TÜRKĠYE DE ENFORMASYON SĠSTEMLERĠ ÖĞRETĠMĠNDE 20. YIL ÖZET

Transkript

1 TÜRKĠYE DE ENFORMASYON SĠSTEMLERĠ ÖĞRETĠMĠNDE 20. YIL Haldun AKPINAR 1 ÖZET Akademik bir disiplin olarak enformasyon sistemleri öğretimi 1960 lı yıllarda işletmecilik okullarında verilen ve bilgisayar programcıları ile işletmeciler arasında iletişim köprüsü kurulmasını amaçlayan tek bir ders ile başlamıştır. Ancak son 30 yıl içerisindeki enformasyon ve iletişim teknolojilerindeki çok büyük gelişmeler, enformasyon sistemleri öğretiminin bağımsız program veya bölümlerde sürdürülmesini zorunlu kılmıştır. Özellikle işletme ve enformatik köklerinden filizlenen disiplin, 2000 li yıllardan başlayarak fakülte düzeyinde örgütlenmesini sürdürmüştür. Enformasyon sistemleri disiplini, işletme ve enformatik arakesitinde öğretimin gerçekleştirildiği bir dal olmaktan çıkarak günümüzde tamamen bağımsız bir akademik disiplin olma özelliğini kazanmıştır. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.Fakültesi nde 1991 yılında kurulan Almanca İşletme Enformatiği Bölümü Türkiye de enformasyon sistemleri alanında öğretim faaliyetlerine başlayan ilk bölümdür. Özellikle son 10 yıllık süre içerisinde ülkemizde İşletme Enformatiği, Yönetim Bilişim Sistemleri ve diğer isimler altında devlet ve vakıf üniversitelerinde yirmiyi aşkın bölüm kurulmuştur. Bu çalışmada ülkemizde bu disiplinin mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerilerine yer verilmektedir. SUMMARY 20th YEAR OF INFORMATION SYSTEMS EDUCATION IN TURKEY Information systems education as an academic discipline started in 1960s, with a single course in business schools, which was intended to construct a communication bridge between computer programmers and business majors. The vast developments that took place in information and communication technologies, within the last 30 years, forced the information system education to become an independent discipline. Sprouting from the roots of business administration and informatics, information systems discipline continued its organization at faculty level, starting from 2000s onward. Today, Information systems discipline is no longer an intersecting branch of business administration and informatics, but a wholly independent academic discipline. The department of business informatics in German, which was established in 1991 within Faculty of Economic and Administrative Sciences at Marmara University, is the first institution in Turkey that offers education in the field of information systems. Especially within the last 10 years, there has been more than 20 departments established within Turkish state and private universities, under the names of business informatics, management information systems and others similar names. This study contains a review of the current status of this discipline in Turkey, its issues and proposed solutions. 1 Prof. Dr., Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Almanca İşletme Enformatiği Bölümü, halak@marmara.edu.tr 1

2 1. GiriĢ 1951 yılında ilk işletme uygulamalarının gerçekleştirildiği Birleşik Krallık yapımı LEO I (Lyons Electronic Office I) bilgisayarının işletmeye alınmasından bu yana (Wilkes, 2001:184) geçen yaklaşık 60 yıllık süre içerisinde, muhtemelen işletmelerde enformasyon ve iletişim teknolojilerinin erişemediği hiçbir köşe ve desteklemediği bir süreç kalmamıştır. (Akpınar, 2009:176) Bir makinenin ardışık işlemleri yapmak üzere programlanmasına olanak sağlayan ve 1805 yılında Jacquard tarafından geliştirilen bir mekanizma ile dokuma tezgahlarında kullanılan delikli kart (punch card) tekniği (Vieweg, 1967:30) işletmecilik uygulamalarının geliştirilmesinde