Ses ve Gürüjtü. Iklimlendirilen Binalarda. Konusunun İrdelenmesi. i» S M İ&Öİ. i n?ı bî E 'Lrfı : : 1: tÿ7jss. f<0 I60

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Ses ve Gürüjtü. Iklimlendirilen Binalarda. Konusunun İrdelenmesi. i» S M İ&Öİ. i n?ı bî E 'Lrfı : : 1: tÿ7jss. f<0 I60"

Transkript

1 Iklmlendrlen Bnalarda Ses ve Gürüjü Konusunun İrdelenmes Kevork Çlngroğlu, Mak.Y.Müh. TTMD Üyes_ ÖZET Bu yanda. ıklmlendrlen bnaların bünyesnde ve çevresnde bulunan HVAC maknalar He çevre seslernn (Trafk v.b.j bna çne, slenmeden de olsa gelen gürülülern kabul edleblrlk sınırları vurgulanmışır. Analyss of Sound and Nose n Ar Condoned Buldngs ABSTRACT Accepable lms of he nflrang noses (ncludng raffc nose) are found from leraure and ncluded n he analyss repor. 1. Grş İç Gürülü Ölçüü (Indoor Nose Crera) Br çok ç hacmlerde, senmeyen HVAC ve dğer p mekankse ve elekrksel chazların gürülüler, arka planda da olsa, mevcuur. İsenmeden de olsa, bna çne gren bu gürülünün kabuledleblr olablen mkarlarını ayn emek gerekr. Nose crera (NC) ve room creron (RC) prosedürlerndek arka plan gürülülernn kabul edleblrlk sınırları Amercan (ASHRAE) arafından ayn edlmşr. 2. Gürülü Ölçüü Eğrler (Nose Crera Curves) Muhelf mühendslk akıve alanlarında, kabul edleblr akusk sınırlar. (Bcranek 1957) arafından yapılan çalışmalar le base rca edlerek eğrler halnde fade edlmşr. Bu eğrler, muhelf ses şarlarında bulunan ofse çalışanların, sask sonuçlarıdır. Bu kmselern ses grşm sevyeler nokasal olarak kaydedlmş ve bunlar brleşrlerek şekl 1 de görülen (nose crera) gürülü ölçüü eğrler elde edlmşr. 8 Ş 7 I6 > 14 : :» S M İ&Öİ ş ; s ıu :ı r»«o» (XXJ 8 1/1 Okav Bandı Merkez Frekansları-İz ŞeklI. Gürülü ÖlçülEğrler Bu eğrler, her okav bandı çn sapanan kabul edleblr sınırlar olması dolayısıyla. senlen ses sevyeler sının çn kullanılablr. Örneğn, eğer gürülü, akf alan çn NC2 sınırında senlen se, ses basınç sevyes, sekz okav merkez frekans bandında da NC2 eğrsn geçmeyecek şeklde daha az. veya eş olacakır. Aks olarak, verlen ses sevyes eş daha yüksek br okav band ses basıncı sevyesnde eğry keseblr. Eğer bu kesşme k eğr arasına düşmüş se, bu akrde NC değer, nerpolasyon le k eğr arasındak yerde sapanacakır. Geçmş zamanda, ç mekanlarda. NC eğrler. HVAC arka plan ses sevyes olarak kullanılmakaydı. Sonradan denemelerde, HVAC arka plan gürülüsü NC eğrler le yapılan ses sevyes hesaplarının zayıf kaldığı. haa bu lşknn hayal olduğu anlaşıldı. Çok geçmeden, ASHRAE bu surele, NC eğrlernn, HVAC çn, kabul edleblr, arka plan ses sevye eğrler hesap meodu olarak. ç mekanda, meskûn ve meskûn olmayan alanlarda kullanılablrlğnden vazgeç. Örnek 1. Aşağıda belrlen okav band ses basınç sevyeler, br laborauar çalışma alanında ölçülmüşür. Çalışma alanındak gürülünün NC sınıfınedr? Okıav Baml merkez frekansları- Hz İK 2K 4K 8K Lp.dB Çözüm: Şekl 2. de. yukarıda verlen blgler, rölav NC eğrs olarak çzlmşr. Okav bandın ses basınç sevyes. 5 Hz. okav bandında NC55 eğrsn kesğ görülmekedr. Şu halde çalışma alanında NC sınıfı NC 55 r. * 3 = : 1: ÿ7jss n?ı bî E 'Lrfı Ağırlıklı Ses Sevyes A- Ağırlıklı ses sevyes, yaygın olarak kullanılır. Daha zyade dışarıda, çevre sesler çn sandard olarak kullanılır. Ölçü ek sayılıdır. Örneğn 4dBA gb. Daha genş blg çn (1997 ASHRAE, Hand book- Fundamenals. Chaper 7) ye bakılması önerlr. A- Ağulıklı ses sevyes, bas br ses sevyes ölçüm aleyle yapılablr. İnsanların, gürülü hakkında karar vermelerne yardım eder. Faka ses spekrumu ve ses kales hakkında herhang br blg veremez. Muhelf ses spekrumlan çn aynı sayıyı vereblr. Fakal bu seslern kendne has farklı karakerler vardır. B- Ağırlıklı ses sevyes ve NC eğrler sınıflama ssem, 3 yıldır hssedlen ses sevyes olarak kullanılmakaydı. Bu sınıflamalar, kabul edleblen veya kabul edlemeyen arka plan seslern ayıra mamakadır. Halbuk nsan kulağı bu farkı anlamakadır. Örneğn, bazı alışılmamış gürülüler aynı db(a) veya NC sınıflama sınırında gözükmesne rağmen, dkkal br dnleyc, relalv olarak, seslern farkını anlayarak, gürülünün kabul edleblrlğ hakkında karar vereblmekedr. Şekl 3. de verlen örneke gerek dba gerekse NC sınıflamasında, seslern kabul edleblr veya edlemezlğ ayır edlememekedr yan bu yeenek her k meoda da yeerl değldr. Bu örneke üç ayrı gürülü spekrumu olup ses sevyeler dba'da, 42dB(A). NC crera da NC35 gözükmekedr. Halbuk, her gürülü spekrumu, nsan kulağı arafından, anlamlı br şeklde efrk edlmekedr. Şekl 3. de görülen (H) şarel spekrum. (hssy) ıslık ses gürül üsünü: (R) şarel spekrum, (Rumbly) gümbürü gürülüsünü; (N) şarel spekrum se (Neural) belrl br nelğ olmayan br karaker fade emekedr. Buna göre spekrumun hçbr arafı ses karakerne hakm değldr. f< r Bu üç spekrum da NC35 sınıfına uymakadır, "-I /1 Okav Bandı Merkez Frckansları-Hz Şekl 2. örnek 1.1'e a NC Gürülü Ölçülüsevye eğrs çünkü bunlar her konumda NC35 eğrsne eğe olmakadır, (H) spekrumu 2Hz'e, (N) spekerumu 5Hz.e, ve (R) spekrumu 25Hz.e NC 35 e eğe olmakadır.

2 6 5 m İ 4.1 5r. NC 35 Lh I 3 CQ S p(h) 2 4- Hss(H) -O- Neural (M) Rumble (R) =(N> (R) NC15 ; /1 Okav J3andı Merkez Frekanslan-Hz Şekl3. Ağırlıklı ses sevyes(42 dba) ve NC eğrlerne (NC 35) olarak uyan üç ade gürülü spekrumunun eğrsel görünümü 2.2- Oda Ölçü Eğrler (Room Creron Curves) İklmlendrlmş bnalarda arka plan sesler. dama lk sırayı şgal eden, klma chazlarının seslerdr. Tecrübeler, arka plan ve maskeleme sesler eğer, NC ölçüler le değerlendrlyor se, yapılan hesap ve değerlendrmeler brbrn umamaka ve köü sonuçlar vermeke olduğunu gösermşr. NC Crera da arka plan ve maskeleme sesler (angen meodu) le ayn edlyor se bunun da hassas olmadığı, hayal sesler verdğ sapanmışır. Blhassa, düşük frekanslarda gümbürdemek ve yüksek frekanslarda ıslık sesler çıkarmak gb köü seslern çıkışı NC crera eğrlernde (Şekl 3. de görüldüğü gb) esb edlememekedr. Blazer 198 1'de NC eğrlerndek bu aksaklıkların ve kusurların üsesnden gelerek, şekl 4 dek RC (Room creron) eğrlern ess e. Bu eğrlern, HVAC ssem arka plan sesler le lşkl olmaları şöyle zah edleblr: Ses basınç sevyes, spekrumun şekl veya balansı, spekrumun onal çerğ ve ses basınç sevyesn zaman çndek dalgalanmaları gb. RC eğrler, şmdlerde meskun olmayan ç mekanlarda HVAC arka plan seslernn kabul edleblrlk derecelernn aynnde brnc ınelod olarak ASHRAE arafından önerlmekedr. Şekl 4 de görülenrc eğrler 16 Hz. okav banan 4 Hz. okav banda kadar uzamakadır. Bu aralık, HVAC ssemler arafından ürelen üm sesler kapsamakadır. Blndğ gb, eknk blgler, kabul edleblr sandarlar le fade edleblrler. Mekank ve mmar bna kompenenlernn en düşük 16 Hz. okav banak özellkler henüz kabul edleblr mahyee değldr. Bazı durumlarda, bu konudakblgler henüz 63 Hz. bandına kadar uzanmakadır. Haa çoğu kez bazı durumlarda bu blg 125 Hz. okav banda 9 8 M f 7 m 6 B (A) IgesıBuyuk olsdkn, haftmj zemr.lduvar -{- ıreşnüppı. pencerecı dhaff mahfe (B)flgeı Haff B 41) n e -vesmgösery _ vanların seş S olduğu nn me>dana jerrlğ _ akımg*gürülülern se yesn gösernkıedır. + elduvar vj avanların schçfölduğu daha reşm, cnshaffulzenclernın3ydanagerdğ John az RC- T S» - : 5=. r M Z ±\ : ± f. İO - ı -r X 25 - (O Alı araf surÿh gumlıû4 vs î r T Şekl 4. RCEğrler ı r - I ±

