ÇOCUKLARDA İŞİTMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Transkript

1 ÇOCUKLARDA İŞİTMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ Doç.Dr.G.Aydan Genç PhD. Hacettepe Üniversitesi KBB AD Odyoloji Ünitesi Otoloji ve Nörootoloji Derneği Eğitsel Faaliyetleri-V Mayıs 2011 Samsun

2 Odyolojik Değerlendirme Subjektif Testler Objektif Testler

3 İşitme kaybı dışarıdan bakıldığında fark edilmez İşitme kayıplı çocukların aileleri %95 oranında normal işiten ebeveynlerdir. İşitme kaybı gözle görülebilen bir hastalık olmadığı için aileler çocukları için işitme kaybı şüphesine çok nadir sahip olur. İşitme kaybı derecesine göre işitme kaybını fark etme ve uzmana başvurma yaşı; İleri-çok ileri derecede işitme kaybı için en erken 30 ay hafif-orta derecede işitme kaybı için 5-7 yaş

4 Hangi durumlarda çocuklara odyolojik değerlendirme yapıyoruz? İşitme kaybı şüphesi Konuşmada gecikme Konuşma bozukluğu

5 Bebek ve çocuklar, mesleki ilgi ve donanımı gerektiren özel bir hasta grubudur. Bu grupla çalışan uzmanların deneyim ve tecrübeleri çocukların yaşamlarının şekillenmesinde önemli rol oynar.

6 Çocuklarda işitme değerlendirmesi çocuğun yaşına ve gelişim özelliklerine uygun objektif ve subjektif testler kullanılarak yapılır. Çocuk hasta grubu ile çalışan bir uzmanın, hem test yöntemlerinin kullanım avantaj ve dezavantajlarını hem de çocuğun gelişim evrelerini iyi bilmesi sonuçların yorumlanması açısından önemlidir.

7 Yenidoğan işitme tarama programları ile; Pediatrik odyolojik değerlendirme daha erken yaşlarda başlar Bebeklik dönemi işitme kaybı tanı yaşı düşer, Erken rehabilitasyon şansı sağlar İşitme tarama programları ile erken dönemde rehabilite edilen çocuklar okul yaşları geldiğinde normal işiten yaşıtları ile benzer işitme/dil ve konuşma gelişimine sahip olmaktadır

8 Bebek ve çocuklarda zaman çok değerlidir İşiten sadece kulak değil aynı zamanda beyindir. Konuşma ve lisan kazanımı, yaşayarak öğrenilen dinamik bir süreçtir ve özellikle yaşamın ilk üç yılı beyin plastisitesi açısından kritik önem taşımaktadır. Beynin deneyim ve tecrübelerle yeni bir bilgiyi öğrenmesi en hızlı bu dönemde olur.

9

10 Human Brain at Birth 6 Years Old 14 Years Old

11 Duyu organlarından birinden gelen bilgi eksik ise beyin bu duyu organından sağlaması gereken yeni bilgiyi farklı bir duyu ile telafi etme yolunu seçer, bu durum crossmodal reorganization olarak tanımlanır. Zamanında rehabilite edilmeyen işitme sistemi nedeniyle beynin dil ve konuşma özelliklerini normal işiten kişilerle benzer öğrenmesi zorlaşır.

12 İşitme cihazı ya da koklear implant sonrası sesi duyabilse bile işitsel uyaranın beyindeki işitme merkezlerini aktive edemediği, yerine farklı beyin bölgelerinde aktivasyon gözlendiği ortaya konmuştur. Yedi yaşından sonra ise normal işitenlerin dil ve konuşma özelliklerini yakalaması mümkün değildir.

13 Çocuklarda dikkat süresi kısadır ve işbirliği sağlamak zordur Bu nedenle; Testlerin mümkün olduğunca hızlı ancak güvenilir ve amaca uygun yapılması Sonuçların deneyimli odyoloji uzmanları tarafından çocuğun yaşına uygun tüm test bataryası üzerinden değerlendirilmesi test sonuç ve sürecini olumlu etkiler.

