YANGINI ETKİLEYEN ANA FAKTÖRLER

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "YANGINI ETKİLEYEN ANA FAKTÖRLER"

Transkript

1 YANGINI ETKİLEYEN ANA Savaş organizasyonun başarıya ulaşabilmesi, yangının nerede ve nasıl çıkabileceğini bilmeye bağlıdır. Yangın ana faktörlerini, yani yangınların yayılmasında rol oynayan etkenleri iyi bilinmesi, yangın karşısında nasıl hareket edeceğimize karar verebilmemize yarar. FAKTÖRLER

2 5 aşamalı karar süreci Temel Bilgi Yangının durumunun tahmin için ilk temel bilgi yanmanın ilkeleridir. Yanmanın olabilmesi için ne gibi etkenlere gerek vardır? Yanmanın derecesinin hangi sebepler çoğaltır ve azaltır? Yanma nasıl yavaşlatılır veya nasıl durdurulur?

3 Orman bilgisi Topoğrafya,yanıcı maddeler ve hava halleri gibi üç ana faktörün bilinmesi gerekir. Yardımcılar ve rehberler Durumun tahmini Karar

4 YANGININ İLKELERİ Yanma Olayı Yanma, fotosentez ile depo edilmiş olan ısı enerjisini açığa çıkarır. Fotosentezin aksidir.

5 Yangın Üçgeni Hangi tipten olursa olsun, yangının çıkabilmesi Yanıcı madde Oksijen Tutuşma sıcaklığı üçlüsünün varlığı ve bunların uygun bir oranda bulunmasını gerektirir. Bu üçlüye yangın üçgeni denir. Eğer bu üçlüden biri olmazsa veya gerekli oranda bulunmazsa yangın çıkmaz. Tutuşma sıcaklığı Yanıcı madde Oksijen

6 Sıcaklık, oksijen ve yanıcı madde dengesindeki değişiklikler ise yangının şiddetini düzenler. Bir yangının çıkmasına engel olmak veya çıkmış bir yangının hızını yavaşlatmak veya durdurmak, adı geçen üç unsurdan birini ortadan kaldırmaya veya bunların dengesini bozmaya bağlıdır.

7 Orman yanıcı maddeleri C de tutuşur. Yangın çıkmadan önce veya devam eden bir orman yangınında yapılması belki de en kolay işlem yanıcı madde düzeni ve miktarı üzerinde etkide bulunmaktır. Bu bakımdan, yanıcı maddelerin uzaklaştırılması veya parçalanması en çok uygulanan yöntemdir.

8 Isının Taşınması Radyasyon (Işıma = Işın verme) Radyant ısının taşınması, yangından olan uzaklığın karesi ile ters orantılıdır. Eğer bir obje yangından 1 metre uzaklıkta 100 ısı birim alırsa, 2 metre uzaklıkta 25 ve 10 metre uzaklıkta ise 1 ısı birimi alır.

9 Konveksiyon (Sıvı ve Gazlarla Temas) Isı, havanın sıcak kitlelerinin hareketiyle da taşınır. Bu olaya konveksiyon denir. Örtü yangınından yükselen sıcak hava kitleleri ısıyı tepelere naklederek tepe çatısını, tutuşma noktasına yaklaştırır.

10 Eğilimli arazide yamacın yukarısındaki yanıcı maddeler konveksiyon akımlarının hareketi ile daha fazla sıcaklık alırlar. Bu durum, yangınların dik yamaçlarında yukarıya yayılmasının sebeplerinden biridir. Bu sebepledir ki yamacın yukarısındaki yanıcı maddeler daha çabuk ısınır ve tutuşurlar.

11 Kondüksiyon (Madde İçi İletim)

12 Yangın çıktığında hava hallerinin durumu sürekli olarak kontrol altında tutulmalı ve değişecek hava şartlarına göre alınabilecek tedbirler iyi planlanmalıdır. YANGIN HAVA HALLERİ

13 Hava hallerindeki küçük farklar, mesela hava nemindeki değişiklikler, rüzgar hızındaki küçük azalmalar ve çoğalmalar, yangınların çıkmasına ve çıkmış yangınlarla mücadelede önemli etkilerde bulunurlar.

14 Yangınların söndürülmesinden sorumlu kişilerin belirtilere bakarak, mesela bulut tipi, rüzgarın yer değiştirmesi,toz helezonları vb. gelecek birkaç saat içinde havanın durumu hakkında tahmin yapacak kadar yetenek sahibi olmaları gerekir.

15 Yağış, havasının sıcaklığı, nispi nem, rüzgarın yön ve hızı vb. değişkenlerinin ölçülmesi için yangın meteoroloji istasyonları kurulmalıdır. Bu istasyonlar tahminlerini bir rapor halinde yangın koruma merkezine bildirirler.

16 geçici meteoroloji istasyonu Ayrıca yangınların söndürülmesi sırasında geçici meteoroloji istasyonu kurulmasının da yararları vardır. Antalya

17 Yangın Sezonu Yangın sezonu, yangınların çıktığı, yayıldığı ve yangın koruma organizasyonuna yeter derecede zarar yaptığı yılın bir dönemi veya dönemleri olarak tanımlanabilir.

18 Kısa Yangın Sezonu Karadeniz ve Marmara bölgeleri orman yörelerini kapsar. Yükseklik, bakı ve yanıcı madde şartlarına bağlı olarak 2(Temmuz- Ağustos) yahut 3(Haziran- Ağustos) ay kritik bir durum alır.

19 Uzun Yangın Sezonu Akdeniz ve Ege bölgelerindeki özellikle iğne yapraklı ormanları içine alan bu sezon 5-8 ay devam eder.

20 Hava Hallerinin Yangına Etkileri Yağış Özellikle yangın sezonundaki durumu önemlidir. Sonbahar ve kış yağmurları yanıcı maddenin, özellikle gelecek yaz sezonundaki tutuşma durumun etkiler. Eğer kış ve ilkbahar kurak geçerse genellikle yaz ayları yangın bakımından kritik bir duruma girer.

21 Sıcaklık Yanıcı maddeler radyasyonla güneşten ve konveksiyonla çevresindeki havadan ısı alırlar. Eğer havanın sıcaklığı yüksekse yanıcı maddenin sıcaklığı da buna paralel olarak etkilenir. Böylece yanıcı maddelerin tutuşması için az bir sıcaklığa ihtiyaç olur. Yanıcı maddenin sıcaklığı yangını yayılma hızını da etkiler.

22 Rüzgarın Hızı ve Yönü Kuvvetli rüzgarlar yangın önündeki alevin ileriye götürülmesini, yangının ağaçlarda tepeden tepeye atlamasına, normal şartlar altında yangını durduracak engelleri aşmasına, yangının önüne ve yanlarına kıvılcımlar atarak hızla yayılma ve sıçramasına yol açar. Rüzgarın şiddeti meşcere yüzeyi ile ağaçların tepesinde büyük farklılık göstermektedir.

23 İndirekt Delillerin Yangınla İlişkisi Bulutluluk Yangın söndürücülerinin, bir yangın üzerinden geçen bulut tipi ile yangın arasındaki ilişkileri iyi bilmeleri gerekir. Rüzgar oluşturan bulutlar rüzgar şiddetinin artmasına yol açarlar.

24 Buna karşılık stratokümülüs bulutlar, atmosferde durgun bir havanın olacağını gösterirler. Kümülüs tipi bulutlar yangınların söndürülmesinde zorluk yaratırlar.

25 Yıldırım

26 Toz helezonları Bu helezonlar değişken bir havanın ve genellikle yüksek sıcaklık şartlarının var olduğunu gösterir. Toz helezonları çoğunlukla yangın içinde meydana gelir ve külleri yukarı kaldırır. Yangın söndürücüler böyle durumlarda şiddetli rüzgarların çıkacağını rüzgarın yönünün değişeceğini bilmelidirler.

