinden, yetkileri dâhilinde sistemdeki vekâleti bulunan dava dosyalarını (vekâleti bulunmayan dava dosyalarını da ilgili hâkiminden onay alarak) inceleyebilmekte, bu dosyalardan suret alabilmekte; elektronik imza ile sistemdeki dava dosyalarına evrak katabilmekte, yeni dava dosyası açabilmekte ve on-line harç ödeyebilmektedirler. Vatandaşlar ise İnternet aracılığıyla T.C. kimlik numaralarını kullanarak UYAP kapsamında adli ve idari yargı birimlerinde görülmekte olan dava dosyalarının belli başlı safahat bilgilerini (duruşma günleri, dosyanın Yargıtay dan dönüp dönmediği gibi) görebilmektedirler. Ancak bu sistemde bilgi güvenliği bakımından vatandaşlara dosyalarının tüm ayrıntıları açılamamaktadır. İşte bu nedenle, vatandaşların avukatlarda olduğu gibi İnternet üzerinden e-imza ya da mobil imza ile UYAP Vatandaş Portalına bağlanarak yeni dava dosyası açabilmeleri, harç ödeyebilmeleri, yetkileri dâhilinde sistemdeki dava dosyalarını ayrıntılarıyla inceleyebilmeleri, dava dosyalarına evrak katabilmeleri ve bu dosyalardan suret alabilmeleri için 2009 yılı Ocak ayında UYAP Vatandaş Portalına e-imza ile erişim çalışmaları tamamlanarak vatandaşların kullanımına açılmış, ayrıca e-devlet Kapısı ile de entegrasyonu sağlanmıştır. TELEKOM DÜNYASI: UYAP şu anda hangi aşamaya geldi? KAYA: UYAP şu anda yurt dışına ihraç edilme aşamasına gelmiştir. Adalet Bakanlığı yargıyı modernleştirme çalışmalarına 1999 yılında başlamış ve çok kısa bir sürede yargıda bilişimden faydalanma konusunda çağdaş devletler seviyesini yakalamaktan öte onları aşmış bulunmaktadır. UYAP ile adalet hizmetlerinin daha etkin, hızlı, saydam ve verimli şekilde yapılması sağlanarak yargıya olan güvenin artması amaçlanmıştır. Avrupa birliği hukuk sistemlerinde elektronik adalet uygulamaları konusunda yapılan mukayeseli araştırmalar sonucunda, UYAP ile ülkemizin, yargıda bilişim teknolojilerinin kullanımı alanında UYAP SMS Bilgi Sistemiyle avukatlar ve vatandaşlar dava açılması, icra takibi başlatılması, dava safahatı, duruşma tarihi gibi bilgileri adliyeye gitmeden cep telefonlarına otomatik olarak gönderilen kısa mesajlarla öğrenebiliyor. Thanks to UYAP SMS Data System, citizens and lawyers without going to the court have the opportunity to get information about bringing a lawsuit, execution proceedings or lawsuit phases and dates by short messages sent automatically to their mobile phones. Citizens, by using their T.R. identity numbers could see the general summaries (such as hearing dates or return from Supreme Court) about court cases that are in judiciary courts or administrative justice units within UYAP, via internet. However, for security not all the details about cases are open to the citizens. For this reason, studies about creating an opportunity for citizens connecting to UYAP Citizen Portal by e-signature in order to bring in new lawsuits, paying charges, reviewing court cases in details, adding documents to cases and taking a copy, etc. was completed in January 2009 and integrated with e-government Gateway. TELEKOM DÜNYASI: Which stage UYAP has reached at the moment? KAYA: Now, the further step is to export UYAP to abroad. Ministry of Justice began to the modernization studies in 1999 and within a short time became well away from many other modern countries in terms of utilizing informatics in judiciary. By UYAP it is aimed that judiciary services are carried on effectively, reliably, efficiently and fast in order to make people s trust in law enhanced. According to comparative investigation results about electronic judiciary applications in European Union s judiciary systems, it is seen that our country does not fell short of utilizing informatics technology in judiciary but rather keep ahead of many modern countries. ( tr/edergi/sayi1/e-dergi/d2.htm). As John Hunter, Head of IT Department in European Court of Human Rights, states, UYAP is one of the most advanced judiciary systems in the world and bears the qualification of an exquisite example for the courts of other countries. (John Hunter, report, kasim08/uzman.htm ) UYAP was granted the award of e-tr in years of 2004,2005, 2008 and 2009 by its contributions to the Turkish judiciary. Also in 2008, in the contest of Crystal Scale has won the award of special prize. In Computerworld Honors Programme which took place in Washington DC in June 2009, UYAP was granted the award of Laureate and won a golden medal by TELEKOMDÜNYASI2010MART 61

