Uyanı s! GUSTOS Ne Kadar Uzun Yaşayabilirsiniz?

Transkript

1 Uyanı s! A GUSTOS 2013 Ne Kadar Uzun Yaşayabilirsiniz?

2 Uyanı s! BU SAYIDA s DAHA FAZLASI IC IN GENCLER KAPAK KONUSU Ne Kadar Uzun Yaşayabilirsiniz? 6-9. SAYFALAR r GENCLER SORUYOR: NEDEN KENDIM I YARALIYORUM? Jerrine isimli bir genckız Kendimiya- raladıgım zamanlar, cevremde olup bitenlerin neredeyse hicfarkındaol- muyordum ve sorunlarımla ugraşmak zorunda kalmayacagımı duş un uyordum diyor. Kendini yaralamak bircok gencin yaşadıgı bir sorun. Bunu neden yapıyorlar? Başkalarına mı ozeniyorlar? Senin de boyle bir sorunun varsa nereden yardım alabilirsin? (KUTSAL KITABIN O GRETT IKLER I GENCLER kısmına bakın) 3 DUNYAYA BAKIŞ 4 A ILELER I C IN YARDIM Ergenlik Ca gındaki Cocu gunuz Kendini Yaralıyorsa 10 SOYLEŞ I Bir Ortopedi Doktoru Yaratıcıya Nasıl Inandı gını Anlatıyor 12 INAN CLAR Ucleme O gretisi ve Iznik Konsili 14 KUTSAL KITABIN GOR UŞ U Alkol 16 TASARIM UR UN UM U? Enerji Tasarruflu Gezgin Albatros COCUKLAR r Resimli Kutsal Kitap hikayelerini ˆ sitemizden okuyabilirsiniz. Bu etkinlik sayfalarını kullanarak cocugunuzun Kutsal Kitapta adı gecen kişileri daha yakından tanımasını ve ahlaksal ilkeleri ogrenmesini saglayabilirsiniz. (KUTSAL KITABIN O GRETT IKLER I COCUKLAR kısmına bakın) Vol. 24, No. 8 / Monthly /TURKISH Her Sayının Ortalama Tirajı: 99 Dilde Adet Bu yayın parayla satılmaz. Gon ull uba gıslarla desteklenen, dunya capındaki Kutsal Kitap egitim programının bir kısmıdır. Aksi belirtilmedikce, ayet alıntıları Kutsal Kitap Yeni Dunya Çevirisi ndendir. Awake! (ISSN X) Druck und Verlag: Wachtturm Bibel und Traktat-Gesellschaft der Zeugen Jehovas, e. V., Selters/Taunus. Verantwortliche Redaktion: Ramon Templeton, Selters/Taunus. Bu yayının Turk cesinin hazırlanmasından Yehova nın Sahitlerini Destekleme Dernegi sorumludur Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Her hakkı saklıdır. Printed in Germany. Dahafazlabilgialmakyadahi cbir ucret odemeden Kutsal Kitabı incelemek ister misiniz? sitesini ziyaret edebilir ya da aşagıdaki adrese yazabilirsiniz. YEHOVA NIN SAH ITLERI: PK 23 Ferikoy Istanbul-T URK IYE. Tel Adreslerin tam listesi icin su siteye bakın:

3 D UNYAYA BAKIŞ AMERIKA BIRLEŞ IK DEVLETLERI Her gun, bir zamanlar ABD silahlı kuvvetlerine mensup olan 20 den fazla kişi intihar ediyor. Her ay, ABD Gazi Işleri Bakanlıgından yardım alan yaklaşık 950 gazi intihar girişiminde bulunuyor. C IN China Daily nin haberine gore Calışmak icin başka şehirlere giden 30 yaş altı [ Cinli] kadınların neredeyse yarısı, evlenmeden once hamile kalıyor; bu, sadece bir nesil oncesiyle karşılaştırıldıgında bekar ˆ annelerin sayısında carpıcı bir artış demek. Ayrıca Cinhalkının evlenmeden birlikte yaşayan ciftlere...artık daha hoşgor uyle yaklaştıgı soyleniyor. ITALYA Hem zengin Avrupa daki hem de Amerika daki [Katolik Kilisesi] yorgun. Kult ur u- muz yaşlandı, kiliselerimiz cok buy uk, ibadethanelerimiz bomboş, Kilise burokra- sisi hantallaştı, ayinlerimiz ve cuppelerimiz şatafatlı....katolikkilisesica gın 200 yıl gerisinde kaldı (Katolik kardinal Carlo Maria Martini nin old ukten sonra Corriere della Sera da yayımlanan roportajından). YUNANISTAN Yunanistan da, 1974 yılında neredeyse kok u kazınan sıtma yeniden başg osterdi. Bu durumdan ulkede yaşanan ekonomik kriz ve saglık hizmetlerinde yapılan kesintiler sorumlu tutuluyor. HIND ISTAN Bir ankete gore son yıllarda Hint toplumunda gor ulen batılılaşmaya ragmen, ankete katılanların yuzde 74 u aşk evliligi yapmaktansa, gor uc uusul uyle evlenmeyi tercih ediyor. Ayrıca yuzde 89 gibi ciddi bir co gunluk, anne baba ve cocuklardan oluşan cekirdek aileleriyle yaşamak yerine geniş aileleriyle yaşamayı tercih ediyor. Askerler: ABD Deniz Piyadeleri foto grafı, Spc. Cory Grogan/Released; kardinal: AP Photo/Luca Bruno 3