3 kadardır. Br odanın RC meoduna göre, okav band ses basınç sevyeler ölçülürken en düşük frekans lmne kadar ölçümleyecek ve analz edecek aleler kullanılmalıdır. HVAC arka plan sesler bulunan br hacmn RC ses düzeyn ayn emek çn k kademe mevcuur. Brncs, gürülünün özellklern maskeleyen veya konuşma haberleşme dlnn ses sayısını hesaplamak. İkncs, arka plan seslern kale ve karekern belrmek. Buna göre RC sınıflaması şlemnn ayn aşağıdadır: I. 5 Hz. 1 Hz. ve 2 Hz. okav frekans ban değerlernn armek oralaması alınarak, sonuç, am sayıya gerlr. Bu değer RC eğrler arka plan seslernn orak sevyesn göserr. 2. db/ocave eğmnde, RC 1 Hz. sevyesnden geçen br doğru çzlecek. Örneğn RC sevyes RC 32 se 1 Hz. okav bandın 32 db nokasından geçecekr. Bu kıyme 1 Hz. okav band ses basınç sevyesnn ger plandak ses basınç sevyesne eş olmayablr. 3. Tasnf yapılan, arka plan seslern özel kale ve karakerler aşağıdak gbdr: a. Neural (nelksz): Nelksz olarak sınıflandırılan ses, özellkle frekanslı olarak kmlk kazanmamışır. Genelde bu ses donuk ve engellenmemş haldedr. Arka plan sesler de genellkle nelksz ses kabul edlr: faka bunların okav band spekrumu vardır ve şekller, şekl 4 eğrlernde olduğu gbdr. Eğer okav band blgler, RC eğrs 5 Hz. okav bandını 5db. aşmamış se ve 1 Hz. okav band frekansının 3 db. üsünde se arka plan ses arafsız dır denr ve RC sevyesnden sonra (N) harf lave edlr. d. Tonal: Vızıldamak, fısıldamak, zınldamak veya ıslık çalmak gb sesler çıkarma karakerndedr. Br arka plan ses eğer onal kaleye sahp se, ses basınç sevyes dğer seslere nazaran farkedlecek derecede, br okav band daha yüksek sevyededr. Eğer ger plan ses onal karakerde se RC sevyes arkasına (T) harf konmak sureyle smgelenr. e. Treşm dolayısıyla algılanablr. îndüklenme sesler: Şekl 4. de göserlen RC eğrlernde, ses basmç sevyeler 16 Hz. le 63 Hz. okav frekans bandında aranmış alanlar bulunmakadır. Bu alanlar, odada reşmden ıdüklenmş, duvarda, avan da hasıl olan sesler gösermekedr. Bu sesler, oda kapısı ıkırıları, duvarda asılı resmler, avan bağlanıları ve dğer duvar ve avan efrşler olablr. Eğer ger plan sesler bu bölgelerde se, RC smgesne (RV) harfler lave edlr. Dama arka plan seslern okav band spekrumunun arafsız karakerlernn veya kalesnn blnmes arzu edlr, haa senr. Bunun sonucu olarak, gürülü spekrumu, eğer rumble (guruldama), hss (ıslık ses) veya onal (zırıldama) karakerde se raz hakkının bulunduğu karan alınablmeldr. Room Creron meodunu kullanarak, br odadak ses basıncının ölçülmes sureyle kolayca yapılacak hesapa odadak sesn kabul edleblrlğn ayn emek arık çok kolaylaşmışır. Her şeye rağmen sapanan br nokada yapılacak hesapa ses sevyesnn kabul edleblrlğn ayn edeblmek çn bu konuda oldukça ecrübel ve dkkal olmak gerekr. Dengelenmş oda çndek ses spekrumunu, fan, kanal ve dffuser den odaya grşne kadar, ses akışının kapsamını y hesaplamak gerekr. Örnek: 2. Br ofs hacmnde, ses basınç sevyesnn okav band ı aşağıdak gb verlmşr: Merkez frekans Okav Bandı- Hz IK 2K 4K Lp.dB Buna göre odadak RC eğrs sevyesn ve gürülü karakern ayn ednz. Çözüm: RC eğrs sevyes 5 Hz. 1 Hz., 2 Hz okav bandlarının ses basınç sevyelernn armek oralaması alınmalıdır: RC=- = 33 bulunur. 3 Böylece RC sevyes RC33 olarak sapanır. Şekl 5. de, okav band ses sevyeler nokaları brleşk çzgler le şarelenmşr. Bu brleşrlen çzglerde 1 Hz. okav band 33 db. gözükmekedr. RC33 eğrsnn 5 db. üslünde olan kesk çzgler, RC33 eğrsne a 5 Hz. frekans sevyesnn 3db. üsünde kalmakadır. Örnek 2, şekl 5. den arka plan sesler eğrs 25 Hz. okav bandın alındak küçük değerlern 5 db. alında kalmakadır yan RC33 eğrs bu eğrnn üsündedr. Böylece ger plan sesn nmbly (gürleme) karakerde olduğu anlaşılır. Bu okav band ses basınç sevyes, 5 Hz. değerne eş veya RC33 eğrsnn alında olup bu frekans herhang problem germemekedr. Buna göre, ger plan RC33 eğrs sınıflaması, RC33 (R) olarak sınıflandırılablr. b. Rumble (guruldamak): Guruldama gürülüsünü kapsayan, düşük frekans enerjsne sahp sesr. Odada bulunan ger plan seslernden eğer herhang br okav bandın basınç sevyes. RC eğrlernn 5 Hz. okav bandından 5 db. daha yüksek se, bu ses nmbly (guruldama) ses kale veya karekerndedr hükmü verleblr. Eğer ger plan ses nmbly (guruldama) karekerne haz se RC eğrs sevyesnn arkasına (R) harf konulur. c. Hss (ıslık ses): aşırı derecede, yüksek frekans enerjsne sahp br gürülüdür, (hssy) kalesne sahpr. Herhang br okav band ses basıncı sevyes, RC eğrlernden 5 Hz. okav bandının 3 db. üzernde se, gürülünün (hssy) kalesnde olduğu kabul edlr; Eğer arka plan ses hss kalesnde se onun fades RC smgesnn arkasına (H) harf konarak emsl edlr. 7 s g 6 s İM o \ S 5 4 T 1 S F 45 I \ c- Gn İ \İ İ ~ 4 E I X + < - I I- r -: s 3 \ 2 I = - î T \4- RC 31 I T Şekl 5. Örnek 2'ye alrc sevye eğrs Okav Bandı Merkez Frekansı - Hz

4 3. HVAC Chazlarının Oda İçndek Kabul Edleblr Ses Sevyelernn İrdelenmes Genelde, bna çnde HVAC ssemlerne a seslern ger plan sesler olduğu gözönüne alınarak şlem yapıldığı blnmekedr. Bunun çn, bu seslern ne can sıkıcı ne de senmeden çerye gren sesler olduğu düşünülmeden kabul edleblr olduğu yargısına varılmalıdır. Br ofs çevresnde, ger plan seslernn, yeerl derecede konuşma oramına uygun olablmes senr, ancak bu da kullanılan mahalln durumuna göre değşme abdr. Aksne, resal ve konser holler gb, ger plan seslerne dah müsaade edlmeyen yerlerde, donuk seslern dah maskelenmesnden kaçınılır. Çzelge 1. dek lsede, kullanılan muhelf mahallerde. HVAC ger plan seslernn gerekğ sevye ölçüler verlmşr. Çzelge I. de ses sevyeler verlen mahaller çn aşağıdak fakörler göz önüne almak gerekr: İnsan konforu, leşm konuş malarının hyaçları ve bulunulan mahalln akusk yönünden durum krer. Eğer bu ses sevyeler, mukaveleye bağlı br gereksnm se, fazladan aşağıdak şar ve blgler de hva emes gerekldr: I. Hang ses sevyelernn ölçüleceğ (özellkle L eş veya L max. sevyeler v.b. her okav fıekans bandı çn) 2. Ses sevyelernn nerede ve nasıl ölçüleceğ (özel br noka veya mahalln oralaması alınacağının arf verlmel) 3. Ses ölçümünde, hang p ölçme alenn kullanılacağı sapanmak (ANSI Type I ses sevye ölçme ale le brlke okav band flreler kullanılacağı gb.) 4. Ses ölçümü çn kullanılacak chazın kalbrasyonunun nasıl olacağı? 5. Ses ölçümlernn sonuçlarının nasıl yorumlanacağı? Mahal Özel konular, Aparmanlar Oeller/Moeller: Msafr odalan.suler Toplanı/Balo bacımları Büyük salonlar (Arum), Kordor,Lobby'ler Servs/Yardım mahaller Ofs Bnası: Yekl ve özel ofs Konferans odası Telefon frekans odası Açık planofîs Kordor ve umum lobby Hasahane ve Klnkler: Özel odalar Koğuşlar Amelya odaları Kordorlar Genel alanlar Sahnel Sana Alanları: Drama yarosu Konser ve resal Salonları Müzk öğrenm südyosu Müzk deneme odası RC(N)1-2 Mahal RC(N)K Laborauarlar (davlumhazlı) Tes/Araşırma.mnmum konuşarak haberleşme Araşırma.çok elefon kullanımı.habereşme konuşmaları Gurup öğrenm Cam.klse.snagog Cam.klse.snagog özel müzk Programlı No Okullar: 25max. Smlar 7m, ye kadar 4 max. 3-4 Sınıflar 7m.den yukarı 35 max Konuşma amplfkaörü olmayan genş alanlı okuma salonu 35 max 3-4 Küüphaneler Mahkeme salonları: 3-4 Amplfkaıörsüz konuşma Amplfıkaörlü konuşma 3-4 Kapalı sadyum ve spor salonları: 25 max. (No 3) 25 max. 35 max. Okul ve kolej spor salonu ve yüzme havuzu 4 (No 4) Genş ourma kapasel ve amplfkaör konuşmalı 4 (No 4) Çzelge I. HVAC ssemler dzaynı çn şgal edlmemş hacımarda, kabul edleblr arka plan (Back ground nose) ses huduları rehber: (No:2 Yukarıda belrlen beş nokayı şara bağlamadıkça, belrlen ses krerler geçerl olmayablr. No 1: Değerler ve merebeler, nsanların reaksyonuna göre değl, ecrübe ve yargılara göre sapanmışır. Bu değerler, kullanılan bazı bnaların kabul edleblr gürülü sınırlarını gösermekedr. Yüksek veya düşük değerler, yaklaşık değerler olup kullanılan yere ve kullanıcının hyacına göre ekonomk analzler sonucu sapanmışır. No 2: Hacmde ses kales öneml se krk ses fades RC (N) le göserlmeldr. No 3: Tüm sanasal hacmler ve RC3 un alındak mahaller çn ecrübel akusk danışmanlar rehberlğnde hareke edlmeldr. No 4: Bu gb hacmlerde, spekrum sevyes ve ses kales, hacmn kapsamından daha az önemldr.

