Temel Bilgiler. Bilgisayar genel olarak iki bölümden oluşur. Bunlar; Donanım (Hardware) Yazılım (Software)

Transkript

1 Temel Bilgiler Bilgisayarı Tanıyalım Bilgisayar günümüzde teknolojisinde en önemli yeri olan elektronik bir makinedir. Herkesinde bildiği gibi bilgisayar sadece kendisine verilen bilgileri bize geri verebilir. Bunun haricinde daha önceden şu veya bu şekilde kendisine verilmeyen bilgileri bize veremez. Bilgisayarın Bölümleri Bilgisayar genel olarak iki bölümden oluşur. Bunlar; Donanım (Hardware) Yazılım (Software) Donanım (Hardware) Bilgisayarın fiziksel parçalarının oluşturmuş olduğu somut bölümüdür. Yani bilgisayarın el ile tutulup gözle görülebilen parçalarına Donanım (Hardware) adı verilir. Örnek: Klavye, fare, tarayıcı, ekran, yazıcı, Cpu,Modem, Yazım (Software) Bilgisayarda çeşitli işlemleri gerçekleştirmek için hazırlanış olan programlara Yazılım (Software) adı verilir. İşletim sistemleri, paket programlar ve programlama dilleri olmak üzere üç gruba ayrılır. Örnek : Dos, Linux, Windows 98, Windows 2000, Windows Xp, vb. işletim sistemleri. Bilgisayar Parçaları Kasa Bilgisayarın donanımsal tüm işlemlerinin taşındığı ve korunduğu birimdir. Güç kaynağı kasa üzerinde sabittir ve birlikte gelir. Anakart ve onun üzerine takılan diğer kartlar kasa içerisine yerleştirilir. Klavye, fare veya ekran gibi diğer bileşenlerin anakarta direk erişebilmeleri için kasa üzerinde uygun giriş yerleri bulunur. Kasa üzerinde genellikle biri büyük diğeri küçük olan iki tuş bulunur. Büyük olan tuş POWER bilgisayarı yalnızca açmaya yarar. Küçük olan ise RESET tuşu bilgisayarın kapanıp yeniden açılmasını sağlar. Monitör Bilgisayarda yapılan her türlü işlemin sonucunu görmemize yarayan bileşendir. Gerçekleşen tüm işlemler ekran kartı üzerinden monitöre aktarılır. İki tür monitörden söz edilebilir; 1. CRT (Tüplü) 2. LCD (İnce) 2

2 Klavye Bilgisayara girdi yapabilmemize olanak sağlayan en önemli bileşendir. Üzerinde bulunan harfler, rakamlar ve çeşitli işaretçiler yardımıyla her türlü komut ve metin bilgisayar kolaylıkla gönderilebilir. İki çeşit klavyeden söz edilebilir. Bunlar; 1. F klavye 2. Q klavye Aralarındaki tek fark harflerin diziliş sırasıdır. Mouse (Fare) CD-ROM Bilgisayarı yönetmekte kullanılır. İki tip mouseden söz edilebilir. 1. Optik mouselar 2. Toplu mouselar CD leri takıp kullanmaya yarayan bileşendir. Yalnızca CD leri okuma özelliğine sahiptir. CD-RW CD leri takıp kullanmaya yarayan bileşendir. CD leri hem okuma hem de boş CD lere veri depolayabilme özelliğine sahiptir. DVD-ROM DVD leri takıp kullanmaya yarayan bileşendir. DVD leri ve CD leri okuma özelliğine sahiptir. DVD-RW DVD-ROM DVD leri takıp kullanmaya yarayan bileşendir. DVD leri ve CD leri okuma ve boş CD ve DVD lere veri depolayabilme özelliğine sahiptir. Sabit Disk (Hard Disk) Bilgisayarda sabit olarak bulunan ve oluşturulan tüm bilgilerin kalıcı olarak saklandığı ortamdır. Bilgiler sabit disk tarafından manyetik veri şekline dönüştürülerek dönen bir disk üzerine kaydedilir. İstenildiğinde silinebilen bu veriler işletim sistemi dosyaları, klasörler ve çeşitli uygulama dosyaları olabilir. Tüm bu saklama işlemleri belirli bir kapasiteye sahip sabit diskler tarafından yapılır. Bilgisayarda veriye erişimi çok hızlı ve kolay bir hale getiren sabit diskler çalışma performansı açısından en önemli bileşenlerden biridir. 3

3 Anakart Bilgisayarın çalışmasını sağlayan tüm bileşenleri taşıyan birim Anakart olarak adlandırılır. Anakart işlemci, bellek, kartlar ve denetleyiciler gibi bileşenlerin birlikte çalışmasını sağlayan özel devreleri içerir. Anakartın yapısı ve buna bağlı olan veri taşıma hızı bilgisayarın çalışma performansını önemli ölçüde etkiler. Yazıcı Tarayıcı (Scanner) Bilgisayar ekranında gördüğümüz bilgilerin kâğıda aktarılmasını sağlayan bileşendir. Üç tip yazıcıdan söz edilebilir; 1. Nokta vuruşlu 2. Mürekkepli 3. Lazer Kâğıt üzerinde bulunan herhangi bir yazı, şekil veya resmi bilgisayara aktarabilen bir birimdir. Resimleri bilgisayarın işleyebileceği sayısal bilgi haline dönüştürür. Modem Bilgisayarın diğer bilgisayarlarla haberleşebilmesini sağlayan birimdir. Telefon hattı vasıtasıyla diğer bilgisayarlar arasında bağlantı kurarak karşılıklı bilgi alışverişini sağlayan birimdir. Özellikle Internet kullanımında en önemli bileşenlerden biridir. Ağ Kartı Aynı veya birbirine yakın ortamdaki bilgisayarları birbirine bağlayıp bu bilgisayarların birbirleri arasında veri alışverişi yapabilmesini sağlar. İşlemci Bilgisayarın beyni gibi çalışır. Verileri bilgisayarın içerisinde bulunan diğer bileşenler arasında transfer eder ve denetler. 4

4 Bellek Bilgisayarınız işlemcisi ve diğer bileşenler beraber çalışabilmek için bilgilerin saklandığı geçici bir yere gereksim duyar. Ana bellek dışında ekran kartı gibi hemen pek çok bileşenin kendine ait bir önbelleği bulunmaktadır. Bellek performansları ve ayarlarları bilgisayarın çalışma performansını etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Hafıza Ölçüm Birimleri 1 Karakter = 1 Byte 1024 Byte = 1 Kilobyte 1024 Kilobyte = 1 Megabyte 1024 Megabyte = 1 Gigabyte 1024 Gigabyte = 1 Terabyte Bilgisayarın Açılması ve Kapatılması Bilgisayarın Açılması: 1-Kasa üzerindeki güç düğmesine basılır. 2-Monitör üzerindeki güç düğmesine basılır. Bilgisayarın Kapatılması: Sırasıyla şu işlemler yapılmalıdır: 1- Çalışmakta olan bütün programlar ve açık olan bütün pencereler kapatılır. Eğer kapatılmazsa bilgisayar bu pencereleri zorla kapatır. Dosyalar veya programlar zarar görebilir. Görev çubuğuna bakarak açık pencere olup olmadığı anlayabiliriz. 2-Başlat düğmesine basılır. 3- Çıkan menüden 'Bilgisayarı Kapat' a tıklanır. 4- Çıkan pencerede 'Bilgisayarı Kapat' seçili hale getirilir. 5- Kapat'a tıklanır. 6- Monitörün güç düğmesine basılarak elektrik bağlantısı kesilir. 5