4 A ILELER I C IN YARDIM ANNE BABA OLMAK Ergenlik Cagındaki Cocugunuz Kendini Yaralıyorsa ZORLUK Cocugunuzun kendini kasten yaraladıgını fark ediyorsunuz. Aklınıza şoyle sorular geliyor: Cocu gum ne yapmak istiyor? Kendini oldurmeye mi calışıyor? Muhtemelen hayır. Yine de cocu gunuz kendini yaralıyorsa yardıma ihtiyacı var demektir. Ona nasıl yardım edebilirsiniz? Oncelikle bu tedirgin edici davranışın ardında ne olabilecegini ele alalım. Kendini yaralama, bir kişinin on une gecilmez bir ic zorlanımla keserek, morartarak, vurarak ya da başka bir şekilde kendine zarar verme alışkanlıgıdır. NEDEN BOYLE DAVRANIYOR? Tek neden ozenti mi? Bazı gencler, sırf başkaları bunu yapıyor diye kendilerini yaralamaya başlıyor. Onlar populer bir davranışoldu gu icin kendilerini yaralasa bile co- gunun nedeni başka. Kendini yaralayanlar genellikle bunu gizlice yapıyor ve yaptıklarından cok utanıyor. 20 yaşındaki Selen Yaptıgım şeyi kimsenin bilmesini istemiyordum diyor. Yara izlerimi cok iyi gizliyordum. Sadece dikkat cekmek mi istiyor? Bazıları bu nedenle kendilerini yaralıyor olabilir. Ancak bu makalede dikkat cekmek icin vucutlarının bazı yerlerini kesen ya da morartanlar degil, yaptıkları şeyi gizlemeye egilimli olanlar ele alınıyor. Bununla birlikte, gecmişte kendini yaralama alışkanlıgı olan bir kadın, O zamanlar birilerinin bu alışkanlıgımı fark etmesini isterdim, bu sayede sorunum ortaya cıkabilir ve en kısa zamanda yardım alabilirdim diyor. Oyleyse neden kendilerini yaralıyorlar? Bunun nedenleri karmaşıktır, ancak asıl neden genellikle gencin kelimelerle ifade etmekte zorlandıgı duygusal acıdır. Psikiyatri uzmanı Steven Levenkron, Cutting isimli kitabında, kendilerini yaralayanların fiziksel acıyı, duygusal acının tedavisi olarak goren kişiler oldugunu soyledi. Ya anne baba olarak kendinizi sucluyorsanız? Kendisini yaralayan bir gencin ebeveyni olarak bu konuda yapmış olabileceginiz hatalara degil, cocu gunuzun iyileşmesine nasıl yardım edebileceginize odaklanın. Bu makaledeki isimler de giştirilmiştir. r Ailelere yardımcı olabilecek başka makaleler icin adresine bakabilirsiniz.

5 SIZ NE YAPABIL IRS IN IZ? Cocugunuzu, derdini size anlatmaya teşvik edin. Aşagı- daki onerilerden faydalanabilirsiniz. Rahatlatın. Ergenlik ca gındaki cocu gunuz kendini yaraladıgını soylerse korkuya ve panige kapılmayın. Sakin kalın ve yureklendirici bir tarzda konuşun. Kutsal Kitaptaki ilke:1.selanikliler5:14. Yargılamadan sorular sorun. Ornegin şoyle sorular sorabilirsiniz: Kendini her zaman iyi hissetmediginin farkındayım, seni en cok uzen şey ne? Keyifsiz ya da moralin bozuk oldugunda sana nasıl yardım edebilirim? Aramızdaki ilişkiyi duzeltmek icin sence benim yapmam gereken en onemli şey ne? Cocu gunuzun verdigi cevapları soz un ukesmedendinleyin.kutsal Kitaptaki ilke: Yakup 1:19. Kendini yaralayanlar genelde kelimelerle ifade etmekte zorlandıkları duygusal bir acı hissederler Makul bir bakısa cısına sahip olmasına yardım edin. Kendilerini yaralayanlar sık sık hatalarına odaklandıgın- dan, belki cocu gunuzu olumlu yonlerini gormeye teşvik edebilirsiniz. Kendisinde begendi gi en az u c şeyi yazmasını tavsiye edebilirsiniz. 24 yaşındaki Burcu Olumlu yonlerimi ka ˆ gıda dokmem, sahip oldugum iyi nitelikleri gormeme yardım etti diyor. Cocugunuzu dua etmeye tesvik edin. Kutsal Kitap Tum kaygılarınızı Tanrı ya bırakın, c unk u O sizinle ilgileniyor der (1. Petrus 5:7). 17 yaşındaki Lorena şoyle diyor: Duygularımı Yehova ya anlatmak icin cok caba harcadım, ozellikle de kendimi yaralamayı duş und u g um zamanlar. Boylece kendime Dur diyebilmem daha kolay oldu. Kutsal Kitaptaki ilke: 1. Selanikliler 5:17. Kendini yaralama, genellikle depresyonun ya da başka bir hastalıgın belirtisidir. Boyle durumlarda tıbbi yardıma ihtiyac duyulabilir. Uyanış! dergisi herhangi bir tedavi onermez. Isa nın takipcileri sectikleri herhangi bir tedavi yonteminin Kutsal Kitap ilkeleriyle celişmedi ginden emin olmalıdır. TEMEL AYETLER Morali bozuk olanları yureklendi- rin (1. Selanikliler 5:14). Dinlemeye hevesli olun, fakat konuşmakta acele etmeyin (Yakup 1:19). Durmadan dua edin (1. Selanikliler 5:17). DURUMU ANNEME ANLATTIM Kendimi yaralama alışkanlıgı- mı bıraktıktan kısa bir sure sonra durumu anneme anlattım. Bana bagırıp ca gırmasını bekliyordum, fakat tam tersine destek oldu. Hatta sorunlarımı ona anlatmaktan cekinmem onu cok uzd u. Iyileşmemi istiyordu. Onunla konuştuktan sonra kendimi daha iyi hissettim. O da bana en cok ihtiyacım olan şeyi, sevgisini verdi (Selen). Daha fazla bilgi icin Gencler Soruyor: Neden Kendimi Yaralıyorum? başlıklı makaleye bakın. Bu makale web sitemizde yayımlanmıştır. (KUTSAL KITABIN O GRETT IKLER I GENCLER kısmına bakın) Uyanış! A gustos

