Mal Müşav rl k Mesleğ n n Geleceğ Tehl kede M?

Transkript

1 Mal Müşav rl k Mesleğ n n Geleceğ Tehl kede M? İsma l Tekbaş Serbest Muhasebec Mal Müşav r tekbas333@hotma l.com Mal Müşav rl k Mesleğ n n Geleceğ Tehl kede M? Tarih: 16/05/2016 Sevg l meslektaşlarım, 21.yy dünyasına baktığımızda yaşanan teknoloj k gel şmeler hayatımızın her alanında ve her noktasında kend s n tamamıyla h ssett r r durumdadır. Yaşanan her teknoloj k gel şme b reyler ve toplumları etk led ğ g b meslekler de etk lemekte ve değ ş mlere ayak uydurmaya sürüklemekted r. En son kâh n ekonom st olarak tanınan dünyaca ünlü ekonom st Nour el Roub n, dünyada üçüncü sanay devr m yle b rl kte b rçok mesleğ n gerekl l ğ n n ortadan kalkacağını bel rtm şt r. Y ne The Econom st derg s önümüzdek 20 yıl ç nde b lg sayarlaşmanın hang meslekler n sonunu get receğ yönünde b r çalışma yayımlamıştır. Ne yazık k ; her k araştırma sonucunda da muhasebe mesleğ teknoloj k gel şmeler sonucunda gerekl l ğ ortan kalkacak meslekler arasında üst sıralarda yer almaktadır. Bu yazımızda, Gel r İdares Başkanlığının b l ş m ve otomasyon s stemler alanında yapmış olduğu yatırımların, mal müşav rl k mesleğ n n geleceğ ne yönel k etk ler n değerlend receğ z. II. MALİ MÜŞAVİR BEYAN YAPAN VE ANKET DOLDURAN BİR KAMU ÇALIŞANI MIDIR? Günümüzde mal müşav r; defter tutan, beyanname, b ld rge düzenleyen, mal tabloları hazırlayan, danışmanlık ve müşav rl k yapan k ş olarak tanımlanmaktadır. Ancak bu tanım ve görevlend rme mal müşav rler muhasebe of sler le mal ye dares arasında dar b r alana sıkıştırmaktadır. Öyle k ; zaman çer s nde mal müşav r esas amacından uzaklaşarak, kamu kurumlarının şler n yapan b r çalışan özell ğ ne dönüşmüştür. Toplumun bakış açısında se mal yeye kayıt yapan, beyanname ve b ld rge düzenleyen, verg sel konuları tak p eden, k ş olarak algılanmaktadır. Bunun sonucunda muhasebe b l m alanında temel gerekl l k olan küresel gel şmelerden, teknoloj den ve yen l klerden uzak, verg kavramı le var olan ve mesleğ n de sadece bu kavram çerçeves nde dame ett rmeye çalışan b r meslek prof l ortaya çıkmıştır. Bu noktada se mesleğ adına en büyük kaygısı; öncel kle kamu kurumlarının stem ş olduğu beyannameler ve b ld rgeler yasal süreler nde beyan edeb lmek olmuştur. Ne yazık k ; bu durum karşısında ülkem zde mal müşav rler toplum nezd nde hak ett ğ meslek saygınlığı kazanamadığı g b, madd anlamda da emekler n n karşılığını alamamaktadırlar. Yukarıdak açıklamalar net ces nde şu değerlend rmey yapab l r z; mal müşav rl k mesleğ n n doğasına aykırı olmasına rağmen, Türk ye dek muhasebe s stem ve bürokras mal müşav rler beyan yapan ve anket dolduran b r kamu çalışanı hal ne get rm şt r. III. GELİR İDARESİNİN BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE OTOMASYON SİSTEMLERİ ALANINDA YAPTIĞI ÇALIŞMALAR 