7 RÖPORTAJ çağdaş devletlerden eksiğinin değil fazlasının olduğu anlaşılmıştır ( Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Bilgi İşlem Dairesi Başkanı John Hunter ın da dediği gibi; UYAP, ülke çapında kullanılan adalet sistemleri içinde dünyada en gelişmişlerden birisi olmak özelliğindedir ve diğer ülkelerin mahkemeleri için iyi bir uygulama örneği niteliği taşımaktadır (John Hunter, report, ). UYAP 2004, 2005, 2008 ve 2009 yıllarında Türk yargısında gerçekleştirdiği önemli gelişmelerden ötürü e-tr birincilik ödüllerine layık görülmüştür yılında ise Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu tarafından düzenlenen Kristal Terazi yarışmasında özel ödüle layık görülmüştür. 1 Haziran 2009 da ABD nin başkenti Washington DC de yapılan ve Dünya çapında üstün başarıya ulaşmış yenilikçi bilişim projelerinin ödüllendirildiği Bilgisayar Dünyası Onur Programı nda (The Computerworld Honors Program) Seçkin (Laureate) onuruna layık görülerek altın madalya alan UYAP, e-devlet alanında dünya çapında en iyi beş projeden birisi seçilmiş ve bu beş proje içerisinde, tek e-adalet projesi olma başarısını göstermiştir. ABD nin San Francisco şehrinde 12 Ekim 2009 tarihinde Oracle tarafından düzenlenen En Çevreci Projeler yarışmasında UYAP, Dünya daki 15 projeden birisi seçilmiştir. Oracle Açık Dünya etkinliğinde UYAP, çevreye faydalı bir etki oluşturan, kâğıt tüketimini azaltan, iş süreçlerini etkili hale getirip zaman, işgücü ve kâğıttan tasarruf sağlayan, maliyetleri düşüren, iş verimliliğini arttıran çevreci uygulamalardan biri olarak seçilmiş ve ödüllendirilmiştir. İsveç in Malmö şehrinde Avrupa e-devlet Bakanlar Konferansı kapsamında düzenlenen 2009 Avrupa e-devlet Ödüllerinde, UYAP SMS Bilgi Sistemi Devletin Vatandaşı Güçlendiren Hizmetleri açısından Halk ödülü kategorisinde Avrupa birinciliğini kazanmıştır.( Ulu önder Atatürk ün çağdaş medeniyetler seviyesini aşma ideali ve bu yöndeki direktiflerinin yerine getirmede UYAP önemli bir rol oynamakta, dahası yargıda teknoloji kullanımı açısından Türkiye yi çağdaş sayılan devletlere örnek bir hale getirmektedir. Almanya, İngiltere, Suriye, İran, Azerbaycan, Kosova, Makedonya, Polonya, Gürcistan gibi ülkeler UYAP kapsamında işbirliği talep edenler arasındadır. Ayrıca Bosna Hersek Cumhuriyeti Yargı sistemine UYAP nin bazı modülleri kurulmuş, bu ülke yargı bilişim uzmanlarına eğitim verilerek, Bosna Yargısı desteklenmiştir. Türk Yargısı bilişimden faydalanma anlamında diğer ülkelere destek verebilecek aşamaya gelmiştir. being selected as one of the best five projects in the field of e-government and was the only e-law project within these five projects. With The Most Ecologist Projects contest organized by Oracle and took place in San Francisco in 12 October 2009, was chosen as one of the fifteen projects. In Oracle Open World event UYAP was awarded because of its ecologist applications that reduce the paper use rate, and save labor force, time and paper by making business process effective. Also in Malmö European e-government Ministers Conference in 2009, UYAP SMS Information System received European championship within the frame of Enriching Services of State for Citizens. ( UYAP plays an important role for Atatürk s ideal of exceeding the limit of contemporary civilizations by taking into consideration his directions and depicts Türkiye as an example for other countries by using high technology in judiciary. Countries like Germany, England, Syria, Iran, Azerbaijan, Kosovo, Macedonia, Poland, Georgia