ÇALIŞAN HAKLARI VE MEMNUNİYETİ. Sema BADEM (Hizmet İçi Eğitim Hemşiresi)

Transkript

1 ÇALIŞAN HAKLARI VE MEMNUNİYETİ Sema BADEM (Hizmet İçi Eğitim Hemşiresi)

2 MOBBİNG ÇALIŞAN HAKLARI GENELGESİ BEYAZ KOD ÇALIŞAN MEMNUNİYETİ

3 MOBBĠNG

4 Mobbing Nedir? Mobbing Oluşumu, Süreci ve Etkileri Başa Çıkma Yolları Hukuki Boyutu ve Davalar Kamu Yönetiminde Mobbing

5 ĠĢyerinde Psikolojik ġiddet Bezdiri Duygusal Taciz Yıldırma Yıldır- Kaç Psikolojik Terör ĠĢyeri Zorbalığı

6 MOBBĠNG NEDĠR?

7 Bireylere; iģyerindeki üstleri, eģit düzeyde çalıģanlar ya da astları tarafından sistematik biçimde uygulanan her tür kötü muamele, tehdit, Ģiddet, aģağılama gibi davranıģlar

8 Bireye iş yerinde üstü - astı veya eşitleri tarafından uygulanan ve bireyi iş yaşamından dışlamak amacıyla taciz, rahatsız etme ve yıldırma davranışlarıyla kasıtlı olarak uzun bir periyotta uygulanan sürekli, sistemli davranışlar bütünüdür ve örgütün bütününde moral, motivasyon, verimlilik, iş tatminini, performansı ve örgütsel bağlılığı olumsuz yönde etkilemek suretiyle ciddi ve zararlı etkilere yol açmaktır.

9 Mobbing, kültür, cinsiyet ve hiyerarşi farkı gözetmeksizin tüm işyerlerinde ortaya çıkabilir, iş hayatında ve çalışma ortamlarında herkes potansiyel bir mobbing adayıdır. Dolayısıyla mobbinge maruz kalma riski herkes için geçerlidir.

10

11 Mobbingin Tipolojisi Kendini Göstermeyi ve ĠletiĢim OluĢumunu Etkilemek Sosyal ĠliĢkilere Saldırılar KiĢinin Ġtibarına Saldırılar KiĢinin YaĢam Kalitesi ve Mesleki Durumuna Saldırılar KiĢinin Sağlığına Dokunan Saldırılar

12 Kendini Göstermeyi ve ĠletiĢim OluĢumunu Etkilemek; Kendinizi gösterme olanaklarınız kısıtlanır. Sözünüz sürekli kesilir. Yüzünüze bağırılır ve yüksek sesle azarlanırsınız. Yaptığınız iş sürekli eleştirilir. Telefonla rahatsız edilirsiniz. Sözlü/Yazılı tehditler gönderilir.

13 Sosyal ĠliĢkilere Saldırılar; Çevrenizdeki insanlar sizinle konuşmazlar. Kimseyle konuşamazsınız, başkalarıyla konuşmanız engellenir. Meslektaşlarınızın sizinle konuşması yasaklanır. Sanki orada değilmişsiniz gibi davranılır.

14 KiĢinin Ġtibarına Saldırılar; İnsanlar arkanızdan kötü konuşur. Bir özrünüzle alay edilir. Dini ve siyasi görüşünüzle alay edilir. Milliyetinizle alay edilir. Özgüveninizi olumsuz etkileyen bir iş yapmaya zorlanırsınız. Çabalarınız yanlış ve küçültücü şekilde yargılanır. Kararlarınız sürekli sorgulanır.

15 KiĢinin YaĢam Kalitesi ve Mesleki Durumuna Saldırılar; Sizin için hiçbir özel görev yoktur. Sürdürmeniz için size anlamsız iģler verilir. Özgüveninizi etkileyecek iģler verilir. Ġtibarınızı düģürecek Ģekilde, niteliklerinizin dıģındaki iģler size verilir. Evinize ya da iģyerinize zarar verilir.