90 lı yıllarının başından t baren Gel r dares tüm şlemler n b lg sayar ortamına aktarıp ş yükünü azaltma ve ver ml l ğ arttırma ve b lg sayar ortamında toplanan ver lerden sağlıklı b r karar destek ve yönet m b lg s stem oluşturmak amacı le b lg ve otomasyon s stemler yatırımlarına hız verm şt r yılı t bar yle verg gel rler n n ve h zmet kal tes n n arttırılması, verg da res le l şk l bulunan d ğer kurumlarla ortak b lg s stem kullanımının sağlanması amacıyla Verg Da reler Tam Otomasyon Projes başlatılmış olup sırasıyla 1998 yılında VEDOP-I; 2004 yılında VEDOP II ve 2007 yılında da VEDOP-III projeler hayata geç r lm şt r. Gel r İdares b lg teknoloj ler ve VEDOP kapsamında geçm şten günümüze aşağıdak otomasyon s stemler n uygulamaya koymuştur: 1- Verg Denetmenler Otomasyon S stem (VEDOS) 2- Verg İst hbarat Projeler : BİDDEP- ICR- EMKAS- VERİA ve E-Arş v 3- E-Denet m Projes 4- İnsan Kaynakları Otomasyon Projes (İNKA) 5- Takd r Kom syonu Otomasyonu (TAKKOM) 6- Özelge Otomasyon S stem 7- Gümrükler Müsteşarlığı Bağlantı S stem (GÜMBS) 8- Elektron k Banka Tahs lât İşleme S stem (EBTİS) E-Tahs lat ve E-Hac z 9- İnternet Verg Da res 10- E-Beyanname 11- Çağrı Merkez Projeler 12- Elektron k Fatura Kayıt S stem (EFKS-E-Fatura)- E-B let ve E-Defter Projeler 13- E-defter, Yen Nes l Yazarkasa ve E-Tebl gat Projeler 14- Hazır Beyan S stem Türk Gel r İdares n n yıllar t bar yle faal yet raporları ncelend ğ nde b lg ve otomasyon s stemler konusundak yoğun çalışmalarının halen devam ett ğ ve ler k yıllarda da hız kesmeden devam edeceğ açıkça görülmekted r. Gel r İdares Başkanlığı tarafından yapılan b l ş m s stemler çalışmaları net ces nde gelecek yıllarda Başkanlığın ht yacı olan b rçok b lg ve beyanların e-defter, e-fatura ve yen nes l yazar kasa g b s stemler tarafından otomat k ve anlık olarak Başkanlığın ver tabanına aktarılması ve depolanması hedeflenmekted r. Çünkü kayıt dışı le mücadelede en etk n yöntem b lg ve otomasyon s stemler yatırımlarından geçmekted r. Bu çalışmalar net ces nde ler k yıllarda mal müşav rler n yapmış olduğu b rçok beyan şlem n n se ortadan kalkması kaçınılmaz b r gerçekl kt r. IV. BEYAN VERME ORTADAN KALKACAK Kısa b r süre önce Gel r İdares Başkanlığı tarafından düzenlenen b r sem nerde, gelecek on yıl çer s nde Başkanlığının b lg teknoloj ler alanında yaşayacağı değ ş m ve dönüşüm üzer ne sunum gerçekleşt r ld. Sunumun en d kkat çek c noktası se; gelecek on yılın sonunda Başkanlığın ht yacı olan b rçok b lg ve beyanların e-defter, e- fatura ve yen nes l yazar kasa g b s stemler tarafından otomat k ve anlık olarak Başkanlığın s stem ne aktarılarak kayıt ed lmes d r. Bunun en güzel örneğ ; hazır beyan s stem d r. Buna karşı Türk ye dek muhasebe s stem ve mal müşav rl k mesleğ n n tüm çerçeves ve Mal ye Bakanlığı stem ş olduğu b