6 ct urleri Bazı a ga Bir deniztara gı cinsi KAPAK KONUSU Ne Kadar Uzun Yaşayabilirsiniz? Tatlı su inci midyesi gası Gal apagos kaplumba Insan H ARRIET 2006 da oldu g unde yaklaşık 175 yaşındaydı. Tabii ki Harriet insan degildi. O bir Gal apagos kaplumbagasıydı ve Avustralya da bir hayvanat bahcesinde yaşıyordu. Harriet bize gore cok uzun yaşadı. Fakat diger canlılara gore omr uokadarda uzun degildi. Şimdi bazı orneklere bakalım. Tatlı su inci midyesi (Margaritifera margaritifera)finlandiya daki araştırmacıların soyledi gine gore 200 yıl kadar yaşayabilir. Bir deniztaragı cinsi olan Arctica islandica genellikle 100 yıldan uzun yaşar, hatta 400 yıldan uzun yaşadıgı bile soyleniyor. Bazı aga clar, orne gin higori camı, mamutagacı (deveagacı), ayrıca servi ve ladinin bazı turleri binlerce yıl yaşayabilir. Ancak yeryuz undeki en ust un canlı olarak gor ulen insan, daha uzun yaşamak icin gosterilen olagan ust u cabalara ragmen sadece yıl yaşayabiliyor! Ne dersiniz? Bu dunyaya yalnızca bu kadar yaşamak icin mi geldik? Yoksa cok daha uzun yaşama ihtimalimiz var mı? Pek cok insan, bilimin ve tıptaki gelişmelerin bunu başaracagını umit ediyor. Bilim Bunu Basarabilir mi? Bilimsel calışmaların saglık ve tıp alanına buy uk katkısı olmaktadır. Scientific American dergisi [ABD de] enfeksiyon

7 hastalıkları ve dogum komplikasyonlarından artık daha az insan ol uyor diyor. Bebek ol umleri 1960 tan bu yana yuzde 75 azaldı. Bununla birlikte bilim, yetişkin omrun u uzatmakta sınırlı bir başarı gosteriyor. Aynı derginin başka bir sayısı Onlarca yıllık araştırmalara ragmen yaşlanma hal ˆ a ˆ buy uk ol c ude bir sır diyor. Ancak bulgulara gore yaşlanmanın sebebi, hucre gelişimini kontrol eden genetik bilgilerin gerek- Onlarca yıllık araştırmalara ragmen yaşlanma hal ˆ a ˆ buy uk ol c ude bir sır tigi gibi calışmayı bırakması olabilir. Dergi şoyle devam ediyor: Yaşlanma temelde genetik bir sure cse, bir gun onlenebilece- gini duş unmek mantıklıdır. Bazı bilim insanları, yaşlılıkla baglantılı hastalıklar da dahil, yaşlanmanın ardında yatan nedenleri araştırırken, genetik biliminin epigenetik adı verilen alanındaki son gelişmeleri inceliyor. Peki epigenetik nedir? Canlı hucrelerde, yeni hucrelerin oluşması icin gerekli olan genetik bilgi mevcuttur. Bu bilginin co gu genomda bulunur; genom bir hucrenin icindeki DNA nın tum u- dur. Ancak son yıllarda bilim insanları, huc- re icindeki başka bir dizi mekanizmayı daha yakından incelemeye başladı: Epigenom (sozc uk anlamıyla genomun uzerinde ). Epigenetik, bu hayranlık uyandıran mekanizmaları ve onların kimyasal reaksiyonlarını inceleyen bilim dalıdır. Epigenomu oluşturan molekullerin go- run um udna dan cok farklıdır. DNA, cift sarmal bicimindedir, yani buk ul uduranbir ip merdiveni andırır, fakat epigenom genel olarak, DNA ya tutunan kimyasal işaretler veya etiketler sistemidir. Epigenomun rolu nedir? Orkestrayı yoneten bir şef gibi, epigenom da DNA daki genetik bilginin ifade edilme tarzını idare eder. Molekuler etiketler, hem hucrenin ihtiyaclarına hem de beslenme, stres ve toksinler gibi cevresel faktorlere gore gen dizilerini devreye sokar ya da devre dışı bırakır. Epigenomla ilgili son buluşlar biyoloji bilimlerinde devrim yarattı; oyle ki epigenetikle belirli hastalıklar, hatta yaşlanma arasında baglantı kuruldu. Epigenetik alanında araştırmalar yapan Nessa Carey, [Epigenetik faktorlerin] şizofreniden romatoit artrite, kanserden kronik agrıya kadar bircok hastalıkta roluvar di- yor. Ayrıca bu faktorler yaşlanmada da ke- sinlikle rol oynuyor. Dolayısıyla epigenetik alanındaki araştırmalar sayesinde insanın daha saglıklı olması, kanser de dahil hastalıklarla mucadele edilmesi ve boylece omrun uzatılmasına yonelik etkili tedaviler bulunabilir. Ancak şu anda ufukta buy uk bir buluş g orunm uyor. Carey şoyle diyor: [Yaşlanmayla mucadelede] hal ˆ aeskiy ˆ ontemimize baglıyız: Bol bol sebze [ve] egzersiz. Peki insanlar biraz daha uzun yaşamak icin neden bu kadar cok ugraşıyor? Neden olmek istemiyoruz? Ingiliz The Times gazetesi şoyle sordu: Insanlıgın ol ums uzluk, dirilme, olumden sonra yaşam veya re- enkarnasyon gibi yollarla saplantılı şekilde olumden kurtulmaya calışması niye? Şimdi gorece gimiz gibi bu sorunun cevabı, yaşlanmanın ardında yatan asıl nedene ışık tutuyor. Neden Sonsuza Dek Yasamak Istiyoruz? Insanlar binlerce yıldır bu sorunun cevabını bulmaya calışıyor. Peki hem fiziksel yapımıza hem de icimizde dogal olarak var olan sonsuza dek yaşama arzusuna uyan, mantıklı ve tatmin edici bir acıklama Uyanış! A gustos

