ÖZ TÜRKCE SÖZLÜK... ÖZ TÜRKÇE SÖZLÜK...

Transkript

1 ÖZ TÜRKCE SÖZLÜK... ÖZ TÜRKÇE SÖZLÜK

2 özel a abes abide abluka abone sürdürümcü absorbe emme absürt aceleci ivecen, evecen acil geciktirilemez acz adalet tüze adap kurallar adaptasyon uyarlama adapte olmak adaptör addetme âdet adet adeta nerdeyse adil adilane hakça 2

3 adli kuvvet adres bulunak afet aforizma özlüsöz agnostik bilinemezci agreman uygunluk ahenk uyum ahize almaç ahkâm emir, buyruk ahlak aktöre tahta aidat ödenti aile soyocak ait ajanda ajitasyon akamet akdetme us, bilinç akim sonuçsuz akis akit sö 3

4 akreditasyon denklik akredite akreditif adlama aksan vurgu aksesuar aksetme aksiyon eylem, edim, devini aktivasyon aktivite etkinlik aktüel güncül, güncel akustik / aksiseda alaka ilgi, ilinti alakart seçmeli yemek alarm alaturka alegori alelade görülegelen alelekser aleni alev yalaz aleyhtar 4

5 aleyhte söyleme dil uzatma alfabe abece âli yüce, ulu alliterasyon ses yinelemesi almanak alternetif seçenek ama / fakat ancak âmâ görmez amatör özengen ambargo engelti, engelleyim ambians hava, çevre, ortam amblem belirtke, simge, imlem ameli âmil etmen, etken amme kamu amnezi bellek yitimi amortisman ampermetre ampirik deneysel, görgül ampirizm deneycilik anahtar analiz çözümleme anane gelenek 5

6 anatomi gövdebilim andante anekdot öykücük, öykümce anestezi angaje olmak angarya yüklenti âni birdenbire animasyon anket sormaca anomali anonim anons duyuru anormal ansiklopedi bilgilik antant antet antik eskil antipati sevimsizlik, iticilik antitez antoloji seçki, dermece antrepo arakoruncak antrparantez 6

7 apolet omuzluk aranje etmek uyarlamak arboretum ardiye arefe öngün areometre argüman aristokrasi soylular yönetimi aritmetik arkaik eskisel arkeoloji arma ongun armada donanma ödül armatür don armoni uyum aroma belgelik arz sunu; yeryüzü arz-talep sunu-istem asalet soyluluk asamble asansör 7

8 güvenlik asgari en az asi asimetrik asimile asist aslen kökten, soyca asli birincil, köklü asparagas uydurma aspiratör koku çeker, emeç asri astronomi gökbilim astronomik altsanma tutkun bi sevi atalet ateizm âti gelecek 8

9 avans önödeme avantaj avukat savunman ayin ya azamet ululuk, yücelik azami en çok azap ezinç azim direnç, istenç badire bagaj yolcu yükü bahane neden, sözde neden bahar ilkyaz bahis mevzusu söz konusu bahsetme bakiye geri kalan balistik bandrol denetim pulu, vergilendi banliyö dolay, yörekent banyo / hamam yunak bariyer 9

10 bariz belirgin barkot çizgi im barometre basiret baypas karma bazen kimi bedbaht mutsuz bedbin karamsar beddua etme ilenme beddua ilenç bedeni tensel bedhah kötücül beis bekâ bekap yedekleme bekâr bekgraunt arka alan belagat bend yasa altmaddesi beraat aklanma berabere berrak duru 10

11 beste ezgi beyan bildirim beyanat demeç beyanname bildiri, bildirge beyit ikili bibliyofi kitapsever bibliyografya kaynakça biblo süslük biçare bienal bilakis tersine bilanço dengelem bilbord bilfiil eylemli olarak bilhassa hele, özellikle bilmukabele binaenaleyh bu yüzden bitaraf biteviye sürekli olarak biyografi biyoloji im bizzat özkendisi bloke bekletileme 11

12 blöf ürkütüm, ürkütmece Öz Türkce Sözlük bonkör bono ödencek bonservis botanik bitkibilim boykot branç dal, kol, bölüm brifing özetlem, bilgilendirme bronz tunç bröve uzluk belgesi brülör yakmaç brüt kesintisiz budunsal etnik buldozer yoldüzler burjuva kentsoylu burs butlan geçersizlik bütçe geçinge cadde anayol cahil caiz olabilir, uygun camekân sergilik cari yürürlükte 12

13 catering yemek hizmeti cazibe albeni cazibeli cebren güç kullanarak cefa üzgü cehennem tamu celal celp celpname geldiri celse oturum cemaat dinsel topluluk cemiyet toplum; kurum, dernek cenah kanat, yan, yön cendere cengâver cenin dölüt, döl cenk center merkez cenup güney cephe cereyan cerrah yarman cesaret yüreklilik 13

14 cesur gözüpek, yürekli Öz Türkce Sözlük cet ata cetvel çizelge cevap cevaz verme uygun görme cevher cevval cezaevi tutukevi cezbetme çekme, etkileme cezir çekilme cidar çeper cidden geçekten ciddi ciddiye alma gerçek sanma, inanma cihan evren cihat cihaz cihet yan, yön cilt deri cimri cinas cinayet öldürüm, öldürü cinnet 14

15 cins ciro civar yöre, dolay, çevre cömert cümle tümce; tüm cüretkâr atak, kendini bilmez suçüstü cürüm suç cüzi az çare çözge, umar çaresiz çek etmek yoklamak, denetimlemek çek ödene çekap çekout çember döngü çerçeve kapsamca çet zelik çeync - çini dahi bile dâhi üstüninsan 15