demand cooperation with UYAP. Apart from this, UYAP applied some of its modules in Bosnia Herzegovinian Republic judiciary system and trained its judiciary information experts. So, Turkish Judiciary reached the level to support other countries. TELEKOM DÜNYASI: Could you tell us the coherence between e-government Gateway and the Project? KAYA: Now, citizens are able to review the court cases that they re a party to. (Cover information) The studies about enabling citizens, institutions and lawyers to review court cases through e-government Gateway are in progress and planning to be completed by the end of this month. Also while making online exam applications; verifying operations can be conducted through e-government Gateway. TELEKOM DÜNYASI: What are you doing for informing the citizens about UYAP and its functions? KAYA: UYAP performs important ease and services for citizens and it is significant to advertise these practices. Citizens now are able to reach court information via internet or mobile phones without going to courts. We know that hundreds of people are visiting courts for having information about things they need. Reducing this number to minimum rate will be a great benefit both to the judiciary and citizens also will be a help to the milieu by decreasing the transportation difficulties. Our Internet Services that was founded in the basis of IT Department carries out advertorial activities with this aim. Banners explaining the facilities that UYAP 62 TELEKOMDÜNYASI2010MART

8 TELEKOM DÜNYASI: Projenin e-devlet kapısı ile uyumu hangi aşamadadır? KAYA: Şu anda e-devlet Kapısı üzerinden vatandaşlar kendi taraf oldukları dosyalarını görebilmektedirler. (Kapak bilgilerini) Elektronik imza ile vatandaşların, avukatların ve kurumların davalarını e-devlet kapısı üzerinden görebilmeleri için çalışmalar devam etmekte olup, bu ay sonunda tamamlanması planlanmaktadır. Ayrıca online sınav başvurusu yapılırken de doğrulama işlemleri e-devlet Kapısı üzerinden yapılmaktadır. TELEKOM DÜNYASI: Vatandaşın UYAP ı ve fonksiyonlarını tanıyabilmesi için neler yapıyorsunuz? KAYA: UYAP, vatandaşlarımız için ciddi kolaylık ve hizmetler getirmekte olup, bu hizmetlerin tanıtılması önem arz etmektedir. Vatandaşlar artık adliyelere gitmeden İnternet üzerinden veya cep telefonlarından dava bilgilerine erişebilmektedirler. Her gün yüz binlerce insanın adliyelere uğradığını biliyoruz ki çoğu vatandaşımız bilgi almak için gelmektedir. Bu rakamın asgari seviyelere inmesi vatandaşlarımıza olduğu kadar yargıya, hatta seyahatleri minimize etmesi nedeni ile çevreye de fayda sağlayacaktır. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı bünyesinde kurulan İnternet Hizmetleri Birimimiz bu bilinçle tanıtım faaliyetlerini gerçekleştirmektedir. Bu birim öncülüğünde hazırlanan ve UYAP sisteminin getirdiği kolaylıkları anlatan afişler Adliyelerimizde vatandaşlarımızın kolaylıkla görebileceği yerlere asılmakta ve vatandaşlarımızın sıkça uğradığı birimlerde kendilerine el broşürleri verilmektedir. Ağır Ceza Başsavcılıklarımız ve diğer adli birimlerimiz bu kapsamda teşvik edilerek kendilerinden adliyelerde bilgi işlem personeli vasıtası ile adliye girişinde tanıtım sergisi açmaları, yerel basın ve televizyon kanalları ile irtibata geçerek konunun yerel medya organlarınca duyurulmasının sağlanması istenmektedir. Hatta bu konu ile ilgili olarak Bilgi İşlem Dairesi Başkanı olarak şahsım, başkan yardımcılarım, hâkim arkadaşlarım ve bazen UYAP birim sorumluları ulusal kanallara da çıkarak sağlanan kolaylıkları bizzat anlatmışlardır. Bunun haricinde adliyelerde, bilişim sergi ve seminerlerinde Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı olarak sergiler açmaktayız. Yine bu kapsamda çok izlenen TV dizilerinin yapımcıları ile görüşülerek popüler bazı dizilerde SMS sistemi ile ilgili bilgi verici repliklerin yer alması sağlanmıştır. Ayrıca GSM operatörleri ile de görüşülerek