8 Şimdiden Daha Saglıklı ve Daha Uzun Yasayabilir misiniz? Saglık bilimci Howard S. Friedman ve Leslie R. Martin, 1910 yılı civarında dogan den fazla kişi uzerinde yaptıkları onemli bir araştırmada dikkatli, bilincli ve cok arkadaşı olan insanların uzun yaşadıgını gord u. Friedman ve Martin şoyle diyor: Dikkatli ve bilincli kişiler, saglıklarını korumak icin daha cok şey yapıyor ve riskli faaliyetlerden olabildigince uzak duruyor. Onlar genelde sigara ve aşırı icki icmeyen, uyuşturucudan uzak duran ve hızlı araba kullanmayan kişiler. Ayrıca co gu emniyet kemeri takıyor ve doktorların tavsiyelerine uyuyor. Bu onların risk almaya karşı oldukları anlamına gelmez, sadece ne kadar ileri gidebileceklerini degerlendirirken hassas davranıyorlar. Bu araştırmada cok arkadaşı olan ve...başkalarına yardım eden insanların da uzun yaşadıgı gor uld u. Friedman ve Martin e gore Iyiler erken ol ur, ko- tuler gec ol ur savı, bilimsel araştırmalar ışıgında c ok uyor. Genel olarak soyle- mek gerekirse.... kot uler erken ol uyor ve iyilerin iyi bir yaşamı oluyor. var mı? Milyonlarca insan buna hic tereddut etmeden Evet! cevabını verecektir. Neden? C unk u onlar Kutsal Kitapta insanın yapısıyla ilgili en tatmin edici acıklama- yı buldular. Kutsal Kitap en başından itibaren, insanın diger canlılarla bazı ortak noktaları olsa da temelde onlardan cok farklı oldugunu acık ca gosterir. Ornegin Başlangıc 1:27 de Tanrı nın insanı Kendi benzeri olarak yarattıgını okuruz. Bu ne anlama gelir? Tanrı bizi sevgi, adalet ve hikmet niteliklerini sergileyebilecek şekilde yarattı. Ayrıca sonsuza dek var olan Tanrı, bizim icimize sonsuza dek yaşama arzusu koydu. Kutsal Kitap, Tanrı Insanların yure gine ve zihnine sonsuzlugu koydu der (Vaiz 3:11, The Amplified Bible). Insanların şu ankinden cok daha uzun yaşamak icin tasarlandıgının fiziksel bir kanıtı, beynin guc u, ozellikle de o grenme potansiyelidir. Bir ansiklopedi, insan beyninin uzun sureli belleginin kapasitesi neredeyse sınırsızdır diyor (The Encyclopedia of the Brain and Brain Disorders). Bu kapasiteyi hic kullanmayacaksak beynimiz neden sınırsız bir kapasiteyle yaratıldı? Evet, insanlar en temel acılardan, Tanrı nın onlarla ilgili başlangıctaki amacını yansıtır. Peki nedenyaşlanıyor, acı cekiyor ve ol uyoruz? r Kutsal Kitapla ilgili başka sorularınıza cevap almak icin adresine bakabilirsiniz.

9 ˆ Neden Yaslanıyor ve Ol uyoruz? Ilk kadın ve erkek kusursuz bedenlere sahipti, ayrıca ozg ur iradeleri de vardı. Ne yazık ki ozgur iradelerini kot uye kullanarak Yaratıcılarına isyan ettiler (Başlangıc 2:16, 17; 3:6-11). Itaatsizlikleri, yani işledikleri gunah onlarda buy uk bir sucluluk ve utanca sebep oldu. Ayrıca bedenlerine de zarar verdi; yavaşyavaşka cınılmaz şekilde ol ume dogru gittiler. 1. Korintoslular 15:56 Ol um getiren igne gunahtır der. Kalıtım yasalarıyla uyumlu olarak kusurluluk ve gunah, yani yanlışyapmae gilimi Adem ve Havva nın tum soyuna gecti. Romalılar 5:12 şoyle der: Gunah bir insan aracılıgıyla ve ol um gunah aracılıgıyla dun- yaya girdi, olum de tum insanlara gecti; cunk uhepsig unah işledi. Tum bunlardan hangi sonucu cıkarabiliriz? Sonsuz yaşamın formul u kesinlikle bir laboratuvarda bulunamaz. Gunahın neden oldugu zararın tum izlerini ancak Tanrı ortadan kaldırabilir. Peki bunu yapacak mı? Kutsal Kitap bu soruya kesinlikle Evet! cevabını verir. Ol um u Yutup Sonsuza Dek Yok Edecek Tanrı gunahı ve ol um u ortadan kaldırmak icin zaten cok onemli bir adım attı. O, bizim ugrumuza yaşamını vermesi icin Isa Mesih i yeryuz une gonderdi. Isa nın ol um un un bize ne yararı olabilir? Isa kusursuz olarak dogdu ve hicbir gunah işlemedi (1. Petrus 2:22). Dolayısıyla kusursuz bir insan olarak sonsuza dek yaşaması mumk und u. Ancak o, kusursuz yaşamını bizim gunahlarımızın bedelini odemek icin seve seve verdi. Evet, Isa bircokları icin Adem le ˆ Havva nın isyanı, ciddi evrensel davalara neden oldu. Tanrı nın kot ul u ge gecici olarak izin vermesinin nedenini anlamamızı saglayan bu davalar, Kutsal Kitabı incelemeye yardımcı Kutsal Kitap Aslında Ne O gretiyor? adlı yayında ele alınıyor. Bu kitabı web sitesinden okuyabilirsiniz. canını fidye olarak verdi (Matta 20:28). Yakında bu fidyenin yararını tam anlamıyla gorece giz. Peki bu sizin icin ne anlama gelecek? Şu ayetlere bakalım: ˇ Tanrı dunyayı oyle sevdi ki, biricik og- lunuverdi;onaimanedenhi ckimseyok olmasın, hepsi sonsuz yaşama sahip olsun diye bunu yaptı (Yuhanna 3:16). ˇ Ol um u yutup sonsuza dek yok edecek. Ulu Rab Yehova but un yuzlerden gozyaş- larını silecek ( Işaya 25:8). ˇ Son duşman olarak, olum sona erdirilecek (1. Korintoslular 15:26). ˇ Tanrı nın cadırı insanlarladır..... Goz- lerinden but un gozyaşlarını silecek. Artık olum olmayacak (Vahiy 21:3, 4). O zaman baştaki sorumuza donelim: Ne kadar uzun yaşayabilirsiniz? Kutsal Kitabın cevabı acıktır: Insanların sonsuza dek yaşama umidi vardır; bu umit, Tanrı yeryu- zun ut um kot ul uklerden temizlediginde gercekleşmiş olacak (Mezmur 37:28, 29). Isakendisiylebirliktedire ge gerilen adamla konuşurken bu degerli umide degine- rek şunları soylemişti: Sen benimle birlik- te Cennette olacaksın (Luka 23:43). Evet, insanın sonsuza dek yaşamayı istemesi hem makul hem de dogaldır. Tanrı bizi boyle yarattı! Ve O, bu arzumuzu yerine getirecek (Mezmur 145:16). Ancak biz de uzerimize duşeni yapmalıyız. Tanrı ya iman etmeliyiz. Ibraniler 11:6 şoyle der: Iman olmaksızın Tanrı yı hoşnut etmek olanaksızdır. Tanrı ya yaklaşan kişi O nun varlıgı- na ve Kendisini ciddiyetle arayanları odul- lendirdigine iman etmelidir. Boyle bir iman, bir şeye kor uk orune inanmak degil, akıl guc un u kullanarak ve Kutsal Kitaptaki tam bilgiye dayanarak inanmaktır ( Ibraniler 11:1). Siz de boyle bir imana nasıl sahip olabileceginizi ogrenmek isterseniz, yorenizdeki Yehova nın Şahitleriyle gor uşebilir ya da web sitemizi ziyaret edebilirsiniz. Uyanış! A gustos