de önemli bir kilometre taşı olmuştur. Bu teknik IBM tarafından ilerletilmiş ve 1952 yılında kullanıma sunulan IBM delikli kartları ile verilerin seri halde işlenmesine olanak sağlanmıştır yılında geliştirilmeye başlanan ve 1960 yılında ilk kez kullanılan COBOL (COmmon Business-Oriented Language) programlama dili, işletmecilik uygulamalarının gerçekleştirilmesi için önemli bir yapı taşı olmuştur yılların ortalarına kadar, sadece genel olarak bilgisayarcılar olarak tanımlanabilecek meslek grubunun tekelinde olan bilgisayarlar, 1979 yılında piyasaya sürülen ve ilk paket program olarak kabul edilen Visicalc ile mesleği doğrudan bilgisayarlar ile ilgili olmayan kişilere de hizmet etmeye başlamıştır. Özellikle 1983 yılında Visicalc ın haklarını satın alan Lotus Corporation, 10 yıl içinde Lotus 123 adı altında geliştirdiği programdan iki milyondan fazla kopya satarak, bilgisayarların tüm toplum tarafından kullanılabilmesine olanak sağlamıştır. (Akpınar, 1998:33) (Taşçı & Mutlu, 1991:69) Bu dönemde bilgisayar kullanımının giderek işletmecilik uygulamalarında kullanımının artmasına rağmen, işletmecilik bilgisine sahip olmayan mühendislik veya matematik öğrenimi almış programcıların etkin ve verimli programlar geliştirmeleri mümkün olmamış, projelerin büyük bir kısmı hüsranla sonuçlanmıştır. Globalleşen, sürekli olarak değişen ve dijitalleşen dünyada işletmelerden beklentiler ise her geçen gün çeşitlenerek artmaktadır. 1) Hızlı teknolojik gelişmeler, 2) Pazardaki ürünlerin homojenleşmesi, 3) Müşterilerin daha iyi, yeni, ucuz ürün ve hizmetlere olan artan talepleri, 4) Devletlerin Sarbanes- Oxley Act, Deutsche Corporate Governance Kodex gibi sürekli hukuki düzenlemelerle Corporate Governance konusundaki artan baskısı iş süreçlerinin etkinlik ve verimliliğinin artırılması yönünde önemli düzeyde baskıya neden olmaktadır. (Akpınar, 2010:2) Bu baskı, bu beklentilere temelde cevap verebilecek düzeyde yetişmiş insan gücüne olan ihtiyacı da beraberinde getirmektedir. Bu durum bu alandaki insan gücünün bir taraftan sürekli gelişen enformasyon ve iletişim teknolojileri alanında önemli düzeyde bilgiye sahip 2

3 olmasını, diğer taraftan ise bu bilgisini işletmenin çeşitli alanlarındaki projelerde etkin ve verimli bir şekilde kullanabilmesi için gerekli işletmecilik bilgisini kazanmasını gerektirmektedir. Bu alanda kullanılan kavramların önemli düzeylerde birbirleri ile örtüşmesi İngilizce de dahi kavram kargaşasına yol açmaktadır. Birden fazla kavramın dilimizde tek bir kelime ile ifade edilmeye çalışılması ve bazı kavramların kanaatimce yanlış karşılıklarla kullanılması ise bu kavram kargaşasının katlanarak artmasına neden olmaktadır. Bu nedenle bu çalışma içerisinde kullanılan kavramlara hangi anlamların yüklendiğinin çeşitli tanımlamalarla açıklanması zorunlu görülmektedir. Enformasyon (Information), bir sistemin kendi durum ve süreçlerini bir başka sisteme her hangi bir sinyalle bildirmesidir. Enformatik (Informatik, Computer Science), enformasyonun günümüz anlamında enformasyon ve iletişim teknolojilerinin kullanımı ile sistematik işlenmesini konu alan mesleki ve akademik disiplindir. (Schneider, 1983:262) Disiplin kendi içerisinde teorik, teknik pratik ve enformatik uygulamaları olmak üzere alt dallara ayrılır. Köklerini matematik ve mantık disiplinlerinden alan teorik enformatiğin başlıca konuları algoritmalar, özyineleme (recursive) fonksiyonları, soyut otomatlar ve formal diller teorisi, devre teorisi, enformasyon/iletişim kodlama teorileri, bilgisayarların matematik modelleridir. Teknik enformatik ise devre tekniği, bellek tekniği, mikro elektronik, bilgisayar ağları gibi