HEMRELERE VERLEN BR GÜNLÜK KARDYOPULMONER RESÜSTASYON ETMNN UZUN DÖNEM ETKLERNN DEERLENDRLMES
|
|
- Ilhami Akbay
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 TC PAMUKKALE ÜNVERSTES TIP FAKÜLTES ACL TIP ANABLM DALI HEMRELERE VERLEN BR GÜNLÜK KARDYOPULMONER RESÜSTASYON ETMNN UZUN DÖNEM ETKLERNN DEERLENDRLMES UZMANLIK TEZ DR. AYTAÇ BUKIRAN TEZ DANIMANI DOÇ. DR. BÜLENT ERDUR DENZL
2 2
3 TEEKKÜRLER Uzmanlk ihtisasm boyunca bana yardm ve desteklerini esirgemeyen üzerimde büyük emekleri olan Acil Tp Anabilim Dal bakanmz sayn Doç. Dr. Bülent Erdur bata olmak üzere, saygde%er hocalarm sayn Doç. Dr. Mustafa Serinken ve Yrd. Doç. Dr *brahim Türkçüer e, tezimin istatistiksel analizinin yaplmasna yardmc olan Halk Sa%l% Anabilim Dal Bakan Prof. Dr. Ali *hsan Bozkurt a teekkür ederim. Ayrca tezimin veri toplama aamasnda büyük yardmlar olan asistan arkadam Dr. Mert Özen ve acil servis sorumlu hemiremiz Olcay Erdo%an a, e%itim sürecim boyunca bana deste%ini esirgemeyen annem, babam ve sevgili eim Fatma ya gösterdikleri destek için; teekkür ederim. Dr. Aytaç BUKIRAN i
4 ÇNDEKLER SAYFA NO I. GR..1 II. GENEL BLGLER.3 TEMEL YAAM DESTE.4 LER KARDYAK YAAM DESTE.7 Birincil bak0 kincil bak0 RESÜSTASYONDA KULLANILAN LAÇLAR..9 KARDYAK ARREST RTMLER TEDAVS...12 Asistoli ve nab0zs0z Elektriksel Aktivite..12 VF/Nab0zs0zVT..14 III. GEREÇLER VE YÖNTEM.16 IV. BULGULAR...18 V. TARTIMA..32 VI. SONUÇ...44 VII. ÖZET.45 VIII. YABANCI DLDE ÖZET..46 IX. KAYNAKLAR...50 ii
5 TABLOLAR ÇZELGES Sayfa No Tablo 1 Kardiyopulmoner Resüsitasyonda terapötik giriimlerin kalsifikasyonu.. 7 Tablo 2 Hemirelerin demografik özelliklerinin de%erlendirilmesi 18 Tablo 3 Hemirelerin çaltklar bölümlere göre da%lm. 19 Tablo 4 Hemirelerin ön test ve son test bilgi düzeyleri ile baar durumlarnn de%erlendirilmesi Tablo 5 Hemirelerin ön test ve son test ortalama do%ru cevaplarnn Karlatrlmas. 23 Tablo 6 Testlerin tamamna katlabilen 149 hemirenin bilgi düzeylerinin farkl de%ikenlere göre de%erlendirilmesi 26 Tablo 7 Hemirelerin ön test ve son test baar durumlarnn bölümlere göre de%erlendirilmesi 30 Tablo 8 Soru gruplarna göre 149 hemirenin do%ru cevap ortalamalarnn karlatrlmas Tablo 9 E%itim öncesinde kurs alan hemirelerin do%ru yant ortalamalarnn çaltklara bölümlere göre karlatrlmas. 33 iii
6 EKLLER ÇZELGES Sayfa No ekil 1 Asistoli/nabzsz elektriksel aktivite tedavi algoritmas ekil 2 Ventriküler fibrilasyon/nabzsz ventriküler taikardi tedavi algoritmas 15 iv
7 KISALTMALAR A: Airway ACLS: Advanced Cardiovaskular Life Support B: Breathing BLS: Basic Life Support C: Circulation D: Defibrillation Dk: Dakika ILCOR: International Liaison Committee on Resuscitation KYD: *leri Kardiyak Yaam deste%i V: *ntravenöz O: *nterosseöz J: Joule KPR: Kardiyo Pulmoner Resüsitasyon mg: Miligram ml: Mililitre NEA: Nabzsz elektriksel aktivite SPSS: *statistik Statistical Package for the Social Sciences TYD : Temel Yaam Deste%i VT: Ventriküler Taikardi VF: Ventriküler Fibrilasyon v
8 I. GR Kardiyopulmoner arrest spontan solunumun ve dolamn ani olarak durmasdr. Resusitasyon ise geri döndürülebilir nedenlere ba%l oluan ani kardiyak arrestlerde spontan kalp atm, solunum ve beyin fonksiyonlarnn tekrar kazandrlma çabasdr. Yaklak 300 milyon nüfusu olan Amerika Birleik Devletleri nde ortalama ylda 1 milyon ölüm, kardiyovasküler hastalk nedeni ile olmaktadr. Bu da tüm ölüm nedenlerinin yaklak yarsn oluturmaktadr. Koroner arter hastal%na ba%l yllk ölüm oran ise 350 bindir ve bunlarn büyük bir ksm ani ölümdür (1). Ani kardiyak arrest sonras hastann hayatnn kurtarlmas en ksa sürede balatlacak Temel Yaam Deste%i (TYD) ve *leri Kardiyak Yaam deste%ine (*KYD) ba%ldr (2). TYD Kardiyopulmoner arrest durumundaki bir hastann hava yolunu açma, yeterli ventilasyonunu sa%lama ve kalp masaj yoluyla mekanik olarak vital organlarnn dolamn sa%lama çabasdr. Olay yerine profesyonel bir ekip gelene kadar bu konuda e%itilmi genellikle profesyonel olmayan bireyler tarafndan her hangi bir malzeme ve ilaç olmadan uygulanabilmektedir. *KYD ise olay yerinde, ambulansta ya da hastane ortamnda uygulanabilir olup; beraberinde yeterli malzeme, ilaç ve profesyonel ekip gerektirmektedir. Tek bana TYD uygulanp *KYD uygulanmayan arrestlerde resüsitasyonun baar ans oldukça dümektedir (3) Sa%lk çalanlarnn TYD ve *KYD konusunda e%itilmeleri arrest olgularnn yaam ansn arttrmaktadr (4). Bu sebeple hizmet içi e%itim programlar ad altnda verilen resüsitasyon kurslaryla sa%lk personelinin bu konudaki bilgi düzeylerinin arttrlmas amaçlanmaktadr. Hastanelerin klinik servis ve yo%un bakm ünitelerinde hekim hastann tedavisini düzenledikten sonraki izlem ve primer bakmn hemire üstlenmektedir. Hastalarn durumlarnda her an geliebilecek ani de%iiklikler sklkla ve öncelikle hemireler tarafndan tespit edilmektedir. Hastalarda ani kardiak arrest geliti%inde nöbetçi veya icapç doktora haber verilirken, durumu tespit eden hemire, resüsitasyonu balatmak zorunda kalabilmektedir. BRESUS (Survey of 3765 cardiopulmonary resuscitation in British Hospitals) çalmasna göre, hastane içi kardiyak arrestlere ba%l ölümlerin önlenebilmesinde, klinik ve yo%un bakmlarda hastalarn öncelikli bakm ve tedavisinden sorumlu olan hemirelerin sorumluluklar daha da önem kazanmaktadr (5). Bu sebeple hemirelerin resüsitasyon konusunda 1
9 bilgi ve becerilerinin yeterli seviyede olmas önem tamaktadr. Özellikle Amerika Birleik Devletleri nde hemirelerin CPR ö%renmeleri zorunlu tutulmutur (6,7). Bu çalmada Pamukkale Üniversitesi Tp Fakültesi Hastanesinde görevli hemirelere verilen tek günlük teorik ve pratik TYD ve *KYD e%itiminin bilgi düzeylerine etkisinin incelenmesi, 6. ve 12. aylarda yaplan testlerle de bilgi düzeylerinin uzun dönemdeki de%iiminin de%erlendirilmesi amaçland. 2
10 II. GENEL BLGLER Kardiyopulmoner arrest spontan dolam ve solunumun ani olarak durmasdr. Resusitasyon ise spontan kalp atm, solunum ve beyin fonksiyonlarnn tekrar kazandrlma çabas olarak tanmlanabilir. Ölümün geri döndürülebilirli%i kavram mitolojide kendine önemli bir yer edinmitir. Eski uygarlklarn birço%unun ölümün geri döndürülebilirli%i kavramndan anladklar ilah ya da tanrlarna yakarmak ve dua etmekle snrl olsa da, modern tp düüncesi içinde fizyolojik olarak etkili saylabilecek çabalara da rastlanmaktadr. *nsanlk tarihinin erken dönemlerinde cansz bedenin so%uk oldu%una ve yaamla beraber snd%na inanlrd. Bu nedenle 1500 lü yllarda ölülere ate kaynaklarndan körükle scak hava üflenir, a%zlarna scak duman verilir ve scak battaniyelere sarlrlard. Bu yöntem yaklak 300 yl boyunca kullanld lü yllarda yeni bir yöntem gelitirildi. Buna göre ölünün rektumuna tütün duman üflenmekteydi ve 1800 lü yllarda ise ölüm nedenlerinin banda suda bo%ulmalar geliyordu. Akci%erlere giren suyu dar çkarmak için kurban ayaklarndan aslarak ba aa% durumda iken gö%üs kafesine bask yaplyordu. Ya da ölü bir atn srtna konuyor ve at koturuluyordu. At srtnda zplayan ölünün ci%erlerindeki suyun bu gö%üs masaj ile dar çkmas bekleniyordu. Marshall Hall, 1856 ylnda toplumun ölüyü yeniden canlandrma üzerine olan görülerini de%itirdi. Yeniden canlandrma çabalarnn olay yerinde balamas gerekti%ini, transferin gereksiz bir zaman kayb oldu%unu, scak hava üflemenin yararl olmad%n hatta zararl olabilece%ini söyledi. Ayrca geriye kaçan dilin hava yolunu tkad% ve dilin çekilmesinin yararl olabilece%ini belirtti. Dr. Friedrich Maass, 1891 ylnda insanlarda rapor edilmi ilk gö%üs kompresyonunu gerçekletirdi. Dr. George Crile tarafndan 1903 ylnda insanlarda ilk baarl gö%üs kompresyonu rapor edildi. Claude Beck, 1947 de defibrilatörü gelitirilip, defibrilasyon ile ilk kez bir insann hayat kurtarld. James Elam, 1954 te expire edilen hava ile yeterli oksijenizasyonun sa%lanaca%n kantlad. Peter Safar and James Elam, 1956 ylnda a%zdan a%za ilk solunumu gerçekletirdi. Leonard scherlis tarafndan 1963 te Kardiyo Pulmoner Resüsitasyon (KPR) komitesi kuruldu. 3
11 J. Frank Pantridge tarafndan 1965 ylnda hastane kullanlmak üzere ambulansn içine tanabilir defibrilatör yerletirildi. *lk yaplan otomatik eksternal defibrilatorün hastane öncesi kullanlabilece%i fikri 1979 da ortaya çkt. KPR de yaplmas gereken ilemlerin belli bir sra içinde yaplmas için öneri niteli%indeki kararlar (ILCOR: International Liaison Committee on Resuscitation) 1992 de yaynlad ylnda ILCOR Evrensel *KYD algoritmas, 2000 ve 2005 de ILCOR *KYD önerileri yaynland. TEMEL YAAM DESTE Temel Yaam Deste%i kardiyak arrest tedavisinin ilk basama%n oluturmaktadr. Bu nedenle doktorlar, hemireler ve yüksek riskli alanlarda çalan di%er sa%lk çalanlar *leri Kardiyak Yaam Deste%ine balamadan önce yeterli TYD becerisine sahip olmaldrlar. TYD, resusitasyonun hastane d basama%dr. Bu konuda e%itim alm genellikle profesyonel olmayan bireyler tarafndan uygulanmakta olup, uygulama esnasnda her hangi bir malzemeye ihtiyaç yoktur. Eller, a%z ve sa%lkl bir beyin yeterlidir. Beyinin hipoksiye maruziyet süresi oluabilecek beyin hasarnn belirleyicisidir. Ortalama 4 6 dakika hipoksik kalm bir beyinde düük de olsa hasar olasl% vardr. Hipoksi süresi 6 10 dk arasnda olanlarda beyin hasar olasl% çok yüksektir. Hipoksik kalma süresi 10 dk y geçecek olursa oluabilecek beyin hasar da geri dönüümsüz olacaktr. Bu nedenle olay yerine profesyonel ekip gelene kadar uygulanacak TYD ve acil tp sisteminin uyarlmas çok önemlidir. Hastane d arrestlerde defibrilatör gelene kadar uygulanlan TYD prognoz açsndan oldukça önemlidir (8). TYD uygulanmasnda birinci basamak hastann bilincinin de%erlendirilmesidir. Hastann yanna çökerek oturulur ve her iki omzundan tutulularak sarslr ve yüksek sesle iyi misin diye seslenilir. Yant alnamaz ise acil ambulans sistemi (112) uyarlr. Hasta yumuak olmayan düzgün yüzeyli bir zemine srt üstü yatrlr ve TYD nin ABC si balanr (9). A (Airway): Havayolu açkl%nn de%erlendirilmesidir. Bilinci kapal bir hastada hava yolunu tkayan en önemli sebep tonusunu kaybeden dilin posterior farenkse yer de%itirmesidir. *lk adm olarak a%zda yabanc cisim varl% açsndan 4
