Kaynak: Hüseyin (Guseinov) Oktay ve Murat Ertürk "Fizik Eğitimi, Bilim ve Teknoloji"
|
|
- Umut Çakır
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Kaynak: Hüseyin (Guseinov) Oktay ve Murat Ertürk "Fizik Eğitimi, Bilim ve Teknoloji" Eğitişim Dergisi Sayı 15. Mayıs Rusya ve Sovyetler Birliği Geçen Yüzyılın Birinci Yarısında Amacım, fizik (bazen genel olarak temel bilimler) eğitiminde ve bilimindeki ve bunlara bağlı olan bazı teknolojilerde ki sorunları, sadece kesin şekilde ortaya koymak değil, aynı zamanda bu sorunların Türkiye deki kaynaklarını belirlemeye çalışmak ve kaldırmanın yollarını araştırmaktır. 1 / 22
2 Fizik bir bilim dalı gibi, Galileo zamanın dan ( ), onun mekanik de ki ölçümlere (deneylere) bağlı işleri ile başlıyor. Bu bilim dalının ve buna bağlı olarak gelişen teknolojinin yaklaşık %90'ı, Avrupa (öncelikle Yahudiler, İngilizler ve Almanlar) ve Japon kökenlileri tarafından üretilmiştir. Dünya nın geriye kalan toplumlarında (biz Türkler de dahil), Fiziksel (bilimsel) düşünce az gelişmiş olduğu için, bu toplumların kültüründe iyi fizik eğitimi ve bilimi olmadığından, bunlara bağlı olarak yeni teknolojilerin üretimi de pek önem kazanmamış. Bu toplumlar, temel bilimler ve mühendistik alanları dışında olan alanlarda, örneğin mimarlık, müzik, edebiyat, hukuk, spor, gazetecilik, politika, sanayi, ticaret ve diğer alanlarda iyi olabilirler. Bunu, Türkiye örneğinde çok açık bir şekilde görebiliriz. Ama, biz ve bizlere benzeyen ülkelerin, ekonomi konusunda, gelişmiş ülkelerden bağımsız olarak hareket etmeleri çok zordur. Bu gerçekler ışığında yazımın bu bölümünde, bundan yaklaşık 20 yıl öncesine kadar, Sovyetler Birliği nin, Dünya nın ikinci Süper gücü olmasına rağmen, nasıl çöktüğünü ortaya koyarak kısaca açıklamak istiyorum yılında, Rusya büyük ordu ve çok sayıda gemilerle Japonya ile savaşa girdi. Japonlar ın savaş gemilerinin sayısı az, ama hız, manevra kabiliyeti, donanım ve savaş taktiği açısından daha iyi idiler. Japonların asker sayısı da azdı. Hatta Ruslar, Biz Japonların üzerine şapkalarımızı atarak yeneriz diyecek kadar kendilerine çok güveniyorlardı. Bu cümle, birilerini atılan şapkalarla yenmek gibi tarihte kaldı (Şapkalar atarak yenmek). Bu Savaşta, Büyük (arazi ve nüfuz açısından) Rusya, kısa zamanda utanç verici şekilde yenildi. Japonya eğitimde, bilimde ve yeni teknoloji üretiminde önde olduğundan Çinide ayağının altına sala bilirdi. Aynı nedenlerle şimdi İsrail Yakın Doğuda istediğini yapabilir. Yakın gelecekte Ermenistan kendi bölgesinin külcü ülkesi durumuna gelecek. 2 / 22
3 1939 yılında İkinci Dünya savaşı başladı. Sovyetler Birliği, İspanya daki Halk hareketine yardım ederken; Kendi askerlerinden oluşan gönüllüler ordusu ile, general Frankoya yardım eden Almanya silahlı kuvveleri ile çatışmalara girdiler. Bu çatışmalarda, Sovyetler Birliği gönüllüler ordusunun kumandanları Almanların yeni savaş taktiklerini, özellikle tank birliklerinin ayrı birimler halinde kullanılmasını gördüler. Bunlar, yaklaşan ikinci Dünya savaşının Sovyetler Birliği için çok zor geçeceğini açıkça ortaya koyuyordu. Sovyetler Birliği, yıllarındaki savaşta önceden tahmin edilen ve hatta bilinen bütün bu zorluklara karşın, Almanlara yenilmemesinin en önemli nedenleri şunlardı: 1) Sovyet ülkesinin çok büyük hızla bilimini, teknolojisini, ekonomisini ve ordusunu geliştirmesi. 3 / 22
4 2) Sovyet halkının çoğunlukla Stalin e kendinden fazla inanması (Stalin için vatan ve milletten daha değerli kavram olmadığına olan inanç). Savaş yıllarında, Stalin ve onun çevresi canla başla çalıştılar. Oğullarını da savaşa gönderdiler. (Stalin in iki oğlu vardı ve hemen savaşa gittiler. Bunlardan Yakov, Almanlara esir düştü ve namusuyla öldü. Yakov esirken, Almanlar, onu, Stalingrad da esir düşen Feldmarşal Pauls ile değiştirmek istediler. Stalin in cevabı şöyle olmuştu: Ben askeri Feldmarşala değişmem, bütün Sovyet askerleri benim oğullarımdır.) 3) Sovyet Ülkesinin arazisinin çok büyük ve iklim şartlarının çok zor olması, nüfuzunun Almanya nüfuzunun 2.5 katını aşması. 4) Sovyetler i destekleyen ve sonra da kıtada savaşa giren Amerika ve İngiltere nin gelişmiş teknolojileri ve ekonomik zenginliklerinin olması. 4 / 22
5 Ama, bunlara rağmen, Sovyetler Devlet in üst düzey yöneticilerinin ve kumandanların eğitim, uzmanlık ve kültürel seviyelerinin Almanların kumandanlarına göre düşük olması ve bazen hastalık derecesindeki öz güvenlerine bağlı düşüncesizce davranışları yüzünden, Ülke nüfuzunun yaklaşık 30 milyonunun ölümüne neden oldu (Kendine güvenin, ekonomiye, silaha ve bilgiye dayanan bir temeli olmalı. Bir de liderler Lenin ve Stalin gibi kendi halkına karşı terör estirmemeli.) Almanlar ın, ikinci Dünya savaşındaki bütün insan kaybı ise, yaklaşık 15 milyon kadar olmuştur. Polonya nın, ikinci Dünya savaşında düşmanlara karşı kahramanca (ama düşüncesiz, güçsüz bir ülkenin çok güçlü birine karşı ölüm dirim savaş vermesi ) savaşmanın bedelini yaklaşık 10 milyon insan kaybıyla ödedi. Bütün bu veriler, adeta eğitim, bilim ve teknoloji düzeyinin göstergesidirler. Örnek vermek gerekirse, Hitler e göre Stalin ülkesinin direncini artıran bir lidere sahip olduğu halde; bütün savaş yıllarında genel olarak bakıldığında, Sovyet Ülkesi, ağır silahlarda ve uçaklarda Almanlardan (doğu cephede ) yaklaşık kat ve asker sayısında yaklaşık 2 3 kat daha fazla kayıp vermesi. (Burada bir psikoloji etkini de kayıt etmek isterim. Bazen Sovyet kumandanların, parti ve devlet liderlerinin sahtekar ve yetenek sis davranışları sonucu büyük kayıplar cahil insanları sarsılmaz yapmağa yardımcı olurdu. Onların düşmene olan nefreti ve liderlerine sevgileri artıyordu. Demokrasi gelişmemiş ülkelerde savaş zamanları, bazen büyük kayıplar bile, kısa zamanda liderlerin ve kumandanların işlerine gelebilir.) Almanlarla yapılan savaştan sonra, Sovyet Ülkesi, aynen savaş başlamadan önce olduğu gibi, özellikle ekonomi ve eğitim alanlarında inanılmaz büyük bir hızla gelişmeye devam etti. Ülke de bütün mevkilere, Üniversite diploması olanları getirdiler. Ama, Stalin den ve özellikle yıllarından sonraları yönetime gelenler, vatan ve milletin çıkarlarını değil, sadece kendi çıkarlarını düşündüler. Kendi yakınlarını ve rüşvet verenleri her yere yerleştirmek politikası çok geniş şekilde yaygınlaşmağa başladı. Bu durum, Müslüman nüfuzlu Cumhuriyetler de çok daha fazla cereyan ediyordu (Ben, Türkiye nin bu anlamda soydaşlarımızın çoğunlukta bulunduğu diğer Ülkelerden çok daha iyi durumda olduğunu her zaman söylüyorum. İyi ki, komünist rejimi Türkiye yede kurulmamış. Aslında bu durum, Atatürk ün, Lenin den çok daha uzak görüşlü olduğunun bir göstergesidir. Şimdi, bu Cumhuriyetlerde bakan düzeyinde çalışanların yıllık geliri 1 2 milyon doları aşabilir, diğer yandan, insanların ortalama aylık maaş 50 dolar civarındadır. İyi ki nüfuzun çoğunun yaşaması için, küçük de olsalar, Sovyet devrinden kalma daireleri var ve gençlerin yaklaşık % 40 Rusya da çalışarak akrabalarına para gönderirler.) Bütün bunlara rağmen, eğitim, bilim ve 5 / 22