16 dahili nizamname içtüzük Öz Türkce Sözlük daima sürekli, sürgit dair dalalet damping darp çarpma, vurma darülaceze davet davetiye dedektif izlemci dedektör dedüksiyon tümdengelim defa / kere kez defakto edimsel, eylemsel defans savunma defetme defile giyim gösterisi define gömü deforme dejenere deklare deklerasyon bildirim 16

17 dekont akça belgesi dekor bezem delil demagog söz ebesi demagoji demarke demografi nüfusbilim gösteri depar departman bölüm deplasman depo koruncak depozito önödenti, ilkakça, önödence derest yakalama derman güç, dinçlik; umar ders dert deruhte etme yüklenme despot / diktatör buyurgan destan koçaklama gizi çö detay deterjan 17

18 determinizm gerekircilik detone deva umar devalüasyon devriye gezge dezavantaj yarar yitirimi; dezenformasyon diaspora kopuntu didaktik dijital dikkat özeni, özen diksiyon dikte dinamik devingen, devimsel dinamizm dinamo direkt direktif buyruk direktör yönetici disimilasyon disiplin 18

19 diskalifiye dispanser distilasyon distribütör diyagram çizenek, çizge diyalektik diyalog diyapazon diyatermik diyet dizayn dogma doktor doktrin doküman belge dominant done veri, belge doping dram üzgü, üzünç dramatik üzgüsel drenaj akaçlama dua duayen 19

20 dublaj seslendirme dubleks dublör benzer, yedek oyuncu; seslendiren dünya acun dürbün uzakgörür, bakaç düstur ilke, genel kural boyut ebedi sonsuz, ölümsüz ebediyen ebediyet ölmezlik ebeveyn ana baba edat ilgeç edebiyat editör efekt efkâr kamuoyu efor özgüç, çaba efsane söylence egale rekor yenileme egzersiz ehemmiyet önem ekol 20

21 ekoloji çevrebilim ekonomi ekran görüntülük, akcam ekspertiz ekstre hesap özeti ekstrem elbet eninde sonunda elit seçkin elzem gerekli elektronik posta, ileti emare iz emir buyruk empati emperyalist empoze etme dayatma emrivaki oldu bitti endeks dizin endeksleme endeskopi içgörür tasa endüstri / sanayi enstantane entegre bütüncül 21

22 entelektüel enteresan ilginç entrika envanter epigrafi epik ergonomi ergonomik erotik sevisel erozyon esaret boyunduruk, tu esasen eser esir tutsak eskiz taslak eskort esoterik gizlem, gizlemli esrar gizem estetik güzelduyu örneklik etik törel 22

23 etiket ederce etimoloji sözcükbilim etnik budunsal etüt evham kuruntu evvela ilkönce evvelce önceleri evveliyat öncesi ezeli bitimsiz, öncesiz fabl öykünce fahri faiz ürem fakat fakir yoksul faks belgegeçer faktör etken fanatik fani fantastik fantezi faraza sözgelimi faraziye fark etmek 23

24 farzetme varsayma fasikül bölüntü biteviye fasit daire fatura faul kural fauna fayans fazilet erdem feda fedai gönüllü fedakâr esirgemez, özverili özveri federasyon üstbirlik fenomen görüngü feragat elçekme, özgeçi, vazgeçme feraset ferdi el feribot fermantasyon mayalanma fesat bozut fest-fud ivedi yemek 24

25 fezleke sorgu özeti fidye fihrist dizin fiil edim, eylem, yüklem fikir bölümcük; öykücük fikri sabit fiks menü tek liste kurgu filhakika gerçi, gerçekten filika filoloji dilbilim final finanse etmek akçalamak firari fire eksinti tümen girgi fiyat eder fizibilite uygulanabilirlik 25

26 flashdisk çubuk bellek flora flu fobi folklor halkbilim, halkoyunu fonksiyon fonoloji sesbilim fonotik sesçil formalite formasyon formel biçimsel forum fosil fotokopi fotometre fragman fraksiyon bölüngü frapan göze çarpan fren durduraç frenlemek gemvurmak fuaye dinlenmelik fultaym tümgün 26

27 fundamentalist köktendinci fütürizm gelecekçilik gabin gafil aymaz gaflet gaile gaip gala ilk / öngösterim galaksi gökada galat galebe yengi, üstünlük galeri sergievi galeyan galiba belki galibiyet yengi galiz kaba galop dörtnala gam garaj garanti / teminat güvence garaz gardrop giysilik garnitür 27

28 gasp kapma, zorla alma Öz Türkce Sözlük gaye erek gayri iradi tümgelir gayrimenkul genetik genotip geometri uzambilim imrenme, imrenti girdap burgaç yokluk, yitiklik global küresel, bütünsel grafik çizge grafoloji grev gril grup öbek, küme gurbet yadel gurbetçi elgin gurme tatbilir gurur övünç güruh sürü güya sanki, sözde 28

29 güz sonbahar güzergâh geçek haber duyum, duyut habis kötücü hacim oylum hacir haciz elkoyma bellek hakaret hakîm bilge hâkim hâlâ halaskâr halbuki oysa halef halen halis / saf halüsinasyon hami gözeten hamile gebe hamiyet iyilikseverlik handikap engel 29

30 hanedan soy harekât eylemce hareket devinim harf yazaç, imce harika hars ekin haset hassas görkem hata hatip söylevci günce hatta havale etmek göçermek havali yöre, çevre havsala kavrama yetisi hayâ utanma hayal hayali sel 30