12 a%z mümkün oldu%unca açlr. Yabanc cisim var ise parmaklar aracl% ile uzaklatrlr. *ki yöntem ile hava yolu açkl% sa%lanabilir. Hastada travma düünülmüyorsa ba geriye çene yukarya manevras uygulanr (Head tilt-chin lift). Bu ilem için sol el ayas aln bölgesine yerletirilir ve ba geriye do%ru ittirilirken sa% elin parmaklarnn uç ksmlar ile çene yukarya kaldrlmaldr. Travma öyküsü var ya da emin olunamyor ise çeneyi itme (Jaw thrust) yöntemi kullanlabilir. Fakat bu yöntemin sa%lk çalan olmayanlar tarafndan kullanlmas önerilmemektedir. Bu yöntemde kurtarc dizleri hastann ba hizasna gelecek ekilde yere çömelir. El ayalar hastann yüzünün her iki tarafna gelecek ekilde parmak uçlar ile mandibulay yakalar. Ardndan mandibulay öne ve yukar do%ru çekerek dili hava yolundan uzaklatrr (9). B (Breathing): Hastann spontan solunumunun olup olmad%nn de%erlendirilmesi ile balar. Kurtarc hava yolu açkl% sa%landktan sonra bak, dinle, hisset yöntemi olgunun solunumunu de%erlendirir. Kurtarc kula%n hastann a%zna de%ecek kadar yakn bir pozisyona getirir ve yüzünü gö%üs bölgesine do%ru çevirir. Hastann soluk sesini duymaya ve hissetmeye çalrken e zamanl olarak gö%üs kafesinin hareketini gözler. Solunumu yoksa hastaya hava yolu açk pozisyondayken iki derin soluk verilir. Soluk verilirken ya burun ya da a%z yolu kullanlr, bir yandan da gö%üs hareketleri izlenir (9). E%er solu%u içeri vermekte güçlük var ya da gö%üs kafesinin yükselmesi yeterli de%ilse hava yolunda bir tkanma düünülür ve öncelikle hava yolunu açmak için kullanlan yöntem ve pozisyon gözden geçirilir. Buna ra%men solunum sa%lanamyorsa havayolunu tkayan bir neden akla gelmelidir. Özellikle yemek srasnda karlalan olaylarda yabanc cismin hava yoluna kaçmas sk görülen bir durumdur. Bu koulda yaplmas gereken; bilinci açk hastalarda öksürebiliyorsa hastay devaml öksürtmektir. Hastann öksürü%ü zayflamsa veya hasta öksüremiyor duruma gelmise özel manevralarla yabanc cismi çkartmaya çalmak gerekecektir. Bilinci açk hastalarda bu manevra hastann arkasna geçilip, iki el yumruk halinde sternumun altna yerletirilip her iki kol gö%üs kafesini yukar do%ru masajlayarak gerçekletirilir (Heimlich manevras(). Bilinci kapal hastada ayn manevrann benzeri yatar pozisyonda karn bölgesine basnç (Abdominal thrust) yaplarak, gebelerde ve obezlerde yumruk biraz daha yukarda olacak ekilde gö%üs bölgesine basnç (Chest thrust) yaplarak uygulanr. Yabanc 5
13 cisim çkartldktan sonra iki derin soluk verilerek üçüncü basama%a geçilir. Unutulmamaldr ki dolam deste%i sadece yeterli ventilasyon sa%land%nda faydal olacaktr. C (Circulation): Dolamn olup olmad% bu aamada de%erlendirilir. Bunun için kurtarc kendisine yakn taraftaki karotid arteri bularak en fazla 10 saniye boyunca nabz varl%n aratrmaldr. Sa%lk personeli dndaki kiilerin nabz kontrolü yapmamalar bildirilmitir (9). Nabz varsa hastann solunumsal ve di%er parametreleri ile ilgilenilir ve her on saniyede bir nabzn varl% onaylanr. Nabz yok ise kurtarc bilinci kapal, solunumu olmayan ve kalbi durmu bir hasta ile kar karya oldu%unu yani tam bir TYD vermesi gerekti%ini bilmelidir. Kapal gö%üs masajna balanr ve aralklarla ventilasyonla uyumlu olacak ekilde devam ettirilir. Yetikin bir hastada kapal gö%üs masaj sternumun 1/3 alt ksmndan uygulanr. Kurtarc sa% el topu%unu bu bölgeye koyar ve sol el sa% el srtna konarak desteklenir. Parmaklar gö%üs kafesine de%memelidir. Dirsekler düz olmal ve kurtarc ile hastann uzun ekseni tam doksan derece açda olmaldr. Dakikada ortalama 100 kompresyon olacak ekilde uygulanr. Her gö%üs masajnda gö%üs kafesini 4 5 cm komprese edecek kadar güç uygulanr ya da gö%üs yüksekli%inin 1/3 ü kadar çökecek ekilde masaj yaplr. Bu ileme 30 masaj a 2 kurtarc soluk olacak ekilde devam edilir. 5 siklusta ya da 2 DK da bir nabz kontrolü yaplr (8,9). Yaam belirtileri geri gelene kadar ya da yardm gelene dek TYD ye devam edilir. D (Defibrillation): Elimizde otomatik eksternal defibrilatör cihaz varsa bu cihazn elektrotlar biri apeks üzerine gelecek ekilde gö%sün sol tarafna, di%eri de gö%sün sa% tarafna yaptrlr. Cihazn açma dümesine baslarak cihaz açlr ve cihazn ritmi tanmas beklenir. Ritmi tandktan sonra ritim defibrile edilebilir bir ritm ise cihaz kendi kendini arj eder ve lütfen ok dü%mesine basnz diye komut verir. Komutu aldktan sonra dü%meye baslr ve bu ekilde defibrilasyon ilemi gerçekletirilmi olur. Bu cihaz Ventriküler Fibrilasyon ya da nabzsz Ventriküler Taikardi arrestlerinde erken defibrilasyon uygulama imkân sa%lad% için arrest hastalarnn geri döndürülebilirli%ini arttrmaktadr. 6
14 LER KARDYAK YAAM DESTE *KYD olay yerinde, ambulansta ya da hastane ortamnda uygulanabilir olup; beraberinde yeterli malzeme, ilaç ve profesyonel ekip gerektirmektedir. Öncelikle hastann bilinç durumu de%erlendirilir. Bilinci kapal ya da uyaranlara yant alnamyor ise birincil bakya geçilir. Birincil baky ikincil bak takip eder. Her uygulamann bir class vardr. Tablo 1: Kardiyopulmoner Resüsitasyonda terapötik girigimlerin kalsifikasyonu Class I Kesinlikle yararl Class IIa Kabul edilebilir, büyük olaslkla yararl Class IIb Kabul edilebilir, belki yararl olur Class intermediate Henüz aratrma aamasnda, zararl de%il fakat yaral oldu%una ait yeterli döküman yok Class III Uygunsuz, yaral deküman yok, zararl olabilir Birincil Bak0 A (Airway): Hava yolu açkl% ve yabanc cisim varl% hzla de%erlendirilir. Orofarengeal airway yerletirilerek dilin hava yolunu tkamas engellenmelidir. B (Breathing): TYD uygulamasnda oldu%u gibi bak, dinle, hisset yöntemi ile solunumun de%erlendirilmelidir. Spontan solunum yok ise ambu yardm ile hasta solutulmaldr. Gö%üs kafesinin hareketi gözlenerek ventilasyonun yeterlili%i de%erlendirilmelidir. C (Circulation): Hasta bir yandan monitörize edilirken bir yandan da karotid arter palpasyonu ile nabz olup olmad%na baklmaldr. Monitörde VF tespit edilirse bir sonraki aamaya geçilmeli ve defibrilasyon uygulanmaldr (10). Monitörde düz bir ritim (asistoli) var ise gö%üs elektrotlarnn ba%lants tekrar kontrol edilmelidir. Monitörde hala asistoli var ve beraberinde karotid arterlerde nabz alnamyorsa kapal gö%üs masajna balanmaldr. 7
15 D (Defibrillation): Düzensiz ventriküler elektriksel aktivitenin oldu%u ve bu nedenle yeterli atm yo%unlu%u sa%layamayan kalpte ventrikül kaynakl bu düzensiz uyarlara son vererek sinüs ritmini hâkim klmak için cilt üzerinden iki pedal aracl% ile kalbe direkt akm verilmesi ilemidir. Kullanlan enerji yetikinler için monofazik defibrilatörle 360 joule, bifazikle 200 j ve çocuklar için 2 4 J/kg dr (11). Erken defibrilasyon kardiyak arrestlerde prognozu etkileyen en önemli faktörlerden biridir ve özellikle VF arrestlerinin tedavisinde kullanlr (12,13). Buna karn hiçbir elektriksel aktivitenin olmad% asistoli arrestlerinde defibrilasyon uygulamasnn bir yarar olmad%, hatta zaman kaybna bile neden olabilece%i bilinmelidir (12,13). Defibrilasyon konusunda unutulmamas gereken en önemli eylerden biri kullanlan yüksek enerjinin normal insanlarda fibrilasyona yol açabilece%idir. Bu nedenle kullanclar bu ilemi gerçekletirirken hem kendisini hem de resusitasyon ekibini korumak zorundadrlar. kincil Bak0 A (Airway): Hava yolu açkl% ve bir önceki basamakta balanm olan tedavinin etkinli%i tekrar gözden geçirilir. Hastann hala spontan solunumu yok ise hasta entübe edilmelidir. Endotrakeal entübasyon güvenli ve kalc bir hava yolu sa%lar. Entübasyonu yapacak kii ilem öncesi gerekli tüm malzemelerin hazrl%n yapmaldr. Bu malzemeler; uygun ve farkl boylarda endotrakeal tüpler, oral ya da nazal airway, enjektör, laringoskop, uygun ve farkl boylarda blade, aspiratör, klavuz ve ba%lama ipidir. Genelde erikin bir erkek için 7,5 8 8,5 numaral endotrakeal tüpler kullanlrken, yetikin bir kadnda ise 7 7,5 8 numaral endotrakeal tüpler kullanlr. B (Breathing): KPR srasnda gerekli ventilasyon miktar iyi tanmlanamamtr. Her ne kadar KPR srasnda kardiyak outputtaki azalmaya ba%l dakika ventilasyon ihtiyac azalsa da, artan CO 2 yükünün uzaklatrlmas için yeterli dakika ventilasyon düzeyi sa%lanmaldr. Ölümden 30 dakika sonraya kadar arteriyel hemoglobin oksijen ile doymu halde bulunsa da, oksijen çok hzl bir ekilde tükenmektedir. Acil servis artlarnda %100 O 2 ve endotrakeal entübasyon aracl% 8
16 ile dakikada olacak ekilde sa%lanmaldr. Yine acil servis artlarnda ventilasyonun yeterlili%i pulse oksimetre ya da arteriyel kan gaz baklarak ölçülebilir. C (Circulation): Sv ve ilaç uygulamas için damar yolu açlr. Hasta monitöre ba%lanarak ritim ve hz tespit edilir. Hemodinamik durumu bozan aritmilere yönelik medikal tedavi uygulanr. Damar yolunun bulunamad% durumlarda zaman kaybn önlemek için entübasyon tüpü ilaçlar uygulamak için kullanlabilir. Bu yolla atropin, lidokain ve epinefrin gibi ilaçlar normalde uygulanan dozun 2 2,5 kat olacak ekilde izotonik svlar ile 10 ml. e tamamlandktan sonra verilebilirler (10). D (Differential Diagnosis): Ayrc tannn yapld% bu aamada, acil hekimi kardiyopulmoner arrestin olas nedenlerini düünmeli ve ayn zamanda olas nedenlerin tedavisini yapmaldr. Resüsitasyonu yöneten kii öykü ve tekrarlayan fizik muayene ile resusitasyonun sona ermesine ya da tedavinin nasl yönlenece%ine karar verir. RESUSTASYONDA KULLANILAN LAÇLAR Resusitasyonda kullanlan ilaçlar tp e%itimi srasnda en çok üzerinde durulan ilaçlar olup, hekimlerin kullanmalarndaki tereddüt daha çok kullanma alkanl% olmamas ve resusitasyon e%itimlerinin yetersizli%inden kaynaklanmaktadr (14). Adrenalin: Resusitasyonun ana ilac olup resüsitasyondaki tüm tedavi protokollerinde kullanlmaktadr (class indeterminate). Tüm arrest ritimlerinde ilk seçenektir. Alfa ve beta adrenerjik agonist olarak etki eden endojen sempatomimetiktir (11). Alfa adrenerjik etkileriyle güçlü vazokonstrüksiyon yaparak serebral ve koroner kan akmn, sistolik ve diyastolik kan basncn arttrr. Beta adrenerjik etkileriyle myokardiyal kontraksiyonu ve kalp hzn arttrmakla beraber bronkodilatatör etkisi gösterir. Etkisi 1 2 dakika içinde balar 2 10 dakika kadar sürer. Adrenalinin 0,25 0,5 1 mg ampulleri bulunmaktadr. Atropin ve kalp pili uygulamasnn yetersiz kald% semptomatik bradikardilerde (class 2b) kullanlmaktadr. Anaflaksi ve hipersensitivite reaksiyonlarnn tedavisinde 9