konuları kapsamaktadır. Pratik enformatik sistem analizi, modelleme, sistem tasarımı, programlama yöntemleri, veri organizasyonu, programlama dilleri, işletim sistemleri, veri tabanları gibi konuları içermektedir. Enformasyon Sistemi (Information System), işletmelerde karar verme, koordinasyon, kontrol, analiz ve görselleştirme faaliyetlerini desteklemek amacı ile, günümüz anlamında enformasyon ve iletişim teknolojilerinden yararlanarak, enformasyonun iç ve dış kaynaklardan toplanması, işlenmesi, saklanması ve yayınımının gerçekleştirilmesini sağlayan, insan gücü, süreç ve kaynaklardan meydana gelen sistemdir. Akademik olarak geçmişi 1960 lı yıllara kadar uzanan enformasyon sistemleri disiplini, enformasyon sistemlerinin analizi, bilgisayar destekli olarak tasarımı, organizasyonlarda enformasyon ve iletişim teknolojilerinin etkin ve verimli kullanılması ile ilgili teorik ve uygulama problemleri üzerinde yoğunlaşmıştır. Karar Destek Sistemleri (Decision Support Systems), Veri Tabanı Yönetim Sistemleri (Database Management Systems), Coğrafi Enformasyon Sistemleri (Geographic Information Systems) günümüzde yoğun kullanım alanına sahip olan enformasyon sistemi örnekleridir. ĠĢletme Enformatiği (Wirtschaftsinformatik, Business Informatics) işletmelerde enformasyon ve iletişim sistemlerinin tasarımı, geliştirilmesi ve uygulaması bilimidir. (Lutz et al., 2007:3), (Mertens et al., 2002:11) Bu çalışmada Enformasyon Sistemleri adı altında incelenmesi uygun görülen bu disiplinin ülkemizdeki gelişimi, mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerileri üzerinde durulmaktadır. 3

4 Çalışmanın ikinci bölümünde enformasyon sistemleri öğretiminin dünyadaki ve bunun paralelinde ülkemizdeki gelişimi ve bulunduğu durum çeşitli tarihi veriler ve istatistiklerle incelenmektedir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise bu disiplinin ülkemizdeki sorunları ve mümkün çözüm önerileri alt başlıklar halinde değerlendirilmektedir. 2. Enformasyon Sistemleri Öğretiminin Dünyada ve Türkiye de GeliĢimi Enformasyon Sistemleri öğretimindeki gelişmeleri yıllar içerisinde üç aşamada izleyebilmek mümkündür. Birinci aşama işletmecilik okullarında enformasyon teknolojilerinin temellerinin bir programlama dili eşliğinde aktarıldığı ve tek bir dersin yer aldığı dönemdir lı yıllarda işletme uygulamaları için yoğun bir şekilde bilgisayar programlarının geliştirilmesi ihtiyacı, bilgisayar programcıları ile işletmecilerin bakış açıları arasındaki önemli farklılığı gözler önüne sermiştir. Bu farklılığı bir ölçüde ortadan kaldırabilmek ve işletme ve enformasyon teknolojileri arasında köprü kurabilmek amaçları ile Amerika Birleşik Devletleri nin seçkin işletmecilik okullarında Management Informations Systems adı altında ders(ler) verilmeye başlanmıştır. Benzer bir şekilde Almanya da 1950 li yılların ortalarında Elektronik Veri İşleme (EDV Elektronische Datenverarbeitung) ismi altında bazı derslerin işletme öğretimine entegre edildiği görülmektedir lı yılların sonlarında ve 1970 li yılların başlarında Almanya da TH Darmstadt, FH Furtwangen de ve Avusturya da Johannes Kepler Üniversitesi Linz ve Viyana Teknik Üniversitesi nde işletme enformatiği programlarına yer verildiği izlenmektedir. (Wikipedia, ) Ancak özellikle 1980 li yıllardan başlayarak enformasyon teknolojileri alanındaki olağanüstü gelişmeler, işletmecilik okullarındaki dersleri yetersiz kılmış, işletmecilik ve enformatik arakesitinde 4 yıllık öğretim programlarının açılmasını zorunlu kılmıştır. Bu aşamada ise bağımsız programlar olarak yapılandırılmış olsa da, her iki alanı birlikte özümsemiş yeterli düzeyde uzmanlaşmış öğretim üyelerinin