B L D R G E HALKIN DEVR MC YOLU

Transkript

1

2

3 B LD RGE HALKIN DEVR MC YOLU

4 HALKIN DEVR MC YOLU Özel Say : 1 Bas m Yeri Can Matbaac l k Kas m 2007, stanbul Üç Ayl k, Yerel, Süreli, Türkçe yay nd r Sahibi ve Sorumlu Yaz iflleri Md.: Çi dem Çidaml Tomtom Mah. Örtmealt Sk. 6/3 BEYO LU/ STANBUL Tel - Faks:

5 Ç NDEK LER G R fi...7 Bugünün Dünyas nda Solun Geliflim Çizgisi...7 Ülkemiz Solunun Temel Sorunlar...15 Ülkemizde Ba ms z Bir Sol Hareketin Güncel Eksenleri...25 Solun Devrimci Yenilenme htiyac...28 I. BÖLÜM: BUGÜNÜN DÜNYASININ DEVR MC KAVRANIfiI...31 A- Yeni Bir Devrimci Dönüflümler Ça n n Efli inde, Emperyalist Zincirin Yeni Zay f Halkas : Yeni Sömürgeler ya da Güney...31 B- Emperyalizmin Bunal m Dönemleri...36 C- Emperyalizmin IV. Bunal m Dönemi III. Bunal m Döneminin Sonu IV. Bunal m Döneminin Özellikleri IV. Bunal m Döneminin Kriz Dinamikleri...62 i- ABD Emperyalizminin Egemenlik Krizi...63 ii- flçi Aristokrasisinin Krizi...67 iii- Yeni-Sömürgecilik Sisteminin Krizi IV. Bunal m Dönemi ve Yeni Sömürge Devriminin Evrim Çizgisi...75 II. BÖLÜM: YEN, DEVR MC B R SOSYAL ZM HT YACI...84

6 A- Türkiye Devrimci Hareketi ve Reel Sosyalizm...88 B- Reel Sosyalizmin Uluslararas Devrimci Süreçten Kopuflu...92 C- Reel Sosyalizm ve Kapitalizme Geriye Dönüfl Süreci...93 D- Sosyalizm ve Tarihsel Deneyim...95 E- Yeni Devrimci Bir Sosyalizmin Köfle Tafllar Devrimci Parti Kültür Devrimi Do rudan Demokrasi Toplumsal Mülkiyet III. BÖLÜM: TÜRK YE DE YEN SÖMÜRGEC L N YEN DEN YAPILANMASI VE DEVR MC POL T KA A- Yeni Sömürgecili in Yeniden Yap lanmas B- Neo-liberal Yeni Sömürgecilik Politikalar n n S n fsal Sonuçlar Neo-liberal Y k m ve Toplumsal Çözülme i-geçimlik Üretimle U raflan Küçük Köylülük ve Kürt Köylülü ü ii-örgütlü flçiler ve Devlet Memurlar iii-orta Köylülük, Zanaatkarlar ve Yüksek Vas fl Serbest Meslek Gruplar iv- Proleterlefltirme Süreci ve flçi S n f Hareketi v- Neo-liberal Y k m n Ara S n flar Üzerindeki Etkileri Sermaye Yetersizli i ve Oligarflinin Dönüflümü C- Emperyalist Sömürgecilik Politikalar ve Sonuçlar Bölgemizde Emperyalist Sömürgecilik Hareketleri ve Türkiye Büyük Ortado u Savafl ve Türkiye...125

7 3. Türkiye'nin Avrupa Birli i ne Üyelik Süreci Bölgesel Emperyalist Politikalar n Kriz Dinamikleri ve Sol Politika i- Bölgesel Kutuplaflman n Niteli i ii- Oligarfli çi Siyasi Çat flman n Niteli i iii- Oligarfli çi Çat flmalar n ve Bölgemizdeki Emperyalist Politikalar n Solun Tart flma Düzlemindeki Yeri ve Karfl Stratejiler Solda AB Tart flmalar Solda Bölge Politikalar Etraf ndaki Tart flmalar D- Kürt Sorunu ve Sürükleyici Halka Olarak Yeniden Kardeflleflme Politikas Kürt Sorununun Çözümü ve Uluslar n Kaderlerini Tayin Hakk Kürdistan ve Türkiye deki Devrimci Süreçlerin Ayr flmas ç Savafl Tehlikesi Bir Devrimci Hareket Tarz Olarak Yeniden Kardeflleflme E- Devrimci Bir Program ve Strateji çin Hareket Noktalar m z Türkiye Devrimi Yeni Sömürge Devrimidir Bugünün Görevi Devrimci Hareketin Yeniden Yarat lmas d r i- Partileflme Sorununu Nas l Ele Almal y z? i- Devrimci Bir Halk Hareketinin Ana Halkas SONSÖZ...170