31 yüzsüz, utanmaz Öz Türkce Sözlük hayat hayati hayran tutkun hayret hazan sonyaz, güz sindirme hazin hazine gömü hece / heca seslem hedef erek, amaç hekim hem de üstelik hemcins hemen duraksamadan hemfikir hemzemin hentbol eltopu henüz hercai gelgeç herze 31

32 heterojen heves özenti heyelan heyet kurul heykel yontu hezeyan saçmasapan hezimet bozgun hiciv hidrografi subilgisi hidroloji subilimi hijyenik hikâye öykü hile himaye gözetim hipotez hisse pay hissedar hissi kablel vuku önsezi hissi duygusal histoloji dokubilim hitap seslenme 32

33 hiyeroglif hizip bölek hobi holigan homojen hoparlör sesyayar hukuk tüze hulasa hulusi kalp içtenlik hunhar kan dökücü hurafe huy huzur erinç, dirlik hücre göze hükümsüz geçersiz hümanist hüner beceri hür özgür hüsran 33

34 hüzün üzgü anasoy ibadet / ayin ibare ibra aklama ibraz gösterme ibret icat icazet izin icbar zorlama icmal genel toplam icra edim içtima idame sürdürme idareyi maslahat iddia sav iddianame savca ide idefiks identik ideoloji idman idol 34

35 idrak ifade iflas iftihar iftira karaçalma ihale eksiltme ihata ihbarname bildirim ihlal ihmal savsaklama ihracat ihsas sezdirme ihtar ihtilaf ihtimal ihtiram ihtiras tutku gözüdoymaz görkem ihtiva içerme, kapsama ihtiyaç gereksinim, gerekseme ikametgâh ilmühaberi oturma belgesi 35

36 ikametgâh ikaz ikna ikon simge ikrar kabul etme ikraz borç iktibas iktisap edinim iktisat tutumbilim ilahiyat ilam ilan duyuru ilelebet sonsuza dek, sürgit ilhak katma ilham esin, esinlenme ilkbahar ilkyaz illegal illiyet nedensellik illüzyon illüzyonist ilmühaber durum belgesi iltica iltimas 36

37 im ima imaj imge üstü örtülü imkân olanak imla import imtihan imtina imtiyaz inat direnim direngen indeks dizin individüalist bireyci infaz yerine getirme inhidam inisiyatif öngüdü, üstünlük, öncelik inkâr devrim kesilme input girdi insicam 37

38 insiyak içgüdü insiyaki istem insiyatif öncecilik, üstünlük intac sonuçlanma integral tümlev interaktif internet bilgisunar intiba izlenim intibak intifa yararlanma intihal intihap seçim, seçme intihar endini öldürme intikal kavrama intikam öç intizam düzgünlük inziva ipotek tutu iptidai ilkel irade istenç irat gelir irca indirgeme irfan bilme, uzsezi 38

39 soyculuk budunbilim ironi irrasyonel usd irsaliye gönderme belgesi irsi irsiyet irtibat irtica gericilik, gerilik irticalen irtifa yükselti irtisam isabet yerindelik isale iskân iskonto indirim iskonto indirim düzeltme düzeltmeler ispat israf üsteleme 39

40 istatistik istiap istidat yetenek istif istifa çekilme istifade yararlanma istihdam istihkak hak etme istihkâm istihlak tüketme istihsal üretim istikbal gelecek istiklal istikrar sürerge, durulma istikraz borç alma istimal kullanma istimlak istinat dayanma istirdat geri alma istismar sömürme istisna istisnai 40

41 im, imlem, iz, belirti Öz Türkce Sözlük özleme itaatsiz sözdinlemez itfaiye söndürücü ithaf sunu ithalat itham suçlama itibar say itidal itikat / iman inanç itilaf itina / ihtimam özen güzel koku iade geri gönderme itiraz itiraz- çekince itiyat ittifak ivecen aceleci izafi görece izan izdiham 41

42 izdivaç evlenme izobar izohips izolasyon izolebant izoterm izzetinefis kaadir gücüyeter kaal söz kaale almak önem vermek kaatil öldüren kabil olabilir kabiliyet / istidat yetenek kabir gömüt kablelvuku olmadan önce kabotaj kâbus karabasan kadar kadastro kadavra ölük kader / baht kadim eski, çoktanki kadir 42

43 kadük kâfi yeterli kafiye uyak kâhin bilici üzüntü, ezginlik kahraman kaide kural; taban kaim olma yerine geçme kâinat evren, acun kalbi içten kale almak önem vermek kale kurgan kalibrasyon ölçümleme kalibre çapölçer kalifikasyon kaligrafi kalite nitelik kalori kalorifer kalorimetre kalp yürek, gönül kambiyo 43

44 kameriye çardak kamp dinlenek kampüs kamuflaj gizleme kamufle alalama kanaat kanalizasyon pis su yolu kantitatif nicel kaparo önakça, güvenmelik kapasite kapital anamal kapitülasyon kapris özenç kâr karakter karakteristik özgül, belirtici kargo yük karikatür karikatürize karine ipucu kariyer karizma büyüleyim karizmatik büyüleyici 44

45 kartvizit / jenerik amaç, erek kasko güvencelik kasten isteyerek bulam katalog dizit katil öldürme kâtip yazman katliam katot eksi uç kavim budun, ulus kavis yitik kefalet yükümleme kefil yükümcü kelime sözcük kemer kesafet akçayel ne olurdu ketum keyif tat, sevini 45

