Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı Toplantı Hazırlık Notları

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı Toplantı Hazırlık Notları"

Transkript

1 Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı Toplantı Hazırlık Notları 6 Ocak 2015 Vali Galip emirel Ankara Vilayetler Evi

2 BTYK 28. Toplantısı Hazırlık osyası Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, 2015 Bu raporun bütün hakları saklıdır. Yazılar ve görsel malzemeler izin alınmadan tümüyle veya kısmen yayımlanamaz. Bilimsel amaçlarla kullanım halinde referans verilmesi zorunludur. TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları aire Başkanlığı Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere Ankara Tel: e-posta:

3 Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Hakkında Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK) 4 Ekim 1983 tarih ve 77 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kurulmuştur. Yüksek Kurul un KHK ile belirlenen görevleri; uzun vadeli bilim ve teknoloji politikalarının tespitinde hükümete yardımcı olunması, hedeflerin saptanması, öncelikli alanların belirlenmesi, plan ve programların hazırlanması, kamu kuruluşlarının görevlendirilmesi, özel kuruluşlarla işbirliği sağlanması, gerekli yasa tasarıları ve mevzuatın hazırlanması, araştırıcı insan gücünün yetiştirilmesinin sağlanması, özel sektör araştırma merkezlerinin kurulması için tedbirler alınması, sektörler ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanmasıdır. BTYK, 77 sayılı KHK nın 3. Maddesi çerçevesinde, Başbakanın başkanlığında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı, Maliye Bakanı, Milli Eğitim Bakanı, Milli Savunma Bakanı, Sağlık Bakanı, Orman ve Su İşleri Bakanı ile YÖK Başkanı, Hazine Müsteşarı, Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı, TAEK Başkanı, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanı 1, TÜBİTAK Başkanı ile bir yardımcısı, TRT Genel Müdürü, TOBB Başkanı ve YÖK'ün belirleyeceği konu ile ilgili gelişmiş bir üniversitenin seçeceği bir üyeden oluşur 2. Gerektiğinde diğer Bakanlar, araştırma kuruluşlarının sorumluları ve uzman kişiler de BTYK ya davetli sıfatıyla katılım sağlayabilirler. İlk toplantısı 9 Ekim 1989 tarihinde gerçekleşen BTYK nın sekretarya faaliyetleri TÜBİTAK tarafından yürütülmektedir. Not Yüksek Kurul toplantılarında alınan kararlar 8 Eylül 2005 tarihinde gerçekleştirilen 12. toplantıdan itibaren aşağıda gösterilen sistematik ile numaralandırılmıştır: YYYY/TKK : (Örnek: 2009/201) YYYY : Yıl (Örnek: 2009) T : Kararın alındığı toplantının o yıl içindeki toplantılar arasındaki sırası (Örnek: 2) KK : Kararın o toplantı içerisinde alınan kararlar arasındaki sırası (Örnek: 01) 1 19 Kasım 2014 tarihinde yürürlüğe giren 6569 no.lu Kanun ile yapılan değişiklikle 77 sayılı KHK nın 3. Maddesi ne eklenmiştir. 2 8 Haziran 2011 ve 4 Temmuz 2011 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan KHK larla Bakanlık teşkilatlarında yapılan değişiklikler dikkate alınmıştır.

4 İÇİNEKİLER 1. Gündem 1 2. Katılımcı Listesi 2.1. BTYK 28. Toplantısı Üyeleri BTYK 28. Toplantısı avetlileri 3 3. Önceki Kararlara İlişkin Gelişmeler Ulusal Uzay Araştırmaları Programı [2005/9] Ulusal Nükleer Teknoloji Geliştirme Programı [2007/102] Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi [2010/201] Araştırma Altyapıları Yol Haritası ve Araştırma Merkezlerine İlişkin İdari ve Yasal üzenlemeler [2010/203] Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101] Ar-Ge, Yenilik ve Girişimcilik estek Mekanizmalarında Bütünsellik, Uyum ve Hedef Odaklılığın Sağlanması için Koordinasyon Kurulu Oluşturulması [2011/102] Kamu Alımlarının ve Kullanım Hakkı Tahsislerinin Yeniliği, Yerlileşmeyi ve Teknoloji Transferini Teşvik Edecek Şekilde İyileştirilmesi [2011/106] Bilim Merkezlerinin Yaygınlaştırılması [2011/107] Yerli Patentlerin Lisanslanmasını Teşvik Edecek Politika Araçlarının Geliştirilmesi [2011/108] Eğitimin Niteliğini Artırmak Amacıyla urum Tespitine Yönelik Çalışmalar Yapılması [2012/101] İlk ve Ortaöğretimde Eğitim Müfredatına Uygun ijital İçeriklerin Geliştirilmesi ve Erişime Sunulması [2012/102] Temel Yetkinliklerin Öğrencilere aha Etkin Bir Şekilde Kazandırılması Amacıyla Öğretim Programlarının Revizyonuna Yönelik Çalışmalar Yapılması ve Eğitim İçeriklerinin Tasarlanması [2012/104] İlk ve Ortaöğretimde Yabancı il Öğretim Sistemi Konusunda Araştırma Yapılması ve Alternatif Öğretim Modellerinin Geliştirilmesi [2012/105] Üniversiteye Giriş Sisteminin Yeniden Yapılandırılması [2012/108] Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli Çalışmalarının Yapılması [2013/102] e-evlet Uygulamaları Hizmet Alımları için Firma Belgelendirme Sistemi Oluşturulması [2013/103] Ulusal Veri Merkezi Çalışmalarının Yapılması [2013/104] 242

5 3.19. Kurumların İhtiyaç uyduğu Paket Program Çözümlerinin Toplu Alım Yöntemi ile Tedarik Edilmesi [2013/105] Sağlık Alanının Öncelikli Alan Olması [2013/106] Yerli Termik Santral Tasarım ve İmalat Kabiliyetinin Geliştirilmesi (MİLTES) [2013/201] Hidroelektrik Enerjisi Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLHES) [2013/202] Rüzgâr Enerjisi Santrali Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLRES) [2013/203] Güneş Enerjisi Teknolojilerinin Ülkemize Kazandırılması (MİLGES) [2013/204] Termik Santral Baca Gazı Arıtma Teknolojilerinde Yerli Tasarım ve İmalat Kabiliyetinin Geliştirilmesi (MİLKAS) [2013/205] Kömür Gazlaştırma ve Sıvı Yakıt Üretimi Teknolojilerinin Geliştirilmesi [2013/206] Enerji Verimliliğinin Artırılması Çalışmaları [2013/207] Sağlık ve Biyoteknoloji Alanında ış Ticaret Açığının Azaltılmasına ve Teknolojik Yetkinliğimizin Artırılmasına Yönelik estekler Oluşturulması [2014/101] Yüksek Teknoloji Şirketlerinin Satın Alınmasına Yönelik esteklerin Geliştirilmesi [2014/102] Sağlık ve Biyoteknoloji Alanında Araştırma Altyapılarının Kurulması, Geliştirilmesi ve esteklenmesi [2014/104] 263

6 BİLİM VE TEKNOLOJİ YÜKSEK KURULU 28. TOPLANTISI 6 Ocak 2015, Saat: Vali Galip emirel Ankara Vilayetler Evi GÜNEM 1) Başbakan Sayın Prof. r. Ahmet AVUTOĞLU nun Açılış Konuşması 2) TÜBİTAK Başkanı Prof. r. Yücel ALTUNBAŞAK ın Sunumu 3) Genel Görüşme 4) Sonuçlandırılacak Kararlar ile Yeni Karar Taslaklarının Görüşülmesi a) Sonuçlanan Karar Taslakları i. Yurt ışında Lisansüstü Eğitim esteği Sağlayan Burs Programlarının Yeniden Yapılandırılması [2012/106] ii. Uluslararası Şirketlerin Ar-Ge Laboratuvarlarının Ülkemizde Kurulmasına Yönelik estekler Oluşturulması [2014/103] iii. Ufuk 2020 (Horizon 2020) Programı Ulusal İrtibat Kuruluşunun Görevlendirilmesi [2014/105] b) Yeni Karar Taslakları 5) Kapanış i. Üniversitelerin Ar-Ge Stratejilerinin Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar Yapılması [2015/101] ii. oktora erecesine Sahip İnsan Kaynağının Nicelik ve Nitelik Olarak Artırılmasına Yönelik Çalışmalar Yapılması [2015/102] iii. Uluslararası Kuluçka Merkezi esteğinin Geliştirilmesi ve Uygulamaya Alınması [2015/103] 1

7 BTYK YİRMİ SEKİZİNCİ TOPLANTISI ÜYELERİ Prof. r. Ahmet AVUTOĞLU Fikri IŞIK Taner YILIZ r. Mehmet Mehdi EKER Nurettin CANİKLİ Mehmet ŞİMŞEK Prof. r. Nabi AVCI r. İsmet YILMAZ Prof. r. Veysel EROĞLU r. Mehmet MÜEZZİNOĞLU Prof. r. M. A. Yekta SARAÇ İbrahim ŞENEL Başbakan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Gümrük ve Ticaret Bakanı Maliye Bakanı Milli Eğitim Bakanı Milli Savunma Bakanı Orman ve Su İşleri Bakanı Sağlık Bakanı YÖK Başkanı Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı M. Cüneyd ÜZYOL Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Cavit AĞAŞ Hazine Müsteşarı V. Prof. r. Peyami BATTAL Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü (*) Zafer ALPER TAEK Başkanı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanı (**) Prof. r. Yücel ALTUNBAŞAK Şenol GÖKA TÜBİTAK Başkanı TRT Genel Müdürü M. Rifat HİSARCIKLIOĞLU TOBB Başkanı Prof. r. Abdullah ÇAVUŞOĞLU TÜBİTAK Başkan Yardımcısı (*) 77 sayılı KHK nın 3. Maddesi uyarınca YÖK tarafından belirlenmiştir. (**) tarihinde yürürlüğe giren 6569 no.lu Kanun ile yapılan değişiklikle 77 sayılı KHK nın 3. Maddesi ne eklenmiş olup, ilgili göreve henüz atama yapılmamıştır. 2

8 BTYK YİRMİ SEKİZİNCİ TOPLANTISI AVETLİLERİ Org. Necdet ÖZEL Bülent ARINÇ Ali BABACAN oç. r. Yalçın AKOĞAN Prof. r. Numan KURTULMUŞ Bekir BOZAĞ oç. r. Ayşenur İSLAM Volkan BOZKIR Faruk ÇELİK İdris GÜLLÜCE Mevlüt ÇAVUŞOĞLU Nihat ZEYBEKCİ Akif Çağatay KILIÇ Efkan ALA r. Cevdet YILMAZ Ömer ÇELİK Lütfi ELVAN Prof. r. Emrullah İŞLER Halil MAZICIOĞLU Prof. r. Necdet ÜNÜVAR Recai BERBER Ekrem EREM oç. r. Recai AKYEL Kemal MAENOĞLU Prof. r. avut KAVRANOĞLU Mehmet KILIÇLAR Seyfullah HACIMÜFTÜOĞLU Prof. r. Ersan ASLAN Rauf Engin SOYSAL Metin KİLCİ Vedat MİRMAHMUTOĞULLARI Ziya ALTUNYALIZ Naci AĞBAL oç. r. Yusuf TEKİN Korg. Sezai BOSTANCI Prof. r. Lütfi AKCA Prof. r. Eyüp GÜMÜŞ Feridun BİLGİN Prof. r. İsmail EMİR Prof. r. Cavit BİRCAN Prof. r. Ahmet Cevat ACAR Ramazan YILIRIM Genelkurmay Başkanı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Adalet Bakanı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Avrupa Birliği Bakanı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Çevre ve Şehircilik Bakanı ışişleri Bakanı Ekonomi Bakanı Gençlik ve Spor Bakanı İçişleri Bakanı Kalkınma Bakanı Kültür ve Turizm Bakanı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanı TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Başkanı TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı AK Parti Genel Başkan Yardımcısı (Ar-Ge) Sayıştay Başkanı Başbakanlık Müsteşarı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakan Yardımcısı Ankara Valisi Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşarı Avrupa Birliği Bakanlığı Müsteşarı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşarı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı Maliye Bakanlığı Müsteşarı Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı Orman ve Su İşleri Bakanlığı Müsteşarı Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarı Savunma Sanayii Müsteşarı Üniversitelerarası Kurul Başkanı Türkiye Bilimler Akademisi Başkanı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı 3

9 BTYK YİRMİ SEKİZİNCİ TOPLANTISI AVETLİLERİ Yunus Emre KARAOSMANOĞLU Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Birol AYEMİR Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı Mahmut GÜRSES Kamu İhale Kurumu Başkanı Prof. r. Habip ASAN Türk Patent Enstitüsü Başkanı Ahmet KARAKOÇ KOSGEB Başkan V. İ. İlhan HATİPOĞLU Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürü Seyit Ahmet IŞKIN Başbakanlık Özel Kalem Müdürü Mehmet BÜYÜKEKŞİ TİM Başkanı Prof. r. Talip ALP TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Yaman ARKUN TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Necip CAMUŞCU TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Gülfettin ÇELİK TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Adnan ALGAKIRAN TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Abdulkerim ERVİŞOĞLU TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi oç. r. Bilge EMİRKÖZ TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Ömer EMİR TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Mahmut HİÇYILMAZ TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Mustafa SOLAK TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Hulusi ŞENTÜRK TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Ethem TOLGA TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi oç. r. Cevahir UZKURT TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Murat Ali YÜLEK TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Erol ARCAKLIOĞLU TÜBİTAK Başkan Yardımcısı V. r. Mehmet Alper KUTAY TÜBİTAK Başkan Yardımcısı V. Arif KOYUNCU TÜBİTAK Genel Sekreter V. oç. r. Bahadır TUNABOYLU TÜBİTAK MAM Başkanı Prof. r. Ahmet Arif ERGİN TÜBİTAK BİLGEM Başkanı Yasemin ASLAN TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları aire Başkan V. 4

10 Önceki Kararlara İlişkin Gelişmeler 5

11 2005/9 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 3.1. Ulusal Uzay Araştırmaları Programı [2005/9] KARAR 1. Ulusal Uzay Araştırmaları Programının uzun vadeli ve sürdürülebilir yapıda bir devlet politikası olarak bütçesi ve yol haritası ile birlikte gerçekleştirilmesi için gereken tüm tedbirlerin alınmasına, 2. Ulusal Uzay Araştırmaları Programı koordinasyonunun ulusal kurum ve kuruluşlarla birlikte tam bir eşgüdüm içinde TÜBİTAK tarafından yapılmasına, 3. Türkiye nin Avrupa Uzay Ajansına üyeliğini gerçekleştirecek çalışmaların TÜBİTAK ın koordinasyonunda zaman geçirilmeden başlatılmasına, karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Eylül 2005; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 12. Toplantısı Mart 2006; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 13. Toplantısı Eylül 2006; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 14. Toplantısı Mart 2007; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 15. Toplantısı Kasım 2007; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 16. Toplantısı Mayıs 2008; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 17. Toplantısı Aralık 2008; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 18. Toplantısı Haziran 2009; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 19. Toplantısı Haziran 2010; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 21. Toplantısı Aralık 2010; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 22. Toplantısı Aralık 2011; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 23. Toplantısı Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR TARAL Kapsamındaki Kuruluşlar GELİŞME 10 Mart 2005 tarihinde yapılan BTYK nın 11. Toplantısı nda alınan 2005/9 no.lu karar gereği Ulusal Uzay Araştırmaları Programı 10 yıllık eylem planı ile kabul edilmiş ve Başbakanlık Genelgesi ile yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Program kapsamındaki gelişmeler aşağıda listelenmiştir. 6

12 2005/9 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 1. Uygulama ve Teknoloji 1.1. Yerli Haberleşme Uydusu Geliştirilmesi ve Üretilmesi Projesi TÜRKSAT 6A TÜBİTAK UZAY Teknolojileri Araştırma Enstitüsü öncülüğünde TUSAŞ, ASELSAN ve CTECH firmaları ile birlikte yapılacak TÜRKSAT 6A Haberleşme Uydusu Projesi Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlık Müsteşarı, TÜBİTAK Başkanı ve Türksat A.Ş. Genel Müdürü tarafından 15 Aralık 2014 tarihinde imzalanmıştır. Kapsama alanına Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika nın gireceği TÜRKSAT 6A, yakıtıyla birlikte yaklaşık 4 ton ağırlığında olacak olup yerden yaklaşık km. yükseklikte, 42 derece doğu boylamındaki yer sabit yörüngesine yerleştirilecektir. Üzerinde 4 yedek, toplam 20 aktarıcının bulunacağı uydunun hizmet ömrü 15 yıldır. Uydunun tüm testleri yurt içinde yapılacak olup proje kapsamında uydu üzerinde kullanılacak birçok alt sisteme uzay tarihçesi kazandırılacak ve bu alt sistemler daha sonra geliştirilecek milli haberleşme uydularının alt yapısını oluşturacaktır. TÜRKSAT 6A Uydusunun hizmete girmesiyle birlikte yerli ve yabancı televizyon kanallarının sinyal iletimi, mobil iletişim, kara, deniz ve hava araçları arası iletişim, internet, veri transferi ve acil durum çağrı servis hizmetlerinin sunulması mümkün olacaktır. TÜRKSAT 6A Haberleşme Uydusu nun maliyetleri Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, TÜRKSAT ve TÜBİTAK tarafından karşılanacak ve proje ile haberleşme uydularının milli imkânlarla yapılabilmesi hedefine stratejik destek sağlanmış olacaktır. Türkiye, bu projenin tamamlanmasıyla haberleşme uydusu yapabilen 10 ülke arasına girecektir Ulusal Uzay Araştırmaları Programı Projesi GÖKTÜRK-2 İleri Teknoloji Uydusu TÜBİTAK UZAY ve TUSAŞ - Türk Havacılık ve Uzay Sanayii işbirliğiyle gerçekleştirilen 2,5 Metre Çözünürlüklü Görüntüleme Amaçlı Bilimsel Araştırma ve Teknoloji Geliştirme Uydusu, GÖKTÜRK-2 projesinin tasarım, üretim, montaj ve test aşamalarının tamamı öngörülen sürede başarıyla tamamlanmış ve uydumuz Çin in Gansu Eyaletindeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi nden 18 Aralık 2012 tarihinde başarıyla fırlatılmıştır. 18 Aralık 2014 te uzayda ikinci yılını tamamlayan GÖKTÜRK-2, dünya etrafında den fazla tur atmıştır. Bu sürede Hava Kuvvetleri Komutanlığı nın Ankara Ahlatlıbel deki yer istasyonundan uydu ile kez iletişim kurulmuştur. ünyanın dört bir tarafından çekilen toplam görüntü ile 10 milyon km 2 alan kapsanmıştır. Yer İstasyonu yazılımlarında tüm güncelleme ve iyileştirme çalışmaları tamamlanmış ve yazılımların son sürümleri Ahlatlıbel Yer İstasyonu na kurulmuştur. Yazılımlar ile birlikte 2 iş istasyonu teslim edilmiştir. Proje 18 Kasım 2014 tarihi itibarıyla kapatılmıştır GEZGİN GEOPORTAL - RASAT Yer Gözlem Uydusu TÜBİTAK-UZAY tarafından Kalkınma Bakanlığı desteğiyle tasarlanıp üretilen ve 17 Ağustos 2011 tarihinde fırlatılan uzaktan algılama uydusu RASAT ın dünyanın dört bir tarafından çektiği görüntüler, TÜBİTAK UZAY binasında faaliyet gösteren yer istasyonundan başarıyla indirilmektedir. RASAT Uydusu ile şu ana kadar dünya üzerinde toplam 7 milyon km 2 alanın görüntüsü çekilmiştir. 19 Ağustos 2014 itibarıyla Türkiye üzerinden alınan görüntüler GEZGİN GEOPORTAL ( aracılığı ile kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve TSK nın hizmetine ücretsiz olarak sunulmaya başlanmıştır. Aynı portal üzerinden görüntü talepleri de alınabilmektedir. Aralık 2014 itibarıyla 800 e yakın kullanıcı portala kayıt yapmıştır. RASAT uydu görüntülerinin paylaşımı kamu kurumları ile protokoller imzalanmış, bu kurumlara RASAT görüntüleri temin edilmiş ve uzaktan algılama faaliyetlerine katkı sağlanmıştır. 2. Alt Sistem Çalışmaları TÜBİTAK UZAY, RASAT ve GÖKTÜRK-2 uydu projeleriyle elde ettiği uydu ve alt sistem tasarım, üretim, test, entegrasyon ve fırlatma hizmeti bilgi ve deneyimlerini, uyduların tamamen yerli olarak üretilebilmesini sağlamak ve daha yüksek yörüngelerde çalışabilecek uydular üretebilmek amacıyla aşağıdaki projelerle devam ettirmektedir. 7

13 2005/9 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 2.1. Hall Etkili İtki Motoru Geliştirme Altyapısı (HALE) Projesi HALE projesi, Kalkınma Bakanlığı destekli olarak 2010 yılı Ağustos ayında başlatılmıştır. Elektrik itki motoru geliştirme çalışmaları, ülkemizde olduğu kadar dünyada da yeni bir araştırma alanıdır. Proje, ülkemizin uzay alanında, özellikle itki sistemleri konusundaki bilgi birikimini önemli bir yere taşıyacaktır. Ayrıca, bu sayede milli imkânlarla geliştirilen sistemlerin sayısı artırılacak, elde edilen yetenek ve imkânlar ile bu alandaki dışa bağımlılık en aza indirilerek, ulusal bilimsel ve teknolojik araştırma olanaklarının arasına elektrik itki sistemleri teknolojisi de katılacaktır. Altyapı kurulması kapsamında; TÜBİTAK UZAY yerleşkesinde elektrikli itki sistemleri tasarım, üretim ve testlerini gerçekleştirmek için 2.3m çap ve 4.5m derinlikte l/s N 2 pompalama hızına sahip vakum tank içeren bir laboratuvar kurulmuştur. Ayrıca bu sistemde itki sisteminin performansını belirlemek amacıyla üretilen itkiyi ölçen itki standı ve kuyruk gazı plazma potansiyeli, elektron sıcaklığı, elektron yoğunluğu ile iyon akımını ölçen ölçüm uçları bulunmaktadır. HALE projesi kapsamında, 1,5 kw gücünde, 70 mn itki ve 1500 s özgül itki üretme kapasitesine sahip bir Hall Etkili İtki Motoru geliştirilecek ve altyapıda test edilecektir. Bu kapsamda; Orta Vakum Tank Kritik tasarım faaliyetleri tamamlanmış ve fabrika kabul testleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca ilk prototip motor üretilmiş, manyetik testleri gerçekleştirilmiştir ve motora ilişkin optimizasyon çalışmaları devam etmektedir İMECE Uydu Altyapı Geliştirme Projesi Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen altyapı geliştirme projesi kapsamında TÜBİTAK UZAY tarafından 5 yıl içerisinde tepki tekeri, yıldız algılayıcı, metrealtı kamera, hiperspektral kamera, uçuş bilgisayarı, haberleşme sistemi ve güneş algılayıcı olmak üzere 7 alt sisteme yönelik altyapılar kurulacak ve ilgili sistemler geliştirilecektir. Proje kapsamında ayrıca m 2 laboratuvar binası inşaatı yapılacaktır. Proje sonrasında da metrealtı bir uyduda geliştirilecek bu alt sistemlere tarihçe kazandırılması hedeflenmektedir. 3. Uluslararası İşbirliği 3.1. Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı ve H2020 RASAT ve GÖKTÜRK-2 uydularından edinilmiş tecrübelerle TÜBİTAK UZAY, Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı destekli 5 uluslararası projede (P2-ROTECT, THOR, GAMALINK, EOPOWER ve COGSENSE) proje ortağı olarak yer almayı başarmıştır. Horizon 2020 kapsamında yeni işbirliklerinin kurulması çalışmaları devam etmektedir. Program sayesinde uzay alanında faaliyet gösteren diğer ülkelerdeki kurum ve kuruluşlarla birlikte Ar-Ge çalışmaları yapılmaktadır Uluslararası Bilim Konseyi - Uzay Araştırmaları Komitesi (ICSU-COSPAR) 2012 yılında Hindistan, 2014 yılında da Rusya da düzenlenen COSPAR (Committee on Space Research) Bilimsel Kongresi nin 41. si 2016 yılında TÜBİTAK ev sahipliğinde İstanbul da gerçekleştirilecektir. Yaklaşık 60 ülkeden 3000 in üzerinde katılımcının beklendiği kongre için hazırlık çalışmalarına devam edilmektedir. COSPAR 2016 nın TÜBİTAK Başkanlık ve TÜBİTAK UZAY yetkililerinden oluşan Yerel Organizasyon Komitesi üyeleri 2-9 Ağustos 2014 tarihleri arasında Rusya- Moskova da düzenlenen 40. Bilimsel Kongreye katılım sağlanmıştır. Burada hem COSPAR Kongre organizasyonu hakkında yakından bilgi sahibi olunmuş hem de İstanbul da düzenlenecek Kongre organizasyonu ile ilgili tanıtım faaliyetinde bulunularak COSPAR yetkilileri ve Moskova daki organizasyonu gerçekleştiren Yerel Organizasyon Komitesi ile görüşmeler yapılmıştır Asya-Pasifik Uzay İşbirliği Organizasyonu (APSCO) APSCO Eğitim ve Kurslarına Katılımlar Uydu Algılayıcıları için Radyometrik Kalibrasyon Projesi Fizibilite Çalışması kapsamındaki 1. Sensörlerin Radyometrik Kalibrasyonu Uzman Grup Toplantısı TÜBİTAK UZAY ev sahipliğinde Nevşehir-Göreme de Ağustos 2014 tarihlerinde başarıyla gerçekleşmiştir. Toplantıya APSCO üyesi ülkelerden Bangladeş, Çin, İran, Moğolistan, Pakistan, Peru, Tayland ve Türkiye den toplam 24 uzman ve delege tarafından katılım sağlanmıştır. TÜBİTAK UZAY, Kalkınma Bakanlığı desteğinde gerçekleştirdiği GEOPORTAL projesi kapsamında, Tuz Gölü nde uydu görüntülerinin iyileştirilmesine yönelik radyometrik kalibrasyon konusunda Ağustos 2014 te yaptığı saha çalışmasını 29 Ağustos 2014 tarihinde uydularımızın Tuz 8

14 2005/9 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Gölü üzerinden geçişi ile tamamlamıştır. Aynı tarihte APSCO üyesi ülkelerden gelen uzmanlar da Tuz Gölü ne yapılan teknik gezi ile çalışmaları yerinde görme şansı elde etmiştir. Göktürk-2 ve RASAT uyduları dışında gerçekleştirilen koordinasyon sayesinde EIMOS-1 (İspanya), SkySat- 1/2 (AB), LANSAT-8 (AB), Hyperion (AB), ZY-1 02C (Çin), SJ-9A (Çin) uyduları da Tuz Gölü nden görüntüler çekmiştir. Endonezya Ulusal Havacılık ve Uzay Enstitüsü nün (LAPAN) ev sahipliğinde APSCO tarafından 26 Ağustos-3 Eylül 2014 tarihlerinde organize edilen Küresel Seyrüsefer Uydu Sistemleri ve Teknolojileri eğitimine katılım sağlanmıştır. Pakistan-Lahor da Eylül 2014 tarihinde gerçekleştirilen APSCO nun 8. Konsey Toplantısı na katılım sağlanmıştır. Bangladeş-akka da Kasım 2014 tarihlerinde gerçekleştirilen Küresel Seyrüsefer Uydu Sistemleri Teknolojileri ve Uygulamaları konulu APSCO nun 6. Uluslararası Sempozyumuna katılım sağlanmıştır. Birleşmiş Milletler, Çin Hükümeti ve APSCO tarafından Kasım 2014 tarihlerinde Çin- Pekin de düzenlenen uzay hukuku çalıştayına katılım sağlanmıştır Uluslararası Uzay Federasyonu (International Astornautical Federation-IAF) Uluslararası Uzay Federasyonu (IAF) tarafından 29 Eylül 3 Ekim 2014 tarihlerinde Kanada- Toronto da gerçekleştirilen Uluslararası Uzay Kongresi ne katılım sağlanmıştır Inter-Islamic Network for Space Science Technologies (ISNET) TÜBİTAK UZAY ve İslam Ülkeleri Uzay Bilim Teknolojileri Ağı nın (Inter-Islamic Network for Space Science Technologies, ISNET), İslam İşbirliği Teşkilatı Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Bakanlar Komitesi (COMSTECH) ile birlikte düzenlediği Uydu Tasarım ve Mühendislik Çalıştayı 20 Ekim 2014 tarihinde İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerden çok sayıda uzmanın katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Etkinliğe, Azerbaycan, Ürdün, Filistin, Pakistan, Sudan, Mısır, Yemen, İran, Malezya ve Irak uzay ajansları ve uzay enstitülerinden uzmanlar ve Türkiye den UHB, MSB, SSM, Hava Kuvvetleri Komutanlığı, TUSAS, ROKETSAN, HAVELSAN başta olmak üzere ilgili kuruluş, dernek ve üniversite öğretim üyelerinden geniş katılım sağlanmıştır. Etkinlik süresince İslam ülkelerinin uzay teknolojileri alanındaki uzmanları tarafından ülkelerindeki uydu tasarım faaliyetleri hakkında sunumlar gerçekleştirilmiştir Asya-Pasifik Bölgesel Uzay Ajnsları Forumu (APRSAF) Merkezi Tokyo-Japonya da bulunan APRSAF organizasyonunun her yıl düzenlenen geniş katılımlı toplantısının 21. si bu yıl Tokyo-Japonya da 2-5 Aralık 2014 tarihlerinde gerçekleştirilmiş; toplantıya ülkemizi temsilen UHB Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü ve TÜBİTAK UZAY tarafından katılım sağlanmıştır. 4. Ulusal Uzay Araştırma Programı Zaman Yol Haritası Tablo 1. Ulusal Uzay Araştırma Programı Zaman Yol Haritası Program Proje konusu Proje durumu TEKNOLOJİ Ulusal Uzay (Sistem) Altyapısı Kurulması (Bilsat) Yer Gözlem Araştırma Uydusu Geliştirme - ikinci nesil m Kalkınma Bakanlığı destekli İMECE Alt Yapı geliştirme projesi yürütülmektedir. (Yüksek Çözünürlüklü Uydu Kamerası-Yıldız İzler-Hiperspektral Uydu Kamerası-Tepki Tekeri-Haberleşme Sistemleri-Güneş Algılayıcı-Yeni Nesil Uçuş Bilgisayarı-Uydu Laboratuvarı) GÖKTÜRK-2 Uydu projesi tamamlanarak 2012 Aralık ayında fırlatılmıştır. Üçüncü nesil - 1 m İMECE projesi kapsamında çalışmalar devam etmekte olup proje kapsamında geliştirilecek alt sistemlerin İMECE uydusu ile uzayda denenmesi planlanmaktadır. 9

15 2005/9 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Tablo 1. Ulusal Uzay Araştırma Programı Zaman Yol Haritası (evamı I) Program Proje konusu Proje durumu (TÜRKSAT) Haberleşme Uydusu Geliştirme Keşif ve İstihbarat amaçlı Uydu Tasarımı üşük Maliyetli Uydu Türleri Tasarım ve Geliştirme (Mikro- Nano) Ulusal Fırlatma Sistemi ve üşük Maliyetli Roket Geliştirme TÜBİTAK KAMAG tarafından desteklenen TÜRKSAT 6A Yerli Haberleşme Uydusu Geliştirme ve Üretilmesi proje sözleşmesi Aralık 2014 te imzalanmıştır. GÖKTÜRK-2 Uydusu 18 Aralık 2012 tarihinde fırlatılmıştır ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından kullanılmaktadır. İTÜ tarafından geliştirilen ITUpSAT 2009 yılında; İTÜ, TAMSAT ve TÜRKSAT ın işbirliği yaptığı TurkSat-3USat uydusu 2013 yılında uzaya gönderilmiştir. Ayrıca TÜBİTAK AREB tarafından destekler sağlanmıştır. SSM tarafından takip edilmektedir. TEKNOLOJİ Algılayıcı (Sensör)Tasarım ve Geliştirme- Görünür,(Kızılötesi, Laser, Termal, Mikrodalga (Radar-InSAR)) GÖKTÜRK-2 Projesi kapsamında KUZGUN adı verilen kızılötesi kamera geliştirilmiş ve uzay tarihçesi kazandırılmıştır. SSM tarafından takip edilen projeler de vardır. (Ion,Sıvı,Katı) İtki Motoru Geliştirme Jiroskop Teknolojisi Geliştirme Hall Etkili İtki Motoru Geliştirme Altyapı (HALE) projesi yürütülmekte olup projenin 2015 yılında bitirilmesi planlanmaktadır. TÜBİTAK KAMAG (1007) proje desteği aracılığıyla TUSAŞ koordinatörlüğünde gerçekleştirilen önence Projesi desteklenmiştir. Ulusal (Yüksek İrtifa) Araştırma Uçağı Geliştirme Güvenlik Sistemi ve Takip- İzleme Teknolojileri Tasarım ve Geliştirme Veri Harmonizasyonu ve Ülke Standartlarının Geliştirilmesi e-evlet Uygulamaları, CBS Tabanlı Web Sunumları Tele-eğitim Tele-tıp Programı - Akıllı Güvenlik Sistemleri projesi 2013 yılsonu itibarıyla tamamlanmıştır. SAP ye geçiş projesi yürütülmektedir. GEOPORTAL / Uydu Görüntü İşleme ve Geoportal Oluşturma Projesi yürütülmekte olup RASAT uydusundan alınan görüntüler kamu kurum ve kuruluşlar ile ücretsiz paylaşılmaktadır. Üyesi olduğumuz Asya-Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü (APSCO) tarafından 2015 yılı içerisinde eğitim planlanmaktadır. UYGULAMA Arazi Örtüsü ve Arazi Kullanım GAP Bölgesinde Hassas Tarım ve Sürdürülebilir Uygulamaların Yaygınlaştırılması Projesi kapsamında, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı ve TÜBİTAK UZAY Teknolojileri Araştırma Enstitüsü arasında işbirliği protokolü ve proje sözleşmesi yapıldı. Proje kapsamında uydu ve hava platformlarından alınan görüntüler ile tarım alanlarının analizi yapılarak hassas tarım uygulamaları geliştirilecektir. Çevre Yönetimi ve Biyo çeşitliliğin Korunması GEZGİN GEOPORTAL ile sel, erozyon ve orman yangınları gibi çevresel sorunların tespiti sağlanmaktadır. Zararların Azaltılması Güvenlik Sistemleri Uzay teknolojilerinin Acil urum ve Afet Yönetiminde kullanılması amacıyla rapor hazırlanmıştır. Akıllı Güvenlik Sistemleri projesi 2013 sonunda tamamlanmıştır. 10

16 2005/9 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Tablo 1. Ulusal Uzay Araştırma Programı Zaman Yol Haritası (evamı II) Program Proje konusu Proje durumu İNSAN VE BİLİM Gelecek Nesil Eğitim ve Öğretim Programları Toplumda Uzay Kültürü Oluşturma Bilgi Merkezleri Oluşturulması ve Bilgiye Ortak Paylaşım Ağları ile Kolay Ulaşım ve Kullanımın Sağlanması Eğitim, seminer, enstitü gezisi, bilim etkinliği ve staj programları düzenlenmektedir. Fuar, konferans ve bilim etkinliklerine katılım sağlanmaktadır. GEZGİN Portalı ile tüm kamu kurumları ve akademisyenlere ücretsiz olarak uydu görüntüleri sunulmaktadır. Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ile İşbirliğini Artırma (Ortak Projelere ve ESA Programlarına Katılım ESA ya Üyelik) Avrupa Uzay Programına Katılım ve Avrupa Birliği Çerçeve Programlarında İşbirlikleri Geliştirme Avrupa Uzay Ajansı ile imzalanmış olan işbirliği anlaşması devam etmektedir. Avrupa Uzay Ajansı ile işbirliği anlaşması devam etmektedir. Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı destekli 5 uluslararası projede proje ortağı olarak yer alınmıştır. ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ Uluslararası Uzay İstasyonunda Mikro Çekim eney Projesi Astronot Yetiştirme Programı - Küresel Programlara ve Uluslararası Uzay Programlarına Katılım IAU ve IAF Uluslararası Uzay Konferansları üzenlenmesi Koç Üniversitesi nde Uluslararası Uzay İstasyonunda Mikro Çekim konusunda çalışmalar yapılmaktadır. Asya-Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü (APSCO), GEO, EURISY, IAF, Avrupa Uzay Ajansı ve Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı kapsamında çalışmalar yürütülmektedir. IAF konferansının 2017 yılında Türkiye de düzenlenmesi için TAI ve TAMSAT ın yapmış olduğu başvuruya destek verilmiştir. Uluslararası Uzay Üniversitesi(ISU) Yaz Okulu Etkinliği Güneydoğu Avrupa-Orta Asya Bölgesel İşbirliği Ağları ve Projeleri Geliştirme Uluslararası Uzay Üniversitesi (ISU) Yaz Okulu Etkinliğine başvuru süreci tamamlanamamıştır. Asya-Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü (APSCO) üyeliği gerçekleşmiştir. 11

17 2007/102 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 3.2. Ulusal Nükleer Teknoloji Geliştirme Programı [2007/102] KARAR Ulusal Nükleer Teknoloji Geliştirme Programı nın uzun vadeli bir devlet politikası olarak gerçekleştirilmesi için gereken tüm tedbirlerin alınmasına, ekteki bütçenin gerek görüldüğünde revize edilmek kaydıyla dönemi için tahsisine ve Ulusal Nükleer Teknoloji Geliştirme Programı nın ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte eşgüdüm içinde Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR - AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Kasım 2007; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 16. Toplantısı Mayıs 2008; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 17. Toplantısı Aralık 2008; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 18. Toplantısı Haziran 2009; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 19. Toplantısı Aralık 2009; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 20. Toplantısı Haziran 2010; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 21. Toplantısı Aralık 2010; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 22. Toplantısı Aralık 2011; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 23. Toplantısı Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı TAEK İLGİLİ KURULUŞLAR TÜBİTAK Üniversiteler GELİŞME Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) Nükleer Proje Uygulama airesi Başkanlığı tarafından ekipman ve hizmetlerin yerli tedariki için ulusal kapasitenin ortaya konulması gereğinden hareketle yerli endüstriyel kapasitenin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için aşağıdaki faaliyetler yürütülmüş ve yürütülmektedir: 1. Firma envanter formu oluşturulmuş ve internet üzerinden firma kaydına açılmıştır. 2. Forma kayıt yaptıran 523 firma ile yüz yüze görüşmeler yapılmasına başlanmıştır. Bu kapsamda üniversiteler, sanayi odaları ve kalkınma ajansları ile işbirliği içinde 214 firma yerinde ziyaret edilmiş ve görüşülen firmalar hakkında detaylı raporlar hazırlanmıştır. 3. Yerinde denetimler sonucunda; Nükleer Güç Santrali (NGS) projelerine katkıda bulunmayı planlayan firmaların mevcut kapasitesi, endüstriyel tesisleri ve kalite programlarını geliştirmeleri için gereken teknik gereksinim ve yatırımlar tespit edilmektedir. Böylece firma envanterinde 12

18 2007/102 (G) BTYK nın 28. Toplantısı kayıtlı ülke genelindeki şirketlerin faaliyet yapıları ve teknolojik yeterliklerinin tespiti amaçlanmaktadır. 4. Bakanlıklar, kalkınma ajansları, ilgili kamu kuruluşları, sanayi odaları, üniversiteler ve yerli sanayi temsilcileri ile toplantılar düzenlenmektedir. 5. Nükleer alanda ulusal altyapının geliştirilmesine temel olacak Ulusal Nükleer Enerji Politikası hazırlanmaktadır. 6. Firmaların nükleer sanayi alanında tedarikçi olabilmeleri için hem tesis hem de ürün bazında ululslararası geçerliliğe sahip kalite sertifikaları almaları gerekmektedir. Bu kapsamda firmaların bilgilendirilmesi ve yönlendirilmesi için çalışmalar planlanmaktadır. 7. ETKB eşgüdümünde Ankara Sanayi Odası (ASO) üyesi 30 firmanın oluşturduğu küme ile Ekonomi Bakanlığı nın Uluslararası Rekabeti Geliştirme Projesi desteğine başvurulmuştur. Bu kapsamda 30 ASO üyesinin ihtiyaçları analiz edilecek ve belirlenen alanlarda eğitim hizmeti alınacaktır. 8. Nükleer teknoloji alanındaki Ür-Ge ve benzeri projeler ile ülkemizdeki nükleer santral projelerinin yanı sıra diğer elektrik üretim santralleri ve yurtdışı nükleer santral projelerinde de Türk sanayisine iş imkanları yaratılması mümkün olacaktır. Yalnızca Mersin ve Sinop nükleer santral projeleri için Türk şirketlerinin mevcut kapasite ile alabileceği iş miktarının 16 milyar dolar seviyesinde olacağı değerlendirilmektedir. 13

19 2010/201 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 3.3. Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi [2010/201] KARAR Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Uygulama Planı nın adının Ulusal Bilim,Teknoloji ve Yenilik Stratejisi (UBTYS) olarak değiştirilmesine, UBTYS nın onaylanmasına, UBTYS da belirlenen stratejilerle ilgili eylemlerin BTYK Sekretaryası (TÜBİTAK) tarafından izlenmesine ve UBTYS özelinde sekretarya tarafından kurumlar arası eşgüdümün sağlanmasına; bu kapsamda UBTYS nın uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesinde kullanılması önerilen sistematiğin aşağıdaki gibi olmasına karar verilmiştir: İlgili kurumlarca UBTYS nın belirlenen stratejiler çerçevesinde gerçekleştirilmesi planlanan eylemler, Strateji Belgesi nin kabulünü takiben, 2011 yılı için, 31 Ocak 2011 e kadar; diğer yıllar için 1 Kasım tarihine kadar TÜBİTAK a gönderilir. TÜBİTAK ilk aşamada, UBTYS da belirlenen stratejiler ile ilgili kurumlardan gelen eylem önerilerini toplar. Sonrasında bu eylemler, TÜBİTAK koordinasyonunda kurumlar arası eşgüdüm içerisinde nihai haline getirilir ve Bilim ve Teknolojiden sorumlu evlet Bakanına sunulur. Eylemler, Bilim ve Teknolojiden sorumlu evlet Bakanı tarafından ilgili bakanlıklar aracılığı ile kurumlara gereği için iletilir. Eylemlere ilişkin gelişmeler, sorumlu kurumlar tarafından her altı ayda bir 1 BTYK sekretaryasına (TÜBİTAK) bildirilir ve en yakın BTYK toplantısında raporlanır. Bu süreç UBTYS döneminde her yıl için tekrarlanır. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2009/202 Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Uygulama Planı nın Hazırlanması 2007/201 Bilim ve Teknoloji İnsan Kaynağı 2010/101 Başbakan ın Himayeleri Altına Aldığı Enerji, Su ve Gıda Alanlarında Ulusal Ar-Ge ve Yenilik Stratejilerinin Hazırlanması AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Aralık 2011; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 23. Toplantısı Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR TARAL Kapsamındaki Kuruluşlar GELİŞME UBTYS , 15 Aralık 2010 tarihinde gerçekleştirilen BTYK'nın 22. Toplantısı nda alınan 2010/201 no.lu karar ile onaylanmıştır. 15 Ocak 2013 te gerçekleştirilen BTYK nın 25. Toplantısı nda UBTYS da öncelikli olarak belirlenen alanlara sağlık alanı da eklenmiştir. 1 BTYK 4 Ekim 1983 tarih ve 77 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yılda en az iki defa toplanmaktadır. 14

20 2010/201 (G) BTYK nın 28. Toplantısı UBTYS nın stratejik çerçevesi Şekil 1 de verilmektedir. Şekil 1. UBTYS nın Stratejik Çerçevesi 2014 Eylem Planı 19 Mart 2014 tarihinde gerçekleştirilen eşgüdüm toplantısında nihai hale getirilmiş olup ilk gelişmeleri BTYK nın 27. Toplantısı nda raporlanmıştır. UBTYS nın yıllık eylem planlarının yanı sıra, stratejik amaçları destekleyici nitelikte çeşitli alanlara odaklanan ayrı strateji belgeleri de bulunmaktadır. Şekil 2 de UBTYS kapsamında izlenen bu strateji belgeleri yer almaktadır. Şekil 2. UBTYS Kapsamında İzlenen iğer Strateji Belgeleri 15

21 2010/201 (G) BTYK nın 28. Toplantısı BTYK nın 21. Toplantısı nda Sayın Başbakan ın Himayeleri Altına Aldığı Enerji, Su ve Gıda Alanlarında Ulusal Ar-Ge ve Yenilik Stratejilerinin Hazırlanması kararı alınmıştır. Bu karar gereği Ulusal Enerji/Su/Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejileri ve Eylem Planları kurumlar arası eşgüdüm içerisinde, paydaşların katılımı ile oluşturulmuştur. Enerji, su ve gıda alanlarındaki Ar-Ge ve yenilik strateji belgelerinin izleme ve değerlendirme faaliyetleri Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi kapsamında devam etmektedir. Benzer şekilde; 2007/201 no.lu BTYK kararı ile hazırlanan Bilim ve Teknoloji İnsan Kaynağı (BT İK) Stratejisi ve Eylem Planı da Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi çerçevesinde takip edilmektedir. Bundan sonraki bölümlerde, UBTYS kapsamındaki gelişmeler her bir stratejik amaç için aşağıdaki başlıklarda sunulmaktadır. Bölüm 1: UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planına İlişkin Gelişmeler Bölüm 2: Stratejik Amaç Kapsamındaki iğer Gelişmeler Ulusal Enerji, Su ve Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejileri ile BT İK Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında da gelişme raporları oluşturulmuştur. Raporda Ulusal Enerji, Su ve Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejileri kapsamında oluşturulan eylem planlarına ilişkin gelişmeler 2 stratejik amacı altında, Bilim ve Teknoloji İnsan Kaynağı Stratejisi ve Eylem Planı na ilişkin gelişmeler ise Y1 stratejik amacı altında verilmektedir. 16

22 Stratejik Amaç 1: Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Güçlü Olduğu Alanlarda Hedef Odaklı Yaklaşımlar 1 - Bölüm 1: UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 1 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç 1. Amaç Eylem: Elektronik haberleşme sektöründe ülke gereksinimlerini karşılayacak yeni nesil, yakınsak hizmetlerin, uluslararası standartlar doğrultusunda ve zamanında sunumuna yardımcı olacak düzenleyici çerçevenin temin edilmesi Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Güçlü Olduğu Alanlarda Hedef Odaklı Yaklaşımlar Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin güçlü olduğu alanlarda Ar-Ge ve yenilik kaynaklı ekonomik kazanımların artırılması erinlemesine analizlerin alt sektörleri de kapsayacak şekilde gerçekleştirilmesi Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı BTK Gelişme: MHz bandının yayıncılık dışı hizmetlere tahsisi kararı ile ilgili frekans bandında analog yayınların sonlandırılmasının ardından hangi hizmetlerin sunulacağına ilişkin gerekli planlama ve hazırlıklar kapsamında MHz bandının yetkilendirme politikasına ilişkin çalışmalar devam etmektedir döneminden sonra söz konusu banttaki mevcut analog yayınların sonlandırılmasını müteakip, 2015 yılında da çalışmanın ileriki aşamalarının devam etmesi beklenmektedir. Eylem: Bilgi İletişim Teknolojileri ve Yazılım alanında Ar-Ge ve yenilik strateji belgesi hazırlanması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İlgili Kamu Kurumları, Üniversiteler, Özel sektör Gelişme: Yazılım Strateji Belgesi hazırlık çalışmalarına başlanılmış olup özel sektör dernekleri ile bir dizi toplantı yapılmış; toplantı sonucunda kamu, üniversite ve sanayiden katılımcıların olduğu bir çalışma grubu kurulmuştur. Kurulan bu grup ilk toplantısını dönem içerisinde yapmış olup, yol haritası belirleme çalışmaları devam etmektedir. Bilginin yayılımını ve ticarileşmesini artırmak amacıyla paydaşların (üniversite-kamu-sanayi) bir araya geldiği platformların etkinleştirilmesi, disiplinlerarası araştırmaların artırılması ve araştırma sonuçlarının paylaşımının teşvik edilmesi Eylem: Üyesi olunan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) hibrit (karma) elektrikli araçlar uygulama anlaşması yıllık raporlarının çeşitli otomotiv platformlarıyla paylaşımı TÜBİTAK MAM Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, İlgili Kamu Kurumları, Otomotiv Teknoloji Platformu, Otomotiv Sanayi erneği, Taşıt Araçları Yan Sanayi erneği, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) hibrit (karma) elektrikli araçlar uygulama anlaşmasının 4. fazının 41. toplantısında 2015'te geçilmesi planlanan 5. fazın stratejik planlama çalışmalarına devam edilmiştir. Yapılan toplantıda elektrokimyasal sistemler ve testleri, elektrikli ve hibrit araç teknolojileri ve altyapıları, akıllı şebeke ve farklı şarj teknolojileri ile beraberinde getirdikleri ekonomik ve çevresel etkiler alanlarındaki gelişmeler görüşülmüştür. Türkiye olarak bu uygulama anlaşmasında geçen dönem sonunda kabul edilen "Hafif Elektrikli Araç Park ve Şarj Altyapıları" çalışmasına ek olarak bu dönem Sabancı Üniversitesiyle Lojistik Taşıma Araçlarının Elektriklenmesi ve TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Batarya grubu ile Elektrokimyasal Sistemler uluslararası çalışmalarına katılım için IEA ya başvuruda bulunulmuştur. Ayrıca Amerika-Türkiye Bilim ve Teknoloji İkili Anlaşması için işbirliği sağlamak adına IEA ya üye olan Argonne National Lab ile irtibat kurulmuş ve araştırmacı değişimi için projeler belirlenmiştir. Son olarak IEA da 18 ülke arasında araştırma yapma şansı tanıyan Genç Araştırmacılar eğişim Programı için Türkiye deki üniversitelerle görüşülmüş olup talepte bulunanların bilgisi IEA veri tabanına gönderilmek üzere toplanmaktadır. Eylem: Ülkemizde Ar-Ge faaliyetleri yürüten elektronik sektörüne dönük olarak üniversiteler de dahil olmak üzere kamu, özel sektör ve üniversite faaliyetlerinin takip edilebildiği, teknolojik yetkinlikler ile ürünlerin somut düzeyde tespit edilebildiği ve bu noktada arz ve talebin bir araya getirildiği platformların kurulması (veri tabanı, portal, iletişim ağı vb.), ayrıca ilgili yapının kurumsal olarak web ortamında sürdürülebilir mekanizmalarla desteklenmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, KOSGEB, YÖK, TÜBİTAK, SSM, Otomotiv Teknoloji Platformu, Sektör STK ları

23 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 1 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Gelişme: Eylemin sanal ortamda faaliyetleri ile ilgili kısmı için teknik şartname hazırlanmış ve ilgili yazılım firmaları ile bir dizi görüşmeler yapılmıştır. Bu doğrultuda en kısa sürede ihaleye çıkılması planlanmaktadır. Ayrıca, Kalkınma Ajanslarının bulunduğu 26 bölge esas alınarak bu illerimizde bulunan akademisyenlerden birer katılımcı olmak üzere toplam 30 katılımcıdan oluşacak bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Bu grup ilk toplantısını raporlama dönemi içerisinde gerçekleştirmiş ve grup başkanı ile yönetim belirlenmiştir. Ayrıca ülkemiz imalat sektörlerinde yoğun olarak kullanılan ve yerli üretimi bulunmayan ara malları listesi çıkarılarak bu liste üzerinden üniversite-sanayi işbirliğini yoğunlaştırma çalışmaları devam etmektedir. Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Ülkenin ekonomik ve teknolojik gelişmesine hizmet edecek nitelikteki güdümlü ve sonuç-odaklı projeleri destekleyecek programların geliştirilmesi Eylem: Türkiye de elektronik bankacılık alanındaki sanal saldırıların ve tehditlerin envanterinin hazırlanması, bu envanterden yola çıkarak elektronik bankacılığa dönük sanal tehditlerin risklerini azaltacak teknolojik, hukuksal gereksinimlerin tespit edilmesi ve envanterin düzenli olarak güncellenmesi Bankacılık üzenleme ve enetleme Kurumu Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Katılım Bankaları Birliği, MASAK, EGM, BTK, TÜBİTAK BİLGEM, Telekom Operatörleri, Bilişim İhracatçıları Birliği, İnternet Servis Sağlayıcıları, İlgili Bilgi Teknolojileri onanım ve Yazılım Üreticileri ve Satıcıları, MEB Gelişme: Bankacılık ve Finans alanındaki Sektörel Siber Olaylara Müdahale Ekibi kurulmuş olup çalışmalar bu çatı altında yürütülecektir. Eylem: 4G Mobil Haberleşme altyapısında kullanılacak sistemlerin araştırılması, geliştirilmesi, gerçekleştirilmesi ve üretim sanayisine teknoloji transferinin yapılması TÜBİTAK BİLGEM Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, BTK, SSM, İlgili Kamu Kurumları, Mobil İletişim İşletmecileri, Haberleşme Altyapı İşletmecileri Gelişme: SSM'nin desteğinde ASELSAN, NETAŞ ve Argela firmalarının ve üniversitelerin bulunduğu konsorsiyum tarafından 4G/LTE baz istasyonu geliştirme projesi (ULAK) bulunmaktadır. Bu projenin ana hedefi, 4G sistemlerin askeri isterlere uygun versiyonlarının geliştirilmesidir. TÜBİTAK BİLGEM tarafından ticari operatör ağlarında kullanıma yönelik LTE baz istasyonu geliştirilmesi konusunda BTK ile görüşmeler yapılmış ve konu ile ilgili hazırlanan fizibilite raporu BTK'ya gönderilmiştir. TÜBİTAK TEYEB 1511 Programı ile Mobil İletişim Teknolojileri alanında 4G sistem bileşenlerinin geliştirilmesi ile ilgili projelerin desteklenmesi kararı alınmıştır. LTE baz istasyonunun fiziksel katmanını oluşturan OFM modem geliştirilmesi konusunda TÜBİTAK BİLGEM UEKAE tarafından iç kaynaklı olarak desteklenmek üzere proje önerisi hazırlanmıştır. Kalkınma Bakanlığı'nın desteklediği KİTAL altyapı projesi kapsamında, 4G sistemlerinin Ar-Ge ve test faaliyetlerinde kullanılmak üzere LTE desteği olan cihazların (Spektrum Çözümleyici, Vektör Sinyal Üreteci) alımı tamamlanmıştır. Eylem: Güçlü olarak belirlenen alanlarda sanayinin ihtiyaçları doğrultusunda ölçüm sistem ve standartlarının kurulması ve/veya iyileştirilmesi ve kapasitelerinin artırılması Mevcut fiziki araştırma altyapılarının analiz edilerek ihtiyaç duyulan altyapıların geliştirilmesinin teşvik edilmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK UME, SSM, Kamu ve Özel Ar-Ge Kurum ve Kuruluşları Gelişme: İhtiyaç doğrultusunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından teknik mevzuat kapsamında sanayicilerimize yönelik uygunluk değerlendirme kuruluşları arasından onaylanmış kuruluş ataması yapılmaktadır. Ayrıca Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü tarafından Standardizasyon ve Uygunluk eğerlendirme Strateji Belgesi ön hazırlık çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Sürekli Eylem: Güçlü olduğumuz alanlarda araştırma alt yapı projelerinin yürütülmesi i TÜBİTAK BİLGEM Kalkınma Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Üniversiteler, Belediyeler, Kamu ve Özel Ar-Ge Kurum ve Kuruluşları, Özel Sektör Kuruluşları

24 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 1 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Gelişme: AUS Projesi: TÜBİTAK BİLGEM BTE'de yürütülmekte olan Akıllı Araç ve Yol Güvenliği (AKAY) Projesi'nin 2. aşama çalışmaları kapsamında temel hareketleri gerçekleştirebilen sürücüsüz araç prototipi geliştirilmiştir. Akıllı Ulaşım Sistemleri ile ilgili araştırma ve prototip geliştirme çalışmalarını içeren AUSAY iç destekli proje önerisi hazırlanmıştır. BİYOMETRİ Projesi: AKİS işletim sistemli akıllı kartlar üzerinde çalışmak için geliştirilen kart üzerinde parmak izi eşleme algoritmasının, önceki raporlama dönemine göre daha yüksek başarı sağlayan ve daha az bellek gerektiren sürümü hazırlanmıştır. İlgili yazılımların AKİS sistemine entegrasyonu çalışmalarına devam edilmektedir. Kalkınma Bakanlığı 2015 Yeni Araştırma Altyapı Projesi ön başvuru formu dosyası, TÜBİTAK Biyometri Laboratuvarı-TÜBİLA başlıklı proje için hazırlanarak Kalkınma Bakanlığı na iletilmiştir. Eylem: Türkiye'de laboratuvar/araştırma altyapısı envanterinin çıkarılması ile ihtiyaç duyulan laboratuvar alanlarının ve muhtemel kapasitesinin tespit edilmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı, ÇŞB, TÜRKAK, TSE, TÜBİTAK, İlgili Kamu Kurum Ve Kuruluşları ile Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı: Eylem ile ilgili olarak Haziran 2014 tarihilerinde TSE Gebze Kalite Kampüsü nde 1. Ulusal Test ve Muayene Çalıştayı düzenlenmiştir. Bu kapsamda dönem içerisinde Uygunluk eğerlendirme Kuruluşları ile bir araya gelinerek, kurulacak sistem hakkında çalışmalar yapılmıştır. Kalkınma Bakanlığı: Üniversitelerde ve kamu kurumlarında araştırma altyapılarına ilişkin envanter çalışması yapılacaktır. Eylem: Ülkemizde sanayiye yönelik laboratuvar altyapısının yeterli olduğu alanlarda atıl kapasitenin ilgililer tarafından kullanılmasını sağlayacak düzenleme ve teşvik mekanizmalarının oluşturulması ile etkin olarak duyurulmasına dönük tedbirlerin alınması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, ÇŞB, İlgili Bakanlıklar, TÜRKAK, TSE, TÜBİTAK, KOSGEB, Üniversiteler, TOBB, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Özel Sektör Kuruluşları, Meslek Örgütleri ve Sivil Toplum Kuruluşları Gelişme: Onuncu Kalkınma Planı, Kimya Sanayi Starteji Belgesi ve emir ve emirdışı Ürünler Strateji Belgesi çerçevesinde yer alan eylemler çerçevesinde çalışmalar sürmektedir. Eylem: Türk sanayicisinin uygunluk değerlendirme alanında yurt dışında yaptırmak zorunda kaldığı test ve belgelendirme konusundaki alt yapı eksikliklerinin araştırılarak laboratuvar, makine, araç, gereç ve eğitimli uzman personel ihtiyaçları ile bunların giderilmesine dönük strateji, eylem planı ve teşvik tedbirlerinin tespit edilmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TSE Kalkınma Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, AB Bakanlığı, ÇŞB, İlgili iğer Bakanlıklar, TÜRKAK, TÜBİTAK, KOSGEB, Üniversiteler, TOBB, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Özel Sektör Kuruluşları ve Meslek Örgütleri Gelişme: Mevcut altyapıların belirlenmesi ve ülkemizde eksik olan altyapının ortaya çıkarılması için Haziran 2014 tarihlerinde Gebze Kalite Kampüsü'nde 1. Ulusal Test ve Muayene Çalıştayı düzenlenmiştir. Çalıştay çıktısı olarak bir veri tabanının kurulması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () i TÜBİTAK BİLGEM tarafından yürütülecek Güçlü olduğumuz alanlarda araştırma alt yapı projelerinin yürütülmesi eylemi kapsamında yürütülecek çalışmalar: Gerçek zamanlı işletim sistemi teknoloji geliştirme laboratuvarının kurulması (Kalkınma Bakanlığı estekli), Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) kapsamında geliştirilen çözümlerin uygulama, ölçüm ve test edilebildiği bir alt yapı ortamının oluşturulması, Biyometri alanında, kamusal bir araştırma geliştirme uygulama değerlendirme test altyapısının kurulması, ilgili uluslararası kuruluşlarla işbirliğinin sağlanması ve ülkemize akademik, endüstriyel, ekonomik, stratejik katma değerler yaratacak şekilde işlerliğinin gerçekleştirilmesi çalışmaları 19

25 1 - Bölüm 2: Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Güçlü Olduğu Alanlarda Hedef Odaklı Yaklaşımlar Kapsamında iğer Gelişmeler UBTYS kapsamında Otomotiv, Makine-İmalat ile Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin güçlü olduğu alanlar olarak belirlenmiştir. Bu alanlara yönelik olarak TÜBİTAK tarafından geliştirilen programlar şu şekildedir: 1511 Öncelikli Alanlar Araştırma, Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı 1003 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri estekleme Programı Bu programların yanında, TÜBİTAK Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini estekleme Programı (1007 Programı) ile kamu kurumlarının Ar-Ge ile giderilebilecek ihtiyaçlarının karşılanmasına veya sorunlarının çözümüne ilişkin projeleri desteklenmektedir. Ayrıca otomotiv, makine-imalat ve BİT alanlarında TÜBİTAK ın ve diğer kamu kurum kuruluşlarının faaliyetleri ile Ar-Ge ve yenilik destekleri verilmeye devam edilmektedir. A. Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Güçlü Olduğu Alanlara Yönelik TÜBİTAK estekleri TÜBİTAK 1511 Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı 1 Nisan 2012 tarihinde yürürlüğe giren TÜBİTAK 1511 Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı kapsamında belirlenen öncelikli alanlarda çağrıya çıkılarak Ar-Ge ve yenilik projelerinin harcamalarına geri ödemesiz (hibe) destek sağlanması amaçlanmaktadır. Program kapsamında sağlanacak desteğin teknolojik yeterlilik ve bilgi birikiminin artırılmasında, mevcut yeteneklerin farklı alanlarda da değerlendirilmesinde ve özgün teknolojilerin geliştirilmesinde ivme kazandırıcı ve yönlendirici bir etken olması hedeflenmektedir. Programda uygulanan destek oranı, her dönem için sabit olup büyük ölçekli kuruluşlar için %60, KOBİ ler için %75 tir yılında ulusal öncelikli alanlarımız arasında olan otomotiv, makine-imalat, BİT, enerji ve gıda kapsamında belirlenen alt teknoloji alanlarında toplam 22 çağrı açılmış olup, yeni açılan bu destek programına 2012 yılı içerisinde toplam 682 proje ön başvurusu alınmıştır. Bu başvuruların 416 sı makine-imalat, otomotiv ve BİT alanında açılan 10 çağrıya yapılmıştır. eğerlendirilen 416 ön başvurudan 205 projenin başvurusu yapılmış olup, bu başvurulardan 102 si için destek kararı verilmiştir (Tablo 2) yılı içinde program mekanizmasında yapılan değişikliklerle birlikte Haziran ayından itibaren 2013 yılı çağrıları açılmaya başlanmıştır yılında TÜBİTAK 1511 Programı kapsamında BİT, enerji ve sağlık alanlarının belirlenen alt teknoloji alanlarında toplam 34 çağrı açılmıştır. BİT alanında açılan 8 çağrıya 83 proje başvurusu alınmıştır. Yapılan 36 proje başvurusu başarılı bulunmuş ve desteklenmesine karar verilmiştir (Tablo 2) yılında destek programı kapsamında açılan 37 çağrıdan 19 u Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin güçlü olduğu alanlarda açılmıştır. Makine-imalat alanında kalıp tasarımı ve imalatına yönelik 2 çağrı, imalat teknolojilerine yönelik 2 çağrı ve akışkan gücü konularında 6 çağrı olmak üzere toplam 10 çağrı açılmış olup, akışkan gücü çağrıları kapsamında 19 Ocak 2015 tarihine kadar başvurular alınmaya devam edilecektir. BİT alanında mobil iletişime yönelik 6 çağrı ve Mikro/Nano Elektro-Mekanik Sistemler (MEMS) konusunda 3 çağrı olmak üzere toplam 9 çağrı açılmış olup, Mikro/Nano Elektro- Mekanik Sistemler (MEMS) çağrıları kapsamında 19 Ocak 2015 tarihine kadar başvurular alınmaya devam edilecektir. Ekim 2014 itibarıyla, kapanan çağrılar kapsamında değerlendirme süreçleri devam etmektedir (Tablo 2). 20

26 Tablo 2. TÜBİTAK 1511 Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Güçlü Olduğu Alanlara İlişkin Veriler Öncelikli Alan Alt Alan Çağrı Sayısı Proje Öneri sayısı Kabul Edilen Proje Sayısı 2012 Çağrıları Makine-İmalat Otomotiv Mekatronik Takım Tezgahları Hibrit-Elektrikli Araç Yenilikçi Araç BİT Gömülü Sistemler ve Entegre evreler Toplam Çağrıları BİT Mobil İletişim - Yazılım/onanım Uygulamaları Toplam İmalat teknolojileri 2 11 ** Makine-İmalat Kalıp Tasarımı 2 31 ** 2014 Çağrıları Akışkan Gücü* 6 - ** Mobil İletişim 6 66 ** BİT Mikro/Nano Elektro- Mekanik Sistemler (MEMS)* 3 - ** Toplam * Çağrılar 19 Ocak 2015 tarihine kadar açık olacaktır. **eğerlendirme süreçleri devam etmektedir. TÜBİTAK 1003 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri estekleme Programı TÜBİTAK 1003 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri estekleme Programı nın amacı, UBTYS çerçevesinde belirlenecek konularda sonuç odaklı, izlenebilir hedefleri olan, ilgili bilim ve teknoloji alanlarının dinamiklerini gözeten yurt içi Ar-Ge projelerini desteklemek ve bu projeler arasında eşgüdüm sağlamaktır Programı kapsamında 2012 yılında toplam 11 başlıkta çağrı açılmış olup bu çağrılara UBTYS da yer alan öncelikli alanlarda toplam 944 proje önerilmiştir yılında 31 başlıkta çağrı açılmış ve bu çağrılara toplam proje önerisi gelmiştir. 31 Ekim 2014 itibarıyla ise 38 yeni çağrı daha açılmış ve bu çağrılara toplam proje önerisi gelmiştir yılında başlayan bu program kapsamında şimdiye kadar toplamda 80 başlıkta çağrı açılmış ve toplam proje önerisi sunulmuştur. Bu önerilerden 999 u Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin güçlü olduğu alanlarda açılan 19 çağrıya yapılmıştır (Tablo 3). 21

27 Tablo 3. TÜBİTAK 1003 Programı Kapsamında Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Güçlü Olduğu Alanlara İlişkin Veriler Yıl Öncelikli Alan Alt Alan Çağrı Sayısı Önerilen Proje Sayısı esteklenen Proje Sayısı 2012 Çağrıları Otomotiv BİT Elektrikli ve Hibrit Elektrikli Araç Teknolojileri Fatih Projesi Bilgi ve İletişim Teknolojileri Toplam Çağrıları BİT Mobil İletişim Teknolojileri Fatih Projesi Bilgi ve İletişim Teknolojileri Grafen İnsan Beyni Toplam Çağrıları BİT Otomotiv Mobil İletişim Teknolojileri Elektronik MEMS ve Akıllı Ekranlar Elektrik-Elektronik 1 26 İçten Yanmalı Motor Teknolojileri Elektrikli ve Hibrit Elektrikli Araç Teknolojileri Toplam Bilimsel eğerlendirme Süreci evam Ediyor Bilimsel eğerlendirme Süreci evam Ediyor 1007 Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini estekleme Programı Programa ilişkin 2012 yılında revizyon çalışması yapılmış ve çağrılı sisteme geçilmiştir. Yeni sistemde, ilgili kamu kurumlarının Ar-Ge nitelikli ihtiyaçları belirlenmektedir. Belirlenen ihtiyaçlara ilişkin konu uzmanlarının da katılımıyla odak grup çalışmaları yürütülmekte ve bu çalışma kapsamında çağrı dokümanı hazırlanmaktadır. TÜBİTAK tarafından çağrı ilanına çıkılarak proje başvurusu alınmaktadır. Müşteri kurumlar tarafından Ar-Ge nitelikli ihtiyaç olarak belirtilen başlıklar için yapılan çağrı duyurusu sayısı ve çağrı başlıkları ile çağrılara yapılan proje başvurularına ilişkin bilgiler Tablo 4 te sunulmaktadır. Tablo 4. İhtiyaç Analizi Çalışması Yapılan Kurumlar ve Açılan Çağrılar (KAMAG Çağrıları) Çalışma Yapılan Kurumlar Açılan Çağrı Sayısı Çağrı Başlıkları Proje Başvuru Sayısı Örtü altı Sebze Zararlılarıyla Biyolojik Mücadelede Kullanılabilecek Bazı oğal üşman Türlerinin Kitlesel Üretim Yöntemlerinin Geliştirilmesi Çağrıları Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 7 Turunçgillerde Sektörel Gelişim ve İhracat Şansını Artıracak Çeşit ve Anaç Geliştirme Yüksek Kaliteli Kuru Kayısı Üretimi için Kükürtleme, Kurutma ve epolama Sistemlerinin Geliştirilmesi Yerel Algal Biyoyakıt Üretim Yöntemlerinin ve Teknolojilerinin Geliştirilmesi Tarım Arazilerinden Kaynaklanan Sera Gazı Emisyon, Hazne ve Yutak Miktarlarının Belirlenmesi - Türkiye Akı Ağı 5 22

28 Tablo 4. İhtiyaç Analizi Çalışması Yapılan Kurumlar ve Açılan Çağrılar (KAMAG Çağrıları) - evamı Çalışma Yapılan Kurumlar Açılan Çağrı Sayısı Çağrı Başlıkları Proje Başvuru Sayısı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 7 Şap Aşılarının CpG Motifi İçeren Oligonükleotidlerle Immün Etkisinin Arttırılması Çaydan Katma eğeri Yüksek Yeni Ürünler Geliştirilmesi 5 0 Toplam 23 Yerüstü, Kıyı ve Geçiş Sularında Çevresel Hedeflerin Belirlenmesine Yönelik Metodolojinin Geliştirilmesi: Büyük Menderes Havzası Pilot Çalışması 7 Orman ve Su İşleri Bakanlığı 3 Yeraltı Suyu Kütlelerinin Kimyasal urum ve Miktar Açısından eğerlendirilmesi ve İyi Yeraltı Suyu urumuna Ulaşmak için Hedeflerin Belirlenmesi: Büyük Menderes Havzası Pilot Çalışması Çağrıları evlet emiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü 2 Erozyon ve Çölleşmenin İzlenmesi ve Kriter, Gösterge Standartlarının Belirlenmesi: Erozyonla Mücadelenin Etkin Kılınması 9 Toplam 19 Mantarı Sertleştirilmiş Ray Üretimi 2 Türkiye Hemzemin Geçitleri Risk Modeli Oluşturulması ve Örnek Hemzemin Geçit Koruma Sistemlerinin Geliştirilmesi 4 Toplam 6 Kalibre Edilebilir Karayolu Üstyapıları (Rijit-Esnek) için Projelendirme Yönteminin Geliştirilmesi 2 Karayolları Genel Müdürlüğü 3 Kaza Kara Noktası Olan Hemzemin Kavşaklarda Uyarı Sistemlerinin Geliştirilmesi Karayollarında Buzlanmayı Önleyici ve Buz Çözücü Çözelti ve/veya ispersiyonların Yerli Olarak Geliştirilmesi, Çevre ve İklim Koşullarına Göre Performans Kriterlerinin Belirlenmesi 9 9 Toplam 20 Yüksek Gerilim Yüksek Güç Çevirgeçlerinin Geliştirilmesi 2 Gaz Türbini Kanatlarının Yerli İmalatı Çağrıları Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 5 LE ve OLE Üretim Teknolojilerinin Geliştirilmesi 20 Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Yerli Güneş Enerjisi Santral Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLGES) Hidroelektrik Santral Bileşenlerinin Yerli Olarak Tasarımı ve Üretimi (MİLHES) 13 3 Toplam 44 Sağlık Bakanlığı 1 Biyobenzer İlaçların Yerli Olarak Geliştirilmesi ve Üretimi Çağrıları Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 1 Elektrikli Araç Teknolojilerinin Geliştirilmesi 20 1 Yerli Haberleşme Uydusu Geliştirilmesi ve Üretimi 2 Emniyet Genel Müdürlüğü 1 Kent Güvenlik Yönetim Sistemlerinden(KGYS) Elde Edilen Video Görüntülerinden Anlamlı Sonuçlar Çıkarmaya Yarayacak Akıllı estek Yazılımları Geliştirilmesi 11 Toplam 61 23

29 iğer TÜBİTAK estekleri Otomotiv, makine-imalat ile BİT alanlarında TÜBİTAK programları bazında verilen destekler Tablo 5 te verilmektedir. Tablo 5. Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Güçlü Olduğu Alanlarda TÜBİTAK Birimleri Tarafından Ocak Ekim 2014 İtibarıyla esteklenen Projelerin ağılımı* Otomotiv Makine-İmalat BİT esteklenen Proje Sayısı estek Bütçesi** esteklenen Proje Sayısı estek Bütçesi** esteklenen Proje Sayısı estek Bütçesi** AREB 17 7,1 35 5, ,7 TEYEB , , ,1 KAMAG ,3 4 6,3 * TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği aire Başkanlığı na ilişkin veriler Y6 bölümünde verilmektedir. ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) UBTYS da Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin güçlü olduğu alanlar olarak tespit edilen otomotiv, makine imalat, bilgi ve iletişim teknolojileri sektörlerinin, Türk ortakların 7. ÇP kapsamında ve ikili işbirliği çağrıları kapsamında aldıkları fon miktarı içindeki payları Y6 stratejik amacı altında raporlanmaktadır. 2223/ İşbirliği ve Öncelikli Alanlarla İlgili Etkinlik üzenleme esteği hakkında detaylı bilgi ise Y1 bölümünde verilmektedir. B. Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Güçlü Olduğu Alanlara Yönelik TTGV estekleri Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı bünyesinde yürütülen çeşitli Ar-Ge destek programları kapsamında Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin güçlü olduğu alanlarda verilen desteklere ilişkin bilgiler Tablo 6 da verilmektedir. Tablo 6. Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Güçlü Olduğu Alanlarda TTGV Programları estek Verileri ( *) Otomotiv Makine-İmalat BİT esteklenen Proje Sayısı estek Bütçesi** esteklenen Proje Sayısı estek Bütçesi** esteklenen Proje Sayısı estek Bütçesi** Teknoloji Geliştirme Projeleri esteği 64 29, , ,2 Ticarileştirme Projeleri esteği 2 1,5 2 1,6 3 0,9 İleri Teknoloji Projeleri esteği ,7 - - * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** Milyon TL 24

30 Stratejik Amaç 2: İvme Kazanmamız Gereken Alanlarda İhtiyaç Odaklı Yaklaşımlar 2 - Bölüm 1a: UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç 2 Amaç İvme Kazanmamız Gereken Alanlarda İhtiyaç Odaklı Yaklaşımlar İhtiyaç-odaklı alanlarda Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin ivmelenmesi Ülke ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte Ar-Ge ve yenilik eksenli bilgi üretiminin artırılması ve sonuç-odaklı araştırmaların desteklenmesi Eylem: Haberleşme uydularının tasarımının yapılarak yerli imkanlarla üretim, entegrasyon ve testlerinin yapılması Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı TÜBİTAK UME, TÜBİTAK UZAY, TÜBİTAK MAM, SSM, TAİ, TÜRKSAT A.Ş Gelişme: TÜRKSAT 6A Yerli Haberleşme Uydusu Geliştirme ve Üretim Projesi TÜBİTAK 1007 Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini estekleme Programı çerçevesinde devam etmektedir. Eylem: Savunma ve Uzay alanlarında Üst üzey Önceliklendirme Grubu oluşturularak alt teknoloji alanlarının belirlenmesi TÜBİTAK İlgili Kamu Kurumları, Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri, Sektör STK ları, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. Eylem: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı na bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarca yürütülen ve yeni yapılacak Ar-Ge yatırımlarının ve pilot projelerin bir önceki yıla göre her yıl kuruluşlarca öngörülen oranda artırılmasının sağlanması ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaştırılmasının teşvik edilmesi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Hazine Müsteşarlığı, TÜBİTAK, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na Bağlı İlgili ve İlişkili Kurum ve Kuruluşlar, Üniversiteler, TEAŞ, Araştırma Enstitüleri Gelişme: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Stratejik Planı nda yer alan Enerji Arz Güvenliği başlıklı tema altında yerli kaynaklara öncelik verilmek sureti ile kaynak çeşitlendirmesini sağlamak hedefi yer almaktadır. Bu kapsamda; ülkemiz linyitlerinden daha temiz ve verimli enerji üretebilmek, yerli kaynakların kullanım oranının artırılarak enerji güvenliğini sağlamak için linyitlerin uzun vadeli kullanımını mümkün kılacak teknolojilerin (kömür iyileştirme/hazırlama teknolojileri, kömür gazlaştırma ve kömür yakma teknolojileri) geliştirilmesi amacıyla, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) tarafından üniversiteler, TÜBİTAK, MTA, TAGEM ile işbirliği içinde Ar-Ge projeleri yürütülmektedir. Bu projelerin bir kısmı TÜBİTAK, AB ve Avrupa Birliği tarafından desteklenmektedir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Stratejik Planı nda yer alan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar tarafından yürütülen Ar-Ge yatırımların 2015 yılına kadar, 2009 yılı Ar-Ge yatırımlarına göre %100 oranında artırılması sağlanacaktır hedefi kapsamında TKİ Genel Müdürlüğü tarafından 2009 yılında sağlanan 2,5 milyon TL lik Ar-Ge harcamasına kıyasla 2011 yılında 9,8 milyon TL, 2012 yılında 5,7 milyon TL ve 2013 yılında 13,3 milyon TL Ar-Ge harcaması gerçekleştirilmiştir. Eylem: Ekonomi Bakanlığı ve TTGV işbirliğinde yürütülmekte olan Ar-Ge teşvik mekanizmasının güncellenerek daha etkili hale getirilmesi ve uluslararası rekabetçiliğimiz ile ihracatımızı artırmaya yönelik ihtiyaç duyulan alanlarda yeni destek kalemlerinin teşvik kapsamına ilave edilmesi Ekonomi Bakanlığı TTGV Gelişme: Ürün geliştirme projeleri sonucu ortaya çıkan ürünlerin ticarileşme ve ihracat potansiyeli değerlendirilerek destek verilmesi öngörülen Uluslararası Pazarlara Yönelik Ürün Geliştirme ve Ticarileştirme esteğine İlişkin Karar Taslağı 6 Mart 2012 tarihinde Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Sekretaryasına sevk edilmiş olup, geçen süre zarfında taslağın mevzuatlaşmasına yönelik bir ilerleme kaydedilememiştir. Bu bağlamda, söz konusu taslak geri çekilmiş olup, ihracata dönük tasarım ve ürün geliştirme projelerinin destekleneceği bir mekanizmanın oluşturulmasını hedefleyen Karar Taslağı 3 Kasım 2014 tarihinde Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu na iletilmiştir. 25

31 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Su ve hidrolik enerjisi alanında gerçekleştirilecek Ar-Ge faaliyetlerinin Sİ Genel Müdürlüğü Ar-Ge yönergesi kapsamında desteklenmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı (Sİ Genel Müdürlüğü) İlgili Kamu Kurumları, Üniversiteler, Kamu ve Özel Ar-Ge Kurum ve Kuruluşları, Araştırma Enstitüleri Gelişme: Sİ Genel Müdürlüğü bünyesinde önceki dönemde başlamış olan 1 proje tamamlanmış olup 6 proje devam etmektedir. 6 projenin toplam destek bütçesi 530 bin TL dir. Eylem: Gıda üretim zincirinde hammadde kalitesinin yükseltilmesi için kritik konularda Ar-Ge projelerinin gerçekleştirilmesi Gelişme: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İlgili Kamu Kurumları Planlama amaçlı köy veri tabanlarının oluşturulması: Adrese ayalı Nüfus Kayıt sistemi, Çiftçi Kayıt Sistemi ve Tapu Kadastro veri tabanındaki köyler ile kod bazında eşleştirme yapılmıştır. Yerleşim yeri tarihsel kayıtlarının oluşturulması amacı ile il ve ilçelerimiz ile yapılan çalışmalar tamamlanmış olup, Bölünme-Birleşme, Başka İlçeye Bağlanma, Başka İle Bağlanma, Su Altında Kalma, Terör Nedeniyle Boşaltma, Afet Nedeniyle Boşaltma gibi değişikliklerin söz konusu olduğu yerleşim yerlerinde tarihsel kayıtlar ve yerleşim yeri ile ilgili ulaşılabilen diğer bilgiler girilmiştir. Bu çalışma esnasında birçok konum ve kod bilgisi eksiklikleri bulunan kayıtlara da bilgi girişi sağlanmış olup, sistem üzerinde görünmeyen fakat fiiliyatta var olan yeni yerler, il ve ilçelerde bulunan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı birimleri tarafından sisteme kayıt edilmiştir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın veri tabanları (ÇKS, SGB.NET,İVA vb) ile entegre olan sistem ÇKS ve Kırsal Kalkınma estekleri verileri köy bazında harita üzerinde sunulmaktadır. Köy Kimlik Kartı altında köyün coğrafi, idari ve genel bilgilerine ulaşılabilmektedir. Çoklu yumurtlatma ve embriyo transferi (MOET): Çoklu Yumurtlatma ve Embriyo Transferi (MOET) yöntemi ile hayvan ıslahına ilişkin gerekli donör alımı için ihale yapılmış, ancak ihaleye katılan olmamıştır. Mevcut donörlerin ise üç kez kullanıldıktan sonra gebe bırakılarak dinlendirilmesi gerektiğinden bu dönemde embriyo transferi yapılamamıştır. Öz ve üvey kardeş familyaları oluşturacak şekilde planlanan embriyo transferleri sonucunda gebe bırakılan donörlerden bazıları doğum yapmıştır. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) aracılığı ile 2012 doğumlu boğa adaylarından 5 başı Sudan a gönderilmiştir. Ayrıca sürünün ariliğinin sürekliliğinin sağlanabilmesi için serolojik muayenelere devam edilmiştir. Yumurta Tavuğu Saf Hatlarında Kanat Tüylenme Hızına Göre Cinsiyet Ayırımına İmkân Veren Soyların Geliştirilmesi: o Kanat tüylenme hızına göre oluşturulan kahverengi yumurtacı hatlarda yapılan çalışmalar: Kanat tüylenme hızına göre oluşturulan kahverengi yumurtacı hatlarda cinsel olgunluk yaşı, cinsel olgunluk ağırlığı, yumurta sayısı ve yumurta ağılığına ait veriler değerlendirilerek, gelecek jenerasyonun ana ve baba adayları belirlenmiştir. 21 Nisan - 11 Mayıs 2014 tarihleri arasında yapay tohumlama uygulanmıştır. Elde edilen yumurtalar 12 Mayıs 2014 tarihinde kuluçka makinesine konulmuştur. 3 Haziran 2014 tarihinde; Line-54 hızlı (L54-H) tüylenme özelliği gösteren hattan 350 dişi, 50 erkek civciv, Line-54 yavaş(l54-y) tüylenme özelliği gösteren hattan 160 dişi, 30 erkek civciv, Barred Rock-1 hızlı (BAR-H) tüylenme özelliği gösteren hattan 350 dişi, 50 erkek civciv, Barred Rock-1 yavaş (BAR-Y) tüylenme özelliği gösteren hattan 300 dişi, 40 erkek civciv, Rhode Island Red-1 hızlı (RIR-H) tüylenme özelliği gösteren hattan 350 dişi, 50 erkek civciv, Rhode Island Red-1 yavaş (RIR-Y) tüylenme özelliği gösteren hattan 90 dişi, 20 erkek civciv üretilmiştir. Pedigri kayıtlarına göre kanat numarası takılan civcivler büyütme kümeslerine alınmıştır. Bu civcivlerde 10. gün kuyruk muayenesi yapılarak, istenen özellikleri göstermeyen civcivler ayıklanmıştır. Piliçler 18 haftalık yaşta yumurtlama kümeslerine alınmıştır. o Kanat tüylenme hızına göre oluşturulan beyaz yumurtacı hatlarda yapılan çalışmalar: Kanat tüylenme hızına göre oluşturulan beyaz yumurtacı hatlarda cinsel olgunluk yaşı, cinsel olgunluk ağırlığı, yumurta sayısı ve yumurta ağılığına ait veriler değerlendirilerek, gelecek jenerasyonun ana ve baba adayları belirlenmiştir Nisan 2014 tarihleri arasında yapay tohumlama uygulanmıştır. 22 Mayıs 2014 tarihinde -229 yavaş tüylenme özelliği gösteren hattan 1750 dişi, 200 erkek civciv; 27 Mayıs 2014 tarihinde Black Line hızlı tüylenme özelliği gösteren hattan 1250 dişi, 150 erkek civciv, Blue Line hızlı tüylenme özelliği gösteren hattan 1300 dişi, 150 erkek civciv; 29 Mayıs 2014 tarihinde Maroon Line hızlı tüylenme özelliği gösteren hattan 1200 dişi, 150 erkek civciv, Brown Line hızlı tüylenme özelliği gösteren hattan 1300 dişi, 150 erkek civciv üretilmiştir. Pedigri kayıtlarına göre kanat numarası takılan civcivler büyütme kümeslerine alınmıştır. Bu civcivlerde 10. gün kuyruk muayenesi yapılarak, istenen özellikleri göstermeyen civcivler ayıklanmıştır. Piliçler 18 haftalık yaşta yumurtlama kümeslerine alınmıştır. Eylem: Genomik verilerin güvenliğinin sağlanmasına ilişkin risklerin saptanması ve bu konuda kurumlar arasında farkındalık yaratılması Gelişme: TÜBİTAK BİLGEM Sağlık Bakanlığı, Üniversiteler, Kamu ve Özel Ar-Ge Kurum ve Kuruluşları Sürekli İleri Genom ve Biyoenformatik Araştırma Merkezi (İGBAM) tarafından genomik veri analizi ve genomik verilerin güvenliği konulu ulusal bir sempozyum düzenlenmiştir. Sempozyuma bakanlıklardan, kamu kurum ve kuruluşlarından, özel kuruluşlardan ve üniversitelerden davetliler katılmıştır. Bu sempozyumda genomik verilerin güvenliği 26

32 Strateji UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı hakkında bilgi aktarılmış, katılımcıların konu ile ilgili görüşlerine başvurulmuştur. Katılımcılardan alınan görüşler konu ile ilgili oluşturulacak rapor için kaynak olarak kullanılacaktır. Genomik verilerin güvenliği ile ilgili riskleri belirten bir rapor yazımına başlanmıştır. Genomik verilerin akıllı kartlar üzerinde güvenli bir şekilde saklanmasına ilişkin çalışma gerçekleştirilmiştir. Eylem: Yerli GEO uyduların haberleşme sisteminde ve savunmanın öncelikli stratejik ihtiyaç duyulan güdümlü füzelerin RF radar arayıcı başlıklarında kullanılması zorunlu olan yüksek güç mikrodalga vakum tüp kaynakların (TWT, Magnetron) yerli imkanlar ile tasarlanıp üretilmesi Gelişme: TÜBİTAK BİLGEM SSM, Kamu ve Özel Ar-Ge Kurum ve Kuruluşları Kritik frekanslarda (X-band, Ku-band) çalışabilen yüksek güç ve verimliliğe sahip TWT ve Magnetronların, kavramsal tasarımları yapılarak üç boyutlu simulasyon araçları ile modellemeleri gerçekleştirilmiş olup iyileştirme faaliyetlerine devam edilmektedir. İstanbul Teknik Üniversitesi ile TWT Helis Yavaş alga Yapısı tasarımına yönelik bir danışmanlık hizmeti alımı anlaşması yapılmıştır. Bu hizmet alımı kapsamında ön rapor hazırlanmıştır. Kritik teknoloji sınıfında olan TWT ve Magnetron gibi vakum mikrodalga elektronik cihazların en temel bileşeni katotun geliştirme süreçleri belirli bir olgunluk seviyesine getirilmiştir. Katot geliştirme kapsamında pellet hazırlama, tümleştirme, sinterleme ve kimyasal malzeme emdirme süreçleri tamamlanarak üretilen bir katot prototipine heater aracılığıyla gerilim uygulanıp hedef sıcaklıklara ulaşıldığı gözlemlenmiştir. Kalkınma Bakanlığı'na KAMTAM projesi için ek bütçe ve süre talepleri sunulmuştur. TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü'ndeki laboratuvara kurulan hidrojen ortamında azami 2500 C sıcaklığa çıkabilen yüksek sıcaklık fırını ile katot geliştirme süreçleri sürdürülmektedir. Bu fırın ile, izostatik pres ile istenilen ebat, yoğunluk ve geçirgenlikte hazırlanan tungsten pelletlerin sinterleme ve tümleştirme gibi aşamaları gerçekleştirilmiştir. Üretilecek Katot prototipinin testi için vakum ortamında çalışan bir test düzeneği sistemi oluşturma çalışmaları sürdürülmektedir. Bu bağlamda yüksek güç pals gerilim kaynağının ve emisyon ölçüm sistemi bileşenlerinin yaptırılması süreçleri takip edilmiştir. TPAO ile hazırlıkları devam eden mikrodalga enerjisi ile petrol verimliliği artırma amaçlı PERMI projesinin Ocak 2015'te başlatılması ve 3 yıllık bir süreci kapsaması ve TPAO tarafından finanse edilmesi konusunda sözleşme yapılmıştır. Aynı şekilde MSB Ar-Ge ve SSM ile yürütülen faaliyetlerin de projeye dönüştürülmesi çalışmaları sürdürülmektedir. SSM'ye sunulmak üzere uzay şartlarında çalışabilecek bir X-band TWTA'nın alt bileşenlerinin tasarlanarak üretilmesine yönelik ASELSAN ile birlikte bir Uzay TWTA Projesi teklifi hazırlama çalışmaları sürdürülmektedir. Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: İnsansız Hava Aracı (İHA) ya da uygun uçan platform için yüksek çözünürlüklü arbe oppler radarın tasarımı ve gerçekleştirilmesi TÜBİTAK BİLGEM SSM, ASELSAN, METEKSAN, TAİ, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: Radar 2023 projesi kapsamında S-bant 8x tile yapı frekans alt çevirici tasarımı üretim aşamasına getirilmiştir. Radar 2023 projesi kapsamında S-bant 8x tile yapı TRM kart tasarımı üretim aşamasına getirilmiştir. Milli Gözetim Radarı projesi kapsamında darbe sıkıştırma teknikleri gerçek ortamda denenmeye başlanmıştır. Halihazırda kullanılan İHA SAR sistemleri ve çalışma modları incelenmiş, özellikleri bir iç rapor olarak yayınlanmıştır. METEKSAN'a çalışma ziyaretinde bulunulmuş ve radar geliştirme altyapıları konusunda bilgi alışverişinde bulunulmuştur. 27

33 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Yenilikçi yer gözlem uydu modül ve alt sistemleri geliştirerek yerlilik payının artırılması TÜBİTAK UZAY Kalkınma Bakanlığı, MSB, TUG, UHB,MTA, TPAO, ÇŞB, GM, TRGM, TKGM,TÜRKSAT, TSE, Savunma Sanayii Müsteşarlığı Gelişme: Yenilikçi yer gözlem uydu modül ve alt sistemleri geliştirerek yerlilik payının artırılması ile ilgili HALE projesi ve İMECE projesi kapsamındaki gelişmeler aşağıda listelenmiştir. İMECE: 22 Nisan 2013 tarihli Protokol gereği, MSB Ar-Ge ve Teknoloji airesi Başkanlığı ilgili personelinin katılımı ile 10 Haziran 2014 tarihinde eşgüdüm toplantısı yapılmıştır. Kalkınma Bakanlığı na 6 aylık ilerlemeleri içeren izleme raporu verilmiştir. MSB Ar-Ge ve Teknoloji airesi Başkanlığı na 6 aylık proje ilerleme raporu verilmiştir. 30 Eylül 2014 tarihinde TÜBİTAK UZAY - OTÜ İşbirliği Çalıştayı gerçekleştirilmiş, alt sistemler kapsamında yapılabilecek işbirlikleri değerlendirilmiş ve sunumlar yapılmıştır. Projede alt sistemler kapsamında ön tasarım çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Tepki Tekeri altyapısı kapsamında tasarım çalışmaları yürütülmüştür. HALE (Hall Etkili İtki Motoru Geliştirme Altyapısı): Proje kapsamında OTÜ den alınan danışmanlık hizmeti kapsamında yapılan ısıl analiz ve modelleme çalışmaları tamamlanmış, bir rapor hazırlanmıştır. Temiz oda ve müştemilatının geçici kabul işlemleri tamamlanmış, kesin kabul işlemlerine devam edilmektedir. Katot vakum tankı satın alma süreci başlamıştır. Ukrayna dan LAJP Firması ile HALE altyapısında yapılacak testler için görüşmeler yapılmış, testlerin yapılması için gerekli olan teknik şartname taslağı hazırlanmış ve LAJP nin onayına sunulmuştur. Küçük vakum tank alımı için gerekli RFP gözden geçirilmiş ve firmalara gönderilmek üzere son hali verilmiştir. Vakum odası içinin mekanik tasarımı tamamlanmıştır. Sipariş edilen itki standı gelmiş, monte edilmiş ve ölçümleri yapılmıştır. Katot imalatı tamamlanmış, montajı temiz odada yapılmıştır. Termal kamera, motor ve itki standının soğutucu sisteminin tedarik işlemlerine başlanmıştır. İlgili Kamu Kurumları, Belediyeler, Üniversiteler, Eylem: Bakanlıklar, kamu kurumları ve özel sektörün öncelikli alanlardaki ihtiyaçlarına yönelik Ar Ge projelerinin geliştirilmesi i TÜBİTAK MAM Kamu ve Özel Ar-Ge Kurum ve Kuruluşları, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: "Adana Temiz Hava Bölgesi Hava Kalitesi Ön eğerlendirme Çalışması, "Soda Sanayi A.Ş. Soda Fabrikasından Kaynaklanan Proses Atıklarının epolandığı Sahanın Çevresel Etkilerinin İncelenmesi, "Uçucu Küllerden Hafif Agrega Üretim Teknolojisinin Geliştirilmesi ve Pilot Uygulamalar, "Vahşi Katı Atık epolama Sahalarından Kaynaklanan Öncelikli Kirleticilerin Tespiti ve Yeraltı Suyunda Taşınımının Modellenmesi: Beyşehir Gölü İçme Suyu Havzası Örneği, "Su Bütçesi Bileşenlerinden Evapotranspirasyon (Buharlaşma ve Terleme) Miktarının Belirlenmesi ve Evapotranspirasyonun Modellenmesi, "Ergene Havzasında Noktasal ve Yayılı Kaynaklardan Oluşan Öncelikli Kirleticiler ve Toksisite Araştırması", "(ERGENE-ÖKET), "Beyşehir Gölü Alt Havzasında Faaliyet Gösteren Silah Fabrikalarının Atıksularının Arıtılması Teknolojilerinin Geliştirilmesi, "Bursa OSB Atıksu Arıtma ve Su Arıtma Tesislerinin Optimizasyonu, "Yalova İlinde Jeotermal Potansiyel ve Kapasitenin Belirlenmesi, "Raylı Test Sistemi Sahası Yeraltı Yapısının Jeofizik Yöntemlerle Görüntülenmesi, "Farmasötik Kalite Boraks ekahidratın Üretim Prosesinin Geliştirilmesi, "Parmak İzi Tespit Malzemelerinin Büyük Ölçekli Üretimi Projesi, "Kriminal Amaçlı Manyetik NA İzolasyon Kitlerinin Geliştirilmesi, "Bor Endüstrisi Proses Atık Çözeltilerinin Geri Kazanımı, "ihidrokodein Üretimi, "Organik Gıdalarda Katkı Maddesi Olarak Kullanılan Çeşitli Polisakkaritlerin ve oğal Boyar Maddelerin Analiz Yönteminin Geliştirilmesi, Adana Temiz Hava Bölgesi Hava Kalitesi Ön eğerlendirme Çalışması, Soda Sanayi A.Ş Soda Fabrikasından Kaynaklanan Proses Atıklarının epolandığı Sahanın Çevresel Etkilerinin İncelenmesi, Uçucu Küllerden Hafif Agrega Üretim Teknolojisinin Geliştirilmesi ve Pilot Uygulamalar, Vahşi Katı Atık epolama Sahalarından Kaynaklanan Öncelikli Kirleticilerin Tespiti ve Yeraltı Suyunda Taşınımının Modellenmesi: Beyşehir Gölü İçme Suyu Havzası Örneği, Su Bütçesi Bileşenlerinden Evapotranspirasyon (Buharlaşma ve Terleme) Miktarının Belirlenmesi ve Evapotranspirasyonun Modellenmesi, Ergene Havzasında Noktasal ve Yayılı Kaynaklardan Oluşan Öncelikli Kirleticiler 28

34 Strateji UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı ve Toksisite Araştırması (ERGENE-ÖKET), Beyşehir Gölü Alt Havzasında Faaliyet Gösteren Silah Fabrikalarının Atık sularının Arıtılması Teknolojilerinin Geliştirilmesi, Bursa OSB Atık Su Arıtma ve Su Arıtma Tesislerinin Optimizasyonu proje teklifleri sunulmuştur. Milli Termik Santral Kükürt Arıtma Sisteminin Geliştirilmesi ve Yerlileştirilmesi teklifi revize edilmiştir. "Raylı Test Sistemi Sahası Yeraltı Yapısının Jeofizik Yöntemlerle Görüntülenmesi, "enizlerde Bütünleşik İzleme, "Üç Boyutlu okuma Ürünü İskele Yapılarla Kıkırdak Rejenerasyonu, EPK Numunelerinin Analizi-2014, enizlerde Bütünleşik İzleme ve Soma Termik Santrali Kül epolama Alanı'nın Hidrojeokimyasal Açıdan eğerlendirilmesi projeleri başlatılmıştır. "Toplumsal Olaylara Müdahale Amaçlı Gaz Mühimmatlarının Geliştirilmesi, "Morfin'den Etilmorfin (ionin) ve Metilmorfin (Kodein) Üretim Proseslerinin Geliştirilmesi, "Çeşitli Alanlarda (Boya, Seramik, Kauçuk ve Atıksu Arıtımı) Kullanılmak Üzere Pilot Ölçekte Hümik Asit Esaslı Maddelerin Üretimi, "Termoset Elastomerik Malzeme Geliştirme ve Tedarik Çalışmaları, "Tütün Mamüllerinin Üretiminde Kullanılan Girdilerin eğerlendirilmesi Amacıyla Fizibilite Çalışmalarının Yapılması, AB-Efficient Aluminium Salt Cake Recycling Technology, Termal epolimerizasyon Yöntemi Üzerine anışmanlık Hizmetleri, BERSEY kömürlerinin gazlaştırma davranışının incelenmesi, Catliq Oil Analizleri ve Proses Optimizasyonu, SOMA B Termik Santralı Ünite Kazanları ve Yardımcı Tesislerinde Emreamadeliği üşüren Sebeplerin Araştırılması ve Pilot Ölçekli Li-İyon Pil Üretimi projeleri sonuçlanmıştır. Türkiye Gravite Veri Altyapısı ve Yükseklik Sisteminin Modernizasyonu Projesine yönelik işbirliği Protokolü Temmuz 2014'te Harita Genel Komutanlığı (HGK), MTA, TPAO, TÜBİTAK YBE ve TÜBİTAK UME tarafından imzalanmıştır. Proje önerisi için fizibilite çalışması tamamlanmıştır. Eylem: Ülke öncelikleri doğrultusunda projelerin geliştirilerek yapılması ii Gelişme: TÜBİTAK MAM İlgili Kamu Kurumları, Belediyeler, Üniversiteler, Kamu ve Özel Ar-Ge Kurum ve Kuruluşları, Özel Sektör Kuruluşları "Ulaşım ve Tehlikeli Madde Taşımacılığı Kazalarına Yönelik Risk Haritalarının Hazırlanması Yönteminin Geliştirilmesi ve Pilot Bölge Uygulaması", "Acil urumlarda Kan Kaybını Azaltmaya Yönelik Teknoloji Geliştirilmesi, MİLGEM 3-4 Projesi KBRN Tespit ve Teşhis Sistemi Kapsamında Kimyasal Tespit Sistemi Geliştirilmesi", Uçucu Küllerden Hafif Agrega Geliştirilmesi ve Pilot Uygulamalar, "Tunçbilek Lavvari Slam Atıklarının Tuğla ve Çimento Üretiminde Hammadde Olarak eğerlendirilmesi", "Bor Karbür Partikül Takviyeli Nötron Absorplayıcı Cam Köpük Üretimi", "YGLS L-H Etkileşiminin Modellenmesi", TÜBİTAK TEYEB 1505 programı çerçevesinde Lityum-İyon Bataryalardaki endrit Oluşumunu Erken Tespit Sisteminin Geliştirilmesi, Yapılarda Enerji Verimliliğini Arttırmak ve 010 YOku Azaltmak için üşük Isı İletim Katsayılı, Hafif ve Yanmaz Kaplama Malzemesi (Fibercement) Üretim Teknolojisinin Araştırılması ve Prototip Üretiminde Teknik estek ve anışmanlık Hizmeti Verilmesi, Kalkınma Bakanlığı nın Ar-Ge Altyapısı geliştirme çağrısına yönelik olarak Ağır Hizmet Motor inamometre Altyapısının Kurulumu, Ağır Hizmet Şasi inamometre Altyapısının Kurulumu, Elektrikli Araç ve Şebeke engeleme Uygulamalarına Yönelik Yüksek Kapasiteli (40 Ah) Lityum İyon Pil Teknolojileri Geliştirilmesi, Klimatik Çift Akslı Şasi inamometre Odasının Soğutma Kapasitesinin Arttırılması, Metal-Hava Bataryalar Araştırma Laboratuvarı, İleri Kömür önüşüm Teknolojileri Mükemmeliyet Merkezi, Yakıt Pili Teknoloji Geliştirme ve Test Merkezi ve Yerli Elektrikli Araç Geliştirilmesi ve Prototip Üretimi, İleri Kompozit Malzemeleri Üretim Teknolojileri Laboratuvarı, oku Mühendisliği Araştırma Merkezi, THz Toplu Menzil Radar Kesit Alanı Ölçüm Sistemi, Gıda Güvenliği ve Kalitesi İçin THz Spektroskopi, Ulusal KBRN Güvenlik Teknoloji Merkezi, Ulusal Sualtı Akustik Merkezi, İleri Teknoloji Uygulamaları İçin Yeni Nesil emir Çelik Esaslı Alaşım Araştırma Geliştirme Alt Yapı Laboratuvarlarının Kurulması, Lazer Malzemeleri Mükemmeliyet Merkezi, Magnezyum Alaşımları Araştırma Merkezinin (MgAM) Oluşturulması, Yarıiletken Işık Kaynaklarının (HB-LE) Pilot Ölçekli Üretimi için Altyapı Kurulması, Yoğunlaştırıcı Güneş Enerjisi (CSP) Teknolojisi Mükemmeliyet Merkezi Kurulması, OLE Ekran ve Aydınlatma Paneli Üretimi İçin Altyapı Kurulumu, Enerji Verimli Yapılar Teknoloji Merkezi, Gıda Analizlerine Yönelik Kit ve Referans Malzeme Geliştirme Merkezi, TÜBİTAK Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projelerini estekleme Programı çerçevesinde 1. aşamada 4 Silindirli üşük Yakıt Tüketimli Modern iesel Motorun HCCI yanma prensibi ile Hibrit Araç için Uyarlanması, 4 Silindirli izel Motorun Sonlu Eleman Analiz Programında Modellenmesi ve Belirlenen Tasarım Kriterleriyle Yeniden Tasarlanması ; 4 Silindirli iesel Bir Motor için iesel ve LPG Çift Yakıt Sistemi Geliştirilmesi ve Motorun Emisyon ve Performans Açısından Optimizasyonu, Elektrikli Otobüs için Batarya eğişim Santrali Kurulması, Elektrikli Araçlar için Batarya Modül ve Yönetim Sistemleri Geliştirilmesi, Yerli Elektrikli Araç Geliştirilmesi ve Prototip Üretimi, Biyodizel Yan Ürünü Gliserinden Heterojen Katalizör Varlığında Oktan Artırıcı Yakıt Katkısı Eldesi, "Yüksek Verimli Perovskit Güneş Pillerinin Geliştirilmesi ve Uygulamaları, Organik Güneş Hücrelerinin Kararlılığını Artırmaya Yönelik Enkapsulasyon Malzemelerinin Geliştirilmesi", Özgün Borsubpc Komplekslerinin ve Nanoyapı İçeren Yeni Nesil Fotoelektrotlann Kullanılmasıyla Yüksek Verimli, üşük Maliyetli, Yarı Şeffaf, Esnek Güneş Modülü Üretimi", Organik Güneş Pillerinde Plazmonik Etki Kullanılarak Yüksek Verimli Organik Güneş Modülü Yapımı", Yüksek Verimli Arkadan Bağlantılı Silisyum Heteroeklem Güneş Pili Geliştirilmesi", "AMOLE Ekranlar İçin Yerli A-Si/Poli-Si Bazlı Esnek Tabanlı TFT Teknolojisinin Geliştirilmesi", "Ultra İnce ve Uzun Ömürlü OLE Geliştirilmesi", "Organ Naklinde Kullanılan Immansupresif Ajan ve 29 Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor ()