14 Bebek/Çocuklarda işitme değerlendirmesinde amaç; çocuğun işitme durumunu (işitme kaybı ya da normal işitme) ortaya koymak orta kulağı değerlendirmek konuşma bataryası kullanılarak işitsel fonksiyonu test etmek çocuğun işitsel davranışlarını gözlemlemek ve yorumlamak

15 Bebeklerde/Çocuklarda işitme değerlendirmesinde cross-check ilkesi kullanılmalıdır. cross-check ilkesi, hiçbir odyolojik test sonucu bağımsız başka bir test sonucu ile doğrulanmadan geçerli değildir temeline dayanır.(jerger ve Hayes 1976)

16 cross-check ilkesi; Çocuğun yaşına ve genel gelişime uygun davranışsal ve elektrofizyolojik test yöntemlerinin birlikte ve doğrulamalı olarak kullanılmasıyla çocuğun işitsel fonksiyonunun belirlenmesi amacını taşır. Odyolojik testlerin bir batarya içerisinde kullanılması uzmanın tek bir test ile sonuca gitmesini engellediği gibi, ek problemlerin ortaya konmasını da yardımcı olur.

17 Çocuklarda işitme kaybının tespit edilmesinde; öykü alma davranış testleri elektrofizyolojik testler Yaş ve gelişim özellikleri test bataryasının kullanım sırasını belirleyen en önemli faktörledir. Yaşla birlikte işitsel uyarana verilen cevaplarda ve eşik şiddet seviyelerinde değişimler olur

18 Özellikle bebek hastalarda gelişim ve davranım değişim dönemleri test yorumlamasında önem taşır. Gelişim dönemleri hakkında bilgi sahibi olmadan yapılan ve yorumlanan odyolojik değerlendirmelerde; işitme kaybı olmadığı halde işitme kaybı tanısı konulması ailenin yanlış bilgilendirilmesi hatta çocuğun gereksiz ve zarar verici şekilde işitme cihazına yönlendirilmesi söz konusu olabilir. Bu durum özellikle prematür, gelişim geriliği ve ek problemi olan çocuklarda daha dikkatli olmayı gerektirir.

19 ÖYKÜ ALMA

20 ÖYKÜ ALMA Çocuk hastalarda işitmenin değerlendirmesi, öykü alınması ile başlar. Detaylı öykü alımı sonrasında klinisyen, çocuğun gelişim özellikleri işitme becerileri değerlendirme sırasında test bataryasında kullanılacak testler testlerin uygulama sıraları ve uygulama yöntemleri açısından önemli bilgiler elde eder.

21 ÖYKÜ ALMA Hastayı değerlendirmeye başlamadan önce, hasta dosyası ya da epikrizi dikkatlice okumalı ve özellikle test sonuçlarını etkilemesi muhtemel kulak muayene notu değerlendirilmelidir.

22 ÖYKÜ ALMA Genel Bilgi Başvuru nedeni Problemin fark edilme zamanı Sözkonusu problemle ilgili olarak daha önce neler yapıldığı Aile hikayesi Ek problem varlığı

23 ÖYKÜ ALMA Prenatal Öykü Annenin hamilelik öyküsü Perinatal Öykü Doğum öyküsü Postnatal Öykü Hastalık öyküsü Gelişim Öyküsü İşitme /Dil ve Konuşma Öyküsü Genel Davranış Öyküsü

24 DAVRANIŞ TESTLERİ

25 Davranış test yöntemleri; Çocuklarda işitsel fonksiyonun tanısal değerlendirmesinde kullanılır Evrenseldir. Motor/mental gelişim ve yaş, kullanılan test yöntemlerinin farklılaşmasına neden olur ancak ulaşılan sonuç aynıdır.