27 Hava Raporu 38 C

28 Yanıcı Madde Çeşitleri YANICI MADDELER Toprak İçi Yanıcı Maddeler Üst topraktaki tüm yanıcı maddeleri kapsar. Mesela ağaç kökleri, çürümekte olan organik madde artıkları, turbalar vb. alevden çok yanmanın sıcaklığını destekler. Yanıcı maddelerin daha nemli olduklarından nemleri ancak % 20 den aşağı düştüğünde yanabilirler.

29 Fakat bu maddeler bir kez tutuşursa, yanma sürekli devam eder. Bu maddelerde yangın yavaş ilerler. Ağaç köklerine sirayet eden yangın ise havanın toprak altında kısıtlı olması dolayısıyla önemli bir tehlike teşkil etmez..

30 - Toprak Üstü Yanıcı Maddeler Mineral toprağın üst yüzünde mevcut tutuşabilen ölü ve canlı materyalleri içerir. Kurumuş yapraklar, çalılar, fideler ve küçük boylu fidanlar, kalın dallar ve kütükler yangın hızının azalmasını sağlarlar.

31 - Yüksek Boylu Yanıcı Maddeler Genellikle topraktan 1,5 m yükseklikten olan materyallerdir. Mesela ağaç veya çalıların yaprak ve dalları, dikili kurular, yüksek boylu çalıları kapsar. Canlı iğne yapraklar uçucu yağ ve reçine içerdiklerinden oldukça yüksek tutuşma özelliğine sahiptirler.

32 Yanıcı Maddenin Nemi

33 TOPOGRAFYA Engebeli alanlar yangınlar üzerinde büyük etkilerde bulunurlar. Köprülü kanyon

34 Bakı Değişik bakılardaki güneşlenme, sıcaklık, rüzgar, vejetasyon tipi, yanıcı maddenin miktarı ve nemi değişiktir. Genellikle güney ve güney doğu bakıları yangının çıkması ve yayılması için en iyi şartlara sahiptir.

35 Yükseklik Akdeniz ve Ege bölgelerinin yaz aylarında en kurak yerlerdir. Buralarda uzun bir yangın sezonu vardır. Yangın sezonu mayısta başlayıp ekim sonlarına kadar devam eder. Daha yüksek yörelerde yangın sezonu geç başlar ve erken sona erer.

36 Gündüz vadi tabanlarındaki hava daha fazla ısınır. Genellikle arasındaki 12 saatlik dönemde vadi tabanlarının yangınların çıkması için en tehlikeli yerler olarak göz önünde bulundurulması gerekir. Geceleyin durum bunun tamamen tersidir.

37 Eğim Yangınlar eğimli arazide daha çabuk ilerler. Bilindiği gibi eğimli artıkça yangının yayılma hızı da artar. Yangın yamaçtan yukarı şiddetli rüzgarla ilerler. Eğim Yangın hızı

38 Arazinin Şekli Dar vadilerde, rüzgar genellikle vadi yönünü izler. Vadinin bir yamacından diğerine radyant ısı taşınması büyük olur ve bunun sonucu yangın karşı yamaca kolayca atlar. Sırtlarda ilerleyen yangın, sırt bir vadiye dönüştüğünde, yön değiştirir. Yöndeki bu değişme havanın vadiye doğru akması sonucu meydana gelir.

39 YANGININ DAVRANIŞI Bir yangının, onu etkileyebilen karşısında nasıl hareket ettiğini ve edebileceğini kapsayan terimdir.

40 Yangının Seyri ve Yanma Tipleri Yangını Doğal Seyri Yangının davranışını etkileyen faktörler yanıcı madde, hava halleri ve topoğrafyadır. Çıkan bir orman yangınında, yangının bir kısmı diğer kısımlara oranla daha çabuk ilerler.

41 Bu durum genellikle rüzgara veya arazinin eğimine ve yahutta her ikisinin ortak etkisine bağlıdır. Yangının bu durumu genel görüşte elips veya yelpaze şeklindedir. Uç kısmı yangının çıkış yerine en uzak olan noktadır. Yangının cıkış yeri Baş Yan Arka

42 Yanma Tipleri Bir yangında ilk yayılma modeli rüzgarın hız ve doğrultusu ile topoğrafya ya bağlıdır. Rüzgar ve topoğrafya ikilisi, radyasyon ve konveksiyonla olan ısı taşınması üzerinde önemli bir şekilde etkili olur. Köprülü kanyon

43 Alçak ve Yüksek Şiddetli Yangınların Davranışı

44 Yangının Davranışı ile Çevre İlişkileri

45 YANGIN TEHLİKE ORANI Yangın tehlike oranını tespite yarayan sistemin hazırlanmasında, genellikle o yörede yangını etkileyen birçok unsurlar, mesela hava sıcaklığı, yağmur havanın nispi nemi, yanıcı maddenin nemi, vb. değerlendirilerek hazırlanan Yangın Tehlike indeksi, o yörenin yangın tehlike oranı için kullanılır.

46 YANGINLARLA MÜCADELE Şunu belirtmek gerekir ki, orman yangınları çıkmadan önce yapılacak işler, yangın çıktıktan sonra onu söndürmek için yapılacak uğraşlardan daha yoğundur. Yangınla mücadele faaliyetleri üç ana grupta toplanabilir. Koruyucu tedbirler Önleyici tedbirler Söndürme

47 KORUYUCU TEDBİRLER Çıkacak yangınların sayısını azaltmaya yönelik uğraşılardır. Yangınla mücadelenin en iyi yolu, yangının çıkmasına engel olmaktadır. İnsan tarafından çıkarılan yangınlara engel olmak için uygulanması gerekli üç yol vardır.

48 Eğitim Yangınların büyük kısmı insanlar tarafından çıkarılmaktadır. Dolayısıyla halkın eğitimi en önemli hususu teşkil eder. İki eski yöntem vardır. Bunlardan biri, yol kenarlarına yangın tehlikeli levhalar asmak diğeri yöresel orman idarelerinin direk çabalarıdır.

49 Yangın ihtimalinin azaltılması Yol kenarlarının temizlenmesi Taşıma araçlarında kıvılcım yakalayıcıların kullanılması Yasal tedbirler

50 Rekreasyon alanlarının temizlenmesi

51 ÖNLEYİCİ TEDBİRLER Söndürme faaliyetlerinde yararlı olacak tedbirlerdir. Önce yangınların en çok çıktığı alanlarla, korunması gerekli olan değerli alanlar tespit edilir. Sonra söndürme faaliyetlerinde yararlı olacak gözetleme, haberleşme.

52 ..taşıma, yangın tehlike oranı, elemanların yetiştirilmesi gibi hususların planlandırılması ve yürütülmesi gerekir.

53 Yangın Alanlarının Sınıflandırılması Yangın tehlikesine uğrama derecesi geçmiş yıllarda meydana gelen orman yangınları incelemek suretiyle bir sonuca varabiliriz. Orman alanları, yangına karşı tedbir alma yönünden, aşağıdaki şekilde sınıflandırılır. Risksiz Çok riskli Az riskli

54 Yangın İhtimali Fazla Alanlar Bunlar yangınların kolayca çıkabileceği alanlardır.

55 Tehlikeli Alanlar Yangının kolayca genişleyebileceği ve yangınla mücadelenin güç olduğu yerlerdir.

56 Değerli Alanlar Yangına karşı mutlak koruma altında bulundurulması gereken alanlardır.

57 Silvikültürel Tedbirler Silvikültürel yöntemlere uyularak kurulan bir ormanda çıkacak yangında hem büyük zorluk yaratmadan söndürülebilir. Hem de zararın derecesi fazla olmaz.