35 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Metabolitler için Mikrokantilever Tabanli Sensör Geliştirilmesi", Zehirli Kimyasalların Tespiti için MEMS Tabanlı, Kimyasal Sensör izisi Geliştirilmesi", "FotonikBiyoçip", Nanoyapılı Aerojel Yalıtım Malzemesi Geliştirilmesi", Erken Evre Akciğer Kanseri Tanısı ve Taramalarında Nefes Havasındaki Uçucu Belirteçleri Tespit Edebilen Kimyasal Sensör Tabanlı Prototip Cihaz Geliştirilmesi, "Gıda Güvenliği ve Kalitesi için THz Spektroskopi", üşük Kaliteli Çaylardan Tip II iyabet Riskini Azaltma Özel. Sahip Fonk. Gıda Katkı Mad. Ür., Şeker Pancarı ve Ayçiçeği Tablasında Pektin Elde Edil. ve Gıdalarda Katkı Maddesi Olarak Kul., omates ve Atıklarından Likopen Elde Edilmesi, Gıd. oğal Renk. ve Biyoaktif Kat. Mad. Ol. Kul., Arpadan Beta-glukan Elde Edilmesi, Fonk. Gıda Bil. ve oğal Kıvam Art. Gıda Katkı Mad. Ol. Kul., Yağ İçeriği Yüksek Alglerden Farklı Yöntemlerle Fonk. Gıda Üret. Yönelik Biyoaktif Katkı Mad., Endüstriyel Ölçekli Üretilen Bitkisel Yağlar ve Atıklarından oğal Katkı Maddeleri Eldesi, Yağ Rafinasyonu Atıklarından oğal Fitojenik Lesitin Üretimi ve Uygulamaları, Fonksiyonel Gıda Üretimine Yönelik Glis. İndeks., Zeytin Karasuyundan Fenolik Bileşiklerin Ekst., üşük Kalorili oğal Tatlandırıcı Eritritol ün Şeker Panc. Eldesi için Ticari Üretim Prosesi Geliştirme, Unlu Mamul Sektörüne Yönelik Bazı Endüst. Enzimlerin Ulusal Fungal Kaynaklar Kul., Biyoteknolojik Yolla Laktik Asit ve Laktatların Yerli Üretim Proseslerinin Geliştirilmesi, Helal Gıda enetiminde Jelatin, Glutamat ve L-sisteinin Kaynağına Yönelik Hızlı, Ek. ve Pratik, Farklı Gıda Katkı Maddelerinin Birlikte Analizi İçin LC-MS/MS Yöntemi ve Oto-anal.Gel. ve Tüberküloz Enfeksiyonun Hızlı ve Hassas Teşhisi için Entegre Mikroakışkan Çip Tabanlı Tanı Kiti, Gıda Kaynaklı Parazitlerin El Tipi Cihaz ve Sensör Prob. Geliştirilerek Tespiti, TÜBİTAK 1003 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projelerini estekleme Programı çerçevesinde 2. aşamada Biyokütlenin gazlaştırma yolu ile kömürle birlikte yakılması (RETROFİT), Kömür ve biyokütleden elde edilen ham sıvı yakıtlardan ulaştırma yakıtı üretimi, Kömür ve biyokütlenin ikili akışkan yatakta gazlaştırılması, Türkiye linyitlerinin yanma ve gazlaştırma karakteristiklerinin deneysel olarak incelenmesi ve modeller oluşturularak gazlaştırıcı ve yakma sistemlerinin tasarım ve işletme parametrelerinin optimizasyonu, Türk linyitlerinden sentez gazı ile dimetil eter üretimi için katalizör ve proses geliştirilmesi, Yanma sonrası karbondioksit ayırma için mikrokanallı reaktör teknolojisinin geliştirilmesi, Mikrokanal reaktör teknolojisiyle sentez gazından sıvı yakıt üretimi, Fischer Tropsch sentezi için bulamaç faz (slurry) reaktör geliştirilmesi ve Kömür ve Biyokütle için Sürdürülebilir Gazlaştırma Teknolojisinin Geliştirilmesi, Ulusal Glisemik indeks veri seti, Hastalık/Sağlık sorunları alanında Gıda Kaynaklı Risk faktörlerinin saptanması, Üniversite Ortaklığında Sunulan Kentsel Atıksu Arıtma Tesislerinde Antibiyotiklerin Giderimine Yönelik Teknoloji Geliştirme, Kömür İyileştirme Proseslerinde Ortaya Çıkan Atıkların eğerlendirilmesine Yönelik Teknolojilerinin Geliştirilmesi", " Yüksek Alkali Özelliğe Sahip Metal Endüstrisi atık Sularından Kimyasal Madde ve Su geri Kazanımı için Seramik Membranların Üretimi, Yeni Teknolojilerle Atıksulardan Mikrokirleticilerin Giderimi, "Kontrollü Biosit Salinimi Sağlayan, Bor İçerikli, Çevre ostu Antifouling Boya Geliştirilmesi ve oğal eniz Ortamında Performans Testlerinin Gerçekleştirilmesi" proje teklifleri hazırlanarak değerlendirmeye sunulmuştur. "Milli LİAR Gözlem Sistemi (MİLLİAR)" projesinin değerlendirmeye sunulması planlanmaktadır. "Avrupa Birliği Çevre Entegre Uyum Stratejisi Belgesinin Güncellenmesi", Isıl eğeri üşük Kömürlerin Ekstraksiyon Yöntemiyle Külsüzleştirilmesi ve Alternatif Ürünlerin Geliştirilmesi", Kanama urdurucu (Hemostatik) Özellikte Biyomalzemelerin Üretim ve Uygulama Çalışmaları, z.k.k.lığı-engin Sınıfı Mayın Avlama Gemileri Sonarı: 420 Khz Alma Akustik Elemanı Tasarımı, Prototiplenmesi-Sertifikasyonu, Üretimi ve Testleri, Sıçratma Yöntemiyle Üretilen, Pürüzlendirilmiş Çinko Oksit Cam Kaplamalara Katkı Elementlerinin Etkisinin İncelenmesi ve Fotovoltaik Uygulamaların Geliştirilmesi, Nanometal-Cam Hibrit Nanokompozitlerinin Geliştirilmesi, Prostat ve Meme Kanseri Teşhis ve Tedavisinde Kullanılacak Poli (2-etil-2-oksazolin) (petox) Esaslı Çok İşlevsel Taşıyıcı Sistemlerin Geliştirilmesi, Radyal p-n Eklemli Tek Kristal Silisyum Nanoçubuk Tabanlı Güneş Gözelerinin Üretilmesi ve Panel Haline Getirilmesi, Organik Güneş Hücrelerinin Esnek Taban Sistemlerde Uygulanması ve İletken Tekstil Üretme, E Sınıfı 130 Mwbir Gaz Türbininde 1 Set Rotor ve 1 Set Stator 3.Kademe Türbin Kanadının Hassas öküm Yöntemi ile Geliştirilmesi ve Üretimi, Zehirli Kimyasal Maddelerin (ZEM) Ölçümü için Alt Yapı Oluşturulması, 3 ZEM'in (CO, CH4, H2S) Tespit Edilerek Prototip Cihaza önüştürülmesi, Fotovoltaik Güneş Enerjisi Santral Teknolojilerinin Geliştirilmesi MİLGES ve Hidroelektrik Enerji Teknolojilerinin Geliştirilmesi MİLHES, Uydu için Li-İyon Pil ve Batarya Geliştirilmesi ve Enerji Alanında Entegre Teknolojiler ve Bilimsel Altyapının Geliştirilmesi, Çok Seviyeli Modüler Çevirgeç Tabanlı Sırt Sırta Bağlı Yüksek Gerilim oğru Akım (YGA) Sistemi geliştirilmesi projeleri başlatılmıştır. Tümör amarlanmasını urdurmaya Yönelik (Antianjiogenik) İnsansı Antikorların Geliştirilmesi AKİNAT başlıklı iç destekli proje başarılı bir şekilde tamamlanmış olup patent için çalışmalar sürdürülmektedir. Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Elektronik haberleşme sektöründeki öncelikli olarak desteklenmesi gereken alanların belirlenerek, bu alanların geliştirilmesi amacıyla elektronik haberleşme sektörü ile uzay ve havacılık sektöründeki Ar-Ge araştırma ve geliştirme projelerinin desteklenmesi Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı projeleri (Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü), TÜBİTAK, BTK, İlgili Kamu Kurumları, TÜRKSAT A.Ş., TAİ, Sürekli Gelişme: Ulaştırma enizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi kurulmuştur. Merkezin Araştırma Geliştirme Projelerini esteklemesine İlişkin Yönetmelik Taslağı oluşturularak görüşleri alınmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmiştir. 30

36 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Büyük Veri çalışmalarında istatistik kurumlarının bu alandaki veriyi kullanıp, analiz etmesi ve sonuçlar üretebilmesi için gerekli bilişim altyapı çalışmalarının gerçekleştirilmesi. TÜİK İlgili Kamu Kurumları Gelişme: Büyük Veri Laboratuvarı yaklaşık 1 sene önce kurulmuştur. Son 6 ayda özellikle sorgu performansını geliştirme, node ekleme-çıkarma, versiyon yükseltme konularının tümünde başarılı çalışmalar yapılmıştır. TÜİK veri tabanlarındaki bazı loglar, Ekim 2014 ten itibaren takvimlendirilerek her gün Büyük Veri (hadoop) ortamına alınmakta ve Log analizi gerektiğinde bu ortamdan yapılmaktadır. UNECE'nin Büyük Veri Çalışma Grubu na da katılım sağlanmaktadır. Hive, Sqoop, Hue Arayüzü, Ambari arayüzü ve Hadoop komut satırı etkin olarak kullanılmaktadır. Pig, Spark ve R-Hadoop kullanma çalışmaları ise devam etmektedir. Eylem: Sanayinin ihtiyaç duyduğu girdilerde ithalat bağımlılığının azaltılması ve katma değerin artırılması amacıyla başta GİTES çalışmalarında atıfta bulunulan ürün ve alanlarda Ar-Ge yetkinlikleri envanterinin oluşturulması ve bu konuda çalışacak merkezlerin teşvik edilmesi Kalkınma Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı BSTB, TÜBİTAK, TOBB, Sağlık Bakanlığı Gelişme: GİTES çalışmalarında atıfta bulunulan ürün ve alanlarda Ar-Ge yetkinlikleri envanterinin oluşturulmasına yönelik söz konusu eylem ile yine aynı alanlarda Ar-Ge desteklerinin artırılmasına ilişkin GİTES Yatay Eylem Planı 6.2 eylemi paralellik arz etmektedir. Bu kapsamda çalışmalara devam edilmektedir. Öte yandan gerçekleştirilen toplantılar sonucunda, GİTES Eylem Planlarında yer alan Ar-Ge ye konu eylemler ile TÜBİTAK ın öncelikli alanlarının karşılaştırılması ve ortak alanların belirlenmesine, Ortak önceliklerin dışında kalan GİTES Ar-Ge eylemlerinin de öncelikli hale getirilmesi ve bu konulara kaynak aktarımı yapılmasının sağlanması için ortak çalışmalar yapılmasına karar verilmiştir Özel sektörün Ar-Ge ve yenilik yapabilme yetkinliğinin geliştirilmesi ve üretim zincirinde Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin yoğunluğunun artırılması Eylem: Sanayicilerin üretim sürecinde verimli enerji teknolojilerinin geliştirilmesinin teşvik edilmesi ve üretim sürecinde yeşil teknoloji kullanım yoğunluğunun artırılması Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, KOSGEB, TOBB, İhracatçı Birlikleri, Sağlık Bakanlığı Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır Araştırma altyapılarının (araştırma merkezleri, vb.) kurumlar arası eşgüdüm içinde geliştirilmesi ile ulusal ve yerel ihtiyaçlar doğrultusunda etkin kullanımının sağlanması Eylem: Sağlık alanında ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda ülkemizde bulunan medikal teşhis ve analiz cihazlarının doğruluğunu kontrol edebilmek için Medikal Metroloji laboratuvarlarının kurulması ve tıbbi cihaz kalibrasyon hizmetinin verilmesi TÜBİTAK UME T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz kurumu (TİTCK), Gazi Üniversitesi Biyomedikal Kalibrasyon Merkezi, Boğaziçi Üniversitesi Biyomedikal Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi Biyomedikal Kalibrasyon Laboratuvarı, GATA Biyomedikal Kalibrasyon Laboratuvarı, TSE

37 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Gelişme: Hastane, sağlık kuruluşu ve tıp merkezlerinde bulunan cihazların test, ölçüm ve kalibrasyonlarında kullanılan analizör, simülatör ve kalibratör gibi cihazların kalibrasyonlarının gerçekleştirilmesi, ölçüm güvenilirliği ve izlenebilirliğin sağlanması için TÜBİTAK UME de Medikal Metroloji Araştırma Laboratuvarında aşağıdaki sistemler kurulmuştur. Hasta simülatörü kalibrasyon sistemi efibrilator/pacer analizörü sistemi İnfüzyon pompası simülatörü kalibrasyon sistemi Elektrokoter analizörü kalibrasyon sistemi Elektriksel güvenlik analizörü kalibrasyon sistemi Puls oksimetre analizörü kalibrasyon sistemi Gaz akış analizörü kalibrasyon sistemi Kalibrasyon/Ölçüm ücreti bütçeleri hazırlanmıştır. Eylem: Yapı Malzemeleri Zemin ve Enerji Verimliliği Hizmetleri İhtisas Laboratuvarı kurulması çalışmalarının yapılması Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, KOSGEB, TÜBİTAK UME, Üniversiteler, TOBB, Yapı Malzemeleri Üreticileri Birlikleri, Onaylanmış Kuruluşlar Gelişme: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı Malzemeleri İhtisas ve Hakem Laboratuvarı, bünyesinde kurulan Beton ve Agrega Laboratuvarı, Fizik Laboratuvarı, Metalik Malzemeler Laboratuvarı, Kagir Birimler Laboratuvar, Ahşap Laboratuvarı ve Kimya Laboratuvarı ile Temel Yapı Malzemeleri alanlarında güncel standartlar doğrultusunda kamu kurum ve kuruluşlarına, özel ve tüzel kişilere, onaylanmış kuruluşlara, yapı malzemeleri üreticilerine hizmet vermektedir. Mevcut laboratuvarlara ek olarak zemin mekaniği laboratuvar kurulum çalışmaları devam etmektedir. Eylem: Ulusal ihtiyaçlar doğrultusunda araştırma alt yapı projelerinin yürütülmesi iii Gelişme: TÜBİTAK BİLGEM: GOST Projesi: TÜBİTAK BİLGEM, TÜBİTAK UZAY İlgili Kamu Kurumları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Orman ve Su işleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri, Özel Sektör Temsilcileri, TUG, UME, TSE UBTYS da yer alan öncelikli alanlarda, araştırma altyapılarının desteklenmesine yönelik ihtiyaç duyulan alt konu başlıklarının belirlenmesi amacıyla yürüttüğü çalışma için otonom sistemler altyapısı kapsamında ihtiyaç duyulan araştırma altyapısı önerisi TÜBİTAK a iletilmiştir. Kalkınma Bakanlığı nın 2014 yılı Araştırma Altyapıları Proje Çağrısı gereğince Yeni Araştırma Altyapı Projesi Ön Başvuru Formu doldurulmuştur. Radar Araştırma Geliştirme ve Test Laboratuvarı-RAGEL: RAGEL in kurulması için Kalkınma Bakanlığı na yatırım başvurusunda bulunulmuştur. Radar 2023 iç proje kapsamında yeni nesil radar çalışmaları için altyapı oluşturulmaktadır. Kalkınma Bakanlığı nın 2014 yılı Araştırma Altyapıları Proje Çağrısı gereğince Yeni Araştırma Altyapı Projesi ön başvuru formu doldurulmuştur. 32

38 Strateji UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş Bulut Bilişim ve Büyük Veri Araştırma Laboratuvarı B3LAB Faaliyetleri kapsamında ulusal ihtiyaçlar doğrultusunda; İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Veri merkezlerinin idamesini kolaylaştıracak, insan, donanım ve enerji kaynaklarının verimli, ölçeklenebilir şekilde kullanılmasını sağlayacak ürünlerin geliştirilmesi çalışmaları başlamıştır. Bu kapsamda proje planları, müşteri isterleri, ortak çalışılacak paydaş ve sahaların belirlenmesi çalışmaları, dünya ölçeğinde bu sahada önemli rol oynayan özel sektör firmaları ile teknolojik işbirliği, bilgi transferi görüşmeleri yapılmıştır. eğişik kamu kuruluşları ile ihtiyaç analizi ve proje faaliyetleri kapmasında görüşmeler yapılmaktadır. UyGArLab Projesi: Herhangi bir bağımlılık olmadan, Hiperspektral (HS) görüntüler ile bir problemin tüm safhaları için çözümler üretilebilecek bir araştırma laboratuvarının oluşturulması amacıyla HiperSPEKtral Görüntü İşleme Araştırma LABoratuvarı SPEKLAB isminde Kalkınma Bakanlığı na altyapı kurma başvurusu yapılmıştır. Uydu yer gözlem uygulamalarının ülkemizde kullanımının artmasını sağlayacak yetişmiş genç araştırmacı sayısının artmasına katkı sağlamak amacıyla Uydu Yer Gözlem Uygulamaları (UYGU) yaz okulu, IEEE GRSS (Geoscience and Remote Sensing Society) Türkiye Bölümünün teknik desteğiyle gerçekleştirilmiştir. Theoretical development of tau-omega algorithms with special reference to vegetation optical depth and roughness correction using L-band radar and radiometer measurements isimli TÜBİTAK BİLGEM/NASA ortak proje önerisi, NASA Research Opportunities in Space and Earth Sciences (ROSES) 2014 isimli araştırma programının Remote Sensing Theory for Earth Science isimli çağrısına yapılmıştır. International Union of Radio Science (URSI) tarafından düzenlenen URSI Uluslararası Genel Kurulu ve Bilimsel Kongresi nin Ağustos 2014 tarihlerinde yapılan seçiminde Wave Propagation and Remote Sensing isimli bilimsel komisyonuna URSI Early Career Representative olarak bir TÜBİTAK BİLGEM çalışanı seçilmiştir. Ulusal ve uluslararası bilimsel kongrelerde, TÜBİTAK BİLGEM tarafından uzaktan algılama konularında yapılan özgün çalışmalar tebliğ edilmiştir. Bir TÜBİTAK BİLGEM çalışanı yapmış olduğu özgün çalışmalardan dolayı URSI tarafından Genç Bilim İnsanı ödülüne layık görülmüştür. NASA, TÜBİTAK BİLGEM ve USA çalışanları tarafından gerçekleştirilen Evaluation of ielectric Mixing Models for Microwave Soil Moisture Retrieval Using ComRA Passive L Band Radiometric Measurements isimli makale IEEE Journal of Selected Topics in Applied Earth Observations and Remote Sensing isimli dergide yayınlanmak üzere kabul edilmiştir. TÜBİTAK UZAY: Uydu Görüntü İşleme ve Geoportal Oluşturma Projesi: RASAT uydu görüntülerinin sunulduğu GEZGİN portalının açılışı yapılmıştır. Görüntüler adresinden tüm kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelerin kullanımına sunulmuştur. Proje kapsamında, milli uydu görüntülerinin radyometrik kalibrasyonu için Tuz Gölü'nde bir saha çalışması yapılmıştır. Uydu görüntülerinin radyometrik kalibrasyonu konusunda APSCO üyesi ülkelerin katılımı ile "First Expert Group Meeting on the Feasibility Study for Radiometric Calibration of Satellite Sensors Project of APSCO" isimli bir çalıştay düzenlenmiştir. Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Siber Güvenlik Test Laboratuvarı kurulması ve akredite edilmesi TSE Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, TÜRKAK, TÜBİTAK, BTK Gelişme: Ülkemizde bilgi güvenliğine yönelik ürün/sistemlerin test edilme ihtiyacı doğrultusunda TSE Yazılım Test ve Belgelendirme airesi Başkanlığı altında Siber Güvenlik Test Laboratuvarı kurulum çalışmaları devam etmektedir. Bu kapsamda mevcut yazılımlara yapılan performans ve fonksiyonel testlere ilaveten bilgi güvenliğine yönelik Ortak Kriterler standardı kapsamında (TS ISO/IEC 15408) özellikle yazılımlar için güvenlik, açıklık analizi ve sızma testi yapılmasına yönelik yazılım test araçlarının ve eğitim hizmetinin alınması hususunda 6 Kasım 2014 tarihinde ihaleye çıkılmıştır. İhale neticesinde güvenlik-sızma test araçları temin edilecek ve alınacak eğitimlerin ardından güvenlik-sızma testleri, beyaz ve siyah kutu testleri yapılacak ve kurulan bu laboratuvar TÜRKAK`tan TS ISO/IEC standardından akredite olacaktır. Eylem: Otomotiv Test ve Ar-Ge Merkezi kurulması ve akredite edilmesi TSE BSTB, UHB, İlgili iğer Bakanlıklar ile Kamu Kurum ve Kuruluşları, TÜRKAK, TÜBİTAK, TOBB, Otomotiv Teknoloji Platformu, Otomotiv Sanayi erneği, Taşıt Araçları Yan Sanayi erneği, İlgili Meslek Odaları ve ernekleri, Otomotiv ve Yan Sanayi Üreticileri

39 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Gelişme Sanayi Strateji Belgesi , Türkiye Otomotiv Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı ( ), 9.Kalkınma Planı ( ) ve TSE Yönetim Kurulu nun 7 Şubat 2013 tarihli ve 71 sayılı toplantısında alınan 527 numaralı karar yazıları yasal dayanak olarak alınarak Bursa-Yenişehir'de kurulacak olan, otomotiv EU tip onay ve homologasyon hizmetleri verebilecek, yüksek hız pistiyle tam teşekküllü bir otomotiv test merkezi projesi başlamıştır. Binek araçlar, hafif ve ağır ticari araçlar, motosikletler, traktörler ve otobüsler dâhil olmak üzere, aksam ve alt ürünlere yönelik laboratuvarlar ve test üniteleri sağlanacaktır. Temel hedef Avrupa tip onayı verebilmek olmakla beraber, üreticiye, sanayiciye Ar-Ge anlamında imkânlar sunmak da hedeflenmektedir. Gerek pistler, gerek diğer tesis imkânları Türkiye de üretilen veya tip onayı alacak olan tüm araç tiplerinin ihtiyaçlarını karşılayacaktır. Kamulaştırma yapılacak arazinin kamulaştırma bedelinin mevcut bütçe bedelinin oldukça üzerinde olmasından dolayı mevcut araziden vazgeçilerek, Bursa da başka bir arazide kamulaştırma çalışmaları devam etmektedir. Eylem: Yüksek Gerilim Kısa evre Güç Laboratuvarı kurulmasına yönelik alt yapı çalışmalarının yapılması TSE Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, İlgili iğer Bakanlıklar ile Kamu Kurum ve Kuruluşları, TÜRKAK, TÜBİTAK, Gelişme: Fizibilite çalışmaları tamamlanmış olup projelendirme aşamasına geçilmiştir Sektörler ve disiplinlerarası bilginin yayılımını destekleyecek şekilde çok paydaşlı Ar-Ge projelerinin artırılması Eylem: Tarımsal amaçlı bor kullanımına yönelik projelerin ülkemizin tarım sektöründeki öncelikleri doğrultusunda yönlendirilmesi, araştırmalar sonucunda elde edilen verilerin uygulamaya dönüştürülerek katma değer yaratılması ve bu bağlamda Tarım-Bor Araştırma ve Uygulama Programı nın hazırlanması Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü), Üniversiteler Gelişme: Tarım-Bor Araştırma ve Uygulama Programı Hakem ve Yürütme Kurulu toplantılarında alınan kararlar doğrultusunda borun üretim kapasitesi ve bora duyarlılığı yüksek ürünler öncelenerek, borun tarım sektöründe sistematik kullanımını sağlayarak ekonomik katma değer yaratmaya yönelik araştırma ve uygulama projeleri geliştirmek üzere düzenlenen dördüncü proje çağrısına Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı araştırma enstitüleri ve istasyonları başta olmak üzere üniversitelerin ziraat fakültelerinden Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü ne zeytin (3), antep fıstığı (2), bağ (2) ve pamuk konularında toplam 8 proje başvurusu yapılmıştır. Söz konusu çağrı kapsamında desteklenmesi uygun bulunan toplam 650 bin TL bütçeye sahip antepfıstığı, bağ ve pamuk projesi, sözleşmeleri imzalanarak başlatılmıştır. Üçüncü çağrı kapsamında desteklenen mısır, buğday (2) ve domates (2) projelerinin tarama çalışmalarının tamamlanmasını takiben bor eksik alanlarda başlatılan birinci yıl uygulama çalışmaları devam etmektedir. İkinci çağrı kapsamında desteklenen çay projesinin bor eksik alanlarda ikinci yıl uygulamaları tamamlanmış olup, hasat çalışmaları devam etmektedir. Birinci çağrı kapsamında destekleri devam eden şekerpancarı, fındık (2), elma, ayçiçeği ve patates projelerinin bor eksik alanlarda ikinci yıl uygulamaları tamamlanarak hasat sonuçları değerlendirmeye alınmıştır. Eylem: Enerji, su ve gıda alanlarında sanayinin ihtiyaçları doğrultusunda mevcut TÜBİTAK UME altyapısının etkin kullanılması ve gerekli yeni altyapı kurulması TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü Kalkınma Bakanlığı, Özel ve kamu Ar-Ge Kurum ve Kuruluşları, Üniversiteler

40 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Gelişme: G1OP-E9-05-P Fotovoltaik Performans Test Merkezi Projesi: TÜBİTAK UME'de kurulan Fotovoltaik test sistemlerin teknik şartnamelere uygunluğu PI-Berlin/Almanya'dan gelen uzman ekip ile beraber TÜBİTAK UME'de oluşturulan kabul komisyonu tarafından değerlendirilmiştir. Teknik şartnameye uyan test sistemlerinin (UV Ön koşullandırma Test Sistemi, olu Test Sistemi ve Islak-Sızıntı Akımı Test Sistemi) ödemesi yapılmıştır. Güneş panellerinin güvenlik testlerine yönelik ihtiyaç duyulan sistemlerin satın alma süreci başlatılmıştır. G3KI-E9-11-A Kimyasal Metroloji Cihazlarının TÜBİTAK UME'ye Tedarik Edilmesi: Proje kapsamında satınalması yapılacak olan donanımların dönem içinde teslimat, kurulum, geçici kabul ve son kabul işlemleri gerçekleştirilmiştir. Bu amaca yönelik saha denetimleri ve muayene kabul ziyaretleri yapılmıştır. Teslimatı ve eğitimleri tamamlanan cihazların projelerde aktif olarak kullanımına devam edilmiştir. Proje kapsamında üretimine başlanan fındık ve kuru incir sertifikalı referans malzeme projelerinde ürün işleme ve şişeleme tamamlanmış olup homojenlik ve kararlılık çalışmalarına başlanmıştır. Kuru kayısı sertifikalı referans malzeme üretim projesinde fizibilite çalışmaları tamamlanmıştır. Bu dönem içinde proje amaçları arasında yer alan toprakta eser elementler, kuru incirde aflatoksin ve kuru kayısıda kükürt dioksit tayinine yönelik yeterlilik testleri düzenlenmiştir. Bu dönem içerisinde teslimatı, kurulumu ve eğitimleri tamamlanan cihazlar: Büyük ölçekli dondur-kurut cihazı (liyofilizatör) Büyük ölçekli 3 boyutlu karıştırıcı Eylem: Yeni ve uygulanabilir enerji teknolojileri alanlarında çok ortaklı ulusal/uluslararası pilot ve demo tesis (saha uygulama) projeleri oluşturulması TÜBİTAK MAM Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, İlgili Kamu Kurumları, Belediyeler, Üniversiteler, Kamu ve Özel Ar-Ge Kurum ve Kuruluşları, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. Eylem: Çok paydaşlı ulusal ve uluslararası işbirliği projelerinin oluşturulması, sektörler ve disiplinlerarası bilgi paylaşımı etkinliklerinin düzenlenmesi TÜBİTAK MAM İlgili Kamu Kurumları, Belediyeler, Üniversiteler, Kamu ve Özel Ar-Ge Kurum ve Kuruluşları, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: SANVER Alt Sektörlerin Önceliklendirilmesi Çalıştayı (16 Temmuz 2014), Yeşil İş 2014: Sürdürülebilir İş Buluşması (23-24 Eylül 2014), VI. Termik Santral Çalıştayı (8-10 Haziran 2014), Kömür Teknolojileri Çalıştayı (23-25 Ekim 2014), Antarctic Science Programme Workshop (2-3 Haziran 2014) çalıştayları; Times Macro Model (11-12 Ağustos 2014), "İklim eğişikliği Ulusal Bildirimlerininin Hazırlanması Projesi Kapsam Belirleme Çalıştayı" (24-26 Haziran 2014), Temel Moleküler Hücre Biyolojisi Teknikleri (5-9 Mayıs14), Farelerde Embriyo Manipülasyonları ve Transgenik Fare Üretiminde Kullanılan Yöntemler (22-26 Eylül 2014, Ekim 2014), Moleküler Biyoloji Yöntemleri (29 Eylül-2 Ekim 2014), İleri Moleküler Hücre Biyolojisi Teknikleri (9-13 Haziran 2014), Biyogüvenlik (20 Ağustos 2014), Hibridoma Teknolojisi ve Tanı Sistemleri, (23-27 Haziran 2014), Embriyonik Kök Hücre Kültürü (12-16 Mayıs 2014), Laboratuvarlarda Risk Yönetimi (20 Ekim 2014), Parametrik ve Otomatik Optimizasyon (7-13 Eylül 2014) ve Türkiye Kıyılarında Yüzme Suyu Profillerinin Belirlenmesi ve Turizmde Atıksu Yönetimi (24-25 Eylül 2014) eğitimleri düzenlenmiştir. 3. İstanbul Uluslararası Su Forumu (27-29 Mayıs 2014), CPHI İlaç Konferans ve Fuarı (4 Haziran 2014), Uluslararası Karadeniz Komisyonu Toplantısı (15 Ekim 2014), MBR For The Next Generation (11-13 Eylül 2014), SCOR 32. Genel Kurulu (15-18 Eylül 2014), eniz Kazaları - Tehlikeli Atıkların Yönetimi, Kirlenen Alanların Restorasyonu ve Yaban Hayatı Rehabilitasyonu Toplantısı (7-9 Mayıs 2014), Global Conferance On Global Warming 2014 (25-29 Mayıs 2014), 3. ICZM 2014 Entegre Kıyı Alanları Sempozyumu (14-17 Ekim 2014); Aşı ve Serum Üretiminde Yapılan Çalışmalar ve Türkiye'de Aşı ve Serum Üretiminin Tarihsel Gelişimi (30 Ekim 2014), Mouse Models for in Vivo Analysis of Mitotic Kinase Functions (27 Haziran 2014), Metavinculin Tunes the Flexibility and the Architecture of Vinculin Induced Bundles of Actin Filaments (20 Haziran 2014), Mechanism of Inflammasome riven Adaptive Immunity by Immune Complexes (25 Ekim 2014) ve Rehabilitating rug Induced Long QT Promoters: in Silicon esıgn of Herg Non Blocker Compounds with Retained Pharmacological Activity Using Molecular Modeling Studies (24 Haziran 2014) seminerleri düzenlenmiştir. 35

41 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Almanya ile işbirliği kapsamında Photovoltaic Workshop (16-17/ ) Graphene and Related Technologies From Laboratory to Industry (13-14/10/2014) düzenlenmiştir. 30 dan fazla ulusal / uluslararası çalıştay, konferans, sempozyum, eğitim, fuar, sempozyum, kongre, vb. etkinliğe katılım sağlanmıştır. Biyo-uygulamalar için seramik kompozit malzemelerin geliştirilmesi ikili işbirliği projesi başlamıştır. İkili işbirliği çağrıları kapsamında Fransa CNRS ile "Işın Uyarısı ve Isıl İşlemle üz Camlarda Renk Geri önüşümlerinin Araştırılması ; Slovak Bilimler Akademisi ile Tek Kristal Safir Malzemesi estekli Saydam Malzemelerin inamik Yükler Altındaki Performanslarının incelenmesi"; Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi (ANAS) ile "Gama Işımasının CdMnTe Epitaksiyal Tabakalarının Optik ve Manyeto-Optik Özelliklerine Etkisi" projeleri önerilmiştir. TÜBİTAK TOVAG 2505 İkili İşbirliği Programı/Evsel Gıda Azaltılmasına Yönelik Nem Tutucu Biyobozunur Hidrojel Geliştirilmesi teklifi hazırlanmıştır. evelopment of Research and Innovation Facilities for Improving the Regional Competitiveness of Food Industry - INNOFOO proje teklifi kabul edilmiştir. HORIZON 2020 çağrıları kapsamında Bicomponent Filament esign for eveloping a Fabric with Sound Absorbing Property", "Preparation of Polymer Nanocomposite Fiber Structured Nonwovens and Investigation Its Sound Absorption Properties", evelopment of Solid-State (Perovskite) ye Sensitised Solar Cells for Next Generation Photovoltaic Technology projeleri hazırlanmıştır. İhtiyaç-odaklı alanların arasındaki etkileşimi arttıracak yönetişim mekanizmalarının oluşturulması Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Yerli Enerji Teknolojileri Ar-Ge Platformu nun kurulması Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK, EÜAŞ, TOBB, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı, İlgili Kamu Kurumları, Üniversiteler, STK'lar, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. i TÜBİTAK MAM tarafından Bakanlıklar, kamu kurumları ve özel sektörün öncelikli alanlardaki ihtiyaçlarına yönelik Ar Ge projelerin geliştirilmesi eylemi kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan çalışmalar: (Termik Santral Teknolojileri: EÜAŞ-MİLTES Projesi, Yakma-Gazlaştırma, Güç Elektroniği ve Güç Sistemleri Teknolojileri, Batarya Teknolojileri: MSB Ar-Ge-GÖKTÜRK 2 uydusu için uzayda kullanım speklerine uygun 5-10 Ah güçte Li-İyon pil geliştirilmesi, Yakıt Pili ve Elektrölizör Projeleri, Kimyasal Proses Teknolojileri, Organik Kimya Teknolojileri, Polimer Teknolojileri, Kömür Teknolojileri, Biyomedikal malzeme, biyosensör ve biyomateryal geliştirilmesi, Biyosensör geliştirilmesi; biyolojik ajanların tespiti, Biyoenerji teknolojileri geliştirilmesi, Endüstriyel enzimler geliştirilmesi, Genomik ve Biyoenformatik, Yaygın hastalıkların tanı ve tedavisine yönelik çözümler; genetik hastalıklar, kanser ve enfeksiyon hastalıkları gibi, Bitki ve hayvan ıslahına yönelik çözümler, MSB Ar-Ge-İMECE uydusu için Çok Katmanlı Yalıtım Battaniyesi Geliştirilmesi, EÜAŞ-Türbin Parçalarının Geliştirilmesi ve Üretimi, Zırhlı ve Yalıtımlı Bina Geliştirilmesi, Askeri Araçlara Yönelik Zırhı Geliştirilmesi, Su Altı Akustik Teknolojilerinin Geliştirilmesi, LE Teknolojileri Geliştirilmesi) ii TÜBİTAK MAM tarafından Ülke öncelikleri doğrultusunda projelerin geliştirilerek yapılması eylemi kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan çalışmalar: (Termik santral teknolojileri, Kömür ve biyokütle gazlaştırma ve sentetik yakıt üretim sistemleri, Yerli rüzgâr türbini teknolojileri:1007-milres 1. Faz 500 kwe gücünde rüzgâr enerji santrali prototipi ve MİLRES 2. Faz 2,5 MWe gücünde rüzgâr enerji santrali prototipi, MİLHES: Hidroelektrik santral teknolojilerinin yerlileştirilmesi üzerine çok disiplinli Ar Ge projesi geliştirilmesi, Güneş Enerjisi, Elektrikli lokomotif: kw güçte yerli elektrikli lokomotif geliştirilmesinde çalışan prototip, Elektrikli araç: Elektrikli araçlar için elektronik kontrol ünitesi, elektrikli tahrik sistemi ve batarya grubu geliştirilmesi, Gelişmiş bataryalar, Yerli yakıt pilleri ve elektrölizörler, Biyomedikal malzeme, biyosensör ve biyomateryal geliştirilmesi, Biyosensör geliştirilmesi; biyolojik ajanların tespiti, Biyoenerji teknolojileri geliştirilmesi, Endüstriyel enzimler geliştirilmesi, Genomik ve Biyoenformatik, Yaygın hastalıkların tanı ve tedavisine yönelik çözümler; genetik hastalıklar, kanser ve enfeksiyon hastalıkları gibi, Bitki ve hayvan ıslahına yönelik çözümler, Yerli Atıksu Filtrasyon sistemi: 50 mikron altında partikül boyutu bulunan atıksuların tekrar kullanımını sağlayabilecek ekipman geliştirilmesi, Yerli PCB Arındırma Sistemi: PCB ile kirlenmiş ekipmanların temizlenmesi için sistem geliştirilmesi, Şlam Atıkların Geri Kazanılması: Kömür işletmelerinde kömür zenginleştirme tesislerinden kaynaklanan Şlam Atıklarının Geri Kazanılması, Kömür Teknolojileri: Organik Elektronik Teknoloji Altyapısı Kurulması, Kimyasal Proses Teknolojileri, Kömür Teknolojileri, Organik Kimya Teknolojileri, Polimer Teknolojileri, estekler - Akademik - Ulusal Programlar - Açık Çağrılar kapsamında çağrılara uygun proje başvurularının yapılması, Mağnezyum Stent Geliştirilmesi, Nikel Bazlı Tek Kristal Süperalaşım Geliştirilmesi, Karbon-SiC Kompozit Malzeme Geliştirilmesi, Yüksek Silika İçeren Kompozit Geliştirilmesi, Radar Absorplayıcı Kompozit Geliştirilmesi, Gaz Türbin Kanatlarının Yerli İmalatı, Kanser Tespitine Yönelik Cihaz/Sensör Geliştirilmesi, Zırh Teknolojileri Geliştirilmesi, LE Teknolojileri Geliştirilmesi) iii TÜBİTAK BİLGEM tarafından Ulusal ihtiyaçlar doğrultusunda araştırma alt yapı projelerinin yürütülmesi eylemi kapsamında planlanan çalışmalar: Otonom Sistemler konusunda Ar-Ge çalışmalarının yürütülebileceği bir merkezin kurulması (GOST Projesi), Radar sistemlerinin ülke içinde geliştirilmesi ve üretiminin yaygınlaştırılması için gerekli olan altyapının oluşturulması doğrultusunda radar araştırma geliştirme ve test laboratuvarı kurulması, Türkiye nin uydu gözlem verilerinin hızla artan kullanım ihtiyacını belirlenmesi, bu ihtiyaçların karşılanmasına yönelik uygulamalar geliştirilmesi ve bu verilerin kamu kurumları arasında daha etkili ve koordineli kullanımının sağlanması amacıyla Uydu Gözlem Uygulamaları Araştırma Laboratuvarı (UyGAr Lab) kurulması 36

42 2 - Bölüm 1b: UBTYS Kapsamında İzlenen Ulusal Enerji Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç 1 Strateji 1.1 Ülke İhtiyaçları oğrultusunda Enerji Alanında Ar-Ge ve Yenilik Projelerinin esteklenmesi Ulusal öncelikli araştırma konularının belirlenmesi ve desteklenmesi Strateji 1.1 Eylem 1: Ülkemizde enerji alanında bir uzman grubu oluşturularak enerji alanındaki konuların; Ar-Ge potansiyeli, insan kaynakları, altyapılar, cari denge açısından incelenmesi ve önceliklendirilmesi Eylem 2: Belirlenen öncelikli konularda uzman kişilerden oluşan hedef belirleme gruplarının oluşturulması ve bu uzman grubunun her yıl toplanması Eylem 3: Enerji teknolojileri ile ilgili belirlenen hedefler doğrultusunda proje çağrılarına çıkılması TÜBİTAK BSTB, ETKB, KOSGEB, TTGV X T 2 TÜBİTAK BSTB, ETKB, KOSGEB, TTGV X T 2 TÜBİTAK BSTB, ETKB, Üniversiteler, KOSGEB, TTGV X T 2 Eylem 4: Belirlenen öncelikli konularda proje envanteri oluşturulması TÜBİTAK BSTB, ETKB, KOSGEB, TTGV X T 2 Eylem 5: Belirlenen öncelikli konulardaki proje yürütücüleriyle yılda en az bir kez değerlendirme toplantısı yapılması TÜBİTAK BSTB, ETKB, Proje Yürütücüleri X Strateji 1.1 Gelişme: TÜBİTAK 1511 Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı kapsamında desteklenen projelerin yürütücüleriyle yılda iki kez TÜBİTAK'ın belirlediği izleyicilerle projedeki teknik ve mali ilerlemelerin değerlendirmesinin yapıldığı toplantılar gerçekleştirilmektedir. Bu toplantı sonuçları izleyici tarafından TÜBİTAK proje sorumlusuna raporlanmaktadır yılında enerji alanında, enerji verimliliği alt alanında Sürekli Mıknatıslı Senkron Motor Teknolojilerinin Geliştirilmesi, Özel Motor Teknolojilerinin Geliştirilmesi, Organik Rankine Çevrimine (ORC) ayalı Buharlı Güç Sistemleri, Küçük Kapasiteli Buhar ve Gaz Türbinleri, Ölçüm ve Otomasyon Amaçlı Buhar Sayaçlarının Geliştirilmesi başlıklarında 5 çağrı açılmıştır. Söz konusu çağrılara 30 başvuru yapılmıştır. Bu program kapsamında enerji alanında açılan çağrıya başvurabilecek potansiyeli olan firmalara yönelik e-seminer bilgilendirme toplantıları yapılmıştır. Çağrı takvimi süresince çağrılara yönelik bilgi günleri ve e-seminerler yapılmıştır. Bunun yanı sıra TÜBİTAK AREB tarafından 2015 yılı ilk yarısında, belirlenen öncelikli konulardaki proje yürütücüleriyle değerlendirme toplantılarının yapılması planlanmaktadır. Eylem 6: EN-AR (Enerji Sektörü Ar-Ge) projeleri destekleme programının değerlendirilerek 2016 yılına kadar ihtiyaç duyulması halinde destek sağlanması Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı BSTB, KB, ETKB ye Bağlı İlgili ve İlişkili Kuruluşlar, HM, TEAŞ, Araştırma Enstitüleri, Üniversiteler X Gelişme: 8 Haziran 2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Enerji Sektörü Araştırma Geliştirme Projeleri estekleme Programına (ENAR) dair Yönetmelik kapsamında ülkemizde yenilik odaklı enerji ekipman ve metotlarının geliştirilmesine katkı yapacak, bu alanda sektörü, istihdamı ve bilgi düzeyini yükselterek ülkemizin uluslararası alanda rekabet gücünü artıracak çalışmaları desteklemek ve yönlendirmek amacıyla teknoloji geliştirme ve teknoloji transferi projeleri desteklenecektir. Yönetmelik kapsamında 18 proje başvurusu yapılmış puanlama sonucu belirlenen iki projenin desteklenmesi amacıyla Bakanlar Kurulu Kararı için Başbakanlığa gönderilmiş ancak Bakanlar Kurulu Kararı istihsali gerçekleşmemesi nedeniyle 2013 yılı başvuruları değerlendirilmemiştir. Söz konusu yönetmeliğin dayanağı olan Kanun maddesinde değişiklik yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. eğişiklik çalışmaları devam etmekte olup 2014 yılı için proje başvuruları alınmamıştır. 1 Kısa: 1 yıl veya 1 yıldan kısa; Orta: 1-3 yıl; Uzun: 3-5 yıl 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 37

43 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Enerji Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Strateji 1.2 Enerji alanında uluslararası işbirliğinin teşvik edilmesi Eylem 7: Enerji alanında Ar-Ge ve yenilik boyutunda işbirliği yapılacak ülkelerin belirlenmesi TÜBİTAK BSTB, ETKB, TİKA, Ekonomi Bakanlığı, ışişleri Bakanlığı, TOBB X Gelişme: AB ile ortak hazırlanan Eylem Planı kapsamında AB Enerji Bakanlığı ile işbirliği sürmekte olup enerji alanında uzman değişimlerinin artırılması için çalışmalar devam etmektedir. UBTYS çerçevesinde belirlenen hedefler doğrultusunda TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği airesi Başkanlığı nın faaliyetlerine yol göstermesi amacıyla 2013 yılı Eylül ayında Balkanlar, Orta Asya-Güney Kafkasya, Orta oğu-kuzey Afrika bölgelerine yönelik düzenlenen Uluslararası İşbirliği nde Öncelikli Ülkeler Çalıştayları sonucunda oluşturulan değerlendirme raporunda enerji alanında Balkanlar bölgesinde öne çıkan ülkeler Romanya, Yunanistan, Bulgaristan, Bosna-Hersek ve Arnavutluk; Orta Asya-Güney Kafkasya Bölgesinde enerji alanında öne çıkan ülkeler Azerbaycan, Kazakistan, Gürcistan ve Türkmenistan; Orta oğu-kuzey Afrika bölgesinde ise enerji alanında öne çıkan ülkeler Suudi Arabistan, Mısır, Katar, Fas, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Ürdün, Kuveyt ve Umman olarak belirlenmiştir. Eylem 8: Enerji alanında seçim kriterleri ile avantaj ve kısıtların açıkça ortaya konulduğu ve uzman grup tarafından belirlenen ülkelerle, Ar-Ge ve yenilik alanında işbirliği alanlarının tespiti TÜBİTAK BSTB, ETKB, TİKA, Ekonomi Bakanlığı, ışişleri Bakanlığı X Gelişme: AB ile ortak hazırlanan Eylem Planı çerçevesinde temiz kömür araştırmaları, elektrikli araçlar ve diğer temiz enerji konularında uzman değişimleri yapılması öngörülmüştür. Eylül 2013'te düzenlenen Uluslararası İşbirliği nde Öncelikli Ülkeler Çalıştayları sonucunda oluşturulan değerlendirme raporunda enerji alanında öne çıkan ülkeler olan Romanya, Yunanistan, Bulgaristan, Bosna-Hersek, Arnavutluk, Azerbaycan, Kazakistan, Gürcistan, Türkmenistan Suudi Arabistan, Mısır, Katar, Fas, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Ürdün, Kuveyt ve Umman ile mevcut ve ileride yapılacak işbirliklerinde enerji alanı öncelikli alan olarak belirlenmiştir. Eylem 9: Belirlenen ülkelerle enerji kapsamında ikili veya çoklu işbirliği programlarının başlatılması TÜBİTAK BSTB, ETKB, TİKA, Ekonomi Bakanlığı, ışişleri Bakanlığı X T 2 Stratejik Amaç 2 Strateji 2.1 Enerji Alanında Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Geliştirilmesi Enerji alanında Ar-Ge insan kaynağının geliştirilmesi Eylem 10: Enerji alanında insan kaynağının geliştirilmesine ihtiyaç duyulan alanlarda araştırma ve eğitim burslarının verilmesi TÜBİTAK BSTB, ETKB, KB X Gelişme: TÜBİTAK 2211 Yurt İçi Lisansüstü Burs Programı kapsamında öncelikli alanlarda lisansüstü eğitimlerine devam eden öğrenciler için teşvik bursları uygulaması geliştirilmiştir yılında ilk dönem öncelikli alanlarda tez yazan 205 yüksek lisans ve 227 doktora öğrencisi olmak üzere toplamda 432 lisansüstü öğrenci programa başvurmuştur. 28 yüksek lisans 85 doktora olmak üzere toplam 113 lisansüstü öğrencisi desteklenmiştir. 2. dönem başvuru değerlendirmesi devam etmektedir. Ayrıca, önümüzdeki 10 yıl içerisinde Türkiye nin hedefleri kapsamında öncelikli alanlarda doktora seviyesinde yetişmiş insan kaynağı açığının kapatılması amacıyla 2010 yılında durdurulan TÜBİTAK 2213 Yurt ışı oktora Burs Programı geliştirilerek TÜBİTAK 2213 Yurt ışı Lisansüstü Burs Programı adı altında yeniden uygulamaya konulmuştur yılında TÜBİTAK 2213 Programına toplam 93 başvuru alınmış ve 19 başvurunun desteklenmesine karar verilmiştir. Eylem 11: Belirlenen öncelikli alanlarda üniversitelerde lisans ve lisansüstü programlarının açılması veya yaygınlaştırılması YÖK BSTB, ETKB, Üniversiteler, TOBB, İlgili Bakanlıklar X T 2 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 38

44 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Enerji Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 12: Enerji teknolojilerinde ara eleman yetiştirilmesi amacıyla meslek yüksekokullarında ve endüstri meslek liselerinde ilgili müfredatın değiştirilmesi ve gerekli görüldüğünde yeni bölümlerin açılması Milli Eğitim Bakanlığı BSTB, ETKB, TÜBİTAK, MYK, İŞKUR, YÖK, Üniversiteler X T 2 Strateji 2.2 Enerji alanında Ar-Ge altyapısının geliştirilmesi Eylem 13: Belirlenen öncelikli alanlarda tematik ileri araştırma merkezlerinin desteklenmesi Kalkınma Bakanlığı BSTB, ETKB, Üniversiteler, YÖK, TOBB, TÜBİTAK X Gelişme: Ar-Ge altyapısının geliştirilmesi amacıyla bilimsel araştırma konusunda göreceli olarak gelişmiş durumda olan, yeterli insan gücü kaynağına sahip üniversite ve kurumlarda öncelikli bir alanda uzmanlaşacak ve bu alanda ülke çapında söz sahibi ve yönlendirici olabilecek tematik araştırma laboratuvarları projeleri desteklenmektedir. Bu laboratuvarlar aracılığı ile ülke düzeyinde ileri düzeyde araştırma yapma imkânı yaratılması, araştırmacı insan kaynağının nicelik ve nitelik yönünden geliştirilmesi ve üniversite sanayi işbirliğine katkı sağlanması amaçlanmaktadır. evam eden 4 üniversite ve 4 kamu tematik araştırma laboratuvarı projesinden 1 proje etüt proje olarak yatırım programına alınmıştır. 4 proje ise 2014 yılı sonu itibarıyla tamamlanacaktır. Bu projelerin toplam maliyeti 88 milyon TL dir. Üniversitelere ve kamu kurumlarına yönelik olarak altyapı ihtiyacı olduğu tespit edilen belirli öncelikli alanlarda 2015 yılı için araştırma altyapısı proje çağrısına çıkılmıştır. Bu öncelikli alanlardan biri de enerjidir. Enerji başlığı altında çağrıya çıkılan alt alanlar ise şöyledir: Kömürden doğalgaz üretme teknolojileri, ileri güç ve enerji depolama teknolojileri, güneş enerjisi ve jeotermal enerji teknolojileridir. Proje başvuruları alınmış olup, çağrıya ilişkin değerlendirme süreci devam etmektedir. Eylem 14: Belirlenen öncelikli alanlarda kurum/kuruluş ve üniversitelerde kurulacak merkezi araştırma laboratuvarlarının desteklenmesi Kalkınma Bakanlığı BSTB, ETKB, Üniversiteler, YÖK, TOBB, TÜBİTAK Gelişme: Merkezi Araştırma Laboratuvarları ile yükseköğretim kurumlarının ortak araştırma altyapısı ihtiyaçlarının karşılanmasının yanı sıra, araştırmacı insan gücü kapasitesi ile uyumlu olarak yükseköğretim kurumunun bulunduğu bölgedeki önemli ekonomik faaliyet alanlarına yönelik sınırlı sayıda alt laboratuvarların kurulması da mümkün olabilmektedir. Bu laboratuvarlar, enerji-çevre, malzeme ve mühendislik, nanoteknoloji, nükleer ve fizik, tarım-gıda-veterinerlik, yaşam bilimleri, yer bilimleri ve farklı alanlarda çalışmalarını yürütmektedirler. Şu an 49 u faaliyete geçmiş, 45 inin kurulumu ise devam etmektedir. X Stratejik Amaç 3. Strateji 3.1 Enerji Alanında Yapılan Ar-Ge Faaliyetlerinin Sonuçlarının Yaygınlaştırılması ve Etkin Kullanımı Ar-Ge sonuçlarına ve bilgiye ulaşılabilirliğin sağlanması Eylem 15: Kamu destekli enerji projeleri için açık bir veri tabanı oluşturulması Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı BSTB, TÜİK, Üniversiteler, İlgili iğer Bakanlıklar, TOBB, KB, KOSGEB, EPK, TÜBİTAK, ULAKBİM, TTGV, TPE X - Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. Strateji 3.2 Üniversite - sanayi etkileşimini ve işbirliğini arttıracak mekanizmaların geliştirilmesi Eylem 16: Sanayinin enerji teknolojileri geliştirme sürecinde ihtiyaç duyduğu personel niteliğinin belirlenmesi ve ilgili kurumlara iletilmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TOBB, YÖK, Üniversiteler, TÜBİTAK, MEB, MYK, ETKB Gelişme: Bu dönem içerisinde enerji teknolojilerinin geliştirilmesinin temeli olan kamu, üniversite ve sanayinin bir araya getirilmesi çalışmalarına devam edilmiştir. Süreçte strateji belgesi oluşturma aşamasına gelinmiş; strateji belgesi ve eylem planı oluşturulmak suretiyle personel niteliğini de dâhil olduğu bütün gelişmeler tüm paydaşlarla değerlendirilmiş; gelen görüşler doğrultusunda belge revize edilmiş ve Ekonomi Koordinasyon Kurulu na sunulma aşamasına gelinmiştir. X 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 39

45 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Enerji Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 17: Enerji alanında açılacak hedef odaklı proje çağrıları kapsamında üniversite, sanayi ve/veya araştırma kuruluşları arasındaki işbirliklerinin teşvik edilmesi TÜBİTAK Kalkınma Bakanlığı, TTGV, TOBB, BSTB, ETKB X T 2 Stratejik Amaç 4. Strateji 4.1 Yönetişim Mekanizmalarının Etkinleştirilmesi Ulusal yönetişim mekanizmalarının iyileştirilmesi ve geliştirilmesi Eylem 18: Kamu kurumlarının enerji alanındaki öncelikli konularda, belirlenen Ar-Ge ihtiyaçları için TÜBİTAK KAMAG tarafından proje çağrısına çıkılması TÜBİTAK ETKB, BSTB, Üniversiteler, Araştırma Kurumları, ÇŞB, GTHB, Büyükşehir Belediyeleri, OSİB, İlgili Kamu Kurumları X Gelişme: ETKB için belirlenen 5 ihtiyaç başlığından "Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Yerli Güneş Enerjisi Santral Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLGES)" için 13, "Hidroelektrik Santral Bileşenlerinin Yerli Olarak Tasarımı ve Üretimi (MİLHES)" için 3, LE ve OLE Üretim Teknolojilerinin Geliştirilmesi için 20, Yüksek Gerilim Yüksek Güç Çevirgeçlerinin Geliştirilmesi için 2 ve Gaz Türbini Kanatlarının Yerli İmalatı için 6 proje başvurusu olmak üzere toplam 44 proje başvurusu yapılmıştır. Yüksek Gerilim Yüksek Güç Çevirgeçlerinin Geliştirilmesi ve Gaz Türbini Kanatlarının Yerli İmalatı çağrı başlıkları kapsamında birer proje 2014 yılı içerisinde yürürlüğe girmiştir. "Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Yerli Güneş Enerjisi Santral Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLGES)", "Hidroelektrik Santral Bileşenlerinin Yerli Olarak Tasarımı ve Üretimi (MİLHES)" çağrılarında 1 er proje ve LE ve OLE Üretim Teknolojilerinin Geliştirilmesi çağrısında değerlendirilen 3 proje sözleşme aşamasındadır. Strateji 4.2 Uluslararası yönetişim mekanizmalarına etkin katılımın sağlanması Eylem 19: Uluslararası Enerji Ajansı ve Avrupa Birliği bünyesinde yer alan ve belirlenecek öncelikli alanlarda uygulama anlaşmalarına ve yapılara üye olunması ve çalışmaların takip edilmesi ışişleri Bakanlığı TÜBİTAK, OEC aimi Temsilciliği, ETKB, BSTB, AB aimi Temsilciliği, AB Bakanlığı X T 2 Strateji 4.3 Enerji alanında Ar-Ge ve yeniliğin teşvikine ilişkin mevzuat değişikliklerinin yapılması Eylem 20: Enerji teknolojileri ile ilgili malzeme ve ekipmanların Ar-Ge ve yenilik yoluyla geliştirilmesi ve yerli sanayi ürünlerinin payının artırılması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı EPK, Maliye Bakanlığı, KİK, BSTB, TSE, Türkiye Belediyeler Birliği, TOBB X Gelişme: Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten tesislerde kullanılan ve bütünleştirici parçaları ile birlikte yurt içinde imal edilen aksamın ve bütünleştirici parçaların, 10 Mayıs 2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun ekinde yer alan II sayılı cetvele göre ilave fiyatının belirlenmesi, belgelendirilmesi ve denetlenmesi ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi amacıyla 19 Haziran 2011 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmış olan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelik te değişiklik yapılmış olup, kullanılan aksamın mümkün olduğunca yüksek oranda ve kalitede yerli olarak üretilmeleri hedeflenmiştir. Yönetmelik kapsamında 2014 yılı yerli katkı ilave fiyatlarından yararlanmak üzere 30 Eylül 2013 tarihine kadar 20 başvuru yapılmış, 18'i kabul edilmiştir yılı için 30 Eylül 2014 tarihine kadar yapılan 39 başvurudan 35 i yerli katkı ilave fiyatlarından yararlanmaya hak kazanmıştır. Eylem 21: Yerli öncü örnek uygulamaların kamu tarafından özendirici alımlarla desteklenmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakanlıklar, KİK, Belediyeler, İçişleri Bakanlığı X T 2 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 40

46 2 - Bölüm 1c: UBTYS Kapsamında İzlenen Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç 1 Strateji 1.1 Strateji 1.1 Su Konusunda Çalışmaların Yapılabilmesi İçin Gerekli Veri Altyapısının Geliştirilmesi Su konusundaki çalışmalar için veri toplanması, verilerin izlenmesi, değerlendirilmesi, paylaşılması, veri tabanı oluşturulması, kalite kontrolünün yapılması Eylem 1: İlgili bütün kurumların hem fikir olacağı ortak veri toplama ve ölçüm standardının oluşturulması Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Kurulu (Sİ, Mİ, GTHB, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, TSE, Sivil Toplum Kuruluşları, Özel Sektör Kuruluşları, ÇŞB, SUEN, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Üniversiteler) Gelişme: 2013 yılında OSİB ve paydaş kurumlarla birlikte fizibilite etüt çalışması başlatılmış ve 2014 yılı başında tamamlanmış olup, fizibilite raporu ve ekleri Kalkınma Bakanlığı tarafından 2014 yılının ikinci yarısında onaylanmıştır. Çalışmalar sonucunda su bilgilerini üreten ve kullanan bütün kurum ve kuruluşların da paydaş olacağı bir bilgi sistemi olan Ulusal Su Bilgi Sistemi (USBS) kurulacaktır. Eylem 2: İlgili kuruluşlarla koordinasyonu yürütecek Su Kurulunun oluşturulması; verilerin toplanması, ortak ölçme, izleme ve değerlendirmesinin gerçekleştirmesinin sağlanması ve verilerin paylaşım esaslarının belirlenmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Kurulu (Sİ, Mİ, GTHB, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, TSE, Sivil Toplum Kuruluşları, Özel Sektör Kuruluşları, ÇŞB, SUEN, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Üniversiteler) Gelişme: Su kaynaklarının bütüncül havza yönetimi anlayışı çerçevesinde korunması için gereken tedbirleri belirlemek, etkili bir su yönetimi için sektörler arası koordinasyonu, işbirliğini ve su yatırımlarının hızlandırılmasını sağlamak, ulusal ve uluslararası belgelerde yer alan hedeflerin gerçekleştirilmesi için strateji, plan ve politika geliştirmek, havza planlarında kamu kurum ve kuruluşlarınca yerine getirilmesi gereken hususların uygulanmasını değerlendirmek, üst düzeyde koordinasyonu ve işbirliğini sağlamak üzere 2012/2 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile Su Yönetimi Koordinasyon Kurulu kurulmuştur. X X Strateji 1.1 Eylem 3: İlgili kuruluşların verilerin ölçme, izleme ve değerlendirilmesi için gerekli altyapısının (insan kaynağı ve teknik) güçlendirilmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Kurulu (Sİ, Mİ, GTHB, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, TSE, Sivil Toplum Kuruluşları, Özel Sektör Kuruluşları, ÇŞB, SUEN, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Üniversiteler) X Gelişme: Ölçme ve değerlendirme konularında mevcut personele eğitimler verilerek kapasiteleri artırılmaktadır. Strateji 1.2 Suyun havza bazında izlenmesi, potansiyelinin belirlenmesi, korunması, geliştirilmesi, verimli kullanımı, yönetimi ve sektörler arası paylaşımı konularında altyapının oluşturulması; Su Çerçeve irektifi çalışmalarının hızlandırılması Eylem 4: Suyun havza bazında bütüncül (entegre) bir yaklaşımla yönetilmesi için kurumsal yapılanmanın sağlanması Orman ve Su İşleri Bakanlığı GTHB, Mİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, ÇŞB, Türkiye Belediyeler Birliği, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Yerel Yönetimler, STK lar Gelişme: 18 Haziran 2013 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Havza Yönetim Heyetlerinin Teşekkülü, Görevleri, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ gereğince her bir havza için koordinatör valilerin başkanlığında Havza Heyeti kurularak çalışmaya başlanılmıştır. Böylece havzada suyu yönetenler, kullananlar, uygulayıcılar ve uzmanlar bir araya gelerek su ile alakalı problemleri tartışacaklar ve çözüm arayacaklardır. Çözülemeyen problemleri Havza Yönlendirme Kurulu na aktaracaklardır. Havzalar arası su aktarımı gibi daha üst düzeyde görüşülmesi gereken konular ise Su Yönetimi Koordinasyon Kurulu nda karara bağlanacaktır. X 1 Kısa: 1 yıl veya 1 yıldan kısa; Orta: 1-3 yıl; Uzun: 3-5 yıl 41

47 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 5: Havza koruma eylem planlarının hazırlanması Orman ve Su İşleri Bakanlığı GTHB, Mİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, ÇŞB, Türkiye Belediyeler Birliği, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Yerel Yönetimler, STK lar X T 2 Eylem 6: Nehir havza yönetim planlarının hazırlanması Orman ve Su İşleri Bakanlığı GTHB, Mİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, Sağlık Bakanlığı, TÜİK ÇŞB, Türkiye Belediyeler Birliği, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Yerel Yönetimler, STK lar X Gelişme: Havza Koruma Eylem Planlarının Nehir Havza Yönetim Planlarına önüştürülmesi Projesi'nin ihale süreci tamamlanmış olup, projenin Kasım 2014 yılında başlaması planlanmaktadır. Proje ile Meriç-Ergene, Susurluk, Büyük Menderes ve Konya havzaları için Nehir Havza Yönetim Planları 2017 yılında hazırlanmış olacaktır. Eylem 7: Havzadaki su kalitesinin izleme noktalarının ve sıklıklarının belirlenerek, izleme sonuçlarının elde edilmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı GTHB, Mİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, ÇŞB, Türkiye Belediyeler Birliği, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Yerel Yönetimler, STK lar X Gelişme: Su kütleleri ve tipolojileri dikkate alınarak 13 havza için (Yeşilırmak, Batı Karadeniz, Batı Akdeniz, oğu Akdeniz, Asi, Seyhan, Ceyhan, Ergene, Büyük Menderes, Sakarya, Konya Kapalı, Akarçay ve Susurluk Havzalarında) izleme noktaları belirlenmiş olup, izleme sıklıkları ve izlenecek parametrelerin de yer aldığı izleme programları oluşturulmuştur. Bu programlar çerçevesine izleme çalışmaları yürütülmektedir. Ayrıca yılları arasında yürütülmesi planlanan Ülkemize Özgü Su Kalitesi Ekolojik eğerlendirme Sisteminin Kurulması Projesi kapsamında da 8 havzada (Aşağı Fırat Alt Havzası, Batı Akdeniz Havzası, Ceyhan Havzası, Aras Havzası, oğu Karadeniz Havzası, Batı Karadeniz Havzası, Kuzey Ege Havzası, Sakarya Havzası) nehir, göl, geçiş ve kıyı sularında 1 yıllık biyolojik, kimyasal ve hidromorfolojik izleme çalışmaları yürütülmektedir. Eylem 8: Havzalardaki su potansiyelinin belirlenmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı GTHB, Mİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, ÇŞB, Türkiye Belediyeler Birliği, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Yerel Yönetimler, STK lar X Gelişme: Kars Ovaları, Bursa Manyas Karacabey Ovaları etütleri tamamlanmıştır. Ardahan Ovası, Gediz Havzası, Gölpazarı Ovası, Alanya Ovası, Maraş Adıyaman Gaziantep Kilis Ovaları, Karabük Ovası etütleri ise devam etmektedir. Kurak önem Yönetim ve Eylem Planlarının Hazırlanması Projesi kapsamında; havzadaki su potansiyelinin ve su potansiyelindeki değişimin tespiti, sektörel etkilenebilirlik analizi, kuraklık ve su kıtlığının etkilerini azaltmak için alınacak önlemlerin belirlenmesi, havza kuraklık yönetim planının ve havza kuraklık veri tabanının oluşturulması çalışmaları yapılacaktır. Eylem 9: Hazırlanan verilerin TEIEN üzerinden paylaşılması Çevre ve Şehircilik Bakanlığı GTHB, Mİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, ÇŞB, Türkiye Belediyeler Birliği, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Yerel Yönetimler, STK lar X Gelişme: TEIEN ile ilgili bilgi talep edildiğinde gönderilmektedir. Eylem 10: Hazırlanan verilerin Su Bilgi Sistemi aracılığıyla aktarılması Orman ve Su İşleri Bakanlığı GTHB, Mİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, ÇŞB, Türkiye Belediyeler Birliği, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Yerel Yönetimler, STK lar Gelişme: Ulusal Su Bilgi Sistemi Fizibilite Etüdü Kalkınma Bakanlığı tarafından onaylanmış olup yazılım analiz ve tasarımına yönelik ihale hazırlık çalışmaları halen devam etmektedir yılı başından itibaren ihale gerçekleştirilierek kurulum çalışmaları başlatılacaktır. X 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 42

48 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 11: Su kalitesinin korunmasına yönelik havza bazında kirliliğin kaynağında önlenmesi ile ilgili Türkiye için en iyi/uygun çevresel uygulamaların, yöntem, teknik ve teknolojilerin araştırılması ve geliştirilmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı GTHB, Mİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, ÇŞB, Türkiye Belediyeler Birliği, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Yerel Yönetimler, STK lar X Gelişme: Su Kalitesi Yönetimi Strateji Belgesi ve Eylem Planı ( ) taslağına Su kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi, kirliliğinin önlenmesi ve kontrolü için gerekli yatırımlar yapılacak ve temiz üretim uygulamalarına sistematik olarak, 2023 yılı sonuna kadar, geçilecektir. hedefi ve bu hedef altında eylemler konulmuş olup, Başbakanlık Genelgesi ekinde yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir. Eylem 12: Taşkın Risk Yönetim Planları nın hazırlanması Orman ve Su İşleri Bakanlığı GTHB, Mİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, ÇŞB, Türkiye Belediyeler Birliği, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Yerel Yönetimler, STK lar X Gelişme: Havza bazında taşkın yönetim planlarının hazırlanması kapsamında Yeşilırmak ve Antalya Havzalarında Taşkın Yönetim Planlarının Hazırlanması Projeleri çalışmalarına başlanılmıştır. Yeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planı Hazırlanması İşine 7 Ekim 2013, Antalya Havzası Taşkın Yönetim Planı Hazırlanması işine ise 29 Ocak 2014 tarihinde başlanmıştır. Proje sonunda Yeşilırmak ve Antalya havzalarında taşkın tehlike ve taşkın risk haritaları hazırlanacak ve bu haritalar kullanılarak taşkın öncesinde, taşkın esnasında ve taşkın sonrasında iyileştirme ve müdahale etme gibi çalışmaların planlanması ve yönlendirilmesini kapsayan taşkın yönetim planı hazırlanacaktır. Yeşilrmak ve Antalya havzalarında projeler kapsamında taşkın riski ön değerlendirme çalışmaları tamamlanmış olup, taşkın tehlike haritalarının hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. Ülkemizde havzalar bazında Taşkın Yönetim Planları nın oluşturulması için ilk adımı teşkil edecek olan Türkiye de Taşkın irektifinin Uygulanması İçin Kapasitenin Geliştirilmesi AB Eşleştirme Projesi Ağustos 2012 de başlamış olup proje kapsamında yasal ve kurumsal boşluk analizi yapılmış, taşkın riski ön değerlendirme çalışmaları tamamlanmış, taşkın tehlike ve risk haritaları hazırlanmış ve taşkın risk yönetim planı hazırlanmıştır. Ayrıca, Yeşilırmak, Akarçay ve oğu Akdeniz havzalarında hızlı tarama toplantıları gerçekleştirilmiş olup ulusal uygulama planı hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. Ayrıca oğu Akdeniz ve Kuzey Ege Havzalarında taşkın risk yönetim planlarının hazırlanması amacıyla iki IPA projesi teklif edilmiştir. Eylem 13: Havza Kurak önem Eylem ve Yönetim Planları nın hazırlanması Orman ve Su İşleri Bakanlığı GTHB, Mİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, Sağlık Bakanlığı, TÜİK, ÇŞB, Türkiye Belediyeler Birliği, TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü, Yerel Yönetimler, STK lar X Gelişme: Havza Kurak önem Eylem ve Yönetim Planları nın hazırlanması kapsamında Konya ve Akarçay Havzalarında Kuraklık Yönetim Planlarının Hazırlanması Projeleri çalışmalarına başlanılmıştır. Konya Havzası Kuraklık Yönetim Planı Hazırlanması İşine 7 Ekim 2013, Akarçay Kuraklık Yönetim Planı Hazırlanması işine ise 20 Mart 2014 tarihinde başlanmıştır. Kuraklık Yönetim Planları ile muhtemel kuraklık riskleriyle karşılaşıldığında yaşanacak olan olumsuz etkilerin azaltılması ve önlenmesi, su kıtlığında alınması gereken tedbirlerin belirlemesi ve mümkün olan en kısa sürede kuraklık problemlerinin çözümüne yönelik olarak kuraklık öncesinde, esnasında ve sonrasında alınacak tedbirler belirlenecektir. Bu kapsamda havzalara uygun indisler ve indikatörler belirlenmiş, bu indisler yardımıyla havzaya ait kuraklık analizi yapılmış ve havzanın kuraklık hassasiyeti belirlenmiştir. Ayrıca Havzalarda yılları arası dönem için yıllık, yılları arası dönem için 5 yıllık periyotlarla bölgesel iklim modelleri çalıştırılmış, ilgili havzaların sıcaklık, yağış, buharlaşma, akış projeksiyonları elde edilmiştir. Projeksiyonlar sonrasında sektörel etki analizi yapılmış ve sektörel analiz sonuçları göz önüne alınarak, suyun mevcut şartlarda ve değişik derecelerdeki kuraklık şartlarında sürdürülebilir kullanımı hususunda önerilerde bulunumuştur. Çalışmalarda MPI-ESM-MR, HadGEM2-ES ve GFL- ESM2M küresel iklim modeli çıktıları kullanılarak RegCM4.3.5 bölgesel iklim modeli 10 km lik çözünürlükte koşulmuştur. Söz konusu havzalarda elde edilen veriler ışığında yer altı su potansiyelleri ve yüzey su seviyelerindeki değişim belirlenmiştir. Ayrıca Gediz ve Kuzey Ege Havzalarında kuraklık yönetim planlarının hazırlanması amacıyla iki IPA projesi teklif edilmiştir. 43

49 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç 2. Strateji 2.1 Su Konusunda Hedef Odaklı Öncelikli Alan ve İleri Teknolojilere Yatırım Yapılması Su kaynaklarının tüm sektörlerde ekoloji ve biyoçeşitlilik gözetilerek verimli kullanımı ve sektörlerarası su kullanımı konularında araştırma yapılması Eylem 14: Sanayide ve enerji üretiminde su tasarrufu, suyun yeniden kullanımı, madde geri kazanımı ve tekrar kullanımı ve proses değişimleri konusunda eğitim ve araştırma çalışmalarının yapılması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı GTHB, OSİB, ÇŞB Verimlilik Genel Müdürlüğü, ETKB, Özel Sektör Kuruluşları X Gelişme: SUEN tarafından belediye bünyesinde çalışan atıksu arıtma tesisi işletme mühendislerine eğitimler verilmektedir. Eylem 15: Tarımda suyun yeniden kullanımı, madde geri kazanımı ve tekrar kullanımı ve proses değişimleri konularında araştırma çalışmalarının yapılması; tarımda sulama suyunun optimum kullanımı/su tasarrufu sağlayan sistemlerin kullanım olanaklarının araştırılması ve sulama programlarının oluşturulması Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı OSİB, Sİ, ÇŞB X Gelişme: Tarımda sulama suyunun optimum kullanımı, su tasarrufu sağlayan sistemlerin kullanım olanaklarının araştırılması ve sulama programlarının oluşturulması konusunda 15 araştırma projesi 2015 yılında başlamak üzere kurulda kabul edilmiştir yılı itibarıyla Tarımda sulama suyunun optimum kullanımı, su tasarrufu sağlayan sistemlerin kullanım olanaklarının araştırılması ve sulama programlarının oluşturulması konusunda 8 proje ve sulama suyu kalitesi ve tuzluluk konularında 5 proje sonuçlandırılmış; uygulama birimlerine aktarılmak üzere yayınlanmıştır Eylem 16: Kentsel atıksuların geri kazanımı ve başta tarımsal olmak üzere farklı amaçlar için (bahçe sulama vb) yeniden kullanımı ile su tasarrufu sağlanması Orman ve Su İşleri Bakanlığı GTHB, Mİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, ÇŞB, Belediyeler X Gelişme: Zirai sulamadan dönen suların yeniden kullanılabilirliğin araştırılması için GAP Bölgesinde Sulamadan önen Suların Kontrolü ve Yeniden Kullanımı İçin İyileştirilmesi Projesi nin yaptırılması planlanmaktadır. Proje kapsamında GAP Bölgesinde mevcut ve planlanan sulama alanlarındaki sulama sularından dönen drenaj sularının kontrolü ve kalitesinin iyileştirilerek yeniden kullanımı sağlanarak, bölgede büyük mertebede su tasarrufunun ve elde edilen neticeler ışığında ülke genelinde uygulanmasının sağlanması hedeflenmektedir. Afyonkarahisar ilinde Türkiye de Arıtılmış Atıksuların Sulamada Kullanımı projesi başlatılmıştır. Bu pilot proje ile yeni teknolojiler kullanılarak atıksu arıtma tesisi deşarjının tarımsal sulamada kullanılması planlanmakta olup proje SYGM tarafından koordine edilmektedir. Eylem 17: Sanal su çalışmalarının yapılması TÜBİTAK MAM OSİB, SUEN, Üniversiteler, Sİ, TAGEM X Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. - Strateji 2.2 Su temini, kullanımı ve arıtımında enerji tasarrufu sağlayan teknolojiler Eylem 18: Yenilenebilir ve alternatif enerji kaynaklarının su temini, kullanımı ve arıtma teknolojilerine adaptasyonu/yeni teknolojilerin geliştirilmesi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı OSİB, ÇŞB, BSTB X - Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. 44

50 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 19: Atık su arıtımı sonucu oluşan suyun ve çamurun farklı kullanım alanlarının araştırılması Çevre ve Şehircilik Bakanlığı GTHB, Üniversiteler, Araştırma Merkezleri, TAGEM, Özel Sektör Kuruluşları X T 2 Eylem 20: Su arıtımı sonucu oluşan suyun ve çamurun farklı kullanım alanlarının araştırılması Orman ve Su İşleri Bakanlığı GTHB, Üniversiteler, Araştırma Merkezleri, TAGEM, Özel Sektör Kuruluşları X T 2 Strateji 2.3 Su kalitesinin korunması, iyileştirilmesi ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması Eylem 21: Yerüstü, yeraltı, kıyı ve geçiş suları için kirleticiliği en yüksek faaliyetlerde temiz üretim teknolojilerinin ve mevcut en iyi tekniklerin uygulanmasına yönelik ulusal araştırma ve geliştirme ihtiyaçlarının belirlenmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, İSKİ, vb. Kuruluşlar, GTHB, ÇŞB, BSTB, Üniversiteler, TÜBİTAK, SUEN Gelişme: Öncelikli kirletici vasfı yüksek sanayi sektörlerinde temiz üretim uygulamalarının gerçekleştirilmesi yönünde çalışmalar desteklenmekte ve takip edilmektedir. Su Kalitesi Yönetimi Strateji Belgesi ve Eylem Planı ( ) taslağına Su kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi, kirliliğinin önlenmesi ve kontrolü için gerekli yatırımlar yapılacak ve temiz üretim uygulamalarına sistematik olarak, 2023 yılı sonuna kadar, geçilecektir. hedefi ve bu hedef altında eylemler konulmuş olup, Başbakanlık Genelgesi ekinde yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir. X Eylem 22: Yerüstü, yeraltı, kıyı ve geçiş sularında çevresel kalitelerin ve hedeflerinin belirlenmesi için araştırma ve geliştirme yapılması Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sİ, İSKİ, vb. Kuruluşlar, GTHB, ÇŞB, BSTB, Üniversiteler, TÜBİTAK, SUEN X Gelişme: TÜBİTAK 1007 Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini estekleme Programı kapsamında yer alan Yerüstü, Kıyı ve Geçiş Suları için Çevresel Hedeflerin Belirlenmesine Yönelik Metedolojinin Geliştirilmesi: Büyük Menderes Havzası Pilot Çalışması Projesi ile yerüstü, kıyı ve geçiş suları için Çevresel Hedeflerin, AB Su Çerçeve irektifi ile uyumlu biçimde belirlenmesi ve ülkemizde diğer havzalara uygulanabilecek metodolojinin geliştirilmesi ve pilot bölge özelinde önlemler programının oluşturulması sağlanacaktır. Proje kapsamında ilk izleme çalışmaları tamamlanmış olup, 1. gelişme raporu Orman ve Su İşleri Bakanlığı na sunulmuştur. Ülkemiz Kıyı ve Geçiş Sularında Tehlikeli Maddelerin Tespiti ve Ekolojik Kıyı inamiği Projesi ile kentsel ve endüstriyel deşarjlar sonucunda kıyı ve geçiş sularında bulunan ve/veya bulunması muhtemel tehlikeli madde ve madde gruplarının tespit edilmesi, ekosisteme olan etkilerinin değerlendirilmesi ve bu madde ve madde grupları için çevresel kalite standartlarının belirlenmesi hedeflenmektedir. Proje kapsamında, uzman görüşü ile nihai çevresel kalite standartları önerilmiştir. Ayrıca, pilot bölgelerde tehlikeli maddelere ilişkin baskı ve etki analizi yapılmış olup, sektörel bazlı tedbirler ortaya konulmuştur. Projenin final raporu sunulmuştur. Bitki Koruma Ürünlerinin Kullanımı Neticesinde Meydana Gelen Su Kirliliğinin Tespiti ve Madde veya Madde Grubu Bazında Çevresel Kalite Standartlarının Belirlenmesi Projesi ile Türkiye'de bitki koruma ürünlerinin kullanımı sonucunda meydana gelen su kirliliği tespit edilecek ve bu maddeler için çevresel kalite standartları geliştirilecektir. Proje kapsamında izleme çalışmaları tamamlanmış olup, uzman görüşü ile nihai çevresel kalite standartları önerilmiştir. Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik ile ilgili olarak yapılacak olan çalışmaların uygulama adımı ve zamanlama açısından planlanması için 2013/5 Sayılı Orman ve Su İşleri Bakanlığı Genelgesi ekinde 11 Temmuz 2013 tarihinde Yeraltı Suyu Yönetimi Eylem Planı yayımlanmıştır. Bu plana göre, yeraltsuyu kalite ve miktar durumlarının belirlenmesine ilişkin yapılacak çalışmaların havzalarda hangi önceliğe göre gerçekleştirileceği belirlenmiş olup bu plana göre öncelikli havzalarda yeraltı sularında eşik değerlerin belirlenmesine 2017 yılında başlanması öngörülmektedir. Ayrıca, yeraltı sularında eşik değerlerin belirlenmesi hedefini içeren ulusal ve uluslararası proje çalışmalarına ilişkin süreçler devam etmektedir. Türkiye de Havza Bazında Hassas Alanların ve Su Kalitesi Hedeflerinin Belirlenmesi Projesi ile yüzeysel sularda su kirliliği açısından hassas su alanları, nitrata hassas su alanları ve bu alanları etkileyen hassas bölgeler ve su kalitesi hedefleri ile su kalitesinin iyileştirilmesi için alınacak tedbirler belirlenecektir. Proje kapsamında su kütlelerinin, baskı ve etkilerin ve potansiyel hassas alanların belirlenmesi çalışmaları tamamlanmış olup, Nisan 2014 itibarıyla potansiyel hassas alanlarda izleme çalışmalarına başlanmıştır. Projenin 4. ilerleme raporu Orman ve Su İşleri Bakanlığı na sunulmuştur. 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 45

51 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Strateji 2.4 Su teknolojilerine yatırım yapılması (membran, kalite kontrolü, otomasyon, basınç kontrolü, uzaktan algılama teknolojileri ve yazılım geliştirme, su kaçaklarının tespiti ve azaltılması, modelleme, şebeke kontrol sistemleri) Eylem 23: Çevresel problemlerin takibi ve anlık kontrolünün yapılarak kayıp ve kaçakların engellenebilmesi için SCAA ve otomasyon teknolojisinin geliştirilmesine yönelik projelerin desteklenmesi ve yerel yönetimlerle bilgilerin paylaşılması Orman ve Su İşleri Bakanlığı TÜBİTAK, Türkiye Belediyeler Birliği X Gelişme: Belediyelerin su kayıp miktarlarını ve sebeplerini tespit ve takip etmek maksadıyla, İçme Suyu Temin ve ağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği ekinde İçmesuyu Temin ve ağıtım Sistemlerindeki Su Kayıpları Yıllık Raporu formatı yayımlanmıştır. Bu raporun her yıl, takip eden şubat ayı sonuna kadar Bakanlığa sunulması hükmü getirilmiştir. Böylece tüm belediyeler ve su idarelerinin içme-kullanma suyu sistemine ve su kayıplarına dair detaylı bir envanter sistemi oluşturulması sağlanacaktır. Eylem 24: Gerekli koşullarda bu teknolojilerin kullanılmasının zorunlu olmasına yönelik mevzuat düzenlemelerinin yapılması Orman ve Su İşleri Bakanlığı BSTB, ÇŞB X Gelişme: Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından çıkarılan İçme Suyu Temin ve ağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği 8 Mayıs 2014 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Sözkonusu yönetmelik uyarınca; idareler su kayıp oranlarını, yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren, büyükşehir ve il belediyelerinde 5 yıl içerisinde en fazla % 30, takip eden 4 yıl içerisinde ise en fazla %25 düzeyine; diğer belediyelerde 9 yıl içerisinde en fazla %30, takip eden 5 yıl içerisinde ise en fazla %25 düzeyine indirmekle yükümlüdürler. Yönetmelik ile belirlenen esasları detaylandırmak ve su idareleri ile belediyelere yol göstermek maksadıyla Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından bir Teknik Usuller Tebliği yayımlanacaktır. Söz konusu tebliğe ilişkin hazırlık çalışmaları yürütülmektedir. Eylem 25: Özel firmaların ve kamu araştırma merkezlerinin membran teknolojilerini ülkemiz koşullarına göre geliştirmesinin desteklenmesi TÜBİTAK BSTB, TÜBİTAK MAM, Üniversiteler, Özel Sektör Kuruluşları X Gelişme: TÜBİTAK 1003 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri estekleme Programı kapsamında Membran Teknolojileri alanında Evsel ve Endüstriyel Atıksu Yönetiminde Membran Biyoreaktör (MBR), Endüstriyel Atıksu Yönetiminde Membran Teknolojileri Uygulamaları ve Su Arıtımında Membran Uygulamaları çağrıları kapsamında toplam yaklaşık 7 milyon TL bütçeli 9 proje desteklenmektedir. Projelere ilişkin bilgiler Tablo 7 de verilmektedir. Tablo 7. SU0101, SU0102 ve SU0103 çağrıları kapsamında desteklenen projelerin listesi Çağrı Adı Evsel ve Endüstriyel Atıksu Yönetiminde Membran Biyoreaktör (MBR)* Proje Başlığı Tekstil Endüstrisi Atıksularının Anaerobik ve Aerobik Membran Biyoreaktörlerde Arıtımı ve Su Geri Kazanımı Yüksek Performanslı İleri Osmoz Membranı Üretimi ve Bu Membranlar ile Gerçek Atıksu Arıtım Performanslarının Belirlenmesi Membran Biyoreaktör (MBR)'lerde Tıkanma Kontrolü için Yenilikçi Membran Modülü Geliştirilmesi 46

52 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Tablo 7. SU0101, SU0102 ve SU0103 çağrıları kapsamında desteklenen projelerin listesi (evamı) Çağrı Adı Endüstriyel Atıksu Yönetiminde Membran Teknolojileri Uygulamaları* Proje Başlığı Seramik Tübüler MF-UF-NF Membran Modüllerinin Mikro/Nanotasarımı ve Endüstriyel Atıksu Yönetiminde Kullanılmalarının Araştırılması Fonksiyonel Nanolif/Nanoağ Yapılı Membranların Elektrospin Yöntemi ile Üretilmesi ve Endüstrisi Atıksu Filtrasyonu Için Uygulamasının Araştırılması Alkali ve Boyar Madde İçeren Endüstriyel Atık Sulardan Membran Teknolojisiyle Su ve Kimyasal Maddelerin Geri Kazanımı Yoğun Su Tüketilen Endüstrilerde Bütünleşik İleri Oksidasyon/Membran Filtrasyon Sistemi İle Su Geri Kazanimi ve Konsantre Yönetimi Su Arıtımında Membran Uygulamaları* Yeni Nesil İleri Osmoz (İo) Ve üşük Basınçlı Ters Osmoz (To) esalinasyon Membranlarının Üretilmesi, Modül Haline Getirilmesi Ve İçme Suyu Eldesinde Kullanılması Nanokompozit İnce Boşluklu (Hollow) Fiber (HF) Nanofiltrasyon (NF) Membranlarının Üretimi ve İçme Suyu Arıtımı için Uygulanması Membran Teknolojileri ve Su Tasarruf Teknolojileri kapsamında açılan toplam 4 çağrının 2. aşama başvuruları 15 Ağustos 2014 tarihinde kapanmıştır. 2. aşama başvurularına ilişkin panel değerlendirmeleri Ekim 2014 tarihleri arasında yapılmıştır. eğerlendirme sonuçları henüz ilan edilmemiştir. Projelerin dağılımı Tablo 8 de verilmektedir. Tablo 8. Ön eğerlendirmeye Alınan Proje Önerilerinin Çağrı Başlığına Göre ağılımı Çağrı Adı 1. Aşama Başvuru Sayısı 1. Aşama Kabul Edilen Proje Sayısı 2. Aşama Başvuru Sayısı 2. Aşama Bilimsel eğerlendirmeye Alınan Proje Sayısı Membran Teknolojilerinde Konsantre Akım Yönetimi Membran Hibrit Prosesler ile Su, Hammadde ve Katma eğeri Yüksek Kimyasalların Geri Kazanımı SU0201 Evsel/Endüstriyel Atıksuların Yeniden Kullanımı * *SU0201 kapsamında 2. aşama başvurusu yapılan proje önerilerinin 10 tanesi membran teknolojileri ile ilgilidir. 47

53 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Strateji 2.5 Suyun geri kazanımı ve kullanımı Eylem 26: Sanayi atıksularının geri kazanımı ve yeniden kullanımının araştırılması ve geliştirilmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı ÇŞB, Sİ, İSKİ, vb. Kuruluşlar, GTHB, Belediyeler, BSTB, Üniversiteler, TÜBİTAK, TÜBİTAK MAM X Gelişme: Alıcı su ortamlarının çevresel kalite standartlarının Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından belirlenmesini müteakip su kaynaklarına etki eden kirletici kaynaklar tespit edilecektir. Kirlilik yükleri itibarı ile alıcı ortamı belirlenen standartları bozacak şekilde etkileyen kaynaklar tespit edildikten sonra kirliliğin kaynağında önlenmesine ve su kaynaklarının koruma-kullanma dengesi içerisinde verimli, etkin ve sürdürülebilir yönetimine yönelik çalışmalara geçilecektir. Bu bağlamda, Su Kalitesi Yönetimi Strateji Belgesi ve Eylem Planı ( ) taslağına Su kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi, kirliliğinin önlenmesi ve kontrolü için gerekli yatırımlar yapılacak ve temiz üretim uygulamalarına sistematik olarak, 2023 yılı sonuna kadar, geçilecektir. hedefi ve bu hedef altında eylemler konulmuş olup, Başbakanlık Genelgesi ekinde yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir. Evsel ve kısmen sanayi atıksularının da dâhil olduğu kullanılmış suların yeniden değerlendirilmesi için gerekli kalite kriterleri ve izleme, ilgili kurumların sorumlulukları gibi konularda usul ve esasların düzenlendiği Sulama Sularının Kalitesi ve Kullanılmış Suların Yeniden Kullanılması Hakkında Yönetmelik Taslağı hazırlanmıştır. Kullanılmış sulardan alıcı ortamların korunması, bu suların kalitesinin iyileştirilmesi, başta sulama suyu olmak üzere yeniden kullanılması amaçlanan taslak yönetmelik için kurum görüşleri alınmış olup, görüşlerin değerlendirilmesini müteakip Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğüne gönderilecektir. Eylem 27: Endüstriyel atıksuyun ve yağış sularının geri kazanımı için altyapı ve teknoloji (dezenfeksiyon teknolojileri dahil) geliştirilmesinin teşvik edilmesi ve desteklenmesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Sİ, İSKİ, vb. Kuruluşlar, GTHB, Belediyeler, BSTB, Üniversiteler, TÜBİTAK, TÜBİTAK MAM X T 2 Eylem 28: Evsel atıksuyun geri kazanımı için altyapı ve teknoloji (dezenfeksiyon teknolojileri dâhil) geliştirilmesinin teşvik edilmesi ve desteklenmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı Sİ, İSKİ, vb. Kuruluşlar, GTHB, Belediyeler, Üniversiteler, TÜBİTAK, TÜBİTAK MAM Gelişme: Evsel atıksuların kalitesinin iyileştirilerek tarımsal sulamada yeniden kullanılabilirliğinin araştırılması maksadıyla Ergene Havzasında Arıtılmış Atıksuların Sulamada Kullanılmasının Uygulanabilirliğinin Araştırılması Projesi yürütülmektedir. Projede mevcut ve potansiyel bitki deseni, sulama suyu ihtiyacı (kalite ve miktar) belirlenerek, evsel atıksu karakterizasyonu, sulamada kullanılması için gerekli arıtma prosesleri ve arıtılmış suların kullanımı öncesi depolanabileceği uygun yerlerin tespiti yapılacaktır. Proje 9 Kasım 2014 tarihinde sonuçlanacaktır. X Strateji 2.6 İklim değişikliğinin su kaynakları ve kalitesinin üzerindeki etkisinin araştırılması Eylem 29: İklim değişikliğinin su kaynaklarına taşkın ve kuraklık yönünde olumsuz etkilerinin belirlenmesi için gerekli araştırma ve çalışmaların yapılması Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mİ, Üniversiteler, Sİ, GTHB, ÇŞB, TÜBİTAK MAM X 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 48

54 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Gelişme: 18 Aralık 2013 tarihinde başlayan İklim eğişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi kapsamında yürütülen faaliyetler neticesinde Tüm Türkiye yi kapsayacak şekilde yıllarına ilişkin sıcaklık, yağış, buharlaşma, akış projeksiyonlarının oluşturulmasını sağlayacak iklim değişikliği projeksiyonları HadGEM küresel modellinin çıktılarıyla ve RCP 4.5 ve RCP 8.5 salım senaryoları ile RegCM bölgesel iklim modelinin çalıştırılması ile hazırlanmıştır. 1. ara raporda çalışılan Meriç-Ergene, Susurluk, Kuzey Ege, Gediz, Büyük Menderes, Küçük Menderes havzalarında elde edilen veriler ışığında yer altı su potansiyelleri ve yüzey su seviyelerindeki değişim belirlenmiştir. Ceylanpınar ve Fırat icle Havzaları için SUEN tarafından 2 proje kapsamında iklim değişikliğinin su kaynaklarına etkilerinin ortaya konacağı çalışmalar başlatılmıştır. Stratejik Amaç 3 Strateji 3.1 Su Konusunda Ar-Ge Kapasitesinin Geliştirilmesi Su alanındaki Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin yönetişiminin etkinleştirilmesi Eylem 30: Hazırlanmakta olan Su Kanunu Taslağına su alanındaki Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ivme kazandıracak düzenlemelerin dahil edilmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı Sİ, Mİ, GTHB, Sağlık Bakanlığı, TÜBİTAK, BSTB, ÇŞB X Gelişme: Su Kanunu Tasarısı Taslağı web sitesinde yayımlanmış ve çeşitli kurum ve kuruluşlara gönderilerek taslak hakkındaki görüşleri talep edilmiş, ayrıca bu hususta bir çalıştay düzenlenmiştir. Gelen görüşler değerlendirilerek taslağa nihai şekli verilmiş ve yasalaşmasını teminen Başbakanlık ilgili birimlerine intikal ettirilmiştir. Başbakanlıkta gerçekleştirilen toplantı neticesinde çalışmalar devam etmekte olup yenilik faaliyetlerine ivme kazandıracak düzenlemelerin yürürlüğe girmesi hedeflenmektedir. Strateji 3.2 Su araştırmaları konusunda (Stratejik Amaç 2 altında belirlenen teknoloji alanlarında, su hukuku ve hidropolitik konularında) insan kaynağı yetiştirilmesi Eylem 31: Belirlenen alanlar göz önünde bulundurularak burs desteklerinin planlanması TÜBİTAK, MEB Üniversiteler, TİKA X Gelişme: TÜBİTAK 2211 Yurt İçi Lisansüstü Burs Programı Teşvik Bursları Uygulaması Burs programı kapsamında öncelikli alanlarda lisansüstü eğitimlerine devam eden öğrenciler için teşvik bursları uygulaması geliştirildi yılında ilk dönem öncelikli alanlarda tez yazan 205 yüksek lisans ve 227 doktora öğrencisi olmak üzere toplam 432 lisansüstü öğrencisi programa başvurmuştur. 28 yüksek lisans ve 85 doktora olmak üzere toplam 113 lisansüstü öğrenci desteklenmiştir. 2. dönem başvuru değerlendirmesi devam etmektedir. TÜBİTAK 2213 Yurt ışı Lisansüstü Burs Programı Teşvik Bursları Uygulaması Önümüzdeki 10 yıl içerisinde Türkiye nin hedefleri kapsamında öncelikli alanlarda doktora seviyesinde yetişmiş insan kaynağı açığının kapatılması amacıyla 2010 yılında durdurulan TÜBİTAK 2213 Yurt ışı oktora Burs Programı geliştirilerek yeniden uygulamaya konulmuştur. Bu bağlamda TÜBİTAK 2230 Yurt ışı Yüksek Lisans Burs Programı ile TÜBİTAK 2213 Yurt ışı oktora Burs Programı geliştirilerek TÜBİTAK 2213 Yurt ışı Lisansüstü Burs Programı adı altında yeniden uygulamaya konulmuştur yılında TÜBİTAK 2213 Programı na toplam 93 başvuru alınmış olup 19 başvurunun desteklenmesine karar verilmiştir. Strateji 3.3 Su konusuyla ilgili disiplinlerarası (sosyal bilimler/mühendislik) araştırmaların desteklenmesi Eylem 32: isiplinlerarası konularda yapılacak proje önerilerinin özendirilmesi TÜBİTAK - X 49