abonelerine SMS sistemi ile ilgili tanıtım mesajı göndermeleri sağlanmıştır. Şimdiye kadar yapılan tanıtım faaliyetleri ile ilgili bünyemizde ayrı bir İnternet system provides are posted to the places which could be easily seen by citizens and brochures are handed out to the most visited units. Heavy Criminal Lawyer General Office and other administrative units are being encouraged to have a promotional activity conducted by data processing personnel and requested to come into contact by local media and television in order to announce the facilities. Even me, as the Head of IT Department and co-heads, judges and some UYAP unit supervisors by going on national television channels to tells about these facilities. Apart from these, we as IT Department are giving exhibitions in courts, displays and seminars of informatics. In this context some informative cues about SMS systems are inserted into popular TV series and also GSM operators started to send information about SMS system to their subscribers after our negotiations. A web page about our advertorial activities so far is designed and could be reach by sms.uyap.gov.tr/smstan/smstan.htm link. TELEKOM DÜNYASI: What do you think about the e-government Law Draft? KAYA: Türkiye s budget for informatics area is approximately 847 million TL according to the May 2009 figures. Our country is around the rank of 70 according to the United Nations e-readiness Report and should make best of the budget by effective and planned expenditures also by planned managements. Currently, e-government and Information Society affairs are conducted by more than one authorities and the regulation that forms a basis to the authorizations are different from each other. For example; while the Executive Board formed by the Prime Ministry Notice is responsible for the e-transformation Türkiye Project, general coordination of e-transformation Türkiye Project is given to DPT by another Prime Ministry Notice for the tasks like defining policies, general coordination, publishing directories, defining standards or resource reservation. On the other hand, the configuration and operation task is given to TURKSAT by the Cabinet Decision, and the authorization for the betterment of public affairs and deducing the bureaucracy task and general coordination about this is given to the Prime Ministry Administrative Development Department. With another Prime Ministry Notice, task for making research about information security is given to TUBITAK; managing the sector of electronic communication and e-signature, domain name management and researches about information security tasks are committed to Information Technologies and Communications Authority. With the Electronic Communication Law, the assignment of formulating the electronic communication sector policy is bailed to the Ministry of Transportation. TELEKOMDÜNYASI2010MART 63

9 RÖPORTAJ sayfası da tasarlanmış olup, smstan/smstan.htm adresinden hizmet vermektedir. TELEKOM DÜNYASI: e-devlet Kanun Taslağı hakkında ne düşünüyorsunuz? KAYA: Türkiye nin Genel Bütçeden Mayıs 2009 rakamlarına göre bilişim alanına yaklaşık 847 milyon TL yıllık (590 milyon ABD doları) bütçe ayrılmaktadır. Ülkemizin Birleşmiş Milletlerin e-readiness Raporuna göre 2008 yılında 70 li sıralarda olması bilişim alanına ayırdığı bu kısıtlı bütçenin daha verimli ve planlı harcanmasını ve daha iyi yönetilmesini gerektirmektedir. Mevcut durumda ise e-devlet ve Bilgi Toplumu işleri Türkiye geneli için birden fazla otorite tarafından yürütülmekte olup bu yetkilerin dayanağını teşkil eden mevzuat faklılık arz etmektedir. Örneğin Başbakanlık Genelgesi ile kurulan İcra Kurulu e-dönüşüm Türkiye Projesi nin yönlendirilmesinden sorumlu iken, yine başka bir Başbakanlık Genelgesi ile e-dönüşüm Türkiye Projesi nin genel koordinasyonu Politika belirleme, genel koordinasyon, rehber yayımlama, standart belirleme, kaynak tahsisi gibi görevler DPT ye verilmiştir. Diğer taraftan