46 keza yine, öyle kibir büyüklenme kifayet yeterlik kinaye kinetik devimsi ölçüt kisve anakara kitabe kitap okunca, betik giysi örnekseme klan sop klas bölüt klavye klima koçaklama destan kodifikasyon düzenleme 46

47 kokteyl kolaj kesyap kolektif kolektör toplaç kolokyum kolonlama komandit karma sorumlu kombine komedi güldürü komik gülünç komisyon yüzdelik, yarkurul komite kurul kompetitif kompleks komplikasyon istenmeyen durum komplike komplo gizdüzen kompozitör besteci komprador kompütür bilgisayar komünikasyon kondisyon erk kondüsyon tümdurum 47

48 konfeksiyon konfigürasyon konfirmasyon konfor gönence konformist kongre kurultay konjoktivite konjonktür topludurum konkardato konkur konsalidasyon konsantrasyon konsensüs konsept kavram konser dinleti konserve saklanca konsorsiyum konstrüksiyon konsültasyon mento kontenjan saptanca konteyner kutuyük kontra 48

49 kontrast kontrat kontrolör denetçi konvansiyon konvektör konvertibilite çevirgenlik koordinasyon koprodüksiyon m kopya korelasyon koridor geçenek korse sargaç kortej kostüm giysi kota kotasyon kotlamak imlemek kotra yelkenli kozmoloji evrenbilim kozmonot kozmopolit kozmoz evren kör / âmâ görmez 49

50 kötü talih kramp kravat kreasyon kredi ödenç, güven kredibilite güvenilirlik krematoryum kriminoloji suçbilim kripto kriter kritik el kriz kroke esrik kroki taslak kromozom soyaktaran kronik kronoloji süredizin kronometre süreölçer kros kurs kursiyer kuruntu küfür sövgü 50

51 kült kültür ekin kümülatif katlanm küstah kendini bilmez kütüphane laboratuar deneylik labtop dizüstü bilgisayar söz lafügüzaf lahit gömüt lakayt ilgisiz lakin lalettayin latife lavabo k gerek, gerekli leasing kiralama lebiderya legal yasal lehine leksikoloji sözlükbilim lenguistik dilbilim 51

52 gereçler levha lezzet tat link lirizm içsellik lisan dil lisans yetki belgesi liste dizelge literatür litografya litosfer liva tugay, sancak liyakat liyezon ulama lizing kiralama lobi beklenek lodos karayel logo lojistik lojman görevli konutu lokanta lokavt lüzum gereksinim 52

53 macera serüven maddi özdeksel mafsal eklem, oynakyeri yenik mahcur mahdut mahfuz mahiyet içyüz mahkeme mahkûm mahpus / mahbus mahreç mahrem gizli mahrum yoksun mahsuben yerine sayarak mahsul ürün mahsus / has özgü mahzun mahzur geçim makam / mevki orun 53

54 makanizma düzenek makara makber gömüt makbuz maksat amaç, erek maksimum maktul öldürülen makul makûs mali malik iye maliyet eder malum bilinen malumat bilgi malzeme gereç mamafih yine de, böyle iken mamul mamur mana anlam manej manevi tinsel, içsel maneviyat yürekgücü mani engel olan 54

55 mania engel, güçlük manidar manifesto bildiri manipülasyon güdümleme manivela manometre mansiyon sözge manzara / peyzaj görünü manzum manzume maraton maraz marifet beceri marjinal marka belik market marketing pazarlama marmelat ezme maruzat masaj ovma 55

56 mask maske örteç maskot masör ovucu masraf gider mastar eylemlik masum suçsuz masun dokunulmaz, koru mat donuk matbaa matbu matbuat matem yas matematik materyal gereç materyalist özdekçi matine gündüzlük matkap delgi matuf mayo denizlik mazbata tutanak mazbut derli toplu mazeret engel, engellik 56

57 mazhar mazi mazlum uysal meal anlam, kavram mecal güç mecaz mecbur yükümlü meccani mechul bilinmeyen mecnun mecra akak, yatak meczup meçhul bilinmeyen, belirsiz med çekme medar olmak medar dayanak, dönence övünce meddah övücü medeni uygar medet medfun gömülü 57

58 meditasyon medya medyun borçlu, verecekli mefharet mefhum kavram mefkure ülkü mefluç kötürüm meftun vurgun, tutkun megaloman büyüklük delisi megapol devkent oysa mehil önel mekân uzam mekanik devinimbilim mektup betik melal usanç melankoli melek gökçe meleke melez melodi ezgi melul 58

59 memnu yasak memnun memorandum diplomatik nota memori bellek memur memur men yasaklama, önleme mendirek an menejment menfez menfi olumsuz menfur mengene öykü, övmece menkul mensubiyet ilinti, ilgililik mensur köken menzil konaklama yeri, erim mer i yürürlükte olan mera otlak meram istek, erek merasim tören 59

60 merhale merhamet meridyen boylam mersiye mesafe mesai mesaj ileti, söylem, gönderi mesela mesele sorun mesire gezinti yeri mesken konut meslek mesnet dayanak mest esrik mesul sorumlu ünlü yasaya uygun içecekler 60

61 met, med kabarma metafizik metafor metamorfoz metanet dayanca metcezir gelgit meteor methiye övgü, güzelleme metodoloji yöntembilim metro metrukât mevcudiyet mevduat mevhum kavram; sanal mevki yer, konum mevkuf tutuk, tutuklu mevsim sürem mevta ölüler mevzu mevzuat kurallar mevzubahis söz konusu mey içki meyus umutsuz 61