55 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Gelişme: Ağustos 2014 te 2. aşama başvuruları kapanan TÜBİTAK 1003 Programı Membran Teknolojileri ve Su Tasarruf Teknolojileri çağrıları kapsamında kimya, çevre, malzeme gibi farklı disiplinlerden araştırmacıların proje ekibinde görev alması ve konunun interdisipliner bir yaklaşımla ele alınması hususu çağrı metinlerinde vurgulanmıştır. Özellikle Su Tasarruf Teknolojileri çağrıları kapsamında ziraat fakültelerinden disiplinlerarası proje başvuruları yapılmıştır. Entegre Havza Yönetimi kapsamında açılan ve 19 Eylül 2014 tarihi itibarıyla kapanan çağrılar kapsamında Çağrıya Özel Hususlarda başvuruların disiplinlerarası bir yaklaşımla ele alınması gerektiği belirtilmiştir. Membran Teknolojileri kapsamında açılan çağrılar kapsamında hâlihazırda yürürlükte olan 9 projenin 4 ü disiplinlerarası projelerdir. Strateji 3.4 Stratejik Amaç 2 altında belirlenen teknoloji alanlarında gerekli fiziki araştırma altyapısının geliştirilmesi Eylem 33: Su alanında tematik ileri araştırma merkezlerinin kurulması Kalkınma Bakanlığı Üniversiteler, GTHB, TÜBİTAK MAM X Gelişme: Ar-Ge altyapısının geliştirilmesi amacıyla bilimsel araştırma konusunda göreceli olarak gelişmiş durumda olan, yeterli insan gücü kaynağına sahip üniversite ve kurumlarda öncelikli bir alanda uzmanlaşacak ve bu alanda ülke çapında söz sahibi ve yönlendirici olabilecek tematik ileri araştırma merkezleri desteklenmektedir. Bu merkezler aracılığı ile ülke düzeyinde ileri düzeyde araştırma yapma imkânı yaratılması, araştırmacı insan kaynağının nicelik ve nitelik yönünden geliştirilmesi ve üniversite sanayi işbirliğine katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Su öncelikli alanında 2 araştırma merkezi tamamlanmış ve toplam 21 milyon TL destek sağlanmıştır yılı için herhangi bir alanda yeni araştırma altyapısı projesi alınmaması nedeniyle su alanında da yeni bir araştırma altyapı projesi yatırım programına alınmamıştır. Strateji 3.5 Su teknolojilerindeki kamu alımlarında ihtiyaç odaklı yeniliğin teşvik edilmesi Eylem 34: Kamu kurumlarının Ar-Ge ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bu doğrultuda proje geliştirmeleri İlgili Kamu Kurumları TÜBİTAK X Gelişme: Orman ve Su İşleri Bakanlığı için belirlenen 3 çağrı başlığına toplam 19 proje başvurusu yapılmıştır. Yerüstü, Kıyı ve Geçiş Suları için Çevresel Hedeflerin Belirlenmesine Yönelik Metodolojinin Geliştirilmesi: Büyük Menderes Havzası Pilot Çalışması başlıklı çağrı kapsamında 3,4 milyon TL bütçeli 1 projenin desteklenmesine karar verilmiştir. Ayrıca, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı adına desteklenmekte olan 3,1 milyon TL bütçeli 1 proje sonuçlandırılmış olup 6,6 milyon TL bütçeli 1 proje ise devam etmektedir. Eylem 35: Ar-Ge çalışması Türkiye'de yapılmış ürünlerin tedariğinin teşvik edilmesi (finansmanda düşük faiz, hibe vb. gibi uygun teşvik yöntemlerinin geliştirilmesi) Hazine Müsteşarlığı İller Bankası, KİK, Sİ, ÇŞB X T 2 Eylem 36: Su konusunda desteklenen projelerin belediyeler ve ilgili kamu kurumlarına tanıtılacağı seminerlerin düzenlenmesi TÜBİTAK Kalkınma Bakanlığı, TTGV, KOSGEB, BSTB, Belediyeler, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: Su alanında çıkılan çağrılara ilişkin detaylı bilgi Eylem 25 altında raporlanmıştır. Su konusunda başvurusu alınan projeler için gerekli olan yasal izin belgelerinin çoğunda, izin alınan kurumun proje gelişmeleri ve sonuçları hakkında bilgilendirilmesi şartı bulunmaktadır. olayısıyla proje yürütücüleri bireysel olarak ilgili kurumları bilgilendirmektedirler. X Strateji 3.6 Su teknolojileri alanında özel sektörün yetkinlik kazanmasını sağlayacak ortamların oluşturulması 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 50

56 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 37: Özel sektörün AB projelerinde (ACQUEAU, ECOINNOVATION, vb.) daha fazla yer almasının özendirilmesi TÜBİTAK Araştırma Enstitüleri, BSTB X Gelişme: H2020 Programı ve EUREKA&Eurostars Programları kapsamında su alanının da desteklenebileceği alanlar özelinde araştırmacının katılımıyla 28 etkinlik düzenlenmiştir. Stratejik Amaç 4. Strateji 4.1 Su Konusu ile İlgili Sosyoekonomik ve Hidropolitik Araştırmalarda Yetkinlik Kazanılması Kıyıdaş ülkeler arasında sınıraşan sulara ilişkin hidropolitik araştırma yapılması Eylem 38: Kıyıdaş ülkeler arasında sınıraşan sulara ilişkin hidropolitik araştırmalar konusunda proje çağrısına çıkılması TÜBİTAK OSİB, ışişleri Bakanlığı, Üniversiteler, Sİ, SUEN X Gelişme: Mevcut durumda TÜBİTAK, ülkemizin kıyıdaş ülkelerinden Bulgaristan, Romanya, Rusya, Ukrayna ve Yunanistan ile Akdeniz bölgesi ülkelerinden Fransa, İtalya, Slovenya, Portekiz, Fas ve Tunus ile ikili işbirliği programları yürütmektedir. Bu programlar kapsamında geniş kapsamlı çağrılar açılmakta ve su konusunda da projeler desteklenmektedir. Strateji 4.2 Uluslararası anlaşmalara göre su kullanımı ve su hakları konularında araştırma yapılması Eylem 39: Uluslararası anlaşmalara göre su kullanımı ve su hakları konularında araştırma yapılması ve teşvik edilmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı Üniversiteler, Sİ, ışişleri Bakanlığı, TİKA, TÜBİTAK, TÜBİTAK MAM, SUEN Gelişme: Sınır aşan sularla alakalı SUEN Başkanlığında veri çalışma grubu kurulmuş olup, Ceylanpınar akiferi ile ilgili bir proje çalışması başlamak üzeredir. Bu kapsamda düzenlenecek çalışmalara katkı ve aktif katılım sağlanmaktadır. X Strateji 4.3 Türkiye'nin su alanında Orta oğu, Orta Asya, Afrika ve oğu Avrupa ülkeleriyle uluslararası BTY işbirliklerinin geliştirilmesi Eylem 40: Orta oğu, Orta Asya, Afrika ve oğu Avrupa ülkeleriyle işbirliği ve eğitim programlarının hayata geçirilmesi TÜBİTAK OSİB, ışişleri Bakanlığı, TİKA, GTHB X Gelişme: UBTYS çerçevesinde belirlenen hedefler doğrultusunda TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği airesi Başkanlığı nın faaliyetlerine yol göstermesi amacıyla Eylül 2013'te Balkanlar, Orta Asya-Güney Kafkasya, Orta oğu-kuzey Afrika bölgelerine yönelik düzenlenen Uluslararası İşbirliği nde Öncelikli Ülkeler Çalıştayları sonucunda oluşturulan değerlendirme raporunda; Orta Asya-Güney Kafkasya Bölgesinde su alanında öne çıkan ülkeler Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan olarak belirlenmiştir. Orta oğu- Kuzey Afrika bölgesinde ise su alanında öne çıkan ülkeler Tunus, Katar, Fas, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Ürdün, Kuveyt, Umman ve Lübnan olarak tespit edilmiş, söz konusu ülkelerle mevcut ya da ileride yapılacak ikili işbirliklerinde su alanının öncelikli alanlar içerisine dahil edilmesi uygun bulunmuştur. Bu strateji doğrultusunda Tunus ve Fas ile ikili işbirliği çağrıları açılmış ve bu çağrılarda su konusunda da proje başvuruları kabul edilmiştir. Ayrıca, öncelikli olarak belirlenen ülkelerden Tunus ve Fas ile heyet görüşmeleri yapılmış ve su işbirliği kapsamındaki öncelikli alanlardan bir tanesi olarak belirlenmiştir. Söz konusu ülkelerden Cezayir ile de görüşme planlamaları devam etmekte ve su konusunun da görüşmelerin gündemine alınması hususunda çalışmalar yapılmaktadır. 51

57 2 - Bölüm 1d: UBTYS Kapsamında İzlenen Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç 1 Hammadde Üretimi Strateji 1.1 Bitkisel ve hayvansal üretim ile su ürünlerinin birincil hammadde üretim verimliliğinin artırılması Eylem 1: Birincil hammadde üretimine girdi sağlamaya yönelik Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin teşvik edilmesi için özel mekanizmalar geliştirilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Maliye Bakanlığı, BSTB, Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK X Gelişme: Bahçe Bitkileri: 2014 yılı program değerlendirme toplantısında görüşülerek Araştırma Tavsiye Komitesinde görüşülmesine karar verilen 51 projenin, Mayıs 2014 tarihlerinde gerçekleştirilen Bahçe Bitkileri Araştırma Tavsiye Komitesinde 47 sinin desteklenmesine karar verilmiştir. Tarla Bitkileri: 5488 sayılı Tarım Kanununa bağlı olarak çıkartılan Araştırma ve Geliştirme Projelerinin esteklenmesinde Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Tebliğ kapsamında, tarım sektörünün ihtiyacı olan konularda üniversiteler, sivil toplum örgütleri, meslek kuruluşları, çiftçi örgütleri ve özel sektör tarafından yürütülen Ar-Ge projeleri desteklenmektedir. Bu kapsamda 2014 yılının nisan ayında ilan edilen destekleme konularında proje teklifleri alınmış olup ilk değerlendirmeden geçen 16 proje Tarla Bitkileri Araştırmaları aire Başkanlığının görüşlerine açılmıştır. Söz konusu projelerin son değerlendirmeleri yapılarak Ar-Ge Yönetim Kuruluna sunulmuştur yılında kabul edilen 10 projenin sözleşmeleri yapılmıştır. esteklenmesine karar verilen projeler web sayfasında ilan edilmiştir. evam eden projelerin gelişme raporları Ar-Ge Yönetim Kuruluna sunulmuştur. Ar-Ge Yönetim Kurulunda 2014/1. dönem gelişme raporları kabul edilen projelerin ödemeleri yapılmıştır. Strateji 1.2 Bitkisel ve hayvansal üretim ile su ürünlerinin, gıda sanayinin ihtiyaç duyduğu kalitede olması için üretim teknolojilerinin geliştirilmesi Eylem 2: Birincil hammadde kalitesi ile ilgili yapılan Ar-Ge çalışmalarının üretici firmalara aktarılmasına yönelik çalışmalar yapılması Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı BSTB, TÜBİTAK, TOBB İlgili Sektör Meclisleri, İlgili STK lar, Üniversiteler X Gelişme: Bahçe Bitkileri: Bahçe Bitkileri araştırmaları kapsamında yürütülen meyve-sebze ve bağcılık araştırma projelerinin ilk hedefi, verimle birlikte gerek taze tüketim, gerekse işleme sanayi için kalitenin yükseltilmesi olup, yapılan tüm değerlendirmeler ve yönlendirmelerde bu sürekli gündemde tutulmaktadır. Özellikle son yıllarda hızla gelişen meyve-sebze işleme sektörünün ihtiyaç duyduğu endüstriye uygun çeşit geliştirilmesi ve yetiştirme, hasat ve hasat sonrası teknolojileri konusunda hala yetersiz düzeyde olan proje sayısının artırılması yönünde çabalar sürdürülmüştür. GTHB Ar-Ge tebliği kapsamında Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü nde Meyve Suyu Endüstrisi erneği (MEYE) ile ortaklaşa yürütülen bir İşleme Sanayiine Uygun Şeftali Çeşitlerinin Belirlenmesi başlıklı proje tamamlanma aşamasındadır ve sonuç raporları yazılmaktadır. Bu konudaki diğer bir somut gelişme de bir Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu tarafından, Erzincan da bir firma için meyve suyuna uygun zerdali çeşitlerinin geliştirilmesi projesidir. Tarla Bitkileri: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Enstitüleri nin yürütmekte olduğu ıslah programı ve teknoloji çalışmalarına devam edilmektedir. Gerekli gözlemler yapılarak bir önceki dönemde gerçekleştirilen çalışmaların çıktılarının değerlendirildiği çiftçi günleri, tarla günleri ve 8 gezici grup düzenlenmiştir. Gezici gruplar esnasında Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Ziraat Odaları ve özel sektör firmaları gezilerek son çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca azaltılmış toprak işleme ile ilgili çalıştay ve kongre düzenlenmiştir. Hazırlanan Bitki Çeşit, Çeşit Adayı ve Islah Materyalinin Tohumculuk Kuruluşlarına evri, Tohumluk Üretimi ve Pazarlama Hakkı Satışı Hakkında Yönetmelik 25 Eylül 2014 tarihli Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 1 Kısa: 1 yıl veya 1 yıldan kısa; Orta: 1-3 yıl; Uzun: 3-5 yıl 52

58 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 3: Üniversitelerde ve araştırma merkezlerinde yapılan çalışmalarda birincil hammadde üreticilerinin ihtiyaçlarının tespit edilmesine yönelik periyodik toplantılar düzenlenmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İlgili Kooperatifler, Yerel Yönetimler, TOBB İlgili Sektör Meclisleri, Üniversiteler, Araştırma Merkezleri (Kamu ve Üniversite), YÖK, İlgili STK lar, TÜBİTAK X Gelişme: Bahçe Bitkileri: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Üniversite, Özel Sektör ve STK ların katılımlarıyla; Ulusal Kiraz-Vişne Çalışma Grubu 18. Toplantısı, Haziran 2014 tarihlerinde Bursa-Mudanya da gerçekleştirilmiştir. Ulusal Ceviz Çalışma Grubu 14. Toplantısı, Eylül 2014 tarihlerinde enizli de gerçekleştirilmiştir. Ulusal Antepfıstığı ve Badem Çalışma Grubu 5. Toplantısı Eylül 2014 tarihlerinde Mardin de gerçekleştirilmiştir. Tarla Bitkileri: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarla Bitkileri Araştırmaları aire Başkanlığı tarafından 2015 yılı için yapılacak program değerlendirme toplantısının hazırlıkları başlatılmıştır. Toplantılara enstitü ve istasyonların araştırmacıları, GTHB nin ilgili genel müdürlükleri, ilgili kooperatifler, yerel yönetimler, TOBB, ilgili sektör meclisleri, üniversiteler, araştırma merkezleri (kamu ve üniversite), YÖK, ilgili STK lar ve TÜBİTAK temsilcileri katılacaktır. Enstitüler/istasyonlar tarafından yürütülmekte olan projelerin, sonuç raporları, gelişme raporları ve yeni teklifleri Enstitü/istasyon komitesinde görüşülerek alınan kararlar çerçevesinde program değerlendirme toplantılarına sunulacaktır. Geçen yıl ATK da görüşülerek kabul edilen projelerin bütçelerinin dağıtımı yapılarak sisteme girilmiştir. evam eden projelerin takibi yapılmıştır. Stratejik Amaç 2 Strateji 2.1 Sanayi Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri Gıda sanayinde maliyeti düşürecek, miktarı ve kaliteyi arttıracak yeni teknolojilerin geliştirilmesi Eylem 4: Gıda sanayinin teknoloji geliştirme sürecinde ihtiyaç duyduğu nitelikli personelin yetişebilmesi için ilgili akademik bölümlerle işbirliğinin sağlanması YÖK TOBB İlgili Sektör Meclisleri, Üniversiteler, BSTB, Milli Eğitim Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, GTHB, İlgili STK lar, TÜBİTAK X T 2 Eylem 5: Gıda sanayi firmalarına yönelik Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin önemi ve ülkemizdeki destek mekanizmaları konusunda bilgilendirme toplantılarının yapılması TÜBİTAK BSTB, Kalkınma Bakanlığı, İlgili STK lar, Ulusal Gıda Teknoloji Platformu, TPE, TOBB İlgili Sektör Meclisleri X T 2 Eylem 6: Kamu, üniversite ve araştırma merkezlerinde yapılan gıda araştırma projelerinden elde edilen sonuçların, uygulamaya aktarılmasına yönelik mekanizmaların geliştirilmesi 3 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı, Türkiye İhracatçılar Meclisi, Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri TÜBİTAK, YÖK, GTHB X Gelişme: Projelerin uygulamaya aktarılarak ticari ürüne dönüşme basamağında Teknolojik Ürün Tanıtım Pazarlama ve Yatırım estek Programları oluşturulmuştur. Teknolojik Ürün Tanıtım Pazarlama Programı kapsamında 94 projeye destek verilmiştir. Teknolojik Ürün Yatırım estek Programı ile ilgili olarak 29 Nisan 2014 tarihinde sayılı resmi gazetede Teknolojik Ürün Yatırım estek Programı Yönetmeliği yayımlanmış olup başvurular alınmıştır. Programın ilk çağrısında toplam 183 Ar-Ge projesinin üretime dönüşmesi için başvurusu alınmıştır. Bu başvuruların 51'i yüksek teknoloji alanlarından, 132'si ise orta-yüksek teknoloji alanlarından gelmiş olup ilk çağrıya gelen 183 proje başvurusu için BSTB den talep edilen destek miktarı 580 milyon TL olmuştur. 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 3 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı söz konusu eyleme ilişkin gelişmelerin UBTYS altındaki Tamamlanan Ar-Ge ve yenilik projelerine yönelik patent, yatırım, pazarlama ve tanıtım desteği verilmesi eylemi kapsamında yapılan çalışmalar paralelinde yürüyeceğini iletmiştir. 53

59 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 7: Üniversiteler ve Araştırma Merkezleri nde devam eden / tamamlanan Gıda Ar-Ge çalışmalarının sunulduğu/sergilendiği geniş katılımlı proje pazarı ve çeşitli bilimsel etkinliklerin organize edilmesi ve desteklenmesi Ulusal Gıda Teknoloji Platformu Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi ernekleri Federasyonu BSTB, TÜBİTAK, GTHB, Üniversiteler, TOBB Gıda Sektör Meclisi, KOSGEB, TİM, Teknoparklar X T 2 Strateji 2.2 Strateji 2.3 Stratejik Amaç 3 Strateji 3.1 Eylem 8: AB Çerçeve Programları, AB CIP Programı, EUREKA, EBN gibi uluslararası destekler konusunda gıda sanayi firmalarına bilgilendirme yapılması Gelişme: Gıda firmalarına sunumların yapılmasına devam edilmektedir. Eylem 9: Uluslararası yönetmeliklerin hazırlanmasında alt sektör birliklerinin etkin lobilerinin oluşturulması Gıda sanayinin uluslararası Ar-Ge faaliyetlerine ve konsorsiyumlarına katılımının özendirilmesi TÜBİTAK BSTB, TOBB İlgili Sektör Meclisleri, İlgili STK lar X Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi ernekleri Federasyonu GTHB, Sektör Birlikleri, TİM, ışişleri Bakanlığı Gelişme: Global ve ulusal mevzuat çalışmaları takip edilerek mevcut durum izlenmekte, mevzuat hazırlama ihtisas alt komisyonlarında yer alınarak görüşler paylaşılmakta ve olası gelişmelerin sektörle paylaşılmasına devam edilmektedir Eylem 10: Gıda Sektöründe faaliyet gösteren KOBİ lerin üretim verimliliklerini artırma yönünde KOSGEB desteklerinden etkin bir şekilde faydalanmasının sağlanması Gıda sanayindeki KOBİ lerin üretim verimliliğinin arttırılması KOSGEB BSTB, TÜBİTAK, TOBB İlgili Sektör Meclisleri, Gıda Sektörü Meslek Kuruluşları Gelişme: 30 Nisan - 31 Ekim 2014 döneminde; KOSGEB destek programları dâhilinde Nace Rev.2 ye göre C-İmalat Sanayi Sektörü altında, gıda ürünlerinin imalatı ve içeceklerin imalatı sektörlerinde faaliyet gösteren toplam 918 KOBİ ye 6,1 milyon TL destek sağlanmıştır. iğer yandan KOSGEB Hizmet Merkezi Müdürlükleri vasıtasıyla, gıda sektörünün de içinde yer aldığı hedef kitlesi içerisindeki tüm sektörlere yönelik olarak, KOBİ lerin KOSGEB esteklerinden daha etkin faydalanabilmesini sağlamak üzere bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Yerel Yetkinlikler ve Yenilikçi Ürünler Yerel ve geleneksel gıdaların, özelliklerinin korunarak, modern yöntem ve teknolojilerle gıda sanayi tarafından üretilmesi ve markalaştırılması Eylem 11: Yerel ve geleneksel gıdaların envanterinin çıkarılması, kayıt altına alınması ve coğrafi işaret tescili yapılabilecek olanların tespit edilmesi, bunların yurt içi ve yurt dışı piyasalardaki ekonomik potansiyellerinin belirlenmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yerel Yönetimler, Kalkınma Ajansları, Üniversiteler, Araştırma Merkezleri, TPE Gelişme: Kalkınma Bakanlığı ile yapılan görüşmeler neticesinde yeterli maddi kaynağın temin edilemeyeceği anlaşıldığından ülkesel boyutta geleneksel gıdalar envanterinin çıkarılmasına yönelik projeyi başlatma imkânı olmamıştır. Mevcut gelişme üzerine projenin kapsamı daraltılarak TAGEM imkânları dâhilinde çalışmayı yürütmek üzere Marmara Bölgesi pilot bölge seçilmiş olup, TAGEM e bağlı olarak bu bölgede Ar-Ge faaliyetlerini yürüten 3 araştırma enstitüsü aracılığı ile bölgenin geleneksel gıdalar envanterinin çıkarılmasına yönelik çalışma başlatılmıştır. X X X Eylem 12: Yerel ve geleneksel gıdaların karakterizasyonununstandardizasyonun yapılmasının ve coğrafi işaret başvurusu yapılmasının teşvik edilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türk Patent Enstitüsü TSE, Yerel Yönetimler, Üniversiteler İlgili Kuruluşlar X 54

60 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Gelişme: Türk Patent Enstitüsü ile yapılan görüşmelerde geleneksel gıdaların tesciline esas mevzuatın yürürlüğe girmesi ile ilgili halen bir çalışmanın yapılmadığı ifade edildiğinden, dosyası hazırlanmış olan 53 geleneksel gıdanın tescili için TPE ye başvuru yapma şansı bulunmamaktadır. Mevzuatın yürürlüğe girmesini müteakip söz konusu ürünlerin başvurusu yapılmak üzere eylem ile ilgili işlemlere son verilmiştir. Eylem 13: Yerel ve geleneksel gıdaların sanayide üretimiyle ilgili yapılan Ar-Ge çalışmalarının sanayiye aktarılması konusunda çalışmalar yapılması Ulusal Gıda Teknoloji Platformu BSTB, TÜBİTAK, YÖK, ULAKBİM, TİM, TPE, TOBB İlgili Sektör Meclisleri X Gelişme: UGTP tarafından 2014 Ocak ayında Türkiye adresli hakemli bilimsel eserleri kapsayan Gıda Araştırmaları Envanteri hazırlanmıştır. Bu belge ülkemizde gerçekleştirilen ve geleneksel gıdaları da kapsayan çalışmaları ve bu çalışmaların künye bilgilerini içermektedir. Belge UGTP üyelerine ve dolayısı ile ülkemiz gıda endüstrisinin hizmetine sunulmuştur. Envanter içerisinde yer alan ve sanayinin ilgisini çeken konuda proje geliştirme olanakları takip edilmektedir. Ayrıca yine UGTP tarafından 2013 yılı ikinci yarısında Üniversite- Sanayi İşbirliği uygulaması geliştirilmiştir. Bu bağlamda üniversite kesiminde araştırmacıların geleneksel gıdalar ve diğer konularda proje fikirlerini UGTP üyesi gıda firmalarına sunma ve ortak çalışma imkânı sağlanmaktadır. iğer taraftan geleneksel gıdalar üzerine üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde proje fikirleri geliştirilmesine katkı sağlamak üzere 9 Haziran 2014 tarihinde sanayi ve üniversite kesiminden katılımcıların bir araya gelecekleri UGTP Konferansları Serisi organize edilmiştir. Eyleme kapsamında yürütülen çalışmalar devam etmektedir. Strateji 3.2 Gıda sanayinde katma değeri yüksek yeni ürünlerin ve fonksiyonel gıda ürünlerinin geliştirilmesi Eylem 14: Fonksiyonel gıdalar ile ilgili yapılan Ar-Ge faaliyetlerinin sanayiye aktarılması konusunda çalışmalar yapılması Ulusal Gıda Teknoloji Platformu TÜBİTAK, BSTB, Araştırma Merkezleri, Üniversiteler KOSGEB, ULAKBİM, TPE, TOBB İlgili Sektör Meclisleri X Gelişme: UGTP tarafından 2014 Ocak ayında Türkiye adresli hakemli bilimsel eserleri kapsayan Gıda Araştırmaları Envanteri hazırlanmıştır. Bu belge ülkemizde gerçekleştirilen ve fonksiyonel gıdaları da kapsayan çalışmaları ve bu çalışmaların künye bilgilerini içermektedir. Belge UGTP üyelerine ve dolayısı ile ülkemiz gıda endüstrisinin hizmetine sunulmuştur. Envanter içeresinde yer alan ve sanayinin ilgisini çeken konuda proje geliştirme olanakları takip edilmektedir. Ayrıca yine UGTP tarafından 2013 yılı ikinci yarısında Üniversite- Sanayi İşbirliği uygulaması geliştirilmiştir. Bu bağlamda üniversite kesiminde araştırmacıların fonksiyonel gıdalar ve diğer konularda proje fikirlerini UGTP üyesi gıda firmalarına sunma ve ortak çalışma imkânı sağlanmaktadır. iğer taraftan fonksiyonel gıdalar üzerine üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde proje fikirleri geliştirilmesine katkı sağlamak üzere 9 Haziran 2014 tarihinde sanayi ve üniversite Eyleme kapsamında yürütülen çalışmalar devam etmektedir. Eylem 15: Fonksiyonel gıdaların ve katma değeri yüksek yeni ürünlerin geliştirilmesi, üretilmesi ve uluslararası pazara sunulması için teşvik programlarının geliştirilmesi Ekonomi Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TPE, TÜBİTAK BSTB, Araştırma Merkezleri, KOSGEB, TİM, Üniversiteler, TOBB İlgili Sektör Meclisleri, TGF X Gelişme: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı na bağlı araştırma enstitülerince eylem kapsamında hazırlanan 8 proje halen devam etmektedir Mart ayında yapılan Bitkisel Gıda Araştırmaları Program eğerlendirme Toplantısında görüşülerek kesin kabulüne esas olmak üzere Araştırma Tavsiye Komitesi ne (ATK) gönderilmesine karar verilen 8 proje bulunmaktadır. Bu projelerin toplam bütçesi 434 bin TL dir. GTHB Ar-Ge estek Programı kapsamında üniversite/özel sektör tarafından yürütülen 3 proje çalışma takvimlerine uygun olarak devam ederken, 1 proje sonuçlandırılmıştır. Yine aynı program kapsamında Gıda ve yem sektöründe katma değeri yüksek yeni ürünler ve işleme/ambalajlama süreçlerinde yeni yöntem ve ileri teknolojilerin geliştirilmesi konusunun 2014 yılı Ar-Ge öncelikleri içerisinde yer alması sağlanmıştır. Bu öncelik kapsamında 7 proje başvurusunda bulunulmuştur. Bu projelerin değerlendirmesi 2014 yılı içerisinde GTHB Bilim Kurulu ve eğerlendirme Kurulu tarafından yapılacaktır. 55

61 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 16: Gıda katkı maddelerinin geliştirilmesi ve üretimi konusunda Ar-Ge ve Yenilik faaliyetlerinin özendirilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı BSTB, Ekonomi Bakanlığı, GTHB, Üniversiteler, TÜBİTAK, KOSGEB X Gelişme: Bakanlık Ar-Ge destek programı kapsamında Yeni gıda katkı maddelerinin (koruyucu, renklendirici, antioksidanlar vb.) geliştirilmesi ve üretime kazandırılması konusunun 2014 yılı Ar-Ge öncelikleri içerisinde yer alması sağlanmıştır. Bu öncelik kapsamında üniversite/özel sektör tarafından 4 proje başvurusunda bulunulmuştur. Bu projelerin değerlendirmesi 2014 Mayıs ve Haziran ayları içerisinde GTHB Bilim Kurulu ve eğerlendirme Kurulu tarafından yapılacaktır. Ayrıca eylem kapsamında üniversite tarafından hazırlanan 1 Ar-Ge projesi halen devam etmektedir. Eylem 17: Gıda üretiminde kullanılan starter kültür, enzim, maya gibi yardımcı maddelerin Ar-Ge ve üretim faaliyetlerinin özendirilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı BSTB, Ekonomi Bakanlığı, GTHB, Üniversiteler, TÜBİTAK, KOSGEB X Gelişme: Ulusal Gıda Starter Kültür Gen Bankası kurulmasına yönelik olarak Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen ve Bursa Gıda ve Yem Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından yürütülen proje devam etmektedir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı na bağlı Araştırma Enstitüleri tarafından eylem kapsamında hazırlanan ve 2014 Mart ayında yapılan Gıda ve Yem Araştırmaları Program eğerlendirme Toplantısında görüşülerek kesin kabulüne esas olmak üzere Araştırma Tavsiye Komitesi ne (ATK) gönderilmesine karar verilen 1 proje bulunmaktadır. Bu projenin bütçesi TL dir. Bakanlık Ar-Ge destek programı kapsamında Geleneksel fermente ürünlerden izole edilen mikroorganizmalar kullanılarak starter kültür üretilmesi konusunun 2014 yılı Ar-Ge öncelikleri içerisinde yer alması sağlanmıştır. Bu öncelik kapsamında üniversite/özel sektör tarafından 2 proje başvurusunda bulunulmuştur. Bu projelerin değerlendirmesi 2014 Mayıs ve Haziran ayları içerisinde GTHB Bilim Kurulu ve eğerlendirme Kurulu tarafından yapılacaktır. Ayrıca bu eylem kapsamında üniversite tarafından hazırlanan 5 Ar-Ge projesi halen devam etmektedir. Eylem 18: Birincil hammadde ve gıda üretiminde gen teknolojisi ve biyoteknoloji Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin özendirilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Üniversiteler, Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK, KOSGEB X Gelişme: Gıda: Gıda Ar-Ge destek projeleri kapsamında üniversite/özel sektör tarafından başvurusu yapılan 1 projenin ilgili kurullarda yapılan değerlendirmeler sonucunda desteklenmesi uygun görülmemiştir. Bahçe Bitkileri: Bakanlık Ar-Ge estek Programı kapsamında Erciyes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi tarafından Kayısıda SNP Moleküler Markırların Geliştirilmesi ve Turunçgillerde NA, RNA ve Protein Profillerinin Analizleri ile Çekirdeksizlik ile İlgili Markır Geliştirilmesi projesi, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesince 0900 Ziraat ve Stella Kiraz Çeşitleri ile Kuş Kirazı Anacına Rol Bodurluk Genlerinin Aktarılması projeleri faaliyetlerine devam etmektedir. Yine Bakanlık Ar-Ge tebliği kapsamında Bademde Kendine Verimli ve Geç Çiçeklenen Çeşit Islahı: Islah Süresini Kısaltmak Üzere NA Markörlerin Geliştirilmesi başlıklı proje sözleşmesinin imzalanmasının ardından yürütülmeye başlanmıştır. Tarla Bitkileri: Bu kapsamda 7 proje halen devam etmekte olup, devam eden projelerin yıllık gelişmeleri program değerlendirme toplantılarında görüşülerek değerlendirilmiştir. Ayrıca bugüne kadar geliştirilerek tescil edilen 897 tarla bitkileri çeşitlerinin parmak izlerinin çıkartılması ile ilgili olarak Ege Üniversitesi tarafından hazırlanan Ar-Ge projesi devam etmektedir. Biyoteknoloji konusunda gerek TAGEM e gerekse GTHB Ar-Ge estek Programı na sunulan yeni projeler değerlendirilerek başlatılmıştır. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü bünyesinde kurulan Bitkisel Biyoteknoloji Merkezi tarafından Bitki Islahında Moleküler Yaklaşımlar ve Mikrobiyal Biyoteknoloji konusunda 8-9 Ekim 2014 tarihlerinde yerli ve yabancı uzmanların katılımıyla eğitim düzenlenmiştir. Stratejik Amaç 4 Strateji 4.1 Gıda Tüketimi ve Sağlık Gıda kalitesi ve güvenliği denetimlerinin etkinleştirilmesi Eylem 19: Gıda güvenilirliğine yönelik olarak, mevcut altyapının etkin şekilde kullanımına olanak sağlayacak Ar-Ge Birimlerinin güçlendirilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı, BSTB, Araştırma Merkezleri Üniversiteler, TÜBİTAK, TGF, TOBB İlgili Sektör Meclisleri Gelişme: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı na bağlı araştırma enstitülerince eylem kapsamında hazırlanan ve kesin kabulüne esas olmak üzere Araştırma Tavsiye Komitesi ne (ATK) gönderilen 16 proje ATK tarafından değerlendirilmiş olup, bütçelerinin toplamı 669 bin TL olan 14 projenin 2015 yılı itibarıyla başlatılmasına karar verilmiştir. X 56

62 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 20: Tüketici sağlığının korunması kapsamında yapılan Ar-Ge çalışmalarına temel teşkil etmesi amacıyla; gıda ile bulaşan hastalıkların ortaya çıkma sıklığının ve beslenme kaynaklı hastalıkların takibinin yapılabilmesi için ulusal veri tabanı kurulması Sağlık Bakanlığı GTHB X Gelişme: Gıda ile Bulaşan Hastalıklar: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu bünyesinde Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi aire Başkanlığı kurulmuş ve halk sağlığını tehdit eden durumların tespiti izlenmesi ve risk yönetimi konusunda çalışmaya başlamıştır. Erken Uyarı Cevap sistemi kapsamında, Sağlık Bakanlığı Bulaşıcı Hastalıklar aire Başkanlığı tarafından takip edilen gıda kaynaklı zehirlenmeler ayrıca kayıt altına alınmakta ve risk değerlendirmesi yapılmaktadır. Aylık olarak gerçekleştirilen sektörler arası işbirliği toplantıları, ikili ilişkiler ve olay meydana geldiğinde doğrudan işbirliği yoluyla, gıda kalitesi ve denetiminden sorumlu olan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile elde edilen bilgiler paylaşılmaktadır. Faaliyet rutin izleme dönüştürülmüş durumdadır. THSK, TÜBİTAK destekli "Ulusal Gıda Kompozisyonunun Belirlenmesi ve Yaygın-Sürekli Paylaşım Sisteminin Oluşturulması" projesinde görev almıştır. Proje 31 Mart 2013 tarihi itibariyle bitirilmiş olup kapanış raporu TÜBİTAK tarafından kabul edilmiştir. Beslenme Kaynaklı Hastalıklar - Obezite: Aile Hekimleri tarafından kendilerine bağlı nüfusun beden kitle endeksi açısından değerlendirilerek obezite tanısı konulan bireyler 2. ve 3. basamak sağlık kuruluşlarına yönlendirilmektedir. Sağlık Bakanlığı sağlık bilgi sistemlerinde (Sağlık-Net 2) veri tabanlarının obezite konusunda yararlı veri üretmesi çalışmalarının takip edileceği mekanizma kurulması çalışmalarına devam edilmektedir. Birinci basamakta TSBS ve AHBS, ikinci ve üçüncü basamakta ise Sağlık-Net 2 içerisinde obeziteye yönelik veri elemanları yer almaktadır. Veri girişlerine devam edilmekte olup bilgi sistemlerinden yıllık raporlar alınacaktır. 31 Ekim Nisan 2014 tarihleri arasında Sağlık-Net sisteminden obezite ile ilgili verilerin alınması amacıyla Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü ile çalışmalar yürütülmüştür. Çalışmalar sonunda IC-10 kodları arasında E66 olarak yer alan obeziteye yönelik rapor oluşturulmuş ve sonuçlar alınmaya başlanmıştır. Boy uzunluğu ve vücut ağırlığı ölçümlerinin alınarak beden kitle endeksine göre obezite (şişmanlık) durumunun ortaya konulması için hazırlanan raporun kontrolü aşamasında veri gösterim farklılıkları belirlenmiştir. Tespit edilen veri girişlerindeki birim gösterim farklılıklarının ortadan kaldırılmasına yönelik USVS'de değişiklik yapılması için çalışmalara başlanmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda muhtemel değişikliklerin yol açabileceği problemler nedeniyle veri setinin aynen korunması kararlaştırılmıştır. Aile hekimleri veri giriş kalitesi için bilgilendirilecektir. Beslenme Yetersizliği (Malnutrition): 5 yaş altı çocuklarda akut ve kronik beslenme yetersizliğinin önlenmesi için emzirmenin korunması, özendirilmesi, desteklenmesi amacıyla Anne Sütünün Teşviki ve Bebek ostu Sağlık Kuruluşları Programı ve 6-24 ay bebek ve çocuk beslenmesini desteklemek ve iyileştirme sağlamak amacıyla Tamamlayıcı Beslenme Programı çalışmalarının sürdürülmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla Bebek ostu Hastane (BH) uygulamasının sürdürülerek, doğum yapılan tüm sağlık kuruluşlarının Bebek ostu Hastane olmasını sağlamaya yönelik çalışmalar devam etmektedir ay bebek ve çocuk beslenmesini desteklemek, iyileştirme çalışmalarının sürdürmek amacıyla sağlık personeli danışmanlık eğitimleri ve eğitilen sağlık personeli ile halk eğitimlerine devam edilmektedir. Bebek ostu il sayısı 81'e çıkarılmıştır. Bunlardan 58 i Bebek ostu İl olabilme kriterlerinden 10 tanesini de gerçekleştirerek Altın Bebek ostu İl olma hakkı kazanmıştır yılı içerisinde 61 hastane Bebek ostu Hastane (BH) olabilmek için değerlendirilmiştir. Halen doğumlarımızın %93 ü bebek dostu hastanelerde gerçekleştirilmektedir. Annelere iyi tamamlayıcı beslenme uygulamaları konusunda bilgi vermek için Aile Sağlığı Merkezlerinde kullanılmak üzere bebeklerin yaş aralığına uygun olarak bebek beslenmesi tarif magnetleri ve broşürlerini içeren tamamlayıcı beslenme materyalleri oluşturulmuştur. Strateji 4.2 Gıda sanayi tarafından üretim sırasında kalitenin kontrolü için yeni teknolojilerin geliştirilmesi Eylem 21: Üretim sırasında kalitenin kontrolü konusunda kamuda ve üniversitede yapılan çalışmaların sanayiye aktarılması için özel proje pazarları düzenlenmesi Ulusal Gıda Teknoloji Platformu Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi ernekleri Federasyonu TOBB İlgili Sektör Meclisleri, TÜBİTAK, BSTB, ULAKBİM, YÖK X T 2 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 57

63 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç 5 Strateji 5.1 Hedef Odaklı Öncelikli Ar-Ge Projeleri Gıda üretim ve tüketim zincirinin her aşamasında ihtiyaç duyulan Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi Eylem 22: Birincil hammadde üretimine ve bu üretime girdi sağlamaya yönelik öncelikli araştırma konularının tüm paydaşların katılımı ile sürekli güncellenmesi, destek sağlayan kuruluşlara iletilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TÜBİTAK, Üniversiteler, UGTP, TGF, TOBB İlgili Sektör Meclisleri, Araştırma Merkezleri X Gelişme: Bahçe Bitkileri: GTHB araştırma enstitüleri tarafından geliştirilen teknoloji ve çeşitlerin çiftçilere aktarılması konusunda Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl ve ilçe Müdürlükleri ile tarım danışmanlarına eğitim verilmesi, bilgi alışveriş toplantıları ile Ar-Ge çıktılarının aktarılması çalışmaları yürütülmüştür. Birincil hammadde üretimine ve bu üretime girdi sağlamaya yönelik öncelikli araştırma konularının tüm paydaşların katılımı ile sürekli güncellenmesi, destek sağlayan kuruluşlara iletilmesi konusunda TAGEM Mastır Plan revizyonları, ilgili tüm paydaşların katkı ve katılımlarıyla her 5 yılda bir yapılmakta olup, en son Aralık 2010 ayında bu faaliyet gerçekleşmiştir yılında yeni dönem hazırlıklarına başlanacaktır. Tarla Bitkileri: Biyoteknoloji, Korumalı Tarım, Mezopotamya Kongresi ve Balkan Kongresine katılım sağlanmıştır. Kongre ve çalıştay sonuçları konuyla ilgili paydaşlara aktarılmıştır. Eylem 23: Gıda sanayinin, yenilikçi ürün ve üretim yöntemlerine odaklı öncelikli Ar-Ge çalışmalarının tüm paydaşların katılımı ile sürekli güncellenmesi, destek sağlayan kuruluşlara iletilmesi TOBB İlgili Sektör Meclisleri BSTB, TMMOB, UGTP, TGF, TÜBİTAK X T 2 Eylem 24: Gıda Kalitesi ve Güvenliği ile Gıda ve Sağlık konularına odaklı öncelikli Ar-Ge konularının tüm paydaşların katılımı ile sürekli güncellenmesi, destek sağlayan kuruluşlara iletilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı BSTB, TGF TÜBİTAK, Üniversiteler, Araştırma Merkezleri X Gelişme: Gıda güvenilirliğine yönelik olarak GTHB ye bağlı araştırma enstitülerince hazırlanan 20 proje halen devam etmektedir. Gıda ve Yem Araştırmaları 2013 yılı Program eğerlendirme Toplantısında görüşülerek Araştırma Tavsiye Komitesi ne (ATK) sunulan 17 proje, ATK nın haziran ayında yaptığı toplantı ile değerlendirilmiş olup, sözkonusu projelerden 14 ünün 2014 yılı itibarıyla başlatılmasına karar verilmiştir. Projelerin toplam bütçesi 877 bin TL dir. Gıda kalitesi ve güvenilirliği konusuna esas olmak üzere gıda ile temas eden maddelerin güvenilirliğinin belirlenmesi ve "gıdalarda taklit ve tağşişin belirlenmesine yönelik analiz metotlarının geliştirilmesi konularının 2013 yılı Ar-Ge öncelikleri içerisinde yer alması sağlanmıştır. Haziran ayında yapılan eğerlendirme Kurulu toplantısı sonrası eylem kapsamında üniversiteler ve özel sektör tarafından hazırlanan 5 proje kabul edilerek, projelerin Eylül 2013 itibarıyla başlatılmasına karar verilmiştir. Projelerin toplam bütçesi 803 bin TL dir. TÜBİTAK MAM tarafından yürütülmekte olan Ulusal Gıda Kompozisyonunun Belirlenmesi ve Sürekli paylaşım Sisteminin oluşturulması projesi Mart 2013 de tamamlanmıştır. Bütün analiz sonuçları, örneklem formları Ulusal veri tabanına girilmiştir. Geleneksel gıdalarla ilgili tescil dosyaları tamamlanmıştır. Türkiye nin ulusal gıda kompozisyon veri tabanının temeli atılmış, izlenebilir standart kalitede veri üretme kullanma ve yönetme sistemi kurulmuştur. TürKomp un sürdürülebilirliğine destek olma amacıyla firma üyelik sistemi oluşturulmuştur. Belirli bir program dâhilinde sisteme uygun olarak yapılacak yeni örneklemlerle, ürün ve/veya besin öğe verisi ilaveleriyle sistemin güncellenmesi sağlanacaktır. Ulusal gıda kompozisyon veri tabanı: TürKomp ( ulusal ve uluslararası kuruluşların hizmetine sunulmuştur. Proje tamamlanmıştır. Eylem 25: Gıda üretim ve tüketim zincirinin her aşamasında, TGP (Teknoloji Geliştirme Projeleri) desteği kapsamında Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin teşvik edilmesi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Ekonomi Bakanlığı, BSTB X T 2 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 58

64 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Strateji 5.2 Gıda üretim ve tüketim zincirindeki öncelikli konularda Ar-Ge ve yenilik yetkinliğinin geliştirilmesi Eylem 26: Bir uzman grubu kurularak gıda üretim ve tüketim zincirindeki teknolojik alanların; Ar-Ge potansiyeli, insan kaynakları, altyapılar, cari denge açısından incelenmesi ve önceliklendirilmesi Eylem 27: Gıda üretim ve tüketim zincirindeki öncelikli konularda hedef odaklı Ar-Ge projelerinin desteklenmesi TÜBİTAK Tüm İlgili Paydaşlar X T 2 TÜBİTAK Tüm İlgili Paydaşlar X Gelişme: Bu eylem kapsamında TÜBİTAK TEYEB Sanayi Ar-Ge estek Programları çerçevesinde gıda üretimine yönelik projeler desteklenmiş ve desteklenmeye devam edilmektedir. Bunun yanında TÜBİTAK tarafından 1511 Programı 2014 yılı çağrısı kapsamında aşağıdaki 5 çağrıya çıkılmıştır. Nişasta ve Şeker Bitkileri Islahı Yağ ve Lif Bitkileri Islahı Yemeklik Tane Baklagiller Islahı Yem Bitkileri Islahı Tahıl Islahı Söz konusu çağrılar kapsamında 11 başvuru yapılmıştır. Başvuruların değerlendirme süreçleri devam etmektedir. TÜBİTAK AREB tarafından 1003-Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projelerini estekleme Programı kapsamında Gıda Katkı Maddeleri / Yardımcı Maddeler başlığı altında aşağıda isimleri verilen 3 çağrıya çıkılmıştır. Bu çağrılar için 1. aşama proje başvuruları 9 Eylül 2014 tarihinde kapanmıştır. Toplam 116 proje başvurusu yapılmıştır. Hammadde ve Atıklarından Gıda Katkı Maddeleri/ Yardımcı Maddelerinin Üretimi ve Mevcut Katkı Maddeleri/Yardımcı Maddelerinin İyileştirilmesi Biyoteknolojik Yöntemlerle Gıda Katkı Maddeleri/Yardımcı Maddelerin Üretimi ve Mevcut Katkı Maddeleri/Yardımcı Maddelerin İyileştirilmesi Gıda Katkı Maddelerinin/Yardımcı Maddelerin Tespiti Amacıyla Yenilikçi, Hızlı Analiz ve Yöntemlerin Geliştirilmesi Eylem 28: Gıda üretim ve tüketim zincirinde altyapı geliştirilmesine ihtiyaç duyulan alanlarda altyapı desteklerinin verilmesi Kalkınma Bakanlığı Tüm İlgili Paydaşlar X Gelişme: Araştırma altyapısı eksik olan üniversite ve araştırma kurumlarında ileri düzeyde araştırma projelerinin yürütülmesini sağlayacak merkezler oluşturulmaktadır. Merkezi Araştırma Laboratuvarlarının temel amaçları arasında yeni kurulan ve gelişmekte olan üniversitelere daha fazla sayıda nitelikli eleman çekebilmek, araştırma kültürünü yaygınlaştırmak ve üniversite-özel sektör işbirliği anlamında somut projelerin geliştirilebileceği platformlar oluşturmak yer almaktadır. Bu kapsamda temel önceliği gıda olan yerlerde merkezi araştırma laboratuvarları bu alana yoğunlaşmıştır. Ayrıca, 2013 yılı sonu itibarıyla 7 tematik araştırma laboratuvarı projesi tamamlanmıştır. Önceki yıllarda başlamış olan ve devam eden, 2014 Yılı Yatırım Programı nda gıda ile ilgili 2 araştırma altyapı projesi yer almaktadır yılı için herhangi bir alanda yeni araştırma altyapısı projesi alınmaması nedeniyle gıda alanında da yeni bir araştırma altyapı projesi yatırım programına alınmamıştır. Üniversitelere ve kamu kurumlarına yönelik olarak altyapı ihtiyacı olduğu tespit edilen belirli öncelikli alanlarda 2015 yılı için araştırma altyapısı proje çağrısına çıkılmıştır. Bu öncelikli alanlardan biri de gıdadır. Gıda başlığı altında çağrıya çıkılan alt alanlar ise şöyledir: Gıdalarda yeni işleme teknolojileri ve gıda analizlerine yönelik kit, referans malzeme geliştirme. Proje başvuruları alınmış olup, çağrıya ilişkin değerlendirme süreci devam etmektedir. Eylem 29: Gıda üretim ve tüketim zincirinde insan kaynağının geliştirilmesine ihtiyaç duyulan alanlarda yüksek lisans ve doktora programlarının açılması YÖK Tüm İlgili Paydaşlar X T 2 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 59

65 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 30: Gıda üretim ve tüketim zincirinde insan kaynağının geliştirilmesine ihtiyaç duyulan alanlarda araştırma ve eğitim burslarının verilmesi TÜBİTAK Tüm İlgili Paydaşlar X Gelişme: TÜBİTAK 2211 Yurt İçi Lisansüstü Burs Programı kapsamında öncelikli alanlarda lisansüstü eğitimlerine devam eden öğrenciler için teşvik bursları uygulaması geliştirilmiştir yılında ilk dönem öncelikli alanlarda tez yazan 205 yüksek lisans ve 227 doktora öğrencisi olmak üzere toplam 432 lisansüstü öğrenci programa başvurmuştur. 28 yüksek lisans ve 85 doktora olmak üzere toplam 113 lisansüstü öğrenci desteklenmiştir. 2. dönem başvuru değerlendirmesi devam etmektedir. Ayrıca, önümüzdeki 10 yıl içerisinde Türkiye nin hedefleri kapsamında öncelikli alanlarda doktora seviyesinde yetişmiş insan kaynağı açığının kapatılması amacıyla TÜBİTAK 2230 Yurt ışı Yüksek Lisans Burs Programı ile TÜBİTAK 2213 Yurt ışı oktora Burs Programı geliştirilerek TÜBİTAK 2213 Yurt ışı Lisansüstü Burs Programı adı altında uygulamaya konulmuştur yılında TÜBİTAK 2213 Programına toplam 93 başvuru alınmıştır. 19 başvurunun desteklenmesine karar verilmiştir. Eylem 31: Gıda üretim ve tüketim zincirinde kamu sektöründe ihtiyaç duyulan Ar-Ge konularının belirlenmesi ve açılacak çağrılar kapsamında desteklenmesi TÜBİTAK Tüm İlgili Kamu Kurumları X T 2 Eylem 32: Gıda üretim ve tüketim zincirindeki ileri teknoloji geliştirme faaliyetlerinin İleri Teknoloji Projeleri (ITEP) esteği kapsamında teşvik edilmesi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Ekonomi Bakanlığı, BSTB X Gelişme: TTGV Özkaynaklarından sağlanan İleri Teknoloji Projeleri esteği (İTEP) çerçevesinde öncelikli alanlar arasında yer alan Gıda Teknolojileri kapsamında Gıda Güvenliği alanına ilişkin 1 proje başvurusu değerlendirmeye alınmıştır. Ancak henüz desteklenen proje bulunmamaktadır. Bu alanda proje başvuru kabul süreci 2015 yılı süresince açık tutulacaktır. Stratejik Amaç 6 Strateji 6.1 Sürdürülebilirlik ve Çevre ostu Teknolojiler Gıda depolama ve taşıma teknolojilerinin geliştirilmesi ile gıda kayıplarının önlenmesi Eylem 33: epolama ve taşıma teknolojileri konusundaki Ar-Ge ve yenilik çalışmalarının özendirilmesi TÜBİTAK GTHB, TGF, TÜBİTAK, TOBB İlgili Sektör Meclisleri X T 2 Eylem 34 4 : Gıda depolama ve taşıma teknolojilerinin geliştirilmesi konulu yenilik ve Ar-Ge faaliyetlerinin, TGP (Teknoloji Geliştirme Projeleri) desteği kapsamında teşvik edilmesi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Ekonomi Bakanlığı, BSTB X T 2 Eylem 35: Gıda depolama ve taşıma teknolojilerinin geliştirilmesi konulu ileri teknoloji geliştirme faaliyetlerinin, ITEP (İleri Teknoloji Projeleri) desteği kapsamında teşvik edilmesi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Ekonomi Bakanlığı, BSTB X Gelişme: Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı( TTGV) Öz kaynaklarından sağlanan İleri Teknoloji Projeleri esteği (İTEP) çerçevesinde öncelikli alanlar arasında yer alan Gıda Teknolojileri kapsamında depolama ve taşıma teknolojileri konusunda bir başvuru alınmamıştır. Bu alanda proje başvuru kabul süreci 2015 yılı süresince açık tutulacaktır. 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 60

66 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Strateji 6.2 Birincil hammadde üretiminde doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını sağlayacak teknolojilerin geliştirilmesi Eylem 36: Birincil Hammadde Üretiminde oğal Kaynakların Sürdürülebilir Kullanımını Sağlayacak Teknolojilerin Geliştirilmesi faaliyetlerinin ITEP (İleri Teknoloji Projeleri) desteği kapsamında teşvik edilmesi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Ekonomi Bakanlığı, BSTB X Gelişme: TTGV öz kaynaklarından sağlanan İleri Teknoloji Projeleri esteği (İTEP) çerçevesinde öncelikli alanlar arasında yer alan Gıda Teknolojileri kapsamında birincil hammadde üretiminde doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını sağlayacak teknolojiler konusunda bir başvuru alınmamıştır. Bu alanda proje başvuru kabul süreci 2015 yılı süresince açık tutulacaktır. Eylem 37: Birincil Hammadde Üretiminde oğal Kaynakların Sürdürülebilir Kullanımını Sağlayacak Teknolojilerin Geliştirilmesi faaliyetlerinin Çevre Projeleri-Temiz Üretim esteği kapsamında teşvik edilmesi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Ekonomi Bakanlığı, ÇŞB X Gelişme: TTGV öz kaynaklarından sağlanan Çevre Projeleri esteği-temiz Üretim (Çevre Teknolojileri ve Enerji Verimliliği) esteği kapsamında belirtilen tarihler arasında 3 proje başvurusu olmuş, 1 proje için sözleşme imzalanmıştır. Belirtilen bu projelerden arasında birincil hammadde üretiminde sürdürülebilirliğin sağlanması konusu bulunmamaktadır. TTGV Öz Kaynaklarından sağlanan Çevre Projeleri esteği kapsamında Çevre Teknolojileri alanında proje desteği için proje başvuru kabul süreci 2014 yılı süresince açık tutulacaktır. Birincil hammadde üretimi ile ilgili projeler de bu kapsama girmektedir. Strateji 6.3 Gıda sanayinde çevre dostu teknolojilerin geliştirilmesi Eylem 38: Çevre dostu teknolojilerle ilgili yapılan akademik Ar-Ge çalışmalarıyla ilgili Gıda sanayine periyodik bilgilendirme yapılması TOBB İlgili Sektör Meclisleri TÜBİTAK, TGF YÖK, GTHB X T 2 Eylem 39: Gıda sanayinde çevre dostu teknolojilerin geliştirilmesi faaliyetlerinin ITEP (İleri Teknoloji Projeleri) desteği kapsamında teşvik edilmesi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Ekonomi Bakanlığı, BSTB X Gelişme: TTGV öz kaynaklarından sağlanan İleri Teknoloji Projeleri esteği (İTEP) kapsamında öncelikli alanlar arasında yer alan Gıda Teknolojileri alanında Gıda Sanayisinde Çevre ostu Teknolojilerin Geliştirilmesi konusunda bir proje başvurusu alınmamıştır. Eylem 40: Gıda paketlemede kullanılan ambalaj malzemelerinin üretimi ve kullanımına yönelik olarak Ar-Ge faaliyetlerinin özendirilmesi TÜBİTAK GTHB, İlgili STK lar X T 2 Eylem 41: Gıda sanayinde çevre dostu teknolojilerin geliştirilmesi faaliyetlerinin Çevre Projeleri-Temiz Üretim ve Enerji Verimliliği estekleri kapsamında teşvik edilmesi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Ekonomi Bakanlığı, ÇŞB X Gelişme: TTGV Öz kaynaklarından sağlanan Çevre Projeleri esteği-temiz Üretim (Çevre Teknolojileri ve Enerji Verimliliği) esteği belirtilen tarihler arasında Gıda sanayiine yönelik bir proje bulunmamaktadır. TTGV Öz kaynaklarından sağlanan Çevre Projeleri esteği kapsamında Temiz Üretim ve Enerji Verimliliği alanında proje desteği için proje başvuru kabul süreci 2015 yılında da açık tutulacaktır. 2 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 61

67 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı 1 Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem 42: Üretim süreçlerinde yerel düşük karbon teknolojilerini teşvik etmek için İklim ostu Ürün Sertifikasının geliştirilmesine yönelik çalışmaların yapılması Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı GTHB, TSE X - Strateji 6.4 Gıda sanayinde atıkların ve artıkların geri dönüşümü ile katma değer sağlanması Eylem 43: Gıda sanayi atık ve artıklarının farklı sektörlerde değerlendirilmesi konusundaki Ar-Ge ve yenilik çalışmalarının özendirilmesi TÜBİTAK GTHB, ÇŞB, EPK, ETKB, UGTP, TGF TÜBİTAK, TOBB İlgili Sektör Meclisleri X Gelişme: Gıda sanayi atık ve artıklarının değerlendirilmesi konusundaki projeler TÜBİTAK TEYEB estek Programları çerçevesinde öncelikli alan olarak değerlendirilip desteklenmektedir. TÜBİTAK 1003 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projelerini estekleme Programı kapsamında ise Gıda Katkı Maddeleri / Yardımcı Maddeler başlığı altında aşağıda isimleri verilen 3 çağrıya çıkılmıştır. Hammadde ve Atıklarından Gıda Katkı Maddeleri/ Yardımcı Maddelerinin Üretimi ve Mevcut Katkı Maddeleri/Yardımcı Maddelerinin İyileştirilmesi Biyoteknolojik Yöntemlerle Gıda Katkı Maddeleri/Yardımcı Maddelerin Üretimi ve Mevcut Katkı Maddeleri/Yardımcı Maddelerin İyileştirilmesi Gıda Katkı Maddelerinin/Yardımcı Maddelerin Tespiti Amacıyla Yenilikçi, Hızlı Analiz ve Yöntemlerin Geliştirilmesi Bunlardan ilk ikisi atıklardan gıda katkı maddesi/yardımcı maddelerin üretimini de içermektedir. Bu çağrılar için 1. aşama proje başvuruları 19 Eylül 2014 tarihinde kapanmıştır. Toplam 116 proje başvurusu yapılmıştır. 62

68 2 - Bölüm 2: İvme Kazanmamız Gereken Alanlarda İhtiyaç Odaklı Yaklaşımlar Kapsamında iğer Gelişmeler UBTYS kapsamında savunma ve uzay alanlarının yanı sıra enerji, su, gıda ve sağlık alanları, ivme kazanmamız gereken ihtiyaç odaklı alanlar olarak belirlenmiştir. Bu alanlara yönelik geliştirilen programlar aşağıda sunulmaktadır. A. İvme Kazanmamız Gereken Alanlara Yönelik TÜBİTAK estekleri 1511 Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı 2012 yılında ulusal öncelikli alanlarımız arasında olan otomotiv, makine-imalat, BİT, enerji ve gıda kapsamında belirlenen alt teknoloji alanlarında, toplam 22 çağrı açılmış olup, yeni açılan bu destek programına 2012 yılı içerisinde toplam 682 proje ön başvurusu alınmıştır yılında ulusal öncelikli alanlarımız arasında olan enerji ve gıda alanlarında program kapsamında açılan 12 çağrıya toplam 266 ön başvuru yapılmıştır. Ön başvurusu tamamlanan ve panellerde başarılı bulunan projelerden, programa 2012 sonu itibarıyla 132 proje başvurusu gerçekleşmiş olup, bu başvurulardan 75 i için destek kararı verilmiştir (Tablo 9). Tablo Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı kapsamında Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin İvme Kazanması Gereken Alanlara İlişkin Veriler Öncelikli Alan Alt Alan Çağrı Sayısı Proje Öneri Sayısı Kabul Edilen Proje Sayısı Güneş Enerjisi Enerji Enerji epolama Çağıları Gıda Kömür ve Kömür Teknolojileri Tohum ve Hayvan Islahı Gıda Hijyeni Toplam Elektrik Motorları Enerji Sensörler Aydınlatma Çağrıları Sağlık Yalıtım Malzemeleri Biyomedikal Ekipman Tıbbi Tanı Kitleri Biyo Malzeme Aşı Toplam

69 Tablo Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı kapsamında Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin İvme Kazanması Gereken Alanlara İlişkin Veriler (evamı) Öncelikli Alan Alt Alan Çağrı Sayısı Proje Öneri Sayısı Kabul Edilen Proje Sayısı Enerji Enerji Verimliliği Çağrıları Sağlık** Gıda** Biyomedikal Ekipmanlar* Tıbbi Tanı Kitleri Gıda Katkı Maddeleri** Fonksiyonel Gıdalar ve Gıda Katkı Maddeleri* eğerlendirme süreci devam ediyor Tarla Bitkileri Islahı 5 11 *19 Ocak 2015 tarihine kadar açık çağrılar bulunmaktadır. **eğerlendirme süreçleri devam etmektedir. Toplam yılında TÜBİTAK 1511 Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı kapsamında, ulusal öncelikli alanlarımızda toplam 34 çağrı açılmıştır yılında Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin ivme kazanması gereken enerji ve sağlık alanlarında program kapsamında toplam 26 çağrı açılmıştır. Enerji alanında elektrik motorları (2), sensörler (1), aydınlatma (2) ve yalıtım malzemeleri (3) alt alanlarında açılan 8 çağrıya yapılan toplam 75 başvurudan 20 sinin desteklenmesi uygun bulunmuştur. Sağlık alanında biyomedikal ekipman (6), tıbbi tanı kitleri (5), biyo malzeme (6) ve aşı(1) alt alanlarında açılan 18 çağrıya yapılan toplam 156 başvurudan 67 sinin desteklenmesi uygun bulunmuştur. estek programı kapsamında 2014 yılında açılan 37 çağrıdan 18 i, Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin ivme kazanması gereken alanlara yönelik olarak açılmıştır. Bu çağrıların 7 si gıda alanında (tarla bitkileri ıslahına yönelik 5, fonksiyonel gıdalar ve gıda katkı maddelerine yönelik 1, gıda katkı maddeleri ne yönelik 1 çağrı), 5 i enerji alanında (enerji verimliliğine yönelik 5 çağrı) ve 6 sı sağlık alanındadır (biyomedikal ekipmanlara yönelik 5 ve tıbbi tanı kitlerine yönelik 1 çağrı) Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri estekleme Programı 2012 yılında başlayan program kapsamında 2013 yılında toplam 31 başlıkta çağrı açılmıştır. Açılan çağrılara UBTYS da yer alan öncelikli alanlarda toplam proje önerilmiştir. Bu önerilerden 944 ü ivme kazanmamız gereken alanlarda açılan 25 çağrıya yapılmıştır (Tablo 10) yılında ise Ekim sonu itibarıyla toplam 38 başlıkta çağrı açılmıştır. Açılan bu çağrılara toplam proje önerilmiştir. Bu önerilerden 968 i ivme kazanmamız gereken alanlarda açılan çağrılara yapılmıştır. 64

70 Tablo 10. İvme Kazanmamız Gereken Alanlarda TÜBİTAK 1003 Programı Kapsamında Veriler Yıl Öncelikli Alan Alt Alan Çağrı Sayısı Önerilen Proje Sayısı esteklenen Proje Sayısı Sağlık Tıbbi Cihazlar Çağrıları Gıda Tarla Bitkileri Bor Teknolojileri Enerji Kömür Teknolojileri Toplam Hidrojen ve Yakıt Pili Teknolojileri Enerji Güneş Enerjisi Enerji Verimliliği Bor Teknolojileri Su Membran Teknolojileri Çağrıları Gıda Gıda Güvenliği Aşı Tıbbi Tanı Kitleri Sağlık Hücresel Tedavi Ürünleri Yeni İlaç Geliştirme Biyomedikal Ekipmanlar Biyomalzemeler Toplam Bor Teknolojileri Kömür Teknolojileri Çağrıları Enerji Güneş Enerjisi 1 44 Enerji Verimliliği 1 27 Bilimsel eğerlendirme Süreci evam Ediyor Bilimsel eğerlendirme Süreci evam Ediyor Membran Teknolojileri Su Su Tasarruf Teknolojileri Entegre Havza Yönetimi Bilimsel eğerlendirme Süreci evam Ediyor 65

71 Tablo 10. İvme Kazanmamız Gereken Alanlarda TÜBİTAK 1003 Programı Kapsamında Veriler (evamı) Yıl Öncelikli Alan Alt Alan Çağrı Sayısı Önerilen Proje Sayısı esteklenen Proje Sayısı Tarla Bitkileri Gıda Gıda Katkı Maddeleri/ Yardımcı Maddeler Bilimsel eğerlendirme Süreci evam Ediyor 2014 Çağrıları Aşı 1 17 Bilimsel eğerlendirme Süreci evam Tıbbi Tanı Kitleri 1 86 Ediyor Sağlık Epidemiyolojik Çalışmalar Biyomedikal Ekipmanlar 1 68 Toplam Bilimsel eğerlendirme Süreci evam Ediyor Bilimsel eğerlendirme Süreci evam Ediyor * 31 Ekim 2014 itibarıyla Ayrıca enerji, su, gıda, savunma ve uzay alanlarında TÜBİTAK ın ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının faaliyetleri ile Ar-Ge ve yenilik destekleri verilmeye devam edilmektedir. TÜBİTAK Savunma ve Güvenlik Teknolojileri Araştırma Grubu (SAVTAG) estekleri TÜBİTAK SAVTAG ın kurulduğu 8 Ocak 2006 tarihinden 31 Ekim 2014 tarihine kadar geçen süre içerisinde, Milli Savunma Bakanlığı (MSB) Ar-Ge ve Teknoloji airesi nden 74, Savunma Sanayi Müsteşarlığı ndan (SSM) 58 ve Başbakanlık tan 11 proje olmak üzere, toplam 143 proje önerilmiştir. Önerilen 143 projenin toplam bütçesi 2,8 milyar TL dir yılının ikinci yarısında TÜBİTAK 1007 Kamu Kurumları Ar-Ge Projelerini estekleme Programı kapsamında çağrılı sisteme geçilmiştir. SAVTAG tarafından 2012 yılı Temmuz ayından 31 Ekim 2014 tarihine kadar geçen sürede 22 çağrıya çıkılmıştır. 31 Ekim 2014 itibarıyla önerilen projelerden 61 inin sözleşmesi, TÜBİTAK, MSB, SSM, Başbakanlık ve proje yürütücüsü kurum/kuruluşların yetkilileri tarafından imzalanarak yürürlüğe girmiştir. Bu projelerden 37 si sonuçlanmış, 3 ü izleme sürecinde iken iptal edilmiştir. 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla 21 proje yürürlükte olup toplam bütçesi 517 milyon TL dir. Ayrıca 6 proje sözleşme aşamasında, 1 proje revizyon aşamasında olup, 1 projenin panel çalışmaları devam etmektedir. TÜBİTAK 1007 Programı kapsamında SAVTAG tarafından 2006 yılında 21, 2007 yılında 14, 2008 yılında 6, 2009 yılında 6, 2010 yılında 1, 2011 yılında 1, 2012 yılında 5, 2013 yılında 6 ve 2014 yılında 1 proje olmak üzere toplamda 61 projenin sözleşmesi imzalanmıştır. 31 Ekim 2014 itibarıyla önerilen ve desteklenen proje sayı ve bütçe değerleri karşılaştırmalı olarak Tablo 11 de gösterilmektedir. 66

72 Tablo 11. SAVTAG a Önerilen ve esteklenen Proje Sayıları ve Bütçelerinin ağılımı * Sayı Bütçe** Sayı Bütçe** Önerilen Projeler Yürürlükteki Projeler Sözleşmesi Hazırlanmakta Olan Projeler Revizyondaki Projeler eğerlendirme Aşamasında Olan Projeler Sonuçlanan Projeler İptal Edilen Projeler Reddedilen Projeler * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** Milyon TL Tablo 12 de yer alan 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla yürürlükteki 21 proje, alt projeleriyle birlikte 34 projeden oluşmaktadır. 67

73 Tablo 12. SAVTAG Projelerinin urumu (1 Ocak Ekim 2014) Üniversite Özel sektör Enstitü Proje Sayısı Toplamı Ana Prj. Alt Prj. Sayı Bütçe (Milyon TL) Top. % Top. % Ana Prj. Alt Prj. Sayı Bütçe (Milyon TL) Top % Top. % Ana Prj. Alt Prj. Sayı Bütçe (Milyon TL) Top. % Top. % Toplam Bütçe (Milyon TL) Önerilen Projeler (1) , , , , , , Yürürlükte Olan Projeler (2) , , , , , ,9 517 Sözleşme Aşamasında Olan Projeler Revizyonda Olan Projeler eğerlendirme Aşamasında Olan Projeler (3) , ,3 16 8, , ,9 189 (4) (5) , , ,4 5 19, , ,4 26 Sonuçlanan Projeler (6) , , ,1 307 (1) Önerilen proje sayısı 143 olup, bu sayı alt projelerle birlikte 254 olmaktadır. (2) Yürürlükte olan proje sayısı 21 olup, bu sayı alt projelerle birlikte 34 olmaktadır. (3) Sözleşme aşamasında olan proje sayısı 6 olup, bu sayı alt projelerle birlikte 15 olmaktadır. (4) Revizyonda olan proje sayısı 1 olup, bu projenin alt projeleri yoktur. (5) eğerlendirme aşamasında olan proje sayısı 5 olup, bu sayı alt projelerle birlikte 9 olmaktadır. (6) Sonuçlanan proje sayısı 37 olup, bu sayı alt projelerle birlikte 51 olmaktadır. 68

74 iğer TÜBİTAK estekleri İvme kazanmamız gereken ihtiyaç odaklı alanlarda TÜBİTAK birimleri tarafından desteklenen proje sayısı ve destek bütçesi Tablo 13 te verilmektedir. Tablo 13. İvme Kazanmamız Gereken İhtiyaç Odaklı Alanlarda TÜBİTAK Birimleri Tarafından Ocak 2013 Nisan 2014 İtibarıyla esteklenen Projelerin ağılımı* Enerji Su Gıda Savunma Uzay Proje Sayısı estek Bütçesi** Proje Sayısı estek Bütçesi** Proje Sayısı estek Bütçesi** Proje Sayısı estek Bütçesi** Proje Sayısı estek Bütçesi** AREB , , ,6 23 4,8 8 2,5 TEYEB ,3 31 4, , ,6 26 4,7 KAMAG 1 1,7 2 3,8 4 6,4 0 0,0 0 0,0 * TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği aire Başkanlığı na ilişkin veriler Y6 bölümünde verilmektedir. ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) İvme kazanmamız gereken ihtiyaç odaklı alanlarda Türk ortakların 7. ÇP kapsamında ve ikili işbirliği çağrıları kapsamında aldıkları fon miktarı içindeki payları Y6 stratejik amacı altında raporlanmaktadır. B. İvme Kazanmamız Gereken Alanlara Yönelik TTGV estekleri Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) bünyesinde yürütülen çeşitli Ar-Ge destek programları kapsamında ivme kazanmamız gereken ihtiyaç odaklı alanlar da desteklenmektedir. esteklere ilişkin bilgiler Tablo 14 ve Tablo 15 te verilmektedir. Tablo 14. İvme Kazanmamız Gereken İhtiyaç Odaklı Alanlarda TTGV Programları estek Verileri (Enerji, Su, Gıda *) Enerji Su Gıda Programlar esteklenen Proje Sayısı estek Bütçesi** esteklenen Proje Sayısı estek Bütçesi** esteklenen Proje Sayısı estek Bütçesi** Teknoloji Geliştirme Projeleri esteği 10 4,5 2 0,7 16 4,9 Ticarileştirme Projeleri esteği ,1 İleri Teknoloji Projeleri esteği 2 11, ,8 Çevre Projeleri esteği 21 17,7 1 1,1 2 2,3 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** Milyon TL Tablo 15. İvme Kazanmamız Gereken İhtiyaç Odaklı Alanlarda TTGV Programları estek Verileri (Savunma, Uzay *) Savunma Uzay Programlar esteklenen Proje Sayısı estek Bütçesi** esteklenen Proje Sayısı estek Bütçesi** Teknoloji Geliştirme Projeleri esteği 18 13,6 2 1,1 İleri Teknoloji Projeleri esteği ,1 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** Milyon TL 69

75 Stratejik Amaç 3: Tabandan Yukarı Yaklaşımlar 3 - Bölüm 1: UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 3 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç 3. Amaç Tabandan Yukarı Yaklaşımlar Tabandan yukarı yaklaşımların desteklenmesine yönelik mevcut desteklerin iyileştirilmesi isiplinlerarası alanlarda bilimsel boşlukları doldurmak üzere evrensel boyutta katkı yapacak araştırmaların teşvik edilmesi Eylem: Aşı ile önlenebilir hastalıklarda Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesi ve ülkemize özgü etken profiline göre aşı politikalarına yön verilmesinin sağlanması Sağlık Bakanlığı Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri Gelişme: Aşı ile önlenebilir invaziv bakteriyel patöjenlerden Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae ve Haemophilus influenzae üçlü patojenin ülke genelindeki klinik örneklerden tanımlanması için üçlü gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu optimize edilmiştir. Bu kapsamda ülkemizin değişik bölgelerinden gelen örneklerde üç patojenin varlığı araştırılmaktadır. Serotiplendirmeleri yapılarak Streptococcus pneumoniae ve N. meningitidis serogruplarının ülkemizdeki durumları ve mevcut aşıların ülkemizdeki suşları kapsayıcılık oranları ortaya konulmaktadır. Takiben, özellikle N.menengitidis Serogrup B'nin protein bazlı aşılarda kullanılma potansiyel olan gna1994, gna2132 ve gna1870 proteinlerinin aminoasit dizilimleri geliştirilmekte olan aşılarda bulunanlarla karşılaştırılmaktadır. Ülkemizdeki suşların tamamını kapsayacak protein aşıların geliştirilmesine zemin oluşturacak daha fazla suş elde edilmesi için ulusal düzeyde sürveyans planlanmaktadır. Bu dönemde 7 adet N. meningitidis serogrup B tanımlanmıştır. Ulusal ve bölgesel olarak hastalığın epidemiyolojik özelliklerinin tanımlanması, aşılama programının etkililiğinin hastalık düzeyleri, serotip dağılımı ve antibiyotiğe dirençli enfeksiyon insidansına etkisinin ortaya konarak değerlendirilmesi, Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında uygulanan aşı takvimlerinin oluşturulmasına ilişkin ülkemiz verilerine dayalı karar verilebilmesi ve temaslı kişilerin ve vakaların kümelenme durumunun belirlenerek gerektiğinde kontrol önlemlerinin alınabilmesi için Ulusal aşı ile önlenebilir invaziv bakteriyel hastalıkların sürveyansını oluşturmak amacıyla çalışmalara başlanmıştır. Bu kapsamda invaziv meningokokal hastalıklar, invaziv pnömokokal hastalıklar ve invaziv H. İnfluenza ya bağlı hastalıklar bulunmaktadır Sanayicilerin ihtiyaçlarına cevap verecek temel ve uygulamalı araştırma projelerinin teşvik edilmesi Eylem: Sanayi işletmelerinin sektörel Ar-Ge ihtiyaçlarının dönemsel olarak belirlenmesi, ilan edilmesi ve araştırmacıların çalıştıkları konuların da sanayiciler tarafından görülebilmesini sağlayacak bir bilgi sisteminin kurulması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TÜBİTAK, TOBB, TTGV, TEPAV Gelişme: Eylemin sanal ortamda faaliyetleri ile ilgili kısmı için teknik şartname hazırlanmış ve ilgili yazılım firmaları ile görüşmeler yapılmıştır. Bu doğrultuda en kısa sürede ihaleye çıkılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Eylem: Yeni bor ürünlerinin ve yeni kullanım alanlarının araştırılarak dünya bor pazarının büyütülmesi (Mevcut ve yeni ürün üretimi sonucunda oluşan atıkların çevre etkilerini en aza indirerek atıkların yeniden ekonomiye kazandırılması için Ar-Ge çalışmalarına devam edilmesi) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETİ Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü) TÜBİTAK, Üniversiteler, Özel Sektör Kuruluşları, Sağlık Bakanlığı Gelişme: Borlu Çözeltilerden Baca Gazlarının Geçirilmesiyle Sodyum Bileşiklerinin Üretimi: Bu kapsamda, 2008 yılı Mayıs ayında Borlu Çözeltilerden Baca Gazlarının Geçirilmesiyle Sodyum Bileşiklerinin Üretimi adıyla bir Ar-Ge çalışması başlatılmış, söz konusu çalışmanın pilot çapta uygulamaları ise Bandırma Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğündeki kömüre dayalı çalışan enerji santralinde gerçekleştirilmiştir. Pilot çapta yapılan çalışmalarda iki farklı borlu absorban çözeltisi kullanılarak endüstriyel tesisteki atmosfere atılan baca gazındaki CO 2 ve SO 2 değerleri düşürülmüştür. Borlu absorban çözeltilerden birincisi işletmenin atık arıtma tesisi sonrası elde edilen çözelti olup bu çözelti kullanılarak yapılan çalışmalarda baca gazındaki CO 2 min. %60, SO 2 ise %99 oranında azaltılmıştır. İkinci borlu absorban çözeltisi olan boraks çözeltisinin kireçle sentetik kolemanit olarak çöktürülmesi sonrası elde edilen sodyumca zenginleştirilmiş 70

76 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 3 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı çözelti veya sodyum metaborat çözeltisi kullanılarak yapılan çalışmalarda ise baca gazındaki CO 2 %90, SO 2 değerlerinin ise %99 oranında azaltılarak atmosfere salındığı tespit edilmiştir. Atık arıtma tesis çözeltisi kullanılarak yapılan bu absorblama işlemiyle birlikte CO 2 gazından ticari değere sahip CaCO 3 ürününün üretilmesinin yanı sıra, baca gazı salınımının düşük emisyonlu gerçekleşmesi ile başta küresel ısınma olmak üzere hava, toprak ve yer altı su kirliliği gibi büyük çevre sorunlarının azaltılması sağlanmıştır. Elde edilen borlu karbonatın B 2O 3 içeriği arasında, karbonat (CO 3) içeriği arasında değişmektedir. Sodyum metaborat çözeltisi kullanılarak yapılan absorblama işlemiyle birlikte baca gazındaki CO 2 gazından ticari değere sahip borlu soda ürünü elde edilmektedir. Ar-Ge çalışmaları sonucunda 2014 yılı Yatırım Programına ton/yıl kapasiteli Borlu Soda Pilot Tesisi ilave edilmiştir. Söz konusu tesisin kurulmasına yönelik çalışmalara devam edilmekle birlikte mevcut altyapının tamamını kullanarak daha yüksek kapasitede borlu soda üretimine yönelik çalışmalara da başlanmıştır. emir-çelik Sektöründe Kolemanit Kullanılabilirliğinin Araştırılması Konuyla ilgili olarak ülkemizin çelik sektörünün öncü üreticilerinden biri ile yapılan görüşmeler sonucunda, öğütülmüş kolemanitin cüruf yapısı üzerindeki etkilerini araştırma denemeleri firmanın ilovası ndaki üretim tesislerinde yapılmış ve olumlu sonuçlar elde edilmiştir. Bahse konu firma sonuç raporunda "kolemanit kullanımının nakliye ve depolama şartlarında pota cürufunun olumsuz tozlaşma etkisini ortadan kaldırdığını" belirterek tesislerinde kolemanit kullanımına devam edeceklerini bildirmiştir. Firma tesislerinde endüstriyel boyutta gerçekleştirilen bu çalışmaların sonuçları, diğer çelik üreticileri ile paylaşılarak kolemanit kullanımını demir çelik sektöründe yaygınlaştırma çalışmaları yapılmış ve Türkiye emir Çelik Üreticileri erneği Genel Sekreteri ile paylaşılarak bir toplantı düzenlenmiştir. Bu kapsamda 16 Mayıs 2014 tarihi itibarıyla 10 firmaya toplam ton ürün satılmıştır. Benzer deneylerin üleksit ve tinkal ile yapılabilmesi için görüşülmeler yapılmaktadır. emir çelik sektöründe bor kullanımını artırmak için yurt dışında yapılan kongrelerde kullanılmak üzere broşür ve poster hazırlanarak sektörün katılım sağladığı sempozyum ve kongrelerde stantlar açıp katılım sağlanarak bu kapsamdaki çalışmalar devam ettirilmektedir. Bor Esaslı Temizlik Ürünü Üretimi Bazı bor ürünlerinin farklı şekillerde çamaşır deterjanları, ev veya endüstriyel tipi temizleyiciler ile kişisel bakım ürünleri imalatında kullanıldığı bilinmektedir. Bor ürünlerinin özellikle leke çıkarma işlemini kolaylaştırma ve ağartma, enzimleri stabilize etme, alkali tamponlama sağlama, suyu yumuşatma ve sürfaktan olarak kullanılan malzemenin performansını artırmak gibi fonksiyonları olduğu bilinmekte olup borun bu özelliklerinden yararlanılarak bor esaslı deterjan üretimi çalışması yapılmıştır. Bu kapsamda laboratuvarda farklı bor ürünleri ve katkı maddeleri kullanılarak Eti Matik Bor Temizlik Ürünü geliştirilmiştir. Laboartuvarda yapılan yıkama test sonuçlarında olumlu sonuçların alınması üzerine Ege Üniversitesi Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma-Uygulama Merkezi eney Laboratuvarları na ve uluslararası bir laboratuvara yıkama performans testleri, Gazi Üniversitesi ve T.C. Sağlık Bakanlığı na biyosidal analizler yaptırılmış ve tanıtım numunesi olarak personele kullanım amaçlı dağıtım yapılmıştır. Uzman görüşlerinin yansıra tanıtım numunesi kullanıcılarının ortak görüşü Eti Matik borlu deterjanın piyasadaki en iyi olarak bilinen deterjana eşdeğer bir performans gösterdiğidir. Eti Matik Bor Temizlik Ürününün piyasaya satılabilir bir ürün niteliğine kavuşması ve deterjan olarak üretilip kullanılması için Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu ndan 28 Ekim 2013 tarihinde tescil belgesi alınmıştır. Eti Matik Bor Temizlik Ürünü için Türk Standartları Enstitüsü tarafından TSEK 235 (Bor Esaslı Temizlik Maddesi) standardı oluşturulmuş olup ETİ Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Kırka Bor İşletme Müdürlüğünde 2014 Haziran itibarıyla endüstriyel ölçekte üretime geçilmiştir. Metal Borür Üretimi ve Metal Yüzeylerin Kaplanması Metal borürlerin sergiledikleri üstün özelliklerden dolayı üretim miktarı her geçen gün artmakta ve parçacık tane boyutu küçülmektedir. Bu nedenle, mekanik yöntemle nano boyutta metal borür üretilmesi ve metal yüzeylerde kaplama uygulamaları gerçekleştirmesi proje çalışması başlamıştır. Projede, mekanokimyasal, solvotermal ve karbotermal yöntem olmak üzere üç farklı yöntemle MeB üretim çalışmaları yapılmaktadır. Solvotermal ve karbotermal üretim deneyleri, Hacettepe Üniversitesi ile imzalanan danışmanlık hizmeti sözleşmesi kapsamında danışman ve ekibi ile ETİ Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü laboratuvarlarında ortak yürütülmektedir. Projede farklı yöntemlerle titanyum, zirkonyum, kobalt, tungsten ve hafniyum elementlerinin boride formları çalışılmıştır. Bu elementlerden ve diğer geçiş metallerinden farklı yöntemlerle MeB üretimi deneysel çalışmaları sürdürülmektedir. Mevcut durumda mekanokimyasal yöntemle Co 2B, ZrB 2 ve WB üretimi, solvotermal yöntemle Co 2B üretimi ve karbotermal yöntemle TiB 2 üretimi gerçekleştirilmiştir. Bu ürünlerin dışında solvotermal yöntemle vanadyum, hafniyum ve zirmonyum elementlerinin borür formlarının üretimine yönelik deneysel çalışmalar yapılmış ama başarılı olunamamıştır. Solvotermal yöntemle Fe 2B üretimi deneysel çalışmaları sürdürülmektedir. üşük Alkali ve üşük Sülfat İçeren Borik Asit Üretim Teknolojisinin Geliştirilmesi Özellikle LC sektörü olmak üzere diğer pazar ihtiyaçları doğrultusunda sülfat ve alkali içerikleri yönünden saf borik asit üretimine ihtiyaç duyulmuştur. LC sektöründe kullanılan borik asidin alkali içeriğinin toplamda 5 ppm olması istenmekte olup projenin amacı LC ve nükleer sektör ihtiyaçlarına uygun spektlerde borik asit üretimi gerçekleştirmektir. TÜBİTAK MAM ile birlikte yürütülen projede yapılan literatür araştırmalarını ve deneysel çalışmaları içeren, ilk 8 aylık gelişme raporu hazırlanarak TÜBİTAK- KAMAG'a sunulmuştur. TÜBİTAK MAM tarafından yapılan ilk deneysel çalışmalarda sülfat içeriği ve toplam alkali içeriği 1 ppm'in altında borik asit eldesi gerçekleştirilmiştir. ETİ 71 Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor ()

77 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında 3 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü kaynakları ile projenin pilot tesis aşamasında kullanılmak üzere belt filtre alımına yönelik ihale hazırlıkları devam etmektedir. Zaman Aralığı Laboratuvar çalışma sonuçlarından elde edilen olumlu verilere istinaden Emet Bor İşletme Müdürlüğü bünyesine 300 kg/h kapasiteli bir pilot tesis kurulması çalışmaları yapılmaktadır. Tarımda Borlu Gübre Kullanım Alanlarının Yaygınlaştırılması Tarımda borun öneminin anlaşılması, ülkemiz topraklarında yetişen ürünlerin bor ihtiyaçlarının ve bora toleranslarının belirlenmesi ile Etidot-67 ürünü kullanılmasının yaygınlaştırılması çalışmaları yapılmaktadır. Bu kapsamda Kırşehir ve Sivas taki bazı ekim alanlarında buğday, şekerpancarı ve ayçiçeği ürünlerinde borlu gübre uygulama çalışmalarına başlanmış olup bu uygulamaların yaygınlaştırmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Çevre dostu inşaat süreçlerinin ve yöntemlerinin geliştirilmesi için çalışmaların yapılması Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Özel İdareleri, Belediyeler, Üniversiteler, Ticaret ve Sanayi Odaları Gelişme: Binalarda enerji verimliliği ve Enerji Kimlik Belgesi düzenlemeleri "Çevre ostu Kentler" hedefi altında ayrıntılı olarak ele alınmakta olup çevre dostu inşaat süreçlerinin ve yöntemlerinin geliştirilmesi için yapılan çalışmalar kapsamında aktif ve pasif sistemlerin kullanıldığı Kamu Binası sayısının artırılmasına yönelik çalışmalar da devam etmektedir. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nde 1 Haziran 2013 tarihinde yapılan değişiklikler ile Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği ve buna ilişkin standartlara atıflar yapılmıştır. Ankara Sincan-Etimesgut Tapu Müdürlüğü Hizmet Binası projesi Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı bünyesindeki Küresel Çevre Fonu kapsamında ihale edilmiştir. Pasif ve etkin sistemlerin kullanıldığı proje çalışmaları, Proje Müellifi ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesindeki Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü, Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ile koordineli olarak elde edilmiştir. Hizmet binası inşaatı tamamlandıktan sonra enerji verimliliği yönünden incelenerek, halkın kullanımının yoğun olduğu kamu binalarında benzer uygulamaların yapılması ve yurt çapında yaygınlaştırılması hedeflenmektedir sayılı Yapı enetimi Kanunu uygulama yönetmeliğinin ekinde yer alan proje kontrol formunda yer alan bazı maddelerin binaların enerji verimliliğinin artırılması amacıyla yeniden ele alınması çalışmaları sürdürülmektedir. Bu çalışma ile yeni yapılacak binaların yapı denetimi sürecinde enerji verimliliği açısından da denetlenmesinin sağlanması hedeflenmektedir. Amaç Yeni gelişmekte olan teknolojilere temel oluşturacak araştırmaların desteklenmesi Akademik yetkinliği yüksek olan Türkiye'deki yerleşik araştırmacıların bilimin sınırındaki olan öncül araştırmalarının desteklenmesi Eylem: Bilimin sınırında, bilgilerimizi değiştirme potansiyeli olan, alışılagelen araştırma teknik ve yöntemlerinin dışında unsurlar içeren araştırmalar için yeni bir destek mekanizmasının belirlenmesi TÜBİTAK Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK Enstitüleri Gelişme: Türk bilim insanlarının araştırma niteliklerinin yükseltilmesi ve ülkemizin belirli bilim ve teknoloji alanlarında küresel çekim merkezi olmasına katkı sağlanması amacıyla TÜBİTAK 1515 Öncül Ar-Ge Laboratuvarları estekleme Programı oluşturulmuş ve uygulamaya alınmıştır Öncül araştırmalara yönelik Ar-Ge ve altyapı desteklerinin kurumlararası eşgüdüm içerisinde geliştirilmesi Eylem: Ulusal Biyoteknoloji ve Nanoteknoloji Ar-Ge ve Yenilik Stratejileri ve Eylem Planlarının hazırlanması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü) Sektör STK ları, TTGV, İlgili kamu kurumları, Araştırma Enstitüleri, Üniversiteler, Özel Sektör Kuruluşları, Sağlık Bakanlığı Gelişme: Nanoteknoloji ve Biyoteknoloji Strateji Belgelerinin akademik camia ile paylaşılması için toplantılar yapılmış olup eksiklikleri tespit edilerek strateji belgeleri ve eylem planlarının son haline getirilmesi çalışmaları yürütülmüştür. 72

78 3 - Bölüm 2: Tabandan Yukarı Yaklaşımlar Kapsamında Türkiye de iğer Gelişmeler A. TÜBİTAK Akademik Ar-Ge estekleri TÜBİTAK Araştırma estek Programları Başkanlığı (AREB) programları kapsamında evrensel gelişmeler ve ülke öncelikleri doğrultusunda, bilgi ve teknolojinin üretilerek, sonuçların hizmet ve/veya ürüne dönüştürülmesi yoluyla topluma kazandırılması için Ar-Ge faaliyetlerini yürüten bilim insanlarımız desteklenmektedir. Bu bağlamda TÜBİTAK AREB bünyesinde yürütülen destek programları: Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini estekleme Programı (1001 Programı) Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projelerini estekleme Programı (1003 Programı) Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı (3501 Programı) Hızlı estek Programı (1002 Programı) Uluslararası Projeleri estekleme Programları ( Programları) Başlangıç Ar-Ge Projeleri estekleme Programı (3001 Programı) Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma estek Programı (1005 Programı) Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini estek Programı (1007 Programı) Üniversitelerin Araştırma Proje Potansiyelinin Geliştirilmesine Yönelik estek Programı (1000 Programı) TÜBİTAK AREB estek Programları kapsamında 2013 yılında proje önerisi gelmiş ve projenin desteklenmesine karar verilmiştir yılında yürürlükte olan proje sayısı olup bu projelere 261 milyon TL aktarılmıştır yılında ise Ekim sonu itibarıyla proje önerisi gelmiş ve projenin desteklenmesine karar verilmiştir. Ekim ayı sonu itibarıyla yürürlükte olan projeye toplam 263 milyon TL aktarılmıştır. estek programlarına ilişkin veriler Tablo 16 da, kamu projeleri hariç olmak üzere 2014 yılında önerilen ve destek kararı verilen projelerin üniversitelere göre dağılımı Tablo 17 de yer almaktadır. Tablo 16. TÜBİTAK Araştırma estek Programları Başkanlığı na İlişkin Veriler * Önerilen Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı esteklenen Bütçe (Milyon TL)** evam Eden Proje Sayısı * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 73

79 Tablo Yılında Önerilen ve estek Kararı Verilen Projelerin Üniversitelere Göre ağılımı Önerilen Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı Toplam Aktarılan Tutar* Abant İzzet Baysal Ü Abdullah Gül Ü Acıbadem Ü Adana Bilim ve Teknoloji Ü Adıyaman Ü Adnan Menderes Ü Afyon Kocatepe Ü Ağrı İbrahim Çeçen Ü Ahi Evran Ü Akdeniz Ü Aksaray Ü Alanya Hamdullah Emin Paşa Ü Amasya Ü Anadolu Ü Ankara Ü Ardahan Ü Artvin Çoruh Ü Atatürk Ü Atılım Ü Avrasya Ü Bahçeşehir Ü Balıkesir Ü Bartın Ü Başkent Ü Batman Ü Bayburt Ü Beykent Ü Bezmialem Vakıf Ü Bilecik Şeyh Edebali Ü Bingöl Ü Bitlis Eren Ü Boğaziçi Ü Bozok Ü Bursa Orhangazi Ü Bursa Teknik Ü Bülent Ecevit Ü Canik Başarı Ü

80 Tablo Yılında Önerilen ve estek Kararı Verilen Projelerin Üniversitelere Göre ağılımı (evamı I) Önerilen Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı Toplam Aktarılan Tutar* Celal Bayar Ü Cumhuriyet Ü Çağ Ü Çanakkale Onsekiz Mart Ü Çankaya Ü Çankırı Karatekin Ü Çukurova Ü icle Ü oğu Akdeniz Ü oğuş Ü okuz Eylül Ü umlupınar Ü üzce Ü Ege Ü Erciyes Ü Erzincan Ü Erzurum Teknik Ü Eskişehir Osmangazi Ü Fatih Sultan Mehmet Vakıf Ü Fatih Ü Fırat Ü Galatasaray Ü Gülhane Askeri Tıp Akademisi Gazi Ü Gaziantep Ü Gaziosmanpaşa Ü Gebze Yüksek Teknoloji Ens Gedik Ü Gediz Ü Giresun Ü Gümüşhane Ü Hacettepe Ü Hakkari Ü Haliç Ü Harran Ü Hasan Kalyoncu Ü Hitit Ü

81 Tablo Yılında Önerilen ve estek Kararı Verilen Projelerin Üniversitelere Göre ağılımı (evamı II) Önerilen Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı Toplam Aktarılan Tutar* Iğdır Ü Işık Ü İhsan oğramacı Bilkent Ü İnönü Ü İpek Ü İstanbul 29 Mayıs Ü İstanbul Arel Ü İstanbul Aydın Ü İstanbul Bilgi Ü İstanbul Bilim Ü İstanbul Esenyurt Ü İstanbul Gelişim Ü İstanbul Kemerburgaz Ü İstanbul Kültür Ü İstanbul Medeniyet Ü İstanbul Medipol Ü İstanbul Mef Ü İstanbul Sabahattin Zaim Ü İstanbul Şehir Ü İstanbul Teknik Ü İstanbul Ticaret Ü İstanbul Ü İzmir Ekonomi Ü İzmir Katip Çelebi Ü İzmir Ü İzmir Yüksek Teknoloji Ens Kadir Has Ü Kafkas Ü Kahramanmaraş Sütçü İmam Ü Karabük Ü Karadeniz Teknik Ü Karamanoğlu Mehmet Bey Ü Kastamonu Ü Kırıkkale Ü Kırklareli Ü Kilis 7 Aralık Ü Kocaeli Ü

82 Tablo Yılında Önerilen ve estek Kararı Verilen Projelerin Üniversitelere Göre ağılımı (evamı III) Önerilen Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı Toplam Aktarılan Tutar* Koç Ü Konya Necmettin Erbakan Ü Kto Karatay Ü Maltepe Ü Mardin Artuklu Ü Marmara Ü Mehmet Akif Ersoy Ü Melikşah Ü Mersin Ü Mevlana Ü Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ü Muğla Sıtkı Koçman Ü Mustafa Kemal Ü Muş Alparslan Ü Namık Kemal Ü Nevşehir Hacı Bektaş Veli Ü Niğde Ü Nişantaşı Ü Nuh Naci Yazgan Ü Okan Ü Ondokuz Mayıs Ü Ordu Ü Orta oğu Teknik Ü Osmaniye Korkut Ata Ü Özyeğin Ü Pamukkale Ü Piri Reis Ü Recep Tayyip Erdoğan Ü Sabancı Ü Sakarya Ü Selçuk Ü Siirt Ü Sinop Ü Süleyman emirel Ü Süleyman Şah Ü Şırnak Ü Şifa Ü

83 Tablo Yılında Önerilen ve estek Kararı Verilen Projelerin Üniversitelere Göre ağılımı (evamı IV) Önerilen Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı Toplam Aktarılan Tutar* Ted Ü Tobb Ekonomi ve Teknoloji Ü Toros Ü Trakya Ü Tunceli Ü Turgut Özal Ü Türk Hava Kurumu Ü Türk-Alman Ü Ufuk Ü Uludağ Ü Uluslararası Antalya Ü Uşak Ü Üsküdar Ü Yalova Ü Yaşar Ü Yeditepe Ü Yeni Yüzyıl Ü Yıldırım Beyazıt Ü Yıldız Teknik Ü Yüzüncü Yıl Ü Zirve Ü Üniversite Toplam iğer Kuruluşlar *2014 yılı fiyatlarıyla (Bin TL) Genel Toplam Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini estekleme Programı TÜBİTAK 1001 Programı ile yeni bilgiler üretmek, bilimsel yorumlar yapmak veya teknolojik problemleri çözümlemek amacıyla yapılan çalışmalar ile ülkemizin uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün artırılması için ileri teknoloji uygulamalarına yönelik projeler desteklenmektedir. Yıllar itibarıyla TÜBİTAK 1001 Programı na ait veriler Tablo 18 de yer almaktadır. 78

84 Tablo Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini estekleme Programı Verileri * Önerilen Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı esteklenen Bütçe** evam Eden Proje Sayısı * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini estekleme Programı kapsamında 2013 yılında proje önerisi gelmiş ve 743 projenin desteklenmesine karar verilmiştir yılında yürürlükte olan proje sayısı olup bu projelere 163 milyon TL aktarılmıştır yılında ise Ekim sonu itibarıyla proje önerisi gelmiş ve 620 projenin desteklenmesine karar verilmiştir. Ekim ayı sonu itibarıyla yürürlükte olan projeye toplam 122 milyon TL aktarılmıştır Kariyer Geliştirme Programı Kariyer Geliştirme Programı nın amacı kariyerlerine yeni başlayan doktoralı bilim insanlarının çalışmalarını proje desteği vererek teşvik etmektir. Yıllar itibarıyla 3501 Kariyer Geliştirme Programı na ait veriler Tablo 19 da yer almaktadır. Tablo Kariyer Geliştirme Programı Verileri * Önerilen Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı esteklenen Bütçe** evam Eden Proje Sayısı * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 3501 Kariyer Geliştirme Programı kapsamında 2013 yılında 655 proje önerisi gelmiş ve 167 projenin desteklenmesine karar verilmiştir yılında yürürlükte olan proje sayısı 330 olup bu projelere 29 milyon TL aktarılmıştır yılında ise Ekim sonu itibarıyla 739 proje önerisi gelmiş ve 141 projenin desteklenmesine karar verilmiştir. Ekim ayı sonu itibarıyla yürürlükte olan 406 projeye toplam 21 milyon TL aktarılmıştır Hızlı estek Programı Programın amacı üniversiteler, araştırma hastaneleri ve araştırma enstitülerinde yürütülecek acil, kısa süreli, küçük bütçeli araştırma ve geliştirme projelerine destek sağlamaktır. Yıllar itibarıyla TÜBİTAK 1002 Programı na ait veriler Tablo 20 de yer almaktadır. Tablo Hızlı estek Programı Verileri * Önerilen Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı esteklenen Bütçe** evam Eden Proje Sayısı * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 79

85 1002 Hızlı estek Programı kapsamında 2013 yılında proje önerisi gelmiş ve 483 projenin desteklenmesine karar verilmiştir yılında yürürlükte olan proje sayısı 550 olup bu projelere yaklaşık 13 milyon TL aktarılmıştır yılında ise Ekim sonu itibarıyla proje önerisi gelmiş ve 324 projenin desteklenmesine karar verilmiştir. Ekim ayı sonu itibarıyla yürürlükte olan 563 projeye toplam 9 milyon TL aktarılmıştır Başlangıç Ar-Ge Projeleri estekleme Programı 2013 yılında yürürlüğe giren programın amacı Ar-Ge projesi hazırlama ve yürütme kültürünün yaygınlaşmasını sağlamak için TÜBİTAK AREB tarafından desteklenen projelerde yürütücü olarak görev almamış olan üniversite, kamu kurum/kuruluşu veya özel kuruluşlardaki araştırmacıların sunacakları Ar-Ge projelerini desteklemektir. TÜBİTAK 3001 Programı kapsamında 2013 yılında 360, 2014 yılı Ekim sonu itibarıyla ise proje başvurusu yapılmıştır yılında 10, 2014 yılı Ekim sonu itibarıyla ise 401 projenin desteklenmesine karar verilmiştir. Ayrıca 2014 yılı Ekim sonu itibarıyla 396 proje devam etmekte olup, bu projelere toplam 20 milyon TL aktarılmıştır Üniversitelerin Araştırma Proje Potansiyelinin Geliştirilmesine Yönelik estek Programı 2013 yılında yürürlüğe giren programın amacı üniversitelerde araştırmaya yönelik proje kültürünün yaygınlaştırılması, nitelikli proje üretilmesi, ulusal/uluslararası proje destek mekanizmaları hakkında farkındalık oluşturulması ve üniversitelerin ulusal/uluslararası proje üretme potansiyelinin geliştirilmesine yönelik projelerin desteklenmesidir. Program kapsamında Üniversitelerin TÜBİTAK AREB Tarafından esteklenen Programlara Yönelik Proje Üretme Kapasitesinin Artırılması çağrısına çıkılmıştır. Bu çağrı, üniversitelerin TÜBİTAK AREB destekleri ile ilgili bilgi sahibi olmaları, bu desteklerden daha etkin yararlanmaları, nitelikli ve çok sayıda proje üretme potansiyelinin açığa çıkarılmasını hedeflemekte ve bu hedeflere yönelik faaliyet ve mekanizmaların proje esaslı olarak desteklenmesini içermektedir. Önerilen 21 projeden 16 sı bilimsel değerlendirmeye alınmış ve bu projelerden 8 inin desteklenmesine karar verilmiştir. Söz konusu projeler 1 Eylül 2014 itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Çağrı kapsamında desteklenen üniversiteler Ankara Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Cumhuriyet Üniversitesi, Mersin Üniversitesi, Trakya Üniversitesi, İnönü Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi dir. B. Özel Sektöre Yönelik TÜBİTAK Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik estekleri Özel sektöre yönelik oluşturulan TÜBİTAK Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik estek Programları kapsamında, bilimsel ve teknolojik bilgiyi ürüne, sürece, yönteme veya sisteme dönüştürme aşamalarında yapılacak, teknoloji ve yenilik odaklı araştırma, geliştirme ve iyileştirme faaliyetlerine ilişkin proje önerileri değerlendirilmekte, izlenmekte ve geri ödemesiz olarak desteklenmektedir. Bu bağlamda TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik estek Programları Başkanlığı (TEYEB) bünyesinde yürütülen özel sektöre yönelik Ar-Ge ve Yenilik estek Programları şunlardır: Sanayi Ar-Ge Projeleri estekleme Programı (1501 Programı) Proje Pazarı estekleme Programı (1503 Programı) Üniversite-Sanayi İşbirliği estek Programı (1505 Programı) KOBİ Ar-Ge Başlangıç estek Programı (1507 Programı) Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri estekleme Programı (1509 Programı) Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı (1511 Programı) Girişimcilik Aşamalı estek Programı (1512 Programı) Teknoloji Transfer Ofisleri estekleme Programı (1513 Programı) Girişim Sermayesi estekleme Programı (1514 Programı) Öncül Ar-Ge Laboratuvarları estekleme Programı (1515 Programı) Yenilik Girişimcilik Alanlarında Kapasite Artırılmasına Yönelik estekleme Programı (1601 Programı) Patent estek Programı (1602 Programı) 80

