Üst Ekstremite Kırık ve Çıkıkları

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Üst Ekstremite Kırık ve Çıkıkları"

Transkript

1 Kitap Bölümü DERMAN Üst Ekstremite Kırık ve Çıkıkları Hakan Zeybek, Nuray Can ÜST EKSTREMİTE KIRIK VE ÇIKIKLARI Klavikula Kırıkları Skapula Kırıkları Glenohumeral Eklem Çıkıkları Proksimal Humerus Kırıkları Humerus Cisim Kırıkları Distal Humerus Kırıkları Dirsek Kırık ve Çıkıkları Önkol Kırıkları Distal Radius / Ulna Kırıkları ve DRUE Yaralanmaları El Bileği Kırık ve Çıkıkları Metakarp Kırıkları Falanks Kırıkları 1. KLAVİKULA KIRIKLARI Epidemiyoloji Klavikula kırıkları tüm kırıkların yaklaşık %5-10 unu oluşturmaktadır.[1] Genellikle genç aktif populasyonda görülmektedir. Klavikula kırıklarının %80-85 i orta 1/3 lük kısımda görülürken; yaklaşık %10-15 i lateral 1/3 lük kısımda, yaklaşık %5 lik kısmı ise medial 1/3 lük kısımda görülmektedir.[2] Patofizyoloji Yaralanma mekanizması omuz lateraline direk darbe, açık el üzerine düşme veya direk travma olabilir. Deplase kırıklarda sternokleidomastoid ve trapezius kasları medial fragmanı posterosuperiora çekerken pektoralis major kası ve kolun ağırlığı late- DOI: /DERMAN.3742 Received: Accepted: Published Online: Corresponding Author: Hakan Zeybek, Ortopedi ve Travmatoloji AD. GATA, Etlik, Ankara, Türkiye. GSM: zeybek3048@yahoo.com 216 Derman Tıbbi Yayıncılık

2 ral fragmanı inferomediale çeker. Nadir olmakla birlikte ipsilateral skapula kırıkları, skapulotorasik ayrılma, kot kırıkları, pnömotoraks ve nörovasküler yaralanmalar eşlik edebilir. Embriyoloji ve Anatomi Klavikula vücutta ilk ossifikasyona uğrayan kemiktir. İlk başta intramembranöz ossifikasyon görülürken, adolesan dönemde sekonder enkondral ossifikasyon görülür. Klavikula S şeklinde bir kemiktir. Orta 1/3 lük kısmı en ince bölüm olup, kaslar ve bağlar tarafında çekilmesi nedeni ile kırıklar bu bölümde daha sıktır. Medial 1/3 lük kısmı brakial pleksus, subklavian damar yapıları ile olan yakınlığı nedeni ile önemlidir. Akromion ile oluşturduğu akromioklavikular eklem stabilitesini akromioklavikuler ve korakoklavikular ligamentler ile kapsül, deltoid ve trapezius kasları sağlar. Akromioklavikular ligament ön/arka yönde stabiliteyi sağlarken, korakoklavikular ligament ise superior/inferior stabiliteyi sağlamaktadır. Korakaklavikular ligamenti medialde konoid, lateralde trapezoid ligamenler oluşturur. Konoid ligament daha güçlü bir stabilizatördür. Sınıflama Sınıflama temel olarak kırığın anatomik yeri, deplasman derecesi ve bağların durumuna göre yapılmaktadır.[3,4] GRUP 1: Orta 1/3 Kırıkları Tüm klavikula kırıklarının %80-85 i Nondeplase ve deplase olmak üzere ikiye ayrılabilir. Nondeplase: %100 ün altında deplasman vardır ve genellikle konservatif olarak tedavi edilir. Deplase: %100 den fazla deplasman vardır ve cerrahi tedavi tercih edilebilir. GRUP 2: Lateral 1/3 Kırıkları (Şekil 1) Şekil 1. Klavikula lateral 1/3 kırıklarının sınıflaması. Derman Tıbbi Yayıncılık 217

3 Kalvikula kırıklarının %10-15 i Tip 1: Kırık korakoklavikular bağların lateralindedir. Trapezoid ve konoid ligament sağlam olduğu için stabildir. Konservatif tedavi Tip 2A: Kırık korakoklavikular bağların medialindedir. Trapezioid ve konoid ligamentler sağlamdır. Klavikula mediali anstabildir. Konservatif tedavi ile yüksek kaynamama oranları nedeni ile cerrahi tedavi önerilmektedir. Tip 2B: Kırık rüptüre konoid ile sağlam trapezoid ligament arasında veya rüptüre konoid ve trapezoid ligament lateralindedir. Klavikula mediali anstabildir. Konservatif tedavi ile yüksek kaynamama oranları nedeni ile cerrahi tedavi önerilmektedir. Tip 3: Akromioklavikular ekleme uzanan intraartikuler kırık Korakoklavikular bağlar sağlamdır. Stabil bir kırıktır. Konservatif tedavi Tip 4: İskelet sistemi gelişmemiş olgularda fizis kırıkları Klavikula laterali periosttaki yırtıktan superiora deplase olur. Korakoklavikular ligamentler periosttan ayrılmamıştır. Kırık stabildir. Konservatif tedavi Tip 5: Korakoklavikular ligamentlerin kırık fragmanlarından ayrılmadığı parçalı kırıklar Klavikula mediali anstabildir. Cerrahi tedavi GRUP 3: Medial 1/3 Kırıkları Klavikula kırıklarının yaklaşık %5 i Anterior deplasman: Genelikle asemptomatiktir. Konservatif tedavi Posterior deplasman: Nadirdir. Vasküler yaralanma veya toraks yaralanması eşlik edebilir Cerrahi tedavi Klinik Değerlendirme Klavikula kırıkları travma bölgesinde ağrı, şişlik, ödem, ekimoz, krepitasyon ve şekil bozukluğu ile karakterizedir. Omuz hareketlerinin ağrılı olması nedeni ile hastalar kolu kaldırmada güçlük çekerler. Sıklıkla etkilenen taraf adduksiyondadır ve hastalar karşı taraftaki eli ile etkilenen tarafa destek olurlar. Klinik muayene esnasında subklavien arter ve ven, brakial pleksus yaralanması olma ihtimali göz önünde tutularak 218 Derman Tıbbi Yayıncılık

4 mutlaka çok dikkatli bir nörovasküler değerlendirme yapılmalıdır. Yine pnömotoraks gelişmiş olma ihtimali dikkatle değerlendirilmelidir. Radyografik Değerlendirme Konvensiyonel radyografi Standart AP (anteroposterior) grafi 45 derece sefalik tilt: Superior inferior yönde deplasmanı değerlendirmek için. 45 derece kaudal tilt: AP yönde deplasmanı değerlendirmek için. Bilgisayarlı tomografi (BT) Eklem içine uzanan kırıkları, parçalı kırıkları, kısalık ve deplasman miktarının, fizis yaralanmalarını ve sternoklavikuler eklem yaralanmalarını değerlendirmede faydalı olabilir. Konservatif Klavikula kırıkları çoğunlukla konservatif olarak tedavi edilmektedir. Nondeplase Grup 1(orta 1/3) ve Grup 3 (medial 1/3) kırıklar, stabil Grup 2 kırıklar (Tip 1,3,4 orta 1/3 kırıkları) ile iskelet sistemi gelişmemiş olgulardaki pediatrik distal klavikula kırıkları genellikle konservatif tedavi için adaydır. Kırık redüksiyonu için her iki omuz geriye doğru çekilirken arka kısımda her iki skapula arasından desteklenir. Redüksiyonu korumak için 8 bandaj, Velpau bandajı ve kol askısı kullanılabilir. Orta 1/3 kırıkları için 8 bandaj daha çok tercih edilirken, lateraldeki kırıklarda Velpau bandajı tercih edilebilir. Genellikle 3-4 haftalık bir tespit yeterlidir. Cerrahi Endikasyonlar: Deplase Grup 1 kırıklar Stabil olmayan Grup 2 kırıklar (Tip 2A,2B,5) Arkaya deplase Grup 3 kırıklar Açık kırıklar Cildin aşırı derece gergin olduğu açık kırığa dönüşme potansiyeli olan kırıklar Nörovasküler yaralanma Kaynamamış kırıklar Yüzen omuz (klavikula kırığı ile birlikte skapula boyun kırığı) Cerrahi tedavide plak vida fiksasyonu, intramedüller fiksasyon ve eksternal fiksasyon tercih edilebilir. Plak-vida fiksasyonu Plak vida fiksasyonu klavikula superioru veya anteroinferiorundan yapılabilir. İntramedüller tespite göre daha geniş bir insizyon gerekmekle birlikte komplikasyon oranları daha azdır. İntramedüller fiksasyon İntramedüller tespitte implant irritasyonu ve komplikasyon oranları daha yüksektir. Cilt lezyonları görülebilir. Eksternal tespit Açık kırıklar, belirgin deplasman olup cilt problemi olan kapalı kırıklar, eşlik eden torasik çıkış sendromlu kırıklarda tercih edilebilir. Derman Tıbbi Yayıncılık 219

5 Daha az tercih edilmekle birlikte yüksek kaynama oranları bildirilen çalışmalar mevcuttur.[5] Komplikasyonlar Nörovaküler yaralanma Kaynamama ve yanlış kaynama Pnömotoraks Posttravmatik artrit 2. SKAPULA KIRIKLARI Epidemiyoloji Skapula kırıkları tüm kırıklarının yaklaşık %0.4-1 ini oluştururken, omuz çevresi kırıkların yaklaşık %3-5 ini oluşturmaktadır.[6,7] Nadir görülen skapula kırıkları genellikle motorlu araç kazaları ve motosiklet kazaları gibi yüksek enerjili travmalar ile meydana gelmektedir. Kot kırıları klavikula kırıkları, omurga yaralanmaları, brakial pleksus yaralanmaları, pnömotoraks, akciğer yaralanmaları, nörovasküler yaralanmalar ve kafa travmaları gibi eşlik eden yaralanmalar sıktır. Sınıflama Anatomik Sınıflama (Zdravkovic ve Damholt) ;[8] (Şekil 2) Şekil 2. Zdravkovic ve Damholt a göre skapula kırıklarının 3 tipi. A hattı skapula cisim kırıklarını, B hattı akromionun apofizyal kırklarını, C hattı korakoid çıkıntının apofizyal kırklarını, D hattı glenoidin superolateral köşe kırıklarını, E hattı skapula boynunun superolateral köşe kırıklarını temsil etmektedir. Tip I: Skapula gövde kırıkları (Şekil 2, A hattı) Tip II: Akromion (Şekil 2, B hattı) ve korakoidin (Şekil 2, C hattı) apofizyal kırıkları Tip III: Glenoid (Şekil 2, D hattı) ve skapula boynunun (Şekil 2, E hattı) superolateral köşe kırıkları Korakoid Kırıklarının Sınıflaması (Ogawa) ;[9] Tip I: Kırık korakoklaviküler ligamentin proksimalinde Tip II: Kırık korakoklaviküler ligamentin distalinde 220 Derman Tıbbi Yayıncılık