26 Davranış Gözlem Odyometrisi (Behavioral Observation Audiometry; BOA)

27 Davranış Gözlem Odyometrisi İşitsel uyarana cevap olarak bebeğin verdiği istemsiz davranımların gözlenmesi temeline dayanır. Davranış gözlem odyometrisi 0 6 ay arasında kullanılan bir yöntemdir. Test, sessiz odada hoparlör, insert kulaklık ya da kemik vibratör kullanılarak yapılabilir (standart kulaklık,tdh-39, bebeğin kafa boyuna uyum sağlamadığı için kullanılmaz). Uygulamada, uyaranı gönderen uzmanla birlikte davranımı gözlemek için mutlaka test asistanı gereklidir. Bebek, annesinin kucağında, rahat pozisyonda, uyku sonrası teste alınmalıdır.

28 Davranış Gözlem Odyometrisi İşitsel uyarana karşı bebeğin verdiği; solunum değişiklikleri, uzuv hareketliliği, göz kırpma, kıpırdanma davranımları gözlenir Ancak bu davranımlar, tekrarlanabilir olmadığı ve eşik değerine karşılık gelmediği için işitme duyarlılığını test etmesine rağmen işitme eşik tespiti için kullanılmaz Eşik cevabı için en belirleyici ve güvenilir davranım emme refleksidir

29 Davranış Gözlem Odyometrisi Uyarana karşı bebekler emmeyi başlatabilir, kesebilir, emme hızını değiştirebilir. Emme davranımı biberon, emzik ya da doğal beslenme sırasında gözlenebilir. Bebek teste alınmadan önce aç ve emmeye istekli olmalıdır. Davranımın cevap olarak kabul edilebilmesi için uyarım-cevap zamanlamasının tutarlı ve tekrar edilebilir olması gereklidir.

30 Davranış Gözlem Odyometrisi Bebeğin görsel olarak dikkatini dağıtacak objelere, hareketliliğe ve aşırı yüz ifadeleri kullanmamaya dikkat edilmelidir. Kullanılan işitsel uyaran modüle tonlar (Warble Tone; WT) veya darband (Narrow Band; NB) gürültü olabilir. Konuşma sesleri ile eşiklerin doğrulanması yapılmalıdır Bu amaca yönelik olarak; alçak frekanslar için /-ba/, orta-yüksek frekanslar için /-sh/, kullanılır. yüksek frekanslar için /-s/ sesleri

31 Davranış Gözlem Odyometrisi Zamanlama, testin tamamlanabilmesi için önemli olduğundan alınan öykü doğrultusunda teste başlama frekansını belirlemek önemlidir. Örn. sensörinöral işitme kaybı şüphesi olan bebeklerde teste alçak frekanslarla başlayıp, yüksek frekanslara doğru devam etmek uygun olacaktır.

32 Davranış Gözlem Odyometrisi Test uyaranının verilmesinde zamanlama da testi etkileyen önemli bir faktördür. Çok sık aralıklarla uyaran verilmesi bebeğin uyarana alışıp davranım değiştirmesini engeller.

33 Video Davranış Gözlem Odyometrisi

34

35 Görsel Pekiştireç Odyometrisi (Visual Reinforcement Audiometry; VRA)

36 Görsel Pekiştireç Odyometrisi Bebekler 6. aydan sonra motor davranımlarının da gelişmesiyle işitsel uyarana daha kolay yanıt vermeye başlarlar. Görsel pekiştireç odyometrisi aylar arasında kullanılır ve işitsel uyarana karşı çocuğun istemli olarak oluşturduğu motor cevap hareketleri temeline dayanır.

37 Görsel Pekiştireç Odyometrisi Işıklı ya da hareketli bir oyuncak ses kaynağına yakın olarak yerleştirilir Önce oyuncak ile çocuğun ilgisi çekilir, sonra çocuk oyuncağa dikkatini vermişken işitsel uyaran gönderilir. Bu sayede çocuğun işitsel uyaranı duyduğunda oyuncağın hareket ettiğini fark etmesi sağlanır. Birkaç tekrar sonrasında önce işitsel uyaran verilerek, uyaranı fark edince oyuncağa bakması sağlanmış olur ve test düzeneği oluşur. İşitsel uyarana karşı her doğru yönelme davranımında çocuk oyuncak hareket ettirilerek ödüllendirilir. Bu yöntemle eşik seviyesine kadar tüm frekanslarda cevap elde etmek mümkündür.