86 estek programlarına ilişkin veriler Tablo 21 de yer almaktadır. Tablo 21. TÜBİTAK Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik estek Programlarına İlişkin Veriler * Proje Başvuru Sayısı Firma Sayısı Yeni Firma Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı Sonuçlanan Proje Sayısı Yıl Sonu İtibarıyla esteklenmekte Olan Proje Sayısı esteklenen Projeler Kapsamında Gerçekleşen Harcama Tutarı** estek Kapsamına Alınan Harcama Tutarı (Oluşturulan Ar-Ge Hacmi)*** Ödenen estek Tutarı*** * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 31 Ekim 2014 itibarıyla, TEYEB estek Programları kapsamında proje desteklenmektedir. Ocak-Ekim 2014 döneminde destek programlarına yeni proje başvurusu yapılmış ve aynı dönemde desteklenen projelere TÜBİTAK kaynaklarından toplam 314 milyon TL ödenmiştir Sanayi Ar-Ge Projeleri estekleme Programı Yıllar itibarıyla TÜBİTAK 1501 Programı kapsamında yapılan proje başvuruları ve desteklenen proje sayıları Tablo 22 de sunulmaktadır. 31 Ekim 2014 itibarıyla, TÜBİTAK 1501 Programı kapsamında proje desteklenmektedir. Tablo 22 de görüldüğü gibi program kapsamında desteklenen projelere yılları arasında 2014 yılı sabit fiyatlarıyla toplam 2,2 milyar TL hibe destek sağlanmıştır. * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) Tablo Sanayi Ar-Ge Projeleri estekleme Programı Verileri * Proje Başvuru Sayısı Firma Sayısı Yeni Firma Sayısı estek Kararı Verilen Sonuçlanan Proje Sayısı Ödenen estek Tutarı** Girişimcilik Aşamalı estek Programı, 1513 Teknoloji Transfer Ofisleri estekleme Programı, 1514 Girişim Sermayesi estekleme Programı, 1515 Öncül Ar-Ge Laboratuvarları estekleme Programı, 1601 Yenilik Girişimcilik Alanlarında Kapasite Artırılmasına Yönelik estekleme Programı ve 1602 Patent estek Programı na dair detaylı bilgi Y2 stratejik amacı altında verilmiştir. Ayrıca 1505 Üniversite Sanayi İşbirliği estek Programı ve 1503 Proje Pazarı estekleme Programları na dair detaylı bilgi Y3 stratejik amacı, 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç estek Programına dair detaylı bilgi Y4 81

87 stratejik amacı, 1509 Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri estekleme Programına dair detaylı bilgi ise Y6 stratejik amacı altında verilmiştir. C. TÜBİTAK Tarafından Yürütülen Uluslararası Faaliyetler TÜBİTAK tarafından İkili Anlaşmalar kapsamında desteklenen projelerde bazı ülkelerle açılan ortak çağrılarda fonlanacak projeler için özel alanlar belirlenebilirken genellikle araştırmacıların kendi belirledikleri alanlarda çalışmalarına olanak sağlanmaktadır. İlgili gelişmeler Y6 stratejik amacı altında raporlanmıştır. Uluslararası destek programları kapsamında Türkiye deki yerleşik araştırmacıların yararlanabildiği Horizon 2020 Programı kapsamındaki Avrupa Araştırma Konseyi (ERC), Marie-Sklodowska-Curie Faaliyetleri (MSCA), Yeni ve Gelişen Teknolojiler (FET), KOBİ lerde Yenilikçilik ve Mükemmeliyetin Yayılımı ve Katılımın Gerçekleştirilmesi alanları ile EUREKA ve COST Programı da meraka dayalı araştırmalara destek sağlamaktadır. Bu programlara ilişkin bilgiler Y6 stratejik amacı altında verilmektedir.. Tabandan Yukarı Yaklaşımlar Kapsamında iğer Kurum ve Kuruluşlar Tarafından Yürütülen estek Mekanizmaları 2011 yılında başlatılan İTEP estek Programı kapsamında, 31 Ekim 2014 tarihine kadar İleri Malzeme Teknolojileri ve Hassas Üretim Teknikleri, Yenilenebilir Enerji Üretim, epolama ve ağıtımına Yönelik Teknolojiler, 'Biyomedikal Teknolojileri' Gıda Teknolojileri ve 'İklim eğişikliğine Uyum Teknolojileri' alanlarında 24 proje değerlendirmeye alınmış, bu projelerden 7 proje sahibi ile toplamda 11,4 milyon AB doları tutarında destekleme sözleşmesi imzalanmıştır. Firmalara 31 Ekim 2014 itibarıyla 7,5 milyon AB doları tutarında kullandırım yapılmıştır yılı içerisinde 2 proje desteklenmiş olup 2 projenin değerlendirme çalışmaları devam etmektedir. Bilimsel Araştırma Projeleri esteği kapsamında üniversitelere kamu kaynaklarından 2003 yılında 87 milyon TL aktarılmışken 2014 yılında bu rakam 517 milyon TL ye yükselmiştir. KOSGEB Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama estek Programı kapsamında destek tutarlarına ilişkin bilgiler Y4 stratejik amacı altında raporlanmıştır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından sağlanan SAN-TEZ ve Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri desteği ile sanayicinin ihtiyaçları doğrultusundaki Ar-Ge ve yenilik projeleri desteklenmektedir. İlgili gelişmeler Y3 stratejik amacı başlığında verilmiştir. BSTB nin sunduğu bir diğer destek mekanizması olan Teknogirişim Sermayesi esteği ile de benzer şekilde meraka dayalı araştırmalar desteklenmektedir. Bu programa ilişkin detaylar Y2 stratejik amacı altında yer almaktadır. Kalkınma Bakanlığı tarafından sağlanan Araştırma Altyapı destekleri ise hem tabandan yukarı yürütülen araştırmalar için hem de öncül araştırmalar için gerekli altyapıların kurulmasını sağlamaktadır. Bu desteğe ilişkin bilgiler Y5 stratejik amacı başlığında verilmiştir. 82

88 Stratejik Amaç Y1-BTY İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Y1 - Bölüm 1a: UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y1 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç Y1. BTY İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi 1 Amaç Y1.1. BT İK sayısının artırılması ve sektörel dağılımın iyileştirilmesi Y1.1.1 Gençlerin Ar-Ge alanlarına yönlendirilmesi Eylem: Temel ve orta öğretimde bilim kültürünün geliştirilmesine yönelik bilim fuarlarının düzenlenmesi TÜBİTAK Milli Eğitim Bakanlığı Gelişme: 2013 yılında MEB tarafından belirlenen 1000 pilot okulun yanı sıra gönüllü okulların katılımıyla birlikte toplamda 1092 okulda bilim fuarı düzenlenmesi için destek verilmiştir. Bu destek kapsamında 32 bin proje ile öğrenciye ulaşılmış ve yaklaşık 6 milyon TL TÜBİTAK desteği sağlanmıştır yılında 1041 başvuru alınmış olup 881 okulda bilim fuarı gerçekleştirilmiş ve öğrenci proje sunmuştur. Eylem: Bilim toplum faaliyetleri aracılığıyla gençlerin uzay alanına yönlendirilmesi TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi Milli Eğitim Bakanlığı, TÜBİTAK Enstitüleri, Üniversiteler, Gençlik ve Spor Bakanlığı Gelişme: 2014 yılı Haziran-Eylül döneminde TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi bünyesinde yer alan Bilim Toplum Merkezi (BİTOM) toplam 200 kişi tarafından ziyaret edilmiştir. Ziyaretçiler gündüz güneş gözlemi, gece ise gökyüzü gözlemi yapmışlar ve uzman gökbilimciler tarafından bilgilendirilmişlerdir. Lisans Öğrencileri için Yaz Programı kapsamında 22 kişi, Göktaşı Yağmuru İzleme etkinliği kapsamında 150 kişi, Cam Piramit Sabancı Kongre Merkezi Gözlemevi Tanıtım Standında 1000 kişi, 17. Ulusal Gözlem Şenliği kapsamında 500 kişi olmak üzere toplam 1872 öğrenci ve ziyaretçi uzman gökbilimciler tarafından bilgilendirilmişlerdir. Eylem: Özellikle çocukların ve gençlerin bilime olan ilgi ve meraklarını artıracak, destekleyecek ve teknolojiyi daha doğru kullanmalarını sağlayacak bilim merkezlerinin 2016 yılı itibarıyla tüm büyükşehirlerde kurulmasına yönelik yerel yönetimlerle işbirliği halinde çalışmaların gerçekleştirilmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK Milli Eğitim Bakanlığı, Yerel Yönetimler, Üniversiteler, Ticaret ve Sanayi Odaları Sürekli Gelişme: Tüm büyükşehirlerde bilim merkezi kurulması çalışmaları kapsamında Konya, Kocaeli, Kayseri ve Bursa Büyükşehir Belediyeleri ile sözleşme; Eskişehir, Sakarya, Samsun, Gaziantep ve Ankara Büyükşehir Belediyeleri ile ön protokol imzalanmıştır. etaylar BTYK nın 2011/107 no.lu kararı kapsamında aktarılmaktadır. Eylem: Fen bilimleri, teknoloji ve tasarım ile matematik öğretim programlarının geliştirilmesine yönelik çalışmaların yapılması TÜBİTAK Milli Eğitim Bakanlığı, TPE Gelişme: Fen bilimleri ve matematik derslerinin öğretim programlarının geliştirilmesi süreci tamamlanmıştır. Teknoloji ve tasarım dersi öğretim programı geliştirme süreci devam etmektedir. 1 Bu stratejik amaç altındaki stratejiler Ulusal Bilim, Teknoloji İnsan Kaynağı Strateji ve Eylem Planı kapsamında ele alınmakta olup, buradaki eylemler ek olarak Kurumlardan bildirilmiş eylemlerdir. Ulusal Bilim, Teknoloji İnsan Kaynağı Strateji ve Eylem Planı belgesine adresinden erişmek mümkündür. 83

89 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y1 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Y1.1.3 Özel sektörün Ar-Ge ihtiyaçları doğrultusunda BT İK yetişmesine yönelik programlar tasarlanması Eylem: Sanayinin ihtiyaç duyduğu alanlarda lisansüstü eğitim bursu verilmesi ve lisans düzeyinde yarışmaların düzenlenmesi TÜBİTAK Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, YÖK, Üniversiteler, TOBB Gelişme: TÜBİTAK 2211 Yurt İçi Lisansüstü Burs Programı Teşvik Bursları Uygulaması TÜBİTAK 2211 Yurt İçi Lisansüstü Burs Programı kapsamında, sanayi ile ilgili alanlarda lisansüstü eğitimlerine devam eden öğrenciler için teşvik bursları verilmesi amacıyla, 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla sanayinin ihtiyaç duyduğu alanlarda tez yazan 20 si yüksek lisans ve 11 i doktora öğrencisi olmak üzere 31 lisansüstü öğrenci programa başvurmuş, 3 yüksek lisans ve 6 doktora öğrencisi desteklenmiştir. 2. dönem başvurularının değerlendirmesi devam etmektedir. TÜBİTAK 2209/B Sanayiye Yönelik Lisans Bitirme Tezi estekleme Programı 1968 yılından bu yana verilmekte olan üniversite öğrencileri proje desteği kapsamında bir sanayi/sektör kuruluşunun herhangi bir sorununu çözmeyi hedefleyen araştırma konusuna sahip bitirme tezleri için son sınıfa geçmiş lisans öğrencilerinin hazırladıkları araştırma projelerine destek verilmesi sağlanmıştır. Bu kapsamda lisans öğrencilerine TL, sanayi odaklı proje yapan öğrencilere de TL hibe desteği verilmektedir. Sanayiye entegre proje desteği kapsamında 2014 yılında 684 başvuru alınmış ve 217 proje desteklenmiştir. TÜBİTAK 2241 Sanayiye Yönelik Lisans Bitirme Projeleri Yarışması Sanayiye entegre lisans bitirme tezi desteği ile paralel olarak başlatılan lisans bitirme projeleri yarışması kapsamında üniversitelerin Mühendislik ve Teknoloji Fakülteleri ile Ziraat Fakültesi bölümlerinin yanında oğa Bilimleri, Sosyal ve Beşeri Bilimler, Tıbbi Bilimler ve Tarımsal Bilimler alanlarından da başvuru alınmaya başlanmıştır. Bu kapsamda 2014 yılında ikincisi yapılan yarışmaya 321 proje başvurusu yapılmıştır. Finalde dereceye giren 19 projeye 225 bin TL lik para ödülü verilmiştir. Y1.1.6 Toplumda bilim ve teknoloji kültürünün yaygınlaştırılması Eylem: TÜBA Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü Projesi ile bilim dili olarak Türkçe'nin eğitimde kullanımının yaygınlaştırılması ve toplum genelinde benimsetilmesi amacıyla "Türkçe Bilim Terimleri Sözlükleri"nin hazırlanması Türkiye Bilimler Akademisi Üniversiteler Sürekli Gelişme: Mühendislik Terimleri Sözlüğü kapsamında üniversitelerde görevli 110'a yakın öğretim üyesi ile yayına hazırlık çalışmalarına devam edilmiştir. Bu çalışmalar ile yaklaşık 27 bin terimden oluşacak ana sözlüğün yaklaşık 15 bin teriminin çalışması tamamlanmıştır. oğa Bilimleri Terimleri Sözlüğü kapsamında üniversitelerde görevli öğretim üyeleri ile yayına hazırlık çalışmalarına devam edilmiştir. Bu çalışmalar ile yaklaşık 14 bin terimden oluşacak ana sözlüğün yaklaşık 12 bin teriminin çalışması tamamlanmıştır. Proje kapsamında yayına hazırlık çalışmalarının internet üzerinden uzaktan erişimle yapılabilmesi için oluşturulan sözlük veri tabanı yazılımı ek özellikler ve hatalı çalışan özelliklerinin düzeltilmesi ile geliştirilmeye devam edilmiştir. Eylem: Öğretmen adayları ve öğretmenlerin kendi branşlarına yönelik toplumda olumlu tutum geliştirilmesine ilişkin yürütecekleri faaliyetlerin desteklenmesine ilişkin destek programının geliştirilmesi TÜBİTAK Milli Eğitim Bakanlığı, YÖK, Üniversiteler Sürekli Gelişme: Öğrencilerde ve toplumda bilimsel konulara ilişkin olumlu tutum geliştirilmesi amacıyla öğretmen adayları ve öğretmenlere yenilikçi yöntem ve tekniklerin etkileşimli olarak aktarılması amacıyla 4005 kodlu Bilim ve Toplum Yenilikçi Eğitim Uygulamaları çağrısı açılmıştır. İlk kez 16 Kasım 2012 de yayımlanan çağrı kapsamında 61 proje başvurusu alınmış ve 11 projenin desteklenmesine karar verilmiştir yılı projeleri için 27 Eylül 2013 tarihinde çağrıya çıkılmış ve 54 başvurudan 7'sinin desteklenmesine karar verilmiştir. Yeni dönem çağrı hazırlıkları devam etmektedir. 84

90 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y1 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: TÜBA Bilim Eğitimi Projesi kapsamında yürütülen etkinliklerin yanında, çocukların ve gençlerin bilime olan meraklarının arttırılması ve bir Çocuk Platformu oluşturulması; Türk Bilim Klasikleri ve Çocuk Uyarlamaları Projesi ile geçmişte yaşamış bilim insanlarımızın günümüze miras bıraktığı Türk-İslam bilim klasikleri olarak değerlendirilen eserlerin Arapça, Farsça vb. dillerden/lehçelerden günümüz Türkçesine tercüme edilmesi; bu eserlerin, tıpkıbasım, transliterasyon ve çevirilerinin yayımlanması ile çocuklara tanıtılması Türkiye Bilimler Akademisi Kalkınma Bakanlığı, MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Sürekli Amaç Y1.2. Y1.2.1 Gelişme: Bilim Eğitimi Projesi kapsamında yayınlanması gündemde olan kitap önerisi için Yayın Komitesi ne sunulmak üzere hakem görüşleri alınmıştır. Üç yıl ve 100 eseri kapsayan Türk Bilim Klasikleri (TBK) Projesi Mart ayı itibarıyla, Arapça, Farsça gibi farklı dillerde ve eski/farklı Türk lehçelerinde yazılmış, Türk-İslam klasiği sayılabilecek eserlerin transliterasyonu, çevirisi ve yayına hazırlanmasını yapabilecek tüm bilim insanlarının/akademisyenlerin başvurularına açılmıştır. Yayımlanacak eserler, yayının nitelik ve kapsamı gibi hususlar TBK Proje Yayın/Yürütme Kurulunca değerlendirilmektedir. TBK Proje Yayın/Yürütme Kurulu, 2014 yılı içinde Nisan, Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında gerçekleştirdiği toplantılarda çağrı kapsamında yapılan yaklaşık 100'ün üzerinde başvuruyu değerlendirmiş, ilk etapta proje kapsamına alınması uygun görülen eserler belirlenmiş, eser hazırlayacak kişilere gerekli bildirim ve işlemler gerçekleştirilmiştir. Belirlenen 41 eserin bir kısmını başvurular içerisinden kabul alan eserler, bir kısmını ise TBK Proje Yayın Yürütme Kurulunun belirlediği ve sipariş yoluyla yetkin akademisyenlere/bilim insanlarına hazırlatılacak eserler oluşturmaktadır. Proje 2014 yılında olduğu gibi 2015 yılında da Kalkınma Bakanlığı tarafından yatırım projesi olarak desteklenmektedir. Eylem: Toplumda bilim ve teknoloji kültürünün yaygınlaştırılması amacıyla TÜBİTAK Bilim Kampı Projesinin gerçekleştirilmesi Gelişme: TÜBİTAK TÜSSİE Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, TÜBİTAK Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) ile yapılan anlaşma çerçevesinde 2012 yılında Sevgi ve Çocuk Evleri'nde kalan toplam 160 öğrenciyle 5 Bilim Kampı gerçekleştirilmiştir. ASPB ile yapılan anlaşma çerçevesinde Bilim Kamplarına 2013 yılında da devam edilmiş ve toplam 240 öğrenciyle 5 Bilim Kampı ile 2 Liderlik ve Girişimcilik Kampı gerçekleştirilmiştir. Eylem: Medyanın BTY konularına ayırdığı zaman ve alan ile BTY konularındaki popüler bilim haberlerinin niteliğinin artması için medyaya BTY konularında içerik sağlanması Gelişme: TÜBİTAK Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri, Özel Sektör Kuruluşları, Medya, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yenilenen TÜBİTAK ana sayfasında bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler basının ilgisini çekebilecek formatta hızlı bir şekilde kamuoyu ile paylaşılmaya başlanmıştır. Ayrıca dâhil olunan sosyal medya uygulamalarının toplumla etkileşim kurulmasındaki etkileri takip edilmeye başlanmıştır. Tamamlanan TÜBİTAK ana web sayfasının mobil ve tablet uygulamalarını kullanan kullanıcı profiline ve kullanım sıklıklarına dair veriler izlenmeye başlanmıştır. Araştırma kültürünün, araştırmacıların yetenek ve deneyimlerinin geliştirilmesi Araştırma yeteneğinin geliştirilmesini teşvik eden mekanizmalar tasarlanması Eylem: TÜBA Açık ers Malzemeleri Projesi kapsamında hazırlanacak derslerin Ulusal Açık ers Malzemeleri (UAM) web üzerinden herkesin erişimine açılması Türkiye Bilimler Akademisi Üniversiteler Sürekli 85

91 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y1 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Gelişme: Açık ers Malzemeleri Projesi TÜBA tarafından başlatılmıştır. Bu çerçevede 80 derse ilişkin malzemelerin yayımına TÜBA web sitesinde, adresi üzerinden devam edilmektedir. Bunun yanısıra, ülkemizde nitelikli "açık ders malzemeleri"nin üretim ve yayımını teşvik etme amacına yönelik olarak "TÜBA Açık ers Malzemeleri Ödül Programı"nın tasarımıyla ilgili faaliyetler sürdürülmektedir. Eylem kapsamında TÜBİTAK tarafından TÜBİTAK 5000 ijital İçerikli Açık ers Kaynaklarını estekleme Programı oluşturulmuştur. Bu destek programının amacı ilk ve ortaöğretim ile yükseköğretim kurumlarında okutulan dersler için Türkçe telif kaynakları artırarak ders materyali havuzunu genişletmek ve ilköğretim, ortaöğretim, ön lisans, lisans ve lisansüstü öğrencilerine fırsat eşitliği sağlayacak ulaşılabilir kaynaklar üretmektir yılında lisans seviyesindeki 30 ders için Akademik e-kitap başlığı altında 2, Akademik e-ers başlığı altında 1 çağrıya çıkılmıştır. Toplam 10 projenin desteklenmesine karar verilmiştir yılında ise Akademik e-kitap ve Akademik e-ers başlığıyla iki yeni çağrıya çıkılmış olup söz konusu başvurular bireysel başvuruların yanında kurumsal başvurulara da açılmıştır. Eylem: Lise ve üniversiteler için girişimcilik ve fikri mülkiyet ders içeriklerinin tasarlanması TÜBİTAK, Türk Patent Enstitüsü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, YÖK, KOSGEB, TOBB, Gençlik ve Spor Bakanlığı Gelişme: Lise girişimcilik ders içeriklerinin tasarlanması eylemi tamamlanmıştır yılları arasında 15 bin öğretmene yenilikçilik eğitimi verilmesi amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı ve TÜBİTAK TÜSSİE arasında yapılan Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında Görevli Yönetici ve Meslek ersleri Öğretmenlerine Yönelik Olarak Verilecek Öğretmenlik, Girişimcilik ve Liderlik Eğitimleri İşbirliği Protokolü kapsamında 2014 yılında da TÜBİTAK bütçesinden destek verilmeye devam edilmiştir yılı başından bu yana öğretmenin eğitim gideri TÜBİTAK tarafından karşılanmıştır. Eylem: Üniversitelerde örgün eğitim içerisinde girişimcilik eğitimlerinin yaygınlaştırılmasının desteklenmesi KOSGEB - Sürekli Gelişme: KOSGEB Girişimcilik estek Programı çerçevesinde eğitim-öğretim yılı örgün eğitim kapsamında girişimcilik dersi vermek üzere KOSGEB'e başvuran 66 üniversitenin 912 farklı girişimcilik dersine onay verilmiştir. Eylem: Gençlerin girişimcilik konusunda teşvik edilmesine yönelik destek mekanizmalarının tasarlanması TÜBİTAK YÖK, KOSGEB, Üniversiteler Gelişme: TÜBİTAK 2238 Girişimcilik ve Yenilikçilik Yarışması: Girişimcilik ve yenilikçilik alanında farkındalığı artırma hedefi kapsamında çeşitli alanlarda yenilikçilik içeren iş fikri olan ön lisans, lisans ve lisansüstü öğrencilerine fikirlerini hayata geçirmelerine yönelik uygun ortamı hazırlamak amacıyla 2013 yılından itibaren TÜBİTAK 2238 Girişimcilik ve Yenilikçilik Yarışması düzenlenmeye başlanmıştır. Genel kategori ve teknoloji kategorisine ek olarak 2014 yılında sosyal girişimcilik kategorisi eklenmiştir yılında bu yarışmaya üniversite öğrencileri 515 iş fikri ile başvuruda bulunmuştur. Yarışmanın Haziran tarihleri arasında Ankara da yapılan final sergisi sonucunda 9 proje ödüllendirilmiştir. TÜBİTAK 2239 Girişimcilik ve Yenilikçilik Eğitim ve Araştırma Faaliyetlerini estekleme Programı: Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ndan teknogirişim sermaye desteğini kazanmış kişilerin girişimcilik eğitimi almaları ve uluslararası iş ortamına dâhil olmalarını teşvik etmek amacıyla 2012 yılında başlatılan TÜBİTAK 2239 Girişimcilik ve Yenilikçilik Eğitim ve Araştırma Faaliyetlerini estekleme Programı kapsamında BSTB ile işbirliği yapılmıştır. Bu çerçevede, BSTB tarafından, teknogirişim sermaye desteğini kazanan 42 kişi Silikon Vadisi ne gönderilmek için önerilmiş, yapılan panellerde önerilen 42 kişi arasından seçilen 10 kişinin Silikon Vadisi nde eğitim alması için desteklenmesine karar verilmiştir. esteklenen 10 kişi, Kasım tarihinde TÜBİTAK TÜSSİE de iş kurma, vize, finansal sistemler ve yatırımcıya sunum teknikleri konularında yapılan eğitim sonrasında Silikon Vadisi ndeki eğitime katılmaya başlamıştır. 86

92 Strateji Y Amaç Y1.4 Y Amaç Y1.5 Y UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y1 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Başarılı genç araştırmacılara kendi araştırma gruplarını kurmalarına yönelik destek mekanizmalarının geliştirilmesi Eylem: TÜBA Genç Bilim İnsanlarını estekleme Programı (GEBİP) ile öne çıkmış genç bilim insanlarının desteklenmesi ve "Avrupa Genç Akademileri" ile ortak çalışma yapacak "Genç Akademi"nin kurulmasına yönelik çalışmaların başlatılması Türkiye Bilimler Akademisi Üniversiteler Zaman Aralığı Gelişme: GEBİP 2012 yılı ödüllerinin 2013 yılında verilmiş olmasından dolayı yaşanan gecikme giderilmiş ve 2013 yılı ödülleri 2014 yılı ödülleriyle birlikte 2014 yılında verilmiştir. Esaslarda değişiklikler yapılmıştır. GEBİP 2015 yılı uygulamasına çıkılmıştır yılı GEBİP Yıllık eğerlendirme Toplantısı için hazırlıklara başlanmıştır. GEBİP kapsamında 2013 ve 2014 yıllarına ait ödüller için başvuruların değerlendirilmeleri için toplantılar yapılmıştır. 21 Haziran 2014 tarihinde Ankara'da Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı nın da katıldığı bir törenle ödüller sahiplerine takdim edilmiştir yılı GEBİP kapsamında 26, 2014 yılı GEBİP kapsamında 15 genç araştırmacıya ödül verilmiştir. "Ulusal Genç Akademi" oluşturulması konusuna ise Kalkınma Bakanlığı tarafından onaylanan önemi Stratejik Planında yer verilmiştir ve bu çerçevede Kasım 2014 tarihinde Afyon Kocatepe Üniversitesi'nin işbirliği ile Afyonkarahisar'da "GEBİP Yıllık eğerlendirme Toplantısı" düzenlenmiştir. GEBİP 2015 yılı ödüllerinin ilan edilmesinden önce, GEBİP esaslarında uygulamada görülen bazı aksaklıkların düzenlenmesi için Esaslarda bazı değişiklikler yapılmıştır. Ardından Eylül 2014 tarihinde GEBİP 2015 yılı uygulaması için duyuruya çıkılmıştır. Başvurular 17 Kasım 2014 tarihine kadar kabul edilmiştir. Araştırmacıların dolaşımının artırılması Yurtdışındaki nitelikli araştırmacıların, öncelikli alanlar başta olmak üzere, yurt içinde istihdam edilmesi için gerekli imkânların sağlanması Eylem: Beyin göçünü tersine çevirmeye yönelik mekanizmaların iyileştirilmesi ve yeni desteklerin geliştirilmesi TÜBİTAK YÖK, TÜBİTAK Enstitüleri, İŞKUR, Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri Sürekli Gelişme: Yurt dışında çalışmalarına devam etmekte olan Türk araştırmacıların Türkiye ye dönmelerini teşvik etmek amacıyla, 2010 yılında uygulamaya konulan TÜBİTAK 2232 Yurda önüş Araştırma Burs Programı kapsamında, 2014 yılında yapılan bir değişiklikle programa hak kazandırma sistemi getirilmiştir. Bu kapsamda başvuru sırasında bir kurumdan kabul alma şartı kaldırılarak araştırmacının destek alması durumunda bir ev sahibi kurum bulma koşulu getirilmiştir. Bunlara ek olarak 25 bin TL ye kadar verilen araştırma desteği 30 bin TL'ye çıkarılmıştır. Ayrıca, yeni düzenleme ile TÜBİTAK 2232 programı kapsamında desteklenen araştırmacıların TÜBİTAK AREB destek programlarına başvuru yapabilmeleri yönünde mevzuat düzenlemesi yapılmıştır. Program kapsamında 30 Ekim 2014 tarihi itibarıyla 221 başvuru alınmış olup 98 araştırmacı desteklenmiştir. 75 araştırmacının başvurusu ise değerlendirme aşamasındadır. Eylem: Kamu ve özel sektörde ihtiyaç duyulan Ar-Ge Yönetimi alanında çalışan uzmanların bilgi ve yetkinliklerini artırarak daha yenilikçi proje ve faaliyetler geliştirilmesine katkı sağlayacak Ar-Ge Yöneticisi Eğitim Programı nın tasarlanarak (Ar-Ge Akademisi) yürütülmesi Ar-Ge Personeli İstihdam Kapasitesinin Geliştirilmesi Özel Sektörde Ar-Ge personeli istihdam kapasitesinin geliştirilmesi TTGV BSTB, TÜBİTAK, Kalkınma Ajansları, Teknoparklar, Ar-Ge Merkezleri, Sanayi Odaları ve Özel Sektör Firmaları, Sağlık Bakanlığı, TPE, KOSGEB Gelişme: 2014 yılı başında tasarımı yapılan ve içeriği oluşturulan "TTGV Ar-Ge Akademisi" Programının amacı Türkiye de hem kamuda hem de özel sektörde ihtiyaç duyulan ve önemli bir entelektüel sermaye bileşeni olan profesyonel Ar-Ge yöneticilerinin yetiştirilmesinin sağlanmasıdır. Mayıs 2014 tarihinden itibaren yapılan faaliyetler aşağıda sunulmaktadır. Program web sitesi açılmış ve başvuru kabul edilmeye başlanmıştır. ( Programa başvuru yapan eğitimcilerle bir sınıf oluşturularak eğitim programı modülleri kapsamında eğitimlere başlanmıştır. Program geliştirme ve yürütme sürecinde TTGV dışında eğitim ve mentörlük uygulamaları için dış uzmanlarla işbirliği yapılmıştır. Mentörlük çalışmasının da uygulanmakta olduğu ilk sınıf eğitimlerinin 2014 yılı sonunda tamamlanmış olması öngörülmektedir yılında programın "online" olarak kurgulanarak hizmet verilmesi planlanmaktadır. 87 Sürekli Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor ()

93 Y1 - Bölüm 1b: UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç 1. Amaç 1. Strateji 1.1. BTY İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi BT İK sayısının artırılması ve sektörel dağılımın iyileştirilmesi Gençlerin Ar-Ge alanlarına yönlendirilmesi Eylem: İlköğretim ve ortaöğretimde müfredata proje odaklı Bilim ve Teknoloji eğitimlerinin eklenmesi, merakın artırılması, yaratıcı ve girişimci zihniyetlerin yetiştirilmesi MEB TÜBİTAK X T 1 Eylem: İlk ve orta öğretim için popüler bilim etkinliklerinin artırılarak, bilimsel faaliyetlere olan merakın artırılması MEB TÜBİTAK, Üniversiteler X Gelişme: İlköğretim (ortaokul) Öğrencilerine Yönelik Matematik ve Fen Bilimleri (Bu Benim Eserim) Proje Yarışmasına yılında 81 ilden toplam proje başvurusu yapılmıştır. Bölge merkezi illerde bölge sergileri düzenlenmiş ve içlerinden 100 proje Ankara da sergilenerek ödüllendirilmiştir yılı kapsamında X. Matematik ve Fen Bilimleri - Bu Benim Eserim Proje Yarışması ile ilgili faaliyet planı, iş takvimi ve internet sayfası ile ilgili tüm planlama ve işler tamamlanmıştır. Bu kapsamda öğrenci ve öğretmenlere rehberlik etmek amacıyla Uygulama Kılavuzu ve il çalışma gruplarına rehberlik etmek için ise hazırlanan Uygulama Yönergesi 81 il milli eğitim müdürlüklerine gönderilmiştir. Proje başvuruları 8 Aralık 2014 ile 9 Ocak 2015 tarihleri arasında internet üzerinden kabul edilecektir Eylem: Eğitim Fakültesi müfredatlarına proje yapma ve popüler bilim konularının eklenmesi Eylem: İlk ve orta öğretim öğrencileri arası Ar-Ge proje yarışmalarının yaygınlaştırılması Eylem: Lisans düzeyinde proje yarışmalarının desteklenmesi ve programların destek miktarlarının artırılması YÖK MEB, Üniversiteler X T 1 MEB TÜBİTAK, Üniversiteler X T 1 TÜBİTAK YÖK, MEB, MB, Üniversiteler X Gelişme: Lisans öğrencilerinin araştırma proje çalışmalarını ve lisans düzeyindeki yurt içi araştırma proje yarışmalarını destekleyerek teşvik etmek amacıyla TÜBİTAK BİEB tarafından 1968 yılından bu yana TÜBİTAK 2209 Üniversite Öğrencileri Yurt İçi Araştırma Projeleri estekleme Programı yürütülmektedir yılından bu yana verilmekte olan üniversite öğrencileri proje desteği kapsamında bir sanayi/sektör kuruluşunun herhangi bir sorununu çözmeyi hedefleyen araştırma konusuna sahip bitirme tezleri için son sınıfa geçmiş lisans öğrencilerinin hazırladıkları araştırma projelerine destek verilmesi sağlanmıştır. Bu kapsamda lisans öğrencilerine TL, sanayi odaklı proje yapan öğrencilere de TL hibe desteği verilmektedir. Sanayiye entegre proje desteği kapsamında 2014 yılında 684 başvuru alınmış ve 217 proje desteklenmiştir. T Eylem: Lisans öğrencilerinin araştırma süreçlerinde görev alabilmelerinin sağlanması için düzenlemeler yapılması YÖK Üniversiteler X T 1 1 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 88

94 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Strateji 1.2. Kariyer imkânlarının geliştirilmesi ve gelirlerin iyileştirilmesi Eylem: Araştırmacıların doktora sonrası en az altı yıl bir yükseköğretim kurumunda öğretim üyesi olarak çalıştıktan sonra alanında deneyim kazanmak amacıyla ücretli izinli olarak yurtiçi ve yurtdışı üniversitelerde ve araştırma enstitüleri ile özel sektör Ar- Ge birimlerinde, çalıştığı kurumun uygun görmesi halinde, bir yılı aşmayacak şekilde çalışabilmesi için yasal düzenlemelerin yapılması YÖK Üniversiteler X T Eylem: Kamu ve özel sektör çalışanları için mesai saatleri dışında lisansüstü programlarının yaygınlaştırılması YÖK İlgili kamu ve özel sektör kuruluşları, Üniversiteler X T Eylem: Araştırmacı ücretlerinin performansa dayalı olmak üzere diğer meslek grupları ile rekabet edebilir bir düzeye getirilmesi YÖK MB X Gelişme: Eylem maddesinin öngördüğü gibi araştırmacı ücretlerinin performansa dayalı olmak üzere diğer meslek grupları ile rekabet edebilir bir düzeye getirilmesi için bir kanun hazırlanmıştır sayılı 14 Kasım 2014 tarihli Resmi Gazete de yayınlanan 6564 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununda eğişiklik Yapılmasına air Kanun ile akademik personelin almış oldukları aylık ücretlerde iyileştirmeler yapılmış ve ayrıca akademik teşvik ödeneği sistemi başlatılmıştır. T Eylem: evlet üniversitelerinde TÜBİTAK bursiyeri olan lisansüstü öğrencilere yönelik desteklerin kapsamının genişletilmesi TÜBİTAK ÇSGB, Üniversiteler X T 1 Strateji 1.3. Özel sektörün Ar-Ge ihtiyaçları doğrultusunda BT-İK yetişmesine yönelik programlar tasarlanması Eylem: Lisans programlarına özel sektörün Ar-Ge ihtiyaçlarına yönelik seçmeli (tasarım, proje vb) derslerin konulması YÖK Üniversiteler, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TOBB X T Eylem: Sanayi ihtiyaçlarına yönelik olarak üniversite ve özel sektör işbirliğiyle düzenlenen lisansüstü eğitim programlarının oluşturulması YÖK Üniversiteler, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TOBB X T 1 Strateji 1.4. Teknisyen ve dengi personelin istihdamının artırılması Eylem: Meslek yüksekokullarının meslek eğitim standart ve müfredatının özel sektörün Ar-Ge destek personeli ihtiyacına göre güncellenmesi; meslek yüksekokullarında sanayide yeni gelişmekte olan ve gelecek vadeden alanlarda meslek eğitim standartlarının oluşturulması; meslek yüksekokullarından mezun olan öğrencilerin istihdamının teşvik edilmesi ve izlenmesi YÖK Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TOBB X T 1 1 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 89

95 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Meslek liselerinin meslek eğitim standart ve müfredatının özel sektörün Ar-Ge destek personeli ihtiyacına göre güncellenmesi; meslek liselerinde, sanayide yeni gelişmekte olan ve gelecek vadeden alanlarda meslek eğitim standartlarının oluşturulması; meslek liselerinden mezun olan öğrencilerin istihdamının teşvik edilmesi ve izlenmesi MEB Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TOBB X Gelişme: e-mezun web portalının ( daha işlevsel hale getirilmesi için web sayfası kullanıcılarına yönelik e-mezun sistemini kapsayan bir araştırma yapılmıştır. Söz konusu araştırma sonuçlarının paylaşılması, uygulamadan kaynaklanan problemlerin ve çözüm önerilerinin tartışılması ve e-mezun web portalının revize edilerek daha işlevsel hale getirilmesi amacıyla da Şubat 2014 tarihlerinde bir çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştaydan ve araştırma raporundan elde edilen sonuçlar doğrultusunda web portalının güncellenme ve revize edilmesine yönelik yazılım çalışmaları MEB Bilgi İşlem airesi Başkanlığı tarafından yapılmakta olup henüz tamamlanmamıştır. MEBBİS'e bağımlı olarak tasarlanan sayfasının güncellenmesi, revize edilmesi ile e-okul modülünde bulunan öğrencilerin vatandaşlık numarasıyla SGK ve ÖSYM kayıtları ilişkilendirilerek mezunlarımızın Yükseköğrenim ve SGK'ya kayıtlı olanların (çalışma durumları, hangi sektörde ve hangi pozisyonda çalıştıkları) bilgilerinin de alınmasıyla mezun izleme çalışması daha işlevsel hale getirilmiş olacaktır. 6 Ekim 2012 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) inde mesleki eğitiminin güçlendirilmesine ilişkin protokol imzalanmıştır. Protokol kapsamında elektrik-elektronik, endüstriyel otomasyon, gıda, kimya, makine, metal, mobilya ve iç mekan tasarımı, motorlu araçlar, plastik teknolojileri ve tekstil teknolojileri alanları ile 9. sınıf öğrencilerinin maliyeti belirlenmiş, Maliye Bakanlığı ile ortak olarak hazırlanan tebliğ 13 Şubat 2013 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir Yılı Maliye Bakanlığı yeniden değerleme oranlarına göre güncellenerek elektrik-elektronik teknolojisi, gıda teknolojisi, kimya teknolojisi, makine teknolojisi, metal teknolojisi, mobilya ve iç mekân tasarımı, motorlu araçlar teknolojisi, plastik teknolojisi, tekstil teknolojisi, tesisat teknolojisi ve iklimlendirme, yenilenebilir enerji teknolojileri alanları, endüstriyel otomasyon teknolojileri ve biyomedikal cihaz teknolojileri ile 9. sınıf öğrencilerinin resmi bütçeden aktarılan paydan öğrenci birim maliyeti belirlenmiş 7 Ağustos 2014 tarihli sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. OSB lerde açılmış olan alan/dallar için resmi bütçeden aktarılan paydan öğrenci birim maliyeti belirleme çalışmaları talep doğrultusunda yapılmaktadır eğitim öğretim yılı için organize sanayi bölgelerinde açılan okul sayısı 19 a ulaşmıştır. Kasım 2014 tarihi itibarıyla bu okullarda öğrenim gören toplam 9467 öğrencinin öğrenim giderleri MEB tarafından karşılanacaktır. Türkiye genelinde mesleki ve teknik eğitim okullarımızda eğitim ortamında bulunan tüm öğelerin belirlenen amaçlar doğrultusunda verimli ve etkili biçimde kullanılması ve güncellenen çerçeve öğretim programlarının etkili biçimde öğrenilmesinin sağlanması amacıyla, binaların derslik, atölye, laboratuvar, pansiyon, sosyal mekânlar, bahçe, spor tesislerine kadar uzanan tüm fiziki mekanlarının teknolojik ve sektörel gelişmelere dayalı donatımlarının standartlara uygun olarak yapılması önemlidir. Bu kapsamda Eğitim Ortamları ve Öğrenme Süreçlerinin Geliştirilmesi aire Başkanlığı tarafından geliştirilen/güncellenen çerçeve öğretim programları doğrultusunda 2013 yılında 61 alan 225 dala ait 408 atölye, 162 laboratuvar taslak standart donatım listeleri hazırlanmıştır. Ayrıca güncellenen standart atölye ve laboratuvar donatımları esas alınarak mesleki ve teknik eğitime yönelik eğitim ortamlarının uluslararası standartlara uygun olarak geliştirilmesi ve modüler eğitim sistemine yönelik, estetik görünümlü, eğitim ergonomisine ve her alanın mesleki ve teknik eğitim ihtiyacına uygun, etkin ve verimli biçimde kullanılacak eğitim binalarının, tip atölye projelerinin hazırlanması çalışmaları kapsamında 453 atölye ve laboratuvarın taslak mimari çizimleri yapılmıştır. Güncellenen/yenilenen çerçeve öğretim programları ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda bu çalışmaların da güncellenmesi gerekmektedir. Bu nedenle 2014 yılında; Yeni hazırlanan sağlık hizmetleri alanının 3 dalına ait 14 laboratuvarı ile elektrik ve elektrik teknolojisi alanının 10 dalının 18 laboratuvarı ve 16 atölyesinin taşınır adı, alan/dalların yaklaşık maliyetleri ile birlikte standart donatım listeleri hazırlanmıştır. Hazırlanan standart donatım listeleri esas alınarak sağlık hizmetleri alanı 3 dalına ait 7 atölye ve laboratuvarı ile elektrik ve elektrik teknolojisi alanının 10 dalının 37 atölye ve laboratuvarının cad-cam ortamında taslak standart mimari plânları ve projeleri çizilmiştir. Aralık 2014 sonuna kadar güncellenmiş 9 alan 23 dala ait çerçeve öğretim programları doğrultusunda standart donatım listeleri hazırlanacak ve standart mimari planları çizilecektir yılında ise 22 alan hedeflenmiştir. Ayrıca yeni ve ihtiyaç duyulan mevcut okul, pansiyon ve eklenti binalarının donatım standartları hazırlanacak, taslak mimari plan ve projeleri çizilecektir. Belirlenecek okul, okul eklentileri, pansiyon ve meslek alan/dallarında standartlara uygun örnek modeller oluşturulacaktır. 90

96 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Özel sektörün ihtiyaç duyduğu Ar-Ge alanlarında çalışabilecek nitelikli destek personelin yetiştirilmesi amacıyla önlisans ve lisans programlarının geliştirilmesi YÖK Üniversiteler, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TOBB X T Eylem: Meslek liseleri ile özel sektör Ar-Ge faaliyetleri arasındaki ilişkinin ortak proje ve eğitimler yolu ile güçlendirilmesi MEB TOBB X T Eylem: Özel sektör ile işbirliğinde önemli engellerden biri olan mevcut döner sermaye uygulamasının ve denge tazminatı kesintisinin, akademisyenlerde olduğu gibi, 5947 sayılı kanun kapsamı ve sağlık sektörü dışındaki teknisyen ve dengi personel ile Ar- Ge destek personeli için de düzenlenmesi MB YÖK, Üniversiteler X T 1 Strateji 1.5. Ülkemizin önceliklerine ve ihtiyaç duyduğu alanlara yönelik BT-İK personeli yetiştirilmesi Eylem: Teşvik sistemlerinde (burs ve proje destek sistemlerinde), politika belgelerinde belirlenen ulusal amaç ve öncelikler ile paralellik sağlanması TARAL Kuruluşları X Strateji 1.6. Gelişme: Önümüzdeki 10 yıl içerisinde Türkiye nin hedefleri kapsamında öncelikli alanlarda doktora seviyesinde yetişmiş insan kaynağı açığının kapatılması amacıyla 2010 yılında durdurulan TÜBİTAK 2213 Yurt ışı oktora Burs Programı geliştirilerek TÜBİTAK 2213 Yurt ışı Lisansüstü Burs Programı adı altında yeniden uygulamaya konulmuştur yılında TÜBİTAK 2213 Programına toplam 93 başvuru alınmış olup 19 başvurunun desteklenmesine karar verilmiştir. TÜBİTAK 2211 Yurt İçi Lisansüstü Burs Programı kapsamında öncelikli alanlarda lisansüstü eğitimlerine devam eden öğrenciler için teşvik bursları uygulaması geliştirilmiştir yılında ilk dönem öncelikli alanlarda tez yazan 205 yüksek lisans ve 227 doktora öğrencisi olmak üzere toplam 432 lisansüstü öğrenci programa başvurmuştur. 28 yüksek lisans ve 85 doktora olmak üzere toplam 113 lisansüstü öğrenci desteklenmiştir. 2. dönem başvuru değerlendirmesi devam etmektedir. Toplumda bilim teknoloji kültürünün yaygınlaştırılması Eylem 2 : Bilim Teknoloji ve Yenilik konularının medyada popüler bir şekilde yayınlanmasına yönelik teşviklerin geliştirilmesi (yazılı ve görsel materyalin hazırlanması, sergilerin düzenlenmesi, vb.) RTÜK Üniversiteler, TÜBİTAK, Özel Sektör, TRT Genel Müd., Medya X Eylem: Bilim muhabirliği eğitimlerinin yaygınlaştırılarak, donanımlı bilim-teknoloji muhabirlerinin yetişmesinin sağlanması YÖK Üniversiteler, Basın Yayın E. G.M., TÜBİTAK X T 1 1 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 2 RTÜK ün 21 Kasım 2011 tarih ve B.02.6.RTÜ /1285 sayılı yazısında, Üst Kurulun spot film hazırlaması ya da hazırlatmasının görev, yetki ve sorumluluk alanı dışında kalmakta olup mezkur konu ile ilgili ödenek ayırmasının yasal olarak mümkün görünmediği belirtilmektedir. 91

97 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Özel sektörde Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin yönetilmesine ilişkin farkındalığın artırılmasına yönelik olarak TRT tarafından bilim-eğitim kanalının oluşturulması TRT Genel Müdürlüğü Üniversiteler, TÜBİTAK, Özel Sektör Ar-Ge merkezleri X T 1 Amaç 2. Strateji 2.1. Araştırma kültürünün, araştırmacıların yetenek ve deneyimlerinin geliştirilmesi Araştırmacıların yeteneklerinin geliştirilmesini sağlayan mekanizmalar tasarlanması Eylem: Lisans ve lisansüstü programlarda araştırma yöntemleri ve Ar-Ge proje metodolojisine ilişkin ders veya eğitimlerin müfredatta yer alması, yaygınlaştırılması ve bu alanda çalıştay, yaz okulu vb. çeşitli etkinliklerin düzenlenmesi Eylem: Liderlik, bilim iletişimi, yabancı dil gibi teknik olmayan yeteneklerin de geliştirilmesine yönelik seçmeli ders, eğitim ve benzeri imkanların sağlanması YÖK Üniversiteler, TÜBİTAK X T 1 YÖK Üniversiteler X T 1 Strateji 2.2. oktora sonrası araştırma (post-doc) uygulamasının hayata geçirilmesi Eylem: oktora sonrası araştırmacı statüsünün oluşturulması YÖK MB, TÜBİTAK X T Eylem: Üniversitelerde bursiyerlerin ve projelerde bursiyer olarak yer alan doktora sonrası (postdoc) araştırmacıların sosyal güvenlik haklarının da destek kapsamına alınması YÖK Üniversiteler X T 1 Strateji 2.3. isiplinler arası çalışma ve işbirliklerinin desteklenmesi Eylem: isiplinlerarası çalışma kültürünün artırılması amacı ile işbirliğini özendiren proje destek programlarının açılması TÜBİTAK Kalkınma Bakanlığı, YÖK, Üniversiteler, BSTB, MB X T Eylem: isiplinlerarası lisansüstü programların sayısının artırılması YÖK Üniversiteler X T 1 Strateji Başarılı araştırmacılara kendi araştırma gruplarını kurmalarına yönelik destek mekanizmalarının geliştirilmesi Eylem: TÜBİTAK tarafından ilgili kurumların katılımı ile öncül araştırma projeleri için büyük ölçekli destek programlarının başlatılması TÜBİTAK Kalkınma Bakanlığı X Gelişme: Türk bilim insanlarının araştırma niteliklerinin yükseltilmesi ve ülkemizin belirli bilim ve teknoloji alanlarında küresel çekim merkezi olmasına katkı sağlanması amacıyla TÜBİTAK 1515 Öncül Ar-Ge Laboratuvarları estekleme Programı oluşturulmuş ve uygulamaya alınmıştır. 1 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 92

98 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Amaç 3. Strateji 3,1. BT-İK personelinin çalışma ortamlarının iyileştirilmesi Üniversitelerdeki çalışma ortamının iyileştirilmesi Eylem: Akademik yükseltme ölçütlerinin yeniden tasarımı (yayınların yanı sıra patentlerin, araştırma projelerinde proje yürütücüsü veya araştırmacı olarak görev almanın da değerlendirmeye alınması) Eylem: Yurtdışında düzenlenen konferans, sempozyum vb. etkinliklere katılımın desteklenmesi için programların çeşitlendirilmesi YÖK ÜAK, Üniversiteler X T 1 YÖK TÜBİTAK, Üniversiteler X T 1 Strateji 3.2. Üniversitelerdeki Ar-Ge altyapısının geliştirilmesi Eylem: Üniversitelerde güçlü olduğumuz ve ivme kazanmamız gereken alanlar başta olmak üzere araştırma altyapısının güçlendirilmesi Kalkınma Bakanlığı YÖK, Üniversiteler X Gelişme: Üniversitelerdeki tematik araştırma laboratuvarı ve merkezi araştırma laboratuvarı projeleri yatırım programları kapsamında desteklenmektedir. Türkiye nin mevcut araştırma altyapısı ve bu altyapının bulunduğu alanlar değerlendirilmekte ve öncelikli ihtiyaç duyulan alanlarda yeni projelerin desteklenmesi için çalışmalar yapılmaktadır yılı Yatırım Programı'nda TÜBİTAK ve kamu üniversitelerinde 69 tematik araştırma laboratuvarı projesi yer almaktadır. Bu projelerin toplam proje maliyet tutarı 2014 fiyatlarıyla TL'dir yılında tahsis edilen ödenekleri ise TL'dir. Bu projelerden 48 inin 2014 yılı sonu itibarıyla tamamlanması planlanmaktadır. Ayrıca 2015 yılı için araştırma altyapısı ihtiyacı olduğu düşünülen öncelikli alanlarda kamu kurumları ve üniversitelere yönelik olarak araştırma altyapısı proje çağrısına çıkılmıştır. Proje başvuruları alınmış olup, değerlendirme süreci devam etmektedir. Eylem: Araştırma merkezlerinin bütün (kamu, özel sektör ve üniversite) araştırmacılara açık 7 gün 24 saat hizmet verebilmesi ve sürdürülebilirliğini sağlamaya yönelik idari ve yasal düzenlemelerin yapılması Kalkınma Bakanlığı YÖK, Üniversiteler, MB, PB X Gelişme: Araştırma altyapılarının daha etkin kullanımını ve sürdürülebilirliğini sağlamak üzere desteklenmesine ilişkin hususları düzenleyen 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının esteklenmesine air Kanun 10/07/2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun ile araştırma altyapılarının yönetimi, finansmanı, personel yapısı ile izleme, değerlendirme ve desteklenmesine ilişkin düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Kanunla ilgili ikincil mevzuat çalışmalarının 2015 yılında tamamlanması öngörülmektedir Eylem: Lisansüstü öğrencileri, doktora sonrası ilk 5 yıl içinde olan genç bilim insanları, yurt içi ve yurt dışı değişim programları kapsamındaki araştırmacılar ve uluslararası araştırmacılar için üniversite ve kamu enstitülerine ait yerleşkelerin içinde veya dışında belirlenecek belirli alanlarda barınma imkânlarının artırılmasına ilişkin çalışmanın yapılması Kalkınma Bakanlığı YÖK, MB, Üniversiteler X Gelişme: Bu eylem kapsamında İTÜ bünyesinde inşaatına 2010 yılında başlanmış ve 2011 yılı içerisinde hizmete alınmış olan 300 ÖYP öğrencisine yönelik yurt (stüdyo daire tipi) projesi hayata geçirilmiştir. Bunun dışında, ÖYP üniversitesi olarak nitelendirilebilecek üniversitelerden ÖYP öğrencilerine yönelik yurt projesi teklifi gelmemiştir. OTÜ de ise lisansüstü öğrencilerine yönelik 360 kişi olarak inşa edilen yurt 2012 yılında başlamış olup, inşaat 2014 yılında tamamlanmıştır Eylem: Üniversitedeki çalışma ve yaşam koşullarına dair lojman, kreş, sosyal tesis gibi imkânların iyileştirilmesi Kalkınma Bakanlığı MB, YÖK, Üniversiteler X 1 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 93

99 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Gelişme: yılları arasında kurulan 41 devlet üniversitesi arasında yer alan ve çoğunluğu oğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde bulunan 21 devlet üniversitesine Lojman ve Sosyal Tesis projesi verilmiştir. Söz konusu projeler kapsamında üniversitenin talepleri ve yatırım ödenek miktarı göz önünde bulundurularak çeşitli sayılarda lojman inşaatı devam etmektedir. Bu kapsamda 2013 yılı içerisinde 348 lojman dairesi tamamlanmıştır. YURTKUR a tahsis edilen ödeneklerle öğrenciye yurt imkânı sağlanmıştır yılında ise kişi kapasiteli yurt inşa edilmiştir yılında ise Bayburt Üniversitesinde 60 dairelik, Hakkâri Üniversitesinde 40 dairelik yeni lojman işine başlanmıştır. Muş Alparslan Üniversitesinde ise 48 dairelik lojmanın ve m 2 büyüklüğündeki sosyal tesisin 2015 yılı içerisinde bitirilmesi planlanmaktadır. Strateji 3.3. Üniversitelerdeki yönetişimin iyileştirilmesi Eylem: Üniversitelerde dış ilişkiler koordinatörlüğünün müdürlük, daire başkanlığı ve benzeri statüdeki bir birim olarak teşkilatlandırılması ve üniversitelerce yapılan ikili ve çok taraflı uluslararası anlaşmalar yaparak öğretim elemanlarının bu kapsamdaki faaliyetlerinin artırılması Üniversiteler X T 1 Eylem: Proje koordinasyon ve danışmanlık merkezlerinin kurulması, bu merkezlerde Üniversite mensupları için ulusal/uluslararası projelerin hazırlanması, yürütülmesi, sonlandırılması ve başka bir proje ile devam ettirilmesi süreçlerinde araştırmacıya o o o Proje kaynağı belirleme; Araştırmacıyı bilgilendirme; Bilimsel, teknik, idari, fikri mülkiyet hakları ve çıktıların pazarlanması konularında destek sağlanması Söz konusu merkezlerde kalifiye eleman istihdam edilmesi, Merkezlerin özel sektöre de benzer konularda hizmet verebilmesi. YÖK Üniversiteler, TÜBİTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı X T Eylem: OEC kılavuzları ve AB araştırmacı şart ve rehber ilkelerinin üniversitelerimizde bilgilendirme ve paylaşım çalışmalarının yapılması Eylem: Özel sektörde çalışan araştırmacılar için Ar-Ge yetkinliğinin ölçülmesi ve değerlendirilmesine yönelik sistematiklerin oluşturulması, çift kariyer planları gibi unsurları içeren kariyer yollarının tasarlanmasına ilişkin teşvik mekanizmalarının geliştirilmesi YÖK Üniversiteler, TÜBİTAK X T 1 TOBB TÜBİTAK, YÖK, Kalkınma Bakanlığı X Gelişme: Yapılan değerlendirmeler sonucunda, eylem planının ilgili kurumlarca yeniden gözden geçirilmesi ve ilgili mevzuatın incelenmesi gereksinimi ortaya çıkmış olduğundan; Sanayi ve Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Sektör Meclisleri temsilcilerinin görüşleri toplanmaya başlanmış, ancak gelen görüşler yeterli düzeyde olmamıştır. Beklenen geri dönüş sağlanamadığından konunun daha net olarak anlatılması için metodoloji gözden geçirilerek bir anket formu hazırlanmıştır. Konuya ilişkin yetkinliğin arttırılmasına yönelik önerilerin, öngörülen kısıt ve engellerin, bu engellerin ortadan kaldırılmasına yönelik görüşlerin, özel sektör çalışanları kapsamında çift kariyer ile ilgili karşılaşılan sorunların, çift kariyer planlarına yönelik teşvik olması durumunda bu teşvike dair bakış açısının ve kullanım oranının ve söz konusu yetkinliği sistematik olarak değerlendirebilecek yöntem önerisinin sorulduğu form, elektronik ortamda ve ilgili her paydaşa özgü link tasarlanarak hazırlanmıştır. Ancak, ankete ilişkin yeterli geri dönüş olmamıştır Eylem: OEC kılavuzları ve AB araştırmacı şart ve rehber ilkelerinin bilgilendirme ve paylaşım çalışmalarının yapılması TOBB TÜBİTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Özel Sektör Araştırma Merkezleri X T 1 1 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 94

100 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Strateji Eylem: Üniversite sanayi işbirliğini geliştirici ortak projeleri destekleyecek programların geliştirilmesi Sektörlerarası işbirliğinin geliştirilmesi TOBB Üniversiteler, Özel sektör X T Eylem: Özel sektörde çalışan araştırmacı ve akademisyenlerin beraber danışman olarak yer aldığı tez çalışmalarının yaygınlaştırılması YÖK Üniversiteler, TOBB, Özel sektör X T Eylem: Üniversiteler ve kamu araştırma enstitüleri ile özel sektörün bir araya getirilmesi için koordinasyon/danışmanlık sistemlerinin kurulması; proje pazarlarının oluşturulması TOBB Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Üniversiteler, Kamu Ar-e Enstitüleri X T 1 Strateji Amaç 4. Strateji 4.1. Eylem: OEC kılavuzları ve AB araştırmacı şart ve rehber ilkelerinin bilgilendirme ve paylaşım çalışmalarının yapılması Kamu araştırma merkezlerindeki çalışma koşullarının iyileştirilmesi TÜBİTAK Gelişme: OEC Kılavuzlarına adresinden çevrimiçi erişim sağlanabilmektedir. Frascati ve Oslo Kılavuzlarının Türkçe baskıları talep eden kurum/kuruluş veya kişilere TÜBİTAK tarafından ücretsiz olarak gönderilmektedir. Araştırmacıların olaşımının Artırılması Ulusal, sektörler arası ve uluslararası dolaşım mekanizmalarının geliştirilmesi X Eylem: Bilim insanlarının ileri düzeyde araştırmaların yapıldığı merkezlerde çalışma yapmalarını teşvik edecek ulusal ve uluslararası dolaşım mekanizmalarının geliştirilmesi Eylem: Yurt içindeki araştırmacı hareketliliğinin artırılması amacıyla yeni programlar oluşturulması ve mevcut programların etkinleştirilmesi YÖK Üniversiteler, TÜBİTAK X T 1 YÖK Üniversiteler X T Eylem: Lisans düzeyinde uluslararası dolaşım imkanlarının çeşitlendirilmesi (2214 ve 2219 kodlu bursların lisans seviyesi için de uygulanması) YÖK Üniversiteler, TÜBİTAK, Kredi ve Yurtlar Kurumu X T Eylem: Yurtdışındaki üniversiteler ile ortaklaşa doktora programların oluşturulması, bu kapsamdaki öğrencilere yönelik burs programlarının çeşitlendirilmesi Eylem: Yurtdışına gidecek araştırmacılar için, bir oryantasyon programının geliştirilmesi YÖK Üniversiteler X T 1 YÖK ışişleri Bakanlığı X T Eylem: olaşımdaki araştırmacıların sosyal güvenlik haklarının iyileştirilmesi ÇSGB ışişleri Bakanlığı X Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. - 1 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 95

101 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Uyruklu Öğretim Elemanı Çalıştırılması Esaslarına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararının ek 1 inci maddesinde sadece Ar-Ge faaliyetinde çalışan yabancı uyrukluların döner sermayeden katkı payı almasına yönelik düzenleme yapılması Eylem: Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Uyruklu Öğretim Elemanı Çalıştırılması Esaslarına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararının 6. maddesinin sözleşmede belirtilen ücret ve ülkesine gelme-gitme masraflarının yanı sıra "2547 sayılı Kanun çerçevesinde yapılan görevlendirmeler çerçevesindeki ödemelerin TÜBİTAK tarafından koordine edilen uluslararası Programlar çerçevesinde desteklenen Ar-Ge projelerine ilişkin ödemelerin yapılabilmesini mümkün kılacak şekilde değiştirilmesi YÖK MB X T 1 YÖK MB X T 1 Eylem: 7.ÇP, CIP* ve benzeri AB programları kapsamındaki konsorsiyum oluşturma faaliyetlerine katılımın desteklenmesi için programların oluşturulması ve mevcut programların geliştirilmesi (*CIP-Competitiveness and Innovation Framework Programme-AB Rekabet Edebilirlik ve Yenilik Çerçeve Programı) İlgili Programlardan Sorumlu Kurum/ kuruluşlar Kalkınma Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK X Strateji 4.2. Gelişme: Bu eylem kapsamında TÜBİTAK tarafından: Horizon 2020 ye katılımı özendirmek için oluşturulan destek ve ödül programları kapsamında seyahat destekleri Haziran 2014 te, Marie Sklodowska Curie Bireysel Burslara yönelik ön değerlendirme destekleri Ağustos 2014 te başvuruya açılmıştır. Koordinatör olma destekleri ve ödüller ise 2014 yılı sonuna kadar başvuruya açılacaktır. Avrupa daki Türk araştırmacılara ülkemizdeki fırsatları anlatmak ve ayrıca Çerçeve Programları kapsamında yurt dışındaki bilim insanlarımızla işbirliklerini artırmak amacıyla, 2014 yılı Ocak ayında ilk defa Avrupa da Hedef Türkiye çalıştayı düzenlenmiştir. Nisan-Ekim 2014 döneminde 30 bilgi günü düzenlenmiştir. 5 Haziran 2014 itibarıyla sitesi yayın hayatına başlamıştır. sitesi üzerinde Horizon 2020 estek ve Ödül Programı Sistemi oluşturulmuştur. Horizon 2020 estek ve Ödül Programlarına yapılan başvuruların değerlendirilmesi ve izlenmesi için bilişim sistemi kurulması çalışmalarına başlanmıştır. Yurtdışındaki nitelikli araştırmacıların, öncelikli alanlar başta olmak üzere, yurt içinde istihdam edilmesi için gerekli imkânların sağlanması Eylem: Yurtdışındaki başarılı araştırmacıların Türkiye de araştırmalarını sürdürmelerini sağlayacak destek mekanizmalarının kariyer dönemlerine göre çeşitlendirilmesi TÜBİTAK YÖK, MB X T Eylem: Uluslararası araştırmacıların çocuklarının eğitim sürecinin iyileştirilmesiyle ilgili yasal düzenlemelerin gerçekleştirilmesi Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. MEB 2 X Eylem: oçentlik sınav yönetmeliğine yabancı uyrukluların talebi halinde doçentlik sözlü sınavının İngilizce yapılabilmesi fıkrasının eklenmesi Eylem: Üniversitelerde sözleşmeli çalışacak yabancı araştırmacıların sözleşme imzalama sürecinin iyileştirilmesi ÜAK YÖK X T 1 MB YÖK, ÇSGB X T 1 1 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 2 7 Ağustos 2012 tarihli BTYK nın 24. toplantısında MEB tarafından Eylemin Bakanlık görev alanına girmediği, konunun uluslararası anlaşmalar ve karşılıklılık ilkesi gereği ışişleri Bakanlığı tarafından ikili anlaşmalarla düzenlenebileceği raporlanmıştır. 96

102 UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Kısa Orta Uzun Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Türkiye de çalışmakta olan yabancı uyruklu araştırmacıların eşlerinin çalışma izni alma süreçlerinin iyileştirilmesi ÇSGB X T 1 Amaç 5. Strateji 5.1. Ar-Ge personeli istihdam kapasitesinin geliştirilmesi Üniversitelerde nitelikli Ar-Ge personel istihdamı Eylem: Belirli kriterleri sağlayan üniversitelerin kapasitelerini koruma ve artırabilmeleri için ihtiyaç duydukları nitelikli Ar-Ge personel istihdamında, üniversitelere esnekliğin tanınması YÖK Üniversiteler, MB X Gelişme: Üniversitelerin bulunduğu bölgelerde üniversitelerimizin de katkılarıyla Teknokentler kurulmuştur. Ayrıca, TÜBİTAK üniversitelerde Teknoloji Transfer Ofislerinin kurulması için yeni bir proje başlatmıştır. Bu kapsamda, iki yıl içerisinde 20 üniversitede teknoloji transfer ofisi kurulumuna öncü olmuştur. Bu proje, 5 yıl süreyle bu ofisleri desteklemektedir. Gerek teknokentlerde gerekse teknoloji transfer ofislerinde üniversiteler, ihtiyaç duydukları Ar-Ge personelini istihdam edebilmek için önemli esneklik ve ayrıcalıklara sahiptir. Benzer şekilde, üniversitelerde uygulanmakta olan atama ve yükseltme kriterleri üniversite senatolarınca belirlenmekte olup üniversitelere ihtiyaç duydukları nitelikli Ar-Ge personeli istihdamında serbestlik sunmaktadır Eylem: Üniversitelerde proje bazlı esnek istihdamın sağlanması MB YÖK, PB X T 1 T Strateji 5.2. Özel Sektörde Ar-Ge personeli istihdam kapasitesinin geliştirilmesi Eylem: Ar-Ge birimlerini yeni oluşturan KOBİ ler için araştırmacıların ücretlerinin kısa dönemli ve olgunlaşma süresine göre kademeli olarak kamu ve özel sektör tarafından ortaklaşa karşılanması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı MB X - Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. Strateji 5.3. Kamu Araştırma Merkezleri Ar-Ge personeli istihdam kapasitesinin geliştirilmesi Eylem: Araştırmaya yardım edecek teknik personel kadrolarının alımının kolaylaştırılması ve mali olarak desteklenmesi MB PB, Kamu Ar-Ge Enstitülerinin bağlı/ilgili olduğu Bakanlıklar X T Eylem: Kamu kurumlarındaki araştırmacıların özlük haklarının iyileştirilmesi MB PB, Kamu Ar-Ge Enstitülerinin bağlı/ilgili olduğu Bakanlıklar X T Eylem: Kamuda araştırmacı etkinliğinin artırılması için sözleşmeli olarak araştırmacılarının istihdamının sağlanması Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. PB MB, Kamu Ar-Ge Enstitülerinin bağlı/ilgili olduğu Bakanlıklar X - 1 Bu eylem daha önceki raporlama dönemlerinde tamamlanmıştır. 97

103 Y1 - Bölüm 2: BTY İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler A. TÜBİTAK Bilim İnsanı estekleri TÜBİTAK Bilim İnsanı estekleme aire Başkanlığı (BİEB), ülkemizin bilim ve teknoloji alanında gelişmesinde en kritik rolü oynayan insan gücünün yetiştirilmesini destekleme görevini üstlenmiştir. TÜBİTAK BİEB in yürüttüğü çalışmalara ve ülkemizin ihtiyaçlarına paralel olarak desteklerin türleri, desteklenen kişi sayısı ve destek tutarları her yıl sürekli artmaktadır. esteklenen toplam bilim insanı sayısı 2003 yılında iken, 2013 yılında 17 katına çıkarak olarak gerçekleşmiştir. BİEB tarafından yürütülen 29 burs ve destek programı kapsamında 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla toplam bilim insanı desteklenmektedir sonu itibarıyla yaklaşık 26 bin bilim insanının ve genç araştırmacının desteklenmesi hedeflenmektedir. esteklenen bilim insanı sayısı ve verilen destek tutarları Şekil 3 ve 4 te gösterilmiştir. Şekil 3. esteklenen Toplam Bilim İnsanı Sayısının Yıllara Göre ağılımı *2014 yılı sonu öngörüsü olup, desteklenen toplam bilim insanı sayısı 31 Ekim 2014 itibarıyla toplam kişidir. Şekil 4. Toplam estek/burs Tutarlarının Yıllara Göre ağılımı *2014 yılı sonu öngörüsü olup, bilim insanlarına aktarılan toplam fon tutarı 31 Ekim 2014 itibarıyla 113,4 milyon TL dir. TÜBİTAK BİEB in lisans, yüksek lisans ve doktora bursları kapsamında 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla bursiyerliği devam eden 354 yurt içi lisans, yurt içi yüksek lisans ve yurt içi doktora bursiyeri olmak üzere toplam yurt içi bursiyeri bulunmaktadır. TÜBİTAK BİEB tarafından belirlenen başarı kriterleri esas alınarak verilen bu yüksek lisans ve doktora burslarının yanı sıra, desteklenen TÜBİTAK akademik araştırma projelerinde ve TÜBİTAK 1007 Programı çerçevesindeki projelerde, proje yürütücüleri tarafından seçilen ve projelerde bursiyer olarak çalışan yüksek lisans ve doktora öğrencilerine de burs verilmektedir. oktorasını tamamlamış genç araştırmacılara üniversitelerimizde veya araştırma kuruluşlarımızda doktora sonrası araştırma yapmaları için destek vermek ve Türk araştırmacıların yurt içi dolaşımı vasıtasıyla bilimsel bilgi aktarımı ve işbirliğini kolaylaştırmak amaçlarıyla TÜBİTAK 2218 Yurt İçi oktora Sonrası Araştırma Burs Programı çerçevesinde burs verilmektedir yılları arasında TÜBİTAK 2218 Programı na toplam 453 başvuru yapılmış ve bu başvurulardan 332 si desteklenmiştir. Bu programa 2014 yılında 49 başvuru yapılmış olup 2. dönem başvurularının değerlendirmelerine devam edilmektedir. 31 Ekim 2014 itibarıyla TÜBİTAK 2218 Programı kapsamında bursiyerliği devam eden 101 doktora sonrası araştırmacı bulunmaktadır. Öte yandan, Türk araştırmacıların yurt dışı dolaşımı kapsamında uluslararası işbirliği imkânlarının oluşmasını kolaylaştırmak amacıyla doktora öğrencileri için 2214/A Yurt ışı oktora Sırası Araştırma Burs Programı ve doktora sonrası araştırmacılar için 2219 Yurt ışı oktora Sonrası Araştırma Burs Programı çerçevesinde yurt dışı araştırma faaliyetleri de desteklenmektedir yılları arasında TÜBİTAK 2214/A Programı na toplam başvuru yapılmış ve bu başvurulardan ü desteklenmiştir. Aynı dönemde TÜBİTAK 2219 Programı na ise toplam başvuru yapılmış ve bu başvurulardan i desteklenmiştir yılının 2. döneminde geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında TÜBİTAK 2214/A Programı için yaklaşık 1,5 kat artışla 733 doktora sırası araştırmacı ve TÜBİTAK 2219 Programı na ise yaklaşık 1,4 kat artışla doktora sonrası araştırmacı başvurmuştur. Başvuruların değerlendirmelerine devam edilmektedir. 31 Ekim 2014 itibarıyla bu programlar kapsamında bursiyerliği devam eden 797 doktora öğrencisi ve doktora sonrası araştırmacı bulunmaktadır. Şekil 5 te TÜBİTAK BİEB tarafından desteklenen toplam yurt içi ve yurt dışı araştırmacı sayılarının yıllara göre dağılımı verilmiştir. 98

104 Türk öğrenci ve araştırmacılara yönelik burs programlarına ek olarak bilimsel etkileşimin gelişmesini desteklemek, uluslararası araştırma zincirini geliştirmek ve Türkiye nin tanıtılmasına katkı sağlamak amaçlarıyla Türkiye de eğitimlerine ya da araştırmalarına devam eden yabancı ülke vatandaşlarına yönelik burs ve destekler de verilmektedir. Yüksek lisans ya da doktora eğitimine Türkiye de devam edecek üstün başarılı yabancı ülke vatandaşı öğrenciler 2215 Uluslararası Öğrenciler Lisansüstü Burs Programı kapsamında, doktora sırası ve doktora sonrası araştırmacılar ise 2216 Uluslararası Araştırmacılar İçin Araştırma Burs Programı kapsamında desteklenmektedir. TÜBİTAK 2215 Programı kapsamında 2003 yılı içerisinde sadece 3 farklı ülkeden 13 kişi desteklenirken, 2013 yılı içerisinde 63 farklı ülkeden 139 yabancı uyruklu doktora öğrencisi desteklenmiştir yılında TÜBİTAK 2215 Programı na toplam yabancı uyruklu öğrenci başvuru yapmış olup 2. dönem başvurularının değerlendirilmesine devam edilmektedir. 31 Ekim 2014 itibarıyla bursları devam eden 519 yabancı uyruklu doktora bursiyeri ve 288 yabancı uyruklu araştırmacı bulunmaktadır. Toplam yabancı uyruklu doktora ve doktora sonrası bursiyer sayılarının yıllara göre dağılımı Şekil 6 da gösterilmiştir. Şekil 5. Yurt İçi / ışı Araştırma Bursları Kapsamında esteklenen Toplam Araştırmacı Sayılarının Yıllara Göre ağılımı *2014 yılı sonu öngörüsü olup, TÜBİTAK BİEB tarafından desteklenen toplam yurt içi ve yurt dışı araştırma bursiyer sayısı 31 Ekim 2014 itibarıyla dir. Şekil 6. Yabancı Uyruklu oktora ve oktora Sonrası Bursiyer Sayılarının Yıllara Göre ağılımı *2014 yılı sonu öngörüsü olup, TÜBİTAK BİEB tarafından desteklenen toplam yabancı uyruklu doktora öğrencisi ve araştırmacı sayısı 31 Ekim 2014 itibarıyla 1007 dir. Ulusal ve Uluslararası Bilim Olimpiyatları Geleceğin bilim insanlarını yetiştirmek ve genç yeteneklerimizi teşvik etmek amacıyla düzenlenen olimpiyat etkinlikleri de TÜBİTAK BİEB tarafından yürütülmektedir. Bu çalışmalar hem ulusal hem de uluslararası düzeyde yapılmaktadır. Ortaöğretim kurumlarına devam etmekte olan öğrencileri fen bilimlerinde çalışmalar yapmak üzere teşvik etmek, çalışmalarını yönlendirmek ve bu alanlarda özel eğitim olanakları sağlamak yolu ile gelişmelerine katkıda bulunmak amacıyla, her yıl matematik, fizik, kimya, biyoloji ve bilgisayar dallarında Ulusal Bilim Olimpiyatları düzenlenmekte ve buradan seçilen öğrencilerden oluşturulan ekiplerle Uluslararası Bilim Olimpiyatları na katılım sağlanmaktadır. Ülkemiz, TÜBİTAK ın organizasyonuyla Uluslararası Bilgisayar (IOI), Matematik (IMO), Fizik (IPhO), Kimya (IChO), Biyoloji (IBO) Olimpiyatları ile Genç Balkan Matematik Olimpiyatı, Balkan Matematik Olimpiyatı, Balkan Bilgisayar Olimpiyatı ve Avrupa Kızlar Matematik Olimpiyatı na katılmaktadır yılından bu yana katılım sağlanan uluslararası bilim olimpiyatlarında ülkemizi temsil eden öğrencilerimiz toplam 43 altın, 143 gümüş, 216 bronz madalya ve 44 mansiyon ödülü kazanarak başarılarını kanıtlamışlardır. Bunun yanı sıra, 2014 yılında Bulgaristan ın Plevne kentinde yapılan 31. Balkan Matematik Olimpiyatı na katılan Türkiye takımı, 10 Balkan ülkesi ve 9 misafir ülkeden toplam 110 öğrencinin katıldığı olimpiyatta büyük başarı göstermiş ve katılan ülkeler arasında toplamda 214 puan alarak 1. sırada yer almıştır. 31. Balkan Matematik Olimpiyatı nda TÜBİTAK ın oluşturduğu 6 kişilik Matematik Milli Takımı, 1 altın, 4 gümüş ve 1 bronz madalya kazanmıştır. 99

105 Şekil 7. TÜBİTAK Ortaöğretim Öğrencileri Arası Araştırma Projeleri Yarışmasına Yapılan Proje Başvuru Sayılarının Yılları Arasındaki ağılımı Olimpiyatların yanı sıra, gençleri temel ve uygulamalı bilimlerde araştırmaya teşvik ederek proje kültürünü yaygınlaştırmak amacıyla TÜBİTAK BİEB tarafından 1969 yılından beri düzenlenmekte olan Orta Öğretim Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması, ülke geneline yayılmak gayesiyle 2005 yılından itibaren tek merkez yerine Türkiye nin değişik bölgelerinde üniversitelerimiz ile işbirliği içinde yapılmaya başlanmıştır yılında 512 proje başvurusu yapılmış ve bu rakam 2014 yılında 2003 yılına oranla 20 katına çıkarak olarak gerçekleşmiştir (Şekil 7). Bölgelere başvuruda bulunan söz konusu projeden proje ilk aşamada değerlendirilerek sergilenmeye uygun bulunmuştur. Bölge sergilerinde birincilik ödülüne layık görülen 202 proje 5-9 Mayıs 2014 tarihinde Ankara da düzenlenen Final Yarışması na katılmış ve 71 proje ödül almaya layık görülmüştür. Ayrıca sosyal bilimler alanında da öğrencileri araştırmaya teşvik etmek amacıyla ilk defa 2008 yılında proje yarışması alanlarına sosyoloji, 2009 yılında tarih ve 2013 yılında da psikoloji alanı ilave edilmiş, 2010 yılından itibaren yer bilimi alanı coğrafya olarak değiştirilmiştir yılında sosyoloji alanında ve tarih alanında 1.130, psikoloji alanında 812 ve coğrafya alanında 951 proje başvurusu yapılmıştır yılında sadece İstanbul da yapılan ve MEB tarafından gerçekleştirilen İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Matematik ve Fen Bilimleri Proje Yarışması, 2006 yılından itibaren MEB TÜBİTAK işbirliği protokolünün imzalanmasıyla tüm ülke genelinde yapılmaya başlanmıştır yılında toplam proje başvurusu olmuştur. TÜBİTAK tarafından düzenlenen Ortaöğretim Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Bölge Koordinatörleri aynı zamanda İlköğretim Matematik ve Fen Bilimleri Proje Çalışması nın Bölge Koordinatörlüğü görevini de yürütmektedir. TÜBİTAK BİEB, bu yarışmanın etkin olarak yapılmasında, jüri değerlendirme sürecinin bilimsel içeriğinin oluşturulması ve proje değerlendirme sisteminin geliştirilmesi çalışmalarında aktif görev yapmaktadır. TÜBİTAK BİEB Tarafından Girişimcilik Kültürünün Yaygınlaştırılması kapsamında Yürütülen Çalışmalar Üniversite düzeyine yönelik olarak 2013 yılından itibaren 2241 Sanayi Odaklı Lisans Bitirme Projeleri Yarışması, 2242 Lisans Öğrencileri Yazılım Projeleri Yarışması ve 2238 Üniversite Öğrencileri Girişimcilik ve Yenilikçilik Yarışması düzenlenmeye başlanmıştır Sanayi Odaklı Lisans Bitirme Projeleri Yarışması kapsamında 2014 yılında toplam 321 başvuru alınmıştır. Bunlardan 105 i Haziran 2014 tarihinde yapılan final sergisine katılmaya hak kazanmış ve final yarışması sonunda 19 proje ödüle layık görülmüştür. Ek olarak, 2013 yılında Sanayi Odaklı Lisans Bitirme Tezleri Yarışması düzenlenmeye başlanmıştır yılında uygulamaya koyulan 2242 Lisans Öğrencileri Yazılım Projeleri Yarışması nın amacı lisans öğrencilerini ülkemizin sorunlarına yönelik yenilikçi ve girişimci bir şekilde bilişim teknolojilerini kullanarak çözüm üretmeleri ve bu doğrultuda bilgi ve becerilerini geliştirmeleri konusunda teşvik etmektir. üzenlenen bu yarışmaya 2014 yılında 175 proje başvurusu yapılmıştır. Final sergisi ve ödül töreni Haziran 2014 tarihleri arasında yapılan yarışmada 12 proje ödül almıştır. Ayrıca, girişimcilik ve yenilikçilik alanında farkındalığı artırmak hedefi kapsamında çeşitli alanlarda yenilikçilik içeren iş fikri olan ön lisans, lisans ve lisansüstü öğrencilerine fikirlerini hayata geçirmelerine yönelik uygun ortamı hazırlamak amacıyla 2013 yılından itibaren 2238 Üniversite Öğrencileri Girişimcilik ve Yenilikçilik Yarışması düzenlenmeye başlanmıştır yılında toplam 515 başvuru yapılmıştır. Bunlardan 142 si Haziran 2014 tarihleri arasında final sergisine katılmaya hak kazanmış ve Haziran 2014 tarihleri arasında yapılan final yarışması sonunda 9 iş fikrine para ödülü verilmiştir. 100

106 Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması hedefi kapsamında yılları arasında öğretmene yenilikçilik eğitimi verilmesi amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı ve TÜSSİE arasında yapılan mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında görevli yönetici ve meslek dersleri öğretmenlerine yönelik olarak verilecek Öğretmenlik, Girişimcilik ve Liderlik Eğitimleri İşbirliği Protokolü kapsamında 2014 yılında BİEB bütçesinden destek verilmeye devam edilmektedir yılından 31 Ekim 2014 tarihine kadar öğretmenin eğitim gideri TÜBİTAK BİEB tarafından karşılanmıştır. TÜBİTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ndan teknogirişim sermaye desteğini kazanmış kişilerin girişimcilik eğitimi almaları ve uluslararası iş ortamına dâhil olmalarını teşvik etmek amacıyla 2012 yılında 2239 Girişimcilik ve Yenilikçilik Eğitim ve Araştırma Faaliyetlerini estekleme Programı nı başlatmıştır. Bu çerçevede, teknogirişim sermaye desteğini kazanan 42 kişi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Silikon Vadi sine gönderilmek için önerilmiştir. Yapılan panellerde önerilen 42 kişi arasından seçilen 10 kişinin Silikon Vadi sinde eğitim alması için desteklenmesine karar verilmiştir. esteklenen 10 kişi, TÜSSİE de iş kurma, vize, finansal sistemler ve yatırımcıya sunum teknikleri konularında Kasım 2014 tarihinde yapılan eğitim sonrasında Silikon Vadi sindeki eğitime katılmıştır. TÜBİTAK BİEB Tarafından Uygulamaya Konulan Yeni Programlar İşbirliği ve Öncelikli Alanlarla İlgili Etkinlik üzenleme esteği (2223/) 2014 Türk-Alman Bilim Yılı kapsamında bilimsel ve teknolojik işbirliğini geliştirmeyi hedefleyen, ortak araştırma projeleri geliştirme ve işbirliğinde ortak öncelikli alanlar belirlemeye yönelik, kamu kurum/kuruluşları ve üniversiteler tarafından yurt içinde düzenlenen ulusal ve uluslararası çalıştay, seminer ve toplantılara destek vermek amacıyla 2014 yılında 2223/ İşbirliği ve Öncelikli Alanlarla İlgili Etkinlik üzenleme esteği Programı uygulamaya konmuştur. Program kapsamında bilgi ve iletişim teknolojileri, üretim teknolojileri, nanoteknoloji, kimya ve fizik teknolojileri, ulaşım, mobilite, lojistik, sağlık araştırmaları, biyoteknoloji, yenilenebilir enerji, enerji etkinliği, beslenme ve tarım, çevre teknolojileri, iklim değişikliği, nüfus, beyin dolaşımı, çeşitlilik ve göç alanları öncelikli alanlar olarak belirlenmiştir. TÜBİTAK 2223/ Programının 1. dönemine yapılan 90 etkinlik başvurusundan 50 si desteklenmiştir. 2. dönemine yapılan 87 başvurunun 24 ü desteklenmiştir. Çok Katılımlı Uluslararası Etkinlik üzenleme esteği (2223/C) Çok katılımlı uluslararası etkinliklerin ülkemizde düzenlenmesinin sağlanması amacıyla 2014 yılında 2223/C Çok Katılımlı Uluslararası Etkinlik üzenleme esteği Programı uygulamaya koyulmuştur. TÜBİTAK 2223/C Programı kapsamında desteklenecek etkinliğin alanında güncel ve ileri bilgileri kapsaması, katılımcı sayısının in üzerinde olması, hakemli bir etkinlik olması, etkinliğin en az 10 yıl düzenli olarak yapılmış olması ve önceki etkinliklerin bildirilerinin etki faktörü yüksek dergilerde yayınlanmış olması gerekmektedir. TÜBİTAK 2223/C Programı kapsamında ilk 10 dönemde toplam 17 etkinlik için başvuru yapılmış olup 5 etkinlik desteklenmiştir. Yurt İçi Bilimsel Etkinliklere Katılma esteği (2224/B) Türkiye de gerçekleştirilecek ulusal, uluslararası katılımlı veya uluslararası kongre, sempozyum ve sunumlu konferanslara katılacak ve etkinlikte bildiri/poster sunumu yapacak olan genç araştırmacılara destek sağlamak amacıyla yol, konaklama ve etkinlik katılım giderleri için 2014 yılında 2224/B Yurt İçi Bilimsel Etkinliklere Katılma esteği Programı uygulamaya koyulmuştur. TÜBİTAK 2224/B Programı kapsamında ilk 10 dönemde toplam 618 kişi başvurmuş olup 228 kişi desteklenmiştir. 10. döneme yapılan 40 başvurunun ise değerlendirmelerine devam edilmektedir. TÜBİTAK Tarafından Tersine Beyin Göçü Kapsamında Gerçekleştirilen Çalışmalar TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği aire Başkanlığı (UİB) tarafından yılları arasında yürütülen 7. Çerçeve Programı, Marie Curie Araştırma Programları ve Bursları aracılığı ile tersine beyin göçüne yönelik kapsamlı çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Marie Curie Avrupa İçi olaşım Bursları (Intra- European Fellowships-IEF), Avrupa ya Gelen Araştırmacı Bursları (International Incoming Fellowships-IIF) ve Kariyer Gelişim estekleri (Career Integration Grants-CIG) Programları aracılığı ile burs programlarının koordinasyonu sağlanmıştır. Marie Curie Programı aracılığı ile tersine beyin göçüne yönelik yılları arasında toplam 966 başvuru alınmış, 215 araştırmacı ilgili burs ve destek mekanizmalarınca desteklenmiştir. 101

107 7. Çerçeve Programı kapsamında yüksek bütçeli ve en prestijli programlardan biri olan ERC (European Research Council) Grants kapsamında bir Türk araştırmacı, Türkiye'ye geri dönmek üzere 2 milyon avro bütçeli projesi ile tersine beyin göçüne katkıda bulunmuştur. 7. Çerçeve Programı nda toplam 216 araştırmacı Tersine Beyin Göçü çalışmaları kapsamında desteklenmiştir. Bu programlar hakkında farkındalığın artırılması amacı ve yurt dışında daha çok araştırmacının fırsatlardan haberdar olabilmesi için 2010 yılından bu yana Hedef Türkiye Çalıştayları düzenlenmekte olup şu ana kadar AB, Kanada ve Avrupa da toplam 9 farklı noktada etkinlikler düzenlenmiştir. Çalıştaylara gerçekleşeceği bölgelerde araştırmalarını yürüten, Türkiye de araştırma yapmak isteyen Türk ve yabancı araştırmacılar katılım sağlamıştır. Bu doğrultuda toplam 930 bilim insanı birebir bilgilendirilmiş olup AB ve Avrupa da oluşturulan farkındalık ile bu sayının çok ötesinde bilim insanına ulaşıldığı düşünülmektedir. Hedef Türkiye Çalıştayları kapsamında ayrıca, bilim insanlarının Türkiye den ev sahibi üniversite ve sanayi kuruluşlarının üst düzey temsilcileri ile görüşmeleri ve yüz yüze bilgi almaları sağlanmıştır. TÜBİTAK BİEB tarafından 2010 yılından itibaren 2232-Yurda önüş Araştırma Burs Programı ve 2012 yılından itibaren 2236-Uluslararası eneyimli Araştırmacı olaşım estek Programı yürütülmektedir. Bu programlar aracılığı ile tersine beyin göçü kapsamında yılları arasında toplamda 677 başvuru alınmış, 330 araştırmacı ilgili burs ve destek mekanizmalarınca desteklenmiş, 144 başvurunun ise değerlendirme süreci devam etmektedir Yurda önüş Araştırma Burs Programı kapsamında 2013 yılından geçerli olmak üzere yapılan revizyonlarla program ile yurda dönüşte başvuru sayısında 2012 yılına göre 7 kat artış sağlanmıştır. Başvuruların yaklaşık % 65 ini Amerika Birleşik evletleri oluşturmaktadır. Yurt dışındaki başarılı Türk araştırmacıların Türkiye ye dönmelerini teşvik etmek ve çalışmalarını yurt içinde sürdürebilmeleri için destek vermek amacıyla yürütülen 2232-Yurda önüş Araştırma Burs Programı kapsamında yurt dışındaki Türk bilim insanlarının/araştırmacıların ülkemizde bilim ve teknoloji alanında yapılan çalışmalara katkılarını desteklemek, tersine beyin göçünü sağlayarak ülkemizin nitelikli Ar-Ge personeli sayısını artırmak amacıyla 2014 yılından itibaren aşağıda yer alan yenilikler getirilmiştir. TÜBİTAK 2232 Programı kapsamında hak kazandırma sistemi getirilmiş olup, programa başvuru yapabilmek için Türkiye de Ar-Ge faaliyeti yürüten kurum/kuruluşlardan kabul alma şartı kaldırılmıştır. Başvurusu desteklenen adaylar 12 ay içerisinde Türkiye de üniversiteler, araştırma enstitüleri ve/veya Ar-Ge faaliyeti yürüten özel sektör kuruluşlarının herhangi birinden kabul mektubu alarak burslarını başlatabileceklerdir. Yurt dışında ikamet etme süre şartı değiştirilmiştir. Programa başvuru yapabilmek için başvuru döneminin ilk günü itibarıyla, son 36 ay içinde en az 30 ay yurt dışında ikamet edenler programa başvuru yapabileceklerdir. Araştırma destek tutarı artırılmış olup araştırmalarını üniversite ve/veya kamu Ar-Ge birimlerinde yürütecek araştırmacılara TL ye kadar araştırma desteği verilebilmektedir. Araştırmacıların bilim ve teknoloji alanındaki katkılarını artırmak adına program kapsamında desteklenen araştırmacıların TÜBİTAK ın diğer destek programlarına başvuru yapabilmesine imkân tanınmıştır yılları arasında TÜBİTAK Bilim İnsanı estekleme aire Başkanlığı bünyesinde yürütülen destek programları hakkında ayrıntılı bilgi Tablo 23 te verilmiştir. Tablo 23 te ilk ve ortaöğretim öğrencilerine yönelik destekler dâhil edilmemiş olup onlarla ilgili veriler ayrı olarak Tablo 24 te, genel toplama ilişkin veriler ise Tablo 25 te gösterilmiştir. 102

108 Tablo Yılları Arasında Lisans, Lisansüstü Öğrencileri ve oktora Sonrası Araştırmacılara Yönelik TÜBİTAK Bilim İnsanı estekleri ** B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* Lisans Bursu , , , , , ,0 Üniversite Öğr. Yurtiçi-Yurtdışı Araş. Projeleri estekleme Prog. Sanayi Odaklı Lisans Bitirme Tezi estekleme Programı Sanayi Odaklı Lisans Bitirme Projeleri Yarışması Üniversite Girişimcilik ve Yenilikçilik Yarışması , , , , , , , , , ,1 Lisans Yazılım Projeleri Yarışması , ,5 Yurt İçi Lisansüstü Burs Programı , , , , , ,8 Yurt ışı Lisansüstü Bursu , , , , , ,1 Yurt ışı oktora Sırası Araştırma Bursu , , , , , ,2 Yurt ışı Müşterek oktora Bursu , , ,6 Uluslararası Öğrenciler Lisansüstü Bursu , , , , , ,5 EAGÜ Lisansüstü Burs Programı , , ,3 Yurt İçi oktora Sonrası Bursu , , , , , ,9 Yurt ışı oktora Sonrası Bursu , , , , , ,6 oktora Sonrası Geri önüş Burs Programı , , , , ,7 Konuk Bilim İnsanı estek Bursu , , , , , ,7 Uluslararası Araştırmacı olaşım estek Programı Uluslararası Araştırmacılar İçin Araştırma Bursu Yurt İçi Bilimsel Etkinlikleri estekleme Programı*** , , , , , , , , , , , , , , ,9 * B başvuran sayısını, desteklenen sayısını, T toplam bursiyer sayısını, M ise destek tutarını (2014 yılı sabit fiyatlarıyla, milyon TL) ifade etmektedir yılında, bilimsel etkinlikleri destekleme programları kapsamında desteklenen etkinliklere katılan öğretim üyesi, araştırmacı, öğretmen ve öğrencilerin sayısı tabloya yansıtılmıştır. ** 31 Ekim 2014 İtibarıyla *** Yurt İçi Bilimsel Etkinlikleri estekleme Programı kapsamında 2014 yılı için Temmuz ayı verileri yer almaktadır. *** 103

109 Tablo Yılları Arasında Lisans, Lisansüstü Öğrencileri ve oktora Sonrası Araştırmacılara Yönelik TÜBİTAK Bilim İnsanı estekleri (evamı) * B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* Lisansüstü Yaz Okulu estekleme Programı Lisans ve Lisans Öncesi, Öğretmen ve Öğrencilere Yönelik Bilimsel Et. est. P , , , , , , , , , , , ,3 Proje Eğitimi Etkinliklerini estekleme P , , ,7 Yurt İçi Bilimsel Etkinliklere Katılma esteği P. Yurt ışı Bilimsel Etkinliklere Katılma esteği Programı TÜBİTAK Lindau Bilimsel Etk. Katılma est. P. Girişimcilik ve Yenilikçilik Eğitim ve Araştırma Faaliyetlerini estekleme Programı , , , , , , , , , , , , , , , ,2 TÜBİTAK Almanya (FG) , , , TÜBİTAK Macaristan (HAS) , , , Yurt İçi Yurt ışı Bütünleştirilmiş oktora Burs Programı , , , , SSA , oktora Öğrencileri Yurt İçi Araştırma Burs Programı Bilimsel İşbirliğine Yönelik Etkinlikleri estekleme Programı TOPLAM (İlk ve OrtaöğretimeYönelik Prog. Hariç) , , , , , , , , , , , ,7 * B başvuran sayısını, desteklenen sayısını, T toplam bursiyer sayısını, M ise destek tutarını (2014 yılı sabit fiyatlarıyla, milyon TL) ifade etmektedir yılında, bilimsel etkinlikleri destekleme programları kapsamında desteklenen etkinliklere katılan öğretim üyesi, araştırmacı, öğretmen ve öğrencilerin sayısı tabloya yansıtılmıştır. ** 31 Ekim 2014 İtibarıyla 104

110 Tablo Yılları Arasında İlk ve Ortaöğretim Öğrencilerine Yönelik TÜBİTAK Bilim İnsanı estekleri ** B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* Ulusal İlköğretim Matematik Olimpiyatı- Ulusal Bilim Olimpiyatları 2203 Uluslararası Bilim Olimpiyatları 2204 Ortaöğretim Öğrencileri Arası Araştırma Projeleri Yarışması TOPLAM (İlk ve Ortaöğretim Öğrencileri) , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0 * B başvuran sayısını, desteklenen sayısını, T toplam bursiyer sayısını, M ise destek tutarını (2014 yılı sabit fiyatlarıyla, milyon TL) ifade etmektedir yılında, bilimsel etkinlikleri destekleme programları kapsamında desteklenen etkinliklere katılan öğretim üyesi, araştırmacı, öğretmen ve öğrencilerin sayısı tabloya yansıtılmıştır. ** 31 Ekim 2014 İtibarıyla Tablo Yılları Arasında İlk ve Ortaöğretim, Lisans, Lisansüstü Öğrencileri ve oktora Sonrası Araştırmacılara Yönelik TÜBİTAK Bilim İnsanı estekleri B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* B* * T* M* GENEL TOPLAM*** , , , , , ,8 * B başvuran sayısını, desteklenen sayısını, T toplam bursiyer sayısını, M ise destek tutarını (2014 yılı sabit fiyatlarıyla, milyon TL) ifade etmektedir yılında, bilimsel etkinlikleri destekleme programları kapsamında desteklenen etkinliklere katılan öğretim üyesi, araştırmacı, öğretmen ve öğrencilerin sayısı tabloya yansıtılmıştır. ** 31 Ekim 2014 İtibarıyla *** Bu rakamlara burs ve destek programları dışında BİEB bütçesinden yapılan diğer harcamalar dâhil değildir. 105

111 B. TÜBİTAK Bilim ve Toplum Çalışmaları TÜBİTAK Bilim ve Toplum Proje estekleri 4003 Bilim Merkezleri TÜBİTAK, bilim merkezlerinin toplumumuzda bilim kültürünü yaygınlaştırmak için son derece kritik bir rol üstleneceği öngörüsünden yola çıkarak, ülkemizde bu merkezlerin kurulmasını ve yıllar içinde sayılarının artırılmasını hedeflemektedir. Bu amaçla 27 Aralık 2011 tarihli BTYK toplantısında özellikle çocukların ve gençlerin bilime olan ilgi ve meraklarını artıracak, teknolojiyi daha doğru kullanmalarını sağlayacak bilim merkezlerinin: 2016 yılı itibarıyla tüm büyükşehirlerde, 2023 yılı itibarıyla tüm illerde kurulmasına yönelik çalışmaların yerel yönetimlerle işbirliği halinde gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. Bu karar doğrultusunda, ilk aşamada 2016 yılına kadar tüm büyükşehirlerde bilim merkezi projelerinin desteklenmesi, daha sonraki dönemde ise diğer illerdeki bilim merkezi projelerinin desteklenmesi ve her ilde bilim merkezi kurulması planlanmıştır Programı kapsamında hali hazırda Konya, Kocaeli, Kayseri ve Bursa Büyükşehir Belediyeleri ile sözleşme imzalanmıştır. Eskişehir, Sakarya, Gaziantep, Ankara ve Samsun Büyükşehir Belediyeleri ile ön protokol imzalanmıştır. Bilim Merkezlerine ilişkin detaylı bilgi 2011/107 no.lu BTYK kararı altında raporlanmaktadır oğa Eğitimi ve Bilim Okulları 2007 yılından itibaren okul öncesi çocuklardan kamu çalışanlarına kadar geniş bir hedef kitleye hitap eden oğa Eğitimi ve Bilim Okulları çağrısı yayımlanmaktadır. Bu çağrılar kapsamında 2007 yılından 2014 yılı Nisan ayı sonuna kadar proje başvurusu yapılmış ve bunlardan 420 sinin desteklenmesine karar verilmiştir (Tablo 26). Bu projeler ile doğrudan ulaşılan kişi sayısı in üzerindedir yılı projeleri için 27 Eylül 2013 tarihinde çağrıya çıkılmış ve başvurular 15 Kasım 2013 tarihinde sonlanmıştır. esteklenmesine karar verilen 50 proje Mart 2014 te ilan edilmiştir. Tablo oğa Eğitimi ve Bilim Okulları Yıllara Göre Proje estekleri * Proje Başvuru Sayısı ** esteklenmesine Karar Verilen Proje Sayısı esteklenen Bütçe*** 5,7 4,4 2,0 4,6 6,1 3,8 4,1 3,1 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2013 yılı ikinci dönem çağrısı başvuruları *** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 4005 Bilim ve Toplum Yenilikçi Eğitim Uygulamaları 2012 yılı içerisinde geliştirilen 4005 kodlu Bilim ve Toplum Yenilikçi Eğitim Uygulamaları çağrısı ile öğrencilerde ve toplumda bilimsel konulara ilişkin olumlu tutum geliştirilmesi amacıyla öğretmen adayları ve öğretmenlere yenilikçi yöntem ve tekniklerin etkileşimli olarak aktarılması hedeflenmekte olup çağrının en yüksek destek tutarı 120 bin TL dir kodlu çağrı ilk kez 16 Kasım 2012 de yayımlanmış, 61 proje başvurusu alınmış ve değerlendirmeler sonucu 11 projenin desteklenmesine karar verilmiştir (Tablo 27) yılı projeleri için 27 Eylül 2013 tarihinde çağrıya çıkılmış ve başvurular 15 Kasım 2013 tarihinde sonlanmıştır. esteklenmesine karar verilen 7 proje Mart 2014 te ilan edilmiştir. 106