6 Akromion Kırıklarının Sınıflaması (Kuhn) ;[10] Tip I :Nondeplase veya minimal deplase Tip II :Deplase fakat subakromial aralığı daraltmamış Tip III :Deplase ve subakromial aralığı daraltmış Eklem İçi Glenoid Kırıklarının Sınıflaması (Ideberg) ;[11] (Şekil 3) Üst Ekstremite Kırık ve Çıkıkları Şekil 3. Eklem içi glenoid kırıklarında Ideberg sınıflaması. Tip Ia :Anterior rim kırığı Tip Ib :Posterior rim kırığı Tip II :Glenoid fossadan başlayarak skapula lateralinde sonlanan kırıklar Tip III :Glenoid fossadan başlayarak skapula superiorunda sonlanan kırıklar Tip IV :Glenoid fossadan başlayarak skapula medialinde sonlanan kırıklar Tip Va:Tip II ve IV kırıkların kombinasyonu Tip Vb:Tip III ve IV kırıkların kombinasyonu Tip Vc:Tip II, III ve IV kırıkların kombinasyonu Tip VI: Parçalı glenoid kırıkları Klinik Değerlendirme Sıklıkla etkilenen taraf adduksiyondadır ve hastalar karşı taraftaki eli ile etkilenen tarafa destek olurlar. Omuz hareketleri özellikle abdüksiyon ağrılıdır. Yüksek enerjili travma ile meydana gelen bu kırık paterninde travmalı hastaya yaklaşım prosedürü tam olarak uygulanmalı ve havayolu, solunum ve dolaşım dikkatle değerlendirilmelidir. Radyolojik Değerlendirme Konvensiyonel radyografi AP grafinin yanı sıra skapular Y grafisi ve aksiller lateral grafi mutlaka alınmalıdır. Yine göğüs ve omurga travmaları sıklıkla eşlik ettiği için toraks grafisi ve omurga grafilerinin alınması önemlidir. Korakoid kırıklarının değerlendirilmesi için 45 derece sefalik tilt görüntülerinin alınması tanıya yardımcı olabilirken, glenoid rim kırıklarının değerlendirilmesinde West Point lateral grafi tanıya yardımcıdır.[12,13] Derman Tıbbi Yayıncılık 221

7 Bilgisayarlı Tomografi Eklem içi kırıkların, deplasman miktarı ve basamaklanmanın değerlendirilmesinde yardımcıdır. 3 boyutlu rekonstrüksiyon görüntüleri kompleks kırıklarda tanıda ve tedaviyi yönlendirmede oldukça yardımcıdır. Hastalar genellikle multitravmalı hastalar olduğu için toraks tomografisi de görülmelidir. Konservatif tedavi Skapula kırıklarının çoğu nondeplase veya minimal deplase kırıklar olduğu için sıklıkla konservatif olarak tedavi edilmektedir. Konservatif tedavide 2-3 haftalık kol askısı takibi ve sonrasında erken hareket verilmesi kabul edilen görüştür. Konservatif tedavi ile 6 haftada kaynama elde edilirken genellikle fonksiyonel bir defisit oluşmaz. Cerrahi Cerrahi Endikasyonları:[14,15,16] Glenohumeral instabiliteye neden olan glenoidin %20 sinden fazlasını içeren kırıklar Glenoid eklem yüzünde 4 mm den fazla basamaklanma 40 dereceden fazla angulasyon ve 10 mm den fazla translasyon gösteren deplase skapula boyun kırıkları 10 mm den fazla deplase korakoid kırıkları Akromioklaviküler ayrılma ile korakoid kırıkları Glenoid eklem yüzünün %25 inden fazla olan anterior rim kırıkları Glenoid eklem yüzünün %33 ünden fazla olan posterior rim kırıkları Deplase klavikula kırığı ile birlikte olan skapula boyun kırıkları Subakromial boşluğu daraltan akromion kırıkları Açık kırıklar Rotator kaf fonksiyonunun kaybı Komplikasyonlar Nörovaküler yaralanma Kaynamama ve yanlış kaynama Pnömotoraks 3. GLENOHUMERAL EKLEM ÇIKIKLARI Omuz eklemi tüm vücutta büyük eklem çıkılarının en sık görüleni glenohumeral eklem çıkıklarıdır.[17] Modern çağda aktivite düzeyinin artmasına bağlı olarak insidansı giderek artmaktadır. Yıllık insidansı 24/ dir.[18] Omuz çıkıkların büyük çoğunluğunu yaklaşık %95 lik oranla öne çıkıklar oluştururken, arkaya çıkıklar %2-5 oranında, kolun hiperabdüksiyon tipi yaralanması ile oluşan inferior çıkıklar (luxatio erecta) ise %0.5 oranında görülmektedir.[19,20,21,22,23] Anterior Glenohumeral Çıkıklar Patofizyoloji En sık üst ekstremite abdüksiyon, ekstansiyon ve dış rotasyonda iken indirek travmalara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Omuz arkasından direk travmalara bağlı, elektrik çarpmaları ve konvülsif nöbetler sonrası, hiperlaksiteye neden olan durumlara bağlı olarak da meydana gelebilmektedir. 222 Derman Tıbbi Yayıncılık

8 Klinik Değerlendirme Akut çıkıklar sonrası hastalar kas spazmı ve ağrıya bağlı olarak kolunu hareketsiz tutma eğilimindedirler. Omuz tipik olarak hafif abdüksiyon ve iç rotasyondadır. Omuz eklemi posteriorunda dolgunluk azalmıştır ve akromion posterior köşesine parmakla dokunulduğunda humerus başı hissedilmez. Buna karşın anteriorda humerus başı bir kitle gibi palpe edilebilir. Dikkatli bir fizik muayene ile redüksiyon öncesi ve sonrası nörovaküler muayene yapılmalıdır. Aksiller sinir fonksiyonları için deltoid kas üzerinde his değerlendirilmelidir. Ağrı nedeni ile kasın motor fonksiyonlarının değerlendirilmesi genellikle mümkün olmaz. Radyolojik Değerlendirme Radyografik değerlendirmede omuzun AP, skapular Y grafileri ve aksiller grafileri alınmalıdır. Gerekirse Velpau aksiller grafi, West Point aksiller grafi, Streyker notch grafi ve Hill-Sachs grafisi gibi özel radyografilerden yararlanılabilir. Bilgisayarlı tomografi genellikle beraberinde kırık olup olmadığını ve var ise kırık paterninin, serbest kemik fragmanlarının ve osseöz Bankart lezyonlarının görüntülenmesinde yardımcıdır. Manyetik rezonans görüntüleme beraberinde bulunan kapsül ve labrum yırtıklarının, rotator kaf patolojileri gibi yumuşak doku yaralanmalarının gösterilmesini sağlar. Konservatif tedavi Anterior omuz çıkıklarının tedavisi genellikle konservatiftir. Redüksiyon manevralarının uygulanması öncesi analjezi ve/veya sedasyon sağlanmalıdır. Birçok redüksiyon manevrası tarif edilmiştir. En sık kullanılan ve bilinen yöntemler Hipokrat tekniği ve Kocher tekniğidir. Hipokrat tekniği: Bir ayağın aksillaya dayanması sonrası ekstermitenin aksiyel traksiyonu ve hafif içi ve dış rotasyonu ile uygulanır Kocher manevrası : Traksiyon ile birlikte humerusa dış rotasyon, addüksiyon ve iç rotasyon uygulanması prensibine dayanır. Komplikasyon oranı fazladır. Stimson tekniği: Analjezi ve/veya sedasyon sonrası hasta yüzüstü pozisyonda yatırılır. Çıkığın olduğu taraf ekstremite sedyeden aşağı sarkıtılarak hafif traksiyon uygulanır. Traksiyon uygulama yerine 2-3 kilogramlık bir ağırlığı el bileğine uygulanması da tercih edilebilir. Redüksiyon süresi oldukça değişken olmakla birlikte dakika içinde kendiliğinden redükte olur. Oldukça ağrısız ve minimal hasara neden olan bir yöntemdir. Milch tekniği Hasta süpin pozisyonunda yatırılır. Çıkığın olduğu taraftaki ekstremite abdüksiyon ve dış rotasyonda iken parmakla humerus başına destek olarak redüksiyon sağlanır. Humerus başının glenoid altına sıkışmasına bağlı kıkırdak hasarı görülebilmektedir. Redüksiyon sağlandıktan sonra 2-5 hafta süresi ile immobilizasyon uygulanır. Eklem Derman Tıbbi Yayıncılık 223