5 Çzelge 1. dek ses sevyeler uygulanacak se, rafk, ofs maknaları v.b. gözönünc alınmalıdır. Bunlara göre belk ses lmlernn sevyeler bu mahalde daha düşük olablr. Çzelge 2. NC eğrler şarlarında, elefonda konuşma ve elefon dnleme sevyelern vermekedr. NC kıymeler Çevre <2 Suskun uyumaya veya dnlenme sürecne zarar verr. Karmaşık gürülülern sınıflaması (Compose Nos Rang CRN) şlem, HVAC ve dğer p makne ve elekrk chazlarının meskûn yerlere grş, kabul edleblr değerlerde olablr. Yaklaşık 1955 den evvel süregelen emel kaı uum şlem, yavaş yavaş hafflelerek, bu kompoz seslern emelne nlmş ve gürülü kaynağı le aşınma lşkler şlem esb edlerek bunların kabul Telefon kullanımı 2-3 Sessz-raha Mükemmel 3-4 Ora derecede gürülülü Mükemmel 4 Gürülülü Yeerl 5-6 Çok gürülülü Zor Zor Çzelge 2 - NC eğrler şarlarında, elefon le konuşmada şme oramı 4. Dış Gürülü Ölçüü (oudoor nose crera) Gerek HVAC chazlarının gerekse dğer p mekank ve elekrksel chazların gürülülernn, oplumun bulunduğu mahallerde mevcu olduğunu kabul emek gerekr. Mahallere sızan gürülülere karşı oplumun reaksyonu farklı sebeplerde oplanır. Bunlar:. Gürülünün sesllğ veya sevyes, 11. Arka plan çevredek ses sevyesnn. gözükmeyen gürülü kaynağı, III. Gürülünün devamlılığı ve geçc olarak. zaman zaman ara verlmes, IV. Frekansın yalnız gürülüden bare olması, V. Evvelk görünümünden farklı br gürülü karaker vermes, gb. Halk, çerye sızan gürülünün, gerek ger plan ses, gerekse çevre gürülüler olduğunu ve daha evvel mevcu olan gürülüyü ayırmaka güçlük çekmemekedr. Ancak eğer çer gren gürülü, arka plan gürülülernden farklı ve br hayl yüksek sevyede se. gürülü kaynağı hacmn çnde olmamasına rağmen raza uğrayablr. Dğer arafan, sızını ses, kmlksz, sıkını vermeyen karakerde ve eğer arka plan gürülülere uyum sağlıyablyor se, pek fazla önemsenmeyecekr. İsenmeyen sesler eğer gündüz vak ürüyor se, muhakkak dğer gürülü kaynakları da vardır ve bu sesler, genelde, kame eden nsanları rahasız edc mahyee olmayablr. Çünkü bu sesler cvardak akvıeden meydana gelen alışılmış seslerdr. Mamafh gece vak, çevredek ses sevyes alışıldığı üzere, düşük sevyededr. Gece senmeyen sesler, eğer şddel se y İşme durumu Eleşrlr Mükemmel Yeerl Haff şlmcye müsa edleblrlğ sapanmış ve şekl 6 da görülen normal olmayan kompoz (karmaşık) gürülü eğr sınıfı (CNR) eğrler düzenlenmşr. Şekl 6 da görülen okav bandı ve ses sevyes. dışarıdan gelen senmeyen sesler çn esb edlmş eğrler, brleşrlerek (CNR) doğallaşmamış (ııon-normalzed) eğrler grafğ çıkarılmışır. Bu gürülülere a okav band ve basınç sevyes ölçüler, kamu menfaane olan bölgelerde muhelf zamanlarda yapılmalıdır. Ş I» \ - Î4$ 1 a 6 4 : Nl -»L * ; M 5 I» ISO 4 1 XH) (XH\ famlı Meıkcz Frekanslım - H/ 1 Şekl6.Doğallaşırılmamış (Non-Normalzed) karmaşık (Compose) ses eğrler sınıflanması (CNR) Bu ölçmeler, kısa aralıklarla br zaman peryodu çnde oralama, ses grafğnde okav bandı ve basıncı sevyesnn gürülüyü emsl eğne güven gelnceye kadar yapılmalıdır. Eğer gürülü snyaller gündüz ve gece, farklı çerkl ve sevyelerde se, bu k peryod çn ayrı ayrı ölçmeler yapılmalıdır. Normal olmayan (non-normalzed) karmaşık seslern gürülü le ek eşlğ sınıflanması lşks, herhang br okav band ses basınç sevyes eğrsnn çnde olablr. Eğer gürülü ek eşlğ k eğr arasına düşmüş se. bu değer CNR eğrlernn ksnn nerpolasyonu şeklnde kabul edlr. Normal olmayan CNR, daha sonra normalleşecek veya düzelme sayısı le ger plan ses halne gelecekr. Böylece. daha evvel kamunun gürülü fakörü olarak neledğ, gürülü karekerl sesler. mevsmlk ara vermelere rağmen, düzene grmş olacakır. İçerde kaynağı mevcu olmayan faka varlığı çerde hssedlen bu sesler, arka plan (back ground) gürülülerne k yolda brleşrleblr. a) Eğer, mümkünse, çevredek ses le brleşen sesn okav band ses basınç sevyes ölçülür. veya. b) Kaynağı gözükmeyen ger plan ses (back ground nose)'n sevyes ölçülerek şekl 7'dek grafğe şare edlr. n K TM f MM H M- İTTİ v.» : 1 : L»I 5 IÎS 15 «IMO MM KW «W I I»Xav BandıMckc/ Krekmıan -II? -1 Şekl 7. CNR olarak sınıflandırılmış karmaşık seslern. çevre seslerle brleşrlmes çn düzelme (Correcon)fakörü Bu surele ger plan seslere uygulanacak düzelme mkarı sayısı, okav band spekrumunun büyük bölümünde yer bulunduğundan, ger plan sesler sapanablr. Kullanılacak olan düzelme sayısı, ses basıncı sevyes eğrs üzernde anjansal ve eğrse kapalı br bölgedr. Bu alan çnde olan nokalar çn nerpolasyon gerekmemekedr. Gündüz çevredek muzur sesler ve gece yne çevredek gürülülern sevyeler ölçülerek kaydedlr. Eğer çevredek ses basıncının sevye ölçümü mümkün değl se 4 sayılı çzelgede verlen sayılar, ahmn edlerek ger plan sesler veya çevre sesler düzelme sayısı olarak kullanılır. Düzelme 3 çzelges genel olarak, rafk faalyene yakın yerleşm alanı olma esasına dayandırılmışır. 1