112 Tablo Bilim ve Toplum Yenilikçi Eğitim Uygulamaları Verileri * Proje Başvuru Sayısı 61 54** esteklenmesine Karar Verilen Proje Sayısı 11 7 esteklenen Bütçe *** 0,5 0,3 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2013 yılı ikinci dönem çağrısı başvuruları *** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) TÜBİTAK 4006 Bilim Fuarları estekleme Programı Milli Eğitim Bakanlığı ile TÜBİTAK arasında 14 Mart 2012 de imzalanan Eğitimde İşbirliği Protokolü kapsamında Eğitim ve Öğretimin niteliğinin artırılması için MEB in ihtiyaçlarına yönelik Ar-Ge faaliyetleri ile ilgili olarak temel ve orta öğretimde bilim kültürünün geliştirilmesi ve bilim ve teknoloji konularında farkındalık yaratılması amacıyla ülke genelinde tüm okullarda "bilim fuarları" düzenlenmesi kararlaştırılmıştır. Bilim fuarları çağrısı sınıf öğrenimi veren tüm okullara açıktır. İlk kez 2013 yılında açılan program kapsamında MEB tarafından belirlenen pilot okulun yanı sıra gönüllü okulların katılımıyla birlikte toplamda okulda bilim fuarları düzenlenmiştir. TÜBİTAK Bilim Fuarları ile okullarımızda bilimsel proje sunumu yapılmış, öğrenciye ulaşılmış ve fuar düzenleyen okullara yaklaşık 6 milyon TL destek sağlanmıştır yılı için açılan çağrıya okul başvuru yapmış olup 881 okulda fuar düzenlenmiş; öğrencinin katılımıyla proje sergilenmiştir. TÜBİTAK 4007 Bilim Şenliği estekleme Programı oğa, bilim ve teknoloji konularında farkındalık yaratmak ve merak uyandırmak amacıyla toplumun her kesiminden geniş kitlelerin katılımını sağlayacak genişlikteki açık/kapalı mekanlarda bilimsel konu, kavram ve süreçleri gözlem, uygulama vb. yöntemlerle belirli bir program dahilinde sunan etkinlikleri desteklemek amacıyla Bilim Şenliği estekleme Programı oluşturulmasına karar verilmiştir Bilim Şenliği estekleme Programı kapsamında bilimsel bilginin geniş toplum kitlelerine ulaşması için sergi ve atölye/laboratuvar çalışmaları, tematik oyunlar, yarışmalar, söyleşiler vb. etkinlikler yoluyla katılımcıların basit bilimsel olguları fark etmeleri sağlanarak, merak duygularının, araştırma ve öğrenme isteklerinin tetiklenmesi amaçlanmaktadır. Çağrı 14 Kasım 2014 tarihinde yayımlanmış olup başvuruların alınması Aralık 2014 sonuna kadar devam edecektir. TÜBİTAK Tarafından Organize Edilen iğer Bilim ve Toplum Etkinlikleri TÜBİTAK Alternatif Enerjili Araç Yarışları Alternatif enerjilerin kullanımı konusunda halkımızın bilgisini artırmayı, üniversite öğrencilerinin bu güncel konu vasıtasıyla araştırma ve pratik becerilerini geliştirmeyi amaçlayan TÜBİTAK Alternatif Enerjili Araç Yarışları, 2005 yılında güneş enerjisi kategorisi ile başlamış olup 2007 yılında hidrojen enerjisi kategorisi de eklenmiştir. Bu yarışlar ile ülkemizde güneş ve hidrojen enerjileri konusundaki endüstriyel uygulamaları teşvik edecek ve bu konudaki potansiyeli güçlendirecek bilgi ve tecrübe birikimine sahip genç mühendis ve temel bilimci bir kitle oluşmuştur. Ayrıca toplumda alternatif enerjilerin gerekliliği ve mümkünlüğü konusunda farkındalık oluşmasına katkı sağlanmıştır yılında dünyada ve ülkemizde süregelen endüstriyel gelişmeler doğrultusunda yeni bir kategori olarak "elektrik enerjili araçlar"ın da Alternatif Enerjili Araç Yarışları kapsamına alınmasına karar verilmiştir. Bu kategoride yarışan üniversite takımlarına TL destek verilmiştir. Formula-G (Güneş), Hidromobil (Hidrojen) ve Elektromobil (Elektrik) Yarışları olarak ilk kez üç kategoride gerçekleşen etkinlik Ağustos 2014 tarihlerinde İzmit Körfez Yarış Pisti'nde düzenlenmiştir. 107

113 Tablo 28. Alternatif Enerjili Araç Yarışları Takım Bilgileri * Formula G Başvuran Takım Sayısı Formula G Yarışa Katılan Araç Sayısı Hidromobil Başvuran Takım Sayısı Hidromobil Yarışa Katılan Araç Sayısı Elektromobil Başvuran Takım Sayısı * 31 Ekim 2014 itibarıyla TÜBİTAK Yayınları TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları bilimi sevdirmek, bilimsel ve teknolojik yenilikleri okuyucusuna sunarak ülkemizde bilim ve teknoloji kültürünün gelişmesinde öncü rol oynamak, bilgi üreten ve bilimsel tutum geliştiren bireylerin yetiştirilmesine katkı sağlamak amacıyla 1993 yılında yayın hayatına başlamıştır. Popüler Bilim Kitapları yla ilgili baskı ve satış adetleri Tablo 29 da verilmektedir. 31 Ekim 2014 itibarıyla 49 yeni kitap basılmış olup 65 yeni kitabın basımı sürmektedir. Böylece 2014 yıl sonu itibarıyla yayımlanan toplam TÜBİTAK popüler bilim kitap sayısının 702 olması hedeflenmektedir. Tablo 29. Popüler Bilim Kitapları Yıl * Basılan Yeni Kitap Basılan Eski Kitap Toplam Baskı (x1000) Toplam Satış (x1000) * 31 Ekim 2014 itibarıyla TÜBİTAK Popüler Bilim ergileri Bilim ve Teknik ergisi 1967, Bilim Çocuk ergisi 1998, Meraklı Minik ergisi ise 2007 yılından itibaren yayımlanmaktadır. Popüler bilim dergilerine ait yıllık baskı adetleri Tablo 30 da verilmektedir. 108

114 Tablo Yılları Arası Popüler Bilim ergilerinin Yıllık Baskı Sayıları Yıl Bilim ve Teknik ergisi Bilim Çocuk ergisi Meraklı Minik ergisi * * 31 Ekim 2014 itibarıyla Toplumumuzda bilime dair olumlu bir yargı oluşturarak, bilginin bireysel kazanımına yönelik merak ve motivasyonu uyandırmak ve öncü bireylerin yetişeceği bir bilgi toplumunun oluşmasına destek olmak amacıyla ülkemizin çeşitli okul ve kütüphanelerine TÜBİTAK popüler bilim yayınları ücretsiz olarak gönderilmektedir. TÜBİTAK Akademik ergileri TÜBİTAK ilk akademik dergisini 1976 yılında oğa Bilim ergisi adıyla yılda tek sayı olarak yayımlamıştır. Yıllar içinde bölünmeler yaşanmış, yeni dergiler eklenmiştir. Akademik dergiler, 1 Ocak- 31 Ekim 2014 tarihleri arasında Biyoloji, Botanik, Elektrik, Fizik, Kimya, Matematik, Mühendislik ve Çevre Bilimleri, Tıp Bilimleri, Tarım ve Ormancılık, Veteriner ve Hayvancılık, Zooloji ve Yerbilimleri olmak üzere 12 ayrı alanda 53 sayı olarak yayımlanmıştır. Yayımlanan 53 sayıda 927 makale yer almıştır. İlgili tarihler arasında Akademik ergiler Müdürlüğü ne makale gelmiştir yılının sonuna kadar toplam 12 bin yeni makalenin gelmesi, yayımlanan dergi sayısının ise 66 olması beklenmektedir. ergiler konularına göre Science Citation Index Expanded ın yanı sıra, başta Chemical Abstracts, Engineering Index, Biological Abstracts olmak üzere birçok uluslararası endeks veya tarama kuruluşu tarafından taranmaktadır. Turkish Journal of Chemistry 1995, Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 1996, Turkish Journal of Earth Sciences 2004, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, Turkish Journal of Medical Sciences, Turkish Journal of Mathematics 2007, Turkish Journal of Biology, Turkish Journal of Zoology, Turkish Journal of Electrical Engineering and Computer Sciences 2008, Turkish Journal of Botany 2009 yılından itibaren en önemli endeks olarak kabul gören Science Citation Index - Expanded (SCI-E) tarafından taranmaktadır. SCI-E de taranan dergi sayısı 10 dur (Tablo 31). Yayımlanmış makaleler dergilerin web sayfasından yazar adı, makale başlığı veya anahtar sözcüklerle taranabilmekte ve makalelerin tam metnine ücretsiz erişilebilmektedir. Tablo 31. ISI Web of Science (WoS)'da İndekslenen TÜBİTAK Akademik ergilerinin 2013 yılı Etki Faktörü* ergi Adı Etki Faktörü Turkish Journal of Agriculture and Forestry 0,914 Turkish Journal of Biology 1,216 Turkish Journal of Botany 1,758 Turkish Journal of Chemistry 1,176 Turkish Journal of Earth Sciences 1,474 Turkish Journal of Electrical Engineering and Computer Sciences 0,644 Turkish Journal of Mathematics 0,333 Turkish Journal of Medical Sciences 0,

115 Tablo 31. ISI Web of Science (WoS)'da İndekslenen TÜBİTAK Akademik ergilerinin 2013 yılı Etki Faktörü* (evamı) ergi Adı Etki Faktörü Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences 0,316 Turkish Journal of Zoology 0,585 * Etki faktörü değerleri bir sonraki yılın ikinci yarısından sonra açıklanmaktadır. TÜBİTAK 5000 ijital İçerikli Açık ers Kaynakları estekleme Programı 2012/103 no.lu karar kapsamında, lisans düzeyinde dijital ders içeriklerinin geliştirilmesinin teşvik edilmesi ve herkesin erişimine sunulması karara bağlanmıştır. Bu kapsamda oluşturulan 5000 ijital İçerikli Açık ers Kaynakları estekleme Programının genel amacı, ilk ve ortaöğretim ile yükseköğretim kurumlarında okutulan dersler için Türkçe telif kaynakları artırarak ders materyali havuzunu genişletmek ve ilköğretim, ortaöğretim, ön lisans, lisans ve lisansüstü öğrencilerine fırsat eşitliği sağlayacak ulaşılabilir kaynaklar üretmektir yılında lisans seviyesindeki 30 ders için Akademik e-kitap başlığı altında 2, Akademik e-ers başlığı altında 1 çağrıya çıkılmıştır. Toplam 10 projenin desteklenmesine karar verilmiştir yılında ise Akademik e-kitap ve Akademik e-ers başlığıyla iki yeni çağrıya çıkılmış olup söz konusu başvurular bireysel başvuruların yanında kurumsal başvurulara da açılmıştır. estek kapsamı ön lisans, lisans ve lisansüstü dersleri olarak genişletilmiştir. C. YÖK Bilim İnsanı estekleri YÖK tarafından uygulanmakta olan yüksek lisans/doktora/doktora sonrası araştırma bursları, doktora bursu, öğretim üyelerine verilen destekler kapsamındaki veriler Tablo 32, Tablo 33, Tablo 34, Tablo 35, ve Tablo 36 da sunulmaktadır: Tablo 32. Bilim İnsanı Yetiştirilmesi ve Geliştirilmesine İlişkin estekler Araştırma esteği Yıllar Başvuru Sayısı esteklenen Kişi Yüksek Lisans Araştırma esteği * oktora Araştırma esteği * oktora Sonrası Araştırma esteği *

116 Tablo 32. Bilim İnsanı Yetiştirilmesi ve Geliştirilmesine İlişkin estekler (evamı) Araştırma esteği Yıllar Başvuru Sayısı esteklenen Kişi Öğretim Üyesi Araştırma esteği * oktora Bursu (Başvuru verisi bulunmamaktadır.) * - 6 Kaynak: YÖK *31 Ekim 2014 itibarıyla Tablo 33. UBTYS Kapsamında Belirlenen Alanlara Göre Yüksek Lisans Araştırma esteklerinin ağılımı (esteklenen Kişi Sayısı) Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Güçlü Olduğu Alanlar Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin İvme Kazanması Gereken Alanlar Yıllar Otomotiv Makine İmalat BİT Savunma Uzay Enerji Su Gıda * Kaynak: YÖK *31 Ekim 2014 itibarıyla Tablo 34. UBTYS Kapsamında Belirlenen Alanlara Göre oktora Araştırma esteklerinin ağılımı (esteklenen Kişi Sayısı) Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Güçlü Olduğu Alanlar Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin İvme Kazanması Gereken Alanlar Yıllar Otomotiv Makine İmalat BİT Savunma Uzay Enerji Su Gıda * Kaynak: YÖK *31 Ekim 2014 itibarıyla 111

117 Tablo 35. UBTYS Kapsamında Belirlenen Alanlara Göre oktora Sonrası Araştırma esteklerinin ağılımı (esteklenen Kişi Sayısı) Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Güçlü Olduğu Alanlar Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin İvme Kazanması Gereken Alanlar Yıllar Otomotiv Makine İmalat BİT Savunma Uzay Enerji Su Gıda * Kaynak: YÖK *31 Ekim 2014 itibarıyla YÖK tarafından uygulanmakta olan oktora Bursu kapsamında yılları arasında makineimalat alanında 1, BİT alanında ise 6 doktora öğrencisi desteklenmiştir. Tablo 36. UBTYS Kapsamında Belirlenen Alanlara Göre Öğretim Üyesi Araştırma esteklerinin ağılımı (esteklenen Kişi Sayısı) Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Güçlü Olduğu Alanlar Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin İvme Kazanması Gereken Alanlar Yıllar Otomotiv Makine İmalat BİT Savunma Uzay Enerji Su Gıda * Kaynak: YÖK *31 Ekim 2014 itibarıyla YÖK tarafından uygulanan FARABİ (Yüksek Öğretim Kurumları Arası Öğrenci ve Öğretim Üyesi eğişim Programı) istatistiki bilgileri Tablo 37 ve Tablo 38 de yer almaktadır: Tablo 37. FARABİ eğişim Programı İstatistiki Bilgiler önem Öğrenci Sayısı Öğretim Üyesi Sayısı Güz / Güz + Bahar Bahar Güz / Güz + Bahar Bahar Güz / Güz + Bahar Bahar Güz / Güz + Bahar

118 Tablo 37. FARABİ eğişim Programı İstatistiki Bilgiler (evamı) önem Öğrenci Sayısı Öğretim Üyesi Sayısı Güz Güz + Bahar 5.977* - Kaynak: YÖK TOPLAM * eğitim öğretim dönemi için (ara rapor sonrası) Farabi ile değişime katılan öğrenci sayısı olarak güncellenmiştir. Tablo 38. FARABİ eğişim Programı Kapsamında Yapılan Ödemeler* (Bin TL) Güz / Güz + Bahar Bahar Güz / Güz + Bahar Bahar Güz / Güz + Bahar Bahar Güz / Güz + Bahar Güz / Güz + Bahar 1.Ödeme Ödeme ** 3.Ödeme 751 -* -* -* -* -* -* -* Toplam Genel Toplam Kaynak: YÖK * Toplam ikiye bölünerek ödeme yapılmıştır. ** Kasım ayı sonunda üniversitelerden gelen 1. ara rapor sonucuna göre 2. %50 ödeme hesaplanmış olup, bu ödeme 2014 yılının birinci yarısında yapılmıştır.. Milli Eğitim Bakanlığı Bilim İnsanı estekleri Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Matematik ve Fen Bilimleri Bu Benim Eserim Proje Yarışması MEB ile TÜBİTAK ın ortaklaşa yürüttüğü İlköğretim Öğrencilerine Yönelik (6, 7 ve 8. sınıf) IX. Matematik ve Fen Bilimleri Proje Çalışması (Bu Benim Eserim) kapsamında eğitim-öğretim yılında internet üzerinden proje başvurusu yapılmıştır (Tablo 39). Onaylanan projelerden i il çalışma grubu tarafından seçilmiştir. Bu projelerden u ise bölge çalışma grubu tarafından seçilip Bölge Bilim Kuruluna gönderilmiş ve 941 i bölge sergilerine davet edilmiştir. Bu projelerden 100 ü Ankara da yapılan Türkiye Finali ne seçilmişlerdir. Her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen çalışmanın 2014 yılı işlemleri sona ermiştir. Tablo 39. Bu Benim Eserim Projesi Kapsamında Veriler Eğitim - Öğretim yılı Kapsam Başvuru sayısı Bölgelerde Sergilenen Proje Sayısı Finalde Sergilenen Proje Sayısı 2004 İstanbul (Pilot Uygulama) İl İl İl İl İl İl

119 Tablo 39. Bu Benim Eserim Projesi Kapsamında Veriler (evamı) Eğitim - Öğretim yılı Kapsam Başvuru sayısı Bölgelerde Sergilenen Proje Sayısı Finalde Sergilenen Proje Sayısı İl İl İl Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı Proje çalışması eğitim öğretim yılından itibaren Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Matematik ve Fen Bilimleri Bu Benim Eserim Proje Yarışması na dönüştürülmüştür. Öğrenciler matematik ve fen bilimleri alanlarında hazırladıkları projeleriyle çalışmaya katılabilmektedir yılı kapsamında Ortaokul Öğrencilerine Yönelik 10. Matematik ve Fen Bilimleri - Bu Benim Eserim Proje Yarışması ile ilgili faaliyet planı, iş takvimi ve internet sayfası ile ilgili tüm planlama ve işler tamamlanmıştır. Bu kapsamda öğrenci ve öğretmenlere rehberlik etmek amacıyla Uygulama Kılavuzu ve il çalışma gruplarına rehberlik etmek için ise hazırlanan Uygulama Yönergesi 81 İl Milli Eğitim Müdürlüklerine resmi yazıyla gönderilmiştir. Proje yarışma kapsamında proje başvurular 8 Aralık Ocak 2015 tarihleri arasında kabul edilecektir. Proje başvuru ve değerlendirme işlemleri internet ortamında yapılmaktadır yılı için 12 bölge merkezinde sergilenen projelerden ilk üç dereceye girmiş olan toplam 72 proje Ankara da yapılan final sergisine davet edilecektir. Final sergisine katılacak projeler Ankara da TÜBİTAK tarafından oluşturulan Merkez Bilim Kurulu tarafından değerlendirilerek her iki alandan ayrı ayrı olmak üzere dereceye giren projeler belirlenecektir. Final sergisi açılış töreni 2 Haziran 2015 tarihinde, ödül töreni ise 4 Haziran 2015 tarihinde yapılacaktır. Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM) Bilim ve Sanat Merkezi, okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim kurumlarına devam eden üstün veya özel yetenekli öğrencilerin örgün eğitim kurumlarındaki eğitimlerini aksatmayacak şekilde bireysel yeteneklerinin bilincinde olmalarını ve kapasitelerini geliştirerek en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak amacıyla açılmış olan bağımsız özel eğitim kurumudur. Ülkemizde BİLSEM sayısı 72 ye ulaşmıştır. E. Kalkınma Bakanlığı Araştırmacı İnsan Gücü Yetiştirme Programları Kalkınma Bakanlığı tarafından Sanayi oktora Programı ve Araştırmacı İnsan Gücü Yetiştirme Programları başlığı altında iki tip araştırmacı insan gücü yetiştirme programı desteklenmektedir. Sanayi oktora Programları kapsamında, ilgili alanda özel sektörün güçlü olduğu bölgelerde, o bölgede bulunan üniversitenin Ar-Ge ye yönelik fiziki kapasitesinin geliştirilmesi ve yine o alanda özel sektörde istihdam edilmek üzere nitelikli araştırmacı yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Anadolu Üniversitesi nde açılmış olan Seramik Sanayi oktora Programı ve Ege Üniversitesi nde açılmış olan Tekstil ve eri Sanayii oktora Programı bu grupta yer alan programlardır. Programlar kapsamında, oluşturulan altyapıdan özel sektör firmaları yararlanabilmekte ve lisansüstü öğrencilere firmalarca istihdam garantisi sağlanmaktadır. Araştırmacı İnsan Gücü Yetiştirme Programları kapsamında ise ülkemizin araştırmacı açığı olan alanlarda araştırmacı yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Bu programın Sanayi oktora Programı ndan farkı henüz özel sektörün ya da kamunun araştırmacı talebi olmadığı alanlardan dünyadaki gelişmeler ve ülkemiz ihtiyaçları dikkate alındığında mutlak surette araştırmacı yetiştirilmesi gereken alanlara odaklanmasıdır. Kalkınma Bakanlığı Araştırmacı İnsan Gücü Yetiştirme programları kapsamında üniversitelerdeki ilgili alanda araştırma ile ilgili kapasitenin geliştirilmesini sağlamak amacıyla destek vermektedir. Tablo 40 ta 2014 Yılı Yatırım Programında yer alan Araştırmacı İnsan Gücü Yetiştirme programlarına ilişkin bilgiler yer almaktadır. 114

120 Tablo Yılı Yatırım Programında Yer Alan Araştırmacı İnsan Gücü Yetiştirme Programları Kurum Proje Adı Başlama Yılı 2014 Yılı Toplam Bütçe (Bin TL) TÜBİTAK TUG-Teleskop Uzmanı Yetiştirme Projesi Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Alanlarda Araştırmacı İnsan Gücü Geliştirilmesi Boğaziçi Üniversitesi TAM: Teleiletişim ve Enformatik Alan. Araştırmacı ve Akademisyen Yetiştirme Merkezi Orta oğu Teknik Üniversitesi Araştırma Yetiştirme Programı İstanbul Teknik Üniversitesi Sanayi Araştırmacı Yetiştirme Programı okuz Eylül Üniversitesi Biyomedikal Araştırmacı Yetiştirme Programı Ege Üniversitesi Biyomedikal Araştırmacı Yetiştirme Programı Boğaziçi Üniversitesi Yaşambilimleri İnsangücü Yetiştirme Programı Kaynak: Kalkınma Bakanlığı TOPLAM yılından itibaren araştırmacı insan gücü yetiştirilmesi kapsamında yeni bir program başlatılmıştır. Program çerçevesinde, üniversitelerde kurulmuş olan tematik ileri araştırma merkezlerinin özel sektörle işbirliği içinde daha verimli kullanılması ve özel sektörde araştırmacı istihdamının artırılması amaçlanmaktadır. Proje önerisinde bulunan üniversitelerin desteklenebilmesi için projede yer alacak öğrencilere özel sektör tarafından burs sağlanması ya da istihdam edilmesi şartı aranmaktadır. Böylelikle araştırmacı adayının kamu kaynaklarının yanı sıra, özel sektörün de katkılarıyla desteklenmesi planlanmaktadır. Bu uygulama özel sektörün yetişmiş Ar-Ge personelini kolaylıkla bulabilmesi açısından da yararlı olacaktır. Üniversiteler bu programları araştırma altyapısının yoğunlaştığı alanlarda uygulayabileceklerdir. Bu çerçevede 2014 Yılı Yatırım Programı nda 5 üniversitenin projesi yer almaktadır. F. TÜBA estekleri TÜBA Bütünleştirilmiş oktora Programı (TÜBA-BP) Ülkemizde yapılmakta olan doktora çalışmalarının bilimsel düzeyinin gelişmesine ve bilimsel gelişme için gerek duyulan araştırmacı insan gücünün nicelik ve nitelik açısından artırılmasına destek olunması, üniversitelerimizde ortak çalışmaya dayalı ve tercihen çok disiplinli mükemmeliyet merkezlerinin oluşması ve yurtdışındaki akademik ve bilimsel kuruluşlarla işbirliği olanaklarının geliştirilmesine katkı sağlanması amaçlarıyla TÜBA Bütünleştirilmiş oktora Programı (TÜBA-BP) kapsamında TÜBA tarafından doktora öğrencilerine destek verilmektedir yılında düzenlenen esaslar doğrultusunda ilk bursiyerler 2007 yılında seçilmiştir yılından bu yana TÜBA-BP kapsamında desteklenen toplam bursiyer sayısı 15 tir. 30 Nisan Ekim 2014 tarihleri arasında ise 2 araştırmacı yurt içinde desteklenmiştir. 31 Ekim Nisan 2015 tarihleri arasında program esaslarının gözden geçirilerek genişletilmesi çalışmalarının yapılması planlanmaktadır. TÜBA oktora Sonrası Araştırma Programı (TÜBA-SAP) oktora sonrası eğitim sürecinde genç araştırmacıların doktora çalışmalarını yürüttükleri kuruluş dışındaki bir kuruluşta, farklı araştırma ortamlarında, bağımsız biçimde araştırmalar yürütmeleri ve bilgilerini pekiştirmeleri için yeni ve farklı deneyimler kazanmaları, bağımsız bir bilim insanı olmaları amacıyla TÜBA oktora Sonrası Araştırma Programı (TÜBA-SAP) ile yurt içinde ya da yurt dışında doktorasını ya da tıpta uzmanlık eğitimini (mecburi hizmet ya da askerlik gibi yasal görevlendirmeler hariç olmak üzere) son iki yılda üstün başarıyla tamamlamış ya da başvurunun yapıldığı akademik dönemde tamamlama aşamasına gelmiş tüm genç araştırmacılar desteklenmektedir yılında düzenlenen esaslar doğrultusunda ilk bursiyerler 2007 yılında seçilmiştir yılından bu yana TÜBA-SAP kapsamında desteklenen toplam bursiyer sayısı 15 tir. 30 Nisan - 31 Ekim 2014 tarihleri arasında ise 1 araştırmacı yurt içinde desteklenmiştir. Benzer şekilde 31 Ekim Nisan 2015 tarihleri arasında TÜBA-SAP Esaslarının da gözden geçirilerek genişletilmesi planlanmaktadır. 115

121 TÜBA Üniversite ers Kitapları Telif ve Çeviri Eser Ödülleri Programı (TÜBA-TEÇEP) TÜBA Bilimsel Telif ve Çeviri Eser Ödülleri Programı (TEÇEP) ile üniversite seviyesinde basılı akademik bilimsel Türkçe telif eserlerin yazılmasını veya yabancı dildeki eserlerin düzgün ve anlaşılır Türkçe kullanılarak çevrilmesini özendirmek amaçlanmaktadır. TEÇEP kapsamında yılları arasında oğa, Mühendislik, Sağlık ve Sosyal Bilimler alanlarında 83 eser telif/çeviri ödülüne ve 78 eser telif/çeviri mansiyonuna layık bulunmuştur. 31 Ekim 2014 itibarıyla ödül programının hem 2013 yılı hem de 2014 yılı başvurularının değerlendirilmesi aşaması tamamlanmıştır. Ödüller, 21 Haziran 2014 tarihinde Akademi Günü nde sahiplerine takdim edilmiştir. TEÇEP 2015 yılı başvurularının ilan edilmesinden önce, TEÇEP esaslarında uygulamada görülen bazı aksaklıkların düzenlenmesi için Esaslarda bazı değişiklikler yapılmıştır. Ardından Eylül 2014 te TEÇEP 2015 ödülleri için duyuruya çıkılmıştır. Başvurular 17 Kasım 2014 tarihine kadar kabul edilmektedir. Tablo 41. TÜBA Bilimsel Telif ve Çeviri Eser Ödülleri Alanlar Ödül Alanlar Mansiyon Alanlar Yılı Başvuru sayısı oğa Bilimleri Mühendislik Bilimleri Sağlık Bilimleri Sosyal Bilimler Toplam oğa Bilimleri Mühendislik Bilimleri Sağlık Bilimleri Sosyal Bilimler Toplam Tablo 42. TÜBA Bilimsel Telif ve Çeviri Eser Ödülleri Programı Ödül Tutarları (Bin TL) Ödül Türü Ödül Tutarı Telif Ödülü 20 Çeviri Ödülü 13 Telif Mansiyonu 7 Çeviri Mansiyonu 4 116

122 Stratejik Amaç Y2: Araştırma Sonuçlarının Ticari Ürün ve Hizmete önüşümünün Teşviki Y2 - Bölüm 1: UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç Y2 Amaç Y2.1 Y2.1.1 Araştırma Sonuçlarının Ticari Ürün ve Hizmete önüşümünün Teşviki Araştırma sonuçlarından yeni ürün, süreç ve hizmetlerin ekonomide katma değer yaratması Sonuçlanan araştırma projelerinin sanayiye aktarımını hızlandıracak mekanizmaların oluşturulması Eylem: Tamamlanan Ar-Ge ve yenilik projelerine yönelik yatırım, pazarlama ve tanıtım desteği verilmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, TPE, KOSGEB Gelişme: "Teknolojik Ürün Tanıtım Pazarlama esteği kapsamında dönem içinde 94 işletmeye destek verilmiştir. Teknolojik Ürün Yatırım estek Programı yönetmeliği 29 Nisan 2014 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmış olup alt dokümanlar hazırlanmış ve başvuru alınmıştır. Bu kapsamda programın ilk çağrısında Ar-Ge projesinin üretime dönüşmesi için toplam 183 başvuru alınmıştır. Bu başvuruların 51'i yüksek teknoloji alanlarından, 132'si ise orta-yüksek teknoloji alanlarından gelmiş olup ilk çağrıya gelen 183 proje başvurusu için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından talep edilen destek miktarı 580 milyon TL olmuştur. Eylem: Ülkemizde üretilen sınai mülkiyet haklarının (patent, marka, tasarım) ticarileştirilerek ekonomiye kazandırılmasını sağlayacak bir yapının (Patent eğerlendirme Ajansı) oluşturulması Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. Türk Patent Enstitüsü Ekonomi Bakanlığı Eylem: Sınai mülkiyet mevzuatında, araştırma çıktılarının teknolojiye aktarılmasını ve ürüne dönüşümünü teşvik edecek düzenlemelerin yapılması Türk Patent Enstitüsü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TOBB Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. Eylem: Teknoloji Transfer Süreçlerinin Finansmanına yönelik modellerin incelenmesi ve geliştirilmesi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri, Teknoparklar, Sağlık Bakanlığı Sürekli Gelişme: Uygulamalı Teknoloji Ticarileştirme Programı (UTTP) Austin Texas Üniversitesi IC2 Enstitüsü işbirliğiyle ülkemizde gittikçe varlığı artan teknoloji transferi profesyonelleri ve teknoloji girişimcilerine yönelik olarak tasarlanıp yürürlüğe sokulmuştur. UTTP nin bilgi ve teknolojinin piyasa değerlemesi, pazara çıkarılması süreçleri ve bu süreçler içerisinde ticari kazanç elde edilebilmesine ilişkin bilgi birikimi ve becerilerini artırmayı hedefleyen bir programdır. Bu program, teknoloji transferi ve lisanslama konusunda sağlanan benzer içerikli birkaç günlük eğitim seminerlerine göre daha yapısal tasarlanmış olup, 3 aylık süre içerisinde belirli periyotlarda sürecek bir eğitim programı olarak tasarlanmıştır. Mayıs 2014'ten bu yana; Programın duyurusu Mayıs 2014 sonu itibarıyla yapılmıştır. Haziran ayında tanıtım toplantısı ve demo eğitimi gerçekleştirilmiş olup, başvuruların alınmasına başlanmıştır. Sürece katılacak adaylar belirlenmiş ve eğitimlere Eylül ayından itibaren başlanmıştır. Ekosisteme katkı sağlaması amacıyla programın sürekli geliştirilerek her yıl yürütülecektir yılı başında UTTP Bootcamp isimli bir haftalık yoğun bir program faaliyeti gerçekleştirilmesi planlanmıştır. 117

123 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Pazarlanmaya hazır ve pazarlanmasında sakınca bulunmayan ürünlerin veya patentlerin transferinin (lisans, patent devri, teknoloji transferi) sağlanması TÜBİTAK MAM Tüm Kurum ve Kuruluşlar Gelişme: "TKİ Tunçbilek Gazlaştırma Sistemlerinin Optimize Edilmesi projesi kapsamında 1 patent başvurusu yapılmıştır. Torasik Aort Anevrizması kapsamında yürütülen biyomarkır çalışması tamamlanmıştır. Sonuçlar patent başvurusu için incelenmektedir. TÜBİTAK MAM tarafından gerçekleştirilen araştırma sonuçlarının ticarileştirilmesi ve teknoloji transferi uygulamalarına ilişkin ürün, teknoloji ve proje bazında aşağıdaki çalışmalar yürütülmektedir: Yerli Starter Kültür ile oğal Yoğurt Projesi nde ekonomik, stratejik ve bütünsellik değerlendirme çalışmaları devam etmekte olup fabrika koşullarındaki denemeler yapılmıştır. Gıdalarda Toksin Analizi İçin İmmunoaffinite Kolon Projesi nde fizibilite çalışmaları, pilot ölçek üretim, lansman çalışmaları, patent başvurusu yapılmıştır. Olay Yeri İnceleme Sırasında Kullanılan Malzemelerin Geliştirilmesi Projesi nde fizibilite çalışmaları yapılmış, endüstriyel ölçekte üretim başlatılmıştır. Alüminyum Tane Küçültme Teknolojisi projesinde fizibilite çalışmaları tamamlanmış olup sanayileşme modeli belirlenmiştir. KBRN Filtreleri Projesinde, teknoloji transferi için z.k.k.'dan izin alınması işlemi başlatılmıştır. Kompozit Tren Fren Pabucu Projesinin çıktılarının ticarileştirme çalışması tamamlanmış olup seri üretim yetki sözleşmesi imzalanmıştır. YEMEN - Yem Endüstrisine Yönelik Enzimler Projesinde fizibilite çalışması devam etmektedir. Eylem: Üniversite-Sanayi işbirliğini içeren projelerin desteklenerek bilimsel proje çıktılarının ticari ürüne ve sürece dönüştürülme potansiyellerinin artırılması TÜBİTAK KOSGEB Gelişme: TÜBİTAK AREB tarafından desteklenen ve sonuçlanmış projeler arasından belirlenen 500 başarı öyküsü içerisinden özellikle sanayi kuruluşlarının ilgisini çekebilecek olanlar haber haline getirilmiş, proje sonuçlarının sektöre tanıtılması sağlanmıştır. Önceki dönemde destek programları kapsamında üniversite-sanayi işbirliğini artırmaya yönelik mevzuat iyileştirmeleri yapılmıştır. Buna göre TÜBİTAK 1003 Öncelikli Alanlar Ar- Ge Projeleri estekleme Programı kapsamında talep edilebilecek toplam makine-teçhizat, hizmet alımı ve burs miktarlarının üst sınırlarının yüzdeleri kaldırılmış, bu limitler çağrı özelinde belirlenerek çağrı duyurularında ilan edilen tutarları aşmayacak şekilde belirlenmiştir. Ayrıca TÜBİTAK AREB tarafından yürütülen programlara ilişkin Özel kuruluşların ek ödenek taleplerinin yarısının kendilerince karşılanması şartı aranır. ifadesi kaldırılmıştır. Bu sayede özel kuruluşların ek ödenek talepleri diğer kurum ve kuruluşlar ile aynı uygulamaya tabi olacaktır. Ayrıca, aynı yönetmeliğin 10. maddesinde Özel bir ticari kuruluşta yürütülen proje sonuçlandıktan sonra, proje kapsamında alınmış olan dayanıklı taşınırlar, TÜBİTAK ın teklifi üzerine kuruluşun talep etmesi halinde, TÜBİTAK tarafından belirlenecek bedel karşılığında, ilgili grubun önerisi ve TÜBİTAK Bilim Kurulu nun kararı ile kuruluşa satılabilir. Satın alma talebinin yapılmaması halinde dayanıklı taşınırlar, TÜBİTAK ın iadeye ilişkin yaptığı bildirim tarihinden sonraki bir ay içinde kuruluş tarafından TÜBİTAK a iade edilir ve ilgili Grubun öneride bulunması halinde, TÜBİTAK Bilim Kurulu nun kararı ile kamu idarelerine bedelsiz olarak devredilebilir. ifadesi çıkarılmıştır. Böylelikle, proje sonuçlandığında özel kuruluşların almış olduğu dayanıklı taşınırlar özel kuruluşun malı olacak, özel kuruluşlar, diğer kurum ve kuruluşlar ile aynı uygulamaya tabi tutulacaktır. Bunun yanı sıra TÜBİTAK 1505 Üniversite-Sanayi İşbirliği estek Programı 2011 yılında başlatılmıştır. Programa 2011 yılında 5, 2012 yılında 27, 2013 yılında 75, 30 Nisan-31 Ekim 2014 döneminde ise 48 proje başvurusu alınmıştır. Programa yapılan başvuruların artırılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda çeşitli illerde tanıtım bilgilendirme ve faaliyetleri ile webinarlar düzenlenmektedir yılı itibarıyla geçilen çağrılı sistem kapsamında 24 çağrı yapılmış ve 15 ine özel kuruluşun bulunma gerekliliği çağrı özel şartı olarak talep edilmiştir. Bu çağrılar için sunulan toplam 132 proje başvurusunda proje yürütücüsü kuruluş (PYK) olarak görev alan 138 özel kuruluş bulunmaktadır. Proje değerlendirmeleri kapsamında, bu kuruluşlar için yerinde ziyaretler ile Ar-Ge yeteneği değerlendirmesi yapılmaktadır. 118

124 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endekslerinin Oluşturulması TÜBİTAK, Yükseköğretim Kurulu, Türkiye İstatistik Kurumu BSTB, Kalkınma Bakanlığı, KOSGEB, TPE, Maliye Bakanlığı, TÜBİTAK ULAKBIM, Üniversiteler, TTGV, TÜBA Gelişme: 2014 yılı Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi YÖK tarafından sağlanan üniversite listesi esas alınarak YÖK, TÜBİTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Türk Patent Enstitüsü, KOSGEB, TTGV, TÜBA ve üniversitelerin katkılarıyla hazırlanmıştır. Endeks ile üniversiteler, bilimsel ve teknolojik araştırma yetkinliği, fikri mülkiyet havuzu, işbirliği ve etkileşim, girişimcilik ve yenilikçilik kültürü ile ekonomik katkı ve ticarileşme boyutları altında 23 göstergeye göre sıralanmıştır yılı Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi kapsamında ilk 50 ye giren üniversiteler Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri IŞIK tarafından 4 Temmuz 2014 tarihinde kamuoyuyla paylaşılmıştır. Sürekli Eylem: Ar-Ge Proje Pazarlarının düzenlenmesi ve yurt dışı Ar-Ge Proje Pazarlarına katılımın artırılması Türkiye İhracatçılar Meclisi Ekonomi Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK, KOSGEB, İhracatçı Birlikleri, Üniversiteler Sürekli Gelişme: 2014 yılı içerisinde, TİM desteği ile İhracatçı Birlikleri tarafından farklı sektörlerde toplam 7 Ar-Ge Proje Pazarının düzenlenmesi hedeflenmektedir. Sözkonusu dönemde, Mobilya Ar-Ge Proje Pazarı, 3. Metalik Fikirler Ar-Ge Proje Pazarı, Ulusal Şekerli Mamuller Ar-Ge Proje Pazarı, Otomotiv ve 6. Tekstil Uluslararası Ar-Ge Proje Pazarı düzenlenmiştir. Önümüzdeki dönemde bu etkinlikler sayı ve nitelik olarak gelişerek devam edecektir. Söz konusu Ar-Ge Proje Pazarlarına katılımın artırılması için ilgili mecralarda gereken duyurular yapılmaktadır. Bu kapsamda, yarışmada dereceye girenlere TİM tarafından Mayıs tarihlerinde İzmir de Ekim tarihlerinde Ankara da ve 5-7 Kasım da Gaziantep te düzenlenen Türkiye İnnovasyon Haftası etkinliklerinde ürünlerini sergileme imkânı verilmiş ve ürünler yatırımcılar ile buluşturulmuştur Aralık ta İstanbul da düzenlenen innovasyon etkinliklerinde de başarılı projeler sergilenmiştir. Ayrıca, tüm yıl boyunca düzenlenen Ar-Ge Proje Pazarlarında dereceye giren ürünler arasında en iyi olan seçilerek etkinlikte ödüllendirilmektedir. Y Araştırmacıların Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarından daha etkin yararlanılmasının sağlanması Eylem: Araştırmacıların ulusal ve uluslararası patent başvurusunda bulunmalarının teşvikine yönelik mevcut ve yeni mekanizmaların geliştirilmesi Türk Patent Enstitüsü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, TÜBİTAK Sürekli Gelişme: Yerli Patentlerin Lisanslanmasını Teşvik Edecek Politika Araçlarının Geliştirilmesi başlıklı Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu nun 2011/108 no.lu Kararı ile Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) Vergi ve Teşvikler Teknik Komitesinin Sınai mülkiyet haklarının ticarileştirilmesine yönelik teşvik imkânlarının artırılması başlıklı eylem maddesi kapsamında yürütülen çalışmalar neticesinde 19 Şubat 2014 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanan 6518 sayılı Kanun ile ilgili olarak ikincil mevzuat düzenlemeleri için Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) ile Türk Patent Enstitüsü tarafından çalışmalar sürdürülmüştür. Ayrıca, Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları ve Ar-Ge Teknik Komitesinin Patent, marka ve endüstriyel tasarım başvurularının ücretlendirme politikalarında şahıs, KOBİ ve üniversite uygulamasına geçilmesine yönelik analiz yapılması başlıklı 6 no.lu eylemi kapsamında patent, marka ve endüstriyel tasarım başvurularında kişi, KOBİ ve üniversite başvuruları arasında farklı ücret uygulama politikaları hakkında yurtdışı örnekler de incelenerek ikincil mevzuatta yapılabilecek ücret değişikliklerine yönelik bir çalışma raporu hazırlanması ile ilgili olarak bir çalışma grubu oluşturularak çalışmalar başlatılmıştır. Eylem: Araştırmacılara, akademisyenlere ve Ar-Ge çalışanlarına yönelik olarak patent eğitim programlarının oluşturulması ve uygulanması Türk Patent Enstitüsü Milli Eğitim Bakanlığı, TÜBİTAK, Üniversiteler, Teknoparklar Sürekli Gelişme: İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsünde 7-8 Mayıs 2014 tarihlerinde Patent Randevu Sistemi uygulanmıştır. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü tarafından 9-11 Mayıs 2014 tarihlerinde düzenlenen etkinliğe stant açmak suretiyle katılım sağlanmıştır. Namık Kemal Üniversitesi tarafından Mayıs 2014 tarihlerinde gerçekleştirilen etkinliklere Türk Patent Enstitüsü Başkanı konuşma yapmak üzere katılım sağlamıştır. 119

125 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş Kastamonu Üniversitesinde 21 Mayıs 2014 tarihinde farkındalık etkinliği düzenlenmiştir. İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Çankaya Üniversitesi tarafından 9-11 Haziran 2014 tarihleri arasında düzenlenen etkinlikte Türk Patent Enstitüsü Başkanı bir sunum gerçekleştirmiştir. Uludağ Üniversitesi tarafından 23 Haziran 2014 tarihinde gerçekleştirilen etkinlikte Patent Okur-Yazarlığı konulu bir sunum gerçekleştirilmiştir Haziran 2014 tarihlerinde Karadeniz Teknik Üniversitesi nde Patent Randevu Sistemi uygulanmıştır. Zaman Aralığı Orta oğu Teknik Üniversitesi tarafından Eylül 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilen etkinliğe stant açmak suretiyle katılım sağlanmış ve tasarım ve Türk Tasarım anışma Konseyi konularında bir seminer gerçekleştirilmiştir. TOBB Üniversitesi tarafından Eylül 2014 tarihlerinde düzenlenen etkinliğe stant açmak suretiyle katılım sağlanmıştır. Türk Hava Kurumu Üniversitesi tarafından Eylül 2014 tarihlerinde düzenlenen etkinliğe stant açmak suretiyle katılım sağlanmıştır Ekim 2014 tarihlerinde İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından düzenlenen etkinlikte "Marka Hukukunda Gelişmeler" konulu bir sunum gerçekleştirilmiştir. Anadolu Üniversitesi tarafından 14 Ekim 2014 tarihinde gerçekleştirilen etkinliğe eğitici olarak katılım sağlanmıştır. 23 Ekim 2014 tarihinde Başkent Üniversitesi nde senato bilgilendirme toplantısı gerçekleştirilmiştir Ekim 2014 tarihlerinde Marmara Üniversitesi tarafından düzenlenen etkinliğe stant açmak suretiyle katılım sağlanmış ve patentle ilgili bir sunum gerçekleştirilmiştir. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü tarafından Ekim 2014 tarihlerinde düzenlenen etkinliğe stant açmak suretiyle katılım sağlanmış ve patentle ilgili bir sunum gerçekleştirilmiştir. Boğaziçi Üniversitesi tarafından Ekim 2014 tarihlerinde gerçekleştirilen etkinliğe Türk Patent Enstitüsü Başkanı konuşma yapmak üzere katılım sağlamıştır. Yıldız Teknik Üniversitesi tarafından 31 Ekim 2014 tarihinde gerçekleştirilen yarışmaya stant açmak suretiyle katılım sağlanmıştır. Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Yerli patentlerin lisanslanmasına ilişkin verilerin Türk Patent Enstitüsü tarafından düzenli olarak izlenmesi ve lisans gelirlerinin artırılması için gerekli mekanizmaların geliştirilmesi Türk Patent Enstitüsü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, YÖK, KOSGEB, TÜBİTAK, Üniversiteler Sürekli Gelişme: Gelişmeler BTYK nın 2011/108 no.lu kararı altında raporlanmaktadır. Y Kamu tedarik yönetim sisteminin Ar-Ge ve yenilik unsurlarını içerecek şekilde iyileştirilmesi Eylem: Kamu alımlarının yeniliği, yerlileşmeyi ve teknoloji transferini teşvik edecek şekilde iyileştirilmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Avrupa Birliği Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, TÜBİTAK, KİK, SSM, TPE Sürekli T 120

126 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Gelişme: Bu karar kapsamında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (BSTB) koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşlar ile birlikte yürütülen çalışmalar sonucunda hazırlanan kanun taslağının derç edildiği 6518 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kanunu 19 Şubat 2014 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır sayılı Kanun ile 4734 sayılı Kanununda yapılan değişiklikte; Yerli malı belirlenmesine ilişkin usul ve esasların ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte BSTB tarafından belirlenmesi, Sanayi İşbirliği Programı (SİP) Yönetmeliğine (sanayi katılımı/offset uygulamalarına) ilişkin usul ve esasların, BSTB tarafından Kamu İhale Kurumu ve ilgili kurum/kuruluşların görüşleri alınarak belirlenmesi hususlarına ilişkin çalışmalar yürütülmüştür. Yerli malı belirlenmesi konusunda, BSTB koordinasyonunda kurum ve kuruluşlarla birlikte yürütülen çalışmalar sonucunda nihai hale getirilen Yerli Malı Tebliği 13 Eylül 2014 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Yerli Malı Tebliği ile ürünün yerli katkı oranının en az %51 olması hükmü getirilmiştir. Sanayi İşbirliği Programı (SİP) Yönetmeliği konusunda hazırlanan, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü Maddesinin (u) Bendine Göre Yapılacak Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Sanayi İşbirliği Programı (SİP) Yönetmeliği Taslağı 18 Temmuz 2014 tarihinde BSTB, ilgili kamu kurum/kuruluşları ile sektör ve STK ların görüşüne sunulmuştur. Konu ile ilgili olarak 12 Ağustos 2014 tarihinde ilgili tüm kamu kurum/kuruluşların, sektörün ve STK ların katılım sağladığı nihai değerlendirme toplantısı yapılmıştır. Yönetmelik taslağına yönelik kurum/kuruluş görüşleri tamamlanmış olup söz konusu taslağın Resmi Gazete de yayımlanmak üzere Başbakanlığa arz edilmesi planlanmaktadır. T Eylem: Kamu kurumlarının nitelikli Ar-Ge ihtiyaçlarının belirlenmesi ve belirlenen Ar- Ge ihtiyaçları için KAMAG tarafından proje çağrısına çıkılması TÜBİTAK İlgili Kamu Kurumları Sürekli Gelişme: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı için belirlenen 5 ihtiyaç başlığına toplam 44 proje başvurusu yapılmıştır. "Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Yerli Güneş Enerjisi Santral Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLGES) ihtiyaç başlığı için 13 proje başvurusu yapılmıştır. Panel değerlendirmesi sonrası desteklenmesine karar verilen projenin sözleşme çalışmaları devam etmektedir. Benzer şekilde, Hidroelektrik Santral Bileşenlerinin Yerli Olarak Tasarımı ve Üretimi (MİLHES) ve LE ve OLE Üretim Teknolojilerinin Geliştirilmesi çağrılarında desteklenecek projeler sözleşme aşamasındadır. Yüksek Gerilim Yüksek Güç Çevirgeçlerinin Geliştirilmesi çağrısında desteklenmesine karar verilen proje 15 Haziran 2014 tarihinde, Gaz Türbini Kanatlarının Yerli İmalatı kapsamında desteklenmesine karar verilen proje Mayıs 2014 te yürürlüğe girmiştir. Ulaştırma enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı için belirlenen Yerli Haberleşme Uydusu Geliştirilmesi ve Üretimi ihtiyaç başlığı için 2 proje başvurusu yapılmıştır. Panel değerlendirmesi sonrası projelerin birleştirilmesine karar verilmiştir. esteklenecek proje sözleşme aşamasındadır. Sağlık Bakanlığı için belirlenen Biyobenzer İlaçların Yerli Olarak Geliştirilmesi ve Üretimi ihtiyaç başlığı için 28 proje başvurusu yapılmıştır. 2. aşama başvuru yapmaya hak kazanan 6 projeden 5'inin panel değerlendirmesini takiben projelerden 1'inin desteklenmesine karar verilmiştir. Proje sözleşme aşamasındadır. Emniyet Genel Müdürlüğü için belirlenen 1 ihtiyaç başlığı için 11 proje başvurusu olmuştur. Projelerin 2. aşama başvuruları beklenmektedir. Eylül ayı içerisinde 2012 yılında ilk ihtiyaç analizi çalışması başlatılan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile ikinci ihtiyaç analizi çalışmasına başlanmıştır. Eylem: TÜBİTAK 1007 Programı projelerinde özel sektörün daha fazla yer almasının sağlanması TÜBİTAK İlgili Kamu Kurumları, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: 2012 yılı itibarıyla geçilen çağrılı sistem kapsamında 24 çağrı yapılmış ve 15 ine özel kuruluşun bulunma gerekliliği çağrı özel şartı olarak talep edilmiştir. Bu çağrılar için sunulan toplam 132 proje başvurusunda proje yürütücüsü kuruluş (PYK) olarak görev alan 138 özel kuruluş bulunmaktadır. Proje değerlendirmeleri kapsamında, bu kuruluşlar için yerinde ziyaretler ile Ar-Ge yeteneği değerlendirmesi yapılmaktadır. Y Ar-Ge ve yeniliğe dayalı firma başlangıç desteklerinin teşvik edilerek bilgi ve teknolojilerin ticarileştirilme kapasitesinin artırılması Eylem: KOSGEB, Üniversiteler, Sanayi/Ticaret ve/veya Sanayi ve Ticaret Odaları, Teknoparklar, Araştırma Kurumları, Enstitüler gibi kamu/özel kurum/kuruluşlar ile Teknoloji Geliştirme Merkezi (TEKMER) kurulması veya Ar-Ge ve yenilik alanında işbirliği yapılması Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve estekleme İdaresi Başkanlığı Üniversiteler, TOBB, Ticaret ve Sanayi Odaları, iğer Meslek Kuruluşları, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri

127 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Gelişme: 30 Nisan Ekim 2014 tarihleri arasında, KOSGEB ile: Bahçeşehir Üniversitesi arasında mevcut bulunan Ar-Ge ve İnovasyon İşbirliği Protokolü, TEKMER İşbirliği Protokolü ne dönüştürülmüştür. Sakarya Üniversitesi, Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası ve oğu Marmara Kalkınma Ajansı arasında mevcut bulunan TEKMER İşbirliği Protokolü, Sakarya Üniversitesi ve Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası arasında Ar-Ge ve İnovasyon İşbirliği Protokolü ne dönüştürülmüştür. Bingöl Üniversitesi ve Bingöl Ticaret ve Sanayi Odası arasında Ar-Ge ve İnovasyon İşbirliği Protokolü imzalanmıştır. Abdullah Gül Üniversitesi arasında Ar-Ge ve İnovasyon İşbirliği Protokolü imzalanmıştır. Batman Üniversitesi Rektörlüğü ve Batman Ticaret ve Sanayi Odası de Ar-Ge ve İnovasyon İşbirliği Protokolü imzalanmıştır. Eylem: Araştırma sonuçlarının ticarileştirilmesini teşvik etmek için ön kuluçka modellerinin geliştirilmesi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı KOSGEB, Üniversiteler, Araştırma Kurumları, Teknoparklar Sürekli Gelişme: TTGV nin geliştirmekte olduğu arayüzde, yürütelecek farklı işlevler ile eko-sistemde güçlü bağlar kurması hedeflenmektedir. TTGV söz konusu hedefin bir uygulaması olarak Cyberpark ofisleri içerisinde Kıvılcım markası altında bir ön kuluçka merkezinin oluşturulmasını öngörmüştür. Ön kuluçka konusunda sistemdeki eksik halkayı tamamlamak üzere kurulacak olan bu merkez, tipik bir kuluçkalık gibi firmalara işlik sağlamak yerine girişimcilerin ve fikir sahiplerinin bir araya getirileceği bir ofis birimi gibi faaliyet gösterecektir. Özellikle üniversite kaynaklı bilginin ticarileşmesi için destek sağlayacak bu merkezin Teknoloji Transferi Hızlandırıcı Fonları ile yakın ilişki içerisinde olması hedeflenmektedir. Program, Ankara da yer alan üniversitelerde var olan ham kritik kütlenin işlenmesi ve ticari sonuçlara dökülmesinde üniversitelerdeki Teknoloji Transfer Ofisleri ile birlikte çalışacak bir arayüz görevi üstlenecektir. Kıvılcım Merkezinin TTGV Ankara ofisinin yakınında bulunan 3 üniversiteyi kapsayacak şekilde pilot bir uygulama olarak hayata geçirilmesi planlanmaktadır. Mayıs 2014'ten bu yana; merkez ile ilgili ön hazırlıklar ve merkez fiziksel tasarımı tamamlanmıştır. Merkezin altyapısına ilişkin ofis tadilat çalışmalarına başlanmıştır. Merkez açılışının 2015 yılının ilk çeyreğinde gerçekleşmesi ve merkezin faaliyetlerine 2015 yılının ikinci çeyreği içerisinde başlaması planlanmıştır. Eylem: Ar-Ge yoğun başlangıç firmalarını destekleyen girişim sermayesi fonlarının etkinleştirilmesi TÜBİTAK Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, SPK, KOSGEB, TTGV Gelişme: TÜBİTAK 1514 Girişim Sermayesi estekleme Programı, 2013 yılı çağrısı proje başvuruları 5 Eylül-31 Aralık 2013 tarihleri arasında alınmıştır. Program kapsamında 4 fon yöneticisi ve 12 aday fon yöneticisi olmak üzere toplam 16 proje başvurusu yapılmıştır. 2 fon yöneticisi ve 6 aday fon yöneticisine ait toplam 8 proje başvurusunun desteklenmesi uygun bulunmuştur. esteklenmesi planlanan tahmini fon büyüklüğü yaklaşık 429 milyon TL olup, TÜBİTAK ın yapacağı tahmini hibe destek tutarı ise yaklaşık 86 milyon TL dir. Eylem: Ar-Ge ve yeniliğe dayalı firma başlangıçlarını ve büyüme potansiyeli olan firmaları desteklemek üzere bölgesel ve yerel düzeyde kredi garanti sistemi, girişim sermayesi vb. mali araçların geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması Kalkınma Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Ajansları, KOSGEB Gelişme: Bölgesel girişim sermayesi uygulamasına finansal kaynak aktarımı ile ilgili kararı Yüksek Planlama Kurulu onaylamıştır. Uygulama detayları ile ilgili ikincil düzenleme çalışmaları tamamlanmak üzeredir. Eylem: "Girişimcilik Akademisi Projesi ile; Ar-Ge ve yeniliğe dayalı teknoloji başlangıç firmalarının fikir aşamasından çalışan bir işletmeye dönüşmesi basamağına kadar gerekli girişimcilik eğitimi ve mentorluk hizmetlerinin verilmesi, girişimcilik kültürünün Türkiye de yaygınlaştırılması amacıyla ortaöğrenim düzeyinde girişimcilik eğitimi verecek kişilerin eğitilmesi ve bunun yaygınlaştırılması TÜBİTAK TÜSSİE Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, TÜBİTAK (BİEB, TEYEB), Üniversiteler Gelişme: 30 Nisan - 31 Ekim 2014 döneminde haftada 5 gün olmak üzere toplamda 16 hafta girişimcilik, liderlik ve öğretmenlik eğitimleri verilmiştir. Bu dönemde toplam meslek öğretmeni bu eğitimlere katılım göstermiştir. 122

128 Y2 - Bölüm 2: Araştırma Sonuçlarının Ticari Ürün ve Hizmete önüşümünün Teşviki Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler A Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini estekleme Programı Programın başlangıcından 31 Ekim 2014 tarihine kadar toplam proje önerisi sunulmuş, bu projelerden 169 unun desteklenmesine karar verilmiştir. Tablo 43 te TÜBİTAK KAMAG a sunulan projelerin sayıları ve bütçeleri kategoriler bazında sunulmaktadır. Tablo 43. TÜBİTAK 1007 KAMAG Programı Ekim 2014 itibarıyla Kategori Sayı* Bütçe* Sayı* Bütçe* Önerilen Projeler eğerlendirilen Projeler Yürürlükte Olan Projeler ,9 Sözleşme Aşamasında Olan Projeler ,5 Revizyondaki Projeler Reddedilen/Geri Çekilen Projeler urdurulan Projeler 2 3,8 0 0 İptal Edilen Projeler 4 4,2 7 6,7 Sonuçlanan Projeler ,8 eğerlendirme Aşamasında Olan Projeler * 2005 yılından itibaren birikimli sayı ve bütçe (Milyon TL) Tablo 44 te 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla müşteri kurumların proje bilgilerine yer verilmiştir. Projeler Bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşları bazında sınıflandırılmıştır. Program kapsamında kamu kurumlarının ortak müşteri kurum olarak yer aldığı projeler tabloya sadece bir müşteri kurum ile yansıtılmıştır. Bu projeler ve tabloda yansıtılmayan diğer müşteri kurumlar tablo dipnotlarında yer almaktadır. 123

129 Tablo Ekim 2014 İtibarıyla TÜBİTAK 1007 KAMAG Projelerinin Müşteri Kurumlara Göre ağılımı Müşteri Kurum* Toplam Yürürlükte Sonuçlanan Toplam estek Tutarı Sözleşmesi Hazırlanan Revizyon urdurulan/ İptal edilen Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Önerilen Proje Sayısı Proje Sayısı Bütçe (Milyon TL) Proje Sayısı Bütçe (Milyon TL) Bütçe (Milyon TL) Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü ,8 1 1,6 3, Proje Sayısı Proje Sayısı 12 35, ,8 89, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 10 32, ,7 79, Toprak Mahsulleri Ofisi 1 1,3 2 4,9 6, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü ,6 0, , ,3 58,5-1 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 4 18, ,7 44, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ,6 10, İller Bankası Genel Müdürlüğü 1 3, , Sağlık Bakanlığı , Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 7 127, ,5 189, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 1 11,8 2 6,2 18, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) 1 71, , Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM)/Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) 3 40,1 2 6,7 46, İçişleri Bakanlığı Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü 1 2, , Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü ,2 12, Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü 1 1,2 2 7,7 8, Türkiye Taşkömürü Kurumu Türkiye Elektromekanik Sanayi Genel Müdürlüğü (TEMSAN A.Ş.) ,3 2, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ,4 1, ,5 9 49,2 64, Emniyet Genel Müdürlüğü ,5 8 21,6 37, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ,6 27, Proje Sayısı 124

130 Tablo Ekim 2014 İtibarıyla TÜBİTAK 1007 KAMAG Projelerinin Müşteri Kurumlara Göre ağılımı (evamı - I) Müşteri Kurum* Toplam Yürürlükte Sonuçlanan Toplam estek Tutarı Sözleşmesi Hazırlanan Revizyon urdurulan/ İptal edilen Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Önerilen Proje Sayısı Proje Sayısı Bütçe (Milyon TL) Proje Sayısı Bütçe (Milyon TL) Bütçe (Milyon TL) Proje Sayısı Proje Sayısı 9 33, ,2 56, Proje Sayısı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ,3 3, Karayolları Genel Müdürlüğü 4 8,0 4 3,4 11, evlet emiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü 5 25,3 4 15,1 40, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ,4 1, Türksat Başbakanlık 1 5,3 5 28,8 34, Başbakanlık 1 5, , Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ,5 2, Afet ve Acil urum Yönetimi Bşk ,3 26, Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2 5,7 8 11,8 17, Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2 5,7 2 1,4 7, evlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ,7 6, Meteoroloji Genel Müdürlüğü ,9 2, Orman Genel Müdürlüğü ,8 0, Milli Eğitim Bakanlığı ,9 4, Bilim, Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı 2 3,1 2 2,3 5, KOSGEB ,2 0, Türk Standardları Enstitüsü 2 3,1 1 2,1 5, ÇALIŞMA Ve SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI ,4 0, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ,4 0, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Maliye Bakanlığı T.C. Cumhurbaşkanlığı 1 1 9, ,

131 Tablo Ekim 2014 İtibarıyla TÜBİTAK 1007 KAMAG Projelerinin Müşteri Kurumlara Göre ağılımı (evamı - II) Müşteri Kurum* Toplam Yürürlükte Sonuçlanan Toplam estek Tutarı Sözleşmesi Hazırlanan Revizyon urdurulan/ İptal edilen Önerilen Proje Sayısı Proje Sayısı T.C. Sayıştay Başkanlığı 1 1 3, , Kalkınma Bakanlığı 2 1 4,2 2 6,6 10, ışişleri Bakanlığı 1 1 2, , Belediyeler+Valilikler** Bütçe (Milyon TL) Proje Sayısı Bütçe (Milyon TL) Bütçe (Milyon TL) Proje Sayısı Proje Sayısı TOPLAM * Harita Genel Komutanlığı "Ulusal CORS (Sürekli Gözlem Yapan GPS İstasyonu) Sisteminin Kurulması (Ulusal ATUM önüşümü)" başlıklı projede müşteri kurum durumundadır. Projenin bütçesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın bütçesine yansıtılmıştır. Orman ve Su İşleri Bakanlığı "Biyokütle ve Biyokütle/Kömür Karışımlarını olaşımlı Akışkan Yatakta Yakma Teknolojisinin Geliştirilmesi" başlıklı projede müşteri kurum durumundadır. Projenin bütçesi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın bütçesine yansıtılmıştır. Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı "Meteoroloji/Oşinografi Mükemmeliyet Ağı (MOMA) Pilot Projesi: Uydu ve Yer Gözlem, Veri Asimilasyonu, Öngörü, Erken Uyarı Sistemleri ve Kullanıcı Hizmetleri'nin Geliştirilmesi" başlıklı projede müşteri kurum durumundadır. Projenin bütçesi, Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın bütçesine yansıtılmıştır. Sağlık Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı "Akıllı Kart Tabanlı Güvenli Sosyal Güvenlik Sisteminin Geliştirimi" başlıklı projede müşteri kurum durumundadır. Projenin bütçesi, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nün bütçesine yansıtılmıştır. Sağlık Bakanlığı "Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008" başlıklı projede müşteri kurum durumundadır. Projenin bütçesi, Kalkınma Bakanlığı'nın bütçesine yansıtılmıştır İzmir Büyükşehir Belediyesi "İzmir Metropolü İle Aliağa ve Menemen İlçelerinde Güvenli Yapı Tasarımı İçin Zeminin Sismik avranışlarının Modellenmesi" başlıklı projede müşteri kurum durumundadır. Projenin bütçesi, Başbakanlık Afet ve Acil urum Yönetimi Başkanlığı'nın bütçesine yansıtılmıştır. İçişleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı "İl Ölçeğinde Peyzaj Karakter Analizi ve Turizm/Rekreasyon Açısından eğerlendirilmesi (PEYZAJ-44)" başlıklı projede müşteri kurum durumundadır. Projenin bütçesi, Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın bütçesine yansıtılmıştır. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü "Kamu Kurumlarında Etkin Elektronik Belge Yönetimi ve Paylaşımı için Ulusal Teknolojilerin Geliştirilmesi Projesi" başlıklı projede müşteri kurum durumundadır. Projenin bütçesi, T.C. Cumhurbaşkanlığı'nın bütçesine yansıtılmıştır. ** Adapazarı Büyükşehir Belediyesi, Antalya Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Kayseri Büyükşehir Belediyesi, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Serdivan Belediyesi, Bolu Valiliği, İzmir Valiliği ve Rize Valiliği'nin müşteri kurum olduğu projeleri içermektedir. Not: Tablo verileri 2005 yılından günümüze kadar olan birikimli verilerdir. Proje Sayısı 126

132 31 Ekim 2014 itibarıyla desteklenen 114 projenin öngörülen çalışmaları tamamlanmış olup proje sonuç raporları teknik olarak kabul edilmiştir. Bu projelerden BTYK nın 26. Toplantısı ndan 31 Ekim 2014 tarihine kadar tamamlanan 14 projeye ilişkin bilgiler Tablo 45 te sunulmuştur. Sonuçlanan bu projelerin çıktıları doğrultusunda, Proje Sonuçları Uygulama Planı (PSUP) müşteri kamu kurumlarınca uygulamaya aktarılmaktadır. Proje sonuçlarının uygulamaya aktarımı TÜBİTAK tarafından belirlenen izleyiciler ve TÜBİTAK uzmanları tarafından izlenmektedir. PSUP ta belirtilen süreler sonunda uygulamaya aktarımı tamamlanan projelerden 38 i kesin olarak sonuçlanmış olup diğer projelerin PSUP izleme süreci devam etmektedir. Tablo 45. TÜBİTAK 1007 Programında Sonuçlanan Projeler Müşteri Kurum Proje Adı Yürütücü Kuruluşlar 1 Emniyet Genel Müdürlüğü Zırhlı-Zırhsız Araçlar ve Silah Sistemlerinin Eğitim Simülatörü, Panzer ve Ağır Araç Simülatörleri, Ağır Araç Kule Atış Simülatörü (Konvoy Simülatörü) 1. Koç Bilgi ve Savunma Teknolojileri A.Ş. 2. Simsoft Bilgisayar Tek. Ltd. Şti. 2 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı - Türkiye Kömür Işletmelerı Genel Müdürlüğü (TKİ) Soma Tersiyer Havzasında Entegre Sismik Yöntemlerle Kömür Yayılımının Tespiti ve Kömür Gazı Potansiyelinin Araştırılması ve Modellenmesi Projesi (GAZPRO) 1. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) 2. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) 3 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Yem Endüstrisine Yönelik Endüstriyel Enzimlerin Üretimi (YEM-EN) 1. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü 2. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) 3. Tavukçuluk Araştırma İstasyonu Müdürlüğü (Ankara) 4. İncir Araştırma İstasyonu Müdürlüğü (Aydın) 5. Kocaeli Ü. 6. Marmara Ü. 7. Ege Ü. 8. Çukurova Ü. 4 Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Laboratuvar Hizmetleri İçin Elektronik Performans Yönetimi estekli Öğrenen Organizasyon Yapılandırılması 1. Orta oğu Teknik Ü. 2. PI Erkom Bilgisayar Hiz. ve ış Tic. A.Ş. 5 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hayvansal Atık Yönetimi 1. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) 2. Yıldız Teknik Ü. 3. Gaziosmanpaşa Ü İçişleri Bakanlığı - Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü 2. Sağlık Bakanlığı 3. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı - Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (SGK) Akıllı Kart Tabanlı Elektronik Kimlik oğrulama Sistemi Geliştirimi ve Vatandaşlık Kart Tasarımı 1. TÜBİTAK BİLGEM - Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) 7 1. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2. Orman ve Su İşleri Bakanlığı - Orman Genel Müdürlüğü Biyokütle ve Biyokütle/Kömür Karışımlarını olaşımlı Akışkan Yatakta Yakma Teknolojisinin Geliştirilmesi 1. Orta oğu Teknik Ü. 2. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) 3. Gama A.Ş. 8 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Boyarmadde İçeren Atıksular İçin eşarj Renk Standardının Belirlenmesi ve Arıtım Teknolojilerinin Araştırılması 1. Kahramanmaraş Sütçü İmam ü. 2. Süleyman emirel Ü. 3. Fatih Ü. 127

133 Tablo 45. TÜBİTAK 1007 Programında Sonuçlanan Projeler (evamı) Müşteri Kurum Proje Adı Yürütücü Kuruluşlar 9 Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Sosyal Beceri estek Projesi (OSBEP) 1. Gazi Ü. 10 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Evsel/Kentsel Arıtma Çamurlarının Yönetimi 1. İstanbul Teknik Ü. 2. Ortadoğu Teknik Ü. 3. okuz Eylül Ü. 4. Boğaziçi Ü Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2.İçişleri Bakanlığı 3.Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Ölçeğinde Peyzaj Karakter Analizi ve Turizm/Rekreasyon Açısından eğerlendirilmesi (PEYZAJ-44) 1. Ankara Ü. 12 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Kaya ve Kömür Kırma Amaçlı Yüksek Basınçlı Gaz Püskürtme Sistemlerinin Geliştirilmesi 1. TÜBİTAK MAM 2. Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu 13 Başbakanlık Afet ve Acil urum Yönetimi Başkanlığı Yeni Nesil eprem Yönetmelikleri için Performans Esaslı eğerlendirme ve Güçlendirme Yöntemlerinin Araştırılması ve Geliştirilmesi 1. Orta oğu Teknik Ü. 14 Emniyet Genel Müdürlüğü KAME TÜBİTAK BİLGEM 15 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı - Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Türkiye'de Yabancıların Taşınmaz Edinimi ve Etkilerinin eğerlendirilmesi 1. Ankara Ü. B Girişimcilik Aşamalı estek Programı Programla girişimcilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmeleri için, fikir aşamasından pazara kadar olan faaliyetlerin desteklenmesi, böylece nitelikli girişimciliğin özendirilmesi ve uluslararası rekabet gücü olan, yenilikçi, teknoloji düzeyi yüksek ürün ve süreçleri geliştirebilen Ar-Ge yoğun başlangıç firmalarının oluşturulması amaçlanmıştır. Programa, örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından mezun, üniversitelerin herhangi bir yüksek lisans veya doktora programına kayıtlı öğrenci veya mezun, herhangi bir şirkete ortak olmayan ve çağrı duyurusundaki nitelikleri taşıyan kişiler başvurabilmektedir. Program başvuruları çağrılı olarak alınmaktadır. Bu program yenilikçi iş fikirlerinin ticari ürüne/sürece dönüştürülmesine yönelik aşağıda açıklanan dört aşamadan oluşmaktadır. Girişimci adayı bir aşamayı başarıyla tamamlamak kaydıyla sonraki aşamaya geçebilir. Aşama 1; girişimcinin iş fikri başvurusunu sunduğu ve bu fikrin olumlu değerlendirilmesi durumunda girişimciye bu fikri bir girişim planı ile projelendirmesi için isteğe bağlı olarak eğitim ve rehber desteği sağlanabilen aşamadır. Aşama 2; girişimcinin kuracağı sermaye şirketine geri ödemesiz sermaye desteği sağlanarak girişim planı çerçevesinde rehber desteği ile kavramsal tasarım, teknik ve ekonomik fizibilite, teknolojik doğrulama çalışmalarının gerçekleştirildiği aşamadır. Aşama 3; ikinci aşamada geliştirilen çıktı üzerinde daha fazla Ar-Ge çalışmasına ihtiyaç duyulduğu durumlarda, kuruluşun detay tasarım, ticari prototipin geliştirilmesi, denemeler ve saha testleri gibi faaliyetlerinin TÜBİTAK 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç estek Programı kapsamında desteklendiği aşamadır. Bu aşamadan 5746 sayılı kanun kapsamında diğer kamu kurumlarından Teknogirişim Sermaye esteği almış firmalar da faydalanabilir. 128

134 Aşama 4; kuruluşun talebi üzerine TÜBİTAK ın girişim sermayesi firmalarına mektup göndererek, kuruluşa veya proje çıktısına ortak olmaya davet ettiği ve/veya çıktıların satışını kolaylaştırmak üzere belirli aralıklarla proje pazarları düzenlediği/desteklediği aşamadır. Program kapsamında, Aşama 2 de verilecek hibe destek tutarı, bir defaya mahsus, sermaye desteği şeklinde olup en fazla 100 bin TL dir. Ayrıca, girişimcinin Aşama 3 e devam etmesi durumunda verilecek hibe destek tutarı ve oranı TÜBİTAK 1507 Programı na ilişkin Uygulama Esasları na göre belirlenir. Tablo 46. TÜBİTAK 1512 Girişimcilik Aşamalı estek Programı Bilgileri 2012 Çağrısı 2013 Çağrısı 2014 Çağrısı İş Fikri (1. Aşama) Başvurusu Aşama Başvurusu Yapmaya Hak Kazananlar İş Planı (2. Aşama) Başvurusu Şirketi Kurmaya Hak Kazananlar Kurulan Şirket Sayısı Hibe estek Tutarı (Milyon TL) 10,0 10, çağrısı kapsamında 140 girişimci, firma kurma hakkı kazanmış, bu girişimcilerin 127 si firmalarını kurmuştur. Programın Nisan ayında açılan 2014 yılı çağrısı kapsamında 124 girişimci firma kurmaya hak kazanmıştır. esteklenen girişimcilere, 2013 yılında 6,9 milyon TL (2014 sabit fiyatlarla), Ocak- Ekim 2014 döneminde ise 13,8 milyon TL olmak üzere, 2013-Ekim 2014 döneminde toplam 20,7 milyon TL (2014 sabit fiyatlarla) destek sağlanmıştır (Tablo 46). Programın 2014 yılı çağrısında, belirli konularda, iş fikri sahibi girişimcilere, TÜBİTAK ın çağrı ortağı olarak seçtiği firmalar tarafından da ek destek sağlanması planlanmaktadır. TÜBİTAK 1512/B kapsamında 2013 yılında çağrı ortaklarının belirlendiği çağrıya 19 firma başvurmuştur. Mart 2014 tarihinde, TÜBİTAK 1512/B kapsamında girişimcilere ek destek sağlayacak, sektörde önde gelen 11 büyük ölçekli firma (Çağrı Ortağı) belirlenmiştir. Bu firmalar belirledikleri özel konularda çalışacak olan firmaları destekleyecektir. 87 girişimci bu destekten faydalanmak üzere başvurmuştur. TÜBİTAK 1512 Programı kapsamında 2. aşama sürecinde destek almaya hak kazanan 124 girişimciden 37 si bu ek destekten faydalanmak istediğini belirtmiştir. C Teknoloji Transfer Ofisleri estekleme Programı Üniversite sanayi işbirliğinin sağlanması, üniversitelerde üretilen bilgiye dayalı olarak geliştirilen yeni teknolojilerin sanayinin kullanımına sunulması, üniversitelerin ulusal ve uluslararası destek mekanizmalarından yararlanması ve akademik girişimciliğin teşvik edilmesi amaçlarına yönelik bir arayüz olan teknoloji transfer ofislerinin (TTO) etkinliğinin artırılması ve yaygınlaştırılması amacıyla, TÜBİTAK 1513 Teknoloji Transfer Ofisleri estekleme Programı başlatılmıştır. Program kapsamında, üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde Ar-Ge projeleri oluşturma, geliştirme ve destekleme faaliyetleri, fikri ve sınai mülkiyet haklarının tescili ve korunması, pazarlanması, ticarileştirilmesi, girişim sermayesi desteği, kuluçka merkezi kurma, iş rehberliği, danışmanlık ve eğitim hizmetleri sağlama ve bu konularda bilinçlenme oluşturacak etkinlikleri düzenleme ve yayınlar yapma konularında, Türkiye de kurulmuş veya kurulacak TTO ların geri ödemesiz (hibe) olarak desteklenmesi hedeflenmektedir. estekleme süresi proje bazında 5 yıldır. Bu süre en fazla 5 yıl daha uzatılabilmektedir. estek oranı ilk 5 yıl %80, ikinci 5 yıl %60 tır. estek tutarı üst sınırı her bir TTO için yıllık 1 milyon TL dir yılında program kapsamında 39 üniversite başvuru yapmıştır yılı çağrısı kapsamında 10 üniversitenin (Boğaziçi Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Koç Üniversitesi, Orta oğu Teknik Üniversitesi, Özyeğin Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi) desteklenmesine karar verilmiştir yılı çağrısı kapsamında desteklenmesi uygun bulunan TTO ların, 2013 yılı çağrısı kapsamında başvuru yapacak 129

135 kuruluşlara mentörlük hizmeti vermesi sağlanmıştır yılında 2012 çağrısı kapsamında desteklenen üniversitelere 8,6 milyon TL hibe destek sağlanmıştır. Programa ilişkin 2013 yılında açılan çağrı kapsamında ise 36 üniversite proje başvurusunda bulunmuştur. Proje başvurularının değerlendirilmesi sonucunda 10 üniversitenin (Anadolu Üniversitesi, İhsan oğramacı Bilkent Üniversitesi, okuz Eylül Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Şehir Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Uludağ Üniversitesi) desteklenmesine karar verilmiştir yılı Ocak- Ekim döneminde iki çağrı kapsamında desteklenen 20 TTO ya 17,8 milyon TL ödeme yapılmıştır. TÜBİTAK 1513 Programı 2014 yılı çağrısı, 18 Temmuz Eylül 2014 tarihleri arasında açılmış olup, çağrıya 11 üniversite başvuru yapmıştır. Başvurların değerlendirme süreçleri devam etmektedir Girişim Sermayesi estekleme Programı Türkiye de yerleşik Ar-Ge yoğun başlangıç firmalarının Ar-Ge faaliyetleri yürütmelerine, bu faaliyetler sonucu ortaya çıkan ürün ve/veya teknoloji üretim altyapısının oluşturulmasına veya geliştirilmesi söz konusu ürün ve/veya teknolojiye yönelik üretim sürecinin iyileştirilmesine katkı sağlamak için söz konusu Ar-Ge yoğun başlangıç firmalarına yatırım yapmak amacıyla kurulan girişim sermayesi fonlarını hibe olarak desteklemek amacıyla TÜBİTAK 1514 Girişim Sermayesi estekleme Programı oluşturulmuştur. TÜBİTAK 1514 Programı çerçevesinde, girişim şirketlerine yatırım yapmayı taahhüt eden girişim sermayesi fonlarının, fon büyüklüğünün en fazla %20 sine karşılık gelen tutar, TÜBİTAK tarafından hibe olarak karşılanmaktadır. Eş-sermaye katkısı olarak diğer yatırımcılardan fon büyüklüğünün en az %80 ine katılmaları istenmektedir; ancak fon yöneticisinin en az %1 oranında fona katılması gerekmektedir yılında açılan çağrı kapsamında TÜBİTAK ın her bir fona aktaracağı hibe destek tutarı azami 15 milyon TL olacaktır Girişim Sermayesi estekleme Programı kapsamında hibe destek verilecek girişim sermayesi fonunun büyüklüğünün asgari 20 milyon TL olması beklenmektedir. esteklenecek girişim sermayesi fonlarının destek süresi, fon destek sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en fazla on iki yıldır. Fon destek süresinin ilk beş yılı yatırım dönemini, kalan süre de çıkış dönemini ifade etmektedir Girişim Sermayesi estekleme Programı'nın ilk çağrısı 2013 yılında açılmış olup 16 başvuru alınmıştır yılında yapılan değerlendirme sonucunda 2 si fon yöneticisi 6 sı aday fon yöneticisi olmak üzere 8 fon yöneticisinin desteklenmesine karar verilmiştir. E Yenilik Girişimcilik Alanlarında Kapasite Artırılmasına Yönelik estek Programı Yenilik ve girişimcilik alanlarında kapasite artırılmasına yönelik başlatılan 1601 Yenilik ve Girişimcilik Alanlarında Kapasite Artırılmasına Yönelik estek Programı 2013 Temmuz ayında yürürlüğe girmiştir. TÜBİTAK 1601 Programı kapsamında Ar-Ge ve yenilik alanlarında sağlanan kamu desteklerinin daha etkin ve verimli kullanılmasını sağlayacak mekanizmaların desteklenmesi ile ulusal yenilik ve girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda; Eğitim (proje yönetimi vb.) Mentörlük Kümelenme İşbirliği ağları Proje pazarı Yatırım pazarı alanlarında çağrılar açılmaktadır. Ulusal yenilik ve girişimcilik ekosisteminin gelişmesini destekleyen mekanizmaların oluşturulması ve sürdürülmesi amacıyla oluşturulan destek programının ilk çağrısına, 1 Ağustos 2013 tarihinde Üniversitelerde Girişimcilik Sertifika Programı Oluşturulması ve Yürütülmesi konusunda çıkılmıştır. Çağrıya 48 üniversiteden başvuru yapılmıştır yılı Aralık ayında, çağrıya başvuran üniversitelerden 14 ünün desteklenmesine karar verilmiştir. 130

136 Programın 2013 yılında açılan 2. çağrısı Özel Sektör Firmalarının Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesini Artırmaya Yönelik Mentörlük Mekanizması Geliştirilmesi ve Uygulanması başlıklı çağrısına ise 30 firma başvurmuş olup, 6 firmanın desteklenmesi uygun bulunmuştur yılında program kapsamında; Teknoloji Transfer Ofislerine Yönelik Hazırlık, Başlangıç ve Kapasite Artırımı Sağlanması ve Uygulanması başlıklı çağrıya 18 Temmuz - 15 Ekim 2014 tarihleri arasında çıkılmıştır. Bu çağrı kapsamında kuruluş ve/veya başlangıç aşamasında olup yeterli altyapı, deneyim, bilgi birikimi ve insan kaynağı olmayan TTO lar desteklenecektir. Çağrıya 20 TTO başvuru yapmıştır. Başvuruların değerlendirme süreci devam etmektedir. F Patent estek Programı TÜBİTAK 1602 Patent estek Programı ile ülkemiz kaynaklı ulusal ve uluslararası patent başvuru sayısının artırılması, gerçek ve tüzel kişilerin patent başvurusu yapmaya teşvik edilmesi ve ülkemizdeki patent sayısının artırılması amacıyla patent başvurusu ile araştırma ve inceleme raporu ücretleri için 2014 yılından itibaren hibe desteği sağlanmaya başlanmıştır Programı kapsamında Türk Patent Enstitüsü ne, Avrupa Patent Ofisi ne, ünya Fikri Haklar Örgütü ne, Japonya Patent Ofisi ne, AB Marka ve Patent Ofisi ne yapılan tüm patent başvuruları desteklenmektedir. Araştırma raporu ve inceleme raporu desteklerinin yanı sıra Türkiye de patent alınması durumunda TL, AB, Japonya veya Avrupa Patenti alınması durumunda TL Patent Ödülü verilmektedir. estek programı kapsamında 2014 yılı Ocak-Ekim döneminde ulusal patent başvurusu, 339 uluslararası patent başvurusu yapılmıştır. Program kapsamında aynı dönemde 7,1 milyon TL hibe desteği verilmiştir. G Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma estek Programı 2013 yılında yürürlüğe giren programın amacı; ülkemizde ihtiyaç duyulan, teknolojik dışa bağımlılığımızı azaltacak ve/veya ülkemizin rekabet gücünü artıracak ulusal/uluslararası yeni bir ürün/süreç/yöntem/model geliştirme amacına yönelik uygulamalı araştırma ve/veya deneysel geliştirme projelerinin desteklenmesidir. TÜBİTAK 1005 Programı kapsamında 2013 yılında 80, 2014 yılı Ekim sonu itibarıyla ise 273 proje başvurusu yapılmıştır yılında gelen 80 proje başvurusu arasından 7 proje için destek kararı verilmiş olup bu projeler 2014 yılı Ekim sonu itibarıyla yürürlüktedir yılının ilk döneminde gelen 151 proje başvurusu arasından 14 proje desteklenmeye hak kazanmıştır ve bu projelerden 9 u yürürlüğe girmiştir yılı Ekim sonu itibarıyla toplamda 16 proje yürürlükte olup, bu projelere yaklaşık 2 milyon TL aktarılmıştır. H. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde 1 aşağıdaki hususlar amaçlanmaktadır. Ülke sanayisinin uluslararası rekabet edebilir ve ihracata yönelik bir yapıya kavuşturulması amacıyla teknolojik bilgi üretilmesi, Üründe ve üretim yöntemlerinde yenilik geliştirilmesi, Ürün kalitesinin veya standardının yükseltilmesi, Verimliliğin artırılması, üretim maliyetlerinin düşürülmesi, Teknolojik bilginin ticarileştirilmesi, Teknoloji yoğun yatırım ve girişimciliğin desteklenmesi, Araştırmacı ve vasıflı kişilere iş imkânı yaratılması, Teknoloji transferine katkıda bulunulması, Yüksek/ileri teknoloji sağlayacak yabancı sermayenin ülkeye girişini hızlandıracak teknolojik ve hukuki altyapının sağlanması 1 Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, 6 Temmuz 2001 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur. 131

137 2001 yılından itibaren uygulamaya konulan, sanayicimizi, araştırmacı ve üniversitelerimiz ile buluşturarak teknolojik üretime yönelik yeni ürün ve üretim yöntemleri geliştirmelerini sağlayacak bu Kanun kapsamında; Ekim 2014 itibarıyla toplam 59 Teknoloji Geliştirme Bölgesi (Ankara da 8, İstanbul da 7, Kocaeli nde 4, İzmir de 4 ve Konya, Antalya, Kayseri, Trabzon, Adana, Erzurum, Mersin, Isparta, Gaziantep, Eskişehir, Bursa, enizli, Edirne, Elazığ, Sivas, iyarbakır, Tokat, Sakarya, Bolu, Kütahya, Samsun, Malatya, Urfa, üzce, Çanakkale, Kahramanmaraş, Tekirdağ, Van, Çorum, Manisa, Niğde, Burdur, Yozgat, Kırıkkale, Balıkesir ve Hatay da 1 TGB) kurulmuştur (Tablo 47 ve 48). Tablo 47. Faaliyette Olan Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Listesi* Teknoloji Geliştirme Bölgesi Üniversite/Kurum İl Kuruluş Yılı 1 OTÜ Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi Orta oğu Teknik Üniversitesi Ankara TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Teknoparkı TÜBİTAK-TTGV Kocaeli Ankara Teknoloji Geliştirme Bölgesi İhsan oğramacı Bilkent Üniversitesi Ankara İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi İzmir İleri Teknoloji Enstitüsü İzmir GOSB Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi Sabancı Üniversitesi Kocaeli Hacettepe Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Hacettepe Üniversitesi Ankara İTÜ Arı Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi İstanbul Teknik Üniversitesi İstanbul Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgesi Anadolu Üniversitesi Eskişehir Selçuk Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Selçuk Üniversitesi Konya Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kocaeli Üniversitesi Kocaeli Yıldız Teknik Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yıldız Teknik Üniversitesi İstanbul İstanbul Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi İstanbul Üniversitesi İstanbul Batı Akdeniz Teknokenti Teknoloji Geliştirme Bölgesi Batı Akdeniz Üniversitesi Antalya Erciyes Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Erciyes Üniversitesi Kayseri Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon Çukurova Teknoloji Geliştirme Bölgesi Çukurova Üniversitesi Adana Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi Mersin Üniversitesi Mersin Göller Bölgesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Süleyman emirel Üniversitesi Isparta Ulutek Teknoloji Geliştirme Bölgesi Uludağ Üniversitesi Bursa Erzurum Ata Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi Atatürk Üniversitesi Erzurum Gaziantep Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Gaziantep Üniversitesi Gaziantep Ankara Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Ankara Üniversitesi Ankara Gazi Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi Gazi Üniversitesi Ankara Fırat Teknoloji Geliştirme Bölgesi Fırat Üniversitesi Elazığ Pamukkale Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Pamukkale Üniversitesi enizli

138 Tablo 47. Faaliyette Olan Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Listesi* (evamı) Teknoloji Geliştirme Bölgesi Üniversite/Kurum İl Kuruluş Yılı 26 Cumhuriyet Teknoloji Geliştirme Bölgesi Cumhuriyet Üniversitesi Sivas icle Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi icle Üniversitesi iyarbakır Trakya Üniversitesi Edirne Teknoloji Geliştirme Bölgesi Trakya Üniversitesi Edirne Sakarya Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Sakarya Üniversitesi Sakarya Tokat Teknoloji Geliştirme Bölgesi Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tokat Boğaziçi Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Boğaziçi Üniversitesi İstanbul Bolu Teknoloji Geliştirme Bölgesi Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu Malatya Teknoloji Geliştirme Bölgesi İnönü Üniversitesi Malatya Kütahya umlupınar Tasarım Teknoloji Geliştirme Bölgesi umlupınar Üniversitesi Kütahya İstanbul Teknoloji Geliştirme Bölgesi İstanbul Ticaret Üniversitesi İstanbul Samsun Teknoloji Geliştirme Bölgesi On okuz Mayıs Üniversitesi Samsun üzce Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi üzce Üniversitesi üzce Kahramanmaraş Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi K.Maraş Namık Kemal Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Namık Kemal Üniversitesi Tekirdağ Çanakkale Teknoloji Geliştirme Bölgesi Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Çanakkale okuz Eylül Teknoloji Geliştirme Bölgesi okuz Eylül Üniversitesi İzmir 2013 Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla Tablo 48. Faaliyette Olmayan, Altyapı Çalışmaları evam Eden Teknoloji Geliştirme Bölgeleri* Teknoloji Geliştirme Bölgesi Üniversite/Kurum İl Kuruluş Yılı 1 ASO Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi TOBB Üniversitesi Ankara Harran Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Harran Üniversitesi Şanlıurfa Muallimköy Teknoloji Geliştirme Bölgesi Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kocaeli Celal Bayar Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Celal Bayar Üniversitesi Manisa Çorum Teknoloji Geliştirme Bölgesi Hitit Üniversitesi Çorum İzmir Bilim ve Teknoloji Parkı Teknoloji Geliştirme Bölgesi İzmir Ekonomi Üniversitesi İzmir Niğde Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Niğde Üniversitesi Niğde Yüzüncü Yıl Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yüzüncü Yıl Üniversitesi Van

139 Tablo 48. Faaliyette Olmayan, Altyapı Çalışmaları evam Eden Teknoloji Geliştirme Bölgeleri* (evamı) Teknoloji Geliştirme Bölgesi Üniversite/Kurum İl Kuruluş Yılı 9 Bozok Teknoloji Geliştirme Bölgesi Bozok Üniversitesi Yozgat Kırıkkale Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kırıkkale Üniversitesi Kırıkkale Makü-Baka Teknoloji Geliştirme Bölgesi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Burdur Ankara Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Ankara Balıkesir Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Balıkesir Üniversitesi Balıkesir Ege Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi Ege-okuz Eylül-Yaşar Üniversiteleri İzmir Finans Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi Boğaziçi Üniversitesi istanbul Hatay Teknoloji Geliştirme Bölgesi Mustafa Kemal Üniversitesi Hatay Marmara Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Marmara Üniversitesi İstanbul Ostim Ekopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla Ankara-Gazi-Hacettepe- Atılım-Çankaya-Başkent- TOBB-Turgut Özal Üniversiteleri Ankara 2014 * 30 Nisan 2014 itibarıyla Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Şekil 8. Teknoloji Geliştirme Bölgesi Sayısı* Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla Şekil 9. Faaliyet Gösteren Firma Sayısı* Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyet gösteren fi rma sayısı 2014 Ekim itibarıyla ya ulaşmıştır (Şekil 9). Aynı dönemde TGB lerde kişiye istihdam sağlanmıştır (Şekil 10). Şekil 10. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde İstihdam Edilen Personel Sayısı* Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla Şekil 11. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Yürütülen Proje Sayısı* Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla 134

140 TGB lerde ağırlıklı olarak sırasıyla yazılım, bilişim, elektronik, ileri malzeme teknolojileri başta olmak üzere; tasarım, nanoteknoloji, biyoteknoloji, otomotiv, tıp teknolojileri ve yenilenebilir enerji konularında çalışan yenilikçi firmalar yer almakta olup bölgelerde yürütülen toplam Ar-Ge proje sayısı 31 Ekim 2014 itibarıyla dir (Şekil 11). Faaliyete geçen teknoloji geliştirme bölgelerinde bulunan şirketlerin, Amerika Birleşik evletleri başta olmak üzere, Japonya, İsrail, İngiltere ve Almanya gibi dünyanın en gelişmiş ülkelerine yapmış oldukları teknolojik ürün ihracatı 2014 Ekim sonu itibarıyla 5 milyar AB dolarına ulaşmıştır. Şekil 12. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Yer Alan Yabancı Firma Sayısı* Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla Yabancı sermaye açısından baktığımızda teknoloji geliştirme bölgelerinde toplam 126 yabancı/yabancı ortaklı firma yer almaktadır. eğerlendirme 4691 Sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2014 Ekim sonuna kadar geçen sürede; İlan edilen Teknoloji Geliştirme Bölgesi sayısı 59 a Faaliyete geçen Teknoloji Geliştirme Bölgesi sayısı 41 e Firma sayısı ya İstihdam edilen personel sayısı e ( Ar-Ge, destek personeli, kapsam dışı personel) Biten proje sayısı e Üzerinde çalışılan proje sayısı ye İhracat 1,7 milyar AB dolarına Yabancı/yabancı ortaklı firma sayısı 126 ya Başvurusu yapılan patent sayısı 652 ye ve tescil edilen patent sayısı 384 e ulaşmıştır. I. KOSGEB Teknoloji Geliştirme Merkezleri (TEKMER) Faaliyetleri 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla, KOSGEB bünyesinde 26 ilde 43 Teknoloji Geliştirme Merkezi (TEKMER), KOSGEB Hizmet Merkezi Müdürlüklerine bağlı olarak faaliyet göstermektedir. Bunun yanı sıra, yapılan Ar-Ge ve yenilik işbirliği sayısı 73 e ulaşmış olup toplamda 116 üniversite-sanayi işbirliği sağlanmıştır. 30 Nisan Ekim 2014 tarihleri arasında 1 TEKMER İşbirliği Protokolü ve 4 Ar-Ge ve İnovasyon İşbirliği Protokolü imzalanmıştır. KOSGEB ile Bingöl Üniversitesi ve Bingöl Ticaret ve Sanayi Odası arasında Ar-Ge ve İnovasyon İşbirliği Protokolü imzalanmıştır. KOSGEB ile Abdullah Gül Üniversitesi arasında Ar-Ge ve İnovasyon İşbirliği Protokolü imzalanmıştır. KOSGEB ile Batman Üniversitesi ve Batman Ticaret ve Sanayi Odası arasında Ar-Ge ve İnovasyon İşbirliği Protokolü imzalanmıştır. KOSGEB ile Bahçeşehir Üniversitesi arasında mevcut bulunan Ar-Ge ve İnovasyon İşbirliği Protokolü, TEKMER İşbirliği Protokolü ne dönüştürülmüştür. 135

141 KOSGEB ile Sakarya Üniversitesi, Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası ve oğu Marmara Kalkınma Ajansı arasında mevcut bulunan TEKMER İşbirliği Protokolü; Sakarya Üniversitesi ve Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası arasında Ar-Ge ve İnovasyon İşbirliği Protokolü ne dönüştürülmüştür. J. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teknogirişim Sermayesi esteği 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin esteklenmesi Hakkında Kanun 12 Mart 2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak 1 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Kanun çerçevesinde sağlanan Teknogirişim Sermayesi esteği ile yüksek eğitimli ve nitelikli gençlerin teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmelerini teşvik etmek amaçlanmaktadır. Program kapsamında döneminde yapılan başvurunun ü destek kapsamına alınmıştır (Tablo 49). Tablo 49. Teknogirişim Sermayesi esteği Programı Kapsamında esteklenen Girişimci Sayıları Yıl Başvuru Sayısı esteklenmeye eğer Bulunan Girişimci Sayısı esteklenen İşletme Sayısı (Sözleşme İmzalayan) * TOPLAM Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla Tablo 50. Teknoloji Alanlarına Göre Teknogirişim Sermayesi esteği ağılımı Teknolojik Alanlar * Toplam Elektronik Bilişim Teknolojileri ve Telekomünikasyon Endüstriyel Üretim Malzeme ve Taşıma Teknolojileri iğer Endüstriyel Teknolojiler Enerji Fiziksel ve Pozitif Bilimler Biyolojik Bilimler Tarım ve eniz Ürünleri Tarımsal Gıda Endüstrisi Ölçümler ve Standartlar İnsan ve Çevre Koruması Sosyal ve Ekonomik Konular Genel Toplam Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla 136

142 Tablo Yıllarında Üniversitelere Göre Teknogirişim Sermayesi esteği ağılımı* No Üniversite Adı Toplam Şehir 1 Orta oğu Teknik Üniversitesi İ.. Bilkent Üniversitesi Gazi Üniversitesi Ankara Üniversitesi Hacettepe Üniversitesi Başkent Üniversitesi TOBB ETÜ Atılım Üniversitesi Çankaya Üniversitesi Ufuk Üniversitesi Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Kara Harp Okulu İstanbul Teknik Üniversitesi Yıldız Teknik Üniversitesi İstanbul Üniversitesi Boğaziçi Üniversitesi Fatih Üniversitesi Marmara Üniversitesi Sabancı Üniversitesi Yeditepe Üniversitesi Özyeğin Üniversitesi Bahçeşehir Üniversitesi Koç Üniversitesi Maltepe Üniversitesi Haliç Üniversitesi Kadir Has Üniversitesi Beykent Üniversitesi Mimar Sinan Üniversitesi İstanbul Aydın Üniversitesi Işık Üniversitesi İstanbul Kültür Üniversitesi oğuş Üniversitesi okuz Eylül Üniversitesi Ege Üniversitesi İzmir Yük. Tek. Ens İzmir Ekonomi Üniversitesi Selçuk Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Çukurova Üniversitesi Fırat Üniversitesi Ankara (526) İstanbul (285) İzmir (53) Konya (46) Trabzon (32) Adana (31) Elazığ (37) 137

143 Tablo Yıllarında Üniversitelere Göre Teknogirişim Sermayesi esteği ağılımı* (evamı I) No Üniversite Adı Toplam Şehir 41 Kocaeli Üniversitesi Gebze Yük. Tek. Ens Erciyes Üniversitesi Süleyman emirel Üniversitesi Akdeniz Üniversitesi Anadolu Üniversitesi Osmangazi Üniversitesi Mersin Üniversitesi Sakarya Üniversitesi Niğde Üniversitesi Kırıkkale Üniversitesi umlupınar Üniversitesi Uludağ Üniversitesi Karabük Üniversitesi Pamukkale Üniversitesi Afyon Kocatepe Üniversitesi Gaziantep Üniversitesi Zirve Üniversitesi Bülent Ecevit (Karaelmas) Üniversitesi K.Maraş Sütçü İmam Üniversitesi Ondokuz Mayıs Üniversitesi Gaziosmanpaşa Üniversitesi Cumhuriyet Üniversitesi Mustafa Kemal Üniversitesi Atatürk Üniversitesi Onsekiz Mart Üniversitesi üzce Üniversitesi Kocaeli (34) Kayseri (38) Isparta (21) Antalya (17) Eskişehir (16) Mersin (14) Sakarya (11) Niğde (8) Kırıkkale (8) Kütahya (6) Bursa (6) Karabük (5) enizli (4) Afyon (3) Gaziantep (5) Zonguldak (3) K.Maraş (3) Samsun (3) Tokat (4) Sivas (2) Hatay (2) Erzurum (2) Çanakkale (3) üzce (2) 138

144 Tablo Yıllarında Üniversitelere Göre Teknogirişim Sermayesi esteği ağılımı* (evamı II) No Üniversite Adı Toplam Şehir 68 İnönü Üniversitesi Trakya Üniversitesi Malatya (2) Edirne (1) 70 Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu (1) 71 Harran Üniversitesi Yalova Üniversitesi icle Üniversitesi Hitit Üniversitesi Kafkas Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Bayburt Üniversitesi oğu Akdeniz (Kıbrıs) Üniversitesi Northeastern (AB) Boston (AB) California (AB) Georgia (AB) Utah State (AB) École Polytechnique Fédérale de Lausanne (Kanada) Eindhoven (Hollanda) Girne Amerikan (Kıbrıs) Uluslararası Kıbrıs (Kıbrıs) Ahmet Yesevi (Kazakistan) Qafqaz (Azerbaycan) Carnegie Mellon (AB) Cincinnati Ohio (AB) Clemson (AB) Cornell (AB) Columbia (AB) Florida International (AB) Indiana (AB) Kutzdown (AB) Missouri Bil. ve Tek. (AB) Memphis (AB) Northwestern (AB) Ohio State (AB) Ş.Urfa (1) Yalova (1) iyarbakır (1) Çorum (2) Kars (1) Rize (1) Bayburt (1) Yurt ışı (62) Yurt ışı (62) 139

145 Tablo Yıllarında Üniversitelere Göre Teknogirişim Sermayesi esteği ağılımı* (evamı III) No Üniversite Adı Toplam Şehir 102 Rennelaer Polytechnic (AB) South Florida (AB) Southern California (AB) Stanford (AB) Newyork State Binghamton(AB) Virginia Commonwealth (AB) Berlin Teknik (Almanya) Hamburg Teknoloji (Almanya) Kassel (Almanya) Niederrhein (Almanya) Rwth Aachen (Almanya) Tours Francois Rabelais (Fransa) Paris Tek. Ens. (Fransa) Joseph Fourier (Fransa) Calgari (Kanada) Twente (Hollanda) Brunel (İngiltere) Halmstad (İsveç) Jaist (Japonya) Kore enizcilik (G. Kore) Ruse Angel Kunchev (Bulgaristan) Varna (Bulgaristan) Pavia (İtalya) Politecnico di Torino (İtalya) Universite de Mons (Belçika) Polytechnic University of Catalonia (İspanya) Viyana Teknik (Avusturya) Yurt ışı (62) Yurt ışı (62) TOPLAM Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla Tablo 52. Teknogirişim Sermaye esteği önemsel Ödeme Bilgileri önemler * I. önem Ödemesi** 4,2 6,0 10,0 17,8 17,5 16,9 II. önem Ödemesi** 2,7 4,2 11,9 13,0 12,8 9,6 III. önem Ödemesi** 2,7 3,2 7, Toplam** 9,6 13,3 29,5 30,8 30,4 26,5 Genel Toplam** 140,1 Kişi Başı Ortalama estek Tutarı (TL/Kişi) Kişi Başı Ortalama estek Tutarı (TL/Kişi) Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 140