16 KiĢinin Sağlığına Dokunan Saldırılar; Fiziksel olarak ağır işler yapmaya zorlanırsınız. Fiziksel şiddet tehditleri yapılır. Gözünüzü korkutmak için hafif şiddet uygulanır. Fiziksel zarar verilir.

17 Mobbing uygulayanlar (saldırganlar) Mobbing mağdurları (kurbanlar) İzleyiciler

18 MOBBĠNGĠN TÜRLERĠ 1. Dikey (Hiyerarşik) Mobbing Yukarıdan Aşağıya Aşağıdan Yukarıya 2. Yatay (Eşitler Arası) Mobbing

19 En Çok Rastlanılan Yukarıdan AĢağıya Mobbing Örnekleri Amirinden daha fazla çalışan ve daha başarılı bir astın varlığı Yaş Farkı (Üst yaşlı ast genç rakip, ast gençse deneyimsizlik kompleksi) Kayırma; Arkasında onu koruyan kişilerin bulunduğuna emin olduğu için gücüne güvenmekte ve istediği her şeyi yapmakta Üst ve ast, birbirlerine karşıt veya düşmanca olan politik görüşleri var.

20 ÇalıĢanların üstlerine karģı mobbing eyleminde bulunmasının nedenleri Yeni ve arzu edilmeyen bir amirin varlığı, Amirin davranışlarının, hastalıklı, rahatsız edici, haksız ve otoriter olması, Amirin görevini devralabilmek için onun gözden düşürülmesinin sağlanması. 20

21 Mobbingin Ortaya Çıkma Nedenleri Kişisel Nedenler Saldırganın Kişiliği ve Psikolojik Yapısı Mağdurun Kişiliği ve Psikolojik Yapısı Örgütsel Nedenler Kötü Yönetim Kurumsallaşmamı ş Kurumlar Stres Liderin Duygusal Zekadan Yoksunluğu Monotonluk

22 Mobbingin Etkileri

23 Birinci Derece Mobbing Ağlama, Zaman zaman uyku bozuklukları, Alınganlık Konsantrasyon bozukluğu Ġkinci Derece Mobbing Yüksek tansiyon, Kalıcı uyku bozuklukları, Mide bağırsak sorunları, Konsantrasyon bozuklukları, AĢırı kilo alma veya verme, Üçüncü Derece Mobbing ġiddetli depresyon, Panik ataklar, Kalp krizleri, Diğer ciddi hastalıklar, Kazalar, Ġntihar giriģimleri Üçüncü bir kiģiye yönelik Ģiddet.

24

25 55 yaģ ve üzerindeki tüm iģgücünün % 25 lik bir bölümünün mobbing nedeniyle erken emekliye ayrıldığı bulgusuna ulaģılmıģtır.

26

27 Mobbingle BaĢa Çıkma Yolları Ve Çözüm Teknikleri Mobbingin öncelikle bilgilenme ve tüm çalışanların seminerler, yayınlar, makaleler ve tartışma toplantıları ile bilgilendirilmesi gerektiğini mobbingin ortaya çıkmasının ardından da mağdurun desteklenmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

28 BĠREYSEL OLARAK MOBBĠNGĠ ÖNLEMEK ĠÇĠN; Kişilerin sürece karşı mücadelelerinde üç farklı seçenekleri olduğu öne sürülmüştür. Bu tepkilerden Birincisi istifa ederek, süreçten kaçmak; İkincisi, finansal veya benzer nedenlere bağlı olarak süreci kabullenmek; Üçüncüsü ise işyerinde kalıp, sürece karşı mücadele etmektir

29 Hem özel, hem de mesleki yaşamında insan ilişkilerine özen göstermelidir. Kendisinin ve başkasının güçsüz yanlarını kabul etmelidir. Başkasının sesi olunmamalı, kendisinin sesi olma başarılmalıdır. Başkalarının sözüne göre konuşulmamalı ve davranılmamalıdır. Kurumlar da Bizim işyerimizde böyle bir şey olmaz dememelidir. Diyalog teşvik edilmeli, eleştiriye hak tanınmalı, eleştiren işaretlenmemelidir. İş yaşamında kurallar net ve adil olmalıdır.