10 S OYLEŞ I IR ` ENE HOF LAURENCEAU Bir Ortopedi Doktoru Yaratıcıya Nasıl Inandı gını Anlatıyor Irene ` Hof Laurenceau, Isvi cre de ortopedi ameliyatları yapan bir doktor. O, bir donem Tanrı nın varlıgından şuphe duydu. Fakat birkac yıl sonra hem Tanrı ya hem de O nun yaşamın kaynagı olduguna inanmaya başladı. Uyanış! dergisi ona meslegi ve inancı hakkında bazı sorular sordu. Bilime nasıl ilgi duymaya başladınız? Cocukken dogaya hayrandım. Zurih Gol u kıyısındaki guzel bir Isvicre koy u olan Richterswil de buy ud um. Annem, babam, aga- beyim ve ablamla dolaşmaya cı- kar, yol boyunca gord u g um uz hayvanlar ve bitkiler hakkında konuşurduk. Neden ortopedi cerrahisini sectiniz? Babam yoremizdeki bir hastanenin ameliyathanesinde kısa bir sure hizmetli olarak calıştı. Gord ukleri onu cok etkiliyor, ameliyatlar hakkında coşkuyla konuşuyordu. Onun bu coşkusu bende buy uk bir heyecan uyandırdıvecerraholmayıse ctim. Ortopedi cerrahisinin teknik yonleri hoşuma gittigi icin uzmanlıgımı bu alanda yaptım. Ortopedi cerrahları, hareket etmemizi saglayan kemikleri, kasları ve tendonları onarmak icin bir muhendis gibi duş unmek zorundadır. Hepsinden onemlisi hastalarımın iyileştigini gormek beni cok mutlu ediyor. Insanlarla yakından ilgilenmeyi cok seviyorum. Tanrı nın varlıgından neden şuphe duydunuz? Şuphelerim genclik yıllarımda başladı ve ozellikle iki şeyin bunda payı oldu. Oncelikle, kilisedeki bazı din o gretmenlerinin ahlaksız kişiler oldugunu fark ettim ve bu beni oldukca rahatsız etti. Ikinci olarak, okulda biyoloji ogretmenlerimden bazıları evrime inanıyordu; ben de buna inanmaya başladım, ozellikle de universiteyken. Evrim o gretisini neden kabul ettiniz? Universitedeki hocalarıma inanıyordum. Ayrıca, bazı hayvan turleri arasındaki anatomik benzerligin hem ortak bir ataya işaret ettigini, hem de genetik mutasyonlar sonucu yeni turler oluştugu fikrini destekledigini duş un uyordum.