38 Görsel Pekiştireç Odyometrisi Test serbest alanda hoparlörler ile uygulanabileceği gibi, insert kulaklık ve kemik vibratör ile de yapılır. Çocuğun yaşı dikkate alınarak üst bedeni rahat ve baş hareketleri serbest olacak şekilde oyuncağa uygun açıyla konumlandırılmalıdır. İşitsel uyarana yönelme davranımından emin olunmadan pekiştireç verilmemelidir. Aksi durumda cevap güvenilirliği azalır.

39 Görsel Pekiştireç Odyometrisi Test odasında oyuncak çeşitliliği çocuğun dikkatini dağıtacaktır Bu sebeple, oda basit ve sade olmalı, oyuncaklar sırayla ve test asistanı tarafından çocuğun hareketli oyuncağa sürekli yönlenmesini engellemek üzere kullanılmalıdır. Test uyaranı olarak NB gürültü, WT, saf ses uyaran, konuşma sesleri, devamlılığı olan cümleler kullanılabilir

40 Görsel Pekiştireç Odyometrisi Çok ileri derecede işitme kayıplı ve işitsel uyarana şartlanmakta zorlanan çocuklar için öncelikle dokunsal (tactile) uyaran kullanılabilir. Kemik vibratör çocuğun elinin üzerine ya da dizine konup uyaran verilir ve şartlanma sağlanır, Daha sonra işitsel ve dokunsal uyaran birlikte verilerek işitsel uyarana cevap oluşturulur.

41 Görsel Pekiştireç Odyometrisi İşitme hassasiyet,i 1 yaş üzeri çocuklar için erişkin seviyesine (10 15 db) yakındır. Risk grubu bebeklerde konuşma frekanslarında işitme yaklaşık 20 db seviyesindedir Görsel pekiştireç odyometrisi sağ ve sol taraftan verilen uyarana karşı çocuğun yön tayin etmesi beklenerek de uygulanabilir. Test yöntemi aynı olsa da sesin geldiği tarafa lateralizasyon cevabı beklendiğinden Conditioning Orienting Response Audiometry;COR adını alır.

42 Videolar Görsel Pekiştireç Odyometrisi

43 Oyun Odyometrisi (Play Audiometry)

44

45 Oyun Odyometrisi 1956 yılında Lowell ve ark. tarafından tanımlanmıştır Oyun odyometrisi, 3 yaştan büyük ve normal gelişimi olan çocuklar için, akustik uyarını her duyduğunda belirli bir motor hareket yapmasının (sepete küp atmak gibi) istendiği işitme test yöntemidir. İşitsel uyarana beklenen cevap, sepete küp atmak, küpleri üst üste dizmek, bir oyuncağa mandal takmak, resim parçalarını bir araya getirmek şeklinde olabilir.

46 Oyun Odyometrisi Temel olarak oyun odyometrisinde çocuk oyuncağı kulağına götürür, uyaranı bekler ve uyaranı duyunca oyuncağı sepete atar. Test açısından en dikkat edilmesi gereken durum çocuğun işitsel uyaranı duyduğundan emin olmaktır. Aksi durumda ses verilmediğinde de geliştirilen motor hareket hem zaman kaybına hem de çocuğun kafasının karışmasına ve olumsuz tecrübeye neden olunur. Başlangıç şiddet seviyesi tespiti deneme yanılma yoluyla yapılmamalı, test öncesi alınan öykü ve test öncesi çocukla kurulan iletişim yol gösterici olmalıdır.

