Yenidoğan Dönemi:Doğum-28.Gün sonu

Transkript

1 Dr. Duran Karabel

2 Yenidoğan Dönemi:Doğum-28.Gün sonu Erken Yenidoğan Dönemi: Doğum- 7. Gün sonu Geç Yenidoğan Dönemi: 7. Gün sonu-28. Gün sonu

3 Normal gebelik süresi: Tamamlanmış hafta = gün (280 gün) Term bebek: Normal gebelik süresi sonunda doğmuş bebek Preterm bebek: 37. Gebelik haftası tamamlanmadan doğmuş bebek Postterm bebek: 42. Gebelik haftası tamamlandıktan daha sonra doğmuş bebek

4 Normal doğum ağırlığı: gr Düşük doğum ağırlığı (DDA):<2500 gr Çok düşük doğum ağırlığı (ÇDDA): <1500 gr

5 Baş çevresi; cm Boy ; cm Tartı; gr

6 Baş çevresi ölçümü

7 Baş çevresi

8 Boy uzunluğu

9 AGA: Appropriate for Gestational Age = Gebelik haftasına uygun doğum ağırlığında SGA: Small for Gestational Age = Gebelik haftasına göre küçük LGA: Large for Gestational Age = Gebelik haftasına göre büyük

10

11 Ağırlık persantili

12 Isı;36-37 C (koltuk altı) Solunum; soluk/dk Kan basıncı; sistolik (60-90mmhg), diastolik(20-60 mmhg) Nabız; atım/dk(aktifken 180; uykuda 90 )

13 RBC; 4-6,6 Hb; 14,5-22,5 g /dl Htc; 48-69% WBC; MCV;

14 Renk; PEMPE pletore(koyu kırmızı renk), Sarılık(sarımsı(İB yks), yeşilimsi(db yks)) Solukluk; şok,pda, asfiksi, anemi

15

16 Siyanoz(mavimsi renk), a. Santral siyanoz(dil ve dudaklar dahil), kkh, akc hst b. Periferik siyanoz(dil ve dudaklar pembe, cilt mavimsi), methb de c. Akrosiyanoz(sadece el ve ayakta mavimsi renk),yenidoğmuş( 48 saat normal), soğuğa bağlı, periferik perfüzyon bozukluğu

17 Ekimoz; zor ve uzun süren doğumda Peteşi; lokalize(önemli değil), yaygın ve artan (önemli; koagulasyon testleri yap) Harlequin(palyaço) bulgusu, Sebebi? Üst yarı soluk, altta kalan kısım ise koyu kırmızı En sık DDA PPH veya aort koarktasyonunda

18 Ekimoz peteşi

19 Herlequın bulgusu

20 Mottling(alacalı görünüm), sağlık bebeklerde, soğuğa maruziyette, hipovolemi, sepsiste Kutis marmaratus veya persistan mottling, down sendr, Cornelia de Lange, trizomi 13,18, hipotroidi, kardiyovasküler hipertansiyon, SSS disfonksiyonunda Verniks kazeoza; yağlı beyaz madde, nemlendirici bariyer Kollodiyon bebek, parşomen gibi cilt(burun ve kulak gelişimi engellenebilir)

21

22 Verniks kazeoza

23 Herlequin fetus; konjenital iktiyozun en ağır formu Apalasia kutis(derinin parsiyel ve tamamen yokluğu), en sık saçlı deride

24 Herlequin fetus Aplasia kutis

25 Milia; küçük sebase retansiyon kisti, beyazımsı toplu iğne başı büyüklüğünde sertlikler, genellikle çenede, alında, burunda, yanakta görülür, eritem yoktur, birkaç hafta içinde kaybolur, % 33 oranında görülür Toksik eritem; ortasında sarı beyaz papül bulunan çok sayıda küçük kırmızı alanlar, en belirgin 48 saat sonra, Wright boyası eozinofiller, genellikle term bebeklerde