11 Zamanla fikrinizi degiştirme- nize ne sebep oldu? Bir arkadaşım beni Yehova nın Şahitlerinin toplantısına davet etti. Oradaki insanların sıcaklıgı ve dinledigim egitici konuşmalar beni etkiledi. Daha sonra, orada tanıştıgım tatlı bir bayan beni ziyaret etti ve ona Kutsal Kitabın dogru oldugun- dan nasıl emin olabilirim? diye sordum. OdaKutsalKitabıa cıp gun u- muzle ilgili onceden bildirilen bircok olayı yerinden gosterdi. Ornegin Isa Mesih, son gunler- de uluslararası savaşlar, bu- yuk depremler ve geniş capta gor ulen salgın hastalıklar ve kıtlıklar olacagını soylemişti. 1 Ayrıca Kutsal Kitaba gore toplumsal bir bozulma yaşanacak, acg ozl ul uk ve başka kot ul uklerde artış olacaktı;t um bunla- rı gun um uzde sıkca gor uyoruz. 2 Cok gecmeden Kutsal Kitabı ciddiyetle incelemeye başladım ve bu kitabın onceden bildirdigi şeylerin her zaman gercek- leştigini fark ettim. Yaşamın kokenihakkındakig oruşlerimi de tekrar gozden gecirmeye başladım. Tıbbi araştırmalarınız, yaşamın kokeni hakkında bir sonuca varmanıza yardımcı oldu mu? Evet. Kutsal Kitabı incelemeye başladıgımda diz cerrahisi uzerine araştırma yapıyordum ların sonlarından itibaren bilim insanları dizin karma- Mutasyonlar asla insan dizi kadar zekice tasarlanmış bir şey oluşturamaz şık mekanizmasını daha iyi anlamaya başladı. Dizimizin menteşe gibi sadece tek bir eksende buk ulmedi gini keşfettiler. Diz hem yuvarlanma hem de kayma hareketi yapar; bu, dize daha fazla hareket kabiliyeti kazandıran dahice ˆ bir kombinasyondur. Bu sayede yur ur, dans eder, buz pateni ve daha pek cok şey yapabiliriz. Araştırmacılar yaklaşık 40 yıldır yapay bir diz tasarlamak icin ugraşıyorlar. Ancak insan dizinin karmaşıklıgı, kopyalanmasını zorlaştırıyor. Ustelik dizimizle karşılaştırıldıgında yapay urunlerin omr ukısa.tasarımcılar, mevcut olan gelişmişmal- zemelerle yaptıkları urunler 20 yıl dayansa bile memnun oluyorlar. Ancak dizimiz canlı huc- relerden oluşuyor ve bu hucre- ler surekli yenileniyor. Bence diz, kor bir rastlantı sonucu oluşmamıştır ve evrime degil Tanrı nın hikmetine tanıklık eder. Peki bazı turler arasındaki anatomik benzerlik ve mutasyonlar hakkında ne denebilir? Bu benzerlik Tasarımcılarının aynı olduguna işaret eder. Ayrıca mutasyonlar canlı organizmaları daha ust un bir ture do- nuşt urerek yapılarını geliştirmez. Tersine mutasyonlar genelde genlere zarar verir. Elbette bir kazanın yararlı bir amaca hizmet etmesi mumk un olabilir; diyelim ki bir tren bir kopr uden gecerken kopr u c o- kuyor, boylece şehir istilacı bir ordudan korunuyor. Ancak bu kaza şehrin gelişmesini sagla- maz. Benzer şekilde mutas- yonlar da organizmaları geliştirmez. Ve asla insan dizi kadar zekice tasarlanmış birşey oluşturamaz, insan vucudunun diger kısımlarına deginmiyorum bile! Neden Yehova nın Şahidi oldunuz? Kutsal Kitaptaki ilkelere uygun yaşamaya başladıgımda hayatımda olumlu yonde buy uk degişiklikler oldu. Ayrıca 2003 te Yehova nın Şahitlerinin uluslararası ibadetlerinden birine katıldım. Orada olagan ust ubir ortam vardı; birbirini hictanı- mayan kişiler bile bir aile gibi birlik icindeydi. Birbirlerini gercekten sevdikleri anlaşılıyordu ve ben de bu ailenin parcası olmak istedim. 1) Luka 21:10, 11. 2) 2. Timoteos 3:1-5. Uyanış! A gustos

12 Ucleme O gretisi ve Iznik Konsili Hıristiyan oldugunu soyleyen iki milyardan fazla insan var. Bu insanların co gu U clemeyi ogreten mezheplere mensup; bu o gretiye gore Baba, Ogul ve kutsal ruh birlikte tek bir Tanrı dır. Peki Ucleme nasıl resmi bir o greti haline geldi? Daha da onemlisi bu o greti Kutsal Kitapla uyumlu mu? KUTSAL K ITAP milattan sonra 98 de tamamlandı. Iki yuzyılı aşkın bir sure sonra, MS 325 te Anadolu daki Nikaia (bugunk u Iznik) kentinde du- zenlenen bir konsilde, Ucleme- nin dogmasına yol acan o greti- ler resmen şekillenmeye başlandı. Bir Katolik ansiklopedisine gore, Nikaia ( Iznik) Konsili nde oluşturuldugu kabul edilen amentu, yani iman ikrarı, Tanrı ve Mesih in kimligi de dahil kilise o gretilerinin ilk resmi tanımıydı (New Catholic Encyclopedia). Peki Kutsal Kitabın tamamlanmasından iki yuzyılı aşkın bir sure sonra, Tanrı ve Mesih le ilgili bir tanım yapılmasına neden gerek duyuldu? Kutsal Kitap bu onemli konularda yeterince net degil miydi? ISA TANRI MIDIR? Constantinus Roma Imparatorlugu nun tek huk umdarı oldu- gunda, Hıristiyan oldugunu iddia edenler Tanrı ve Mesih arasındaki ilişki konusunda bo- lunm uş durumdaydı. Isa Tanrı mıydı? Yoksa Tanrı tarafından yaratılmışmıydı?constantinus bu meseleyi c ozmek icin kilise liderlerini Nikaia kentinde bir araya getirdi; amacı hakikati bulmak degil, imparatorlugu- nun din yuz unden bol unmesini engellemekti. Constantinus bir araya topladıgı cok sayıdaki piskopostan ortak bir karara varmalarını istedi, ancak cabası sonucver- medi. Bunun uzerine Isa nın Baba yla aynı toz den [ya da oz den] oldugu (homoousios) gibi karmaşık bir kavramın konsil tarafından benimsenmesini sagladı. Kutsal Kitaba dayanmayan bu felsefi Yunanca terim, daha sonra kilise amentu- lerine, yani iman ikrarlarına giren U cleme o gretisinin temelini oluşturdu. MS 300 lerin Bizim i cin tek bir Tanrı Baba vardır (1. Korintoslular 8:6, Yeni Çeviri). sonlarında da, Ucleme o gretisi genel hatlarıyla buna u cl ubirligin u c unc upar casının kutsal ruh oldugu inancı da dahildir bugunk u şeklini aldı. GERCE G IB ILMEK NEDEN ONEMLI? Isa, Babaya gercekten tapınanların hakikatle tapınacaklarını soyledi (Yuhanna 4:23). Bu hakikat Kutsal Kitapta kayıtlıdır (Yuhanna 17:17). Peki Kutsal Kitap Baba, Ogul ve kutsal ruhun

