BĐLGĐSAYARA GĐRĐŞ DERS NOTLARI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BĐLGĐSAYARA GĐRĐŞ DERS NOTLARI"

Transkript

1 BĐLGĐSAYARA GĐRĐŞ DERS NOTLARI BĐLGĐSAYAR NEDĐR? Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemleri yapan; yaptığı işlemlerin 1

2 sonucunu saklayabilen; sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen elektronik bir makinedir. Bu işlemleri yaparken veriler girilir, işlenir, depolanabilir ve çıkışı alınabilir. Bilgisayar işlem yaparken çok hızlıdır (1 Saniyede 1 Milyar değişik toplama yapabilir), yorulmaz ve sıkılmaz. Bilgisayar programlanabilir. Bilgisayar kendi başına bir iş yapmaz. Aritmetik ve Mantıksal Đşlemler Aritmetik işlemler Mantıksal Đşlemler : Toplama, çarpma, çıkarma, bölme : Karşılaştırma (Küçük veya Büyük), Karar verme Giriş: Kişi tarafından veya bilgisayar tarafından sağlanan verilerdir. Bu veriler, sayılar, harfler, sözcükler, ses sinyalleri ve komutlardır. Veriler giriş birimleri tarafından toplanır. Đşlem: Veriler insanların amaçları doğrultusunda, programın yetenekleri ölçüsünde işlem basamaklarından geçer. Bellek: Verilerin saklandığı yerdir. Giriş yapılan veriler, işlenen veriler bellekte saklanır. Çıkış: Bilgisayar tarafından üretilen rapor, döküman, müzik, grafik, video, resimlerdir. Đşlenmiş sonuçların yazılı olarak ekrandan veya diğer çıkış birimlerinden çıkarılmasıdır. Bir bilgisayar sistemini işletmek için; yazılım ve donanıma gereksinim duyulmaktadır. Bilgisayar donanımı (hardware): Bilgisayarların elle tutulur gözle görülür fiziksel olan kısımına donanım denilmektedir.. Ekran, klavye, Sabit disk (harddisk), fare, yazıcı, bellek, mikroişlemci, tarayıcı, Bilgisayar yazılımı (Solfware): Donanımı amacına uygun ve ihtiyaçlar doğrultusunda en verimli şekilde kullanmak için gerekli programlardır. Bilgisayarın nasıl çalışacağını söylerler. Elle tutulmazlar. Belirli bir işlemi yapmak üzere bilgisayara kurulurlar (Setup, install, Kur, Yükle). Örneğin; Đşletim Sistemleri (Operating System), Kelime işlem (word processor) programları, Tablolama (spread sheet), Sunu (presentation), Programlama dilleri (Pascal, C, Delphi, Visual Basic...), film, ses (sound) programı, Ticari Programlar, Veri tabanı Programları, Mühendislik çizim ve grafik tasarım programları gibi. DONANIM ve YAZILIM Örneklemesi; Bilgisayar donanımı tek başına bir iş gerçekleştiremez. Bilgisayarları kullanılabilir hale getiren ve bizim günlük hayattaki işlemlerimizi kolaylaştıran asıl bileşen yazılımdır. Yazılım olmadan bir bilgisayar kullanılamaz. Böyle bir bilgisayar aynen hiçbir radyo yayınının olmadığı bir yerde bulunan Radyo cihazına benzer. Đşimize yaraması mümkün değildir.7 BĐLGĐSAYAR DONANIMI Bilgisayarı oluşturan elektronik ve mekanik bütün parçalara verilen isimdir. Gözle görülen ve dokunulabilen parçalar bilgisayar donanımını oluşturur. Genellikle, bilgisayar donanımı beş bölümden oluşur. 1. Merkezi Đşlem Birimi-MĐB (Central Processing Unit-CPU): Bilgisayarın en önemli parçasıdır. Bilgisayarın çalışma hızını belirler. Bilgisayarın Beyni olarak nitelenebilir. Görevi aritmetik ve mantıksal işlemleri gerçekleştirmektir (Yani dört işlem ve karşılaştırma yapmaktır). Bilgisayarın çalışmasını düzenleyen ve programlardaki komutları tek tek işleyen birimdir. Đşlem hızına göre çeşitli modelleri vardır: Pentium tabanlı işlemciler günümüzde daha çok kullanılmaktadır. Merkezi Đşlem Birimi; Aritmetik ve Mantık Birimi ile Kontrol Ünitesinden oluşur. Aritmetik ve Mantık Birimi (Arithmetic & Logic Unit -ALU) : Dört işlem, verilerin karşılaştırılması, 2

3 karşılaştırmanın sonucuna göre yeni işlemlerin seçilmesi ve kararların verilmesi bu birimin görevidir. Kontrol Ünitesi ( Control Unit -CU) : Işlem akışını düzenler, komutları yorumlar ve bu komutların yerine getirilmesini sağlar. 2. Ana Bellek : RAM bellek ve ROM bellek olmak üzere ikiye ayrılır. RAM Bellek (Random Access Memory- Rastgele Erişimli Bellek): Görevi, işlemcinin üzerinde işlem yapacağı verileri depolamak ve işlemci istediğinde bu verileri işlemciye göndermektir. Programların ve verilerin kullanıldıkları zaman geçici olarak depolandıkları yerdir. MĐB'de işlemler yapılırken ana bellekte saklanan veriler kullanılır ve işlenen veriler (bilgi) RAM bellekte tutulur. Elektrik kesildiğinde ana bellekteki veriler kaybolur. Birimi günümüzde megabayt (MB)'dır. PC'lerde 128, 256, 512, 1024 MB ve katları şeklinde bellekler kullanılmaktadır. ĐŞLEMCĐ VE BELLEK NASIL ÇALIŞIR? Đşlemci ile bellek arasında iki yol vardır. Adres yolu ve Veri yolu. Adres yolu tek yönlüdür (tek şeritli bir karayolu gibidir). Đşlemci Belleğe istediği verinin adresini bu yoldan gönderir. Veri yolu iki yönlüdür. Đşlemci bellekten veri istediğinde (Adres yolunu kullanarak), bellek bu veriyi veri yolu üzerinden işlemciye gönderir. Đşlemci ayrıca veri yolunu belleğe bilgi yazmak amacıyla da kullanabilir. Bu durumda adres yolundan adresi gönderilen bellek alanına veri yolundan gelen bilgi kaydedilir. KOMUT VE PROGRAM KAVRAMLARI Đşlemci komutlar ile çalışır. Bu komutların arka arkaya dizilişlerine Program denir. Đşlemcinin yapabileceği her bir işlem bir Komut ile ifade edilir. Örneğin ÇIKAR A,B,C komutu işlemciye A sayısından B sayısını çıkarıp sonucu C olarak kaydetmesini anlatır. Komutların işlemci içerisinde sırayla çalıştırılmasını yukarıda tanımladığımız Kontrol Ünitesi gerçekleştirir. ÖRNEK ĐŞLEM : TOPLAMA TOPLA A,B,C komutunun işlemci tarafından nasıl gerçekleştirildiğini gösterelim. işlemciye A ve B sayılarını toplayıp sonucu C sayısı olarak kaydetmesini anlatır. Bu komut nasıl gerçekleştirilir? 1. Đşlemci Adres yolunu Kullanarak A Sayısını Bellekten ister. 2. Bellek Veri Yolundan A Sayısını Đşlemciye Gönderir. 3. Đşlemci Adres yolunu Kullanarak B Sayısını Bellekten ister. 4. Bellek Veri Yolundan B Sayısını Đşlemciye Gönderir. 5. Đşlemci A ve B Sayısını Toplar ve Sonucu Bulur. 6. Đşlemci Adres yolunu kullanarak C Sayısına Bilgi Göndereceğini Belleğe Bildirir. 7. Đşlemci Veri Yolunu Kullanarak C Sayısını Belleğe Gönderir. Bu komut 3

4 8. Bellek Gelen Sonucu C Sayısı olarak Kaydeder. Đki sayının toplanması yukarıdaki şekilde gerçekleşir. Bütün bu işlemler saniyenin milyarda biri gibi kısa bir sürede gerçekleştirilir. Đşlemci TOPLA komutunu bitirir bitirmez hemen arkasından gelen komutu (eğer varsa) gerçekleştirmeye çalışır. Bilgi Saklama Birimleri ve Bilgisayar Aritmetiği Bilgisayar sayıları ve harfleri bizim gösterdiğimiz gibi göstermez. Biz sayıları göstermek için rakamları (0,1,...9) ve harfleri göstermek için alfabeyi kullanırız. Bilgisayarda sadece 2 tane rakam vardır: 0, 1. Bilgisayar bu iki rakamla çalışır. Bir şey ya vardır (1) veya yoktur (0). Buna matematikte ikili sayı sistemi denir. Bilgisayarın en temel birimine BIT adı verilir. 1 bit bir rakamdan oluşur (kapalı devre=0, açık devre=1) Bir BIT bilgi saklamak için genellikle yetersizdir. Bu nedenle bilgisayar 8 tane BIT i yanyana sıralar ve bu 8 BIT ten (8 tane 0 veya 1 den oluşan) birimi kullanır. Bu sekiz bitlik birime BYTE adı verilir. Bilgisayarlar sayıları ve harfleri BYTE birimini kullanarak gösterirler. Bu nasıl oluyor diye soracak olursak bunu aşağıdaki şekil ile açıklayabiliriz: Bir BYTE içerisinde BIT ler soldan sağa doğru sıralanmışlardır. Herbir bitin karşılığında bir sayı vardır. Bu sayı bit numarası ile alakalıdır. 2 (bitno-1) herbir bitin karşılığı olan sayıyı verir. Örneğin 5. bitin karşılığındaki sayı 2 (5-1) = 16 dır. Bilgisayar 1 olan BIT lerin karşılarında bulunan sayıları toplayarak 1 BYTE içerisinde bulunan sayıyı bulur. Örneğin 14 sayısı bilgisayada şu şekilde tutulur: = = Sayısı = dir. 255 Sayısı = dir. Alfabede bulunan her harf yine bilgisayarda BYTE ile gösterilir. Her harfin bir numarası vardır. Bilgisayar o numaraya göre 1 BYTE ile 1 harfi gösterebilir. Bir BYTE ile en fazla 255 sayısı yazılabildiğine göre bir bilgisayar 256 değişik harfi saklayabilir (0..255). BYTE en temel veri birimdir. mümkündür: Bu birimin gruplanmasıyla daha büyük birimlere ulaşmak Bilgi Ölçü Birimleri; 1 BYTE = 8 Bit tir BYTE = 1 KiloByte'dır. (KiloByte = KB) 1024 KB = 1 MegaByte'dır. (MegaByte = MB) 1024 MB = 1 GigaByte (GigaByte = GB) 1024 GB = 1 TeraByte (TeraByte = TB) 4

5 Soru: 1 MB olan bir Bellek Alanında Kaç Sayfa yazı saklanabilir? Cevap: Bir sayfa yazıda 60 satır ve her satırda ortalama 80 harf olduğunu düşünelim. Böylece bir sayfada 60x80 = 4800 = 5000 civarında harf vardır. 1 harf 1 BYTE ile gösterildiğine göre 1 sayfa 5000 BYTE (yaklaşık 5K) yer kaplar. 1 MB yaklaşık 1000K olduğuna göre, 1 MB alanda 1000/5 = 200 sayfa yazı saklanabilir. ROM BELLEK " Read Only Memory " Sadece okunabilir bellektir. Bu bellek üretici firma tarafından hazırlanmıştır. Bilgileri okunabilir fakat üzerinde bir değişiklik yapılamaz. Bu bilgiler makineyi kapatma veya elektrik kesintisinden etkilenmezler ve silinmezler. Kullanıcı tarafından verilen komutları işleme koyar. RAM belleğe göre oldukça pahalıdır. Gelişen teknoloji ROM bellek ailesine iki yeni türü daha kazandırmıştır. PROM : Programlanabilen ROM bellektir. EPROM : Hem silinebilen hem de programlanabilen ROM bellektir. 3. Dış Bellek Birimleri (Secondary Memory Devices - Đkincil Bellek Araçları): Verilerin kalıcı olarak saklandığı yerdir. Dış bellek birimleri sabit diskler, disketler, CD'ler ve teyplerdir. Günümüzde birimi giga byte (GB)'dır. PC'lerde 40, 80, 120 GB harddiskler kullanılmaktadır. 4. Giriş Birimleri (Input Devices): Bilgisayarlara veri girmekte kullanılan araçlardır. Klavye, fare, disket, harddisk, joystick, tarayıcı (scanner), mikrofon, ekran (dokunmatik), CD, barkod okuyucu Çıkış Birimleri (Output Devices): Bilgisayarda elde ettiğimiz dosyaların çıkışlarını görmek için kullanılan birimlerdir. Ekran, yazıcı, datashow... Bilgisayarın Hızı Đşlemcinin Hızı ve Belleğin kapasitesi, Bilgisayarın hızını ve performansını belirleyen en önemli iki faktördür Yılının en hızlı kişisel bilgisayarının işlemcisi Intel firmasının ürettiği 8080 modelli işlemcisi ve en geniş bellek kapasitesi ise 64K idi. Daha sonraları hızlı kişisel bilgisayar işlemcisi modeli Pentium-III ve standart bellek kapasitesi ise 64MB bilgisayarlar önemli biçimde yaygınlaşmıştır. Günümüzde Pentium IV işlemci ve 512 ile 1024 arasında standart bellekler geliştirilmiştir. Kişisel Bilgisayarlardaki işlemci modelleri (1980 ile 1999 yılları arasında) : 8080, 8088, 8086, 80286, 80386, 80486, Pentium, Pentium MMX, Pentium II ve Pentium III yıllarında Pentium IV 3.2 GHz ve 1024 MB bellekli bilgisayarlar gelişmiştir. Her yeni çıkan işlemci bir öncekinin piyasadan kaldırılmasını gerektiriyor. Şu anda Pentium-IV işlemciler dışındakiler piyasadan kaldırılmış (tarih olmuş) modellerdir. Bilgisayar teknolojisindeki hızlı gelişme nedeniyle, şu anda aldığımız yeni bir bilgisayar bile birkaç yıl içerisinde demode olacaktır. Kişisel Bilgisayar (PC) Mimarisi Bu notlar kapsamında PC (Personel Computer Kişisel Bilgisayar) denilen bilgisayar mimarisi anlatılacaktır. Başka bilgisayar mimarileri de bulunmakla beraber, bu notlar içerisine almamız kapsam ve zaman açısından mümkün değildir. Bir kişisel bilgisayar kasası aşağıdaki temel birimlerden oluşur: 1. Anakart (Mainboard, MB): Bilgisayarın gövdesi, iskeleti sayılabilecek parçadır. Bütün diğer parçalar anakart üzerine monte edilir. Đşlemci, Bellek gibi temel parçalar Anakart üzerinde bulunur. 5

6 Bütün parçaların birbiri ile haberleşmesini sağlayan yollar ve mimariler de anakart üzerinde bulunur. 2. Đşlemci 3. Bellek 4. Ekran Kartı: Bilgisayarda oluşan bilgilerin Monitöre yansıtılmasını ve monitör aracılığı ile kullanıcıya ulaştırılmasını sağlayan karttır. Anakart üzerine monte edilir. Monitör Ekran kartına bağlanır. 5. Disk - Disket Sürücü (aşağıda açıklanacaktır) 6. Sabit Disk (aşağıda açıklanacaktır) Yukarıdaki parçalar bir bilgisayarı oluşturan temel parçalardır. Sabit disk dışındakiler her bilgisayarda bulunması gerekir. Bunlar bilgisayarın çalışması için gerekli parçalardır ve Bilgisayar Kasası denilen bir kasa içerisinde montelidirler. Bu temel parçalar dışında isteğe ve gereksinimlere göre başka parçalar da bulunabilir. Yine genellikle bilgisayar kasası içerisinde monteli olan bu parçalar aşağıdaki gibi sıralanabilir: 1. Ses Kartı: Anakart üzerine monte edilir. Bilgisayarın ses ve müzik dosyalarını çalmasını ve dışarıya ses vermesini sağlar. Aynı zamanda bilgisayara ses kaydı için de kullanılır. Üzerinde hoparlör ve mikrofon bağlamak için giriş ve çıkışlar bulunur. 2. Fax/Modem Kartı: Üzerinde telefon hattı bağlamak için giriş vardır. Bilgisayar vasıtası ile fax ve bilgi gönderip almak üzere kullanılır. Đnternete bağlanmak için mutlka bu karta ihtiyaç vardır. 3. Diğer Kartlar : TV ve RADYO kartları, SCSI kartı, 3D Hızlandırıcı Kart, MPEG Kartı,...vs. ÇEVRE BĐRĐMLERĐ Çevre birimleri genellikle dört grupta sınıflandırılır: Giriş birimleri, Çıkış birimleri, Đletişim birimleri ve Müzik birimleridir. 1. Giriş Birimleri Klavye (keyboard): Üzerinde harfler, sayılar, işaretler ve bazı işlevleri bulunan tuşlar vardır. Q Klavye ve F Klavye (Türkçe Daktilo Klavyesi) olmak üzere iki şekilde sınıflandırılabilir. Q Türkçe klavye Kodu(179) F Türkçe klavye Kodu(440) Klavye üzerinde numaralar, Kilitler (Caps Lock: Işık yanıyorsa sürekli büyük harf yazar. Yanmıyorsa sürekli küçük harf yazar, Num Lock, Scroll Lock), Özel Tuşlar (Alt, Shift, Control, Alt Gr). Işıklı kalem (light pen): Çizgisel (bar) kodları okumada, şekil çizme ve elyazısı yazmada kullanılır. Grafik masası: Özel bir kalem kullanarak ekranda yazı ve şekillerin gözükmesini sağlayan küçük kare biçiminde masa Dokunma ekranları (touch screen): Ekranda gözüken komut üzerine parmak ile dokunduğunda o komutun çalışmasını sağlayan ekran tipidir. 6