8

9 G R fi Bugünün Dünyas nda Solun Geliflim Çizgisi Tarihin büyük de iflimlere gebe oldu u bir döneminden geçiyoruz. Kapitalizm, baflta sömürgeler olmak üzere tüm dünyada muazzam bir y k ma neden oluyor lere do ru bafllat lan neo-liberal sald r, 1990 l y llarda sosyalist blo un da lmas yla birlikte emperyalizmin dünya ölçe indeki büyük sömürgelefltirme harekat na dönüfltü. Bu süreç 21. yüzy l n bafl nda son derece y k c sonuçlar yaratarak ilerliyor. Her yan saran yoksulluk, kitlesel açl k, s k s k beliren ölümcül salg n hastal klar, milyonlarca insan bir anda iflsiz b rakan, geleceksizlefltiren ekonomik krizler, savafllar, iflgaller, darbeler, iç savafllar, k y mlar, çevre felaketleri bu muazzam y k m n her gün izledi imiz görüntüleri... Bu y k c sömürgeci sald rganl k, güçlü iç çeliflkilerin pençesindeki hastal kl bir bünyenin ürünüdür. Tarihinin en büyük genifllemesini yaflayan emperyalist-kapitalist sistem, yeni bir tarihsel krize yuvarlanmaktad r. Emperyalist sistem, tarihin en büyük sermaye fazlas n ve en genifl proleter kitlesini ayn süreçte ama ayr mekanlarda yaratmaktad r. Emperyalist-kapitalist sistemin üzerinde yükseldi i iki temel de çökmektedir: lki, 60 y ld r emperyalist-kapitalist sistemin liderli ini sürdüren ABD egemenli inin çözülmekte olufludur. Di er yandan tekelci sermayenin ihtiyaçlar n n dayatt birikim rejimi alt nda yeni sö-

10 8 HALKIN DEVR MC YOLU - B LD RGE mürgecilik modeli sürdürülebilir olmaktan da ç km flt r. Bu koflullarda emperyalist yay lmac l n her yeni hamlesi, her yeni emperyalist müdahale emperyalist-kapitalist güçler aras nda yeni kutuplaflmalara ve ayr flmalara neden olmaktad r. Daha da ötesi bunlar, neo-liberal yeni sömürgecili e ve sermayenin dolays z, ç plak egemenli ine karfl toplumsal direnifllerin, eflitlikçi, özgürlükçü halk hareketlerinin yeniden tarih sahnesine ç kmas na vesile olmaktad r. Emperyalizmin ve sömürgecili in krizi, kapitalizmin ak l d - fl l ve y k c l n n karfl s na insanl n ortak akl n ve toplumsal fayday ç karan sosyalizmin ne denli zorunlu ve olanakl oldu unu gösteren kan tlar ortaya koymaktad r. Emperyalist sald rganl k ve y k c l k bir yandan dünyan n tüm çal flabilir nüfusunu proleterleflme yoluna sokarak muazzam bir üretici güç yaratmakta, di er yandan emperyalist-kapitalist üretim zincirinin d fl nda kalan bütün üretken temeli y kmaktad r. Bu genel tablo, birbiriyle uzlaflmaz bir karfl tl k halindeki iki büyük sonucu yeni sömürge ülkelerde ayn anda bir araya getirmektedir. Yeni sömürge toplumlar çok büyük bir h zla proleterlefltirilirken, bu toplumlar n sahip olduklar üretim temeli bir bütün olarak y k lmaktad r. Bu genel ve ortak çeliflki, uluslararas bir devrimci hareketin bulunmad koflullarda bile yeni sömürgelerdeki halk direnifllerinin birbirlerini karfl l kl olarak güçlendirmesine; yeni sömürgeler dünyas n n, bugünün devrim oca olma yoluna girmesine neden olmaktad r. Yeni sömürgeler dünyas, sosyalizmin yeni tarihsel döneminin kurucu siyasi inisiyatiflerinin ve üzerinde yükselece i toplumsal rönesanslar n verimli topra olarak öne ç kmaktad r. Yeni devrimci güçler, yeni iflçi s n f - n n oluflum halindeki tarihsel eyleminin ifadeleridir.