5 Diğer Seçenekler Yeniden Başlat Bilgisayarı kapatır ve yeniden başlatır. (Bazı sorunların giderilmesinde yararlı olabilir.) Beklemede Bilgisayarı kullanmadığımız durumlarda daha az enerji tüketmesi amacıyla bilgisayarın uyku durumuna geçirilmesini sağlar. Masaüstü Bilgisayarı açtığımızda karşımıza çıkan ilk alana masaüstü denir. Masaüstü bizim çalışma masamıza benzer. İstediğimiz tüm dokümanlara masaüstünden ulaşabilir, bilgisayarı yönetebiliriz. Masaüstündeki Simgeler ve İşlevleri: Bilgisayarım Bilgisayarda kaydedilmiş olan tüm verileri, program, dosya ve klasörleri depolar. Bilgisayarda kaydedilmiş olan tüm verilere Bilgisayarımı kullanarak ulaşabiliriz. Belgelerim Üzerinde çalıştığımız dosyaları depolar ve onlara daha çabuk ulaşmamızı sağlar. Kullanıcının kayıt yeridir. Ağ Bağlantılarım Bilgisayarımız bir ağ bağlantısına sahipse Ağ Komşuları'nı kullanarak, ağa bağlı diğer bilgisayarlara göz atabilir ve dosya transferinde bulunabilir ve bu ağla ilgili çeşitli ayarlar yapılabilir. Geri Dönüşüm Kutusu Sildiğimiz dosya ve klasörleri depolar. Ancak silinen dosyalar tamamen yok olmazlar. Bunun için "Geri dönüşüm kutusunu boşalt" komutu işletilmelidir. Geri dönüşüm kutusunda bulunan dosyalar tekrar geri yüklenerek kullanılabilir. Başlat Düğmesi Görev Çubuğu Programları başlatmaya yarar. Başlat düğmesi, Hızlı Başlatma Araç Çubuğu, Sistem Tepsisi vb. araç çubuklarını içerir. Görev Çubuğu çalışan programları, açık pencereleri gösterir ve bunlar arasında geçiş 6

6 yapmaya yarar.( Görev Çubuğunda simge durumuna getirilen programlardan istediğimize tıklayarak programlar arasında geçiş yapabiliriz.) Bir pencerenin simgesinin içe göçük olması onun şu anda etkin olduğunu gösterir. Hızlı Başlatma Araç Çubuğu Programları daha kolay ve hızlı başlatır. Görev çubuğunda başlat düğmesinin yanında yer alır. Sistem Tepsisi Çalışan bazı programları görmeye, Klavye vb. aygıtların ayarlarına ulaşmaya ve saati göstermeye yarar. Görev çubuğunun en sonunda yer alır. Mouse (Fare) Fareyi bilgisayarı yönetmekte kullanırız. Farede genelde üç tuş bulunur. Farenin sol tuşuyla tek ve çift tıklanabilirken sağ tuşla yalnızca tek tıklanabilir. Ortadaki tuş ise genelde tekerlek biçimindedir. Farenin İşlevleri Tek Tıklama Nesneleri (Dosya ve klasörleri) seçmeye yarar. Seçilen nesne farklı bir renk alır. Nesneler üzerinde bir işlem yapmadan önce (Silme, kopyalama, taşıma vb.) o dosyayı seçmemiz gerekir. Tek tıklama sağ tuş ile yapılırsa üzerine tıklanan nesne ile ilgili mönüye ulaşılır. Çift Tıklama Dosya ve klasörleri açmaya yarar. Bunun için farenin sol tuşuna üst üste, aralık vermeden iki kez tıklamalıyız. Sürükleme Bir nesnenin üzerine farenin sol tuşu ile tek tıklar ve basılı tutarken bir klasörün üzerine bırakırsak, o nesneyi taşımış oluruz. 7

7 Eğer sürükleme farenin sağ tuşu ile yapılırsa karşımıza kopyalama, taşıma ve kısa yol oluşturma şeklinde üç seçenek çıkar. Farenin tekerlek biçimindeki orta tuşu genelde kaydırma görevini görür. Pencerenin ekran dışına taşan bölümlerini görmek için Kaydırma Çubuklarıyla yaptığımız kaydırma işini, bu tuşla daha kolay yapabiliriz. NOT: Fare tuşlarının görevleri isteğe göre özelleştirilebilir. Masaüstü Arka Planını Değiştirme 1. Masaüstünde boş bir yerde sağ tuş yapılır. 2. Çıkan menüden en altta bulan Özellikler seçilir. 3. İkinci sekmede bulunan Masaüstü tıklanır 4. Bu menüden bir resim seçilerek Tamam a tıklanır. Ekran Koruyucuyu Değiştirme 1. Masaüstünde boş bir yerde sağ tuş yapılır. 2. Çıkan menüden en altta bulan Özellikler seçilir. 3. Üçüncü Sekmede bulunan Masaüstü tıklanır. 4. Bu menüden bir ekran koruyucu seçilerek tamam a tıklanır. Not: Bu mönüde yer alan; Bekleme Süresi: Kaç Dakika bilgisayara Mouse ile veya klavyeden komut verilmezse ekran koruyucu devreye girsin demektir. Ayarlar: Seçili ekran koruyucu ile değiştirebileceğimiz değişiklikleri gösterir. Önizleme: Ekran koruyucu devreye girdiğinde nasıl bir görüntü sergileyeceğini gösterir. Tarih Saat Ayarlama Saat görev çoğunda en sonda yer alır. Saatin üzerinde Mouse bekletildiğinde ise o günün tarihi en kısa yolda öğrenilmiş olur. Eğer saat veya tarihte bir yanlışlık varsa saatin üzerinde iki defa tıklanarak Tarih ve Saat özellikleri isimli pencere açılır ve buradan yanlış olan ne ise düzeltilebilir. Taşınabilir Veri Depolama Birimleri Disket Disketler 1.44 MB büyüklüğündeki bilgileri depolayabilme özelliğine sahiptirler. Günümüzde hızla önemini yitirmektedirler. 8

8 CD Bunun nedenleri: 1. Az bilgi depolamaları, 2. Uzun süreli saklama için uygun olmamaları, 3. Hızları yavaştır, 4. Aldıkları bilgiye nazaran pahalı olmaları şeklinde sıralanabilir. CD ler ortalama 500 disketin aldığı bilgiyi depolayabilirler. CD ler MB büyüklüğündeki bilgileri depolayabilirler. Kullanımı kolay ve hızlıdırlar. DVD DVD ler ortalama 8 CD nin aldığı bilgiyi depolayabilirler. DVD ler 4,7-9,8 GB büyüklüğündeki bilgileri depolayabilirler. USB Bellek (Memory Stick) Bilgisayarın USB portuna takılan ve bilgisayarda bulunan verileri (program,dosya ve resim v.b.) başka bir bilgisayara aktarmada büyük kolaylıklar sağlayan, yeniden yazılabilen küçük boyutlu, taşınabilir bir bellek türüdür. Piyasa genellikle 4GB ve 8 GB kapasiteli olan USB Bellekler teknolojik üretimlerle daha yüksek kapasiteli çeşitleri de piyasada bulunmaktadır. EXPLORER PENCERESİ Explorer Windows'un dosya yöneticisidir. Explorer ile klasörler arasında dolaşabilir, istediğimiz nesneleri, başka bir konuma kopyalayabilir, taşıyabilir, silebilir veya onlar hakkında bilgi alabiliriz. 1-Başlık Çubuğu Açılan program, belge veya pencerenin adını gösterir. Başlık Çubuğu üzerinde şu butonlar bulunur: Pencereyi Görev Çubuğunda bir simge durumuna getirir. Pencerenin tüm ekranı kaplamasını sağlar. 9