6 Şarlar Gece vak, kırsal düzen; rafk endşesne yakın olmayan Gündüz vak, kırsal düzen; rafk endşesne yakın olmayan Gece vak, varoşa, banlyöye a; rafk endşesne yakın olmayan Gündüz vak, varoşa, banlyöye a; rafk endşesne yakın olmayan Gece vak, şchede; rafk endşesne yakın olmayan Gündüz vak, şehrde; rafk endşesne yakın olmayan Gece vak, ş veya careı çevreler Gündüz vak, ş veya care çevreler Gece vak, endüsryel veya mala çevreler Gündüz vak, endüsryel veya mala çevreler 1 m. İçnde arada kesnl haff rafk 1 m. İçnde devamlı haff rafk 1 m. İçnde devamlı ora yoğunluklu rafk 1 m. İçnde devamlı ağır yoğunluklu rafk 1 m. İle 3 m. arasında kesnl haff rafk 1 m. İle 3 m. arasında devamlı haff rafk 1 m. İle 3 m. arasında devamlı ora yoğunluklu rafk 1 m. İle 3 m. arasında devamlı ağır yoğunluklu rafk 3 m. İle 6 m. arasında kesnl haff rafk 3 m. İle 6 m. arasında devamlı haff rafk 3 m. İle 6 m. arasında devamlı ağır yoğunluklu rafk 6 m. İle 12 m. arasında kesnl haff rafk 6 m. İle 12 m. arasında devamlı haff rafk 6 m, İle 12 m. arasında devamlı ora yoğunluka rafk 6 m. İle 12 m. arasında devamlı ağır yoğunluka rafk Ger Plan Düzelme Sayıları Çzelge 3. Gerplan gürülüler <lzelnıe sayıları Günün belrl saaler ve mevsmler çn Düzelme fakörü (devamh/fül me) İşlemeler çn düzelme fakörü () sıfırdır. Yalnız gündüz çıı Yalnız gece çn ( saaler) Yalnız çn Yaz ve kış_ Geçc olarak ara vermeler çn düzellıne fakörü: (kaynağın kesnl çalışığı zaman dlm oranlan) Düzelme sayısı 1. den dcıı den.6.5 den den den.18 Gürülü karekerne göre düzelme fakörü: çok düşük frekansa (125 hz veya daha düşük sevyede 1/1 okav merkez frekans bandında) Gürülünün onal komponen İhva emes halnde İmpılslu seslerde İlk görünüş ve kamunun avrına göre düzelme fakörü: Evvelce her hang br avrı olmayan Evvelce belrl bazı avn olan faka kamu lşkler zayıf olan Evvelce belrl bazı avn olan ve İy kamu lşkler bulunan Evvelce saygın olan ve kamu lşkler bulunan Çzelge 4. Gan belrl saaler, mevsmsel, kesnl gürülüler, gürülükarakersğ ve oplumun evvelce maruz kaldığı gürülülern aynı gürülüye epks çn düzelme sayısı

7 Normalleşrlmş CNR sayısının gersnde Örnek 3. şare olan ger plan ses sevyes aşağıdak Aşağıda görülen, ses basınç düzey okav gb elde edlmekedr: 6 nolu Şeklden bandı lses br soğulma kulesne ar: doğallaşırılmamış karmaşık sesler çn br ahmn yaparak şekl 7 veya Çzelge 3 den Merkez okav band frekansları - Hz. değerler alınarak uygulanır. Son düzelme, IK 2K 4K 8K günlük, mevsmlk gürülü kareker, geçc Lp.dB. 64 fr 62 oo >6 f gürülü ve daha öncekamununmaruz kaldığı aynı ses fakörlernn yaklaşırılmasına Soğuma kules günün 24 saande devamlı bağlıdır. Sonuç düzelne fakörlernn ümü çalışmakladır. Ses basıncı sevyesnn Çzelge 4 de vardır. Ve bu fakörlern her ölçüldüğü mahal br ş çevresnn bulunduğu br ayrı ayrı kend başına düzelme sayıları yerdr. Daha evvelde bu yern aynı gürülüye sınıfım eşkl emekedr. Doğallaşırılmış CNR, doğallaşırılmamış 6 7 nolu şekldek CNR lere şekl 7 veya Çzelge 3 den veya oplamından alman günlük, mevsmlk v.b. karekerl düzelme fakörler oplamının Çzelge 4 e şlenmesyle elde edlr. Br de şekl 8 de, doğallaşırılmış kompoz CNR ye, kamunun gösereceğ reaksyonun almn eğrs görülmekedr. Böylece normalze CNRn değer aşağıdak gb olur: Gündüz: CNRn= veya CNRn= 58 Gece: CNRn= veya CNRn= 63 Şekl 8. ncelendğnde, gündüz vak soğuma kules ve cvarı sesler çn herhang br şkayen gelmeyeceğ, faka gece çalışması çn ara sıra şkayelern yapılacağı anlaşıl makadır.» X. 7 m 6 N 65 1 I Kamu Duyarlılığı T I 5 4 (D y Beklenen Oralama Tepk (2) A l/l Okav Bandı Merkez Frckansı-Hz. (3) (4) (5) m Şekl 9. Önıek 3.1. çn CNRmı değer maruz olduğu ve burada kamunun y lşkler çnde bulunduğu l'arzedlmşr. Kamunun.vNX'X - Normal ToplumlananJ gürülüye karşı epksn ahmn ederek ve GeleeekTePk' 1 soğuma kules gürülüsü le brleşen 1 Bekllemısl, karmaşık (Compose) seslern düzenlemesn ayn ednz. (Doğallaşırılmış Karmaşık Sex Sınıflaması ) Çözüm: Şekl 6 dak dyagrama, normalze olmamış (I ) Ekn karşı koyma karmaşık sesler (CNRnn) ses basıncı (2) Hukuksal yollardan olası ehd hareke sevyeler şare edlerek aralan brleşrlr. veya gürülünün durdurulması çn yerel Bu durum şekl 9 da görülmekedr. (CNRnn) yönemlere başvuru 6 le 55 db.şddel eğrler arasına (3) Yaygın şkayeler veya münfer olarak düşüğünde kanun başvurular (4) Seyrek şkayeler 65 (5) Her ne kadar gürülüfark edlse ble = 57.5; CNRnn 58 alınablr. reaksyon göserlmez 2 Şekl 8. İçerye gren gürülü veya normalleşrlmş karmaşık sesler (CNRnYe karşı, kamunun ahmn duyarlığı Karmaşık gürülü sınıfının ayn şlem. genelde, mekanksel ve elekrksel chazların dışarıdan gelen seslerne karşı kamu duyarlılığının ölçülmesnde güvenlr br yoldur. Yüksek ses onunda ve basıncında çalışan bazı chazlar çn bu meod güvenlr olmayablr, örneğn yüksek basınçlı fan lar, desel jeneraör, gaz ürbn, hava kompresör maknaları v.b. bu ürdendr. Böyle br durumda, avsye edlen, akusk uzmanlannm danışmanlığına baş vurmakır. Soğuma kules 24 saa çalışmakadır. Bu nedenle normalze edlmş karmaşık sesler (CNRn). her k zamana göre gece ve gündüz çn ayn emek gerekr. Arka plan ses (back ground nose) düzelme sayısı Çzelge 3. den alınarak: Gündüz çn : Gece çn : Ayrıca Çzelge 4. den gürülünün geçclğ ve durumuna göre düzelc ekenler alınır: Günün belrl saaler (Tme of day) : Ara verme düzelmes (ner mıecy) : Ses evsafı (Characer of nose) Kamu davranışına göre CNR -- Referanslar Ashrae Handbook HVAC Applcaons 2- Sound and Vbraon Desgn and Analyss Naonal Envronmenal Balancng Bureau Ashrae Handbook Fundamenals 4- HVAC Sysems Dud Desgn - SMACNA Applcaon of Manufacurers Sound Dala HVAC Tesng. Adjusng. And Balancng Manual NEBB (John Glad sone, W.Davd Bevn) Me Graw - Hll Kevnrk Çlngroğlıı 1927yılında İsanbul'du doğdu yılında Isanbul ErkekLsesn, 195'deİT.Ö. Makıa Fakülesn brd. Aynı yd Mak. Fak. Su Makndları kürsüsüne assan olarak dahl oldu yılma kadar burada, vaan görevden sonra. 1961yılı sonuna kadar I.T.U. Yapı İşlernde çalışı. Bu arhen soma br proje asanın bürosu kurarak çalışmalarına devanıe.buarada 1971 den 1979 yılısamına kadar1.t..mmarlık,fakülesnde konferansçı essa dersler verd. Halen Mekank essa projeler üreen, konrollük ve müşavrlk hzme veren br büronun sahbdr. Evl ve br çocuk, babasıdır.

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ DENEY TASARIMI VE ANALİZİ Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde edlen verlere dayanılarak populasyonu anıma ve paramere ahmnlerne yönelk yönemlerden söz edld. Burada se sözü edlecek olan,

Detaylı

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1 DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1.1. Varyans Analz 1.. Tek Yönlü Varyans Analz Model 1.3. İk Yönlü Varyans Analz Model Prof Dr. Leven ŞENYAY XII-1 İsask II Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde

Detaylı

ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Nüfus Projeksiyonları

ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Nüfus Projeksiyonları ÇEV 34 Yağmursuyu ve Kanalzasyon üfus Projesyonları Yrd. oç. r. Özgür ZEYA hp://cevre.beun.edu.r/zeydan/ üfus Projesyonları Tasarımı yapılaca olan alyapı projesnn (analzasyon, yağmursuyu analları vb.),

Detaylı

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ Ünsal M.; Varol, A.: Soğutma Kulelernn Boyutlandırılması İçn Br Kuramsal 8 Mayıs 990, S: 8-85, Adana 4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ Asaf Varol Fırat Ünverstes, Teknk Eğtm Fakültes,

Detaylı

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI A. DNYİN AMACI : Bast ser ve bast paralel drenç devrelern analz edp kavramak. Voltaj ve akım bölücü kurallarını kavramak. Krchoff kanunlarını deneysel olarak uygulamak. B. KULLANILACAK AAÇ V MALZML : 1.

Detaylı

GM-220 MÜH. ÇALIŞ. İSTATİSTİKSEL. Frekans Dağılımı Oluşturma Adımları VERİLERİN SUNUMU. Verilerin Özetlenmesi ve Grafikle Gösterilmesi

GM-220 MÜH. ÇALIŞ. İSTATİSTİKSEL. Frekans Dağılımı Oluşturma Adımları VERİLERİN SUNUMU. Verilerin Özetlenmesi ve Grafikle Gösterilmesi VERİLERİN SUNUMU GM-0 MÜH. ÇALIŞ. İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER Br çalışadan elde edlen verler ha ver ntelğndedr. Ha verlerden blg ednek zor ve zaan alıcıdır. Ha verler çok karaşık durudadır. Verlern düzenlenes

Detaylı

Lineer Olmayan Yapı Sistemlerinin Analizi İçin Yay-Boyu Metodu

Lineer Olmayan Yapı Sistemlerinin Analizi İçin Yay-Boyu Metodu Fıra Ünv. Fen ve Müh. Bl. Dergs Scence and Eng. J of Fıra Unv. 9 (4), 55-530, 007 9 (4), 55-530, 007 Lneer Olmayan Yaı Ssemlernn Analz İçn Yay-Boyu Meodu Cengz OLA ve Yusuf CALAYIR Fıra Ünverses eknk Blmler

Detaylı

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır.