58 Karışık Meşcere kurmak İğne yapraklı meşcereler yapraklı ağaçlarla ne kadar fazla karışmış olursa, yangının çıkma ve yayılma ihtimali o kadar azalır. En iyi karışıklık çamı kayın, gürgene katmakla sağlanır. Meşcerelerde kayının bulunduğu yörelerde yangın ihtimali azalmaktadır.

59 Ormanı Bakımlı Bulundurmak Dikey kapalılığı korumak, aralamaları, özellikle sıklık bakımlarını ihmal etmemek yangınlara karşı koruyucu rol oynar. Tepe çatısı açık bulunması ot ve çalıların yetişmesine elverişli olduğundan kaçınılmalıdır.

60 Temiz Bir İşletme Uygulamak Kesim temizleme ve aralamalar sonucu ortaya çıkan materyal yangın mevsiminden önce ormandan çıkarılmalıdır.

61 Yangın Emniyet Yolları ve Yangın emniyet ve yolları ve emniyet şeritleri, yangın çıkmadan önce doğal ve yapay engellerden yararlanılarak yapılan, çıplak veya örtülü ve yangının yayılmasını önleyen tesislerdir. Dört ana amaca hizmet ederler. Şeritleri

62 Müdahale için savunma hattı Karşı ateşi uygulama yerleri Antalya

63 Mekanik yangın engeli (Doğrudan Engel) Transport (Ulaşım)

64 Yangın Emniyet Yolları Çıplak Emniyet Yolları Üzerindeki yanabilen bitki örtüsü tamamen kaldıran yollardır. Genellikle 5-10 m genişliktedirler.

65 Yeşil Yangın Emniyet Yolları Yangın sezonunda üzeri sürekli ot tabakasıyla kaplı olan 6-20 m genişliğindeki yollardır. Bunlara otlu emniyet yolları da denir.

66 Kullanıldığı Yerler Yangın emniyet yolarının çok çeşitli kullanma yerleri vardır. Bunların önemleri şunlardır;

67 Bu yollar yangınların çıkma ihtimali bulunan mesela halkın en çok seyahat ettiği ana yollar civarında, reaksiyon alanları çevresinde kuvvetli rüzgar bölgelerinde, orman içi ve bitişiğindeki fabrikalar etrafında ve ayrıca tren yollarını askeri alanlar, orman içi ve bitişiğindeki köy ve kasabalar çevresinde yapılırlar.

68 Fazla yanıcı madde bulunan alanları küçük alanlara ayırmak için inşa edilirler. Özellikle kontrolün güç ve yangın hızının fazla olacağı alanlarda hem ormanlar hem de fundalıklar daha küçük parçalara bölünürler.

69 Verimli ormanların, yangının hızla ilerlediği fundalık ve çalılıklardan ayırmak için yapılırlar.

70 Ağaçlama alanlarını iç ve dış tehlikelerinden korumak için inşa edilir.yangın emniyet yolları, şeritleri her zaman yollarla birleştirilir. Yangın emniyet yollarının genişliklerinin tespitinde her iki orman kenarını ağaç türünü, meşçere sıklığı ve yaşını, arazinin topografik yapısını, rüzgar durumunu vb. hususları göz önüne almak gerekir.

71 Bölünen orman parçalarının alanları hakkında kesin bir rakam vermek güçtür. Mesela engebeli alanlarda emniyet yoları daha çok sırtlarda yapıldıklarına göre en az alanı arazi durumu belirler.

72 Parsellerin yangın tehlikesinin en çok olduğu alanlarda , çok olduğu yerlerde ve orta derecede bulunduğu kısımlarda hektar büyüklüğünde olması uygundur. Yıllık bakım masrafı yapım giderlerini % 10 u olarak hesap ve kabul edilmelidir.

73 Fayda ve Mahzurları Yalnız başına bir yangını durduramazlar. Yangın organizasyonu, yangın emniyet yollarına güvenmemelidir. Bunlar ancak karşı ateş ve ulaşım için kullanılabilir. Düzenli bakılmadıkları takdirde boşa gider.

74 Yangın Emniyet Şeritleri (Yangın Koruma Şeritleri) Çıplak yangın emniyet yolu ile yeşil alanların (ot, çayır, veya orman) birleşmesinden meydana gelmiş daha geniş ( m) yangın engelleridir. Uygulamalarına bakılarak iki tipe ayrılabilir:

75 a-) Açık Yangın Emniyet Şeritleri Çıplak yangın emniyet yollarının iki tarafında ot veya çayırdan oluşan yeşil bir örtü meydana getirilerek yapılırlar.

76 b-) Gölgeli Yangın Emniyet Şeritleri Çıplak emniyet yolunun iki yanında ağaçların aralanması ve alt dallarının budanması ile elde edilir.

77 Yapım ve bakımları Açık yangın emniyet şeritlerini inşa etmek için, önce şeridin gelip geçeği alan üzerinde mevcut ağaç, ağaççık, çalı, ot vb. örtü tamamen temizlenir. Bu amaç için mekanik köklemeden çok, bitki öldürücü ilaçlardan yararlanmalıdır. İlaç uygulanmasından sonra bitki örtüsü ölmüş şerit, ağaçlarla sürülerek temizlenir.

78 Meydana gelen çıplak şeridin ortasında 5-6 m genişlikte bir çıplak yangın emniyet yollu bırakılarak bunun iki yanındaki şerit alanına ot veya çayır tohumları ekilir. Gölgeli yangın emniyet şeridinde ise, çıplak yangın emniyet yollunun iki yanındaki orman kısmının altı iyice temizlenmektedir.

79 Alanda bırakılacak ağaçlarda kuru ve yere kadar uzanan bazı yaş dallar, gövdeler üzerindeki yosun ve likenler tamamen temizlenir ve şeridin bu kısmında hafif bir aralama uygulanır.

80 Yangın Emniyet Yol ve Şeridinin Planlanması Önce haritaya, haritada olmayan bilgiler işlenir. Mesela ağaçlama alanları ana yollar, orman yolları, tren yolları, su yolları, bataklıklar serpili tarım arazisi kayalıklar, kısaca yapay ve doğal tüm engeller haritaya geçirilir. Geçmiş yıllarda çıkan orman yangınlarının yerleri işaretlenir.

81 Arazinin Bloklara Ayrılması Türkiye de Bölge Şeflikleri veya seriler 5-15bin hektar arasında olduğuna göre her bölge veya seri bir yangın bloku olarak düşünülebilir.

82 Yangın Emniyet Yol ve Şeritlerinin Bloklara Geçirilmesi Emniyet yol ve şeritlerinin, ana yol ve amenajman iç bölüm şebekesinin tamamlayacağı bir parçası olarak düşünülmesi gerekir. Yollarda genellikle arazi vitesli araçlar kullanılacağı için en çok eğimler %20 e kadar alınabilir.

83 Arazinin uygun olduğu yerlerde eğim ve dönemeç durumunun orman yolları tarzında olması normaldir. Düz olanlarda, yörenin ana rüzgar yönüne dik olarak yapılır. Fakat engebeli alanlarda, sırtların esas alınması zorunlu olmaktadır.

84 Dikkat edilecek hususlardan bazıları, bu yolların yangın bakımından tehlike arz eden meşcereler içinden geçmesi, ana ve yan yolları birleştirmesi, su kaynaklarına uğraması ve mevcut yollara bağlanmasıdır.

85 Geçmişteki, çıkmış yangınlar rüzgar ve yönleri, yanacak maddelerin nem oranları, bakı, meyil ve ayrıca maliyet unsurları göz önünde tutulur.

86 Yangınların Gözetimi Yangının çıkmasından ilk söndürme kuvvetlerinin yangın yerine varmasına kadar geçen zamanı 4 safhaya ayırmak mümkündür.