ise e-devlet Kapısı teknik altyapısı kurulum ve işletme işi Bakanlar Kurulu Kararı ile TÜRKSAT a, kamunun genel olarak idari anlamda iyileştirilmesi ve bürokrasinin azaltılması görevi ile bu konuda genel koordinasyon yetkisi Kanun ile Başbakanlık İdareyi Geliştirme Dairesi Başkanlığına verilmiştir. Bir başka Başbakanlık Genelgesi ile bilgi güvenliği konusunda çalışma yapma görevi TÜBİTAK a, elektronik haberleşme sektörünün düzenlenmesi ve e-imza, alan adı yönetimi, haberleşme ile ilgili bilgi güvenliği konuları konusunda çalışma yapma görevi Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığına tevdi edilmiştir. Elektronik Haberleşme Kanunu ile elektronik haberleşme sektörü politikasını belirleme görevi ise Ulaştırma Bakanlığına verilmiştir. Görüldüğü üzere e-devlet ve Bilgi Toplumu konusunda birden çok kurum ve kuruluş görevlidir. Yetki ve görev birden çok otoriteye dağıtılmıştır. Bu kadar çok dağıtık idari yapıda planlamadan başlamak üzere, bilişim alanındaki yatırımların dağıtılması, projelerin kabulü ve e-devlet projelerinin idamesini sağlamak oldukça zor bir iş olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle ülkemizde kıt kaynakları en verimli şekilde dağıtacak, e-devlet ülke sathında bir bütün olarak ele alacak, ortak bir vizyon çizerek kurumlara bu vizyon çerçevesinde bir yön ve sinerji verecek merkezi bir idareye, etkili bir koordinasyona ihtiyaç bulunmaktadır. e-devlet alanında ilk sıralarda yer alan ülkelere baktığımızda genelde en üst idareciye doğrudan bağlı, onunla sıkı bir ilişki içerisinde görev yapan chief infor- As you see, more than one institution is commissioned about the affairs of e-government and Information Society. Tasks and powers are shared by different authorities. So, it is very difficult for us to issue the investments about information area, adoption of projects and carrying out e-government projects in such a dispersed planning. For this reason, we need an effective coordination and a central administration that could distribute the scarce sources efficiently besides dealing with e-government as a whole and could determine a vision in order to direct the institutions and create a synergy within the frame of this vision. When we look at our country which is at the top of the field of e-government, we see the necessity to have chief information officer or as officially named in the project; an e-transformation Manager that is directly and closely connected to the high level management. This person, by being different from the common administrative structures, should be the head of a flexible and active core of the foundation. The anticipation of drafting is as such. e-government and Information Society Law Draft aims for making benefit of resources effectively that are allocated for the investments in this field, and by constructing a central planning and coordination intends to defragment the e-government services. Today, we see that whole services conducted in Ministry, public institutions and local governments are performed by utilizing information and communication technology. However, although there are many information projects and systems, It is a fact that society and citizens have not fully adopted these facilities yet, and the assumed acts about the strategies of e- Transformation and Information Society have not accomplished. As It is stated in the General Preamble document of e-government and Information Society Law Draft, our country has not reach the desired level for actualizing e-government services. Also we know that, by virtue of various data processing systems used in different institutions, the collaboration among the institutions could not be carried out efficiently. That is why a self regulating organization is needed for coordination and the planning of transforming in to an information society. We are defining fundamental principles in the law draft for e-transformation and It is our aim to construct an administrative structure in order to achieve information sharing among institutions (with exceptions), and by prioritizing the e-government Gateway preventing the request of receiving shareable data from citizens. This Agency will define standards for information and communication technologies and will 64 TELEKOMDÜNYASI2010MART