17 bronkodilatatör, septik okta ise vazopressör olarak kullanlmaktadr (15). Periferik, santral, endotrakeal, subkutan ve interosseöz (*Ö) yoldan kullanlabilmektedir. *ntravenöz (*V) yoldan verilecekse 1 mg puenin ardndan her 3 5 dk da bir tekrarlanacak eklinde uygulanmaktadr. Entübasyon tüpünden verilecekse iv dozun 2 2,5 kat olacak ekilde 10 cc serum fizyolojik (SF) ile sulandrlarak verilmelidir (11). Kardiyak arrestte infüzyon dozu 1mg adrenalin 250cc Serum fizyolojik ya da %5 dekstroz içerisinde 1 mikrogram/dk olacak ekilde balanr ve doz 3 4 mikrogram/dk ya çklabilir (11,15). Çocuklarda *V ve *Ö yoldan 0,01 mg/kg, entübasyon tüpünden ise 0,1 mg/kg dozunda uygulanr (12). Adrenalinin en önemli dezavantaj miyokardn oksijen gereksinimini arttrmasdr. Bununla birlikte hipertansiyon, taikardi ve renal arterlerde vazokonstruksiyon yapabilir. Glomerüler filtrasyon hzn düürüp, idrar çkn da azaltabilir. Vazopressin: Antidiüretik hormondur. Nonadrenerjik periferik vazokonstrüktör olup kononer ve renal vazokonstriksiyon yaparak etkisini gösterir. Resüsitasyon esnasnda koroner perfüzyon basncn, vital organlarn kan akmn ve serebral oksijen da%lmn arttrmaktadr. Septik okta ve defibrilasyona dirençli VF/nabzsz VT tedavisinde epinefrine alternatif olarak kullanlmaktadr. VF/nabzsz VT tedavisinde adrenalinin alternatifi olarak *V ya da *O yoldan 40 U tek doz olarak kullanlmaktadr. Ancak hastaneden taburculuk yönünden adrenalinle kyaslanacak olursa anlaml bir üstünlü%ünün bulunmamaktadr (11, 16, 17). Atropin: Parasempatolitik etki ile sinüs nodu otomatisitesini ve atriyoventriküler iletimi arttrr. Asistoli ve nabzsz elektriksel aktivitede (class indeterminate), semptomatik bradikardilerde (class 1a), yüksek nodal düzeydeki AV bloklarda (class 2a), morfin kullanmna ba%l bulant-kusmalarda ve kolinerjik ajanlarla olan intoksikasyonlarda kullanlabilmektedir. Toplam 0.04 mg/kg dozun üstünde vagolitik etkileri de%imez, bu nedenle daha fazla kullanlmamaldr. Kardiyak arrest ritmlerinden asistoli ve nabzsz elektriksel aktivitenin tedavisinde kullanlmaktadr. Atropinin resusitasyonda kullanlan dozu her 3 5 dk da bir 1 mg olup, 3 mg dan daha fazlas etkisiz oldu%undan kullanlmaz (11). Çocuk resusitasyonlarnda respiratuar arreste sekonder gelien bradikardi ve asistolilerde adrenalinin alternatifi olarak kullanlabilir ve en düük doz 0,1 mg ve en yüksek doz 10
18 0,5 mg olmak üzere 0,02 mg/kg dozda verilmelidir (2). Atropin çocuklarda ilaçlara ya da entübasyona ba%l oluabilecek vagal etkileri önlemek amacyla entübasyon öncesi proflaktik olarak kullanlabilir. *V ve *Ö yoldan kullanlabilmektedir. Endotrakeal yoldan verilecekse 2 3 mg dozunda 10 cc SF ile sulandrlarak verilmelidir (11). Atropinin ar dozlar a%z kurulu%u, midriyazis, bulank görme ve konstipasyon gibi antikolinerjik yan etkilere sebep olabilmektedir. Atropin 0,5 mg altndaki dozlarda ise paradoksal bradikardi yapabilmektedir. Bikarbonat: Bilinen hiperkalemisi olanlarda (class 1), bikarbonata yantl asidozlarda (class 2a), ilaç intoksikasyonlarnn idrar alkalinizasyonunda (class 2a), uzun süren arrest sonras ventilasyonu ve dolam dönen hastalarda (class 2b) tedavide kullanlmaktadr. Kullanm dozu 1 meq/kg puedir (15). Beyin hipoksisine neden olabilece%i için hiperkarbik asidozda kullanlmamaldr (class 3). Hipernatremi ve hiperozmolariteye yol açmas nedeniyle dikkat edilmelidir. Ancak trisiklik antidepresan zehirlenmeleri, aspirin toksisitesi, hiperkalemi ve diabetik ketoasidoz gibi nedenlerden oldu%u bilinen arrestlerde kullanm ön plandadr. Lidokain: Gerçekte bir Na kanal blokeri olup, anestetik olarak kullanlr. Class 2b antiaritmiktir. Ventriküler aritmilerde etkilidir (11). Lokal anestetik etkisi nedeniyle miyokard hücresinde faz O dan sorumlu Na akn engelleyerek uyarlabilirli%i azaltr. *skemik myokardda ventriküler ektopiyi suprese ederken normal myokarda böyle bir etkisi yoktur. Defibrilasyon ileminde oldu%u gibi otomatisite özelli%i olan tüm kas hücrelerindeki elektriksel aktiviteyi azaltarak ventriküler aritmileri basklar. VF ei%ini arttrr. Defibrilasyon sonras dirençli VF ve nabzsz VT arrestlerinin tedavisinde (class indeterminate), polimorfik VT (class indeterminate) tedavilerinde kullanlmaktadr. Etkisi saniyede balar, eliminasyon ömrü dakikadr. Erikin dozu intravenöz yoldan 1 1,5 mg/kg pue eklindedir ve etkili olmazsa yarm dozda tekrar edilebilir (11). Maksimum doz 3 mg/kg dr. Pue uygulamasndan sonra 2 4 mg/dk infüzyon yaplabilir. Endotrakeal yoldan verilecekse iv dozun 2 4 kat olacak ekilde 10ml serum fizyolojik ile sulandrlarak verilmelidir (11). Amiodarone: Class 3 antiaritmiktir. Na, K ve Ca kanallar üzerine alfa ve 11
19 beta blokaj yaparak etkilerini gösterir. Negatif inotropik ve kronotropik etkileri vardr. Ampulleri 150 mg.dr. VF ve nabzsz VT arrestlerinde tedavide 2005 kalvuzuna göre öncelikli önerilen antiaritmik ajan 300 mg dozunda *V/*O yoldan kullanlmaktadr (class 2b). Gerekirse idame dozu 150 mg dr. *nfüzyon dozu ilk 6 saat boyunca 1 mg/dk, sonraki 18 saatte ise 0,5 mg/dk olup günlük maksimum doz 2,2 mg/kg dr (11). Amiodoran hemodinamisi istikrarl VT ve geni kompleks taikardiler, vagal manevra ve adenozine dirençli dar kompleks taikardilerin tedavisinde kullanlmaktadr (class 2b). Ayrca 48 saatten önce gelen atrial fibrilasyon ya da flatter ritminin sinüse döndürülmesi ileminde de kullanlabilmektedir. Buralardaki tedavi dozu da 150 mg dr. QT uzamasna sebep olan ilaçlarla birlikte verilmemelidir. Hipotansiyon ve bradikardi yapabilir (11). Class 1 antiaritmiklerle kullanld%nda torsades de pointesi tetikleyebilir. Magnezyum: Na/K ATPaz pompasn inhibe eder. Dolayl yoldan kalsiyum kanallarn bloke eder. Özellikle polimorfik bir VT olan torsades de pointes ve hipomagnezemik arrestler için bilinen en etkili ajandr (class 2a). Dorsades de pointes tedavisinde 1 2 gr magnezyum sülfat ml %5 dekstroz içinde 5 60 dakikada uygulanr (10). Ayrca Magnezyum eksikli%i olan kardiyak arrestlerde (class 2b), bilinen hipomagnezemi ile birlikte olan srarc, refrakter nabzsz VT ya da VF lerde (class 2b) ve digital toksisitesine ba%l hayat tehdit eden ventriküler aritmilerin tedavisinde de kullanlmaktadr. Etkisi hemen balar, 30 dakika sürer. Hipotansiyon, flushing, terleme, flask paralizi ve dolam kollaps gibi yan etkileri de olmaktadr. KARDYAK ARREST RTMLER TEDAVS Resusitasyon sürecinde VF, nabzsz VT, asistoli ve NEA olmak üzere 4 de%iik nabzsz kardiyak arrest ritmiyle karlamak mümkündür. Tedavide her arrest ritmine uygun ayr bir tedavi protokolü içeren resüsitasyon algoritmalar kullanlr (11). Asistoli Ve Nab0zs0z Elektriksel Aktivite: Genellikle uzun sürmü VF arrestleridir. Prognoz oldukça kötüdür. Çocuklu%u 12
20 ça% arrestlerinin büyük ço%unlu%u respiratuar olup kardiyak ritim asistolidir. Defibrilasyonun tedavide yeri yoktur. Monitörde asistoli tespit edildiyse ilk önce elektrotlar kontrol edilerek asistoli do%rulu%u kantlanmaldr. Ritm asistoli ise bir yandan entübasyon ilemi gerçekletirilirken, bir yandan kompresyona balanr ve damar yolu açlr. Vazopressör ajan olarak 1mg dozunda 3 5 ara ile adrenalin ya da tek doz 40Ü vazopressin den biri tercih edilir. Ritm asistoli ise tedaviye 1 mg dozunda 3 5 dakika aralarla en fazla 3 doz olmak üzere atropin eklenmelidir (11,15). ASSTOL / NEA H A: hava yolunu aç * Entübasyon B: solunumu salla C: DolaG0m0 salla * Kompresyona bala * Damar yolu aç H 2 dakika aral0ks0z kompresyona devam et Ritm kontrolü yap ASSTOL / NEA ise; * Adrenalin 1 mg *V/*O her 3 5 dakikada bir Veya * Vazopressin 1 doz 40 U *V/*O * Atropin 1 mg 3 5 dakikada bir (max. 3 doz). NEA var ise hz <60 olmadkça atropine balamyoruz! H 2 dakika aral0ks0z kompresyona devam et Ritm kontrolü yap ASSTOL / NEA ise; * Adrenalin 1 mg *V/*O (2.doz) * Atropin 1 mg (2.doz) H 2 dakika aral0ks0z kompresyona devam et Ritm kontrolü yap ASSTOL / NEA ise; * Adrenalin 1 mg *V/*O (3.doz) * Atropin 1 mg (son doz!) * NaHCO3 1 meq/kg ( class 2b) H 2 dakika aral0ks0z kompresyona devam Ritm kontrolü yap * Ritm VF/nabzsz VT ise uygun protokolleri uygula! * Ritm hala Asistoli ise 3 5 dakikada bir 1 mg Adrenalin ile resüsitasyona devam et * Nabz varsa KPR yi bitir ekil 1: Asistoli/NEA tedavi algoritmas0 Ritm NEA ise monitördeki hz 60 n altnda olmadkça tedaviye atropin eklemek do%ru olmayacaktr. Resüsitasyon 10 dakikay geçmise 1 meq/kg NaHCO3 class 2b endikasyon olarak algoritmaya eklenmelidir. Her 2 dakikalk kompresyonu 13
21 takiben ritm kontrolü yaplmaldr. Ritm izlem srasnda normale döndüyse resüsitasyon sonlandrlr (Yekil 1). Ritm VF/nabzsz VT ye döndüyse ilgili tedavi protokollerine geçilir. VF/Nab0zs0zVT: Hastane d ani kardiyak ölümlerin en sk sebebi %40 oranla VF arrest ritmidir (18,19). Callaham ve Madsen (20) yaptklar bir çalmada ilk kurtarc tarafndan uygulanlan erken defibrilasyonun VF deki bir hastann yaama ansn 9 kat arttrd% saptanmtr. VF/nabzsz VT de di%er arrest tedavi protokollerinin aksine KPR nun ABC kural bozulur ve ilk olarak bifazik defibrilatör kullanlacaksa 200 joule, monofazik defibriltör kullanlacaksa 360 joule ile defibrilasyon ilemi gerçekletirilir. Bunun nedeni ritim döndü%ünde tüm fonksiyonlarn özellikle de solunumun tamamen dönme ansn hastaya tanmaktr. Defibrilasyon ilemi sonras 2 dk boyunca aralksz kompresyona balanr. Bu esnada entübasyon ilemi gerçekletirilir ve damar yolu açlr. *ki dk sonra ritm tekrar de%erlendirilir. VF/nabzsz VT devam ediyorsa vazopressör ajanlara geçilmelidir. Vazopressin tercih edilecekse 40 U tek doz olarak kullanlr. Adrenalin tercih edilecekse 1 mg dozunda 3 5 dakika da bir resüsitasyon boyunca uygulanr. *ki dk ya da 5 siklus boyunca uygulanan kompresyon sonras ritm tekrar de%erlendirilir. VF/nabzsz VT devam ediyorsa yine defibrilasyon ilemi gerçekletirilir (monofazik; 200J, bifazik; 360 J). Defibrilasyon sonras ara vermeden 2 dakika boyunca kompresyona devam edilir ve kompresyon sonrasnda ritm yine de%erlendirilir. Ritm de%imediyse dirençli VF/nabzl VT olarak kabul edilir ve tedavi algoritmasna antiaritmik ajanlar eklenir. Amiodoran tercih edilecekse 300mg dozunda *V/*O yoldan uygulanmaldr. Lidokain tercih edilecekse *V/*O yoldan 1 1,5 mg/kg dozunda, trakeal yoldan uygulanacaksa da *V dozun 2 2,5 kat olacak ekilde 10 cc SF ile sulandrarak verilmelidir. 2 dk kompresyon sonras ritm yine VF/nabzsz VT ise yine defibrilasyon ilemi gerçekletirilir. *ki dk aralksz kompresyona devam edilir. Bu esnada hangi antiaritmik ajan bir önceki admda tercih edilmise o ajann yar dozu idame olarak algoritmaya eklenir. On dk y geçmise NaHCO3 1 meq/kg dozunda class 2b endikasyon olarak tercih edilebilir. *ki dk sonra ritm normale döndüyse resüsitasyon sonlandrlr (Yekil 2). Ritm asistoli veya 14