87 Görünme Süresi Yangının çıkmasından onu haber verecek kişi tarafından görülmesine kadar geçen süre. Antalya

88 Haber Verme Süresi Yangının ilk görülmesinden yangını söndürmekle sorumlu şahsın bu haberi almasına kadar geçen süre.

89 Hareket Süresi: Yangını söndürmeden sorumlu şahsın, yangının çıkış haberini almasından söndürme ekibinin hareketine kadar geçen süre. Muğla

90 Ulaşım Süresi: Yangına hareket anından yangın yerine ulaşılmasına kadar geçen süre.

91 Samsun Vezirköprü Yangının çıkar çıkmaz görülmesinde aşağıdaki yöntem ve kaynaklardan yararlanılır: - Sabit gözetleme noktaları (Yangın kule ve kulübeleri)

92 - Havadan gözetleme - Gezici gözeticiler - Mahalli halkın ve diğer kaynakların yardımları

93 Sabit Gözetleme Noktaları Kule ve kulübelerin yerleri tayin edilirken ormanın hemen her noktasının en az iki kule veya kulübeden görülmesine çalışılır. Kulelerin yükseklikleri yöredeki ağaçların engel olmayacağı şeklinde seçilir. Telsiz ve telefonla donatılır.

94 Her kule ve kulübeye, semt açısını okumaya elverişli bir pinül düzeneği yerleştirilir. Bu açı ölçerin noktası kuzeyi gösterecek şekilde ayarlanır.

95 Yangın yerine pinül düzeni ile bakar ve okuduğu semt açısını yangın kontrol merkezine bildirir.

96 Sabit Gözetleme Noktalarının Planlanması Düz ormanlarda alanın %100 ünün engebeli yerlerde ise % 70 inin gözetleme noktalarından görülmesi esas alınmalıdır. Fakat fazla engebeli alanlarda bu oran %20-40 a düşebilir.

97 Bu durumda kule ve kulübelerin, özellikle değerli orman alanlarını iyi bir şekilde göstermesine çaba gösterilir. Sabit gözetleme noktaları arasındaki uzaklık bugünkü uygulamada, 500m² lik bir yangın alanında çıkan dumanın açık bir havada görünürlük uzaklığı esas alınmaktadır.

98 Bu da ortalama 25 km dir km arasında planlamasıdır. Bazen bu mesafe korunacak alanın önemine bağlı olarak daha yakın olabilir.

99 Ormanda mevcut bir noktada görülebilen alanların tespitinde, eş yükselti eğrili haritadan profil çıkarma yöntemi uygulanmaktadır. Bunun için 1/25000 ölçekli ve 50 m yükseklik farklılıklarını gösteren haritalar yeterlidir.

100 Haberleşme Yangınlarla ilgili haberleşme iki kısımdır. Yangın Dışı Haberleşme Yangını görenle idare üniteleri arasındaki haberleşmedir. Yangın İçi Haberleşme Yangının söndürülmesi esnasında tüm görevlilerin birbiriyle olan haberleşmesidir. Yangın Yangın var!!!!! var!!!!!

101 Transport (Ulaşım) Yangın çıktığında, ormanın çeşitli yerlerinde bulunan söndürme ekiplerinin yangın yerine ulaşması iyi bir yol şebekesinin varlığına bağlıdır.

102 Eleman Yetiştirme (Eğitim) Antalya Mersin OBM

103 Mersin OBM Mersin OBM

ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ

ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ Orman Koruma Dersi ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 1.2. Orman Yangını Tanımı Orman yangını, çevresi açık olması nedeniyle serbest yayılma eğiliminde olan ve ormandaki

Detaylı

ORMAN KORUMA YANGIN AMENAJMANI

ORMAN KORUMA YANGIN AMENAJMANI ORMAN KORUMA YANGIN AMENAJMANI Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Kasım 2014 Yangın amenajman planlamaları yangın önleme programları, yangın öncesi ve yangınla savaş planlamaları ile yangının amenajman aracı olarak

Detaylı

Orman Koruma Dersi. ORMAN YANGIN DAVRANIŞI Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014

Orman Koruma Dersi. ORMAN YANGIN DAVRANIŞI Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 Orman Koruma Dersi ORMAN YANGIN DAVRANIŞI Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 ORMAN YANGINI DAVRANIŞI? ORMAN YANGINI DAVRANIŞI Yangın davranışını tahmin etmek için aşağıdakilerin bilinmesi ve anlaşılması

Detaylı

15. ORMAN YANGIN YOLLARI VE ŞERİTLERİ. Planlanması Yapım Bakım. Yangın Emniyet Yol ve Şeritleri

15. ORMAN YANGIN YOLLARI VE ŞERİTLERİ. Planlanması Yapım Bakım. Yangın Emniyet Yol ve Şeritleri 15. ORMAN YANGIN YOLLARI VE ŞERİTLERİ Planlanması Yapım Bakım Yangın Emniyet Yol ve Şeritleri Akdeniz coğrafyası ve iklim kuşağında yer alan ülkemiz ormanları, yaz aylarında yoğun bir yangın tehdidi altında

Detaylı

2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip

2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip 2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip karışıma katılabilmeleridir. Karışımdaki ağaç türleri

Detaylı

ORMAN KORUMA YANGIN TEHLİKE ORANLARI SİSTEMİ

ORMAN KORUMA YANGIN TEHLİKE ORANLARI SİSTEMİ ORMAN KORUMA YANGIN TEHLİKE ORANLARI SİSTEMİ Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Kasım 2014 Yangın tehlikesi; topografya, hava halleri ve yanıcı maddeler gibi sabit ve değişken çevre faktörlerine bağlı olarak ortaya

Detaylı

ÇIĞLARIN OLUŞUM NEDENLERİ:

ÇIĞLARIN OLUŞUM NEDENLERİ: ÇIĞ Genellikle boylu bitki örtüsü (orman) çok seyrek veya bulunmayan engebeli, dağlık ve eğimli arazilerde tabakalar halinde birikmiş olan kar kütlesinin iç ve dış kuvvetler etkisi ile başlayan bir ilk

Detaylı

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014 BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM DOÇ. DR. YASEMEN SAY ÖZER 26 ŞUBAT 2014 1 19.02.2014 TANIŞMA, DERSLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, DERSTEN BEKLENTİLER 2 26.02.2014 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 3 05.03.2014 DOĞAL

Detaylı

AĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR

AĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR AĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Ağaçlandırma çalışmalarında amaç tespiti ile işe başlamak ilk hedeftir. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Amaç tespiti ülkemizin ormancılık

Detaylı

Orman Koruma Dersi YANGIN EKOLOJİSİ

Orman Koruma Dersi YANGIN EKOLOJİSİ Orman Koruma Dersi YANGIN EKOLOJİSİ Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 Orman Yangınları Karadeniz Ege Akdeniz Yangın Ekolojisi KONULAR: Konu I: Yangın Tarihi Konu II: Konu III: Konu IV: Konu V: Konu

Detaylı

ORMAN KORUMA KONTROLLÜ VE AMAÇLI YAKMA

ORMAN KORUMA KONTROLLÜ VE AMAÇLI YAKMA ORMAN KORUMA KONTROLLÜ VE AMAÇLI YAKMA Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Aralık 2014 Yangın ekolojisinin temel bir mantığı olarak, yangın ne yıkıcı ne de yapıcı özelliktedir. Yangın, sadece ekosistem yapısında

Detaylı

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK İKLİM ELEMANLARI Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. Bu elemanların yeryüzüne dağılışını etkileyen enlem, yer şekilleri, yükselti,

Detaylı

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Dikim yöntemlerinin seçilmesini gerektiren koşullar: Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 **Ekstrem iklim koşulları (düşük ve yüksek sıcaklıklar), **Ekstrem

