BİRİNCİ BÖLÜM: ELEKTRİĞİN TEMEL KAVRAMLARI
|
|
- Ömer Yener
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BİRİNCİ BÖLÜM: ELEKTRİĞİN TEMEL KAVRAMLARI Anahtar Kelimeler Akım, amper, atom, bileşik, devre, direnç, elektriksel yük, elektron, element, enerji, iletken, iyon, karışım, kaynak, kulon, kutup (polarite), kuvvet, madde, molekül, nötron, ohm, potansiyel, proton, serbest elektron, valans elektron, volt, yalıtkan, yarıiletken, yük. Bu bölümde kazandırılacak yeterliklerden sonra öğrenci; Elektrikle ilgili teknik elemanların nasıl sınıflandırıldığını, Maddenin tanımını ve fiziksel ve kimyasal durumlarını, Element ile bileşik arasındaki farkları, Atom, molekül ve iyonun karakteristikleri ve yapılarını, Elektron, proton ve nötronun elektriki karakteristiklerini, Valans ve serbest elektron kavramlarını, Elektriki dengesizlik oluşturmanın yollarını, İletken, yarıiletken ve yalıtkanların karakteristiklerini, Elektriksel yük kanununu, Kutup ve referans noktayı, Elektriksel yükü ve birimi olarak kulonu, Potansiyel veya emf (emk:elektromotor kuvvet) ve ölçüm birimini, Akım ve ölçüm birimini, Direnç ve ölçüm birimini, Yükün zamanda değişimi biliniyorken akım genliğini hesaplamayı, Elektrik devresinin temel elemanlarını, Açık ve kapalı devre arasındaki farkları öğrenecek ve anlatabilecektir. Elektrik, Elektronik, Haberleşme, Otomasyon ve İlgili Diğer Alanlarda Teknik Elemanların Sınıflandırılması Ülkemizde teknisyen, tekniker, teknik öğretmen, mühendis unvanları diplomaya bağlı olarak verilmektedir. Teknisyen, meslek lisesi mezunu olup okul süresi 3-4 yıldır. Tekniker, meslek yüksekokulu mezunu olup okul süresi 2 yıldır. Önlisans diploması alır. Teknik öğretmen teknik eğitim fakültesi mezunu olup okul süresi 4 yıldır. Lisans diploması alır. Mühendis de mühendislik fakültesi mezunu olup okul süresi 4-5 yıldır. Lisans diploması alır. Lisans sonrası lisansüstü eğitime devam edilerek yüksek teknik öğretmen veya yüksek mühendis diploması da alınabilir. Bu konuda ulaşılabilecek en ileri düzey doktora sonrası alınan meslekî doktor unvanıdır. Teknisyenler; çok sayıda elektronik sistemi kurabilir, ayarlayabilir, tamir edebilir ve devamlılığını sağlayabilir. Teknikerler; teknisyenlere ek olarak tasarım, geliştirme ve test aşamalarında yardımcı eleman olarak çalışabilir. Teknik öğretmen ve mühendisler; bütün bunlara ek olarak elektronik sistemleri tasarlarlar, endüstriye danışmanlık yaparlar, uygun iş için en uygun sistemlerin seçimini yaparlar. Ayrıca her düzeydeki mesleki-teknik eğitim-öğretim kurumlarında öğretmen veya akademisyen olarak çalışabilirler.
2 Şekil 1.1. Teknik elemanlar mikroişlemci denetimli bir sistemin çıkış işaretini gözlüyor. Şekil 1.2. Bir RLC devresinin tasarım aşaması. Şekil 1.3. Bir doğru akım devresi üzerinde çalışan teknikerler.
3 Şekil 1.4. Tümleşik devrelerle elektriki işaretlerin işlenmesi konusunda çığır açılmıştır. MADDENİN FİZİKSEL VE KİMYASAL DURUMLARI Maddenin Tanımı Maddeyi tanımlamak için çok sayıda ifade kullanılmaktadır. Bunlardan en yaygın kullanılanları şunlardır: Belli bir ağırlığı olan ve uzayda yer kaplayan her şeydir madde. Veya duyu organlarımızla algılayabildiğimiz şeylerden yapılan her şeye madde denir. Maddenin temel yapı birimi atomdur. Elektroniğin anlaşılmasındaki önemi yüzünden atom konusu bu bölümün ileri kısımlarında daha ayrıntılı ele alınacaktır. Maddenin Fiziksel Halleri Madde en az dört fiziki halde bulunur: Bunlar; katı ( sandalye gibi), sıvı (su gibi), gaz (oksijen gibi) ve plazma gibi hallerdir. Sıvı veya gaz halinde buluna maddenin boyutları içinde bulunduğu kaba göre belirlenir. Maddenin Kimyasal Halleri Maddenin kimyasal halleri element, bileşik ve karışım adını alır. Elementler kimyasal olarak benzer maddelere ayrılamazlar ve sadece bir tür atomdan oluşurlar. Kimyasal elementlere örnek olarak altın, gümüş, bakır, oksijen, silikon vs. verilebilir. Şekil 1.5. Bazı metalik elementler
4 Bileşikler kimyasal olarak iki veya daha çok elementin birleştirilmesiyle elde edilir. Diğer bir ifade ile, iki veya daha çok farklı türden atom birlikte bir molekül oluştururlar. Bileşiği oluşturan moleküller, kesin bir yapı ve karakteristiğe yani aynı ağırlık ve aynı atomik yapıya sahiptirler. Su (molekülü; hidrojen ve oksijen atomlarından oluşur), şeker (karbon, oksijen ve hidrojenden oluşur) bileşik örnekleridir. Şekil 1.6. Çok bilinen iki bileşik: Şeker ve su Karışımlar, farklı elementlerin karıştırılmasıyla oluşturulur. Ancak bu elementler, karışım içinde de kendi hallerinde iken sahip oldukları özelliklerini korurlar. Bileşikte olduğunun tersine, karışım sonucunda, karışımı oluşturan atomlarda kimyasal bir değişim söz konusu değildir. Dolayısı ile bileşik ile karıştırılmamalıdır. Altın tozu ile kumu karıştırarak yeni bir varlık (karışım) elde edebiliriz. Bu varlık kimyasal olarak farklı bir bileşik değildir. Maddeler kolayca birleştirilebilir (bileşik haline dönüştürülebilir) veya karıştırılabilir. Şekil 1.7. Karışımlar, oluşturuldukları malzemelerin yalnızken sahip oldukları özelliklerini korumaya devam ettikleri bileşimlerdir. Karışım ve bileşik bu yüzden birbirinden farklıdır. Maddenin Bileşimi Bütün maddelerin temel yapı birimi atomlardır. Atomlar kimyasal olarak birleşerek molekülleri oluştururlar ve yeni bileşik (madde) kendini oluşturan her bir özgün elementten daha farklıdır. Aynı şekilde her bir elementin atomları başka bir elementin atomlarından, her bir bileşik maddenin molekülü de bir diğer bileşik maddenin molekülünden farklıdır.
5 Şekil 1.8. Su molekülü oksijen ve hidrojen atomlarından oluşur. Özetle, bütün maddeler atom veya moleküllerden yapılmıştır. Bir bileşiğin, bütün fiziksel özelliklerini koruyan (gösteren) en küçük parçasına molekül denir. Bir elementin bütün özelliklerini gösteren en küçük parçasına da atom denir. Şekil 1.9. Bileşiğin bütün özelliklerini gösteren en küçük parçasına molekül denir. Elementin bütün özelliklerini gösteren en küçük parçasına ise atom denmektedir. Atomun Yapısı Atomu oluşturan meson, positron, neutrin gibi başka parçaları da olmasına karşın elektrik konusunu anlamak için gerekli olan ve atomu büyük oranda tanımlayıp anlatan üç parçadan bahsedeceğiz: Bunlar; elektron, proton ve nötrondur. Atom Modeli Danimarka lı bilim adamı Niels Bohr elektron kuramını anlatan bir model geliştirmiş ve Bohr Modeli adını vermiştir. Bu modele göre atom, merkezde bir çekirdek ve çekirdek etrafında dönen elektronlardan oluşmaktadır. Çekirdek, elektriki olarak pozitif yüklü proton ve yüksüz nötronlara sahiptir. Yörüngelerde dönen elektronlar ise negatif yüklüdür. Güneş sistemi bu modele oldukça benzemektedir. Gezegenler elektron ve güneş de çekirdek olarak düşünülebilir.
6 Şekil Bohr un atom modeli. Çekirdekte proton ve nötronlar bulunurken çekirdek etrafındaki yörüngelerde elektronlar dönmektedir. Şekil Atomlar genellikle dengededirler. Çekirdekteki protonların toplam pozitif yükü ile çekirdek etrafındaki yörüngelerde dönen elektronların toplam negatif yükü birbirine eşit olduğundan atomun toplam yükü nötrdür, yani yüksüzdür. Aynı şekilde, elektriki olarak dengede olan bir atomun proton ve elektron sayıları da birbirine eşittir. Aşağıdaki çizelgede atomik parçalar hakkında bazı ilginç karakteristikler verilmiştir.