9 hareket kısıtlılığı ve eklem sertliği gelişmesini önlemek için uzun süreli immobilizasyondan kaçınılmalıdır. Cerrahi Endikasyonları: Yumuşak doku interpozisyonu gibi redüksiyonu engelleyen patolojilerin varlığı 5mm den fazla superiora deplase tuberkulum majus kırığı 5mm den büyük glenoid rim kırığı Komplikasyonlar Rekürren anterior çıkık [24] En sık komplikasyon Prognozu en fazla etkileyen ilk çıkık sırasında hastanın yaşıdır. 20 yaş altında % yaş arasında % yaş arasında %40 40 yaş üstünde <%15 rekküren çıkık riski Kemik lezyonları Yumuşak doku lezyonları Nörovasküler yaralanma Posterior Glenohumeral Çıkıklar Patofizyoloji En sık üst ekstremite addüksiyon, fleksiyon ve iç rotasyonda iken indirek travmalara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Omuza önden gelen direk travmalara bağlı, elektrik çarpmaları ve konvülsif nöbetler sonrası, hiperlaksiteye neden olan durumlara bağlı olarak da meydana gelebilmektedir. Klinik Değerlendirme Posterior çıkılar sonrası genellikle klinik olarak belirgin bir deformite görülmez. Bu nedenle iyi bir fizik muayene ve tam bir radyolojik görüntüleme yapılmaz ise sıklıkla atlanabilmektedir. Etkilenen tarafta kol tipik olarak adddüksiyon ve iç rotasyondadır. Humerus başı posteriorda palpe edilebilirken, korakoid çıkıntı ise anteriorda palpe edilebilir. Dikkatli bir fizik muayene ile redüksiyon öncesi ve sonrası nörovaküler muayene yapılmalıdır. Aksiller sinir fonksiyonları için deltoid kas üzerinde his değerlendirilmelidir. Ağrı nedeni ile kasın motor fonksiyonlarının değerlendirilmesi genellikle mümkün olmaz. Radyolojik Değerlendirme Radyografik değerlendirmede omuzun AP, skapular Y grafileri ve aksiller grafileri alınmalıdır. AP grafide patoloji her zaman görülemeyebilir. AP grafilerde humerus başının posteriora yer değiştirmesi ile humerus boynu üzerinde yanan bir lamba görüntüsü vermesinden kaynaklanan yanan lamba görüntüsü genellikle tanıya yardımcı olan en önemli bulgudur.[25,26] Aksiller lateral grafi humerus başı anteromedial defektlerinin tanısı ve boyutunun değerlendirilmesi için önemlidir. Ağrı ve hareket kısıtlılığı nedeni ile çekilmesi zor olabilir. Lateral skapular grafi humerus başı ve glenoid ilişkisinin değerlendirilmesinde olduk- 224 Derman Tıbbi Yayıncılık

10 ça faydalıdır. Bilgisayarlı tomografi humerus başındaki defektin büyüklüğü, eşlik eden glenoid kırıkları, humerus başı ve glenoid ilişkisinin değerlendirilmesinde yardımcıdır. Manyetik rezonans görüntüleme beraberinde bulunan kapsül ve labrum yırtıkları, rotator kaf patolojileri gibi yumuşak doku yaralanmalarının gösterilmesini sağlar fakat posterior çıkıklarda yumuşak doku patolojilerinin sıklığının oldukça az olduğunun bilinmesi gerekir. Konservatif tedavi Posterior omuz çıkıklarının anterior çıkıklara göre daha ağrılı olması nedeni ile redüksiyon tam kas gevşemesi, sedasyon ve analjezi gerektirir. Genel anestezi altında yapılması önerilmektedir. Redüksiyon manevrası için hasta süpin pozisyonunda kol adduksiyonda iken hafif dış rotayon yaptırılır. Humerus başında kırık oluşturmamak için aşırı ve kontrolsüz dış rotasyondan kaçınmak gerekir. Redüksiyon sonrası tekrar çıkık gelişimin önlemek için kol abdüksiyon ve dış rotasyonda immobilize edilmelidir. Cerrahi Endikasyonları: Redüksiyonun sağlanamaması Açık kırık Eşlik eden deplase tuberkulum majus kırığı Büyük posterior glenoid kırığı Humerus başının %20 sinde fazlasını içeren kırık Komplikasyonlar Rekürren anterior çıkık Kırık Yumuşak doku lezyonları (nadir) Nörovasküler yaralanma Anterior subluksasyon İnferior Glenohumeral Çıkıklar (Luxatio Erecta) Epidemiyoloji Omuzun inferior çıkığı oldukça nadir bir tablodur. Daha çok yaşlı hastalarda görülmektedir. Patofizyoloji Genellikle indirek travmalara bağlı meydana gelmektedir. Kola etki eden güçlü hiperabdüksiyon kuvvetleri humerus başının akromiyon altında sıkışması ve manivela etkisi ile aşağı itmesi ile inferior omuz çıkığı meydana gelmektedir. Luxatio erecta olarak adlandırılmasının nedeni çıkık ile birlikte pektoralis major kasının çekmesine bağlı olarak kolun erekte pozisyonda kalmasıdır.[27] İnferior çıkılar sıklıkla eşlik eden yaralanmalarla birlikte görülmektedir. Rotator kaf yırtığı, pektoralis major kas yaralanması, kapsülde zedelenme ve yırtık, akromion inferior glenoid büyük tuberositas ve klavikula kırıkları görülebilir. Aksiller arter ve brakiyal pleksusa ait yapıların hasarı rölatif olarak sıktır. Klinik Değerlendirme Ağrı çok şiddetlidir. Tipik klinik tabloda hastanın kolu derece abdüksiyonda, Derman Tıbbi Yayıncılık 225

11 dirsek fleksiyonda, ön kol pronasyonda ve hastanın eli baş seviyesinin üzerindedir. Bu pozisyon selamlama pozisyonu olarak da tanımlanabilmektedir. Humerus başı lateral göğüs duvarı ve aksillada palpe edilebilir. Humerus cismi ise superiora yönelmiştir. Radyografik Değerlendirme Radyografik değerlendirmede omuzun AP, skapular Y ve aksiller grafiler alınmalıdır. sinde sedasyon ve/veya analjezi altında traksiyon ve karşı traksiyon manevraları yapılarak redüksiyon sağlanır. Redüksiyon sonrası 3-6 hafta kola askısı ile immobilizasyon uygulanmalıdır. Redüksiyonun başarısız olma durumunda açık cerrahi tercih edilmelidir. Superior Glenohumeral Çıkıklar Epidemiyoloji Omuzun inferior çıkıklarından daha az görülen oldukça nadir bir tablodur. Patofizyoloji Ekstremite üzerine yüksekten düşme vakalarında olduğu gibi addüksiyondaki üst ekstremite üzerine superior yönde güçlü kuvvetlerin etki etmesine bağlıdır. İnferior çıkıklarda olduğu gibi sıklıkla eşlik eden yaralanmalarla birlikte görülmektedir. Rotator kaf ve çevre kas yapılarının yırtığı, kapsül ve biseps tendon hasarı sıklıkla görülebilmektedir. Akromion, korakoid ve klavikula kırıkları görülebilir. Aksiller arter ve brakiyal pleksusa ait yapıların hasarı rölatif olarak sıktır. Klinik Değerlendirme Ağrı çok şiddetlidir. Tipik klinik tabloda hastanın kolu addüksiyondadır ve humerus başının superiora migrasyonu nedeniyle etkilenen üst ekstremite kısalış olarak izlenir. Humerus başı akromionun yukarısında palpe edilebilir. Nörolojik bası semptomları sıklıkla eşlik eder, redüksiyon sonrasında düzelir. Radyografik Değerlendirme Radyografik değerlendirmede omuzun AP, skapular Y ve aksiller grafiler alınmalıdır. sinde sedasyon ve/veya analjezi altında traksiyon ve karşı traksiyon manevraları yapılarak redüksiyon sağlanır. Redüksiyonun başarısız olma durumunda açık cerrahi tercih edilmelidir. 4. PROKSİMAL HUMERUS KIRILARI Epidemiyoloji Proksimal humerus kırıkları tüm kırıların yaklaşık %5 ini oluşturmaktadır ve insidansı artış göstermektedir.[28,29] Erişkinlerde en sık görülen üçüncü kırık tipidir. Kadınlarda erkek cinsiyete göre 2-3 kat daha fazla görülmektedir.[30,31] Kemik kalitesinin azalması nedeni ile ilerleyen yaşla birlikte özellikle kadınlarda görülme oranı artar. Patofizyoloji Yaşlı populasyonda osteoporoza bağlı olarak kemik kalitesinin düşmesi ile birlikte 226 Derman Tıbbi Yayıncılık

12 sıklıkla basit düşme gibi düşük enerjili travma ile meydana gelmektedir.[32] Genç populasyonda ise daha çok yüksek enerjili travma ile oluşur ve beraberinde yumuşak doku yaralanması ve nörovasküler hasar görülebilme şansı artar. Kalkar desteğinin korunmuş olması beslenme açısından önemlidir. Eklemi oluşturan kısımda 8mm ve daha fazla kalkar bölümünün sağlam ve bu kısma tutunuyor olması vasküler desteğin korunmuş olması açısından önemlidir. Anatomi Omuz tüm vücutta en geniş eklem hareket açıklığına sahip olan eklemdir. Bunu sağlayan temel nokta glenoid fossanın humerus başının yaklaşık %25 i gibi küçük bir kısmını örtmesidir. Bu düşük kemik örtüsü hareket açıklığında avantaj sağlarken stabilite için ek stabilizatörlere ihtiyacı doğurur. Omuz çevresindeki kas ve bağ yapıları, eklem kapsülü ve çevre yumuşak dokular stabilizasyonu sağlayan diğer yapılardır. Beslenmesini temel olarak anterior humeral sirkumfleks arterin dalları (anterolateral çıkan dal ve arkuat arter) sağlar. Bununla birlikte son dönemde yapılan çalışmalarda posterior humeral sirkumfleks arterin beslenmede sanılandan çok daha fazla rolü olduğu değerlendirilmektedir.[33,34] Sınıflama Sınıflamada genellikle Neer sınıflaması kullanılmaktadır.[35] Bu sınıflamada Neer dört kırık fragmanı tanımlamıştır; Humerus başı Humerus şaftı Tuberkulum majus Tuberkulum minus Sınıflandırmada parça sayısı değil ayrılmış parça sayısı dikkate alınmaktadır. Kırık fragmanlar arasında 45 derece angulasyon veya 1 cm den fazla deplasman olması durumunda parça ayrılmış kabul edilmektedir. Buna göre kırık tipleri: Bir parçalı kırıklar İki parçalı kırıklar Üç parçalı kırıklar Dört parçalı kırklar Kırıklı çıkıklar olarak ayrılabilir. Klinik Değerlendirme Hastalar genellikle ağrı ve şişlik yakınması ile başvururler. Ağrıya bağlı olarak kolu hareket ettirmede güçlük mevcuttur. Göğüs, kol ve önkola yayılan geniş ekimoz görülmekle birlikte erken dönemde ekimoz olmayabilir. Sinir yaralanmaları sık olmakla birlikte en sık aksiller sinir hasarı görülür. Erken dönemde deltoid atonisi ve humerus başının inferiora subluksasyonu aksiller sinir hasarı yönünden hekimi uyarıcıdır. Bunun gerçek bir glenohumeral çıkık olmadığının bilinmesi gerekir. Motor fonksiyonların değerlendirilmesi ağrı nedeniyle her zaman mümkün olmayabilir. Yine fizik muayenede arteryal yaralanma olup olmadığı değerlendirilmelidir. Bu durumlarda distal nabazanların yaygın kollateral dolaşım nedeni ile korunmuş olabileceği ve arteryal hasarı maskeleyebileceği unutulmamalıdır. Derman Tıbbi Yayıncılık 227