13 KISA BILG ILER: ˇ Nikaia Amentus u aslında Birinci Nikaia Konsili nin (325) degil,.... Birinci Konstantinopolis Konsili nin (381) bir urun ud ur (The New Westminster Dictionary of Church History). ˇ 325 te toplanan Nikaia ( Iznik) Konsili.... [ileride şekillenecek olan U cleme o gretisi hakkındaki], Ogul un Baba ile aynı tozden (homoousios) oldugu yon unde belirleyici bir savı kabul etti (AnaBritannica). Bir ressamın kaleminden birinci Nikaia ( Iznik) Konsili; bu konsil Ucleme o gretisine zemin hazırladı SuperStock bir Tanrı yı oluşturan u ckişi oldugunu mu o gretir? Oncelikle Kutsal Kitapta U c- leme kelimesi gecmez. Ayrıca IsaTanrı yaeşit oldugunu kesinlikle iddia etmedi. Tersine Isa Tanrı ya tapındı (Luka 22:41-44). Uc unc ubirkanıtise Isa ve takipcilerinin arasındaki ilişkiyle ilgilidir. Isa ruhi bir varlık olarak diriltildikten sonra bile takipcile- rine kardeşlerim diye hitap etti (Matta 28:10). Peki onlar Mutlak Guce Sahip Tanrı nın mı kardeşleriydi? Tabii ki degil! Fakat Mesih e, yani Tanrı nın yarattıgı ilk varlıga olan imanları sayesinde, onlar da aynı Babanın ogulları oldular (Galatyalılar 3:26). Şimdi Nikaia ( Iznik) Konsili nde oluşturuldugu kabul edilen amentuden aşagıda alıntılanan kısmı Kutsal Kitaptan başka ayetlerle karşılaştıralım. Nikaia Amentus u s oyle der: Tek bir Rab be, Isa Mesih e,...inanıyoruz.kendisiallah tan Allah, Işıktan Işık, gercek Allah tan gercek Allah olmuş....babaileaynıoze sahiptir. Kutsal Kitap s oyle der: ˇ Baba benden [ Isa dan] ustund ur (Yuhanna 14:28). ˇ Isa Benim Babam ın ve sizin Babanız ın, benim Tanrım ın ve sizin Tanrınız ın yanına cıkıyorum dedi (Yuhanna 20:17). ˇ Bizim icin tek bir Tanrı Baba vardır (1. Korintoslular 8:6). ˇ Rabbimiz Isa Mesih in Tanrısı ve Babası na ovg uler olsun (1. Petrus 1:3). ˇ Mesih in başı Tanrı dır (1. Korintoslular 11:3). Italikler tarafımızdan. Bu kısımdaki tum alıntılar Kutsal Kitap Yeni Çeviri dendir. Kutsal Kitabı incelemeye yardımcı, Kutsal Kitap Aslında Ne O gretiyor? isimli yayında şu iki bol um yer alıyor: Tanrı Hakkındaki Hakikat Nedir? ve Isa Mesih Kimdir? Bu kitabı Yehova nın Şahitlerinden isteyebilir ya da adresinden okuyabilirsiniz. Yeni Ahit te Tanrı ya ilişkin ucl ubirniteliktens oz edilmez (AnaBritannica). U cleme o gretisi.... ilk Hıristiyanların doneminin bir urun ude gildir ve ikinci yuzyıl sona ermeden once net bir şekilde ifade edildigine rastlamıyoruz (Library of Early Christianity Gods and the One God). [Katolik] Kilisesi, Ucleme dogmasını acık şekilde ifade etmek icin, felsefe kokenli belirli kavramların yardımıyla kendi terminolojisini geliştirmek zorunda kaldı (Catechism of the Catholic Church). Uyanış! A gustos

14 KUTSAL K ITABIN G OR U Ş U ALKOL ALKOL Icki icmek yanlış mı? Yure gini sevindiren şarap, yuz un uışıldatan yag, yure gine can veren ekmek (Mezmur 104:15). INSANLAR NE DIYOR? Alkollui ckiler bazı kult urlerde sofraların vazgecilmezidir. Bazılarında ise icki icmek kesinlikle kabul edilmez. Alkolle ilgili neden boyle farklı gor uşler var? C unk uinsanlar ceşitli faktorlerden etkileniyorlar; ornegin dinleri, kult urleri ve saglıkla ilgili kaygıları onları etkiliyor. KUTSAL KITAP NE DIYOR? Kutsal Kitap sarhoşlugu ve aşırı alkol kullanımını mahkum ˆ eder, fakat alkolun ol c ul u şekilde tuketil- mesini mahkum ˆ etmez (1. Korintoslular 6:9, 10). Aslında Kut- sal Kitapta, cok eski zamanlardan beri imanlı kadın ve erkeklerin şarap icti ginden bahsedilir ve bu ickiden iki yuzden fazla kez soz edilir (Başlangıc27:25).KralS uleyman şu sozleri kaleme almıştı: Yemegini sevincle ye, şarabını neşeyle ic (Vaiz 9:7). Şarap insanın sevincini artırdıgından genelde mutlu olaylarda, ornegin du g un yemeklerinde servis edilirdi. Isa peygamber ilk mucizesini boyle bir du g un ziyafetinde gercekleştirdi ve suyu iyi şaraba cevirdi (Yuhanna 2:1-11). Ayrıca şarap tıbbi amaclarla da kullanılır- dı (Luka 10:34; 1. Timoteos 5:23). r Kutsal Kitapla ilgili başka sorularınıza cevap almak icin adresine bakabilirsiniz.