30 Örgüt Üzerindeki Etkileri Yalnız mobbinge maruz kalanlar ve ayrılanlar değil, süreç içerisindeki olaylara tanık olan çalışanlar da, bir gün kendilerinin de mobbinge maruz kalacaklarını düşünerek örgüte olan güvenlerini yitirirler. Deneyimli çalışanların işten ayrılması nedeniyle yeni işe alma ve eğitim masrafları artar.

31 KURUM OLARAK MOBBĠNGĠ ÖNLEMEK AMACIYLA YAPILMASI GEREKENLER; İlk adım, örgüt bünyesindeki rahatsızlıkları zamanında belirleyebilmektir. Bunun için de yöneticiler, mobbing eylemleriyle ilgili olarak erken uyarı belirtilerini izlemeli ve gereken önlemleri almalıdır. 31

32 Açık ve net Çalışanlara verilen görev ve yetkiler, çalışanlardan beklentiler açık ve net bir şekilde belirlenmelidir. Çalışanların süreç içerisinde sorumluluk almaları sağlanmalı, başarılı çalışmaları takdir edilmelidir. Kişilerin görevleri ve görev yerleri ne çok sık değiştirilmeli ne de çok uzun süre aynı kalmalıdır. Son olarak uygulaması gereken ise şikayetlerin adil ve tarafsız bir şekilde soruşturulmasıdır.

33

34

35 ÇALIġAN HAKLARI GENELGESĠ ( )

36 ÇALIġAN HAKLARI VE GÜVENLĠĞĠ BĠRĠMLERĠ İl Sağlık Müdür Yardımcımızın doğrudan takibinde; Sağlık Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi kapsamında çalışan hakları güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini yürütmek üzere Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi kurulmuştur

37 Sağlık çalışanlarının güvenli ortamlarda ve yüksek motivasyonla çalışmasının sağlanması Sağlıkta Dönüşüm Programının temel hedeflerindendir. Bakanlığımızca bu çerçevede, sağlık çalışanlarının güvenliğine yönelik düzenlemeler yapılmaktadır.

38 1-Tüm sağlık kurumlarında, hizmet alanlar ve sağlık çalışanları için güvenli bir ortam sağlanması amacıyla yayımlanan Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik doğrultusunda;

39 Çalışan güvenliği komitesinin kurulması, Çalışan güvenliği programının hazırlanması, Çalışanlara yönelik sağlık taramalarının yapılması, Çalışanların kişisel koruyucu önlemleri almasının sağlanması, Çalışanlara yönelik şiddetin önlenmesi için düzenleme yapılması, Enfeksiyonların kontrolü ve önlenmesine yönelik program hazırlanması, Beyaz kod uygulamasına geçilmesi, Çalışanlara, çalışan güvenliği konusunda eğitimlerin verilmesi.

40 2-Kurumlarımızda uygulamaya konulan Hizmet Kalite Standartları kapsamında çalışma ortamından kaynaklanan risklerin bertaraf edilmesi amacıyla şiddet ve iletişim konularını da kapsayacak şekilde risk değerlendirmesi yapılarak gerekli tedbirlerin alınması.

41 3- Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ ile acil servisler başta olmak üzere riskli alanlarda güvenlik tedbirleri artırılarak, genel kolluk ve özel güvenlik personeliyle güvenlik kamerası bulundurulmasının sağlanması

42 Diğer taraftan şiddeti azaltmaya yönelik çalışmaların basın mensupları, iletişim uzmanları, idareciler ve sağlık çalışanlarıyla birlikte değerlendirildiği sempozyum düzenleyerek ulusal düzeyde sürekliliği olan Emeğe Saygı Şiddete Sıfır Tolerans kampanyasını başlatılmıştır. Ayrıca hasta ve çalışan güvenliği sempozyumları düzenlenerek sağlık çalışanlarına eğitimler verilmektedir.