9 Pencere boyutunun Ekranı Kaplama durumundan önceki boyutuna dönmesini sağlar. Pencereyi kapatır. 2-Menü Çubuğu Bulunduğumuz klasörde yapılabilecek tüm işlemlere ulaşmamızı sağlar. Örneğin 'Dosya' mönüsünden Kaydet, Kapat; 'Düzen' mönüsünden Kopyala, Yapıştır komutlarına ulaşabilir, 'Görünüm' mönüsünden de pencerede istediğiz araç çubuklarını ekleyebilir veya çıkartabiliriz. 3-Standart Araç Çubuğu Üzerinde en çok kullanılan komutları içerir. Bulunduğumuz klasörden, daha önce girdiğimiz, bir önceki klasöre götürür. Bulunduğumuz klasörden, daha önce girdiğimiz, bir sonraki klasöre götürür. Bulunduğumuz klasörün içinde olduğu klasöre götürür. Son yaptığımız işlemi geri almaya, işlemi iptal etmeye yarar. Seçili dosya veya klasörü siler. Seçili dosya veya klasör hakkında ayrıntılı bilgi verir. Bulunduğumuz klasörün içindeki nesneleri farklı şekillerde görüntülemeye yarar. 4-Adres Çubuğu Bulunduğumuz klasörü ve dizin içindeki yolunu gösterir.ayrıca istediğimiz klasöre daha kolay ulaşmamızı sağlar. butonuna tıkladığımızda çıkan listeden istediğimize sol tıklayarak o klasöre kolayca gidebiliriz. 5-Önizleme Seçili resim dosyalarının içeriğini, dosyayı açmadan görmemizi sağlar. 10

10 6-Kaydırma Çubuğu Bulunduğumuz klasördeki dosya ve klasörler, pencereye sığmadığında pencere dışında kalanları görmemizi sağlar.bunu yapmak için ve butonlarına tıklarız. (Not:Bu iş için farenin orta tuşunu da kullanabiliriz.) 7-Durum Çubuğu Bulunduğumuz bölgeyi (Bilgisayarım, İnternet, Yerel İntranet), seçili dosyanın bilgisayarda kapladığı alanı (Boyutunu) ve seçili dosya veya klasör sayısını belirtir. Dosya ve Klasörleri Açma Dosya ve Klasörleri Açma ve Kapatma 1. Üzerine çift tıklanır. 2. Üzerine sağ tıklanır ve Aç'a basılır. 3. Sol tuşla tek tıklanarak seçilir ve Enter tuşuna basılır. NOT: Bunların dışında başka metodlar da kullanılabilir. 1-Dosya, ilişkilendirilen programın veya kısayolunun üzerine bırakılır. 2-"Gönder" seçeneklerine ilişkilendirilmiş program eklenmişse Gönder'den ilgili programa tıklanır. Dosya ve Klasörleri Kapatma 1. Sağ üst köşedeki butonuna basılır. 2. Alt ve F4 tuşlarına aynı anda basılır. 3. Dosya mönüsünden Kapat'a (Exit) basılır. 4. Görev çubuğundaki açık pencerenin simgesine sağ tıklanır ve Kapat'a basılır. 5. Başlık çubuğuna sağ tıklanır ve kapata basılır. 6. Başlık çubuğundaki simgeye çift tıklanır. PENCERE İŞLEMLERİ Ekranı Kaplama Pencereleri bütün ekranı kaplayacak şekilde büyültebiliriz. Bunun için (Ekranı Kapla) butonuna tıklarız. Eski durumuna getirmek için ise (Aşağı Geri Getir) şekline dönüşen butona tıklamalıyız. 11

11 Simge Durumuna Getirme Birden fazla pencere ile çalışıyorsak kullanmadığımız pencereyi gizleyebiliriz. Bunu için (Simge durumuna küçült) butonuna tıklarız. Bu durumda pencere Görev Çubuğunda bir simgeye dönüşecektir. Eski durumuna getirmek için Görev Çubuğundaki simgesine tıklanmalıdır. Kapatma Taşıma Pencereleri kapatmak için (Kapat) butonuna tıklarız. Pencereleri ekranda istediğimiz yere taşıyabiliriz.bunun için Başlık Çubuğuna sol tıklanır.basılı tutularak istenilen yere sürüklenir. (Bunu gerçekleştirebilmek için pencere ekranı kaplamış durumda olmamalıdır.) Boyutlandırma Pencereleri istediğimiz kadar büyültüp küçültebiliriz.bunun için fare göstergeci pencerenin sağ alt köşesine getirilir.göstergecin her iki ucu da oka dönüştüğünde sol tıklayıp basılı tutarız ve istediğimiz yöne sürükleriz. Klasör Oluşturma Klasörler dosyaları kategorilere ayırıp düzenlemekte kullanılır. Böylece istediğimiz bir dosyaya kolayca ulaşabiliriz. Klasör Oluşturmayı İki Şekilde Yapabiliriz 1.Metod a- Dosya mönüsüne tıklarız. b- Yeni' nin üzerine geliriz. c- Çıkan mönüden 'Klasör'e sol fare tuşuyla tek tıklarız. 12

12 Böylece 'Yeni Klasör' adında bir klasör oluşturmuş oluruz. (Daha sonra bu klasörün adını da değiştirebiliriz.) 2.Metod a- Klasör oluşturmak istediğimiz yerde boş bir alana sağ tıklarız. b- 'Yeni' nin üzerine geliriz. c- Çıkan mönüden 'Klasör'e sol fare tuşuyla tek tıklarız. Dosya Kaydetme Hazırladığımız metin, resim vb. dosyaları kaydederken şunlar sırasıyla yapılır: 1. 'Dosya' mönüsüne tıklanır. 2. 'Kaydet' e tıklanır. 3. Kaydedilecek klasöre gidilir. (Bunu için şu seçenekler kullanılabilir: a-farklı kaydet penceresinde görülen kaydetmek istediğimiz klasöre çift tıklanır. b-klasöre sağ tıklanır ve 'Seç'e basılır. c-klasör sol tıklanarak seçilir ve klavyeden 'Enter' tuşuna basılır. 4. Dosyaya bir ad verilir. 5. Kaydet tuşuna basılır. Kaydetmeyi, eğer Standart Araç Çubuğu varsa 'Dosya' mönüsü yerine 'Kaydet' butonundan da yapabiliriz. Not: Dosyayı ilk defa kaydediyorsak 'Farklı kaydet' penceresi açılarak bize kaydedeceğimiz konum sorulacaktır. Ancak daha önce kaydedilmişse, 'Kaydet' e bastığımızda 'Farklı kaydet' penceresi açılmadan kaydetme işi gerçekleşir. Yeniden adlandırma Dosya ve Klasörlerin Yeniden Adlandırılması 1. Adı değiştirilecek dosya veya klasörün üzerine sağ tıklanır. 2. Yeniden adlandıra basılır. 3. İstenilen ad yazılır. 4. Enter tuşuna basılır veya boş bir alana sol tıklanır. Aynı işlemi şöyle de yapabiliriz: 1. Adı değiştirilecek dosya veya klasör sol tıklanarak seçilir. 2. 'Dosya' mönüsünden 'Yeniden Adlandır' a basılır. 3. İstenilen ad yazılır. 4. Enter tuşuna basılır veya boş bir alana sol tıklanır. 13