26 Milia Toksik eritem

27 Candida albicans döküntüsü; bez bölgesindeki sınırları keskin, eritemli plaklar, satellit lezyonlar, deri kıvrımlarında Geçici neonatal püstüler melanozis; kendi kendini sınırlayan, selim, üç aşamalı lezyonlar(püstüller, patlamış vezikülopüstüller(pullanma ve tipik hale görüntüsü), hiperpigmente maküller ) ile karakterize

28

29 Akne neonatorum; yanaklarda, çenede, alında komedon ve püstüller tipiktir, selim, tedavi gerekmez, Herpes simpleks; püstüler veziküler döküntü, genellikle oksipital bölgede, kalçada, saçlı deride, çok çekirdekli dev hücreler

30 Maküler hemanjiom; oksipital bölge, göz kapakları, glabellada gerçek vasküler nevüs, bir yıl içinde kaybolur Şarap lekesi(port wine stain); basmakla solmaz, kaybolmaz, Sturge Weber Sndr;alın ve üst dudakta şarap lekesi nevüs, glokom, karşı tarafta jacksonian konvulziyonlar

31

32 Kavernöz hemanjion; vücudun herhangibir yerinde, büyük kırmızı, kiste benzer, sert ve sınırları belirli olmayan kitle,lezyonların çoğu yaşla geriler, trombositopeni eşlik ederse Kasabach Meritt sendromu düşünülmeli, Mongol lekesi; sakrum üzerinde, koyu mavi veya mor, çürük görünümünde maküler lekeler, zencilerin ve asya kökenlilerin % 90 ında, dört yaşında kaybolur, en sık rastlanan doğum lekesidir.

33

34 Çilek hemanjiom(strawberry hemanjiom); sıklıkla yüzde görülen, düz parlak kırmızı renkli keskin sınırlı, Genellikle kendiliğinden geriler.

35 Makrosefali(OFÇ> 90 p); normal, hidrosefali, hidranensefali, nöroendokrin ve kromozomal anamalilerde Mikrosefali (OFÇ< 10 P); beyin atrofisi,kraniyonsinositoz

36 Ön fontonel; aylarda kapanır Kabarık fontonel(hidrosefali, menenjit), Çökük fontonel( dehidratasyon), Küçük(kraniyosinositoz,mikrosefali, hipertroidi) Geniş fontonel( hipotroidi, ostegenezis imperfecta, hipofosfotazya, SGA), Arka fontonel; 2-4. aylarda kapanır,

37 Molding; kafatasının geçici asimetrisidir, uzamış eylem, vajinal doğumda, bir haftada düzelir Kaput suksedeneum; saçlı derinin sütürleri geçen ödematöz şişliği, birkaç günde düzelir

38

39 Sefal hematom; subperiostal kanama, sütürleri geçmez, birkaç haftada iyileşir, travmatik doğuma bağlı, Htc ve TB takibi, kırık? Subgaleal kanama; epikraniyal aponörotik tabakanın altında, sütürleri geçen, hayati tehdit edici, asfiksi, koagülopati, vakuma bağlı

40 Kraniyosinositoz; bir veya daha fazla sütürün erken kapanması, kafa XR çekilmeli, cerrahi konsultasyon Kraniyotabes; ilk üç ay normal, raşitizm, osteogenezis imperfecta, sifiliz, in utero başlayan subklinik D vitamini eksikliği Anensefali; nöral tüpün ön kısmı kapanmaz ve beyin malforme olur, ölü doğar veya ölür

41 Sternokleidomastoid kasta hematom,troid bezinde büyüme, troglossoal duktal kist, Kısa boyun;turner, noonan ve klippel feil sendr Yele boyun; turner, noonan, down sendr, Kistik higroma; en sık rastlanan boyun kitlesi, klavikula üstünde veya yanında ; fluktuasyon ve translüminasyon veren kitle Tortikollis