6 teknoloji 70 li yıllara kadar gelişmekte idi. Ama esasen, savaştan önce bilim ve teknoloji alanlarında çalışanlar sayesinde bu gelişme oluyordu. Bütün bu gerçekler göz önüne alındığında, Rusya da 1917 devrimin bir büyük hata olduğunu deyebiliriz. Sovyet sistemi mutlak çökmesi gerekiyordu. Neden? 2. Bilim ve yeni teknolojilerin ekonomiye etkileri Ülkelerin, eğitim, bilim, teknoloji ve ekonomik alanlarında gelişmişlik düzeyini, ürettikleri ve dünya pazarlarında sattıkları ürünün türü ve kalitesi gösterir. Bu ürünlerin değeri, onların hazırlanmasında gereken maddenin miktarı ve gereken bilimin ( teknolojinin ) düzeyiyle ölçülür. Bu anlamda pazara çıkarılan ürünler, içerdikleri madde miktarı ve bilim ( teknoloji ) seviyesine göre sınıflandırılır. Genel olarak, belirli madde kütlesinden hazırlanmış ürünlerin, değerlerinin yaklaşık 10 kere (bir mertebe) artmasına göre gruplara ayrılır. En alt gruptaki (en ucuza satılan) ürün, ham maddedir. Eğer ham madde kullanılarak dakik çalışan mekanik aletler üretilirse (örneğin çok eskilerden beri, İsviçre saatleri gibi ), kullanılan ham maddeden elde edilen ürünün değeri 10 kere artmış olur ve bu şekilde elde edilen ürün ikinci gruba dahil olur. Modern bilim ve teknolojinin sonuçlarından ortaya çıkan mikro elektronik parçaları imal etmek için kullanılan ham maddenin değerini yaklaşık 100 kere artırır ve bu nedenle de böyle son ürünler üçüncü gruba dahil olurlar. Yeni tür ürünlerin patentleri bu ürünlerin kendilerinden de 10 kere değerlidirler ve bu nedenle patentler dördüncü gruba dahil olurlar. 6 / 22
7 Böylece, patentler en değerli ürün sayılır. Bana göre, mikro elektronik üretimi ile patentlerin dahil oldukları dördüncü gruba, biyo-teknoloji ve nano-teknoloji ürünleri dahil edilebilir. Böylece, bu son ürünlerin hazırlanmasında minimum madde ve maksimum bilim kullanılmış olur. Bu nedenle de dördüncü gruba dahil olan ürünlerin Dünya pazarlarında ki satış fiyatları, onların hazırlanmasına gereken ham maddeninkinden 1000 (bin) kat daha fazla olur. Yaklaşık 20. yüzyıl başlarından itibaren, ülkelerin refah düzeyi, ülkelerin eğitim, bilim ve teknoloji üretimiyle doğrudan ilişkili olmaya başladı. Fakat, son zamanlardaki bilimdeki ve yeni teknolojideki gelişmelerle ülkeler arasındaki bu gelişmişlik farkı, yeni teknoloji ile eski teknoloji üretimi ile elde edilen ürünlerin değeri ya da sağladıkları kazançlar arasında oluşan farkın git gide hızla büyüdüğünü ve neredeyse kapatılmasının imkansız hale geldiğini görüyoruz. Sovyetler Birliği nde en iyi öğrenciler, genelde Üniversitelerin Temel bilimler, tarih ve edebiyat bölümlerini tercih ederlerdi. O zaman, mühendislik, tıp, ziraat ve diğer alanlar pek popüler değillerdi. En fazla maaş ve gelecek de, fizik, matematik ve bunlara bağlı bilim ve yeni teknolojiler üretimi alanlarında olurdu. Örneğin, bir profesör olarak ders anlatanın maaşı yerli bakanın (bir cumhuriyette görev yapan ) veya en alt düzey generalin (paşanın) maaşı kaderdi. (Sovyetler Birliği nde, profesör sayısından yaklaşık 10 kat daha fazla doçent çalıştırılırdı.) Doçent, bir ilçe parti liderinden ve Akademinin başkanı da en üst parti liderinden daha fazla maaş alırdı. Ama Chrushev (Hruşev) devrinden başlayarak, parti liderleri, bakanlar ve diğer benzer görevliler, hırsızlık ve rüşvet yolu ile çok zengin olmaya başladılar. İnsanlara bu şekilde zengin olma yollarının açılması, temel bilimsel çalışmalara 7 / 22
8 verilen önemin ve hatta duyulan saygınlığın azalmasına sebeb oldu. Bu şekildeki yozlaşma artarak devam ederken, yaklaşık 1970 li yıllarından başlayarak, tıp, ekonomi ve diğer rüşvet alma imkanı olan alanlar da daha fazla tercih edilmeye ve önem kazanmaya başladılar. Türk Cumhuriyetlerinde bu durum kısa sürede öyle bir hal aldı ki, örneğin Azerbaycan da, 1980li yıllarda, tıp, hukuk, ekonomi ve benzer fakültelerin kapıları genelde yalnız zengin (üst yönetici) ailelerin çocukları ve akrabalarına açıktı. Doğal olarak, Rusya, diğer kuzey Ülkeler ve Ermenistan, bizimle aynı durumda değillerdi ve Sovyet Ülkesinin üst düzey yöneticileri Kafkas, Orta Asya ve Kazakistan a rüşvet kaynağı gibi bakırlardı. Burada, okuyucunun kafasında şöyle bir soru oluşabilir: Mademki, mühendislik temel bilimlerden sonra, yani ikinci planda yer alıyordu, örneğin uzay araştırmalarında ve kıtalararası menzilleri hedef alan füze üretiminde, Sovyetler tüm ülkelerden nasıl bu kadar ileri gidebilmiş idi? Birincisi, Sovyet ülkesinde eğitimin ve bilimin en üst yöneticileri en iyi bilim insanlarıydı ve öncelikle görevleri (hobileri değil) bilim ve teknoloji üretmek idi. Unutmayalım ki, Amerika da atom bombası projesinin en üst yöneticisi, dünyaca ünlü teorik fizikçi R. Openheymer idi. Böylece kafanın bilimsel yönde çok iyi çalışması ve çok güçlü sezgi (intuition) sahibi olan temel bilim alanlarında uzmanlar, teknoloji üretiminde çok önemli katkılarda bulunabilirler. Böyle örnekler gelişmiş ülkelerde de çoktur. Bu nedenlerle de Sovyet bilimi ve teknolojisinin en üst yöneticisi görevinde çoğu zaman fizikçiler bulunmuşlar. Demek ki, önemli olan bilimsel kafanın yenilik üretebilme imkanına sahip olmasıdır. Böyle bir bilimsel kafa, orta okul, lise ve üniversite yıllarında kazanılmış olan hızlı ve derin şekilde düşünebilme yeteneğidir. Başarılı olmanın zemini yöneticilerin yönettikleri alanlarda çok iyi uzman olmalarıdır. Ne yazık ki bunu Türkiye de bilmiyorlar. Danışmanım olan teorik fizikçi Y. Zeldovich (Zeldoviç 21 yaşında doktor, 25 yaşında fizik-kimya konusunda profesör), 29 yaşında (1943 yılında), Sovyet kahramanı ünvanını Katyuşa denilen füzenin üretilmesinde sağladığı katkılardan aldı. Sonra, Y. Zeldovich, bu unvanı, atom ve hidrojen bombalarının yapımında sağladığı katkılardan aldı. Sovyetler Birliği nde, Y. Zeldovich gibi, üç kere Sovyet kahramanı unvanını kazanmış bilim adamı ve mühendis, sadece yedi (7) kişi olmuştur. Bunların içinde, Akademi başkanlarından, atom üzere bütün incelemelerin başkanı fizikçi Kurchatov ve matematik- mekanikçi, jet uçaklarının dayanıklılığı üzerinde en büyük uzman olan M. Keldısh, yeni tip uçaklar icat edenler, S. 8 / 22
9 İlyushin ve A. Tupolev gibi temel ve teknoloji bilimcileri vardı. Diğer ikisi ise Zeldovichle atom ve hidrojen bombalarını yapan Yr. Hariton ve A.Saharov idiler. (Bu üç Yahudi kökenli fizikçi içinden, barış alanında Nobel ödülü almış Saharov bir jübile makalesinde benim işime büyük değer vermiş, ama ben burada onun bir Türk insanları karşısı olduğunu kayıt etmek istedim. İkinci eşi ermeni olan Saharov Türk kökenlileri insan yerine koymuyordu.) Sovyetlerin ilk yıllarında doğru-dürüst partili çok ama uzman az idi. Ama uzman olmadan dürüstlük gelişmemiş ülkede bazı alanlardaki yöneticilerin işini o zamanlar çok engellemez, çünkü teknoloji gelişmemişti. Ama bu eğitim, bilim, teknoloji ve kültür alanlarında pek işe yaramıyor, özellikle şimdiki devirde. Örneğin Azerbaycan konservatuarı başına, dürüst komünist, ama benim gibi müzikten anlamayan biri getirilmiştir. O en yüksek maşı hareketli olan davulcuya, en az da müziğin gerektirdiği zaman çalmayı durduran (onun fikrince tembel) kemanca çalana bağlamıştır. Böyle komik, ama ülkeye ziyan veren durumlar zamanla aradan kalktı. Ama gelişmekte olan bilimin ve teknolojinin hızlanması yöneticilerden daha fazla uzman olmasını gerektirir. Buna da bir partili Sovyet Ülkesinde imkan yok idi. Çünkü sonralar gelen parti liderleri istedikleri kişini istedikleri göreve getirirlerdi. Eski zamanlar Sovyetler Birliğinde iş başına işi bileni, çok çalışkanı ve dürüst olanı getirirlerdi. Sonralar dürüstlerin zamanı geçti ve hırsızlar devreye girdiler, ama bu hırsızlar kendi konularında çok zaman uzmanlardı. Türkiye de ki Devlet kurumlarında, hırsızlık ve uzmanlık daha azdır. Brejnev Sovyet Komünist Partisinin lideri olan zamanlardan sonra ( 1964 yıl) parti ve devlet liderleri tarafından organize olarak adam kayırma, rüşvetçilik ve diğer negatif süreçler çok hızlandı. Komünist partisinin en üst yöneticileri (Politburu üyeleri ve üyeliye adaylar ) inanılmaz kader hırsız müstebit insanlardı, özellikle yeni seçilenleri. Doğal olarak, bizim ilgi 9 / 22