47 Oyun Odyometrisi Test uyaranı serbest alan hoparlörleri, insert kulaklık, standart kulaklık, kemik vibratör kullanılarak iletilebilir, Tüm uyaran tipleri kullanılabilir. Ebeveynin test odasına alınması bazı çocuklar için dikkat dağıtıcı ve testi engelleyici olsa da pek çok çocuk için güven oluşturur

48 Oyun Odyometrisi Çocuk teste uyum sağlamaz ve yapmak istemezse test oturumunun yönetimini çocuğa bırakmak yerine alternatif oyunlar ve objelerle dikkati ve isteği toplanmaya çalışılmalı ve teste devam edilmelidir. Bazı çocuklar için aile bireylerinden yardım alınabilir, Farklı test odası, oyun sandalyesi ya da ödüllendirme yöntemi denenebilir. Test süresi hakkında çocuğa bilgi vermek de teste devam için önemli yarar sağlayabilir. Ancak test yöntemini değiştirmek, en son çözüm olmalıdır. Çocuk her zaman çocuktur ve her an yeni bir sürprize hazırlıklı olmak gereklidir.

49 Video Oyun Odyometrisi

50 İşitsel Uyarana Karşı Yaşa Bağlı Olarak Değişen Eşik Değerleri YAŞ DAVRANIM WT UYARAN (dbspl) KONUŞMA UYARANI (dbhl) GÜRÜLTÜ (dbspl) 0-6 hafta Göz kırpma hafta-4 ay Baş döndürme ay Lateral yönelme ay Direkt lateral dönme ay Aşağıya lokalizasyon ay Aşağı/yukarı lokalizasyon ay Her yöne lokalizasyon tamamlanır UYARANI

51 Test Yöntemi Yaş aralığı Beklenen cevap Beklenen sonuç Kısıtlılıkları Davranış gözlem odyometrisi 0-6 ay İşitsel uyarana karşı refleks davranımı İşitme duyarlılığı hakkında önemli bilgi sağlar Dikkatli gözlem gerektirir, beslenme tüpü ile beslenen çocuklarda test uygulanamaz Görsel pekiştireç odyometrisi 6-36 ay İşitsel uyaran karşı görsel pekiştirece şartlanmış dönme davranımı Cevap şartlanmış olduğu için aynı seansta birkaç frekansda bilgi sağlar Kulaklığı takmayan çocuklardan ayrı ayrı kulak bilgisi elde edilemez Oyun odyometrisi 36 ay- 5 yaş İşitsel uyarıma cevap olarak öğrenilmiş motor hareket Eşik seviyesinde ve tüm frekanslarda güvenilir cevap elde edilir Çocuğun dikkatini uzun süreli aynı oyun ile sağlamak zordur

52 Test Yöntemi Yaş aralığı Beklenen cevap Beklenen sonuç Kısıtlılıkları Akustik immitans ölçümü Tüm yaşlar Objektiftir Orta kulak ve işitsel refleks arkı bilgisini verir test sonuçlarını olumsuz etkilmesi nedeniyle sakin durmayan çocuklarda testi yapabilmek zordur TEOAE Tüm yaşlar Objektiftir İç kulak dış tüy hücrelerinin normal fonksiyonunu gösterir Sakin ve konuşmadan test yapılmalıdır, Hafif dereceye kadar işitmeye duyarlıdır. İşitme kaybı derecesini göstermez DPOAE Tüm yaşlar Objektiftir İç kulak dış tüy hücrelerinin normal fonksiyonunu gösterir Sakin ve konuşmadan test yapılmalıdır. Orta dereceye kadar işitmeye duyarlıdır. İşitme kaybı derecesini göstermez

53 Test Yöntemi ABR (klik uyarım) ABR uyarım) ASSR Yaş aralığı Tüm yaşlar (tonal Beklenen cevap Objektiftir Beklenen sonuç İşitsel üzerindeki merkezlerin bütünlüğünü eder yol teyit Kısıtlılıkları Uykuda ya da sedatize durumda test yapılmalıdır. Davranışsal testlerin yerini tutamaz. İşitme testi değildir Tüm yaşlar Objektiftir İşitsel yol üzerindeki merkezlerin bütünlüğünü teyit eder Frekansa spesifik eşik bilgisi sağlar Uykuda ya da sedatize durumda test yapılmalıdır. Tüm yaşlar Objektiftir Odyometrik eşiklere yaklaşık sonuç elde edilebilir Uykuda ya da sedatize durumda test yapılmalıdır. Test süresi uzundur, normal işitmede cevaplar odyometrik eşiklerle uyumlu değildir.