13 Radyolojik Değerlendirme Konvensiyonel radyografi: Proksimal humerus kırıklarında AP grafi ile birlikte skapular Y grafisi ve aksiller grafi alınarak en az iki planda görüntü mutlaka alınmalıdır. Bilgisayarlı tomografi: Ameliyat öncesi planlamada oldukça kıymetlidir. Eklem içine uzanan kırık fragmanlarının değerlendirilmesinde yardımcıdır. Yine humerus başı ve tuberkulum majus pozisyonunun tam olarak anlaşılması için gerekli olabilir. Kemik stoğu hakkında bilgi verir. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Çoğunlukla gerekli değildir. Özellikle eşlik eden rotator kaf patolojilerini değerlendirmede faydalı olabilir. Doppler Ultrasonografi (USG) ve BT anjiografi: Vasküler yaralanma şüphesi olan durumlarda yararlı olabilir. Konservatif Yapılan çalışmalarda proksimal humerus kırıklarının sadece %10-20 sinde cerrahi tedavinin gerekli olduğunu göstermektedir.[36,37] Geriye kalan büyük bir kısmı konservatif olarak tedavi edilebilir. kararını verirken şu faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Yaş Kırık tipi Deplasman Kemik kalitesi Hangi ekstremitenin dominant olduğu Genel tıbbi durum Yaralanma öncesi fonksiyonel durum Sosyal destek ve rehabilitasyona katılabilme durumu Eşlik eden yaralanmalar Cerrahinin zamanlaması Tüm bu faktörler göz önünde bulundurularak; Nondeplase veya minamal deplase cerrahi boyun kırıkları (1,2 ve 3 parçalı) 5mm den az deplasmanı olan tuberkulum majus kırıkları Medikal durumu cerrahiye izin vermeyen hastalardaki kırıklar konservatif olarak takip edilebilir. Konservatif tedavide kol askısı uygulaması yapılarak erken dönemde (ilk 2 hafta) eklem hareket açıklığı (ROM) egzersizlerine başlanmalıdır. Yaralanmadan 6 hafta sonra aktif ROM egzersizleri başlanabilir. Konservatif takipte hastanın sık radyolojik kontrole çağırılması önemlidir. Cerrahi Cerrahi tedavi de amaç eklem yüzünün düzgünlüğünü, normal dizilimi ve humerus başı vasküler desteğinin devamını sağlamaktır. İyi bir redüksiyon ile medial kalkar desteğinin sağlanması çok önemlidir.[38] Vidalar mutlaka kemik kalitesinin daha iyi olduğu subkondral kemiği tutmalı ve inferomedial vida atılmalıdır. Yine plak uygulanacaksa sıkışma olmasını engellemek için plak tuberkulum majusun en az 5 mm dis- 228 Derman Tıbbi Yayıncılık

14 taline uygulanmalıdır.[39] Cerrahi tedavi seçenekleri kapalı redüksiyon ve perkütan pinleme, açık redüksiyon internal fiksasyon (ARİF), intramedüller çivileme (İMÇ), hemiartroplasti, total omuz artroplastisi ve ters omuz artroplastisidir. Kapalı Redüksiyon Perkütan Pinleme 2 parçalı cerrahi boyun kırıkları Kemik kalitesi iyi, minimal metafizyal parçalanma olan ve kalkarın sağlam olduğu 3 parçalı ve valgus impakte 4 parçalı kırıklar ARİF 5mm den fazla deplase tuberkulum majus kırıkları Genç hastalarda 2,3,4 parçalı kırıklar İMÇ Genç hasta grubunda 3 parçalı tuberkulum majus kırıkları ve cerrahi boyun kırıkları Proksimal humerus kırığı ile birlikte humerus şaft kırığı Hemiartroplasti Çok parçalı anatomik boyun kırıkları veya yaşlı hasta grubundaki anatomik boyun kırıkları 4 parçalı kırıklar ve kırıklı çıkılar Rotator kaf hasarlanmış Glenoid eklem yüzü sağlam Yaşlılarda kronik kaynamama veya yanlış kaynama durumları Vasküler destek bozulmuş Total Omuz Artroplastisi Rotator kaf sağlam Glenoid eklem yüzü hasarlanmış Komplikasyonlar Vida penetrasyonu Avasküler nekroz Sinir hasarı (en sık aksiller sinir) Vasküler hasar Kaynamama Yanlış kaynama Rotator kaf hasarı Adeziv kapsülit Omuz sertliği Posttravmatik artrit Göğüs yaralanmaları Miyositis ossifikans Enfeksiyon 5. HUMERUS CİSİM KIRIKLARI Epidemiyoloji Humerus cisim kırkları tüm kırıkların yaklaşık %3 ünü oluştururken, humerus kırıklarının yaklaşık %20 sini oluşturmaktadır.[40,41] Bu kırık paterni bimodal yaş dağılımı gösterir. Olguların % i patolojik kırık olarak karşımıza çıkmaktadır.[42,43] Kadınlarda Derman Tıbbi Yayıncılık 229

15 meme kanseri, erkeklerde ise prostat kanseri en sık patolojik kırığı neden olan sebeplerdir. Patolojik kırıkların tedaviye yanıtı tedavi seçiminden bağımsız olarak genellikle daha kötüdür. Patofizyoloji Kemik kalitesinin düşük olduğu yaşlı hasta populasyonda düşük enerjili travma ile meydana gelirken, genç hastalarda motosiklet kazaları gibi yüksek enerjili travma ile meydana gelmektedir. Kırığın yerine göre kırık parçaların pozisyonu değişkenlik gösterir:[44,45] Kırık pektoralis major kasının yapışma yerinin proksimalinde ise; Rotator kafın çekmesi ile proksimal parça abdüksiyon ve dış rotasyona gelirken, deltoid kasın çekmesi ile distal parça mediale kayar. Kırık pektoralis major kasının yapışma yerinin distalinde, deltoid kasın proksimalinde ise; Proksimal parça pektoralis major, teres major ve latissimus dorsi kaslarının çekmesi ile mediale kayarken, distal parça deltoid kasın çekmesi ile laterale kayar. Kırık deltoid kasın yapışma yerinin distalinde ise; Proksimal parça deltoid kasın çekmesi ile abdüksiyon ve fleksiyona gelirken, distal parça proksimale ve biseps ve triseps kaslarının etkisi ile mediale kayar. Sınıflama OTA Sınıflaması: Kemik numarası: 1 Kırık yeri: 2 Kırık paterni: A: Basit kırıklar B: Kelebek fragmanı olan wedge şeklindeki kırıklar C: Parçalı kırıklar Klinik Değerlendirme En sık görülen yakınmalar sıklıkla ağrı, şişlik ve deformite ve ekstremitede güçsüzlüktür. Kırığa bağlı olarak etkilenen ekstremitede kısalık görülebilir. Kolda ciddi şişlik olan durumlarda kompartman sendromu açısında uyanık olunmalı ve sık aralıklarla muayene edilmelidir. Humerus şaft kırıkları sonrası radial sinir hasarı sık görülmektedir. Bu nedenle sinir muayenesi hem redüksiyon öncesi hem redüksiyon sonrası dikkatlice yapılmalıdır. Radyolojik Değerlendirme Humerus cisim kırıklarında konvensiyonel radyografi genellikle yeterlidir. Bir alt ve bir üst eklem görülecek şekilde AP ve lateral grafiler alınmalıdır. Transtorasik grafi sagittal plandaki deformitelerin değerlendirilmesinde önemlidir. Aşırı deplase, parçalı ve kısalık gelişen vakalarda traksiyon grafileri yardımcı olabilir. Konservatif Humerus şaft kırıklarının tedavisinde çoğunlukla konservatif tedavi tercih edilmektedir. Konservatif tedavi ile vakaların çoğunda yeterli redüksiyon ve iyi fonksiyonel sonuçlar elde edilebilmektedir. Bununla birlikte konservatif tedavi ile %2-20 oranında 230 Derman Tıbbi Yayıncılık

16 kaynamama vakası bildirilmiştir.[46] Kabul edilebilir kapalı redüksiyon kriterleri:[47] 3cm ye kadar kısalık 20 dereceye kadar açılanma 30 dereceye kadar rotasyon Hanging Cast: Alçının ve kolun ağırlığı ile kırık redüksiyonunun sağlanması prensine dayanır. Dirsek 90 derece fleksiyonda, ön kol nötralde tutulmalıdır. Alçı kırık hattının 2 cm proksimaline kadar uzanmalıdır. Alçı dirsek ve el bileğini içine almalıdır. Omuz ve parmak hareketlerine izin verilmelidir. İyi bir redüksiyon için hasta ayakta ve veya oturur pozisyonda olmalıdır. Özellikle kısalıkla seyreden oblik ve spiral şaft kırıklarında tercih edilebilir Transvers ve kısa oblik kırıklarda distraksiyon ve kaynamama görülebilir. 2 hafta sonra fonksiyonel breyse geçilebilir U Ateli: Traksiyon ve hidrostatik basınç ile kırık redüksiyonunun sağlanması prensibine dayanır. Fazla traksiyon gerektirmeyen, minimal kısalma olan kısa oblik ve transvers kırıklarda tercih edilebilir. Atel medial ve lateralde deltoid ve akromion üzerine uzatılır. Aksiller irritasyon, atelde kayma, dirsekte ekstansiyon kaybı görülebilir. 2 hafta sonra fonksiyonel breyse geçilebilir. Fonksiyonel Breys: Kasların aktif kasılması, yerçekimi etkisi ve hidrostatik basınç ile kırık redüksiyonunun sağlanması prensibine dayanır. Aksillanın 2.5 cm distalinden başlayıp humerus kondillerinin 2.5 cm proksimaline kadar uzanmalıdır. Kolun abdüksiyonu ve elevasyonu dışında diğer kol hareketlerine izin verilmelidir. Hasta dik durmalı ve breysin bantları günlük olarak sıkıştırılmalıdır. Cerrahi Endikasyonlar:[47] Kırığa ait endikasyonlar Yeterli kapalı redüksiyonun elde edilememesi veya elde edilen redüksiyonun korunamaması 3cm den fazla kısalık 20 dereceden fazla açılanma 30 dereceden fazla rotasyon Segmental kırık Patolojik kırık Omuz eklemi veya dirsek eklemine uzanım Eşlik eden yaralanmalara ait endikasyonlar Açık yara Damar yaralanması Brakiyal pleksus yaralanması Aynı taraf ön kol kırığı Derman Tıbbi Yayıncılık 231