7 Çizelge 1.1. Atomik parçacıklara ilişkin bazı veriler DOĞRU AKIM DEVRE ANALİZİ ELEKTRONLAR PROTONLAR nötronlar Negatif yüklü Pozitif yüklü Yüksüz Küçük kütle/ağırlık (Yaklaşık gr) Çekirdek dışındaki yörüngelerde dönüyor Yörüngesi boyunca saniyede trilyonlarca tur atıyor Elektrona göre 1836 kat daha ağır Çekirdekte yerleşik Sayıca elektrona eşit (Hız değil, proton sayısı=elektron sayısı) Protona benzer kütle/ağırlıkta Çekirdekte yerleşik İzotopa göre sayısı farklı olabiliyor Elektron; Negatif elektrik yüküne sahiptir. Kütlesi veya ağırlığı gramdan küçüktür. Çekirdek etrafında inanılmaz bir hızla (saniyede trilyonlarca defa) dönmektedir. Atomun kimyasal yapısını belirlemeye yardım eder. Proton; Pozitif elektrik yüküne sahiptir. Atomun çekirdeğindedir. Elektrona göre yaklaşık 1800 kat daha ağırdır. Sayısı elektron sayısına eşittir. Nötron; Elektriki olarak yüksüzdür. Atomun çekirdeğindedir. Protonla aynı kütle ve ağırlığa sahiptir. Aynı elementin farklı izotoplarına göre sayısı değişebilir. Mesela hidrojenin üç izotopu vardır: Protium, deuterium, tritium. Şekil Aynı atomun izotopları arasındaki fark. Atomik Sayı ve Kütle (Atom Numarası ve Atom Ağırlığı) Bir elementin atom numarası her bir atomunun proton (dolayısı ile elektron) sayısıdır. Mesela bakırın atom numarası 29 ve karbonun 6 dır. Atom ağırlığı ise, atomun ağırlığının karbon-12 atomunun ağırlığı ile karşılaştırılmasıyla belirlenir. Mesela en basit atom olan hidrojenin atom ağırlığı atomik kütle birimi ve bakırın atomik kütle birimidir. Atomik Kabuk Kavramı Atomun çekirdeği etrafına dönen elektronların hiçbirinin yörüngesi ve çekirdekten uzaklığı bir diğeriyle aynı değildir. Yapısal anlamda hizalanmaları şekildeki gibidir. Eğer atom kararlı ise, her halka veya kabuğun içerebileceği en çok elektron sayısı 2n 2 ifadesi ile şekillenir. Burada n çekirdekten dışa doğru kabuk numarasıdır. Mesela, çekirdeğe en yakın kabukta en çok 2, ikinci kabukta en çok 8 ve üçüncü kabukta en çok 18 ve dördüncü kabukta en çok 32 elektron yer alabilir. En dış kabukta ise kabuk sayısı ne olursa olsun 8 den çok elektron olamaz.
8 Şekil Karbon ve bakır atomları Şekil Elektronlar çekirdekten farklı uzaklıklarda hizalanırlar. Elektron Kuramı Kavramı Buraya kadar anlatılanlar elektron kuramının bazı parçalarıydı. Geline bu noktada, bazı yönlerden elektron kuramının anlaşılmasına katkıda bulunan valans ve serbest elektronlar kavramlarının ne olduğuna bakabiliriz. Valans Elektronlar Atomun en dış kabuğundaki elektronlara valans elektronlar denmektedir. Valans elektronların sayısı atomun elektriki ve kimyasal olarak kararlı veya kararsız olduğunu belirler. Bütün atomlar için geçerli olmak üzere, son kabukta 8 elektron bulunması durumunda bu kabuk tam doludur. Son kabukta 8 elektron varsa bu atom veya malzeme kararlıdır ve kimyasal olarak başka atomlarla birleşerek bir bileşik (molekül) oluşturması ve ayrıca bu elektronların atomdan koparılması kolay değildir. Bunun örneği neon ve argon gibi gazlardır. Son kabuğunda 8 den az elektronu bulunan atomlar elektriki ve kimyasal olarak aktiftir. Bu tür malzemeler kararlılık kazanmak için sıklıkla başka atomlarla kimyasal olarak birleşerek moleküller veya atomik bağlar kurarlar. Elektriki olarak bu valans elektronlar kendi atomlarından kolayca ayrılabilirler ve bazen serbest elektron olarak adlandırılırlar. Bu tür malzemelere örnek olarak bakır, altın ve gümüş verilebilir.
9 Şekil Serbest elektronların sayısı atomun kimyasal ve elektriki kararlılığını etkiler. Son yörüngesinde 4 elektronu olan malzemeler de vardır. Bu tür malzemelere kararlılıkla kararsızlığın ortasındadır. Germanyum ve silisyum bunu örnekleridir.bugün yarıiletken olarak bilinen transistör, tristör, diyot gibi elemanlarla tümleşik (entegre) devrelerin çoğunda bu malzemeler kullanılmaktadır. Sonuç olarak elektron kuramı atomik yapıya dayanmaktadır. İyonlar Kendi atomundan kimyasal, ışık, ısı veya başka bir enerji türü ile koparılan elektron arkasında elektriki olarak nötr olmayan bir atom bırakır. Elektron kaybederek veya kazanarak elektrik dengeden (nötr olma durumundan) uzaklaşan atomlara iyon denir. Pozitif iyon elektron sayısı proton sayısından az olan ve negatif iyon da elektron sayısı proton sayısından çok olandır. Bir elektronun nötr bir atomdan koparak onu pozitif yapması veya nötr bir atoma dahil olarak onu negatif yapması olayına iyonizasyon denir.ilerde bu işlemin bazı elektronik cihazlarda nasıl yararlı olduğunu göreceğiz. Şekil İyonlar elektron kazanmış veya kaybetmiş atomlardır. Elektriki Dengeyi (Nötr Durumunu) Değiştiren Enerjiler Konular ilerledikçe göreceksiniz ki atomun elektriki dengesini değiştirmek, elektronların akışını veya hareketini kontrol etmek elektriğin (ve doğal olarak elektroniğin) temelidir. Elektron hareketine veya yük ayrımına yol açan enerji kaynakları vardır. Bunların en yaygın bilinenleri;
10 Sürtünme (statik elektrik), Kimyasal enerji (batarya veya üreteç), Mekanik enerji (generatör veya alternatör), Manyetik enerji, Işık enerjisi, Isı enerjisi. Bu enerjilerden bir ya da birkaçının uygun şekilde kullanımı ile elektrik enerjisi kaynağı elde edilebilir. Bu kaynaklar elektriki potansiyel oluşturabilir veya bu kaynaklara bağlı elektrik devreleri üzerinde bir elektron akışı gerçekleşir. Elektrik devreleri, belli amaçlar için elektron akışının sağlandığı, sürdürüldüğü veya kontrol edildiği kapalı yollardır. Bunun nasıl gerçekleştirildiği ileride anlatılacaktır. Şekil Faydalı enerji üretmek için kullanılan bazı enerji kaynakları: a) Piller veya bataryalar gerilim üretmek için kimyasal enerji kullanırlar. b) Generatörler mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürürler. c) Güneş, ışık enerjisi kaynağıdır. d) Termokupllar (ısılçiftler) ısı enerjisini elektrik enerjisine dönüştürürler. İletkenler, Yarıiletkenler ve Yalıtkanlar İletkenler, mesela bakır, altın, gümüş çok sayıda serbest elektrona sahiptir. Bu malzemelerin en dış kabuğundaki elektronlar çekirdeğe zayıf bir kuvvetle bağlı olduğundan elektron hareketini kolayca iletebilirler. Bir diğer deyişle son kabukta 1, 2 veya 3 elektronları vardır. Yarıiletkenler, mesela germanyum ve silikon son kabuklarında 4 elektron bulundururlar. Yalıtkanların son kabuklarında 5-8 elektron vardır ve atoma sıkıca bağlı olduklarından elektron hareketine kolayca izin vermezler. Cam ve seramiği örnek olarak verebiliriz. Elektrik devreleri, iletken, yarıiletken ve yalıtkan içeren çok sayıda devre ve bağlantı elemanından oluşur.
11 Bir Elektrik Sistemi Örneği Şekil a) İletkenler b) Yarıiletkenler c) Yalıtkanlar Bir elektrik sistemi temel olarak bir elektrik enerjisi kaynağı, bu enerjiyi bir noktadan bir diğerine taşıyan yollar ve elektriki yükten oluşur. Şekil Basit elektrik sisteminin parçaları Kaynak, yüke taşınan enerjiyi sağlar. Yük, elektrik enerjisini bir başka forma (biçime) sokar veya başka bir enerji türüne (ısı, ışık, hareket gibi) dönüştürür. Mesela, evlerde bulunan aydınlatma tesisatlarında elektrik enerjisi ışığa dönüştürülmekte ve enerjinin kaynaktan lambalara (yüke) taşınması için elektrik kabloları kullanılmaktadır. Şekil Çok bilinen bir elektrik sistemi Sonraki bölümlerde elektrik enerjisi kaynağının bu enerjiyi nasıl sağladığı, iletkenler üzerinden yüke nasıl taşındığı ve taşınan miktarın nelere bağlı olduğu tartışılacaktır.