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır. UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ Posson: H o: Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmektedr. H a : Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmemektedr. Böyle br hpotez test edeblmek çn, önce Posson dağılım parametres

Detaylı

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının 1 DİĞER ÖZEL İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL DİYAGRAMLARI X, R, p, np, c, u ve dğer kontrol dyagramları statstksel kalte kontrol dyagramlarının temel teknkler olup en çok kullanılanlarıdır. Bu teknkler ell

Detaylı

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler Sıklık Tabloları ve Tek Değşkenl Grafkler Sıklık Tablosu Ver dzsnde yer alan değerlern tekrarlama sayılarını çeren tabloya sıklık tablosu denr. Sıklık Tabloları tek değşken çn marjnal tablo olarak adlandırılır.

Detaylı

BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PANEL YÖNTEMLERİ

BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PANEL YÖNTEMLERİ BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PAEL YÖTEMLERİ 9.. Grş 9.2. Kompleks dülemde poansyel akım problemnn negral formülasyonu 9.3. Doğrusal paneller boyunca sab ekllk dağılımı hal 9.4. Kaynak dağılımını esas alan panel

Detaylı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı SRY ÜNİVERSİESİ Djtal ontrol Laboratuvar Deney Föyü Deney No: 2 Sıvı Sevye ontrol Deney 2.. Deneyn macı Bu deneyn amacı, doğrusal olmayan sıvı sevye sstemnn belrlenen br çalışma noktası cvarında doğrusallaştırılmış

Detaylı

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK Sürekl Olasılık Dağılım Brkml- KümülatFonksyonu Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr Sürekl olasılık onksyonları X değşken - ;+ aralığında tanımlanmış br sürekl rassal değşken olsun. Aşağıdak

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemeleri Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için

MIT Açık Ders Malzemeleri   Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için MIT Açık Ders Malzemeler http://ocm.mt.edu Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında blg almak çn http://ocm.mt.edu/terms veya http://tuba.açık ders.org.tr adresn zyaret ednz. 18.102

Detaylı

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU 6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız

Detaylı

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan

Detaylı

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI Ki-Kare Analizleri

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI  Ki-Kare Analizleri Kİ KAR ANALİZİ 1 Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI www.mehmetaksarayl K-Kare Analzler OLAY 1: Genelde br statstk sınıfında, öğrenclern %60 ının devamlı, %30 unun bazen, %10 unun se çok az derse geldkler düşünülmektedr.

Detaylı

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Kİ-KAR TSTLRİ A) Kİ-KAR DAĞILIMI V ÖZLLİKLRİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk gösterp

Detaylı

NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dinamiği Aygıtının Kullanımı İle İlgili Bilgiler Başlıklı Bölümü okuyunuz.

NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dinamiği Aygıtının Kullanımı İle İlgili Bilgiler Başlıklı Bölümü okuyunuz. 8. AÇISAL HIZ, AÇISAL İVME VE TORK Hazırlayan Arş. Grv. M. ERYÜREK NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dnamğ Aygıının Kullanımı İle İlgl Blgler Başlıklı Bölümü okuyunuz. AMAÇ 1. Küle merkez boyunca geçen ab br

Detaylı

MADEN DEĞERLENDİRME. Ders Notları

MADEN DEĞERLENDİRME. Ders Notları MADEN DEĞERLENDİRME Ders Notları Doç.Dr. Kaan ERARSLAN 008 ĐÇĐNDEKĐLER. GĐRĐŞ... 3. REZERV SINIFLARI VE HESAPLAMALARI... 4. Görünür rezervler...4.. Muhtemel Rezervler...6.3 Mümkün Rezervler...7.4 Belrl

Detaylı

Fumonic 3 radio net kablosuz duman dedektörü. Kiracılar ve mülk sahipleri için bilgi

Fumonic 3 radio net kablosuz duman dedektörü. Kiracılar ve mülk sahipleri için bilgi Fumonc 3 rado net kablosuz duman dedektörü Kracılar ve mülk sahpler çn blg Tebrk ederz! Darenze akıllı fumonc 3 rado net duman dedektörler monte edlmştr. Bu şeklde ev sahbnz yasal donanım yükümlülüğünü

Detaylı

Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)

Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) VARYANS ANALİZİ İ örne ortalaması arasında farın önem ontrolü, örne büyülüğüne göre z veya testlernden bryle yapılır. Bu testlerle, den fazla örne ortalamasını brlte test etme ve aralarında farın önem

Detaylı

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3 Yıldız Teknk Ünverstes Elektrk Mühendslğ Bölümü Deneyn Amacı İşlemsel kuvvetlendrcnn çalışma prensbnn anlaşılması le çeştl OP AMP devrelernn uygulanması ve ncelenmes. Özet ve Motvasyon.. Operasyonel Amplfkatör

Detaylı

Veride etiket bilgisi yok Denetimsiz öğrenme (unsupervised learning) Neden gereklidir?

Veride etiket bilgisi yok Denetimsiz öğrenme (unsupervised learning) Neden gereklidir? MEH535 Örünü Tanıma 7. Kümeleme (Cluserng) Doç.Dr. M. Kemal GÜLLÜ Elekronk ve Haberleşme Mühendslğ Bölümü web: hp://akademkpersonel.kocael.edu.r/kemalg/ E-posa: kemalg@kocael.edu.r Verde eke blgs yok Denemsz

Detaylı

Calculating the Index of Refraction of Air

Calculating the Index of Refraction of Air Ankara Unversty Faculty o Engneerng Optcs Lab IV Sprng 2009 Calculatng the Index o Reracton o Ar Lab Group: 1 Teoman Soygül Snan Tarakçı Seval Cbcel Muhammed Karakaya March 3, 2009 Havanın Kırılma Đndsnn

Detaylı

ENERJİ. Isı Enerjisi. Genel Enerji Denklemi. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyon Kocatepe Üniversitesi 2007

ENERJİ. Isı Enerjisi. Genel Enerji Denklemi. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyon Kocatepe Üniversitesi 2007 Yrd. Doç. Dr. Atlla EVİN Afyon Kocatepe Ünverstes 007 ENERJİ Maddenn fzksel ve kmyasal hal değşm m le brlkte dama enerj değşm m de söz s z konusudur. Enerj değşmler mler lke olarak Termodnamğn Brnc Yasasına

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür.

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür. Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk

Detaylı

VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER

VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER 1 2.1 Tanımlar Skaler büyüklük: Sadece şddet bulunan büyüklükler (örn: uzunluk, zaman, kütle, hacm, enerj, yoğunluk) Br harf le sembolze edleblr. (örn: kütle: m) Şddet :

Detaylı

TRAFİK SİMÜLASYON TEKNİKLERİ

TRAFİK SİMÜLASYON TEKNİKLERİ TRAFİK SİMÜLASYON TEKNİKLERİ 2. HAFTA Doç. Dr. Haka GÜLER (2015-2016) 1. TRAFİK AKIM PARAMETRELERİ Üç öeml rafk akım parameres vardır: Hacm veya akım oraı, Hız, Yoğuluk. 2. KESİNTİSİZ AKIM HACİM E AKIM

Detaylı

2.7 Bezier eğrileri, B-spline eğrileri

2.7 Bezier eğrileri, B-spline eğrileri .7 Bezer eğrler, B-splne eğrler Bezer eğrler ve B-splne eğrler blgsaar grafklernde ve Blgsaar Destekl Tasarım (CAD) ugulamalarında çok kullanılmaktadır.. B-splne eğrler sadece br grup ver noktası çn tanımlanan

Detaylı

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili 5.3. Tekne Yüzeylernn atematksel Temsl atematksel yüzey temslnde lk öneml çalışmalar Coons (53) tarafından gerçekleştrlmştr. Ferguson yüzeylernn gelştrlmş hal olan Coons yüzeylernde tüm sınır eğrler çn

Detaylı

SEK Yönteminin Güvenilirliği Sayısal Bir Örnek. Ekonometri 1 Konu 11 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)

SEK Yönteminin Güvenilirliği Sayısal Bir Örnek. Ekonometri 1 Konu 11 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) İk Değşkenl Bağlanım Model SEK Yöntemnn Güvenlrlğ Ekonometr 1 Konu 11 Sürüm,0 (Ekm 011) UADMK Açık Lsans Blgs İşbu belge, Creatve Commons Attrbuton-Non-Commercal ShareAlke 3.0 Unported (CC BY-NC-SA 3.0)

Detaylı

EMO İSTANBUL ŞUBESİ TARAFINDAN HOBİ ELEKTRONİK KURSU İÇİN DERLENMİŞTİR. BOBİNLER

EMO İSTANBUL ŞUBESİ TARAFINDAN HOBİ ELEKTRONİK KURSU İÇİN DERLENMİŞTİR. BOBİNLER EMO İSTANBUL ŞUBESİ TAAFNDAN HOBİ ELEKTONİK KUSU İÇİN DELENMİŞTİ BOBİNLE Bobnler, akara, adren veya karkas olarak adlandırılan yalıkanlar üzerne plask, serak, serkağı spral, helezon, düz, peek şeklnde

Detaylı

Öğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9

Öğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9 Ders Kodu Teork Uygulama Lab. Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9 Ön Koşullar : Grafk İletşm I ve II, Tasarım Stüdyosu I, II, III derslern almış ve başarmış

Detaylı

YAĞIŞ YAĞIŞIN MEYDANA GELMESİ

YAĞIŞ YAĞIŞIN MEYDANA GELMESİ YAĞIŞ Atmosferden katı ya da sıvı halde yeryüzüne düşen sulara yağış denlr. Sıvı haldek yağış yağmur şeklndedr, katı haldek yağış se kar, dolu, çğ, kırağı şekllernde olablr. Yağmur ve kar hdrolojk bakımdan

Detaylı

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER 5.. İk Boyutlu Rasgele Değşkenler Br deney yapıldığında, aynı deneyle lgl brçok rasgele değşkenn aynı andak durumunu düşünmek gerekeblr. Böyle durumlarda

Detaylı

Programı : Elektronik Müh.