7 Joystick: Genellikle oyun oynamak için kullanılır. Üzerinde bulunan tuşlarla çalıştırılarak bilgisayara komut verilmesi sağlanır. Fare (mouse): Ekranda gözüken imleç yardımıyla komut girişi yapmaya yarar. Farenin çevre birimi olarak kullanılmasıyla işaretleme, tıklama ve sürükleme yapılarak işlemler yaptırılır. Đmleç: Farenin ekran üzerinde nerede olduğunu gösterir. Tıklama: Farenin sol tuşuna bir kez basılmasıdır. Çift Tıklama: Farenin sol tuşuna kısa aralıklarla iki kez tıklanmasıdır. Bir simgeye yüklenen işlevinin yerine getirilmesini sağlar. Sürükleme: Farenin sol tuşunu basılı tutarak imlecin yerinin değiştirilmesidir. Tarayıcı (Scanner) Resim, grafik ve önceden yazılmış yazıları bilgisayar ortamına aktarmakta kullanılır. 300x600 dpi, 600x600 dpi, 600x1200 dpi, 600x2400 dpi... Optik karekter okuma (Optic Character Reader-OCR) CD-ROM sürücü (Compact Disk-Read Only Memory ) Son yıllarda yaygın olarak kullanılmaya başlanan veri depolama birimidir. 650 MB... Bir CD'de 24 Ciltlik bir ansiklopedideki yazılar, resimler, video klipler, animasyon ve sesler saklanabilir. Bir program yüklerken disketin takılıp çıkarılması yerine CD-ROM'lar tercih edilir. CD-ROM'lar özellikle çok büyük yer kaplayan çoklu ortamlarda (multimedia=ses+ video+ resim+ animasyon) yazılmış yazılımlar için zorunludur. CD-ROM'lara bir defa yazılabilir, günümüzde CD-RW olanlar birden fazla yazıp silinebilir. CD-ROM'lar kullanılarak CD-RW yazıcılarla kopyalama yapılmaktadır. CD_ROM sürücülerde müzik CD'leri de dinlenebilir. Bir CD sürücü alırken veri transfer hızının büyük olanlar tercih edilmelidir. 1 CD-ROM'a ortalama 650 MB veri depolanabilir. Son yıllarda yapılan çalışmalarla CD- ROM'lara daha fazla veri depolama olanağı da çıkmıştır. 1 MB kalın bir roman kadardır (resimsiz). 1 CD-ROM'a 20 cilt kalınlığındaki bir ansiklopedi depolanmaktadır. Bu ansiklopediler ses, resim, video görüntü, animasyon ve grafik (multimedya) özellikleri de içermektedir. Disketlere ve harddiske veriler magnetik olarak kaydedilirler. Verilerinizin bozulmaması için disketlerinizi magnetik ortamdan uzak tutunuz. CD-ROM'lardaki veriler optik olarak kaydedilirler. Kolay bozulmazlar. CD-ROM'lardaki verilerin korumak için çizilmemesine dikkat etmek gerekir. CD-ROM sürücü varsa hard diskten sonraki en son sürücünün adını alır. Örneğin: HardDisk C ve D ise, CD-ROM sürücü E ile belirtilir. Bunların yanında Laser Disk Sürücüsü, video, kamera, mikrofon, televizyon ve radyo'da giriş birimi olarak kullanılmaktadır. 7

8 2. Çıkış Birimleri Disket sürücü (disk driver) Hem giriş hem de çıkış birimidir. Disket denilen magnetik ortama veri yazılabilen ve üzerindeki verileri okuyabilen bir birimdir. DĐSKET Taşınabilir manyetik bilgi depolama ortamlarıdır. En popüler şekli 3.5 boyutunda olup 1.44MB bilgi depolama kapasitesi vardır. En önemli özelliği taşınabilir olmasıdır (Bir bilgisayardan başka bir bilgisayara kolayca taşınabilirler). Bu nedenle bilgi taşıma ve yedekleme amacıyla kullanılırlar. Disket sürücü denilen cihazlar tarafından yazılıp okunurlar. Disketlerin arka sağ kenarlarında kayıt çentiği vardır. Eğer çentik kapalıysa diskte kayıt yapılabilir. Çentik açıksa diske kayıt yapılamaz. Diketteki bu çentiğe protect ismi verilir. Kayıt yapılmak istendiğinde veya disketten kayıt silineceği zaman mutlaka protektin kapalı olması gerekir. Disketlere veriler kopyalanabilir, eklenebilir, silinebilir, değiştirilebilir. Disketlerdeki verilerin bozulmaması için; disketlerin magnetik ortamdan, sıcaktan, soğuktan, nemden, güneş ışınlarından uzak tutmak gerekir. Bozulan disketler Windows programında scandisk programı kullanılarak kurtarılabilir. (Başlat- Programlar-Donatılar-Sistem Araçları-Scandisk) 1 yüksek yoğunluklu (HD-High Density) disketin boyu 3.5 inç (=8.89 cm)'dir. Disketin yazılabilir ve silinebilir olması için disketin açma kapama düğmesinin kapalı olması gerekir. Disketin kayan penceresi hiç bir zaman açılmamalıdır. Disket sürücü için A harfi kullanılır. Đkinci disket sürücü veya sanal disket sürücünün adı da B'dir. Bir 3.5 inç'lik yüksek yoğunluklu (High Density kısaca HD diye gösterilir) disket 1.44 MB veri alır. 720 KB veri alan 3.5 inçlik disketler de eski disket sürücülerle kullanılmaktadır. Daha önceki yıllarda, 5.25 inçlik yüksek yoğunluklu disketler 1.2 MB veri disketlerle, 180 KB ve 360 KB veri alan disketler de kullanılmaktaydı. Disketlerin kullanılabilmesi için biçimlenmesi (formatlanması) gereklidir. Formatlama disketi iz ve sektörlere bölerek bilgisayarın kullanımına hazır hale getirmektir. Ekran-Monitör Hem giriş hem de çıkış birimi olarak kullanılır. Giriş ve çıkış birimlerinden gelen verilerin sonuçlarının ekranda gözükmesini sağlar. Bilgisayarla kişi arasında iletişi sağlar. Bir text ekranın genişliği 80 karakter, boyu 25 satırdır. Grafik ekranda pikseller (nokta) bulunur. Bir ekranda ne kadar çok piksel varsa ekranın çözünürlüğü artar. 640 x 480 piksel, 800 x 600 piksel, 1024 x 768 piksel gibi. Ekranın kaliteli olmasının çok büyük önemi vardır. Ekranlardan titreşimsiz ve az radyasyonlu olanları tercih edilmelidir. Ekranların boyutu, 14 inç, 15 inç, 17 inç, 20 ve 21 'dir. Genellikle ucuz olduğu için 14 inçlik ekranlar kullanılmaktadır. 1 MB, 2MB, 4 MB bellekli... ekran kartları bulunmaktadır. Ekrandalardaki görüntü netliği noktalar arasındaki uzaklıkla ilgilidir. Đki nokta arasındaki uzaklık ne kadar azsa o kadar iyi görüntü elde edilir. Ekrandaki noktalar arası uzaklığı 0.28 mm ve daha az olanlar tercih edilmelidir. Non Interlaced monitörler daha az VGA (Video Graphich Adaptor) 640* renk ekran 8

9 SVGA (Super Video Graphich Adaptor) 16 renk : 4 bit renk 256 renk: 8 bit renk, 640 * 480, 512 K bellek renk: 16 bit renk, 1024 * 768, 2 MB bellek renk: 24 bit renk, 1280 * 1024, 4MB bellek Sabit (Hard) Disk Sürücü Sabit disk sürücü, bilgisayarın bilgi depolamak için kullandığı en temel birimdir. Sabit disk kapalı bir kutu içinde bilgisayarın içinde bulunmaktadır. Sabit disk sürücü, verileri bir dizi dönen magnetik yapraklarda magnetik olarak saklar. Her magnetik yaprakta okuma ve yazma işlemini yapan okuma yazma kafası vardır. Daha çok veri kaydedilir. Sabit disk taşınamaz. Sabit disk, merkezlerinden geçen bir mil üzerine üst üste yerleştirilmiş plaklara benzer. Bu plaklar mil ile beraber belirli bir hızda dönerler ve bu sırada okunurlar veya üzerlerine yeni bilgiler yazılır. Erişim hızı ve kapasitesi diskete göre oldukça fazladır. Günümüzde popüler sabit diskler 40, 80, 120 GB.. gibi kapasitelere sahiptirler. Bilgiler hızlı bir şekilde yazılıp okunabilir. Bir sabit diskin bir veriyi bulma hızının DÜŞÜK olması, o sabit diskin verilere ulaşma hızının YÜKSEK olduğunu gösterir. Örneğin, sabit diskteki okuma yazma kafası, bir veriye 10 ms (mili saniye, 1 sn/1000)'de erişirse; aynı veriye 19 ms'de erişen sabit diske göre daha hızlı okuma yapmış olur. Sabit disklerin kapasitesi ne kadar büyük olursa o kadar çok bilgi saklanabilir. Sabit diskler bilgisayarın ana kartına IDE (Integrated Drive Electronics), SCSI (Small Computer System Interface- skazi diye okunur) veya EIDE (Enhanced IDE, geliştirilmiş IDE) diye adlandırılan kablolarla bağlanırlar. Sabit diskler C harfiyle temsil edilirler. Diğer sürücüler varsa bu harfleri izler. Örneğin, ikinci bir harddisk ya da harddiskin ikinci bölümü varsa D'dir. Sabit diskler zamanla dolar. Bazı dosyaları silmek gerekir. Silinecek dosyaları rastgele seçmemek; bilinçli olarak yapmak gerekir. Bazı dosyalar yedeklendikten sonra silinebilir. Bazı dosyalar sıkıştırma programları ile sıkıştırılarak daha az yer kaplamaları sağlanır. Sabit diski ana karta bağlamak için kablolar kullanılır. Bunlar: IDE (Integrated Drive Electronics) SCSI (Small Computer System Interface) EIDE (Enhanced (geliştirilmiş IDE) Diğer bilgi depolama birimleri; Optik Disk, Yazılabilir-Okunabilir CDROM (CDRW), Manyetik Teypler, DVD Soru : Bu birimlere neden ihtiyaç duyulur? Cevap : Bilgisayar Belleği (RAM) sınırlıdır. Kapasitesi fazla değildir. Bu nedenle yüksek kapasiteli bilgi depolama birimlerine ihtiyaç vardır. Ayrıca bilgisayar belleği (RAM) içerisinde saklanan bilgiler elektrik kesildiğinde kaybolur (kalıcı değildir). Bilgi depolama birimleri, kalıcı bilgi saklamak amacıyla kullanılırlar. Yazıcı (printer) Ekranda gözüken bilgileri kağıt üzerine yazdırmaya yarar. Yazıcılar; Nokta vuruşlu yazıcı (dot matrix): 9 iğneli ve 24 iğneli olabilir. Şerit takılarak kullanılır. Dakikada 1-3 sayfa hızında olabilirler. Sürekli form kağıdı kullanılabilir. 9

10 Mürekkep püskürtmeli yazıcı(ink jet): Dakikada 1-8 sayfa basabilir. Kartuş takılarak kullanılır. Renkli çıkış alınabilir. 300 dpi - Lazer yazıcı (laser): 300 dpi-, dakikada 4, 8, sayfa baskı, toner kullanılır. LCD Panel (Liquid Crystal Display) Bilgisayara bağlanılarak kullanılır. Bilgisayar ekranında gözükenleri duvara yansıtmak amacıyla tepegözün üzerine konulur. Ekranda gözükenler duvarda veya perdede geniş olarak görünür. Kulaklık ve Hoparlör Bilgisayar tarafından üretilen veya kaydedilmiş sesleri duymak için kullanılır. Ses Kartı: CD kalitesinde, 16 bitlik, ses alabilmek için kullanılır. Ses kartları sayesinde ses kayıtı yapılabilinir. Video Bilgisayar tarafından üretilen görüntü, ses, text ve diğer verileri saklamakta kullanılır. 3. Đletişim Birimleri Đletişim Birimleri diğer bilgisayarlara ve elektronik aletlere bilgi göndermeye ve bilgi almaya yarayan aletlerdir. Modem: Telefon hatları aracılığıyla birbirine uzak yerlerde bulunan bilgisayarlar arasında iletişim sağlayan çevre birimidir. Modemler bilgisayar ve telefon sinyallerini birbirine çevirir. Telefonların kullandığı analog sinyalleri bilgisayarların kullandığı dijital sinyallere çevirir. Aynı şekilde tersini de yapar. Fax olarak da kullanılabilir. Hızları: 14440, 32 K, 56 K... Ethernet : Aynı ortamda veya belirli mesalerde bulunan birden fazla bilgisayarın ağ ortamında haberleşmesini sağlar. 4. Müzik Birimleri MIDI (Musical Instrument Digital Interface- Müzik birimleri için Sayısal Arabirim): Bilgisayar aracılığıyla yüksek kalitede elektronik müzik yapmada kullanılır. Müzik yapmak için özel donanım ve yazılım gerekmektedir. Müzik eğitiminde ve beste yapmada kullanılmaktadır. Bilgisayar Kasası Đçinde Bulunan Bazı Aygıtlar; Ana Kart: Üzerinde temel devrelerin bulunduğu karttır. Bütün aygıtlar ve kartlar ana karta bağlıdır. Merkezi Đşlem Birimi (MĐB/CPU): Komutların işlenmesi, aritmetik ve mantıksal işlemler yapılır. Ana Bellek (RAM =Random Access Memory-Rastgele Erişimli Bellek): Verilerin işlendiği ve geçici olarak saklandığı yer. EDO RAM, SD RAM Güç kaynağı: Normal 220 Volt elektriği bilgisayarın kullanacağı volta çevirir. CD Sürücü, Disket Sürücü ve Disk Sürücü kablolarla ana karta bağlanır. Genişleme Yuvaları: Ses, v,ideo, radyo, tarayıcı, ekran, ethernet kartlarının takıldığı yuvalardır. ISA (8 Bit), VESA (16 Bit) ve PCI (32 bit) olmak üzere üç çeşittir. Parelel Port (25 iğneli-dişi): Yazıcıların takılması için kullanılır. 10

11 Ekran Portu: Monitörü bağlamak için kullanılır. Fare ve Klavye portu: fare ve klavyeyi bağlamak için kullanılır. Seri Port (9 ya da 25 iğneli-erkek): Fare, modem, tarayıcıyı bağlamak için kullanılır. COM (comunication) da denir. Genellikle, COM 1 farenin, COM 2 ise fax-modemin bağlanması için kullanılır. Kapasitelerine ve Büyüklüklerine Göre Bilgisayar Türleri; Makro Bilgisayarlar ( Mainframe - Ana Bilgisayar ) : Bunlar en büyük tiplerdir. Kapasiteleri Terabyte büyüklüğündedir. Genellikle büyük şirketlerde, bilgi işlem merkezlerinde, araştırma kurumlarında ve üniversitelerde kullanılırlar. Aynı anda yüzlerce kullanıcı tarafından kullanılabilirler. Mini Bilgisayarlar : Orta boy bilgisayarlardır. Sığaları daha azdır. Aynı anda daha az kullanıcı tarafından kullanılabilirler. Fiyatları düşük ve işletme masrafları daha azdır. Orta boy işletmeler tarafından tercih edilirler. Mikro Bilgisayarlar (Personal Computer - Kişisel Bilgisayar - PC): Tek kullanıcı için tasarlanmışlardır. Ofis otomasyonunda, eğitimde, yayın işlerinde, küçük işletmelerin ticari hesaplarının ve personel kayıtlarının tutulmasında etkin biçimde kullanılırlar. Ağlar (Network) Bilgisayarların birbirine bağlanmasıdır. Veriler, donanım ve yazılım paylaşılarak maliyet düşürülür ve işler daha hızlı yapılır. Ayrıca bilgisayarlar arası haberleşme de yapılır. Yerel ağlar (Local Area Network - LAN) dan başka diğer ağ türleri Geniş Ağ (Wide Area Network- WAN), Intranet (kurum içi ağ) ve Internet (Ağların Ağı) 'dir. Ağlarda güvenlik sorunu vardır. Bunu çözmek için her kullanıcıya Ağ Yöneticisi tarafından kullanıcı adı (login name) verilir. Kullanıcı adından başka sadece kullanıcı tarafından bilinen, gerektiğinde kullanıcı tarafından değiştirilen, başka kişilerin bilmemesine dikkat edilen şifre (password) kullanılır. YAZILIM (SOLFWARE) Buraya kadar bilgisayar donanımını anlattık ve gösterdik. Daha öncede açıkladığımız gibi donanım tek başına bir şey ifade etmez. O donanımı kullanabilmemiz için YAZILIM gerekir. Bilgisayar yazılımlarını 2 ana grup altında toplayabiliriz: Đşletim Sistemi ve Uygulama Yazılımları. ĐŞLETĐM Sistemi En temel yazılımdır. Đşletim sistemi olmadan bilgisayar kullanılamaz. Kullanıcı ile bilgisayar arasıdaki iletişimi sağlayan, bütün donanım birimlerini yöneten ve kullanıcının hizmetine sunan temel programdır. Bilgisayar ilk açıldığında, öncelikle işletim sisteminin çalıştırılması gerekir. Birçok işletim sistemi vardır. Komutları ve kullanım özellikleri farklı olması dışında hepsinin amacı aynıdır: Bilgisayarı kullanıcı tarafından kullanılabilir hale getirmek. En popüler işletim sistemi: Microsoft Windows (3.1, 95, 98, 2000, XP). XP en yaygın işletim sistemidir.. Ağ işletim Sistemleri: Birden fazla bilgisayarı bağlamak ve tek bir bilgisayar gibi kullanmak için hazırlanmışlardır. En popüler ağ işletim sistemleri Windows NT, Netware ve UNIX işletim sistemleridir. 11