12 Statik Elektriğin Temel İlkeleri Elektrik devrelerinde elektronların hareketi üzerinde çalışmadan önce elektrik yükleri ve statik (durgun) elektrik hakkında bilgi sahibi olmakta fayda vardır. Aslında bunu hemen herkes hissetmiştir; mesela kalın, yünlü bir halıda yürüdükten sonra kapı kolunu tutan, araba kullandıktan sonra aşağı inerken kapıya dokunan bir çok kişi durgun elektrikle hafifçe çarpılmıştır. Bu tür bir elektrik olayında iletken olmayan malzemelerin göze çarptığını düşünebiliriz. Çok bilinen bir deney vardır, kauçuk veya lastik bir çubuğu bir kürk ile ya da bir cam çubuğu ipek ile ovarak yük değişimi sağlamaya dayanan bu deney sonrasında kâğıt veya hafif malzemeler yüklenmiş nesne tarafından çekilmektedir. Bunun anlamı, deney sonunda nesnenin normalden daha az veya çok sayıda elektrona sahip olduğudur. Yani kauçuk-kürk sürtünmesinde kauçuk çubuk kürkten elektron kazanmakta ve kürk de kauçuk çubuğa elektron vermektedir. Böylece çubuk negatif yüklü hale gelirken kürk pozitif yüklenmektedir. Ama çekirdek yüklerinde hiçbir değişme olmamaktadır. Şekil Statik genellikle iletken olmayan malzemelerle ilişkilidir. İpekle cam çubuğun kullanıldığı deneyde cam çubuk elektron kaybederek pozitif, ipek ise elektron kazanarak negatif yüklenmektedir. Ayrıca, (negatif) yüklü kauçuk çubuk ile (pozitif) yüklü cam çubuk arasında da bir çekim olduğu gözlenebilir. Böylece temel bir elektrik kanununu ifade edebiliriz: Farklı yükler birbirini çeker, aynı yükler birbirini iter. Şekil Yüklerle ilgili temel bir kanun aynı yüklerin birbirini çektiği, farklı yüklerin birbirini ittiğidir. Kutup ve Referans Noktalar Negatif için kullandığımız (-) ve pozitif için (+) işaretleri kutupları (polariteyi) göstermektedir. Polarite veya kutup bir noktanın elektrik yükünün bir başka referans noktaya göre durumunu anlatır. Referans nokta kavramının öğrenci tarafından anlaşılmasında zorluk yaşandığı bilinen bir gerçektir. Oysa çok basit bir anlamı vardır. Mesela Türk Milli Takımı ingilizlerinkinden güçlüdür demek gibi bir şeydir bu. Burada ingiliz milli takımı referans noktası olmaktadır. Ya da ingiliz milli takımı Türk milli takımından güçsüzdür dersek referans noktası bizim takım olur.
13 Şekil El feneri pilinde A noktası B noktasına göre pozitif ve B noktası da A noktasına göre negatiftir. Bunu anlamak için verilebilecek çok açık örneklerden biri de dünyanın ekseninin üst ucuna Kuzey Kutbu ve alt ucuna da Güney Kutbu denmesidir. Bu terimler coğrafik yerleşimi anlatmaktadır. Coulomb un (Kulon) Elektrik Yükleri ile İlgili kanunu Fransız bilim adamı Charles Coulomb, iki yüklü cisim arasındaki çekme veya itme kuvvetinin, bu cisimlerin yüklerinin miktarına ve aralarındaki uzaklığa bağlı olduğunu ifade eden bir denklem geliştirmiştir. Buna göre; İlk cisminyükü * İkincicisminyükü Kuvvet İki cisimarasındaki mesafeninkaresi Q F k Burada; F: Kuvvet (Newton=N), k:sabit sayı ( (Hava veya vakumda), Q:Yük (Coulomb=Kulon=C), d: Yüklü cisimler arasındaki mesafe (metre=m). Yüklü cisimler arasındaki çekme veya itme kuvvetinin miktarını tanımlayan Coulomb kanunundan görüldüğü gibi, bu itme veya çekme kuvvetinin büyüklüğü cisimlerin yükleri ile doğru, aradaki uzaklığın karesi ile ters orantılıdır. Yükün Birimi Elektriki yükün birimi yukarıda anılan bilim adamının soyadı olarak seçilmiştir. Yani Coulomb veya Türkçe söylenişi ile Kulon C harfi ile gösterilir. Akışkan miktarını litre, mesafeyi metre ve zamanı saniye ile ölçmekten farksızdır bu durum. Kısaca Kulon elektriksel yükün miktarını belirtmek için kullanılan bir ölçü birimidir. 1 Kulonluk (1C) yük, 6, tane elektronun yükünün toplamıdır. Yani 1 Q d 2 2
14 tane elektron. Elektronun taşıdığı ( ) yük en küçük elektrik yüküdür ve elementer yük olarak bilinir. 1 Elementer yük=1.60 x C (Coulomb-Kulon) 1 Coulomb = x Elementer yük Elektron çekirdeğe yaklaştıkça enerjisi azalır. Bu negatif enerji elektronla çekirdek arasında bir bağ olduğunu ve bu bağın koparılması için ek bir enerjinin gerekli olduğunu gösterir. Eğer bu enerji bir dış kaynaktan sağlanırsa toplam enerjisi (+) olur ve o zaman elektron serbest kalır, yani atom iyonlaşmış olur. Kuvvet Alanı 1 elektron-volt (ev) = x Joule Daha önce manyetik alan, çekim alanı (yer çekimi) gibi alanları duymuş olmalısınız. Kuvvet alanı, kuvvetin yol açtığı etki alanını göstermek üzere kullanılan hayali alan çizgileri ile temsil edilir. Şekilde bunun birer örneği verilmiştir. Gerçekleşen olayın görsel benzetimi alan çizgileri ile yapılmıştır. Ancak bu görsel çizgiler yükün büyüklüğünü, alan kuvvetinin derecesini, ve yükler arası mesafeyi vermez. ELEKTRİKİ POTANSİYEL Elektriki Potansiyel Nedir? Şekil Elektrostatik alanlar kuvvet çizgileri ile temsil edilir. Somut kuvvetlerin yukarıdaki gibi çiziminden çıkarılamayacak bir fiziksel olay vardır: Şöyle ki; eğer uygun bir yol kurulursa, iki noktadaki yüklerin farkı, fazla elektronun bulunduğu birinci noktadan az elektronun olduğu ikinci noktaya elektronları hareket ettirecek bir potansiyele sahiptir. Farklı yük seviyelerine sahip iki noktanın bu farkı potansiyel fark olarak adlandırılır. Elektronları bir yerden diğerine hareket ettiren kuvvete elektromotor kuvvet (emk veya emf) denir. Elektrik Potansiyelinin veya Elektromotor Kuvvetin Birimi Elektrik potansiyeli ve elektromotor kuvvetin birimi olarak üreteç ve kondansatörün mucidi Alessandro Volta nın soyadından yola çıkarak Volt seçilmiştir. İki nokta arasında ölçülen bu elektriki farka gerilim de denir. Bu ayrımın daha ayrıntılı tartışması ileride yapılacaktır. Şimdilik; iki nokta arasındaki elektriki yük farkının bu noktaların birbirine göre pozitif veya negatif olmaları anlamına geldiğini, yük miktarının sahip olunan elektronların sayıca az veya çokluğuna bağlı olduğu, bu noktalar arasındaki yük farkının elektromotor kuvvete yol açan potansiyel farkın varlığına işaret ettiğini bilmek yeterlidir.
15 Elektriki Potansiyel Farkını oluşturup Devamını sağlayan Nedir? Daha önce, elektriki dengesizliğe yol açan ve elektromotor kuvvet olarak bilinen farklı enerji türlerinden (statik elektrik, kimyasal enerji, ışık enerjisi, ısı enerjisi vs.) bahsetmiştik. Aşağıdaki şekilde bu enerji türlerinden bazılarını kullanarak potansiyel fark oluşturan ve bunu sürdüren bazı yöntemler verilmiştir. Şekil Gerilim veya EMK üretmenin bazı yolları: a) Üreteç (batarya) kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür. b) Güneş hücresi (solar hücre) ışık enerjisinden faydalanır. c) Termokupl (ısılçift) ısı enerjisini elektrik enerjisine çevirir. d) Generatörlerde mekanik enerji elektrik enerjisine dönüştürülür. HAREKETLİ YÜKLER Aşağıdaki şekilde ne tür bir olay gerçekleştiğini düşünürken, eğer elektronu çok olan A topunun elektronu az olan B topuna doğru hareket ettiğini, böylece B topundaki elektron azlığının üstesinden gelinmeye çalışıldığını söylerseniz doğru cevabı bulmuşsunuz demektir. Aslında elektronların hareketi, A ve B toplarının yükleri eşit olana dek ya da birbirine göre nötr olana dek sürecektir. Şekil İki farklı yük.