Programı : Elektronik Müh. İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜZ RESİMLERİNDEN CİNSİYET TAYİNİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Özlem ÖZBUDAK Anablm Dalı : Elekronk e Haberleşme Müh. Programı : Elekronk Müh. OCAK 009 İSTANBUL

Detaylı

BİR BOYUTLU HAREKET FİZİK I. Bir Boyutlu Hareket? 12.10.2011. Hız ve Sürat. 1 boyut (doğru) 2 boyut (düzlem) 3 boyut (hacim) 0 boyut (nokta)

BİR BOYUTLU HAREKET FİZİK I. Bir Boyutlu Hareket? 12.10.2011. Hız ve Sürat. 1 boyut (doğru) 2 boyut (düzlem) 3 boyut (hacim) 0 boyut (nokta) .0.0 r oulu Hareke? İR OYUTLU HREKET FİZİK I bou (doğru bou (düzlem 3 bou (hacm 0 bou (noka u bölümde adece br doğru bounca harekee bakacağız (br boulu. Hareke ler olablr (pozf erdeğşrme ea ger olablr

Detaylı

ZKÜ Mühendislik Fakültesi - Makine Mühendisliği Bölümü ISI VE TERMODİNAMİK LABORATUVARI Sudan Suya Türbülanslı Akış Isı Değiştirgeci Deney Föyü

ZKÜ Mühendislik Fakültesi - Makine Mühendisliği Bölümü ISI VE TERMODİNAMİK LABORATUVARI Sudan Suya Türbülanslı Akış Isı Değiştirgeci Deney Föyü ZKÜ Müendslk Fakültes - Makne Müendslğ Bölümü Sudan Suya Türbülanslı Akış Isı Değştrge Deney Föyü Şekl. Sudan suya türbülanslı akış ısı değştrge (H950 Deneyn adı : Boru çnde sudan suya türbülanslı akışta

Detaylı

Işığın Kırılması Test Çözümleri. Test 1'in Çözümleri 3. K

Işığın Kırılması Test Çözümleri. Test 1'in Çözümleri 3. K 4 şığın ırılması Test Çözümler Test 'n Çözümler 3.. cam şık az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçerken normale yaklaşarak kırılır. Bu nedenle dan cama geçen ışık şekldek gb kırılmalıdır. şık az yoğun

Detaylı

Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir Đlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama.

Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir Đlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Cnsye Değşken Bağlamında Harcama Al Grupları ve Gelr Đlşks: Dumlupınar Ünverses Öğrencler Üzerne Br Uygulama Mahmu ZORTUK * Öze: Đksa blmnn en öneml konuları arasında yer alan gelr le ükem lşks her dönem

Detaylı

Biyomedikal Amaçlı Basınç Ölçüm Cihazı Tasarımı

Biyomedikal Amaçlı Basınç Ölçüm Cihazı Tasarımı Byomedkal Amaçlı Basınç Ölçüm Chazı Tasarımı Barış Çoruh 1 Onur Koçak 2 Arf Koçoğlu 3 İ. Cengz Koçum 4 1 Ayra Medkal Yatırımlar Ltd. Şt, Ankara 2,4 Byomedkal Mühendslğ Bölümü, Başkent Ünverstes, Ankara,

Detaylı

Manyetizma Testlerinin Çözümleri. Test 1 in Çözümü

Manyetizma Testlerinin Çözümleri. Test 1 in Çözümü 4 Manyetzma Testlernn Çözümler 1 Test 1 n Çözümü 5. Mıknatısların brbrne uyguladığı kuvvet uzaklığın kares le ters orantılıdır. Buna göre, her br mıknatısa uygulanan kuvvet şekl üzernde gösterelm. 1. G

Detaylı

YÜKSEK PLANLAMA KURULU

YÜKSEK PLANLAMA KURULU YÜKSEK PLANLAMA KURULU Tarh : 4/02/2008 Karar No : 2008/T-5 Konu : Enerj KİT lernn Uygulayacağı Malye Bazlı Fyalandırma Mekanzmasının Usul ve Esasları Yüksek Planlama Kurulu nca; Enerj ve Tab Kaynaklar

Detaylı

ALTERNATİF AKIM DEVRE YÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ

ALTERNATİF AKIM DEVRE YÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ BÖLÜM 6 ALTERNATİF AKIM DEVRE ÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ 6. ÇEVRE AKIMLAR ÖNTEMİ 6. SÜPERPOZİSON TEOREMİ 6. DÜĞÜM GERİLİMLER ÖNTEMİ 6.4 THEVENİN TEOREMİ 6.5 NORTON TEOREMİ Tpak GİRİŞ Alternatf akımın

Detaylı

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ DERS NOTU 07 KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ, LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİ FAİZ ESNEKLİĞİ Bugünk dersn çerğ: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 1.1 İŞLEMLER (MUAMELELER) TALEBİ... 2 1.2 ÖNLEM (İHTİYAT) TALEBİ...

Detaylı

DENEY 5: FREKANS MODÜLASYONU

DENEY 5: FREKANS MODÜLASYONU DENEY 5: FREKANS MODÜLASYONU AMAÇ: Malab da rekans modülasyonunun uygulanması ve nelenmes. ÖN HAZIRLIK 1. TEMEL TANIMLAR Açı modülasyonu, az ve rekans modülasyonunu kasamakadır. Taşıyıının rekansı veya

Detaylı

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi V tsttşfaktör T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Il Kamu Hastaneler Brlğ Genel Sekreterlğ Kanun Eğtm ve Araştırma Hastanes Sayı ı 23618724/?ı C.. Y** 08/10/2015 Konu : Yaklaşık Malyet

Detaylı

04.10.2012 SU İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ. Suİhtiyacı. Proje Süresi. Birim Su Sarfiyatı. Proje Süresi Sonundaki Nüfus

04.10.2012 SU İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ. Suİhtiyacı. Proje Süresi. Birim Su Sarfiyatı. Proje Süresi Sonundaki Nüfus SU İHTİYAÇLARII BELİRLEMESİ Suİhtyacı Proje Süres Brm Su Sarfyatı Proje Süres Sonundak üfus Su ayrım çzs İsale Hattı Su Tasfye Tess Terf Merkez, Pompa İstasyonu Baraj Gölü (Hazne) Kaptaj Su Alma Yapısı

Detaylı

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre Devre Analz Teknkler DEE AAĐZ TEKĐKEĐ Bu zamana kadar kullandığımız Krchoffun kanunları ve Ohm kanunu devre problemlern çözmek çn gerekl ve yeterl olan eştlkler sağladılar. Fakat bu kanunları kullanarak

Detaylı

KAPASİTANS VE ENDÜKTANS EBE-215, Ö.F.BAY 1

KAPASİTANS VE ENDÜKTANS EBE-215, Ö.F.BAY 1 KAPASİTANS VE ENDÜKTANS EBE-5, Ö.F.BAY KAPASİTANS VE ENDÜKTANS Bu bölümde enerj depolayan pasf elemanlardan Kapasörler e Endükörler anıılmakadır ÖĞRENME HEDEFLERİ KAPASİTÖRLER Elekrk alanında enerj depolarlar

Detaylı

uzayında vektörler olarak iç çarpımlarına eşittir. Bu iç çarpım simetrik ve hem w I T s formuna karşılık gelir. Buna p u v u v v v

uzayında vektörler olarak iç çarpımlarına eşittir. Bu iç çarpım simetrik ve hem w I T s formuna karşılık gelir. Buna p u v u v v v 1. Temel Form: Brnc temel form geometrk olarak yüzeyn çnde blndğ zayına gtmeden yüzey üzernde ölçme yamamızı sağlar. (Eğrlern znlğ, teğet ektörlern açıları, bölgelern alanları gb) S üzerndek ç çarım, br

Detaylı

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti.