42 Fasiyal sinirhasarı; ağlarken yüz hareketleri incelenir en sık olarak fasiyal sinirin ünilateral dalları tutulur, ağlarken yüzde asimetri saptanır, ağız köşesi düşer, felç olan tarafta nazolabial oluk silinir, gözünü kapayamaz, dudaklarını hareket ettiremez, felç olan tarafta travmaya bağlı ise düzelme birkaç hafta ile ay arasında, eğer devam ederse 7. Sinir motor nükleus agenezisine bağlı olabilir,

43

44 Düşük kulak; treacher collins, triploidi, trizomi 9,18 ve fetal aminopterin etkisi Preaurikular skin tag; selimdir, sıktır Kulakta kıllanma; DAÇ İşitme; bebeğin kuvvetli sese gözünü kırpma yanıtı Mikrotia; şekli bozuk, küçük,displastik kulak Yd da dış kulak yolu muayenesi ilk muayenede yapılmaz

45 Oftalmoskop ile pupilde kırmızı refle kontrol edilmeli, beyaz yansıma(katarakt, glokom, retinoblastom) acildir, Sklera; beyazdır, mavi ise osteogenezis imperfecta Brushfield lekeleri;iriste beyaz veya sarı benekler, down sendromu, nadirende normal olabilir Subkonjuntival kanama; sıklıkla travmatik doğumda, Epikantal kıvrım; normal veya down sendromunda, %5 oranında Lökokori; beyaz pupili tanımlar, katarakt, retinoblastom, retina dekolmanı, Nistagmus; istemsiz hızlı göz hareketleri, ara sıra olması normalken sürekli olması iler inceleme gerektirir

46

47 Koanal atrezi; N/G ile kontrol, Burun kanadı solunumu; solunum sıkıntısını Burun akıntısı/çekmek; konjenital sifiliz, Hapşırmak ;?

48 Yarık damak/dudak; yumuşak ve sert damak muayene edilmeli, Kısa dil bağı ; dil hareketleri kısıtlı ise cerrahi Ranula; ağız tabanındaki yumuşak şişlik, çoğu spontan düzelir Mukosel;tükrük bezi kanalı travması, selim, spontan düzelir,

49 ranula

50 Epstein incisi;normaldir, sert ve yumuşak damakta keratin kistleri, spontan düzelir Natal diş; genellikle alt kesiciler Gerçek olmayan süt dişi;1/4000, gevşek, kökü yok, iyi gelişmemiş, aspirasyon riski nedeniyle çekilir Gerçek süt dişi; erken çıkan gerçek dişler, <1/2000, çıkarılmamalıdır

51 Makroglasi; dilin büyük olması, lokalize(konjenital hemanjioma bağlı), beckwith sendr, hipotroidi, pompe hastalığı Bol köpüklü tükrük; trakeaözefageal fistül, özefagus atrezisi Pamukcuk; c. albicans Mikrognati; pierre robin sendromu

52 Gözlem; simetrik mi?(pnomotoraks, yer kaplayan lezyon), solunum sıkıntısı(takipne, retraksiyon,inleme) Solunum sesleri; en iyi koltuk altından, SS eşit duyuluyor mu?, barsak sesleri ( diyafragma hernisi), Pektus ekskavatum; sternumun içe çökük olması, genellikle klinik önemi yok, marfan veya noonan sendr da, Pektus karinatum; marfan veya noonan sendr da,

53 Fıçı göğüs; ön-arka çapın artması, mekanik ventilasyon,pnömotoraks, pnömoni, yer kaplayan lezyon Memeler; maternal östrojenle büyüyebilir, akıntıda olabilir, klinik önemi yoktur,

54 KTA( atım/dk), Ritmi, Prekordiyum aktivitesi, Üfürüm varlığı, Siyanoz

55 VSD; en sık kkh, pansistolik üfürüm( en iyi sternumun solunda) PDA; yaşamın 2.veya 3. günü ortaya çıkan sol 2. İCA ta devamlı üfürüm, nabız basıncı geniş ve sıçrayıcı Aco; sistolik ejeksiyon üfürümü, sternum boyunca apekse ve sırta yayılır TOF; sternumun solunda, yüksek sistolik veya pansistolik üfürüm ASD; 2. kalp sesinde sabit çiftleşme