22 NEA ya dönmüse ilgili tedavi algoritmalarna geçilir. VF/ NABIZSIZ VT H D: 1 kez defibrile et * Bifazik: J * Monofazik: 360 J * AED A: hava yolunu aç * Entübasyon B: solunumu salla C: DolaG0m0 salla * Kompresyona bala * Damar yolu aç H 2 dakika aral0ks0z kompresyona devam et Ritm kontrolü yap VF/ NABIZSIZ VT ise; 1 kez defibrile et * Bifazik: J * Monofazik: 360 J * AED Vazopressör ajan ver * Adrenalin 1 mg *V/*O her 3 5 dakikada bir Veya * Vazopressin 1 doz 40 U *V/*O H 2 dakika aral0ks0z kompresyona devam et Ritm kontrolü yap VF/ NABIZSIZ VT ise; 1 kez defibrile et * Bifazik: J * Monofazik: 360 J * AED Antiaritmik dügün * Amiodoran 300 mg *V/*O Veya * Lidokain 1 1,5 mg/kg * Magnezyum: Torsado Pointes varsa 1 2 mg H 2 dakika aral0ks0z kompresyona devam et Ritm kontrolü yap VF/ NABIZSIZ VT ise; 1 kez defibrile et * Bifazik: J * Monofazik: 360 J * AED Antiaritmiklerin idamesini dügün * Amiodoran 150 mg *V/*O Veya * Lidokain 0,5-0,75 mg/kg NaHCO3 dügün (class 2b) * 1 meq/kg H 2 dakika aral0ks0z kompresyona devam et Ritm kontrolü yap VF/ NABIZSIZ VT ise; 1 kez defibrile et * Bifazik: J * Monofazik: 360 J * AED 2 dakika kompresyon 2 dakikada bir ritm kontrolü ekil 2: VF/Nab0zs0z VT tedavi algoritmas0 15
23 III. GEREÇ VE YÖNTEM Pamukkale Üniversitesi Tp Fakültesi hastanesinde görevli 24 ü erkek, 201 i kadn olmak üzere toplam 225 hemire çalmaya dâhil edildi. E%itim Pamukkale Üniversitesi Tp Fakültesinin morfoloji binasnn 2. ve 3. kattaki derslik salonlarnda fakültenin Acil Tp Ana Bilim Dal nda görevli ö%retim üyeleri tarafndan tarihleri arasnda gerçekletirildi. Çalmaya alnan hemireler yalarna göre 29 ya ve altnda olanlar, ya arasndakiler ile 35 ya ve üstü olanlar olmak üzere 3 gruba ayrld. Meslekte çalma sürelerine göre 0 4 yl arasnda olanlar, 5 9 yl arasnda olanlar ile 10 yl ve üzeri olanlar olmak üzere hemireler 3 gruba ayrld. Çaltklar bölümlere göre acil servis, yo%un bakmlar, dahili bölümler ve cerrahi bölümler olmak üzere 4 gruba ayrld. Hemireler daha önceden KPR kursu alp almamalarna göre hiç kurs almayanlar, sadece 1 kurs alanlar ile 2 ve üzeri kurs alanlar olmak üzere üç gruba ayrld. Hemirelere e%itim öncesi iki bölümden oluan veri toplama formlar da%tld. Da%tlan bu formlarn ilk bölümünde ya, medeni durum, çalt% klinik bölüm, meslekteki çalma yl, daha öncesinde bu konuyla ilgili herhangi bir e%itim alp almadklar gibi demografik verilere yer verildi. *kinci bölümde ise acil tp anabilim dal ö%retim üyeleri denetiminde 2005 yl kardiyopulmoner resüsitasyon ve acil kardiyovasküler yaklam protokolleri kaynak alnarak hazrlanm toplam 25 adet bilgi sorusuna yer verildi. Bilgi sorular yantlanmadan önce hemirelere yaplan testin bir snav olmad%, verilerin tümünün bilimsel çalma için kullanlaca% anlatlp yantlarn hiçbir ekilde mesleki hayatlarn ve geleceklerini etkilemeyece%i açkland. Her sorunun be seçenekli ve sadece bir seçene%in do%ru oldu%u bildirildi. Toplamda 40 dakika süre içinde tüm sorularn cevaplanmas istendi. Her sorunun de%eri dört puan olarak belirlenerek, hemirelerin toplam kaç soruya do%ru yant verdikleri tespit edildi. Bu sürede kiilere herhangi bir yardmda bulunulmad ve yardmlamalar engellendi. Veri formlar geri toplanrken cevaplanmam demografik veri veya bilgi sorularnn olup olmad% kontrol edilerek katlmclarn hiçbir soruyu bo brakmamalar istendi. Birden fazla yant verdikleri bilgi sorularnda ise en do%ru oldu%unu düündükleri bir cevab tercih etmeleri istendi. Ayn soru için iki do%ru 16
24 yant verenlerin veya soruyu bo brakanlarn cevaplar de%erlendirme srasnda yanl olarak kabul edildi. E%itim öncesi yaplan ön testi takiben hemirelere Acil Tp Anabilim Dal nda görevli ö%retim üyeleri tarafndan 2005 yl kardiyopulmoner resüsitasyon yaklam protokollerinin kaynak olarak kullanld% erikin TYD, *KYD, Hava yolu ve resüsitasyonda ilaçlarn kullanm ile ilgili konularda toplam dört saatlik teorik e%itim verildi. Teorik e%itim takiben entübasyon maketleri ile erikin ve çocuk monitörlü model adam maketleri üzerinde uygulamal olarak tüm konular kapsayan yaklak dört saatlik pratik e%itim verildi. E%itim sonunda ayn bilgi sorular hemirelere tekrar uyguland ve 25 sorudan en az 18 tanesine do%ru cevap verenler baarl olarak kabul edildi. E%itim sonras uygulanmasn takiben tüm katlmclara 2005 yl kardiyopulmoner resüsitasyon ve acil kardiyovasküler yaklam protokollerinin kaynak olarak kullanld% e%itim ile ilgili ders notlar da%tld. Kursu takiben 6. ve 12. ayn sonunda olmak üzere katlmclara ayn test tekrar uyguland ve yine en az 18 do%ru yant verenler baarl olarak kabul edildi. Formlardan elde edilen veriler Statistical Package for Social Sciences (SPSS) for Windows, Version 10,0 bilgisayar programna kaydedildi. Ba%msz gruplarda saysal de%ikenleri karlatrabilmek için K*-Kare Testi, ölçümsel verileri karlatrmak için Student t Testi ve One-Way ANOVA testi kullanld. Ba%ml gruplarda ise saymla belirlenen de%ikenleri karlatrmak için Ba%msz Gruplarda Ki-Kare Testi, ölçümsel verileri karlatrmak için de Paired Samples t Testi ve Fridman Testi kullanld. Elde edilen sonuçlar için p<0.05 de%eri anlaml kabul edildi. Karlatrma sonrasnda istatisitiksel olarak anlaml fark tespit edilen verilerde farkn nereden kaynakland%n bulmak için Post hoc testlerden Tucey testi kullanld. Etik kurul karar tarihi , says B.30.2.PAÜ /376 idi. 17
25 IV. BULGULAR Çalmaya alnan toplam 225 hemire ya, cinsiyet, medeni durum, meslekte çalma yl, çalmakta oldu%u bölüm ve daha önceki alm oldu%u kurs saylarna göre de%erlendirildi (Tablo 2). Tablo 2: HemGirelerin demografik özelliklerinin delerlendirilmesi Cinsiyet Medeni durum Ya Meslek yl Eski CPR Çalt% bölüm Demografik özellikler Erkek Kadn Evli Bekâr < 29 ya ya >35 ya 0 4 yl 5 9 yl >10 yl Hiç almayan 1 kez alan 2 ve üzeri Acil servis Yo%un bakmlar Dahili bölümler Cerrahi bölümler Say (n) Yüzde (%) % 10,7 % 89,3 % 75,1 % 24,9 % 39,6 % 43,1 % 17,3 % 19,6 % 45,8 % 34,7 % 52,4 % 40 % 7,6 % 6.2 % 24 % 42.7 % 27.1 Çalmaya alnan hemireler yalar arasnda ve ya ortalamalar 31,2 ±4,1 idi. %39,6 snn (89) 29 ya ve altnda, %43,1 inin (97) ise ya arasnda, %17,3 ünün (39) ise 35 ya ve üzerinde oldu%u tespit edildi. Katlmclarn 24 ü (%10,7) erkek, 201 i (%89,3) kadnd. Erkeklerin ya ortalamalar 27,9±2,1 iken kadnlarn ya ortalamalar 31,6±4,1 olarak hesapland. Katlmclarn 56 s (%24,9) bekâr, 169 u (%75,1) evliydi. Meslekteki çalma süreleri incelendi%inde 44 ünün (%19,6) 0 4 yl arasnda, 103 ünün (%45,8) 5 9 yl arasnda, 78 inin (%34,7) ise 10 yl ve üzerinde mesle%ini yapmakta oldu%u tespit edildi. Ortalama çalma süreleri 8,3±4,3 yl olarak bulundu. Hemireler çaltklar bölümlere göre balca 4 gruba ayrld (Tablo 3). Çalmaya alnan 225 hemirenin 14 ü (%6.2) acil serviste, 54 ü (%24) yo%un bakmlarda, 96 s (%42.7) dahili bölümlerde ve 61 i (%27.1) ise di%er cerrahi bölümlerde görev yapmaktayd. 18
26 Tablo 3: HemGirelerin çal0gt0klar0 bölümlere göre dal0l0m0 Bölümler n % Acil servis Acil servis 14 6,2 Yo%un bakmlar Anestezi Yo%un Bakm 14 8,4 Beyin Cerrahi Yo%un Bakm 12 5,3 Kalp Damar Cerrahi Yo%un Bakm 6 2,7 Kardiyoloji Servis 9 4,0 Kalp Damar Cerrahi Servis 8 3,6 Dahili bölümler Dahiliye Servis 24 10,7 Endoskopi 3 1,3 Diyaliz 5 2,7 Kan Bankas, Kan Alma 7 3,1 Gö%üs Ve Enfeksiyon Hastalklar 10 4,4 Servis Çocuk Hastalkllar Fizik Tedavi 7 3,1 Psikiyatri 6 2,7 Dermatoloji 2 0,9 Nükleer Tp 1 0,4 Özel Kat 4 1,8 Cerrahi bölümler Genel Cerrahi Servis 10 4,4 Beyin Cerrahi-Nöroloji Servis 8 3,6 Üroloji-Ortopedi Servis 6 2,7 Ameliyathane-Sterilizasyon 12 5,3 Kadn Do%um 14 6,2 Göz 2 0,9 Çocuk Cerrahisi 9 4 Toplam Katlmclara daha önceden herhangi bir KPR e%itimi alp almadklar soruldu. Hemirelerin 118 inin (%52,4) daha öncesinde her hangi bir kursa gitmedi%ini; 90 nn (%40) ise resüsitasyonla ilgili sadece bir kursa gitti%ini ve 17 sinin (%7,6) ise 2 ve üzeri kursa gitti%i tespit edildi. Hemireler kurs saylar açsndan bölümlere göre karlatrld%nda 14 acil servis hemiresinden 8 tanesinin hiçbir kurs almad%, 5 tanesinin birer kez, bir tanesinin de 2 ve üzerinde kurs ald% tespit edildi. Yo%un bakmlarda çalan 54 hemireden 19 tanesinin daha önceden hiç kurs almad%, 28 tanesinin sadece birer kez, 7 tanesinin de 2 ve daha fazlas kurs alm oldu%u tespit edildi. Dahili bölümlerde çalan 96 hemireden 51 tanesinin daha önceden hiçbir kurs almad%, 39 tanesinin sadece birer kez, 6 tanesinin de 2 ve daha fazlas kurs ald% tespit edildi. Cerrahi bölümlerede çalan 61 hemireden 40 tanesinin daha öncesinde herhangi bir kurs almad%, 18 tanesinin sadece birer kez, 3 tanesinin de 2 ve daha fazlas kurs alm oldu%u tespit edildi. 19
27 Katlmclarn sorularn geneline verdikleri yantlar incelendi%inde e%itim öncesi teste katlan 225 kiinin do%ru yant ortalamas 12,6±4,7 iken, e%itim sonras son testte 21,1±3,1 oldu%u gözlendi (p=0,000). Katlmclarn testte sorulan 25 sorudan en az 18 ine do%ru cevap vererek geçer not alma oranlar incelendi. E%itim öncesi uygulanan pretestte 190 (%84,4) hemire baarsz olurken, 35 (%15,6) hemirenin baarl oldu%u görüldü. Bir günlük teorik ve pratik e%itim sonras uygulanlan son testte ise 204 (%90,7) hemirenin baarl oldu%u, 21 (%9,3) hemirenin ise baarsz oldu%u tespit edildi (p=0,001) (Tablo 4). Tablo 4: HemGirelerin ön test ve son test bilgi düzeyleri ile bagar0 durumlar0n0n delerlendirilmesi Toplam Ön test Son test p Do%ru yant ortalamas 25 12,6±4,7 21,1±3,1 0,000 Baar durumu Baarl Baarsz 225 N % N % 35 15, , ,4 21 9,3 0,001 Hemirelerin 24 ü (%10,7) erkek, 201 i (%89,3) kadnd. Cinsiyete göre hemirelerin ön test ve son testlerde aldklar ortalama puanlar incelendi (Tablo 4). Ön testte erkeklerin 25 soruya verdikleri ortalama do%ru yant says 11,4±4,1 iken, kadnlarn ortalamas 12,7±4,7 idi. E%itim öncesinde hemirelerin cinsiyete göre aldklar ortalama puanlar açsndan istatistiksel olarak anlaml bir farkn olmad% saptand (p=0,19). Son testte ise erkeklerin do%ru yant ortalamas 20,6±2,4 iken, kadnlarn ortalamas 21,1±3,1 idi. E%itim sonras istatistiksel açdan cinsiyete göre ortalama puanlar açsndan anlaml bir farkn olmad% saptand (p=0,349). Katlmclarn 56 s (%24,9) bekâr, 169 u (%75,1) evliydi. Hemirelerin ön test ve son testlerde aldklar ortalama puanlar medeni duruma göre incelendi. E%itim öncesi bekâr olanlarn do%ru yant ortalamas 11,6±4,6 idi. Evli olanlarn ortalamas ise 12,9±4,7 idi. Hemirelerin ön testte aldklar puanlar medeni duruma göre incelendi%inde istatistiksel açdan anlaml bir farkn olmad% saptanmad (p>0,05). 20