12 Diğer işletim sistemleri: Fazla yaygın değillerdir. Az kullanılmaktadırlar. DOS (Disk Operating System), Linux, OS/2, Mac OS bu kapsamda sayılabilir. UYGULAMA YAZILIMLARI Genellikle işletim sistemi bilgisayarı kullanmamıza izin vermesine rağmen, kullanıcı için yetersiz kalır. Çünkü işletim sistemi kullanıcıya genellikle dosya açma, kaydetme, klavye ve fare kullanma gibi imkanlar sunar. Ancak kullanıcının tüm ihtiyaçlarına cevap vermesi mümkün değildir. Örneğin bir muhasebeci muhasebe yazılımına, bir grafiker grafik tasarım yazılımlarına, bir programcı programlama diline ihtiyaç duyar. Đşte işletim sistemi dışında kalan diğer bütün yazılımlar UYGULAMA YAZILIMLARI diye adlandırılır. Uygulama yazılımları özelliklerine göre sınıflandırılabilir. Masaüstü (Ofis Yazılımları): Yazım programı, tablolama programları, basit çizim programları, sunum programları bu kategoridedir. En popüler masaüstü yazılımı Microsoft Ofis paketidir ve size bu paket anlatılacaktır. Grafik Paketleri : Grafik tasarım, fotoğraf işleme yazılımlarıdır. Reklamcılar ve broşür dizayncıları ile gazete dizgicileri tarafından kullanılır. En popüler paket Corel Draw paketidir. Programlama dilleri: Programcılar tarafından kullanılırlar ve bilgisayar programı geliştirme imkanı sunarlar. Programlama dilleri olarak C, Pascal, Basic, Java, Assembler, Fortran, Cobol, Lisp...vs sayılabilir. CAD-CAM Yazılımları: Mimarlar ve mühendisler kullanır. Bilgisayar destekli tasarım imkanı sunarlar. En popüler program AutoCAD yazılımıdır. Ticari Programlar: Bir işletmenin ticari işlemlerini takip amacıyla kullanılan yazılımlardır. Muhasebe programları da bu kategoriye girer. Oyun ve Eğlence yazılımları Veri tabanı ve sorgulama yazılımları Yazılımlar donanıma uyumlu ise çalışır. Đşletim sistemi ile yazılımlar uyumlu olmalıdır. Yazılımlar disket ya da CD_ROM kullanılarak kurulur. Yazılımları bilgisayara kurmak için ilk olarak genellikle SETUP (Windows 95 için), INSTALL (Windows 3.1 için), KUR (Türkçe yazılımlar için) çalıştırmak gerekir. Bilgisayar Dosyaları Veri: harfler, sayılar, grafikler Bilgi: Đşlenmiş veridir. Dosya: Saklanan verilerin veya programların ismi. Dosya ismi genellikle iki bölümden oluşur. Birinci bölümde dosyanın adı, ikinci bölümde dosyanın uzantısı yazılır. Đki bölüm bir nokta ile birbirinden ayrılır (dosyaadı.dosyauzantısı) Örneğin: yazılı1.doc. yazılı1 dosya adı; doc dosya uzantısıdır. Dosya adı dosyanın içeriğine uygun verilmelidir. Dosya uzantısını genellikle uygulama programı verir. Dosya uzantıları genellikle üç harften oluşur. 1,2,4 harfli dosya uzantıları da vardır. (.c,.db,.html gibi.) Çalışan dosyalar: Uzantıları exe veya com dur. Başka bir programın yardımına ihtiyaç duymadan çalışırlar. Kaynak dosyalar: Çalışmadan önce makine diline çevrilmesi gerekmektedir. Örneğin pascal programlama dilinde yazılan bir programın çalışması için makine diline çevrilmesi gerekmektedir. Bunun içinde o dosyanın pascal programlama dili kurallarına uygun olarak yazılıp; pascal programlama dili derleyicisi tarafından derlenmesi gerekmektedir. Veri Dosyası: Üzerlerinde silme, ekleme, değiştirme yapılabilir. Đçeriklerinin çıktısı yazıcıdan 12

13 alınabilir veya başka birisine elektronik olarak postalanabilir. Yazılı1.doc. bir dökümandır. Bir kelime işlemcide yazılmıştır. O kelime işlemci çalıştırılmadan dökümanın içi görülemez. Kelime işlemci çalıştırıldıktan sonra içine girilip, değiştirme, düzeltme, silme ve ekleme yapılabilir. Yazıcıdan çıkışı alınabilir. KULLANIM HAKKI (COPYRIGHT) Çoğu yazılımların kullanım hakları belirlenmiştir. Yazılımın kullanım hakkı o yazılımı alan kişiye aittir. Son kullanıcı tarafından kopyalanamaz. Dağıtılamaz. Sadece satıcı tarafından kopyalanır. Lisans Anlaşması ile kullanılan yazılımlar: Satıcı ile son kullanıcı tarafından Lisans anlaşması yapılır. Bu lisans anlaşması yazılı olabileceği gibi, yazılım kurulurken başlangıçta da yapılabilir. Tek kullanıcı için lisans sözleşmesi yapılan yazılımlar, çok kullanılıcı için lisans sözleşmesi yapılan yazılımlar, anlaşmalı sayıda kullanıcı için lisans sözleşmesi yapılan yazılımlar ve site lisanslı yazılımlar vardır. Kesinlikle: Bilgisayarı başkalarına zarar vermekte kullanmayın. Bilgisayarla, başkalarının işine mani olmayın. Başkalarının dosyalarını karıştırmanın yollarını aramayın. Bilgisayarı hırsızlık yapmakta kullanmayın. Bilgisayarı yalancı şahitlikte, sahte delil hazırlamada kullanmayın. Sahibinden izinsiz başkalarının bilgisayar kaynaklarını kullanmayın. Başkalarının fikirlerini bilgisayarla çalıp kendinize mal etmeyin. Sosyal içeriğini düşünmeden bir program yazmayın., Bilgisayarı, saygı ve ilgi göstererek kullanın. BĐLGĐSAYAR NASIL AÇILIR? Bu soruya cevap vermeden önce BIOS çipini ve bilgisayardaki görevini açıklayalım. BIOS (Temel Giriş Çıkış Sistemi) BIOS (Basic Input Output System) bilgisayar anakartı üzerinde bulunan bir ÇĐP (EPROM çipi) üzerinde kayıtlı bulunan proğrama verilen isimdir. BIOS proğramı anakart üreticisi tarafından üretim aşamasında EPROM çipine kaydedilir. BIOS proğramının temel görevi bilgisayar açılınca otomatik olarak çalışmak ve işletim sistemini yükleyerek bilgisayarın kullanıcı tarafından kullanılabilir hale gelmesini sağlamaktır. NOT: BIOS proğramı olmadan bilgisayar açılmaz. Şimdi sorumuza gelelim: Bilgisayar nasıl açılır? 1. Bilgisayarın güç düğmesine basılınca, BIOS proğramı otomatik olarak yüklenir ve çalıştırılır. 2. BIOS proğramı, bilgisayar donanımını tanır ve rapor eder. Đşlemci, Bellek, Disket sürücü, sabit disk gibi donanım birimleri BIOS tarafından tanınır ve özellikleri bildirilir. Yani BIOS donanımı birnevi gözden geçirir ve aksaklık varsa bildirir (Örneğin klavye takılı değil ise bunu bize uyarı şeklinde bildirir). 13

14 3. Donanım ayarlarını gerçekleştirdikten sonra BIOS programı, bilgisayarda takılı olan bilgi depolama birimlerini tek tek kontrol eder (belli bir sıraya göre) ve eğer bir bilgi depolama biriminde (örneğin sabit diskte) işletim sistemi var ise Đşletim Sistemini çalıştırarak bilgisayarı kullanıcıya bırakır. BIOS programı yukarıdaki işlemleri gerçekleştirdikten sonra devreden çıkar. Yukarıdaki 3. adıma Bilgisayarın Açılması yani (BOOT etmek) denir. Gözlerimizin sağlığı için: Bilgisayar kullanmadan önce bir göz muayenesinden geçmeli, görme bozukluğu varsa mutlaka düzeltilmeli Ekrandan cm. uzakta oturmalı Ekranın üst kenarı ile göz hizasının aynı seviyede olmasına dikkat etmeli Kağıt tutucu kullanıyorsak bunu ekranla aynı hizada tutmalı Odanın loş ışıklı, aydınlatma mumluk ve indirekt olmalı Işık ekrana dik açıyla gelmemeli Işık yansıma ve parlamaları önlemeli dakikada bir kısa süre gözleri uzağa odaklayarak göz kaslarının dinlenmesi sağlanmalı. Doğru oturuş ; Bilgisayarın karşısında otururken şunlara özen göstermeliyiz. Masa yüksekliği cm. Yüksekliği ayarlanabilir, sırtı bele uygun ve esnek bir ergonomik koltuk Omuzlar rahat bırakılmış Dik oturulmuş ve sırt desteklenmiş Kollar yatay veya biraz yukarıda Dirsek ve eller düz bir çizgide Bacakların üst kısmı yatay Dizler 9 veya 110 derece açıda olmalı 14

15 BĐLGĐSAYAR VĐRÜSLERĐ 1. Bilgisayar virüsü nedir? Nasıl bulaşır? Bilgisayar virüsleri, aslinda "çalıştığında bilgisayarınıza değişik şekillerde zarar verebilen" bilgisayar programlarıdır. Eğer bu programlar (ya da virüs kodları) herhangi bir şekilde çalıştırılırsa, programlanma şekline göre bilgisayarınıza zarar vermeye başlar. Ayrıca, tüm virüs kodları (bilinen adıyla virüsler) bir sistemde aktif hale geçirildikten sonra çoğalma (bilgisayarınızdaki diğer dosyalara yayılma, ağ üzerinden diğer bilgisayarlara bulaşma vb gibi) özelliğine sahiptir. Bilgisayar virüslerinin popüler bulaşma yollarından birisi "virüs kapmış bilgisayar programları" dır. Bu durumda, virüs kodu bir bilgisayar programına (söz gelimi, sık kullandığınız bir kelime işlemci ya da beğenerek oynadığınız bir oyun programı) virüsü yazan (ya da yayan) kişi tarafından eklenir. Böylece, virüslü bu programları çalıştıran kullanıcıların bilgisayarları "potansiyel olarak" virüs kapabilirler. Özellikle internet üzerinde dosya arşivlerinin ne kadar sık kullanıldığını düşünürsek tehlikenin boyutlarını daha da iyi anlayabiliriz. Virüslenmiş program çalıştırıldığında bilgisayar virüs kodu da, genellikle, bilgisayarınızın hafızasına yerleşir ve potansiyel olarak zararlarına başlar. Bazı virüsler, sabit diskinizin ya da disketlerinizin "boot sector" denilen ve bilgisayar her açıldığında ilk bakılan yer olan kısmına yerleşir. Bu durumda, bilgisayarınız her açıldığında "virüslenmiş" olarak açılır. Benzer şekilde, kendini önemli sistem dosyalarının (MSDOS ve windows için COMMAND.COM gibi) peşine kopyalayan virüsler de vardır. Genellikle her virüsün bir adı vardır (Cansu, Stoned, Michaelangelo, Brain, Einstein vb gibi). 2. Kaç çeşit bilgisayar virüsü vardır? Bilgisayar virüslerini, genel olarak 2 grupta toplamak mümkün: Dosyalara bulaşan virüsler Bilgisayarın sistem alanlarına bulaşan virüsler Đlk gruba girenler, genellikle, kullanıcının çalıştırdığı programlara (söz gelimi, dos için.exe ve.com) bulaşır. Bazen, başka tür sistem dosyalarına da (.OVL,.DLL,.SYS gibi) bulaşabilirler. Programların virüslenmesi iki yolla olur: Ya virüs kodu bilgisayarın hafızasına yerleşmiştir ve her program çalıştırılışta o programa bulaşır; ya da hafızaya yerleşmeden sadece "virüslü program her çalıştırılışında" etkisini gösterebilir. Ancak, virüslerin çoğu kendini bilgisayarın hafızasına yükler. Đkinci gruba giren virüsler ise, bilgisayarın ilk açıldığında kontrol ettiği özel sistem alanlarına (boot sector) ve özel sistem dosyalarına (command.com gibi) yerleşirler. Bazı virüsler ise her iki şekilde de zarar verebilir. Bazı virüsler, virüs arama programları tarafından saptanmamak için bazı "gizlenme" teknikleri kullanırlar (Stealth Virüsleri). Bazı tür virüsler ise, çalıştırıldığında kendine benzer başka virüsler üretir (Polymorphic virüsler). (Bu tip virüslein ilk örneklerinden olan Dark Avanger ve Cascade bilgisayar sistemlerine ciddi zararlar vermişlerdir). 15

16 3. Bilgisayar virüslerinin olası zararları nelerdir? Bilgisayar virüsleri, Ekranınıza can sıkıcı mesajlar çıkararak çalışmanızı bölebilir/engelleyebilir. Bilgisayarınızın hafızasını ve/veya disk alanını kullanarak bu kaynaklara verimli olarak erişiminizi engelleyebilir. Kullandığınız dosyaların içeriklerini bozabilir/silebilir. Kullandığınız bilgisayar programlarını bozabilir, çalışmalarını yavaşlatabilir. Sabit diskinizin tamamını ya da önemli dosyaların olduğu kısımlarını silebilir. 4. Virüsler sadece PC'lere mi bulaşır? Hayır, sadece PC'lere bulaşmaz; ancak en çok dos ve windows işletim sistemi ile çalışan PC'lere bulaştığını söyleyebiliriz. Macintosh virüsleri de bir hayli yaygındır. Unix işletim sistemi ile çalışan bilgisayarlarda virüs bulaşma vakaları oldukça azdır. 5. Dünyada kaç tane virüs var? Buna kolayca cevap vermek güç. Muhtemelen 10binlerce.. 6. Virüsler nasıl bu kadar hızlı yayılıyor? Eskiden en popüler virüs bulaşma yolu, bir bilgisayardan diğerine "disket" ile dosya aktarımı idi. Günümüzde ise, bilgisayar ağlarının oldukça yoğun kullanılması, herkese açık (anonim) dosya arşivleri ve internet üzerindeki popüler etkileşimli ortamlar (IRC, ICQ, Web gibi) virüslü programların yayılması için oldukça uygun ortamlardır. Ayrıca, yoluyla gelen programların kontrolsüz çalıştırılması da bir başka potansiyel tehlike olarak karşımızdadır. 7. "Truva atı" (Trojan Horse) nedir? Bir virüsten farkı var mı? Truva atı da aslında "virüs" ile eşdeğer. Tek farkı, ilk anda aldığınız programın yararlı birşeyler yaptığını sanıyorsunuz ancak zararlı olduğunu daha sonra anlıyorsunuz. Söz gelimi, sadece bir virüs bulaştırmak için yazılmış bir oyun programı. Oyunu çalıştırıp oynuyorsunuz; ve sonra Virüsler programların yanında veri dosyalarını da bozabilir mi? Bazı virüsler, doğrudan data dosyalarını bozabilirler. Birçok virüs,.dat,.ovr,.doc gibi çalıştırılabilir olmayan dosyaları hedef alıp bozabilmektedir. Ancak bilgisayar virüsleri de ir çeşit "bilgisayar programları" olduğundan, virüsün yayılabilmesi için mutlaka virüs kodunun çalışması lazım. Bu yüzden, söz gelimi bir düzyazı içeren dosyanın (text) virüs taşıma ihtimali yok. 9. Macro virüsü nedir? Bazı programların, uygulama ile birlikte kullanılan "kendi yardımcı programlama dilleri" vardır. Söz gelimi, popüler bir kelime işlemci olan "MS Word", "Macro" adı verilen yardımcı paketlerle yazı yazma sırasında bazı işleri otomatik ve daha kolay yapmanızı sağlayabilir. Programların bu özelliğini kullanarak yazılan virüslere "macro virüsleri" adı verilir. Bu virüsler, sadece hangi macro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler. Bunun en popüler ve tehlikeli örneği "Microsoft Word" ve "Excel" macro virüsleri. Bunlar, ilgili uygulamanın macro dili ile yazılmış bir şekilde, bir word ya da excel kullanarak hazırladığınız dökümana yerleşir ve bu dökümana her girişinizde aktif hale geçer. Macro virüsleri, ilgili programların kullandığı bazı tanımlama dosyalarına da bulaşmaya (normal.dot gibi) çalışır. Böylece o programla oluşturulan her döküman virüslenmiş olur. Microsoft Office (word, excel vb) macro virüsleri ile başetmek ve korunmak için, adresinde gerekli bilgiler bulunabilir. 10. Bilgisayarımın virüs kapıp kapmadığını nasıl anlarım? Bunu saptayan programlar var mı? 16