16 Peki, topların birbirine değmediği ama bir iletkenle bağlandığı aşağıdaki durumda ne olacaktır? Eğer, bu durumda, A ve B toplarının yükleri eşit olana dek iletken üzerinden elektron akışı olacağını söylüyorsanız bu cevap da doğrudur. Şekil A ve B topları bir iletkenle bağlanırsa ne olur? Akım Yukarıdaki şekillerde, B topuna giden elektronlar A topundan ayrılanlarla aynı mıdır? Bildiğiniz gibi, iletken tel, kendi içinde hareket eden çok sayıda serbest elektrona sahiptir. İletkenin bir ucunda pozitif diğer ucunda negatif yük olması (iki uç arasındaki potansiyel fark yani) negatif uçtan pozitif uca doğru bir elektron akışına yol açar. Elektronların bu akışına akım denir. Akım Benzetimi Aşağıdaki şekil, bir iletkenin negatif ucundan pozitif ucuna doğru bir atomdan diğerine elektronların akışını (akım) benzetmektedir. A sandığında elektronları temsil eden çok sayıda lastik top varken B sandığındaki lastik toplar daha azdır. İki sandık arasındaki insanların dizilişi de iletken olarak kabul edilebilir. Akımın iletken boyunca bir atomdan diğerine elektron geçişi ile oluşması gibi her kişi bir yanındakine lastik topları geçirmektedir. A sandığından B sandığına topların bu şekilde nakledilmesi bir iletken üzerinden elektronların geçişine benzetilmiştir. İletkende, bir serbest elektronun kendi atomundan ayrılıp komşu atoma dahil olması sırasında bıraktığı yere diğer bir atomdan gelen başka bir elektron yerleşmektedir. Bu işlem, akım akışı sırasında saniyede milyonlarca kere tekrarlanmaktadır. Bir önceki şekilde B topunun pozitif yükünün etkisi ile iletkenin bir ucundan ayrılan elektronun yerine A topundan ayrılan bir başka elektron geçmektedir. Şekil Elektron akışının bir benzetimi
17 Akımın Birimi Şekil Elektron akışına ilişkin bir diğer benzetim. Akımın birimi Fransız matematik ve fizikçisi Andre Ampere nin soyadından türetilerek Amper olarak seçilmiştir. Amper, saniyede bir kulonluk yük akış hızı ile temsil edilen elektron hareketinin miktarıdır. Bir amperlik akım, bir saniyede bir kulonluk yük akışına denk düşmektedir. Buna göre, diyelim ki, saniyede iki kulonluk yük, elektron hareketi ile taşınıyorsa akım iki amperdir. Eğer, yükün akış hızı (taşınan yük miktarı ya da akan elektron sayısı) zamanda sabitse akım için şu eşitlik yazılabilir: Q I t Burada; І amper cinsinden akım, Q kulon cinsinden yük ve t de saniye cinsinden zamandır. Bir elektrik devresinde 2 saniyede bir noktadan diğerine 10 C luk yük taşınıyorsa akan akım І=10/2=5A olur. Örnek Bir iletkenden 0,5 saniyede 4 C luk elektrik yükü geçmektedir. Bu iletkenden geçen akım kaç Amperdir? Çözüm Q 4 I 8 t 0,5 A Örnek İletkenden geçen 0,25 A akım; 0,01 C luk elektrik yükünü kaç saniyede taşımaktadır? Çözüm t Q 0,01 0, I 0,25 04 s Örnek 75 Watt lık bir lamba 680 ma akım çekmektedir. Lamba 30 C luk yükü ne kadar sürede taşır? Çözüm I Q Q t t , I saniye
18 ÜÇ ÖNEMLİ ELEKTRİKÎ MİKTAR DOĞRU AKIM DEVRE ANALİZİ Bu bölümde, elektriki yükün değeri, miktarı veya büyüklüğü, kutupları (pozitif veya negatifliği), ve elektronları bir noktadan diğerine hareket ettirebilen iki nokta arasındaki potansiyel fark veya elektromotor kuvveti doğuran yük farkını ele aldık. Yükün birimi olarak kulon, akımın birimi olarak amper ve elektromotor kuvvet veya potansiyel farkın birimi olarak da volt u kullanacağımızı gördük. Elektriki değişkenler olarak sıklıkla akım ve potansiyel farkı kullanacağız. Akım ve potansiyel farktan sonra şimdi üçüncü bir elektriki büyüklüğü tanımlayabiliriz: Direnç. Bir parça zımpara kâğıdı ile bir ahşap malzemeyi zımparalamayı denediyseniz karşılaştığınız etki fiziksel dirençtir. İletken boyunca akmaya çalışan akımın önüne, bu akışa ters yönde moleküler direnç çıkar. Bu direncin değeri değişik sebeplere dayanabilir. Bunlardan biri malzemenin türüdür. Diğerleri; malzemenin boyutları (yani kesiti, boyu) ve son olarak ısısıdır. Elektromotor kuvvet, yolu üzerinde bulunan ve kendine engel olmak isteyen direnç üzerinden de akım akıtmaya çalışacaktır. Elektrik akımına karşı malzemenin gösterdiği bu zorluğa direnç denir ve Georg Simon Ohm un anısına birimi ohm olarak seçilmiştir. Simgesi Ω dur ve om olarak okunur. Bir Ω luk direnç, 0 C de 1 mm2 kesitinde ve 106,3cm yüksekliğindeki saf cıva sütununun direncidir. Bir diğer tanıma göre, 1 Ω luk direnç, içinden geçen 1A lik akım sonunda 0,24 kalori ısı üreten dirençtir. Ancak şu tanım en çok kullanılandır: 1 Ω luk direnç, 1 V luk emk altında akımı 1A olarak sınırlayan dirençtir. TEMEL ELEKTRİK DEVRESİ Temel bir elektrik devresinde üç elemanın mutlaka bulunması gerektiğini daha önce söylemiştik: Kaynak, kaynağın bir ucundan diğer ucuna devre üzerinden elektrik enerjisini taşıyan iletkenler ve yük. Elektrik enerjisinin taşınması olayını anlamak için açık ve kapalı devre tanımlarını da vermek gerekiyor. Kapalı Devre Biliyoruz ki, aralarında potansiyel fark bulunan iki nokta arasında elektron akışı olması için, biri elektronca fazlalık içeren (negatif) ve diğeri elektronca az olan (pozitif) bu iki uç arasında bir yol kurulmalıdır. Bunu sağlamanın bir yolu, iki noktayı bir iletken tel ile bağlamaktır. Kapalı devre denen böyle bir yapı kurulduğunda, iki nokta arasındaki potansiyel fark sürdüğü müddetçe devre üzerinden akım akacaktır. Bu potansiyel farkı sağlayan bir gerilim kaynağıdır ve akım aktığı sürece potansiyel fark için gerilim tanımı kullanılır. Yani, bir devre üzerinden akım akıtılmıyorken ölçülen elektriki büyüklük potansiyel fark iken, akım akmaya başladıktan sonra (kapalı devre kurulduktan sonra) artık bu büyüklüğe gerilim denir. Açık Devre Aslında kapalı devreyi tanımlarken açık devreyi de anlamış olmalısınız. Kapalı devre kaynağın iki ucu arasına iletkenlerle bir yükü bağlayarak elde edilen sürekli yol ise açık devre bu yolun en az bir yerde kopuk olması durumudur. Yani kaynağın bir ucundan çıkan elektronların iletken ve yük üzerinden diğer kaynak ucuna geri dönmesi için sürekli bir yol yoktur. Yol üzerindeki bu kopukluk istenen veya istem dışı bir şekilde gerçekleşmiş olabilir. İstek sonucu devre üzerinde kopukluk oluşturmanın sebebi bir anahtar yerleştirmektir. Bu şekilde sözgelimi yük olarak kullanılan bir lambayı açıp kapatabilirsiniz. Devrelerin çoğunda akımın akışını sağlayan veya kesen (devreyi açık veya kapalı devre haline getiren) bu tür kontrol amaçlı anahtarlar bulunur.
19 Şekil Kapalı devre akım akışı için sürekli (kesiksiz) bir yol sağlar. Şekil Açık devrelerde akım yolu üzerinde en az bir yerde bir kopukluk (kesiklik) vardır.