13 Ancak dosyaların yeniden adlandırılması biraz farklıdır. Dosyalar klasörlerden farklı olarak bir uzantıya sahiptirler. Bu uzantılar o dosyanın, ne dosyası olduğunu (Resim, ses, metin vb.) belirtir. Dolayısıyla dosyalar yeniden adlandırılırken bu uzantılar değiştirilmemelidir. Kopyalama Metodları Resimdeki dosyada 1 numaralı bölüm değiştirilebilir. Ancak 2. bölüm değiştirilirse dosya doğru görülemeyebilir, bazen de dosyanın bozulmasına yol açabilir. Kopyalamanın amacı aynı dosyadan birden fazla oluşturmaktır.kopyalama farklı metodlarla yapılabilir: Sağ Tuş Mönüsü İle Kopyalama 1. Kopyalanacak dosyaya sağ tıklanır. 2. Çıkan menüden Kopyala'ya basılır. 3. Hedef klasöre gidilir. 4. Boş bir alana sağ tıklanır ve çıkan menüden Yapıştır'a basılır. Düzen Mönüsü İle Kopyalama 1. Kopyalanacak dosya sol tıklanarak seçilir.(seçilince rengi değişir.) 2. Düzen menüsünden Kopyala'ya basılır. 3. Hedef klasöre gidilir. 4-Düzen menüsünden Yapıştır'a basılır. Not : Bu işlemde kopyalama işi Düzen Mönüsü yerine Araç Çubuğundaki simgesine tıklanarak, yapıştırma işi de simgesine tıklanarak yapılabilir. Klavye İle Kopyalama 1.Kopyalanacak dosya sol tıklanarak seçilir. 2. Klavyeden Ctrl ve C tuşlarına aynı anda basılır. 3. Hedef klasöre gidilir. 4-Boş bir alana sol tıklanır ve klavyeden Ctrl ve V tuşlarına aynı anda basılır. Sürükle-Bırak Yöntemi İle Kopyalama 1. Kopyalanacak dosyaya sol tıklanır ve basılı tutulur. 2. Ctrl tuşuna basılı tutularak hedef klasöre bırakılır. TAŞIMA METODLARI Dosya ve klasörleri bir klasörden başka bir klasöre taşıyabiliriz. Taşımanın kopyalamadan farkı kopyaladığımızda aynı dosyadan iki adet oluşur. Taşıdığımızda ise dosya önceki yerinden silinir ve yeni klasörüne taşınır. 14

14 Sağ Tuş Mönüsü İle Taşıma 1. Taşınacak dosyaya sağ tıklanır. 2. Çıkan menüden Kes'e basılır. 3. Hedef klasöre gidilir. 4. Boş bir alana sağ tıklanır. 5. Çıkan menüden Yapıştır'a basılır. Düzen Mönüsü İle Taşıma 1. Taşınacak dosya sol tıklanarak seçilir.(seçilince rengi değişir.) 2. Düzen menüsünden Kes'e basılır. 3. Hedef klasöre gidilir. 4. Düzen menüsünden Yapıştır'a basılır. Not: Aynı işlemde kesme işi düzen mönüsü yerine araç çubuğundaki tıklanarak, yapıştırma işi de simgesine tıklanarak da yapılabilir.) simgesine Klavye İle Taşıma 1. Taşınacak dosya sol tıklanarak seçilir. 2. Klavyeden Ctrl ve X tuşlarına aynı anda basılır. 3. Hedef klasöre gidilir. 4. Boş bir alana sol tıklanır. 5. Klavyeden Ctrl ve V tuşlarına aynı anda basılır. Sürükle-Bırak Yöntemi İle Taşıma 1. Taşınacak dosyaya sol tıklanır ve basılı tutulur. 2. Sürüklenerek hedef klasöre bırakılır. (Bunun uygulanabilmesi için her iki pencerenin de görülebilir olması gerekir.) Gönder Mönüsü İle Taşıma Göndereceğimiz yer Belgelerim ise: 1. Taşınacak dosyaya sağ tıklanır. 2. Gönder'in üzerine gelinir. 3. Çıkan menüden Belgelerim'e tıklanır. (Gönder seçenekleri özelleştirilebilir.) Disket ve Disket Kullanımı Disket Sabit Disk gibi bir depolama birimidir. Ancak 1.44 MB gibi çok az bir depolama alanına sahiptir. Bu yüzden daha çok bir bilgisayardan başka bir bilgisayara veri aktarmakta kullanılırlar. Yazılabilir CD'lere göre daha çok yaygın olarak kullanılmasının nedeni daha ucuz olmasındandır. 15

15 Disket Sürücüye taktığımız bir disketin içeriğine Bilgisayarımdaki Disket A'ya çift tıklayarak ulaşabiliriz. Bilgisayarımdayken Disket A'ya sol fare tuşuyla tek tıklarsak, sol taraftaki önizleme bölümünde diskette ne kadar kullanılabilir alan olduğu gösterilir. (Bilgisayarımdaki üç simge bizim için önemlidir. Disket A disketin içeriğini, Disk C bilgisayarımızın sabit diskinin içeriğini, CD de CD'nin içeriğini gösterir. Bunların her biri "Sürücü" olarak adlandırılır.) Diskete Veri Kopyalama Herhangi bir veriyi diskete aktarabilmek için öncelikle yazma korumasını kaldırılmış olması gerekir. Disket sürücüye disketi yerleştirirken etiketli yüzeyinin üste gelecek şekilde tutulması gerekir. Diskete Veri Kopyalama Metotları 1. Diskete kopyalanacak nesnenin üzerine sağ tıklanır."gönder"in üzerine gelinir. Çıkan menüden Disket A' ya sol tıklanır. 2. Kopyalanacak dosyaya sağ tıklanır ve Kopyala'ya basılır. Disket A' ya girilir, boş bir alana sağ tıklanır ve yapıştıra basılır. 3. Daha önce gördüğümüz diğer kopyalama metodları da kullanılabilir. Notlar: 1. Disketteki bir nesne silindiği zaman Geri Dönüşüm Kutusuna gönderilmez. Kalıcı olarak silinir. 2. Bilgisayarımda Disket A'ya sağ tıkladığımızda çıkan iki komut bizim için önemlidir. 3-Disket Kopyala: Disketteki verileri sabit diske aktarmamıza gerek bırakmadan başka bir diskete aktarmaya yarar. 4-Biçimlendir: Disketteki bütün verileri siler. 5. Disketteki verilerin zarar görmemesi için disketler sıcak, soğuk, nemli ve manyetik ortamlarda tutulmamalıdır. 6. Disket kullanıldıktan sonra çıkartılmalı sürücüde bırakmamalıdır. Klavye Tuşlarının Görevleri Klavye Bilgisayara veri girmekte ve komut vermekte kullanılır. Klavye üzerinde Alfabe Tuşları, Sayı Tuşları, Fonksiyon Tuşları (F1- F12), Yön Tuşları, Klavye Göstergeleri ve bazı özel görevleri olan tuşlar bulunur. İki çeşit klavye vardır: F ve Q klavye. 16