28 Son testte ise bekâr olanlar do%ru cevap ortalamas 20,6±3,2 iken, evli olanlarn ortalamas ise 21,3±3,0 idi. Hemirelerin e%itim sonras testteki aldklar puanlar medeni duruma göre incelendi%inde istatistiksel açdan anlaml bir farkn olmad% saptanmad (p>0,05). Evli hemirelerin ön test ve son testlerde aldklar puanlar istatistiksel olarak incelendi%inde anlaml farkn oldu%u saptand (p=0,000). Bekâr hemirelerin e%itim öncesi ve e%itim sonras aldklar puanlar istatistiksel olarak incelendi%inde anlaml farkn oldu%u saptand (p=0,000) (Tablo 5). Hemireler ya gruplar açsndan 29 ya ve altnda olanlar 1. grup, ya arasndakiler 2. grup ve 35 ya ve üstü olanlarda 3. grup olmak üzere 3 gruba ayrld. Hemirelerin ön ve son testlerde aldklar toplam puanlar ya gruplarna göre istatistiksel olarak incelendi. Ön testte 1. gruptaki hemirelerin do%ru yant ortalamas 12,0±4,4, 2. gruptaki 97 hemirenin do%ru yant ortalamas 12,8±4,7 ve 3. gruptaki 39 hemirenin ise do%ru yant ortalamas 13,5±4,9 olarak hesapland. Hemirelerin ya gruplarna göre ön testteki ortalama do%ru cevaplar kyasland%nda istatistiksel olarak anlaml bir fark saptanmad (p=0,243). E%itim sonras yaplan son testte ise 1. gruptaki hemirelerin do%ru yant ortalamas 20,7±3,1, 2. gruptakilerin 21,4±3,0 ve 3. gruptakilerin ise 21,6±3,2 olarak bulundu. Ya gruplarna göre son testteki ortalama do%ru yantlar açsndan anlaml bir fark saptanmad (p=0,233). Hemirelerin ön ve son testlerde aldklar puanlar ya gruplarna göre ayr ay incelendi%inde her bir ya grubunda da e%itim sonrasnda e%itim öncesine göre istatistiksel açdan anlaml farklarn oldu%u saptand (p=0,000) (Tablo 4). Hemireler meslekteki çalma sürelerine göre 0 4 yl arasnda olanlar grup 1 (%19,6), 5 9 yl arasnda olanlar grup 2 (%45,8), 10 yl ve üzerinde olanlar ise grup 3 (%34,7) olmak üzere 3 gruba ayrld. Ön testte 1. gruptaki hemirelerin do%ru yant ortalamas 11,0±3,9, 2. gruptaki hemirelerin do%ru yant ortalamas 12,3±4,6 ve 3. gruptaki hemirelerin ise do%ru yant ortalamas 13,9±4,9 olarak saptand. Hemirelerin meslekte çalma sürelerine göre ön testteki ortalama do%ru cevaplar kyasland%nda istatistiksel olarak anlaml farkn oldu%u saptand (p=0,02). Bu fark yaratan 2 önemli sebep vard. Birincisi 3. grubun 1. gruba göre puannn daha yüksek olmasyd. *kinci sebep ise 3. grubun 2. gruba göre daha yüksek puan almasyd. 21
29 E%itim sonras yaplan son testte ise 1. gruptaki hemirelerin do%ru yant ortalamas 20,8±3,0. ikinci gruptakilerin 21,7±3,1 ve 3. gruptakilerin ise 21,8±2,9 olarak bulundu. Hemirelerin meslekte çalma sürelerine göre ön testteki ortalama do%ru cevaplar kyasland%nda istatistiksel olarak anlaml fark oldu%u saptand (p<0,05). Hemirelerin ön test ve son testlerde aldklar puanlar meslekte çalma yllarna göre ayr ay incelendi%inde e%itim öncesine göre e%itim sonrasnda istatistiksel açdan anlaml artn oldu%u saptand (p=0,000) (Tablo 5). E%itim öncesi alm olduklar kurs saylarna göre katlmclarn testlerden aldklar toplam puanlar arasnda iliki olup olmad%na bakld. E%itim öncesi yaplan ön testte daha önceden her hangi bir kurs almayan 118 (%52,4) hemirenin ortalama do%ru cevap says 10,5±4,0 olarak saptand. Sadece bir kez kurs alan 90 (%40) hemirenin do%ru cevap ortalamas 14,5±4,3 olarak saptand. *ki ve üzeri kurs alan 17 (%7,6) hemirenin ortalamasnn ise 17,1±3,7 oldu%u gözlendi. Aldklar KPR kursu says ile ön testte aldklar ortalama puanlar açsndan istatistiksel olarak anlaml farklarn oldu%u tespit edildi (p=0,001). E%itim öncesi uygulanan ön testte bu fark yaratan 3 sebep vard. Birincisi grup 2 nin ortalamasnn grup 1 e göre yüksek olmas, ikinci sebep ise grup 3 ün ortalamasnn grup1 e göre daha yüksek olmas, üçüncüsü ise grup 3 ün ortalamasnn grup 2 ye göre daha yüksek olmasyd. E%itim sonras son testte ise daha öncesinde hiç kurs almayanlarn do%ru yant ortalamas 20,1±3,3 olarak tespit edilirken; sadece bir kez alanlarn ortalamasnn ise 22,2±2,3 oldu%u saptand. E%itim sonras son testte daha öncesinde 2 ve üzeri kurs alanlarn do%ru yant ortalamas ise 23,1±2,0 olarak tespit edildi. E%itim sonras yaplan son testteki sonuçlar hemirelerin daha önceden kurs alp almadklarna göre incelendi%inde istatistiksel olarak anlaml bir farkn oldu%u gözlendi (p=0,001). Bu fark yaratan sebeplerden biri sadece bir kez kurs alanlarn hiç almayanlara göre daha yüksek puan almas idi. Di%eri ise 2 ve üzeri kursa katlanlarn hem hiç bir kursa katlmayanlara göre hem de sadece bir kez katlanlara göre daha yüksek puan almasyd. Hemirelerin katldklar kurs saylarna göre ön test ve son testlerde aldklar puanlar ayr ay incelendi%inde son testte ön teste göre istatistiksel açdan anlaml artn oldu%u saptand (p=0,000). 22
30 Tablo 5: HemGirelerin ön test ve son test Ortalama dolru cevaplar0n0n karg0lagt0r0lmas0 n Ön test Son test *statistiksel anlamllk Cinsiyet Erkek 24 11,4± 4,1 20,6± 2,4 P= 0,000 Kadn ,7± 4,7 21,1± 3,1 P= 0,000 *statistiksel anlamllk P= 0,19 P= 0,349 Medeni durum Evli Bekâr ,6± 4,6 12,9± 4,7 20,6± 3,2 21,3± 3,0 P= 0,000 P= 0,000 *statistiksel anlamllk P >0,05 P >0,05 Ya < 29 ya 89 12,0± 4,4 20,7± 3,1 P= 0, ya 97 12,8± 4,7 21,4± 3,0 P= 0,000 >35 ya 39 13,5± 4,9 21,6± 3,2 P= 0,000 *statistiksel anlamllk P= 0,243 P= 0,233 Meslek yl 0 4 yl 44 11,0± 3,9 20,8± 3,0 P= 0, yl ,3± 4,6 21,7± 3,1 P= 0,000 >10 yl 78 13,9± 4,9 21,8± 2,9 P= 0,000 *statistiksel anlamllk P= 0,02 P= 0,05 Eski CPR Hiç almayan ,5± 4,0 20,1± 3,3 P= 0,000 1 kez alan 90 14,5± 4,3 22,2± 2,3 P= 0,000 2 ve üzeri 17 17,1± 3,7 23,1± 2,0 P= 0,000 *statistiksel anlamllk P= 0,001 P= 0,001 Çalt% bölüm Acil servis Yo%un bakmlar ,2± 3,6 13,8± 5,1 21,6± 2,1 21,6± 3,2 P= 0,000 P= 0,000 Dahili bölümler 96 12,5± 4,4 21,3± 3,0 P= 0,000 Cerrahi bölümler 61 11,3± 4,6 20,4± 3,2 P= 0,000 *statistiksel anlamllk P=0,018 P=0,18 Toplam ,6± 4,7 21,1± 3,1 P= 0,000 Çalt% bölümlere göre hemirelerin ön test ve son testteki do%ru cevap ortalamalar incelendi. Acil hemirelerinin e%itim öncesi yaplan ön testteki do%ru cevap ortalamasnn 14,2±3,6 oldu%u, yo%un bakm hemirelerinin do%ru cevap ortalamasnn 13,8±5,1 oldu%u gözlendi. Dahili bölümlerde çalan hemirelerin ön testteki do%ru yant ortalamasnn 12,5±4,4 oldu%u, cerrahi bölümlerde çalan hemirelerin do%ru yant ortalamalarnn ise 11,3±4,6 oldu%u gözlendi. E%itim sonras uygulanan son testte ise acil hemirelerinin do%ru yant ortalamasnn 21,6±2,1 e, 23
31 yo%un bakm hemirelerinin ortalamasnn 21,6±3,2 ye, dahili bölüm hemirelerinin do%ru yant ortalamasnn 21,3±3,0 a ve cerrahi bölüm hemirelerinin ise do%ru yant ortalamalarnn 20,4±3,2 ye yükseldi%i tespit edildi. Hemirelerin ön testte aldklar ortalama puanlar çaltklar bölümlere göre incelendi%inde istatistiksel olarak anlaml fark oldu%u saptand (p=0,018). Son testte de benzer ekilde çaltklar bölümlere göre hemirelerin ortalama puanlar arasnda istatistiksel açdan anlaml bir fark olmad% tespit edildi (p=0,185). Hemirelerin çalt% bölümlere göre ön test ve son testlerde aldklar puanlar ayr ay incelendi%inde e%itim öncesine göre e%itim sonrasnda istatistiksel açdan her bölüm için de anlaml artn oldu%u saptand (p=0,000) (Tablo 5). E%itim sonras son test e%itime katlan 225 hemirenin tamamna uyguland. E%itim sonras 6. aydaki teste ise e%itim sonras baarsz kabul edilen 21 hemire ile baarl olmasna ra%men kurumdan ayrlma, do%um veya sa%lk ile ilgili sebeplerden dolay kendilerine ulalamayan 44 hemire dndaki 160 hemire alnd. Sonraki 6 aylk peryot içinde de kurumdan 11 hemire daha ayrld% için 12. aydaki test sadece 149 hemireye uygulanabildi. Hemirelerin son test ile 6. ve 12. aylarda uygulanlan testlerdeki do%ru yant ortalamalar testlerin tamamna katlabilen 149 hemirenin verileri üzerinden de%erlendirildi (tablo 6). Testlerin tamamna katlan 14 erkek hemirenin e%itim sonras son testteki do%ru yant ortalamas 20,5±1,7 iken, kadnlarn do%ru yant ortalamasnn ise 22,0±2,1 oldu%u saptand. E%itim sonras yaplan son testte erkek ve kadnlar arasnda istatistiksel açdan anlaml bir fark oldu%u saptand (p=0,02). E%itim sonras 6. ayda ise erkeklerin do%ru yant ortalamas 16,6±3,5 iken, kadnlarn ortalamasnn ise 19,0±3,0 oldu%u saptand. E%itim sonras 6. aydaki test sonuçlarna göre erkeklerle kadnlar arasnda do%ru yant ortalamas yönünden anlaml bir fark olmad% saptand (p=0,07). E%itim sonras 12. aydaki testte ise erkeklerin do%ru yant ortalamas 14,0±4,0 iken, kadnlarn do%ru yant ortalamasnn 16,9±27 oldu%u saptand. 12. aydaki sonuçlara göre erkek ve kadnlar arasnda do%ru yant ortalamalar yönünden istatistiksel açdan anlaml fark oldu%u saptand (p=0,000). 24
32 Erkeklerin e%itim öncesi, e%itim sonras, 6. ve 12. aylardaki testlerde aldklar do%ru yant ortalamalar incelendi%inde istatistiksel açdan anlaml farklarnn oldu%u saptand (p=0,000). Kadnlarn e%itim öncesi, e%itim sonras, 6. ve 12. aylardaki testlerde aldklar do%ru yant ortalamalar incelendi%inde istatistiksel açdan anlaml farklarnn oldu%u saptand (p=0,000). Testlerin tamamna katlan 149 hemirenin 34 tanesi bekâr, 115 tanesi evliydi. E%itim sonras testte bekâr olanlarn do%ru yant ortalamas 21,4±2,2 olarak saptanrken, evli olanlarn do%ru yant ortalamas ise 22,0±2,1 olarak saptand. Hemirelerin e%itim sonrasndaki testteki do%ru yant ortalamalar medeni duruma göre de%erlendirildi%inde istatistiksel açdan anlaml bir farkn olmad% saptand (p=0,15). Bekâr olanlarn 6. aydaki testte do%ru yant ortalamas 18,6±3,6; evli olanlarn ise 18,9±3,0 idi. Hemirelerin e%itim sonras 6.aydaki testte do%ru yant ortalamalar medeni duruma göre de%erlendirildi%inde istatistiksel açdan anlaml bir farkn olmad% saptand (p=0,64). E%itim sonras 12. aydaki testte ise bekârlarn do%ru yant ortalamas 16,6±3,6 iken, evlilerin ortalamasnn 16,7±2,7 oldu%u saptand. Hemirelerin e%itim sonras 12. aydaki testte do%ru yant ortalamalar medeni duruma göre de%erlendirildi%inde bekâr hemireler ile evli hemireler arasnda istatistiksel açdan anlaml bir fark olmad% saptand (p=0,92). Bekâr hemirelerin ön test, son test, 6. ay ve 12. aylardaki testlerde do%ru yant ortalamalar birbiriyle karlatrld%nda istatistiksel açdan anlaml farkn oldu%u saptand (p=0,000). Evlilerin ön test, son test, 6. ay ve 12. aylardaki do%ru yant ortalamalar birbiriyle karlatrld%nda istatistiksel açdan evlilerde de anlaml farkn oldu%u saptand (p=0,000). Testlerin tamamna katlan 149 hemirenin do%ru yant ortalamalar yaa göre de%erlendirildi. Yirmi dokuz ya ve altnda olan 56 hemirenin son test do%ru yant ortalamas 21,5±1,9, ya arasndaki 62 hemirenin 22,0±2,2, ] 35 ya grubundaki 27 hemirenin ise 22,3±2,1 olarak tespit edildi. E%itim sonras son testte katlan 149 hemirenin do%ru yant ortalamalar ya gruplarna göre de%erlendirildi%inde istatistiksel açdan anlaml bir farkn olmad% saptand (p=0,25). 25