17 Eğer bilgisayarınıza virüs bulaşmışsa, bu durumda bilgisayarınızda "olağan dışı" bazı durumlar gözlemleyebilirsiniz. Bazı virüsler, isimleri ile ilgili bir mesajı ekranınıza getirebilir. Bazıları makinanızın çalışmasını yavaşlatabilir, ya da kullanılabilir hafızanızı azaltır. Bu son iki sebep sırf virüs yüzünden olmasa da gene de şüphelenmekte fayda var. Bilgisayarınızın virüs kapıp kapmadığını saptayan "anti-virüs" programları da var. Bu programlar, bilgisayarınızın virüs kapabilecek her tarafını (hafıza, boot sector, çalıştırılabilir programlar, dökümanlar vb) tararlar. Bu programların virüs saptama yöntemleri 2 türlüdür: Kendi veritabanlarındaki virüslerin imzalarını (virüsün çalışmasını sağlayan bilgisayar programı parçası) bilgisayarınızda ararlar. Programlarınızı, virüs olabilecek zararlı kodlara karşı analiz edebilirler. Günümüzdeki popüler anti-virüs programlarının veri tabanlarında 1000lerce virüs imzası ve bunların varyantları vardır. Bu veri tabanları, yeni çıkan virüsleri de ekleyerek sık aralıklarla güncellenir. Bütün virüs programları 3 temel işleve sahiptir : 1. Virüs Arama, bulma (virus scanner) 2. Bulunan virüsü temizleme (virus cleaner) 3. Bilgisayarınızı virüslerden korumak için bir koruyucu kalkan oluşturma (virus shielder) Virüs kalkanları, bilgisayarınız her açıldığında kendiliğinden devreye giren, ve her yeni program çalıştırdığınızda, bilgisayarınıza kopyaladığınızda (başka bir bilgisayardan, internet üzerinden, disketten vb) bunları kontrol eden ve tanımlayabildiği virüs bulursa sizi uyaran ve virüs temizleme modülünü harekete geçirebilen araçlardır. Bazı popüler anti virüs programları, üretici şirketler ve web adresleri şunlardır : McAfee Associates, Inc. IBM Anitvirus Norton Antivirus F-Prot Thunderbyte Antivirus Bu programlar genellikle "shereware" dir. Bazılarının kısıtlı kullanımlı "freeware" sürümleri de vardır. Macintosh, OS/2 ve Windows için bu tip programları yerel Raksnet Tucows arşivinden de alabilirsiniz. Adresi: Bilgisayarım virüslendi. Nasıl temizleyeceğim? Bir programın virüslü olduğundan şüpheleniyorsanız, bu durumda, öncelikle sakin olun. Yapacağınız ilk iş, o an kullandığınız tüm uygulamaları kapatmak, yaptığınız işleri saklamak. Ardından, bir antivirüs programı ile bilgisayarınızı (gerekirse disket(lerin)izi tarayın. Her zaman için, kullandığınız antivirüs programının yeni bir sürümünü elde etmeye çalışın. Eğer bilgisayarınızın sistem alanları da etkilenmişse, bu durumda bilgisayarınızı kapatın. Ardından, bilgisayarınızı "temiz bir sistem disketi" ile açın. Bu yüzden, herzaman böyle bir disket bulundurmak faydalı olacaktır (windows için Rescue Disk). Daha sonra, bir virüs tarama/temizleme programı ile bilgisayarınızı tarayın. 12. Virüslerden korunma yolları nelerdir? En iyi korunma yolu, şüpheli programları, güvenmediğiniz internet sitelerinden aldığınız programları hemen kontrol etmeden çalıştırmamak. Dışardan bir program aldığınızda "MUTLAKA BIR VIRUS TARAYICI ILE" kontrol edin. Sonra çok başınız ağrıyabilir. 17

18 Ancak, bu korunma önlemi de yetmeyebilir. Virüsler yanında, çalıştırdığınızda bilgisayarınızın önemli dosyalarını silen, disklerinizi formatlamaya çalışan ve ilk anda yararlı gibi görünen (söz gelimi ilk anda bir oyun programı olduğunu sanırsınız) programlar da var. Bu programlar, genellikle, illegal programların bulunduğu birtakım kontrolsüz FTP sitelerinde, web sitelerinde bulunmaktadır. Bu tip programların dağıtıldığı önemli yerleden biri de haber gruplarıdır (usenet news). Aldığınız bir mailin sonuna eklenen ve "lutfen ilişikteki kısa programı çalıştırın, size çok güzel bir yeni yıl kutlaması mesajı veriyor" gibi bir mesaj görür, eklenmiş programı alır ve çalıştırırsanız başınız muhtemelen dertte olacak demektir. Programı alırsınız, içinden hiç virüs çıkmaz. Ama, aldığınız program, çalıştırıldığında, aslında makinanıza ciddi zararlar veren bir algoritmayı doğrudan çalıştırıyor olabilir. Bu yüzden, çok dikkatli olmak lazım. Son pişmanlık fayda etmiyor. Önemli dosyalarınızın (sistem dosyaları, önemli kişisel dosyalar vb) yedeklerini almaya çalışın. Ve de şüpheli birşekilde aldığınız bir programı hemen silin. Bilgisayarınıza, eğer imkanınız varsa, bir virüs koruyucu kalkan programı yükleyin. Bu da, sizi bir miktar koruyacaktır. Bu programların seçenekleri ile biraz oynayarak tam kullanımını öğrenin. Bazıları, disk formatlama, dosya silme vb gibi konularda kullanıcıyı uyaran özelliklere sahiptir. 13. Internet'ten aldığım e-posta'dan bilgisayarım virüs kapabilir mi? Bu soruya günümüzde kolayca "hayır" demek ne yazık ki tam mümkün değil. e-posta programları ve protokoller çok gelişti. Ama gene de, ile virüs bulaşmasının çok çok zor olduğunu söyleyebiliriz. Öncelikle, Sadece düz yazı içeren bir e-postayı okumakla sisteminize virüs filan bulaşmaz. Eğer aldığınız e-posta ile birlikte bir "attachment (eklenmiş dosya)" varsa (eklenmiş dosya, herhangi bir çalıştırılabilir (executible) dosya olabilir), mailinizi okuyup gelen dosyayı diskinize saklamakla "o dosya virüslü dahi olsa" yine virüs bulaşmaz. Tabii, eklenmiş dosyayı çalıştırırsanız ve o dosya da virüslü ise, sisteminize virüs bulaşabilir. Bu tamamen sizin sorumluluğunuz. Yıllar içinde mail programları oldukça gelişmiştir. bazı özel tekniklerle, mail içine "doğrudan çalıştırılabilir kod" ekleme olanağı vermektedir. Daha çok yeni olan bu kullanım, tüm potansiyel virüs saldırılarına açıktır. Dolayısıyla, size gelen bir maili okumadan önce, "konusuna" ve "kimden gönderildiğine" ayrıca "uzunluğuna" bakıp ona göre bir karar verebilirsiniz. Kullandığınız mail programı, bazı seçeneklerini değiştirirseniz, maili okumak için açtığınız anda, sizin onayınızı almadan, aslında bir program olan ilgili kod çalışmaya başlayabilir. 14. Internet'teki web sitelerine girdiğimde bilgisayarım virüs kapabilir mi? Hayır, bulaşmaz. web sayfalarını oluşturmada kullanılan HTML, sabit diske yazma/silme vb yapılmasına izin vermez. Bunun yanında, web sayfalarında çok kullanılan Java ve JavaScript ile yazılmış web uygulamaları da diskinize kesinlikle hiçbirşey yazmaz, hiçbirşeyi silmez. Bu yüzden, gönül rahatlığı ile web üzerinde dolaşabilirsiniz. Ancak, rastladığınız programları alıp kontrolsüz çalıştırırsanız o zaman durum değişir! 15. Internet'teki bir dosya arşivinden aldığım programlar virüslü olabilir mi? Bunlar ne kadar güvenli? Güvenilir dosya arşivlerinden alınan programlarda virüs olması ihtimali yok denecek kadar azdır. Bunlar genellikle, popüler bilgisayar dergilerinin arşiv siteleri; tanınmış yazılım şirketleri, yansıları dünyanın pek çok yerinde tutulan Simtel, Cica, Tucows, Winsite gibi sitelerdir. Zaten bir siteye girdiğinizde o sitenin muhteviyatı size bazı ipuçları verir. Eğer illegal programların ve "crack" olarak adlandırılan bazı programların olduğu bir sitede iseniz virüslü program alma ihtimaliniz son derece yüksek!!! Sabit Diskleri virüslerden korumak gereklidir. Virüsler, genellikle bilgisayara zarar vermek amacıyla yazılmaktadır. Bilgisayarın işleyişinin kesilmesine, dosyaların silinmesine, sistemin 18

19 yavaşlamasına yol açar. Virüsler, disketlerde bulunan programların içinde gizlenmiş olarak bulunur. Disket, disket sürücüye takılıp, virüslü dosya veya disket okutulduktan ya da içindeki programlar çalıştırıldıktan sonra bilgisayara geçer.virüslerden korunmak için virüs arama ve temizleme programlarını kullanmak gerekiyor. Her gün yeni virüsler yazılıp, dağıtılıyor. Bunun için de bilgisayarımızdaki virüs arama ve temizleme programlarını güncellemek gerekiyor.virüsler ayrıca modemle iletişim sırasında da geçebilir. Ayrıca kopya programlarda da virüs bulunabilir. WINDOWS ĐŞLETĐM SĐSTEMĐ Kişisel bilgisayarlarda kullanılan en popüler işletim sistemidir. Görsel olması ve kullanım kolaylığı sebebiyle tercih edilmektedir. Tek kullanıcı tarafından kullanılan sistemlerde çalıştığı gibi, bir network ortamının oluşturulması için de kullanılır. Yani Windows 98 sadece bir tek bilgisayarı çalıştırmak için kullanılmaz. Aynı zamanda bilgisayarları bir ağ ortamında da birbirine bağlamak için de kullanılır. Bunun yanında kullanıcının bilgisayarla samimi ve eğlenceli bir ortamda çalışması için de bir çok araç içerir. Ayrıca ofis ortamında kullanıcıların ihtiyacı olabilecek bazı doküman yazma ve şekil çizme programlarını da bünyesinde bulundurur. Genellikle fare yardımıyla kullanılır. Çok sınırlı olarak klavye kullanmayı gerektirir. Windows u Açmak Windows bilgisayarınızda yüklüyse bilgisayarın açılış düğmesine basarak Windows u açabilirsiniz. Windows, sistem ayarlarını, bilgisayara bağlı cihazları ve başlangıçta otomatik çalıştırılmak üzere ayarlanmış programları çalıştırarak işe başlar. Eğer bilgisayar bir ağa bağlı ise kullanıcı adı ve parola girilmesi istenir eğer bağlı değilse Windows un Masaüstü öğeleri ekranda görünür. Windows u Kapatmak Bilgisayarı kapatmak için önce Windows oturumunun hatasız kapatılması gerekir. Bunun için Görev Çubuğundaki Başlat menüsünden Oturumu Kapat komutu seçilir. Açılan pencereden Bilgisayar Oturumunu Kapat düğmesine tıklanır ve böylece bilgisayar windows tan kapatılmış olur. Diğer kapatma şekilleri ise şöyledir; Yeniden Başlat: Bilgisayarın gücü kesilmeden ilk başlangıç aşamasından yeniden başlar. 19

20 Askıya Al: Bilgisayarı geçici olarak uyku konumuna getirir. Ekran sönümlenir. Kullanıcı bir tuşa dokunana kadar bilgisayarın bütün kaynakları uyku konumunda kalır. MS-DOS Kipinde Başlat: Windows u kapatarak MS-DOS a geçer. Bu işlemden sonra Windows a geri dönülemez. Masa Üstünün Tanıtımı Windows un temel alanı masaüstüdür. Masaüstü, Artalan ve Görev Çubuğu olmak üzere iki bölümden oluşur. Bütün programlar pencere şeklinde MasaÜstü ne açılır. Artalan: Kısayol simgelerinin ve pencerelerin açıldığında üzerinde durduğu Masaüstü öğesidir. Bütün pencereler Artalan üzerine açılırlar. Masaüstünün solunda yer alan resimlere simge adı verilir. Simgeler dosyaları, klasörleri ya da programları hızlı bir biçimde açmayı sağlar. Görev Çubuğu: Çalışan uygulamaların pencereleri masa üstüne açılırken uygulamanın adı ve simgesi Görev Çubuğunda yer alır. Ayrıca Windows programlarının ve uygulamalarının ana menüsü olan Programlar menüsüne de Görev Çubuğu ndaki Başlat bölümünden girilebilir. Saat, klavye, ses ayarı simgeleri de bu bölümde yer alır. Fareyi (Mouse) Kullanmak Fare, ekranda görülen nesneleri göstermeyi, seçmeyi ve denetlemeyi sağlayan bir araçtır. Fareyle gerçekleştirilebilecek beş temel işlem vardır: Göstermek, tıklamak, sağ düğmeyle tıklamak, sol düğmeyle tıklamak ve sürüklemek. Fare, bir nesneyi gösterirken şekli nesnenin özelliğine göre değişir. Üzerine geldiğinizde ya da bir kez tıkladığınızda nesnenin rengi değişiyorsa nesne seçilmiş yani üzerinde işlem yapılacak demektir. Sol Tuş : Bu tuş, nesnenin (dosya, klasör,simge v.b.) çalıştırılması, sürüklenmesi ya da seçilmesi amacıyla kullanılır. Eğer nesne seçilecekse ve fare tek tıklama durumuna ayarlanmış ise bir kez sol fare tuşuna basıldığında nesne çalışır. Üzerine gelindiğinde rengi değişiyorsa nesne seçili duruma gelmiştir. Eğer sol tuşa basılı tutulup hareket ettirilirse nesne sürüklenir. Sağ Tuş : Üzerinde bulunulan nesne ile ilgili komutların gösterildiği bir pencerenin açılmasını sağlar. Fareyi Özelleştirmek Fare ile ilgili değişiklikler Denetim Masasından Fare simgesine girerek yapılabilir. Burada yapılabilecek işlemler sırasıyla, Farenin sol ya da sağ elle kullanılmasını sağlamak Çift tıklama hızını değiştirmek Đşaretçiler bölümünden fare işaretçilerini değiştirmek Hareket bölümünden fare hareketlerini özelleştirmektir. Menüleri Açmak ve Kapatmak Başlat menüsünü açmak için fare göstergesi menü üzerine getirilir ve farenin sol tuşuna tıklanır. Başlat menüsünün alt menülerine girmek için komut üzerine gelinir. Alt menü yana doğru kendiliğinden açılır. Açılan menüden herhangi bir komutu seçmeden kapatmak için boşluktayken sol fare tuşu ile bir kez tıklanır. Menüdeyken herhangi bir programı çalıştırmak için Programlar menüsü açılır ve oradan çalıştırılmak istenen programı üzerindeyken sol tuş tıklanır. 20

21 Pencerelerle Çalışmak Windows da çalışan bütün programlar bir pencere içerisinde masaüstü ne açılır. Pencereler büyütülüp küçültülebilir, ekranı kaplayabilir,simge durumuna küçültülebilir,eski boyutuna getirilebilir. Pencereler masaüstünün her hangi bir bölümüne sürüklemek vasıtasıyla taşınabilir. Aynı anda birden fazla pencere açılabilir. Windows un bu en önemli özelliğine Çok Görevlilik (Multi Tasking) denir. Aktif olan pencerenin üst bant kısmı lacivert diğer pencerelerinki gridir. Pencerelerin alt kısmın durum çubuğu yer alır. Durum çubuğu aktif pencere içinde seçili nesne ile özet bilgi verir. Pencerenin sağında ya da altında bulunan kaydırma çubuğu pencerenin içerisinde halihazırda görüntülenemeyen başka nesneler de olduğu bunların çubuğu kaydırmak suretiyle görülebileceğini gösterir. Pencereler, üst bandından farenin sol tuşuna basmak ve sürüklemek vasıtasıyla masaüstünün istenen bir yerine taşınabilir. Pencereler alt, üst, sağ ve sol köşelerine gelindiğinde farenin sembolü değişir. Bu esnada sol tuşa basılı tutarak pencere yeniden boyutlandırılabilir. Görev Çubuğundaki açık uygulamalar arasında geçiş yapmak için farenin sol tuşu ile geçiş yapılmak istenen uygulama üzerine tıklanır. Görev Çubuğunun Özellikleri Görev Çubuğu, açık olan uygulamaların isimlerini üzerinde gösterir. Bu sayede uygulamalar arasında geçiş yapılabilir. Görev Çubuğu üst kısmından tutularak boyutlandırılabilir. Eğer istenirse masa üstünde başka bir yere de taşınabilir. Görev Çubuğu na sağ fare tuşu ile dokunulduğunda Özellikler komutu seçilerek özellikleri değiştirilebilir. Görev Çubuğunun en önemli özelliği otomatik gizlenmesi ve daima üstte yer almasıdır. Artalan ve Görünüm Özellikleri Windows de Artalanın özelliklerini değiştirmek için Masaüstünde boş bir alandayken farenin sağ tuşuna basılır ve açılan pencereden Özellikler komutu seçilir. Görünüm Özellikleri penceresindeki komutlar aşağıdaki gibidir; Artalan : Masaüstündeki desenin değiştirildiği menüdür. Listeden artalan üzerine eklenecek resim seçilir. Görüntüle kısmından açılan pencereden resmin bütün ekranı kaplaması için Uzat komutu seçilir. Ekran Koruyucu : Belirlenen süre içerisinde klavye ya da farenin herhangi bir tuşuna dokunulmadığında veya hareket ettirilmediğinde ekrana gelen programdır. Ekran Koruyucu kutusundan isteğe göre bir ekran koruyucusu seçilir. Bu ekran koruyucusunun aktif olması için geçmesi gereken süre girilir. Ayarlar düğmesinden ekran koruyucu ile ilgili ayarlar yapılabilir. Özellikle yazı ile ilgili bir ekran koruyucuda ayar yapılması söz konusudur. Önizleme düğmesine dokunarak seçilen ekran koruyucunun ekranda nasıl görüneceğine bakılabilir. Đstenirse ekran koruyucuya Parola verilebilir. Görünüm : Pencerelerin renk ve özelliklerinin değiştirilip kişiselleştirildiği bölümdür. Düzen bölümünden önceden tanımlı bir görünüm özelliği seçilerek uygulanabilir. Ayarlar : Monitörün çözünürlüğü ile ilgili ayarların değiştirilebildiği bölümdür. Ekran kartının ve monitörün desteklediği çözünürlük menüden seçilerek uygulanabilir. Bu bölüme Görev Çubuğu ndaki monitör simgesinden de girilebilir. Görev Çubuğundan Saat, Tarih ve Ses Ayarlarının Değiştirilmesi 21