16 Tuşların Görevleri: Esc (Escape): Verilen komutları iptal etmekte, bazen de programlardan çıkışta kullanılır. Sekme (Tab): Yazıda imleci sağa doğru hızlı bir şekilde kaydırmaya yarar. (Başka tuşlarla birlikte farklı işlevler görür: Alt+Tab: Pencereler arasında geçişi sağlar.) Büyük Harf Kilitleme Tuşu (Caps Lock): Sürekli büyük veya küçük harf yazmakta kullanılır. Tuşa basıldığında gösterge ışığı yanar. Kaldırma (Shift) Tuşu: Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır. Yazıda Shift'e basılı tutarken bir harfe basarsak büyük harf yazar. Kelimenin yalnızca ilk harfini büyük yazacaksak Caps Lock yerine bu tuşu kullanmalıyız. Ayrıca birden çok karakter içeren tuşlarda üstteki karakterin yazılmasını sağlar. Kontrol (Ctrl) Tuşu: Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır. (Ctrl+X vb.) Windows Tuşu: Başlat mönüsünün açılmasını sağlar. Alt: Açık pencerenin mönüsünün etkinleştirilmesini sağlar. Boşluk Çubuğu (Space Bar) : Yazıda iki kelime arasında boşluk bırakmaya yarar. Alt Gr : Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır.yazıda birden çok karakter içeren tuşlarda üçüncü karakterin yazılmasını sağlar.... : Sağ tuş menüsünün açılmasını sağlar. Enter: Yapılan işlemi onaylamaya yarar.(bilgisayarı kapatmada olduğu gibi). Yazıda bir alt satıra geçmeye yarar. Ayrıca seçili dosya ve klasörleri açar. Back Space: Yazıda imlecin solundaki karakteri silmeye yarar. Delete: Yazıda imlecin sağındaki karakteri siler.ayrıca seçili dosya ve klasörleri silmeye yarar. Insert: Bu tuşa basıldığında yazılan karakter imlecin sağındaki karakteri siler ve onu yerine geçer. Home: İmleci bulunulan satırın başına götürür. End: İmleci bulunulan satırın sonuna götürür. Page Up: Yazıda imleci bir ekran veya bir sayfa yukarı götürür. Page Down: Yazıda imleci bir ekran veya bir sayfa aşağı götürür. Num Lock: Sayı tuşlarının sayı yazması ile yön tuşu olarak kullanılması arasında geçiş yapmasını sağlar. 17

17 Print Screen: Ekranda görülen her şeyin yazdırılmasını sağlar. Yön Tuşları: Yazıda imlecin sağa, sola, aşağı ve yukarı hareket ettirilmesini sağlar. FONKSİYON TUŞLARI : F1: Yardım penceresini açar F2: Dosya ve klasörlerin isimlerini değiştirmekte kullanılır. F3: Arama penceresini açar. F4: Adres çubuğu menüsünü açar. F5: Dosya veya klasörün içeriğini yeniler. F11: Pencereyi tam ekrana dönüştürür. NOT: Klavye tuşlarına her program tarafından farklı görevler yüklenebilir.bu yüzden programa göre, burada yazılanlardan farklı işlevler de görebilirler. Microsoft Word M. Word bir kelime işlem programıdır yani her türlü metin (mektup, rapor, dilekçe, v.b.) bu program yardımı ile hazırlanabilir. Microsoft Word programını başlatmak için Başlat / Programlar / Microsoft Word yolu izlenmelidir. M. Word programında araç çubuklarını ekrana getirmek veya kaldırmak için Görünüm / Araç Çubukları yolu izlenmelidir. Görünüm / Araç Çubukları menüsüne tıklandığında bütün araç çubuklarının listesini görebiliriz. Burada tanında onay işareti olanlar ekranda olmayan araç çubuklarıdır. Yanında işaret olmayanlar ise ekranda olmayanlardır. Yanında işaret olmayan bir araç çubuğunun isminin üzerinde tıklanırsa ekrana gelir işaret olanın ismin üzerinde tıklanırsa ekrandan kaldırılmış olur. M. Word programında en çok kullanılan araç çubukları Standart araç çubuğu ve Biçimlendirme araç çubuğu dur. Eğer bu iki araç çubuğu aynı satırda bulunuyorsa her iki araç çubuğuna ait bazı simgeler görülemeyebilir. Bunun için ya iki araç çubuğunun kesiştiği yerden yada en sondan simgesine tıklanarak her iki araç çubuğunun görülemeyen simgelerine ulaşılabilir ve Düğmeleri İki Satırda Göster e tıklanarak her araç çubuğunun farklı bir satırda yer alması sağlanmış olur. 18

18 Microsoft Word programında sayfaya tablo eklemek için ; 1. Tablo / Ekle / Tablo yolu izlenerek çıkan menüden satır ve sütun sayısı ayarlandıktan sonra Tamam a tıklanır. 2. Standart araç çubuğu üzerinde bulunan Tablo Ekle tıklanarak buradan satır ve sütun sayısı ayarlanarak tablo oluşturulabilir. Oluşturulan tabloda Biçim / Kenarlıklar ve Gölgelendirme menüsü kullanılarak; Kenarlıklar sekmesinden; Tabloda ince ve siyah olan kenarlık farklı stillerde, renkli veya kalın olabilir. Sayfa Kenarlığı sekmesinden; Sayfanın tamamına kenarlık yapılabilir. Gölgelendirme sekmesinden; Seçilen hücrelerin içleri renklendirilebilir. Dosya / Sayfa Yapısı menüsünden yapabileceğimiz işlemler. 1. Kenar boşlukları ayarlanabilir. 2. Cilt payı verilebilir. 3. Sayfa dikey veya yatay olarak kullanılabilir. 4. Kâğıt başlığından kullanacağımız kağıdın boyutu seçilebilir. Yazılmış bir metinde silmeden büyük harf ile yazılmış olanları küçük veya küçük harf ile yazılmış olanları küçük yapabilmek için Biçim Menüsünden / Büyük küçük harf değiştir yolu izlenerek yapılabilir. Kısa yoldan da aynı işlem yapılabilir. Bunun için Shift + F3 yolu izlenebilir. Yazıda alt simge (X 2 )veya üst simge (X 2 ) kullanabilmek için; Biçim Yazı Tipi menüsünden alt simge veya üst simge seçilerek yapılabilir. Kapatılmalıdır aksi takdirde hep alttan veya hep üstten yazmaya devam edecektir. Farklı bir stilde madde işareti veya numaralandırma yapmak için; Biçim / Madde İşaretleri ve Numaralandırma yolu izlenmelidir. Klavyede bulunmayan bazı özel karakterleri (α, β, γ.. v.b.)kullanmak için; Ekle / Simge yolu izlenmelidir. Sayfalara numara vermek için; Ekle / Sayfa Numaraları Yolu izlenmelidir. Sayfaya alt veya üst bilgi eklemek için; Görünüm / Üstbilgi ve Altbilgi yolu izlenmelidir. 19

19 Belge içerisinde herhangi bir kelimeye hızlı bir şekilde ulaşmak için; Düzen / Bul veya kısa yoldan Ctrl + F yolu izlenebilir. Belge içerisinde herhangi bir kelime ile bir diğerini değiştirmek için Düzen / Değiştir veya kısa yoldan Ctrl + H yolu izlenebilir. Klasör Nedir? Ne işe yarar? Nasıl oluşturulur? Klasör bilgisayar dışındaki kullanımı gibi dosyaları bir arada saklamaya yarar. Böylelikle hem dosyalar kalabalık yapmaz hem de onlara daha hızlı bir şekilde ulaşmamızı sağlar. Her istenilen yerde Klasör oluşturulabilir. Klasör oluşturmak istediğimiz yere sağ tıklanır ve yeni / klasör yolu izlenir. Yeni klasör ismi ile klasör oluşturulmuş olur. Klasörün ismini değiştirmek istersek klasörün üzerinde sağ tıklanır ve Ad değiştir denilerek klasörün ismi değiştirilebilir. KISAYOLLAR Kısayollar menüleri (dosya, düzen,..) veya simgeleri kullanarak yaptığımız işlemleri klavyeden hızlı ve pratik bir şekilde yapmamızı sağlayan işlevlerdir. Kısayollar ı bilmemek kullanıcının o işleme yapamayacağı veya bilmediği anlamını taşımaz çünkü kısayol dan yapılan bir işlem yine menülerden veya simgelerden de yapılabilir. Kısayollar ı bilmek kullanıcıya hız ve pratiklik kazandırır. Kısayollar kullanıldıkça pratiklik artacak ve ezberlenmek istenildiğinde kolaylıkla bir kaynağa ihtiyaç duyulmadan menülerden ezberlenebilecektir. KISAYOL CTRL+X CTRL+C CTRL+V CTRL+Z CTRL+Y DELETE ÜST KARAKTER+DELETE CTRL tuşuna basarak öğe sürükleme CTRL+ÜST KARAKTER tuşuna basarak öğe sürükleme F2 CTRL+A ALT+ENTER ALT+F4 (CTRL+W) ALT+SEKME (TAB) ALT+ESC ÜST KARAKTER+F10 CTRL+ESC ALT+Bir menü adındaki altı çizili harf İŞLEVİ Kesme. Kopyalama. Yapıştırma. Geri alma. Yinele (ileri al) Silme. Seçili öğeyi Geri Dönüşüm Kutusu'na koymadan silme. Seçili öğeyi kopyalama. Seçili öğeye kısayol oluşturma. Seçili öğeyi yeniden adlandırma. Tümünü seçme. Seçili öğeye ilişkin özellikleri görüntüleme. Etkin öğeyi kapatma veya etkin programdan çıkma. Açık öğeler arasında geçiş yapma. Başlatıldıkları sırada öğeler arasında geçiş yapma. Seçili öğenin kısayol menüsünü görüntüleme. Başlat menüsünü görüntüleme. İlgili menüyü görüntüleme. 20