43 Hasta güvenliği uygulamaları 1) Beyaz kod uygulaması; 2) ÇalıĢan Hakları ve Güvenliği Birimi; 3) Risk değerlendirmesi ve güvenlik tedbirleri; 4) ÇalıĢanların eğitimi; 5) Hasta ve hasta yakınlarının bilgilendirilmesi; 6) Hizmetten çekilme; 7) Bildirim süreci ve hukuki yardım; 8) Diğer hususlar;

44 1) Beyaz kod uygulaması; a) Beyaz Kod uygulaması sorumlu başhekim yardımcısı vasıtasıyla yakından takip edilecek ve sistemin etkin şekilde yürümesi sağlanacaktır. b)görevli müdahale ekiplerinin olay yerine en kısa zamanda ulaşması sağlanacaktır. c)gerçekleşen olayların analizi yapılarak, ilgili sağlık kurumuna özgü tedbirler artırılacaktır

45 2) ÇalıĢan Hakları ve Güvenliği Birimi; a)hastane ile ağız ve diş sağlığı merkezlerinde bir başhekim yardımcısının doğrudan takip edeceği Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimleri kurulacaktır. Bağlı birimlerdeki çalışan hakları ve güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini yürütmek üzere halk sağlığı müdürlükleri ile il sağlık müdürlüklerinde de bir müdür yardımcısının doğrudan takibinde aynı birimler kurulacaktır. Bu birim tüm sağlık çalışanlarının kolay ulaşabileceği bir yerde olacaktır. Gerekli ekipman (dış hatta açık telefon, faks, internet bağlantılı bilgisayar ve uygun görüşme ortamı) temin edilecektir.

46 b)birimde tercihen sosyal hizmet uzmanı, psikolog veya halkla ilişkiler uzmanı sekretarya olarak görevlendirilecek ve yeterli sayıda personel bulundurulacaktır. c) Birim, çalışanların çalışan hakları ve güvenliğine yönelik talep ve şikâyetlerini kabul edecek, bu başvuruları değerlendirerek raporlayacak, gerekli düzeltici/önleyici faaliyetlerin başlatılmasını sağlayarak talep sahibine geri bildirimde bulunacaktır. d) Birim, çalışan hakları ve güvenliğine yönelik uygulamaları yakından takip edecek olup aylık olarak başhekimliğe rapor sunacaktır

47 3) Risk değerlendirmesi ve güvenlik tedbirleri; a) Sağlık kurumları şiddet bakımından risk değerlendirmelerini yeniden yapacak ve riskin yüksek olduğu bölümlerde hizmet süreçleri yeniden gözden geçirilecek ve ilgili bölümdeki sağlık çalışanı sayısı yeterli hale getirilecektir. Fiziki alanlar nitelik ve iyi çalışma şartları açısından gerekirse yeniden düzenlenecektir. b) Acil servis, yoğun bakım ve ameliyathane gibi şiddet riskinin yüksek olduğu bölümlerin bekleme alanlarında gerekirse sayıları artırılarak yeterli güvenlik elemanı bulundurulacaktır. c) Hasta mahremiyeti dikkate alınmak şartıyla, kurumların tüm alanlarını gözetleyebilecek şekilde güvenlik kameraları yerleştirilecek ve kamera görüntüleri sürekli takip edilecektir. Şüpheli durumlara ve kişilere bu konuda eğitilmiş özel güvenlik elemanları anında müdahale edecektir.

48 d) İletişim becerileri ve sorunlu hasta/hasta yakınlarını tanıma-çatışma yönetimi konularında eğitim almış kişiler, bekleme alanlarında görevlendirilecek ve sorun çözücü olarak çalışmaları temin edilecektir. e) Fiziki mekanlar 24 saat boyunca yeterli düzeyde aydınlatılacak ve havalandırılacaktır. f) Personelin alternatif çıkış yolları oluşturulacaktır.