11 G R fi Kuflkusuz iflçi s n f n n yeni tarihsel eylemi, ideolojik, politik, örgütsel düzeyde henüz geliflkin bir noktaya ulaflm fl de ildir. Bu nedenle yeni sömürgeler dünyas nda ortaya ç kan ilerici halk hareketleri, henüz emperyalist-kapitalist sistemi parçalayan devrimci kopufllar yaratmam flt r. Buna ra men, art k gönül rahatl yla vurgulayabiliriz ki; reel sosyalizmin y k l fl ile sosyalizm y k lmam flt r! Reel sosyalizmin y k l fl ile sosyalizmin tarihsel bir dönemi sona ermifl ama yepyeni bir iflçi s n - f hareketi, sosyalizmin yeni bir tarihsel döneminin kap s n aralam flt r... Yeni iflçi s n f, kendi devrimci bilincini, devrimci öncüsünü ve devrimci eylem tarz n yaratmaktad r. Bugünün ilerici halk hareketlerini 20. yüzy l n ölçütleriyle bakarak de erlendirdi imizde, bu hareketlerin tüm insanl s n fs z, sömürüsüz ve bask s z bir dünya kurma hedefine sahip ortak bir kurtulufl hareketine yöneltebilecek kapsam ve içeri e, derinlik ve enerjiye sahip olmad söylenebilir. Oysa bugünden bak ld nda görünen, insanl n öznel ve nesnel güçler dengesindeki bütün olumsuzluklara karfl n, sermayenin kendi suretinden yaratt dünyaya isyan etmekte oldu udur. Sistemin kaderini belirleyecek en güçlü potansiyel genel olarak yeni sömürgeler dünyas nda, özel olarak da Ortado u'da geliflmekte olan bu isyanda sakl d r. *** Yeni sömürgecilik sisteminin krizini toplumsal kurtulufl do rultusunda de erlendirmeye çal flan ilerici giriflimler art k dünyan n birçok yerinde boy veriyor. Bu yöndeki en umut verici geliflmeler Latin Amerika da yaflan yor. Yine de bu giriflimler, henüz düzenden mutlak bir kopufl gerçeklefltirmeyi, düzenin d - fl na ç kmay baflarabilmifl de iller. Yeni sömürge halklar n n bugünün dünyas nda ortaya koyduklar bu ilk iktidar mücade- 9

12 10 HALKIN DEVR MC YOLU - B LD RGE lelerinin kendi bafllar na bir uluslararas devrimci süreç yaratmalar, sosyalizmi, emperyalist-kapitalist sistem karfl s nda küresel bir alternatif haline getirmeleri kolay görünmüyor. Ama daha flimdiden ortaya ç kan belirgin sonuçlar da bulunuyor. Bunlar n bafl nda ise neo-liberal kapitalizmi ehlilefltirmeye dönük reformcu aray fllar n ç kmaz geliyor. Reformizmin olanaks zl na iflaret eden böylesi bir sürecin, bir yandan Asya, Afrika ve Ortado u ya uzanan devrimci bir halk hareketleri dizisinin gündeme gelmesiyle; di er yandan bu devrimci halk hareketlerinin siyasi önderliklerinde somutlaflan yeni bir sosyalist hareket omurgas n n ortaya ç kmas yla somutluk kazanaca ortadad r. Bu nedenledir ki, emperyalizm birçok cephede ciddi sars nt lar yaflamas na karfl n, henüz güçlü bir sosyalist tehditle karfl karfl ya de il. Emperyalist-kapitalist sistemin bafl n a r tan sorunlar n ana unsurunu, halen sistem içi çat flmalar oluflturuyor. ABD nin gerileyen liderli inin karfl s nda sistemin içinden farkl rakipler beliriyor. Rusya ve Çin, otoriter-milliyetçi politik liderlikler alt nda gerçeklefltirdikleri yerel sermaye birikimi süreçleriyle, emperyalist güçler aras ndaki hegemonik iliflkilerde kendilerine yer açmaya çal fl rken, kimi zaman sistemin iç dengelerini zorluyorlar. Ancak bu iç çat flman n faturas her seferinde ezilen s n flara ç k yor. Ayn kriz ve çözülme ortam ndan beslenen Siyasal slam ise, emperyalizmin kendisine rakip seçti i sahte alternatif olarak öne ç k yor. Emekçi halklar n sürekli alt nda ezildi i fil savafllar ndan ve moral duyarl l klar n yanl fl mecralara yönelten sahtekar mehdilerden kurtulmas n sa layacak bir devrimci alternatifin yarat lmas bugün art k gerçek bir ihtiyaçt r.