62 mezalim mezar gömüt, sin mezat mezbaha kesim yeri mezbele çöplük mezbur / mezkûr meziyet üstünlük ni mezra tarla mezun miat kullanma süresi mihenk mihman konuk mihnet mihrak odak mikrofon mikser mikyas ölçek milenyum militarizim orduculuk millet din, mezhep milletvekili saylav milli ulusal mimik 62

63 minimum minnet iyilik borcu miralay albay miras misafir konuk misak misal dize mistik gizemci misyon özgörev, amaç mit / mitos söylence mitoloji söylencebilim mizaç mizah mizahi mizansen oyun düzeni moda izlenti modem çevirge modern modül bölüt modülasyon mola dinlenim tekerklik 63

64 monitör görüntülük monogami monolog monoteizm monoton / yeknesak tekdüze montaj kurma, kurgu moral yürek gücü, içgücü moratoryum borç erteleme morfoloji biçimbilim morg ölüklük mortgeyç ev edindirme göstermelik motif örge motiv güdü motivasyon isteklendirme mönü yemek listesi muaccel ivedi muadelet muadil muaf muafiyet muahede mualla yüce 64

65 muallak muallim muamelat muamele muamma bilmece, gizlence görgü muavenet muayene muayyen belirli muazzam ulu muazzep muazzez mubayaa mucibince mucip sebep gerekçe mucit türetmen, bulan mucize mudi mufassal mugalata mugayir 65

66 muhabere muhabir bildirmen muhacir göçmen muhafazakâr muhakeme etme muhakeme usavurma muhalefet muhalif muhammen oranlanan muharebe muharrer muharrir yazar muhasara muhasebe muhatap söz söylenen muhayyel muhayyile muhbir eleveren muhip seven muhit çevre, yöre muhkem 66

67 muhlis muhtaç olma gerekseme, gereksinme muhtar özerk muhtasar muhtelif muhtemel muhterem muhteris tutkulu görkemli muhteva içerik, kapsam mukabele mukadderat mukaddes kutsal mukallit öykünmeci mukavele mukavemet mukavim mukayese mukayese mukim oturan muktedir gücü yeten muktesep 67

68 multivizyon munis sevimli muntazam düzenli munzam katma, ekleme murabba dördül murakabe denetleme denetçi muris musahabe musallat olma musibet mustarip a mutabakat mutasyon mutat muteber mutedil mutemet mutena mutlak mutlaka kesinlikle muttali olma 68

69 muvacehesinde muvafakat uygunluk, onay, olur muvaffak muvakkat muvasala muvazaa muvazene denge, denklik muvazi muvazzaf ödevli, görevli mübadele mübah olurlu abartma mübarek mübayaa mübeccel yüce, ulu müberra mücadele mücavir mücehhez mücella parlak mücerret mücerrit mücessem üç boyutlu, kabartma mücevher 69

70 mücrim suçlu müdafa savunma müdafi savunucu müdahale müdavim sürekli müddeiumumi müddet / zaman süre müdrik müdrike müebbet sonsuz müeccel müellif yazar müesses müessese müessif müessir etkili müeyyide denetmen müfit müflis müfredat müfrit müfteri 70

71 mühim önemli mühimmat mühlet belirli süre müjde mükâfat ödül mükellef yükümlü mükemmel eksiksiz mükerrem mükerrer müktesebat edinç müktesep mülahaza mülakat mülaki mülga mülk mülkiyet iyelik mülteci mültivizyon mümbit bitek, verimli mümkün mertebe mümkün 71

72 mümtaz seçkin ikiyüzlü münasebet münasip k münazara münekkit münevver münezzeh münferit münhal münzevi müphem müptela müracaat müradif mürafaa mürebbiye müreffeh gönençli mürekkep mürettip dizgici, dizmen mürit yol gösterici mürteci gerici 72

73 mürtesem mürur müruri zaman mürüvvet iyilikseverlik müsabaka müsademe müsadere elkoyma müsait müsamaha görmezden gelme müsavat müsavi müsbet olumlu müsbit / müsbite müsebbip neden müsecca müseddes müsekkin müselles üçgen müselsel müsemma müsnet müsrif savurgan, tutumsuz müstacel ivedi 73

74 müstafi müstahak müstahdem görevli müstahkem müstahsil üretici müstakbel gelecekteki müstakil müstamel müstantik müstefit yararlanan müstehcen müstehlik tüketen müstehzi müstemleke sömürge müsteniden dayanarak müstenkif çekimser müsterih müstesna müstevi düzlem müstevli müsvedde taslak gözlem somut 74

75 gözlemci onur duyma sevecen gösterge çetin, güç güç be eklentiler birlikte mütalaa irdeleme mütareke müteaddit birkaç, birçok, çok müteahhit yüklenici müteallik mütebaki geri kalan mütebessim güleç mütecanis mütecaviz mütecessiz gözetleyen 75

76 müteessir mütefekkir mütegallibe derebeyi mütegayir müteharrik devingen mütehassis duygulanma uzman mütekabil mütekabiliyet mütekait emekli mütekâmil olgun mütemadi mütemayil mütemmim bütünleyici mütenahi bitimli, sonlu mütenasip müteradif mütercim çevirmen mütereddit çekingen, ikircikli mütesanit mütesavi müteselsil 76

77 iyilik bilen mütevazi müteveccih müteveffa mütevekkil mütevellit mütevellit mütevezzi ürküten, umulmayan müttefik müttefikan müttehim suçlanan müzakere müzayede müzdeviç müzekker eril müzeyyen süslü müzmin atardamar naçiz 77