10 konumuz olan eğitim, bilim ve teknoloji de, bu yeni başlanmış süreç, ilk önce çok sayıda uzmanların birlik de çalışmasını gerektiren teknoloji üretimini ve daha sonra da deneysel bilimin kendisini vurdu. Mikro-elektronik teknolojisi üretimi yukarıda söylenen gibi, dakik mekanik den bir mertebe daha çok bilim içeren ürün olduğundan, bunun organize olunması, dakik mekanik ürünlerinden daha da fazla doğru ve dürüst aktivitelik gerektirirdi. Bilim ve teknoloji üretenlerin daha fazla yurt dışındaki aynı konularda çalışanlarla ilişkilerinin olması lazım idi. Bu imkanlar da olmadığından, Sovyet teknolojisi yeteri kader gelişmemeye ve ekonomisi çökmeye başladı. Bu nedenlerle de Sovyetler Ülkesi genel olarak 2 3 grupları arasında olan üretim seviyesinde kaldı. Gelişmiş ad lanan ülkeler ise üretimin 3 ve 4 ci gruplarına geçtiler. Bu durumda hem ekonomi hem de askeri güç bakımından saygılı ülke durumunda kalmak imkanı kayıp oldu. Yeni teknolojisi olmayan ülke de hiçbir temel bilimi hızla geliştire bilmez, eskiden ne kader deneyimli olsaydı bile. Bu nedenlerle, 1960 yıla kader uzay bilimlerinde en önde olan Sovyet Ülkesi, mikro-elektronik ve bilgisayar teknolojilerinde geride kaldığı için, göreli olarak hızla gerilemeye başladı. 3. Sovyetler Birliğinin yenilmesi Amerika Cumhur Başkanı olan Ronald Reygan devrinde, Yıldızlar savaşı programı üzere yarış Sovyet ekonomisini tam olarak çökertti. Reygan hükümeti kesin olarak 10 / 22
11 bilirdi ki, gerçekleri göz önüne almayan ve halkının yaşam durumu ile pek ilgilenmeyen Sovyet liderleri Ülkelerini maliyeti çok büyük olan bu yarışa yöneltecekler ve ekonomi yönden tam olarak yenilecekler. (Sovyetlerde her zaman gündemde olan slogana: Amerika ya ulaşalım ve önüne keçelim fıkra olarak ek oluşturuldu. Amerika ya ulaşalım ama onların önüne geçmeyelim. Geçsek, çıplak kaldığımızı görürler. ) Sovyet sistemini kuranlar (Lenin, Stalin ve diğerleri) biraz şizofren ve çok gaddar olsalar de, çok akıllı, çalışkan ve dürüstlerdi. Sonraki liderler içinde ilk yaşlı- delikanlı (müstebit) Chrushev (Huruşev ) idi. Huruşev çok sayıda akrabaları ve ahbapları ile devamlı olarak Dünya gezintisine çıkan ilk liderdi ve kendi yaptıklarını hiç sınırlamazdı. Örneğin Amerika da, Ford otomobil fabrikasında işleyenler için, yaklaşık 3 saatlik konuşma yaparak Sovyet sistemini övmüştü. Fabrika yönetimi ile anlaşmaya göre, fabrikanın çalışmadığı 3 saatlik zararını Sovyetler Birliyi ödeyecekti. Bu anlaşmayı kötü bir kapitalist hemen Hruşevin konuşmasından sonra açıkladı ve çalışanlardan sordu. Sovyet sistemi iyimi? Cevap hayır olmuştu. Hemen gezinti zamanı Hruşev Birleşmiş Milletler Teşkilatında ayakkabısını çıkarıp masaya vurarak protesto yapmış. Bu işin cerimesini de Sovyet Ülkesi ödedi. Böyle gezintiler zamanı Hruşev, Amerika da mısırın çok önemli bitki olduğunu anladı ve hemen, bütün Sovyet Ülkesinin en yaygın bitki mısır oldu. Sonuçta bunun zararı Ülkeye oldu ve halkın sevimlisi olan Hruşeve kukuruznik-mısırcı adı takıldı. Her kes biliyor ki, geçiler pek yun, sut ve et vermezler. Hruşev keçilerin bir Lider Ülkeye yakışmadığını gördü. Daha ötesi, komünizm kuran Ülkeye çok süt, yun ve et veren hayvanlar gerekirdi. Geçiler ise ne bunları ne de parti programını anlamıyorlardı. Doğal olarak keçiler halk düşmanı olarak yaşam hukuklarını kayıp ettiler. Her kes keçileri kesti. İyi ki biz Türkiye ye 11 / 22
12 geldik ve benim çocuklarım canlı geçi ve eşek gördüler. Sorsanız ki eşekler neden burada yer aldılar, açıklarım. Her kes biliyor ki ilk yapay uydu ve ilk uzaya fırlatılan insan Sovyetler Ülkesinindi. Bu tür gelişmiş Ülkeye Hruşev eşekleri yakıştıramadı. Doğal olarak, bütün parti liderleri ve herkes. Eşekler ne kendi utanç verici durumlarını nede parti karşısında ki meseleleri anlamıyorlardı. Eşekler parti ve halk düşmanı olduklarından ölüme mahkum oldular. Herkes eşeyini çöllere kovdu ve onlar hepsi öldüler. Bizler Liderlerin hoşuna giden işler görmek hevesinde olduğumuzdan daha da ötesine gederiz. Örneğin Azerbaycan da tarımla bağlı bir çok inanılmaz işler yapılmıştır ( çay kaldırıldı ve yerine uçaklarla taşınan lakana dikildi, tahıl yok oldu ve yerine 3-4 yıldan sonra kesilip-dökülen üzüm dikildi, fındık elmaya kurban edildi). Yukarıda, Rusya Japon ve Almanya Sovyet savaşlarında, üretim seviyesinde ki küçük farkların, ne kader büyük maliyeti olduğunu hatırlattık. Nasıl oldu ki üretim seviyesinde 1-2 grup kader geride kalan Sovyet Ülkesi Amerika ile Süper güç yarışına katıldı? Çünkü Ülkeni yönetenler, en yüksek bilim ve teknolojinin, en güvenli Süper güç olmanın temeli olduğunu anlamak istememişler. (Sovyetlerde bunu anlayanlar vardı. Bunu yukarıdaki fıkra da gösterir.) Gerçeklerden kopmuş ülke yönetiminin düşünce kapasitelerini hızla gelişen bilim ve teknik imkanları çok aşırdı. İnsan düşüncesi geçmişte olanlar ve yaşadıkları ile sınırlanır. Bu limiti aşmak için bilimsel düşüncenin hızla 12 / 22
13 gelişmesi ve bu düşünce kullanılarak bilgiler elde edilmesi lazımdır. Bildiğim kadar iki şey sonsuzdur.. Bunlardan biri Evrendir diğeri ise insan aptallığı. Ama Evrenin sonsuz olmasına tam olarak inana bilmiyorum. Albert Einstein. Bunları bilmeyen Sovyet liderlerinin gerekli kalitede Danışmanlar aramıyorlardı ve ya onları dinlemiyorlardı. Gerişmiş Ülkelerden, Üretim seviyesinde bir üretim grubu kader bile geride kalan Ülke Dünyada söz sahibi olamazdı. Bir partili ve hayatla bağlaşmayan Sovyet Sistemi, 13 / 22
14 yüksek eğitimli, bilimli ve yaptıkları yanlışlıkları tartışarak ortaya çıkarıp kaldıra bilen insanlar toplumunu bile imdatsız duruma soka bilmişti. Şimdi Sovyetler Ülkesinin neden üretim grubunun 2 3 arasında olması düşüncesini açıklayalım. Sovyetlerde üretilen dakik mekanik ürünlerinin patentlerinin de büyük çokluğu, kendisinin idi. Diğer yandan, Sovyetler Birliğin de katı hal fiziği çok gelişmişti, ama ne yazık ki buna dayanan teknoloji 70 yıllarda Japonya ve Amerika gibi Ülkelerden çok geri kalırdı. Mikro elektronik teknolojisi gerektiren malzemeler çok temiz olmalılar (istenilmeyen kimyasal elementler ve birleşmeler karışmamış). Birincisi, bunları elde etmek zordur. İkincisi, çok temiz şekilde ayrılmış kimyasal elementleri kesin şekilde belirlenmiş oranlarda bir araya getirip kimyasal tepkimelerle gerekli yapılarda olan yeni malzemeler elde etmek lazım. Ama istenilen özellikte ki malzemeyi üretmek çok zor oluyor. Örneğin Japonlar 70 yıllarda, gerekli atomları gerekli şekilde biri diğeri ile birleştire bilirlerdi. Sovyet teknolojisi için ise bu imkansız idi. Bu nedenle Sovyetler Ülkesi kendi mikro elektronik sanayisi için saf malzemeleri bile yurt dışından almak zorunda kalmıştı. Tüm bunlar Sovyet Birliğinin üretimini 2-3 üretim grupları arasında olmasını gösterir. Türkiye, genelde, 2 gruba uygun gelen sanayi ürünlerinin patent sahibi olmadığından ve mikro elektronik kapsamına giren ürünlerin gerektirdi yi bilim ve teknolojiden uzak olduğundan onun yaklaşık 2 üretim grubuna dahil olması gerekir. Biliyoruz ki Sovyetler Ülkesi en büyük arazisi, çok sayıda iyi eğitimli insan kaynağı ve yer altı zenginlikleri en fazla olan bir ülke idi. Sovyet insanı tarım alanlarını yararsız duruma salarak yerden demir, kömür ve petrol çıkarırdı. Demiri ham mal gibi satmıyorlardı, 14 / 22