13 G R fi Bu ihtiyac n karfl lanmas n n önündeki bafll ca engellerden birisi ise, geleneksel sol ve geleneksel emek hareketinin bizzat kendisidir. 1 Geleneksel sol ve geleneksel emek hareketinin bugünün devrimci hareketlerinin geliflmesinin önünde oluflturduklar en önemli engel, yenilgilerinin tarihsel biçimidir. Geleneksel solun 1980 lerdeki tarihsel yenilgisi öylesine kapsaml oldu ki, kendi y k m n n yan s ra, kendisine ra men geliflen yeni sömürge devrimci hareketleri içinde sa lanan devrimci birikimi de görünmez hale getirdi. Reel sosyalizmin devrimci bir elefltirisi ve bugünün dünyas n n devrimci dinamiklerini yakalamak aç - s ndan son derece de erli unsurlar içeren bu birikimin görünmez hale gelmesi, solun bugünkü büyük ideolojik bofllu unun oluflmas nda önemli bir rol oynam flt r ve halen de oynamaktad r. Geçti imiz 25 y l içinde, soldaki bofllu u doldurma iddias yla sahne alan ak mlar aras nda en çok öne ç kan sol liberalizm oldu. Sol liberalizm, sosyal demokrasiden resmi komünist partilere ve yenilgiye u ram fl devrimci hareketlere kadar uzanan genifl bir yelpazede yank bulmaktad r. Genellikle egemen s n f saflar ndan yükselen s cak tezahüratlarla sahneye ç kan bu liberal sol reçeteler, sol güçleri her seferinde maddi ve ideolojik anlamda gerileten, iktidar hedefinden uzaklaflt ran etkiler yaratmaktad r. Sol liberalizm; sosyalist düflünceyi iflçi s yüzy l n son çeyre indeki sanayi proletaryas hareketi temelinde örgütlenen ve sosyalist hareketin omurgas n oluflturan, proletarya devrimlerinde motor rol oynayan iflçi s n f partileri ve sendikalar, 20. yüzy l n ikinci yar s na gelindi inde devrimci niteliklerini bir bütün olarak yitirdiler. Bu dönemde iflçi s n f partileri ve sendikalar, bürokratikleflerek statükonun bafll ca savunucusu ve devrimci hareketler karfl s nda halk s n flar n ideolojik ve pratik bak mdan burjuvaziye yedekleyen bir düzen gücüne dönüfltüler. SBKP, ÇKP, Frans z, talyan ve spanyol Komünist Partileri siyasi mücadele alan nda, yerleflik sendikalar ise ekonomik mücadele alan nda iflçi s n f hareketinin geleneksel kurumlar olarak hareketin geliflmesinin önündeki engeller durumuna geldiler. 11

14 12 HALKIN DEVR MC YOLU - B LD RGE n f ve yoksul halktan uzaklaflt rman n, yoksul halk n direnifl ve mücadelelerini siyasi iktidar mücadelesi ba lam ndan koparman n, halk n saflar ile oligarflinin saflar aras nda belirsizlik yaratman n, halk n ileri ve ilerici unsurlar ile örgütlü iktidar mücadelesi aras na set çekmenin, sol saflarda burjuva iliflkilerin nüfuz alan n geniflletmenin koçbafl olmaktad r. Geleneksel sol ad na liberal solun karfl s na ç kan kesimler ise, ne sosyalizmin sona eren tarihsel dönemini devrimci bir elefltiriden geçirmekte, ne de sosyalizmin yeni tarihsel döneminin üzerinde yükseldi i ideolojik, politik, örgütsel sürece nüfuz etmeye çal flmaktad r. Geleneksel sol merkezlerin bu k s rl, temel sol politikalar n marjinalleflmesine, geleneksel sol taban n ise cemaatleflmesine hizmet etmektedir. Bugünün devrimci alternatifi, ne galibe yaranmakla ne de ölüye diri taklidi yapt rmakla yarat labilir. Bugünün devrimci alternatifi, ayaklar n insanl n bugününe dayam fl bir topyekûn kurtulufl projesini, bilincinde, eyleminde, kültüründe ve ahlak nda somutlaflt ran yeni bir devrimci s n f hareketiyle yarat labilir. Böylesi bir hareket, sosyalizmin geçmifl deneyimleri ve 20. yüzy lda yarat lan sosyalizm modelinin baflar lar ve baflar s zl klar yla yap lacak soyut bir hesaplaflmadan türetilemez. Bu tür soyut hesaplaflmalardan gelece e fl k tutan sonuçlar n üretilemedi i, savrulmalara yol açt, sol kadrolar ve gruplar aras nda gereksiz k s r tart flmalara, rekabet ve didiflmelere vesile olmaktan baflka bir ifle yaramad 1990 l y llarda gerek uluslararas tart flmalar gerekse Türkiye de yaflanan tart flma süreçleri ile kan tlanm flt r. Bugünün sosyalizmi, iflçi s n f n n yeni tarihsel eylemine sosyalist politikalar üretme ve bu yeni tarihsel eylemi s n fs z toplum mücadelesine kazanma çabas içerisinde yarat labilir. Bu ça-