CPR. Uzm.Songül DEMİROK Hemşire H.i.E. 2013
CPR Uzm.Songül DEMİROK Hemşire H.i.E. 2013 Kardiyopulmoner Resusitasyon ve Tarihcesi İnsanlar tarih boyunca ölüme çare bulmaya çalışmışlardır. Modern tıbbın başlangıcına kadar ata binerek koşturma,ısıtma,rektum
DetaylıNabızsız Arrest. TYD Algoritması: Yardım çağır KPR başla O2 ver Monitöre veya defibrilatöre bağla. Ritim kontrolü
İKYD Kardiyak Arrest Algoritmi Tüm nabızsız kardiyak arrest vakalarında ritim (Şoklanabilir ve Şoklanamaz): Ventriküler fibrilasyon/nabızsız Ventriküler Taşikardi (Şoklanabilir) Nabızsız Elektriksel Aktivite
DetaylıYOĞUN BAKIMDA KARDİYAK RESUSİTASYON. Doç.Dr.Hakan Tezcan
YOĞUN BAKIMDA KARDİYAK RESUSİTASYON Doç.Dr.Hakan Tezcan Kardiyopulmoner Resusitasyon 2005 American Heart Association guidelines for CPR and emergency cardiovascular care European Resuscitation Council
DetaylıNabızsız Arrest. TYD Algoritması: Yardım çağır KPR başla O2 ver Monitöre veya defibrilatöre bağla. Ritim kontrolü
Algoritmalar Kardiyak Arrest Algoritmi Tüm nabızsız kardiyak arrest vakalarında ritim (Şoklanabilir ve Şoklanamaz): Ventriküler fibrilasyon/nabızsız Ventriküler Taşikardi (Şoklanabilir) Nabızsız Elektriksel
DetaylıACLS Protokollerinin Gözden Geçirilmesi
Plan ACLS Protokollerinin Gözden Geçirilmesi Temel Yaşam desteği Kardiyak Arrest Algoritmi Ventriküler fibrilasyon/taşikardi Algoritmi Nabızsız Elektriksel Aktivite Algoritmi Asistoli Algoritmi Bradikardi
DetaylıUZUN VADELİ YAŞAM DESTEĞİ
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ 0-4 dakika 10 dakika Beyin hasarı reversible İrreversible beyin hasarı ZAMAN KRİTİKTİR! Temel Yaşam Desteği Basamakları TEMEL YAŞAM DESTEĞİ İLERİ YAŞAM DESTEĞİ UZUN VADELİ YAŞAM DESTEĞİ
DetaylıKARDİYOPULMONER RESUSİTASYON
YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE DAHİLİ SORUNLAR KARDİYOPULMONER RESUSİTASYON Prof.Dr.Hakan Tezcan Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Kardiyak Arrest Reversible Kalp pompa fonksiyonunun
DetaylıERİŞKİN TEMEL YAŞAM DESTEĞİ AKIŞ ŞEMASI. Hareket veya yanıt yok. 112 yi arayın AED getirin veya 2. kurtarıcıyı yardım için gönderin
ERİŞKİN TEMEL YAŞAM DESTEĞİ AKIŞ ŞEMASI Hareket veya yanıt yok 112 yi arayın AED getirin veya 2. kurtarıcıyı yardım için gönderin Solunum yok ya da solunum çabası yok yada anormal solunum (gasping) Nabzı
Detaylı2015 ACLS KILAVUZU TEMEL YAŞAM DESTEĞİ. Uzm.Dr. Kasım ÖZTÜRK
2015 ACLS KILAVUZU TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Uzm.Dr. Kasım ÖZTÜRK Kaynaklar Circulation, Ekim 2015 1891 - İnsanlarda rapor edilmiş ilk göğüs kompresyonu 1903 - İnsanlarda ilk başarılı göğüs kompresyonu 1947
DetaylıİKYD 2010 Önerileri. Kardiyoserebral resüsitasyon TYD KPR Sürekli End-tidal CO2 monitorizasyonu Kaliteli masaj
İKYD 2010 Önerileri Dr. Erkan GÖKSU Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D. Sürekli End-tidal CO2 monitorizasyonu Kaliteli masaj Uygun hız ve derinlikte Göğüs kafesinin i genişlemesine i izin
Detaylıİleri Kardiyak Yaşam Desteği
Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi İleri Kardiyak Yaşam Desteği SB İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi İzmir, 24-27 Mart 2011 Sunumu Hazırlayan Uzm. Dr.Süha Türkmen Karadeniz
Detaylıİleri Kardiyak Yaşam Desteği
Asistan Oryantasyon Eğitimi İleri Kardiyak Yaşam Desteği Sunumu Hazırlayan Yrd. Doç. Dr. Süha Türkmen Karadeniz Teknik Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Son Güncellenme Tarihi: Mart 2011 Olgu 1 55 yaşında
DetaylıDisritmiler, Ölümcül Disritmiler ve Elektriksel Tedaviler
Disritmiler, Ölümcül Disritmiler ve Elektriksel Tedaviler Olgu 45 yaşında Hipertansiyon için Amlodipin 5 mg Sigara (+) Yoğun alkol kullanımı sonrası fenalık hissi Bilinci bulanık Tedavi? Aritmili Hastaya
DetaylıNABIZSIZ RİTİMLERDE RESUSİTASYON. Dr.DERYA YILMAZ AÜTF ACİL TIP AD
NABIZSIZ RİTİMLERDE RESUSİTASYON Dr.DERYA YILMAZ AÜTF ACİL TIP AD 06.09.2011 Kardiyak arrest ritimleri : Ventriküler fibrilasyon Nabızsız ventriküler taşikardi Nabızsız elektiriksel aktivite Asistoli Ventriküler
DetaylıDers. İLERİ YAŞAM DESTEĞİ Bakış Açısı
Ders İLERİ YAŞAM DESTEĞİ Bakış Açısı Yaşam kurtarma zinciri Dikkat edilecek önemli noktalar Olağandışı fizyolojik olayların erken tanınması Kardiyorespiratuvar arrest riski olan hastaların erken dönemde
DetaylıRESUSİTASYON FARMAKOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN
RESUSİTASYON FARMAKOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Resusitasyon, solunumu veya kan dolaşımı durmuş bir kişiye dışarıdan yapılan destekleyici müdahalelerdir. Kardiyopulmoner Resusitasyon (CPR) KARDİYAK
DetaylıTEMEL YAŞAM DESTEĞİ. Uzm.Dr.Müge GÜNALP ACİL TIP ANABİLİM DALI
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Uzm.Dr.Müge GÜNALP ACİL TIP ANABİLİM DALI Kardiyopulmoner Resüsitasyon (KPR) KPR, kardiyak arrest olgularında hayatı kurtarmak amaçlı yapılan bir seri eylemden oluşur KPR nin başarısı
DetaylıC.P.R ATASAM HASTANESİ KALİTE YÖNETİM BİRİMİ
C.P.R ATASAM HASTANESİ KALİTE YÖNETİM BİRİMİ Her yıl yaklaşık olarak hastane dışı Amerika da 250.000, Avrupa da 375.000 ölümün ani kardiyak arest nedeni ile olduğu tahmin edilmektedir. Hastane dışı KPR
DetaylıTEMEL YAŞAM DESTEĞİ PROF. DR. FİSUN ŞENUZUN AYKAR
PROF. DR. FİSUN ŞENUZUN AYKAR EGE ÜNİVERSİTESİ hemşirelik fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği AD Hastanın ilk değerlendirilmesinin yanı sıra, toraks kompresyonu, hava yolu açıklığının sağlanması, ekspirasyon
DetaylıCPR. Uzm.Dr. Korhan İVELİK KİLİS DEVLET HASTANESİ
CPR Uzm.Dr. Korhan İVELİK KİLİS DEVLET HASTANESİ Hedef ve Amaçlar Kardiyak Arrest Algoritmi Ventriküler fibrilasyon Algoritmi Nabızsız Ventriküler Taşikardi Algoritmi Nabızsız Elektriksel Aktivite Algoritmi
DetaylıHemodiyaliz Hastalarında CPR. Dr. Başar Cander Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi
Hemodiyaliz Hastalarında CPR Dr. Başar Cander Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi 0-4 dakika Beyin hasarı reversible 10 dakika İrreversible beyin hasarı ZAMAN KRİTİKTİR! 4 ritm nabızsız kardiyak areste
DetaylıYENİDEN CANLANDIRMA UYGULAMALARI. Dr. Murat ORAK Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı
YENİDEN CANLANDIRMA UYGULAMALARI Dr. Murat ORAK Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Tarihçe Kouwenhoven ve arkadaşları tarafından 1960 1967 yılında da Bülent Kırımlı, Leroy C. Harris
DetaylıTemel ve İleri Yaşam Desteği. Dr. Çiğdem KATIRCI EKŞİ 24.09.2013 Mod. Yrd.Doç.Dr H.Ufuk AKDEMİR
Temel ve İleri Yaşam Desteği Dr. Çiğdem KATIRCI EKŞİ 24.09.2013 Mod. Yrd.Doç.Dr H.Ufuk AKDEMİR TYD kardiyak arrest sonrası yaşamın devamı için esası oluşturmaktadır. TEMEL YAŞAM DESTEĞİNİN ÖNEMLİ YÖNLERİ:
DetaylıErişkin Bireylerde Kalp ve Solunum Durması
Erişkin Bireylerde Kalp ve Solunum Durması Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Kardiyak Arrest Nedir? Kalp, dolaşım sistemi içerisinde bir pompa görevi üstlenmekte ve kanı tüm vücuda
DetaylıİLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ. Dr.Şevki Hakan Eren Mardin 2017
İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ Dr.Şevki Hakan Eren Mardin 2017 DÖRT FARKLI RİTM- İKİ FARKLI TEDAVİ Merak Edilenler Hangi ilaç en faydalı? Resüsitasyona ne zaman son verelim?? Terminal dönem hastalara etkin
DetaylıKardiyovasküler Farmakoloji
RESÜSİTASYONDA KULLANILAN İLAÇLAR Kardiyovasküler Farmakoloji I. Kalp debisini ve periferik damar direncini etkileyen ilaçlar -Epinefrin, vazopressin, dopamin, dobutamin,digoksin, nitrogliserin, sodyum
DetaylıDR. ERGÜN ÇİL. www.erguncil.com
DR. ERGÜN ÇİL www.erguncil.com TAŞİARİTMİLER BURSA TABİP ODASI 2014 2 TAŞİARİTMİLER BURSA TABİP ODASI 2014 3 DR. ERGÜN ÇİL www.erguncil.com Taşiaritmiler: Dar QRS li ( 0.08 sn) taşikardi Sinüzal taşikardi
DetaylıKARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON
KARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON Kardiyopulmoner arrest; herhangi bir nedenle hastada solunum ve/veya dolaşımın ani ve beklenmeyen şekilde durmasıdır. Yaşamı herhangi bir şekilde kesintiye uğramış bir kişiyi
DetaylıT.C BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ HEMŞİRELİK HİZMETLERİ MÜDÜRLÜĞÜ 2018 YILI I. DÖNEM HİZMET İÇİ EĞİTİM PROGRAMI
T.C BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ HEMŞİRELİK HİZMETLERİ MÜDÜRLÜĞÜ 2018 YILI I. DÖNEM HİZMET İÇİ EĞİTİM PROGRAMI KARDİYOPULMONER RESUSİTASYON İLERİ YAŞAM DESTEĞİ Uzm. Hemşire Songül Demirok 75
DetaylıKaynak. CPR ve ECC Kılavuz Değişiklikleri ACLS 2005 Update ATUDER. Kanıt Sınıflaması
CPR ve ECC Kılavuz Değişiklikleri ACLS 2005 Update Kaynak 2005 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. Kardiyopulmoner Resüsitasyon (KPR)
DetaylıGEBELERDE KARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON. Dr. Gönül Tezcan Keleş
GEBELERDE KARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON Dr. Gönül Tezcan Keleş Sunum Planı Gebelikte kardiyak arrest nedenleri Geri döndürülebilir nedenler Kardiyak arresti önlemek için önemli girişimler Kardiyak arrestte
DetaylıKARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON 2015 GÜNCELLEMELERİ. Doç Dr Özlem GÜNEYSEL Dr Lütfi Kırdar Kartal EAH Acil Tıp Kliniği
KARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON 2015 GÜNCELLEMELERİ Doç Dr Özlem GÜNEYSEL Dr Lütfi Kırdar Kartal EAH Acil Tıp Kliniği Tarihçe 1966 AHA, ilk KPR Rehberi*, periyodik olarak güncellenmektedir. *Cardiopulmonary