22 Görev Çubuğunun sağ alt köşesindeki simgelere tıklanarak özellikleri değiştirilebilir. Saat ve Takvim :Ayları ve yılları gösteren aşağı açılır listeden görülmek istenen ay ve yıl seçilir. Aşağıdaki pencereden de gidilmek istenen gün seçilir. Saat bölümünde değiştirilecek kısmın üzerine tıklanır ve azaltma-artırma düğmesine basılarak saatin istenen ayarı yapılabilir. Ses Ayarları : Hoparlör simgesine tıklayarak ses özelliklerini ve çift tıklayarak gelişmiş ses özelliklerini değiştirmek mümkündür. Sürücü, Klasör ve Dosya Kavramı Sürücü, bilgisayarda sabit disk, floppy disk ve CD-Rom un çalıştırılması için kullanılan cihazdır. Bu sürücüleri ifade eden A sembolü birinci disket sürücüyü, B eğer varsa ikinci disket sürücüyü, C birinci sabit diski, D eğer varsa ikinci sabit diski yoksa CD-Rom sürücüyü ifade eder ve her bir sürücünün sembolü yanında görülür. Dosya, verilerin bilgisayarda manyetik ortama kaydedildikleri yapıdır. Dosyaların bir ismi ve uzantısı vardır. Dosyalar oluşturuldukları uygulama programlarına ya da programlama dillerine göre uzantı alırlar. Örneğin Word programında oluşturulan dosyaların uzantıları DOC tur. Đşletim sistemi tarafından herhangi bir programa ihtiyaç duymadan çalıştırılabilen dosyalar COM, EXE ve BAT uzantıya sahip dosyalardır. Diğer dosyalar oluşturuldukları uygulama programı ile birlikte açılırlar eğer oluşturuldukları uygulama programı diskte yoksa açılamazlar. Örneğin XLS uzantılı bir dosyanın açılabilmesi için diskte EXCEL programının olması ve EXCEL i başlatan dosya olan EXCEL.EXE dosyasının diskte mevcut olması gerekir. Diğer sistem ve sürücü dosyaları da işletim sistemi tarafından çalıştırılırlar. Sistem ve sürücü dosyalarının herhangi birinin eksik olması sistemin çökmesine yani bilgisayarın açılmamasına yol açar. Bir programın birden fazla dosyası olabilir ve bunların hepsinin bir görevi vardır. Fakat bunların en önemlisi çalıştırılabilir dosyalardır. Çalıştırılabilir dosya olmadan program başlatılamaz ve diğer dosyalar faaliyete geçemezler. Klasör, bir programa ya da herhangi bir uygulamaya ait dosyaların başka dosyalarla karışmasını engellemek; aradığımız dosyaları daha kolay bulabilmek amacıyla disk içerisinde oluşturduğumuz bölümlerdir. Klasörlerin içerisine açılan başka bir klasöre de alt klasör denir. Bilgisayarım Penceresinden Bilgisayar Đçerisindeki Nesneleri Görmek Bilgisayarım simgesi üzerine tıklandığında açılan pencerede disket sürücü, sabit disk, cdrom sürücü, denetim masası, çevirmeli ağ ve yazıcılar simgeleri görünür Đçeriğini görmek istediğiniz simgeye tıklayarak o nesneye ait pencerenin açılması sağlanır. Eğer açılan bir sürücü ise içerisinde yer alan klasör ve dosyalar görülebilir. Sürücünün özelliklerini (dolu ve boş alan miktarını) görmek için simge üzerinde sağ fare tuşuna basılır ve açılan menüden özellikler komutu seçilir. Burada ifade edilen sığa terimi diskin toplam kapasitesini gösterir. Kullanılan alan, diskteki dolu alanı ifade eder. Boş alan ise diskteki kullanılabilecek alan miktarını gösterir. Başlat Menüsü Başlat Menüsü, Windows un temel menüsüdür. Başlat menüsünde bulunan komutlar şunlardır. 22

23 Bilgisayarı Kapat : Bilgisayarın değişik şekillerde kapatılmasını sağlar. Çalıştır : Herhangi bir uygulama proramını çalıştırmak için kullanılan komuttur. Yardım : Windows hakkında bilgi içeren bölümdür. Bul : Herhangi bir bilgisayar, klasör ya da dosya aramayı sağlayan menü komutudur. Ayarlar : Denetim Masası, Yazıcılar ve Görev Çubuğu ile ilgili ayarların yapıldığı komuttur. Belgeler : En son açılan birkaç dosyanın adını içerir ve bu dosyalara daha çabuk ulaşmayı sağlar. Programlar : Windows un standard programları ve Windows a yüklenen programların kısa yollarının yer aldığı en önemli menü komutudur. Programlar menüsündeki Başlangıç komutu, bu pencere içerisinde yer alan programın Windows tarafından açılış esnasında otomatik olarak çalıştırılacağını gösterir. Windows Gezgini Bilgisayardaki bütün sürücü ve diğer öğeleri hiyerarşik bir yapıda gösteren ve bu öğeler arasında işlem yapmayı sağlayan Windows un en önemli programlarından biridir. Windows Gezgininin standart görüntüsünde sol pencerede sürücü ve klasörler sağ pencerede ise aktif durumdaki sürücü ya da klasörün içeriği yer alır. Yeni Klasör Oluşturmak : Önce klasörün oluşturulacağı nesne (sürücü ya da klasör) seçilir. Menüden Dosya:Yeni:Klasör komutu seçilir. Klasöre otomatik olarak Yeni Klasör adı verilir. Bu isim silinerek klasöre içinde bulunduracağı dosyalara uygun bir isim verilir. Sol pencerede, sol tarafında + işareti olan klasörler alt klasöre sahip demektir. Bu + işaretine tıklandığında ya da klasöre tıklandığı anda alt klasörler de listelenirler. Mevcut Klasör ya da Dosyanın Adını Değiştirmek : Pencerenin sağ tarafındayken ismi değiştirilmek istenen mevcut dosya ya da klasör seçili durumdayken sağ fare tuşuna basılır. Açılan menüden Yeniden Adlandır komutu seçilir. Mevcut isim silinerek yerine yenisi yazılır ve yazma işlemi bitince boşlukta sol fare tuşuna tıklanılır. Klasör ya da Dosyaların Seçilmesi : Üzerinde işlem yapılacak dosya ya da klasörler işleme başlanmadan önce mutlaka seçilmelidir. Fare göstergesi klasör ya da dosya üzerine geldiğinde bu öğenin rengi değişiyorsa öğe seçilmiş demektir. Birden fazla öğe seçilmek istendiğinde klavyeden Ctrl tuşuna basarak aynı anda seçilecek öğelerin üzerine teker teker gelerek öğeler seçilirler. Eğer belirli aralıktaki öğelerin tamamı aynı anda seçilmek isteniyorsa, seçilecek grubun başlangıcına gelerek ilk öğe seçilir. Daha sonra klavyeden Shift tuşuna basılı tutarak grubun sonundaki öğe üzerine gelinir böylece belirli bir grup öğe seçilmiş olur. Klasör ya da Dosyaların Kopyalanması : Kopyalanmak istenen öğe ya da öğeler seçilir. Seçilen öğeler iki yolla kopyalanabilir. Birinci yöntem Sürükle-Bırak yöntemidir. Fare göstergesi öğelerin üzerindeyken; öğeleri, farenin sol tuşuna basılı tutularak sol pencerede kopyalanmak istenen öğenin üzerine doğru sürüklemek gerekir. Sürükleme esnasında klavyeden Ctrl tuşuna basılı tutulur. Öğelerin simgesinin yanında beliren + işareti onların kopyalanmakta olduklarını gösterir. Öğeler kopyalanacak yere geldiklerinde sol fare tuşu bırakılır böylece öğeler, üzerine gelinen öğenin içerisine kopyalanmış olur. Đkinci yöntem ise Düzen menüsünden Kopyala komutunun seçilir. Öğelerin gönderileceği yer işaretlenerek menüden Yapıştır komutunun seçilmesi ile işlem tamamlanır. Klasör ya da Dosyaların Taşınması : Öğelerin taşınması işleminin kopyalama işleminden tek farkı, sürükleme esnasında öğelerin simgesinin yanında + işaretinin görülmemesidir. Taşınan 23

24 öğeler özgün (önceki) yerlerinden kaldırılıp yeni yerlerine götürülürler. Menü komutlarıyla taşıma yapılırken öğeler seçildikten sonra, menüden Kes komutu seçilir. Böylece öğeler özgün yerinden kaldırılırlar. Öğelerin gönderilecekleri yer seçildikten sonra Yapıştır komutu seçilerek dosyalar yeni yerlerine yerleştirilirler. Klasör ya da Dosyaların Silinmesi : Silinecek dosya ya da klasörler seçilir ve klavyeden Delete tuşuna basılır. Ekrana gelen mesaj onaylanır. Böylece öğe silinmiş olur. Geri Dönüşüm Kutusu : Geri Dönüşüm Kutusu masa üstünde yer alır. Silinen öğelerin tutulduğu bölümdür. Yanlışlıkla silinen bu öğeleri geriye getirmek için, geri getirilmesi düşünülen öğeler seçilirler. Menüden Düzen bölümünden Geri Al komutu seçilir. Böylece öğeler özgün konumlarına yeniden yerleştirilirler. Eğer öğeler Geri Dönüşüm Kutusundan da silinirlerse bir daha geri getirilemezler. Geri Dönüşüm Kutusundaki öğelerin hepsini silmek için Geri Dönüşüm Kutusunu Boşalt komutu seçilir. Bir Öğenin Bilgisayarda Aranması : Bilgisayarda bir dosya, klasör ya da herhangi bir öğe aranmak istendiğinde Araçlar menüsünden Bul komutu seçilir. Bulunacak öğenin türü belirlendikten sonra ekrana gelen pencereden aranan öğenin adı Ad kısmından girilir. Öğenin aranacağı konum Bakılacak Yer kısmına girilir. Eğer dosya ya da klasör tüm disk içerisinde aranacaksa bu bölüme hard diskin sembolü girilir. Aynı işlemler Başlat menüsündeki Bul komutuyla da yapılabilir. Uygulama Başlatma : Windows Gezgininde bir uygulamayı başlatmak için uygulama dosyasının üzerindeyken farenin sol tuşuna tıklanır. Eğer dosya üzerindeyken fare göstergesi el şeklindeyse sol tuşa bir kez, normal ok şeklindeyse iki kez tıklanır. Görünüm : Gezginde öğelerin listeleniş biçimi Görünüm komutuyla değiştirilir. En iyi listeleme biçimi öğelerin türlerini ve dosyaların boyutlarını gösterdiği için Ayrıntılardır. Özellikler : Üzerinde bulunulan öğenin (sürücü, dosya ya da klasör) özelliklerini gösteren menü komutudur. KısaYol Oluşturmak : Bir belge, klasör ya da uygulamaya daha çabuk erişilmesi amacıyla oluşturulan yapıya kısayol denir. Bir öğenin MasaÜstünde bir kısayolunu oluşturmak için; fare göstergesi öğenin üzerine getirilir ve sol tuşa basılı tutularak öğe masaüstüne doğru taşınır. Masaüstünde boş bir alandayken sol tuş bırakılır. Böylece seçili öğenin masaüstünde bir kısayolu oluşturulur. Masaüstündeyken oluşturulan bu simgeye tıklayarak o öğeye ulaşılabilinir. Eğer bu kısayol bir uygulamanın kısayoluysa bu uygulama çalışmaya başlar. Disk ya da Disket Biçimleme : Bir diskin biçimlenmesi, o diskin üzerinde verilerin kaydedildikleri izlerin ve bölümlerin yeniden oluşturulması demektir. Bir disk ya da disket hiç biçimlenmemişse işletim sistemi tarafından tanınmaz ve üzerine herhangi bir veri kaydedilemez. Bu yüzden disk biçimlenmelidir. Disk ya da disket biçimlendirilirse içerisinde daha önce yer alan veriler silinirler. Bu yüzden diskin içerisinde önemli bir veri olmadığında disk temizlenmek amacıyla da biçimlenebilir. Disk ilk kez biçimleniyorsa tam biçimleme yapılmalıdır. Eğer disk temizlenmek amacıyla biçimleniyorsa hızlı biçimleme ya da tam biçimleme seçilebilir. Diskin bilgisayarı açıp işletim sisteminin başlangıç kısmını yüklemesi istenirse, Sistem Dosyalarını Kopyala seçeneğinin seçilmesi gerekir. Donatılar Windows işletim sisteminin kendine özgü programlarının bulunduğu menüdür. Bu bölümde; Eğlence : Kullanıcının daha keyifli çalışmasını sağlamak amacıyla yüklenmiş oyunlar, cd çalmayı sağlayan programlar, bilgisayarda film seyretme programları, ses kaydetme programlarını, içeren bölümdür. Film seyretmek için Active Movie programı, ses kaydetmek için Ses Kaydedici, müzik 24

25 Cd si dinlemek için CD Okuyucu programı ve wav, mid gibi uzantılara sahip müzik dosyalarını çalıştırmak için Ortam Yürütücüsü programı kullanılır. Đletişim : Yerel bir ağa, bir bilgisayara veya internete bağlanmak için gerekli olan programları içeren bölümdür. Oyunlar : Kullanıcının eğlenmesi için windows un içerisine yüklenmiş birkaç küçük oyunu içerir. Ayrıca Donatılar bölümünde Not Defteri, Hesap Makinesi, basit çizim programı Paint ve bir kelime işlemci program olan WordPad yer alır. Not Defteri : Text yani metin yazmayı sağlayan basit bir kelime işlemcidir. Fazla fonksiyona sahip değildir sadece düz yazı yazmayı sağlayan bir programdır. Not defteri açıldığında program tarafından otomatik olarak boş bir sayfa açılır ve kullanıcı metnini bu boş belgeye yazabilir. Yazılanların diske kaydedilmesi için Dosya menüsünden Kaydet komutu seçilir. Kaydetme penceresi masaüstünde açıldığında Konum bölümünden verilerin dosya olarak kaydedileceği disk bölümü seçilir. Dosya Adı bölümüne verileri hangi isim altında kaydetmek istiyorsak o girilir. Dosyalara metnin içeriğine uygun bir isim verilir. Kaydet düğmesine basılarak metin kaydedilir. Not Defteri nde kaydedilen dosyaya program tarafından txt uzantı verilir. txt uzantılı dosyalar düz metin dosyalarıdır. Önceden kaydedilmiş metin dosyalarını açıp üzerinde değişiklik yapmak için Dosya menüsünden Aç komutu seçilir. Dosyanın bulunduğu yer Konum bölümünden seçilir ve listede dosyanın adı görüldüğünde dosya adı üzerine çift tıklamak suretiyle dosya açılır. Belge içerisinde herhangi bir metin parçasının yazı boyutunu, şeklini, mizanpajını değiştirmek ya da kopyalamak veya taşıyıp yerini değiştirmek için parçanın seçilmesi gerekir. Seçilecek parçanın başlangıcına gelinir ve sol fare tuşuna basılı tutularak parçanın sonuna kadar sürüklenir. Böylece metin parçası seçilmiş olur. Kopyalama işlemi için Düzen menüsünden Kopyala komutu seçilir. Metin parçası bu komutla işletim sistemi tarafından panoya alınır. Panoda tutulan metin aynı menüden Yapıştır komutunun seçilmesiyle imlecin bulunduğu yere yapıştırılır. Böylece metin kopyalanmış olur. Metnin taşınması işleminin kopyalamadan tek farkı metin seçildikten sonra Kes komutunun çalıştırılmasıdır. Diğer işlemler kopyalama ile aynıdır. Seçilmiş metni silmek için metnin üzerindeyken klavyeden Delete tuşuna dokunulduğunda metin silinir. Menüdeki Sil komutuda aynı görevi yerine getirir. En son yapılan işlemi yapılmadan önceki durumuna getirmek için Geri Al komutu seçilir. Metnin içerisinde her hangi bir ifadeyi aramak için Ara menüsünden Bul komutu seçilir. Metnin yazıcıdan çıktısını almak için Dosya menüsünden Yazdır komutu seçilir. Hesap Makinesi : Kullanıcının hesaplamaları yapabilmesi için Windows a standart olarak eklenmiş bir programdır. Đki tür hesap makinesi vardır. Birincisi standart, diğeri bilimsel hesap makinesidir. Hesap makinesinin türü Görünüm menüsünden değiştirilebilir. Word Pad : Not Defterine göre daha gelişmiş bir kelime işlemci programdır. Bu programda oluşturulan belgelere program tarafından DOC uzantı verilir. Not Defterine göre sahip olduğu gelişmiş özellikler şunlardır; Metin Mizanpajı ; metnin satırı ortalamasını, sağa ya da sola dayalı olarak hizalanmasını sağlar. Font Büyüklüğü ve Değiştirilmesi ; yazı fontunun büyüklüğünün ayarlanmasını ve değişik fontlarda yazılmasını sağlar. Ayrıca yazının kalın, italik ve altıçizili olarak yazılmasını sağlar. Nesne ekleme, metin içerisinde herhangi bir yere ses, resim vb. gibi nesneler ekleme özelliğidir. Madde Đmleme, maddeli yazılacak yazıların önüne simgelerin gelmesini ve metnin maddelenmesini sağlar. Baskı Önizleme, metnin yazıcıdan nasıl çıkacağını ekran üzerinde gösteren menü seçeneğidir. 25