15 G R fi ba, ezilen s n flar n yeni bir devrimci politikleflme sürecinin inflas süreci çerçevesinde planlanmal d r. Bugün ilk aflamas nda oldu umuz bu infla süreci, devrimci s n flar n bugüne özgü yan lg lar ndan pratikte yüzleflerek kurtulduklar ; devrimcilerin ise yeni bir devrimci yolu yürüyerek yaratt klar bir öz-deneyim olarak yaflanmaktad r. Bu öz-deneyim, yaln zca devrimci s n flar n kitlesi için de il, devrimci görevleri yerine getirmek için çaba gösteren sosyalistler için de afla dan yukar ya 2 do ru geliflen bir seyir izlemektedir. flçi s n f n n maddi ve manevi varoluflu bu süreçte neredeyse tümüyle yenilenmektedir. flçi s n f n n, yoksullar n ve ezilen halklar n hak mücadeleleri içinde geliflen ilerici emek ve halk hareketleri bu yeni devrimci politikleflmenin belli bafll kanallar olmaktad r. Bugünün devrimci hareketinin içinde flekillendi i temel, yeni iflçi s n f - n n, yoksullar n ve ezilen halklar n hak mücadeleleridir. Günümüzdeki içeri i ile hak mücadelesi, emekçi halk n maddi yaflam deneyimlerinin politiklefltirilmesi mücadelesidir. 3 Bugünün devrimci politikleflme sürecinin ilk evresinin afl lmakta oldu unu gösteren olgular giderek ço almaktad r. Dev- 2 Sol aç s ndan afla dan yukar geliflen seyirden kastedilen, solun -her fleyi bildi i varsay m yla davranan- tüm geleneksel kanatlar n n, yani tüm statükocu, dogmatik ve liberal kanatlar n n çözümsüzlü ü beslemekten öte hiçbir ifle yaramayan haz r reçetelerinin, dipten gelen bir dinamizmle parçalanmas ve devrimci s n flar n somut hareketiyle sosyalist program, örgütlenme ve eylem aras ndaki ba n bu süreç içinde yeniden kurulmas d r. Bugün e iticilerin kendilerinin de e itilmesi her zamankinden daha zorunludur. Bugünün devrimci s n f hareketleri henüz 19. yüzy l n iflçi s n f hareketleri temeli üzerinde üretilen sosyalist program, örgütlenme ve eylem tarz gibi yetkin ürünlerini vermemifltir. Bugünün sorunu, iflçi s n f na d flardan götürülecek bilincin ve bu bilinci götürecek öncülerin ve öncü örgütün oluflum süreci olarak kavranmal d r. 3 Hak mücadeleleri kavram, genel olarak çok s n rl bir çerçevede, sosyal haklara dönük mücadele çerçevesinde alg lanmaktad r. Oysa iflgale veya ezenlerin bask c l na karfl direnme hakk ; gerici iç savafllara karfl veya emperyalist savafllara karfl bar fl hakk ; halklar n kendilerini gerçeklefltirme hakk gibi çok genifl hak kategorileri mevcuttur. nsanl k tarihi, hak mücadelelerinin devrimci ifllevinin kan tland zemindir. 13

16 14 HALKIN DEVR MC YOLU - B LD RGE rimci s n flar n toplumsal eyleminin iktidar sorunuyla yüzleflme an, onun siyasi evrimindeki ilk büyük dönemeci oluflturur. Baflta Latin Amerika olmak üzere, dünyan n birçok yerinde ilerici halk hareketleri önlerine politik iktidar sorununu koymaya bafllamakta; iktidara yürüyen halk hareketleri ve halk güçlerinin denetimleri alt na ald klar hükümetler giderek daha s k bir biçimde emperyalist-kapitalist sistemden kopuflu zorlayan karar anlar yla yüz yüze gelmektedir. Yeni devrimci politik özneler, bu yüzleflme süreçlerinde tarih sahnesinde görünmeye bafllam flt r. Bu an n do ru olarak kavranmas, sol hareketin bugünkü krizinin afl lmas için son derece önemlidir. Emperyalist-kapitalist sistemin bugünkü zay f halkas olan yeni sömürge ülkelerde geliflen devrimci halk hareketlerini ço altmak, sosyalist hareketin dünya çap nda yeniden aya a kald r lmas n sa layacak kritik Hak mücadeleleri, yeni iflçi s n f hareketinin, geçmifl dönemin geriletici etkilerinden s yr ld ; yeni bir sosyalizm anlay fl n n programatik unsurlar n n somut mücadelelerin içinde ad m ad m biçimlendi i; yeni öncülerinin mücadelenin içinden süzülerek ç kt ; öncü organizasyonlar n n somut mücadele içinde, yenilenmifl bir fikri donan m elde etti i; iktidar mücadelesinin a r sorumluluklar n n alt na kademe kademe girildi i; ahlaki bir ar nman n yafland, yeni iflçi hareketinin oluflum sürecinin bu ilk tarihsel evresinde kurucu bir role sahiptir. Ancak hak mücadeleleri, bir önceki dönemi yads yan özellikleri ve tekil talepleriyle tarihte son derece dinamik bir rol oynamakla birlikte, iktidar projesini oluflturma rolünü üstlenmek durumunda olmam fllard r. Tam da bu nokta, yani bütünlüklü bir devrimci iktidar projesinin oluflturulmas noktas, devrimci öncülerin beceri ve yeteneklerinin devreye girmesi gereken noktad r. Bu nedenle de, tarihte de defalarca görüldü ü üzere, hak mücadeleleri zemini dönemsel olarak devrimci olabilece i gibi, reformist bir rol de oynayabilir. Solun teorik önermelerinin günümüzde s nanaca zemin, yani do runun turnusol ka d, hak mücadeleleri etraf nda geliflen bugünkü sosyalist muhalefetin, iktidar olmaya yönelik genel bir siyasal strateji ve giderek yeni bir sosyalist model kurabilme baflar s aç s ndan ifllevsel olup olmad d r. Dünyada solun geliflti i co rafyalarda izlenen çizgi egemenlerle iktidar paylaflan ulusalc ya da sol liberal projeler etraf nda de il, ezilenlerin hak mücadelelerinin içinden geliflen halkç - demokratik-ba ms zl kç ve proleter nitelikli muhalefet ve iktidar pratikleri olmaktad r. flte tam da bu nedenle, günümüzde her bir ülkede hak mücadelelerini ad m ad m gelifltirerek yürütülen devrimci mücadele pratikleri, bir yan yla da geleneksel solun krizinin çözümüne katk lar aç s ndan önem tafl maktad r ve bir süre daha bu kurucu rol çerçevesinde önem tafl yacakt r.