54 Vaka 1 M.K ve S.K., ikiz

55 Vaka 1- M.K. M.K. 4,5 yaş, erkek Konuşmada gerilik 2-3 kelimeyi yan yana kullanamıyor /k/ fonemi yerine /t/ fonemini kullanıyor Anne-baba işitme kaybından şüpheleniyor ama emin değiller 7 aylıkken NSVY ile 1600 gr doğmuş,

56 Vaka 1- M.K. Normal KBB muayenesi Odyolojik tetkik Serbest alanda VRA Yüksek şiddette sese tepki mevcut Konuşma sesine 30 db HL de cevap mevcut Yüksek şiddette minimal akustik refleks mevcut İşitmesinin normal ya da normale yakın olduğu düşünülmüş» Aileye bilgi verilmiş, 1 ay sonra kulaklıklarla test yapmak üzere kontrole çağrılmış» Konuşma gecikmesi yönünden özel eğitim için yönlendirilmiş»»»»

57 Vaka 1- S.K. S.K. 4,5 yaş, erkek Konuşmada gerilik 2-3 kelimelik cümle kurabiliyor, arkasından seslenildiğinde bakıyor, telefon-kapı sesine bakıyor Aile ikiz eşi ile aralarında özel bir konuşma olduğunu belirtiyor 7 aylıkken NSVY ile 1800 gr doğmuş

58 Vaka 1- S.K. Normal KBB muayenesi Odyolojik tetkik Serbest alanda VRA Tepkileri güvenilir Konuşma sesine 30 db HL de cevap mevcut Yüksek şiddette minimal akustik refleks mevcut İşitmesinin normal ya da normale yakın olduğu düşünülmüş» Aileye bilgi verilmiş, 1 ay sonra kulaklıklarla test yapmak üzere kontrole çağrılmış» Konuşma gecikmesi yönünden özel eğitim için yönlendirilmiş»»»»

59 Vaka 1- M.K. 3 yıl sonra (7,5 yaşında) Pediatristi işitme kaybı şüphesi ile konsültasyon istemiş Odyolojik tetkik» Kulaklıklarla test yapıldı» Yüksek frekanslara doğru ani düşüş gösteren S/N işitme kaybı» İkiz eşinin de işitme testinin yapılması önerildi

60 M.K.

61 Vaka 1- M.K. Elektrofizyolojik ölçüm sonuçları işitme kaybı ile uyumlu İşitme cihazı ile özel eğitim önerildi Kontrol sürecinde implant önerildi, aile kabul etmedi.

62 Vaka 1-S.K İkiz eşinin yanlarında olmadığı için test yapılmasının faydalı olacağı anlatıldı Yapılan uyarılar ışığında çocuklarını daha dikkatli gözlemlemişler ve 1 yıl sonra kontrole getirdiler Odyolojik tetkik» Kulaklıklarla test yapıldı» Yüksek frekanslara doğru ani düşüş gösteren S/N işitme kaybı

63 S.K.

64 Vaka 1- S.K. Elektrofizyolojik ölçüm sonuçları işitme kaybı ile uyumlu İşitme cihazı ile özel eğitim önerildi

65 Vaka 1 Çocuk testinde deneyimli klinisyen (doğru test yöntemi, test yönteminin doğru kullanılması, doğru gözlem, çocukla iletişim kurma becerisi) Ör.vaka 4,5 yaşında ama serbest alanda değerlendirilmiş. Pediatrik değerlendirmede tek bir test değil test bataryası kullanılması gerektiği unutulmamalı Test uygulamasının ilk olarak mutlaka klinikte, klinisyen tarafından yapılması gereklidir. Örn. Oyun odyometrisi uygulaması klinikte yapılmalıdır, evde çalışılması önerilmemelidir.