15 traktör, ekskavatör ve diğer ürünler şeklinde satırlardı. Örneğin bunları demire ihtiyacı olan Japonlar alırlardı, eritirlerdi ve üçüncü gruba denk gelen yeni ürünleri, yaklaşık traktör fiyatının katına Sovyetlere satırlardı. (Doğal olarak söz aynı kütlede olan farklı ürünlerden gediyor.) Sovyetler ürete bilmedikleri ürünleri alarak, yapılan işlerden karlı değil, zararlı olarak çıkarlardı. Örneğin, Baku çevresinde petrolü, 100 yıl bundan önceki gibi kuyu kazıp kovalar ile ve yaklaşık yıl daha önceki kolay yollar ile çıkarmak imkanı kalmamıştı. Petrol kuyularının derinlikleri şimdi 5000 metreni aşmışlardı. Böyle kuyuları kazmak için kayaları dele bilen, büyük sıcaklıklara devamlı olan aletler gerekirdi. Böyle teknik ürete bilmeyen Sovyetler birliği yurt dışından almak zorunda kalmıştı ve bu nedenle Baku nün derin kuyularının petrolü çekilen masraflardan yaklaşık %10 daha az paraya satılırdı. Benzer problemler tüm diğer üretim alanlarında da vardı. Şimdiki zaman, iyi eğitimi, bilimi ve teknolojisi olmayan Ülkeler, gelişmiş Ülkelerin yardımı olmadan yaşamlarını sürdüremezler. Zaman geçtikçe bu tür bağımlılık hep artacak. Gelişmiş Ülkeler daha da zengin, ama geride kalanlar daha da fakir durumda olmak zorundalar. Eğitim, bilim ve yeni teknoloji üretimi yer altı ve üstü zenginliklerden çok daha önemlidir. Sovyet ekonomisi de 70 yılların ortasından başlayarak hızla çökme yolunu aldı. İkinci Süper ülke çöktü merkezinde büyük güç kaldı. Fizik alanındaki kendi eğitim ve bilimimize giriş. 4 İnsan düşüncesi serbest olarak gelişmiyor. İnsanın düşüncesini onun yaşadığı ortam 15 / 22
16 belirliyor. Yaklaşık olarak yıllar arasında Rus dili Dünyanın diğer Ülkelerinde İngiliz dilinden sonra en yaygın dil idi. Dilin yaygın olması ülkenin eğitim, bilim ve teknoloji anlamda öncül olmasına bağlıdır. Bu nedenle de milletler ve toplumlar kendilerinin Dünyada ki önemini, yani eğitim, bilim ve teknoloji seviyelerini (bunlar genel kültürün kısımlarıdır), doğru şekilde değerlendirmeleri için kendi dillerinin diğer Ülkelerde öğrenilme durumunu göz önüne almalıdırlar. Unutmamak gerekir ki Ülkedeki demokrasi, ekonomik ve kültürel seviyesi ne kader düşükse, toplum kendi değerini, temeli olmadan, bir o kader fazla olduğu düşünür. (Doğal olarak burada bağlantı çizgisel değil.) Toplum kendi dilinin ve kültürünün yaygın ve saygılı olmağını istiyorsa, ilk önce kendi eğitim, bilim ve teknoloji (ek onomik durumu bunlar belirliyor) seviyesini yükseltmelidir. Ama Sovyetler Birliğinde eğitimin, bilimin, teknolojinin ve ekonominin bozulması yaklaşık 1975 yıla kader bizleri tedirgin etmiyordu ve Dünyada ikinci en büyük olduğumuza olan inanç Ülkenin 1980 başlayarak çok hızla çökeceğini görme imkanı vermedi. Ek olarak Gorbachov yıllarında ardı ardınca Kazakistan, Özbekistan, Gürcistan ve Azerbaycan halkları üzerine askeri küvetler saldırıldı. Duyulan haberlere göre Bağdat da 4000 yıl bundan önce, nehir altından keçen tünel çalışırmış. Almanların tarihi yaklaşık 2000 ve Rusların ki sadece 1000 yıldır. Buradan, ayrı ayrı toplumların şimdiki durumuna bakarak, onların gelişim hızlarında ne kadar büyük 16 / 22
17 farklar olduğunu göre biliriz. Bizlerin içinde yaşamış Ermenilerde bizlerden çok daha hızla gelişirler. Onlar gelişmiş ülkelerin büyük kentlerinde yaşamak imkanı bulmuşlar. Onların bilim adamları ve yöneticileri daima kendi kusurlarını tartışırlar ve aradan kaldırırlar. En önemlisi o ki toplumun çok küçük kısmının çok ama çok gelişme imkanı olsun. Bizlerde yetmeyen budur. (İyi ki şimdiler Türkler de Dünyanın gelişmiş ülkelerinde çok sayıda yaşamağa başlamışlar) Asıl önemli olan sadece toplumda insan sayısının düşünce gücüne göre dağılımının güçlü bir şekilde maksimumu olmak değil (Sovyetlerde bu böyle idi), çok az sayıda olsa da çok güçlü bilimsel düşüncesi olanların (kuramsal fizik dalında Nobel ödülü almak için gereken bilimsel düşüncenin üzerinde) bulunmasıdır. Sovyetlerde böyle önemli durum yaklaşık 1970 den sonra aradan kalkmağa başladı. Eskiden temel bilimlerin ve teknolojilerin iyi şekilde gelişmesi Ülkelerin ekonomi ve askeri güçünün yüksek seviyede olmasını temin edirdi. Savaş araçları o kadar dağıtıcı idiler ki, kudretli Ülkeler onların vereceği zararlardan korkuyorlardı. Diğer yandan Devlet ve Hükümet yöneticileri kendi vatandaşlarının karşı koymaklarından çekinirlerdi. (Viyetnam savaşına Amerika da ki protestoları hatırlayın.) Şimdi gelişmiş ülkeler ( Rusya da bilimsel açıdan gelişmiş sayılır), çok hızla genetik savaşlara hazırlaşırlar. Bu savaşlarda ne kan dökülecek ne de evler yıkılacak. Bu çok sakince, farklı bölgelerde yüz yıllarla yaşam sürdürmüş insanların taşıdıkları genlerin farklı olduğunu bilerek onların türlerini değiştirmek ve sayılarını belirlemek imkanıdır. Böyle genetik silahlarla bir milyon nüfuzu olan çok gerişmiş toplum bir milyar nüfuzu olanları kolayca yenerek istediği şekle soka bilecek. 17 / 22
18 Biliyoruz ki Doğada bitki ve hayvan türlerinden birileri diğerini aradan kaldırırlar. İnsan tarihide savaşlarla doludur. Ama eskiden yenme şansını farklı toplumlar elde ediyorlardı. Bir zaman yenilen, diğer bir zaman yenirdi. Eski zamanlar toplumların bilim ve teknoloji seviyelerin de ki farklar şimdi ki kadar aşılmaz değildi. Şimdiki zaman bu farklar hep artıyor. Diğer yandan Yer yüzünde nüfuz Dünyanın yaşam imkanlarını zorlayana kader artmış. Enerji kaynakları tükenir, su, toprak ve diğer kaynaklar yetersiz kalır. Kutuplardaki buzlar eriyor. Bunların artmasının genetik savaşları gerçekleştirmesi beni çok korkutuyor. Yaklaşık 15 yıl önce Amerikanın Sovyetler Ülkesini dağıttı. Bildik ki savaş şartları çok değişmiş. Bir ülkeni yenmek için tapancalı bir ekserin bile oraya sokmağına gerek kalmıyor. Dünyada her şey için, hayat için, başarı için en gerçek yol gösterici ilimdir, fendir. İlim ve fennin dışında yol gösterici aramak gaflettir, cahilliktir, doğru yoldan sapmaktır. Atatürk Herkes bizim eğitim ve bilim seviyesinin düşük ve çok iyisinin hiç olmadığını da konuşuyor. Şimdi bizim Fizik eğitiminde, biliminde ve bunlara bağlı olan teknolojideki çoklarının bildikleri kusurları hatırlatalım. 18 / 22
19 En başarılı bilim adamlarımızın büyük kısmı Türkiye Ulusal Bilimler Akademisinin (TUBA) üyeleridir. Onların bilimsel tartışmalardan çekinmemelerini, yeni üyelerin seçimini gizli şekilde yapmamalarını, Dünya bilimine ve yeni teknolojiler üretimine TUBA nın en seçkin üyelerinden daha az katkıda bulunmayanları kendi sıralarına almalarını (doğal olarak medyanın ünlü yaptıkları kişileri kast etmiyorum), ayrı- ayrı bilim dallarının önemli konularının belirlenmesinde ve çalışmalarda önde olmalarını isterdik. TUBA bilimi ikinci planda koyan arkadaşlar kulübüne benzememeli. Bilimler Akademisinin Türkiye de ki okullarda, TUBİTAK da ve Üniversitelerde eğitimin, bilimin ve teknoloji seviyesini incelemesini, kusurları belirlemesini ve ortadan kaldırmak için tesviyeler de bulunmaklarını isterdik. Ama Akademiye tüm gerekli imkanlar verilse bile, bu tür işi iyi şekilde şimdi yürütemez olduğunu düşünüyoruz. Çünkü bu iş yeterli kader iyi şekilde bilimsel sonuçları değerlendirmeyi, Fiziği geniş ve derinden bilmeyi, önemli bilimsel meseleler koymağı ve çözme yeteneği gerektirir. TUBİTAK Türkiye de ki bilimi ve teknolojini geliştirmek için en büyük yatırımları yapıyor. Örneğin son 15 yılda astrofiziğin gelişmesi için büyük yatırımlar yapılmış. Ulusal Gözlem Evi (UGE) de kurulmuş. Ama bu yatırımlar karşısında alınan bilimsel sonuçların değeri çok azdır. O ki eski zamanlar küçük teleskoplarla, bu teleskopların imkanlarını zorlayan değerli işler görülürdü, özellikle İzmir de. Bu durum işlerin nasıl gittiğinin göstergesidir. Unutmayalım ki astronomi konularındaki çalışanlar Türkiye de diğer bilim konularında çalışanlardan hiç de geride değiller. Sadece astronominin maliyeti çok büyük. Bizim UGE nin teleskopları yeni teknoloji değiller. Acaba yeni teknolojileri hangi verimle kullanıyoruz? Yoksa şimdiki yatırımların yıl sonra nasıl bir bar vermesini mi beklemek gerekir? Acaba yatırımların bilime ve teknolojiye nasıl etki yaptığını yıldan yıla görmemiz ve tartışmamız daha doğru değimli? 19 / 22