17 ad md r. Che nin devrimci ça r s ki, üç, daha fazla Vietnam idi; bugünün devrimci ça r s ise neo-liberal yeni sömürgecilik politikalar na karfl halk isyanlar n n ço alt lmas ça r s d r. Yeni sömürge devrimcili inin 1960 l y llardaki ilk at l m yla bafllat lan ancak tamamlanamayan sosyalizmin Rönesans bugün yeni sömürgelerde geliflmekte olan ilerici toplumsal hareketlerin yükselen dalgas üzerinden tamamlanabilir. Sosyalizmin yeni tarihsel dönemi, ancak dünya çap nda yeni bir devrimci dalgan n yükselifliyle birlikte do abilir. Ülkemiz Solunun Temel Sorunlar G R fi Türkiye, neo-liberal yeni sömürgecilik politikalar n n en ileri düzeyde uyguland ülkelerdendir. Ülkemiz ayn zamanda Kafkasya ya ve Orta Asya ya komflu bir Ortado u ülkesi olarak, emperyalizmin büyük sömürgelefltirme hareketine hedef olan co rafyada yer almaktad r. Emperyalist sömürgecili in günümüzdeki iki ana geliflme ekseni de ülkemizi yak ndan etkilemekte, Türkiye toplumu y llard r politik, ekonomik ve toplumsal düzeyde büyük sars nt lar ve çalkant lar yaflamaktad r. Emperyalizme ba ml l m z n giderek derinleflmesiyle ekonomide meydana gelen afl r k r lganl k; bölgemizdeki emperyalist iflgal ve müdahalelerin geçifl yolu haline getirilmifl olmam z nedeniyle her geçen gün bölge siyasetinin bask s alt nda daha çok gerilen ve gerici-faflist hegemonyan n esiri olan politik ortam; egemen s n flar n yerli niteliklerini kaybetti i, halk n ise genelleflen yoksulluk koflullar nda büyük bir h zla proleterleflti i; toplumsal kutuplaflma ile politik yozlaflman n el ele ilerledi i bir toplumsal çöküntü tablosunun süreklileflmesi nedeniyle Türkiye, yeni sömürgecilik sisteminin krizinin patlay c biçimler kazand ülkelerden biri haline gelmeye adayd r. 15

18 16 HALKIN DEVR MC YOLU - B LD RGE Türkiye egemen s n flar, neo-liberal yeni sömürgecilik politikalar ve Büyük Ortado u Projesi ne ayak uydurmakta zorlanmakta, bu nedenle kendi aralar nda sert çat flmalar yaflamaktad r. Egemen güçler aras nda, devlet iktidar n n paylafl m etraf nda bir saflaflma do mufltur ekonomik krizinin ard ndan yürürlü e koydu u ikinci kuflak neo-liberal politikalarla, Irak n iflgali sonras ndaki Ortado u ortam n n kesiflme noktas nda ortaya ç kan AKP hükümetinin temsil etti i l ml slam projesi, egemen s n flar aras ndaki saflaflman n sert bir politik çat flma düzleminde cereyan etmesinde önemli rol oynam flt r. Bu geliflmelere ba l olarak biçimlenen AB ye entegrasyon süreci de egemen güçler aras ndaki bu saflaflman n bir unsurudur. Egemen s n flar aras ndaki bu çat flman n bir taraf n n liderli ini ABD yeni muhafazakarlar n n (neo-conlar n) Truva at na dönüflen AKP, di er taraf n n liderli ini ise srail le ABD aras ndaki bölgesel politika çatlaklar na yaslanarak devlet iktidar içindeki geleneksel konumunu yeni koflullara aktarmaya çal flan ordunun üst kademeleri yapmaktad r. Liberalizm ve Ulusalc l k çat flmas bu iktidar mücadelesinin bugünkü politik görünümüdür. Önümüzdeki süreç aç s ndan, egemenler aras ndaki bu çat flma, Büyük Ortado u Projesi ne l ml slam devleti kimli iyle, AB ye ise AB nin Çin i olarak eklemlenmeyi öngören yeni Osmanl c l k ideolojisiyle birlikte bir uzlaflmaya ulaflt r lmaya çal fl lmaktad r. Bu çizgi 21. yüzy l n Büyük Türkiye si slogan ile Pan-Türkçü ve Pan- slamc e ilimler aras nda yeni bir ittifak zemini tesis etmeyi amaçlamaktad r. Liberal- slamc l k / Otoriter-Milliyetçilik saflaflmas n aflan yeni bir politik güç blo una ön ayak olarak, egemen s n flar aras nda-