17 Aynı taraf omuz veya dirsek kırığı Bilateral humerus kırığı Koltuk değneği veya yürüteç kullanımı gibi üst ekstremite yüklenmesine ihtiyaç duyulan alt ekstremite kırığı Yanıklar Yüksek hızlı ateşli silah yaralanması Eşlik eden omuz ve dirsek eklemi sertliği Hastaya ait endikasyonlar Politravma Kafa yaralanması Göğüs travması Zayıf hasta toleransı ve uyumu İstenmeyen gövde özellikleri Morbid obezite Büyük göğüs Cerrahi tedavide açık redüksiyon internal fiksasyon, intramedüller tespit veya eksternal tespit tercih edilebilir. Açık redüksiyon ve intarnal fiksasyon ile plaklama dirsek ve omuz fonksiyonlarını etkilemeyecek şekilde anatomik redüksiyona olanak sağlarken, yumuşak dokuların geniş olarak açılması gerektiği için kaynamama ve radial sinir hasarı riskini artırır.[48,49,50,51,52] Son yıllarda minimal invaziv tekniklerin kullanımı ile bu kompliklasyon oranlarının daha aza indirildiği bildirilmiştir. Yapılan alışmalarda hem açık redüksiyon hem de intramedüller tespit ile yeterli stabilizasyon ve kırık kaynaması elde edildiği gösterilmiştir.[53,54] ARİF (Açık Redüksiyon İnternal Fiksasyon) Omuz eklemi ve rotator manşete zarar vermez. Rotasyon, açılanma ve uzunluk iyi kontrol edilir. Cerrahi süresi intramedüller tespite göre uzundur. Oblik kırıklarda ve büyük fragmanı kırıklarda parçalar lag vidaları ile tespit edilebilir. Parçalı kırık varlığında köprü plaklama yapılabilir. Genellikle 4.5 mm dinamik kompresyon plağı tercih edildir. Kırığı proksimali ve distalinde 6-8 korteks tutturulmalıdır. İMÇ (İntramedüller Çivileme) Özellikle osteoporotik kırıklar, patolojik kırıklar ve cerrahi endikasyonu olan çok parçalı ve segmenter kırıklarda tercih edilmeli Antegrad veya retrograd uygulanabilir. Antegrad giriş ile proksimale migrasyon ve rotator kaf sorunları daha sık Retrograd giriş ile dirsek hareket kısıtlılığı ve triseps irritasyonu daha sık Uzunluk ve rotasyon daha kolay kontrol edilir. Kortikal osteopeni daha plağa göre daha az görülür. Distal kilitleme vidası lateral-medial doğrultuda uygulanırsa radial sinir ve lateral kutanöz antebrakiyal sinir, anterior posterior doğrultuda uygulanırsa muskülokutan sinir risk altındadır. 232 Derman Tıbbi Yayıncılık

18 EF (Eksternal Fiksasyon) Kullanımları oldukça sınırlıdır. Enfekte nonunion Yanık hastalarındaki kırıklar Geniş yumuşak doku kaybı olan kırıklar Arter yaralanması gibi hızlı cerrahi gerektiren durumlar Komplikasyonlar Kaynamama Risk faktörleri: Kırık hattında distraksiyon, yumuşak doku interpozisyonu, yetersiz mobilizasyon, açık kırık, vitamin D eksikliği gibi metabolik bozukluklar, segmental kırıklar, enfeksyon, yükün kırık üzerine binmesine neden olan omuz ve dirsek sertlikleri, sigara kullanımı, obezite, malnütrisyon, hasta uyumsuzluğu Yanlış kaynama Sinir hasarı (en sık radial sinir) Humerus şaft kırıkları sonrası radial sinir hasarı görülme oranı yaklaşık olarak %11.8 dir. Humerus cisminin orta bölümü ve orta-distal bölümünün kırıklarında radial sinir hasarı daha sık görülmektedir. Sinir fonksiyonları vakaların % 88.1 inde geri dönmektedir (Konservatif olarak takip edilen olgularda geri dönüş %70.7 dir).[55] Sinir fonksiyonlarının spontan geri dönüş zamanı ortalama 6.1 aydır ( ay). [55,56,57,58,59,60] Vasküler hasar Sık olamamakla birlikte brakiyal arter yaralanması görülebilir. Rotator kaf hasarı Omuz ve dirsek hareket kısıtlılığı ve sertliği Enfeksiyon Avasküler nekroz 6. DİSTAL HUMERUS KIRIKLARI Epidemiyoloji Humerus cisim kırkları tüm kırıkların yaklaşık %2 sini oluştururken, dirsek kırıklarının yaklaşık %30 unu oluşturmaktadır.[61,62] Kırık kırık paterni bimodal yaş dağılımı gösterir. Erkeklerde yaş arasında pik yapar ve genellikle gençlerde trafik kazaları ve spor yaralanmaları gibi yüksek enerjili travmalar sonrası görülür. Kadınlarda ise 80 yaş üstünde pik yapar ve düşme gibi düşük enerjili yaralanmalar sonrasında oluşmaktadır.[62,63] Humerus distal kırıklarının en sık görülen tipi interkondiler kırıklardır. Tüm suprakondiler kırıkların ise yaklaşık %80 den fazlası ekstansiyon tipi kırıklardır. İzole kondil kırıkları distal humerus kırıklarının %5 ini oluştururken lateral kondilde mediale göre daha sık görülür. Kapitellum kırıkları yaklaşık %1 oranla oldukça az görülürler.[64,65] Kadınlarda daha sıktır. Derman Tıbbi Yayıncılık 233

19 Patofizyoloji Eklem içi kırıklar genellike yüksek enerjili travmalar sonrasında olup ulna proksimalinin trokleaya çarpması sonucu kondilleri ayrılmaya zorlaması ile meydana gelmektedir.[55,56] Her iki kolon kırıkları ise genellikle düşme sonucu olmaktadır. Kondil kırıkları ekstansiyondaki ön kola abdüksiyon ve addüksiyon kuvvetlerinin etki etmesi ile olup genellikle lateral kolon daha sık etkilenmektedir.[66,67] Kapitellum kırıkları daha nadirdir ve dirsek ekstansiyonda iken düşme sonucu meydana gelmektedir.[66] Sınıflama AO/OTA Sınıflaması (Şekil 4): Şekil 4. Distal humerus kırıklarında AO/OTA sınıflaması. Tip A kırıklar eklem dışı kırıkları, Tip B kırıkları parsiyel eklem içi, Tip C kırıklar ise komplet eklem içi kırıkları göstermektedir. Her tip kırık paternine göre üç alt gruba ayrılmaktadır. Tip A:Ekstraartiküler (suprakondiler kırıklar) Tip B:İntraartiküler (Parsiyel) -Tek kolon kırıkları Tip C: İntraartiküler (Komplet) -Çift kolon kırıkları Tek Kolon Kırıklarında Milch Sınıflaması (Şekil 5): Şekil 5. Distal humerus tek Kolon Kırıklarında Milch Sınıflaması. 234 Derman Tıbbi Yayıncılık

20 Milch Tip 1: Lateral troklear çıkıntı sağlam Milch Tip 2: Lateral troklear çıkıntı boyunca uzanan kırıklar Çift Kolon Kırıklarında Jüpiter sınıflaması (Şekil 6): Şekil 6. Distal humerus çift Kolon Kırıklarında Jüpiter sınıflaması. A. Yüksek-T tipi kırık, B. Alçak-T tipi kırık, C. Y tipi kırık, D. H tipi kırık, E. Medial Lambda tipi kırık F. Lateral Lambda tipi kırık Yüksek-T tipi: Olekranon fossasının üst kısmında veya proksimalindeki transvers kırıklar Alçak-T tipi:trokleanın hemen proksimalindeki transvers kırıklar Y tipi:distalde vertikal kırık ile birlikte her iki kolona uzanan oblik kırıklar H tipi:trokleanın serbest fragman halinde olduğu kırık tipi Medial Lambda tipi: Proksimal kırık hattı mediale uzanır. Lateral Lambda tipi: Proksimal kırık hattı laterale uzanır. Multiplanar T tipi:koronal planda kırık hattının da eşlik ettiği T tipi kırıklar Klinik Değerlendirme En sık görülen yakınmalar sıklıkla ağrı, şişlik ve şekil bozukluğudur. Ağrı genellikle şiddetlidir. Ciddi şişlik olan durumlarda ön kolda kompartman sendromu açısında uyanık olunmalı ve sık aralıklarla muayene edilmelidir. Kırığı bağlı olarak brakiyal arter median, ulnar ve radial sinirde yaralanma olabilir. Nörovasküler muayene dikkatlice yapılmalıdır. Radyolojik Değerlendirme Konvensiyonel Radyografi Dirsek eklemi ve humerusun tamamı görülecek şekilde AP ve lateral grafiler alınmalıdır. Kırık sınıflamasını tam olarak yapabilmek, fragman sayısını belirlemek için genellikle yeterli olmaz. Oblik grafiler ve traksiyon grafiler cerrahi planlamasında faydalı olabilir. Derman Tıbbi Yayıncılık 235