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti. B.E.A. Mal Hzmet Pyasaları le Fnans Pyasalarının Ortak Denges Mal Pyasası Denges: (IS-LM) Model Mal Pyasasının denges Toplam Talep tüketm, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eştt. = C(-V)+I+G atırımlar

Detaylı

Merkezi Eğilim (Yer) Ölçüleri

Merkezi Eğilim (Yer) Ölçüleri Merkez Eğlm (Yer) Ölçüler Ver setn tanımlamak üzere kullanılan ve genellkle tüm elemanları dkkate alarak ver setn özetlemek çn kullanılan ölçülerdr. Ver setndek tüm elemanları temsl edeblecek merkez noktasına

Detaylı

Anlık ve Ortalama Güç

Anlık ve Ortalama Güç ALTERNATİF AK-Dere Analz Bölü-4 AC Güç Anlık Güç Oralaa güç Güç fakörü Akf, reakf güç Kpleks güç Reakf güç düzele (Kpanzasyn aksu akf güç ransfer Anlık Güç, p( (herhang br ank güç p Anlık e Oralaa Güç

Detaylı

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır. BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)

Detaylı

Kİ-KARE VE KOLMOGOROV SMİRNOV UYGUNLUK TESTLERİNİN SİMULASYON İLE ELDE EDİLEN VERİLER ÜZERİNDE KARŞILAŞTIRILMASI

Kİ-KARE VE KOLMOGOROV SMİRNOV UYGUNLUK TESTLERİNİN SİMULASYON İLE ELDE EDİLEN VERİLER ÜZERİNDE KARŞILAŞTIRILMASI C.Ü. İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt 4, Sayı 1, 3 6 Kİ-KARE VE KOLMOGOROV SMİRNOV UYGUNLUK TESTLERİNİN SİMULASYON İLE ELDE EDİLEN VERİLER ÜZERİNDE KARŞILAŞTIRILMASI H. BİRCAN, Y. KARAGÖZ ve Y. KASAPOĞLU

Detaylı

Temiz Oda Tasar m Kriterleri ve Testleri

Temiz Oda Tasar m Kriterleri ve Testleri Temz Oda Tasar m Krerler ve Tesler Musafa Blge;Dr., Mak.Yük. Müh. TTMD Üyes Dürrye Blge;Dç. Dr., Mak. Yük. Müh. ÖZET Bu çal flmada öncelkle emz da ermnljs ve asar m krerler hakk nda genel blg verlecek

Detaylı

Çok Parçalı Basınç Çubukları

Çok Parçalı Basınç Çubukları Çok Parçalı Basınç Çubukları Çok parçalı basınç çubukları genel olarak k gruba arılır. Bunlar; a) Sürekl brleşk parçalardan oluşan çok parçalı basınç çubukları b) Parçaları arasında aralık bulunan çok

Detaylı

TRANSPORT PROBLEMI için GELIsTIRILMIs VAM YÖNTEMI

TRANSPORT PROBLEMI için GELIsTIRILMIs VAM YÖNTEMI Yönetm, Yl 9, Say 28, Ekm - 1997,5.20-25 TRANSPORT PROBLEMI ÇIN GELIsTIRILMIs VAM YÖNTEMI Dr. Erhan ÖZDEMIR I.Ü. Teknk Blmler M.Y.O. L.GIRIs V AM transport problemlerne en düsük malyetl baslangç çözüm

Detaylı

2 MANYETİZMA. 7. Etki ile mıknatıslanmada mıknatısın 5. K L M F F S N S N S N

2 MANYETİZMA. 7. Etki ile mıknatıslanmada mıknatısın 5. K L M F F S N S N S N 3 Manyetzma Test Çözümler 1 Test 1'n Çözümler 3. 1 2 3 4 5 6 1. X Şekl I M 1 2 Y 3 4 Mıknatıs kutupları Şekl I dek gb se 4 ve 5 numaralı kutuplar zıt şaretl olur. Manyetk alan çzgler kutup şddet le doğru

Detaylı

ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ

ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ Öğretm üyes: Doç. Dr. S. Özoğuz Tel: 85 36 9 e-posta: serdar@ehb.tu.edu.tr Ders saat: Pazartes,.-3. / D-4 İçndekler. Dere teors, toplu parametrel dereler, Krchhoff un gerlm e akım

Detaylı

T.c. MALİYE BAKANLIGI. KÜTAHYA VALİLİGİNE (Defterdarlık Personel Müdürlüğü)

T.c. MALİYE BAKANLIGI. KÜTAHYA VALİLİGİNE (Defterdarlık Personel Müdürlüğü) Sayı : 7291 1396-903.99-E.1 16043 Konu : Seyahat Kartları T.c. MALİYE BAKANLIGI Gelr İdares Başkanlığı İnsan Kaynakları Dare Başkanlığı SÜREl 04/12/2015 KÜTAHYA VALİLİGİNE (Defterdarlık Personel Müdürlüğü)

Detaylı

Örneklemeli K-ortalama Algoritması Kmeans with Sampling

Örneklemeli K-ortalama Algoritması Kmeans with Sampling Örneklemel K-oralama Algorması Kmeans wh Samplng Mehme Fah Amasyalı Blgsayar Mühendslğ Bölümü Yıldız Teknk Ünverses mfah@ce.yldz.edu.r Öze K-oralama algorması, kümeleme prolemlernn çözümünde en çok kullanılan

Detaylı

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t :

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t : HAFTA 13 GÖLGE EĞİŞKENLERLE REGRESYON (UMMY VARIABLES) Gölge veya kukla (dummy) değşkenler denen ntel değşkenler, cnsyet, dn, ten reng gb hemen sayısallaştırılamayan ama açıklanan değşkenn davranışını

Detaylı

Tek Yönlü Varyans Analizi

Tek Yönlü Varyans Analizi Tek Yönlü Varyan Analz Nedr ve hang durumlarda kullanılır? den fazla grupların karşılaştırılmaı öz konuu e, çok ayıda t-tet nn kullanılmaı, Tp I hatanın artmaına yol açar; Örneğn, eğer 5 grubu kşerl olarak

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK - 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8 FARKLI YÜZEY ÖZELLİKLERİNE SAHİP PLAKALARIN ISIL IŞINIM YAYMA ORANLARININ HESAPLANMASI BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ T SAKAYA ÜNİESİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTİK-ELEKTONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM201 ELEKTONİK- DESİ LAOATUA FÖYÜ DENEYİ YAPTAN: DENEYİN AD: DENEY NO: DENEYİ YAPANN AD ve SOYAD: SNF: OKUL NO: DENEY GUP NO: DENEY

Detaylı

BETONARME YAPI TASARIMI

BETONARME YAPI TASARIMI BETONARME YAPI TASARIMI DEPREM HESABI Doç. Dr. Mustafa ZORBOZAN Mart 008 GENEL BİLGİ 18 Mart 007 ve 18 Mart 008 tarhler arasında ülkemzde kaydedlen deprem etknlkler Kaynak: http://www.koer.boun.edu.tr/ssmo/map/tr/oneyear.html

Detaylı

TOKAT VE NİKSAR'DA YAĞI-BASAN MEDRESELERİ

TOKAT VE NİKSAR'DA YAĞI-BASAN MEDRESELERİ TOKAT VE NİKSAR'DA YAĞI-BASAN MEDRESELERİ APTULLAH KURAN DANİŞMENDLÎ MEDRESELERİ : Anadolu* nun doğusunda, Anadolu Selçuklularına tâb olarak XII. yüzyılda hüküm süren ve Anadolu Selçuklularmm batıda, Haçlı

Detaylı

YER ÖLÇÜLERİ. Yer ölçüleri, verilerin merkezini veya yığılma noktasını belirleyen istatistiklerdir.

YER ÖLÇÜLERİ. Yer ölçüleri, verilerin merkezini veya yığılma noktasını belirleyen istatistiklerdir. YER ÖLÇÜLERİ Yer ölçüler, verler merkez veya yığılma oktasıı belrleye statstklerdr. Grafkler bze verler yığılma oktaları hakkıda ö blg vermede yardımcı olurlar. Acak bu değerler gerçek değerler değldr,

Detaylı

BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER

BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER Blmn amaçlarından br yaşanılan doğa olaylarını tanımlamak ve olayları önceden tahmnlemektr. Bu amacı başarmanın yollarından br olaylar üzernde etkl olduğu

Detaylı

Asimetri ve Basıklık Ölçüleri Ortalamalara dayanan (Pearson) Kartillere dayanan (Bowley) Momentlere dayanan asimetri ve basıklık ölçüleri

Asimetri ve Basıklık Ölçüleri Ortalamalara dayanan (Pearson) Kartillere dayanan (Bowley) Momentlere dayanan asimetri ve basıklık ölçüleri Asmetr ve Basıklık Ölçüler Ortalamalara dayanan (Pearson) Kartllere dayanan (Bowley) omentlere dayanan asmetr ve basıklık ölçüler Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr III. Asmetr ve Basıklık

Detaylı

Direct Decomposition of A Finitely-Generated Module Over a Principal Ideal Domain *

Direct Decomposition of A Finitely-Generated Module Over a Principal Ideal Domain * BİR ESAS İDEAL BÖLGESİ ÜZERİNDEKİ SONLU DOĞURULMUŞ BİR MODÜLÜN DİREK PARÇALANIŞI * Drec Decompoon of A Fnely-Generaed Module Over a Prncpal Ideal Doman * Zeynep YAPTI Fen Blmler Enüü Maemak Anablm Dalı

Detaylı

Korelasyon ve Regresyon

Korelasyon ve Regresyon Korelasyon ve Regresyon 1 Korelasyon Analz İk değşken arasında lşk olup olmadığını belrlemek çn yapılan analze korelasyon analz denr. Korelasyon; doğrusal yada doğrusal olmayan dye kye ayrılır. Korelasyon

Detaylı

PARABOLİK KISMİ DİFERANSİYEL DENKLEMLER İÇİN İKİ ZAMAN ADIMLI YAKLAŞIMLAR ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. Gamze YÜKSEL 1, Mustafa GÜLSU 1, *

PARABOLİK KISMİ DİFERANSİYEL DENKLEMLER İÇİN İKİ ZAMAN ADIMLI YAKLAŞIMLAR ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. Gamze YÜKSEL 1, Mustafa GÜLSU 1, * Ercyes Ünverses Fen Blmler Ensüsü Dergs 5 - - 45 9 p://fbe.ercyes.ed.r/ ISS -54 PARABOLİK KISMİ DİFERASİYEL DEKLEMLER İÇİ İKİ ZAMA ADIMLI YAKLAŞIMLAR ÜZERİE BİR ÇALIŞMA Gamze YÜKSEL Msafa GÜLS * Mğla Ünverses