20 Üniversitelerde yaklaşık son 15 yılda eğitim seviyesinin düştüğü görünmektedir. Öğretim Üyeleri çok zaman yeteri kader bilmedikleri dersleri anlatmadan çekinmiyorlar ve buna kurallar imkan verirler. Verilen tez konularının, doktora öğrencisinin, danışmanının çalışma konusundan uzak bile ola bilir. Doktora adını alanların yaşlarının yaklaşık 30 ve en basit bilimsel makalesinin bile olmamasının önemsiz sayılması, hem eğitimi hem de bilimi zor duruma salıyor. Bilimsel açıdan önem taşıyan konularda çalışanlar az sayıdadır ama hiç çalışmayan az değil. Türkiye de ki, temel bilimler ve mühendislik açısından en iyi Üniversitelerin, (örneğin ODTÜ, İstanbul Teknik, Bilkent ve Boğaz İçi) en iyi öğrencileri bulundurmalarına rağmen, durum yeteri kadar iyi değil. ( Özel Üniversitelerin fiziğe ve fiziği geniş şekilde temel alan mühendisliğe katkıları azdır.) O ki Dünyanın en büyük fizikçilerinin, en önemli bilimsel işlerinin çok zaman yaşları arasında yapıldığı bilinmektedir. Einstein 24 yaşında yaptığı iş için Nobel ödülü almış ve 25 yaşında yaptığı iş ile Dünyanın en büyük bilim adamı olduğunu göstermiş. Fransız matematikçi ve astronom Alexis- Clod Clero (18 yüz yıl) Paris Akademisinde ilk bildirisini sunanda 12 yaşı vardı. Fransız matematikçi ve astronom Alexis- Clod Clero (18 yüz yıl) Paris Akademisinde ilk bildirisini sunanda 12 yaşı vardı. Fizik ve matematik konularında en büyük işler yapmış kişilerden bazıları, ilk bilimsel makalelerini yaşlarında yazmışlar ( örneğin Maxwell ve Hamilton). Adını matematik tarihinde koyup gedenler içinde, 21 yaşında öldürülmüş Evariste Galois ( ) vardır. Newton zamanı Dünyanın ikinci büyük fizikçisi olan Thomas Young ( ), 2 yaşında kitap okumağa başlamış, 16 yaşında yaklaşık on dil biliyordu, bunların içinde Türk ve Arap dilerlide vardı, 23 yaşında tıptan doktora yapmış. Lise ve dershanelerdeki eğitim Üniversitelerle karşılaştırsak, örgenci için daha zordur ve bazı açılardan iyidir, özellikle Anadolu liseleri, Fetullah hocanın okulları ve Özel kolejlerde. Çünkü bu okulların amaçları var. Çocuklar Üniversiteleri kazanmalı. Aynı amaç velileri de çok ilgilendirir. ÖSS Fizik sınavlarının amacı iyi bilgi ve düşüncesi olan çocukları belirlemek olsaydı durum çok daha iyi olurdu. Fiziği anlamağa ve bilimsel düşünceye ne liselerde, ne de Üniversitede, sanki gerek yok. 20 / 22
TEMEL BİLİMLERE VE FİZİK EĞİTİMİNE BAKIŞ AÇISI
TEMEL BİLİMLERE VE FİZİK EĞİTİMİNE BAKIŞ AÇISI Akdeniz Üniversitesi Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oktay HÜSEYİN (GUSEINOV) Araş Gör. Murat ERTÜRK (Çanakkale 18 Mart Üniversitesi) mertrk@yahoo.com merturk@comu.edu.tr
DetaylıEğitişim Dergisi. Sayı: 18. Şubat 2008. TEMEL BİLİM NEDİR ve NASIL ORTAYA ÇIKMIŞTIR. Prof. Dr. Oktay Hüseyin (Guseinov) Arş. Gör.
Eğitişim Dergisi. Sayı: 18. Şubat 2008 TEMEL BİLİM NEDİR ve NASIL ORTAYA ÇIKMIŞTIR Prof. Dr. Oktay Hüseyin (Guseinov) Arş. Gör. Murat Ertürk 1 / 7 Bir ev taşlardan yapıldığı gibi, bilim de olgulardan inşa
DetaylıMARS DA HAYAT VAR MI??????
Cilt 1, Sayı 1 Bülten Tarihi MARS DA HAYAT VAR MI?????? M A R S İçindekiler: 1-Mars da Hayat var mı?? 2-Mars da ilginç bilimler!! 3-Bulmacalar 4-Bilgiler 5-Ödülü Sorular 6-Bilim Adamları nın Gizemli Hayatı
Detaylıİktisat Tarihi
İktisat Tarihi 7.5.18 SAVAŞLAR VE EKONOMİK PERFORMANS Savaş 10 milyon askerin ölümüne, 20 milyonunun yaralanmasına neden oldu. Ekonomik açıdan uzun dönemde fizik yıkımdan daha zararlı olan normal ekonomik
DetaylıTürkiye de üniversiteye giremeyen öğrenciler Fas ta üç dil öğreniyor
Türkiye de üniversiteye giremeyen öğrenciler Fas ta üç dil öğreniyor Türkiye deki üniversite imkanlarının zorluğu ve kontenjan sıkıntısı öğrencileri değişik arayışlara itiyor. Her yıl 50 binin üzerinde
DetaylıMADAM CURIE VE 2011 KİMYA YILI
MADAM CURIE VE 2011 KİMYA YILI Bu yıl, UNESCO tarafından, Kimya Yılı olarak ilan edildi. Madam Curie nin 1911 yılında ikinci Nobel ödülünü kimya alanında alışının 100. yılı onuruna, 2011 yılı boyunca kutlamalar
DetaylıHayatı ve Çalışmaları
Hayatı ve Çalışmaları Hayatı Albert Einstein, 14 Mart 1879 da, Almanya nın Ulm şehrinde dünyaya geldi. Babası Hermann Einstein bir mühendis ve satıcıydı. Annesi Pauline Einstein müziğe oldukça ilgiliydi.
DetaylıTürkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)
Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de
DetaylıAtatürk ün Kişisel Özellikleri. Elif Naz Fidancı
Atatürk ün Kişisel Özellikleri Atatürk cesur ve iyi bir liderdir Atatürk iyi bir lider olmak için gerekli bütün özelliklere sahiptir. Dürüstlüğü ve davranışları ile her zaman örnek olmuştur. Gerek devlet
DetaylıOTOMOBİLİ HENRY FORD MU İCAT ETTİ?
OTOMOBİLİ HENRY FORD MU İCAT ETTİ? Otomobili Ford un icat ettiğini sanan çoktur ama bu yanlıştır. Ford, üretim bandını mükemmel hale getirip üretimi hızlandırarak otomobili ucuzlattı... İlk buharlı otomobil
DetaylıTürkiye Nüfusunun Yapısal Özellikleri Nüfus; 1- Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Genç (Çocuk) Nüfus ( 0-14 yaş )
Türkiye Nüfusunun Yapısal Özellikleri Nüfus; ülkelerin kalkınmasında, ülkenin dünyadaki etki alanını genişletmesinde potansiyel bir güç olarak önemli bir faktördür. Nüfusun potansiyel gücü, nüfus miktarı
DetaylıDünyayı Değiştiren İnsanlar
Dünyayı Değiştiren İnsanlar MARIA MONTESSORI Hayatın en önemli dönemi üniversite çalışmaları değil, doğumdan altı yaşa kadar olan süredir. Çünkü bu, bir çocuğun gelecekte olacağı yetişkini inşa ettiği
DetaylıSizleri şahsım ve TOBB adına saygıyla selamlıyorum. Biliyorsunuz başkasına gönderilen selam kişinin üzerine emanettir.
Sayın Sizleri şahsım ve TOBB adına saygıyla selamlıyorum. Biliyorsunuz başkasına gönderilen selam kişinin üzerine emanettir. Başkanımız Rifat Hisarcıklıoğlu TUSAF yönetimi başta olmak üzere, kongremizin
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİKÇİ (MOLEKÜLER BİYOLOG)
MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİKÇİ (MOLEKÜLER BİYOLOG) TANIM Canlı hücre içindeki malzemeleri (DNA, Protein, Enzim vb.), hücre yapısının işlevini ve hücreler arasındaki etkileşimi laboratuar ortamında inceleyerek
DetaylıANKET SONUÇLARI. Anket -1 Lise Öğrencileri anketi.
ANKET SONUÇLARI Anket -1 Lise Öğrencileri anketi. Bu anket, çoğunluğu Ankara Kemal Yurtbilir İşitme Engelliler Meslek Lisesi öğrencisi olmak üzere toplam 130 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya
Detaylı1974 Kıbrıs Barış Harekatı ndan sonra uygulanan silah ambargosu, ülkemizde savunma sistemlerinin temininde ve askeri haberleşme ihtiyaçlarının
1974 Kıbrıs Barış Harekatı ndan sonra uygulanan silah ambargosu, ülkemizde savunma sistemlerinin temininde ve askeri haberleşme ihtiyaçlarının karşılanmasında bağımsızlığın önemini gündeme getirmiş, halkımızın
DetaylıMarie Curie. Thomson Cabir bin Hayyan. Henry Becquerel
Marie Curie Thomson Cabir bin Hayyan John Dalton Albert Einstein Henry Becquerel 1 John Dalton John Dalton (Eaglesfield, Cumbria, 6 Eylül 1766 Manchester, 27 Temmuz 1844) İngiliz kimyager ve fizikçi, Cumberland
DetaylıYeni Göç Yasas Tecrübeleri
Eflref Ar kan Bildiğiniz gibi Almanya aile birleşiminin gerçekleşmesi konusunda göç yasasında bazı değişiklikler yapmıştır. Bu değişiklikleri eleştirenler ve olumlu görenler bulunmaktadır. Ben göç yasasının
DetaylıEMNİYET EKONOMİSİ, DİSİPLİNİ VE POLİTİKASI
EMNİYET EKONOMİSİ, DİSİPLİNİ VE POLİTİKASI Merhaba; Bu ayki yazıma başlamadan önce hepimize sağlıklı ve emniyetli günler diliyorum. Geçen yazımda elimden geldiği kadar iş güvenliği-insan sağlığının (EMNİYET-SAFETY)
Detaylı"Satmam" demiş ihtiyar köylü, "bu, benim için bir at değil, bir dost."