56 Nabız(femoral, dorsalis pedis, radiyal, brakiyal); PDA; sıçrayıcı nabız Aco; femoral nabızlar alınamaz veya zayıf alınır

57 Omfolosel; göbek karnın ortasında, bağırsaklar peritonla örtülü, Gastroşizis;defekt göbeğin sağında, peritonla örtülü değil Mesane ekstrofisi, Kc; palpasyonla kot altında 1-2 cm ele gelir, hepatomegali(kkh, siroz, hepatit)

58 Dalak; splenomegali(cmv,rubella,sepsis), Muayenede ele gelen kistik yapılar; hidronefroz, polikistik böbrek hastalığı, renal ven trombozu, adrenal hemoraji, hidrometrokolpos, intestinal duplikasyon Muayenede ele gelen solid kitle; nöroblastom, hepatoblastom, teratom

59 Karın muayenesi Skafoid karın; çökük batın Prune Belly sendromu; genellikle erkeklerde (%97) görülen, geniş ince buruşuk karın, genitoüriner malformasyonlar ve kriptoorşidizm Patent urakus; mesane göbek arasında bağlantı sonucu göbekten idrar gelmesidir.

60 Göbek; Omfolit ; kötü kokulu akıntı, hiperemi, 2Arter, 1 Ven olmalı; 1A, 1V olması; genetik(en sık trizomi 18) veya renal anomali, konjenital anomali sıklığı yüksektir, batın usg yapılmalıdır, başka bir anomali eşlik etmediği zaman genellikle selim,

61 Erkek genital bölge muayenesi Meatusun yeri kontrol edilmeli Hipospadias Epispadias Dorsal hood Chordee Mikropenis (N>2 cm) Priapism (polisitemi?) Fimozis Testisler Kasık fıtığı Hidrosel

62 Kız genital bölge muayenesi Labium ve klitoris(adrenal hiperplazi?, annenin aldığı ilaçlar) Mukozal çıkıntı Vajinal akıntı

63 Anüs ve rektum muayenesi İmperfore anüs (term bebeklerde 48 saat içinde gayta çıkışı olmalıdır, )

64 Ektremite muayenesi Sindaktili(parmakların anormal füzyonu) ; elde 3-4. parmaklarda ayakta 2-3. parmaklar arasında, aile öyküsü, Polidaktili(fazla parmak); aile öyküsü, XR çekilir, kemik yapı varsa cerrahi olarak alınır, aksiyal yerleşimli ise kardiyak patoloji düşün Brakidaktili;

65 Ektremite muayenesi Brakidaktili; genellikle selim Kamptodaktili; parmağın bükülmesine yol açan fleksiyon def. Araknodaktili(örümcek şeklinde); marfan, homosistinüri Klinodaktili; Artrogripozis(kalıcı kontraktür); oligohidramnios Simian çizgisi; down sendr, normalin varyantı

66 Ektremite muayenesi Talipes ekinovarus(yumru ayak); erkeklerde sık, ayak tabanı mediale doğrudur, hafif baskı uygulamakla düzeltilebilirse kendiliğinden iyileşir, düzeltilemiyorsa ortopedik tedavi ve izlem gerekir Metetarsus varus; ayağın ön kısmının içe doğru dönük olmasıdır, genellikle Metatarsus valgus; ayağın ön kısmının dışa dönük olmasıdır Rocker bottom feet; trizomi 13/18 de, Tibia torsiyonu; uterus pozisyonuna bağlı, spontan düzelir,

67 Gövde ve omurga Sırtta belin aşağı kısmında anormal pigmentasyon, şişlik, kıllanma varlığında vertabral ve spinal kord anomalilerinden şüphelenilmelidir. Sakral ve plenoidal gamze, küçük meningosel Natal kleftin çizgisinin altındaki sakral gamzeler selimdir; çizginin üzerinde ise spinal korda uzanımı görmek için USG