66 Vaka 2 K.T., 2 yaş 5 ay, kız Konuşma gecikmesi Daha önce yapılan testinde orta-ileri derecede işitme kaybı tanısı konmuş ABR de işitme kaybı lehine olduğu düşünülen uzamış latanslı dalga elde edilmiş İşitme cihazı önerilmiş. Cihazı takmak istemiyormuş, sürekli ağlıyormuş. Seslere bazen tepki veriyormuş, bazen vermiyormuş. İşitme kaybı olup olmadığından emin değiller

67 Vaka 2 Serbest alanda VRA ile test yapıldı Tepkileri ve davranımları çok yavaş Frekansa spesifik konuşma uyaranlarına olan cevaplar; 40 db 40 db 55 db

68

69 Vaka 2 OKB; bilateral 0 dapa Bilateral akustik refleks elde edildi Bilateral TEOAE ve DPOAE cevabı var Bilateral 30 db nhl de, uzun latansa sahip V. dalga mevcut İşitme kaybı olmadığı düşünüldü, Pediatrik Nöroloji konsültasyonu istendi.

70 Vaka 2 Tanı : MMR Sonuç: Bilateral normal işitme. MMR için özel eğitim önerildi.

71 Vaka 2 Çocuk testinde deneyimli klinisyen (doğru test yöntemi, test yönteminin doğru kullanılması, doğru gözlem, çocukla iletişim kurma becerisi, gelişimsel öykünün iyi değerlendirilmesi) Ör.vakada MMR mevcut, test sırasında tepkileri yavaş, ancak bu gözlem yoruma katılmamış, elde edilen eşiklere göre cihaz önerilmiş. Pediatrik değerlendirmede tek bir test değil test bataryası kullanılması gerektiği unutulmamalı Test yorumuna katkısı sağlanmazsa iyi yapılan gözlemin bir anlamı olmaz.

72 Vaka 3 E.O., 5 aylık, kız Pediatri bölümündeki kontrolü sırasında bir üniversitenin Nöroloji Bölümünde BAEP yapılmış

73 Vaka 3 80 dbnhl deki bulgular(msn) I. II. III. IV. Sağ Sol V Latanslarda gecikme olduğu ve bebekte işitme kaybı olduğu rapor edilmiş.

74 Vaka 3 Serbest alanda davranımlarına bakıldı.» Sese cevabı çok belirgin» Lokalizasyon yapıyor» Frekansa spesifik konuşma uyaranlarına ort. 20 db de dinleme davranışı mevcut OKB: bilateral 0 dapa (1000 Hz) Bilateral TEOAE (+) Bilateral AABR (+) Sonuç: Normal işitme. Elde edilen latans değerinin yaşı ile uyumlu olduğu anlatıldı.

75 Vaka 3 Çocuk testinde deneyimli klinisyen (doğru test yöntemi, test yönteminin doğru kullanılması, doğru gözlem, çocukla iletişim kurma becerisi, gelişimsel öykünün iyi değerlendirilmesi) Pediatrik değerlendirmede tek bir test değil test bataryası kullanılması gerektiği unutulmamalı Maturasyonel değişikliklerin çok iyi bilinmesi klinisyeni hatadan uzaklaştırır

76 Vaka 4 A.G., 2,5 yaş, kız İşitme kaybı Doğduğundan beri duymuyormuş Gittikleri üniversitenin KBB bölümünde ABR yapılmış, bilateral cevap alınamamış Total işitme kaybı olduğu fayda görmeyeceği için cihaz önerilemeyeceği söylenmiş.

77

78 Vaka 4 Kooperasyonu çok iyi olduğu için serbest alanda oyun odyometrisine şartladırıldı. Şartlandıktan sonra ınsert kulaklıklarla oyun odyometrisi yapıldı. OKB: Bilateral 0 dapa Bilateral akustik refleks yok Bilateral TEOAE ve DPOAE cevabı yok Bilateral ABR cevabı yok

79

80 Vaka 4 Tanı: Bilateral çok ileri derecede S/N işitme kaybı. Bilateral işitme cihazı ve özel eğitim önerildi (Koklear implant adayı)

81 Teşekkür ederim