15 NEDEN ONEML I? Her yıl bircok ailede babanın, annenin ya da her ikisinin de aşırı icki icmesinden dolayı sıkıntılar yaşanıyor. Ayrıca aşırı icki icmek, kişinin duş upyaralanmasınayadabaşına başka kazalar gelmesine, hatta trafik kazaları gecirmesine neden oluyor. Olc us uz alkol kullanımı uzun vadede ise beyne, kalbe, karacigere ve mideye zarar verebiliyor. KUTSAL KITAP NE DIYOR? Hem icki icerken hem de yemek yerken ol c ul u olmak, Yaratıcımızın temel taleplerinden biridir ( Ozdeyişler 23:20; 1. Timoteos 3:2, 3, 8). Ozdenetim gostermezsek Tanrı nın onayını kaybederiz. Kutsal Kitap şoyle der: Şarap alaycıdır, icki gur ult uc ud ur, onunla yoldan çıkan akıllı degildir ( Ozdeyişler 20:1). Alkol insanı nasıl yoldan cıkarabilir? Bunu kişinin ahlak duygusunu nasırlaştırarak yapabilir. Hoşea 4:11 şoyle der: Eski şarap, tatlı şarap insanın aklını başından alır. Alp isimli bir adam bunu acı bir şekilde o grendi. Eşiyle tartıştıktan sonra bir otele gitti, cok fazla icki icti ve zina yaptı; daha sonra cok pişman olduvebirdahaaslab oyle bir şey yapmamaya karar verdi. Aşırı alkol kullanımı bize fiziksel, ahlaksal ve ruhi acıdan zarar verebilir. Ayrıca Kutsal Kitap, ickicilerin sonsuz yaşamı miras almayacagını soyler (1. Korintoslular 6:9, 10). Isim de giştirilmiştir. Kutsal Kitap alkol t uketimine sınır koyar mı? NEDEN ONEML I? Istanbul daki Yeniden Saglık ve Egitim Dernegi ne gore Alkol gu cl ubiruyuşturucudur. Dolayısıyla ol c ul ualkol kullanmanın bile uygun olmayacagı bazı durumlar veya zamanlar olabilir. KUTSAL KITAP NE DIYOR? Insanlar genelde yanlış zamanda icki ictiklerinden başlarına gelebilecek felaketi gorm uyorlar. Kutsal Kitap alkolden uzak durmak da dahil her şeyin bir zamanı oldugunu soyler (Vaiz 3:1). Ornegin kiminin yasalara gore icki icme yaşı gelmemiş olabilir. Başkası ise alkolubırakmaya calışıyor olabilir. Ya da bir kişi alkolle birlikte alınmaması gereken bir ilackul- lanıyor olabilir. Bircokları icin de işe gitmeden once ya da calı- şırken, ozellikle de tehlikeli olabilecek makineler kullanırken icki icmenin zamanı degildir. Şuphesiz hikmetli kişiler, yaşamı ve saglı gı Tanrı dan gelen degerli hediyeler olarak gor urler (Mezmur 36:9). Alkol konusundaki tutumumuza Kutsal Kitaptaki ilkeler yon verirse bu hediyeleri takdir ettigimizi gostermişoluruz. Şaraba esir [olmayın] (Titus 2:3). Icki icmek ne zaman uygun degildir? Akıllı kişi felaketi gor up gizlenir, deneyimsiz ise ileri gider ve cezasını çeker ( Ozdeyişler 22:3). Uyanış! A gustos

16 TASARIM UR UN U MU? Enerji Tasarruflu Gezgin Albatros Minden Pictures/SuperStock S UZULEN kuşlar cok az efor sarf ederek havada kalabilir. Gezgin albatros bu konuda carpıcı bir ornektir. Kanat acıklı gı 3,4 metre, agırlı gı ise neredeyse 8,5 kilo olan bu kuş, cok az enerji harcayarak binlerce kilometre ucabilir! Bunu nasıl başarıyor? Anatomik yapısı ve suz ulme teknigi sayesinde. Şunu du s un un: Albatros, ucuş sırasında kanatlarını tamamen actı gında, kanatlarını kilitleyen ozel tendonlar devreye girer, boylece kaslarını yormadan ucabilir. Bu kuşun diger sırrı, yani saatlerce suz ulmeyi nasıl başardıgı, okyanus ruzg arlarını ˆ kullanışındaki ustalıgında saklı. Albatros denizin ust unde yukselerek, donerek ve alcalarak art arda yaylar cizer; bu manevra, hava direncine ragmen hız kaybetmeden ucmaya devam etmesini saglar. Bilim insanları yuksek c oz un urlukl u takip cihazları ve ozel bilgisayar ya- zılımları kullanarak, albatrosun bunu nasıl yaptıgını yeni keşfetti. Albatros ruzg arı ˆ karşısına alıp (ruzg arın ˆ icine dalıp) bir yay cizerek yukselmeye başlarveyayınenuc noktasında don up ruzg arı ˆ arkasına alır; al- batrosungereklienerjiyibunoktadaka- zandıgı fark edildi. Bilim insanları Elde edilen enerji duzg un ve kesintisizdir diyor. Sonuc? Albatros tek bir kez bile kanat cırpmadan saatlerce goky uz unde suz ulebilir! Bu keşif muhendislerin yakıt tuketimi daha az olan, hatta motorsuz calışan hava taşıtları tasarlamasına yardımcı olabilir. Ne dersiniz? Albatrosun hem enerji tasarruflu ucuşu hem de ozel anatomik yapısı evrimle mi oluştu? Yoksa tasarlandı mı? s n o Bu dergiyi ve onceki sayılarını ucretsiz olarak indirebilirsiniz p Sitemizde Kutsal Kitabı yaklaşık 50 dilde okuyabilirsiniz sitesini ziyaret edin ya da kodu okutun g13 08-TK