146 Tablo 53. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Start-Up Firma Sayısı* Teknopark Adı Start-Up Firma Sayısı Teknopark Adı Start-Up Firma Sayısı OTÜ Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi 55 Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi 9 Ankara Teknoloji Geliştirme Bölgesi 50 Ankara Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 8 İTÜ Arı Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi 40 GOSB Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi 7 Selçuk Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 39 Ata Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi 7 Gazi Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi 35 Sakarya Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 7 Erciyes Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 31 üzce Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi 5 Göller Bölgesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 27 Çukurova Teknoloji Geliştirme Bölgesi 4 Fırat Teknoloji Geliştirme Bölgesi 23 İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi 22 Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgesi 21 Batı Akdeniz Teknoloji Geliştirme Bölgesi 20 icle Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Pamukkale Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Trakya Üniversitesi Edirne Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yıldız Teknik Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi 14 Cumhuriyet Teknoloji Geliştirme Bölgesi 2 Hacettepe Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 13 Bolu Teknoloji Geliştirme Bölgesi 2 İstanbul Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 13 Boğaziçi Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 1 Gaziantep Teknopark 12 Malatya Teknoloji Geliştirme Bölgesi 1 Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 10 TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Teknoparkı 0 Ulutek Teknoloji Geliştirme Bölgesi 9 Kahramanmaraş Teknoloji Geliştirme Bölgesi 0 Toplam 498 * 31 Ekim 2014 itibarıyla K. Teknoloji Yatırım A.Ş. Teknoloji Yatırım A.Ş. ülkemizde geniş odaklı erken aşama teknoloji yatırım faaliyetlerinin ilk örneklerinden biri olarak gelişimini sürdürmektedir. Başlangıç sermayesi (start-up) şirketlerine ortak olarak risklerine katılmak, proje geliştirmek, eğitim ve danışmanlık hizmetleri vermek üzere faaliyete geçen Teknoloji Yatırım A.Ş., 2006 yılından bu yana İTÜ Arı Teknokent binasında TTGV ye tahsis edilen yerde faaliyetlerini yürütmektedir. Teknoloji Yatırım A.Ş., yatırım yaptığı şirketlerde henüz çıkış/hisse devri yapacak aşamaya gelmemiştir. Önümüzdeki dönemde yeni fonlara ve mevcut yatırımlara ilave destekler sağlanması hedeflenmiştir (Tablo 54). 141

147 Kaynak: TTGV Tablo 54. Teknoloji Yatırım A.Ş. Faaliyetleri Yıllar Yapılan Başvuru Sayısı Yatırım Yapılan Firma Sayısı Yıllar Bazında Yatırım Tutarı** , , , , * Toplam ,3 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) L. Ar-Ge Faaliyetlerine Yönelik Vergi Teşvikleri 2014 yılında, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin esteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında toplam 101 mükellef (firma), 2014 sabit fiyatlarıyla, 24,4 milyon TL tutarında gelir vergisi indiriminden faydalanmıştır (Tablo 55) yılında 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin esteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında toplam 809 mükellef (firma) 1,4 milyar TL tutarında kurumlar vergisi indiriminden faydalanmıştır (Tablo 55). Ekim 2014 döneminde 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin esteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanan firmalarda çalışan doktoralı personel sayısı 646 ya, diğer Ar-Ge personeli sayısı ise ya ulaşmıştır (Tablo 56). Tablo Sayılı Gelir Vergisi Kanunu, 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ve 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin esteklenmesi Hakkında Kanun Kapsamında Yararlanılan Ar-Ge İndirimi ve Mükellef Sayıları Mükellef Sayısı Tutar* Ar-Ge İndirimi (GVK'ya göre) 28 4,7 Gelir Vergisi Ar-Ge İndirimi (5746 sayılı Kanuna göre) 73 19, (Ocak- Ekim önemi) Toplam Ar-Ge İndirimi ,4 Ar-Ge İndirimi (K.V.K. Mad. 10/1-a) Kurumlar Vergisi Ar-Ge İndirimi (5746 Sayılı Kanun Mad. 3) Toplam Ar-Ge İndirimi *2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) Vergi teşvikinden yararlanan mükellef sayıları ve yararlanılan tutarlar Tablo 56 da sunulmaktadır. 142

148 Tablo 56. Gelir Vergisi Stopajı Teşvikinden Yararlanan Mükellef Sayıları ve Teşvik Tutarları önem Mükellef Sayısı oktoralı Olanlar iğerleri Çalışan Sayısı Tutar* Çalışan Sayısı Tutar* Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kaynak: Maliye Bakanlığı * 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Bin TL) M. Türk Patent Enstitüsü Verileri Ocak-Ekim 2014 tarihleri arasında patent ve faydalı model başvuru ve tescil bilgilerinin firma bazında, özel kişi bazında ve toplam değerleri Tablo 57, 58 ve 59 da verilmektedir. Tablo 57. Firma Bazında Patent ve Faydalı Model Başvuru ve Tescilleri (Ocak-Ekim 2014) Patent Faydalı Model Başvuru Tescil Başvuru Tescil Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam Kaynak: TPE Tablo 58. Özel Kişi Bazında Patent ve Faydalı Model Başvuru ve Tescilleri (Ocak-Ekim 2014) Patent Faydalı Model Başvuru Tescil Başvuru Tescil Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam Kaynak: TPE Tablo 59. Patent ve Faydalı Model Başvuru ve Tescilleri (Ocak-Ekim 2014) Patent Faydalı Model Başvuru Tescil Başvuru Tescil Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam Kaynak: TPE 143

149 30 Nisan Ekim 2014 tarihleri arasında gerçekleşen diğer gelişmeler aşağıda verilmektedir: Sabancı Üniversitesi, Niğde Üniversitesi, Pamukkale Teknokent Yönetici A.Ş., Kahramanmaraş Teknokent Yönetici A.Ş., Mevlana Kalkınma Ajansı, Erciyes Teknopark A.Ş. ve Gebze Ticaret Odası nda Türk Patent Enstitüsü Bilgi ve oküman Birimleri açılarak ülke genelindeki TPE birim sayısı 79 a çıkarılmıştır. Üniversitelerde Sınai Mülkiyet Bilgisinin Yaygınlaştırılması Projesi kapsamında 1 üniversitede Senato Bilgilendirme Toplantısı, 5 üniversitede Farkındalık Etkinliği ve 5 üniversitede Patent Randevu Sistemi uygulaması gerçekleştirilmiştir. 30 Nisan 2014 tarihinde Ankara da coğrafi işaretle ilgili paydaşların katılımıyla Ulusal Coğrafi İşaret Strateji Belgesi Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. 8-9 Mayıs 2014 tarihlerinde Türk Patent Enstitüsü ve Avrupa Patent Ofisi işbirliğiyle bilgisayar ve farmokolojik tabanlı buluşlara yönelik olarak Patent Prosedürleri Tartışma Platformu etkinliği düzenlenmiştir Mayıs 2014 tarihlerinde Türk Patent Enstitüsü ve Avrupa Patent Ofisi işbirliğiyle İstanbul da PATLIB 2014 Konferansı gerçekleştirilmiştir. Söz konusu konferansa, 38 Avrupa ülkesinden yaklaşık 300 temsilci katılım sağlamıştır. 15 Mayıs 2014 tarihinde İstanbul da Türk Patent Enstitüsü ve Üniversiteler Arasında İşbirliği Konulu Rektörler Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Toplantı kapsamında Türk Patent Enstitüsü ile 14 üniversite arasında, üniversitelerde bulunan Bilgi ve oküman Birimleri nin yeniden yapılandırılmasına ilişkin bir İyi Niyet Protokolü imzalanmıştır Mayıs 2014 tarihleri arasında Güney Kore nin başkenti Seul de gerçekleştirilen 7. Kore Uluslararası Kadın Buluşçular Fuarına katılan 3 Türk kadın buluşçu fuardan ödüllerle dönmüştür Mayıs 2014 tarihlerinde, Türk Patent Enstitüsü ve ünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı İşbirliğiyle Coğrafi İşaretler Strateji Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. 29 Mayıs 2014 tarihinde KOBİ lerin inovasyon kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla uygulanan Hezarfen Teknoloji ve Tasarım Projesi medikal alet sektörüne yönelik olarak İzmir de uygulanmaya konulmuştur Haziran 2014 tarihlerinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İl Müdürlükleri personeli ve Türk Patent Enstitüsü Bilgi ve oküman Birimleri temsilcilerine yönelik eğitim semineri düzenlemiştir. 20 Haziran 2014 tarihinde Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulu nun 12. Toplantısı gerçekleştirilmiştir. 4 Temmuz 2014 tarihinde Türk Tasarım anışma Konseyi nin 10. Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Tasarım Strateji Belgesi ve Eylem Planı ( ) Yüksek Planlama Kurulunun 26/08/2014 tarih ve 2014/23 sayılı kararıyla kabul edilmiş ve 2 Kasım 2014 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir Ekim 2014 tarihleri arasında Antalya da 5. Yöresel ve Geleneksel Ürünler Fuarı gerçekleştirilmiştir. 144

150 N. TÜBİTAK Ar-Ge Faaliyetleri Sonucunda Başvurusu Yapılan Patent Bilgileri Başvuru sahibi TÜBİTAK olan ulusal patentler/patent başvuruları hakkında bilgiler Tablo 60 ta sunulmaktadır. Tablo 60. TÜBİTAK Ulusal Patent Başvuru ve Tescil Sayısı İncelemeli İncelemesiz Toplam Koruma süresi devam eden tescilli Koruma süresi sona eren tescilli Koruma süresi devam eden başvuru Koruma süresi sona eren başvuru Toplam patent/patent başvurusu sayısı Kaynak: TÜBİTAK Başvuru sahibi TÜBİTAK olan uluslararası patent/patent başvurusu aileleri hakkında bilgiler Tablo 61 de sunulmaktadır. Tablo 61. Uluslararası Patent/Patent Başvurusu Aileleri Koruma süresi devam Koruma süresi sona eren Toplam Yalnızca uluslararası patent (Patent Cooperation Treaty-PCT) başvuruları Yalnızca Avrupa patenti (European Patent-EP) başvuruları Tüm uluslararası patent (PCT) başvuruları Tüm Avrupa patenti (EP) başvuruları Aynı buluş ile ilgili hem uluslararası hem Avrupa patenti başvurusu olan patent aileleri Buluş sayısı bakımından toplam Kaynak: TÜBİTAK 145

151 Stratejik Amaç Y3: Çok Ortaklı ve Çok isiplinli Ar-Ge İşbirliği Kültürünün Yaygınlaştırılması Y3- Bölüm 1: UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y3 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç Y3. Amaç Y3.1. Y3.1.1 Çok Ortaklı ve Çok isiplinli Ar-Ge İşbirliği Kültürünün Yaygınlaştırılması Sistem etkileşimlerinin sektörler ve disiplinlerarası yöne çekilmesi Sektörel ve yerel boyutta paydaşlar arasındaki etkileşimleri tetikleyecek Ar-Ge ve yenilik eksenli işbirliği kültürünün yaygınlaştırılması Eylem: Ülke genelinde mekânsal veri üreten ve kullanan kurum ve kuruluşlar arasında bilgi ve deneyim paylaşımının, uyum ve eşgüdümün etkin bir bilgi sistemi kullanılarak sağlanması Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İçişleri Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, İller Bankası A.Ş., Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü, TÜİK, Kalkınma Ajansları, İl Özel İdareleri, Üniversiteler, Belediyeler Gelişme: Çalışmaları tamamlanmış olan Ulusal Coğrafi Veri Portalı adresi üzerinden yayına açılmıştır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sorumluluğundaki coğrafi veriler ile birlikte diğer tüm kamu kurumlarının mekânsal veri kaynaklarının bulunması, metaveri araması yapılması ve metaveri girişi/düzenlenmesi, sorgu sonuçlarının metin ve harita olarak görüntülenmesi, yetkili kullanıcıların sorguladıkları verileri indirebilme gibi temel coğrafi veri portalı fonksiyonlarını yerine getirmektedir. Uygulama paydaş kurumlar ve lisanslı kullanıcılar başta olmak üzere kamuya açık herkes tarafından kullanılabilen bir uygulamadır. Yetkisiz kullanıcılar sistemin sadece sorgulama ve görüntüleme servislerinden yararlanabilmektedir. e-plan Otomasyonuna temel oluşturulması kapsamında, mevzuat çalışması ve plan lejantlarının hazırlanması çalışmaları yapılmış olup plan verileri veritabanı modelinin geliştirilmesi, plan-gml formatının oluşturulması ve plan verileri doğrulama yazılımının geliştirilmesi işleri sürdürülmektedir. Ayrıca e-plan web sitesi hazırlanarak mekânsal planlarla ilgili yasal ve teknik dokümanlar yayınlanmaktadır. ATLAS uygulaması yetkilendirme politikalarını belirleme çalışmalarına devam edilmektedir. Veri İşçiliği birinci aşaması ile elde edilen veri tabanları servis edilerek ATLAS uygulamasına aktarılmıştır. Protokol yapılan Bakanlık ve Genel Müdürlükler ile temasa geçilerek bünyelerinde bulunan coğrafi veriler ya web servisleri ile ya da sayısal ortamlarda alınmış ve uygun olanlar web servisi olarak ATLAS uygulamasına aktarılmıştır. Sürekli olarak yapılan takip sonrasında ilgili verilerin güncel tutulması için de gerekli koordinasyon ve görüşmelerin yapılmasına devam edilmektedir. Web Tabanlı Coğrafi Veri Girişi Yönetimi Uygulaması Çalışmaları kapsamında coğrafi verilerin güncel tutulabilmesi amacı ile web tabanlı coğrafi veri girişi yönetimi uygulaması çalışmaları kapsamında gerekli çalışmalar başlatılmıştır. Veri işçiliği projesi kapsamında oluşturulacak verilerin güncel tutulabilmesi amacı ile gerçekleştirilecek çalışma özellikle süreç uygulama yazılımı olmayan birimlerdeki coğrafi verilerin bir standart dâhilinde depolanmasına imkan sağlayacaktır. Yasal Altyapı üzenleme Çalışmaları kapsamında Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kurulması ve Yönetilmesi Hakkında Yönetmelik Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü nde yapılan toplantı sonucunda ilgili kurumlarla görüşülerek sonuca bağlanacak şekilde çalışmalar yapılmaktadır. HGK ile yapılan son görüşmelerde taslak metin üzerinde mutabakata varılmıştır. Hazırlanan doküman Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğüne 2 Ekim 2014 tarihinde gönderilmiştir. 9 Bakanlık, 39 Genel Müdürlük, 5 Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı ve 3 üniversite ile işbirliği protokolü imzalanmıştır. Bakanlıklar, Genel Müdürlükler ve Büyükşehir Belediyeleri ile protokol çalışmalarına devam edilmektedir. Eylem: Sektör stratejilerinde yer alan ihracat ve katma değer artışı hedeflerine ulaşabilmek amacıyla Ar-Ge ve yenilik potansiyelini artıracak ve en verimli şekilde kullanacak şekilde bölge düzeyinde alt hedeflerin belirlenmesi ve politika araçlarının geliştirilmesi Kalkınma Bakanlığı Kalkınma Ajansları, İlgili Kamu Kurumları, Özel Sektör Kuruluşları, OEC Gelişme: Söz konusu hedefe yönelik AB-Türkiye Mali İşbirliği kapsamında OEC ve Kalkınma Bakanlığı işbirliğinde uygulanacak proje sözleşmesi 17 Eylül 2014 tarihinde imzalanmıştır. 146

152 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y3 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Bölgesel yenilik sistemlerine yönelik model çalışmasının gerçekleştirilmesi Kalkınma Bakanlığı TTGV, Kalkınma Ajansları, İlgili Kamu Kurumları, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: İzmir, Orta Karadeniz ve Zafer Kalkınma Ajanslarından sonra oğu Marmara Kalkınma Ajansı tarafından hazırlanan "oğu Marmara Bölgesel Yenilik Stratejisi" Nisan 2014 te tamamlanmıştır yılı içerisinde 10 kalkınma ajansı daha bölgesel yenilik alanında strateji çalışması hazırlıkları yürütmektedir. Strateji bulguları ajansların planlama ve destek çalışmalarında kullanılmaktadır. Eylem: emiryolu sektöründe, yerli sanayinin güçlendirilmesine odaklı ve tüm sektör paydaşlarını kapsayan ortak akıl toplantıları/teknoloji platformlarının yaygınlaştırılması ve ulusal kaynaklarla desteklenmesi planlanan alanlar hususunda özel sektör kuruluşlarının bilgilendirilmesi Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (T.C. evlet emiryolları) TÜBİTAK, Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri, Sektör STK'ları Gelişme: Ar-Ge ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik, TÜBİTAK 1007 Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini estekleme Programı kapsamında Hafifletilmiş Yeni Yük Vagonu Geliştirilmesi ve Prototip İmalatı projesi tamamlanmıştır. E-1000 tipi Elektrikli Lokomotif Geliştirilmesi projesinde ise 6 aylık ek süre verilmiştir. Raylı Sistemler Trafik Eğitim Sistemi Projesine (Ray-Tes) 1 Şubat 2013 tarihi itibarıyla başlanmış olup çalışmalara devam edilmektedir. 3. dönem ilerleme raporu değerlendirme aşamasındadır yılı içerisinde tamamlanan Ulusal emiryolu Sinyalizasyon Projesinin yaygınlaştırma aşaması kapsamında Afyon-enizli-Isparta hattına kurulması çalışmalarında yatırım programına alım süreci devam etmektedir. Üniversiteler ile Hızlı Tren Hatlarının yapım aşamasındaki problemlerinin araştırılması, çözümü, bakım onarım çalışmalarının ve İşletmecilik performanslarının değerlendirilmesi konusunda İstanbul Teknik Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Orta oğu Teknik Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ve Bahçeşehir Üniversitesi nden danışmanlık hizmetleri alınmaktadır. Anadolu Üniversitesi bünyesinde Raylı Sistemler Araştırma Merkezi" kurulumuna yönelik görüşmeler sürdürülmektedir. OSTİM bünyesinde kurulan Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi kapsamında raylı ulaşım sistemleri sanayicileri, destekleyici kurum ve kuruluşlar ile toplantılar sürdürülmektedir. Eylem: Ulusal Akıllı Ulaştırma Sisteminin (AUS) hazırlanarak hizmete sunulması Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'na Bağlı, İlgili ve İlişkili Kuruluşlar, Sektör STK'ları, Üniversiteler, İlgili Kamu Kurumları, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi ve eki Eylem Planı Yüksek Planlama Kurulu nun 26 Ağustos 2014 tarih ve 2014/24 sayılı kararı ile kabul edilmiş, 25 Ekim 2014 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Ulusal AUS Strateji Belgesi eki Eylem Planında yer alan ve Karayolları Genel Müdürlüğü ile birlikte sorumlu olduğumuz Ulusal AUS kullanıcı hizmetlerinin, mantıksal çerçevesinin ve fiziksel birimlerinin belirlenmesi eylemi kapsamında düzenlenen toplantı ve eğitimlere katılım sağlanmıştır. 147

153 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y3 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Y3.1.3 Ulusal boyutta kamu kurumları arasında bilim ve teknoloji konularındaki etkileşim ve bilgi alışverişinin iyileştirilmesi Eylem: Milli Savunma Bakanlığı bünyesindeki Ar-Ge'ye yönelik olarak faaliyet gösteren teknoloji panellerinde ilgili kamu kurumlarından katılımın artırılması Milli Savunma Bakanlığı (Ar-Ge ve Teknoloji airesi Başkanlığı) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, TÜBİTAK, TPE, TOBB Sürekli T 1 Eylem: İstatistiksel verinin üretimi, analizi ve dağıtımı süreçlerinde uluslararası standartlara uygun yapıların oluşturulması ve kullanımının sağlanması Türkiye İstatistik Kurumu Resmi İstatistik Programı Kapsamındaki Tüm Kurum ve Kuruluşlar Gelişme: Harzemli Platformu, TÜİK ve istatistiksel veri üreticileri için standartların kullanımını sağlayan ve meta verisi oluşturulmuş bir soru kâğıdını otomatik olarak veri giriş uygulamasına dönüştüren platformdur. Buradaki yöntem anketlerin ortak bir dille yazılabilmesi, ortak altlıkların kullanımı ve yazılan bu dile göre veri giriş programlarının otomatik üretilmesidir. Ortak dil XML dilinde anketlerin gösterimi ve meta veri dosyalarının oluşturulması anlamı taşımaktadır yılında temelleri atılan Harzemli Platformu, 2009 yılında web anket sihirbazına dönüşerek 20 anket uygulaması için kullanılmıştır yılından itibaren I meta veri standardını kullanarak geliştirilmeye devam edilen Harzemli Platformu ile kurumun tüm çalışmalarının masa üstü ve web veri giriş uygulamaları bu platforma aktarılmış ve 2015 Ocak ayı itibarıyla Harzemli Mobil Uygulaması ile TÜFE ve BİME anketlerinin verilerinin de bu platformda toplanması planlanmıştır. Önümüzdeki yıllarda tüm kamu kurumları ve özel yazılım firmalarında da bu standartların ve yazılım çözümlerinin kullanılması konusunda çalışmalar başlamıştır. Harzemli Platformu, ihtiyaç analizi, veri giriş uygulaması, analiz raporları, hata takibi, alan yönetimi, veri dağıtımı gibi tüm süreçler için yazılımlar sunmaktadır. Veri dağıtımı konusunda Merkezi ağıtım Sistemi (MEAS) 2014 Nisan ayında faaliyete geçmiştir. Bu platform ile son kullanıcılar, istedikleri konulara dair raporları tek bir raporda görebilmekte, farklı istatistiksel konular arasında korelasyon tespiti yapabilmekte ve pivot tablo mantığında raporlar alabilmektedirler. MEAS ın uygulama kısmı için grafik ve harita eklenmesi çalışmalara başlanmıştır. Mevcut dağıtım verilerinin bu platforma aktarılması çalışması, bir takvim doğrultusunda devam etmektedir. Bununla birlikte, diğer dağıtım uygulamaları da MEAS a eklemlenmektedir. Ekim 2014 te dış dünyaya açılan Parasal eğerleri Güncelleme Aracı uygulaması da MEAS tan beslenmektedir. Eylem: Ar-Ge, yenilik ve girişimcilik destek mekanizmalarında bütünsellik, uyum ve hedef odaklılığın sağlanması için koordinasyon kurulu oluşturulması TÜBİTAK Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, YÖK, Hazine Müsteşarlığı, KOSGEB, TPE, TOBB Gelişme: Bu eyleme ilişkin ayrıntılı bilgi BTYK nın 2011/104 nolu kararı kapsamında yer almaktadır. Eylem: Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilen Ar-Ge desteklerinin etki analizlerinin yapılması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sektör STK ları, TGB ler Ar-Ge Merkezleri, İlgili kamu kurumları, Araştırma Enstitüleri, Üniversiteler, Özel Sektör kuruluşları Gelişme: Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Ar-Ge Merkezleri ve San-Tez destek programları ile ilgili etki analiz çalışmaları başlatılmıştır. Bu kapsamda paydaşlara anket uygulanmış ve kontrol grubu firmalar belirlenmiştir. Elde edilen verilerin istatistiksel analizinin yapılması çalışmaları devam etmektedir. Sürekli 1 Bu eylem bir önceki raporlama döneminde tamamlanmıştır. 148

154 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y3 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Elektronik imzanın, kamu kurumları arasında bilgi ve belge alışverişinde kullanımının artırılarak, söz konusu etkileşimin daha hızlı, daha güvenli ve daha etkin hale getirilmesi Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Kalkınma Bakanlığı (Bilgi Toplumu airesi), TÜBİTAK (Kamu SM), İlgili Kamu Kurumları Gelişme: Kamu kurum ve kuruluşları arasında elektronik ortamdaki bilgi ve belgelerin teknik olarak güvenli ve hukuken geçerli bir şekilde paylaşılabilmesini sağlayan ve uluslararası standartlara dayanan Kayıtlı Elektronik Posta (KEP); bilinen elektronik postaya ilave olarak elektronik iletinin, göndericisi görünen kişi/kuruluş tarafından gönderilip gönderilmediği, alıcıya ulaşıp ulaşmadığı ve ne zaman ulaştığı, alıcısı tarafından okunup okunmadığı ile ilgili delil hizmetlerini güvenilir bir üçüncü taraf rolünde olan Kayıtlı Elektronik Posta Hizmet Sağlayıcıları (KEPHS) vasıtasıyla sunan bir sistemdir. Ülkemizde Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) sisteminin kanuni dayanağı 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun 18 inci maddesinin üçüncü bendinde yer alan hükümler ile oluşturulmuş ve yine mezkur Kanun un 1525 inci maddesinin ikinci bendi uyarınca Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından hazırlanan KEP sistemine ilişkin ikincil düzenlemeler, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile birlikte yürürlüğe girmiştir. Müteakiben mezkûr düzenlemeler kapsamında PTT Genel Müdürlüğü 10 Eylül 2012 tarihi, TNB Kayıtlı Elektronik Posta Hizmet Sağlayıcılığı ve Ticaret AŞ. 28 Aralık 2012 tarihi ve Türkkep Kayıtlı Elektronik Posta Hizmetleri Sanayi ve Ticaret AŞ. 25 Şubat 2013 tarihi itibariyle KEPHS olarak faaliyetlerine başlamışlardır. Kalkınma Bakanlığı tarafından 16 Şubat 2011 tarihinde başlatılan ve kamu kurum ve kuruluşları arasındaki resmi yazışmaların elektronik ortamda yürütülmesini sağlayacak ortak kurallar setinin geliştirilmesini amaçlayan e-yazışma Projesi kapsamında ihtiyaç duyulan ortak iletim platformu olarak da yine KEP altyapısının kullanılması öngörülmüş ve başlatılan pilot uygulama ile belirli kamu kurum ve kuruluşlar arasındaki resmi yazışmalar hâlihazırda faaliyette olan KEPHS'lerin altyapısı kullanılmak suretiyle yapılmaya başlanmıştır. Bu kapsamda kamu kurum ve kuruluşları arasındaki resmi yazışmalarının elektronik ortamda güvenli elektronik imzalı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilmesini teminen hâlihazırda yasal düzenlemeleri tamamlanmış olan KEP altyapısının kullanılması sağlanmıştır. Y3.1.4 Ar-Ge tabanlı dikey işbirliklerinin teşvik edilmesi yoluyla teknoloji üretme kapasitesinin artırılması Eylem: 5746 sayılı Ar-Ge Kanunu kapsamında rekabet öncesi işbirliği projelerinin desteklenmesi, Ar-Ge merkezlerinin kurulması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, TÜBİTAK, TOBB Sürekli Gelişme: Bu kapsamda dönem içinde 13 firmaya Ar-Ge merkezi belgesi verilmiştir. Eylem: Uluslararası Ar-Ge yatırımlarını daha odaklı bir şekilde çekmek için yatırım promosyonu yapılması ve yabancı firmaların Ar-Ge yatırımlarının teşvik edilmesi Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Türkiye Yatırım estek ve Tanıtım Ajansı, TÜBİTAK, Kalkınma Ajansları, TOBB, EİK, Sağlık Bakanlığı Gelişme: Ekonomi Bakanlığı: Çeşitli kamu kurum ve kuruluşları tarafından ortaya konulan ve Kalkınma Planları, Strateji Belgeleri, Faaliyet Planları vb. aracılığıyla uygulanan politikalarda ülkemizde daha fazla yüksek ve orta-yüksek teknolojili ürünlerin üretiminin yapılması ve nihai olarak Ar-Ge harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla içindeki payının artırılması hedeflenmektedir. Bu çerçevede, Türkiye deki teknolojik değişime ve dönüşüme katkı sağlayacak Ar-Ge yatırımları, hazırlanan ve 19 Haziran 2012 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe konulan 2012/3305 sayılı Yatırımlarda evlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında desteklenmektedir. Bu mevzuat kapsamında ulusal ve uluslararası yatırımlar arasında ayrım yapılmamış olup, aranan şart ve koşullar ile sağlanan destek unsurları sermaye türünden bağımsız olarak belirlenmiştir. Yapılan düzenleme ile Ar-Ge yatırımlarına KV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, faiz desteği ile sadece 6. bölgede uygulanmak üzere ilave olarak gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işçi hissesi destek unsurlarının sağlanması mümkün kılınmıştır. Bunun yanı sıra, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar, yatırım yerine bakılmaksızın, 5. bölge için öngörülen desteklerden faydalandırılmaktadır. Bu yatırımların, 6. bölgede gerçekleştirilmeleri halinde ise 6. bölgede geçerli olan destekler uygulanmaktadır. Ar-Ge projeleri sonucunda geliştirilen ürünlerin ticarileştirilmesi sürecinin daha yüksek yardım yoğunluğu ile 149

155 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y3 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) desteklenmesini öngören bu düzenlemenin temel amacı, Ar-Ge çalışmalarıyla ortaya çıkan yeniliklerin bir an önce yatırıma dönüşmesini teşvik ederek ulusal ekonomiye sağlanacak katkının arttırılmasıdır. Kalkınma Bakanlığı: Kalkınma ajansları bünyesinde illerde faaliyet gösteren Yatırım estek Ofislerinin yatırım tanıtım ve destek görevlerini daha etkin gerçekleştirilebilmelerini teminen Yatırım estek Ofisleri Yönetmeliği 27 Ağustos 2014 tarihinde yayımlanmıştır. Bu kapsamda ayrıca İl Yatırım estek ve Tanıtım Stratejilerinin kalkınma ajansları koordinasyonunda illerde diğer paydaşların katılımı ile hazırlanabilmesi için gerekli çalışmalara başlanmıştır. Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Ana sanayi ve yan sanayiyi birlikte organize ederek, modüler alt komponentlere ve yüksek yerlilik oranına sahip metro ve hafif raylı taşıtların tasarımı ve imalatının gerçekleştirilmesi UHB (Türkiye Vagon Sanayi A.Ş.) Ekonomi Bakanlığı, TC, Üniversiteler, Özel Sektör Kuruluşları, TÜBİTAK MAM Gelişme: Temel tasarım kriterleri belirlenmiştir. Görsel tasarımı tamamlanmıştır. Üretim hatları ile ilgili temin çalışmaları devam etmektedir. Y3.1.7 Üniversite, sanayi ve/veya kamu kuruluşlarının veya bireysel araştırmacılar arasındaki Ar-Ge işbirliklerini teşvik eden mekanizmalarının daha işlevsel hale getirilmesi Eylem: Üniversiteler ve kamu araştırma enstitüleri ile özel sektörün bir araya getirilmesi için eşgüdüm/danışmanlık sistemlerinin kurulması; proje pazarlarının kurulması Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri T 1 Eylem: Üniversite-sanayi tez ödülünün verilmesi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Üniversiteler, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: r. Akın ÇAKMAKCI Üniversite-Sanayi İşbirliğinde En Başarılı Tez ve Kuruluş Ödülü Türkiye de üniversitelerde gerçekleştirilen Ar-Ge faaliyetlerinin sanayide ticarileştirilmesinin teşvik edilmesi amacıyla düzenlenmektedir. Sanayide başarı ile uygulanmış tezlere; seçilmiş tezlerin sahiplerine, danışmanlarına ve tezin uygulandığı firmalara ödüller verilmekte olup bu tezlerin firmalarda yarattığı başarı öyküleri de TTGV tarafından yayımlanmaktadır yılında ilki düzenlenen ödüllerin 4. sü 2012 yılında gerçekleştirilmiş olup 5. ödüllerin Ekim 2015'te verilmesi hedeflenmektedir. Aralık Ekim 2015 döneminde program ile ilgili takvim oluşturulmuştur. uyuruların Aralık 2014 döneminde başlaması ve değerlendirme çalışmalarının 2015'in ilk yarısında tamamlanması öngörülmektedir. Eylem: Üniversite-Sanayi İşbirliği Stratejisi'nin hazırlanması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü) TPE, TOBB, Üniversiteler, Özel Sektör Temsilcileri, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları Gelişme: Üniversite-Sanayi İşbirliği Stratejisinin taslak dokümanı hazırlanmış olup Üniversite Sanayi İşbirliği Platformuna ve TOBB un görüşlerine sunulmuştur. Gelen görüşler doğrultusunda revize edilerek tüm paydaş kurum ve kuruluşlar ile paylaşılmış ve doküman nihai halini almış olup EKK'ya sunulmaya hazır hale getirilmiştir. Önümüzdeki dönemde EKK'ya sunulması planlanmaktadır. Y3.1.8 Yerel kaynak ve yetkinliklerden küresel ölçekte katma değer üretecek araştırmaların desteklenmesi Eylem: İl Milli Eğitim Müdürlükleri bünyesinde kurulan İl Ar-Ge Birimleri ile Ar-Ge desteklerinin duyurulması ve koordinasyonun sağlanmasına yönelik çalışmaların yürütülmesi Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. Milli Eğitim Bakanlığı TÜBİTAK, İl Özel İdareleri, Belediyeler Bu eylem bir önceki raporlama döneminde tamamlanmıştır. 150

156 Y3 - Bölüm 2: Çok Ortaklı ve Çok isiplinli Ar-Ge ve Yenilik İşbirliği Kültürünün Artırılması Stratejik Amacı Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler A. Y3 Stratejik Amacına oğrudan Hizmet Eden Mekanizmalar A.1. Y3 Stratejik Amacına oğrudan Hizmet Eden TÜBİTAK estekleri 1505 Üniversite-Sanayi İşbirliği estek Programı Bu programla, üniversite/kamu araştırma merkez ve enstitülerindeki bilgi birikimi ve teknolojinin, Türkiye de yerleşik ve proje sonuçlarını Türkiye de uygulamayı taahhüt eden kuruluşların ihtiyaçları doğrultusunda, ürüne ya da sürece dönüştürülerek sanayiye aktarılması yoluyla ticarileştirilmesine katkı sağlamak amaçlanmıştır. Program kapsamında müşteri kuruluş olarak anılan özel sektör kuruluşu ile yürütücü kuruluş olarak anılan üniversite ya da kamu araştırma merkez veya enstitüsü arasında bir işbirliği sözleşmesi imzalanmaktadır. Bu sözleşme çerçevesinde yürütücü kuruluş tarafından yapılacak, yeni bir ürün üretilmesi, mevcut bir ürünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi, ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi veya maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik projeler, TÜBİTAK ve müşteri kuruluş tarafından finanse edilmektedir. Programa, müşteri kuruluş ve yürütücü kuruluş ortak başvuru yapmakta olup, 1 milyon TL ye kadar olan proje bütçesi desteklenebilmektedir. Programında azami destek süresi 24 aydır. TÜBİTAK ın karşılayacağı bütçe oranı, müşteri kuruluş KOBİ ise proje bütçesinin %75 i, büyük ölçekli ise %60 ıdır. Kalan tutar müşteri kuruluş tarafından karşılanmaktadır. Program kapsamında 2012 yılında 27 başvuru gerçekleşmiş olup 11 proje desteklenmiştir yılında program kapsamında 75 proje başvurusu gerçekleşmiştir. Aynı yıl içerisinde 32 projenin desteklenmesi uygun bulunmuş, program kriterlerine uymayan 31 proje reddedilmiştir yılında program kapsamında desteklenen projelere 3,8 milyon TL hibe destek verilmiştir yılı Ocak-Ekim döneminde programa 71 proje başvurusu yapılmıştır. Aynı dönemde 31 proje için destek kararı verilmiş, desteklenen projelere 4,6 milyon TL hibe destek sağlanmıştır Proje Pazarları estekleme Programı TÜBİTAK 1503 Proje Pazarları estekleme Programı ile üniversite, araştırma kurumları ve sanayi kuruluşları arasında ortak Ar-Ge projelerinin oluşturulmasına yönelik ulusal teknolojik işbirliği platformları desteklenmektedir. Bu tür teknolojik işbirliklerinde temel ilke; somut Ar-Ge düşünce ya da proje önerilerine sahip olup, bunları gerçekleştirmek için kendi yetenekleri dışında başka uzmanlık alanlarından katkıya gereksinim duyan, proje öneri veya sonuçlarına ilişkin talep varlığını araştıran ya da arz edilen proje işbirliği önerilerine teknolojik veya finansal katkıda bulunmak isteyen üniversite, araştırma ve özel sektör kuruluşlarından temsilcilerin bir araya gelerek aktif katılımları ile projelerini birbirlerine tanıtmaları yoluyla işbirliği olanaklarına ortam oluşturulmasıdır. Yıllar itibarıyla TÜBİTAK 1503 Programı kapsamında yapılan proje başvuruları ve desteklenen proje sayıları ile destek tutarları Tablo 62 de gösterilmektedir. Tablo Proje Pazarları estekleme Programı na İlişkin Veriler * Başvuru Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı Toplam estek Tutarı** * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Bin TL) Anılan programlara ek olarak TÜBİTAK ın ulusal koordinasyonundan sorumlu olduğu Horizon 2020 (H2020) Programı ve COST Programı kapsamındaki uluslararası destek mekanizmaları ile TÜBİTAK 151

157 İkili Anlaşmaları kapsamında sağlanan proje destekleri ve TÜBİTAK 1509 Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri estekleme Programı da çok ortaklı ve çok disiplinli Ar-Ge ve yenilik işbirliği kültürünün artırılması hedefine hizmet etmektedir. Bu programlara ilişkin detaylı bilgi stratejik amaç Y6 bölümünde bulunmaktadır. Yukarıda bahsi geçen programlara, özellikle H2020 Programı na katılımın sayısal ve niteliksel olarak artırmak adına TÜBİTAK tarafından TÜBİTAK 2020 Uluslararası İşbirliklerine Katılımı Özendirmeye Yönelik estek ve Ödül Programları oluşturulmuştur. Bu Program ile araştırmacılarımıza seyahat, organizasyon, proje yazma/sunma eğitimi, proje yazdırma desteği, ön-değerlendirme hizmet alım desteği sunulacaktır. TÜBİTAK 2020 Uluslararası İşbirliklerine Katılımı Özendirmeye Yönelik estek ve Ödül Programları ile ilgili detaylı bilgi 2014/105 nolu karar altında yer almaktadır. A.2. Y3 Stratejik Amacına oğrudan Hizmet Eden Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı estekleri Sanayi Tezleri (SAN-TEZ) Programı Sanayi Tezleri (SAN-TEZ) Programı, 27 Şubat 2014 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Sanayi Tezleri Projelerinin esteklenmesi Hakkında Yönetmelik kapsamında yürütülmektedir. SAN-TEZ Programı nın amacı yüksek katma değerli, ülkemizin rekabet gücünü artıracak yeni ürün/üretim yöntemi geliştirilmesi ve/veya mevcut üründe/üretim yönteminde yenilik yapılmasına yönelik sanayinin ihtiyaçları doğrultusunda yüksek lisans/doktora tez çalışmalarını içeren projelerin desteklenmesidir. Proje başvuruları yıl içerisinde sürekli olarak alınmaktadır yılları arasında toplam başvuru yapılmış ve bunlardan 923 ünün desteklenmesine karar verilmiştir (Tablo 63). Tablo 63. SAN-TEZ Programı için Ayrılan Ödenek ve Proje Bilgileri Yıllar * Proje Başvuru Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı Ödenek Tutarı** 7,4 15,0 20,0 25,5 28,7 33,2 67,0 68,9 68,8 Gerçekleşen Bakanlık Ödemesi** Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) - 9,3 13,2 17,2 24,4 48,4 31,3 40,1 16,0 Tablo 64. Sözleşme İmzalanan Projelerin Üniversitelere Göre ağılımı* Üniversite Sayı Üniversite Sayı Abant İzzet Baysal Üniversitesi 3 İstanbul Aydın Üniversitesi 1 Acıbadem Üniversitesi 1 İstanbul Teknik Üniversitesi 66 Adnan Menderes Üniversitesi 1 İstanbul Üniversitesi 7 Afyon Kocatepe Üniversitesi 5 İzmir Ekonomi Üniversitesi 1 Akdeniz Üniversitesi 9 İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi 2 Aksaray Üniversitesi 1 İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü 21 Anadolu Üniversitesi 11 Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi 11 Ankara Üniversitesi 16 Karabük Üniversitesi 5 152

158 Tablo 64. Sözleşme İmzalanan Projelerin Üniversitelere Göre ağılımı* (evamı) Üniversite Sayı Üniversite Sayı Atatürk Üniversitesi 3 Karadeniz Teknik Üniversitesi 12 Atılım Üniversitesi 7 Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi 1 Bahçeşehir Üniversitesi 5 Karatay Üniversitesi 5 Balıkesir Üniversitesi 6 Kırıkkale Üniversitesi 16 Başkent Üniversitesi 4 Kocaeli Üniversitesi 25 Bezmialem Vakıf Üniversitesi 2 Koç Üniversitesi 7 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 2 Marmara Üniversitesi 2 Bilkent Üniversitesi 13 Melikşah Üniversitesi 7 Boğaziçi Üniversitesi 9 Mersin Üniversitesi 1 Bursa Teknik Üniversitesi 2 Mevlana Üniversitesi 1 Celal Bayar Üniversitesi 2 Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi 3 Cumhuriyet Üniversitesi 2 Namık Kemal Üniversitesi 8 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi 3 Niğde Üniversitesi 2 Çankaya Üniversitesi 4 Okan Üniversitesi 1 Çukurova Üniversitesi 27 Ondokuz Mayıs Üniversitesi 3 okuz Eylül Üniversitesi 39 Ordu Üniversitesi 1 umlupınar Üniversitesi 4 Orta oğu Teknik Üniversitesi 73 üzce Üniversitesi 4 Özyeğin Üniversitesi 8 Ege Üniversitesi 55 Pamukkale Üniversitesi 1 Erciyes Üniversitesi 14 Sabancı Üniversitesi 22 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 8 Sakarya Üniversitesi 10 Fatih Üniversitesi 1 Selçuk Üniversitesi 21 Fırat Üniversitesi 3 Süleyman emirel Üniversitesi 8 Galatasaray Üniversitesi 2 TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi 16 Gazi Üniversitesi 45 Uludağ Üniversitesi 31 Gaziantep Üniversitesi 17 Trakya Üniversitesi 1 Gaziosmanpaşa Üniversitesi 3 Yalova Üniversitesi 1 Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü 10 Yaşar Üniversitesi 2 Gülhane Askeri Tıp Akademisi 2 Yeditepe Üniversitesi 12 Hacettepe Üniversitesi 38 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi 2 Harran Üniversitesi 1 Yıldız Teknik Üniversitesi 39 Işık Üniversitesi 2 Yüzüncü Yıl Üniversitesi 2 İnönü Üniversitesi 1 TOPLAM 845 Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla 153

159 Tablo 65. Sektör Bazında Sözleşme Yapılan SAN-TEZ Proje ağılımı* Sektör Adı Sayı Sektör Adı Sayı Kimya 102 İmalat Sanayi 7 Makine ve Teçhizat İmalatı 95 Petrol ve Petrol Ürünleri 6 Otomotiv Yan Sanayi 75 İklimlendirme 6 Tekstil 65 Hayvancılık 5 Yazılım 63 Kozmetik ve Temizlik Ürünleri 5 Bilgisayar ve İletişim Teknolojileri 60 Orman Ürünleri 5 Elektronik 55 Ulaştırma ve Lojistik 4 Medikal 42 emir ve emir ışı Metaller 3 Enerji 35 ökümcülük 3 Tarım 34 Madencilik 3 Gıda 33 Geri önüşüm 2 Savunma Sanayi 31 Cam ve Cam Ürünleri 2 İnşaat 20 Çimento ve Çimento Ürünleri 2 Otomotiv 19 Ayakkabıcılık 1 Sağlık 13 Ambalaj 1 Havacılık 11 enizcilik 1 ayanıklı Tüketim Malları 11 Konfeksiyon ve Hazır Giyim 1 İlaç 9 Telekomünikasyon 1 Seramik ve Refrakter 8 Otomotiv Tasarımı ve Mühendislik 8 TOPLAM 845 Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla A.3. Y3 Stratejik Amacına oğrudan Hizmet Eden KOSGEB estekleri İşbirliği-Güçbirliği estek Programı Bu program ile KOBİ lerin işbirliği-güçbirliği anlayışında bir araya gelerek Ortak Sorunlara Ortak Çözümler üretilmesi, KOBİ lerin tedarik, pazarlama, düşük kapasite kullanımı, rekabet gücü zayıflığı, finansman başta olmak üzere tek başlarına çözümünde zorlandıkları birçok soruna çözüm bulunması, KOBİ lerin bir araya gelerek kapasite ve rekabet gücü yüksek işletmelere dönüşmesi, ölçek ekonomisinden yararlanılarak kaynak tasarrufu sağlanması ve KOBİ ler arasında ortaklık ve işbirliği kültürünün geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Programa ilişkin veriler Tablo 66 da sunulmaktadır. Tablo 66. İşbirliği Güçbirliği estek Programı * Toplam estek Tutarı** İşletme Adedi estek Tutarı** İşletme Adedi estek Tutarı** İşletme Adedi estek Tutarı** İşletme Adedi estek Tutarı** İşletme Adedi estek Tutarı** İşletme Adedi 1,8 3 13, , ,2 78 8, ,2 170 Kaynak: KOSGEB * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 154

160 B. Y3 - Çok Ortaklı ve Çok isiplinli Ar-Ge ve Yenilik İşbirliği Kültürünün Artırılması Stratejik Amacına olaylı Hizmet Eden Mekanizmalar 1 B.1. TÜBİTAK estekleri TÜBİTAK TEYEB estekleri Kapsamındaki Sanayi-Sanayi İşbirliği Faaliyetleri TÜBİTAK TEYEB tarafından yürütülen destek programları kapsamında (1501, 1507, 1509 ve 1511) kuruluşların Ar-Ge kültürünün ve Ar-Ge yapılanmasının oluşması, yenilikçi ürün ve teknoloji geliştirme yönünde yetkinliğin sağlanması, nitelikli işgücü istihdamının artırılması, yurt içi ve yurt dışı yeni işbirliği ve açılım olanaklarının sağlanması amacıyla ortaklı proje başvuruları da yapılabilmektedir. Bu bağlamda, destek programlarına yapılan ortaklı proje başvurularına ilişkin bilgiler Tablo 67, Tablo 68, Tablo 69 ve Tablo 70 te verilmiştir. Tablo estek Programı Kapsamında Ortaklı Proje Başvurularına İlişkin Bilgiler * Ortaklı Önerilen Proje Başvuruları estek Kararı Verilen Proje Sayısı Verilen Hibe estek Tutarı** 84, ,8 26,3 4,4 8,4 11,7 8,1 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) Tablo estek Programı Kapsamında Ortaklı Proje Başvurularına İlişkin Bilgiler * Ortaklı Önerilen Proje Başvuruları estek Kararı Verilen Proje Sayısı Verilen Hibe estek Tutarı** - 0,5 0,8 0,8 0,4 0,6 1 3,9 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) Tablo estek Programı Kapsamında Ulusal Ortaklı Proje Başvurularına İlişkin Bilgiler * Ortaklı Önerilen Proje Başvuruları estek Kararı Verilen Proje Sayısı Verilen Hibe estek Tutarı ** - - 0,1 1,0 5,6 6,8 3,5 4,7 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 1 Y3 stratejik amacına dolaylı hizmet eden TÜBİTAK 1513 Teknoloji Transfer Ofisleri estekleme Programı na ilişkin bilgiler Y2 stratejik amacı altında verilmiştir. 155

161 Tablo estek Programı Kapsamında Ortaklı Proje Başvurularına İlişkin Bilgiler * Ortaklı Önerilen Proje Başvuruları estek Kararı Verilen Proje Sayısı Verilen Hibe estek Tutarı** - 1,9 4,7 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) TÜBİTAK TEYEB estekleri Kapsamındaki Üniversite Sanayi İşbirliği Faaliyetleri Teknoloji ve Yenilik estek Programları kapsamında proje önerilerinin değerlendirilmesi ve desteklenen projelerin dönemsel faaliyetlerinin izlenmesi için üniversite, araştırma kurumları ve özel sektörde görevli bilim insanlarıyla işbirliği yapılmaktadır. TÜBİTAK ARBİS e kayıtlı üniversite, kamu veya özel sektörde istihdam edilen araştırmacılar arasından 2012 yılında 1.984, 2013 yılında 2.523, Ocak-Ekim 2014 döneminde ise bilim insanı destek programlarının değerlendirme ve izleme süreçlerinde görevlendirilmiştir. Tablo 71 de hakem ve izleyici sayıları yıllar itibarıyla verilmiştir. estek programları kapsamında bugüne kadar 147 üniversiteden farklı bilim insanı değerlendirme ve izleme süreçlerinde görev almıştır. Ayrıca, Türkiye nin farklı yerlerindeki bilim insanlarının kuruluşları yerinde değerlendirmek üzere ziyaret etmesi, bilginin yayılmasına ve uzun vadede üniversite ve sanayi arasında kalıcı bağların oluşmasına katkıda bulunmaktadır. estek programlarına başvuran proje önerilerinin değerlendirmesinde yer alacak hakem ve izleyicilerin tespiti, bağımsız akademisyenlerden oluşan Teknoloji Yürütme Komitelerince gerçekleştirilmektedir. TÜBİTAK ın bu aşamada katkısı sürecin yürütülmesi için gereken ortamın sağlanması ile sınırlıdır. Tablo 71. TÜBİTAK TEYEB Hakem, İzleyici ve Rapor Sayıları Yıl Hakem Yeni Hakem Hakem Raporu Proje Sayısı/ Hakem* İzleyici Yeni İzleyici İzleyici Raporu Proje önem osyası/izleyici* ** , * Ortalama ** 31 Ekim 2014 itibarıyla Tablo 72. TÜBİTAK TEYEB estek Programları Kapsamında Üniversite - Sanayi İşbirliği İçeren Proje Bilgileri * Üniversite-Sanayi İşbirliği İçeren Proje Başvuru Sayısı Üniversite-Sanayi İşbirliği İçeren Proje Başvuru Sayısının Toplam Proje Başvuru Sayısı İçindeki Oranı (%) * 31 Ekim 2014 itibarıyla 156

162 B.2. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı estekleri 2001 yılından itibaren uygulamaya konulan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında 31 Ekim 2014 itibarıyla 59 Teknoloji Geliştirme Bölgesi kurulmuştur. Bu bölgelerden 41 i faaliyete geçmiştir. Teknoloji Geliştirme Bölgelerine yönelik detaylı bilgi stratejik amaç Y2 bölümünde bulunmaktadır. B.3. Maliye Bakanlığı estekleri 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin esteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında detaylı bilgi stratejik amaç Y2 bölümünde bulunmaktadır. B.4. KOSGEB estekleri 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla, KOSGEB bünyesinde 27 ilde 43 Teknoloji Geliştirme Merkezi (TEKMER), KOSGEB Hizmet Merkezi Müdürlüklerine bağlı olarak faaliyet göstermektedir. Bunun yanı sıra, yapılan Ar-Ge ve yenilik işbirliği sayısı ise 73 e ulaşmış olup, toplamda 116 üniversite-sanayi işbirliği sağlanmıştır. Teknoloji Geliştirme Merkezleri faaliyetlerine yönelik detaylı bilgi stratejik amaç Y2 bölümünde bulunmaktadır. B.5. TTGV estekleri TTGV'nin sağladığı TGP, TP, İTEP ve Çevre estekleri kapsamında sanayi-sanayi işbirlikleri dolaylı olarak desteklenmektedir. TGP desteği kapsamında 2006 yılından bu yana 6 konsorsiyumun projesi desteklenmiştir. Proje yürütülmesi sürecinde kısmî teknoloji transferi, tasarım, imalat, test ve doğrulama kapsamında projeyi öneren kuruluşun diğer sanayi firmalarıyla ortak çalışmaları "Hizmet Alımı" harcamaları olarak destek kapsamına girmektedir. esteklenen projeler kapsamında hizmet alımı yoluyla özel sektör tedarik amaçlı işbirliklerinin oranı %35 civarındadır. 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla İTEP kapsamında 7 proje desteklenmiştir. Bu projelerin tümünde, projede kilit rol oynayacak bazı altyapıların geliştirilmesi (makine, cihaz, yazılım, tasarım, modelleme gibi) ve gerekli test/deneylerin gerçekleştirilmesi kapsamında sanayi-sanayi işbirliklerine örnek oluşturabilecek yapılar bulunmaktadır. Tablo 73. TTGV Kullandırımları* Yıllar Ar-Ge estekleri (TGP+İTEP) Ticarileştirme estekleri Çevre estekleri (ÇP + OTİM) * Milyon TL ,0 0,7 2, ,8 1,2 2, ,9 0,8 3, ,6 0,0 2, ,1 0,0 4, ,3 0,0 3, ,8 0,0 2,8 2014** 0,8 0,0 3,0 Toplam 134,3 2,6 23,8 ** 31 Ekim 2014 itibarıyla B.6. Kalkınma Bakanlığı estekleri Araştırmacı Yetiştirme ve Sanayi oktora Programına yönelik detaylı bilgi, stratejik amaç Y1 bölümünde bulunmaktadır. 157

163 Stratejik Amaç Y4: Ulusal Yenilik Sistemi İçerisindeki KOBİ'lerin Rolünün Güçlendirilmesi Y4 - Bölüm 1: UBTYS nın 2013 Yılı Eylem Planında Y4 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş Stratejik Amaç Y4. Amaç Y4.1. İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Ulusal Yenilik Sistemi İçerisindeki KOBİ'lerin Rolünün Güçlendirilmesi aha çok KOBİ nin Ar-Ge ve yenilik yapanlar halkasına eklenmesi Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Y4.1.2 Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini kendi bünyesinde gerçekleştiren KOBİ lerin üniversite ve araştırma kurumlarıyla ortak proje üretme kapasitesinin artırılması Eylem: Proje fikrinin belirlenmesi, projenin geliştirilmesi ve proje yönetimi konularında KOBİ lere yönelik eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin geliştirilip KOBİ'lere sunulması TÜBİTAK TÜSSİE KOSGEB, Ticaret ve Sanayi Odaları Sürekli Gelişme: TÜSSİE TEYEB işbirliği ile büyük orta ve küçük ölçekli firmalara yönelik birer günlük 2 eğitim düzenlenmiştir. Eğitimler kapsamında yarım gün proje yönetimi eğitimi verilmiş olup katılımcılara proje yönetiminin temel kavramları aktarılmıştır. Y4.1.3 KOBİ lerin teknoloji yönelimi ve yönetimi yeteneğinin geliştirilmesi Eylem: KOBİ lerin mevcut durumu değerlendirerek geleceği planlamalarına yönelik olarak eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin geliştirilmesi ve sunulması TÜBİTAK TÜSSİE KOSGEB, Ticaret ve Sanayi Odaları Sürekli Gelişme: KOBİ Akademi ürün geliştirme kapsamında kirlilik faaliyeti yoğun sektörlere yönelik Temiz Üretim Programı geliştirilmiş ve program kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Bursa Sanayi ve Ticaret Odası na proje önerileri sunulmuştur. Eylem: KOBI lerin girişimcilik yetkinliklerinin iyileştirilmesi amacıyla KOBİ Akademi Projesi nin gerçekleştirilmesi TÜBİTAK TÜSSİE KOSGEB Gelişme: KOBİ Akademi ürün geliştirme kapsamında kirlilik faaliyeti yoğun sektörlere yönelik Temiz Üretim Programı geliştirilmiş ve program Çevre Şehircilik Bakanlığı ve Bursa Sanayi Ticaret Odası na proje önerileri sunulmuştur. 158

164 UBTYS nın 2013 Yılı Eylem Planında Y4 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Y4.1.4 KOBİ Ar-Ge ve yenilik destekleri ile fikri ve sınai mülkiyet hakları konusunda bilgiye ulaşımının kolaylaştırılması, bilgilendirme faaliyetlerinin yaygınlaştırılması ve çeşitlendirilmesi Eylem: KOBİ lerinin yenilik kapasitelerinin geliştirilmesine ilişkin Hezarfen Projesi nin yaygınlaştırılması Türk Patent Enstitüsü KOSGEB, TOBB, Endüstriyel Tasarımcılar Meslek Kuruluşu Gelişme: Hezarfen Teknoloji ve Tasarım Geliştirme Projesi; Türk Patent Enstitüsü nün hazırladığı ve Türk KOBİ lerinin İnovasyon Kapasitelerinin Geliştirilmesi başlığıyla 2006 yılında uygulamaya koyduğu proje uygulamasıdır. Hollanda Patent Ofisi ve Hollanda dan bir danışmanlık firması ile birlikte hazırlanan ve hazırlık süreci 1 yıl süren bu projenin ilk uygulaması OSTİM de yürütülmüştür yılında OSTİM OSB de uygulanmaya başlanan Hezarfen projesinde amaç patentlerdeki bilgi hazinesinden KOBİ leri haberdar etmek ve sahada doğrudan birebir danışmanlık hizmeti vererek KOBİ lerin teknolojik durumlarının fotoğraflarını çekerek KOBİ lerin gelişme yönü hakkında fikir ve yol haritası oluşturulmasıdır. Proje firmalara yönelik birebir danışmanlıklar, özel eğitim/çalıştaylar ve genel eğitim/seminerlerden oluşmaktadır. Hezarfen Projesi, 2008 yılında ASO Sincan OSB de, 2009 yılında Konya da, 2010 yılında Gaziantep te, 2011 yılında Kocaali de, 2013 yılında Kayseri ve Eskişehir de ve 2014 yılında İzmir illerinde uygulanmıştır. Proje 2014 yılının son çeyreğinde Antalya ilinde uygulanmaktadır. Proje ile KOBİ lere teknoloji - innovasyon taramaları gibi birebir danışmanlık hizmetleri ve eğitimleri verilmiştir. Eylem: Ar-Ge destek programları hakkında bilgilendirme ve başarı örneklerinin hedef kitleye aktarılması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TÜBİTAK, KOSGEB, TOBB, Sektör STK'ları Gelişme: Bu kapsamda dönem içerisinde bilgilendirme toplantılarına üniversitelerde, sanayi ve değişik platformlarda devam edilmiş ve bilgilendirme sunumları yapılmıştır. 159

165 Y4 - Bölüm 2: Ulusal Yenilik Sistemi İçerisinde KOBİ lerin Rolünün Güçlendirilmesi Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler A. TÜBİTAK estekleri 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç estek Programı TÜBİTAK 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç estek Programı ile KOBİ ler tarafından yeni bir ürün üretilmesi, mevcut bir ürünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi, ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi veya maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Program kapsamında, KOBİ lerin 500 bin TL bütçe ve 18 ay süre ile sınırlı ilk 3 projesi ve ortaklı proje başvurusu yapılması durumunda aynı koşullarda 2 ek proje olmak üzere toplam 5 projesi desteklenmektedir. estek oranı her dönem için sabit olup %75 tir. Projelere program kapsamında sağlanacak desteklerle KOBİ lerin teknoloji ve yenilik kapasitelerinin geliştirilerek daha rekabetçi olmaları, sistematik proje yapabilmeleri, katma değeri yüksek ürün geliştirebilmeleri, kurumsal araştırma, teknoloji geliştirme kültürüne sahip olmaları, ulusal ve uluslararası destek programlarında daha etkin yer almaları hedeflenmektedir. TÜBİTAK 1507 Programı na, 2012 yılında proje başvurusu yapılmışken, 2013 yılında bu sayı %29 artarak olmuştur. Ocak-Ekim 2014 döneminde ise proje başvuru sayısı olup aynı dönemde proje başvuru sayısının TÜBİTAK TEYEB programlarına yapılan toplam proje başvuru sayısına oranı %42 olmuştur. Verilen hibe destek tutarı 2014 sabit fiyatlarıyla, 2012 yılında 89 milyon TL ve 2013 yılında 117 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Ocak-Ekim 2014 döneminde ise hibe destek tutarı 97,4 milyon TL olmuştur (Tablo 74). Tablo KOBİ Ar-Ge Başlangıç estek Programı Başvuru Sayıları * Proje Başvuru Sayısı Firma Sayısı Yeni Firma Sayısı estek Kararı Verilen Sonuçlanan Proje Sayısı Aktarılan estek Tutarı** ,5 102,8 84,3 82,2 89,0 116,6 97,4 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 160

166 Şekil 13. TÜBİTAK 1507 Programı Kapsamında Proje Başvurularının Teknoloji Alanlarına Göre ağılımı Program kapsamında Ocak-Ekim 2014 döneminde, KOBİ, proje başvurusu gerçekleştirmiş olup 31 Ekim 2014 itibarıyla proje desteklenmektedir. Şekil 13 te program kapsamında proje başvurularının teknoloji alanlarına göre dağılımı gösterilmektedir. KOBİ lerin TÜBİTAK TEYEB estek Programları İçindeki Yeri 1 KOBİ ler, TÜBİTAK 1507 Programı kapsamındaki desteklerin yanı sıra tüm TEYEB destek programlarından faydalanabilmektedir yılları arasında, TÜBİTAK TEYEB estek Programları kapsamında: Proje başvurusu yapan firmaların ölçeğine bakıldığında, KOBİ lerin oranı 2004 yılında %79 iken, 2013 yılı sonunda %89 a yükselmiştir. Bu oran, 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla %86 dır. KOBİ lerden gelen proje başvurularının oranı ise, 2004 yılında %68 iken, 2013 yıl sonu itibarıyla %79 a yükselmiştir. 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla ise bu oran %81 olmuştur. Söz konusu dönem itibarıyla, tüm destek programları kapsamında, KOBİ lere verilen hibe destek tutarının oranı 2004 yılında %42 iken, 2013 yılı sonunda %61 olarak gerçekleşmiştir. Bu oran Ocak-Ekim 2014 döneminde %65 olarak gerçekleşmiştir. TÜBİTAK TEYEB bünyesinde yürütülen destek programları kapsamında dönemini kapsayan toplam proje başvuru sayısı, aktarılan destek tutarları ve KOBİ lere ilişkin özet bilgiler Tablo 75 te verilmektedir. Buna göre, gerek proje başvuru sayılarının dağılımı, gerekse ödenen destek tutarlarının dağılımı açısından bakıldığında KOBİ lerin önemli bir paya sahip olduğu ve artış gösterdiği görülmektedir. Tablo 75. TÜBİTAK TEYEB Proje Başvuru ve estek Tutarı İçinde KOBİ lerin Payı Ekim 2014 Toplam Proje Başvuru Sayısı KOBİ Proje Başvuru Sayısı KOBİ lerin Toplam İçindeki Payı (%) Toplam estek Tutarı* KOBİ lere Aktarılan estek Tutarı* KOBİ lerin Toplam İçindeki Payı (%) * 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı ile ilgili detaylı bilgi 1 ve 2 stratejik amaçları altında sunulmaktadır. 161

167 TÜBİTAK TEYEB estek Programları kapsamında 31 Ekim 2014 itibarıyla toplam proje başvuru sayısı olup bunların i KOBİ ler tarafından yapılmıştır. İlk kez proje başvurusu yapan 837 firmadan 746 sı KOBİ dir (Tablo 76). Tablo 76. TÜBİTAK Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik estek Programlarına İlk Kez Başvuru Yapan Firmalara İlişkin Veriler Toplam* İlk kez Proje Başvurusu Yapan Firma Sayısı KOBİ Büyük İlk kez Başvuru Yapan Firma Proje Sayısı KOBİ Büyük İlk kez estek Kararı Verilen Firma Sayısı * 31 Ekim 2014 itibarıyla B. KOSGEB estekleri KOBİ Büyük Ar-Ge İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama estek Programı Bu program ile yeni ürün, yeni süreç, bilgi ve/veya hizmet üretilmesi veya ticarileştirilmesi için araştırma, geliştirme, inovasyon ve endüstriyel uygulama projelerinin desteklenmesiyle aşağıdaki hususlar amaçlanmaktadır. Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip KOBİ ve girişimcilerin geliştirilmesi Teknolojik fikirlere sahip teknogirişimcilerin desteklenmesi KOBİ lerde Ar-Ge bilincinin yaygınlaştırılması ve Ar-Ge kapasitesinin artırılması Ar-Ge ve inovasyon proje sonuçlarının ticarileştirilmesi ve endüstriyel uygulamasına destek sağlanması KOSGEB KOBİ Proje estek Programı İşletmelere özgü sorunların işletmeler tarafından projelendirildiği ve projelendirilen maliyetlerin desteklenebildiği bu program ile aşağıdaki hususlar amaçlanmaktadır. KOBİ lerde proje kültürü ve bilincinin oluşturulması İşletmelerin proje yapabilme kapasitelerinin geliştirilmesi KOBİ lerin üretim, yönetim-organizasyon, pazarlama, dış ticaret, insan kaynakları, mali işler ve finans, bilgi yönetimi ve bunlarla ilişkili alanlarda sunacakları projelerin desteklenmesi KOSGEB Tematik Proje estek Programı Program ile aşağıdaki hususlar amaçlanmaktadır. KOBİ lerde makro strateji dokümanlarında işaret edilen öncelikler dikkate alınarak belirlenen tematik alanlarda bölgesel ve sektörel ihtiyaçların karşılanması Uluslararası mevzuat ve önceliklere KOBİ lerin uyumunun sağlanması Meslek kuruluşlarının KOBİ leri geliştirmek amacıyla daha fazla proje hazırlamalarının teşvik edilmesi için işletme ve meslek kuruluşları projelerinin desteklenmesi 162

168 KOSGEB Girişimcilik estek Programı Program ile aşağıdaki hususlar amaçlanmaktadır. Ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarının çözümünün temel faktörü olan girişimciliğin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması Başarılı ve sürdürülebilir işletmelerin kurulması Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması İş Geliştirme Merkezlerinin kurulması ile girişimciliğin geliştirilmesi İstihdamın artırılması Yerel dinamiklere dayalı girişimciliğin desteklenmesi Girişimcilik estek Programı aşağıdaki 3 alt program ve 1 ödülden oluşmaktadır. Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi Yeni Girişimci esteği İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) esteği İş Planı Ödülü KOSGEB Genel estek Programı Bu program ile aşağıdaki hususlar amaçlanmaktadır. Proje hazırlama kapasitesi düşük KOBİ ler ile KOSGEB hedef kitlesine yeni dahil olmuş sektörlerdeki KOBİ lerin de mevcut KOSGEB desteklerinden faydalanması KOBİ lerin kaliteli ve verimli mal/hizmet üretmelerinin sağlanması Mevcut KOSGEB desteklerinin revize edilerek daha fazla KOBİ nin bu desteklerden yaygın şekilde faydalanması KOBİ lerin rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek amacıyla genel işletme geliştirme faaliyetlerinin teşvik edilmesi KOBİ lerin yurt içi ve yurt dışı pazar paylarını artırmak amacıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin geliştirilmesi Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ estek Programı Gelişme ve büyüme potansiyeline sahip küçük ve orta ölçekli işletmeler için aşağıdaki hususlar amaçlanmaktadır. Borsa İstanbul A.Ş. (BİST) Gelişen İşletmeler Piyasası nda işlem görmesinin sağlanması Sermaye piyasalarından fon temin edilmesine imkân sağlanması Yukarıda özetlenen KOSGEB destek programlarına ilişkin gerçekleşme rakamları Tablo 77 de yer almaktadır. Tablo 77. KOSGEB estek Programları Gerçekleşme Rakamları estek Programları estek Tutarı** * İşletme Sayısı estek Tutarı** İşletme Sayısı estek Tutarı** İşletme Sayısı estek Tutarı** İşletme Sayısı estek Tutarı** İşletme Sayısı Genel estek Programı 6, , , , , Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama estek Programı Girişimcilik estek Programı 5, , , , , , , , , ,

169 Tablo 77. KOSGEB estek Programları Gerçekleşme Rakamları (evamı) estek Programları KOBİ Proje estek Programı Tematik Proje estek Programı Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ estek Programı estek Tutarı** * İşletme Sayısı estek Tutarı** İşletme Sayısı estek Tutarı** İşletme Sayısı estek Tutarı** İşletme Sayısı estek Tutarı** 0,4 3 22, , , , ,2 8 0,4 18 1,0 22 0, ,1 3 0,2 6 0,1 4 İşletme Sayısı Kaynak: KOSGEB * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) Öte yandan, 2014 yılı içerisinde, Ar-Ge ve İnovasyon estek Programı kapsamında verilen personel gideri desteği ile 827 kişi; Endüstriyel Uygulama estek Programı kapsamında personel gideri desteği ile 260 kişi istihdam edilmiştir. 31 Ekim 2014 itibarıyla Ar-Ge ve İnovasyon estek Programı kapsamında istihdam edilen toplam personel sayısı tir. KOBİ Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı (GSYO) A.Ş. estekleri 2005 yılından beri aktif olarak faaliyetlerini devam ettirmekte olan KOBİ GSYO A.Ş. ye, döneminde proje başvurusu yapılmıştır. Yapılan başvurulardan proje bilgilendirme aşamasında kalmış; 812 proje sahibi KOBİ GSYO A.Ş. ye resmi müracaatta bulunmuştur. KOBİ GSYO A.Ş. tarafından toplam 60 işletmeden alınan iş planları değerlendirilmiştir. Bu 60 işletmeden 27 sinin fizibilitesi ve mali-hukuki denetimi yapılmış, 9 işletme ile ortaklık gerçekleştirilmiştir. KOBİ GSYO A.Ş. ye yapılan başvuruların yıllara göre dağılımı Tablo 78 de verilmiştir. Tablo 78. KOBİ GSYO A.Ş. ye Yapılan Başvuruların Yıllara Göre ağılımı Proje urumu * Toplam Başvuru Sayısı Bilgilendirme Aşamasında Kalan Başvuru Sayısı İletilen Başvuru Formu Sayısı İş Planı Hazırlanan Başvuru Sayısı enetim + Fizibilitesi Yapılan Başvuru Sayısı Ortaklık Gerçekleştirilen Başvuru Sayısı Kaynak: KOBİ GSYO A.Ş. * 31 Ekim 2014 itibarıyla Gelen başvurular sektörlere göre değerlendirildiğinde ilk 4 sırayı bilişim/yazılım/e-ticaret, makine sanayi, sağlık-medikal cihazlar ve inşaat/yapı malzemeleri sektörleri oluşturmaktadır. Gelen başvuruların sektörlere göre dağılımı Tablo 79 da verilmiştir. 164

170 Tablo 79. KOBİ GSYO A.Ş. ye Yapılan Başvuruların Yıllara ve Sektörlere Göre ağılımı Sektör * Otomotiv Makine Sanayi Bilişim Savunma Sanayi Uzay Enerji Su Gıda iğer Kaynak: KOBİ GSYO A.Ş. * 31 Ekim 2014 itibarıyla C. Ar-Ge Faaliyetlerine Yönelik Vergi Teşvikleri 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin esteklenmesi Hakkında Kanun 12 Mart 2008 tarihinde, Kanunun uygulama yönetmeliği ise TÜBİTAK ın görüşü de alınarak, Maliye Bakanlığı ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı işbirliğiyle hazırlanmış ve 31 Temmuz 2008 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir yılı gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanan mükelleflerin KOBİ ve büyük sanayi kuruluşları olarak dağılımı Tablo 80 de verilmektedir. 2 Tablo Yılı Gelir Vergisi Stopajı Teşvikinden Yararlanan Mükelleflerin KOBİ ve Büyük Sanayi Kuruluşları Olarak ağılımı oktoralı Olanlar iğer önem KOBİ Sayı KOBİ Tutar* Büyük Sayı Büyük Tutar* KOBİ Sayı KOBİ Tutar* Büyük Sayı Büyük Tutar* Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kaynak: Maliye Bakanlığı * 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Bin TL) Sayılı Kanun ile ilgili detaylı bilgi, Y2 stratejik amacı altında verilmektedir. 165

171 Stratejik Amaç Y5-Araştırma Altyapılarının TARAL ın Bilgi Üretme Gücüne Katkısının Artırılması Y5 - Bölüm 1: UBTYS nın 2013 Yılı Eylem Planında Y5 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Stratejik Amaç Y5 Amaç Y5.1 Strateji Y5.1.1 Araştırma Altyapılarının TARAL ın Bilgi Üretme Gücüne Katkısının Artırılması Mevcut ve yeni araştırma altyapılarının UBTYS nın stratejik yaklaşımına taban oluşturması Mevcut araştırma altyapılarının sektörlerarası çok ortaklı araştırma işbirliklerine de olanak tanıyacak şekilde, ülke öncelikleri doğrultusunda etkin, verimli ve sürdürülebilir şekilde kullanılmasının sağlanması Eylem: ARBİS ve TARABİS in etkinleştirilmesi TÜBİTAK, iğer estek Veren Kurumlar Kamu Ar-Ge esteği Veren Kuruluşlar, Üniversiteler Gelişme: ARBİS'in etkinleştirilmesi kapsamında, ARBİS uygulamasında bazı değişiklikler yapılmıştır. ARBİS'te TÜBİTAK TEYEB hakemi olmak isteyenlere yönelik "Sektörel Kod, Sözleşme ve Uzaktan Eğitim Portalı" konularında yapılan değişikliklere ilişkin açıklamaları içeren bilgi notu hazırlanmıştır. Yapılan bu değişiklikler ile TÜBİTAK TEYEB destek programlarında değerlendirici seçimi yapılırken, proje konusunu içeren sektörde uzmanlığı olan araştırmacıların tercih edilmesi planlanmaktadır. ARBİS'te TEYEB projelerinde hakem olarak yer almak isteyen araştırmacılar için, bu taleplerini belirtecekleri bir alan açılmıştır. Bu alanı işaretleyenler, bir listeden, deneyim sahibi oldukları "sektörel" faaliyet alanlarını listeden seçeceklerdir. Projelerle eşleştirmede öncelikle bu listeden seçilen alanlar kullanılacaktır. Eylem: Ulusal yenilik sistemi içinde yer alan tüm araştırma kuruluşlarının, araştırma altyapılarının ve araştırmacıların birbirine teknolojinin izin verdiği en yüksek hızlarda bağlanmasını sağlayacak ve ticari internet ağlarında olmayan yeni servislerin sunulduğu fiber optik tabanlı bir ağ altyapısının kurulması TÜBİTAK ULAKBİM UHB, TC Genel Müdürlüğü, Ulaştırma Bakanlığına Bağlı İlgili iğer Genel Müdürlükler, Kalkınma Bakanlığı, Belediyeler Gelişme: Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ve Anadolu Üniversitesi ile imzalanan İşbirliği Protokolü'ne istinaden kurulan ancak hızlı tren çalışmaları sırasında kesintiye uğradığı için devreye alınamayan fiber optik altyapısının yenilenmesi kapsamında ihtiyaç duyulan hizmet alımı için hazırlıklar tamamlanmıştır. Ayrıca Konya ilinde kurulu bulunan fiber optik altyapı için Necmettin Erbakan Üniversitesi'ne ait yeni birimleri kapsayacak şekilde genişletme çalışmaları planlanmıştır. Eylem: "Türkiye Ulaştırma Araştırma Merkezi"nin oluşturulmasına yönelik olarak yapılabilirlik etüdü çalışmasının yapılması Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı YÖK, TÜBİTAK, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'na Bağlı, İlgili ve İlişkili Kuruluşlar, Araştırma Enstitüleri, Üniversiteler, İlgili Kamu Kurumları, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: Ulaştırma enizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi kurulmuştur. Merkezde kadrolaşma çalışmaları sürmektedir. Yönetmelik taslağı oluşturularak ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınmak üzere gönderilmiştir. Eylem: Salgınların erken tanı, tiplendirme ve kaynak araştırmasına yönelik mevcut alt yapının insan gücü ve teknik kapasite anlamında güçlendirilmesi, risk değerlendirme çalışmalarının sürdürülebilmesi ve buna göre kontrol önlemlerinin alınması için bilimsel veri oluşturulması Sağlık Bakanlığı (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, YÖK, TÜBİTAK, TÜİK

172 UBTYS nın 2013 Yılı Eylem Planında Y5 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Gelişme: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Kurum Başkan Yardımcılığı yapısında kurulan Erken Uyarı Cevap ve Saha Epidemiyolojisi aire Başkanlığı merkezi düzeyde çalışmalarına devam etmektedir. Günlük olarak olay bazlı sürveyans ve risk değerlendirmesi yapılmaktadır. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (THSK) bünyesinde EUCS nin fonksiyonlarına destek olacak bir operasyon merkezi kurulmuş ve çalışmalara başlamıştır. Saha Epidemiyolojisi Eğitim Programı (FETP) kapsamında 3. dönem eğitimleri başlamıştır. Halen 2. ve 3. dönemin eğitimleri devam etmektedir. Eğitim programının Sağlık Bakanlığı tarafından sertifikasyonu ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. EUCS ye destek verecek laboratuvar kapasitesinin arttırılmasına yönelik olarak Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları aire Başkanlığı tarafından yapılan eğitimler devam etmektedir. Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Strateji Y5.1.2 İlgili tüm aktörlerin katılımı ile ülke öncelikleri doğrultusunda araştırma altyapılarına yönelik olarak bir yol haritası aracılığıyla altyapıların performans yönetimine dayalı izlenmesi ve altyapı mükerrerliğinin önlenmesi Eylem: Araştırma Altyapıları (Merkezleri) Yol Haritasının hazırlanması ve araştırma altyapılarının etkin kullanımının ve sürdürülebilirliğinin sağlanması Kalkınma Bakanlığı İlgili Kamu Kurumları, Üniversiteler, Sektör STK'ları, Özel Sektör Kuruluşları Gelişme: Araştırma altyapılarının daha etkin kullanımını ve sürdürülebilirliğini sağlamak üzere desteklenmesine ilişkin hususları düzenleyen 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının esteklenmesine air Kanun 10 Temmuz 2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun ile araştırma altyapılarının yönetimi, finansmanı, personel yapısı ile izleme, değerlendirme ve desteklenmesine ilişkin düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Kanunla ilgili ikincil mevzuat çalışmalarının 2015 yılında tamamlanması öngörülmektedir. Araştırma altyapıları yol haritası çalışmaları kapsamında bir proje başlatılması düşünülmektedir. Bu projenin bir parçası olarak da araştırma altyapıları portalı kurulması amaçlanmaktadır. Strateji Y5.1.3 AB katılım öncesi mali yardım programlarından araştırma altyapılarına finansman ayrılması Eylem: AB Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) nın ilgili bileşenlerinin, coğrafi kriter gözetmeksizin Türkiye nin tüm bölgelerindeki Ar-Ge, yenilik, teknoloji ve bilgi toplumu altyapılarını destekleyebilecek şekilde yeniden düzenlenmesi Avrupa Birliği Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı TÜBİTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı Gelişme: dönemi IPA programlaması kapsamında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı nın sorumlu olduğu Rekabet Edebilirlik ve Yenilik Sektörel Operasyonel Programı, Türkiye nin tüm bölgelerindeki Ar-Ge, yenilik, teknoloji ve bilgi toplumu altyapılarını destekleyebilecek şekilde hazırlanmış ve Avrupa Komisyonu na onay için sunulmuştur. Sürekli Strateji Y5.1.5 Ülke önceliklerimiz ve bilimsel kapasite eşgüdümümüz doğrultusunda stratejik olarak seçimi yapılcak uluslar arası alt yapı projelerine (ESFRI yol haritası vb) katılım konusunda mekanizmaların iyileştirilmesi Eylem: Uluslararası altyapı projelerine katılım konusunda eşgüdüm faaliyetlerinin yürütülmesi Kalkınma Bakanlığı Avrupa Birliği Bakanlığı, TÜBİTAK Gelişme: Yer bilimleri alanında Avrupa'daki araştırma altyapılarını bir araya getirmek amacıyla Avrupa Yer Gözlem Sistemi (EPOS) adı altında oluşturulan konsorsiyuma katılımın önemli bir adım olarak görülmekte olduğunu içeren bir niyet mektubu koordinatör kuruluş olan TÜBİTAK'a iletilmiştir. 5 Kasım 2014 tarihinde Brüksel'de düzenlenen 18. ERIC (Avrupa Araştırma Altyapısı Konsorsiyumu) Komite toplantısına katılım sağlanmıştır. 167

173 Y5 - Bölüm 2: Araştırma Altyapılarının TARAL ın Bilgi Üretme Gücüne Katkısının Artırılması Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler Bu bölümde, araştırma altyapılarına yönelik olarak Kalkınma Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TÜBİTAK ın faaliyetlerine ilişkin gelişmeler ve diğer düzenlemeler hakkında bilgi verilmektedir. A. Kalkınma Bakanlığı Araştırma Altyapısı estekleri Araştırma altyapısı destekleri kapsamında, ülkesel ve bölgesel önceliklerle uyumlu, kamu ve özel sektörün ihtiyaç duyduğu alanlarda, araştırmacılara birlikte çalışma ortamı oluşturmak üzere yönetim ve işletme modeli oluşturulması ve diğer araştırma kurumları ile üniversitelerin kullanımına açık, sürdürülebilir araştırma merkezlerinin kurulması amaçlanmaktadır. Kalkınma Planı ve Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu kararlarında belirlenen öncelikli teknoloji alanları başta olmak üzere, kamu kurumları ve üniversitelerde araştırma altyapıları oluşturulması amacıyla yılları arasında yaklaşık 3 milyar TL kaynak harcanmıştır. Araştırma altyapısı destekleri Tematik ve Merkezi Araştırma Laboratuvarları olmak üzere iki ana grup altında verilmektedir. Tematik Araştırma Laboratuvarları Bilimsel araştırma konusunda göreceli olarak gelişmiş durumda olan, yeterli insan gücü kaynağına sahip üniversite ve kurumlarda öncelikli bir alanda uzmanlaşacak ve bu alanda ülke çapında söz sahibi ve yönlendirici olabilecek laboratuvarlar desteklenmektedir. Bu laboratuvarlar aracılığı ile ülke düzeyinde ileri düzeyde araştırma yapma imkânı yaratılması, araştırmacı insan kaynağının nicelik ve nitelik yönünden geliştirilmesi ve üniversite sanayi işbirliğine katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Üniversitelerdeki bilimsel ve teknolojik birikimin ülkemizin ekonomik ve sosyal gelişimine katkısını artırmak amacıyla 2005 yılından itibaren vakıf üniversitelerinin uygun görülen araştırma altyapısı ve araştırmacı insan gücü yetiştirme projeleri de Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenmeye başlanmıştır. Tablo 81 de yılları arasında Yatırım Programları kapsamında desteklenen Tematik Araştırma Laboratuvarları listelenmektedir. Tablo Yılları Arasında Yatırım Programları Kapsamında esteklenen Tematik Araştırma Laboratuvar Projeleri Kurum Proje Adı Başlama Yılı Bitiş Yılı Toplam Maliyet* KAMU KURUMLARI Gıda Tarım ve Hayv. Bak. Tarla Bitkileri Altyapı Geliştirme Projesi Gıda Tarım ve Hayv. Bak. Lalahan Biyoteknoloji Merkezi Gıda Tarım ve Hayv. Bak. Meyve-Asma Baz Materyalleri Ar-Ge Merkezi Gıda Tarım ve Hayv. Bak. Milli Botanik Bahçesi MKEK Gn. Md. Pilot Ölçekli uyarsız Patlayıcı Altyapısı Sağlık Bak. Pankreas Adacık Hücre İzolasyonu Merkezi Sağlık Bak. Bağcılar eneysel Araştırma ve Beceri Geliştirme Merkezi TÜBİTAK SAGE Piroteknik Ateşleyici Kapsül Gel. Alt TÜBİTAK MAM eniz Araştırmaları Mükemmeliyet Merkezi TÜBİTAK MAM Hibrid Araç Teknolojileri Mükemmeliyet Merkezi TÜBİTAK UZAY Uzay Güvenilirlik Altyapı TÜBİTAK SAGE - elici ve elme Etkinliği Geliştirme Altyapısı

174 Tablo Yılları Arasında Yatırım Programları Kapsamında esteklenen Tematik Araştırma Laboratuvar Projeleri (evamı I) Kurum Proje Adı Başlama Yılı Bitiş Yılı Toplam Maliyet* TÜBİTAK MAM Yüksek Teknoloji Uygulamaları İçin LİAR Geliştirilmesi TÜBİTAK MAM - Organik Elekronik-OLE Teknoloji Altyapısı TÜBİTAK MAM EE Araç Laboratuvarı TÜBİTAK BİLGEM - ULSI-CMOS Tümdevre Altyapısı TÜBİTAK BİLGEM- Katot ve Mikrodalga Vakum Tüp Altyapısı TÜBİTAK BİLGEM - Kuantum Kriptoloji Araştırma Merkezi TÜBİTAK BİLGEM - Anten Test Araştırma Merkezi TÜBİTAK MAM GMBE - Biyogüvenlik Seviye 3 Laboratuvarı TÜBİTAK MAM - GE Ulusal Gıda Yenilik Merkezi TÜBİTAK MAM YBE- Ulusal 1 MV Hızlandırılmış Kütle Spektroskopisi Laboratuvarı TÜBİTAK SAGE - Çevresel Testler Merkezi TÜBİTAK BİLGEM - Yazılım Test ve Kalite eğerlendirme Merkezi TÜBİTAK BİLGEM - Çoklu Ortam Güvenlik Sistemleri Altyapısı TÜBİTAK SAGE - Arayıcı Başlık Test Merkezi TÜBİTAK UZAY - Hall Etkili İtki Motoru Geliştirme Altyapısı TÜBİTAK MAM EE - Elektrik Enerjisi epolama Teknolojileri Ar-Ge Merkezi TÜBİTAK MAM - GE Gıda Güvenliğinde Erken Teşhis Projesi TÜBİTAK TÜBİTAK BİLGEM - Konuşma ve il Teknolojileri Araştırma Merkezi BİLGEM İleri Genom ve Biyoenformatik Araştırma Merkezi TÜBİTAK MAM - EE Gaz Teknolojileri Ar-Ge Merkezi TÜBİTAK SAGE - Ankara Sesaltı Rüzgar Tüneli Altyapısı İyileştirme TÜBİTAK SAGE - İç Balistik Tasarım Altyapısı TÜBİTAK Fotovoltaik Test ve Araştırma Merkezi TÜBİTAK Türbin Modülü Tasarım oğrulama Altyapısı TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK BİLGEM - Patlayıcı Karşı Tedbirleri Test ve Araştırma Merkezi (MEKTAM) SAGE - Enerjik Malzemeler Tahribatsız Test Merkezi MAM - Ulusal Enerjetik Malzemeler Karakterizasyon Merkezi Altyapı Projesi TÜBİTAK UZAY - İMECE Uydu Altyapı Geliştirilmesi Projesi TÜBİTAK BİLGEM - BT TC Kimlik Kartı Yaygınlaştırması

175 Tablo Yılları Arasında Yatırım Programları Kapsamında esteklenen Tematik Araştırma Laboratuvar Projeleri (evamı II) Kurum Proje Adı Başlama Yılı Bitiş Yılı Toplam Maliyet* TÜBİTAK ULAKBİM Türk Ulusal e-bilim e-altyapı (TRUBA) TÜBİTAK BİLGEM e-sens TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK BİLGEM UEKAE Yüksek Güçlü Lazer Araştırma Merkezi BİLGEM BTE Bulut Bilişim ve Büyük Veri Araştırma Laboratuvarı BİLGEM BTE Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi Altyapısı BİLGEM UEKAE YİTAL Cihaz Parkı Güçlendirme Projesi TÜBİTAK UZAY - Milli Yer İstasyonu Geliştirme Projesi TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK MAM EE Uydu İçin Lityum İyon Pil ve Batarya Geliştirilmesi MAM - Yüksek Sıcaklık Malzemeleri Araştırma, Geliştirme Onarım Mükemmelliyet Merkezi MAM - Biyomalzeme, Biyoelektronik ve Biyomekanik Mükemmelliyet Merkezi MAM ÇTÜE Ulusal eniz Araştırmaları Merkezi Liman ve Çevresi Gelişim Projesi SAGE Hava Solumalı Füze Sistemleri Geliştirme Projesi TÜBİTAK SAGE Mobil Uçuş Test Altyapısı TAEK Hızlandırıcı TAEK Radyasyondan Korunmada Teknik Altyapı ÜNİVERSİTELER Abant İzzet Baysal Üniversitesi Yenilikçi Gıda Teknolojileri Geliştirme Merkezi Abant İzzet Baysal Üniversitesi Nükleer Rad. et. Araş. Merk Adnan Menderes Üniversitesi Afyon Kocatepe Üniversitesi Akdeniz Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji ve Gıda Güvenliği Ar-Ge Merkezi Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri Geliştirme Merkezi Endüstriyel ve Medikal Uygulamalar Mikrodalga Araştırma Merkezi (EMUMAM) Akdeniz Üniversitesi Gıda Güvenliği ve Tarımsal Araştırmalar Merkezi Akdeniz Üniversitesi Organ Nakli Ar-Ge Merkezi Anadolu Üniversitesi Havacılık Araştırma Merkezi Anadolu Üniversitesi Raylı Sistemler Araştırma Merkezi Ankara Üniversitesi İleri Araştırma ve Eğitim Programları Ankara Üniversitesi Radyasyon Uygulamaları ve Teknolojileri Geliştirme Projesi

176 Tablo Yılları Arasında Yatırım Programları Kapsamında esteklenen Tematik Araştırma Laboratuvar Projeleri (evamı III) Kurum Proje Adı Başlama Yılı Bitiş Yılı Toplam Maliyet* Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı Merkezi ve Test Laboratuvarı Ankara Üniversitesi Ülkemiz Önemli Bitkisel Gen Kaynaklarının Muhafazası Ankara Üniversitesi Süperiletkenlik Araştırma Merkez Laboratuvarı Ankara Üniversitesi Viral Zoonozlar Tanı ve İleri Araş. Lab Ankara Üniversitesi Parçacık Hızlandırıcı Merkezi Ankara Üniversitesi Yer Bilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Atatürk Üniversitesi oğu Anadolu Gözlemevi Boğaziçi Üniversitesi epreme Hazırlık Eğitim ve Öğretimi Merkezi Boğaziçi Üniversitesi eprem Öncesi ve Sonrası Afet Yönetimi Boğaziçi Üniversitesi eprem İzleme Merkezi Boğaziçi Üniversitesi Boğaziçi Üniversitesi Boğaziçi Üniversitesi İstanbul eprem Erken Uyarı-Acil Amaçlı Ar-Ge Merkezi TAM: Teleiletişim ve Enformatik Alan. Araştırmacı ve Akademisyen Yetiştirme Merkezi Hidrokarbonlardan Katalitik Hidrojen Üretim Teknolojileri Laboratuvarı Boğaziçi Üniversitesi Yaşambilim Araştırma Merkezi Boğaziçi Üniversitesi Geoteknik eprem Mühendisliği Ar. Mrk Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Gözlemevi Büyük Teleskop Projesi Çukurova Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji Araştırma Altyapısı okuz Eylül Üniversitesi İleri Biyomedikal Ar-Ge Merkezi okuz Eylül Üniversitesi Elektronik Malzemeler Üretim ve Uygulamalar Merkezi Ege Üniversitesi Farmasötik Bilimler Araştırma Merkezi Ege Üniversitesi Biyobenzer Ürünler Araştırma Merkezi Ege Üniversitesi Enerji Verim. Organik Optoelektronik ve Fotovoltaik Tekn. Araştırma Merkezi Ege Üniversitesi Biyokütle Enerji Sistemleri ve Teknolojileri Merkezi Erciyes Üniversitesi Radyo Astronomi Gözlemevi Erciyes Üniversitesi Mekatronik Mühendisliği Bölümü Endüstriyel Teknolojiler Araştırma, Uygulama ve Eğitim Merkezi Gazi Üniversitesi İmmünoloji Araştırma ve Uygulama Merk Gazi Üniversitesi İleri Teknolojiler Ar-Ge Merkezi Gazi Üniversitesi İleri Araştırma ve Eğitim Programları Gazi Üniversitesi Nanotıp-Nanotek. ayalı Yeni Tanı ve Tedavi Yöntemlerinin Geliştirilmesi Merkezi

177 Tablo Yılları Arasında Yatırım Programları Kapsamında esteklenen Tematik Araştırma Laboratuvar Projeleri (evamı IV) Kurum Proje Adı Başlama Yılı Bitiş Yılı Toplam Maliyet* Gazi Üniversitesi Linyit Ar-Ge Çalışmaları Laboratuvarı Gazi Üniversitesi Fotonik Araştırma Merkezi Gaziantep Üniversitesi Gıda Ürünleri Araştırma Geliştirme Merkezi Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü GYTE - KOSGEB Nanoteknoloji Araştırma Merkezi Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Nano-Magnetizm Araştırma Merkezi Hacettepe Üniversitesi Hacettepe Ar-Ge Merkezi Hacettepe Üniversitesi Hacettepe Üniversitesi Pediatrik Kök Hücre Ar-Ge ve Hücresel Tedavi Merkezi Endovasküler Tedavi İçin Girişimsel Radyolojik Görüntüleme Teknolojileri Geliştirme Hacettepe Üniversitesi Transgenik Hayvan Araştırmaları Laboratuvarı Hacettepe Üniversitesi oğa Koruma ve Biyoçeşitlilik Ar-Ge Merkezi Hacettepe Üniversitesi Kimyasal Sensörler Araştırma Merkezi Harran Üniversitesi Harran Üniversitesi Yumuşak ve Sert Çekirdekli Meyveler Ar-Ge ve Uygulama Merkezi Tam Otomatik Sera Kompleksi Ar-Ge ve Uygulama Merkezi Harran Üniversitesi Biyoteknoloji Araştırma Merkezi Harran Üniversitesi Yüksek Başarımlı Bilgi İşlem Araştırma Merkezi Harran Üniversitesi GAP Yenilebilir Enerji ve Enerji Verimliliği İstanbul Teknik Üniversitesi Uydu Yer Terminali Projesi İstanbul Teknik Üniversitesi Yüksek Teknoloji Seramikler ve Kompozitler Araştırma Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi Otomotiv Sanayileri Ar-Ge Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi Mekatronik Eğitim ve Araştırma Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi İleri Araştırma ve Eğitim Programları İstanbul Teknik Üniversitesi Havacılık Ar-Ge ve Uygulama Projesi İstanbul Teknik Üniversitesi Ulusal Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi Bilim Parkı İstanbul Teknik Üniversitesi Nanobilim ve Nanoteknoloji İleri Araştırmalar Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi Mineroloji - Maden Yatakları Araştırma Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi Ulusal Membran Teknolojileri Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi RF/ Karışık İşaret Araştırma Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi Coğrafi Bilgi Teknolojileri Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi Araç Teknolojileri Araştırma ve Geliştirme Merkezi

178 Tablo Yılları Arasında Yatırım Programları Kapsamında esteklenen Tematik Araştırma Laboratuvar Projeleri (evamı V) Kurum Proje Adı Başlama Yılı Bitiş Yılı Toplam Maliyet* İstanbul Üniversitesi İleri Litografik Yöntemler Laboratuvarı İstanbul Üniversitesi Gıda Antioksidanları Araştırma Merkezi İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü İzmir Çevresi Çevre Referans Ar-Ge Merkezi İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Yüksek Teknoloji Ar-Ge ve Eğitim Merkezi İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Jeotermal Enerji Ar-Ge ve Test Eğitim Merkezi İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Biyoteknoloji ve Biyomühendislik Araştırmaları Merkezi (BİYOMAM) İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kütle Spektrometre Merkezi İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kompozit Malzemeler Araştırmalar Merkezi İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Uygulamalı Kuantum Araştırma Merkezi K.Maraş Sütcü İmam Üniversitesi Araştırma Sera Altyapısı Kocaeli Üniversitesi İleri isiplinler Arası Araştırmalar Laboratuvarı (İEAL) Kocaeli Üniversitesi Medikal Elektro-optik Sistemler Araştırma Merkezi Marmara Üniversitesi Mekatronik Sistemler İmalat Otomasyonu Altyapı Marmara Üniversitesi Genetik ve Metabolik Hastalıklar Araştırma ve Uygulama Merkezi Mimar Sinan Üniversitesi Sinema Kültür Mirası Ar-Ge Altyapısı Mustafa Kemal Üniversitesi eneysel Araştırmalar Merkezi Orta oğu Teknik Üniversitesi Moleküler Biyoloji-Biyoteknoloji Ar-Ge Merkezi Orta oğu Teknik Üniversitesi Orta oğu Teknik Üniversitesi OTÜ - BİLTİR Merkezi Endüstriyel Tasarım ve İmalat Altyapısı Endüstriyel Mikro-Elektro-Mekanik Sistemler (MEMS) Orta oğu Teknik Üniversitesi Kriptoloji Konusunda Ar-Ge Altyapısı Orta oğu Teknik Üniversitesi Sensör Üretim Teknolojilerinin Geliştirilmesi Orta oğu Teknik Üniversitesi Otomotiv Sanayi Tasarım ve Analize Yönelik Yüksek İvmeli Hasarsız Çarpışma Laboratuvarı Orta oğu Teknik Üniversitesi Modelleme ve Simülasyon Araştırma Altyapısı Orta oğu Teknik Üniversitesi Güneş Enerjisi Araştırma Merkezi (GÜNAM) Orta oğu Teknik Üniversitesi Rüzgar Enerjisi Teknolojileri Ar-Ge Merkezi Orta oğu Teknik Üniversitesi Orta oğu Teknik Üniversitesi Biyomalzeme ve oku Mühendisliği Araştırma Mrk. eniz Ekosistem ve İklim Araştırmaları Merkezi (ekosim)

179 Tablo Yılları Arasında Yatırım Programları Kapsamında esteklenen Tematik Araştırma Laboratuvar Projeleri (evamı VI) Proje Sahibi Kurum Proje Adı Başlama Yılı Bitiş Yılı Toplam Maliyet* Pamukkale Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Merkezi Sakarya Üniversitesi Elektromanyetik Araştırma Merkezi Selçuk Üniversitesi İmalat Sistemleri Otomasyon ve Bilgisayar estekli Tasarım, Üretim, Araştırma ve Uygulama Altyapısı Selçuk Üniversitesi İleri Tarım Teknolojileri Altyapısı Selçuk Üniversitesi oğal Ürünler Araştırma ve Uygulama Mrk Süleyman emirel Üniversitesi Hayvancılık Ar-Ge Merkezi Süleyman emirel Üniversitesi Biyolojik Savaş Etmenleri Araştırma ve Üretim Merkezi Uludağ Üniversitesi Uludağ Yenilik Merkezi Uludağ Üniversitesi Mekatronik Sistemler ve Otomasyon Teknolojileri Geliştirme Yıldız Teknik Üniversitesi Biyomedikal Malzemeler ve Yapay okular Yıldız Teknik Üniversitesi Atılım Üniversitesi Atılım Üniversitesi Bitkisel Orjinli Pestisitler Araştırma ve Uygulama Merkezi VAKIF ÜNİVERSİTELERİ Metal Şekillendirme Mükemmeliyet Merkezi (1. Faz) Metal Şekillendirme Mükemmeliyet Merkezi (2. Faz) Fatih Üniversitesi BiyoNanoTeknoloji Araştırma Laboratuvarı Fatih Üniversitesi Endüstriyel Otomasyon Teknolojisi Geliştirme ve Sanayi İşbirliği Oluşturma Yatırım Projesi Koç Üniversitesi Yüzey Teknolojileri Araştırma Merkezi İhsan oğramacı Bilkent Üniversitesi İhsan oğramacı Bilkent Üniversitesi İhsan oğramacı Bilkent Üniversitesi İhsan oğramacı Bilkent Üniversitesi İhsan oğramacı Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (1. Faz) Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (2. Faz) Manyetik Rezonans Görüntüleme Merkezi (1.Faz) Manyetik Rezonans Görüntüleme Merkezi (2.Faz) Hareket Algılayıcı Teknolojileri Uzmanlık Merkezi Sabancı Üniversitesi Nano-Mikro isiplinlerarası İleri Araştırma Merkezi TOBB-ETÜ Su Türbini Tasarımı ve Testleri Merkezi Altyapsı İstanbul Medipol Üniversitesi Rejeneratif ve Restoratif Tıp Araştırmaları Merkezi Kaynak: Kalkınma Bakanlığı * 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Bin TL) 2014 Yılı Yatırım Programı nda üniversitelere ait 24 ve diğer kamu kurumlarına ait 32 olmak üzere toplam 56 tematik araştırma laboratuvar projesi bulunmaktadır. Bu projelere ilişkin bilgiler Tablo 82 de yer almaktadır. 174

180 Tablo Yılı Yatırım Programında Yer Alan Tematik Araştırma Laboratuvar Projeleri Proje Sahibi Kurum Proje Adı Başlama Tarihi Öngörülen Bitiş Tarihi Toplam Maliyet* 2014 Yılı Ödeneği* ÜNİVERSİTELER Anadolu Üniversitesi Havacılık Araştırma Merkezi Anadolu Üniversitesi Raylı Sistemler Araştırma Merkezi Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı Merkezi ve Test Laboratuvarı Ankara Üniversitesi Viral Zoonozlar Tanı ve İleri Araştırma Laboratuvarı Ankara Üniversitesi Süperiletkenlik Araştırma Merkez Laboratuvarı Ankara Üniversitesi Yer Bilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Ankara Üniversitesi Parçacık Hızlandırıcı Merkezi Atatürk Üniversitesi oğu Anadolu Gözlemevi Boğaziçi Üniversitesi TAM: Teleiletişim ve Enformatik Alan. Araştırmacı ve Akademisyen Yetiştirme Merkezi Boğaziçi Üniversitesi Yaşambilim Araştırma Merkezi okuz Eylül Üniversitesi İleri Biyomedikal Ar-Ge Merkezi Ege Üniversitesi Biyobenzer Ürünler Araştırma Merkezi Hacettepe Üniversitesi oğa Koruma ve Biyoçeşitlilik Ar-Ge Merkezi Harran Üniversitesi GAP Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Ar-Ge Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi Ulusal Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi Nanobilim ve Nanoteknoloji İleri Araştırmalar Merkezi İstanbul Teknik Üniversitesi İstanbul Teknik Üniversitesi Coğrafi Bilgi Teknolojileri Merkezi Araç Teknolojileri Ar-Ge Merkezi İstanbul Üniversitesi Hulusi Behçet Araştırma Merkezi Kocaeli Üniversitesi Medikal Elektro-optik Sistemler Araştırma Merkezi Orta oğu Teknik Üniversitesi Rüzgar Enerjisi Teknolojileri Ar-Ge Merkezi Orta oğu Teknik Üniversitesi Biyomalzeme ve oku Mühendisliği Araştırma Merkezi Orta oğu Teknik Üniversitesi eniz Ekosistem ve İklim Araştırma Merkezi Selçuk Üniversitesi oğal Ürünler Araştırma ve Uygulama Merkezi KAMU KURUMLARI Afet ve Acil urum Yönetimi Başkanlığı eprem Veri Merkezi