21 BT Preoperatif planlamada cerraha yardımcıdır. Özellikle kapitellum ve trokleanın makaslama tipi kırıklarında tanıya yardımcıdır. Parçalı kırklarda ince kesit ve 3 boyutlu tomografi kırık şeklinin doğru olarak anlaşılmasını sağlar MRG Akut yaralanmalarda çoğunlukla gerekli değildir Konservatif Distal humerus kırıklarının tedavisi genellikle cerrahidir. Nondeplase Milch Tip 1 kırıklarda tercih edilebilir. Lateral kondil kırıklarında supinasyonda, medial kondil kırıklarında ise pronasyonda alçılama yapılmalıdır. Cerrahi Kapalı Redüksiyon ve Perkütan Pinleme Deplase Milch Tip 1 kırıklarda uygulanabilir. ARİF Suprakondiler kırıklar ve Milch Tip 2 kırıklarda endikedir. Total Dirsek Artroplastisi Yaşlı hastalarda distal çift kolon kırıklarında endikedir Cerrahi tedavide genellikle posterior girişim tercih edilmektedir. Ulnar sinirin ortaya konması gerekir. Olekranon osteotomisi eklemin iyi bir şekilde görüntülenmesine olanak sağlar. Chevron osteotomisi redüksiyonun kolay olması ve kaynama oranlarının yüksek olması nedeniyle daha sık tercih edilir.[61] Eklem içi kırıklarda temel amaç eklem yüzünün devamlılığının sağlanmasıdır. İlk önce yapılması gereken geçici tespitlerle eklem yüzünün restore edilmesi ve medial-lateral kolon ve trokleanın anatomik yerlerine yerleştirilmesidir. Suprakondiler kırıklarda humerus şaftı ve distal parça arasında iyi bir stabilizasyon sağlanmalıdır. Bunun için:[65,68] Tüm vidalar plaktan geçmeli ve karşı taraftaki fragmanı tutmalıdır Proksimalde en az ikisi kilitli olacak şekilde üç vida yerleştirilmelidir. Distalde tüm vida delikleri mümkün olduğunca vidalanmalıdır. Her vida mümkün olduğu kadar uzun olmalıdır Plak iki kolonda kompresyon oluşturmalı ve kırılma ve bükülmelere karşı dayanıklı olmalıdır. İkili plak fiksasyonunda plaklar birbiri ile 180 derece açı yapacak şekilde paralel veya biri mediale biri posterolaterale olma üzere 90 derece açı ile uygulanabilir. Komplikasyonlar [69] Dirsek sertliği En sık komplikasyondur. Genellikle yetersiz tespit sonrası uzun süreli immobilizasyona bağlıdır. Sinir hasarı (en sık ulnar sinir) Heterotopik ossifikasyon Rutin porfilaksi önerilmez 236 Derman Tıbbi Yayıncılık

22 Kaynamama Oranı düşüktür Yetersiz tespite bağlıdır Aşırı yumuşak doku sıyrılmasında kaçınılmalıdır. Yanlış kaynama Lateral kolon kırıklarında kübitus valgus Medial kolon kırıklarında kübitus varus Dejeneratif eklem hastalığı Enfeksiyon 7. DİRSEK KIRIK VE ÇIKIKLARI DİRSEK ÇIKIKLARI: Epidemiyoloji Dirsek çıkıkları, omuz çıkıklarından sonra en yaygın eklem çıkıklarıdır.[70] En sık posterolaterale çıkar (%80) yaş arası hastalarda daha fazla görülür.[71] Patofizyoloji Bu yaralanmalar genelde; aksiyal yüklenme, ön kolun supinasyonu / eksternal rotasyonu ve valgus yüklenme kombinasyonu sonucu oluşur. Dirsek çıkığında brakial arter yaralanması oldukça nadirdir ama oldukça tehlikeli bir komplikasyondur. Arter yaralanması; intimal hasara bağlı tromboz, arterde ufak bir yırtık yada tam kat yırtık olarak izlenebilir. Bütün bu yaralanmalar nörovasküler yapının gerilmesine bağlıdır. Böyle durumlarda kan akımının yeniden sağlanması (primer tamir yada safen ven grefti ile) ve kompartman sendromu açısından yakın gözlem önemlidir. Anatomi Dirseğin dinamik ve statik stabilizatörleri önemlidir: Primer Statik stabilizatörler: Ulnohumeral eklem Medial kollateral ligamentin (MKL) Lateral kollateral ligament kompleksi (özellikle LUKL-Lateral Ulnar Kollateral Ligament) Sekonder Statik stabilizatörler: Radiokapitellar eklem Kapsül Fleksör ve ekstansör tendonların orijinleri Dinamik stabilizatörler: dirsek eklemini çaprazlayan kasları içerir. Anconeus kası Brakialis kası Triceps brachii kası Sınıflama Basit çıkıklar: Eşlik eden kırık yoktur. Dirsek çıkıklarının %50-60 nda izlenir. Kompleks çıkıklar: Kırık ile beraberdir. Terrible triad: Radius başı ve koronoid kırığı ile dirsek dislokasyonu olmasıdır. Radyolojik Değerlendirme AP, lateral, oblik grafiler çekilmelidir. Derman Tıbbi Yayıncılık 237

23 BT, yaralanma paternini tanımlamada yardımcı olabilir. Konservatif Akut basit stabil çıkıklar; redüksiyon yapılır, ardından 90 de 7-10 gün atelleme ve erken rehabilitasyon ile tedavi edilir. Akut basit unstabil çıkıklar (redüksiyon sonrası ekstansiyonda unstabil); redüksiyon sonrası 90 lik menteşeli breysde 2-3 hafta süre ile splintleme uygulanır. Cerrahi Akut kompleks dirsek dislokasyonlarında, redüksiyon sonrası devam eden instabilite varsa, redüksiyon yumuşak doku veya osteokondral parça tarafından engelleniyorsa ARİF ve LKL (lateral kollateral ligament) tamiri, gerekirse MKL tamiri yapılmalıdır. Kronik dislokasyonlarda; açık redüksiyon, kapsüler gevşetme sonrası rekonstrüksiyonu korumak ve erken rehabilitasyon için dinamik menteşeli dirsek fiksatörü kullanılmalıdır.[72] OLEKRANON KIRIĞI: Gençlerde yüksek enerji yaralanmalarına bağlı izlenirken, yaşlılarda düşük enerjili düşmelerde izlenir. Dirsek ekstansiyon kaybı, triseps ekstansör mekanizmasının koptuğunu gösterir. Sınıflama Schatzker Sınıflaması (Şekil 7): Şekil 7. Olekranon Kırıklarında Shatzker Sınıflaması. Tip A: Basit transvers kırık Tip B: Transvers impakte kırık Tip C: Oblik kırık Tip D: Parçalı kırık Tip E: Distal kırık, eksta-artiküler Tip F: Kırıklı çıkık Radyografik Değerlendirme AP ve lateral grafiler tanıda önemlidir. BT, parçalı kırıklarda faydalı olabilir. 238 Derman Tıbbi Yayıncılık

24 Konservatif tedavi: Non-deplese kırıklarda yada düşük beklentili yaşlı hastalarda konservatif kalınabilir. 3-4 hafta arası fleksiyonda immobilizasyon sonrasında, dirsek hareketleri başlanmalıdır. Cerrahi tedavi: Gergi Bandı Tekniği: Parçalı olmayan, transvers kırıklarda uygulanabilir. Bu yöntem, trisepsin distraksiyon kuvvetini, kırık hattında kompresyon kuvvetine çevirir. K tellerinin ulnanın anterior korteksinden çıkmasından kaçınılmalıdır. İntramedüller Fiksasyon: Parçalı olmayan, transvers kırıklarda uygulanabilir (gergi bandı yöntemi ile aynı). Gergi bandı yöntemi ile kombine edilebilir. Bu yöntemde, intramedüller vida, distal ulnar intramedüller kanala iyi tutunmalıdır. Plak Vida Fiksasyonu: Parçalı kırıklarda, Monteggia kırıklarında, kırıklı-çıkıklarda ve koronoidin distaline uzanan oblik kırıklarda uygulanabilir. Gergi bandı tekniğinden daha stabildir.[73] Proksimal Kırık Parçasının Eksizyonu: Osteoporotik kırığı olan yaşlı hastalarda uygulanabilir. Kırık, eklem yüzünün %50 sinden azını etkilemiş olmalı. Komplikasyonlar İmplantın ciltaltında palpabl ve ağrılı olması gibi sorunlar en sık görülen komplikasyonlardır.[74] Dirsek sertliği, kafa travması olan hastalarda heterotopik ossifikasyon, posttravmatik artrit,kaynamama, anterior interosseöz sinir (AİS) yaralanması ve ekstansiyon gücünde azalma gelişebilir. RADİUS BAŞI KIRIĞI Epidemiyoloji ve Patofizyoloji Radius başı kırıkları en sık dirsek kırıkları arasındadır. Dirsek yaralanmalarının %20 sinde izlenir. Önkol prone pozisyonda iken, açık elin üzerine düşerek, dirsek üzerinden aksiyel yüklenme ile meydana gelir. Radius başı kırıklarının %30 nda eşlik eden yumuşak doku ya da iskelet yaralanması vardır. Bu yaralanmalar ; Distal Radyoulnar Eklem (DRUE) Yaralanmaları İntraosseöz Membran Yırtılması Koronoid kırıkları MKL ve LKL yaralanmaları Essex Lopresti Lezyonu ( DRUE yaralanması ve radius başı kırığı) Dirsek Çıkığı Terrible Triad (dirsek çıkığı, radius başı kırığı, koronoid kırığı) Karpal Kemik Kırıkları Derman Tıbbi Yayıncılık 239

25 Sınıflama Mason Sınıflaması (Şekil 8): Tip I : <2mm intraartiküler kırık, rotasyonda mekanik blok yoktur. Tip II : >2mm deplese yada angüle olmuş kırık, ön kol rotasyonunda blok olabilir. Şekil 8. Radius Başı Kırıklarında Mason sınıflaması. Tip III : Parçalı ve deplese kırık, hareket ile mekanik blok vardır. Tip IV : Dirsek çıkığı ile beraber radius başı kırığı vardır. Klinik Değerlendirme Dirseğin lateral hattı boyunca hassasiyet ve ağrı olur. Özellikle supinasyon ve pronasyonda olmak üzere dirsek hareket kısıtlılığı izlenir. Dirseğin varus ve valgus stabilitesi değerlendirilmeli, DRUE stabilitesini değerlendirmek için el bileği muayene edilmelidir. İnterosseöz membran hassasiyeti ve palpasyonla ağrılı olup olmadığı değerlendirilmelidir. Radyolojik Değerlendirme Dirseğin AP ve lateral grafileri tanıda yardımcıdır. Direk grafide izlenen yağ yastığı bulgusu (fat pad sign) minimal deplese kırıkları göstermede yardımcıdır. BT parçalı kırılarda, fragmanları tanımlamada yardımcıdır. : Konservatif tedavi İzole, 2mm den daha az deplese olmuş ve mekanik blok bulunmayan hastalarda konservatif kalınabilir.[75] Kısa süreli immobilizasyon sonrası erken ROM egzersizleri başlanarak %85-90 iyi sonuç alınır. Cerrahi ARİF: Mekanik blok olan, Mason tip II kırıklarda ARİF uygun olan Mason tip III kırıklarda 240 Derman Tıbbi Yayıncılık