78 nadide görülmedik, ender Öz Türkce Sözlük nadim olma yerinme nadir az bulunur nafaka geçimlik nafile ezgi, ses nahif çelimsiz nahiye bucak nakavt eksi, eksik nakit akça bezekçi nakletme nakli söylenegelen nam / ünvan san, ün namalum bilinmeyen namdar ünlü name betik namert alçak, korkak namüsait 78

79 namütenahi bitimsiz, sonsuz namzet aday nankör iyilikbilmez nara narenciye turunçgiller narin narkoz narsist özsever nas inak nasihat nasip nasyonal ulusal natamam bit söyleme yetisi nativizm natuk natülmort natüra natüralizm nazar nazaran göre, oranla önem verme nazari kuramsal, kurgul 79

80 nazariye kuram k nazire benzek, benzetileme nebat bitki nebze bir parça, pek az necip soylu nedamet yerinme nefaset güzellik nefes soluk nefis negatif olumsuz nekahet nema artma, ürem nesep nesil nesir düzyaz netice sonuç netvörk nevroloji sinirbilim nevroz sinirce nezaket incelik nezaret etme bakma, gözetme 80

81 nida nifak nigâr güzel, sevgili nihai son nihayet son, sonunda nihilizm nikbin iyimser nikneym takma ad nimet ergi nisap nispet oran nisyan gezlemek im, iz, belirti niyet erek nizam düzen, yol nizamname tüzük nodül yumrucuk nofrost karlanmaz noksan eksik nokta durgu, benek norm izge, ölçü, kural, ilke 81

82 nostalji nostaljik özlemli nosyon not saptam nöroloji sinirbilim nötr nötralizasyon numune örnek nutuk söylev nü nüfuz söz geçerlik nüksetme nükte gösteri nüsha nüve çekirdek nüzul inme obje nesne o halde öyleyse objektif nesnel obligasyon yükümlülük observasyon gözlem 82

83 obsesif obstrüksiyon engelleme ofans ofis ofsayt ofset okeyleme oldulama, onaylama ombudsman kamu denetçisi onlayn çevrimiçi onomastik özbudunbilim onore onursal ontoloji operasyon opsiyon seçme yetkisi optimal / optimum en uygun optimizm iyimserlik ordövr önyemek organize etmek düzenlemek orijin orijinal özgün oryantal oryantasyon denizbilim 83

84 otantik gerçek, özgün, yerel Öz Türkce Sözlük otizm içe otobiyografi otokritik otomasyon otomatik otonom özerk otopsi otorite yetke otoriter sözdinletir ödem ömür örf töre, gelenek ötenazi ölmelik özür engel, eksiklik padok pakt paleografya paleontoloji paleontoloji palyatif pandomim sessiz oyun panel panik ürkü 84

85 pankart duyurumluk pano panorama genel görünüm pansiyon panteizm para akça paradigma örneksem paradoks paraf imce paragraf bölümce, bölüntü paralel parametre parankima özdekdoku parantez ayraç paratoner paravan gerelti parazit asalak pardon parfüm güzel koku parite parkur parlamento kamutay parodi gülünçleme 85

86 parsel bölgü partner parttaym pasaport pasif edilgen, eylemsiz paso pastoral pastörize paten patent patika yolak, izlek patoloji patriarkal ataerkil patron veren payidar / baki pedagoji pekâlâ pekiyi, peki pencere bakanak perakende tekten, azar azar performans pergel yayçizer pergole gölgelik periyodik 86

87 periyot personel görevliler perspektif görünge, derinlik pervane dönencek çekinmeksizin pesimist karamsar, kötümser öncelik pey önakça peygamber peyzaj pilot uçman pist piston itenek yerinme pitoresk piyes oyun plaj kumsal plaka plaket plan plasiye plasman 87

88 plebisit pleybek söylemseme pleyof üstöbek plurizm çokçuluk podyum seki poezi polemik polifoni çokseslilik poligami poligon poliklinik polinom çok terimli polis kolluk polisiye güvenlikle ilgili politeizm politika ülke yönetimi, yönelti popülasyon popüler popülist portatif portföy portmanto portre betimce 88

89 postrestant beklerulak postülat torba potansiyel gizilgüç potin potpuri karmaca poyraz kuzey yeli poz pozisyon konum, durum pozitif pozitivizm olguculuk pörseptif pragmatik pratik pratisyen uzman olmayan, praymtaym izlencelik prefabrik prensip / umde ilke pres prese prestij prevantoryum önleyimevi prezante 89

90 prezentabl prezervatif koruyucu prim primitif ilkel printir priusesör priz girgilik probabilizm problem sorun prodüksiyon prodüktivite verimlilik prodüktör profesyonel profil yan görünüm program proje projeksiyon projektör proleter emekçi prolog promosyon özendirme propoganda yaymaca propogandist 90

91 prosedür yöntem, yol, izlek Öz Türkce Sözlük proses süreç prospektüs protez takma protokol prototip ilk örnek prova provizyon provoke etmek prömiyer ilk oyun, ilk gösteri psikanaliz tinsel çözümleme psikolog tinbilimci psikoloji ruhbilim, tinbilim put pülvarizatör püskürteç rab radde radikal kökten, köktenci radyasyon radyatör radyoaktif radyolink 91

92 radyoloji m radyometre radyoterapi rafinaj rafine rafting gönenme rahim rahîm esirgeyen, koruyan raket vuraç yükselti rakip ram ramak az verim rant getirim, emeksiz gelir rantabilite verimlilik rapor yazanak raportör inceleme sunucusu rapt rasat gözlem 92