lg ve beyanların yapılması üzer ne nşa ed lm şt r. Pek, önümüzdek yıllarda Mal ye Bakanlığının ht yacı olan b lg ve beyanlar b lg ve otomasyon s stemler tarafından üret ld ğ nde mal müşav r ne ş yapacak? Muhtemelen bu soruya bazı meslek mensuplarımız şu cevabı verecekt r; Mal müşav rler esas ş olan yorumlama, anal z ve danışmanlık şler n yapacaktır. S zce mal müşav rler buna hazır mı? Şunu bel rtmek ster z k şuan k muhasebe s stem mal müşav rl k mesleğ n sadece beyan ve b lg veren b r meslek hal ne m z/ sma ltekbas/014/ 1/2

2 Mal Müşav rl k Mesleğ n n Geleceğ Tehl kede M? S zce mal müşav rler buna hazır mı? Şunu bel rtmek ster z k, şuan k muhasebe s stem mal müşav rl k mesleğ n sadece beyan ve b lg veren b r meslek hal ne dönüştürmüştür. Eğer b z mal müşav rler olarak bu değ ş m n ger s nde kalıp, değ ş m n köles hal ne gelmek stem yor sek; mesleğ m z n gelecekte teknoloj k alanda yaşayacağı değ ş mler tesp t ederek mesleğ m z bu çerçevede yen den yapılandırmamız gerekmekted r. V. SONUÇ Sonuç olarak, görünen o k Gel r İdares kayıt dışının önlenmes ve eleman, zaman, kâğıt g b mal yetlerden tasarruf etmek amacıyla b lg teknoloj ler ve otomasyon s stemler yatırımlarına hız kesmeden devam edecekt r. Bu çalışmalar sonucunda ler k yıllarda mal müşav rler tarafından yapılan b rçok beyanın ortadan kalkarak, bu beyanların teknoloj k s stemler sayes nde oluşturulması kaçınılmaz b r gerçekl kt r. Bu doğrultuda yapılan araştırmalar net ces nde de beyana dayalı mal müşav rl k mesleğ gelecekte teknoloj ve b lg sayarlaşma sonucunda gerekl l ğ ortadan kalkacak meslekler arasında üst sıralarda yer almaktadır. Bu sonuçla karşılaşmamak ç n, mesleğ m z n gelecekte yaşayacağı teknoloj k gel şmeler net ces ndek değ ş mler n ş md den tesp t ederek, bu alanda mesleğ m z n geleceğ ne da r projeler ve v zyoner f k rler üretmem z gerekmekted r. B zce bu yolda değ ş m n lk adımı se Mal Mühend sl k t r. Mayıs ve Haz ran aylarında tüm Türk ye genel nde SMMM ve YMM Odalarının genel kurulları ve seç mler yapılacaktır. Bu noktada tek temenn m z k m kazanırsa kazansın asıl kazanın MESLEK ve MESLEKTAŞ olması d leğ yle Makalen n sözü: Fazla büyük usta kalmadı, zamanımızın gerçek kötülüğü budur. Andre Tarkovsky KAYNAKÇA Yrd.Doç.Dr.Şaban UZAY 21.Yüzyılın Başında Muhasebe Mesleğ n Etk leyen Gel şmeler ve Geleceğe Yönel k Değerlend rmeler Doç.Dr.Ersan ÖZ, Arş.Gör.Doğan BOZDOĞAN Türk Verg S stem nde E-Mal ye Uygulamaları Elvan CENİKLİ, Den z ŞAHİN Türk Gel r İdares nde Otomasyon Projeler Doç.Dr.Recep Pekdem r, M.Mete ÖNAL B lg Teknoloj s ndek Gel şmeler n Muhasebe Mesleğ ne Etk ler Kaynak: (Bu makale yazılı veya elektron k ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal şlem yapılacaktır.) Sektörler Muhasebes K tabı Çıktı! [2018 EYLÜL Ayı Özel Baskı!] m z/ sma ltekbas/014/ 2/2