Detaylı

ÇOK BĐLEŞENLĐ DAMITMA KOLONU TASARIMI PROF. DR. SÜLEYMAN KARACAN

ÇOK BĐLEŞENLĐ DAMITMA KOLONU TASARIMI PROF. DR. SÜLEYMAN KARACAN ÇOK BĐLEŞENLĐ DAMITMA KOLONU TASARIMI PROF. DR. SÜLEYMAN KARACAN 1 DAMITMA KOLONU Kmya ve buna bağlı endüstrlerde en çok kullanılan ayırma proses dstlasyondur. Uygulama alanı antk çağda yapılan alkol rektfkasyonundan

Detaylı

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 5-7 Kasım 5 ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN

Detaylı

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ 1 Populasyonun nceledğmz br özellğnn dağılışı blenen dağılışlardan brsne, Normal Dağılış, t Dağılışı, F Dağılışı, gb br dağılışa uygun olduğu durumlarda

Detaylı

3. Parçaları Arasında Aralık Bulunan Çok Parçalı Basınç Çubukları

3. Parçaları Arasında Aralık Bulunan Çok Parçalı Basınç Çubukları 3. Parçaları Arasında Aralık Bulunan Çok Parçalı Basınç Çubukları Basınç çubukları brden fazla profl kullanılarak, bu profller arasında plan düzlemnde bell br mesafe bulunacak şeklde düzenleneblr. Bu teşklde,

Detaylı

Genelleştirilmiş Ortalama Fonksiyonu ve Bazı Önemli Eşitsizliklerin Öğretimi Üzerine

Genelleştirilmiş Ortalama Fonksiyonu ve Bazı Önemli Eşitsizliklerin Öğretimi Üzerine Geelleşrlmş Oralama Foksyou ve Bazı Öeml Eşszlkler Öğrem Üzere Gabl ADİLOV, Gülek TINAZTEPE & Serap KEALİ * Öze Armek oralama, Geomerk oralama, Harmok oralama, Kuvadrak oralama ve bular arasıdak lşk vere

Detaylı

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT İsanbul Tcare Ünverses Sosyal Blmler Dergs Yıl:7 Sayı:3 Bahar 008 s.339-350 İMKB BİLEŞİK 00 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ Ünal H. ÖZDEN ÖZET Fnansal serlerde, aşıdıkları özellkler nedenyle doğrusal

Detaylı

TEMEL DEVRE KAVRAMLARI VE KANUNLARI

TEMEL DEVRE KAVRAMLARI VE KANUNLARI TDK Temel Devre Kavramları ve Kanunları /0 TEMEL DEVRE KAVRAMLARI VE KANUNLARI GĐRĐŞ: Devre analz gerçek hayatta var olan fzksel elemanların matematksel olarak modellenerek gerçekte olması gereken sonuçların

Detaylı

Önceki bölümde özetlenen Taylor metodlarında yerel kesme hata mertebesinin yüksek oluşu istenilen bir özelliktir. Diğer taraftan

Önceki bölümde özetlenen Taylor metodlarında yerel kesme hata mertebesinin yüksek oluşu istenilen bir özelliktir. Diğer taraftan III.5.RUNGE-KUTTA METODLARI Öcek bölümde özelee Talor meodlarıda erel kesme aa merebes üksek oluşu sele br özellkr. Dğer araa ürevler buluma ve esaplaması pek çok problem ç karmaşık ve zama alıcı olduğuda

Detaylı

PERFORMANSA DAYALI TASARIM VE İSTANBUL ÇEVRE YOLU VİYADÜKLERİ İLE İLGİLİ BİR UYGULAMA

PERFORMANSA DAYALI TASARIM VE İSTANBUL ÇEVRE YOLU VİYADÜKLERİ İLE İLGİLİ BİR UYGULAMA PERFORMASA DAYALI TASARIM VE İSTABUL ÇEVRE YOLU VİYADÜKLERİ İLE İLGİLİ BİR UYGULAMA Serhat YALÇI EMAY ULUSLARARASI MÜHEDİSLİK MÜHEDİSLİK MÜŞAVİRLİK ve TİC. LTD. ŞTİ., Yen Toptaşı caddes o:6 Kat: Üsküdar,

Detaylı

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular Basel II Geçş Sürec Sıkça Sorulan Sorular Soru No: 71 Cevaplanma Tarh: 06.03.2012 İlgl Hüküm: --- Konu: Gayrmenkul İpoteğyle Temnatlandırılmış Alacaklar İçn KR510AS Formunun Doldurulmasına İlşkn Örnek

Detaylı

ÖRNEK SET 5 - MBM 211 Malzeme Termodinamiği I

ÖRNEK SET 5 - MBM 211 Malzeme Termodinamiği I ÖRNE SE 5 - MBM Malzeme ermdnamğ I 5 ºC de ve sabt basınç altında, metan gazının su buharı le reaksynunun standart Gbbs serbest enerjs değşmn hesaplayın. Çözüm C O( ( ( G S S S g 98 98 98 98 98 98 98 Madde

Detaylı

6. KOROZYON HIZININ ÖLÇÜLMESİ

6. KOROZYON HIZININ ÖLÇÜLMESİ 6. KOOZYON HIZININ ÖLÇÜLMESİ Metallern ozyona eğlm elektromotor kuvvet sersndek yerlerne göre belldr. Negatf elektrot otansyelne sah elementler reaktftrler. Yan hdrojen yonu le eşleştrldklernde kolay yonze

Detaylı

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI A. DNYİN AMACI : Bast ser ve bast paralel drenç devrelern analz edp kavramak. Voltaj ve akım bölücü kurallarını kavramak. Krchoff kanunlarını deneysel olarak uygulamak. B. KULLANILACAK AAÇ V MALZML : 1.

Detaylı

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Türkye İnşaat Mühendslğ, XVII. Teknk Kongre, İstanbul, 2004 İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Nur MERZİ 1, Metn NOHUTCU, Evren YILDIZ 1 Orta Doğu Teknk Ünverstes, İnşaat Mühendslğ Bölümü, 06531 Ankara

Detaylı

Bölüm 3. Tanımlayıcı İstatistikler

Bölüm 3. Tanımlayıcı İstatistikler Bölüm 3 Tanımlayıcı İstatstkler Tanımlayıcı İstatstkler Br ver setn tanımak veya brden fazla ver setn karşılaştırmak çn kullanılan ve ayrıca örnek verlernden hareket le frekans dağılışlarını sayısal olarak

Detaylı

2. STEGANOGRAFİ 1. GİRİŞ

2. STEGANOGRAFİ 1. GİRİŞ 1. GİRİŞ Bu çalışmada, steganograf sstemnn FPGA üzernde tasarımı ve gerçeklenmes sağlanmıştır. Esk Yunancada gzlenmş yazı anlamına gelen steganograf, blgnn görünürlüğünü gzleme blmne verlen smdr. Günümüzde

Detaylı

FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ

FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ 1 Nasır Çoruh, Tarık Erfdan, 3 Satılmış Ürgün, 4 Semra Öztürk 1,,4 Kocael Ünverstes Elektrk Mühendslğ Bölümü 3 Kocael Ünverstes Svl Havacılık Yüksekokulu ncoruh@kocael.edu.tr,

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi ile Analizi

Avrupa Birliği ve Türkiye de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi ile Analizi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cl: Özel Sayı 0 ss. 59-73 Avrupa Brlğ ve Türkye de Mal Saydamlığın Panel Ver Yönem le Analz Fscal Transparency of he European Unon and Turkey wh Panel Daa Analyss

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Gülesen ÜSTÜNDAĞ BAZI PARAMETRİK OLMAYAN İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERİN İNCELENMESİ İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ADANA, 005 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr.

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr. Deprem Tepksnn Sayısal Metotlar le Değerlendrlmes (Newmark-Beta Metodu) Sunum Anahat Grş Sayısal Metotlar Motvasyon Tahrk Fonksyonunun Parçalı Lneer Interpolasyonu (Pecewse Lnear Interpolaton of Exctaton

Detaylı

İl Özel İdareleri ve Belediyelerde Uygulanan Program Bütçe Sistemi ve Getirdiği Yenilikler

İl Özel İdareleri ve Belediyelerde Uygulanan Program Bütçe Sistemi ve Getirdiği Yenilikler İl Özel İdareler ve Beledyelerde Uygulanan Program Bütçe Sstem ve Getrdğ Yenlkler Hayrettn Güngör Mehmet Deınrtaş İlk 2 Mayıs 1990 gün ve 20506 sayılı, kncs 19 Şubat 1994 gün ve 2 ı 854 sayılı Resm Gazete'de

Detaylı

ANOVA. CRD (Completely Randomized Design)

ANOVA. CRD (Completely Randomized Design) ANOVA CRD (Completely Randomzed Desgn) Örne Problem: Kalte le blgnn, ortalama olara, br urumun üç farlı şehrde çalışanları tarafından eşt olara algılanıp algılanmadığını test etme amacıyla, bu üç şehrde

Detaylı

Seralarda Isıtma Kapasitelerinin Hesaplanmasına Yönelik Bir Bilgisayar Programı

Seralarda Isıtma Kapasitelerinin Hesaplanmasına Yönelik Bir Bilgisayar Programı Seralarda Isıma Kapaselernn Hesaplanmasına Yönelk Br Blgsayar Programı Gürkan Alp Kağan GÜRDİL 1, Kemal Çağaay SELVİ 1, Hasan ÖNDER 2 1 Ondokuz Mayıs Ünverses, Zraa Faküles, Tarım Maknaları Bölümü, Samsun

Detaylı