Detaylı

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA Dikim yöntemlerinin seçilmesini gerektiren koşullar: 1 **Ekstrem iklim koşulları (düşük ve yüksek sıcaklıklar), **Ekstrem toprak ve arazi koşulları (kurak veya çok ıslak, kışın

Detaylı

İşletme Amaçları ve Koruma Hedefleri Ormancılığın ve orman işletmesinin en önemli görevi, toplumun orman ürün ve hizmetlerine olan ihtiyacını karşılamak olduğundan, işletmenin amaç veya hedeflerini saptaya

Detaylı

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Meteoroloji Meteoroloji, içinde yaşadığımız atmosfer tabakasının

Detaylı

İşletme Amaçları ve Koruma Hedefleri Ormancılığın ve orman işletmesinin en önemli görevi, toplumun orman ürün ve hizmetlerine olan ihtiyacını karşılamak olduğundan, işletmenin amaç veya hedeflerini saptaya

Detaylı

Tanımlar. Bölüm Çayırlar

Tanımlar. Bölüm Çayırlar Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 1 1 1.1. Çayırlar Bölüm 1 Tanımlar Genel olarak düz ve taban suyu yakın olan alanlarda oluşmuş, gür gelişen, sık ve uzun boylu bitkilerden meydana gelen alanlardır. Toprak

Detaylı

Meyva Bahçesi Tesisi

Meyva Bahçesi Tesisi Meyva Bahçesi Tesisi Meyve bahçesi tesisinde dikkate alınması -gereken koşullar 1. Yer seçimi 2. Tür ve çeşit seçimi 3. Anaç seçimi 4. Tozlanma isteğinin bilinmesi 5. Dikim sistemleri ve dikim sıklığı

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

ORMAN AMENAJMANI ( BAHAR YARIYILI)

ORMAN AMENAJMANI ( BAHAR YARIYILI) ORMAN AMENAJMANI (2016-2017 BAHAR YARIYILI) BÖLMELEME VE İÇ TAKSİMAT Bir Amenajman planının yapıldığı üniteyi ifade eder. Doğal, coğrafi, idari ve mülki sınırlara göre alanı sınırlı, kendine özgü amenajman

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 YEREL RÜZGARLAR MELTEMLER Bu rüzgarlar güneşli bir günde veya açık bir gecede, Isınma farklılıklarından kaynaklanan

Detaylı

12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA

12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA 12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA TOPRAK EROZYONU Toprakların bulunduğu yada oluştuğu yerden çeşitli doğa kuvvetlerinin (rüzgar, su, buz, yerçekimi) etkisi ile taşınmasıdır. Doğal koşullarda oluşan

Detaylı

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır.

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. PLATO: Çevresine göre yüksekte kalmış, akarsular tarafından derince yarılmış geniş düzlüklerdir. ADA: Dört tarafı karayla

Detaylı

METEOROLOJİ SOARING. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi

METEOROLOJİ SOARING. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi METEOROLOJİ SOARING İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi Soaring Soaring yaygın olarak Konvektif sınır tabaka (Baundary layer) içerisinde termal konveksiyon sonucu yükselen hava parsellerinden faydalanılarak

Detaylı

OMV Petrol Ofisi A.Ş. Tarım Kredi Kooperatifleri Tanker Şoförleri Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi

OMV Petrol Ofisi A.Ş. Tarım Kredi Kooperatifleri Tanker Şoförleri Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi OMV Petrol Ofisi A.Ş. Tarım Kredi Kooperatifleri Tanker Şoförleri Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi Amaç Akaryakıt Taşıma Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Emniyetli Sürüş Teknikleri Uyku ve

Detaylı

ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM

ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM Rehber Öğretmen : Şule Yıldız Hazırlayanlar : Bartu Çetin Burak Demiral Nilüfer İduğ Esra Tuncer Ege Uludağ Meriç Tekin 2000-2001 İZMİR TEŞEKKÜR Bize bu projede yardımda bulunan başta

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA Tarım Agro silvikültürel Agro silvipastoral Ormancılık Agropastoral Silvipastoral Hayvancılık Agroforestry de ağaçların çok tabakalı kuruluşu

Detaylı

AĞAÇLANDIRMA. Yrd. Doç. Dr. Süleyman Gülcü

AĞAÇLANDIRMA. Yrd. Doç. Dr. Süleyman Gülcü AĞAÇLANDIRMA Yrd. Doç. Dr. Süleyman Gülcü Alanların Ekim ve Dikime Hazırlanması Ön etüt tamamlandıktan sonra arazi hazırlığına başlanır. Bu kapsamda; İç taksimatın uygulanması Diri örtü temizliği ve Toprak

Detaylı

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden

Detaylı

128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ AÇIKLAMA RAPORU

128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ AÇIKLAMA RAPORU AKÇAKALE KÖYÜ (MERKEZ/GÜMÜŞHANE) 128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 2016 AKÇAKALE KÖYÜ-MERKEZ/GÜMÜŞHANE 128 ADA 27 VE 32 NUMARALI PARSELLERE

Detaylı

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler : TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.

Detaylı

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri Türkiye de Sıcaklık Türkiye de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Türkiye haritası incelendiğinde Yükseltiye bağlı olarak

Detaylı

Yangınlarla mücadelede taktik ve tekniklerin uygulanması

Yangınlarla mücadelede taktik ve tekniklerin uygulanması Ünite EF2: Madde 1.1: Madde 1.2: Yangınlarla mücadelede taktik ve tekniklerin uygulanması Yangınlarla mücadele çalışmalarına hazırlık Yangınlarla mücadele Bölüm Hakkında: Bu ünite, kırsal bölgelerde meydana

Detaylı

SİLVİKÜLTÜRÜN TEMEL İLKELERİ. Doç. Dr. Zafer YÜCESAN

SİLVİKÜLTÜRÜN TEMEL İLKELERİ. Doç. Dr. Zafer YÜCESAN SİLVİKÜLTÜRÜN TEMEL İLKELERİ Doç. Dr. Zafer YÜCESAN TEMEL KAVRAMLAR Ağaç? Orman? Mekanik ve Organik görüş? Yaşam ortaklığı? Silvikültür? Amacı ve Esasları? Diğer bilimlerle ilişkileri? Yöresellik Kanunu?

Detaylı

BAĞ MİLDİYÖSÜ Plasmopara viticola

BAĞ MİLDİYÖSÜ Plasmopara viticola BAĞ MİLDİYÖSÜ İbrahim DEMRAN Köksal AKSU Didem SAYMAN MANİSA TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ BİTKİ KORUMA ŞB. MD. Manisa ilinde 1980 yılından buyana uygulanan Bağ Tahmin ve Erken Uyarı Projesi kapsamındadır. Salgınlar

Detaylı

ORMAN AMENAJMANI ( BAHAR YARIYILI)

ORMAN AMENAJMANI ( BAHAR YARIYILI) ORMAN AMENAJMANI (2016-2017 BAHAR YARIYILI) YETİŞME ORTAMI ENVANTERİ Yetişme Ortamı? Orman toplumu ve onunla birlikte yaşayan diğer canlıların yetişmesini, gelişmesini sağlayan ve onları sürekli etkisi

Detaylı

ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK

ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK Y r d. D o ç. D r. Fu a t Y I L MAZ G a z iantep Ü n i versitesi M a k ine M ü h endi sliği B ö lümü PATLAYICI ORTAM Patlayıcı

Detaylı

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Rapor No. :1 Tarihi: 04/12/2012 IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Projenin Adı: Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır İli Aralık İlçesinde

Detaylı

DİK KOORDİNAT SİSTEMİ VE

DİK KOORDİNAT SİSTEMİ VE Ölçme Bilgisi DERS 6 DİK KOORDİNAT SİSTEMİ VE TEMEL ÖDEVLER Kaynak: İ.ASRİ (Gümüşhane Ü) M. Zeki COŞKUN ( İTÜ ) TEODOLİT Teodolitler, yatay ve düşey açıları yeteri incelikte ölçmeye yarayan optik aletlerdir.