49 4) ÇalıĢanların eğitimi; a) Başta güvenlik görevlileri, 112 ve acil çalışanları olmak üzere çalışanlara iletişim becerileri, öfke kontrolü ve özellikle öfkeli hasta ve hasta yakınıyla iletişim konularında eğitim verilecektir. b) Sağlık çalışanlarına şiddet davranışına karşı tedbir alma eğitimleri verilecektir.

50 5) Hasta ve hasta yakınlarının bilgilendirilmesi; a) Hasta ve hasta yakınlarının ilk olarak nereye müracaat edecekleri, hangi işlemler ve tedavinin yapılacağı, tetkik ve tahlillerin nerede yapılacağı, beklemeleri gerekiyorsa ne kadar süreyle bekleyecekleri gibi konularda bilgilendirme süreçleri gözden geçirilerek eksiklikler varsa tamamlanacaktır. Bu amaçla acil servisler başta olmak üzere hastanın durumu ile ilgili hasta ve/veya hasta yakınlarını bilgilendirmek üzere hasta bilgilendirme alanları güçlendirilerek ve hangi durumlarda, ne sıklıkta ve kim tarafından bilgilendirme yapılacağı belirlenecektir.

51 b) Vatandaşı şiddete uğrayan sağlık personelinin hizmet vermekten çekilme hakkının bulunduğu, böyle bir durumda hizmet alma sürecinin aksayabileceği konusunda bilgilendirilecektir. c) Vatandaş, sağlık çalışanına yönelik şiddet uygulayanların mutlaka yargılanacağı ve cezalandırılacağı konusunda (pano/afiş/broşürler gibi vasıtalarla) bilgilendirecektir.

52 6) Hizmetten çekilme; Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu esnasında şiddete uğraması halinde, acil verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere hizmetten çekilme talebinde bulunabilir. a) Hizmetten çekilme talebi, kurum tarafından belirlenen yöneticiye sözlü veya yazılı olarak bildirilecektir. b) Bildirim üzerine yetkili yönetici, olayı derhal değerlendirerek hizmetten çekilme talebinin uygun olup olmadığı hakkında gecikmeksizin karar verecektir. c) Yetkili yönetici, hizmetten çekilme talebini uygun bulduğu takdirde hastanın sağlık hizmeti almasına ve tedavisinin devamına yönelik tedbirleri güvenlik tedbirleriyle birlikte alacaktır. Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık hizmetini devam ettirecek yeni sağlık çalışanını belirleyecek, kurum içerisinde bunun mümkün olmaması halinde hastanın hizmet alabileceği başka bir sağlık kurumuna sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır. Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin aksatılmamasına itina edilecektir.

53 7) Bildirim süreci ve hukuki yardım; Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet olaylarını takip etmek üzere Bakanlık Beyaz Kod Birimi kurulmuş, 24 saat hizmet verecek 113 numaralı telefon ve internet sayfası oluşturulmuştur. a) Kamu ve özel tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında gerçekleşen şiddet olayları, yöneticiler tarafından derhal 113 numaralı telefonla Bakanlık Beyaz Kod Birimine bildirilecek, eş zamanlı olarak ilgili kurumun hukuk birimine ve adli mercilere intikal ettirilecektir. Kamu görevlilerine karşı işlenen şiddet olaylarının takibi şikâyete bağlı olmadığından, ilgili personelin şikâyetinin olup olmadığına bakılmaksızın yöneticiler olayı mutlaka adli mercilere intikal ettirecektir. Özel sağlık kuruluşları da adli bildirim konusunda gerekli hassasiyeti gösterecektir.