181 Tablo Yılı Yatırım Programında Yer Alan Tematik Araştırma Laboratuvar Projeleri (evamı - I) Proje Sahibi Kurum Proje Adı Başlama Tarihi Öngörülen Bitiş Tarihi Toplam Maliyet* 2014 Yılı Ödeneği* Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Meyve-Asma Baz Materyalleri Ar-Ge Merkezi Milli Botanik Bahçesi MKEK Gn. Md. Pilot Ölçekli uyarsız Patlayıcı Altyapısı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Radyasyondan Korunmada Teknik Altyapı TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK SAGE - elici ve elme Etkinliği Geliştirme Altyapısı MAM - Organik Elekronik - OLE Teknoloji Altyapısı BİLGEM - Katot ve Mikrodalga Vakum Tüp Altyapısı TÜBİTAK BİLGEM - Anten Test Araştırma Merkezi TÜBİTAK MAM YBE - Ulusal 1 MV Hızlandırılmış Kütle Spektroskopisi Laboratuvarı TÜBİTAK SAGE - Arayıcı Başlık Test Merkezi TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK UZAY - Hall Etkili İtki Motoru Geliştirme Altyapısı BİLGEM - Konuşma ve il Teknolojileri Araştırma Merkezi BİLGEM İleri Genom ve Biyoenformatik Araştırma Merkezi TÜBİTAK MAM - EE Gaz Teknolojileri Ar-Ge Merkezi TÜBİTAK SAGE - Ankara Sesaltı Rüzgar Tüneli Altyapısı İyileştirme TÜBİTAK SAGE - İç Balistik Tasarım Altyapısı TÜBİTAK TÜBİTAK BİLGEM - Kablosuz İletişim Teknolojileri Laboratuvarı BİLGEM - Patlayıcıya Karşı Tedbir Test ve Araştırma Merkezi TÜBİTAK UME - Fotovoltaik Test ve Araştırma Merkezi TÜBİTAK TÜBİTAK SAGE - Enerjik Malzemeler Tahribatsız Test Merkezi MAM - Enerjetik Malzemeler Karakterizasyon Altyapısı TÜBİTAK BUTAL - Eser Bileşen Laboratuvarı TÜBİTAK Türk Ulusal e-bilim e-altyapısı (Truba) TÜBİTAK SAGE - Çevresel Testler Merkezi TÜBİTAK ULAKNET - 2 Projesi TÜBİTAK ULAKBİM BT PARUS

182 Tablo Yılı Yatırım Programında Yer Alan Tematik Araştırma Laboratuvar Projeleri (evamı - II) Proje Sahibi Kurum Proje Adı Başlama Tarihi Öngörülen Bitiş Tarihi Toplam Maliyet* 2014 Yılı Ödeneği* TÜBİTAK BİLGEM - BT TC Kimlik Kartı Yaygınlaştırması TÜBİTAK UZAY - İMECE Uydu Altyapı Geliştirilmesi Projesi TÜBİTAK ULAKBİM Yayın Al.ve Elek. Arşivleme TÜBİTAK BİLGEM e-sens TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK BİLGEM UEKAE Yüksek Güçlü Lazer Araştırma Merkezi BİLGEM BTE Bulut Bilişim ve Büyük Veri Araştırma Laboratuvarı BİLGEM BTE Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi Altyapısı BİLGEM UEKAE YİTAL Cihaz Parkı Güçlendirme Projesi TÜBİTAK UZAY - Milli Yer İstasyonu Geliştirme Projesi TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK TÜBİTAK MAM EE Uydu İçin Lityum İyon Pil ve Batarya Geliştirilmesi MAM - Yüksek Sıcaklık Malzemeleri Araştırma, Geliştirme Onarım Mükemmelliyet Merkezi MAM - Biyomalzeme, Biyoelektronik ve Biyomekanik Mükemmelliyet Merkezi MAM ÇTÜE Ulusal eniz Araştırmaları Merkezi Liman ve Çevresi Gelişim Projesi SAGE Hava Solumalı Füze Sistemleri Geliştirme Projesi TÜBİTAK SAGE Mobil Uçuş Test Altyapısı Kaynak: Kalkınma Bakanlığı * 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Bin TL) Merkezi Araştırma Laboratuvarları Araştırma altyapısı eksik olan üniversite ve araştırma kurumlarında ileri düzeyde araştırma projelerinin yürütülmesini sağlayacak merkezler oluşturulmaktadır. Merkezi Araştırma Laboratuvarlarının temel amaçları arasında yeni kurulan ve gelişmekte olan üniversitelere daha fazla sayıda nitelikli eleman çekebilmek, araştırma kültürünü yaygınlaştırmak ve üniversite-özel sektör işbirliği anlamında somut projelerin geliştirilebileceği platformlar oluşturmak yer almaktadır. Bu merkezlerde kişilerin veya bölümlerin kontrolü altında olmayan, yönetim modeli şeffaf ve bütün araştırmacıların kullanımına açık nitelikli araştırma altyapıları oluşturulmaktadır. Böylelikle üniversitelerde görev yapan araştırmacılar TÜBİTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı gibi diğer kamu kurumlarının verdiği proje desteklerinden ve uluslararası fonlardan daha fazla yararlanabilecektir. Bu kapsamda, 2014 yılında 13, 2013 yılında 1, 2012 yılında 4, 2011 yılında 8, 2010 yılında 54, 2009 yılında 10 ve daha önceki yıllarda 5 olmak üzere toplam 95 merkezi araştırma laboratuvar projesi yatırım programına alınmıştır. Merkezi Araştırma Laboratuvarları proje bilgileri Tablo 83 te verilmektedir. 177

183 Tablo 83. Merkezi Araştırma Laboratuvarı Projeleri Proje Sahibi Kurum Başlama Yılı Bitiş Yılı Toplam Maliyet* Abant İzzet Baysal Üniversitesi Abdullah Gül Üniversitesi Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Adıyaman Üniversitesi Afyon Kocatepe Üniversitesi Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Ahi Evran Üniversitesi Akdeniz Üniversitesi Aksaray Üniversitesi Amasya Üniversitesi Ardahan Üniversitesi Artvin Çoruh Üniversitesi Atatürk Üniversitesi Balıkesir Üniversitesi Bartın Üniversitesi Batman Üniversitesi Bayburt Üniversitesi Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Bingöl Üniversitesi Bitlis Eren Üniversitesi Boğaziçi Üniversitesi Bozok Üniversitesi Bülent Ecevit Üniversitesi Celal Bayar Üniversitesi Cumhuriyet Üniversitesi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Çankırı Karatekin Üniversitesi Çukurova Üniversitesi icle Üniversitesi okuz Eylül Üniversitesi umlupınar Üniversitesi üzce Üniversitesi Ege Üniversitesi

184 Tablo 83. Merkezi Araştırma Laboratuvarı Projeleri (evamı I) Proje Sahibi Kurum Başlama Yılı Bitiş Yılı Toplam Maliyet* Erciyes Üniversitesi Erzincan Üniversitesi Erzurum Teknik Üniversitesi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fırat Üniversitesi Gazi Üniversitesi Gaziantep Üniversitesi Gaziosmanpaşa Üniversitesi Gebze Yüksek Teknoloji Üniversitesi Giresun Üniversitesi Gümüşhane Üniversitesi Hacettepe Üniversitesi Hakkari Üniversitesi Harran Üniversitesi Hitit Üniversitesi Iğdır Üniversitesi İnönü Üniversitesi İstanbul Üniversitesi İstanbul Medeniyet Üniversitesi İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Kafkas Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Karabük Üniversitesi Kastamonu Üniversitesi Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Kırıkkale Üniversitesi Kırklareli Üniversitesi Kilis 7 Aralık Üniversitesi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Marmara Üniversitesi

185 Tablo 83. Merkezi Araştırma Laboratuvarı Projeleri (evamı II) Proje Sahibi Kurum Başlama Yılı Bitiş Yılı Toplam Maliyet* Mardin Artuklu Üniversitesi Mersin Üniversitesi Mimar Sinan Üniversitesi Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Mustafa Kemal Üniversitesi Muş Alparslan Üniversitesi Namık Kemal Üniversitesi Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Niğde Üniversitesi Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ordu Üniversitesi Orta oğu Teknik Üniversitesi Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Pamukkale Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sakarya Üniversitesi Selçuk Üniversitesi Siirt Üniversitesi Sinop Üniversitesi Süleyman emirel Üniversitesi Şırnak Üniversitesi Trakya Üniversitesi Tunceli Üniversitesi Uludağ Üniversitesi Uşak Üniversitesi Yalova Üniversitesi Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Yıldız Teknik Üniversitesi Yüzüncü Yıl Üniversitesi Kaynak: Kalkınma Bakanlığı * 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Bin TL) Araştırma altyapılarının daha etkin kullanımını ve sürdürülebilirliğini sağlamak üzere desteklenmesine ilişkin hususları düzenleyen 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının esteklenmesine air Kanun 10/07/2014 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun ile araştırma altyapılarının 180

186 yönetimi, finansmanı, personel yapısı ile izleme, değerlendirme ve desteklenmesine ilişkin düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Kanunla ilgili ikincil mevzuat çalışmalarının 2015 yılında tamamlanması öngörülmektedir. B Sayılı Kanun Kapsamında Ar-Ge Merkezi Bilgileri 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin esteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında ülkemizde Ar-Ge alt yapısını oluşturmuş, çok sayıda Ar-Ge personeli çalıştıran ve ülkemizin GSYİH'deki Ar-Ge payına katkıda bulunan büyük işletmelerin bu çalışmalarını daha da geliştirmelerine ve kendi teknolojilerini üretmelerine imkân sağlanmıştır. 31 Ekim 2014 itibarıyla Ar-Ge Merkezi bilgileri aşağıda verilmektedir: Ar-Ge Merkezi başvuru sayısı: 210 Ar-Ge Merkezi belgesi verilen firma sayısı: 186 Ar-Ge Merkezi belgesi iptal edilen firma sayısı: 21 o Tüzel kişilik değişikliği ile kapatılan Ar-Ge Merkezi sayısı: 4 o Komisyon kararı ile kapatılan Ar-Ge Merkezi sayısı: 3 o Firmanın talebi ile kapatılan Ar-Ge Merkezi sayısı: 14 Ar-Ge Merkezi belgesi verilmeyen firma sayısı: 16 Ar-Ge Merkezi başvuru değerlendirme sürecinde olan firma sayısı: 8 Faal olan Ar-Ge Merkezi Sayısı: 165 Faal olan Ar-Ge merkezilerince tescil edilen ulusal/uluslararası patent sayısı: 952 Ar-Ge merkezleri ile ilgili ayrıntılı bilgiler Tablo de sunulmaktadır. Tablo 84. Yıllar İtibarıyla Ar-Ge Merkezi Başvuru ve eğerlendirme Bilgileri * Toplam Belge Alan Firma Sayısı Belgesi İptal Edilen Firma Sayısı Başvuru eğerlendirme Süreci evam Eden Firma Sayısı Faal Olan Ar-Ge Merkezi (birikimli) Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla Tablo 85. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezlerinin Sektörel ağılımı* Ar-Ge Merkezinin Adı Sektörü İli 1 Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş. Bankacılık ve Finans İstanbul 2 Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (2) İstanbul 3 Airties Kablosuz İletişim Sanayi ve ış Ticaret A.Ş İstanbul 4 Alcatel Lucent Teletaş Telekomünikasyon A.Ş. İstanbul 5 Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. İstanbul 6 igital Platform İletişim Hizmetleri A.Ş. Bilişim, Bilgi ve İletişim Teknolojileri (7) İstanbul 7 Huawei Telekomünikasyon ış Ticaret Ltd. İstanbul 8 Proline Bilişim Sistemleri ve Ticaret A.Ş. İstanbul 9 Turkcell Teknoloji Araştırma ve Geliştirme A.Ş. İstanbul 181

187 Tablo 85. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezlerinin Sektörel ağılımı* (evamı I) Ar-Ge Merkezinin Adı Sektörü İli 10 Çanakkale Kalebodur Seramik San. A.Ş. Çanakkale 11 Eczacıbaşı Yapı Gereçleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Cam ve Seramik Ürünleri (3) Bilecik 12 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. İstanbul 13 Arçelik A.Ş. Ar-Ge irektörlüğü İstanbul 14 Arçelik A.Ş. - Bulaşık Makinası İşletmesi Ankara 15 Arçelik A.Ş. Buzdolabı ve Kompresör İşletmesi Eskişehir 16 Arçelik A.Ş. Çamaşır Makinası İşletmesi İstanbul Arçelik A.Ş. Kurutma Makinası ve Elektrik Motorları 17 Tekirdağ İşletmesi ayanıklı Tüketim Malları (10) 18 Arçelik A.Ş. Pişirici Cihazlar İşletmesi Bolu 19 BSH (Bosch/Siemens) Ev Aletleri San. ve Tic. A.Ş. Tekirdağ 20 İndesit Company Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. Manisa 21 Klimasan Klima San. ve Tic. A.Ş. Manisa 22 Vestel Beyaz Eşya Sanayi ve Ticaret A.Ş. Manisa 23 Ereğli emir ve Çelik Fabrikaları A.Ş. emir ve emir ışı Zonguldak Metaller 24 Güney Çelik Hasır ve emir Mamülleri San. Tic. A.Ş. (2) Adana 25 Kazlı Çeşme eri San. ve Tic. A.Ş. 26 Arçelik A.Ş. Elektronik İşletmesi eri Teknolojileri (1) İstanbul İstanbul 27 Kent Kart Ege Elektronik San. ve Tic. A.Ş. İzmir 28 Makel Elektrik Malzemeleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. İstanbul 29 Netaş Telekomünikasyon A.Ş. İstanbul 30 Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş. Elektronik (9) Kocaeli 31 Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş.(1) Manisa 32 Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş.(2) Manisa 33 Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş.(3) Manisa 34 Viko Elektrik ve Elektronik Endüstrisi San. ve Tic. A.Ş. İstanbul 35 Balıkesir Elektromekanik Sanayi Tesisleri A.Ş Balıkesir Enerji (2) 36 Enel Enerji Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. İstanbul 37 Kayseri Şeker Fabrikaları Kayseri 38 Ünilever Sanayi ve Ticaret Türk A.Ş. İstanbul 39 Gıda Sanayi Aromsa Besin Aroma ve Katkı Maddeleri Sanayi ve (4) Ticaret A.Ş. Kocaeli 40 Elvan Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. İstanbul 182

188 Tablo 85. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezlerinin Sektörel ağılımı* (evamı II) Ar-Ge Merkezinin Adı Sektörü İli 41 Alp Havacılık San. ve Tic. A.Ş. Eskişehir 42 THY Teknik A.Ş. Havacılık (3) İstanbul 43 Tusaş Motor Sanayii A.Ş. (TEİ) Eskişehir 44 Alarko Carrier Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kocaeli 45 Arçelik-LG Klima San. ve Tic. A.Ş. İklimlendirme (3) Kocaeli 46 Türk emirdöküm Fabrikaları A.Ş. Bilecik 47 Abdi İbrahim İlaç Sanayi ve Ticaret A.Ş. İstanbul 48 Bilim İlaç Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kocaeli 49 eva Holding A.Ş. Tekirdağ 50 Koçak Farma İlaç ve Kimya Sanayi A.Ş. Tekirdağ Mustafa Nevzat İlaç Sanayi A.Ş. Nobel İlaç A.Ş. İlaç (10) İstanbul üzce 53 Pharmactive İlaç A.Ş. Tekirdağ 54 Sanovel İlaç San. ve Tic. A.Ş. İstanbul 55 VSY Biyoteknoloji ve İlaç Sanayi A.Ş. İstanbul 56 Zentiva Sağlık Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kırklareli 57 Akdeniz Kimya Sanayi ve Ticaret A.Ş. İzmir 58 Akkim Kimya San. ve Tic. A.Ş. Yalova 59 Betek Boya ve Kimya A.Ş. Kocaeli 60 YO Boya San.ve Tic. A.Ş. İzmir 61 Hayat Kimya Sanayi A.Ş. Kocaeli 62 Kansai Boya San. ve Tic. A.Ş. Kimya (11) İzmir 63 Kayalar Kimya A.Ş. İstanbul 64 Organik Kimya A.Ş. İstanbul 65 Polisan Boya Sanayi Ticaret A.Ş. Kocaeli 66 Pulver Kimya San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli 67 Setaş Kimya San. ve Tic. A.Ş. Tekirdağ 68 Evyap Sabun, Yağ Gliserin San. ve Tic. A.Ş. 69 Akım Metal San. ve Tic. A.Ş. Kozmetik (1) İstanbul İstanbul 70 Baykal Makine Sanayi ve Ticaret A.Ş. Makine ve Teçhizat İmalatı Bursa 71 Bosch Termo Teknik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (11) Manisa 72 CVS Makina İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kocaeli 183

189 Tablo 85. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezlerinin Sektörel ağılımı* (evamı III) Ar-Ge Merkezinin Adı Sektörü İli 73 urmazlar Makine Sanayi ve Tic. A.Ş. Bursa 74 Ermaksan Makine Sanayi ve Ticaret A.Ş. Bursa 75 Eti Makine Sanayi ve Ticaret A.Ş. Eskişehir 76 HİROMEK - Hidrolik ve Mekanik Makine İmalat San. A.Ş. Makine ve Teçhizat İmalatı (11) Ankara 77 Hisarlar Makina Sanayi ve Ticaret A.Ş. Eskişehir 78 İzeltaş İzmir El Aletleri San. ve Tic. A.Ş. İzmir 79 Norm Civata Sanayi ve Ticaret A.Ş. İzmir 80 Anadolu Isuzu Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kocaeli 81 Ford Otomotiv Sanayi (Gölcük) A.Ş. Kocaeli 82 Man Türkiye A.Ş. Ankara 83 Mercedes Benz Türk A.Ş. İstanbul 84 Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. Otomotiv (9) Sakarya 85 Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. Bursa 86 Temsa Global Sanayi ve Ticaret A.Ş. Adana 87 Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. Bursa 88 Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. Ankara 89 Heksagon Mühendislik ve Tasarım A.Ş. 90 Aka Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş. Otomotiv Tasarımı ve Mühendislik (1) Kocaeli Bursa 91 Assan Hanıl Oto San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli 92 Aydınlar Yedek Parça San. ve Tic. A.Ş. Konya 93 Beyçelik Gestamp Kalıp ve Oto Yan Sanayi A.Ş. Bursa 94 Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. Bursa 95 B-Plas Bursa Plastik, Metal, inşaat, Enerji, Madencilik, Jeotermal, Turizm ve Tarım San. ve Tic. A.Ş. Bursa 96 CMS Jant ve Makine Sanayi A.Ş. İzmir 97 Coşkunöz Metal Form Makina Endüstri ve Ticaret A.Ş. Otomotiv Yan Sanayi (41) Bursa 98 iniz Johnson Controls Oto onanım San. ve Tic. A.Ş. Bursa 99 Ege Endüstri ve Ticaret A.Ş. İzmir 100 Ermetal Otomotiv ve Eşya Sanayi Tic. A.Ş. Bursa 101 Estaş Eksantirik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Sivas 102 Farba Oto Yedek Parçaları İmalatı İthalatı ve İhracatı A.Ş. Bursa 103 Farplas Oto Yedek Parçaları İmalatı, İthalatı A.Ş. Kocaeli 104 Feka Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş. Bursa 184

190 Tablo 85. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezlerinin Sektörel ağılımı* (evamı IV) Ar-Ge Merkezinin Adı Sektörü İli 105 Grammer Koltuk Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Bursa 106 Hema Endüstri A.Ş. Tekirdağ 107 İnci Akü Sanayi ve Ticaret A.Ş. Manisa 108 Kale Oto Radyatör Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kocaeli 109 Kanca El Aletleri övme Çelik ve Makine Sanayi A.Ş. Kocaeli 110 Mako (Magneti Marelli) Elektrik San. ve Tic. A.Ş. Bursa 111 Martur Sünger ve Koltuk Tesisleri Tic.ve San. A.Ş. Bursa 112 Maysan Mando Otomotiv Parçaları San. ve Tic. A.Ş. Bursa 113 Mecaplast Otomotiv Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli 114 Nursan Oto onanımları San. ve Tic. A.Ş. Kütahya 115 Olgun Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Manisa 116 ORAU-Orhan Otomotiv Kontrol Sistemleri Sanayi A.Ş. Bursa ORS-Orta oğu Rulman Sanayi A.Ş. Rollmech Automotive San. ve Tic. A.Ş. Otomotiv Yan Sanayi (41) Ankara Bursa 119 Samet Kalıp ve Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. İstanbul 120 Sampa Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Samsun 121 Teklas Kauçuk San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli 122 Teknorot Otomotiv Ürünleri San. ve.tic. A.Ş. üzce 123 Tırsan Treyler Sanayi Ticaret ve Nakliyat A.Ş. Sakarya 124 Toksan Yedek Parça İmalat Tic. ve San. A.Ş. Bursa 125 Totomak Makina ve Yedek Parça San. ve Tic. A.Ş. İzmir 126 Toyota Boshoku Türkiye Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Sakarya 127 TOYOTETSU Otomotiv Parçaları San ve Tic. A.Ş. Kocaeli 128 Valeo Otomotiv Sistemleri Endüstrisi A.Ş. Bursa 129 Yıldız Kalıp San. ve Tic. A.Ş. İstanbul 130 Yiğit Akü Malzemeleri Nakliyat Turizm İnşaat San. ve Tic. A.Ş. 131 Migros Ticaret A.Ş. 132 Tüpraş-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. Perakendecilik (1) Petrol ve Petrol Ürünleri (1) Ankara İstanbul Kocaeli 133 Aselsan A.Ş. - Haberleşme Cihazları Grup Bşk Aselsan A.Ş. - Mikroelektronik Güdüm ve Elektro-Optik Grup Başk. Aselsan A.Ş. - Radar Elektronik Harp ve İstihbarat Grup Bşk. Savunma Sanayi (13) Ankara Ankara Ankara 136 Aselsan A.Ş. - SST Grup Başkanlığı Ankara 185

191 Tablo 85. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezlerinin Sektörel ağılımı* (evamı V) Ar-Ge Merkezinin Adı Sektörü İli 137 Baykar Makine San. ve Tic. A.Ş. İstanbul 138 FNSS Savunma Sistemleri A.Ş. Ankara 139 Gate Elektronik San. ve Tic. A.Ş. Ankara 140 Havelsan Hava Elektronik San. ve Tic. A.Ş. (Ankara) Ankara 141 Havelsan Hava Elektronik San. ve Tic. A.Ş. (İstanbul) Savunma Sanayi (13) İstanbul 142 Mikes - Mikrodalga Elektronik Sistemler San. ve Tic. A.Ş. Ankara 143 Roketsan Roket San. ve Tic. A.Ş. (1) Ankara 144 Roketsan Roket San. ve Tic. A.Ş. (2) Ankara 145 Tusaş Türk Havacılık ve Uzay Sanayi A.Ş. (TAİ) Ankara 146 GAP Güneydoğu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. 147 Kordsa Global Endüstriyel İplik ve Kord Bezi San ve Tic. A.Ş. Malatya Kocaeli 148 Sanko Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Bursa Tekstil 149 Söktaş Tekstil San. ve Tic. A.Ş. (8) Aydın 150 Sun Tekstil Sanayi A.Ş. İzmir 151 Üniteks Gıda Tekstil Motorlu Araçlar San. ve Tic. A.Ş. İzmir 152 Yünsa Yünlü San. ve Tic. A.Ş. Tekirdağ 153 Ekol Lojistik A.Ş. 154 Akgün Bilgisayar Prog. ve Tic. Hiz. Ltd. Şti. Ulaştırma ve Lojistik (1) İstanbul Ankara 155 Bis Çözüm ve Entegrasyon Hizmetleri Ticaret Ltd. Şti. İstanbul 156 C/S Enformasyon Teknolojileri Ltd. Şti. İstanbul 157 etaysoft A.Ş. İstanbul 158 İdea Teknoloji Çözümleri Bil. San. Tic. A.Ş. İstanbul 159 Kariyer.net Elektronik Yayın ve İletişim Hizmetleri A.Ş. Yazılım İstanbul 160 Koçsistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş. (12) İstanbul 161 OBASE Bilgisayar ve anışmanlık Hizmetleri Ticaret A.Ş. İstanbul 162 Provus Bilişim Hizmetleri A.Ş. İstanbul Softtech Yazılım Teknolojileri Araştırma Geliştirme ve Pazarlama Tic. A.Ş. Triodor Araştırma Geliştirme Yazılım ve Bilişim Tic. Ltd. Şti. İstanbul İstanbul 165 Üniversal Bilgi Teknolojileri Ltd. Şti. İstanbul Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla 186

192 Tablo 86. Yıllar İtibarıyla Ar-Ge Merkezi Belgesi İptal Edilen Firmalar Firma Adı Gerekçe Kapatılma Tarihi 1 Grundig Elektronik A.Ş. (İstanbul) Tüzel kişilik değişikliği ile kapatıldı Grundig Elektronik A.Ş. (İzmir) Tüzel kişilik değişikliği ile kapatıldı Vestel ijital Üretim Sanayi A.Ş. Tüzel kişilik değişikliği ile kapatıldı Sun Holding A.Ş. Tüzel kişilik değişikliği ile kapatıldı Goldaş Kuyumculuk İthalat İhracat A.Ş. Komisyon tarafından kapatıldı Kale Kilit ve Kalıp San. ve Tic. A.Ş. Komisyon tarafından kapatıldı İntersource Tekstil ve Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. Komisyon tarafından kapatıldı Ericsson Telekomünikasyon A.Ş. İşletme talebiyle kapatıldı İnform Elektronik San. ve ış Tic. A.Ş. İşletme talebiyle kapatıldı Oyak Teknoloji Bilişim ve Kart Hizmetleri İşletme talebiyle kapatıldı elphi Automotive Systems Ltd. Şti.(İstanbul) İşletme talebiyle kapatıldı Anadolu Bilişim Hizmetleri A.Ş. İşletme talebiyle kapatıldı Aksa Akrilik Kimya ve Sanayi A.Ş. İşletme talebiyle kapatıldı Ege Soğutmacılık Klima Soğuk Hava Tesisleri İhracat-İthalat San. ve Tic. A.Ş. İşletme talebiyle kapatıldı Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri A.Ş. İşletme talebiyle kapatıldı Kros Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. İşletme talebiyle kapatıldı Major SKT Oto onanım San. ve Tic. A.Ş. İşletme talebiyle kapatıldı İTAŞ oğan Yedek Parça İmalatı ve Teknik A.Ş. İşletme talebiyle kapatıldı Sıla Teknik Oto. San ve Tic. A.Ş. İşletme talebiyle kapatıldı elphi Automotive Systems Ltd. Şti. (İzmir) İşletme talebiyle kapatıldı BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. İşletme talebiyle kapatıldı Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla Tablo 87. Sektör Bazında Belge Verilen Ar-Ge Merkezleri* Sektör Toplam Personel Sayısı Ar-Ge Personeli Sayısı Bankacılık Bilişim, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Cam ve Seramik Ürünleri ayanıklı Tüketim Malları emir ve emir ışı Metaller eri Teknolojileri Elektrik-Elektronik Enerji Gıda Sanayi Havacılık İklimlendirme İlaç

193 Tablo 87. Sektör Bazında Belge Verilen Ar-Ge Merkezleri* (evamı) Sektör Toplam Personel Sayısı Ar-Ge Personeli Sayısı Kimya Kozmetik Makine ve Teçhizat İmalatı Otomotiv Otomotiv Yan Sanayi Otomotiv Tasarımı ve Mühendislik Perakendecilik Petrol ve Petrol Ürünleri Savunma Sanayi Tekstil Ulaştırma ve Lojistik Yazılım Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı * 31 Ekim 2014 itibarıyla C. TÜBİTAK Araştırma Altyapısı estekleri 1515 Öncül Ar-Ge Laboratuvarları estekleme Programı Toplam yılınının ikinci yarısında başlatılan TÜBİTAK 1515 Öncül Ar-Ge Laboratuvarları estekleme Programının amacı; Türk bilim insanlarının araştırma niteliklerinin yükseltilmesi ve Ülkemizin belirli bilim ve teknoloji alanlarında küresel çekim merkezi olmasının sağlanmasıdır. Belirtilen amaçlarla, alanında öncül bilimsel ve teknolojik bilgi üreten ulusal/uluslararası kuruluşların Türkiye de kuracağı Ar-Ge Laboratuvarlarının belirli giderleri hibe olarak desteklenecektir. Alanında öncül bilimsel ve teknolojik bilgi üreten ulusal/uluslararası kuruluşların, geleceğin teknolojilerini geliştirmeye dönük bilimsel hedefler içeren ve değerlendirme sonucu TÜBİTAK tarafından kabul edilen araştırma programı kapsamında; Yeni bilgiler üretilmesi ve uygulanması, Bilimsel yorumların yapılması, Güncel ve gelecekte karşılaşılması muhtemel teknolojik ve bilimsel problemlerin çözümüne yönelik çalışmalar yapılması, Kavramsal doğrulama, yeni kuramsal çerçeveler oluşturulması amaçlı temel ve/veya uygulamalı araştırmaya dayanan faaliyetlerinin desteklenmesi esastır. estek oranı, destek kapsamına alınan Ar-Ge Laboratuvarı bütçesinin %75 i olup bir takvim yılındaki destek tutarı en fazla 10 milyon TL dir. 188

194 Stratejik Amaç Y6: Ülkemizin Çıkarları oğrultusunda Uluslararası BTY İşbirliklerinin Etkinleştirilmesi Y6 - Bölüm 1: UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y6 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş Stratejik Amaç Y6. Amaç Y6.1. İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Ülkemizin Çıkarları oğrultusunda Uluslararası BTY İşbirliklerinin Etkinleştirilmesi Uluslararası BTY işbirliklerinin ülkemizin çok taraflı taahhütleri de dikkate alınarak UBTYS stratejik çerçevesini desteklemesi Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Y6.1.1 Uluslararası BTY işbirliklerinde UBTYS stratejik çerçevesini destekleyecek tematik yaklaşımlar doğrultusunda güçlü ve ihtiyaç odaklı alanların ön plana çıkarılması Eylem: Güçlü ve ihtiyaç odaklı alanlar doğrultusunda oluşturulan uluslararası kamu-kamu ortaklıklarının takibi ve girişimlerde aktif katılımın sağlanması TÜBİTAK Araştırma Fonlayabilen Tüm Ulusal Kurumlar Gelişme: UBTYS 'da yer alan güçlü ve ihtiyaç odaklı alanlarda TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği aire Başkanlığı AB Çerçeve Programlar Müdürlüğü tarafından ERA-NET'ler ve Ortak Programlama İnisiyatifleri'ne katılım hususunda faaliyetlere devam edilmiş olup, anılan tarih aralığında kaydedilen gelişmeler aşağıda verilmektedir. TÜBİTAK ın dâhil olduğu Akıllı Şebekeler, Akıllı Şehirler, Translasyonel Kanser Araştırmaları, Nörodejeneratif Hastalık Araştırmaları, Nadir Hastalıklar alanlarında Horizon 2020 ERA-NET CoFund projeleri Avrupa Komisyonu tarafından değerlendirilerek desteklenmeye hak kazanmıştır. Söz konusu projelerin hibe sözleşmesi süreci devam etmektedir. 7.ÇP kapsamında TÜBİTAK, AB Rüzgâr Atlası ERANET+ projesine ortak olmuş ve açılan ortak çağrıya katılım sağlamıştır. Antimikrobiyal irenç Ortak Programlama İnisiyatifi kapsamında antimikrobiyal direnç araştırmalarında öncelik belirlenmesi ve bu önceliklerin uygulanması için oluşturulan çalışma gruplarında aktif olarak yer alınmıştır. Ülkelerin antimikrobiyal direnç alanındaki araştırmalarının haritalanması çalışmaları devam etmektedir. Ayrıca Avrupa Komisyonu G-SANCO ile ortak bir çalışma başlatılmıştır. Avrupa Komisyonu, antimikrobiyal direnç araştırmaları ve kardiyovasküler hastalıklar alanlarında 2 yeni ERA-NET CoFund çağrısı açmıştır. Türkiye den bu çağrılara yönelik hazırlanan projeler yakından takip edilmektedir. Translasyonel Kanser Araştırmaları 2013 yılı ortak çağrısında Türkiye den ortakların dâhil olduğu 2 proje 2. aşamaya geçmiş, ancak 2. aşamadaki değerlendirmeler sonrasında fonlanmaya uygun bulunmamıştır. Su Ortak Programlama İnisiyatifi tarafından Horizon 2020 İklim eğişikliği, Çevre, Kaynak Verimliliği ve Ham Maddeler alanı altında su araştırmaları konusunda desteklenen ERA-NET CoFund Projesi nde Türkiye Su Enstitüsü ortak olarak yer almıştır. Projenin Ocak 2015 tarihinde başlaması öngörülmektedir. 7. ÇP kapsamında desteklenen ve TÜBİTAK'ın ortakları arasında yer aldığı ERA-NET RUS PLUS projesi kapsamında 25 Haziran - 25 Eylül 2014 tarihleri arasında açık kalan çağrıda sağlık alanında beyin fonksiyonları ve patolojisinin moleküler mekanizmaları, rejeneratif tıp ve biyomalzemeler, kanser, kardiyovasküler ve bulaşıcı hastalıklar için ilaç keşfi konuları için proje önerileri kabul edilmiş olup ülkemizden de başvuruların olduğu bu çağrının değerlendirme aşaması devam etmektedir. 7. ÇP kapsamında desteklenen ve TÜBİTAK'ın ortakları arasında yer aldığı ERANET-ME Projesi kapsamında 1 Kasım Şubat 2015 tarihleri arasında açık kalacak çağrıda enerji ve su kaynakları ile bağlantılı konular için proje önerileri kabul edilecektir. CHIST-ERA Projesi nin 2013 Ekim ayında açılan ve Heterojen ağıtık Hesaplama (Heterogenous istributed Computing) ve Karmaşık Ortamlarda Uyarlanabilir Makineler (Adaptive Machines in Complex Environments) başlıklarını kapsayan 3. çağrısında 2 proje desteklenmiştir. 2011, 2012 ve 2013 yıllarını kapsayan çağrılarda toplam 7 proje desteklenmiştir. CHIST-ERA II Projesi kapsamında Ekim 2014'te açılan Aksaklığa ayanıklı ve Güvenilir Siber-Fiziksel Sistemler (Resilient Trustworthy Cyber-Physical Systems) ve İnsan ilini Anlama (Human Language Understanding) çağrılarına da TÜBİTAK katılım kararı almıştır. Çağrı başvuru süreci devam etmekte olup çağrı 13 Ocak 2015 tarihinde kapanacaktır. FLAG-ERA Projesi kapsamında 27 Ekim 2014 tarihinde açılan ve 27 Ocak 2015 tarihinde kapanacak olan ilk çağrı Grafen ve İnsan Beyni konuları özelinde olup, TÜBİTAK bu çağrıya katılım kararı almıştır. EUREKA kapsamında anılan dönemde gerçekleşenler gelişmeler aşağıda sunulmaktadır: Sürekli 189

195 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y6 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş EUROSTARS: İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) 14 Mart 2014 tarihinde kapanan Eurostars 2 programının ilk çağrısı kapsamında Türk şirketlerin yer aldığı 6 proje uluslararası bağımsız hakem değerlendirmesi sürecine girmiş ve bir tanesi desteklenmeye uygun görülmüştür. Ek olarak, 11 Eylül 2014 tarihinde kapanan 2. çağrıya ise Türk ortakların yer aldığı 14 proje sunulmuştur. Sunulan projelerin uluslararası değerlendirme süreci devam etmektedir. KÜMELER: ITEA2 kümesi 8. çağrı kapsamında etiket alan 17 projenin 12 sinde Türk şirketler yer almıştır. Bu projelerden 10 unun TÜBİTAK 1509 Programı başvurusu tamamlanmıştır. 4 projenin ulusal destek kararı alınmış olup, diğerleri henüz değerlendirme sürecindedir. ITEA2 kümesi faaliyetlerine 2014 yılı itibarı ile ITEA3 adı altında devam edecektir. ITEA3 kümesi 1.çağrı ilk aşamasına sunulan 34 projenin 23 ünde 89 Türk ortak yer almaktadır. İlk aşama sonuçları 28 Kasım 2014 tarihinde araştırmacılara iletilmiş olup, ikinci aşama için son başvuru tarihi 11 Şubat 2015 tir. CELTIC+ kümesi kapsamında 2014 yılı çağrısına sunulan 8 projenin 4 ünde 10 Türk şirket yer almıştır. eğerlendirme sonuçları Aralık 2014 te araştırmacılara iletilmiştir. EUREKA: Temmuz 2014 itibarıyla başlayan İsviçre EUREKA önem Başkanlığı kapsamında Türk ortakların yer aldığı 2 proje desteklenmiştir. Ekim 2014 itibarıyla açılan Türkiye İspanya ortak çağrısı kapsamında 18 proje başvurusu gerçekleşmiştir. Projeler değerlendirme aşamasındadır. Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Güçlü ve ihtiyaç odaklı alanlar doğrultusunda ikili işbirlikleri oluşturulması, mevcut ikili işbirliklerinin bu alanlarda genişletilmesi ve geliştirilmesi TÜBİTAK Araştırma Fonlayabilen Tüm Ulusal Kurumlar Sürekli Gelişme: TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği airesi Başkanlığı İkili ve Çoklu İlişkiler Müdürlüğü nde proje esasına dayalı ikili bilimsel işbirliği programları yürütülmektedir. Söz konusu uluslararası programlar kapsamında öncelikli alanlar arasında olan enerji, su, gıda alanlarında da projeler önerilebilmektedir. Rapor döneminde İngiltere, Kosova, Meksika, Polonya, Portekiz ve Türkmenistan ile yeni anlaşmalar imzalanmıştır. Ayrıca, daha önce 24 ülkeden 28 kuruluş olan mevcut işbirliği sayısı 31 ülkeden 36 kuruluşa yükseltilmiş ve bu çerçevede yürütülen işbirliği programı sayısı da 31'den 38'e ulaşmıştır. aha önce işbirliği çağrısı bulunmayan ülkeler olan İngiltere (British Council), Fransa (ANR) ve Japonya (JSPS) ile de ikili işbirliği proje başvuru çağrıları açılmıştır. Rapor döneminde mevcut ikili işbirliği programları kapsamında 308 proje başvurusu alınmıştır. Ayrıca, 2014 yılının Türk-Alman Bilim Yılı ilan edilmesi sebebiyle Ocak 2014'te Berlin'de Hedef Türkiye Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Bu çalıştay kapsamında Almanya'da yaşayan 200'ün üzerinde Türk araştırmacıya ulaşılmış, araştırmacılara Türkiye'deki fırsatlar hakkında bilgi verilmiştir. Bilim Yılı kapsamında gerçekleştirilecek ikili işbirliği etkinlikleri için açılan çalıştay destek programı çerçevesinde 2 dönem çağrıya çıkılmıştır. İlk çağrıda 90 başvuru alınmış olup 50 etkinliğin desteklenmesine karar verilmiştir. İkinci çağrıda ise 107 başvuru alınmış olup 24 etkinliğin desteklenmesine karar verilmiştir. Y6.1.2 Güçlü ve ihtiyaç odaklı alanlara göre ülkelerin Ar-Ge ve yenilik kapasitesi ve yetkinliği açısından analizlerinin yapılarak uluslararası işbirliklerinde öncelikli ülkelerin belirlenmesi ve izlenmesi Eylem: Bilim, Teknoloji ve Yenilik (BTY) alanlarında uluslararası işbirliğinde öncelikli ülkeler çalışmasının, ülkelerin alanlara göre Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin ve yetkinliğinin göz önünde bulundurularak hazırlanması TÜBİTAK ışişleri Bakanlığı, TİKA Sürekli Gelişme: UBTYS çerçevesinde belirlenen hedefler doğrultusunda TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği airesi Başkanlığı nın faaliyetlerine yol göstermesi amacıyla Eylül 2013'te Balkanlar, Orta Asya-Güney Kafkasya, Orta oğu-kuzey Afrika bölgelerine yönelik düzenlenen Uluslararası İşbirliğinde Öncelikli Ülkeler Çalıştayları na 120 den fazla uzman davet edilmiş olup, katılımcılara bilim, teknoloji, yenilikçilik, ekonomi ve politika kriterleri altında sorular yönlendirilmiştir. Çalıştay sonucunda elde edilen bilgiler ışığında 3 bölgeye yönelik kapsamlı bir rapor hazırlanmıştır. Raporda, söz konusu bölgelerdeki ülkeler önceliklendirilmiş, her bir ülke için işbirliği alanları ve işbirliği araçları belirlenmiştir. Raporda özetle ülke öncelik sıralamasında Balkanlarda Romanya, Yunanistan ve Bulgaristan; Orta Asya/Güney Kafkasya da Azerbaycan, Kazakistan ve Gürcistan; Orta oğu/kuzey Afrika da Suudi Arabistan, Mısır ve Tunus ilk üç sırada yer almışlardır. BTY alanı değerlendirmelerinde ise Balkan ülkeleri ve Orta Asya/Güney Kafkasya ülkeleri ile enerji, gıda, BİT; Orta oğu/kuzey Afrika ülkeleri ile de enerji, gıda ve su alanları işbirliği önceliklendirmelerinde ön plana çıkmıştır. Bununla birlikte, otomotiv, savunma, uzay, sağlık ve makina imalat konusunda çalışmalar yapılabilecek ülkeler ve kurumlar da belirlenmiştir. BTY araçları değerlendirmelerinde ise her üç bölgede yer alan ülkelerin birçoğunun ekonomik sıkıntı ve bütçe kısıtı ile karşı karşıya olmaları nedeni ile işbirliği araçlarına ilişkin imkân önerileri sınırlı düzeyde kalmıştır. Bununla birlikte, ülkelerin ikili işbirliği araştırma projeleri, uzman değişimi ve ikili çalıştay yöntemleri üzerinden ortak çalışmalar yapmaya genelde daha yetkin oldukları, istisnai ülkelerin ise stratejik işbirliği ve ortak araştırma merkezi kurma gibi daha gelişmiş araçlara yatkın olabilecekleri sonucuna varılmıştır. 190

196 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y6 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Eylem: Ülkemizin sahip olduğu Ar-Ge ve yenilik tecrübelerinin ülkemiz açısından önceliği bulunan bölgelerdeki ülkeler ile paylaşım ve gelişiminin Liderlik Okulu projesiyle sağlanması TÜBİTAK TÜSSİE Üniversiteler, ışişleri Bakanlığı, KOSGEB, TİKA, TÜBİTAK, TOAİE, Yurt ışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, EİK Gelişme: Bu dönemde gelişme raporlanmamıştır. Eylem: AB Çerçeve Programları kapsamında ülkemizin performansının ölçülmesine ilişkin yeni metriklerin geliştirilmesi TÜBİTAK Avrupa Birliği Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, YÖK Gelişme: Horizon 2020 Programı ilk verileri Kasım 2014 itibarıyla Avrupa Komisyonu ndan alınmış olup, bu kapsamda çalışmalar sürdürülmektedir. Y6.1.4 BTY ile alakalı uluslarüstü mekanizmalarda ülkemizden uzmanların görev almasının teşvik edilmesi Eylem: Türk Kamu çalışanlarının Avrupa Komisyonu bünyesinde Görevlendirilmiş Ulusal Uzman (SNE) olarak istihdam edilmesi ve diğer uluslararası kuruluşlarda görev almalarına yönelik resmi girişimlerde bulunulması Avrupa Birliği Bakanlığı, ışişleri Bakanlığı TÜBİTAK, İşbirliği Yapılacak Uluslararası Kuruluşlar Gelişme: Türk çalışanların Avrupa Komisyonunda istihdam edilmesi için 2011 yılında imzalanan mutabakat kapsamında görevlendirilmiş personel sayısı 28'e ulaşmıştır. Avrupa Komisyonu Araştırma ve Yenilik Genel Müdürlüğü nde çalışmak üzere başvuran personelin başvuruları öncelikli değerlendirilmektedir. Sürekli Y6.1.6 Türkiye nin uluslararası yardımlarında BTY nin de kapsam içine alınması Eylem: AB Çerçeve Programlarına yeni katılan ülkelere ve Türkiye nin BTY politikaları kapsamında öncelikli olarak belirlediği ülkelere Türkiye AB Çerçeve Programları Koordinasyon modelinin ve Türkiye deki BTY modelinin aktarılması TÜBİTAK AB Bakanlığı Gelişme: Horizon 2020 kapsamında AB üyesi ülkeler, aday ülkeler ve diğer ülkeler arasında Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin planlandığı, Ar-Ge ve yenilik süreçlerine ilişkin bilgi ve deneyim paylaşımının gerçekleştirildiği uluslararasılaşma hususu yakından takip edilmektedir. Horizon 2020 Programı nın uluslararasılaşma boyutu kapsamında düzenlenen etkinlik ve çalıştaylara katılım sağlanmaktadır. Eylem: BTY konularında tarım sektöründe az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerle uluslararası işbirliklerinin geliştirilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TİKA

197 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y6 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Gelişme: Mayıs 2014 tarihleri arasında 2.Uluslararası Tarımsal Mekanizasyon ve Bilişim Teknolojileri Eğitimi (International Course on Agricultural Mechanization and Information Technologies) konulu eğitim düzenlenmiştir. Eğitime Sudan, Bulgaristan, Mısır, İran, Tacikistan, Cezayir, Hindistan, Pakistan ve Azerbaycan olmak üzere 9 ülkeden toplam 17 kişi katılmıştır Haziran 2014 tarihleri arasında 5. Uluslararası Toprak ve Su Kaynaklarının Sürdürülebilir Yönetimi Eğitimi (5th International Course on Sustainable Management of Soil and Water Resources) konulu eğitim düzenlenmiştir. Eğitime Bulgaristan, Fas, İran, Mısır, Nijerya ve Sudan olmak üzere 6 ülkeden toplam 18 kişi katılmıştır Ağustos 2014 tarihleri arasında 3. Uluslararası Gen Bankası Yönetimi ve Biyolojik Çeşitliliğin Korunumu (3rd International Course on Gene Bank Management and Biodiversity Conservation) eğitimi düzenlenmiştir. Eğitime Hindistan, İran, Mısır, Sudan ve Tayland olmak üzere 5 ülkeden toplam 7 kişi katılmıştır Eylül 2014 tarihleri arasında 2. Uluslararası Bitki Besleme ve Toprak Yönetimi (2nd International Course on Plant Nutrition and Soil Management) eğitimi düzenlenmiştir. Eğitime Pakistan, İran, Irak, Sudan, Bulgaristan ve Fas olmak üzere 6 ülkeden toplam 11 kişi katılmıştır Eylül 2014 tarihleri arasında 2. Uluslararası Tarımsal Sulama Eğitimi (2nd International Course on Agricultural Irrigation) konulu eğitim düzenlenmiştir. Eğitime Almanya, Azerbaycan, Cezayir, Irak, İran, Kazakistan, Kosova, Mısır, Nijerya ve Sudan olmak üzere 10 ülkeden toplam 15 kişi katılmıştır Eylül 2014 tarihleri arasında Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Yayım (International Course on Agricultural Research and Extension) konulu eğitim düzenlenmiştir. Eğitime Sırbistan, İran, Sudan, Mısır ve Fas olmak üzere 5 ülkeden toplam 15 kişi katılmıştır Ekim 2014 tarihleri arasında Uluslararası Gıda Güvenilirliği ve Gıda Katkı Maddeleri Eğitimi (International Course on Food Safety and Food Additives) konulu eğitim düzenlenmiştir. Eğitime İran, Mısır ve Sudan olmak üzere 3 ülkeden toplam 10 kişi katılmıştır Ekim 2014 tarihleri arasında 3. Uluslararası Havza Hidrolojisi ve Toprak Korunumu (3rd International Course on Watershed Hydrology and Soil Conservation) konulu eğitim düzenlenmiştir. Eğitime Bulgaristan, Fas, İran, Cezayir ve Slovakya olmak üzere 5 ülkeden toplam 12 kişi katılmıştır. Eylem: Türkiye'nin En Az Gelişmiş Ülkelere (EAGÜ) Yönelik Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketi kapsamında BTY alanında verilen taahhütlerin yerine getirilmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, TÜBİTAK ışişleri Bakanlığı, YÖK, TİKA, BM Organları Gelişme: 9-13 Mayıs 2011 tarihlerinde İstanbul da gerçekleşen Birleşmiş Milletler (BM) IV. En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) Konferansı çerçevesinde TÜBİTAK ve UNIO işbirliğiyle 7-8 Şubat 2011 tarihlerinde İstanbul da Preparatory Event for the 4 th UN Conference on the Least eveloped Countries - Science, Technology and Innovation: Setting priorities and implementing policies for LCs başlıklı bir hazırlık etkinliği düzenlenmiştir. Toplantının ardından hazırlanan sonuç raporu ana konferansın önemli girdilerinden birisi olmuştur. Bunu takiben 9-13 Mayıs 2011 tarihlerinde İstanbul da düzenlenen IV. BM En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) Konferansı'nın sonucunda da Başbakan tarafından EAGÜ lere yönelik olarak bilim ve teknoloji alanlarını kapsayan bir paket açıklanmıştır. Buna göre, BTY alanındaki taahhütlerin sorumluluk paylaşımı aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir: EAGÜ ler için Teknoloji Bankası rolü üstlenecek uluslararası merkez kurulması (TÜBİTAK Koordinasyon, İB, BSTB) Gelecek 10 yılda tarım, mühendislik, tıp alanında lisansüstü eğitim için 1000 öğrenciye burs verilmesi (MEB Koordinasyon, TÜBİTAK, YÖK) Teknoloji transferi, bilim insanları ve araştırmacı değişim programları, bilim kuruluşları arasında işbirliği ağlarının oluşumu (TÜBİTAK Koordinasyon, BSTB) Rapor dönemindeki gelişmeler aşağıda sunulmuştur. - Burs Programı: EAGÜ kategorisinde yer alan ülkelerin vatandaşlarına, Türkiye de tezli yüksek lisans ve/veya doktora yapan veya yapacak olan öğrencilere mali destek sağlanması için BİEB tarafından 2235 kodlu bir burs programı başlatılmıştır. Program 10 yıl boyunca devam edecektir. Programa bir yıl içinde iki dönem olmak üzere elektronik ortamda başvuru alınmaktadır. Birinci çağrı başvuru sayısı 53, kabul sayısı 7; ikinci çağrı başvuru sayısı 132, kabul sayısı 17; üçüncü çağrı başvuru sayısı 637, kabul sayısı 8; dördüncü çağrı başvuru sayısı 1356 olarak gerçekleşmiş olup başvuruların değerlendirilme süreci halen devam etmektedir. - Teknoloji Bankası: EAGÜ lere yönelik Teknoloji Bankasına ilişkin BM tarafından kabul edilen karar tasarısında, merkez kurulmadan önce, bir fizibilite çalışması yapılması, merkez çalışmalarına yönelik bir Akil Adamlar Paneli oluşturulması ve panel toplantısının TÜBİTAK tarafından organize edilmesi kararlaştırılmıştır. Konu TÜBİTAK tarafından uygun bulunmuş olup, Akil Adamlar Panel üyelerinin listesi ışişleri Bakanlığı ndan istenmiştir. ışişleri Bakanlığı ndan gelen cevaba göre, panel toplantısı TÜBİTAK TÜSSİE de gerçekleştirilecektir. Konunun daha yakından takibi ve hızlandırılmasına ilişkin olarak BM Genel Sekreter Yardımcısı ile 18 Kasım 2014 tarihinde New York ta bir görüşme gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Kurulması planlanan merkez ve uzman paneli konularının görüşülmesi öngörülen toplantı ile sürecin hızlandırılması hedeflenmektedir. 192

198 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planında Y6 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kuruluş İşbirliği Yapılacak Kurum(lar)/Kuruluş(lar) Zaman Aralığı Tamamlanma urumu Tamamlandı (T) evam Ediyor () Y Bilim diplomasisi faaliyetlerinin başlatılması ve yaygınlaştırılması (bilim ataşeleri, vb.) Eylem: Yurtdışı birimlerinde görevlendirilecek olan bilim ve teknoloji müşavirlerinin faaliyetlerinin düzenlenmesi ve yönetilmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (AB ve ış İlişkiler Genel Müdürlüğü) TÜBA, YÖK, TÜBİTAK, Üniversiteler, Özel Sektör Temsilcileri, İlgili Kamu Kurum Ve Kuruluşları Gelişme: 12 Temmuz 2012 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanan 4 Temmuz 2012 tarihli 6353 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde eğişiklik Yapılmasına air Kanun Hükmünde Kararname ye göre Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı na birinci, ikinci, üçüncü, beşinci ve altıncı dereceden her birinden ikişer kadro olmak üzere toplam on kadro ihdas edilmiştir. Bilim ve teknoloji müşavir ve ataşelerinin seçimine ve atanmasına yönelik olarak sınav komisyonu tarafından çalışmalar yürütülmekte olup henüz atama yapılmamıştır

199 Y6 - Bölüm 2: Uluslararası BTY İşbirliklerinin Etkinleştirilmesi Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler Ülkemizde uluslararası BTY işbirliklerinin etkinleştirilmesi kapsamında akademinin, özel sektörün ve kamu araştırma enstitülerinin kullanabileceği destekler arasında TÜBİTAK tarafından yürütülen 1509 Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri estekleme Programı, TÜBİTAK ın ulusal koordinasyonundan sorumlu olduğu Horizon 2020 Programı, COST (Cooperation in Science and Technology) Programı kapsamında uluslararası destek mekanizmaları ile TÜBİTAK ikili anlaşmaları kapsamında sağlanan proje destekleri bulunmaktadır. A. Avrupa Birliği Çerçeve Programları Kapsamındaki Uluslararası BTY İşbirlikleri Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı (ÇP) Ülke Performansı Genel eğerlendirmesi Ülkemizin 7. ÇP katkı payı ödemeleri, ödemelerin Avrupa Birliği (AB) hibelerinden karşılanan miktarı, ulusal bütçeden ayrılan miktar ve Türk ortakların aldığı fon miktarları aşağıdaki Tablo 88 de gösterilmiştir. Buna göre Türk kuruluşunun içinde yer aldığı 7. ÇP projelerinin toplam portföy büyüklüğü 2,7 milyar avroya ulaşırken bu rakamın yaklaşık 200 milyon avrosu ülkemizde harcanmıştır. Bu rakam ulusal bütçeden 7. ÇP bütçesine transferi gerçekleştirilen miktarın %77 sine, toplam katkı payının ise %56 sına tekabül etmektedir. 7. ÇP geri dönüş miktarı Eurostars, COST, EMRP verileri ile yaklaşık 209 milyon avro ya ulaşmıştır. Tablo ÇP Katkı Payları Yıl Ulusal Fon* AB Hibe Yardımı* Toplam* Türk Ortakların Aldığı Fon Miktarı* esteklenen Türk Ortak Sayısı ,9 12,5 22,4 26, ,3 4,5 30,8 16, ,6 16,6 41,2 27, ,8 34,3 54,1 28, ,2 12,3 62,5 37, ,5 10,0 69,5 45, ,8 5,1 75,9 18,7 103 Toplam 261,1 95,3 356,5 200,3** * Milyon avro Türk ortakların yer aldığı projelerin toplam portföy büyüklüğü: 2,8 milyar avro ** Avrupa Komisyonu veri tabanındaki maddi hatalar TÜBİTAK tarafından düzeltilmiştir. 7. ÇP başladığı günden bugüne kadar açılan ve sonuçlanan çağrılara ilişkin bilgiler Tablo 89 da yer almaktadır. Tablo ÇP Çağrıları Yıllar Toplam Açılan Çağrı Sayısı Sonuçlanan Çağrı Sayısı

200 Tablo 89 da belirtildiği gibi döneminde açılan toplam 486 çağrının tamamı sonuçlanmıştır. 6. ve 7. ÇP performans karşılaştırmaları Tablo 90 da yer almaktadır. Görüldüğü üzere, 7. ÇP kapsamında Türk ortakların payı 6. ÇP ye göre %239 oranında artış göstermiş, buna bağlı olarak Türk ortakların payının ÇP ye ulusal fonlardan yapılan katkıya oranı %32 den %76 ya çıkmıştır. Tablo ÇP Katkı Paylarımız ve Türk Ortakların Aldığı Fon Miktarları 6. ÇP ( ) 7. ÇP ( ) Artış Oranı Türk Ortakların Payı* ,3 %239 Ulusal Katkı Payı* ,1 %41 Ulusal Katkı Payına Oran %32 %76 Toplam Katkı Payı* ,5 %54 Toplam Katkı Payına Oran %25 %56 * Milyon avro Tablo 91 de 7. ÇP nin Özel Programlarında Türk ortakların aldığı fon miktarları ile desteklenen proje sayılarına ilişkin veriler yer almaktadır. Tablo ÇP Alt Alanlarına Göre Türk Ortakların Aldığı Fon Miktarları, Önerilen ve esteklenen Proje Sayıları Alan esteklenen Proje Sayısı Türk Ortakların Aldığı Fon Miktarı* İşbirliği Özel Programı ,4 Fikirler Özel Programı (ERC estekleri) 8 11,4 Marie Curie Araştırma Programları ve Bursları ,0 Kapasiteler Özel Programı ,5 Toplam ,3 * Milyon avro 7. ÇP kapsamındaki projelerde yer alan Türk ortaklar, dahil oldukları çalışmalar sayesinde, AB-28 ülkeleri ve aralarında İsviçre, Norveç, Bosna-Hersek ve Makedonya gibi ülkelerin de yer aldığı Asosiye ülkelerin tamamındaki paydaşları ile işbirliği yapma fırsatı elde etmektedirler. UBTYS da Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin güçlü olduğu alanlar olarak tespit edilen otomotiv, makine imalat, bilgi ve iletişim teknolojileri alanlarının, Türk ortakların 7. ÇP kapsamında aldıkları fon miktarı içindeki payları Tablo 92 de verilmektedir. Tablo 92. UBTYS Kapsamındaki Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Güçlü Olduğu Alanların Payları esteklenen Proje Sayısı Türk Ortakların Aldığı Fon Miktarı* Öncelikli Alanların Toplam İçindeki Yüzdeleri (%) Otomotiv 17 6,1 3 Makine İmalat ,5 8,2 Bilgi İletişim Teknolojileri ,5 18,2 * Milyon avro UBTYS da ivme kazanmamız gereken alanlar olarak tespit edilen savunma, uzay, enerji, su, gıda ve sağlık alanlarında Türk ortakların 7. ÇP kapsamında aldıkları fon miktarı ise Tablo 93 te gösterilmektedir. 195

201 Tablo 93. UBTYS Kapsamındaki İvme Kazanmamız Gereken Alanlar ın Payları esteklenen Proje Sayısı Türk Ortakların Aldığı Fon Miktarı* Öncelikli Alanların Toplam İçindeki Yüzdeleri (%) Enerji 57 21,9 11 Su 37 7,3 3,6 Gıda 96 14,4 7,2 Savunma 28 5,7 2,8 Uzay 13 1,8 0,8 Sağlık 71 16,7 8,3 * Milyon avro Horizon 2020 Programı Ülke Performansı Genel eğerlendirmesi Horizon 2020, 2014 programlama yılı kapsamında 38 çağrının sonuçları açıklanmıştır. Türkiye den 377 araştırma ve yenilik aktörü 282 proje kapsamında başvuru gerçekleştirmiştir. Söz konusu projelerin toplam bütçesi 956 milyon avro, Türk ortakların talep ettikleri bütçe ise yaklaşık 102 milyon avro olmuştur. Bu ortakların 45 i başarılı olmuş ve Avrupa Komisyonu ndan toplamda 11,3 milyon avro fon almaya hak kazanmışlardır. Türk ortaklar başvuruları ile talep ettikleri bütçenin %11 ini almışlardır. Üye ülkeler için bu oran ortalama %13 tür. Aday ülkeler için %10, asosiye ülkeler için ise %12 dir. Tablo 94. Horizon 2020 Alt Alanlarına Göre Türk Ortakların Aldığı Fon Miktarları, Önerilen ve esteklenen Proje Sayıları Alan esteklenen Proje Sayısı Türk Ortakların Aldığı Fon Miktarı* Bilimde Mükemmeliyet 12 1,6 Endüstriyel Liderlik 10 2,8 Toplumsal Sorunlara Çözümler 11 6,9 Toplum için ve Toplum ile Bilim 0 0 Mükemmeliyetin Yayılımı 0 0 Toplam 33 11,3 * Milyon avro Türkiye aday ülkeler (İzlanda, Karadağ, Makedonya, Sırbistan) arasında en yüksek bütçeyi geri alan ülke olmuştur. Ülkemiz, aday ve asosiye ülkeler arasında ise Norveç (40 milyon avro) ve İsrail den (29 milyon avro) sonra 3. sırada yer almaktadır. Tüm ülkeler sıralamasında geri döndürülen fon miktarı açısından Türkiye 7. ÇP de 19. sıradan, Horizon 2020 de 21. sıraya gerilemiştir. En başarılı 3 ülke ise 372 milyon avro geri dönüş miktarı ile Almanya, 321 milyon avro ile İngiltere, 225 milyon avro ile İspanya olmuştur. Ülkemizin Horizon 2020 deki katkı payı ödemeleri, ödemelerin AB hibelerinden karşılanan miktarı, ulusal bütçeden ayrılan miktar ve Türk ortakların aldığı fon miktarları Tablo 95 te gösterilmiştir. Buna göre 45 Türk kuruluşunun içinde yer aldığı Horizon 2020 projelerinin toplam portföy büyüklüğü 127 milyon avroya ulaşırken bu rakamın yaklaşık 11 milyon avrosu ülkemizde harcanacaktır. Bu rakam ulusal bütçeden Horizon 2020 bütçesine transferi gerçekleştirilen miktarın %26 sına, toplam katkı payının ise %22 sine tekabül etmektedir. 196

202 Tablo 95. Horizon 2020 Katkı Payları Yıl Ulusal Fon* AB hibe yardımı* Toplam* Türk Ortakların Aldığı Fon Miktarı* esteklenen Türk Ortak Sayısı ,1 8,1 52,2 11,3 45 * Milyon avro Türk ortakların yer aldığı projelerin toplam portföy büyüklüğü: 127 TÜBİTAK 2020 Uluslararası İşbirliklerine Katılımı Özendirmeye Yönelik estek ve Ödül Programları Horizon 2020 Programı na katılımı sayısal ve niteliksel olarak artırmak adına araştırmacılarımıza çeşitli süreçlerde destek sağlamak amacıyla yeni bir destek ve ödül programı oluşturulmuştur. Bu program ile araştırmacılarımıza seyahat, organizasyon, proje yazma/sunma eğitimi, proje yazdırma desteği, ön-değerlendirme hizmet alım desteği sunulacaktır. Horizon 2020 Programı kapsamında Komisyon tarafından gerçekleştirilen bağımsız değerlendirme sonucunda başarı sağlayan veya belirli bir eşiğin üstünde puan alan araştırmacılarımıza başarı ve eşik üstü ödülleri verilecektir. estek ve ödül programı hakkında detaylı bilgi 2014/105 no.lu karar altında yer almaktadır.. İkili İşbirliği Programları, COST ve ERA-Net İkili işbirliği programları, ülkemiz ile diğer ülke araştırmacılarının biraraya gelerek ortak proje geliştirmelerine ve yürütmelerine destek vermek amacıyla oluşturulmuştur. Söz konusu uluslararası anlaşmalar çerçevesinde ortak araştırma projeleri desteklenmekte ve izlenmekte, ortak bilimsel toplantılar, uzman değişimleri, çalışma ziyaretleri vb. etkinliklere maddi destek sağlanmaktadır. Hâlihazırda 31 ülkeden 36 kuruluşla proje destekleme esasına dayalı işbirliği anlaşmamız ve 38 ikili bilimsel işbirliği programımız bulunmaktadır. Bu ülkeler AB, Almanya, Azerbaycan, Belarus, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Çin, Fas, Fransa, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Güney Kore, Karadağ, Macaristan, Makedonya, Meksika, Moğolistan, Pakistan, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, Slovakya, Slovenya, Tunus, Türkmenistan, Ukrayna ve Yunanistan dır. COST ise, ulusal olarak desteklenen araştırma projelerinin yürütücülerinin Avrupa düzeyinde oluşturulmuş ağlara (aksiyonlara) dâhil olmalarını sağlayan bir programdır. ERA-NET programı ile de Avrupa Birliği üyesi ve Avrupa Birliği üyeliğine aday olan ülkelerde, ulusal ve bölgesel araştırma programları arasında koordinasyon sağlanarak, araştırma programlarının geliştirilip güçlendirilmesi hedeflenmektedir. Bu programlara ilişkin destek istatistikleri Tablo 96, 97, 98, 99 ve 100 de verilmektedir. Tablo 96. İkili İşbirliği Programları Kapsamındaki Proje Verileri * Önerilen Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı esteklenen Bütçe** 17,0 15,3 17,8 17,9 8,3 10,5 13,4 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) Tablo 97. COST Kapsamında TÜBİTAK Tarafından eğerlendirilen Proje Verileri * Önerilen Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı esteklenen Bütçe** 5,2 13,1 12,7 14,0 16,0 22,3 21,9 *31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 197

203 Tablo 98. Türkiye Genelinde COST Aksiyonlarına Katılım Sayıları * Aksiyonlara Başvuran Araştırmacı Sayısı estek Kararı Verilen Araştırmacı Sayısı Yürürlükteki Aksiyonlara Katılım Sayısı * 31 Ekim 2014 itibarıyla Tablo 99. ERA-NET Kapsamındaki Proje Verileri * Önerilen Proje Sayısı esteklenen Proje Sayısı esteklenen Bütçe** 0 3,3 4,9 14,9 20,0 18,0 5,7 *31 Ekim 2014 itibarıyla **2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) Tablo 100. Ocak 2013 Ekim 2014 Arasında COST, İkili İşbirliği Programları ve ERA-NET Kapsamında TÜBİTAK Tarafından esteklenen Projelerin Öncelikli Alanlara Göre ağılımı BİT Enerji Gıda Makine İmalat Otomotiv Savunma Su Uzay Sağlık Toplam esteklenen Proje Sayısı esteklenen Bütçe* ,1 6,6 11,4 0 0,1 1,1 0,1 0,9 8,6 37,8 *2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) A Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri estekleme Programı Uluslararası ortak destek programlarında (EUREKA, EUROSTARS, Avrupa Birliği Çerçeve Programları altında ortak proje çağrılarına çıkan programlar ve benzeri uluslararası program ve projeler) yer alan sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın Türkiye de yerleşik katma değer yaratan kuruluşların, Ar-Ge ve yenilikçi proje harcamalarına geri ödemesiz (hibe) olarak destek verilmektedir. Tablo Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri estekleme Programı Kapsamında Veriler * Toplam Proje Sayısı estek Kararı Verilen Proje Sayısı Ödenen estek Tutarı*** ,3 3,8 5,9 13,9 17,5 14,6 12,9 68,9 * 31 Ekim 2014 itibarıyla ** 2014 yılı sabit fiyatlarıyla (Milyon TL) 1 COST Aksiyonlarına katılım için araştırmacıların aksiyon konusu ile ilgili yürürlükte bir projeye sahip olması gerekmektedir. Söz konusu projeler ile araştırmacılar ilgili aksiyonlara katılım gerçekleştirmektedir. olayısıyla, COST Aksiyonlarına katılım sayısı, aksiyonlara; COST (2515) projesi, TÜBİTAK 1001 den COST a dönüştürülen proje, araştırmacıların üniversitelerinde yürüttükleri BAP (Bilimsel Araştırma Projesi) ve AB 7.ÇP projeleri ile gerçekleştirdikleri katılım sayısını içermektedir. 198

204 TÜBİTAK 1509 Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri estekleme Programı na 2012 yılında, 15 i ilk kez başvuran 60 firma tarafından toplam 72 proje başvurusu yapılmıştır yılında, 17 si ilk kez başvurmak üzere 69 firma, toplam 91 proje başvurusu yapmıştır. Program kapsamında 84 proje değerlendirilmiş olup 57 projenin desteklenmesine karar verilmiş ve programın destek kriterlerine uygun olmayan 27 proje reddedilmiştir. Ocak-Ekim 2014 döneminde ise programa 6 sı ilk kez başvurmak üzere 41 firma tarafından 50 proje başvurusu gerçekleştirilmiştir. Program kapsamında desteklenen projeler çerçevesinde, yılları arasında 2014 yılı sabit fiyatlarıyla toplam 68,9 milyon TL ödeme yapılmıştır Ekim 2014 itibarıyla 199

205 2010/203 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 3.4 Araştırma Altyapıları Yol Haritası ve Araştırma Merkezlerine İlişkin İdari ve Yasal üzenlemeler [2010/203] KARAR Kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelerdeki araştırma merkezlerinin etkin kullanımını ve sürdürülebilirliğini sağlamak üzere, merkezlerin özel sektör ve ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği kurmaları, yönetimi, sürdürülebilir finansmanı, personel istihdamı, tüm araştırmacılara 7 gün 24 saat hizmet verebilecek şekilde açık olması, performansların izlenmesi ve değerlendirilmesi gibi konularda idari ve yasal düzenlemeler yapılmasına ve; Ülkemizdeki mevcut ve yapılacak araştırma merkezlerinin konu, yer, işbirlikleri, çalışma alanları ve finansman modeli gibi hususların belirlenmesine yönelik olarak Araştırma Altyapıları Yol Haritası hazırlanmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Aralık 2011; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 23. Toplantısı Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞ Kalkınma Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR TARAL Kapsamındaki Kuruluşlar GELİŞME Araştırma altyapılarının daha etkin kullanımını ve sürdürülebilirliğini sağlamak üzere desteklenmesine ilişkin hususları düzenleyen 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının esteklenmesine air Kanun 10 Temmuz 2014 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun ile araştırma altyapılarının yönetimi, finansmanı, personel yapısı ile izleme, değerlendirme ve desteklenmesine ilişkin düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Kanunla ilgili ikincil mevzuat çalışmalarına da başlanmış olup bu çalışmaların 2015 yılında tamamlanması öngörülmektedir. 200

206 2011/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 3.5. Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101] KARAR 2023 yılında ülkemizin ilk 10 ekonomi arasına girebilmesi ve diğer ulusal hedeflere (yerli otomobil, yerli uçak, yerli helikopter vb.) ulaşılabilmesi için Ulusal Yenilik Sistemi 2023 yılı hedeflerinin aşağıdaki şekilde belirlenmesine Ar-Ge harcaması/gsyih: %3 Özel sektör Ar-Ge harcaması/gsyih: %2 Araştırmacı sayısı: 300 bin 1 Özel sektör araştırmacı sayısı: 180 bin 1 ve anılan hedeflerin gerçekleşmesi yolunda, 2023 yılına kadar ihtiyaç duyulacak Ar-Ge ödeneklerinin kararda belirtilen ilgili kamu kurumları ile çalışılarak tespit edilmesine ve ilgili kurum bütçelerine eklenmesine, Kaynakların BTYK nın 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi ve 2010/ Yıllarında Kamu Ar-Ge ve Yenilik Fonlarının Kullanımında İzlenecek Politikalar kararlarına uygun şekilde kullanılmasına, Ulusal Yenilik Sistemi 2023 yılı hedeflerinde ulaşılan düzeyin BTYK toplantılarında düzenli olarak izlenmesine, karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2005/201 Ulusal Bilim ve Teknoloji Sisteminin 2010 Hedefleri 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi / Yıllarında Kamu Ar-Ge ve Yenilik Fonlarının Kullanımında İzlenecek Politikalar AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı YÖK Hazine Müsteşarlığı KOSGEB TOBB TÜSİA MÜSİA Özel sektör 1 Tam Zaman Eşdeğer 201

207 2011/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı GELİŞME Ar-Ge Harcamaları TÜİK tarafından açıklanan 2013 yılı Araştırma ve Geliştirme Anketi sonuçlarına göre Türkiye de yaklaşık 16 milyar TL Ar-Ge harcaması yapılmıştır (Şekil 14). Yıllar itibarıyla Türkiye nin Ar-Ge harcamalarına bakıldığında düzenli bir artış görülmektedir yılı Ar-Ge harcaması, 2004 yılındaki değerin 3 katını aşmıştır. Kaynak: TÜİK Şekil 14. Ar-Ge Harcamaları ve Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla (2014 sabit fiyatlarıyla) Ar-Ge Harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya (GSYİH) oranı 2013 yılında %0,95 e ulaşırken, özel sektör Ar-Ge harcamalarının GSYİH ye oranı aynı yıl %0,45 e ulaşmıştır (Şekil 15). Özel sektör Ar-Ge harcamaları toplam Ar-Ge harcamaları içinde en büyük paya sahiptir yıllarına bakıldığında her iki oranın da artış eğiliminde olduğu görülmektedir. Kaynak: TÜİK Şekil 15. Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye Oranı (%) Ar-Ge İnsan Kaynağı Yıllar itibarıyla Türkiye deki TZE araştırmacı sayısına bakıldığında düzenli bir artış izlenmektedir. TÜİK tarafından açıklanan 2013 yılı Araştırma ve Geliştirme Anketi sonuçlarına göre Türkiye de 89 bin TZE araştırmacı vardır. Bunun 40 bini özel sektörde çalışmaktadır (Şekil 16) yılı toplam TZE araştırmacı sayısı 2004 yılı değerinin yaklaşık 3 katı olurken, 2013 yılı özel sektör TZE araştırmacı sayısı 2004 yılı değerinin 7 katını aşmıştır. Kaynak: TÜİK Şekil 16. TZE Araştırmacı Sayısı 202

208 2011/102 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 3.6. Ar-Ge, Yenilik ve Girişimcilik estek Mekanizmalarında Bütünsellik, Uyum ve Hedef Odaklılığın Sağlanması için Koordinasyon Kurulu Oluşturulması [2011/102] KARAR Ar-Ge, yenilik ve girişimcilik destek mekanizmaları arasında bütünsellik, uyum ve hedef odaklılığın sağlanması için BTYK altında TÜBİTAK Başkanı başkanlığında YÖK Başkanı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Kalkınma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Ekonomi Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Hazine Müsteşarlığı Müsteşar Yardımcısı ve KOSGEB Başkanı ndan oluşan bir Koordinasyon Kurulu kurularak, geliştirilecek model önerisinin BTYK nın 24. toplantısında Yüksek Kurul un onayına sunulmasına karar verilmiştir. Bu süreçte toplantıların sekretarya hizmeti TÜBİTAK tarafından yerine getirilir. Koordinasyon Kurulu, ihtiyaca bağlı olarak üyelerin bir bölümünün katılacağı alt çalışma grupları kurabilir. Ayrıca, Koordinasyon Kurulu gündemle ilgili gördüğü kurum temsilcilerini veya kişileri davetli statüsünde Koordinasyon Kurulu toplantılarına veya alt grup çalışmalarına davet edebilir. Ek Karar (BTYK nın 24. Toplantısı): BTYK nın 2011/102 no.lu kararı kapsamında hazırlanan model doğrultusunda, bu alandaki mevcut ve yeni oluşturulacak destek mekanizmalarına ilişkin etki analizi çalışmalarının koordinasyonunun sağlanması ile mevcut veya oluşturulacak sektörel sınıflandırmaların destek sağlayan kurumlar tarafından aynı standartlar çerçevesinde kullanılmasına yönelik faaliyetlerin Ar-Ge, Yenilik ve Girişimcilik estekleri Koordinasyon Kurulu çatısı altında sürdürülmesine karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi / Yıllarında Kamu Ar-Ge ve Yenilik Fonlarının Kullanımında İzlenecek Politikalar AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı YÖK Hazine Müsteşarlığı KOSGEB GELİŞME TÜBİTAK Başkanı başkanlığında YÖK Başkanı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Kalkınma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Ekonomi Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Hazine Müsteşarlığı Müsteşar Yardımcısı ve KOSGEB Başkanı ndan oluşan Ar- Ge, Yenilik ve Girişimcilik estekleri Koordinasyon Kurulu tarafından 7 Mart Haziran 2014 tarihleri arasında toplam 19 toplantı gerçekleştirilmiştir. Toplantıların gündemleri doğrultusunda Avrupa 203

209 2011/102 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Birliği Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Kamu İhale Kurumu, TOBB, TİM ve özel sektör temsilcileri toplantılara davet edilmiştir. Konuya ilişkin Haziran-Aralık 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilen faaliyetler aşağıda sunulmaktadır. Alanında öncül bilimsel ve teknolojik bilgi üreten ulusal/uluslararası kuruluşların Türkiye de kuracağı Ar-Ge Laboratuvarları na yönelik TÜBİTAK tarafından 1515-Öncül Ar-Ge Laboratuvarları estekleme Programı oluşturulmuş ve yürürlüğe girmiştir. TÜBİTAK tarafından Kalkınma Bakanlığı destekli araştırma altyapılarında oluşturulacak mükemmeliyet merkezleri için özel bir destek programı tasarlanmıştır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde Ar-Ge estekleri Etki ve eğerlendirme airesi Başkanlığı kurulmuş olup ilgili Ar-Ge ve inovasyon desteklerinin etki analizlerinin yapılması hedeflenmektedir. 2011/1 sayılı Pazar Araştırması ve Pazara Giriş esteği Hakkında Tebliğ de ileri teknolojiye sahip yurtdışında yerleşik şirketlerin alımına yönelik danışmanlık hizmetleri ve kredilere sağlanan desteğin artırılması çalışmalarına Ekonomi Bakanlığı tarafından başlanmış olup, gelişmeler BTYK nın 2014/102 no.lu kararı altında aktarılmaktadır. 204

210 2011/106 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 3.7. Kamu Alımlarının ve Kullanım Hakkı Tahsislerinin Yeniliği, Yerlileşmeyi ve Teknoloji Transferini Teşvik Edecek Şekilde İyileştirilmesi [2011/106] KARAR Kamu ihale mevzuatı kapsamındaki kamu alımlarında ve UBTYS da yer alan öncelikli sektörlerde kullanım hakkı tahsislerinde yeniliği, yerlileşmeyi ve teknoloji transferini teşvik edecek şekilde düzenlemelerin yapılmasına yönelik ilk aşamada Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı başkanlığında Ekonomi Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Avrupa Birliği Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, TÜBİTAK ve Kamu İhale Kurumu nun katılımıyla bir çalışma grubu oluşturulmasına ve çalışma sonucunda belirlenen mevzuat değişikliği önerilerinin BTYK nın 24. toplantısında Yüksek Kurul un onayına sunulmasına karar verilmiştir. Çalışma grubu ihtiyaca bağlı olarak alt çalışma grupları kurabilir. Ayrıca, çalışma grubu gündemle ilgili gördüğü kurum temsilcilerini veya kişileri davetli statüsünde çalışma grubu toplantılarına veya alt grup çalışmalarına davet edebilir (Örneğin, kullanım hakkı tahsislerinde teknoloji transferinin teşvik edilmesine yönelik konuların görüşülmesinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı nın davet edilmesi). Ek Karar (BTYK nın 24. Toplantısı): Kamu alımlarında ve kullanım hakkı tahsislerinde yeniliğin, yerlileşmenin ve teknoloji transferinin teşvik edilmesine yönelik olarak 2011/106 no.lu karar gereği mevzuat değişikliği önerileri hazırlanmış olup, mevzuat değişikliklerinin sonuçlarının izlenmesi amacıyla Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşların katılımı ile kazanımların değerlendirilmesi ve gelişmelerin BTYK toplantılarına raporlanmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 97/14 Kamunun Orta ve Uzun Vadeli Satın Alma Politikasına İlişkin üzenlemeler 98/01 Off-set Anlaşmalarından Ülkenin Teknoloji Yeteneğini Yükseltme Yönünde Azami Yararın Sağlanması 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi / Yıllarında Kamu Ar-Ge ve Yenilik Fonlarının Kullanımında İzlenecek Politikalar AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maliye Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Hazine Müsteşarlığı TÜBİTAK Kamu İhale Kurumu 205

211 2011/106 (G) BTYK nın 28. Toplantısı GELİŞME EK Bu karar kapsamında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (BSTB) koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşlar ile birlikte yürütülen çalışmalar sonucunda hazırlanan kanun taslağının dercedildiği 6518 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kanunu 19 Şubat 2014 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır sayılı Kanun ile 4734 sayılı Kanunda yapılan değişiklikte yapılan çalışmalar aşağıda yer almaktadır. o Yerli malı belirlenmesine ilişkin usul ve esasların ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte BSTB tarafından belirlenmesi o Sanayi İşbirliği Programı (SİP) Yönetmeliğine (sanayi katılımı/offset uygulamalarına) ilişkin usul ve esasların, BSTB tarafından Kamu İhale Kurumu ve ilgili kurum/kuruluşların görüşleri alınarak belirlenmesi Yerli malı belirlenmesi konusunda BSTB koordinasyonunda kurum ve kuruluşlarla birlikte yürütülen çalışmalar sonucunda nihai hale getirilen Yerli Malı Tebliği 13 Eylül 2014 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Yerli Malı Tebliği ile ürünün yerli katkı oranının en az %51 olması hükmü getirilmiştir. SİP Yönetmeliği konusunda hazırlanan, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü Maddesinin (u) Bendine Göre Yapılacak Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Sanayi İşbirliği Programı (SİP) Yönetmeliği Taslağı 18 Temmuz 2014 tarihinde BSTB, ilgili kamu kurum/kuruluşları ile sektör ve STK ların görüşüne sunulmuştur. Konu ile ilgili olarak 12 Ağustos 2014 tarihinde ilgili tüm kamu kurum/kuruluşların, sektörün ve STK ların katılım sağladığı nihai değerlendirme toplantısı yapılmıştır. Yönetmelik taslağına yönelik kurum/kuruluş görüşleri tamamlanmış olup, söz konusu taslağın Resmi Gazete de yayımlanmak üzere Başbakanlığa arz edilmesi planlanmaktadır. Ek-2: Yerli Malı Tebliği 206

212 Ek-2: Yerli Malı Tebliği 2011/106 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 13 Eylül 2014 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : TEBLİĞ Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından: Amaç ve kapsam YERLİ MALI TEBLİĞİ (SGM 2014/35) MAE 1 (1) Bu Tebliğin amacı, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında fiyat avantajı uygulanacak mal alımı ihalelerinde istekliler tarafından teklif edilen malın yerli malı olduğunun belirlenmesi ve belgelendirilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. ayanak MAE 2 (1) Bu Tebliğ, 4734 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar ve kısaltmalar MAE 3 (1) Bu Tebliğde geçen; a) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını, b) Borsa: Ticaret borsalarını, c) Eksper: Oda/borsa tarafından belirlenen konusunda uzman kişiyi veya Üniversitelerin ilgili bölümlerinden konularında uzman kişiyi, ç) İdare: İhaleyi yapan 4734 sayılı Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşları, d) İstekli: Mal alımı ihalelerine teklif veren tedarikçiyi, e) Oda: Ticaret ve sanayi odası, ticaret odası, sanayi odası ve deniz ticaret odası, esnaf ve sanatkârlar odasını, f) TESK: Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonunu, g) TOBB: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, ğ) Yerli malı belgesi: 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre yapılacak mal alımı ihalelerinde istekliler tarafından teklif edilen malın yerli malı olduğunu gösteren belgeyi, ifade eder. Yerli malı MAE 4 (1) Sanayi ürünlerinin yerli malı olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır: a) Bakanlık tarafından düzenlenen Sanayi Sicil Belgesine sahip sanayi işletmeleri tarafından üretilmesi ve Sanayi Sicil Belgesindeki Üretim Konusu içeriğinde yer alması. b) Tamamen Türkiye de üretilen veya elde edilen ürünler ile üretim sürecinin önemli aşamalarının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye de yapılmış olması. c) Ürünün yerli katkı oranının en az %51 olması. (2) Gıda ve tarımsal ürünlerin yerli malı olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır: a) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca düzenlenen İşletme Kayıt veya Onay Belgesine sahip işletmeciler tarafından üretilmesi. 207

213 Ek-2: Yerli Malı Tebliği 2011/106 (G) BTYK nın 28. Toplantısı b) Tamamen Türkiye de üretilen/yetiştirilen veya elde edilen ürünler ile üretim sürecinin önemli aşamalarının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye de yapılmış olması. c) Tarım ürünleri için Çiftçi Kayıt Sistemi Belgesi veya Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili Kayıt Belgesine (Örtüaltı Kayıt Sistemi ve benzeri) sahip firmalar tarafından üretilmesi. (3) Türkiye de toplanan bitkisel ürünler, Türkiye de doğan ve yetiştirilen canlı hayvanlar ve bunlardan elde edilen ürünler, Türkiye de yetiştirilen ve avlanan su ürünleri yerli malı kabul edilir. Bunların dışındaki ham tarım, hayvancılık ve su ürünleri, tamamen Türkiye de üretilmesi veya üretim sürecinin önemli aşamalarının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye de yapılmış olması şartıyla yerli malı kabul edilir. (4) Türkiye de çıkarılan madenler ve madencilik ürünleri ile birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen ürünler dışında kalan veya bu kategorilerin hiçbirine girmeyen diğer ürünler; tamamen Türkiye de üretilmesi veya üretim sürecinin önemli aşamalarının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye de yapılmış olması şartıyla yerli malı kabul edilir. (5) İkinci, üçüncü, dördüncü fıkralarda sayılan ürünlerden sanayi ürünü olarak değerlendirilenlerin yerli malı kabul edilebilmesi için ayrıca birinci fıkranın (a) ve (c) bentlerinde sayılan şartlar da aranır. (6) Serbest bölgeler mevzuatı ile gümrük mevzuatı göz önünde bulundurularak, yerli malı kriterlerine ilişkin bu Tebliğde yer alan gerekli şartların sağlanması kaydıyla serbest bölgede faaliyet gösteren işletmelerin ürettikleri ürünler yerli malı kabul edilir. Yerli katkı oranı MAE 5 (1) Yerli katkı oranı, aşağıdaki formüle uygun olarak üretici tarafından hesaplanır. Yerli katkı oranı hesabını içeren evrak, teknik yönden eksper tarafından, mali yönden ise serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ya da yeminli mali müşavir tarafından tetkik edilerek, hesaplamanın doğruluğu ve resmi kayıtlara uygunluğu açısından teyit edilir ve imzalanır. İmzalanan yerli katkı oranı hesabını içeren evrak, aksi yönde bir tespitin bulunması halinde her türlü idari, hukuki ve cezai sorumluluğu kabul ettiklerine dair üretici veya üreticiyi temsil ve ilzama yetkili kişi/kişiler tarafından imzalı bir taahhütname ekinde yerli malı belgesini düzenleyecek ilgili odaya/borsaya teslim edilir. Nihai Ürün Maliyet Tutarı(TL) Nihai Ürün İçindeki İthal Girdi Maliyet Tutarı (TL) Yerli Katkı Oranı = x100 Nihai Ürün Maliyet Tutarı (TL) (2) Nihai ürünü teşkil eden yerli ve ithal girdi maliyetlerinin hesaplanmasında aşağıdaki kalemler dikkate alınır: a) Kullanılan doğrudan ve dolaylı malzeme giderleri. b) oğrudan ve dolaylı işçilik giderleri. c) Ürünle ilgili genel giderler. (3) Yurt içinden temin edilen girdilerin ithal olup olmadığı hakkında menşe kontrolü yapılır, girdi ithal ise ithal girdi hesaplamasına dahil edilir. (4) İthal girdi tutarının hesaplamasında, ithal girdinin fabrikaya teslim fiyatı ve teslim tarihindeki Merkez Bankası döviz satış kuru dikkate alınır. (5) İlgili oda/borsa tarafından kontrol edilerek onaylanan yerli katkı oranı, yerli malı belgesine dercedilir. (6) Yerli katkı oranı hesabında üretici tarafından oda/borsaya sunulan ticari sır niteliğindeki bilgiler, kanunen yetkili mercilerden başkasına açıklanamaz, verilemez ve kendileri veya başkalarına menfaat sağlamak veya zarar vermek amacıyla kullanılamaz. Bu kapsamda oda/borsa, ticari sırlarla ilgili bilgi ve belgelerin korunmasını sağlamak amacıyla her türlü tedbiri almakla yükümlüdür. 208

214 Ek-2: Yerli Malı Tebliği 2011/106 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Yerli malı belgesi MAE 6 (1) Yerli malı belgesi, üreticinin kayıtlı olduğu TOBB veya TESK e bağlı oda/borsa tarafından düzenlenir. (2) Yerli malı belgesi için standart form kullanılır. Yerli malı belgesi standart formunda en az aşağıdaki bilgiler bulunur: a) Belgenin veriliş ve geçerlilik tarihi, numarası. b) Üreticinin unvanı, iletişim bilgileri (işyeri adresi, telefon, faks numaraları, e-posta adresi). c) Üreticinin Vergi Kimlik Numarası, TC Kimlik Numarası, Merkezi Sicil Kayıt Sistemi Numarası. ç) Sanayi Sicil Numarası, Ticaret Sicil Numarası/Esnaf Sicil Numarası ve oda/borsa Sicil Numarası. d) Kapasite raporu tarihi, numarası ve geçerlilik tarihi. e) Ürün adı, ürünün özelliğine göre varsa marka adı, modeli, seri numarası, cinsi, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Numarası. f) 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında sayılan belgelere ilişkin tarih, sayı ve geçerlilik tarihi bilgileri. g) Yerli katkı oranı. ğ) Ürünün teknoloji düzeyi (düşük/orta-düşük/orta-yüksek/yüksek). h) Müstahsil makbuzu veya faturanın seri numarası/örneği ve maden ruhsatının adı, tarihi, cinsi, grubu ve numarası. ı) Belgeyi düzenleyen oda/borsanın adı ve mührü, imzalayanın adı ve soyadı. i) Belgelendirme kriterlerine ilişkin diğer bilgi ve belgeler. (3) Yerli malı belgesi standart formu ile taahhütname TOBB ve TESK tarafından Bakanlığın uygun görüşü alınarak belirlenir. (4) Yerli malı belgesinin geçerlilik süresi düzenlenme tarihinden itibaren bir yıldır. (5) Yerli malı belgelerine ilişkin bilgiler, TOBB ve TESK tarafından hazırlanan ve web üzerinden erişim sağlanabilen bir veri tabanında tutulur. (6) Yerli malı belgelerine ilişkin bilgiler TOBB ve TESK tarafından altı ayda bir Bakanlığa sunulur. Belgelendirme MAE 7 (1) Bu Tebliğe uygun olarak yapılacak belgelendirme işlemlerine ilişkin uygulama esasları, TOBB ve TESK tarafından Bakanlığın görüşü alınarak belirlenir. Yerli katkı oranının hesaplanmasında hangi belgelerin dikkate alınacağı bu uygulama esaslarında belirtilir. (2) Üretici dışındaki istekliler tarafından teklif edilen mallar için kullanılmak üzere; üretici yerli malı belgesini orijinaline uygun olarak çoğaltarak ürün ile birlikte piyasaya sunabilir. Ancak üretici tarafından çoğaltılarak ürünle birlikte piyasaya sunulan belgenin tanzim edildiği ilgili oda/borsa tarafından geçerliliğinin tasdik edilmesi gerekir. (3) Bir üreticinin yurtdışında üretim yapması/yaptırması durumunda yerli malı belgesi düzenlenmez. Ancak yurtiçinde kendi adına ve markasıyla bir başkasına üretim yaptırması durumunda ürünü üretene yerli malı belgesi düzenlenir. (4) Yerli malı belgesi talep edilen ürünün 4 üncü maddede sayılan yerli malı koşullarını taşıyıp taşımadığı konusunda tereddüt olması halinde ilgili oda/borsa tarafından görevlendirilen eksper marifetiyle tespit yapılır. (5) Her ürün için ayrı ayrı belge verilebileceği gibi, birden fazla ürün için tek yerli malı belgesi düzenlenebilir. Bu durumda her bir ürün ile ilgili bilgiler yerli malı belgesinde yer alır. (6) İlgili oda/borsa tarafından; yerli malı belgesinin düzenlenmesinden sonra kriterlerin korunup korunmadığına yönelik üretici bazında ara kontrol yapılabilir. Yerli malına ilişkin kriterlerin korunmadığı tespit edilirse yerli malı belgesi iptal edilir. 209

215 Ek-2: Yerli Malı Tebliği 2011/106 (G) BTYK nın 28. Toplantısı (7) Yurt dışından parça olarak ithal edilen ve yurtiçinde basit birleştirme ile oluşturulan ürünler için yerli malı belgesi düzenlenmez. Sorumluluk MAE 8 (1) Yerli malı belgesinin sahibi ile bu belgeyi düzenleyen ilgili oda/borsa ve belgeyi idareye sunan istekliler ile ilgili eksper, serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ya da yeminli mali müşavir belgedeki bilgilerin doğruluğundan genel hükümler ve/veya 4734 sayılı Kanunun ilgili hükümleri çerçevesinde sorumludurlar. enetim MAE 9 (1) Bakanlık bu Tebliğin uygulanmasına ilişkin denetim yapmaya yetkilidir. Geçiş süreci GEÇİCİ MAE 1 (1) Bu Tebliğin yürürlük tarihinden önce 22/8/2009 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği kapsamında TOBB veya TESK e bağlı oda/borsa tarafından düzenlenmiş yerli malı belgeleri, belge üzerinde yazılı geçerlilik süresinin sonuna kadar geçerlidir. Yürürlük MAE 10 (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MAE 11 (1) Bu Tebliğ hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür. 210

216 2011/107 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 3.8. Bilim Merkezlerinin Yaygınlaştırılması [2011/107] KARAR Bilim ve Teknoloji İnsan Kaynağı Stratejisi ve Eylem Planı da Gençlerin Ar-Ge alanlarına yönlendirilmesi stratejisine yer verilerek bu hususunun kritik önem taşıdığı belirtilmiş ve bu strateji altında İlköğretim ve ortaöğretim için popüler bilim etkinliklerinin artırılarak, bilimsel faaliyetlere olan merakın artırılması eylemine yer verilmiştir. Yukarıda anılan eyleme hizmet edecek olan ve aynı zamanda Sayın Başbakanımızın himayeleri altında olan Bilim Merkezleri nin toplumumuzda bilim kültürünü yaygınlaştırmak için son derece kritik bir rol üstleneceği öngörüsünden yola çıkarak ülkemizde bu merkezlerin kurulması ve yıllar içinde sayılarının artırılması hedeflenmektedir. Bu hedef doğrultusunda, özellikle çocukların ve gençlerin bilime olan ilgi ve meraklarını artıracak, teknolojiyi daha doğru kullanmalarını sağlayacak bilim merkezlerinin 2016 yılı itibarıyla tüm büyükşehirlerde, 2023 yılı itibarıyla tüm illerde kurulmasına yönelik yerel yönetimlerle işbirliği halinde çalışmaların gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 97/27 Bilim ve Teknoloji Merkezlerinin Kurulması 2005/10 Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları Uygulama Planı /201 Bilim ve Teknoloji İnsan Kaynağı 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR Yerel Yönetimler Sanayi ve/veya Ticaret Odaları Üniversiteler Milli Eğitim Bakanlığı GELİŞME TÜBİTAK tarafından desteklenmekte olan Konya Bilim Merkezi nin 26 Nisan 2014 tarihinde ön açılışı yapılmıştır. Bilim merkezinde yer alacak sergilerin tasarımları tamamlanmış ve sergi üretim ihalelerine çıkılmıştır. okuz temadan ikisinin üretim ve kurulumu tamamlanmış, iki temanın ise üretimi devam etmektedir. iğer temalarla ilgili ihaleye çıkma hazırlıkları devam etmektedir. Kocaeli Bilim Merkezi Kurulması Projesi kapsamında Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ile 16 Mayıs 2012 tarihinde ön protokol, 3 Eylül 2012 tarihinde ise sözleşme imzalanmıştır. Sergilerin tasarımları tamamlanmış olup üretim ihalesine çıkılmıştır. Beş temadan birinin üretim ve kurulumu tamamlanmış, iki temanın ise üretimi devam etmektedir. iğer temalarla ilgili ihaleye çıkma hazırlıkları devam etmektedir. Bilim merkezinin ön açılışının Mart 2015 te yapılması hedeflenmektedir. 211

217 2011/107 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Kayseri Bilim Merkezi Kurulması Projesi kapsamında, Kayseri Büyükşehir Belediyesi ile 16 Mayıs 2012 tarihinde ön protokol, 11 Mart 2013 tarihinde ise sözleşme imzalanmıştır. Sergilerin tasarımları tamamlanmış olup bir tema için üretim ihalesine çıkılmıştır. iğer dört tema ile ilgili ihaleye çıkma hazırlıkları devam etmektedir. Bilim merkezinin ön açılışının Haziran 2015 te yapılması hedeflenmektedir. Bursa Büyükşehir Belediyesi ile 5 Nisan 2013 tarihinde Bursa da Bilim Merkezi Kurulması Proje Sözleşmesi imzalanmış ancak var olan sözleşme fesih edilerek 4 Şubat 2014 tarihinde yeniden bir sözleşme imzalanmıştır. Proje kapsamında tasarımcı firma ile sözleşme imzalanmış olup sergilerin kavramsal tasarımı çalışmaları devam etmektedir. Ayrıca, Eskişehir, Sakarya, Samsun, Gaziantep, Ankara Büyükşehir Belediyeleri ile de ön protokoller imzalanmıştır. 212

218 2011/108 (G) BTYK nın 28. Toplantısı 3.9. Yerli Patentlerin Lisanslanmasını Teşvik Edecek Politika Araçlarının Geliştirilmesi [2011/108] KARAR Yerli patentlerin lisanslanmasına ilişkin verilerin Türk Patent Enstitüsü tarafından düzenli olarak izlenmesine ve lisans gelirlerinin artırılması için gerekli mekanizmaların kurumlar arası eşgüdüm içinde oluşturulmasına, bu konudaki gelişmelerin BTYK ya raporlanmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Türk Patent Enstitüsü İLGİLİ KURULUŞLAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı YÖK Üniversiteler TÜBİTAK KOSGEB GELİŞME Karar kapsamındaki çalışmalar teşvik, takip ve bilgilendirme olmak üzere üç başlıkta takip edilmektedir. Teşvik Başlığı Altında Yürütülen Çalışmalar: BTYK nın 2011/108 sayılı kararı ile Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) Vergi ve Teşvikler Teknik Komitesinin Sınai mülkiyet haklarının ticarileştirilmesine yönelik teşvik imkânlarının artırılması başlıklı eylem maddesi kapsamında yürütülen çalışmalar neticesinde, 19 Şubat 2014 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanan 6518 sayılı Kanun ile ilgili olarak ikincil mevzuat düzenlemeleri çerçevesinde, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı ile Türk Patent Enstitüsü tarafından çalışmalar sürdürülmüştür. YOİKK Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları ve Ar-Ge Teknik Komitesinin Patent, marka ve endüstriyel tasarım başvurularının ücretlendirme politikalarında şahıs, KOBİ ve üniversite uygulamasına geçilmesine yönelik analiz yapılması başlıklı 6 no.lu eylemi kapsamında patent, marka ve endüstriyel tasarım başvurularında kişi, KOBİ ve üniversite başvuruları arasında farklı ücret uygulama politikaları hakkında yurtdışı örnekler de incelenerek ikincil mevzuatta yapılabilecek ücret değişikliklerine yönelik bir rapor hazırlanması ile ilgili olarak bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Takip Başlığı Altında Yürütülen Çalışmalar: 2014 yılında Patent Siciline kaydedilen lisans işlemi sayısı 18, devir işlemi sayısı 317 olarak gerçekleşmiştir (Tablo 102). 213

219 2011/108 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Tablo 102. Patent Siciline Kaydedilen Lisans ve evir İşlemleri * Lisans evir *31 Ekim 2014 itibarıyla Ayrıca, başvuru ve buluş sahibi profilleri ile ilgili detaylı bilgi temini çalışmaları kapsamında, ilgili bilgilerin temin edilmesini sağlayacak şekilde yeniden tasarlanan ve 2013 yılı başından itibaren kullanılmaya başlanan patent başvuru formları ile %59 oranında profil geri bildirimi alınmıştır. Başvuru sahibi profil bilgisini sağlayanlar arasındaki dağılım Tablo 103 te verilmektedir. Tablo 103. Başvuru Sahibi Profil Bilgisi Başvuru Sahibi Firma Sahibi Firma Çalışanı KOBİ Büyük Ölçekli Akademisyen Ar-Ge Personeli Üniversite Kamu Kurumu Oran (%) 28,6 45,5 6,9 8,2 6,6 2,9 1,0 0,3 Bilgilendirme Başlığı Altında Yürütülen Çalışmalar: Teknoloji Transfer Platformu internet sitesinin test ve içerik zenginleştirme çalışmaları tamamlanmıştır. 214