10 mation officer a yani Tasarıdaki adı ile e-dönüşüm Yönetici sine ihtiyaç bulunmaktadır. Bu yöneticiyi tek bir idareci anlamında anlamamak gerekir. Bu kişiyi kendisine bağlı olarak çalışacak alışılmış idari yapılardan farklı, esnek ve aktif bir çekirdek yapının başı olarak düşünmek gerekir. Tasarı bunu öngörmektedir. E-Devlet ve Bilgi Toplumu Kanun Tasarısı Taslağı bilgi ve iletişim teknolojilerinin sunduğu imkânlardan en üst seviyede faydalanılmasını, bu alanda yapılan yatırımlar için harcanan kaynakların en verimli şekilde kullanılmasını, merkezi planlama ve koordinasyon sağlayarak e-devlet hizmetlerini daha bütünleşik hale getirilmesini hedeflemektedir. Bu gün, bütün Bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile yerel yönetimlerinde yürütülen her türlü kamu hizmetlerinin bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak sunulmaya çalışıldığını görmekteyiz. Ne var ki; birçok bilişim projesi ve sistemler kurulmasına rağmen, vatandaş ve toplumun bunları yeterince özümseyemediği, e- dönüşümün gerçekleşmesi ve bilgi toplumu stratejindeki öngörülen eylemlerin hayata geçirilemediği bir gerçektir. e- Devlet ve Bilgi Toplumu Kanun Tasarısı Taslağı nın Genel Gerekçe metninde de belirtildiği üzere maalesef ülkemiz e-devlet hizmetlerinin hayata geçirilmesi konusunda istenilen seviyeye henüz gelememiştir. Kamudaki farklı kurumlarda kullanılan farklı bilgi işlem sistemleri nedeniyle kurumlararası işbirliğinin de etkin bir şekilde sağlanamadığını biliyoruz. Bu nedenle bilgi toplumuna dönüşüm sürecini planlamak ve koordine etmek üzere özerk bir kuruluşun varlığına ihtiyaç bulunmaktadır. Söz konusu kanun tasarısında e-dönüşümü gerçekleştirmek için gerekli temel ilkeler belirlenmekte, bilginin kurumlar arasında paylaşımının-istisnalar dışında- sağlanması, hizmetlerin sunumunda, e-devlet Kapısının öncelikli hale getirilerek paylaşıma açık verinin vatandaştan istenmesini yasaklayan merkezi bir idari yapı kurulması hedeflenmektedir. Kurulması öngörülen Ajans, bilgi ve iletişim teknolojilerine standartlar getirecek, ulusal ve uluslararası standart kurumlarının belirlemiş olduğu kurallara ve standartlara uyulmasını temin ve bunların denetimine yönelik tedbirleri alabilecek dolayısı ile e dönüşüm hedefine dönük projeler daha hızlı şekilde hayata geçirilebilecektir. Taslak kanunda öngörülen e-devletin ileri hedefi olan Kurumlararası veri paylaşımı ve birlikte çalışabilirlik prensibi bugün Bakanlığımızın yürüttüğü UYAP kapsamında Kamuda yapılmış ve devam eden pek çok entegrasyonlarla hayata geçirilmiştir. Bu süreçte yazışmalar ortadan kalkarak doğrudan veri tabanları seviyesinde web servisleri ile bütünleşme sağlanarak mevcut bilgi ortak amaç doğrultusunda kullanılabilmektedir. Mayıs 2009 rakamlarına göre bilişim alanına yaklaşık 847 milyon TL yıllık (590 milyon ABD doları) bütçe ayrılmaktadır. Türkiye s budget for informatics area is approximately 847 million TL (590 million USD) according to the May 2009 figures. maintain to comply with regulations and standards determined by national and international institutions in addition by taking measures for controlling these compliances. So e-transformation projects will be actualized faster with these arrangements. Inter-institutional data sharing and interworking principles which are the targets of e-government in the law draft are put into action with much integration conducted by our Prime Ministry within the scope of UYAP. With these processes, government correspondences are left behind by databases with integrations of web services and information become able to be used for the common purposes. TELEKOMDÜNYASI2010MART 65