20 (a) (b) Şekil Devre boyunca akımın akış yönü: a) Devre şeması b) Devre resmi c) Devre fotoğrafı (c)
21 Çizelge 1.2. Temel elektrik devre elemanları ve ilgili büyüklükler Devre elemanının genel adı Her bir devre elemanı için örnek Elektriki büyüklük 1. Kaynak Generatör EMK (Volt) 2. Enerjiyi devre boyunca ileten İletken kablolar Direnç ( ) 3. Yük Lamba Akım (Amper) 4. Kontrol elemanı Anahtar Devre boyunca akan akımın miktarı uygulanan gerilime ve akım yolu üzerindeki toplam direnç etkisine bağlıdır. Sabit dirençte gerilim arttıkça akım artar, gerilim sabitken direnç artarsa akım azalır. Gerilim ve akım doğru orantılı, direnç ve akım ters orantılıdır. Kısa Devre Herhangi bir devre elemanı veya eleman grubunun diğer devre elemanlarıyla bağlandığı uçları, kendi arasında bir iletken tel veya çok küçük dirençli bir iletken yolla bağlanırsa gerçekleşen bu olaya kısa devre ve bu devre elemanı veya eleman grubu kısa devre edilmiştir denir. Bahsedilen devre elemanı bir direnç, yarıiletken veya güç kaynağı vs. olabilir. Aslında devre anahtarlarının yaptığı da kendi uçları arasını kısa devre veya açık devre ederek akım akışını sağlamaları veya kesmeleridir. Eğer devreyi besleyen güç kaynağının uçları, kaynağın bir ucundan yola çıkan akımın kaynağın diğer ucunda yolunu tamamlaması sürecinde, arada ayrıca bir yük olmaksızın doğrudan iletken tellerle veya çok küçük dirençli iletken yollarla birbirine bağlanırsa, oluşan bu kısa devre olayı yüzünden bu anda yük konumuna geçen ve direnci çok küçük olan iletkenden çok yüksek değerde bir akım geçecektir. Bir elektrik devresinde akımın hemen hemen hiç dirençle karşılaşmadan kaynağın iki ucu arasında akması (kısa devre) durumunda bu yüksek akım iletkenlere de kaynağa da zarar verecektir. Bu zararı önlemek ve devreyi zararlı sonuçlardan korumak için sigorta denen elemanlar kullanılır. Sigortalar, aşırı akımlara karşı devre elemanlarını koruyan ve bunu yapabilmesi için akım yolu üzerine yerleştirilen akıma dayanımı çok düşük zayıf bölgelerdir. Kısa devre gibi sebeplerle ortaya çıkan aşırı akımlar sigortanın devreyi kesmesi (açık devre yapması) ile derhal kesilir. Eğer kısa devre durumunda akımı kesecek böyle bir sigorta yoksa iletkenler çok kısa sürede bir hayli ısınacak, çok kısa sürede yanabilecek ve yukarıda söylenildiği gibi kaynak da hasar görecektir. Büyük bir elektrik tesisatında bunun zararlı sonuçları çok daha kötü olabilir. Şekil Kısa devre nin anlamı
22 Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi; K1 ve K2 uçları bir iletkenle doğrudan bağlanırsa, güç kaynağı kısa devre edilmiş olur. Aynı şekilde Y1 ve Y2 uçları birbirine doğrudan bağlandığında direnç elemanı kısa devre edilmiş olacağından devreden dolaşan akım dirençten değil direnci kısa devre eden iletkenden geçer. Bu durumda güç kaynağı anahtar üzerinden yine kısa devre edilmiş olur. Benzer olarak, anahtarın A1 ve A2 uçları, anahtar açık konumdan kapalı konuma getirildiği anda aslında kısa devre edilmektedir.
FTR 205 Elektroterapi I. Temel Kavramlar. yrd.doç.dr. emin ulaş erdem
FTR 205 Elektroterapi I Temel Kavramlar yrd.doç.dr. emin ulaş erdem Elektrik, Akım, Gerilim Nedir? Elektriği anlamak için ilk olarak maddenin en kucuk birimi olan atomları anlamak gerekir. Atomlar bir
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Atom, birkaç türü birleştiğinde çeşitli molekülleri, bir tek türü ise bir kimyasal öğeyi oluşturan parçacıktır. Atom, elementlerin özelliklerini taşıyan en küçük yapı birimi olup çekirdekteki
DetaylıAtomdan e koparmak için az ya da çok enerji uygulamak gereklidir. Bu enerji ısıtma, sürtme, gerilim uygulama ve benzeri şekilde verilebilir.
TEMEL ELEKTRONİK Elektronik: Maddelerde bulunan atomların son yörüngelerinde dolaşan eksi yüklü elektronların hareketleriyle çeşitli işlemleri yapma bilimine elektronik adı verilir. KISA ATOM BİLGİSİ Maddenin
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 Elektron Kütlesi 9,11x10-31 kg Proton Kütlesi Nötron Kütlesi 1,67x10-27 kg Bir kimyasal elementin atom numarası (Z) çekirdeğindeki
DetaylıDers 2- Temel Elektriksel Büyüklükler
Ders 2- Temel Elektriksel Büyüklükler Yard.Doç.Dr. Ahmet Özkurt Ahmet.ozkurt@deu.edu.tr http://ahmetozkurt.net Yük Elektriksel yük maddelerin temel özelliklerinden biridir. Elektriksel yükün iki temel
DetaylıDOĞRU AKIM DEVRE ANALİZİ Ö. ŞENYURT - R. AKDAĞ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: OHM KANUNU, İŞ, ENERJİ VE GÜÇ
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: OHM KANUNU, İŞ, ENERJİ VE GÜÇ Anahtar Kelimeler Enerji, ohm kanunu, kutuplandırma, güç,güç dağılımı, watt (W), wattsaat (Wh), iş. Teknik elemanların kariyerleri için ohm kanunu esas teşkil
DetaylıSensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Thomas Alva Edison
Sensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Sıkı bir çalışmanın yerini hiç bir şey alamaz. Deha yüzde bir ilham ve yüzde doksandokuz terdir. Thomas Alva Edison İçerik TEMEL ELEKTRONİK KAVRAMLARI Transdüser ve Sensör
DetaylıElektrik Yük ve Elektrik Alan
Bölüm 1 Elektrik Yük ve Elektrik Alan Bölüm 1 Hedef Öğretiler Elektrik yükler ve bunların iletken ve yalıtkanlar daki davranışları. Coulomb s Yasası hesaplaması Test yük kavramı ve elektrik alan tanımı.
DetaylıTEMEL ELEKTRİK-ELEKTRONİK DERSİ SORU BANKASI
TEMEL ELEKTRİK-ELEKTRONİK DERSİ SORU BANKASI TEMEL ELEKTRİK ELEKTRONİK 1 1. Atomun çekirdeği nelerden oluşur? A) Elektron B) Proton C) Proton +nötron D) Elektron + nötron 2. Elektron hangi yükle yüklüdür?
Detaylıİletken, Yalıtkan ve Yarı İletken
Diyot, transistör, tümleşik (entegre) devreler ve isimlerini buraya sığdıramadağımız daha birçok elektronik elemanlar, yarı iletken malzemelerden yapılmışlardır. Bu kısımdaki en önemli konulardan biri,
DetaylıDA DEVRE. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı ANALIZI
DA DEVRE Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı ANALIZI BÖLÜM 1 Temel Kavramlar Temel Konular Akım, Gerilim ve Yük Direnç Ohm Yasası, Güç ve Enerji Dirençsel Devreler Devre Çözümleme ve Kuramlar
DetaylıYAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK
YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK DURGUN ELEKTRİK Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. Elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında
DetaylıBİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ
BİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ KİMYASALBAĞLAR BAĞLAR KİMYASAL VE HÜCRESEL REAKSİYONLAR Yrd. Doç.Dr. Funda BULMUŞ Atomun Yapısı Maddenin en küçük yapı taşı olan atom elektron, proton ve nötrondan oluşmuştur.