54 b) Şiddete uğrayan sağlık çalışanı tarafından da 113 numaralı telefona doğrudan bildirim yapılabilecektir. c) Ayrıca yöneticiler, adresinde bulunan Beyaz Kod Bildirim Formu nu dolduracaktır. d) Bildirim üzerine Bakanlık Beyaz Kod Birimi, yöneticilere ve/veya ilgili personele hukuki süreçle ilgili rehberlik yapacak, olayın adli makamlara intikal ettirilip ettirilmediğini araştıracak ve şayet ettirilmemiş ise olayı derhal adli makamlara bildirecektir. Ayrıca şiddet olayının gerçekleştiği sağlık kurumunun hukuk birimine olayın bildirildiğini tespit ederek olayın takibini temin edecektir.

55 e) Hukuk birimleri, işlenen suçtan mağdur olan Bakanlık personeline veya vefatı halinde kanuni mirasçılarına bir avukatın hukuki yardımını isteyip istemediğini soracak ve talep etmeleri halinde Bakanlık avukatlarınca ilgili personele 28/04/2012 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardımın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde hukuki yardım yapılacaktır.

56 8) Diğer hususlar; a) Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik in 7 ve 8 inci maddeleri, Hastane Hizmet Kalite Standartları çerçevesinde daha etkili şekilde uygulanmaya devam edilecektir. b) İl sağlık müdürü konuyla doğrudan sorumlu bir sağlık müdür yardımcısı ile birlikte kurumlarda çalışan güvenliği uygulamaları ve alınan tedbirleri aylık periyotlarla izleyecek ve Bakanlığa rapor edecektir.

57 c)sabim e yapılan sağlık çalışanları hakkındaki şikay etler, başvuruların ancak % 4 ünü oluşturmaktadır. SABİM e ve hasta hakları birimine yapılan sağlık çalışanları hakkındaki şikâyetler, öncelikle SABİM den sorumlu il sağlık müdü r yardımcısı ve hasta haklarından sorumlu başhekim yardımcısı tarafından ön değerlendirmeye tabi t utulacak, genel ve soyut nitelikte olan, şikayet sahibinin adı ve adresi belli olmayan veya personelin kusuru bulunmadığı açıkça görülen ihbar ve şikayetler değerlendirmeye alınmayacaktır.

58 5 8

59

60

61 ġiddet: Türk Ceza Kanunu nda suç olarak tanımlanan her türlü zorbalık, darp, tehdit, hakaret ve taciz şeklinde ortaya çıkan ve kişilerin fiziksel, zihinsel, ruhsal, ahlaki veya sosyal gelişimine zarar vermek ile sonuçlanabilen kasıtlı güç kullanılması, 6 1

62 İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili durumlar sırasında bir kişi veya kişiler tarafından istismar edildiği veya saldırıya uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır. Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan, sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan oluşan durum olarak tanımlanmıştır. Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle ortaya çıkmaktadır. 6 2

63 Sözel Şiddet, kişinin değerlerine ve bütünlüğüne dönük yapılan hakaret, tükürme, küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri içermektedir. Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri içermektedir. Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun bırakma, yıldırma, umursamama, davranış bozuklukları sergilemesine göz yummadır. Bir araştırmaya göre sağlık alanında çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama yönünden 16 kat daha riskli olduğu belirtilmiştir. 6 3

64 Sağlıkta ġiddetin Nedenleri Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin %25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta yakınlarıdır.bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık, sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler. 6 4

65 Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu durumdaki kişilerin şiddete başvurma eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha yüksektir. Sağlık kurumlarında gözlenen şiddetin toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir. 6 5

66 İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama eğiliminin, yararlı alanlara kanalize, edilememesi çocukluktan itibaren sorunları şiddet kullanarak çözme alışkanlığının pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile güçlü olanın haklı olduğu fikrinin yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri hemen şiddete yöneltmektedir

67 6 7 ġġddet ÖNCESĠ

68 6 8 Hasta ve yakınlarının ilk olarak nereye müracaat edecekleri, hangi işlemler ve tedavinin yapılacağı, tetkik ve tahlillerinin nerede yapılacağı, beklemeleri gerekiyorsa ne kadar süreyle bekleyecekleri gibi konularda hasta ve yakınlarını bilgilendirmek,