20 F10 veya Alt tuşu F5 Bir CD yi, CD-ROM sürücüsüne takarken ÜST KARAKTER F1 Windows Tuşu Windows tuşu + BREAK Windows tuşu + D Windows tuşu + M Windows tuşu +Üst Karakter+M Windows tuşu + E Windows tuşu + F CTRL+ Windows tuşu +F Windows tuşu + F1 Windows tuşu + L Windows tuşu + R Windows tuşu + U Sekiz saniye süreyle Sağ ÜST KARAKTER e (Shift) basma ALT +ÜST KARAKTER +PRINT SCREEN ALT +ÜST KARAKTER +NUM LOCK Beş defa ÜST KARAKTER (Shift) Beş saniye boyunca NUM LOCK NUM LOCK+sayısal tuş takımı üzerindeki ASTERISK (*) NUM LOCK+sayısal tuş takımı üzerindeki ARTI İŞARETİ (+) NUM LOCK + sayısal tuş takımı üzerindeki EKSİ İŞARETİ (-) Ctrl + Shft + 4 Ctrl + Shft + 0 Ctrl + alt + Ctrl + alt + shft + Ctrl + backspace Alt + backspace Ctrl + alt + delete Etkin programın menü çubuğunu etkinleştirme. Etkin pencereyi yenileme. CD nin otomatik olarak çalmasını önleme. Yardımı görüntüleme. Başlat menüsünü görüntüleme veya gizleme. Sistem Özellikleri iletişim kutusunu görüntüleme. Masaüstünü gösterme. Tüm pencereleri simge durumuna küçültme. Simge durumuna küçültülmüş pencereleri eski durumlarına getirir. Bilgisayarım'ı açma. Dosya veya klasör arama. Bilgisayar arama. Windows Yardım'ı görüntüleme. Ağ etki alanına bağlıysanız bilgisayarı kilitleme, ağ etki alanına bağlı değilseniz kullanıcı değiştirme. Çalıştır iletişim kutusunu açma. Yardım Programı Yöneticisini açma. Süzme Tuşları'nı açma ve kapatma. Yüksek Karşıtlık'ı açma ve kapatma. Fare Tuşları'nı açma ve kapatma. Yapışkan Tuşlar'ı açma ve kapatma. Geçiş Tuşları'nı açma ve kapatma. Seçilen klasörün tüm alt klasörlerini görüntüleme. Seçilen klasörün içeriğini görüntüleme. Seçili klasörü daraltma. Üst simge Alt Simge Yazı tipi boyutu küçült Yazı tipi boyutu artır Kelime siler Geri al Windows görev yöneticisi 21

21 MİCROSOFT EXCEL Microsoft Excel Nedir? Hangi amaç için kullanılır? Kullanana ne gibi yararlar sağlar? Microsoft Excel, Office paket programında yer alan bir programdır. Elektronik Tablolama veya hesaplama programı olarak adlandırılır. Excel girilen veriler üzerinde hesap yapabilme, verileri tabloya dönüştürebilme, tablolar içindeki verilerle grafik oluşturabilme, verileri karşılaştırıp sonuç üretebilme özellikleriyle en çok kullanılan hesaplama programıdır. Kullanana hızlı ve hata yapmadan hesaplama yapma olanağı sunar. Microsoft Excel Programını çalıştırmak? Programı çalıştırmak için Başlat / (tüm) Programlar / Microsoft Excel komutlarına tıklayınız veya varsa masaüstündeki kısayolundan açınız. Excel çalışma sayfasını ve hücreleri tanıyalım. Excel dosyasına çalışma sayfası da denir. Bir excel çalışma kitabı açıldığında otomatik olarak üç sayfa açılır. Her bir excel sayfasında sayfada çalışma yapabiliriz. Bir sayfadaki verileri diğer sayfaya bağlayabileceğimiz gibi başka bir çalışma kitabındaki (Excel dosyasındaki) verileri de bulunduğumuz dosyada kullanabiliriz. Excel de sayfa eklemek, silmek, adını değiştirmek? Gerekli gördüğümüz zaman yeni sayfalar ekleyebiliriz veya mevcut sayfalardan istediklerimizi silebiliriz. En az bir sayfa olmak zorundadır. Bir Excel dosyasına en fazla 255 çalışma sayfası ekleyebiliriz. Ancak eklenen her sayfanın dosyadaki çalışma hızını bir miktar azaltacağı muhakkaktır. Ekleme, silme, adını değiştirme veya sekme rengini değiştirme gibi işlemler için sayfa ismi üzerinde sağ tıklanmalıdır. Excel çalışma sayfası 256 sütundan ve satırdan oluşur. Satır ve sütunların birleşmesinden hücre meydana gelir. Bu rakamlar, bir çalışma sayfası için geçerlidir. Hücrelerden oluşan alan, çalışma alanıdır. Bu alana çalışma sayfası denir. Çalışma sayfası, numaralarla ifade edilen satırlardan ve harflerle ifade edilen sütunlardan oluşmaktadır. Excel penceresinde görülen Standart ve Biçimlendirme araç çubukları, Word programında kullanılan araç çubuklarıyla aynıdır. Araç çubuklarında ek olarak bu programa ait birkaç düğme yerleştirilmiştir. Hücre adresi nedir? Çalışma alanı, kılavuz çizgileriyle satır ve sütunlara bölünmüştür. Kılavuz çizgilerinin oluşturduğu satır ve sütunların kesişimi ile oluşan bu kutulara hücre denir. Hücreler, çalışma alanında veri girişinin yapıldığı bölmeleridir. Her hücrenin bir adresi bulunmaktadır. Hücre adresi sütun adı ve satır numarasının birleşiminde oluşur. Bir hücrenin üzerine gelip tek tıklayarak veya klavyeden yön tuşlarını kullanarak bir hücreye gidebiliriz.