DetaylıTANIM ANİ KARDİYAK ÖLÜM ANİ KARDİYAK ÖLÜM (AKÖ) NEDİR? ŞU ANKİ RESÜTASYONDAKİ TANI ALMIŞ KARDİYAK HASTALIĞI OLAN VEYA OLMAYAN KİŞİLERDE KISA
ANİ KARDİYAK ÖLÜM DR.FERDA CELEBCİ AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP A.D. 01/09/2009 ANİ KARDİYAK ÖLÜM (AKÖ) NEDİR? TANIM TANI ALMIŞ KARDİYAK HASTALIĞI OLAN VEYA OLMAYAN KİŞİLERDE KISA SÜREDE GELİŞEN (GENELLİKLE
DetaylıERİŞKİN TEMEL YAŞAM DESTEĞİ. Olgu 1. Olgu 2. Kaynaklar. Olgu 3 24.02.2012. Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi
Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi ERİŞKİN TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Doç. Dr. Özlem GÜNEYSEL Marmara Ü Acil Tıp AD Uz. Dr. Şebnem BOZKURT Fatih Sultan Mehmet EAH UzmDrOnurYeşil Ümraniye EAH
DetaylıÖğrenim Hedefleri. Plan. Dolaşım. Çocukta TYD Temel yaşam desteğinde farklılıklar. Çocuk resüsitasyonunda ana ilkeler
Öğrenim Hedefleri Temel yaşam desteğinde farklılıklar Dr. Mutlu Kartal AÜTF Acil Tıp AD Çocuk resüsitasyonunda ana ilkeler İlaç kullanım esasları Ritim bozukluklarında ana tedavi şeması Resüsitasyon sonu
DetaylıMAVİ KOD UYGULAMA TALİMATI
1. AMAÇ: Hastanemizde kardiyopulmoner arrest durumundaki bir hastanın veya sağlık personelinin hızlı ve güvenli biçimde,eğitimli ve deneyimli personel tarafından,kalp ve solunum sistemine müdahale ile
DetaylıYetişkin İleri Yaşam Desteği
Yetişkin İleri Yaşam Desteği Temel YaĢam Desteği Ġleri YaĢam Desteği Resüsitasyon sonrası bakım 1 Temel Yaşam Desteği ; Havayolu obstrüksiyonu, yabancı cisim aspirasyonu, inme, miyokard enfarktüsü, boğulma,
DetaylıBRADİKARDİK HASTAYA YAKLAŞIM
Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi BRADİKARDİK HASTAYA YAKLAŞIM SB İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi İzmir, 24-27 Mart 2011 Sunumu Hazırlayan Yrd. Doç. Dr Ayhan ÖZHASENEKLER
DetaylıKARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON ERİŞKİN İLERİ YAŞAM DESTEĞİ ( EİYD) Prof. Dr. Kamil PEMBECİ
KARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON ERİŞKİN İLERİ YAŞAM DESTEĞİ ( EİYD) Prof. Dr. Kamil PEMBECİ AMAÇ Ani kardiyak arrest görülen hastalarda ileri teknikler kullanarak nasıl tanı konulacağını ve acil yardım uygulanacağı
DetaylıİLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU KARDİYOVASKÜLER FARMAKOLOJİ
İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU KARDİYOVASKÜLER FARMAKOLOJİ HEDEF - AMAÇ Resusitasyonda ve yetersiz kalp debisi tedavisinde kullanılan ilaçlara ait Özellikleri Etki Mekanizmaları Klinik Etkileri Endikasyonları
DetaylıDers. İLERİ YAŞAM DESTEĞİ Bakış Açısı
Ders İLERİ YAŞAM DESTEĞİ Bakış Açısı Akut Solunum Yetersizliği Solunum fonksiyonunun veya akciğerde oksijen/ karbondioksit gaz değişiminin yetersiz olması Arteriyel kanda parsiyel oksijen (PaO2) ve karbondioksit
DetaylıTYD Temel Yaşam Desteği
TYD Temel Yaşam Desteği 1 TYD Temel Yaşam Desteği (TYD,) her hangi bir başka ekipman kullanılmaksızın havayolu açıklığının, solunum ve dolaşımın devamlılığının sağlanmasıdır. 2 Kardiyopulmoner Resüsitasyon
DetaylıELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR.
SAYFA NO 1 / 6 1. AMAÇ: Kardiyopulmoner arrest durumundaki bir hastanın hızlı ve güvenli biçimde, eğitimli ve deneyimli personel tarafından, kalp ve solunum sistemine müdahale ile canlandırılmasını sağlamak
DetaylıT.C NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ
SAYFA NO 1 / 5 1. AMAÇ:Kardiyopulmoner arrest durumundaki bir hastanın hızlı ve güvenli biçimde, eğitimli ve deneyimli personel tarafından, kalp ve solunum sistemine müdahale ile canlandırılmasını sağlamak
DetaylıAcil Kardiyak Bakıda Kullanılan. Acil Tıp Uzmanları Derneği
Acil Kardiyak Bakıda Kullanılan lan İlaçlarlar ACİL L KARDİYAK BAKIDA KULLANILAN İLAÇLARLAR I. Kalp debisini ve periferik damar direncini etkileyen ilaçlar -Epinefrin, vazopressin, dopamin, dobutamin,digoksin,
DetaylıPEDİATRİK RESÜSİTASYON.
PEDİATRİK RESÜSİTASYON Arrest nedeni: Genellikle HİPOKSİ Hatırlatma: Klas I: Mükemmel; Kesinlikle önerilmektedir. Çok iyi çalışma sonuçlarıyla desteklenmektedir. Etkisi ve yeterliliği ispatlanmıştır. Klas
DetaylıZararlı değil fakat yararlı da değil, beklentiler sınırlı
A. GİRİŞ CPR da on yıllardır olan onca efora rağmen hastane dışı kardiyak arrestlerde sağ kalım oranları düşük olarak kalmıştır (Ortalama %6 veya daha az). Artmış sağ kalım oranları özellikle Kuzey Amerika
DetaylıACİL SERVİS VE YOĞUN BAKIM HEMŞİRESİ
Değerli hemşirelerimiz, hepinizin bildiği üzere 8 Mart 2010 tarihinde Hemşirelik Yönetmeliği ve ek olarak da 19 Nisan 2011 yılında da Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Resmi
DetaylıTR YAJ (SEÇMEK/AYIRMAK)
TRYAJ (SEÇMEK/AYIRMAK) Triyaj hasta ya da yaraln, tedavi ve bakm gereksinimlerini karlamak amacyla, sak bakm kurumlarndaki kaynaklarn doru yerde ve doru zamanda kullanlmas salayan sflandrma sistemidir.
DetaylıÖLÜMCÜL EKG TANILARI VE ACİL YAKLAŞIMLAR. Uzm.Dr.Cesareddin DİKMETAŞ İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi
ÖLÜMCÜL EKG TANILARI VE ACİL YAKLAŞIMLAR Uzm.Dr.Cesareddin DİKMETAŞ İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi BRADİKARDİ ve TAŞİKARDİ Hastanın klinik durumu en önemli parametredir.
DetaylıGELİŞEBİLECEK ARİTMİLERDE OLASI SORUNLAR VE TEDAVİSİ
GELİŞEBİLECEK ARİTMİLERDE OLASI SORUNLAR VE TEDAVİSİ Hasta Stabil mi? -Düşük kalp debisi bulguları -Bilinç bozukluğu -Hipotansiyon -Pulmoner ödem -İskemi bulguları RİTİM BOZUKLUĞU OLAN HASTA STABİL DEĞİLSE
DetaylıDEFİBRİLASYON ATT.Cengiz DURMUŞ www.umke.org
DEFİBRİLASYON ATT.Cengiz DURMUŞ DEFİBRİLASYON Myokardiyuma çok kısa bir süre içerisinde yüksek miktarda elektrik akımı vermektir. Amaç; VF/nabızsız VT durumlarını normal sinüs ritmine çevirmektir. Defibrilasyon
DetaylıYOĞUN BAKIMDA KARDİYAK RESUSİTASYON Doç.Dr.Hakan Tezcan Yoğun bakım hastalarında kardiyak arrest sıklıkla kardiyak nedenlere bağlı olabildiği gibi son dönem pulmoner hastalıklar, ileri santral sinir sistemi
DetaylıKardiyopulmoner Resusitasyon 2015-Update
Kardiyopulmoner Resusitasyon 2015-Update Doç.Dr. Yavuz KATIRCI Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Bolu-2016 Kardiyopulmoner Resusitasyon(CPR) Kardiyopulmoner Resusitasyon(CPR) Bilinç
DetaylıKardio Pulmoner Resusitasyon TEMEL YAŞAM DESTEĞİ. Uz. Dr. Tolga KUNAK Kardiyoloji
Kardio Pulmoner Resusitasyon TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Uz. Dr. Tolga KUNAK Kardiyoloji KPR Kardiyopulmoner resüsitasyon; spontan kalp atımı, spontan solunum ve beyin fonksiyonlarının tekrar kazandırılma çabasıdır.
DetaylıTEMEL YAŞAM DESTEĞİ. Bebek -Çocuk-Erişkin
EĞİTİM BİRİMİ TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Bebek -Çocuk-Erişkin 2 HEDEFLER İnfant, çocuk ve erişkin hasta ayırımı yapabilmek Temel yaşam desteği(tdy) basamaklarını uygulayabilmek İnfant, çocuk ve erişkin hastalarda
DetaylıBradikardinin neden olduğu hemodinamik bozukluk ve semptomları var mı? (Bilinç durumu,şok bulguları,göğüs ağrısı vs.)
Bradiaritmi Tedavisi -Pacemaker -Atropin: semptomatik bradikardide sınıf IIa 0.5 mg. ve 3-5 dk. arayla toplam 3 mg. 0.5 mg altında bradikardi yapabilir.perfüzyonu bozuk hastada pace beklenmeden yapılması
DetaylıTEMEL YAŞAM DESTEĞİ. Dr. Ayşegül Bayır Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D.
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Dr. Ayşegül Bayır Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D. AMAÇ Hastane dışında gelişen kardiyo-pulmoner arrest durumunda TYD ilkelerini bilmek. Recovery (iyileşme) pozisyonunu
DetaylıSerap Kalaycı, Halide Oğuş, Elif Demirel, Füsun Güzelmeriç, Tuncer Koçak
Koroner Arter Bypass Greftleme Operasyonlarında Esmolol Hidroklörür ve Magnezyum Sülfatın Laringoskopi ve Trakeal Entubasyona Bağlı Hemodinamik Yanıta Etkileri Serap Kalaycı, Halide Oğuş, Elif Demirel,
DetaylıBu Ünitede; Kritik Hastanın Erken Tanınması Hastane İçinde Resüsitasyon Erişkin İleri Yaşam Desteği Algoritması
Doç. Dr. Onur POLAT Bu Ünitede; Kritik Hastanın Erken Tanınması Hastane İçinde Resüsitasyon Erişkin İleri Yaşam Desteği Algoritması Öğrenim Hedefleri; Genel durumu bozulan ve resüsitasyon gereksinimi duyacak
DetaylıNORMAL ELEKTROKARDĠYOGRAFĠ (EKG)
RİTİM BOZUKLUKLARI ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ; Kalbin ritim bozukluklarını klinik önem derecesine göre sayabilmek. Saptanan ritim bozukluklarına uygun acil tedavi yaklaģımlarını sayabilmek. Bradiaritmi, taģiaritmi
DetaylıKAYSERİ ACİL GÜNLERİ TEMEL VE İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ DR. MÜKERREM ALTUNTAŞ KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ ARALIK 2017
KAYSERİ ACİL GÜNLERİ TEMEL VE İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ DR. MÜKERREM ALTUNTAŞ KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ ARALIK 2017 Sunu Planı Temel Yaşam Desteği Erişkin Pediatrik İleri Kardiyak Yaşam Desteği Temel Yaşam
Detaylıİleri Yaşam Desteği Ölümcül Ritmler. Doç. Dr. Zeynep GÖKCAN ÇAKIR Atatürk Üniversitesi Acil Tıp A.D Erzurum-2015
İleri Yaşam Desteği Ölümcül Ritmler Doç. Dr. Zeynep GÖKCAN ÇAKIR Atatürk Üniversitesi Acil Tıp A.D Erzurum-2015 1960, Kouwenhoven ve arkadaşları 1967, Bülent Kırımlı, Leroy C. Harris ve Peter Safar 1966,
DetaylıYOĞUN BAKIMDA KARDİYAK ARİTMİLERE YAKLAŞIM
YOĞUN BAKIMDA KARDİYAK ARİTMİLERE YAKLAŞIM Doç. Dr. Ali Serdar Fak Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Şubat 2009 Konu akışı Yoğun bakım hastalarında aritmi sıklığı ve çeşitleri
DetaylıANİ KARDİAK ÖLÜM. Dr. Yıldıray Çete Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı
ANİ KARDİAK ÖLÜM Dr. Yıldıray Çete Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı TANIM Tanı almış kardiyak hastalığı olan veya olmayan kişilerde, kardiyak sebebe bağlı kısa sürede gelişen (genellikle
DetaylıTemel ve İleri Kardiyak Yaşam Desteği. Doç. Dr. Murat ERSEL
Temel ve İleri Kardiyak Yaşam Desteği Doç. Dr. Murat ERSEL Resusitasyon kılavuzları Amerikan Kalp Cemiyeti (American Heart Association, AHA) Bu konudaki ilk tedavi kılavuzunu 1996 yılında yayınladı. Cardiopulmonary
DetaylıENSTTÜ PROGRAMLARINA BAVURABLMEK ÇN GEREKL GENEL KOULLAR
ENSTTÜ PROGRAMLARINA BAVURABLMEK ÇN GEREKL GENEL KOULLAR 1. Salk Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans ve Doktora programlarna bavuracak adaylarn, bavuracaklar programa girebilme önkouluna sahip olmalar gerekir.