26 Not Defterinde yapılabilecek bütün işlemleri Word Pad te daha kolay yapabilirsiniz. Paint : Windows ortamında çizim yapmaya yarayan basit bir programdır. Bu programda oluşturulan belgeye program otomatik olarak bmp uzantı verir. bmp uzantılı dosyalar resim dosyalarıdır. Paint in araç menüsünde çizim araçları yer alır. Çizimler bu araçlarla yapılır. Dosya menüsündeki Aç komutu bmp dosya açmayı, Kaydet dosya kaydetmeyi, Yazdır yazıcıdan çıktı almayı, Önizleme baskıdan önce belgenin yazıcıdan nasıl çıkacağını göstermeyi sağlar. Düzen menüsü, seçilmiş nesne üzerinde kopyalama, silme, taşıma gibi işlemlerin yapılmasını sağlayan komutları içerir. Görünüm, resmin yakınlaşmasını ve bit eşlem olarak gösterilmesini sağlar. Resim bölümünde resmin çevrilme, uzatılması vb. gibi işlemleri yapan komutlar yer alır. Seçenekler bölümünde, renklerin düzenlenmesine ilişkin komutlar yer alır. Ayarlar : Windows ile ilgili ayarların yapıldığı komuttur. En önemli ayarların yapıldığı yer Denetim Masasıdır. Diğer önemli bölüm ise Yazıcılardır. Denetim Masası : Bu bölümde bir çok birimin ayarı yapılabilir. Bunlardan en önemlisi Sistem Ayarları, Ağ ve Donanım Ekle/Kaldır bölümleridir. Bu bölümlerdeki ayarların profesyonel kullanıcılar tarafından yapılması daha uygundur. Bölgesel Ayarlar, çoğu programda kullanılan ülkeye ait tarih, saat, para birimi ve sayı gibi nesneleri değiştirmek için kullanılır. Fare Ayarları, farenin sol ya da sağ ele göre ayarlanmasını, göstergesinin değiştirilmesi ve hızının ayarlanması gibi işleri yapmayı sağlar. Görüntü, ekrandaki görüntünün ayarlarını değiştirmeyi sağlar. Klavye Ayarı, klavyenin Türkçe ve F ya da Q klavyeye ayarlanmasını sağlar. Tarih/Saat Ayarı, bölgeye göre tarih ve saatin ayarlarının değiştirilmesini sağlar. Yazıcılar, bölümünden yazıcı eklenebilir ve varolan yazıcıların ayarları değiştirilebilir. Yeni Donanım Ekle, bilgisayara takılan yeni bir donanımın windows a tanıtılması amacıyla kullanılır. Program Ekle/Kaldır, windows a yeni bir program yüklenmesini ya da yüklü olan bir windows programının windows tan kaldırılmasını sağlar. Programın yükleneceği diğer bir bölüm ise windows gezginidir. Windows gezgininden yüklenecek programın içinde bulunduğu sürücü ve klasör üzerine gelip tıklanır. Klasör içerisinde programı yüklenmesini sağlayan iki programdan en az birinin olması gerekir. Biri Setup.Exe diğeri Install.Exe programıdır. Bu dosyalardan en az biri mutlaka bulunmalıdır. Bu dosyalar programın windowsa yüklenmesini sağlar. Windowsa yüklenen programların genellikle Uninstall programları da yüklenir. Uninstall programı, yüklenen programın güvenli bir şekilde Windows tan kaldırılmasını sağlar. Yazıcılar : Windows ta herhangi bir programdan yazıcı çıktısı almak için bilgisayara bağlı olan yazıcının Windows a tanıtılmış olması gerekir. Yazıcıyı Windows a tanıtmak için Yazıcılar bölümünden Yazıcı Ekle komutu çalıştırılır. Yazıcı listesinden bilgisayara bağlı olan yazıcının modeli seçilir, böylece yazıcı Windows a tanıtılmış olur. Bunun dışında, yazıcının özellikleri de bu bölümden değiştirilir. Ayrıca yazıcıda yapılmakta olan işlemler bu bölümde görülüp yazma işlemi duraklatılıp iptal edilebilir ya da yazma işleminin sırası değiştirilebilir. 26

27 MS-DOS Komut Đstemi : Windows içindeyken MS-DOS ta çalışılması gerektiğinde yada herhangi bir MS-DOS uygulaması çalıştırılmaya kalkıldığında Programlar menüsünden MS-DOS Komut Đstemi seçilir. Komut satırı bir pencere içinde açılır. MS-DOS ta çalışma sona erdiğinde Exit komutu girilerek Winows ortamına geri dönülür. Bu bölümde anlatılanlar Windows un temel özellikleridir. Kullanıcılar Windows üzerindeki uzmanlıklarını arttırmak için Windows un profesyonel kullanımına yönelik kaynaklardan yararlanmalıdırlar. Parametre: Bir komutun değişik işlevleri yerine getirmesi için komut diziliminin sonuna / işaretinden sonra konulan harf yada karakterdir. MS-DOS işletim Sisteminin Bazı Komutları CLS: Ekrandaki yazı ve şekilleri temizler Promptu (C:\) ekranın sol üst kösesine konumlandırır. DATE: Sistemin geçerli olan tarihini gösterir yeni tarih girilmesini ister Enter tuşuna basılarak geçilebilir. TIME: Sistemin geçerli olan saatinini gösterir yeni saat girilmesini ister Enter tuşuna basılarak geçilebilir. DIR: Belirtilen konumdaki dosya ve klasörleri ekrana listeler. Donanım (Hardware) Bilgisayarı oluşturan fiziksel parçaların tamamına verilen isimdir. Donanımıda kendi arasında iki farklı grupta incelemek doğru olur. Birinci gruba yani bir PC nin çalışabilmesi için gerekli olan parçalara Temel Birimler adı, diğer gruba ise daha sonradan PC ye takılabilen ve çeşitli fonksiyonlar kazandıran parçalara Çevre Birimleri adı verilebilir. Anakart; Mainboard olarak da adlandırılır. Bir PC de bulunan tüm aygıtlar bir şekilde anakart ile bağlantılıdırlar ve bu sayede aralarında iletişim kurarlar. Bu bağlantı direkt üzerine takılarak ( PCI veya ISA yuvalara) veya bir kablo aracılığı ile yapılır. CPU; Central Processing Unit (Merkezi Đşlem Birimi) Bilgisayarın beynidir. Bilgisayarda yapılan bütün işlemler CPU üzerinde gerçekleşir ve bilgiler gerekli yerlere dağılır. Ram; Random Access Memory(Rastgele Erişimli Bellek) Harddisklerden çok daha hızlı oldukları için çalıştırılan programlar Ram üzrinde işlem görürler. Bu nedenle Ram ne kadar fazla olursa bilgisayarda o denli hızlı çalışır. Harddisk; Hdd bilgisayarda bulunan verilerin saklandığı yerdir. Bütün bilgilerimiz oyunlarımız programlarımız işletim sistemimiz harddiskte saklanır. Hdd genelde C karakteri ile temsil edilir. Floppy; Disket Sürücü ve Fdd olarakda adlandırılır. Manyetik disklere veri kaydedebilen ve bunların içerisindeki verileri okuyabilen aygıtlara verilen isimlerdir. Bir disketin alabileceği en fazla veri 1,44 MB dir. Disket sürücü genelde A harfi ile temsil edilir. Ekran Kartı VGA; Monitöre aygıtdır. yansıyacak görüntüleri aktaran ve gerekli işlemleri yapan bir Kasa; PC içerisinde bulunan parçaları dış etkenlere karşı muhafaza eder ve bu parçalara elektirik dağılımını gerçekleştirir. 27

28 Monitör Ekran; Bilgisayardan gelen sinyalleri görmemizi sağlayan bir aygıttır. Çalışma mantığı tıpkı Televizyon gibidir. Klavye+Mouse; Bilgisayara yapmak istediklerimizi bildirmek, komutlar vermek için kullandığımız aygıtlardır. Yazıcı; Printer olarakda geçen bu aygıt bilgisayarda hazırladığımız evrakları kağıt üzerine çıkartmak için kullanılır. Tarayıcı; Scanner kağıt üzerindeki bir yazıyı bir resmi bilgisayar ortamına aktamak için kullanılırlar. Çizici; Plotter mimari çizimlerde ve folyo kesimlerinde kullanılan bir aygıttır. Yazılım (Software) Bilgisayarı kullanabilmemiz ve istediğimiz işlemleri yapabilmemiz için geliştirilen programlara verilen isimdir. Yazılımıda kendi arasında Đşletim Sistemleri ve Uygulamalar olarak iki farklı grupta inceleyebiliriz. Đşletim Sistemleri; Donanım ve kullanıcı arasındaki haberleşmeyi sağlayan bir programdır. Tam olarak görevi ise şu maddeler ile açıklayabiliriz; -PC donanımını kullanıcının kullanabilmesini sağlar, örneğin TV Kartı ile TV izlemek, modem aracılığı ile internete bağlanmak, ses kartı aracılığı ile müzik dinlemek vs. -Uygulamaları kullanmamızı sağlar. Farklı konularda çalışmak için geliştirilen uygulamaları çalıştırabilmemizi ve kullanmamızı sağlar. -Dosya Yönetimini sağlar. Dosyaları istediğimiz şekilde adlandırmamızı, gruplamamızı, silmemizi sağlar. Uygulamalar; Belirli işleri yapabilmesi amacı ile hazırlanan, çalışmak için bir işletim sistemine ihtiyaç duyan programlardır. Örneğin Word kelime işlemci programı, Excel Hesap Tablosu programı vb. BĐLGĐSAYAR Donanım Yazılım Temel Birimler Çevre Birimleri Đşletim Sistemleri Uygulamalar Anakart Cpu Ram Harddisk Floppy Ekran Kartı Kasa Monitör Klavye+Mouse Yazıcı Tarayıcı Çizici MS-Dos Windows Unix Linux Nowel OS/2 MS Word MS Excel MS Power Point Muhasebe Programları Oyunlar Chat Programları BĐLGĐSAYARI KULLANMAK Bilgisayarı kullanabilmek için önce açmamız gerekiyor. Açma işlemini gerçekleştirmek için kasa üzerinde bulunan Power Düğmesine (Genelde büyük belirgin bir düğmedir) basılır. Bu işlemden sonra bilgisayar açılır ve devreye Bios (Anakart üzerinde bulunan bir entegre. Görevi sistem tarihi 28

29 ve saatini ve donanım hakkında bilgileri saklamak ve kontrol etmek) girer. Sisteme bağlı aygıtları test eder. Bu işlem bittikten sonra işletim sistemi yüklenir ve karşımıza Windows98 ekranı gelir. Bu aşamadan sonra yapılması gereken işleri mouse ve klavye kullarak sisteme biz bildiririz. Mouse Kullanmak Windows açıldığında ekranın ortasında bir ok işareti bulunur. Bu işaret mouse umuzu temsil eder. Mouse u sağ elimiz ile tutarak sağa, sola, aşağı, yukarı hareket ettirerek ekrandaki işaretçiyi oynatabiliriz. Bu şekilde işaretçiyi istediğimiz yere götürebiliriz. Mouse u kullanırken üzerinde bulunan tuşlarına tıklarız. Üç tip tıklama türü vardır; Tıklama; Herhangi bir nesneyi seçili hale getirmek veya bir menüyü açmak için kullanılır. Örneğin işaretçiyi masaüstünde bulunan Bilgisayarım simgesinin üzerine getirip bir kez sol düğmeye tıklayalım. Bilgisayarım simgesi seçili hale gelir. Đşaretçiyi Başlat Menüsünün üzerine götürüp bir kez tıklayalım. Başlat Menüsü açılır. Çift Tıklama; Herhangi bir nesnenin üzerinde mouse un sol düğmesine iki kez hızlı bir şekilde tıklama işlemine denir. Çift tıklama olayı genelde programları çalıştırmak için kullanılır. Örneğin mouse umuzu masaüstünde bulunan Bilgisayarım simgesinin üzerine getirip cift tıklarsak bilgisayarım penceresi açılır. Sağ Tıklama; Herhangi bir nesnenin üzerinde mouse un sağ düğmesine tıklama işlemine denir. Bu işlem sağ tıklanan nesne üzerinde yapabileceğimiz işlemleri bir menü içerisinde bize getirir. Örneğin mouse umuz ile masaüstünde boş bir alana sağ tıklayarak bir kısayol menüsüne ulaşabiliriz. Bu menüdeki seçenekler ile masaüstü ayarlarında değişiklikler yapabiliriz. KLAVYE KULLANMA ŞEKLĐ ESC => Yapılan işlemi iptal etmekte kullanıyoruz. Tab => Sekme işleminde kullanıyoruz.. (Özellikle Word de çok kullanışlıdır.) Caps Lock => Küçük harfi büyüğe, büyüğü küçüğe çevirmede kullanıyoruz. Shift => Tuşların üzerinde bulunan 2.karakterleri (!,,^,+,%,&,/,(,),=,*,_,;,:>) gibi karakterleri göstermekte kullanıyoruz. Ctrl => Klavye kısayol tuşlarını kullanmakta işimize yarıyor. Ctrl+A => Tümünü seç Ctrl+X => Kes Ctrl+C => Kopyala Ctrl+V => Yapıştır Ctrl+Esc => Başlat menüsünün açılması Alt => Klavyedeki diğer tuşlarla kullanıldığında işe yarar. Alt+F4 => Aktif olan pencereyi kapatır. Alt+Tab => Pencereler arası dolaşım 29

Bilgisayar virüslerini, genel olarak 2 grupta toplamak mümkün:

Bilgisayar virüslerini, genel olarak 2 grupta toplamak mümkün: B İ L G İ S A Y A R V İ R Ü S L E R İ Virüs nedir? Nasıl bulaşır? Bilgisayar virüsleri, çalıştığında bilgisayarınıza değişik sekillerde zarar verebilen bilgisayar programlarıdır. Bu programlar (ya da virüs

Detaylı

Bilişim Teknolojileri

Bilişim Teknolojileri Bilişim Teknolojileri Arş.Görev.Semih ÇALIŞKAN 1.Hafta İÇİNDEKİLER Bilgisayar nedir? Donanım nedir? Yazılım nedir? Giriş nedir? İşlem nedir? Bellek nedir? Çıkış nedir? BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar, kullanıcıdan

Detaylı

BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ VİRÜSLER

BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ VİRÜSLER BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ VİRÜSLER VİRÜS Veri girişi yoluyla bilgisayarlara yüklenen, sistemin veya programların bozulmasına, veri kaybına veya olağandışı çalışmasına neden olan yazılımdır. VİRÜS Bilgisayar

Detaylı

BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ VİRÜS NEDİR BULAŞMA YOLLARI VİRÜS ÇEŞİTLERİ KORUNMA YOLLARI

BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ VİRÜS NEDİR BULAŞMA YOLLARI VİRÜS ÇEŞİTLERİ KORUNMA YOLLARI BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ VİRÜS NEDİR BULAŞMA YOLLARI VİRÜS ÇEŞİTLERİ KORUNMA YOLLARI Bilgisayar Virüsü NEDİR? Veri girişi yoluyla bilgisayarlarda çalıştırıldığında sistemin veya programların bozulmasına, veri

Detaylı

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Enformatik Bölümü

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Enformatik Bölümü TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI Enformatik Bölümü - Bilgisayarın tanımı ve tarihçesi Bilgisayar, belirli komutlara göre veri işleyen ve depolayan bir makinedir. İlk bilgisayar 1950 yılında yapılmıştır.

Detaylı

BİLGİSAYAR KULLANMA KURSU

BİLGİSAYAR KULLANMA KURSU 1 2 KURS MODÜLLERİ 1. BİLGİSAYAR KULLANIMI 3 1. Bilişim (Bilgi ve İletişim) Kavramı Bilişim, bilgi ve iletişim kelimelerinin bir arada kullanılmasıyla meydana gelmiştir. Bilişim, bilginin teknolojik araçlar

Detaylı

BÖLÜM 1 BİLGİSAYARLAR VE SİZ

BÖLÜM 1 BİLGİSAYARLAR VE SİZ BÖLÜM 1 BİLGİSAYARLAR VE SİZ Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemleri yapan; yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen; sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen

Detaylı

Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır?

Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır? Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır? Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim

Detaylı

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir?

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Başlangıç Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Bilgisayar Bilgisayar, kendisine verilen bilgiler

Detaylı

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Nedir? Bilgisayar; Kullanıcıdan aldığı bilgilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapabilen, Yaptığı işlemleri saklayabilen, Sakladığı

Detaylı

1 DERS İZLENCESİ 2 BİLGİSAYARA GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat

1 DERS İZLENCESİ 2 BİLGİSAYARA GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat 1 DERS İZLENCESİ 2 BİLGİSAYARA GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat edilmesi gereken alanlar Bilgisayarların sınıflandırılması

Detaylı

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Bilgisayar, kendine önceden yüklenmiş program gereğince

Detaylı

Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir.

Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne donanım denir. Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir. Bilgisayar ve Donanım Ana Donanım Birimleri Anakart (Motherboard,

Detaylı

Öğr.Gör. Mehmet Can HANAYLI

Öğr.Gör. Mehmet Can HANAYLI 1 DERS İZLENCESİ 2 SİSTEM MİMARİLERİNE GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat edilmesi gereken alanlar Bilgisayarların sınıflandırılması

Detaylı

Bilgi ve iletişim teknolojileri

Bilgi ve iletişim teknolojileri Bilgi ve iletişim teknolojileri 1 Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim ihtiyacı 30\2 Bilişim

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı

Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı 1 Donanım Bileşenleri ve Çalışma Prensipleri Anakart (Mainboard) İşlemci (Cpu) Ekran Kartı Bellekler Ram Rom Ses Kartı Ağ Kartı TV Kartı Sabit Diskler HDD HHD SSD Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY

Detaylı

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103 BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103 2. HAFTA BİLGİSAYAR SİSTEMİ, BİLGİSAYARI OLUŞTURAN BİRİMLER VE ÇALIŞMA PRENSİPLERİ ANAKART, İŞLEMCİ VE BELLEKLER SABİT DİSKLER, EKRAN KARTLARI MONİTÖRLER VE DİĞER DONANIM BİRİMLERİ

Detaylı

Bilgisayarların Çeşitleri:

Bilgisayarların Çeşitleri: Bilgisayar nedir?: Tasarlandığı günden bugüne kadar değişik tanımları yapılabilen bilgisayar (computer) aygıtının genel tanımı şu şekilde yapılmaktadır: Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle aritmetik

Detaylı

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi Bil101 Bilgisayar Yazılımı I Bilgisayar Yüksek Mühendisi Kullanıcıdan aldığı veri ya da bilgilerle kullanıcının isteği doğrultusunda işlem ve karşılaştırmalar yapabilen, veri ya da bilgileri sabit disk,

Detaylı

Temel Bilgisayar Bilgisi

Temel Bilgisayar Bilgisi Temel Bilgisayar Bilgisi BİL131 - Bilişim Teknolojileri ve Programlama Hakan Ezgi Kızılöz Bilgisayarların Temel Özellikleri Bilgisayarlar verileri alıp saklayabilen, mantıksal ya da aritmetik olarak işleyen

Detaylı

Temel Bilgi Teknolojileri -1

Temel Bilgi Teknolojileri -1 Temel Bilgi Teknolojileri -1 Dr. Öğr. Üyesi Aslı Eyecioğlu Özmutlu aozmutlu@bartin.edu.tr 1 Konu Başlıkları Donanım Bileşenleri Harici Donanım Dahili Donanım 2 Donanım Bileşenleri Bilgisayarın fiziksel

Detaylı

Bilgisayar Donanımı. Temel Birimler ve Çevre Birimler. Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU

Bilgisayar Donanımı. Temel Birimler ve Çevre Birimler. Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU Bilgisayar Donanımı Temel Birimler ve Çevre Birimler Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU İçerik Bilgisayarın birimleri; Giriş Çıkış Depolama İşlem Donanım Bileşenleri ve Çalışma Prensipleri

Detaylı

İi. BELLEK. İşlem: Veriler, insanların amaçları doğrultusunda, programın yetenekleri ölçüsünde işlem basamaklarından geçer.

İi. BELLEK. İşlem: Veriler, insanların amaçları doğrultusunda, programın yetenekleri ölçüsünde işlem basamaklarından geçer. TEKNİK Bilgisayar; kullanıcıdan aldığı verilerle ya da komutlarla mantıksal ve aritmetiksel işlemleri yapan, yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen, sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen elektronik

Detaylı

Donanımlar Hafta 1 Donanım

Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanım Birimleri Ana Donanım Birimleri (Anakart, CPU, RAM, Ekran Kartı, Sabit Disk gibi aygıtlar, ) Ek Donanım Birimleri (Yazıcı, Tarayıcı, CD-ROM, Ses Kartı, vb ) Anakart (motherboard,

Detaylı

BİLECİK HALK EĞİTİM MERKEZİ BİLGİSAYAR OPERATÖRLÜĞÜ KURSU NOTLARI

BİLECİK HALK EĞİTİM MERKEZİ BİLGİSAYAR OPERATÖRLÜĞÜ KURSU NOTLARI BİLECİK HALK EĞİTİM MERKEZİ BİLGİSAYAR OPERATÖRLÜĞÜ KURSU NOTLARI Bilgisayar nedir?: Tasarlandığı günden bugüne kadar değişik tanımları yapılabilen bilgisayar (computer) aygıtının genel tanımı şu şekilde

Detaylı

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 Konu Başlıkları Bellekler İç Bellekler ROM Bellek RAM Bellek Dış Bellekler Sabit Disk Sürücüleri

Detaylı

BİLGİSAYAR DONANIMI. Donanım Nedir? Donanım Aygıtları. Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümüne verilen ad.

BİLGİSAYAR DONANIMI. Donanım Nedir? Donanım Aygıtları. Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümüne verilen ad. Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümüne verilen ad. BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Aygıtları Giriş aygıtları, İşlemci, Depolama aygıtları, Çıktı aygıtları, Çevresel aygıtlar

Detaylı

MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU

MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU ANKARA MAMAK MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU BİLGİSAYAR DONANIM BİRİMLERİ Ankara, 2013 Hazırlayan: Mustafa KATLANÇ BİLGİSAYAR DONANIM BİRİMLERİ 1 Bilgisayar Donanım Birimleri Bilgisayar sistemleri, donanım birimlerinin

Detaylı

27.10.2014 MONĐTÖRLER

27.10.2014 MONĐTÖRLER MONĐTÖRLER 46 47 Bilgisayarın kullanıcının yaptığı işlemleri görebilmesini sağlayan görsel parçasıdır. Monitörde hareketli ya da sabit resim olarak algılananlar aslında tek karelik resimlerdir. Bu tek

Detaylı

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz.

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz. Temel Kavramlar-2 Byte = 8 Bit in bir araya gelmesiyle oluşan bellektir. Bilgisayarın tanıdığı harf rakam ve özel karakterlerden her biri 1 byte lık yer kaplar. Yani her bir harfin 1 veya 0 dan oluşan

Detaylı

TEMEL BĐLGĐ TEKNOLOJĐLERĐ KULLANIMI BÜLENT TURAN

TEMEL BĐLGĐ TEKNOLOJĐLERĐ KULLANIMI BÜLENT TURAN 1 Bilgi Teknolojileri nedir? 2 TEMEL BĐLGĐ TEKNOLOJĐLERĐ KULLANIMI BÜLENT TURAN Bilgi ve iletişim teknolojileri bilginin meydana getirilmesi, yönetilmesi, saklanması, yayılması için kullanılan çeşitli

Detaylı

Bilgisayar Entegre Ofis Programları-I. Öğr.Gör. Türkan ÖZBAY

Bilgisayar Entegre Ofis Programları-I. Öğr.Gör. Türkan ÖZBAY Bilgisayar Entegre Ofis Programları-I Öğr.Gör. Türkan ÖZBAY Bilgisayarın çalışma prensibini açıklayınız??? Bilgisayar çalışma sisteminde nelere ihtiyaç duyar??? İşlenebilir türden bir veya birden çok verinin

Detaylı

Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır!

Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır! Donanım Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır! Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) Bilgisayar içerisinde meydana gelen her türlü aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma işlemlerinden sorumlu olan

Detaylı

Dersin Konusu ve Amaçları: Ders P lanı: Bölüm 1: Bilgi Teknolojilerinde Temel Kavramlar

Dersin Konusu ve Amaçları: Ders P lanı: Bölüm 1: Bilgi Teknolojilerinde Temel Kavramlar Bilgi Teknolojileri ve Uygulamalarına Giriş Dersin Konusu ve Amaçları: Bu dersin amacı daha önce bilgisayar ve bilgi teknolojileri alanında herhangi bir bilgi ve/veya deneyime sahip olmayan öğrenciye bilgi

Detaylı

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ HAFTA: 4 AMAÇLAR: Bilgisayar Donanım Parçaları BİLGİSAYAR KASASI İçine yerleştirilecek olan bilgisayar bileşenlerini dışarıdan gelebilecek fiziksel darbelere karşı korur, elektriksel olarak yalıtır, sahip

Detaylı

Ham Veri. İşlenmiş Veri Kullanıcı. Kullanıcı. Giriş İşleme Çıkış. Yazılı Çizili Saklama. Doç.Dr. Yaşar SARI-ESOGÜ-Turizm Fakültesi

Ham Veri. İşlenmiş Veri Kullanıcı. Kullanıcı. Giriş İşleme Çıkış. Yazılı Çizili Saklama. Doç.Dr. Yaşar SARI-ESOGÜ-Turizm Fakültesi Kullanıcı Ham Veri İşlenmiş Veri Kullanıcı Giriş İşleme Çıkış Yazılı Çizili Saklama Server PC Laptop PDA (Personal Digital Assitance) Netbook Tablet PC BİLGİSAYAR DONANIM YAZILIM Scanner (Tarayıcı)

Detaylı

KONU 1 BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ

KONU 1 BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi KONU 1 BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Bilgisayar, kendine önceden yüklenmiş program gereğince çeşitli bilgileri

Detaylı

DONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri

DONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM SİSTEM BİRİMİ ÇEVREBİRİMLERİ Ana Kart (Mainboard) Monitör İşlemci

Detaylı

DONANIM VE YAZILIM. Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi

DONANIM VE YAZILIM. Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi DONANIM VE YAZILIM Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Bilgisayar Kendisine verdiğimiz bilgileri istediğimizde saklayabilen, istediğimizde geri verebilen cihaza denir. Donanım, Yazılım Bilgisayar Donanım

Detaylı

Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI

Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI Bilgisayarın Mimarı Yapısı ve Çalışma Mantığı Bilgisayarı yapısal olarak; bilgilerin girilmesi, girilen bilgilerin belirtilen durumlara

Detaylı

BİLGİSAYARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR BİLGİSAYARLARIN İÇ DONANIMI, ANA BİRİMLERİ VE ÇEVRE BİRİMLERİ

BİLGİSAYARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR BİLGİSAYARLARIN İÇ DONANIMI, ANA BİRİMLERİ VE ÇEVRE BİRİMLERİ BİLGİSAYARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR BİLGİSAYARLARIN İÇ DONANIMI, ANA BİRİMLERİ VE ÇEVRE BİRİMLERİ BİLGİSAYAR NEDİR? Verileri işleyen,veriler üzerinde aritmetiksel ve mantıksal işlemler yapabilen,elde ettiği

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM Bilgisayar : Kullanıcıdan aldığı bilgiyi işleyip, tekrar kullanıcaya sunan teknolojik alete denir.üç çeşit bilgisayar vardır.bunlar ; Masaüstü,Dizüstü,Tablet. Bilgisayarın Özellikleri : 1. Hızlıdır. 2.Hatasızdır.

Detaylı

PORTLAR Bilgisayar: VERİ:

PORTLAR Bilgisayar: VERİ: PORTLAR 1.FARE 2. YAZICI ÇİZİCİ TARAYICI 3.AĞ-İNTERNET 4.SES GİRİŞİ 5.SES ÇIKIŞI(KULAKLIK) 6.MİKROFON 7.USB-FLASH 8.USB-FLASH 9.MONİTÖR 10.PROJEKSİYON 11.KLAVYE BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar: Kullanıcıdan

Detaylı

1. PS/2 klavye fare 2. Optik S/PDIF çıkışı 3. HDMI Giriş 4. USB 3.0 Port 5. USB 2.0 Port 6. 6 kanal ses giriş/çıkış 7. VGA giriş 8.

1. PS/2 klavye fare 2. Optik S/PDIF çıkışı 3. HDMI Giriş 4. USB 3.0 Port 5. USB 2.0 Port 6. 6 kanal ses giriş/çıkış 7. VGA giriş 8. İşlemci: İşlemci,kullanıcıdan bilgi almak, komutları işlemek ve sonuçları kullanıcıya sunmak gibi pek çok karmaşık işlemi yerine getirir. Ayrıca donanımların çalışmasını kontrol eder. İşlemci tüm sistemin

Detaylı

Kişisel Bilgisayarın Parçaları

Kişisel Bilgisayarın Parçaları DONANIM Donanım Kişisel Bilgisayarın Parçaları Donanım yapısı ve büyüklüğü ne olursa olsun bir bilgisayar dört temel bileşenden oluşmaktadır: Giriş Birimleri Merkezi İşlem Birimi (CPU) Bellek Çıkış Birimleri

Detaylı

-Bilgisayarı oluşturan iki temel unsurdan diğeri ise YAZILIM dır.

-Bilgisayarı oluşturan iki temel unsurdan diğeri ise YAZILIM dır. YAZILIM -Bilgisayarı oluşturan iki temel unsurdan diğeri ise YAZILIM dır. Elektronik cihazların belirli bir işi yapmasını sağlayan ve komutlardan oluşan programların tümüne verilen isimdir. Yazılım temelde

Detaylı

İşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri

İşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri İşletim Sistemi 2 İşletim sistemi (Operating System-OS), bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem

Detaylı

DONANIM & YAZILIM Modül 2

DONANIM & YAZILIM Modül 2 Modül 2 MODÜL 2 DONANIM & YAZILIM Donanım Yazılım Nedir? Temel Donanım Bileşenleri İşletim Sistemleri (Win,Pardus,MAC) Laptop Projeksiyon Bağlantıları Projeksiyon Açma Kapama İşletim Sistemi ile Görüntü

Detaylı

Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu. www.cengizcetin.net

Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu. www.cengizcetin.net Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu Bilgisayar Nedir? Belirli bir sonuç üretmek amacıyla; mantıksal kıyaslamalardan sonuç çıkarabilen, büyük miktarlarda bilgiyi depolayabilen ve gerektiğinde bu bilgileri

Detaylı

C) 19 inçlik CRT ile LCD monitörün görünebilir alanı farklıdır. D) Dijital sinyali, analog sinyale çevirmek için DAC kullanılır.

C) 19 inçlik CRT ile LCD monitörün görünebilir alanı farklıdır. D) Dijital sinyali, analog sinyale çevirmek için DAC kullanılır. 1(13) - Aşağıdaki yazıcı türlerinden hangisinde fotoğrafik resim kalitesinde çıktı elde edilebilinir? A) İğne Uçlu C) Lazer B) Nokta Vuruşlu D) Mürekkep Püskürtmeli 2(11) - Monitörlerle ilgili olarak verilen

Detaylı

Hazırlayan: Cihan Aygül BT Rehber ÖĞRETMENİ

Hazırlayan: Cihan Aygül BT Rehber ÖĞRETMENİ Hazırlayan: Cihan Aygül BT Rehber ÖĞRETMENİ 1 Düşünelim? * Bilişim teknolojisi günlük hayatta hangi alanlarda kullanılabilir? * Günlük hayatta gözlemlediğiniz bilgisayar çeşitlerini söyleyiniz. 2 Bilgisayar

Detaylı

Giriş Çıkış Birimleri:

Giriş Çıkış Birimleri: DONANIM VE YAZILIM Giriş Çıkış Birimleri: Bilgisayara dış ortamdan bilgi girilmesini sağlayan ve girilen bu bilgilerin bilgisayar tarafından işlendikten sonra, tekrar dış ortama çıkarılması için kullanılan

Detaylı

Masaüstü Bilgisayarlar

Masaüstü Bilgisayarlar Bilgisayar Nedir? Girilen bilgileri alan işleyen, istenildiği takdirde saklayan veya kullanıcıya sunan çok maksatlı programlanabilen elektronik bir makinedir. Bilgisayar Nedir? İnsan beyni bilgi toplama,

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU)

Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) Donanım Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) Bilgisayar içerisinde meydana gelen her türlü aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma işlemlerinden sorumlu olan elektronik bir aygıttır. Başlıca üç bölümden

Detaylı

DERS: MESLEKİ BİLGİSAYAR MODÜL -2: İŞLETİM SİSTEMİNDE MASA ÜSTÜ

DERS: MESLEKİ BİLGİSAYAR MODÜL -2: İŞLETİM SİSTEMİNDE MASA ÜSTÜ DERS: MESLEKİ BİLGİSAYAR MODÜL -2: İŞLETİM SİSTEMİNDE MASA ÜSTÜ Yazılım (Software) Yazılımlar, bilgisayarları amaçlarımız doğrultusunda kullanabilmemiz için geliştirilmiş programlardır. Yazılımlar kendi

Detaylı

CPU çok güçlü bir hesap makinesi gibi çalışır. CPU lar çok zeki olmayabilirler ancak çok hızlıdırlar. Sadece 0 ve 1 değerleri üzerinden işlem

CPU çok güçlü bir hesap makinesi gibi çalışır. CPU lar çok zeki olmayabilirler ancak çok hızlıdırlar. Sadece 0 ve 1 değerleri üzerinden işlem Donanım CPU çok güçlü bir hesap makinesi gibi çalışır. CPU lar çok zeki olmayabilirler ancak çok hızlıdırlar. Sadece 0 ve 1 değerleri üzerinden işlem yaparlar. Güncel hızları GHz seviyeleri ile ifade

Detaylı

TEMEL BİLGİSAYAR. Ders Notları. Yard. Doç. Dr. Seyit Okan KARA

TEMEL BİLGİSAYAR. Ders Notları. Yard. Doç. Dr. Seyit Okan KARA TEMEL BİLGİSAYAR Ders Notları Yard. Doç. Dr. Seyit Okan KARA Temel Kavramlar Sayı ve Kodlama Sistemleri Bilgisayarın Kullanım Alanları ve Bilgisayarda Ölçü Birimleri Anakart, İşlemci (CPU), ROM ve RAM,