93 rasathane gözlemevi raspa rasyonalist usçu rasyonel usa dayanan, ussal ray kayga rayiç reaksiyon tepki, tepkime realist gerçekçi realite gerçeklik realizm gerçekçilik reasürans ikiligüvence red redaksiyon reddiye savunum redüksiyon indirgeme reel gerçek reenkarnasyon tin göçü reeskont refah gönenç, bolluk, dirlik refakat referandum referans kaynak refleks 93

94 reform refüj refüze / ret geri çevirme regülatör düzenleyici, düzenleç rehabilitasyon rehavet rehber rehin tutu rejim yönetim rejisör yönetmen rekabet reklam rekor rekortmen rekreasyon relativizm görecilik rencide olma incinme rençber rengârenk repertuvar sunumluk reprodüksiyon resen resen 94

95 resepsiyon resesif çekinik resim boyam resmen bile bile resmi geçit geçit töreni restitüsyon restoran restorasyon ergin retorik sözbilim reva revaç geçerlik revalüasyon i revir revize yenileme, düzeltme rey rezervasyon rezervuar biriktirici rezidans konut rezistans direnç rezonans ribaunt dönen top 95

96 risk, riziko çekince, dokuncak Öz Türkce Sözlük ritim, ritm dizem ritmik düzenli, dizemli ritüel törensel rivayet duyultu, söylenti rodaj roman uzun öykü romantik rotasyon rotatif döner-basar rölanti rölatif göreceli rölativizm rölyef kabartma römork römorkör röportaj röprezant röprodüksiyon röprodüktör rötar gecikme düzeltme 96

97 ruh tin, öz ruhsal tinsel, içsel rumuz simge rut dizin rutin rücu geri dönme ergenlik rüya rüzgâr eser, yel saadet mut eski, önceki, geçen dayanç sabit sabote kundaklama, baltalama sade sadece ya safha evre sahip sahiplik iyelik sahte düzmece sakin dingin, susuk salvo samimi içten, gönülden 97

98 sanki sözümona sansasyon sansür sant sergilik vazgeçmek sarih sathi yüzeysel yüzey dizek satvet ezici güç sauna buhar banyosu sav tez seans oturum sebat direnim, direnme sebep neden seci seciye sedimantasyon tortu çökmesi sefahet sefalet yoksulluk sefaret elçilik sefer sefir elçi 98

99 sehven sekans seksiyon bölüm, kesit sekte durma, durgu, aksama sektör kesim, bölüm selamlama esenleme selef öncül, öncel seleksiyon self determinasyon gelecekgüveni; özbelirlenim self-servis kendin al sema gökyüzü semantik anlambilim semavi göksel sembol simge sembolik simgesel semere sonuç alma semere verim semih seminer sempatik sempatizan sempozyum semptom belirti, bulgu 99

100 sendika sendrom sene senet belge, belgit seneyi devriye seniye yüksek, yüce senkron senkronik senkronizasyon sensör duyar sentaks sözdizimi sentetik sentez sentimental duygulu, içli septik septisizm ser seramoni tören serap serbest serbesti serdar utan serdetmek ileri sürmek 100

101 serüven serhat seri serî serigraf sermaye ana akça sermest esrik sersem serseri sertifika bitirme belgesi server n servet servis set tümsek, engel, büget seviye düzey sevk etme gönderme, yollama sevki tabi içgüdü, itki seyehat gezi, yolculuk seyelan seyir 101

102 seylap seyran gezme, gezinme seyrüsefer seyyah gezgin seyyal seyyanen seyyar gezici seza sezon sürem, dönemce siansfiksiyon bilim kurgu sibernetik güdümbilim sicil siesta önad, nitelik sigorta korunç, güvenmelik sihir büyü silsile soysop silüet simetri / tenazur b 102

103 simetrik simpozyum simsar simülasyon benzetim, öykünme simülatör benzetimlik, öykünmelik simültane sinerji bölüm, bölüt, kat, katman sinonim sintaks sözdizimi siper korunak siperisaika giz, gizem sirayet sirkat sirkülasyon sirküler genelge, duyurum sismik depremsel sismograf depremölçer 103

104 sismoloji deprembilim sistem dizge, yöntem, yoldam sistematik dizgeli site özerkkent sitem sitilize biçimleme sivil siyaset ülke yönetimi skala gösterge çizelgesi skandal utanca skeç oyunca ski kayak skolastik görenekçi skor sonuç, durum skorbord slayt slogan savsöz, özlüsöz smaç küt inme snekbar sneyk previv önizleme snobizim züppelik 104

105 sofist bilgici softver sohbet sokak solaryum solidarite solusyon çözelti sonbahar güz sonda burgu sondaj burgu vurma sorti sosyal toplumsal sosyalist toplumcu sosyalizasyon sosyete yüksek tabaka sosyolog toplumbilimci sosyoloji toplumbilim sosyometri uyum ölçüm sömestr spekülasyon vurgunculuk; kurgu spekülatif spekülatör 105

106 spesifik özellikli, özgül spesiyal kendine özgü, özel spiker spiral sarmal spiritüalizm tinselcilik sponsor spontane spot spred sprey püskürtücü sprint stabil y stad staj stajyer stand bölme standardize ölçünleme standart tekörnek, tekbiçim; ölçünlü standbay destek, yedek star start almak start statik duruk 106

107 statü tüzük, kural, konum Öz Türkce Sözlük statüko sürerdurum stenografi step stepne yedek teker stereofonik oylumsal steril stil / sistem biçim, yoldam stilist biçimci, giyimçizer stok stop dur stopaj önkesinti stoper durdurucu strateji gengüdüm stratus katman bulut stres gerginlik, gerilim strüktür stüasyon konum sual soru suare gece gösterisi sufle sui hâl kötü durum 107