69 Vatandaşı şiddete uğrayan sağlık personelinin hizmetten çekilme hakkının bulunduğu, böyle bir durumda hizmet alma sürecinin aksayabileceği konusunda bilgilendirmek Sağlık çalışanına şiddet uygulayanların mutlaka yargılanacağı ve cezalandırılacağı konusunda vatandaşı bilgilendirmek şiddet olaylarının azalmasını sağlayacaktır. 6 9

70 ġġddet SONRASI BĠLDĠRĠM SÜRECĠ 7 0

71 7 1 Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet olaylarını takip etmek üzere «Bakanlık Beyaz Kod Birimi» kurulmuş, 24 saat hizmet verecek «113» numaralı telefon ve « internet sayfası oluşturulmuştur.

72 Sağlık çalışanı kuruma ait çalışan hakları ve güvenliği birimine veya kurumun güvenlik birimine olayı derhal iletmelidir

73 Yaşanan ve biten vakalarda ise yine çalışan hakları ve güvenliği birimine ulaşarak konu hakkında rapor düzenlenmesine yardımcı olmalıdır

74 Yöneticiler, « adresinde bulunan «Beyaz Kod Bildirim Formu» nu dolduracaklar ve 113 nolu telefona ihbarda bulunacaklardır. 7 4

75 7 5 Ayrıca; şiddete uğrayan sağlık çalışanı tarafından da «113» numaralı telefona doğrudan bildirim yapılabilecektir.

76 Hizmetten Çekilme Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu esnasında şiddete uğraması halinde, acil verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere hizmetten çekilme talebinde bulunabilir. 7 6

77 7 7 Hizmetten çekilme talebi, kurum yöneticisine sözlü veya yazılı olarak bildirilecektir.

78 7 8 Bildirim üzerine yetkili yönetici, olayı derhal değerlendirerek hizmetten çekilme talebinin uygun olup olmadığı hakkında gecikmeksizin karar verecektir.

79 7 9 Yönetici, hizmetten çekilme talebini uygun bulduğu takdirde hastanın sağlık hizmeti almasına ve tedavisinin devamına yönelik tedbirleri güvenlik tedbirleri ile birlikte alacaktır.

80 Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık hizmetini devam ettirecek olan yeni sağlık çalışanını belirleyecek, kurum içerisinde bunun mümkün olmaması halinde hastanın hizmet alabileceği başka bir sağlık kurumuna sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır. Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin aksatılmamasına özen gösterilecektir. 8 0

81 8 1 Olaydan sonra sağlık çalışanı düzenlenecek olan raporda kendisine yöneltilen şiddeti tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır. Sözel şiddet vakası yaşandı ise saldırganın sarf ettiği sözlerin birebir tutanağa geçirilmesi uygun olacaktır.

82 8 2 Saldırgandan şikâyetçi olup olmadığını da açıkça ifade etmelidir. Bundan sonraki hukuki aşamalar için kurumdaki yönetici gerekli işlemleri yapacaktır.

83 8 3 HUKUKĠ YARDIM

84 /23 sayılı Çalışan Güvenliğinin Sağlanması Hakkında Genelgenin 7 nci maddesinin (a) bendi gereğince personelin hukuki yardım alması bakımından kamu personeli olan her çalışan hakkındaki olayı il hukuk birimlerine intikal ettirecektir.

85 8 5 Sağlık müdürlükleri hukuk birimi de hukuki yardım ile ilgili Yönetmelik hükümleri gereğince konuyu hukuki yardım verilip verilmeyeceği yönünden değerlendirecektir.