DetaylıT.K.H.K. Bursa İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Karacabey Devlet Hastanesi MAVİ KOD UYGULAMA TALİMATI
1. AMAÇ: Hastanemizde kardiyopulmoner arrest durumundaki bir hastanın hızlı ve güvenli biçimde, eğitimli ve deneyimli personel tarafından, kalp ve solunum sistemine müdahale ile canlandırılmasını sağlamak
DetaylıPediatrik hasta tanımı 0 ile 18 yaş arası tüm hasta popülasyonunu kapsamaktadır. Ancak bu kadar geniş bir yelpazeyi kapsayacak tek bir yaklaşım da
Doç. Dr. Onur POLAT Bu Ünitede; Pediatrik Temel Yaşam Desteğine Giriş Yaş Tanımı Pediatrik Temel Yaşam Desteği Algoritması Recovery Pozisyonu Çocuklarda Otomatik Eksternal Defibrilatör Kullanımı anlatılacaktır.
DetaylıKARDİYAK DİSRİTMİLER - II. Erken Ventriküler Vuru (EVV) Ventriküler Parasistol Akdeniz Üniversitesi Acil Tıp AD. Dr.
KARDİYAK DİSRİTMİLER - II Erken Ventriküler Vuru (EVV) Akdeniz Üniversitesi Acil Tıp AD Dr. Murat BERBEROĞLU 13.09.2011 Öncesinde p dalgası olmayan geniş ve prematür QRS kompleksi Ventrikülde bir veya
DetaylıİLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU (İKYD) Aritmiler, Ölümcül Aritmiler ve Elektriksel Medikal Tedaviler
İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU (İKYD) Aritmiler, Ölümcül Aritmiler ve Elektriksel Medikal Tedaviler EKG Yorumlanması Normal sinus ritmi Bütün p dalgalarını bir QRS kompleksinin takip etmesi Kalp hızının
DetaylıPost-kardiyak Arrest Sendromu ve. Post-resüsitatif Bakım
Post-kardiyak Arrest Sendromu ve Post-resüsitatif Bakım Yrd.Doç.Dr. Yalçın GÖLCÜK Celal Bayar Üniversitesi Acil Tıp AD Manisa Tarihçe 1740 Fransız Bilimler Akademisi (The Paris Academy of Sciences) boğulma
DetaylıDR. TOLGA BİRHEKİMOĞLU Ümraniye Eğitim Araştırma Hastanesi
DR. TOLGA BİRHEKİMOĞLU Ümraniye Eğitim Araştırma Hastanesi Tarihçe 1740 The Paris Academy of Sciences solunum. boğulan hastalarda ağızdan-ağza 1767 The Society for the Recovery of Drowned Persons ani ve
DetaylıİÜ ONKOLOJİ ENSTİTÜSÜ MAVİ KOD PROSEDÜRÜ
Sayfa No : 1 / 10 1. Amaç Bu prosedürün amacı; ani solunum ve dolaşım yetmezliği gelişen hastaların hayati fonksiyonlarını geri döndürmek amacıyla yapılan uygulamaların organize edilmesi ve bu konudaki
DetaylıBradikardili Hastaya Yaklaşım. Doç. Dr. Mustafa KARACA ĠKÇÜ KARDĠYOLOJĠ KLĠNĠĞĠ
Bradikardili Hastaya Yaklaşım Doç. Dr. Mustafa KARACA ĠKÇÜ KARDĠYOLOJĠ KLĠNĠĞĠ İleti Sistemi 2 SENKOP Sempatik ve Parasempatik uyarım 5 R P T Q S 6 Kalp debisi = KALP HIZI x Atım hacmi Çok düşük hızlarda
Detaylıİleri Yaşam Desteği Doç.Dr.Oktay Demirkıran İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anesteziyoloji Anabilim Dalı Sadi Sun Yoğun Bakım Ünitesi
İleri Yaşam Desteği Doç.Dr.Oktay Demirkıran İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anesteziyoloji Anabilim Dalı Sadi Sun Yoğun Bakım Ünitesi Öğrenim hedefleri İYD tedavi akış şeması Defibrilatör özellikleri VF/
DetaylıOKUL ÖNCES E M KURUMLARINDA ÇALI AN ANASINIFI ÖZET
OKUL ÖNCES EM KURUMLARINDA ÇALIAN ANASINIFI RETMENLERLE MÜZK ÖRETMENLERN MÜZK ÇALIMALARINA N TUTUM VE YETERLKLERN KARILATIRILMASI ÖZET r. Gör. Dr. lknur ÖZAL GÖNCÜ GÜMEF. ÇGEB.Okul Öncesi EABD. Okul öncesi
DetaylıÇocuklarda Kardiyopulmoner Arrestin Engellenmesi
Doç. Dr. Onur POLAT Bu Ünitede; Pediatrik İleri Yaşam Desteğine Giriş Çocuklarda Kardiyopulmoner Arrestin Engellenmesi; Damar Yolu Erişimi Sıvılar ve ilaçlar Defibrilatörler Öğrenim Hedefleri; Pediatrik
Detaylı. chröder, P. brams (E -ba kan), K.-E. ndersson,. rtibani,.r. happle,.. Drake,. Hampel,. eisius,. ubaro,.. hüroff (Ba kan)
(Metin güncelleme Mart 2009). chröder, P. brams (E-bakan), K.-E. ndersson,. rtibani,.r. happle,.. Drake,. Hampel,. eisius,. ubaro,.. hüroff (Bakan) riner inkontinans () erkeklere göre kadnlarda çok daha
DetaylıTarihçe. Kardiyopulmoner Resüsitasyon. İhtiyacımız olan sadece iki elimizdir. KPR ve AKB Tarihçe. KPR ve AKB 2000
Tarihçe Kardiyopulmoner Resüsitasyon Dr. Mutlu Kartal Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Tarihçe Modern KPR, 40 yıllık geçmiş 1960 a kadar sadece solunum desteği 1956 - ilk defibrilasyon
DetaylıProje Döngüsünde Bilgi ve. Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1
Proje Döngüsünde Bilgi ve letiim Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1 Proje Döngüsünde Bilgi ve letiim B: Ana proje yönetimi bilgi alan B: Tüm paydalara ulamak ve iletiim kurmak için
DetaylıİLK YARDIMIN TEMEL İLKELERİ ve TEMEL YAŞAM DESTEĞİ. Yrd.Doç.Dr.Togay EVRİN Ufuk Üniversitesi Acil Tıp AD
İLK YARDIMIN TEMEL İLKELERİ ve TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Yrd.Doç.Dr.Togay EVRİN Ufuk Üniversitesi Acil Tıp AD İLK YARDIM Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda Sağlık görevlilerinin tıbbi
DetaylıTAŞİDİSRİTMİLER Dr. Cenker EKEN Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Taşikardi Oluşum Mekanizmaları Değişmiş otomasite Anormal otomasite Artmış otomasite Re-entry Tetiklenmiş Aksiyon
Detaylıİlkyardım Acil Yardım
Hayat Zinciri İlkyardım Acil Yardım Tıbbi Yardım İste TYD ye Başlayın Erken Defibrilasyon Erken İleri Bakım YERDE YATAN BİRİNİ GÖRDÜNÜZ... HEMEN İKİ OMUZUNDAN TUTARAK HAFİFÇE SARSIN VE YÜKSEK SESLE SORUN...
DetaylıANAFLAKSİ. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ
ANAFLAKSİ Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ Hayatı tehdit eden birçok hastalığın ilk tanı ve tedavisi Acil Servis te yapılıyor Anafilaksi gibi, bu hastalıkları içeren kılavuzlar diğer kliniklerce
DetaylıBRADİARİTMİLER. Dr. Özlem M. Bostan Uludağ Üni.Tıp Fak. Çocuk Kardiyoloji Bilim Dalı
BRADİARİTMİLER Dr. Özlem M. Bostan Uludağ Üni.Tıp Fak. Çocuk Kardiyoloji Bilim Dalı BRADİARİTMİLERİN SINIFLANDIRILMASI Sinüs Düğümü İle İlgili Atrioventriküler Düğüm İle İlgili Dal Blokları Sinus Düğümü
DetaylıAcil hekimleri. Diğer hekimler. HemĢireler. Tıp öğrencileri. Paramedikler
Acil hekimleri Diğer hekimler HemĢireler Tıp öğrencileri Paramedikler Kardiyopulmoner arrest halindeki hastanın CPR algoritmine uygun bir Ģekilde ve erken dönemde tedavisine yönelik giriģimleri yaparak,
DetaylıPARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER. Prof. Dr. Ali EN ÖLÇEKLER
PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER Prof. Dr. Ali EN 1 Normal dalm artlarn salamayan ve parametrik istatistik tekniklerinin kullanlmasn elverisiz klan durumlarn bulunmas halinde, eldeki verilere bal
DetaylıİLERİ YAŞAM DESTEĞİ. Prof. Dr. Tanıl KENDİRLİ Çocuk Yoğun Bakım BD.
İLERİ YAŞAM DESTEĞİ Prof. Dr. Tanıl KENDİRLİ Çocuk Yoğun Bakım BD. 1 KALP DURMASINDA YÖNETİM Kalp durmasında yüksek nitelikte KPR çok önemlidir. KPR ekibinden bir kişi sürekli olarak yüksek nitelikte kalp
DetaylıTEMEL YAŞAM DESTEĞİ. Prof. Dr. Tanıl KENDİRLİ Çocuk Yoğun Bakım BD.
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Prof. Dr. Tanıl KENDİRLİ Çocuk Yoğun Bakım BD. 1 2 Sıklık/ Morbidite ve Mortalite ABD de yılda; 16000 çocuk (8-20/10000 çocuk/yıl) hastane dışı KPA olmakta Tüm yoğun bakıma yatanların
Detaylıİleri Kardiyak Yaşam Desteği (İKYD) ve Yenilikler
İleri Kardiyak Yaşam Desteği (İKYD) ve Yenilikler Hangi Kılavuz? Hangi Kılavuzlar? American Heart Association (AHA) Europian Resuscitation Council (ERC) International Liaison Committee on Resuscitation
DetaylıBRADİKARDİ Havayolu,oksijen 12-lead EKG Kan basıncı, oksimetri Sistolik kan basıncı<90mmhg Kalp hızı<40/dk Kalp yetmezliği Ventriküler aritmiler VAR Y
GELİŞEBİLECEK ARİTMİLERDE OLASI SORUNLAR VE TEDAVİSİ Doç.Dr.Hakan Tezcan Aritmi tanı ve tedavisinde temel prensipler : Ritim bozukluklarının tedavisine yaklaşımda en önemli unsur hastanın stabil olup olmadığının
DetaylıARİTMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL
ARİTMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL ARİTMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR 1) BRADİKARDİK İLAÇLAR 2) TAŞİKARDİK İLAÇLAR Kalp, kendi kendine uyarı çıkarma ve iletebilme özelliğine
DetaylıHazırlayan: Hatice Şentürk Acıbadem Bursa Hastanesi Klinik Eğitim Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 01/08/2016
http://mahsunprenses.com/uploads/images/kahve-fal%c4%b1nda-ters-kalp%5b1%5d.jpg Hazırlayan: Hatice Şentürk Acıbadem Bursa Hastanesi Klinik Eğitim Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 01/08/2016 1.Kardiyak Arrest
DetaylıKANAMALI HASTANIN TRANSFERİ. Doç.Dr Can Aktaş Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D
KANAMALI HASTANIN TRANSFERİ Doç.Dr Can Aktaş Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D Kritik Hasta Kim? Hastalık veya travma sonucu hayati fonksiyonları ileri derecede bozulmuş veya her an bozulma riski
DetaylıİLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU. KARDİYOVASKÜLER FARMAKOLOJİ Doç. Dr. Önder TOMRUK SDUTF Acil Tıp AD/ Isparta
İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU KARDİYOVASKÜLER FARMAKOLOJİ Doç. Dr. Önder TOMRUK SDUTF Acil Tıp AD/ Isparta HEDEF - AMAÇ Resusitasyonda ve yetersiz kalp debisi tedavisinde kullanılan ilaçlara ait Özellikleri
DetaylıEliçabuk ve ark. Kardiyopulmoner Resüsistasyonda İlaç Kullanımı Use of Drugs in Cardiopulmonary Resuscitation 1 Hayri Eliçabuk, 1 Mustafa Serinken
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2012;4(2):1-6 Derleme Kardiyopulmoner Resüsistasyonda İlaç Kullanımı Use of Drugs in Cardiopulmonary Resuscitation 1 Hayri Eliçabuk, 1 Mustafa Serinken
DetaylıSinüs ritmi 08.03.2011. Sinüs Aritmisi. Fizyolojik(respiratuar) veya patolojik(yaşlılarda, myokard ve sinoatrial düğüm iskemisi) olabilir
Uzm. Dr. Haldun Akoğlu Sinüs ritmi Sinüs Aritmisi Fizyolojik(respiratuar) veya patolojik(yaşlılarda, myokard ve sinoatrial düğüm iskemisi) olabilir EKG de RR aralıkları değişir ancak P dalgasının şekli
DetaylıKardiyopulmoner Resüsitasyon. Dr. Yıldıray Çete Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı
Kardiyopulmoner Resüsitasyon Dr. Yıldıray Çete Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Tarihçe İlk yazılı belge Sıcak ölüm Versalius Olay yerinde müdahale Tarihçe Tarihçe Modern KPR,
DetaylıTIBB BEYAN. mza Tarih Ebeveyn ya da Velinin mzas Tarih
Lütfen imzalamadan önce dikkatle okuyunuz. Bu, sizin tüplü daln içerdii potansiyel riskler ve scuba eitim program srasnda sizden istenilenler konusunda bilgilendirildiiniz bir beyandr. Bu beyan imzalamanz
Detaylı