bulunmaması, işletmecilik derslerinin işletme alanındaki, enformasyon ve iletişim teknolojileri alanındaki derslerin ise enformatik alanındaki öğretim üyeleri tarafından verilmesine neden olmuştur. Almanca konuşulan ülkelerde bu alandaki öğretimin Wirtschaftsinformatik (İşletme Enformatiği) olarak standart bir isim altında toplanmasına karşılık, İngilizce konuşulan ülkelerde tek bir standart isimle karşılaşılmamaktadır. Enformasyon ve iletişim teknolojileri ve işletmeciliğe ilişkin konuların farklı yoğunluklarda işlenmesine paralel olarak, öğretim programlarının da genelde Business Information Technology, Computer Information Technology, Business Computing, Business Informatics, Information Systems, Management of Information Systems, Management of Business Systems olarak isimlendirildiği ve bu dalların da kendi içlerinde alt dallara ayrıldığı görülmektedir yılında Amerika Birleşik Devletleri nde yapılan bir araştırmada öğretim programlarının % 41 inin Management Information Systems, % 21 inin Information Systems ve % 18 inin Computer Information 4

5 Systems olarak isimlendirildiği belirlenmiştir. (Pierson et. al, 2008:29) Ayrıca enformasyon ve iletişim teknolojilerine tüm disiplinlerde ihtiyaç duyulması nedeni ile, başta mühendislik, hukuk, sağlık, biyoloji olmak üzere çeşitli alanlarda iki disiplinli öğretim olanaklarının da bu dönemde sunulmakta olduğu izlenmektedir. Üçüncü aşamada ise, a) Enformasyon sistemleri alanında yetişmiş ve böylece hem enformatik hem de işletmecilik alanında uzmanlaşmış öğretim üyelerinin varlığı, b) İşletmecilik ve enformatik gibi iki disiplinin arakesitinde ortaya çıkan yeni bir disiplin olmasına rağmen, her iki disiplinden de farklılaşarak kendi temel bilimsel standartlarının ortaya konması sonucunda idari olarak da enformasyon sistemleri öğretiminin bağımsızlaştığı ve fakülte düzeyinde organize edildiği izlenmektedir. (Şekil 1) ĠĢletme Enformatiği ġekil 1: İşletme Enformatiği Disiplininin Gelişiminde Üçüncü Aşama Bunun ilk örneği 2001 yılında Almanya Bamberg de Otto-Friedrich Üniversitesi nde kurulan İşletme Enformatiği ve Uygulamalı Enformatik Fakültesi dir. (Fakultät Wirtschaftsinformatik und Angewandte Informatik). Bu fakülteyi 2005 yılında HS Furtwangen de kurulan İşletme Enformatiği Fakültesi (Fakultät Wirtschaftsinformatik) ve Mannheim Üniversitesi nde kurulan İşletme Enformatiği ve İşletme Matematiği Fakültesi (Fakultät für Wirtschaftsinformatik und Wirtschaftsmathematik) izlemiştir. Benzeri gelişmeler Avustralya dan Kanada ya kadar dünyanın çeşitli ülkelerinde benzer gelişmeler göstermektedir. Amerika Birleşik Devletleri dışında İngilizce konuşulan ülkelerde de Almanca Wirtschaftsinformatik kavramının karşılığı olarak İngilizce de kullanılan Business Informatics ifadesinin de giderek benimsendiği izlenmektedir. 5

6 Türkiye de de gecikmeli de olsa dünyadaki sürece paralel bir yapıda enformasyon sistemleri öğretiminin gerçekleştiği görülmektedir yılında kurulan İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi ülkemizde işletme öğretimi sunan ilk fakültedir. Bu fakültede yer alan Kantitatif Analizler ve Programlama Kürsüsü tarafından verilen Bilgi İşlem isimli dersin ise ülkemizde işletmecilik alanında enformasyon sistemleri kapsamında verilen ilk ders olduğu düşünülmektedir. Bu derste 1980 li yılların başlarına kadar genel bilgisayar kavramlarının yanında, Fortran programlama dili öğretimine yer verilmiştir yılında yapılan ve o zaman Türkiye de kurulu bulunan tüm bilgisayar sistemlerini kapsadığı tahmin edilen Bilgisayar Dünyasında Türkiye isimli araştırmada, o zamanki bilgisayar sistemlerini kullanan kullanıcıların hemen