Detaylı1. HAFTA ELEKTRON TEORİSİ. Serbest Elektronlar
1. HAFTA ELEKTRON TEORİSİ Serbest Elektronlar Atomların en dış yörüngelerine valans yörünge, buradaki elektronlara ise valans elektron adı verilir. Atomların en dış yörüngelerindeki elektronlar, çekirdek
DetaylıFİZİK 2 ELEKTRİK VE MANYETİZMA Elektrik yükü Elektrik alanlar Gauss Yasası Elektriksel potansiyel Kondansatör ve dielektrik Akım ve direnç Doğru akım
FİZİK 2 ELEKTRİK VE MANYETİZMA Elektrik yükü Elektrik alanlar Gauss Yasası Elektriksel potansiyel Kondansatör ve dielektrik Akım ve direnç Doğru akım devreleri Manyetik alanlar Akım nedeniyle oluşan manyetik
DetaylıÖlçme Kontrol ve Otomasyon Sistemleri 1
Ölçme Kontrol ve Otomasyon Sistemleri 1 Dr. Mehmet Ali DAYIOĞLU Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü 1. Elektroniğe giriş Akım, voltaj, direnç, elektriksel
DetaylıELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ
ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ Dr. Cemile BARDAK Ders Gün ve Saatleri: Çarşamba (09:55-12.30) Ofis Gün ve Saatleri: Pazartesi / Çarşamba (13:00-14:00) 1 TEMEL KAVRAMLAR Bir atom, proton (+), elektron (-) ve
DetaylıÖLÇME VE ÖLÇÜ ALETLERİ
ÖLÇME VE ÖLÇÜ ALETLERİ 1. KISA DEVRE Kısa devre; kırmızı, sarı, mavi, nötr ve toprak hatlarının en az ikisinin birbirine temas ederek elektriksel akımın bu yolla devresini tamamlamasıdır. Kısa devre olduğunda
DetaylıMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ 1. Atomun Yapısı KONULAR 2.Element ve Sembolleri 3. Elektronların Dizilimi ve Kimyasal Özellikler 4. Kimyasal Bağ 5. Bileşikler ve Formülleri 6. Karışımlar 1.Atomun Yapısı
DetaylıA. ATOMUN TEMEL TANECİKLERİ
ÜNİTE 3 MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ 1. BÖLÜM MADDENİN TANECİKLİ YAPISI 1- ATOMUN YAPISI Maddenin taneciklerden oluştuğu fikri yani atom kavramı ilk defa demokritus tarafından ortaya atılmıştır. Örneğin;
DetaylıELEKTROSTATİK. Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur.
ELEKTROSTATİK Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. Elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında bulunan elektron ve proton
Detaylı7. ÜNİTE AKIM, GERİLİM VE DİRENÇ
7. ÜNİTE AKIM, GERİLİM VE DİRENÇ KONULAR 1. AKIM, GERİLİM VE DİRENÇ 2. AKIM BİRİMİ, ASKATLARI VE KATLARI 3. GERİLİM BİRİMİ ASKATLARI VE KATLARI 4. DİRENÇ BİRİMİ VE KATLARI 7.1. AKIM, GERİLİM VE DİRENÇ
DetaylıTemel Kavramlar. Elektrik Nedir? Elektrik nedir? Elektrikler geldi, gitti, çarpıldım derken neyi kastederiz?
Temel Kavramlar Elektrik Nedir? Elektrik nedir? Elektrikler geldi, gitti, çarpıldım derken neyi kastederiz? 1 Elektriksel Yük Elektrik yükü bu dış yörüngede dolanan elektron sayısının çekirdekteki proton
DetaylıElektrik Mühendisliğinin Temelleri-I EEM 113
Elektrik Mühendisliğinin Temelleri-I EEM 113 1 1 Terim Terimler, Birimleri ve Sembolleri Formülsel Sembolü Birimi Birim Sembolü Zaman t Saniye s Alan A Metrekare m 2 Uzunluk l Metre m Kuvvet F Newton N
DetaylıAtomlar ve Moleküller
Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli
DetaylıTemel Elektrik Elektronik. Seri Paralel Devrelere Örnekler
Temel Elektrik Elektronik Seri Paralel Devrelere Örnekler Temel Elektrik Elektronik Seri Paralel Devrelere Örnekler Temel Elektrik Elektronik Yarıiletken Elemanlar Kullandığımız pek çok cihazın üretiminde
DetaylıT.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL ELEKTRİK DEVRE LABORATUVARI TEMEL DEVRE TEOREMLERİNİN UYGULANMASI
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL ELEKTRİK DEVRE LABORATUVARI TEMEL DEVRE TEOREMLERİNİN UYGULANMASI DENEY SORUMLUSU Arş. Gör. Şaban ULUS Şubat 2014 KAYSERİ
DetaylıBuna göre, bir devrede yük akışı olabilmesi için, üreteç ve pil gibi aygıtlara ihtiyaç vardır.
ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda potansiyelleri eşit oluncaya kadar birinden diğerine elektrik yükü akışı olur. Potansiyeller eşitlendiğinde yani
DetaylıKARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1
KARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1 Elektriksel olaylarla ilgili buraya kadar yaptığımız, tartışmalarımız, durgun yüklerle veya elektrostatikle sınırlı kalmıştır. Şimdi, elektrik
DetaylıTEMEL KAVRAMLAR BİRİM SİSTEMİ TEMEL NİCELİKLER DEVRE ELEMANLARI ÖZET
TEMEL KAVRAMLAR BİRİM SİSTEMİ TEMEL NİCELİKLER DEVRE ELEMANLARI ÖZET EBE-211, Ö.F.BAY 1 Temel Elektriksel Nicelikler Temel Nicelikler: Akım,Gerilim ve Güç Akım (I): Eletrik yükünün zamanla değişim oranıdır.
DetaylıAnkara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü 7. Hafta. Aysuhan OZANSOY
FİZ102 FİZİK-II Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü 7. Hafta Aysuhan OZANSOY Bölüm 6: Akım, Direnç ve Devreler 1. Elektrik Akımı ve Akım Yoğunluğu 2. Direnç ve Ohm Kanunu 3. Özdirenç 4. Elektromotor
DetaylıElektronik-I. Yrd. Doç. Dr. Özlem POLAT
Elektronik-I Yrd. Doç. Dr. Özlem POLAT Kaynaklar 1-"Electronic Devices and Circuit Theory", Robert BOYLESTAD, Louis NASHELSKY, Prentice-Hall Int.,10th edition, 2009. 2- Elektronik Cihazlar ve Devre Teorisi,
DetaylıMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ATOM
MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ATOM ATOMUN YAPISI Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir. Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sa-hiptir. Atomda bulunan yükler; negatif
DetaylıMADDE NEDİR? Çevremize baktığımızda gördüğümüz her şey örneğin, dağlar, denizler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve hava birer maddedir.
MADDE NEDİR? Çevremize baktığımızda gördüğümüz her şey örneğin, dağlar, denizler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve hava birer maddedir. Her maddenin bir kütlesi vardır ve bu tartılarak bulunur. Ayrıca her
DetaylıMalzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Atomsal yapı
Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Atomsal yapı İçerik Temel kavramlar Atom modeli Elektron düzeni Periyodik sistem 2 Temel kavramlar Bütün maddeler kimyasal elementlerden oluşur.
DetaylıÖĞRENME ALANI : FĐZĐKSEL OLAYLAR ÜNĐTE 3 : YAŞAMIMIZDAKĐ ELEKTRĐK (MEB)
ÖĞENME ALANI : FZKSEL OLAYLA ÜNTE 3 : YAŞAMIMIZDAK ELEKTK (MEB) B ELEKTK AKIMI (5 SAAT) (ELEKTK AKIMI NED?) 1 Elektrik Akımının Oluşması 2 Elektrik Yüklerinin Hareketi ve Yönü 3 ler ve Özellikleri 4 Basit
DetaylıHareket halindeki elektrik yüklerinin oluşturduğu bir sistem düşünelim. Belirli bir bölgede net bir yük akışı olduğunda, akımın mevcut olduğu
Akım ve Direnç Elektriksel olaylarla ilgili buraya kadar yaptığımız tartışmalar durgun yüklerle veya elektrostatikle sınırlı kalmıştır. Şimdi, elektrik yüklerinin hareket halinde olduğu durumları inceleyeceğiz.
DetaylıDENEY 6 TUNGSTEN FİTİLLİ AMPUL VE YARIİLETKEN DİYOT
YALITKAN YARI- İLETKEN METAL DENEY 6 TUNGSTEN FİTİLLİ AMPUL VE YARIİLETKEN DİYOT Amaç: Birinci deneyde Ohmik bir devre elemanı olan direncin uçları arasındaki gerilimle üzerinden geçen akımın doğru orantılı
DetaylıAtomun Yapısı Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddeyi (elementi) oluşturan ve maddenin (elementin)
Atomun Yapısı Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddeyi (elementi) oluşturan ve maddenin (elementin) kendi özelliğini taşıyan en küçük yapı birimine atom
DetaylıATOM, İLETKEN, YALITKAN VE YARIİLETKENLER
ATOM, İLETKEN, YALITKAN VE YARIİLETKENLER Hedefler Elektriksel karakteristikler bakımından maddeleri tanıyacak, Yarıiletkenlerin nasıl elde edildiğini, karakteristiklerini, çeşitlerini öğrenecek, kavrayacak
Detaylı2.Sabit dirençte V= 50v iken I= 0,5 amper oluyorsa.v2= 100v iken akım kaç amper olur? A) 1A B) 0,5A C) 5A D) 0,1A
TEMEL ELEKTRİK ELEKTRONİK 1.İletkenlerin almaçtan önce herhangi bir sebeple birleşmesiyle oluşan devreye ne denir? A) Açık devre B) Kısa devre C) Kapalı devre D) Elektrik devresi 2.Sabit dirençte V= 50v
DetaylıBuna göre, bir devrede yük akışı olabilmesi için, üreteç ve pil gibi aygıtlara ihtiyaç vardır.