Detaylı

TRABZON İLİ SÜRMENE İLÇESİ ÇAMBURNU YÖRESİNDE ÇIKAN ORMAN YANGINI HAKKINDA RAPOR

TRABZON İLİ SÜRMENE İLÇESİ ÇAMBURNU YÖRESİNDE ÇIKAN ORMAN YANGINI HAKKINDA RAPOR TRABZON İLİ SÜRMENE İLÇESİ ÇAMBURNU YÖRESİNDE ÇIKAN ORMAN YANGINI HAKKINDA RAPOR 1. Giriş Türkiye Ormancılar Derneği genel merkezinin talebi ve görevlendirmesi üzerine TOD KTÜ Orman Fakültesi temsilcisi

Detaylı

Bölüm 9 ÇAYIR-MER A ISLAHI

Bölüm 9 ÇAYIR-MER A ISLAHI Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 9 73 9.1. Kapsam Bölüm 9 ÇAYIR-MER A ISLAHI Çayır-mer a ıslahı, yem kaynaklarını ıslah etmek veya bu yemi otlayan hayvanların yararlanmalarını kolaylaştırmak için, çayır-mer

Detaylı

Kapalı Alanlarda Çalışmalarda Güvenlik

Kapalı Alanlarda Çalışmalarda Güvenlik Kapalı Alanlarda Çalışmalarda Güvenlik Eğitimin Amacı Eğitimin amacı, işyerlerinde sağlıklı güvenli bir ortamı temin etmek, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını %0 a indirmek, çalışanları yasal hak ve

Detaylı

Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler)

Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler) Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler) Başak Avcıoğlu Çokçalışkan Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Biraz ekolojik bilgi Tanımlar İlişkiler

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 48. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ

ADIM ADIM YGS-LYS 48. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ ADIM ADIM YGS-LYS 48. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 ALEMİ ALEMİ Çok hücreli ökaryot canlılardır. Koloroplast içerirler ve fotosentez ile inorganik maddeleri organik madde haline getirerek beslenirler.

Detaylı

6. Meşcerede Yaş. İstatistiksel olarak, meşceredeki tüm ağaçların yaşlarının ortalaması o meşcerenin ortalama yaşı ya da yaşı olarak kabul edilir.

6. Meşcerede Yaş. İstatistiksel olarak, meşceredeki tüm ağaçların yaşlarının ortalaması o meşcerenin ortalama yaşı ya da yaşı olarak kabul edilir. 6. Meşcerede Yaş İstatistiksel olarak, meşceredeki tüm ağaçların yaşlarının ortalaması o meşcerenin ortalama yaşı ya da yaşı olarak kabul edilir. Orman işletmeciliğimizde uygulanan işletme yöntemleri

Detaylı

Transpirasyonun fiziksel yönü evaporasyona benzer ve aşağıdaki şekilde gerçekleşmektedir:

Transpirasyonun fiziksel yönü evaporasyona benzer ve aşağıdaki şekilde gerçekleşmektedir: Transpirasyon Transpirasyon Bitkilerin çeşitli dokularından atmosfere buhar halinde su verilmesi olayına transpirasyon denmektedir. Hava, nemli ve kurak oluşuna göre değişen belli bir su buharı emme gücüne

Detaylı

Fonksiyonlar. Fonksiyon tanımı. Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER. Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER

Fonksiyonlar. Fonksiyon tanımı. Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER. Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER Fonksiyonlar Fonksiyon tanımı Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER Fonksiyona uygulanacak Silvikültürel MÜDAHALELER 2) ETÇAP Planlarının Düzenlenmesine

Detaylı

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.

Detaylı

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ 2. AÇIK ALAN FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ Genel ve özel mevki özellikleri İklim özellikleri

Detaylı

İklim---S I C A K L I K

İklim---S I C A K L I K İklim---S I C A K L I K En önemli iklim elemanıdır. Diğer iklim olaylarının da oluşmasında sıcaklık etkilidir. Güneşten dünyamıza gelen enerji sabittir. SICAKLIK TERSELMESİ (INVERSİON) Kışın soğuk ve durgun

Detaylı

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar.

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar. 1- Canlının tanımını yapınız. Organizmaya sahip varlıklara canlı denir. 2-Bilim adamları canlıları niçin sınıflandırmıştır? Canlıların çeşitliliği, incelenmesini zorlaştırır. Bu sebeple bilim adamları

Detaylı

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi.

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi. Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yvzkymkc@gmail.com 2 Atmosferi hangi coğrafya dalı inceler? Klimatoloji 4 Asal Gazlar 0,96% Oksijen 20,95% Azot 78,07% ASAL GAZLAR

Detaylı

3. ORMAN YOLLARININ ÖNEMİ

3. ORMAN YOLLARININ ÖNEMİ 3. ORMAN YOLLARININ ÖNEMİ Ormancılık faaliyetlerinin gerçekleşebilmesi için alt yapı tesisi olan orman yolları olmalıdır. Orman Yollarının Özelliği Orman yolu bir bilgisayar programı gibidir. Nasıl ki

Detaylı

DENİZLERDE BÖLGESEL SU ÇEKİLMESİNİN METEOROLOJİK ANALİZİ

DENİZLERDE BÖLGESEL SU ÇEKİLMESİNİN METEOROLOJİK ANALİZİ Mahmut KAYHAN Meteoroloji Mühendisi mkayhan@meteoroloji.gov.tr DENİZLERDE BÖLGESEL SU ÇEKİLMESİNİN METEOROLOJİK ANALİZİ Türkiye'de özellikle ilkbahar ve sonbaharda Marmara bölgesinde deniz sularının çekilmesi

Detaylı

9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ

9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ 9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 ALEMİ ALEMİ Çok hücreli ökaryot canlılardır. Koloroplast içerirler ve fotosentez ile inorganik maddeleri organik madde haline getirerek beslenirler.

Detaylı

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-7. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-7. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-7 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER SILVIKÜLTÜRÜN AMACı: Koru ormanı İşletmelerinin Silvikültürel Planlaması Tıraşlama İşletmesi: Bir alan üzerinde yaşlı ağaçların aynı zamanda kesilmesi

Detaylı

METEOROLOJİ SICAKLIK. Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi

METEOROLOJİ SICAKLIK. Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi METEOROLOJİ SICAKLIK İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü Sıcaklık havacılıkta büyük bir öneme sahiptir çünkü pek çok hava aracının performans parametrelerinin hesaplanmasına

Detaylı

Eğitim: Yangınlarla Mücadelede Kullanılan Taktik ve Tekniklerin Uygulanması

Eğitim: Yangınlarla Mücadelede Kullanılan Taktik ve Tekniklerin Uygulanması Ünite EF2: Eğitim: Yangınlarla Mücadelede Kullanılan Taktik ve Tekniklerin Uygulanması Giriş Bu eğitim dokümanları, EuroFire Seviye 2 yeterlik standardı EF2 Yangınlarla Mücadelede Kullanılan Taktik ve

Detaylı

ÇIĞ ÖNCESİNDE ÖNCELİKLE ÇIĞ BÖLGELERİNE YENİ YERLEŞİM BİRİMLERİ KURULMAMALI. ÇIĞ VE SEL YATAKLARINDA VAR OLAN YAPILAR DERHAL KALDIRILMALI.