hemen tamamının matematik, fizik gibi öğrenim dallarından mezun oldukları görülmüştür. Bu araştırmada elde edilen bir diğer ilginç sonuç ise, 1971 yılında Türkiye de kurulu bulunan bilgisayar sayısının 71 olduğu, bu sayının 1981 yılında 394 e çıktığının tespitidir yılında 164 kurulu sistemi ile IBM en fazla paya sahipken, Burroughs un 97, NCR ın ise 53 sisteminin bulunduğu belirlenmiştir. (Akpınar, 1981) Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi bünyesinde 1991 yılında Türkiye Cumhuriyeti ve Almanya Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan uluslararası anlaşma çerçevesinde kurulan Almanca İşletme Enformatiği Bölümü ise Türkiye de enformasyon ve iletişim sistemleri alanında öğretim vermeye başlayan ilk bölümdür. Bu bölümü 1995 yılında kurulan ve Boğaziçi Üniversitesi nde halen Uygulamalı Meslek Yüksekokulu bünyesinde faaliyetlerini sürdüren Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü izlemiştir. Bu alanda ilk lisans üstü program ise 1996 yılında İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü bünyesinde kurulan İşletme Enformatiği İhtisas Programıdır. Benzer bölümler olmakla birlikte bu çalışmada sadece İşletme Enformatiği ve Yönetim Bilişim Sistemleri isimleri altında açılan bölümler değerlendirmeye alınmıştır yılında yapılan ÖSYM sınavı sonuçlarına göre ülkemizde bu alanda 12 si vakıf üniversitesinde olmak üzere toplam 17 bölüm bulunmakta ve bu sayı hızla artmaktadır. Tablo 1 de bu bölümlerin bağlı bulundukları üniversiteler, fakülte veya yüksekokullar ve kontenjanları görülmektedir. Toplam 1177 kontenjan ilan edilmiş olmakla birlikte, ek yerleştirmeler hariç olmak üzere, sadece 641 kontenjanın dolduğu ve bu sayının da 327 sinin tüm kontenjanlarını dolduran devlet üniversitelerine ait olduğu görülmektedir. Tablodan elde edilebilecek diğer bir sonuç ise, bu bölümlerin genelde iktisadi ve idari bilimler veya ticari bilimler fakülteleri altında örgütlendikleridir. Bununla birlikte fen ve edebiyat fakülteleri altında yer alan bölümlerin de bulunduğu görülmektedir. 6

7 ÜNĠVERSĠTE FAKÜLTE / YÜKSEKOKUL PROGRAM 1 Bartın İktisadi ve İdari Bilimler Yönetim Bilişim Sistemleri TM Başkent Ticari Bilimler Yönetim Bilişim Sistemleri TM Beykent İktisadi ve İdari Bilimler Yönetim Bilişim Sistemleri TM Boğaziçi Uygulamalı Bilimler Yönetim Bilişim Sistemleri YGS Cumhuriyet İktisadi ve İdari Bilimler Yönetim Bilişim Sistemleri TM Doğu Akdeniz Uygulamalı Bilimler Yönetim Bilişim Sistemleri YGS Girne Amerikan İşletme ve Ekonomi Yönetim Bilişim Sistemleri TM Haliç İşletme İşletme Enformatiği TM Hoca Ahmet Yesevi Bilişim Teknolojileri ve Mühendislik Yönetim Bilişim Sistemleri (Uzaktan Eğitim) TM Işık Fen-Edebiyat Yönetim Bilişim Sistemleri TM İstanbul Bilgi İktisadi ve İdari Bilimler İşletme Enformatiği TM Kadir Has Fen-Edebiyat Yönetim Bilişim Sistemleri TM Lefke Avrupa Turizm İşletmeciliği ve Bilişim Bilimleri Yönetim Bilişim Sistemleri YGS Marmara İktisadi ve İdari Bilimler İşletme Enformatiği (Almanca) TM Mehmet Akif Ersoy Bucak Zeliha Tolunay Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yönetim Bilişim Sistemleri YGS Uluslararası Kıbrıs Uygulamalı Bilimler Yönetim Bilişim Sistemleri YGS Yeditepe Ticari Bilimler Yönetim Bilişim Sistemleri TM-1 70 Puan Türü Kontenjan Tablo 1: Türkiye de Enformasyon Sistemleri Öğretimi Sunan Bölümler 7