26 Hareket ile mekanik blok olan kırıklarda uygulanır. Kocher posterolateral yaklaşım ile ARİF uygulanırken, PİS (posterior interosseöz sinir) i korumak için önkol pronasyonda tutulmalıdır. Ön kol rotasyonunda impigmentdan kaçınmak için plak, posterolateralde bulunan radial stiloid ile Lister tüberkülü arasındaki derece arasındaki güvenli alana yerleştirilmelidir.[75] Fragmanların Eksizyonu: Fragmanlar, radius başı yüzeyinin %25 inden azını oluşturuyorsa endikedir. Radius Başı Replasmanı: ARİF in uygulanamadığı Mason tip III parçalı kırıklarda endikedir. Radius Başı Rezeksiyonu: Düşük beklentili, sedanter hastalarda endikedir. Komplikasyonlar Kırığın deplase olması PİS (posterior interosseöz sinir) hasarı (cerrahi yapılan hastalarda) Fiksasyon kaybı Dirsek sertliği Radiokapitellar eklem artriti Enfeksiyon gelişebilir. KORONOİD KIRIĞI Epidemiyoloji ve Patofizyoloji İzole koronoid kırıkları nadirdir. Genellikle dirsek çıkığı ile oluşur ve başka yaralanmalara eşlik eder. Ciddi varus stresi yada dirseğin posteriora çıkması esnasında, distal humerusun koronoidi zorlaması ile oluşur.[76] Sınıflama Regan ve Morrey Sınıflaması (Şekil 9): Şekil 9. Koronoid Kırıklarında Regan ve Morrey Sınıflaması. Tip I : koronoid çıkıntının ucu kırılmıştır. Tip II : koronoidin %50 sinden azı kırılmıştır. Tip III: koronoidin %50 sinden fazlası kırılmıştır. Derman Tıbbi Yayıncılık 241

27 Radyolojik Değerlendirme Dirseğin AP ve lateral grafileri tanıda yardımcıdır. Grafide yapıların süperpoze olması nedeniyle tanı koymak zor olabilir. BT tanı koymada ve parçalı kırıkları tanımlamada yardımcıdır. Konservatif Tip I, II ve III minimal deplese kırıklar, kısa süreli immobilizasyon ve erken hareket başlanarak tedavi edilebilir. Cerrahi : ARİF: Tip II ve III deplese kırıklarda koronoid onarılır ve stabilite sağlanır. Komplikasyonlar Dirsek instabilitesi Dirsek sertliği Posttravmatik artrit ve Heterotopik ossifikasyon gelişebilir. 8. ÖNKOL KIRIKLARI RADİUS VE ULNA CİSİM KIRIKLARI Epidemiyoloji ve Patofizyoloji Ön kol çift kırıkları, erkeklerde kadınlardan daha sıktır. DRUE ve dirsek yaralanmaları eşlik edebilir. Kompartman sendromu açısından dikkatli olunmalıdır. Radiusun eğiminin korunması, fonksiyonel sonuç elde etmede önemlidir. Eğer yeterli derecede tedavi edilmezse, önkol kemik kırıkları ciddi foksiyon kayıpları ile sonuçlanabilir. Redüksiyonun zorluğu ve redüksiyonun kasların çekme kuvvetlerine bağlı olarak korunmasının güçlüğü ile malunion ve nonunion sık izlenir. Bundan dolayı kapalı redüksiyon elde edilse bile, ARİF en iyi tedavi metodu olarak görülmektedir. Anatomi Radius, supinasyon ve pronasyon esnasında, ulnanın aksı etrafında hareket eder. İntraosseöz membran (İOM) 5 ligamentten oluşur; Bunlar, santral bant (İOM rekonstrüksiyonunda önemlidir), aksesuar bant, distal oblik parça, proksimal oblik kord, ve dorsal oblik aksesuar kord dur Radyografik Değerlendirme Önkolun AP ve lateral grafileri tanıda yardımcıdır. Eşlik eden yaralanmaların ekartasyonu açısından aynı taraf el bilek ve dirsek grafileri değerlendirilmelidir. : Konservatif İzole, nondeplese yada distal 2/3 ulna şaft kırıkları (nightstick kırıkları), <%50 deplasman ve <10 angulasyon varsa, fonksiyonel alçı ile tedavi edilebilir.[77] Cerrahi ARİF: Deplese distal 2/3 izole ulna kırıkları, proksimal 1/3 izole ulna kırıkları, bütün radius 242 Derman Tıbbi Yayıncılık

28 şaft kırıkları (nondeplese olsa bile), önkol çift kırıkları ARİF ile tedavi edilir.[77] Eksternal Fiksasyon Gustillo IIIb ve IIIc açık kırıklar da eksternal fiksasyon uygulanabilir. İMÇ Yumuşak doku hasarı azdır, rotasyonel ve aksiyel stabilitede yetersizdir ve radial eğim korunması zordur. Daha fazla kaynamama oranı vardır. Komplikasyonlar Sinostozis: Radius ve ulna arasındaki oluşan kemik köprüdür ve genelde tek insizyon uygulaması ile ilgilidir. Enfeksiyon: Kompartman sendromu, crush yaralanmalar, vasküler yaralanmalar koagülopatiler ve açık kırıklar ile ilişkilidir. Nonunion: Teknik hatalar ve İMÇ yapılan hastalarda görülür.. Malunion Nörovasküler yaralanma, Refraktür: Plağın erken çıkarılması, geniş plak ile tedavi, parçalı kırık ile risk artar aydan önce plak çıkatılmamalıdır. MONTEGGİA KIRIKLI - ÇIKIĞI Tanım, Epidemiyoloji ve Patofizyoloji Radius başı çıkığı ile birlikte proksimal 1/3 ulna kırığı, Monteggia kırığı olarak tanımlanır. Erişkinlerde az görülür ve 4-10 yaş arası çocuklarda daha yaygın izlenir. Monteggia kırığına olekranon kırığı-çıkığı, radius başı kırığı, koronoid kırığı, LKL yaralanması ve dirseğin terrible triadı eşlik edebilir. Sınıflama Bado Sınıflaması (Şekil 10): Şekil 10. Monteggia Kırıklı-Çıkığında Bado Sınıflaması. Tip I: Ulnanın proksimal yada orta üçte bir kırığı ve radius başının anteriora çıkığı (genelde çocuklar ve genç erişkinlerde) Tip II: Ulnanın proksimal yada orta üçte bir kırığı ve radius başının posteriora çıkığı (yetişkin Monteggia kırıklarının %70-80 i) Tip III: Ulna matafizinin (koronoid çıkıntını distalinde) kırığı ve radius başının laterale çıkığı Tip IV: Ulnanın ve radiusun proksimal yada orta üçte birinin kırığı ve radius başının herhangi bir yöne çıkığı Derman Tıbbi Yayıncılık 243

29 Klinik Değerlendirme PİS (posterior interosseöz sinir) nöropatisi geliştiyse; el bileğinin ekstansiyonu ile elin radiale deviasyonu, başparmak ekstansiyonunda zayıflık ve MKF (metakarpofalangeal) eklem ekstansiyonunda zayıflık izlenebilir. Radyolojik Değerlendirme Dirseğin, önkolun ve el bileğinin AP, lateral grafileri tanıda yardımcıdır. BT, koronoid, olekranon ve radius başını içeren kırıkları görmede yardımcıdır. Konservatif Kapalı redüksiyon; çocuklarda yaygın ve başarılıdır. Ulnanın uzunluğu sağlanmalıdır. Bado tip I ve III kırıklarda önkol supinasyonda alçı uygulanmalıdır. Cerrahi ARİF: Açık ve unstabil ulna kırıklarında, parçalı kırıklarda endikedir. Ulna şaftına ARİF uygulama ile radius başı redüksiyonu sağlanamıyorsa, ulna redüksiyonunun doğru olduğundan emin olunmalıdır. Radius başı redüksiyonu sağlanamıyorsa, açık olarak redükte edilir.[78] İMÇ: Ulnanın başarılı kapalı redüksiyonunda endikedir. Komplikasyonlar PİS (Posterior İnterosseöz Sinir) nöropatisi: 2-3 ay takip ettikten sonra, genelde spontan iyileşir. Radius başı dislokasyonu ve malunion: Ulnar osteotomi ve radius başının açık redüksiyonu ile tedavi edilir. GALEAZZİ KIRIKLI ÇIKIĞI Tanım ve Patofizyoloji Distal radiusun 1/3 şaft kırığı ile DRUE yaralanmasının birlikte olması, Galeazzi kırığı olarak tanımlanır. Direk el bileği travması yada önkol pronasyonda, açık elin üzerine düşmekle meydana gelir. Radius kırığı ekleme 7.5 cm den yakınsa DRUE instabilitesi yüksek oranında izlenirken, 7.5 cm den uzak olgularda DRUE instabitesi nadiren izlenir.[79] Klinik Değerlendirme Böyle hastalarda, önkolun supinasyon ve pronasyonu ile instabilite kontrol edilmelidir. DRUE etkilenmiş ise, muayenede stress uygulanırsa el bileğinde ve önkol ortasında ağrı meydana gelir. Radyolojik Değerlendirme Önkol, dirsek ve el bileği AP ve lateral grafileri tanıda yardımcıdır. DRUE yaralanmasında; ulna stiloid kırığı, AP grafide eklemde ayrışma, lateral grafide dorsale yada volare deplasman ve 5mm den fazla radial kısalma izlenebilir. 244 Derman Tıbbi Yayıncılık