ÇIĞ ÖNCESİNDE ÖNCELİKLE ÇIĞ BÖLGELERİNE YENİ YERLEŞİM BİRİMLERİ KURULMAMALI. ÇIĞ VE SEL YATAKLARINDA VAR OLAN YAPILAR DERHAL KALDIRILMALI. ÇIĞ VE KORUNMA ÇIĞ ÖNCESİNDE ÖNCELİKLE ÇIĞ BÖLGELERİNE YENİ YERLEŞİM BİRİMLERİ KURULMAMALI. ÇIĞ VE SEL YATAKLARINDA VAR OLAN YAPILAR DERHAL KALDIRILMALI. Mevcut yapılar, çığ bölgesinden kaldırılana kadar

Detaylı

ORMAN KORUMA ABİYOTİK (CANSIZ) ZARARLILAR

ORMAN KORUMA ABİYOTİK (CANSIZ) ZARARLILAR ORMAN KORUMA ABİYOTİK (CANSIZ) ZARARLILAR Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Aralık 2014 Biyotik (Canlı) Zararlılar Abiyotik (Cansız) Zararlılar İnsan Hayvan Bitki Ekolojik Kumul Yangın İklim Toprak Rüzgar Fırtına

Detaylı

METEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı

METEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı METEOROLOJİ IV. HAFTA: Hava basıncı HAVA BASINCI Tüm cisimlerin olduğu gibi havanın da bir ağırlığı vardır. Bunu ilk ortaya atan Aristo, deneyleriyle ilk ispatlayan Galileo olmuştur. Havanın sahip olduğu

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMA ALANININ DİKİME HAZIRLANMASI. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMA ALANININ DİKİME HAZIRLANMASI. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMA ALANININ DİKİME HAZIRLANMASI Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Endüstriyel Ağaçlandırma faaliyetlerinin önemli bir bölümünü alanın ekim ve dikime hazır hale getirilebilmesi için yapılacak

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Endüstriyel ağaçlandırmalarda bakım işlemleri, ilk üç yıl bakımları ile Aralama ve Budama İşlemleri olarak isimlendirilmekte ve ayrı dönemlerde

Detaylı

METEOROLOJİ. III. Hafta: Sıcaklık

METEOROLOJİ. III. Hafta: Sıcaklık METEOROLOJİ III Hafta: Sıcaklık SICAKLIK Doğada 2 tip denge var 1 Enerji ve sıcaklık dengesi (Gelen enerji = Giden enerji) 2 Su dengesi (Hidrolojik döngü) Cisimlerin molekülleri titreşir, ancak 273 o C

Detaylı

ORMANCILIĞIMIZ (TOHUM-FİDAN-AĞAÇLANDIRMA)

ORMANCILIĞIMIZ (TOHUM-FİDAN-AĞAÇLANDIRMA) ORMANCILIĞIMIZ (TOHUM-FİDAN-AĞAÇLANDIRMA) Prof. Dr. İbrahim TURNA Orman Nedir? Orman, sadece ağaç ve ağaççık toplulukları değildir. Orman canlı ve büyük bir sistemdir. Bu sistem; ağaçlar, çalılar, otlar,

Detaylı

TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ. Erkan GÜLER Haziran 2018

TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ. Erkan GÜLER Haziran 2018 TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ Erkan GÜLER Haziran 2018 1 HARİTA Yeryüzündeki bir noktanın ya da tamamının çeşitli özelliklere göre bir ölçeğe ve amaca göre çizilerek, düzlem üzerine aktarılmasına harita

Detaylı

Patlama nedir? Tozların, gazların ve patlayıcıların kimyasal enerjisinin ani büyümesi. www. atexegitim.com

Patlama nedir? Tozların, gazların ve patlayıcıların kimyasal enerjisinin ani büyümesi. www. atexegitim.com Patlama nedir? Tozların, gazların ve patlayıcıların kimyasal enerjisinin ani büyümesi Toz patlaması Toz patlaması Toz patlamasının etkileri çok yıkıcı olabilmektedir. Toz Patlaması - Riskler ve Korunma

Detaylı

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Tohum Bahçeleri Tohum bahçeleri irsel (genetik) bakımdan daha yüksek nitelikli tohum elde etmek üzere, bir anlamda damızlık olarak seçilen üstün ağaçlardan alınan aşı kalemleriyle aşılanan fidanlardan

Detaylı

Muson Yağmurlarını Atlatmak Kelsey, Dylan, and Trevor Bölüm 1 Fen Bilimleri

Muson Yağmurlarını Atlatmak Kelsey, Dylan, and Trevor Bölüm 1 Fen Bilimleri Muson Yağmurlarını Atlatmak Kelsey, Dylan, and Trevor Bölüm 1 Fen Bilimleri Hedefimiz Arizona, Phoenix te yaşayan sizleri büyük Phoneix bölgesindeki musonların olası riskleri hakkında bilgilendirmek. Bir

Detaylı

MEVSİMLERİN OLUŞUMU. Halil KOZANHAN EKSEN EĞİKLİĞİ DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ,

MEVSİMLERİN OLUŞUMU. Halil KOZANHAN EKSEN EĞİKLİĞİ DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ, MEVSİMLERİN OLUŞUMU DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ, GÜNEŞ ETRAFINDAKİ HAREKETİ SONUCU İSE MEVSİMLER OLUŞUR. DÜNYANIN EKSEN EĞİKLİĞİ (23 27 ) SONUCU GÜNEŞ IŞINLARINI DİK OLARAK

Detaylı

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA CEVAP 1: (TOPLAM 10 PUAN) 1.1: 165 150 = 15 meridyen fark vardır. (1 puan) 15 x 4 = 60 dakika = 1 saat fark vardır. (1 puan) 12 + 1 = 13 saat 13:00 olur. (1 puan) 1.2:

Detaylı

Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi

Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır ili Türkiye nin en kurak ili olup yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır (Meteoroloji kayıtları). Yağan yağış ya da

Detaylı

Toz Patlaması ve Tozdan Kaynaklanan Güvenlik Risklerinin Yönetimi

Toz Patlaması ve Tozdan Kaynaklanan Güvenlik Risklerinin Yönetimi Toz Patlaması ve Tozdan Kaynaklanan Güvenlik Risklerinin Yönetimi Serdar GÜLTEK Makine Müh., FPE, M.Sc. İş Güvenliği Uzmanı (A) Serkan KÜÇÜK Kimya Müh., M.Sc. İş Güvenliği Uzmanı (A) Toz Patlaması Parametreleri

Detaylı

ORIENTEERING SEMBOLLERİ VE AÇIKLAMALARI

ORIENTEERING SEMBOLLERİ VE AÇIKLAMALARI NOTLAR ORIENTEERING SEMBOLLERİ VE AÇIKLAMALARI Büyük Kaya => Belirgin,ayakta duran kaya kütlesi. Kayalık, sarp kayalık => Geçilebilir ya da geçilemez büyük kayalık. Kaya Kümesi => Haritada tek tek işaretlenemeyecek

Detaylı

Porsuk. Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L.