ELEKTRİK AKIMI ve LAMBALAR ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda potansiyelleri eşit oluncaya kadar birinden diğerine elektrik yükü akışı olur. Potansiyeller
DetaylıATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ
ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA Atomlar Arası Bağlar 1 İyonik Bağ 2 Kovalent
DetaylıFotovoltaik Teknoloji
Fotovoltaik Teknoloji Bölüm 4: Fotovoltaik Teknolojinin Temelleri Fotovoltaik Hücre Fotovoltaik Etki Yarıiletken Fiziğin Temelleri Atomik Yapı Enerji Bandı Diyagramı Kristal Yapı Elektron-Boşluk Çiftleri
DetaylıNötr (yüksüz) bir için, çekirdekte kaç proton varsa çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde de o kadar elektron dolaşır.
ATOM ve YAPISI Elementin özelliğini taşıyan en küçük parçasına denir. Atom Numarası Bir elementin unda bulunan proton sayısıdır. Protonlar (+) yüklü olduklarından pozitif yük sayısı ya da çekirdek yükü
Detaylı2. HAFTA BLM223 DEVRE ANALİZİ. Yrd. Doç Dr. Can Bülent FİDAN. hdemirel@karabuk.edu.tr
2. HAFTA BLM223 Yrd. Doç Dr. Can Bülent FİDAN hdemirel@karabuk.edu.tr Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 2. AKIM, GERİLİM E DİRENÇ 2.1. ATOM 2.2. AKIM 2.3. ELEKTRİK YÜKÜ
DetaylıBÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1
BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom
DetaylıATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla
ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla kendinden farklı atomlara dönüşemezler. Atomda (+) yüklü
DetaylıBÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1
BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom
DetaylıELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİNDE MALZEME
Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİNDE MALZEME Yrd. Doç. Dr. H. İbrahim OKUMU E-mail : okumus@ktu.edu.tr WEB : http://www.hiokumus.com 1 İçerik Giriş
DetaylıElement atomlarının atom ve kütle numaraları element sembolleri üzerinde gösterilebilir. Element atom numarası sembolün sol alt köşesine yazılır.
Atom üç temel tanecikten oluşur. Bunlar proton, nötron ve elektrondur. Proton atomun çekirdeğinde bulunan pozitif yüklü taneciktir. Nötron atomun çekirdeğin bulunan yüksüz taneciktir. ise çekirdek etrafında
DetaylıFZM 220. Malzeme Bilimine Giriş
FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Atomsal Yapı ve Atomlararası Bağ1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin
Detaylı1. Yarı İletken Diyotlar Konunun Özeti
Elektronik Devreler 1. Yarı İletken Diyotlar 1.1 Giriş 1.2. Yarı İletkenlerde Akım Taşıyıcılar 1.3. N tipi ve P tipi Yarı İletkenlerin Oluşumu 1.4. P-N Diyodunun Oluşumu 1.5. P-N Diyodunun Kutuplanması
DetaylıELEMENTLERİN SEMBOLLERİ VE ATOM
ELEMENT VE SEMBOLLERİ SAF MADDE: Kendisinden başka madde bulundurmayan maddelere denir. ELEMENT: İçerisinde tek cins atom bulunduran maddelere denir. Yani elementlerin yapı yaşı atomlardır. BİLEŞİK: En
DetaylıELEKTRİK- ELEKTRONİK BİLGİSİ DERSİ
ELEKTRİK- ELEKTRONİK BİLGİSİ YRD. DOÇ.DR ERKAN DENİZ ELEKTRİK- ELEKTRONİK BİLGİSİ DERSİ 1.1. ELEKTRİĞİN KISA TARİHÇESİ Hayatımızı sürdürebilmemiz için genellikle bir enerji türünü başka bir enerji türüne
DetaylıÇALIŞMA YAPRAĞI (KONU ANLATIMI)
ÇALIŞMA YAPRAĞI (KONU ANLATIMI) ATOMUN YAPISI HAZIRLAYAN: ÇĐĞDEM ERDAL DERS: ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME DERS SORUMLUSU: PROF.DR. ĐNCĐ MORGĐL ANKARA,2008 GĐRĐŞ Kimyayı ve bununla ilgili
DetaylıELEMETLER VE BİLEŞİKLER ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ
ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ Elementler Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Elementler çok sayıda
DetaylıElektrik ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Öneriler
ÜNİTE 8 Elektrik Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra, enerji kavramının, elektrik ve etkilerine ne şekilde uygulanabileceğini kavrayacak, elektrik akımını, elektrik devrelerini, potansiyel farkını, ohm
DetaylıGünümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı
Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani madde yani bileşik
DetaylıELEKTROSTATİK. Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur.
ELEKTROSTATİK Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. Elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında bulunan elekton ve proton
DetaylıMEKATRONİĞİN TEMELLERİ TEMEL ELEKTRONİK KAVRAMLARI
MEKATRONİĞİN TEMELLERİ TEMEL ELEKTRONİK KAVRAMLARI KONDANSATÖR Kondansatör iki iletken plaka arasına bir yalıtkan malzeme konarak elde edilen ve elektrik enerjisini elektrostatik enerji olarak depolamaya
DetaylıHazırlayan: Tugay ARSLAN
Hazırlayan: Tugay ARSLAN ELEKTRİKSEL TERİMLER Nikola Tesla Thomas Edison KONULAR VOLTAJ AKIM DİRENÇ GÜÇ KISA DEVRE AÇIK DEVRE AC DC VOLTAJ Gerilim ya da voltaj (elektrik potansiyeli farkı) elektronları
DetaylıRadyoaktif elementin tek başına bulunması, bileşik içinde bulunması, katı, sıvı, gaz, iyon halinde bulunması radyoaktif özelliğini etkilemez.
RADYOAKTİFLİK Kendiliğinden ışıma yapabilen maddelere radyoaktif maddeler denir. Radyoaktiflik çekirdek yapısıyla ilişkilidir. Radyoaktif bir atom hangi bileşiğin yapısına girerse o bileşiği radyoaktif
DetaylıATOMUN YAPISI ATOMUN ÖZELLİKLERİ
ATOM Elementlerin özelliğini taşıyan, en küçük yapı taşına, atom diyoruz. veya, fiziksel ve kimyasal yöntemlerle daha basit birimlerine ayrıştırılamayan, maddenin en küçük birimine atom denir. Helyum un
DetaylıELEKTROSTATİK Nötr (Yüksüz) Cisim: Pozitif Yüklü Cisim: Negatif Yüklü Cisim: İletken Cisimler: Yalıtkan Cisimler:
ELEKTROSTATİK Elektrostatik; durgun elektrik yüklerinin birbirleriyle ilişkilerinden, atom altı parçacıklarının etkileşmesine kadar geniş bir sahada yer alan fiziksel olayları inceler. Atomun merkezinde
DetaylıELEKTRONLARIN DĠZĠLĠMĠ
ELEKTRONLARIN DĠZĠLĠMĠ Eğer bu üç elementin birer elektronu daha olsaydı, her birinde yeni bir katman oluşacaktı. Çünkü her üçünün de en dıştaki katmanları tamamen dolu durumdadır. 1.Katmanda en çok 2
DetaylıELEKTRİK AKIMI Elektrik Akım Şiddeti Bir İletkenin Direnci
ELEKTRİK AKIMI Elektrikle yüklü ve potansiyelleri farklı olan iki iletken küreyi, iletken bir telle birleştirilirse, potansiyel farkından dolayı iletkende yük akışı meydana gelir. Bir iletkenden uzun süreli
DetaylıEnerji Band Diyagramları
Yarıiletkenler Yarıiletkenler Germanyumun kimyasal yapısı Silisyum kimyasal yapısı Yarıiletken Yapım Teknikleri n Tipi Yarıiletkenin Meydana Gelişi p Tipi Yarıiletkenin Meydana Gelişi Yarıiletkenlerde
DetaylıPaylaşılan elektron ya da elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu
4.Kimyasal Bağlar Kimyasal Bağlar Aynı ya da farklı cins atomları bir arada tutan kuvvetlere kimyasal bağlar denir. Pek çok madde farklı element atomlarının birleşmesiyle meydana gelmiştir. İyonik bağ
DetaylıElektrik Nedir? Elektrik nedir? Elektrikler geldi, gitti, çarpıldım derken neyi kastederiz?
30.09.2011 Elektrik Nedir? Elektrik nedir? Elektrikler geldi, gitti, çarpıldım derken neyi kastederiz? 1 Elektriksel Yük Elektrik yükü bu dış yörüngede dolanan elektron sayısının çekirdekteki proton sayısından
DetaylıATOM ATOMUN YAPISI 7. S I N I F S U N U M U. Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir.