8 3. Türkiye de Enformasyon Sistemleri Öğretiminin Sorunları ve Mümkün Çözüm Önerileri Türkiye de bölüm yapısında ilk öğretim kuruluşunun öğretim hayatına başlamasından bu yana 20 yıl geçmiş olmasına rağmen, bu disiplinin ülke çapında yeterli bir olgunluğa kavuştuğunu öne sürebilmek mümkün değildir. Bu alanda yeterli öğretim üyesi kadrosuna sahip olmayan üniversitelerin moda bir eğilimle bu bölümleri artan sayıda kurmaları, giderek bu disiplinin imajının zedelenmesine yol açmaktadır. Disiplindeki en önemli sorunun nitelikli öğretim üyesi eksikliği bağlamında lisans üstü programların yetersizliği ve doçentlik aşamasında karaşılaşılan sorunlar olduğu düşünülmektedir. Bunun yanında müfredat sorunları, Türkçe yayınların son derece az olması incelenmeye değer diğer sorunlar olarak düşünülmektedir Nitelikli Öğretim Üyesi Eksikliği Enformasyon sistemleri akademik disiplininin, işletme ve enformatik disiplinlerini birlikte özümlemiş öğretim üyelerinin varlığı ile gelişebileceği açıktır. Bu özümleme 40 lı yaşların üzerindeki kuşaklar için ancak işletme öğreniminin ardından enformatik öğreniminin veya enformatik öğrenimini takiben işletme öğreniminin alınması ile söz konusu olmuştur. Genç kuşaklar ise işletme ve enformatik öğrenimlerini ardışık olarak alabilmenin yanı sıra, doğrudan bu alanda öğrenim görebilme şansına sahiptirler. Ancak Türkiye de halen kurulu bulunan bölümlerin öğretim üyelerinin lisans ve lisans üstü düzeydeki öğrenimleri incelendiğinde, önemli bir yüzdesinin iki köken disiplin bir yana, birinde dahi öğrenim görmemiş oldukları görülmektedir Lisans Üstü Programlarının Zayıflığı ve/veya Yokluğu Öğretim üyesi yetiştirebilmenin en önemli koşulu lisans üstü programların varlığıdır. Ancak bu alanda yüksek lisans yapacak olan lisans mezunlarının enformasyon sistemleri alanından veya en azından işletme, enformatik, bilgisayar mühendisliği, endüstri mühendisliği gibi disiplinlerden mezun olması gerekmektedir. Belirtilen bu veya benzeri disiplinlerden mezun olmayan lisans mezunları ile yapılacak olan bir yüksek lisans programının başarılı olması mümkün değildir. Enformasyon ve iletişim teknolojilerinde ve bu teknolojilerin işletmecilik uygulamalarındaki olağanüstü gelişmeler, MBA (Master of Business Administration) benzeri bir MBI (Master of Business Informatics) programının, en azından öğretim üyesi yetiştirme açısından başarısız olmasına neden olacaktır. Her ne kadar enformasyon sistemleri veya benzeri isimler altında bu alanla ilişkili doktora programlarının varlığı söz konusu ise de, bu doktora programlarının bu çalışma içerisinde kast edilen anlamda olmadığı düşünülmektedir. Bu çerçevede tamamen bu alana özgü doktora program veya programlarının yönetmeliklerin el verdiği ölçülerde ilgili bölümler tarafından ortak olarak düzenlenmesinin uygun olacağı düşünülmektedir. 8

9 Doçentlik AĢaması Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanı altında yer alan Yönetim Bilişim Sistemleri bilim alanında yapılan doçentlik sınavlarında karşılaşılan en önemli sorun disiplinin kapsamının belirsizliğidir. Bu çalışma içerisinde defaeten belirtildiği üzere bu disiplin işletme ve enformatik disiplinlerinin arakesitini ve kendi bilim dalına özgü konuları kapsamaktadır. Ancak bu arakesitin belirsizliği, adayların hem işletme alanında, hem de enformatik alanında (ve hatta spesifik olarak bilgisayar mühendisliği alanında) çok yoğun bilgi birikimine sahip olmasını gerektirmekte, bu da zaten kapsamı kısıtlanmış dahi olsa yeterince bilgi birikimine sahip olmayan adayların sürekli başarısızlığına neden olmaktadır. Bu nedenle bu dalın kapsamının bölümler tarafından yapılacak ortak bir çalışma ile belirlenmesinin ve sürekli güncellenmesinin uygun olacağı düşünülmektedir Müfredat Sorunları Enformasyon sistemleri programlarında asgari düzeyde bulunması gereken müfredat çeşitli uzman kuruluşlar tarafından belirlenmekte ve sürekli olarak güncel tutulmaya çalışılmaktadır. Bu kapsamda ACM (Association for Computing Machinery) ve Almanya da Gesellschaft für Informatik ve Arbeitskreis Wirtschaftsinformatik an Fachhochschulen kuruluşları tarafından yapılan çalışmalar örnek olarak gösterilebilir. Türkiye de kurulu bulunan bölümlerin müfredatları incelendiğinde, büyük ölçüde işletmecilik derslerinin daha ağırlıklı olduğu görülmektedir. Enformasyon sistemleri öğretiminde en önemli konulardan biri işletme ve enformatik disiplinleri arasındaki dengenin sağlanmasıdır. Son otuz yıl içerisinde enformasyon ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler, ister istemez ağırlığın giderek enformatik disiplinine doğru kaymasına neden olmuştur. İşletme konularından vazgeçilmek istenmemesi durumunda ise, öğrencilerin alması gereken ders yükü önemli ölçüde artmakta ve bu da öğrencilerin lisans düzeyindeki başarısızlık oranlarının artmasına neden olmaktadır Türkçe Yayın Eksikliği Özellikle doçentlik sınavlarının eser inceleme aşamasında yabancı dilde yapılan yayınlara daha ağırlıklı puan verilmesi bu alanda da Türkçe yayın eksikliğinin önemli nedenlerinden biridir. Diğer taraftan bu alanda ülkemizde en eski kurumlar Marmara Üniversitesi Almanca İşletme Enformatiği ve Boğaziçi Üniversitesi Yönetim Bilişim Sistemleri olmakla birlikte, bu kurumların öğretim dillerinin Almanca ve İngilizce olması ve bu kurumların öğretim üyelerinin de ağırlıklı olarak öğretim verdikleri dilde yayın yapmaları bu alanda yayın eksikliğini pekiştirmektedir. 9

10 4. Sonuç Belirtilen bu sorunlara rağmen, günümüz işletmelerinin daha etkin ve verimli iş süreçlerini gerçekleştirebilmeleri için enformasyon sistemleri öğrenimi görmüş mezunlara ihtiyaçları açıktır. Türkiye de de büyük işletmelerin önemli bir kısmında bu farkındalık oluşmuştur. Yapılması gereken bu disiplinin hak ettiği değerlere ülkemizde de erişmesini sağlayacak adımları atmak ve dünyadaki gelişmelerin paralelinde artık üçüncü aşamaya geçmek olacaktır. KAYNAKLAR Akpınar, Haldun (1980). Bilgisayar Dünyasında Türkiye, Yayınlanmamış Araştırma. Akpınar, Haldun (1998). Enformasyon Teknolojisi ve İşletmecilik Öğretimine Etkileri, 6. Ulusal İşletmecilik Kongresi, Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Yayını, Antalya. Akpınar, Haldun (2009). Enformasyon Teknolojilerinde İş Sürekliliği Yönetimi ve Felaket Planlaması, Risk Yönetiminde Başarı Faktörü İş Sürekliliği Yönetimi, İstanbul Teknik Üniversitesi Yayını, İstanbul, s Akpınar, Haldun (2010). Business Process Intelligence. Eine Stufe in der Business Process Excellence, Optimierung von Geschäftsprozessen, Eds. Haldun Akpınar Rıza Öztürk, Shaker Verlag, Aachen, s Association for Computing Machinery (ACM) (2010). IS 2010 Curriculum Guidelines for Undergraduate Degree Programs in Information Systems. Lutz, J. Heinrich; Heinzl, Armin; Roithmayr, Friedrich (2007). Wirtschaftsinformatik Einführung und Grundlegung, Oldenbourg Verlag, Münih. Mertens, Peter (2002). Was ist Wirtschaftsinformatik? In Studienführer Wirtschaftsinformatik, Braunschweig/Wiesbaden, s Pierson, J.K.; Kruck, S.E.; and Teer, F. (2008). "Trends In Names Of Undergraduate Computer-Related Majors in AACSB-Accredited Schools of Business in the USA", The Journal of Computer Information Systems, s Schneider, Hans-Jochen (1983). Lexikon der Informatik und Datenverarbeitung, Oldenbourg Verlag, Münih. Taşçı, Cemalettin; Mutlu Emin (1991). Bilgisayar Tarihi, Alternatif Üniversite Dizisi. Vieweg, Rolf (1967). Lochkartentechnik und Elektronische Datenverarbeitung,Ullstein, Darmstadt. Wikipedia, Die freie Enzyklopädie (2011). Wirtschaftsinformatik, de.wikipedia.org/w/index.php?title=wirtschaftsinformatik&oldid= , Erişim Tarihi :