Porsuk. Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L. Porsuk Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L. Genel olarak 15-20 m boylanır. 2-2.5 m çap yapabilir. Yenice - Karakaya (Karabük)

Detaylı

Ahşap. İnsanlığın ilk yapı malzemelerinden. olan ahşap, canlı bir organizma olan. ağaçtan elde edilen lifli, heterojen

Ahşap. İnsanlığın ilk yapı malzemelerinden. olan ahşap, canlı bir organizma olan. ağaçtan elde edilen lifli, heterojen BÖLÜM 11 AHŞAP Ahşap İnsanlığın ilk yapı malzemelerinden olan ahşap, canlı bir organizma olan ağaçtan elde edilen lifli, heterojen ve anizotrop bir yapı malzemesidir. Ahşap 2 Ahşabın Yapıda Kullanım Alanları

Detaylı

İKAZ VE ALARM İŞARETLERİ

İKAZ VE ALARM İŞARETLERİ İKAZ VE ALARM İŞARETLERİ Sivil Savunma Genel Müdürlüğü tarafından; hava saldırısı ihtimali olduğunda, hava saldırısı başladığında ve saldırının durduğunda halkın alacağı tedbirleri/önlemleri uygulamak

Detaylı

SU HALDEN HALE G İ RER

SU HALDEN HALE G İ RER SU HALDEN HALE GİRER Doğada Su Döngüsü Enerji Kaynağı Güneş Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine

Detaylı

YANGINA DİRENİRKEN ÇOĞALAN AĞAÇLAR

YANGINA DİRENİRKEN ÇOĞALAN AĞAÇLAR YANGINA DİRENİRKEN ÇOĞALAN AĞAÇLAR HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER BATIHAN TAŞOVA (7-A) LİDYA İSLAMOĞLU (7-A) DANIŞMAN ÖĞRETMEN Meral BEŞİRACI İZMİR 2014 İÇİNDEKİLER 1. Proje özeti...2 2. Projenin amacı...2 3.

Detaylı

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN Heyelan ya da toprak kayması, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON)

12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) 12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) STOMA Genellikle yaprakta bulunan bitkide gaz alışverişini sağlayan küçük gözeneklerdir. Bitkinin yaşadığı iklim koşuluna bağlı olarak konumu

Detaylı

Danışmanlar: Prof. Dr. Hakan Altıntaş, Arş. Gör. Dr. Tuğçe Mehlika Şanver, Arş. Gör. Dr. Merve Karaboğa

Danışmanlar: Prof. Dr. Hakan Altıntaş, Arş. Gör. Dr. Tuğçe Mehlika Şanver, Arş. Gör. Dr. Merve Karaboğa KUĞULU PARKI 10-14.07.2017 TARİHLERİ ARASINDA ZİYARET EDEN YETİŞKİNLERİN ORMAN YANGINI HAKKINDAKİ BAZI BİLGİ VE GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ANKETİNİN DOĞRU CEVAPLARI* Araştırma Ekibi: İnt. Dr. Aybala

Detaylı

Dünya üzerindeki herhangi bir yerde Güneş in tam tepe noktasında olduğu an saat 12.00 kabul edilir. Buna göre ayarlanan saate yerel saat denir.

Dünya üzerindeki herhangi bir yerde Güneş in tam tepe noktasında olduğu an saat 12.00 kabul edilir. Buna göre ayarlanan saate yerel saat denir. Mart 30, 2013 Yerel Saat Dünya üzerindeki herhangi bir yerde Güneş in tam tepe noktasında olduğu an saat 12.00 kabul edilir. Buna göre ayarlanan saate yerel saat denir. Yerel saat doğuda ileri, badda geridir.

Detaylı

Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç

Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Atmosfer çeşitli gazlardan oluşmuştur ve bu gazların belirli bir ağırlığı vardır. Havada bulunan bu gazların ağırlıkları oranında yeryüzüne yaptığı etkiye atmosfer

Detaylı

YAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ

YAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ YAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü) Yer kürenin atmosfer, kara ve su olmak üzere üç ayrı bölümünde su, gaz durumdan sıvı veya katı duruma ya da katı veya sıvı durumdan gaz durumuna dönüşerek

Detaylı

HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü)

HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü) HAVZA SÜREÇLERİ HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü) Yer kürenin atmosfer, kara ve su olmak üzere üç ayrı bölümünde su, gaz durumdan sıvı veya katı duruma ya da katı veya sıvı durumdan gaz durumuna dönüşerek

Detaylı

2. TOPOĞRAFİK HARİTALARDAN KESİT ÇIKARTILMASI

2. TOPOĞRAFİK HARİTALARDAN KESİT ÇIKARTILMASI JEO152 / MS 2. TOPOĞRFİ HRİTLRN ESİT ÇIRTILMSI Eş yükseklik eğrisi nedir? enizden yükseklikleri eşit noktaların birleştirilmeleriyle oluşan kapalı eğrilere eş yükseklik eğrileri (izohips) adı verilir.

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 Sinoptik Haritalar Geniş bir saha üzerinde, önceden tayin edilmiş olan zamanda yapılan rasatlardaki meteorolojik elemanların

Detaylı

Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2.

Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2. Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2. Özel Konum 1. Türkiye nin Matematik (Mutlak) Konumu Türkiye nin Ekvatora ve başlangıç

Detaylı

KUMUL ALANLARININ AĞAÇLANDIRILMASI. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

KUMUL ALANLARININ AĞAÇLANDIRILMASI. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 KUMUL ALANLARININ AĞAÇLANDIRILMASI Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 3 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 4 Kumul esas öğesi kum olup, kil gibi bağlayıcı maddelerden

Detaylı

TS 12514 E GÖRE HERMETİK CİHAZ YERLEŞİM KURALLARI

TS 12514 E GÖRE HERMETİK CİHAZ YERLEŞİM KURALLARI TS 12514 E GÖRE HERMETİK CİHAZ YERLEŞİM KURALLARI 1.2.4 - C Tipi Cihazların (Hermetik) Montajı 1.2.4.1 - Genel Şartlar C tipi cihazlar (hermetik) montaj odasının hacmi ve havalandırma biçiminde bağlı olmaksızın

Detaylı

Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi

Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi FİDAN ÜRETİMİNDE BAKIM ÇALIŞMALARI Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi SULAMA Sulamada kullanılan suyun miktarı; toprağın

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKSEK LİSANSI (İÖ)

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKSEK LİSANSI (İÖ) T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKSEK LİSANSI (İÖ) CEREN ŞAHİN 145148006 İŞSAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE GÜNCEL UYGULAMALAR YANGIN ÇEŞİTLERİ VE KULLANILMASI GEREKEN

Detaylı

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ Topraklar zonal, intrazonal ve azonal topraklar olmak üzere üçe ayrılır. 1. Zonal (Yerli) Topraklar iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşan ve bütün katmanların(horizonların)

Detaylı

2. TOPOĞRAFİK HARİTALARDAN KESİT ÇIKARTILMASI

2. TOPOĞRAFİK HARİTALARDAN KESİT ÇIKARTILMASI 1 2. TOPOĞRFİ HRİTLRN ESİT ÇIRTILMSI Eş yükseklik eğrisi nedir? enizden yükseklikleri eşit noktaların birleştirilmeleriyle oluşan kapalı eğrilere eş yükseklik eğrileri (izohips) adı verilir. Eş yükseklik

Detaylı

Çelikle Çay Üretimi. Ayhan Haznedar -Ziraat Mühendisi

Çelikle Çay Üretimi. Ayhan Haznedar -Ziraat Mühendisi Çelikle Çay Üretimi Ayhan Haznedar -Ziraat Mühendisi Nitelikleri, kalitesi ve diğer özellikleri belirlenen çay klonlarının hızlı, yoğun ve ucuz bir şekilde üretilmesi için en uygun yöntemdir. Çelik alınacak

Detaylı

YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Sayı : 91 Eylül 2013 YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ 2013 YILI AĞUSTOS AYI YAĞIŞ RAPORU GENEL DURUM : Yağışlar genel olarak normalinden ve geçen yıl Ağustos

Detaylı

Tarım Alanları,Otlak Alanları, Koruma Alanları Öğrt. Gör.Dr. Rüya Bayar

Tarım Alanları,Otlak Alanları, Koruma Alanları Öğrt. Gör.Dr. Rüya Bayar Tarım Alanları,Otlak Alanları, Koruma Alanları Öğrt. Gör.Dr. Rüya Bayar Tarım, yeryüzünde en yaygın olan faaliyetlerden olup, gıda maddeleri ve giyim eşyası için gerekli olan hammaddelerin büyük bölümü

Detaylı