Günün Öyküsü: Talih mi Talihsizlik mi? Bir zamanlar köyün birinde yaşlı bir adam yaşıyormuş. Çok fakirmiş. Ama çok güzel beyaz bir atı varmış. Kral bu ata göz koymuş. Bir zamanlar köyün birinde yaşlı bir
DetaylıErbil Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dara Celil Hayat ile Türkiye-Kürdistan Ekonomik ilişkileri. 02 Temmuz 2014
Erbil Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dara Celil Hayat ile Türkiye ile Kürdistan arasındaki ekonomik ilişkiler son yılların en önemli rakamlarına ulaşmış bulunuyor. Bugünlerde petrol anlaşmaları ön plana
Detaylı1. ABD Silahlı Kuvvetleri dünyanın en güçlü ordusu
2016 yılında 126 ülkenin ordusu değerlendirilmiş ve dünyanın en güçlü orduları sıralaması yapılmıştır. Ülkenin sahip olduğu silahlı gücün yanında nüfusu, savaşabilecek ve askerlik çağına gelen insan sayısı,
DetaylıHAVACILIK VE UZAY MÜHENDİSİ/UZAY MÜHENDİSİ
TANIM Hava ve uzay araçlarının tasarımı ve yapımı, bunların uzaya gönderilmesi, araçların yerden izlenmesi, araçlarla haberleşme vb. işleri yapan kişidir. A- GÖREVLER Sivil ve askeri kuruluşlarda; - Yer
DetaylıBÜLTEN İSTANBUL AZİZ BABUŞCU. FİLİSTİN MESELESİ 2 5 te B İ L G İ NOTU. Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi
2 de Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi AK Parti İstanbul İl Kadın Kolları nda AK Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya gelmenin mutluluğunu yaşadı. 8 de YIL: 2012 SAYI
DetaylıBu kitabın sahibi:...
BİYOGRAFİ 1 3 Bu kitabın sahibi:... İçindekiler Bu Kitabın Konusu Benim, 9 Ben, Marie Curie, 13 Uçan Üniversite, 18 İlk Aşk, 23 Paris, 27 Aşk Göz Kırpıyor!, 31 Maddenin İçinden Geçen Işınlar, 35 Aşk,
DetaylıNİTELİKLİ EĞİTİMİN TOPLUMUN REFAH SEVİYESİNE ETKİSİ. Prof.Dr. Muammer Kaya, ESOGÜ Rektör Adayı, mkaya@ogu.edu.tr
NİTELİKLİ EĞİTİMİN TOPLUMUN REFAH SEVİYESİNE ETKİSİ Prof.Dr. Muammer Kaya, ESOGÜ Rektör Adayı, mkaya@ogu.edu.tr Öncelikle nüfusa ve bu nüfusun ne kadarının genç olduğunu anlatan rakamlara bakalım 2013
DetaylıMühendislik Fakültesi Dekanları Matematik Anketi Sonuçları. Yrd. Doç. Dr. Necdet GÜNER 14 Mayıs 2010, Trakya Üniv. Edirne
Mühendislik Fakültesi Dekanları Matematik Anketi Sonuçları Yrd. Doç. Dr. Necdet GÜNER 14 Mayıs 2010, Trakya Üniv. Edirne Mühendislik Fakülteleri Devlet Ü. Vakıf Ü. Toplam Üniv. 95 51 146 Müh. F. 62 25
DetaylıBeyin Gücünden Beyin Göçüne...
On5yirmi5.com Beyin Gücünden Beyin Göçüne... Beyin göçü, yıllardır pek çok ülkenin kan kaybı... Peki gençler neden ülkelerini tekederler? Hangi sebepler ülkelerin beyin gücünü kaybetmesine sebep olur?
DetaylıFİZİK. Mekanik 12.11.2013 İNM 103: İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ. Mekanik Nedir? Mekanik Nedir?
İNM 103: İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 22.10.2013 MEKANİK ANABİLİM DALI Dr. Dilek OKUYUCU Mekanik Nedir? Mekanik: Kuvvetlerin etkisi altında cisimlerin davranışını inceleyen bilim dalıdır. FİZİK Mekanik
DetaylıDünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği
Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği Amaç İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye deki İSG durumu hakkında bilgi sahibi olmak. 2 Öğrenim hedefleri ILO İSG verileri, WHO meslek
DetaylıAmerikalı İş Ortakları ile Büyüme Fırsatı
Amerikalı İş Ortakları ile Büyüme Fırsatı Michael Lally, Ticaret Müsteşarı Berrin Ertürk, Ticaret Ataşe Yardımcısı Nisan 2014 U.S. Commercial Service Ankara, Turkey Amerikan Ticaret Müsteşarlığı Misyonu
DetaylıPatatesin Dünyadaki Açlığın ve Yoksulluğun Azaltılmasındaki Yeri ve Önemi
Patatesin Dünyadaki Açlığın ve Yoksulluğun Azaltılmasındaki Yeri ve Önemi Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Antakya/HATAY Güney Amerika kökenli bir bitki olan patates
DetaylıGen haritasının ne kadarı tamamlandı DNA'nın şimdiye kadar yüzde 99'u deşifre edildi.
Bilim dünyası, yaşamı alt üst edecek yeni bir gelişmeye daha imza atarak insan DNA'sının şifresini çözmeyi başardı. Çıkarılan 'gen haritası' sayesinde kalp ve kanser hastalığı tarihe karışacak ve insan
DetaylıMESLEK TANITIM GÜNLERİ HAZIRLAYAN : İBRAHİM KOYUNCU
MESLEK TANITIM GÜNLERİ HAZIRLAYAN : İBRAHİM KOYUNCU ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ PUAN TÜRÜ : MF-1 EĞİTİM SÜRESİ : 4 YIL PROGRAMIN İÇERİĞİ : Ağırlıklı olarak Matematik ve Fizik dersleri verilmektedir. Program
DetaylıÜLKELER NEDEN FARKLI GELİŞMİŞLERDİR
ÜLKELER NEDEN FARKLI GELİŞMİŞLERDİR Ülkelerin Gelişmişliğini Belirleyen Faktörler Coğrafya Öğretmeni Gelişmeyi tek bir ölçütle ifade etmek, ülkelerin ekonomik, sosyal ve siyasal yapılarındaki farklılık
Detaylıİktisat Tarihi II. XI. Hafta
İktisat Tarihi II XI. Hafta 19. yy da Ekonomik Gelişmeler 19. yy Avrupa da, sanayinin bir hayat tarzı olarak kesin zaferine şahit oldu. 19. yyda uluslararası ekonomik ilişkilerde ve devletlerin ekonomik
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2014 MART İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2014 MART AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Niisan 2014 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2014 MART İHRACAT PERFORMANSI
DetaylıEduValley TÜRK ÜNİVERSİTELERİ EĞİTİM FUARLARI FUAR TANITIM KATALOĞU. Tunus Cezayir. Filistin Ürdün. Bahreyn Kuveyt.
2017-18 FUAR TANITIM KATALOĞU 1 2 3 Tunus Cezayir Filistin Ürdün Bahreyn Kuveyt 4 Afganistan 5 Tanzanya 6 Nijerya Kategori I Tunus & Cezayir TUNUS Afrika nın ve Arap dünyasının önde gelen ekonomilerinden
DetaylıANTONOV AN-225 MRIYA: EN BÜYÜK UÇAK (18 EKİM
ANTONOV AN-225 MRIYA: EN BÜYÜK UÇAK (18 EKİM 2014) Dünyanın en büyük uçağı olan An-225 Mriya, tasarımcısının adını taşıyor. SSCB dağılınca çürümeye terk edilen uçak, 2001 de yenilenip uçuruldu. ANTONOV
DetaylıTÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK GÜCÜ
Dr. Tuğrul BAYKENT Baykent Bilgisayar & Danışmanlık TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK GÜCÜ Düzenleyen: Dr.Tuğrul BAYKENT w.ekitapozeti.com 1 1. TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK KONUMU VE ÖNEMİ 2. TÜRKİYE YE YÖNELİK TEHDİTLER
DetaylıEUROSTUDENT ULUSAL ARAŞTIRMASI: TÜRKİYE SONUÇLARI
EUROSTUDENT ULUSAL ARAŞTIRMASI: TÜRKİYE SONUÇLARI Prof. Dr. Nezih Güven (ODTÜ, Rektör Danışmanı) Doç. Dr. Ayşe Gündüz Hoşgör (ODTÜ,Sosyoloji Blm.) Y. Doç. Dr. Mustafa Şen (ODTÜ, Sosyoloji Bölümü) Bağlantı
DetaylıTÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI HALUK DİNÇER İN KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ HAKKINDA HER ŞEY KISA FİLM YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ KONUŞMASI
TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI HALUK DİNÇER İN KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ HAKKINDA HER ŞEY KISA FİLM YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ KONUŞMASI 7 Ocak 2015 İstanbul, Sabancı Center Sayın Konuklar, Değerli Basın Mensupları,
DetaylıTEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2014 YILI MART AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME
TEKSTİL VE HAMMADDELERİ SEKTÖRÜ 2014 MART AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİ NİSAN 2014 TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2014 YILI MART AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME
DetaylıAraştırma Notu 15/179
Araştırma Notu 15/179 27.03.2015 2014 ihracatını AB kurtardı Barış Soybilgen* Yönetici Özeti 2014 yılında Türkiye'nin ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 3,8 artarak 152 milyar dolardan 158 milyar dolara
DetaylıKRİZ ÖNCESİNİN TEK İYİ HABERİ
KRİZ ÖNCESİNİN TEK İYİ HABERİ Necmi Gürsakal 1 I. GİRİŞ Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, Bursa daki 250 Büyük Firma Araştırması nın 2000 yılı sonuçlarını yayınladı. 1997 yılından başlayarak 2000 yılına kadar
DetaylıMEVLANA DEĞİŞİM PROGRAMI İLANI
MEVLANA DEĞİŞİM PROGRAMI İLANI Mevlana Değişim Programı Hakkında Genel Bilgiler Mevlana Değişim Programı, yurtiçinde eğitim veren yükseköğretim kurumları ile yurtdışında eğitim veren yükseköğretim kurumları
DetaylıAzerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org
Azerbaycan Enerji GÖRÜNÜMÜ Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi EKİM 214 www.hazar.org 1 HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi, Geniş Hazar Bölgesi ne yönelik enerji,
DetaylıÇimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektör Raporu 2010
Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektör Raporu 2010 Avrupa kıtasından Amerika kıtasına, Orta Doğu Ülkelerinden Afrika ülkelerine kadar geniş yelpazeyi kapsayan 200 ülkeye ihracat gerçekleştiren
DetaylıTÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ?
TÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ? Dr. Fatih Macit, Süleyman Şah Üniversitesi Öğretim Üyesi, HASEN Bilim ve Uzmanlar Kurulu Üyesi Giriş Türk Konseyi nin temelleri 3 Ekim 2009 da imzalanan Nahçivan
DetaylıYrd. Doç. Dr. M. Akif NACAR. Arş. Gör. F. Didem ALAY. Arş. Gör. M. Umut SALUR
Bölüm Hakkında; Harran Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, 2004 yılında Mühendislik Fakültesi bünyesinde kurulmuş olup ilk olarak 2005-2006 yılında 30 öğrenci ile lisans düzeyinde eğitim vermeye
DetaylıAk Parti 14.Dönem Siyaset Akademisi Ödül Töreni Yapıldı
Ak Parti 14.Dönem Siyaset Akademisi Ödül Töreni Yapıldı 14. Dönem Siyaset Akademisi Lider Ülke: Türkiye Yerel Yönetimler-II programında dereceye girenler ödüllerini Sayın Başbakanımızın elinden aldı. Mart
DetaylıFİZİK. Mekanik İNM 101: İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ. Mekanik Nedir? Mekanik Nedir?
İNM 101: İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 12.10.2017 MEKANİK ANABİLİM DALI Dr. Dilek OKUYUCU Mekanik Nedir? Mekanik: Kuvvetlerin etkisi altında cisimlerin davranışını inceleyen bilim dalıdır. FİZİK Mekanik
DetaylıBaşkale nin Tarihçesi: Başkale Coğrafyası:
Başkale nin Tarihçesi: Başkale Urartular zamanında Adamma olarak adlandırılan bir yerleşme yeriydi. Ermeniler buraya Adamakert ismini vermişlerdir. Sonraları Romalılar ve Partlar arasında sınır bölgesi
DetaylıDünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri
Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri ÜLKE Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri Üretiminde İlk 1 Ülke 29 21 211 212 212 Dünya /212 Üretiminden Aldığı Pay Değişim (%) (%) 1 ÇİN
DetaylıDünya Enerji Görünümü 2012. Dr. Fatih BİROL Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Ankara, 25 Aralık 2012
Dünya Enerji Görünümü 2012 Dr. Fatih BİROL Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Ankara, 25 Aralık 2012 Genel Durum Küresel enerji sisteminin temelleri değişiyor Bazı ülkelerde petrol ve doğalgaz üretimi
DetaylıKafkasya ve Türkiye Zor Arazide Komfluluk Siyaseti
Kafkasya ve Türkiye Zor Arazide Komfluluk Siyaseti Leyla Tavflano lu Çok sıklıkla Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan a gittiğim için olsa gerek beni bu oturuma konuşmacı koydular. Oraların koşullarını
Detaylı15 Ekim 2014 Genel Merkez
ÇİN Yatırım Fırsatları Paneli 15 Ekim 2014 Genel Merkez İş Dünyamızın Saygıdeğer Mensupları, Değerli MÜSİAD üyeleri, Değerli Basın Mensupları, Toplantımıza katılımından dolayı teşekkür ediyor, Sizleri
Detaylıİşte bu, kişileri birbirlerinden ayıran özelliklerin tümüne, kişinin Girişimcilik Profili diyoruz.
KİŞİNİN GİRİŞİMCİLİK PROFİLİ Her insanın vücut yapısı nasıl ki her spora uygun değilse, her insanın çeşitli özellikleri de onun her türlü girişim i yapmasına uygun değildir. Bir başka deyişle, kişinin
DetaylıDERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma
DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma Demografi (nüfus bilimi), sınırları belli olan bir coğrafyanın nüfus yapısını, özelliklerini ve değişimlerini incelemektedir. Doğum, ölümün yanı sıra göç gibi dinamikleri
DetaylıRUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015
RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015 RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Rusya Federasyonu na ihracat yapan 623 firma
DetaylıMETEOROLOJİ I. HAFTA
METEOROLOJİ I. HAFTA Doç. Dr. Alper Serdar ANLI METEOROLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI HAFTA KONU 1 Meteorolojinin tanımı, önemi, ve gelişimi 2 Meteorolojinin bölümleri ve uygulama alanları, Atmosferin yapısı
DetaylıÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ GÜZ YARIYILI LİSANSÜSTÜ PROGRAM KONTENJANLARI Kontenjanlar
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ 2018-2019 GÜZ YARIYILI LİSANSÜSTÜ PROGRAM KONTENJANLARI Kontenjanlar Yıllık Programlar Özel Koşul Öğrenim Yüksek Lisans Doktora Ücreti BAĞIMLILIK VE ADLİ BİLİMLER ENSTİTÜSÜ Adli Bilimler
DetaylıCERN BÖLÜM-3 İZAFİYET TEORİSİNDE SONUN BAŞLANGICI MI?
CERN BÖLÜM-3 İZAFİYET TEORİSİNDE SONUN BAŞLANGICI MI? Geçtiğimiz ay sonlarında CERN den yapılan açıklama belki de bugüne kadar CERN den yapılan açıklamaların en sansasyoneliydi. Açıklamada nötrinolarla
DetaylıAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan
Detaylı2014 YILINDA ÜNİVERSİTELERİMİZİN DÜNYA SIRALAMALARINDA GENEL VE ALAN BAZINDAKİ DURUMU 2 TEMMUZ 2014
2014 YILINDA ÜNİVERSİTELERİMİZİN DÜNYA SIRALAMALARINDA GENEL VE ALAN BAZINDAKİ DURUMU 2 TEMMUZ 2014 [Metni 02/05/2014 yazın] URAP (University Ranking by Academic Performance) Sayfa 0 www.urapcenter.org
DetaylıTEKSTİL MAKİNALARI. Hazırlayan Hasan KÖSE 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
TEKSTİL MAKİNALARI Hazırlayan Hasan KÖSE 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TEKSTİL MAKİNALARI TÜRKİYE DE ÜRETİM Tanımı Tekstil makinaları, tekstil sanayinin
DetaylıEĞİTİM - ÖĞRETİM YILI BİRİNCİ DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ
2015-2016 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI BİRİNCİ DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ Birinci dönem 14 EYLÜL 2015 günü başladı ve 22 Ocak 2016 tarihinde sona erdi. Tatillerin normalden fazla olduğu birinci dönemin öğrenci ve
DetaylıKIYASLAMA (Benchmarking)
KIYASLAMA (Benchmarking) Ortaya Çıkışı 1980 li yıllarda ABD li Xerox, satış fiyatları kendi maliyetlerinden daha düşük olan Japon firmalarıyla rekabet edebilmek için geliştirmiştir. Başarılı faaliyetleri
Detaylı45 2 Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi (Felsefe)
DİL VE TARİH COĞRAFYA FAKÜLTESİ ÇİFT ANADAL PROGRAMI Bölüm/Program/Anabilim Dalı Toplam Kredi Kontenjan Kabul Edilen Bölümler/Programlar Alman Dili ve Edebiyatı* 0 5 Eğitim Bilimleri Fakültesi ( Bilgisayar
DetaylıISO 9001:2000 KYS nedir, ne yapılacaktır?