Detaylı

BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ

BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ Pek çok kullanıcı, bilgisayarını virüsten koruma ya da bilgisayarına bulaşmış virüsü temizleme çabaları ile dönülmez zarar noktalarına gelebilmektedir. Bu nedenle; Bilgisayar virüsünün

Detaylı

DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ Donanım nedir? Donanım bilgisayarı oluşturan her türlü fiziksel parçaya verilen verilen addır. Donanım bir merkezi işlem biriminden (Central Processing

Detaylı

Masaüstü Bilgisayarlar

Masaüstü Bilgisayarlar Bilgisayar Nedir? Girilen bilgileri alan işleyen, istenildiği takdirde saklayan veya kullanıcıya sunan çok maksatlı programlanabilen elektronik bir makinedir. Bilgisayar Nedir? İnsan beyni bilgi toplama,

Detaylı

I.Dönem II.Yazılı Çalışma Notları

I.Dönem II.Yazılı Çalışma Notları 2016-2017 I.Dönem II.Yazılı Çalışma Notları Sınav Tarihi : 26-30 ARALIK Soru Sayısı :? Bu dosyanın tamamında sınavda sorulacak soruların %80 i yer almaktadır. Geriye kalan sorular sınavdan önceki ilk konulardandır

Detaylı

Bilgisayarların Gelişimi

Bilgisayarların Gelişimi Bilgisayarların Gelişimi Joseph Jacquard (1810) Bilgisayar tabanlı halı dokuma makinesi Delikli Kart (Punch Card) Algoritma ve Programlama 6 Bilgisayar Sistemi 1. Donanım fiziksel aygıtlardır. 2. Yazılım

Detaylı

WINDOWS 7. Tekno-K@mp Eğitim ID 98 2/4 (Normal Seviye Kullanıcı) Tekno-K@mp Konu ID 34223. Windows 7 Hakkında Genel Bilgi Ek Bilgi -

WINDOWS 7. Tekno-K@mp Eğitim ID 98 2/4 (Normal Seviye Kullanıcı) Tekno-K@mp Konu ID 34223. Windows 7 Hakkında Genel Bilgi Ek Bilgi - WINDOWS 7 Tekno-K@mp Eğitim ID 98 Seviye 2/4 (Normal Seviye Kullanıcı) Tekno-K@mp Konu ID 34223 Ana Kategori İşletim Sistemleri Alt Kategori Giriş Konu Windows 7 Hakkında Genel Bilgi Ek Bilgi - GENEL BİLGİSAYAR

Detaylı

ANAKART. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Depolama Birimleri. İletişim. Birimleri. Bellek. Birimleri

ANAKART. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Depolama Birimleri. İletişim. Birimleri. Bellek. Birimleri ANAKART Giriş Birimleri İşlem Birimi Çıkış Birimleri İletişim Birimleri Bellek Birimleri Depolama Birimleri Anakart Motherboard, Sistem kartı Mainboard gibi isimleri de vardır. Anakart Bilgisayarın en

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BİL-109 ÖĞRETİM GÖREVLİSİ SEMİH ÇALIŞKAN

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BİL-109 ÖĞRETİM GÖREVLİSİ SEMİH ÇALIŞKAN BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BİL-109 ÖĞRETİM GÖREVLİSİ SEMİH ÇALIŞKAN SOFTWARE (YAZILIM) O Sahip olunan bilgisayarların üzerine, onları verimli bir şekilde kullanmak için, çeşitli programlar yüklenir. Bu programların

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemleri ve Donanım İşletim Sistemlerine Giriş/ Ders01 1 İşletim Sistemi? Yazılım olmadan bir bilgisayar METAL yığınıdır. Yazılım bilgiyi saklayabilir, işleyebilir

Detaylı

Ana Donanım Birimleri ve Disk Sürücüleri. Bilgisayarın çalışabilmesi için mutlaka var olması gereken donanım birimleridir.

Ana Donanım Birimleri ve Disk Sürücüleri. Bilgisayarın çalışabilmesi için mutlaka var olması gereken donanım birimleridir. Ana Donanım Birimleri ve Disk Sürücüleri Bilgisayar donanımı 2 ye ayrılır. Bunlardan birincisi bilgisayarın çalışması için gerekli olan zorunlu donanım birimleridir. Buna Ana Donanım Birimleri denir. İkincisi

Detaylı

Bilgisayar Virüsleri. Bilgisayar Virüsleri

Bilgisayar Virüsleri. Bilgisayar Virüsleri Bilgisayar Virüsleri Eger bilgisayarınıza virüs bulaşmışsa, bu durumda bilgisayarınızda "olağan dışı" bazı durumlar gözlemleyebilirsiniz. Bazi virüsler, isimleri ile ilgili bir mesajı ekranınıza getirebilir.bazıları

Detaylı

2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI İşletim Sisteminde Yapılan Uygulamalar Bir Bilgisayarda Hangi İşletim Sistemi Yüklü Olduğunu

Detaylı

BİLGİ TEKNOLOJİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI. 1-Bilgisayar, donanım ve yazılım kavramları 2-Bilgisayar çeşitleri 3-Bilgisayarlar arsındaki farklılıklar

BİLGİ TEKNOLOJİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI. 1-Bilgisayar, donanım ve yazılım kavramları 2-Bilgisayar çeşitleri 3-Bilgisayarlar arsındaki farklılıklar BİLGİ TEKNOLOJİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI 1-Bilgisayar, donanım ve yazılım kavramları 2-Bilgisayar çeşitleri 3-Bilgisayarlar arsındaki farklılıklar Yılmaz DEMİR BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENİ Ünitelerimiz

Detaylı

AKINSOFT. Eofis NetworkAdmin. AKINSOFT EOfis NetworkAdmin Kurulumu Bilgi Notu. Doküman Versiyon : 1.01.01 Tarih : 10.01.2008. Copyright 2008 AKINSOFT

AKINSOFT. Eofis NetworkAdmin. AKINSOFT EOfis NetworkAdmin Kurulumu Bilgi Notu. Doküman Versiyon : 1.01.01 Tarih : 10.01.2008. Copyright 2008 AKINSOFT AKINSOFT EOfis NetworkAdmin Kurulumu Bilgi Notu Doküman Versiyon : 1.01.01 Tarih : 10.01.2008 1 - Çalışma Şekli Hakkında Kısa Bilgi modülü kısaca aşağıdaki işlemleri yapar. Bu özelliklerin çalışabilmesi

Detaylı

Bilişim Teknolojilerine Giriş

Bilişim Teknolojilerine Giriş Bilişim Teknolojilerine Giriş Bilginin toplanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesini sağlayan teknolojilerin bütününe bilişim teknolojileri denir. Bilişim Teknolojisi Girilen verileri saklayan, işleyen,

Detaylı

BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ

BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ Öğr. Gör. Özge Öztimur Karadağ 1 Bilgisayarın Tanımı 2 Bilgisayarın Tanımı Bilgisayar belirli komutlara göre veri işleyen ve depolayan bir makinedir. 2 Bilgisayarın Temel

Detaylı

TEMEL Bİ LGİ LER DEĞ ERLENDİ RME TESTİ -1

TEMEL Bİ LGİ LER DEĞ ERLENDİ RME TESTİ -1 TEMEL Bİ LGİ LER DEĞ ERLENDİ RME TESTİ -1 1) Hangisi giriş birimlerinden biri değildir? a) Monitör c) Tarayıcı 2) Aşağıdakilerden hangisi kalıcı veri saklama birimlerindendir? a) Ram b) Bellek c) Harddisc

Detaylı

Klavye Kullanımı KLAVYE KULLANIMI

Klavye Kullanımı KLAVYE KULLANIMI Klavye Kullanımı KLAVYE KULLANIMI Klavyeler standart Q veya F klavye diye iki şekilde bulunur. Burada Q klavye ile ilgili bilgiler verilecektir. Bir klavyenin Q veya F oluşu klavye köşesindeki harften

Detaylı

DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI

DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI ECDL BAŞLANGIÇ Bilgisayarı Kullanmak ve Dosyaları Yönetmek 1) Bilgisayar ı doğru şekilde kapatıp, açmak için uygun metodu uygulayınız.(bilgisayarı kapatın ve tekrar açın.)

Detaylı

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA 1.HAFTA

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA 1.HAFTA A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA 1.HAFTA 1 İçindekiler Bilgisayarların Çalışma Prensibi Sayı Sistemleri Programlama Dilleri 2 BİLGİSAYARLARIN ÇALIŞMA PRENSİBİ Bilgisayar

Detaylı

Sistem Programlama. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir.

Sistem Programlama. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir. Kesmeler çağırılma kaynaklarına göre 3 kısma ayrılırlar: Yazılım kesmeleri Donanım

Detaylı

1. MİCROSOFT EXCEL 2010 A GİRİŞ

1. MİCROSOFT EXCEL 2010 A GİRİŞ 1. MİCROSOFT EXCEL 2010 A GİRİŞ 1.1. Microsoft Excel Penceresi ve Temel Kavramlar Excel, Microsoft firması tarafından yazılmış elektronik hesaplama, tablolama ve grafik programıdır. Excel de çalışılan

Detaylı

KADİRLİ ŞEHİT ÖĞRETMEN ORHAN GÖK ANADOLU LİSESİ BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI Boşluklara uygun olan kelimeleri yazınız.

KADİRLİ ŞEHİT ÖĞRETMEN ORHAN GÖK ANADOLU LİSESİ BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI Boşluklara uygun olan kelimeleri yazınız. Boşluklara uygun olan kelimeleri yazınız. İfadelerin yanına Doğru için D / Yanlış için Y yazınız. 1)Bilgisayarı oluşturan parçaların her birine...denir? 2)Bilgisayarda yapılan işlemlerin depolanıp kaydedildiği,

Detaylı

İşletim Sistemi Nedir?

İşletim Sistemi Nedir? İşletim Sistemi Nedir? İşletim sistemi, bilgisayar açılırken hafızaya yüklenen, bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten ve çeşitli uygulama yazılımları için hizmet sağlayan genel amaçlı bir yazılımdır.

Detaylı

Laboratuvar Çalışması Veri Depolama Kapasitesini Belirleme

Laboratuvar Çalışması Veri Depolama Kapasitesini Belirleme Laboratuvar Çalışması 1.3.2 Veri Depolama Kapasitesini Belirleme Hedefler PC'deki RAM miktarını (MB cinsinden) belirleme. PC de takılı olan sabit diskin boyutunu (GB cinsinden) belirleme. Sabit diskteki

Detaylı

DONANIM VE YAZILIM. Ahmet SOYARSLAN biltek.info

DONANIM VE YAZILIM. Ahmet SOYARSLAN biltek.info DONANIM VE YAZILIM Ahmet SOYARSLAN biltek.info Donanım Nedir? Bilgisayarın gözle görülebilen ve elle tutulabilen kısımlarına donanım denir. Örneğin, ekran, klavye, sabit disk, fare, yazıcı gibi.. Bilgisayar

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

NOT: Bazı donanımlar giriş hemde çıkış donanımıdır. HEM GİRİŞ- HEM ÇIKIŞ BİRİMİ OLAN DONANIMLAR SABİT DİSK HAFIZA KARTLARI FLASH BELLEK

NOT: Bazı donanımlar giriş hemde çıkış donanımıdır. HEM GİRİŞ- HEM ÇIKIŞ BİRİMİ OLAN DONANIMLAR SABİT DİSK HAFIZA KARTLARI FLASH BELLEK ÇEVRE BİRİMLERİ Giriş ve çıkış donanımları Giriş donanımları Çıkış donanımları Klayve fare Tarayıcı HEM GİRİŞ- HEM ÇIKIŞ BİRİMİ OLAN DONANIMLAR SABİT DİSK HAFIZA KARTLARI FLASH BELLEK Monitör(ekran) Yazıcı

Detaylı

ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru

ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru 1 Konular 1. Bilgisayar Nedir? 2. Bilgisayarın Tarihçesi 3. Günümüz Bilgi Teknolojisi 4. Bilgisayarların Sınıflandırılması

Detaylı

BİT İN TEMEL KAVRAMLARI. 1-BİT ÜRÜNLERİ 2-BİT ÇEŞİTLERİ 3-DONANIM ve YAZILIM TEKNOLOJİLERİ

BİT İN TEMEL KAVRAMLARI. 1-BİT ÜRÜNLERİ 2-BİT ÇEŞİTLERİ 3-DONANIM ve YAZILIM TEKNOLOJİLERİ BİT İN TEMEL KAVRAMLARI 1-BİT ÜRÜNLERİ 2-BİT ÇEŞİTLERİ 3-DONANIM ve YAZILIM TEKNOLOJİLERİ 1 BİLGİSAYAR NEDİR? Giriş birimleri aracılığıyla girilen bilgileri işleme (aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma)

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ Bilgisayar ve elektronik tablolama yazılımı sağlandığında elektronik tablolama yazılımı çalışma alanı düzenlemelerini yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Güncel olarak

Detaylı

Bölüm 3. Donanım Dış Donanım NELER ÖĞRENECEĞİZ? Bilgisayar Donanımları: Komut Verenler. Dış Donanım Birimleri. Klavye Çeşitleri. Monitör Çeşitleri.

Bölüm 3. Donanım Dış Donanım NELER ÖĞRENECEĞİZ? Bilgisayar Donanımları: Komut Verenler. Dış Donanım Birimleri. Klavye Çeşitleri. Monitör Çeşitleri. Bölüm 3 Donanım Dış Donanım 2006 Prentice-Hall, Inc Slide 1 Dış Donanım Birimleri. NELER ÖĞRENECEĞİZ? Klavye Çeşitleri. Monitör Çeşitleri. Yazıcı Çeşitleri 2006 Prentice-Hall, Inc Slide 2 Bilgisayar Donanımları:

Detaylı

Temel Bilgi Teknlolojileri 1. Ders notları 5. Öğr.Gör. Hüseyin Bilal MACİT 2017

Temel Bilgi Teknlolojileri 1. Ders notları 5. Öğr.Gör. Hüseyin Bilal MACİT 2017 Temel Bilgi Teknlolojileri 1 Ders notları 5 Öğr.Gör. Hüseyin Bilal MACİT 2017 Windows işletim sistemi Kullanıcıya grafik arabirimler ve görsel iletilerle yaklaşarak, yazılımları çalıştırmak, komut vermek

Detaylı

Bilgisayar Yazılımları

Bilgisayar Yazılımları Bilgisayar Yazılımları Yazılım Türleri Programlama Dilleri Bir işi bilgisayara yaptırmak ancak belirli kodların belirli bir sıra doğrultusunda kullanılması ile olanaklıdır. Kullanılan bu koda programlama

Detaylı

AYVALIK ATATÜRK ANADOLU LİSESİ BİT. DERSİ ÇALIŞMA SORULARI YANLIŞLIK VE YAZIM HATALARI NEDENİYLE TEREDDÜTE DÜŞDÜĞÜNÜZ SORULARI SORUNUZ.

AYVALIK ATATÜRK ANADOLU LİSESİ BİT. DERSİ ÇALIŞMA SORULARI YANLIŞLIK VE YAZIM HATALARI NEDENİYLE TEREDDÜTE DÜŞDÜĞÜNÜZ SORULARI SORUNUZ. AYVALIK ATATÜRK ANADOLU LİSESİ BİT. DERSİ ÇALIŞMA SORULARI YANLIŞLIK VE YAZIM HATALARI NEDENİYLE TEREDDÜTE DÜŞDÜĞÜNÜZ SORULARI SORUNUZ. 1. Günümüz bilgisayarlarında yaygın olarak kullanılan RAM bellek

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM-1. BİLGİSAYARIN TANIMI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ...1 BÖLÜM-2. WİNDOWS XP İŞLETİM SİSTEMİ...27

İÇİNDEKİLER BÖLÜM-1. BİLGİSAYARIN TANIMI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ...1 BÖLÜM-2. WİNDOWS XP İŞLETİM SİSTEMİ...27 İÇİNDEKİLER BÖLÜM-1. BİLGİSAYARIN TANIMI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ...1 1.1. GİRİŞ...1 1.2. BİLGİSAYARIN TANIMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ...3 1.3. BİLGİSAYARIN FONKSİYONLARI...3 1.4. BİLGİSAYARIN YAPISI VE BİLGİSAYARI

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI MİCROSOFT EXCEL PROGRAMI Programın Açılışı: Başlat Tüm Programlar Microsoft Office Microsoft

Detaylı

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI İÇERİK 2 BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI ÖĞR. GÖR. HASAN ALİ AKYÜREK Ders izlencesi Bilgisayara giriş Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarların sınıflandırılması Bilgisayar nasıl çalışır?

Detaylı

Bilgisayar Uygulamaları PSİ105

Bilgisayar Uygulamaları PSİ105 Bilgisayar Uygulamaları PSİ105 Yrd.Doç.Dr. Serdar YILMAZ Kaynak: Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Bilgisayar Kursu Ders Notları, Kasım 2007 1 2 3 4 Başlat Düğmesi Bilgisayarınızı kapatma ve

Detaylı

MICROSOFT OFFICE WORD 2010 ÖRNEK TEST SORULARI

MICROSOFT OFFICE WORD 2010 ÖRNEK TEST SORULARI MICROSOFT OFFICE WORD 2010 ÖRNEK TEST SORULARI 1-) Word 2010 nedir? A-) Hesap Programıdır B-) Tablo - Grafik Programıdır C-) Kelime İşlem Programıdır D-) İşletim Sistemidir 2-) Microsoft Word 2007 programında

Detaylı