68 Kalça eklemi muayenesi 1/800 Beyaz kızlarda sık, genellikle tek taraflı, sol tarafta, Aile öyküsü, makat doğum veya nöromüsküler hastalık sıklığında risk artar Dorsal yüzde deri kıvrımlarının asimetrik olması ve etkilenen bacağın kısa olması Ortolani ve Barlow Ortopedi konsultasyonu

69 Sinir sistemi muayenesi Kas tonusu; Hipotoni,gevşeklik ve başın tutulamaması Hipertoni,kol ve bacaklar ekstansiyona getirilmeye çalışıldığında direnç artışı belirgindir,sıklıkla sırtta hiperekstansiyon ve yumruklar sıkılı tutulur

70 Sinir sistemi muayenesi Refleksler Primer refleksler, normal beyin sapı aktivitesini yansıtır, bu refleksler yoksa sss nin deprese olduğundan şüphelenilir Arama refleksi;dudakla yanak arasına parmakla dokunulduğunda bebek o tarafa döner, ağzını açar (3. ayda kaybolur)

71 Sinir sistemi muayenesi Glabella refleksi; alına nazikçe vurulduğunda bebek gözlerini açar Yakalama refleksi;bebeğin el ve ayak içine dokunulduğunda elde yakalama ayakta içe kıvrılma olur(palmar 2 aya plantar 10 ayda kaybolur)

72 Sinir sistemi muayenesi Moro refleksi; her iki kolda önce abduksiyon sonra parmaklarda ekstansiyonu takiben kollarda fleksiyon ve adduksiyon olur; asimetrik olması brakiyal pleksus zedelenmesini, klavikula kırığını,hemiparazi?(6. Ayda kaybolur) Yerleştirme bebek dik tutulup ayak sırtı yatağa değdirildiğinde bebek ayağını kaldırır ve yatağın üzerine koyar

73 İnce tremor genellikle normal, Klonik hareketler anomal olup konvulziyon ile birlikte olabilir

74 Sinir sistemi muayenesi Brakiyal pleksus zedelenmesi; kol önkol ve ellere giden spinal sinirlerin hasarı sonucu oluşur Erb-Duchenne paralizisi; C5-6 hasarı sonucu, en sık brakiyal pleksus hasarıdır,kolda addüksiyon ve içe rotasyon,ön kolda pronasyonda, bilek fleksiyonda, bu durum diyafragma paralizisi ile birlikte olabilir, moro alınamaz

75 Sinir sistemi muayenesi Klumpke paralizisi; C7-8, T1 hasarına bağlı el flask olup kontrolü az veya hiç yoktur, T1 in sempatik sinirleri zedelenmişse aynı tarafta pitozis enoftalmi miyozis(horner SND) gelişebilir Tüm kolun paralizisi; tüm kol güçsüzdür, kareket etmez, refleksler alınamaz

76 Sinir sistemi muayenesi Fasiyal sinir felci; intrauterin pozisyon veya forseps kullanımı sonucu basıya bağlı,pitozis,nazolabial kıvrımlarda tek taraflı silinme, yüz hareketlerinde asimetri Frenik sinir hasarı; brakiyal pleksus hasarına ikincil, diyafram paralizisine bağlı olarak solunum sıkıntısı

77 Nörolojik hastalıkların genel bulguları Hipotoni, hipertoni İrritabilite veya hipereksitabilite Emme, yutma reflekslerinde zayıflık Yüzeysel ve düzensiz solunum Apne Apati Sabit bakış Konvulziyon Reflekslerin olmaması,deprese, abartılı olması veya asimetrik olması

78 Genel görünüm, postür, aktivite Kalp ve Akciğerler Baş-boyun Göğüs Karın Anüs ve Genital organlar Femoral atımlar Ekstremiteler Sırt Kalça eklemi Baş çevresi ve diğer ölçümler Yenidoğan refleksleri (Moro, Emme-arama, Yakalama)