ISO 9001:2000 KYS nedir, ne yapılacaktır? 1 Giriş Kurumumuz ISO 9001 Standardı na uyum sağlanması, Ülkeler arası sınırların ortadan kalkmakta olduğu günümüz dünyasında eğitimde rekabet gücümüzün artmasını
DetaylıİKİNCİ Savaş Bakanına yaptığı ziyaretten sonra, Komünist milletvekili' ve Partinin Merkez Komitesi üyesi
DetaylıDünyada ve Türkiye de Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları
www.pwc.com Dünyada ve Türkiye de Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları İstanbul, Ersun Bayraktaroğlu Türkiye Gayrimenkul Sektör Lideri GYO lar 1995 ten beri hayatımızda Henüz SPK Tebliği yayınlanmadan GYO
DetaylıProf. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH Beta
Prof. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH 1870-1914 Beta Yayın No : 3472 Politika Dizisi : 08 1. Bası - Ocak 2017 - İstanbul (Beta A.Ş.) ISBN 978-605 - 333-801 - 7 Copyright Bu kitabın bu basısının Türkiye
DetaylıHOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015
HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Hollanda ya ihracat yapan 361 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı
DetaylıTV LERDEKİ PROGRAMLARA ÇIKANLAR KURAN OKUMASINI BİLMİYOR
Site İsmi : Zaman 53 Tarih: 10.05.2012 Site Adresi : www.zaman53.com Haber Linki : http://www.zaman53.com/haber/14544/camilerin-ayaga-kalkmasi-lazim.html ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
DetaylıYenilenebilir olmayan enerji kaynakları (Birincil yahut Fosil) :
Günümüzde küresel olarak tüm ülkelerin ihtiyaç duyduğu enerji, tam anlamıyla geçerlilik kazanmış bir ölçüt olmamakla beraber, ülkelerin gelişmişlik düzeylerini gösteren önemli bir kriterdir. İktisadi olarak
DetaylıINTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015
INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik
DetaylıSEKTÖREL GELİŞMELER İÇİNDEKİLER Otomotiv. Beyaz Eşya. İnşaat. Turizm. Enerji. Diğer Göstergeler. Sektörel Gelişmeler /Ağustos 2013 1
SEKTÖREL GELİŞMELER İÇİNDEKİLER Otomotiv Otomotiv İç Satışlarda Hızlı Artış Temmuz Ayında Devam Ediyor. Beyaz Eşya Beyaz Eşya İç Satışlarda Artış Temmuz Ayında Hızlandı. İnşaat Reel Konut Fiyat Endeksinde
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİKÇİ (MOLEKÜLER BİYOLOG)
TANIM Canlı hücre içindeki malzemeleri (DNA, Protein, Enzim vb.), hücre yapısının işlevini ve hücreler arasındaki etkileşimi laboratuvar ortamında inceleyerek ortaya çıkaran kişidir. A- GÖREVLER - Canlıları
DetaylıUNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL
UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü nün (UNCTAD) Uluslararası Doğrudan Yatırımlar
DetaylıDünyada üniversite algısı ile Türkiye de ki algı örtüşüyor mu? ABD de 4743 üniversite, 1 öğrenciye 1.7 öğrenci. Uluslararası üniversite konsepti.
Dünyada üniversite algısı ile Türkiye de ki algı örtüşüyor mu? ABD de 4743 üniversite, 1 öğrenciye 1.7 öğrenci. Uluslararası üniversite konsepti. Türkiye de 172 üniversite, lisans yaklaşık 400 bin, ön
DetaylıAPPLE BİLGİSAYARI İCAT EDEN TEKNİSYEN: STEVE WOZNIAK
APPLE BİLGİSAYARI İCAT EDEN TEKNİSYEN: STEVE WOZNIAK Steve Wozniak, hesap makinası üreten bir firmada teknisyendi. Tek başına, 1976 da Apple-I ve 1977 de Apple-II bilgisayarlarını icat etti ve satış rekorları
Detaylı2004 yılında 929 milyon Dolar olan değerli maden ve mücevherat ihracatımız, %62 artışla 2008 yılı sonunda 1.5 milyar Dolara ulaşmıştır.
AFRİKA ÜLKELERİNDE MÜCEVHER SEKTÖRÜ İstikrarlı ve sürekli gelişimiyle büyümeye devam eden Türk Mücevherat Sektörü, son yıllarda gösterdiği ivmeyle altın ve mücevher sektörünün dünya genelinde önde gelen
DetaylıDİL VE TARİH COĞRAFYA FAKÜLTESİ ÇİFT ANADAL PROGRAMI
DİL VE TARİH COĞRAFYA FAKÜLTESİ ÇİFT ANADAL PROGRAMI Bölüm/Program/Anabilim Dalı Toplam Kredi Kontenjan Kabul Edilen Bölümler/Programlar Alman Dili ve Edebiyatı 40 5 Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ( Hazırlık
DetaylıEn Çok Hangi Özel Ders İsteniyor?
En Çok Hangi Özel Ders İsteniyor? Küçük bir araştırma yaptık, acaba hangi ders için daha fazla özel öğretmen ihtiyacı var diye. Hem kendi verilerimize, hem de özel ders ve eğitim danışmanlığı yapan bir
DetaylıALBERT EİNSTEİN HAYATI
ALBERT EİNSTEİN HAYATI Albert Einstein!"#$ Albert Einstein 14 Mart 1879 da Almanya nın Ulm kasabasında dünyaya geldi. Babası Hermann Einstein ve amcası Jakob bir elektrik şirketi kurdular. Annesi Pauline
DetaylıDünya Mısır Pazarı ve Türkiye
Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Günümüzde çok amaçlı bir kullanım alanına sahip olan Mısır, Amerika Kıtası keşfedilene kadar dünya tarafından bilinmemekteydi. Amerika Kıtasının 15. yüzyıl sonlarında keşfedilmesiyle
DetaylıGeçen ay meslektaşım, eğitmen arkadaşım Gülgün Koç ne güzel hatırlattı Peter Drucker ın meşhur tespitini : Ölçemediğiniz hiçbir şeyi yönetemezsiniz
Peter Drucker çok doğru bir ifade seçmiş! Geçen ay meslektaşım, eğitmen arkadaşım Gülgün Koç ne güzel hatırlattı Peter Drucker ın meşhur tespitini : Ölçemediğiniz hiçbir şeyi yönetemezsiniz Ölçmek, yönetmek
DetaylıDevrim Öncesinde Yemen
Yemen Devrimi Devrim Öncesinde Yemen Kuzey de Zeydiliğe mensup Husiler hiçbir zaman Yemen içinde entegre olamaması Yemen bütünlüğü için ciddi bir sorun olmuştur. Buna ilaveten 2009 yılında El-Kaide örgütünün
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ MÜCAHİT COŞKUN
ENERJİ VERİMLİLİĞİ MÜCAHİT COŞKUN 16360019 1 İÇİNDEKİLER Enerji Yoğunluğu 1. Mal Üretiminde Enerji Yoğunluğu 2. Ülkelerin Enerji Yoğunluğu Enerji Verimliliği Türkiye de Enerji Verimliliği Çalışmaları 2
Detaylı5.SINIF SOSYAL BİLGİLER GERÇEKLEŞEN DÜŞLER TESTİ. Teknoloji ve sanayinin hızla gelişmesi, çevre sorunlarının artmasına sebep olmuştur.
1- Buluşlar ve teknolojik gelişmeler insanların yaşamlarını değiştirir, kolaylaştırır. Fakat ihtiyaçlarımızı karşılamak için yapılan bu buluşlar ve teknolojik gelişmelerin olumlu etkilerinin yanında olumsuz
Detaylıtürkiye talep profili 2014
1 AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLERİ VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ türkiye talep profili 2014 ilk yarı Sonuçları (özet değerlendirme) 30 YIL 1984-2014 AKTOB ARAŞTIRMA /EROL KARABULUT GECELEMELER % 10, GELİR % 6 ARTTI
DetaylıAmerican Tank Company (Ruhi) vs Afrika Schützenkompanie (Levent) 1750 pts & Mid-War Hold the Line
American Tank Company (Ruhi) vs Afrika Schützenkompanie (Levent) 1750 pts & Mid-War Hold the Line 25 Ağustos 2013 Pazar Brifing: Görev isminden de anlaşılacağı gibi hattı tutan bir birliğe bir diğerinin
DetaylıOKUL MÜDÜRÜMÜZLE RÖPORTAJ
OKUL MÜDÜRÜMÜZLE RÖPORTAJ Kendinizden biraz bahseder misiniz? -1969 yılında Elazığ'da dünyaya geldim. İlk orta ve liseyi orada okudum. Daha sonra üniversiteyi Van 100.yıl Üniversitesi'nde okudum. Liseyi
Detaylı2016 Özalp Tarihçesi: Özalp Coğrafyası: İlçe Nüfus Yapısı: Yaş Grubu Erkek Kadın Toplam 0-14 Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş
Özalp Tarihçesi: Özalp ilçesi 1869 yılında Mahmudiye adıyla bu günkü Saray ilçe merkezinde kurulmuştur. 1948 yılında bu günkü Özalp merkezine taşınmış ve burası ilçe merkezi haline dönüştürülmüştür. Bölgede
DetaylıDİL VE TARİH COĞRAFYA FAKÜLTESİ ÇİFT ANADAL PROGRAMI
Bölüm/Program/Anabilim Dalı Toplam Kredi Kontenjan Kabul Edilen Bölümler/Programlar Amerikan Kültürü ve Edebiyatı* 48 5 İngiliz Dili ve Edebiyatı Felsefe 53 3 Ankara Üniversitesi'nin Tüm Fakülte ve Bölümleri
DetaylıAteş Ülkesi'nde Ateşgâh Ateşgâh ı anlatmak istiyorum bu hafta sizlere. Ateş Ülkesi ne yolculuk ediyorum bu yüzden. Birdenbire pilot, Sevgili yolcular
Ateş Ülkesi'nde Ateşgâh Ateşgâh ı anlatmak istiyorum bu hafta sizlere. Ateş Ülkesi ne yolculuk ediyorum bu yüzden. Birdenbire pilot, Sevgili yolcular hazır olun düşüyoruz diyor. Düşüyoruz ama ben dâhil
DetaylıUBC Derecenize Doğru İlk Adımınız BAŞLANGIÇ NOKTANIZ
UBC Derecenize Doğru İlk Adımınız BAŞLANGIÇ NOKTANIZ Uluslararası Birinci Sınıf Öğrencileri İçin Yenilikçi, Entegre Bir Program ULUSLARARASI PROGRAM UBC lisans programınıza İngilizce dil eğitimi ile akademik
DetaylıTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Rektörlüğünden: AKADEMİK PERSONEL İLANI (PROFESÖR, DOÇENT VE DR.ÖĞRETİM ÜYESİ) Üniversitemizin çeşitli birimlerine
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Rektörlüğünden: AKADEMİK PERSONEL İLANI (PROFESÖR, DOÇENT VE DR.ÖĞRETİM ÜYESİ) Üniversitemizin çeşitli birimlerine 2547 Sayılı Kanun, Öğretim Üyeliğine Yükselme ve Atama
Detaylı