22 Excel de Formül çubuğu? Formül çubuğu üzerinde Ad Kutusu ve fx (fonksiyon ekle) yer almaktadır. Ad kutusu hangi hücrede olduğumuzu gösterir veya hangi hücreye gitmek istiyorsak ad kutusuna hücrenin adresi yazılarak Enter tuşuna basılır. Böylelikle hızlıca o hücreye gidilmiş olur. fx ise işlev (fonksiyon) eklemek için kullanılabilir. Eğer formül çubuğu ekranda yoksa Görünüm / Formül çubuğu tıklanarak ekrana getirilebilir. Excel de Tüm çalışma alanındaki verileri seçili halen getirmek için? Excel de Tüm çalışma alanındaki verileri seçili halen getirmek için çalışma alanının en üst kısmında yer alan satırları gösteren rakam ve sütunları gösteren harflerin kesiştiği boş kutuya tıklamak yeterlidir. Microsoft Excel de dört işlem yapma? [Toplama(+), Çıkarma(-), Çarpma(*), Bölme(/)] Öncelikle bir formüle başlanmadan önce mantığı oluşturulmalıdır. Bütün formüllere = (eşittir) ile başlanmalıdır. Sonrasında hesap makinesi veya kağıt, kalem ile ne yazılması gerekiyorsa klavyeden değerleri girmek gerekir ve sonucu görmek için en sonunda Enter e basmak gerekir. Örnek: =A1*2Enter (Bu formül A1 hücresindeki sayının 2 katını verir). Microsoft Excel de Fonksiyon ekleme? Excel de dört işlemin haricinde birçok işlemde yapılabilir. Örnek olarak Eğer fonksiyonuna bakalım; Örnek olarak bir sınıftaki öğrencilerin sonuçlarına bakarak yanlarına Geçti veya Bütünleme yazmasını sağlayacak formülü oluşturalım. Bunun için öncelikle sonucu görmek istediğimiz yeri seçmeliyiz sonra ya Ekle / İşlev Menüsünden ya da Formül Çubuğu üzerinde bulunan fx simgesine tıklayarak fonksiyonların listesinin açılması sağlanır. Buradan Eğer seçilerek tamam a tıklanır. Çıkan pencereden Mantıksal Sınama başlığındaki soruya kriter yazılır (yani öğrenciler hangi mantığa, kritere göre Geçer veya Bütünlemeye kalır) tabi ki soruda Geçme notu ve öğrencinin aldığı not kıyaslanmalıdır (C1<50) kriterin doğru olması durumunda (Bütünleme) veya yanlış olması durumunda (Geçti) ne yazması gerektiği de yazıldıktan sonra tamam a tıklanır. İlk kişi için sonucu gösterir. Diğerlerini de hızlı bir şekilde hesaplamak için hesaplanan sonuç seçili hale getirilerek sağ alt kısmında yer alan kısma gelinir. Kalın olan artı işareti ince olan artı işaretine dönüştüğünde hesaplanması istenilen yere kadar sürüklenir ve o sonuçlarda işlem yapmadan hesaplanmış olur. Microsoft Excel de Grafik Sihirbazı? Microsoft Excel de grafik çizilirken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri grafiği çizmeden önce grafiği çizilecek olan değerlerin seçimidir. Seçim yapılırken ne eksik nede fazla seçim yapılmalıdır. Fazla seçim yapılırsa ya da boş hücrelerde seçili hale getirilirse grafik çıkmaz. Eksik seçim yapıldığında ise seçilmeyen değerler grafikte gösterilmeyecektir. 23

23 Grafik hangi alanlardan oluşur? Grafik; 1- Grafik Alanı 2- Çizim Alanı 3- Gösterge olmak üzere üç alandan oluşmaktadır. Grafikteki renklerin değişimi? Grafikte rengi değiştirilmek istenilen alanın üzerinde iki kere tıklanır ve renk seçildikten sonra tamam a tıklanır. Grafikteki Dilimler veya sütunların hepsi aynı renkte olduysa? Bu durumda değiştirilmek istenilen dilim veya sütunun üzerinde önce tek tıklanır biraz bekledikten sonra tekrar tek tıklanır artık yalnızca rengini değiştirmek istediğimiz dilim ya da sütun seçili haldedir. Bu durumda iken iki kez tıklanır ve renk seçimi yapıldıktan sonra tamam a tıklanır. Excel programına özel simgeler? Otomatik Toplam simgesi: Bu simge formül yazmadan hızlıca işlem yapmaya yarar. Eğer toplam sembolüne tıkanırsa Toplama yapar fakat sembolün yanındaki işarete tıklanarak menü açılırsa Ortalama, Say, En büyük, En Küçük işlemleri de formül yazmadan hesaplanabilir. Toplam: Seçilen değerleri toplamını bulmaya, Ortalama: Seçilen değerlerin ortalamasını bulmaya, Say: Seçilen değerlerin sayısını bulmaya, En Büyük: Seçilen değerlerin en büyüğünü bulmaya, En Küçük: Seçilen değerlerin en küçüğünü bulmaya yarar. Artan sıralama / Azalan sıralama simgesi: Seçilen değerleri (yazı yada rakam fark etmez) artan veya azalan şekilde sıralar. Eğer seçilen alan ikiden fazla sütundan oluşuyorsa ve sıralama yapılmak istenilen sütun arada kalıyorsa o zaman Veri / Sırala menüsü kullanılarak sıralama ölçütü başlığı altından hangi sütuna göre sırala yapılmak isteniliyorsa seçilir. Artan veya azalan seçimi yapıldıktan sonra Tamam a tıklanır. Böylelikle aradaki bir sütuna göre de sıralama yapılabilir. Grafik Sihirbazı: Çalışma sayfasına grafik eklemek için kullanılır. Grafik çizerken dikkat edilmesi gereken noktalar ise: Seçilen değerlerden aynı sütunda yer alanlar hep aynı türden değerler olmalıdır örnek olarak A sütunundaki değerler rakamlardan oluşuyorsa hepsi rakam olmalı harflerden oluşuyorsa hepsi harflerden oluşmalıdır. İkinci bir önemli nokta ise seçim yaparken ne eksik nede fazla seçim yapılmalıdır. Hangi değerlerin grafiği çizilmek isteniliyorsa onlar seçili hale getirilmelidir. Eksik seçim yapılırsa seçilmeyen değerler grafiğe dahil edilmez, grafikte görülemez. Fazla seçim yapılırsa örneğin boş hücrelerde seçili hale getirilirse grafik çıkmaz. Hata verir. 24

24 Birleştir ve Ortala: Seçilen hücreleri birleştirir veya böler yani birleşmiş hücreleri eski haline getirir. Para Birimi: Seçilen hücrelerin yanına TL yazar. Yüzde Stili: Seçilen hücrelerdeki değerleri % cinsinden gösterir. Virgül stili: Seçilen hücrelerdeki değerleri normal rakam cinsinden göster. Ondalık artır / Ondalık Azalt: Seçili değerleri en yakın tam sayıya yuvarlar veya virgülden sonra basamak artırır. Dış Kenarlık: Exceldeki çizgiler kılavuz çizgilerdir yani çıktısı alınınca görülmezler bu çizgilerin görülür hale getirilmesi istenilirse seçili hale getirildikten sonra Tüm kenarlıklara tıklanarak seçili alandaki tüm çizgiler belirgin hale getirilebilir. POWERPOİNT PowerPoint Nedir? Kim Neden kullanır? Kullanana ne gibi yararlar sağlar? Microsoft PowerPoint, Microsoft Office paketi içerisinde yer alan bir programdır. Bu programla çizim, yazı, resim, ses ve görüntülerden oluşan anlatımların belirli bir düzen içerisinde izlenmesi sağlanabilir. Bir bilimsel konferans için sunu hazırlayabileceğimiz gibi, okuldaki bir toplantı için de sunumlar hazırlayabilirsiniz. Ayrıca resim ve video görüntülerini de sunu olarak hazırlayabilirsiniz. PowerPoint bir topluluğa bir konu anlatmak isteyen insanların tercih ettiği bir programdır. Genellikle öğretmenler tarafından kullanılır. PowerPoint dinleyicilere hem görsel hem de işitsel olarak hitap ettiği için daha fazla bilgi aktarılmış olur. Dinleyicinin dikkati konuyla alakalı resim ve birbirine uyumlu renkler sayesinde dikkati dağılmaz, anlatan ise kısa sürede en fazla bilgiyi aktarmış olur. PowerPoint programını çalıştırmak? Programı çalıştırmak için Başlat / (tüm) Programlar / Microsoft PowerPoint komutlarına tıklayınız veya varsa masaüstündeki kısa yolunu kullanınız. Slayt nedir? Bir ekranlık her sayfaya slayt denir. PowerPoint te yeni bir slayt ekleme, slaytların yerini değiştirme, silme? PowerPoint te en çok kullanılan slayt ekleme yolu biçimlendirme araç çubuğundaki Yeni Slayt simgesidir. Ayrıca Ekle / Yeni slayt veya Ctrl + M kısayolu da izlenerek yeni bir slayt eklenebilir. Slaytları silmek için ise silmek istenilen slayt üzerinde sağ tuş / slayt sil veya silmek istenilen slayt seçili hale getirilerek klavyeden Delete tuşuna basılır. Slaytların yerini değiştirmek için ise yeri değiştirilmek istenilen slayt üzerinde mouse nin sol tuşunu basılı tutarak istenilen sıraya sürüklenerek bırakılır. 25