220 2012/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Eğitimin Niteliğini Artırmak Amacıyla urum Tespitine Yönelik Çalışmalar Yapılması [2012/101] KARAR İlk ve ortaöğretim öğrencilerinin öğrenme ve gelişimlerinin takip edilmesi ve bu değişikliklerde rol oynayan faktörlerin tespit edilmesi için verilerin toplanması, analiz edilmesi ve yorumlanmasına yönelik çalışmaların yapılmasına, bu çalışmaların gerçekleştirilmesine yönelik yürütme ve danışma kurulları kurulmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2007/201 Bilim ve Teknoloji İnsan Kaynağı AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu nun 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu nun 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu nun 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK Milli Eğitim Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR - GELİŞME Kanıt temelli politika geliştirme sürecinin giderek önem kazandığı gerçeğinden hareketle politika belirleyiciler ve uygulayıcılar için temel bir kaynak teşkil etmesi ve ortaöğretimin bütün paydaşlarına fayda sağlaması için Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü tarafından Ortaöğretim İzleme ve eğerlendirme Raporu adlı bir yayın hazırlanmıştır. Rapor kapsamında Eğitime Katılım, Eğitim Ortamları, Öğrenci estek Hizmetleri, Eğitim Programları, Öğretmenler, Yönetişim ve Finansman, Eğitimin Çıktıları temel bileşenleri il, bölge, ülke ve uluslararası bağlamda karşılaştırmalı bir yaklaşımla, 10 ar yıllık periyotlarla ( ) analiz edilmiştir. Çalışmada ortaöğretimin temel bileşenlerine dair son on yılda kat edilen mesafe, mevcut durum hakkında nitelikli veri analizleri ve 2023 e ışık tutacak geribildirimler ortaya konulmuştur 1. Alınan karar gereği eğitim öğretim faaliyetlerinin kalitesinin değerlendirilmesine yönelik araçlar uzmanlardan oluşan heyetlerle ve danışmanlar eşliğinde geliştirilmiş ve ilk ve ortaöğretim düzeyinde pilot uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulamaların ardından ülke geneline uygulanması planlanan bu çalışmanın dokümanları MEB e teslim edilmiştir. 1 Rapora adresinden ulaşılabilmektedir. 215

221 2012/102 (G) BTYK nın 28. Toplantısı İlk ve Ortaöğretimde Eğitim Müfredatına Uygun ijital İçeriklerin Geliştirilmesi ve Erişime Sunulması [2012/102] KARAR Ülkemizde dijital eğitim reformunu destekleyici nitelikte aşağıdaki üç temel konu üzerinde TÜBİTAK ve Milli Eğitim Bakanlığı eş sorumluluğunda çalışmalar yapılmasına karar verilmiştir: z-kitap (zenginleştirilmiş kitap): İlgili derslerin müfredat ve kazanımlarına yönelik işitsel, görsel, hareketli, etkileşimli ve dinamik öğeler bir arada kullanılarak zenginleştirilen içeriğe sahip elektronik öğrenme/öğretim materyallerinin geliştirilmesi ve erişime sunulması. e-ers: Bir derse veya alt kazanımlarına yönelik hazırlanmış video çekimlerinden oluşacak ve hem öğretmenler için bir uygulama örneği teşkil edecek hem de öğrenciler için ders tekrarı yaparak eksik konularını tamamlayabilecekleri öğretim materyallerinin geliştirilmesi. TÜBİTAK Popüler ergileri (E-ergi): İlgili dergilerin elektronik versiyonlarının tablet bilgisayarlar üzerinden bütün öğrencilerin erişimine sunulması. İLGİLİ İĞER KARARLAR - AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK Milli Eğitim Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR Üniversiteler GELİŞME z-kitap Çalışmaları: z-kitaplar, ders materyallerinin zenginleştirilmesini ve bu materyallerin elektronik ortamda paylaştırılmasını sağlar. Bu doğrultuda TÜBİTAK bünyesinde z-kitap kavramsal çerçevesi hazırlanmış ve içeriklerin geliştirilmesi, paketlenmesi, sunulması ile ilgili yöntemler ve sistematik üzerinde araştırmalar yapılmıştır. z-kitap formatı ile ilgili uluslararası standartlar üzerinde çalışılarak ortak bir standart oluşturulmuştur. Bu standarda dayalı olarak z-kitap hazırlama rehberi oluşturulmuş ve deneme olarak kişisel bilgisayar ve mobil cihazlar için z-kitap okuyucu uygulamasının beta sürümü geliştirilmiştir. Ayrıca Eğitimde İşbirliği Protokolü kapsamında imzalanan sözleşmelerin içeriğine uygun olarak ortaöğretim 9. sınıf matematik ve coğrafya örnek z-kitap uygulamaları planlanmıştır. e-ers Çalışmaları: e-ers kapsamında öğrenciler için uygulama ve öğrenme örneği teşkil edecek şekilde 440 e-ers, 372 e- İçerik oluşturulmuş ve MEB e teslim edilmiştir. e-ers videoları dağılımına ilişkin detaylar Tablo 104 te yer almaktadır. 216

222 Sınıf Matematik Tablo 104. e-ers Videoları ağılımı Fen Bilimleri 2012/102 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Fizik Kimya Biyoloji Toplam Toplam Eğitimde işbirliği protokolü kapsamındaki tüm öğretim programları ve içeriklere ilişkin detaylı bilgi Tablo 105 te yer almaktadır. Tablo 105. Öğretim Programı ve ers Kitapları Mevcut urum Tablosu ersler Öğretim Programı ers Kitapları Tamamlanan evam Eden* Planlanan** Ortaöğretim Biyoloji (9-12) Ortaöğretim Fizik (9-12) Ortaöğretim Kimya (9-12) Ortaöğretim Matematik ve Geometri (9-12) Temel Bilimler Ortaokul Matematik (5-8) Fen Bilimleri (3-8) 3, Matematik (1-4) 1-4 İleri Biyoloji (9-12) 9 İleri Matematik (9-12) 9 evam Ediyor İleri Fizik (9-12) 9 İleri Kimya (9-12) 9 Teknoloji ve Tasarım (7-8) Hayat Bilgisi (1-3) 1 Türkçe (1-8) 1,5 Sosyal Bilimler Sosyal Bilgiler (4-7) 4 Coğrafya (9-12) evam Ediyor 9 Tarih (9-12) 9 Edebiyat, il ve Anlatım (9-12 ) 9 217

223 2012/102 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Tablo 105. Öğretim Programı ve ers Kitapları Mevcut urum Tablosu (evamı) ersler Öğretim Programı ers Kitapları Tamamlanan evam Eden* Planlanan** Bilim Uygulamaları (5-8) Seçmeli ersler Zeka Oyunları (5-8) 5-8 Yazma ve Yazarlık Becerileri (5-8) 5-8 Çevre ve Bilim İletişim ve Sunum Becerileri (7 veya 8) evam Ediyor 1 üşünme Eğitimi (7-8) Yabancı il İngilizce (2-8) 3,6 4,7 8 İngilizce (9-12) 9 * evam aşamasında olan kitapların Aralık 2014 sonunda teslim edilmesi planlanmaktadır. ** Planlanan sütununda yer alan çalışmalar 2015 yılı çalışmalarını da kapsamaktadır. TÜBİTAK Popüler ergileri (e-ergi) Çalışmaları: TÜBİTAK Bilim ve Toplum aire Başkanlığı tarafından Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk ve Meraklı Minik dergileri yayımlanmaktadır. Bu dergilerin yanında çevrimiçi ücretsiz olarak yayınlanacak TÜBİTAK Bilim Genç dergisi de test yayınındadır. Anılan dergilerin yayın amacı aşağıda sunulmaktadır. Çocuklara küçük yaşlardan itibaren bilimi sevdirmek, Bilimin yaşamın bir parçası olduğunu göstermek, Gelecekte bilim dünyasına katkıda bulunabileceklerini fark ettirmek ve onları buluş yapmaya özendirmek, Araştırma yapma, soru sorma, merak etme ve okuma isteği uyandırmak. Bu kapsamda Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk ve Meraklı Minik dergilerinin e-ergi arşivleri hazırlanarak MEB yetkililerine teslim edilmiş olup, dergiler MEB tarafından Eğitim Bilişim Ağı (EBA) portalı üzerinden ücretsiz erişime açılmıştır. Tablet ve akıllı tahtalarda paylaşılmak üzere MEB e teslim edilmiş olan yayınların hangi ortamlarda ve hangi plana göre sunulacağı MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü kontrolünde yürütülmektedir. Ayrıca, MEB tarafından açılan EBA portalı üzerinden ücretsiz erişime açılan dergi modülü sayesinde öğretmenler ve öğrenciler bilim, teknoloji, kültür sanat gibi kişisel gelişimlerine ve derslerine yardımcı olabilecek içeriklere sahip dergilerin PF hallerine ulaşıp, bu dergileri bilgisayarlarına, tablet bilgisayarlarına veya akıllı tahtalara indirip istedikleri zaman okuyabilmektedirler. ergi modülü ile konu açısından geniş yelpazede dağılmış olan dergiler bir araya getirilerek kullanıcılara rahat bir ulaşım alanının sağlanması amaçlanmıştır. EBA portalı içerisinde şu ana kadar hazırlanıp yayınlanmış bulunan dergi ve sayıları Tablo 106 da sunulmaktadır. Tablo 106. ergi Modülünde Yer Alan ergiler ve Sayıları ergi Adı Sayısı Bilim ve Teknik 462 Bilim Çocuk 183 Meraklı Minik 83 Bilim Genç Günlük güncelleme iğer

224 2012/104 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Temel Yetkinliklerin Öğrencilere aha Etkin Bir Şekilde Kazandırılması Amacıyla Öğretim Programlarının Revizyonuna Yönelik Çalışmalar Yapılması ve Eğitim İçeriklerinin Tasarlanması [2012/104] KARAR Temel yetkinliklerin öğrencilere daha etkin bir şekilde kazandırılması amacıyla öğretim programlarının revize edilmesine yönelik çalışmalar yapılmasına, eğitim materyallerinin geliştirilmesine, bu çalışmaları yürütecek olan çalışma gruplarının oluşturulmasına ve bu sürecin Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı ve TÜBİTAK ın işbirliğinde yürütülmesine karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR - AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR YÖK ÖSYM GELİŞME Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ile TÜBİTAK arasındaki işbirliği protokolü 3 Şubat 2014 tarihli sözleşme ile yenilenmiştir. Sözleşme Sonrasında Yapılan Çalışmalar (Ekim 2014 sonu itibarıyla): Temel Eğitimde Hayat Bilgisi (1., 2. ve 3. sınıflar) ve Matematik (1., 2., 3. ve 4. sınıflar) olmak üzere 2 dersin öğretim programı Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığına taslak olarak intikal ettirilmiştir. Fen Bilimleri (3. ve 6. sınıflar), İngilizce (3. ve 6. sınıflar) ve Matematik (6. sınıf) olmak üzere 5 ders materyali panel incelemesi safhasında bulunmaktadır. Ortaöğretimde; İngilizce (9., 10., 11. ve 12. sınıflar) dersi öğretim programının Kurul müzakeresi yapılmış olup Biyoloji (10. Sınıf), Kimya (10. sınıf), Fizik (10. sınıf) ve Matematik (10. sınıf) derslerinin materyalleri panel incelemesi safhasında bulunmaktadır. Sözleşme kapsamında devam eden çalışmalar: Tamamlanacak Temel Eğitim Program Çalışmaları: o Türkçe (1-8. Sınıflar) ersi Öğretim Programı o Sosyal Bilgiler (4-7. Sınıflar) ersi Öğretim Programı o Çevre ve Bilim (7. veya 8. Sınıflar) ersi Öğretim Programı o üşünme Eğitimi (7-8. Sınıflar) ersi Öğretim Programı o İletişim ve Sunum Becerileri (7 veya 8. Sınıflar) ersi Öğretim Programı o Teknoloji ve Tasarım (7-8. Sınıflar) ersi Öğretim Programı 219

225 2012/104 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Tamamlanacak Temel Eğitim ers Kitabı/Eğitim Materyali Çalışmaları: o Fen Bilimleri (4., 7. ve 8. Sınıflar) Eğitim Materyali o Matematik (1., 2., 3., 4., 7. ve 8. Sınıflar) Eğitim Materyali o İngilizce ( 4., 7. ve 8. Sınıflar) Kitap Seti o Türkçe (1. ve 5. Sınıflar) Eğitim Materyali o Hayat Bilgisi (1. Sınıf) Eğitim Materyali o Sosyal Bilgiler (4. Sınıf) Eğitim Materyali o Zekâ Oyunları (5-8. Sınıflar) Öğretim Materyali o Çevre ve Bilim Öğretim Materyali o Yazarlık ve Yazma Becerileri (5-8. Sınıflar) Öğretim Materyali o Bilim Uygulamaları (6-8. Sınıflar) Öğretim Materyali Tamamlanacak Ortaöğretim Program Çalışmaları: o Coğrafya (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı o Tarih (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı o Edebiyat, il ve Anlatım (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı o İleri Biyoloji (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı o İleri Kimya (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı o İleri Fizik (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı o İleri Matematik (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı Tamamlanacak Ortaöğretim ers Kitabı/Eğitim Materyali Çalışmaları: o Biyoloji ( Sınıflar) Eğitim Materyali o Kimya ( Sınıflar) Eğitim Materyali o Fizik ( Sınıflar) Eğitim Materyali o Matematik Eğitim Materyali (11. Sınıf Temel ve İleri üzey 2 Kitap) o Matematik Eğitim Materyali (12. Sınıf Temel ve İleri üzey 2 Kitap) o Tarih (9. Sınıf) Eğitim Materyali o Coğrafya (9. Sınıf) Eğitim Materyali o İngilizce (9. Sınıf) Eğitim Materyali o Edebiyat, il ve Anlatım (9. Sınıf) Eğitim Materyali o Fen Liseleri için Biyoloji (9. Sınıf) Eğitim Materyali o Fen Liseleri için Kimya (9. Sınıf) Eğitim Materyali o Fen Liseleri için Fizik (9. Sınıf) Eğitim Materyali o Fen Liseleri için Matematik (9. Sınıf) Eğitim Materyali Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ile TÜBİTAK arasında 3 Şubat 2014 tarihinde yapılan işbirliği sözleşmesi kapsamında planlanan temel eğitimde 8, ortaöğretimde 8 olmak üzere toplam 16 dersin öğretim programının güncellenmesi ile temel eğitimde 30, ortaöğretimde 22 olmak üzere toplam 52 dersin ders kitabının/eğitim materyalinin yeniden hazırlanması çalışmaları tamamlanarak eğitim alanındaki hedeflere ilişkin önemli bir mesafe kat edilmiş olacaktır. 220

226 2012/105(G) BTYK nın 28. Toplantısı İlk ve Ortaöğretimde Yabancı il Öğretim Sistemi Konusunda Araştırma Yapılması ve Alternatif Öğretim Modellerinin Geliştirilmesi [2012/105] KARAR Yabancı dil öğretim sisteminin iyileştirilmesi için öğretmen, akademisyen ve uzmanlardan oluşan bir koordinasyon kurulunun oluşturulmasına; bu kurulun yabancı dil öğretim sistemi üzerine araştırma yapmasına, alternatif öğretim modelleri oluşturmasına, yabancı dil öğretimini destekleyecek etkin dil araçları geliştirmesine ve bunların medya ve toplumda yaygınlaştırılmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR - AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK Milli Eğitim Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR TRT Televizyon Yayıncıları erneği Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Üniversiteler GELİŞME ilbilgisine dayalı yabancı dil öğretim sistemi yerine dilin pratikte aktif kullanılmasına yönelik daha etkin bir öğretim yöntemi hazırlanması üzerinde çalışmalar yürütülmektedir. Ülkemize en uygun İngilizce öğretim modelinin belirlenmesi için alanlarında uzman akademisyenlerin ve öğretmenlerin yer aldığı çalışma gruplarının hazırladığı 2-8. sınıf İngilizce ersi Öğretim Programı Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu (MEB TTKB) tarafından kabul edilmiştir. iğer yandan sınıf öğretim programına yönelik öğretim programı hazırlama çalışmaları tamamlanmıştır. Program Kasım 2014 te MEB TTKB nin onayını almıştır. İşbirliği Protokolü kapsamında öğretim programına uygun hazırlanan 2. sınıf İngilizce ders kitapları (ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitabı) MEB TTKB nin 29 Kasım 2013 tarih ve 162 sayılı Kurul kararıyla, 5. sınıf İngilizce ders kitapları (ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitabı) 24 Aralık 2013 tarih ve 269 sayılı Kurul kararıyla eğitim öğretim yılından itibaren 5 yıl okutulmak üzere kabul edilmiştir. Ayrıca hazırlanmış olan ilkokul 3. sınıf ile ortaokul 6. sınıf İngilizce ders kitaplarının (ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitabı) MEB TTKB inceleme sistemine girişi yapılmış olup inceleme süreci devam etmektedir. iğer taraftan, hazırlık çalışmaları devam eden ilkokul 4. sınıf ile ortaokul 7. sınıf İngilizce ders kitapları Ocak 2015 tarihine kadar MEB e teslim edilecektir. Sözleşmeye uygun olarak, 8 ve 9. sınıf İngilizce dersi eğitim materyalini hazırlama çalışmalarına Şubat 2015 te başlanacaktır. iğer taraftan, dil öğretimi, yabancı dil öğretimi ve ikinci dil öğretimine ilişkin Haziran 2014 tarihlerinde İstanbul da Milli Eğitim Bakanlığı ev sahipliğinde Uluslararası il Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Çalıştay raporu doğrultusunda oluşturulacak politikalarla yabancı dil öğretimi konusunda çalışmalar planlanacaktır. 221

227 2012/108 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Üniversiteye Giriş Sisteminin Yeniden Yapılandırılması [2012/108] KARAR Üniversiteye giriş sisteminin yeniden yapılandırılmasına yönelik Yükseköğretim Kurulu nun sorumluluğunda Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Milli Eğitim Bakanlığı ve TÜBİTAK ın katılımıyla çalışmalar yapılmasına ve yeni sistemin 2014 yılı sonuna kadar uygulamaya konulmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR - AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞ YÖK İLGİLİ KURULUŞLAR ÖSYM Milli Eğitim Bakanlığı TÜBİTAK GELİŞME Üniversiteye giriş sisteminin yeniden yapılandırılmasına yönelik ilgili Bakanlık/Kurumlardan en üst düzey temsilcilerin katıldığı bir komisyon oluşturulmuş, mevcut sistemin yapısı, sorunları ve çözüm yolları hakkında dünyadaki örnekleriyle karşılaştırılmalı bir rapor hazırlanarak komisyon üyelerine dağıtılmıştır. Komisyon düzenli çalışmalarına devam etmektedir. 222

228 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR BTYK nın 2009/102 no.lu kararı kapsamında hazırlanan ve 25. toplantısında onaylanan Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin koordinasyonunun Milli Eğitim Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından sağlanmasına, eylem ve stratejiler bazındaki gelişmelerin Yüksek Kurul un toplantılarına raporlanmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2009/102 Üstün Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Milli Eğitim Bakanlığı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı TÜBİTAK YÖK Üniversiteler GELİŞME BTYK nın 2013/101 no.lu kararına istinaden Milli Eğitim Bakanlığı nın hazırlamış olduğu Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji Belgesi ve Uygulama Planı kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) arasında 29 Eylül 2014 tarihinde işbirliği toplantısı gerçekleştirilmiştir. Söz konusu toplantıda alınan kararlar doğrultusunda ASPB Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün Aile Eğitim Programı içinde yer alan Üstün Yetenekli Çocuklar ve Aileleri modülünün uygulanması için görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı nın hazırlamış olduğu Özel Yetenekli Bireyler Strateji Belgesi ve Uygulama Planı nın Aralık 2014-Ocak 2015 tarihlerinde yapılması planlanan revizyonu ile ilgili ASPB Çocuk Hakları airesi Başkanlığı nın öneri oluşturması planlanmaktadır. Özel Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı nın , aşağıda belirtilen üç temel boyutu bulunmaktadır: Eğitim Modelleri, İnsan Kaynakları Yaygınlaştırılabilirlik ve Sürdürülebilirlik Karar kapsamındaki gelişmeler Ek 3 te yer alan tabloda sunulmaktadır. EK Ek- 3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması 223

229 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması 4.1. EĞİTİM MOELLERİ İLE İLGİLİ STRATEJİK AMAÇLAR/HEEFLER AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: EĞİTİM MOELLERİ Stratejik Amaç 1. Üstün yeteneklilerin yeteneklerini geliştirmeye yönelik örgün ve yaygın eğitim sistemimiz ile entegre olmuş çeşitli eğitim modelleri uygulamak. Hedef 1.1: Üstün yeteneklilerin özelliklerini belirlemeye yönelik ulusal standart testlerin geliştirilmesi ve doğru, etkili ve verimli şekilde kullanılmasını sağlamak. Hedef 1.2: Okulöncesi ve ilkokulda öğrencilerin yeteneklerini ortaya koymalarına, belirlemelerine ve geliştirmelerine fırsat tanıyacak esnek ve etkili eğitim uygulamaları oluşturmak. Hedef 1.1.1: Üstün yeteneklilerin özelliklerini belirlemeye yönelik standart ölçme araçlarının çeşitliliğini artırmak. Hedef 1.1.2: Üstün yeteneklilerin özelliklerini belirlemeye yönelik standart ölçme araçlarını uygulayacak personel sağlamak. Hedef 1.1.3: Üstün yeteneklilerin özelliklerini belirlemeye yönelik standart ölçme sonuçlarını eğitsel tanılama sonuçları ile birlikte kullanmak. Hedef 1.1.4: Standart ölçme sonuçlarından öğrencilerin özelliklerini belirlemenin yanında yetenek alan/alanlarının geliştirilmesinde de kullanılmasını sağlamak Hedef 1.2.1: Öğrencilerin öğretim etkinliklerinde ortaya koydukları üstün yetenekliliğe ilişkin performans ve ürünlerini kanıta dayalı olarak belirleyecek öğretim etkinlikleri, ölçme değerlendirme yöntem ve araçları oluşturmak ve kullanmak, tanılamayla ilgili ayrı bir birim oluşturmak. Hedef 1.2.2: Eğitsel tanılama ve değerlendirmeye yönelik izleme ve değerlendirme veri tabanı oluşturmak. Hedef 1.2.3: Öğrencilerin zenginleştirilmiş ortamlarda farklı öğretim yöntemleri ile uygulanan öğretim etkinlikleri ile yeteneklerini ortaya koymalarını sağlamak. Standart ölçme aracı sayısı Üniversiteler MEB YEĞİTEK MEB TEGM STK Uzun Eğitime alınan personel sayısı MEB ÖERHGM Orta Eğitsel Tanılama Raporu Eğitsel Tanılama Raporu Test ve test dışı teknikler Öğretim etkinlikleri sayısı Gözlem formları sayısı ereceli puanlama ölçekleri sayısı Tutum ölçekleri sayısı Proje değerlendirme ölçeği sayısı Ürün Seçki osyası Tanılama Birimi Çalışmaları Veri tabanı Farklılaştırılmış eğitim programı sayısı Yetenek geliştirici ortam ve materyal sayısı MEB ÖERHGM MEB TEGM MEB ÖOGM MEB ÖERHGM MEB TEGM MEB ÖOGM MEB TEGM MEB RAM MEB YEĞİTEK MEB BİGM MEB TEGM MEB OÖGM MEB MTEGM MEB SGM TÜBİTAK Üniversiteler MEB TTKB MEB TEGM Yerel Yönetimler Kısa Kısa Orta Orta Uzun WNV, KBIT 2 ve Woodcock Johnson III testleri satın alınmış olup WNV, KBIT testlerinin standardizasyon çalışmaları tamamlanmıştır. Woodcock Johnson III testinin standardizasyon çalışmaları devam etmektedir. Hâlihazırda MEB tarafından kullanılan standart testlerin uygulanmasına ilişkin test uygulayıcısı (testör) yetiştirme çalışmaları devam etmektedir. Gelişme raporlanmamıştır. Gelişme raporlanmamıştır. Gelişme raporlanmamıştır. Gelişme raporlanmamıştır. Sınıf öğretmenlerine yönelik, zenginleştirme sürecine ilişkin etkinlik kitabı hazırlanmış ve Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri. Genel Müdürlüğü web sitesi üzerinden yayımlanmıştır. 224

230 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: EĞİTİM MOELLERİ Stratejik Amaç 1. Üstün yeteneklilerin yeteneklerini geliştirmeye yönelik örgün ve yaygın eğitim sistemimiz ile entegre olmuş çeşitli eğitim modelleri uygulamak. Hedef 1.2: Okulöncesi ve ilkokulda öğrencilerin yeteneklerini ortaya koymalarına, belirlemelerine ve geliştirmelerine fırsat tanıyacak esnek ve etkili eğitim uygulamaları oluşturmak. Hedef 1.2.4: Okulöncesi ve ilkokul düzeyinde zenginleştirilmiş eğitim programları içeren farklı modellere fırsat tanımak. Hedef 1.2.5: Öğrencileri öğretim etkinliklerinde ortaya koydukları performans ve ürünlerine dayalı olarak yetenek alan/alanlara yönlendirmek. Hedef 1.2.6: Okul öncesinden yükseköğrenime kadar üstün yetenekli öğrencilerin gelişmelerine imkan sağlayacak eğitim programları oluşturmak. Hedef 1.2.7: Eğitim programlarının farklı sos-yo-ekonomik ve kültürel düzeydeki okullarda uygulanmasını sağlayacak tedbirleri almak. Hedef 1.2.8: Eğitim programlarının içeriğini eğitim bölgelerinin özelliklerine göre çeşitlendirmek. Okulöncesi aile içi eğitim programları Geliştirilecek modeller İlkokul zenginleştirilmiş öğretim programları 5. sınıfta yeteneğine uygun seçmeli ders/derslere katılan öğrenci sayısı Eğitim programları Eğitim Modeli Eğitim Programları Eğitim Modeli Eğitim Programı Üniversiteler MEB YEĞİTEK MEB TEGM BİLSEMLER STK Üniversiteler TÜBİTAK MEB EĞİTEK MEB BİGB MEB TEGM STK TÜBİTAK Üniversiteler MEB TTKB MEB TEGM Yerel Yönetimler MEB TTKB MEB TEGM MEB TTKB MEB TEGM Uzun Uzun Uzun Orta Orta a. Rehberlik ve Araştırma Merkezinde tanılaması yapılan öğrenciler uygun bir şekilde yönlendirilmektedir. b. Üstün (Özel) Yetenekli Bireylere Yönelik Çerçeve Eğitim Programı Taslağı hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. c. Performans göstergeleri (her kademede sınıf yükseltme, destek eğitim odaları, atölye çalışmaları vb.) dikkate alınarak uygun bir şekilde yönetmelik taslağına eklenmiştir. c. Üstün (özel) yetenekli bireylere yönelik İl Milli Eğitim Müdürlüklerince açılan destek eğitim odalarında sunulan hizmetlerin niteliğinin incelenmesi, izlenmesi ve politika önerileri geliştirilmesi için 81 İl Valiliğine yazı gönderilmiş olup konuyla ilgili veriler toplanmakta ve analiz edilmektedir. Gelişme raporlanmamıştır. Üstün (Özel) Yetenekli Bireylere Yönelik Çerçeve Eğitim Programı Taslağı hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. Üstün (Özel) Yetenekli Bireylere Yönelik Çerçeve Eğitim Programı Taslağı hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. Üstün (Özel) Yetenekli Bireylere Yönelik Çerçeve Eğitim Programı Taslağı hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. 225

231 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: EĞİTİM MOELLERİ Stratejik Amaç 1. Üstün yeteneklilerin yeteneklerini geliştirmeye yönelik örgün ve yaygın eğitim sistemimiz ile entegre olmuş çeşitli eğitim modelleri uygulamak. Hedef 1.3: Ortaokulda üstün yetenekli öğrencilerin yetenek alanlarındaki performanslarına dayalı olarak çeşitli eğitim uygulamaları gerçekleştirmek. Hedef 1.3.1: Öğrencilerin yetenek alan/alanlarına yönelik farklılaştırılmış eğitim programları geliştirmek ve uygulamak. Hedef 1.3.2: Farklılaştırılmış eğitim programlarına yönelik etkinlik ve öğretim materyalleri oluşturmak. Hedef 1.3.3: Üstün yetenekli öğrencilerin yetenek alan/alanlarına uygun okul dışı etkinliklere fırsat tanımak. Hedef 1.3.4: Öğrencilerin öğretim etkinliklerinde koydukları performans ve ürünlerini üstün yetenekliliğe ilişkin özelliklerini belirleyecek ölçme - değerlendirme yöntem ve araçları geliştirmek ve bunları kullanmak. Zenginleştirme ve Genişletme (destek odaları, atölye çalışmaları) Hızlandırma Öğretim materyalleri Öğretim etkinlikleri BİLSEM Eğitim bölgeleri çalışma atölyeleri Çocuk Uygulama ve Araştırma Merkezleri Bilim ve doğa eğitim kampları Geliştirilen standart testlerin sayısı Okula erken başlayan öğrenci sayısı Sınıf atlayan öğrenci sayısı 5. sınıfta yeteneğine uygun seçmeli ders/derslere katılan öğrenci sayısı TÜBİTAK Üniversiteler MEB TTKB Yerel Yönetimler MEB TEGM BİLSEMLER MEB TEGM Üniversiteler TÜBİTAK Üniversiteler STK MEB TEGM Yerel yönetimler TUBİTAK Üniversiteler MEB YEĞİTEK STK MEB TEGM Uzun Uzun Kısa Uzun Üstün (Özel) Yetenekli Bireylere Yönelik Çerçeve Eğitim Programı Taslağı hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. a. Sınıf öğretmenlerine yönelik, zenginleştirme sürecine ilişkin etkinlik kitabı hazırlanmış ve Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri. Genel Müdürlüğü web sitesi üzerinden yayımlanmıştır. b. Üstün (özel) yetenekli bireylere yönelik İl Milli Eğitim Müdürlüklerince açılan destek eğitim odalarında sunulan hizmetlerin niteliğinin incelenmesi, izlenmesi ve politika önerileri geliştirilmesi için 81 İl Valiliğine yazı gönderilmiş olup konuyla ilgili veriler toplanmakta ve analiz edilmektedir. a. Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile üstün (özel) yetenekli öğrencilerin bilim ve doğa eğitim kamplarından (yaz kampları) yararlanmalarını sağlamak adına ortak çalışmalar gerçekleştirilmiş olup Hatay-İskenderun Uluçınar Gençlik Kampı ulusal kamp dönemi dışında kalan Eylül 2014 tarihleri arasında üstün (özel) yetenekli bireylere tahsis edilmiştir. b. Yerel imkanlar ve projeler doğrultusunda illerde kamplar düzenlenmektedir. Gelişme raporlanmamıştır. 226

232 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: EĞİTİM MOELLERİ Stratejik Amaç 1. Üstün yeteneklilerin yeteneklerini geliştirmeye yönelik örgün ve yaygın eğitim sistemimiz ile entegre olmuş çeşitli eğitim modelleri uygulamak. Hedef 1.4: Lisede üstün yetenekli öğrencilerin özel yetenek alanında/alanlarında yaratıcılık ve üretkenliklerini ortaya koymalarını sağlayacak öğrenme ortamlarını sağlamak. Hedef 1.5: Üstün yetenekli öğrencilerin tüm eğitim sürecini, tüm eğitim düzeylerinde takip altına alarak, yeteneklerinin geliştirilmesinin sürekliliğini sağlamak. Hedef 1.4.1: Öğrencileri özel yetenek alan/alanlarında gelişimini sağlayacak programlara yönlendirmek. Hedef 1.4.2: Öğrencilerin özel yetenek alan/alanlarında uzmanlaşmasını sağlayacak çeşitlendirilmiş eğitim uygulamaları sağlamak. Hedef 1.4.3: Öğrencilerin özel yetenek alan/alanlarında öğrenme hızlarına bağlı olarak bireysel ilerlemelerini sağlamak. Hedef 1.5.1: Üstün yetenekli bireyin örgün (okul öncesi, ilkokul, ortaokul, lise) ve hayat boyu eğitim süreci içerisinde değerlendirilmesi Matematik, Fen, Spor, Müzik vb. alanlardaki üstün yetenekli öğrencilere yönelik programlar, Alanında ürün ortaya koyma Proje üretme Hızlandırma(üst sınıflardan ders alma, sınıf atlatma, üniversiteden ders alma) Uzaktan eğitim İzleme ve eğerlendirme MEB YEĞİTEK MEB TEGM MEB BİGM MEB OÖGM MEB MTEGM MEB SGM MEB TEGM MEB BİGM MEB OÖGM MEB MTEGM MEB SGM Üniversiteler Orta Orta Orta Uzun Rehberlik ve Araştırma Merkezinde tanılaması yapılan öğrenciler uygun bir şekilde yönlendirilmektedir. Bilim ve sanat merkezlerince hazırlanan projeler Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından incelenmekte ve Maliye Bakanlığınca ayrılan bütçe doğrultusunda gerekli destek sağlanmaktadır. Performans göstergeleri (her kademede sınıf atlatma, destek eğitim odaları, atölye çalışmaları vb.) dikkate alınarak uygun bir şekilde yönetmelik taslağına eklenmiştir. Rehberlik ve Araştırma Merkezinde tanılaması yapılan öğrenciler uygun bir şekilde yönlendirilmektedir. 227

233 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: EĞİTİM MOELLERİ Stratejik Amaç 1. Üstün yeteneklilerin yeteneklerini geliştirmeye yönelik örgün ve yaygın eğitim sistemimiz ile entegre olmuş çeşitli eğitim modelleri uygulamak. Hedef 1.6: Üstün yetenekli bireylerin eğitiminde çoklu eğitim modellerinin yanında, hayat boyu destek alabilecekleri kurumsal yapılar oluşturmak. Hedef 1.6.1: Üstün yetenekli bireylerin gelişimindeki hizmetlerin sürekliliğini sağlayacak tedbirlerin alınması Örgün eğitim sonrası eğitsel kurumların sayısı Örgün eğitim sonrası eğitim ortamlarına katılan birey sayısı MEB HBÖGM Üniversiteler Sürekli Eğitim Merkezleri STK BİLSEMLER Halk Eğitim Merkezleri Uzun a. Rehberlik ve Araştırma Merkezinde tanılaması yapılan öğrenciler uygun bir şekilde yönlendirilmektedir. b. Performans göstergeleri (her kademede sınıf atlatma, destek eğitim odaları, atölye çalışmaları vb.) dikkate alınarak uygun bir şekilde yönetmelik taslağına eklenmiştir. c. Üstün (Özel) yetenekli bireylere yönelik İl Milli Eğitim Müdürlüklerince açılan destek eğitim odalarında sunulan hizmetlerin niteliğinin incelenmesi, izlenmesi ve politika önerileri geliştirilmesi için 81 il Valiliğine yazı gönderilmiş olup konuyla ilgili veriler toplanmakta ve analiz edilmektedir. 228

234 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması 4.2. İNSAN KAYNAKLARIİLE İLGİLİ STRATEJİK AMAÇLAR/HEEFLER AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: İNSAN KAYNAKLARI Stratejik Amaç 2: Üstün yeteneklilerin eğitimini, çeşitli eğitim modellerinde etkili ve verimli şekilde planlayacak ve yürütecek personel yetiştirmek. Hedef 2.1. Tüm paydaşların üstün yetenekli bireylerin eğitimi konusunda bilgi ve becerilerini geliştirmek. Hedef 2.1.1: Eğitimin tüm kademelerinde görevli öğretmen, koordinatör öğretmen, yönetici ve deneticilerin üstün yetenekli bireylerin eğitimi ve öğretimi konularında bilgilerini arttırmak ve becerilerini geliştirmek. Öğretmenlere, koordinatör öğretmenlere, Yöneticilere ve eneticilere yönelik Hizmetiçi Eğitim ve Uzaktan Eğitim Programları sayısı TÜBİTAK Üniversiteler MEB TTKB Yerel Yönetimler MEB TEGM MEB İKGM MEB ÖYEGM MEB YEĞİTEK MEB HBÖGM Uzun a. Üstün (Özel) Yetenekli Bireylerin Eğitimi Strateji ve Uygulama Kılavuzu hazırlanmış, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri. Genel Müdürlüğü web sitesi üzerinden yayımlanmış ve 81 il Valiliğine gönderilmiştir. b. İnsan Kaynakları ile İlgili Stratejik Amaçları ve Hedefler kapsamında Türkiye genelinde 7 farklı coğrafi bölgede 21 farklı ilde (Adana, Afyonkarahisar, Burdur, Bursa, enizli, Eskişehir, Gaziantep, Kırşehir, Malatya, Manisa, Mersin, Muş, Ordu, Rize, Sakarya, Siirt, Sivas, Şanlıurfa, Tekirdağ, Van, Zonguldak) İl Mill Eğitim Müdürlükleri / Üniversitelerimiz ile işbirliği içerisinde Bakanlığımız temel eğitim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan sınıf ve branş öğretmenlerinin / eğitim fakültelerinde öğrenim gören öğretmen adaylarının özel yetenek, üstün (özel) yetenekli bireyler, üstün (özel) yetenekli bireylerin gelişim özellikleri, eğitim modelleri, uygulamalar ve öğretmenlere yönelik öneriler vb. konularda farkındalık kazanmaları ve bilgi sahibi olmaları amacıyla çalışmaların gerçekleştirilmesi ile ilgili planlamalar yapılmış ve çalışmalar gerçekleştirilmiştir. c eğitim öğretim yılı için üstün (özel) yetenekli öğrencilerin tanılanmasına yönelik çalışmalar kapsamında bilim ve sanat merkezi bulunan 64 ilde toplamda yaklaşık sınıf öğretmenine özel yetenek, üstün (özel) yetenekli bireylerin gelişim özellikleri konularında mahalli düzeyde eğitimler verilmiştir. d. Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü ile işbirliği içerisinde özel yetenek, üstün (özel) yetenekli bireylerin gelişim özellikleri, üstün (özel) yetenekli bireylerin eğitiminde farklı eğitim modelleri vb. konularda alanda çalışan akademisyenlerin anlatımıyla gerçekleştirilecek TV kayıtlarının oluşturulması ve oluşturulacak bu kayıtların EBA-UZEM ve Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri. Genel Müdürlüğü web sitesi üzerinden paylaşılması ile ilgili planlama çalışmaları tamamlanmış olup gerekli çalışmalar yürütülmektedir. 229

235 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: İNSAN KAYNAKLARI Stratejik Amaç 2: Üstün yeteneklilerin eğitimini, çeşitli eğitim modellerinde etkili ve verimli şekilde planlayacak ve yürütecek personel yetiştirmek. Hedef 2.1. Tüm paydaşların üstün yetenekli bireylerin eğitimi konusunda bilgi ve becerilerini geliştirmek. Hedef 2.1.2: Aileleri, üstün yetenekli bireylerin özellikleri ve eğitimi konusunda bilgilendirerek üstün yeteneklilerin eğitiminde aktif rol almalarını sağlamak. Hedef 2.1.3: Ortaöğretim düzeyindeki üstün yetenekli öğrencilere yönelik mentorlük uygulamalarını geliştirmek ve yaygınlaştırmak. Hedef 2.1.4: Üstün yeteneklilerin eğitimi ile ilgili üniversitelerle iş birliği yapmak. Ailelere yönelik Uzaktan Eğitim Programları sayısı Seminerler, konferanslar, çalıştaylar, paneller ve kongreler Mentör Eğitim Programı Uygulama Ölçütleri Tezli ve tezsiz lisansüstü program sayıları Çift dal/ yan dal programları Üstün Yetenekliler Programı Yurt dışına öğretmen /akademisyen gönderme Akademisyen desteği Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sağlık Bakanlığı STK Yerel Yönetimler MEB BİGB. MEB HBÖGM MEB YEĞİTEK MEB OÖGM Üniversiteler TÜBİTAK STK Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Meslek Odaları YÖK Üniversite MEB OÖGM Uzun Uzun Uzun a. Üstün (Özel) Yetenekli Çocuklar Aile Kılavuzu hazırlanmış olup Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri. Genel Müdürlüğü web sitesi üzerinden yayımlanmıştır. Gelişme raporlanmamıştır sayılı Kanuna dayalı olarak, yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ile kamu kurum ve kuruluşlarının yetişmiş insan kaynağı ihtiyacının karşılanması amacıyla, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından resmi burslu statüde lisansüstü öğrenim görmek üzere yurt dışına gönderilecek adayların seçimi ile ilgili başvuru ve tercihleri sürecinde Milli Eğitim Bakanlığı adına Üstün Zekalılar Eğitimi alanına kontenjan ayrılmıştır. 230

236 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması 4.3. YAYGINLAŞTIRILABİLİRLİK VE SÜRÜRÜLEBİLİRLİK İLE İLGİLİ STRATEJİK AMAÇLAR/HEEFLER AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: YAYGINLAŞTIRILABİLİRLİK ve SÜRÜRÜLEBİLİRLİK Stratejik Amaç 3. Ülke genelinde üstün yetenekli bireylere yönelik çeşitli eğitim politika ve uygulamalarını yaygınlaştırmak ve sürekli hale getirmek. Hedef 3.1. Ülkemizdeki üstün yetenekli bireylere ihtiyaç duydukları örgün ve yaygın eğitimi sağlamak. Hedef 3.2. Üstün yetenekli bireylere sunulan eğitim hizmetlerini bilgi ve iletişim teknolojileri ile desteklemek. Hedef 3.1.1: Okul öncesi ve ilkokul düzeyindeki üstün yetenekli öğrencilerin ihtiyaçlarını örgün eğitim içerisinde karşılamak Hedef 3.1.2: Ortaokul ve lise düzeyindeki üstün yetenekli öğrencilerin ihtiyaçlarını örgün ve/veya yaygın eğitim içerisinde karşılamak Hedef 3.2.1: Üstün yeteneklilerin eğitimi ile ilgili paydaşların ihtiyaçlarına cevap verecek bilgi ve iletişimi sağlayacak teknolojik ortamlar sağlamak. Hazırlanan Eğitim Programları Eğitim Programları Alan Gezileri Atölye Çalışmaları Uzaktan Eğitim Bilim ve oğa Eğitim Kampları FATİH Projesi (EBA) TÜBİTAK Üniversiteler MEB TTKB MEB TEGM MEB HBÖGM MEB OÖGM MEB TEGM Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı MEB YEĞİTEK Üniversiteler TÜBİTAK, Üniversiteler MEB TEGM MEB OÖGM MEB HBÖGM MEB MTEGM MEB YEGİTEK Uzun Uzun Orta Üstün (Özel) Yetenekli Bireylere Yönelik Çerçeve Eğitim Programı Taslağı hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. a. Üstün (Özel) Yetenekli Bireylere Yönelik Çerçeve Eğitim Programı Taslağı hazırlanmış olup Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının görüşüne sunulmuştur. b. Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile üstün (özel) yetenekli öğrencilerin bilim ve doğa eğitim kamplarından (yaz kampları) yararlanmalarını sağlamak adına ortak çalışmalar gerçekleştirilmiş olup Hatay-İskenderun Uluçınar Gençlik Kampı ulusal kamp dönemi dışında kalan Eylül 2014 tarihleri arasında üstün (özel) yetenekli bireylere tahsis edilmiştir. c Haziran 2013 tarihlerinde, BTSO Kamil Tolon Bilim ve Sanat Merkezi, Uludağ Üniversitesi, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Büyükşehir Belediye Başkanlığı iş birliği ile Bursa da 2. Ulusal Çocuk Kongresi gerçekleştirilmiştir. d. Ulusal Çocuk Kongresi 2014 yılı Haziran ayı içerisinde Rize Valiliği ve Rize Bilim ve Sanat Merkezince gerçekleştirilmiştir. Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü ile işbirliği içerisinde özel yetenek, üstün (özel) yetenekli bireylerin gelişim özellikleri, üstün (özel) yetenekli bireylerin eğitiminde farklı eğitim modelleri vb. konularda alanda çalışan akademisyenlerin anlatımıyla gerçekleştirilecek TV kayıtlarının oluşturulması ve oluşturulacak bu kayıtların EBA-UZEM ve Genel Müdürlüğün web sitesi üzerinden paylaşılması ile ilgili planlama çalışmaları tamamlanmış olup gerekli çalışmalar yürütülmektedir. 231

237 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: YAYGINLAŞTIRILABİLİRLİK ve SÜRÜRÜLEBİLİRLİK Stratejik Amaç 3. Ülke genelinde üstün yetenekli bireylere yönelik çeşitli eğitim politika ve uygulamalarını yaygınlaştırmak ve sürekli hale getirmek. Hedef 3.3. Ülkemizdeki kamu ve özel kurum ve kuruluşlarla üstün yeteneklilerin eğitimi alanında işbirliği sağlamak. Hedef 3.3.1: Kamu kurum ve kuruluşlarının üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin gerekli uygulamaları yapmalarını, toplumsal kültür ve farkındalığı yaygınlaştırmayı sağlamak. Hedef 3.3.2: Üstün yeteneklilerin özel işletme ve tüzel kuruluşlardaki örnek uygulama ve öğrenme ortamlarından yararlanmasını sağlamak. Hedef 3.3.3: Kamu, tüzel ve özel kurum ve kuruluşlarda alanında uzman seçkin kişilerle mentörlük uygulamaları yapmak. Hedef 3.3.4: Üstün yetenekliler konusunda toplumsal farkındalığı arttırmak. Protokoller Bilgilendirme etkinlikleri Protokoller Alan Gezileri Atölye Çalışması Protokoller Mentör sayıları Görsel ve İşitsel Ürünler Bilimsel Etkinlikler Kurs ve Seminerler Kamu kurum ve kuruluşları Fabrikalar İşletmeler Tüzel kuruluşlar Üniversiteler Kamu kurum ve kuruluşları Özel ve tüzel işletmeler Yazılı ve görsel medya Kamu kurum ve kuruluşları TÜBİTAK Üniversiteler Yerel Yönetimler MEB HBÖGM Uzun Kısa Kısa Uzun a. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Hayrât Vakfı işbirliği ile, Bilim ve Sanat Merkezlerindeki (BİLSEM) üstün (özel) yetenekli öğrencilere, millî kültürün en önemli kaynaklarını teşkil eden Osmanlıca eserleri okuyup anlamak, yazarak el becerilerini geliştirmek, bu eserlerdeki bilgi ve belgelerden azamî derecede faydalanmak ve bunları kültür hayatına kazandırmak fırsatını sağlayacak Osmanlı Türkçesi kursları tertiplemek amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Hayrât Vakfı arasında 21/01/2013 tarihinde 2 yıl süreyle geçerli işbirliği protokolü imzalanmıştır. b Haziran 2013 tarihlerinde, BTSO Kamil Tolon Bilim ve Sanat Merkezi, Uludağ Üniversitesi, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Büyükşehir Belediye Başkanlığı iş birliği ile Bursa da 2. Ulusal Çocuk Kongresi gerçekleştirilmiştir. c. 3. Ulusal Çocuk Kongresi 2014 yılı Haziran ayı içerisinde Rize Valiliği ve Rize Bilim ve Sanat Merkezince gerçekleştirilmiştir. Gelişme raporlanmamıştır. Gelişme raporlanmamıştır. a. Üstün (Özel) Yetenekli Bireylerin Eğitimi Strateji ve Uygulama Kılavuzu hazırlanmış, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü web sitesi üzerinden yayımlanmış ve 81 İl Valiliğine gönderilmiştir. b Haziran 2013 tarihlerinde, BTSO Kamil Tolon Bilim ve Sanat Merkezi, Uludağ Üniversitesi, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Büyükşehir Belediye Başkanlığı iş birliği ile Bursa da 2. Ulusal Çocuk Kongresi gerçekleştirilmiştir. c. 3. Ulusal Çocuk Kongresi 2014 yılı Haziran ayı içerisinde Rize Valiliği ve Rize Bilim ve Sanat Merkezince gerçekleştirilmiştir. 232

238 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: YAYGINLAŞTIRILABİLİRLİK ve SÜRÜRÜLEBİLİRLİK Stratejik Amaç 3. Ülke genelinde üstün yetenekli bireylere yönelik çeşitli eğitim politika ve uygulamalarını yaygınlaştırmak ve sürekli hale getirmek. Hedef 3.4. Üstün yetenekli bireylere sunulan hizmetlerin standardını ve sürdürülebilirliğini sağlamak. Hedef 3.5. Üstün yetenekliler eğitim stratejilerinin geliştirilmesi için kamu kurum ve kuruluşlarının, ilgili STK ların ve özel sektör temsilcilerinden oluşan bir danışma kurulu oluşturmak. Hedef 3.4.1: Oluşturulan model, alınan karar ve yapılan planlamaları gerçekleştirmek için yasal düzenlemeler yapmak ve uygulamak. Hedef 3.4.2: Üstün yeteneklilere yönelik belirlenen strateji ve uygulamalara ilişkin dönütler alarak strateji ve uygulama planını geliştirmek. Hedef 3.5.1: Üstün yeteneklilerin eğitimi ile ilgili paydaşlar arasında koordinasyon ve işbirliğine katkı sağlamak. Hedef 3.5.2: Üstün yeteneklilerin eğitimine yönelik ulusal standartların belirlenmesine katkı sağlamak. Hedef 3.5.3: Üstün yeteneklilerin eğitimine yönelik yeni model ve programlar geliştirilmesine katkı sağlamak. Mevzuat MEB Hukuk Müşavirliği Orta Gelişme raporlanmamıştır. Revize edilmiş strateji ve uygulama planı MEB TEGM MEB OÖGM Kısa Yapılan protokol sayısı Tüm paydaşlar Kısa Modellere ilişkin standartlar Programlama standartları Ölçme değerlendirme standartları Model sayısı Program sayısı MEB Strateji Geliştirme Bşk. TÜBİTAK Üniversiteler MEB TTKB MEB YETGM Üniversiteler TÜBİTAK Orta Uzun Gelişme raporlanmamıştır. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Hayrat Vakfı işbirliği ile, Bilim ve Sanat Merkezlerindeki (BİLSEM) üstün (özel) yetenekli öğrencilere, milli kültürün en önemli kaynaklarını teşkil eden Osmanlıca eserleri okuyup anlamak, yazarak el becerilerini geliştirmek, bu eserlerdeki bilgi ve belgelerden azami derecede faydalanmak ve bunları kültür hayatına kazandırmak fırsatını sağlayacak Osmanlı Türkçesi kursları tertiplemek amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Hayrât Vakfı arasında 21/01/2013 tarihinde 2 yıl süreyle geçerli işbirliği protokolü imzalanmıştır. Performans göstergeleri (her kademede sınıf atlatma, destek eğitim odaları, atölye çalışmaları vb.) dikkate alınarak uygun bir şekilde yönetmelik taslağına eklenmiştir. Gelişme raporlanmamıştır. 233

239 2013/101 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-3: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: YAYGINLAŞTIRILABİLİRLİK ve SÜRÜRÜLEBİLİRLİK Stratejik Amaç 3. Ülke genelinde üstün yetenekli bireylere yönelik çeşitli eğitim politika ve uygulamalarını yaygınlaştırmak ve sürekli hale getirmek. Hedef 3.5. Üstün yetenekliler eğitim stratejilerinin geliştirilmesi için kamu kurum ve kuruluşlarının, ilgili STK ların ve özel sektör temsilcilerinden oluşan bir danışma kurulu oluşturmak. Hedef 3.5.4: Üstün yeteneklilere yönelik farklılaştırılmış eğitim programlarının uygulanması için etkinlik ve materyal geliştirilmesine katkı sağlamak. Hedef 3.5.5: Üstün yeteneklilere yönelik toplanan verilerin analizlerini yaparak tavsiyelerde bulunmak. Hedef 3.5.6: Ülkemizde üstün yeteneklilerin eğitimi alanında uygulanan farklı modellerle ilgili rapor hazırlayarak tavsiyelerde bulunmak. Hedef 3.5.7: Üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin araştırma-geliştirme faaliyetlerini destekleyerek yürütülmesine katkı sağlamak. Hedef 3.5.8: Üstün yetenekli bireylerin hayat boyu izlenmesini sağlayacak mekanizmanın oluşturulmasına katkı sağlamak. Etkinlik sayısı Materyal sayısı Veri toplama aracı sayısı Rapor sayısı Rapor sayısı Araştırma Sayısı Ar-Ge birimi İzleme ve eğerlendirme BİLSEM MEB TEGM MEB OÖGM MEB YEĞİTEK Üniversiteler TÜBİTAK MEB Strateji Geliştirme Bşk. MEB STK Üniversiteler Üniversiteler MEB YETGM STK MEB TEGM MEB STK Üniversiteler Uzun Uzun Orta Uzun Uzun Özellikle bilim ve sanat merkezlerince hazırlanan projeler Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından incelenmekte ve Maliye Bakanlığınca ayrılan bütçe doğrultusunda gerekli destek sağlanmaktadır. Gelişme raporlanmamıştır. Gelişme raporlanmamıştır. Gelişme raporlanmamıştır. Gelişme raporlanmamıştır. 234

240 2013/102 (G) BTYK nın 28. Toplantısı e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli Çalışmalarının Yapılması [2013/102] KARAR e-evlet çalışmalarının yürütülmesi ve koordinasyonuna yönelik organizasyon modelinin geliştirilerek Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu nun 26. Toplantısı na sunulmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2013/104 Ulusal Veri Merkezi Çalışmalarının Yapılması AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR Başbakanlık Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı TÜBİTAK Türksat GELİŞME Karar kapsamında, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (UHB) koordinasyonunda ilgili kuruluşlar arasında yer alan Başbakanlık, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK ve Türksat ile toplantılar gerçekleştirilmiş ve devamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarından görüşler alınmıştır. Alınan görüşler çerçevesinde UHB tarafından oluşturulan taslak model BTYK nın 26. Toplantısı nda sunulmuş ve devamında yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir. Başbakanlık, kararın yürürlüğe konulması amacıyla Bakanlar Kurulu Kararı istihsaline ilişkin, bazı kamu kurum kuruluşlarından görüşler alarak UHB ye iletmiştir. Gelen yeni görüşler doğrultusunda organizasyon modelinin daha etkin çalışabilmesi için modelde değişiklik yapılarak modele nihai şekli verilmiş, Ek-4 teki organizasyon modeli geliştirilmiştir. EK Ek-4: e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli 235

241 2013/102 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-4: e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli E-EVLET ORGANİZASYON MOELİ BAKANLAR KURULU AÇIKLAMALAR Ulusal Bilgi Toplumu Stratejileri doğrultusunda e-evlet ve Kamu Entegre Veri Merkezi ile ilgili eylemler ve hedeflerin hayata geçirilmesi için gerekli koordinasyonu sağlayabilecek kamunun katılım ve sahiplenmesini de temin edecek üst seviye bir yapıya ihtiyaç olduğu görülmektedir. Bu kapsamda diğer ülke örneklerinde de olduğu gibi en üst seviye siyasi sahiplik olarak Sayın Başbakan tanımlanmıştır. 236

242 2013/102 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-4: e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli BAKANLAR KURULU Kamu kurumlarıyla ilgili e-önüşüm projelerinde önemli ilerlemeler kaydedilmiş olmakla beraber, projelerin hedefine ulaşması ve vatandaşların istek ve beklentilerinin karşılanması boyutunda etkinliğinin artırılması amacıyla Bakanlar Kurulu, e-evlet Yönetim Modeli nin politika belirleme işlevini yürütecektir. 1 Kasım 2011 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 655 sayılı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname nin 2 nci Maddesi (f) fıkrası ile Bilgi toplumu politika, hedef ve stratejileri çerçevesinde; ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlayarak e-evlet hizmetlerinin kapsamı ve yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek, bu hizmetlere ilişkin eylem planları yapmak, koordinasyon ve izleme faaliyetlerini yürütmek, gerekli düzenlemeleri yapmak ve bu kapsamda ilgili faaliyetleri koordine etmek görevi Ulaştırma enizcilik ve Haberleşme Bakanlığına verilmiştir. Ayrıca 15 Ocak 2013 tarihinde gerçekleştirilen Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu nun 25. Toplantısı nda e-evlet hizmetlerine ilişkin konular ve gelişmeler gündeme alınmış ve 2013/102, 2013/104 ve 2013/105 nolu kararlara ilişkin çalışmanın da Ulaştırma enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı sorumluluğunda yürütülmesine karar verilmiştir. Bu kapsamda gerek e-evlet Organizasyon Modeli nde gerekse de Kamu Entegre Veri Merkezi nin kurulması konusunda tek bir organizasyon modeli ile hedeflerin belirlenmesi, projelerin önceliklendirilmesi, zaman planı oluşturulması, izleme ve yaptırım görevleri Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yürütülecek ve tüm bunlar için eylem planları da Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanacaktır. Bu alanda yapılan çalışmalara yönelik Bakanlar Kurulu na raporlama görevi de yine Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanı tarafından yürütülecektir. 237

243 2013/102 (G) BTYK nın 28. Toplantısı Ek-4: e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli e-evlet hizmetlerinde ve veri merkezlerinde, veri paylaşımı, entegrasyon vb. konularında kurumlar arası işbirliği sağlamak üzere, kurumların temsilcilerinden oluşan, kurumlardaki paralel çalışmayı temin edecek bir yapıya gerek duyulmaktadır. Bu kurul Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanı başkanlığında tüm Bakanlıkların Müsteşarlarından oluşur. e-evlet Koordinasyon Kurulu, UHB-Haberleşme Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Ulusal Veri Merkezi Projesi ve e-evlet ile ilgili taslak politika, hedef ve eylem planlarını görüşerek öneri ve değerlendirmeler yapar. Verilen hedef ve politikaların kurum ve kuruluşlar kapsamında uygulamalarını ve gerçekleştirilmelerine ilişkin alınacak tedbirler ve öneriler geliştirir. İlgili Bakanlıkların çatısı altında Ulusal Veri Merkezi ve e-evlet ile ilgili - Koordinasyon, - Eşgüdüm, - Ortak proje geliştirme görevleri e-evlet Koordinasyon Kurulu tarafından yürütülecektir. Ayrıca, hedeflerin belirlenmesi, projelerin önceliklendirilmesi, zaman planı belirlenmesi ile izleme ve yaptırım alanlarında görüş, öneri ve değerlendirmeler de yine e-evlet Koordinasyon Kurulu tarafından gerçekleştirilecektir. Bu sayede Ulusal Veri Merkezi ve e-evlet projelerinin kurumsal bazda sahipliği sağlanacaktır. Kurumlar arası proje bazlı koordinasyon, ilerlemenin izlenmesi ve raporlama, özel sektör ile işbirliği, ortak hizmetlerin özel sektörden temini, bilgi teknolojileri alanında kamu alımları için kural belirleme, tanıtım ve eğitim gibi e-dönüşüme ilişkin işlevleri sağlamak üzere Proje Takibi, Proje Yönetimi ve Teknik Sahiplik alanlarında Ulaştırma enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Haberleşme Genel Müdürlüğü tanımlanmıştır. Ayrıca Haberleşme Genel Müdürlüğü, Bilgi Toplumu Politika ve Stratejileri çerçevesinde eylem planı oluşturma ve eylem planlarının revizyonu sürecinde; 238

Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji KASIM 2014 KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ

Detaylı

2013/101 (Y) BTYK nın 25. Toplantısı. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR

2013/101 (Y) BTYK nın 25. Toplantısı. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR 2013/101 (Y) Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] BTYK nın 2009/102 no.lu kararı kapsamında hazırlanan ve 25. toplantısında onaylanan Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin koordinasyonunun

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Destek ve İdari Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı DAĞITIM YERLERİNE

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Destek ve İdari Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı DAĞITIM YERLERİNE T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu estek ve İdari Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı Sayı : 41304669/604.02.03 Konu : UBTYS 2011-2016 AĞITIM YERLERİNE Başbakanlık Bilim ve Teknoloji

Detaylı

TÜBİTAK UZAY VE UYDU YOL HARİTASI. Sunan: Dr. Ufuk SAKARYA 23.06.2014. Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü

TÜBİTAK UZAY VE UYDU YOL HARİTASI. Sunan: Dr. Ufuk SAKARYA 23.06.2014. Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü TÜBİTAK UZAY Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü VE UYDU YOL HARİTASI Sunan: Dr. Ufuk SAKARYA 23.06.2014 Birinci Uydu Yer Gözlem Uygulamaları Yaz Okulu (UYGU 2014), TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi, 23-27 Haziran

Detaylı

HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURULUŞU Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü, 1 Kasım 2011 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 655 Sayılı Kanun

Detaylı

KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI

KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI 1. Programın Amacı ve Kapsamı 2013 yılı itibarıyla yaklaşık 105 milyar TL ile GSYH nin yaklaşık yüzde 7 si olarak gerçekleşen

Detaylı

Üniversite-Sanayi İşbirliği: Politika Kararları ve Uygulamalar. Yasemin ASLAN BTYP Daire Başkanı

Üniversite-Sanayi İşbirliği: Politika Kararları ve Uygulamalar. Yasemin ASLAN BTYP Daire Başkanı Üniversite-Sanayi İşbirliği: Politika Kararları ve Uygulamalar Yasemin ASLAN BTYP Daire Başkanı 8. ÜSİMP ULUSAL KONGRESİ 10 Haziran 2015 Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Ekosistemi Üniversite-Sanayi İşbirliğinin

Detaylı

AR-GE POLİTİKALARI VE ARAŞTIRMA ALTYAPI DESTEKLERİ. Aycan Yüksel

AR-GE POLİTİKALARI VE ARAŞTIRMA ALTYAPI DESTEKLERİ. Aycan Yüksel AR-GE POLİTİKALARI VE ARAŞTIRMA ALTYAPI DESTEKLERİ Aycan Yüksel Uzay Kalifiye Malzeme Teknolojileri Sempozyumu HH 14-15 Aralık 2015, İstanbul Sunum İçeriği Kalkınma Planında Ar-Ge ve Yenilik Kamu Ar-Ge

Detaylı

İLGİLİ DİĞER KAR ARLAR

İLGİLİ DİĞER KAR ARLAR 6.1. Ar-Ge, Yenilik ve Girişimcilik Destek Mekanizmalarında Bütünsellik, Uyum ve Hedef Odaklılığın Sağlanması için Krdinasyn Kurulu Oluşturulması [2011/102] KARAR NO Y Ar-Ge, yenilik ve girişimcilik destek

Detaylı

2011-2016 Ulusal Bilim Teknoloji ve Yenilik Stratejisi Doç. Dr. M. Necati DEMİR ARDEB Başkan V.

2011-2016 Ulusal Bilim Teknoloji ve Yenilik Stratejisi Doç. Dr. M. Necati DEMİR ARDEB Başkan V. 2011-2016 Ulusal Bilim Teknoloji ve Yenilik Stratejisi Doç. Dr. M. Necati DEMİR ARDEB Başkan V. 11 Ekim 2011, Koç Üniversitesi Türkiye Bilim Teknoloji ve Yenilik Sistemi BTYK Bilim ve Teknoloji Yüksek

Detaylı

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Toplantı Hazırlık Notları

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Toplantı Hazırlık Notları Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Toplantı Hazırlık Notları 11 Haziran 2013 Vali Galip emirel Ankara Vilayetler Evi BTYK 26. Toplantısı Hazırlık osyası Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma

Detaylı

Türkiye nin Sanayi Devrimi «Dijital Türkiye» Yol Haritası

Türkiye nin Sanayi Devrimi «Dijital Türkiye» Yol Haritası Türkiye nin Sanayi Devrimi «Dijital Türkiye» Yol Haritası Dijitalleşme Nedir? İmalat sanayide dijitalleşme, dijital teknolojilerden VERİMLİ, ETKİLİ VE ETKİN bir şekilde faydalanılmasıdır. Bu sayede, aynı

Detaylı

TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU

TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU TÜBİTAK, bilimsel ve teknolojik alanlarda araştırma ve teknolojik gelişmeyi, ulusal ekonomik kalkınma hedeflerine göre düzenlemek, koordine etmek ve özendirmekle

Detaylı

HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ GENEL Nihayet! Türkiye nin Havacılık ve Uzay Teknolojileri Bakanlığı var!.. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü, 1 Kasım 2011 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Yalın Altı Sigma Konferansı-5 / 7-8 Kasım 2014

Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Yalın Altı Sigma Konferansı-5 / 7-8 Kasım 2014 Türkiye Cumhuriyeti Yalın Altı Sigma Konferansı-5 / 7-8 Kasım 2014 Sürdürülebilir Bir Üretim Altyapısı Çevreye Duyarlı VGM Güvenli Verimli BSTB İleri Teknoloji Yüksek Katma Değer 2 20 nün Kuruluşu 17 Ağustos

Detaylı

ÜLKEMİZDE SİBER GÜVENLİK

ÜLKEMİZDE SİBER GÜVENLİK ÜLKEMİZDE SİBER GÜVENLİK Emine YAZICI ALTINTAŞ Siber Güvenlik Daire Başkanı HABERLEŞME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MEVZUAT SİBER GÜVENLİK Click to edit Master title style Çalışmaları konusundaki çalışmalar 2012 yılında

Detaylı

Öncelikli Alanlar Ar-Ge Destek. Programı

Öncelikli Alanlar Ar-Ge Destek. Programı 1511 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Destek Programı Ülke İhtiyaçları Analizi Devlet Kuruluşları İlgili Fakülteler Kurumlar İlgili Bakanlık TÜBİTAK STK lar Özel Sektör Öncelikli Alan ve Güçlü Alan Belirleme Savunma

Detaylı

KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI

KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI Koordinatör Teknoloji Bakanlığı Öncelikli Dönüşüm Programları, 16/02/2015 tarihli ve 2015/3

Detaylı

Afet Yönetiminde Uzaktan Algılama Sistemleri

Afet Yönetiminde Uzaktan Algılama Sistemleri Afet Yönetiminde Uzaktan Algılama Sistemleri Hayri ÖZDEN Mühendis Albay MSB Araştırma, Geliştirme ve Teknoloji Dairesi Başkanı 1/34 Takdim Planı Uzaktan Algılama Yer Gözlem Uyduları Görüş Yeteneğini Artıran

Detaylı

FASIL 10 BİLGİ TOPLUMU VE MEDYA

FASIL 10 BİLGİ TOPLUMU VE MEDYA FASIL 10 BİLGİ TOPLUMU VE MEDYA Öncelik 10.1. 2002 AB düzenleyici çerçevesi için anahtar başlangıç koşullarının kabul edilmesinin ve uygulanmasının tamamlanması 1 Mevzuat uyum takvimi Tablo 10.1.1 1 2002/20/AT

Detaylı

Araştırma Merkezlerinin Mevcut Durumu. Politika ve Uygulamalardaki Gelişmeler

Araştırma Merkezlerinin Mevcut Durumu. Politika ve Uygulamalardaki Gelişmeler Araştırma Merkezlerinin Mevcut Durumu Politika ve Uygulamalardaki Gelişmeler Devlet Planlama Teşkilatı Bilim ve Teknoloji Sektörü 12 Ağustos 2010 Sabah Oturumu Araştırma Merkezlerine Đlişkin Genel Bilgilendirme

Detaylı

KAMU-ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ (KÜSİ) FAALİYETLERİ

KAMU-ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ (KÜSİ) FAALİYETLERİ BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI KAMU-ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ (KÜSİ) FAALİYETLERİ Doç. Dr. Mustafa Türkmen ERÜ Mühendislik Fak. 20 Mayıs 2016 KAYSO Sunum Planı KÜSİ Çalışma Grubu KÜSİ İl Planlama

Detaylı

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Toplantı Hazırlık Notları

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Toplantı Hazırlık Notları Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Toplantı Hazırlık Notları 18 Haziran 2014 Vali Galip emirel Ankara Vilayetler Evi BTYK 27. Toplantısı Hazırlık osyası Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma

Detaylı

SIRA SAYISI: 679 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

SIRA SAYISI: 679 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ YASAMA DÖNEMİ YASAMA YILI 24 5 SIRA SAYISI: 679 Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Arasında Üçüncü Taraf Maliyet Paylaşımı Anlaşmasının

Detaylı

TURKLAB Bülten Ocak-Şubat-Mart. Metot Validasyonu Eğitimi Şubat 2018

TURKLAB Bülten Ocak-Şubat-Mart. Metot Validasyonu Eğitimi Şubat 2018 TURKLAB Bülten 2018 Ocak-Şubat-Mart Metot Validasyonu Eğitimi 13-14 Şubat 2018 13-14 Şubat 2018 tarihlerinde Metot Validasyonu konulu eğitim gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara, TS EN ISO/IEC 17025 standardı

Detaylı

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) ELEKTRONİK HABERLEŞME, UZAY VE HAVACILIK SEKTÖRÜNDE AR-GE DESTEKLERİ

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) ELEKTRONİK HABERLEŞME, UZAY VE HAVACILIK SEKTÖRÜNDE AR-GE DESTEKLERİ BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) ELEKTRONİK HABERLEŞME, UZAY VE HAVACILIK SEKTÖRÜNDE AR-GE DESTEKLERİ Esra ALAGÖZ KAYA Şubat 2015 SUNUM PLANI I. ELEKTRONİK HABERLEŞME, HAVACILIK VE UZAY AR-GE HİBE DESTEKLERİ

Detaylı

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 29. Toplantısı. Ek Kararlar

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 29. Toplantısı. Ek Kararlar Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 29. Toplantısı Ek Kararlar İÇİNDEKİLER 1. Ek Kararlar 1.1. Ulusal Uzay Araştırmaları Programı [2005/9] 1 1.2. Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 [2010/201]

Detaylı

7 nci UTEB Toplantısı Sonuç Raporu

7 nci UTEB Toplantısı Sonuç Raporu 7 nci UTEB Toplantısı Sonuç Raporu Afyon Kocatepe Üniversitesi, 20 Ocak 2015 www.rast.org.tr/uteb Uzay Teknolojileri ve Eğitimi Birliği Sayfa 1 UTEB 7 nci Toplantısı Sonuç Raporu : Toplantı yeri: Afyon

Detaylı

AR-GE POLİTİKALARI ve ARAŞTIRMA ALTYAPILARI

AR-GE POLİTİKALARI ve ARAŞTIRMA ALTYAPILARI AR-GE POLİTİKALARI ve ARAŞTIRMA ALTYAPILARI Özgür Kadir ÖZER Planlama Uzmanı AR-GE, YENĠLĠK VE TEKNOLOJĠ POLĠTĠKALARI FORUMU, 27 OCAK 2011, ANKARA Sunum Akışı Ar-Ge ve Yenilik Sistemindeki Gelişmeler Kamu

Detaylı

TÜRKİYE NİN ÜSİ ODAKLI SÜREÇLERİ 2011-2014 (23.BTYK - 27.BTYK) 2014 ve Sonrası (27. BTYK - )

TÜRKİYE NİN ÜSİ ODAKLI SÜREÇLERİ 2011-2014 (23.BTYK - 27.BTYK) 2014 ve Sonrası (27. BTYK - ) TÜRKİYE NİN ÜSİ ODAKLI SÜREÇLERİ 2011 öncesi ( - 23. BTYK) 2011-2014 (23.BTYK - 27.BTYK) 2014 ve Sonrası (27. BTYK - ) ANA HEDEF 2023 YILINDA DÜNYANIN EN BÜYÜK 10 EKONOMİSİNDEN BİRİSİ OLMAK!!! 500 Milyar

Detaylı

YATIRIM ORTAMINI İYİLEŞTİRME KOORDİNASYON KURULU (YOİKK) ÇALIŞMALARI. 11 Mayıs 2012

YATIRIM ORTAMINI İYİLEŞTİRME KOORDİNASYON KURULU (YOİKK) ÇALIŞMALARI. 11 Mayıs 2012 YATIRIM ORTAMINI İYİLEŞTİRME KOORDİNASYON KURULU (YOİKK) ÇALIŞMALARI 11 Mayıs 2012 1 Sunum Planı 16/01/2012 tarihli Bakanlar Kurulu Prensip Kararı çerçevesinde YOİKK yapısı TOBB YOİKK Çalışma Grupları

Detaylı

GÜNEY EGE KALKINMA AJANSI BİLGİLENDİRME SUNUMU

GÜNEY EGE KALKINMA AJANSI BİLGİLENDİRME SUNUMU GÜNEY EGE KALKINMA AJANSI BİLGİLENDİRME SUNUMU içerik Bölgesel Kalkınma Ajanslarına Genel Bakış Düzey 2 Bölgeleri ve Kalkınma Ajansları Güney Ege Kalkınma Ajansı Yatırım Destekleme Süreci Ajansın Gelecek

Detaylı

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı. Sonuçlanan Kararlar

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı. Sonuçlanan Kararlar Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Sonuçlanan Kararlar İÇİNDEKİLER Sonuçlanan Kararlar 1. Ulusal Bilim ve Teknoloji Sistemi Performans Göstergeleri [2005/3 Ek Karar] 1 2. Ulusal Yenilik Sistemi

Detaylı

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı. Yeni Kararlar

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı. Yeni Kararlar Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 8. Toplantısı Yeni Kararlar İÇİNDEKİLER. Yeni Kararlar.. Üniversitelerin Ar-Ge Stratejilerinin Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar Yapılması [05/0].. Doktora Derecesine

Detaylı

Ramazan KARABULUT (SSM)

Ramazan KARABULUT (SSM) Ramazan KARABULUT (SSM) TÜRKİYE DEKİ UZAY PROJELERİ - 2 SSM Uzay Daire Başkanlığı 16 HABERLEŞME UYDULARI BUGÜN TÜRKSAT-1A; 1994 TÜRKSAT-1B; 1994 TÜRKSAT-1C; 1996 TÜRKSAT-2A; 1/16 TÜRKSAT-3A; 8 TÜRKSAT-4A;

Detaylı

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Gelişmelere İlişkin Değerlendirmeler

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Gelişmelere İlişkin Değerlendirmeler Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Gelişmelere İlişkin eğerlendirmeler 15 Ocak 2013 Vali Galip emirel Ankara Vilayetler Evi BTYK 25. Toplantısı Hazırlık osyası Türkiye Bilimsel ve Teknolojik

Detaylı

Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) ÖNCELİKLİ TEKNOLOJİ ALANLARINDA TİCARİLEŞTİRME PROGRAMI EYLEM PLANI Program Koordinatörü KASIM 2014 ÖNCELİKLİ TEKNOLOJİ ALANLARINDA TİCARİLEŞTİRME PROGRAMI VE EYLEM PLANI

Detaylı

T.C. Resmî Gazete. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğünce Yayımlanır BAKANLIKLARA VEKÂLET ETME İŞLEMİ

T.C. Resmî Gazete. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğünce Yayımlanır BAKANLIKLARA VEKÂLET ETME İŞLEMİ Resmî Gazete Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğünce Yayımlanır 21 Ekim 2014 SALI YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ Sayı : 29152 Mükerrer BAKANLIKLARA VEKÂLET ETME İŞLEMİ BAŞBAKANLIK 17 Ekim

Detaylı

Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı (TÜBİTAK 1007)

Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı (TÜBİTAK 1007) Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı (TÜBİTAK 1007) Mustafa AY Kamu Araştırmaları Destek Grubu Yürütme Komitesi Sekreteri 7 Haziran 2011, Bilkent Üniversitesi TARAL Amacı

Detaylı

www.geka.org.tr BÖLGESEL YENİLİK ve KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ

www.geka.org.tr BÖLGESEL YENİLİK ve KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ www.geka.org.tr BÖLGESEL YENİLİK ve KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ Öncelikler ve İhtisaslaşma Organizasyon ve Eşgüdüm Yaşam Kalitesinin Artırılması Sürdürülebilir Kalkınma Bilgi Toplumuna Dönüşüm Rekabet Gücünün

Detaylı

ÖNCELİKLİ TEKNOLOJİ ALANLARINDA TİCARİLEŞTİRME PROGRAMI EYLEM PLANI

ÖNCELİKLİ TEKNOLOJİ ALANLARINDA TİCARİLEŞTİRME PROGRAMI EYLEM PLANI ÖNCELİKLİ TEKNOLOJİ ALANLARINDA TİCARİLEŞTİRME PROGRAMI EYLEM PLANI 1. Programın Amacı ve Kapsamı Türkiye de Ar-Ge faaliyetlerinin artırılması ve yaygınlaştırılmasına yönelik önemli ilerlemeler kaydedilmiş

Detaylı

TUBİTAK DESTEKLER NEVŞEHİR TİCARET VE SANAYİ ODASI

TUBİTAK DESTEKLER NEVŞEHİR TİCARET VE SANAYİ ODASI TUBİTAK DESTEKLER NEVŞEHİR TİCARET VE SANAYİ ODASI TUBİTAK DESTEKLERİ 1501- SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Amaç: Sanayi kuruluşlarının Ar-Ge Projelerine %60 a varan oranlarda hibe(geri ödemesiz)

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİNE UYUM DANIŞMA VE YÖNLENDİRME KURULU 2015 YILI 1. TOPLANTISI 11 MART 2015

AVRUPA BİRLİĞİNE UYUM DANIŞMA VE YÖNLENDİRME KURULU 2015 YILI 1. TOPLANTISI 11 MART 2015 AVRUPA BİRLİĞİNE UYUM DANIŞMA VE YÖNLENDİRME KURULU 2015 YILI 1. TOPLANTISI 11 MART 2015 ANA EYLEM 2: YENİLİK ve İYİ UYGULAMALARIN DEĞİŞİMİ İÇİN İŞBİRLİĞİ Yenilik ve İyi Uygulamaların Değişimi için İşbirliği;

Detaylı

Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. 2013 Yılı Hizmetiçi Eğitim Faaliyet Raporu

Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. 2013 Yılı Hizmetiçi Eğitim Faaliyet Raporu Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü 2013 Yılı Hizmetiçi Eğitim Faaliyet Raporu Ankara-2014 2013 T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Mesleki Gelişimi

Detaylı

T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI Haftalık Türkiye - AB Gündemi 11. Hafta (11-17 Mart 2013)

T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI Haftalık Türkiye - AB Gündemi 11. Hafta (11-17 Mart 2013) T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI Haftalık Türkiye - AB Gündemi 11. Hafta (11-17 Mart 2013) 11 MART 2013 PAZARTESİ 09:45-17:00 Avrupa Birliği Bakanlığı Mali İşbirliği Başkanı M. Süreyya Süner ve beraberindeki

Detaylı

1511 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Destek. Programı

1511 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Destek. Programı 1511 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Destek Programı 1 Ülke İhtiyaçları Analizi Devlet Kuruluşları İlgili Fakülteler Kurumlar İlgili Bakanlık TÜBİTAK STK lar Özel Sektör 2 Ülke İhtiyaçları Analizi 3 Öncelikli

Detaylı

Afet Yönetiminde İleri Teknolojiler ve TÜBİTAK UZAY ın Vizyonu

Afet Yönetiminde İleri Teknolojiler ve TÜBİTAK UZAY ın Vizyonu Afet Yönetiminde İleri Teknolojiler ve TÜBİTAK UZAY ın Vizyonu Tamer Beşer 12 Kasım 2013 Sunum Planı Tarihçe Yürürlükteki bazı projeler Projeler İMECE TUYGU-KG HiSSAT-KG GEOPORTAL AFAD-İZGE DETAP Uluslararası

Detaylı

B. ARINÇ A. BABACAN Y. AKDOĞAN N. KURTULMUŞ Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı

B. ARINÇ A. BABACAN Y. AKDOĞAN N. KURTULMUŞ Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü 20 Haziran 2015 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 29392 BAKANLAR KURULU KARARI Karar Sayısı : 2015/7726 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanunu

Detaylı

ENERJİ GÜVENLİĞİ ÇALIŞTAYI Türkiye Nükleer Güç Programı 2030

ENERJİ GÜVENLİĞİ ÇALIŞTAYI Türkiye Nükleer Güç Programı 2030 VİZYON BELGESİ(TASLAK) ENERJİ GÜVENLİĞİ ÇALIŞTAYI Türkiye Nükleer Güç Programı 2030 (03-05 Aralık 2015, İstanbul) BÖLÜM 1 Nükleer Güç Programı (NGP) Geliştirilmesinde Önemli Ulusal Politika Adımları Temel

Detaylı

SAVUNMA SANAYİİ İÇİN ARAŞTIRMACI YETİŞTİRME PROGRAMI (SAYP)

SAVUNMA SANAYİİ İÇİN ARAŞTIRMACI YETİŞTİRME PROGRAMI (SAYP) SAVUNMA SANAYİİ İÇİN ARAŞTIRMACI YETİŞTİRME PROGRAMI (SAYP) DENİZ DEMİRCİ TEKNOLOJİ YÖNETİMİ GRUP MÜDÜRÜ SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI ODTÜ, 25 Kasım 2013 SSM AR-GE VE TEKNOLOJİ YÖNETİMİ Türk Silahlı Kuvvetlerinin

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ TÜRKİYE KİMYA SANAYİ MECLİSİ 2015 YILI FAALİYET RAPORU

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ TÜRKİYE KİMYA SANAYİ MECLİSİ 2015 YILI FAALİYET RAPORU TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ TÜRKİYE KİMYA SANAYİ MECLİSİ 2015 YILI FAALİYET RAPORU Türkiye Kimya Sanayi Meclisi; plastik, boya, soda ve krom kimyasalları, temizlik ürünleri, akrilik ve karbon elyaf,

Detaylı

ÇARŞAMBA TİCARET BORSASI 2015 YILI YILLIK İŞ PLANI

ÇARŞAMBA TİCARET BORSASI 2015 YILI YILLIK İŞ PLANI KONU Tahmini Maliyet (TL) Başlama Tarihi Bitiş Tarihi Sorumlu Kişi İşbirliği Yapılacak Kurumlar ve Kişiler Performans 1.1.1.1 2013 yılında istihdam edilmesi planlanan basın ve halkla ilişkiler personelinin

Detaylı

SIRA SAYISI: 338 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

SIRA SAYISI: 338 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ YASAMA DÖNEMİ YASAMA YILI 26 1 SIRA SAYISI: 338 Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Sierra Leone Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Ticari ve Ekonomik İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının

Detaylı

ÇARŞAMBA TİCARET BORSASI 2016 YILI YILLIK İŞ PLANI

ÇARŞAMBA TİCARET BORSASI 2016 YILI YILLIK İŞ PLANI KONU Tahmini Maliyet (TL) Başlama Tarihi Bitiş Tarihi Sorumlu Kişi İşbirliği Yapılacak Kurumlar ve Kişiler Performans 1.1.1.1 2013 yılında istihdam edilmesi planlanan basın ve halkla ilişkiler personelinin

Detaylı

SIRA SAYISI: 587 TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝ. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuveyt Devleti Hükümeti Arasında Yükseköğretim ve Bilimsel

SIRA SAYISI: 587 TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝ. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuveyt Devleti Hükümeti Arasında Yükseköğretim ve Bilimsel TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝ YASAMA DÖNEMİ YASAMA YILI 24 4 SIRA SAYISI: 587 Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuveyt Devleti Hükümeti Arasında Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Alanında İşbirliği Anlaşmasının

Detaylı

İş ve Yatırım Ortamının Geliştirilmesi Çalışmaları Ve Yatırıma Uygun Arazi Belirlenmesi İçin CBS Teknolojisinin Kullanılması

İş ve Yatırım Ortamının Geliştirilmesi Çalışmaları Ve Yatırıma Uygun Arazi Belirlenmesi İçin CBS Teknolojisinin Kullanılması İş ve Yatırım Ortamının Geliştirilmesi Çalışmaları Ve Yatırıma Uygun Arazi Belirlenmesi İçin CBS Teknolojisinin Kullanılması Sunum Planı Sorumluluk Kapsamındaki Eylem Planları Eylem Planları Kapsamında

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU

YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU Yükseköğretim Kalite Kurulunun Kurulma Nedeni Yükseköğretimde yapısal değişikliği gerçekleştirecek ilk husus Kalite Kuruludur. Yükseköğretim Kurulu girdi ile ilgili

Detaylı

TÜSİAD Kayıtdışı Ekonomiyle Mücadele Çalışma Grubu Sunumu

TÜSİAD Kayıtdışı Ekonomiyle Mücadele Çalışma Grubu Sunumu TÜSİAD Kayıtdışı Ekonomiyle Mücadele Çalışma Grubu Sunumu Ekonomi Koordinasyon Kurulu Toplantısı, İstanbul 12 Eylül 2008 Çalışma Grubu Amacı Kayıtdışı Ekonomiyle Mücadele M Çalışma Grubu nun amacı; Türkiye

Detaylı

Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Sistemi

Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Sistemi Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı TÜBİTAK Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Sistemi Prof. Dr. Yücel ALTUNBAŞAK TÜBİTAK Başkanı Ulusal Hedeflerimiz için Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Sistemi

Detaylı

Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımı ve Enerji Verimliliğinin Arttırılması Projesi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımı ve Enerji Verimliliğinin Arttırılması Projesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımı ve Enerji Verimliliğinin Arttırılması Projesi Dr. Muhyettin SĐRER Saha Koordinatörü GAP Bölge Kalkınma Đdaresi Başkanlığı / Birleşmiş

Detaylı

SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2015/140 Ref: 4/140

SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2015/140 Ref: 4/140 SİRKÜLER İstanbul, 02.09.2015 Sayı: 2015/140 Ref: 4/140 Konu: STRATEJİK YATIRIMLARA DAİR YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMIŞTIR 27.08.2015 tarih ve 29458 sayılı Resmi Gazete

Detaylı

Doç. Dr. Lokman KUZU (TUBİTAK UZAY)

Doç. Dr. Lokman KUZU (TUBİTAK UZAY) Doç. Dr. Lokman KUZU (TUBİTAK UZAY) TÜRKİYE DEKİ UZAY PROJELERİ - 1 RASAT GEZGİN2 BILGE Görüntü Sıkıştırma Uçuş Bilgisayarı OBC X-BAND Interface Card Arayüz Kartı Transmitter X-Band Verici 2011 OBC Arayüz

Detaylı

Yeni Destek Mekanizmaları

Yeni Destek Mekanizmaları Yeni Destek Mekanizmaları Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı (BİDEB) Prof. Dr. Şemsettin TÜRKÖZ BİDEB Başkan V. 28 Haziran 2012 Ankara Sunum Planı Yeni Destek Mekanizmaları Sanayiye Entegre Lisans

Detaylı

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Gelişmelere İlişkin Değerlendirmeler

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Gelişmelere İlişkin Değerlendirmeler Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Gelişmelere İlişkin eğerlendirmeler 7 Ağustos 2012 Vali Galip emirel Ankara Vilayetler Evi BTYK 24. Toplantısı Hazırlık osyası Türkiye Bilimsel ve Teknolojik

Detaylı

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Karbon Saydamlık Projesi Sektörel İklim Değişikliği Yaklaşımları Çalıştayı Tuğba ALTINIIŞIK DİNÇBAŞ 27 Şubat 2012 İstanbul İÇERİK Türkiye Sanayi Strateji Belgesi

Detaylı

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12) EKİM 2015 TARİHLERİNDE ANKARA DA YAPILACAKTIR.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12) EKİM 2015 TARİHLERİNDE ANKARA DA YAPILACAKTIR. [ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12) 12-23 EKİM 2015 TARİHLERİNDE ANKARA DA YAPILACAKTIR. [ Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele 12. Taraflar Konferansı

Detaylı

İstanbul Havacılık Sektörü Yenilikçi İşbirliği Platformu

İstanbul Havacılık Sektörü Yenilikçi İşbirliği Platformu İstanbul Havacılık Sektörü Yenilikçi İşbirliği Platformu Destek ve Teşvik Programları Ürün ve Üretim Geliştirme Destekleri Ticarileştirme ve Pazarlama Destekleri Araştırma-Geliştirme Destekleri Destek

Detaylı

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI (Tigris Development Agency) KALKINMA KURULU TOPLANTISI KARAR TUTANAĞI TOPLANTI TARİHİ: 02/07/2013 TOPLANTI NO : 2013/1

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI (Tigris Development Agency) KALKINMA KURULU TOPLANTISI KARAR TUTANAĞI TOPLANTI TARİHİ: 02/07/2013 TOPLANTI NO : 2013/1 KALKINMA KURULU TOPLANTISI KARAR TUTANAĞI TOPLANTI TARİHİ: 02/07/2013 TOPLANTI NO : 2013/1 Dicle Kalkınma Ajansı 2013 yılı 1 inci Olağan Kalkınma Kurulu, 25.01.2006 tarih ve 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının

Detaylı

e-dönüşüm Türkiye Projesi 2005 Eylem Planı İlerleme Raporu Sunuşu

e-dönüşüm Türkiye Projesi 2005 Eylem Planı İlerleme Raporu Sunuşu e-dönüşüm Türkiye Projesi 2005 Eylem Planı İlerleme Raporu Sunuşu N.Murat İNCE DPT Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı 15 Eylül 2005 1 2005 Eylem Planı Genel Tanıtımı - Bilgi Toplumu Stratejisi hazırlıklarının

Detaylı

KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım (TEKNOYATIRIM) Destek Programı. Stratejik Ürün Destek Programı. Aralık

KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım (TEKNOYATIRIM) Destek Programı. Stratejik Ürün Destek Programı. Aralık KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım (TEKNOYATIRIM) Destek Programı Stratejik Ürün Destek Programı Aralık 2017 1 KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım (TEKNOYATIRIM) Destek Programı 2 KOBİ TEKNOYATIRIM DESTEK PROGRAMI

Detaylı

TÜBİTAK TEYDEB. Ar-Ge ve Yenilik Destek Programları

TÜBİTAK TEYDEB. Ar-Ge ve Yenilik Destek Programları TÜBİTAK TEYDEB Ar-Ge ve Yenilik Destek Programları 2 TEYDEB - Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı Kuruluş Amacı Ülkemiz özel sektör kuruluşlarının araştırma-teknoloji geliştirme ve yenilik

Detaylı

11,6 milyar. Hükümetin 2013 yılı programı

11,6 milyar. Hükümetin 2013 yılı programı 11,6 milyar e-dönüşüm Türkiye Projesi ve Bilgi Toplumu Stratejisi yle uyumlu projelere ağırlık verilecek. Türkiye ye uygun Teknoloji Transfer Ofisi modelinin pilot uygulaması başlatılacak. Kamunun BİT

Detaylı

PROGRAM YÖNETİMİ BİRİMİ 2009 YILI FAALİYET RAPORU

PROGRAM YÖNETİMİ BİRİMİ 2009 YILI FAALİYET RAPORU T. C. DİYARBAKIR-ŞANLIURFA KALKINMA AJANSI PROGRAM YÖNETİMİ BİRİMİ 2009 YILI FAALİYET RAPORU Diyarbakır 2010 GİRİŞ TRC2 (Diyarbakır-Şanlıurfa) Düzey 2 Bölgesi Kalkınma Ajansı, 25.02.2006 tarih ve 5449

Detaylı

GİTES OTOMOTİV EYLEM PLANI

GİTES OTOMOTİV EYLEM PLANI GİTES OTOMOTİV EYLEM PLANI HEDEF -1 1.1 1.2 MOTOR VE AKTARMA ORGANLARINDA YURT İÇİ ÜRETİM VE KATMA DEĞERİN ARTIRILMASI Otomotiv ana sanayinin motor ve aktarma organları yatırımlarının ülkemize çekilmesine

Detaylı

SIRA SAYISI: 417 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

SIRA SAYISI: 417 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ YASAMA DÖNEMİ YASAMA YILI 26 1 SIRA SAYISI: 417 668 Sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında

Detaylı

SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE İHRACAT STRATEJİK PLANI

SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE İHRACAT STRATEJİK PLANI SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI 2017-2021 ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE İHRACAT STRATEJİK PLANI ssm.gov.tr SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI 2017-2021 ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE İHRACAT STRATEJİK PLANI ssm.gov.tr

Detaylı

Türkiye de Stratejik Çevresel Değerlendirme: İhtiyaçlar, Zorluklar ve Fırsatlar

Türkiye de Stratejik Çevresel Değerlendirme: İhtiyaçlar, Zorluklar ve Fırsatlar Technical Assistance for Implementation of the By-Law on Strategic Environmental Assessment EuropeAid/133447/D/SER/TR Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği'nin Uygulanması Teknik Yardım Projesi

Detaylı

Betül KONAKLI Sanayi ve Teknoloji Uzman Yardımcısı

Betül KONAKLI Sanayi ve Teknoloji Uzman Yardımcısı Sanayi Genel Müdürlüğü TÜRKİYE SANAYİ STRATEJİSİ VE ATIK YÖNETİMİ Betül KONAKLI Sanayi ve Teknoloji Uzman Yardımcısı 21.10.2015 - Ankara 1 Geçmişten EKK günümüze atığa bakış açısında ve atık yönetiminde

Detaylı

Sunum İçeriği TÜBİTAK

Sunum İçeriği TÜBİTAK Sunum İçeriği 2 TEYDEB KURULUŞ AMACI Teknoloji veyenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB); ülkemiz özel sektör kuruluşlarının araştırma-teknoloji geliştirme ve yenilik faaliyetlerini desteklemek

Detaylı

SIRA SAYISI: 425 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

SIRA SAYISI: 425 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ YASAMA DÖNEMİ YASAMA YILI 26 2 SIRA SAYISI: 425 674 Sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (1/760) ve İçtüzük ün 128

Detaylı

T.C. BARTIN ÜNİVERSİTESİ

T.C. BARTIN ÜNİVERSİTESİ T.C. BARTIN ÜNİVERSİTESİ 2018 MALİ YILI I. ÜÇ AYLIK BÜTÇE, PERFORMANS PROGRAMI ve MUHASEBE GERÇEKLEŞMELERİ DEĞERLENDİRME RAPORU STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI NİSAN - 2018 BARTIN A. 2018 MALİ YILI

Detaylı

KUDAKA 2012 YILI FAALİYET TAKVİMİ. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI 2012 YILI FAALİYETLERİ Takvim (Ay)

KUDAKA 2012 YILI FAALİYET TAKVİMİ. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI 2012 YILI FAALİYETLERİ Takvim (Ay) KUDAKA 2012 YILI FAALİYET TAKVİMİ Faaliyet 3.1. KURUMSAL GELİŞİM VE YÖNETİM 3.1.1. Alt Faaliyetler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Sorumlu Uygulama İnsan Kaynakları ve Kurumsallaşmaya İlişkin Faaliyetler Uzman

Detaylı

ÜSİMP TTO TECRÜBE PAYLAŞIMI. ÖMER BAYKAL, GAZİ TTO 26 Temmuz 2013, ASO

ÜSİMP TTO TECRÜBE PAYLAŞIMI. ÖMER BAYKAL, GAZİ TTO 26 Temmuz 2013, ASO ÜSİMP TTO TECRÜBE PAYLAŞIMI ÖMER BAYKAL, GAZİ TTO 26 Temmuz 2013, ASO Gazi TTO nun Amacı Gazi Üniversitesi bünyesindeki bilimsel ve teknolojik bilginin toplumsal faydaya ve ekonomik değere dönüşümünü ve

Detaylı

Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB)

Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) Pınar AKER Bilimsel Programlar Uzmanı 11 Ekim 2011, Koç Üniversitesi Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 Ar-Ge ve yenilik

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI OFFSET (SİP) UYGULAMALARI

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI OFFSET (SİP) UYGULAMALARI T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI OFFSET (SİP) UYGULAMALARI 02.04.2015 1 OFFSET E İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER 663 sayılı KHK nın 13. ve 50. maddeleri, 6518 sayılı Kanunun 45. ve 52. Maddelerine istinaden Bilim, Sanayi

Detaylı

TEYDEB. Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı. Mayıs 2017_Antalya

TEYDEB. Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı. Mayıs 2017_Antalya TEYDEB Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı Mayıs 2017_Antalya TÜBİTAK - TEYDEB TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB); Ülkemiz özel sektör kuruluşlarının araştırma-teknoloji

Detaylı

ORMAN VE SU ĠġLERĠ BAKANLIĞI

ORMAN VE SU ĠġLERĠ BAKANLIĞI ORMAN VE SU ĠġLERĠ BAKANLIĞI ÇölleĢme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Ulusal Havza Yönetim Stratejisi Yönlendirme Komitesi Toplantısı Ankara, 5 Ekim 2011 TOPLANTI GÜNDEMĠ UHYS sürecinin amacı ve

Detaylı

30.06.2010 Tarihi itibarıyla KOSGEB veritabanına kayıt olan KOBİ Sayısı 329.899 rakamına ulaşmıştır.

30.06.2010 Tarihi itibarıyla KOSGEB veritabanına kayıt olan KOBİ Sayısı 329.899 rakamına ulaşmıştır. KOSGEB İDARESİ BAŞKANLIĞI 2010 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU I. OCAK-HAZİRAN 2010 DÖNEMİNDE YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı

Detaylı

AB 7.Çerçeve Programı Bilgi Bölgeleri Alanı. Selda Ulutaş Araştırma Potansiyeli ve Bilgi Bölgeleri Ulusal İrtibat Noktası

AB 7.Çerçeve Programı Bilgi Bölgeleri Alanı. Selda Ulutaş Araştırma Potansiyeli ve Bilgi Bölgeleri Ulusal İrtibat Noktası AB 7.Çerçeve Programı Bilgi Bölgeleri Alanı Selda Ulutaş Araştırma Potansiyeli ve Bilgi Bölgeleri Ulusal İrtibat Noktası Kapsam AB Bölgesel Politikası ve Araştırma Politikası Etkileşimi Araştırma Politikası

Detaylı

EKİM 2017 OLAĞAN MECLİS TOPLANTISI NA HOŞGELDİNİZ

EKİM 2017 OLAĞAN MECLİS TOPLANTISI NA HOŞGELDİNİZ EKİM 2017 OLAĞAN MECLİS TOPLANTISI NA HOŞGELDİNİZ KONYA SANAYİ ODASI FAALİYET RAPORU Üye Talepleri Ekim ayı içerisinde üyelerimizce talep edilen 86 Kapasite Raporu, 9 Ekspertiz Raporu 4 adet Fiili Tüketim

Detaylı

ULUSAL BİLİM, TEKNOLOJİ VE YENİLİK STRATEJİSİ (UBTYS) 2011-2016 NIN 1 2012 YILI EYLEM PLANI

ULUSAL BİLİM, TEKNOLOJİ VE YENİLİK STRATEJİSİ (UBTYS) 2011-2016 NIN 1 2012 YILI EYLEM PLANI ULUSAL BİLİM, TEKNOLOJİ VE YENİLİK STRATEJİSİ (UBTYS) 2011-2016 NIN 1 2012 YILI EYLEM PLANI 1 UBTYS 2011-2016 Belgesine www.tubitak.gov.tr/ubtys adresinden erişmek mümkündür. 1 Stratejik Amaç D1. Amaç

Detaylı

YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU ŞUBAT 2012 ADANA SAĞLIK TURĠZMĠ DERNEĞĠ ġubat AYI FAALĠYET RAPORU 1. Sektörel Brifingler, GerçekleĢtirilen Toplantılar ve Bilgilendirmeler Göreve yeni gelmiş olan Çukurova

Detaylı

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 (1) Bu Yönergenin amacı, Yıldız Teknik Üniversitesi tarafından gerçekleştirilecek

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Koordinatörlüğümüzün Amacı, Üniversite birimleri ile özel sektör, sanayi ve sivil toplum kuruluşları arasında; İşbirliği stratejileri ve politikaları belirlemek, belirlenen ihtiyaçlara

Detaylı

Kuruluş Amacı. 2 TEYDEB - Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı

Kuruluş Amacı. 2 TEYDEB - Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı 2 TEYDEB - Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı Kuruluş Amacı Ülkemiz özel sektör kuruluşlarının araştırma-teknoloji geliştirme ve yenilik faaliyetlerini desteklemek, Türk sanayisinin araştırma-teknoloji

Detaylı

IPV6 YA GEÇİŞ SÜRECİNDE YAŞANANLAR. Mahire AKTAŞ Bilişim Uzmanı Mayıs 2010

IPV6 YA GEÇİŞ SÜRECİNDE YAŞANANLAR. Mahire AKTAŞ Bilişim Uzmanı Mayıs 2010 IPV6 YA GEÇİŞ SÜRECİNDE YAŞANANLAR Mahire AKTAŞ Bilişim Uzmanı Mayıs 2010 IPv6 YA GEÇİŞ? 2012 ortalarında IPv4 adreslerinin tükenmesi bekleniyor Uluslararası kuruluşlar IPv6 ya geçişi için çağrıda bulunuyor

Detaylı

TEKSTİL, HAZIR GİYİM, DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRLERİNE YÖNELİK STRATEJİK EYLEM PLANI

TEKSTİL, HAZIR GİYİM, DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRLERİNE YÖNELİK STRATEJİK EYLEM PLANI TEKSTİL, HAZIR GİYİM, DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRLERİNE YÖNELİK STRATEJİK EYLEM PLANI BİLGİ NOTU Tekstil, Hazır Giyim ve Deri Sektörü Strateji Eylem Planı kamu ve özel kesimin geniş katılımı ve mutabakatıyla

Detaylı

Avrupa Birliğine Uyum Danışma ve Yönlendirme Kurulu Toplantısı

Avrupa Birliğine Uyum Danışma ve Yönlendirme Kurulu Toplantısı Avrupa Birliğine Uyum Danışma ve Yönlendirme Kurulu Toplantısı Sakarya Ticaret Borsası Sakarya da Tarım ve Hayvancılık Sektör Analizi ve Öneriler Raporu Projesi 1. Proje fikrini oluşturan sorunları nasıl

Detaylı

GİTES KİMYA EYLEM PLANI

GİTES KİMYA EYLEM PLANI GİTES KİMYA EYLEM PLANI HEDEF -1 1.1 1.2 HEDEF -2 2.1 PETROKİMYA SEKTÖRÜNDE YATIRIM İHTİYACININ KARŞILANMASI Yeni rafineri ve petrokimya entegre yatırımlarının hayata geçirilmesi desteklenecektir. Tüketimin

Detaylı

KAMU POLİTİKASI BELGELERİ

KAMU POLİTİKASI BELGELERİ Ünite 4 Doç. Dr. Nuray ERTÜRK KESKİN Türkiye deki kamu politikası belgelerinin tanıtılması amaçlanmaktadır. Kamu politikası analizinde görüş alanında olması gereken politika belgeleri altı başlık altında

Detaylı