19 G R fi ki çat flmay ABD emperyalizminin iki eksenli sömürgecilik siyasetiyle uyumlu bir çözüme ulaflt rmay hedeflemektedir. Egemen s n flar n bu politik yönelimleri, Türkiye sosyalist hareketini de etkilemekte, solun bugünkü ana gruplaflmalar, egemen s n flar n temel saflaflmalar n n etkisi alt nda oluflmaktad r. Bu durum, ülkemiz solunun tarihsel ve yap sal zay fl klar ndan kaynaklanmaktad r. Türkiye sosyalist hareketi, 1980 yenilgisiyle bafllayan, uzun bir zamana yay lan ve her alanda derin bir çözülme yaratan bir kesintiyle ideolojik, politik, örgütsel süreklili ini önemli ölçüde yitirmifltir. Bu tarihsel kesinti s ras nda, kapitalist dünya sistemi birçok aç dan ciddi bir de iflim geçirdi. Bu durum, solun, geçmifl devrimci mücadelelerin birikimini günümüzün mücadelelerine aktarmas n iyiden iyiye güçlefltirdi. Daha önce aflt sorunlar yeniden yaflamas na neden oldu. deolojik bulan kl k ve belirsizlik ülkemiz solunun ana rengi haline geldi. Türkiye solu ne günün gerektirdi i ideolojik-politik yenilenmeyi sa layabildi, ne de ülkemizde uygulanan egemen s n f politikalar na karfl güçlü bir devrimci alternatif yaratmaya yönelebildi. Öyle ki Türkiye solu emperyalizm kavram n ancak 2000 li y llarla birlikte yeniden keflfedebildi. Yozlaflan sosyalizm deneyimlerinin ve ulusal kurtulufl hareketlerinin sa l kl, devrimci bir elefltirisini sistematik biçimde gerçeklefltirmeyen Türkiye solu, yirminci yüzy l sosyalizminin miras ndaki gedikleri, geçmiflte aflt sapmalar yeniden cilalayarak ve bu sapmalar burjuva ideolojisi ile melezlefltirerek doldurmaya yöneldi. Dünyan n birçok ülkesinde neo-liberal yeni sömürgecilik politikalar na karfl geliflen halk direnifllerinin, sol hareketin yeni bir temel kazanmas n ve büyük s çramalar yapmas n sa lad - 17

20 18 HALKIN DEVR MC YOLU - B LD RGE ortadad r. Buna karfl n ülkemiz solu, 1980 lerden bu yana, özelikle de 1990 sonras nda neo-liberalizmin yükselifline karfl tutarl bir mücadele hatt n örgütlemeye yönelmemifltir. Aksine liberalizmden etkilenen ideolojik-politik tart flmalar n etkisi alt nda fliddetli bir biçimde sa a savrulmufltur. Toplumsal muhalefetin devrimci bir yenilenme için güçlü olanaklar sundu u tarihsel momentler de (1989 flçi Bahar, Kürt ulusal hareketinin 1990/91'e dek süren ilk yükselifl dönemi, kamu çal - flanlar hareketi) bu ideolojik savrulmalar içinde hoyratça harcanm flt r. Ülkemiz solu, bugünkü yap s ve hareket biçimiyle, ülkedeki genel sa c laflma, flovenleflme ve gericileflme rüzgar n durdurabilme ve toplumun devrimci potansiyelini bu amaçla seferber etme yetene inde de ildir. Solun 12 Eylül yenilgisinde cisimleflen öznel sorunlar, neo-liberal sömürgecilik politikalar na karfl tutarl bir mücadele çizgisinin üretilememesinden kaynaklanan sorunlarla iç içe geçmifl, sol, bir çöküntü sarmal na girmifltir. Solun geleneksel merkezleri, emperyalizmin ve oligarflinin bugünkü üstünlü ünü mutlaklaflt ran bir politik tutuma savrulmufl, reel politikten medet umar hale gelmifltir. Solun geleneksel merkezlerinin tamam kendi d fl ndaki güçlerin kuyru una tak larak varl k sorununu çözmeye çal flmaktad r. Egemen s n f politikalar n n gölgesi alt nda kalan, egemen s n flar n çeflitli kesimleriyle ittifak kurarak güç ve inisiyatif sa lamaya çal flan sol, emekçi halk nezdindeki itibar n her geçen gün yitirmekte, ba ms z bir siyasal güç olarak ortaya ç kabilmesi her geçen gün daha da zorlaflmaktad r. Ülkemiz solunda devrimcilikten kaç fl e ilimlerinin beslendi- i (uluslararas boyutlar da olan) ideolojik yan lsamalar flöyle özetlenebilir:

21 G R fi 1) Reformizmin geri dönüflü beklentisi. Bu yan lsamay, küresel kapitalizmin neo liberal döneminin ard ndan, yeni bir toplumsal uzlaflma döneminin gelece i beklentisi olarak aç klayabiliriz. Küreselleflmeye insani bir yüz kazand rmay vaaz eden siyasetler, 2. Dünya Savafl sonras n n sosyal demokrasirefah devleti ikilisine, k saca rasyonel kapitalizme geri dönüfl vaat eden siyasetler bu yan lsaman n ürünüdür. Bu yan lsama, AB ci ve Sorosçu solculu un oldu u kadar ulusalc solculu un da ortak temelidir. 2) Emperyalizm sonras kapitalizm. Bu yanl fl yaklafl m n sahipleri, kapitalizmin art k emperyalizm sonras bir sistem haline geldi i tezleri ve yeni tipteki ultra-emperyalizm teorilerinden beslenerek, devrimci politik mücadelenin ana hedefinin ulusal birimler ve devletler olmaktan ç kt n ileri sürmektedirler. Devrim olmayan devrim ve iktidar olmadan dünyay de ifltirmek tezleriyle ortaya ç kan liberal sol siyasetlerin temeli bu yaklafl mdad r. 3) Ulusal devletin emperyalizme karfl tl. Bu yaklafl m, neo-liberal küreselleflmenin ulusal devleti yok etti i, bu nedenle ulusal devletlerin merkezi bürokrasisinin emperyalizme karfl güçlü bir direnifl sergileyece i ve bu çat flman n devrimci bir süreci harekete geçirebilece i varsay mlar na dayanmaktad r lar n küçük burjuva radikalizminden esinlenen ve bugünün dünyas nda ABD emperyalizmine karfl mücadeleyi ulusal sermaye s n flar yla ve/veya orduyla ittifak olarak kavrayan otoriter-milliyetçi, ulusalc -cuntac yaklafl mlar bu bak fl aç s ndan beslenmektedir. 4) Devrimcili i devlet karfl tl na indirgeme. Bu yan lsama, devrimci süreci, mevcut devletin her ne flekilde olursa olsun y k lmas süreci olarak ele almakta, bu sürecin dayanaca güç- 19

22 20 HALKIN DEVR MC YOLU - B LD RGE lerin politik ve toplumsal içeri ini önemsememektedir. Mevcut devlete karfl olan bütün güçlere, salt devlete karfl olufllar yüzünden olumlu roller yüklenebilmektedir. Bu yaklafl mla Bat uygarl na ve modern devlete, k sacas moderniteye 4 karfl oldu u için ABD ye ve yerel devlete karfl savafl halinde olan Siyasi slam, emperyalizme ve oligarfliye karfl mücadelenin dolayl ya da dolays z ittifaklar aras nda görülebilmektedir. Sol liberalizm bu yaklafl m iyiden iyiye saçma bir noktaya götürmekte, Siyasal slam n rejim karfl t köklerinin, bu ak m l ml slam biçimi alt nda iktidara geldi inde demokratikleflme yönünde etkide bulunaca beklentisiyle hareket etmektedir. Bu yan lsamalar n en önemli ortak paydas, mevcut neo-liberal siyasetlerle emperyalist-kapitalist sistem aras ndaki içsel ba lant lar atlamalar d r. Bu yan lsamalarla sakatlanm fl sol siyasetler, emperyalist sömürü ve ya man n ezilen s n flar aç - s ndan nesnel olarak yaratt devrimci dönüflüm potansiyelini de erlendirmek yerine, egemen s n flar aras ndaki çat flmalarda ilerletici bir yön bulmaya ve bu sözde ilerletici yönü hesaba katan reformist platformlar oluflturmaya öncelik vermektedirler. Baflka güçlerin pefline tak lan sol, (liberalizm, Türkçülük, Kürtçülük, Alevicilik, fleriatç l k, oryantalizm, iflçicilik, militarizm, pasifizm, terörizm gibi) bilimsel sosyalizmin do as yla ba daflmayan bütün burjuva ve küçük burjuva ak mlarla melezlenme yoluna girmifltir. Politik hedefleri oldu u kadar ideolo- 4 Burada modernite kavram, tarihin (ilahi bir kudretin ya da onun herhangi bir temsili biçiminin de il) bilinçli insan eyleminin ürünü oldu u ilkesinin, yani insanlar n gerek bireyler gerek toplumlar olarak kendi tarihlerinden sorumlu olduklar ilkesinin benimsendi i tarihsel dilim olarak kullan lmaktad r. Proleter toplumsal devrim kavray fl, ezilen s n flar n tarihe yön verecek bilinçli eylemlerinin bizzat kendisini yeni bir toplumsal sistem derecesine yükselterek, burjuva modernitesinin hem gerçek elefltirisini hem de afl lmas n temsil eder.