ATO YAP Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sahiptir Atomda bulunan yükler; negatif yükler ve pozitif yüklerdir Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir Atomu oluşturan
DetaylıCİSİMLERİN ELEKTRİKLENMESİ VE ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ
CİSİMLERİN ELEKTRİKLENMESİ VE ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ Çoğu kez yünlü kazağımızı ya da naylon iplikten yapılmış tişörtümüzü çıkartırken çıtırtılar duyarız. Eğer karanlık bir odada kazağımızı çıkartırsak,
Detaylı7. Sınıf Fen ve Teknoloji
KONU: Atomun Yapısı Saçlarımızın elektriklenmesi, araba kapısına çarpan parmak uçlarımızın elektriksel yük boşalmasından dolayı karıncalanması, cam çubuğun kumaşa sürtüldükten sonra kâğıdı çekmesi, kazağımızı
DetaylıDİYOT KARAKTERİSTİKLERİ
Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Anabilim Dalı Elektronik I Dersi Laboratuvarı 1. Deneyin Amacı DİYOT KARAKTERİSTİKLERİ Diyot çeşitlerinin
DetaylıATOM NEDİR? -Atom elementin özelliğini taşıyan en küçük parçasına denir. Her canlı-cansız madde atomdan oluşmuştur.
DERS: KİMYA KONU : ATOM YAPISI ATOM NEDİR? -Atom elementin özelliğini taşıyan en küçük parçasına denir. Her canlı-cansız madde atomdan oluşmuştur. Atom Modelleri Dalton Bütün maddeler atomlardan yapılmıştır.
DetaylıBölüm 1 Elektrik Alanları. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU
E Bölüm 1 Elektrik Alanları Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU ELEKTRİK ALANLARI Elektrik Yüklerinin Özellikleri Coulomb Kanunu Elektrik Alanı Düzgün Bir EA da Yüklü Parçacıkların Hareketi Elektrik Yüklerinin
DetaylıElektronların Dizilişi ve Kimyasal Özellikleri
Elektronların Dizilişi ve Kimyasal Özellikleri ELEKTRON ALIŞVERİŞİ VE SONUÇLARI: Helyum (2), neon (10), argon (18)in elektron dağılımları incelendiğinde Eğer bu üç elementin birer elektronu daha olsaydı,
DetaylıFizik II Elektrik ve Manyetizma Akım, Direnç ve Elektromotor Kuvvet
Ders Hakkında Fizik-II Elektrik ve Manyetizma Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fen ve mühendislik öğrencilerine elektrik ve manyetizmanın temel kanunlarını lisans düzeyinde öğretmektir. Dersin İçeriği Hafta
DetaylıCANLILARIN KİMYASAL İÇERİĞİ
CANLILARIN KİMYASAL İÇERİĞİ Prof. Dr. Bektaş TEPE Canlıların Savunma Amaçlı Kimyasal Üretimi 2 Bu ünite ile; Canlılık öğretisinde kullanılan kimyasal kavramlar Hiyerarşi düzeyi Hiyerarşiden sorumlu atom
DetaylıValans elektronları kimyasal reaksiyona ve malzemenin yapısına katkı sağlar.
Valans Elektronları Atomun en dış kabuğundaki elektronlara valans elektron adı verilir. Valans elektronları kimyasal reaksiyona ve malzemenin yapısına katkı sağlar. Bir atomun en dış kabuğundaki elektronlar,
DetaylıKİMYASAL BAĞLAR İYONİK BAĞ KOVALANT BAĞ POLAR KOVALENT BAĞ APOLAR KOVALENT BAĞ
KİMYASAL BAĞLAR İYONİK BAĞ KOVALANT BAĞ POLAR KOVALENT BAĞ APOLAR KOVALENT BAĞ Atomlar bağ yaparken, elektron dizilişlerini soy gazlara benzetmeye çalışırlar. Bir atomun yapabileceği bağ sayısı, sahip
DetaylıMALZEME BİLGİSİ DERS 4 DR. FATİH AY.
MALZEME BİLGİSİ DERS 4 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA TEMEL KAVRAMLAR ATOMLARDA ELEKTRONLAR PERİYODİK TABLO BÖLÜM II ATOM YAPISI VE ATOMLARARASı BAĞLAR BAĞ KUVVETLERİ VE ENERJİLERİ
DetaylıAMASYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
AMASYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM 108 Elektrik Devreleri I Laboratuarı Deneyin Adı: Kırchoff un Akımlar Ve Gerilimler Yasası Devre Elemanlarının Akım-Gerilim
DetaylıDEMOCRİTUS. Atom hakkında ilk görüş M.Ö. 400 lü yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur.
ATOM TEORİLERİ DEMOCRİTUS DEMOCRİTUS Atom hakkında ilk görüş M.Ö. 400 lü yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur. Democritus, maddenin taneciklerden oluştuğunu savunmuş ve bu taneciklere
DetaylıELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ
Dr. Ahmet KÜÇÜKER Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü M6/6318 Bölümün tanıtılması Elektrik Elektronik Mühendisliğinin tanıtılması Mühendislik Etiği Doğru
DetaylıKANUNLAR : Bir iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel farkının,iletkenden geçen akım şiddetine oranı sabittir.
KANUNLAR : Elektrik ve elektronikle ilgili konuları daha iyi anlayabilmek için, biraz hesap biraz da kanun bilgisine ihtiyaç vardır. Tabii bunlar o kadar zor hasaplar değil, yalnızca Aritmetik düzeyinde
DetaylıATOM BİLGİSİ I ÖRNEK 1
ATOM BİLGİSİ I Elementlerin özelliklerini ta ıyan en küçük yapıta ı atomdur. Son çözümlemede, bütün maddelerin atomlar toplulu u oldu unu söyleyebiliriz. Elementler, aynı tür atomlardan, bile ik ve karı
DetaylıİKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA
İKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA İNCELENİR Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde
DetaylıİKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA İNCELENİR
KARIŞIMLAR İKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA İNCELENİR Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek
DetaylıBölüm 4 Doğru Akım Devreleri. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU
Bölüm 4 Doğru Akım Devreleri Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU Doğru Akım Devreleri Elektrik Akımı Direnç ve Ohm Yasası Elektromotor Kuvvet (EMK) Kirchoff un Akım Kuralı Kirchoff un İlmek Kuralı Seri ve Paralel
DetaylıSoygazların bileşik oluşturamamasının sebebi bütün orbitallerinin dolu olmasındandır.
KİMYASAL BAĞLAR Kimyasal bağ, moleküllerde atomları birarada tutan kuvvettir. Bir bağın oluşabilmesi için atomlar tek başına bulundukları zamankinden daha kararlı (az enerjiye sahip) olmalıdırlar. Genelleme
DetaylıYüksüz (nötr) bir atomdaki elektronların ( ) yük toplamı, protonların (+) yük toplamına eşittir.
ELEKTROSTATİK Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. Elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında bulunan elekton ve proton
DetaylıAET 113 DOĞRU AKIMI DEVRE ANALİZİ 1. HAFTA
AET 113 DOĞRU AKIMI DEVRE ANALİZİ 1. HAFTA İçindekiler Temel Kavramlar Devre Elemanları Elektrik Devre Kaynakları GERİLİM (v) Pozitif ve negatif yük birbirinden ayrıldığı zaman enerji harcanır. Gerilim,
DetaylıAtomlar birleştiği zaman elektron dağılımındaki değişmelerin bir sonucu olarak kimyasal bağlar meydana gelir. Üç çeşit temel bağ vardır:
Atomlar birleştiği zaman elektron dağılımındaki değişmelerin bir sonucu olarak kimyasal bağlar meydana gelir. Üç çeşit temel bağ vardır: İyonik bağlar, elektronlar bir atomdan diğerine aktarıldığı zaman
DetaylıProton, Nötron, Elektron
Atomun Yapısı Atom Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sahiptir. Farklı yüklere sahip bu parçacıklar birbirini etkileyerek bir arada bulunur ve atomu oluşturur. Atomda bulunan yükler negatif ve
DetaylıGENEL KİMYA. 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar
GENEL KİMYA 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar Kimyasal Türler Doğada bulunan bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Maddenin özelliğini gösteren küçük yapı
DetaylıSIĞA VE DİELEKTRİKLER
SIĞA VE DİELEKTRİKLER Birbirlerinden bir boşluk veya bir yalıtkanla ayrılmış iki eşit büyüklükte fakat zıt işaretli yük taşıyan iletkenlerin oluşturduğu yapıya kondansatör adı verilirken her bir iletken
DetaylıElektrik Müh. Temelleri
Elektrik Müh. Temelleri ELK184 2 @ysevim61 https://www.facebook.com/groups/ktuemt/ 1 Akım, Gerilim, Direnç Anahtar Pil (Enerji kaynağı) V (Akımın yönü) R (Ampül) (e hareket yönü) Şekildeki devrede yük
DetaylıYrd.Doç.Dr. Emre YALAMAÇ. Yrd.Doç.Dr. Emre YALAMAÇ İÇERİK
İÇERİK Elementlere, Bileşiklere ve Karışımlara atomik boyutta bakış Dalton Atom Modeli Atom Fiziğinde Buluşlar - Elektronların Keşfi - Atom Çekirdeği Keşfi Günümüz Atom Modeli Kimyasal Elementler Periyodik
Detaylı