108 sui niyet kötü niyet suikast suistimal sukutu hayal sulh sulta yetke suni supap sübjektif öznel sübut sübvansiyon destekakça sükûn dinginlik sükût susma, susku sülale soysop sürpriz sürrealist gerçeküstücü süspansiyon yaylanma sütyen süvari svap takaslama doruk 108

109 kendi ozan yolkesen çekül küli çevirgeç yüzentop kapsayan ün, san yan çukur doldurma, yükleme yükleyici 109

110 söylenti, duyuk çiy saydam sevecenlik kent, il kösnü biçim biçimce çizem kötülük onur, özsevi istek, sevinç nesne yol, iz, belgi 110

111 onma sözlü yük gemisi ödülce kuzey demiryolu erken bunama sürücü gösteri sergievi ün, san öyleyse bölüntü, bilinç, us 111

112 iyilik bilme kapsam taahhüt taahhütlü taammüden taarruz taassup tab taba rengi tütünsü tabaka kat, katman tabela tabi olmak uymak tabiat tabii tabiiyet tabip tabir deyim, terim tabiri caizse deyim yerindeyse tabla sergi 112

113 tabldot seçmesiz yemek Öz Türkce Sözlük tablo çizelge tacir tadat tadil tafsilat tahakkuk tahakküm tahammül katlanma, yüklenme tahayyül tahdit etme tahkikat tahkim tahkir küçük görme tahlil çözümleme, inceleme tahlisiye kurtarma, kurtaran tahliye tahmin öngörü tahrif tahrik tahrip tahripkâr 113

114 tahrir tahsil tahsis özgüleme tahsisat ödenek takdis takibat taklit öykünme, özenti taksit bölüt takvim günbilgisi takviye / tahkim talep istem tali ikincil talim talip istekli taltif ödüllendirme tamim genelge tandans tansiyon taraftar tarif tarz yoldam, biçim tasarruf tutumu özendirme 114

115 tasavvur tasdik etmek onaylama tashih düzelti tasnif bölümleme tasnif tasvip uygun görme, onama tasvir betimleme tatbikat uygulama tatil dinlence tatmin doyum tatminsiz doyumsuz tavassut taviz ödün tavsiye tayyare uçak tazammun kapsama, içerme tazim taziye tazmin / tazminat ödence teamül tebaa uyruk tebligat bildirim techiz 115

116 tecrübe deneyim tedavi tedavül geçerlik tedbir önlem tediye ödeme, ödenilme tedricen giderek teferrüat tefrik tefrika sürmece tefsir yorum tehcir göç ettirme tehdit tehir geciktirme tekabül tekâmül tekerrür yinelenme teklif öneri teknoloji tekrar gene, yine, yineleme tekzip yalanlama telaffuz telafi yerini doldurma, giderme 116

117 telakki kabullenme telef yok olma, yitme telefon sesiletir telif telkin tema izlek temas temayül tembel temdit temenni dilek teminat / garanti güvence, inanca tenakuz teneffüs solunum tenkit tenzih tenzilat indirim teorem önerme teori kuram tercih tercüman dilmaç tereddüt ikircik, duraksama tereke 117

118 terminoloji terimbilim termometre termostat terör teselli avundurma tesettür gizlenme, kapanma tesir etkime tesisat test benzeti güç verme konukçuluk özendirme, isteklendirme tevatür söylenti tevazu alçakgönüllülük tevcih yöneltme teveccüh ilgi gösterme tevil çevirtmek, sözü çevirme teyakkuz teyit tez savunu, sav 118

119 tezahür etme belirme tezat tiraj tirat tiryaki tonmayster ses yönetmeni yerbetim trajedi transfer transkripsiyon transplantasyon trap uçurvur travma treking trent tribün izlenek, sekilik triptik gir- tropizma yönelim trotuvar tur / turne turist gezmen, gezgin turistik gezimsel dokunaç 119

120 tüccar tecimen tümör ur tünel örtükgeçit türbülans burgaç ufuk çevren uhde sorumluluk ukala bilgiç, bilecen ultra umde / prensip ilke umum kamu ; genel unsur öge, ilke unvan san, ad usul yöntem, yol, düzen uzuv örgen, üye ültimatom ültrason ültrasonografi ümmet üniforma birörnek giysi ünite birim, bölüm üniter üniversite bilimler yurdu üslup 120

121 ütopik ütopya vaat söz verme vade süre vadi koyak vahim korkunç, korkulu ürküntü vakar vaki olagelen olut, olgu bilen, anlayan vakit süre, süreç vakur valiz valör geçerlilik vareste vâris varit variyet varyant yanbiçim varyasyon 121

122 vasat orta; ortam vasati ortalama vasayet buyruk vâsi vasi yönetmen eliyle vasiyetname vatan yurt, ülke vaveyla vaziyet konum veb vebal vecde gelme esrime vecibe vecize vefa sözünde durma vehim kuruntu velev olsa bile, olsa da ü 122

123 veraset versiyon vesile nedence vesvese veto etmek olmazlamak veya ya da vicahen vicdan video viraj dönemeç, büküm virman vitrin sergilik viyadük vize görüldü vizör bakaç vizüel görsel vizyon volüm ses oylumu vukuat olaylar yadigâr yahut ya da yani yed i emin 123

124 yeis üzüntü yeknesak tekdüze yekten birdenbire yekûn tutar, toplam yemin ant içme yevmiye gündelik 124