25 Sol kısımda yer alan bölme ekranda değilse? Ekranın sol kısmında slaytların görülebildiği bölme ekranda değilse Görünüm / Normal (Bölmeleri geri yükle) seçilerek geri getirilebilir. PowerPoint te slayt gösterisini başlatma, sonlandırma? Slayt gösterisini başlatmak için en kısa yol klavyeden F5 tuşudur. Ayrıca Slayt Gösterisi menüsünden gösteriyi görüntüle veya görünüm slayt gösterisi menüsü de kullanılabilir. Herhangi bir anda slayt gösterisini sonlandırmak için ise klavyeden ESC tuşuna basmak yeterlidir. İstenilen Slayttan gösteriye başlama? İstenilen slayttan gösteriyi başlatmak için öncelikle istenilen slayt seçilir ve soldaki bölmede en alt tarafta yer alan en sağdaki kadeh şeklindeki simgeye (slayt gösterisi geçerli slayttan başlayarak) tıklanır. Slayt gösterisini ilerletme veya geri gitme? Slayt gösterisini başlattıktan sonra ilerletmek için en çok kullanılan yöntem Enter tuşudur. Bunun dışında birçok yöntem vardır. Boşluk tuşu (Space Bar), Aşağı yön tuşu, Sağ yön tuşu, N harfi veya Mouse tekerleği bunlardan birkaçıdır. Bir önceki Slayta geri dönmek için ise yukarı ok tuşu, sol ok tuşu veya Back Space kullanılabilir. PowerPoint te Kullanılmayacak çerçeveleri silme? Başlık eklemek için tıklayın, alt başlık eklemek için tıklayın veya metin eklemek için tıklayın gibi çerçeveler içerisinde yazı yoksa slayt gösterisi esnasında görülmez. Fakat yinede bu çerçeveleri görmek istemiyorsanız içerisine tıkladıktan sonra çerçeve tıklayıp klavyeden Delete tuşuna basarak bu çerçeveleri silebilirsiniz. Eğer çerçevenin içinde yazı varsa Delete tuşuna ilk basıldığında yazılar silinir Delete tuşuna ikinci kez basıldığında çerçeve kalkacaktır. PowerPoint te slaytlara Tasarım yapmak? Slayt arkasına bilgisayardaki tasarım şablonlarından birini yamak için; İster biçimlendirme araç çubuğundaki Tasarıma ister de Biçim menüsünden Slayt Tasarımına tıklayarak sağ tarafa Slayt tasarımı bölmesi getirilir. Buradan istenilen Slayt tasarımını içerisine tıklanırsa bütün slaytların arkası aynı tasarım şablonu ile değişir. Sadece bir slaytın arkasını tasım şablonu yapmak için ise istenilen slayt seçildikten sonra tasarımın içine değil üzerine gelindiğinde çıkan ok işaretine tıklanır ve ardından Seçili slaytlara uygula denir. Tasarımları iptal etmek için ise; yine sağ kısımda slayt tasarımı menüsünden Kullanılabilir başlığı altındaki hemen ilk sırada bulunan içi beyaz üzerinde beklendiğinde varsayılan tasarım ismini taşıyan tasarım şablonunu seçilirse tasarımlar iptal edilmiş olur. Yine yalnızca bir slaytın veya bütün slayt seçeneklerini görmek için üzerine gelindiğinde çıkan ok işaretine tıklanmalıdır. 26

26 PowerPoint te Slayt Arka planını ayarlamak? Slayt arka planına tek bir renk veya dolgu Efektleri nden diğer seçeneklerde yapılabilir. Bunun için; Biçim / Arka Plan seçeneğinden sonra arka plan tek renk yapılacaksa bir renk veya daha fazla renk seçeneği için Tüm renkler seçilir ve ardından yalnızca rengin seçili slaytta uygulanması isteniliyorsa uygula tüm slaytlara uygulanması isteniliyorsa Tümüne uygula seçilir. Eğer arka plan rengi iptal edilmek istenilirse Biçim / Arka Plan renk kutusu açıldıktan sonra Otomatik seçeneği seçilir. Dolgu Efektleri seçeneğinden ise Gradyan, Doku, Desen ve Resim de arka plan seçeneği olarak belirlenebilir. PowerPoint te Animasyon Seçenekleri? PowerPoint te animasyon eklenmek istenilen yazı üzerinde sağ tıklanır ve çıkan menüden Özel Animasyon a tıklanır ekranın sağında açılan menüden Efekt ekleye tıklanır ve çıkan menüden Giriş, Vurgu, Çıkış veya Hareket yollarına tıklayarak bir animasyon seçilir. Giriş: Animasyonun slayt ekrana gelirken devreye gireceğini gösterir. Vurgu : Animasyonun slayt ekrana geldikten sonra devreye gireceğini gösterir. Çıkış: Animasyonun slayt ekrandan ayrılırken devreye gireceğini gösterir. Hareket Yolları: Animasyonun belirleyeceğiniz veya çizeceğiniz yönde oynamasını sağlar. Animasyonları da aynen slaytları siler gibi silebilir sıralamasını değiştirebiliriz. Bunun için sağ kısımdaki bölmeden (Özel Animasyon) animasyonların üzerine gelip tıkladıktan sora Delete ye basarak silebilir, sürükleyip bırakarak sıralamasını değiştirebiliriz. Animasyonlar seçili haldeyken hemen animasyonun üzerinde bulunan bölmeden Animasyonun hızı,yönü v.b. özellikleri de değiştirilebilir. PowerPoint te slayt geçişi? Biçim / Slayt geçişi menüsünden slayt geçişlerine animasyon eklenebilir. Bu eklenen animasyonun geçiş hızı slayt ve slayt geçişlerine ses de eklenebilir. Ayrıca slayt gösterisi başlatıldıktan sonra slaytların otomatik olarak ilerlemesi de sağlanabilir. Bu işlemler yalnızca seçili slayta uygulana bilineceği gibi bunu bütün slaytlara uygulamak da mümkündür. Bunun için, Tüm slaytlara Uygulaya tıklamak gereklidir. İptal etmek için ise en üstte yer alan geçiş yok seçeneği seçilmelidir. PowerPoint te Animasyon düzenleri? Slayt Gösterisi / Animasyon Düzenleri menüsünden slaytlara tek tek veya bütün slaytların hem geçişlerine hem de slaytlarda bulunan yazılara animasyon eklenebilir. 27