86 Genelgenin 7 nci maddesinin (e) bendi gereğince de, müdürlük hukuk birimleri sağlık çalışanına hukuki yardım isteyip istemediğini soracaktır

87 Sağlık kurumu yönetimi tarafından olaya ilişkin tutanak düzenlenirken, çalışanın avukat talebi varsa ve bu durum da tutanağa eklenmiş ise müdürlük hukuk birimi, kişiye sormadan hukuki yardım talebi hususunu derhal karara bağlayabilecektir

88 Baştan böyle bir talebi olmayan sağlık çalışanı sonradan da müdürlük hukuk birimine başvurarak bu yöndeki talebini yapabilecektir

89 Ancak; Şiddete maruz kalan personel hukuki yardım talep etmezse veya adli mercilerce yapılacak tahkikat sonucunda ilgili personel sanık durumuna gelirse hukuki yardım sağlanmaz. 8 9

90 SONUÇ Sesli ve sessiz şiddetten uzak duralım hayatı kolay kılalım. 9 0

91 9 1

92 9 2

93 BEYAZ KOD

94 BEYAZ KOD : Olası bir kavga, taciz ve sağlık personeline yönelik bir tehdit olduğu zaman olay yerine en yakın olan güvenlik görevlilerinin intikal ederek olayı çözümlemesi ve kayıt altına almasını sağlayan ulusal renkli kod sistemidir.(1111 numaralı dahili telefon numarası)

95 Mesai saatleri içinde ve dışında hastane içerisinde ve bahçesinde oluşabilecek olası bir saldırı ya da taciz olaylarında 1111 numaralı dahili telefon aranarak olay mahalli bildirilerek Beyaz Kod çağrısı başlatılır. Buradan telsiz ile geçilen anons ile olay yerine en yakın güvenlik görevlisi yönlendirilir. Eğer tek kişi olayı çözümleyemeyecek ise kod 1 ( telsiz ile tüm kuvvetlerin olay yerine sevki) uygulanır. Olaya sebebiyet veren kişi/kişiler olay yerinden uzaklaştırılır. Adli olaylarda hastane polisine haber verilir.

96 Hastane polisi gerekli işlemleri yapar. Olayla ilgili Beyaz Kod Olay Bildirim Formu ( YÖN.FR.27) olay saati, olay nedeni, oluş şekli, olaya karışanlar v.s. gibi bilgileri eksiksiz olarak doldurarak Beyaz Kod ekip lideri ve tarafından imza altına alınır ve kalite yönetim birimine teslim edilir, kalite yönetim birimi çalışan güvenliği komitesine sevk eder. Olay yeri kamera kayıtları, yedeklemek suretiyle kolluk kuvvetlerine teslim edilir.

97 BEYAZ KOD OLAY BĠLDĠRĠM FORMU KOD: YÖN FR.27 YAYIN TARĠHĠ: REVĠZYON TARĠHĠ: REVĠZYON NO: 01 SAYFA NO:1/1 Olayın Olduğu Tarih ve Saati : Olayın Olduğu Yer : Olay Anında Yapılan İş : Olayın Başlama Nedeni : Olayın Oluş Şekli : Olayda Varsa Kullanılan Nesne : Olayda Çevrede Oluşan Olumsuzluklar: Olaya Karışanların; Adı Soyadı: İletişim Bilgileri: Yaşı-Cinsiyeti: Adı Soyadı: İletişim Bilgileri: Yaşı-Cinsiyeti: Olayı görenlerin; Adı Soyadı: İletişim Bilgileri: Yaşı-Cinsiyeti: Adı Soyadı: İletişim Bilgileri: Yaşı-Cinsiyeti: Beyaz Kod Ekip Lideri Tutanağı dolduran AD-SOYAD: * Bu formu Kalite Yönetim Birimine Ġletiniz

98 Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi ve Beyaz Kod ekibi acilen toplanır, olayla ilgili incelemeleri yapar, gerekli kararları alır, gerekirse düzeltici ve faaliyet yapmak üzere üst yönetime rapor sunar. Eş zamanlı olarak üst yönetim ile çalışan hakları ve güvenliği birimi sorumlusu tarafından Sağlık Bakanlığı Beyaz Kod birimi 113 numaralı telefon aranarak birim bünyesindeki Beyaz Kod Olay Bildirim Formu 1 ve 2 elektronik ortamda düzenlenerek gönderilir.

99 TEŞEKKÜRLER