30 Cerrahi ARİF: Radiusun tam anatomik redüksiyonu ve rijit tespiti DRUE eklem çıkığını redükte eder. Akut operatif tedavi, geç rekonstrüksiyondan çok daha üstündür. Perkütan pinleme Radius ARİF a rağmen DRUE instabil ise, ön kol supinasyondayken ulnadan radiusa bir Kirschner teli atılarak stabilizasyon sağlanabilir. Kirschner teli 4-6 hafta sonra alınır. Komplikasyonlar Kompartman sendromu Nörovasküler yaralanma Refraktür Nonunion Malunion DRUE subluksasyonu 9. DİSTAL RADİUS / ULNA KIRIKLARI VE DRUE YARALANMALARI DİSTAL RADİUS KIRIKLARI Tanım, Epidemiyoloji En yaygın ortopedik yaralanmadır ve bimodal yayılıma sahiptir. Genç hastalarda, yüksek enerjiye bağlı oluşurken, yaşlı hastalarda düşük enerjili düşmelerde izlenir. DRUE yaralanmalarından ayırt edilmelidir. Bu bölge kırıklarında değişik isimlendirmeler kullanılabilir;[80] Die punch kırığı; distal radiusun eklem yüzeyindeki lunat fossanın depresyon kırığıdır. Barton kırığı; radiokarpal eklemin kırıklı çıkığıdır. Radiusun dorsal yada volar dudağının kırılması ile oluşan intraartiküler kırığıdır. Chauffer (Hutchinson) kırığı; radiusun stiloid kırığıdır. Colles kırığı; düşük enerjili, dorsale deplese olmuş, ekstra-artiküler kırıktır. Smith kırığı; düşük enerjili, volare deplese olmuş, ekstra-artiküler kırıktır. Radyografik Değerlendirme Radyografi kırığın tanımlanmasında ve tedavi şeklinin belirlenmesinde önemlidir. AP grafide; Radial yükseklik (11-13mm normal), <5mm kısalma Radial inklinasyon (15-25 derece normal), <5 derece değişiklik Eklemde, <2mm basamaklanma kabul edilebilir. Lateral grafide; Volar tilt (10-20 derece normal), 5 derece dorsal ve 20 derece volar açılanma kabul edilebilir. BT: İntraartiküler kırıkları görmede ve cerrahi planlamada önemlidir. Derman Tıbbi Yayıncılık 245

31 MRG: Yumuşak doku yaralanmalarının tespitinde önemlidir. TFKK (Triangüler Fibrokartilaj Kompleks) lezyonları, skafolunat bağ yaralanmaları ve lunotrikuetral yaralanmalar değerlendirilebilir. Eklemin tam redüksiyonu, anatomik ilişkilerin doğru olarak korunması ve el bileği ile parmaklara erken hareket verilmesi ile başarılı sonuçlar elde edilebilir. Konservatif Kapalı redüksiyon ve alçı; Endikasyonlar; Ekstra-artiküler kırıklar <5mm radial kısalma Lateral grafide tiltin; <5 derece dorsal ya da <20 derece volar arasında olması Cerrahi : Kapalı redüksiyon ve perkütan pinleme, ARİF, eksternal fiksasyon tedavi seçenekleridir. Endikasyonlar: Deplase intraartiküler kırıklar Volar yada dorsal parçalı kırıklar Eklem içi kırıklar Ciddi osteoporoz Lateral grafide tiltin, >5 derece dorsale ya da >20 derece volare olması >5mm radial kısalma Parçalı yada deplese estraartiküler kırıklar Kapalı redüksiyon ve alçılama sonrası, volar tiltin ve radial uzunluğun kaybı Eşlik eden ulnar stiloid kırıkları cerrahi gerektirmez Kapalı redüksiyon perkütan pinleme: Volar korteksin etkilenmediği ekstraartiküler kırıklarda, sagittal uzunluk ve aligmentın devamında yardımcıdır. Volar korteksin parçalandığı unstabil kırklarda bu yöntem uzunluk ve aligmentı koruyamaz. Yöntem uygun olarak uygulanırsa, %82-90 iyi sonuçlar elde edilebilir. ARİF Endikasyonlar <2mm eklem deplesmanı Dorsal ve volar Barton kırığı Volar parçalanma Die punch kırığı Eşlik eden distal ulnar şaft kırığı Metafizyel diyafizyel genişleme Volar plaklama; dorsal plak uygulamasına nazaran daha fazla tercih edilir. Volarden uygulanan plak hem fleksör tendonları, hem ekstansör tendonları irrite edebillir. Volar plak uygulamalarında en yaygın FPL (fleksör pollisis longus) rüptürü görülür. Bu fleksör tendon yaralanmaları, plağın watershed çizgisinin distaline yerleştirilmesi ile 246 Derman Tıbbi Yayıncılık

32 ilişkilidir. Radiusun distal volar eklem sınırı tendonlara en yakın yerdir. Dorsal plaklama; dorsal plaklama eksansör tendon irritasyonu ve rüptürüne yol açabilir. Dorsal yaklaşım,dorsal parçalı deplese distal radius kırıklarında endikedir. Ekstarnal fiksasyon: Çok parçalı eklem içi kırıklarda ve defektif cilt yaralanmalarında endikedir. Komplikasyonlar Karpal tünel sendromu: En sık nörolojik komplikasyondur. El bileğinin aşırı fleksiyonundan kaçınarak gelişmesi engellenebilir.[81] Progressif parestezi durumunda veya akut parestezi el bileğinin redüksiyonu sonrasındaki saat içinde geçmiyorsa cerrahi ile karpal tünel gevşetmesi gerekebilir. Ulnar sinir nöropatisi EPL (Ekstansör Pollisis Longus) rüptürü: Nondeplese distal radius kırıklarında, EPL tendonun spontan rüptürü yüksek oranda izlenir. Nondeplese kırıklar sonrası ekstansör mekanizmada impigment gelişebilir. Bu da tendonlarda mekanik aşınmaya veya lokal istemik alanlar oluşmasına neden olarak rüptüre yol açabilir. EPL nin spontan rüptürü, ekstensör indicis propriusun transferi ile tedavi edilir.[82] Radiokarpal artroz: Artiküler basamaklanmanın >1-2 mm olması durumunda, genç erişkinlerin %90 nında semptomatik artroz gelişir. Malunion ve Nonunion Kompartman sendromu RSD (Refleks Sempatik Distrofi): Postoperatif RSD gelişmesinden sakınmak için Vit C desteği faydalıdır.[83] DRUE YARALANMALARI Patofizyoloji Sıklıkla distal radius yaralanmaları ile oluşur ve genellikle atlanır. DRUE, ulna başı ile sigmoid notch arasındadır. DRUE supinasyonda daha stabildir. Volar radyoulnar ligament, dorsal radyoulnar ligament ve TFKK; DRUE in primer stabilizatörleridir.[84] Genelde eşlik eden durumlar: Ulna stiloid ve distal ulna kırıkları TFKK yırtıkları Ulnar impaksiyon sendromu Essex Lopresti yaralanması Galeazzi kırığı TFKK (Triangüler Fibrokartilaj Kompleks); TFKK, ulna styloidinin tabanındaki foveaya yapışır. Santral disk, meniskal homolog, volar ve dorsal radyoulnar ligamentler, ulnolunat ve ulnotriquetral ligament orjinleri ve EKU (Ekstansör Karpi Ulnaris) tendon kılıfı, TFKK i oluşturur.[85] DRUE yaralanmasına bağlı morbiditenin engellemesinin en iyi yolu distal radiusun anatomik redüksiyonudur. Klinik Değerlendirme Akut DRUE instabiliteleri ağrı ve instabilite ile prezente olur. Post travmatik artrit gelişen hastalarda, el bileğinin dorsalinde ağrı, supinasyon ve pronasyonda kısıtlılık vardır. Fizik muayenede; krepitasyon ve azalmış kavrama gücü eşlik eder. Derman Tıbbi Yayıncılık 247

33 Radyografik Değerlendirme Konvensiyonel Radyografi: AP grafide DRUE deki ayrılma izlenebilir. Lateral grafide dorsal deplasman gözlenebilir. Dinamik BT Kronik DRUE instabilitesinin tanısında kullanışlıdır. BT taramaları, önkol nötralde, supinasyonda ve pronasyonda iken alınır. Karşı ekstremiteye nazaran >%50 translasyon anormaldir. MRG TFKK lezyonlarını görüntülemede yardımcıdır. Konservatif Kapalı redüksiyon, immobilizasyon: DRUE instabilitesi yanlız ligamentöz yaralanmadan kaynaklanıyorsa endikedir. Kapalı redüksiyon ve 4 hafta süre ile immobilizasyon uygulanır. Cerrahi DRUE pinleme, radioulnar ligament tamiri: Aşırı unstabil DRUE yaralanmalarında endikedir. 1.5 mm K teli ile DRUE den geçerek pinleme yapılır. Sınıflama Tip I: Travmatik Tip II: Dejeneratif IIA: TFKK de incelme IIB: IIA + lunat ve/veya ulnar kondromalazi IIC: IIB + TFKK perforasyonu IID: IIC + LT ligament kopması IIE: IID + ulnokarpal ve DRUE artriti Konservatif : İmmobilizasyon ve NSAİİ; bütün akut TFKK yırtıklarında endikedir. Cerrahi : Artroskopik yada açık olarak tamir veya debritman mümkündür. 10. EL BİLEĞİ KIRIK VE ÇIKIKLARI SKAFOİD KIRIKLARI Epidemiyoloji, Patofizyoloji Skafoid en sık kırılan karpal kemiktir. %65 orta, %25 proksimal ve %10 distal kesiminden kırılır. En sık yaralanma mekanizması; hiperekstansiyon ve radial deviasyondaki el bileğinin üzerine aksiyal yüklenmedir. Transvers kırıklar, vertikal ve oblik kırıklara nazaran daha stabil kırıklardır. Skafoid kırıklarında AVN insidansı, kırığın lokalizasyonu ile ilişkilidir. Proksimal 1/3 kırıklarda %33 oranında AVN izlenirken, proksimal 1/5 kırıklarda bu oran %100 e çıkar. 248 Derman Tıbbi Yayıncılık

34 Anatomi Skafoid kemiğin %75 i eklem kıkırdağı ile kaplıdır. Kan akımı (Şekil 11): Şekil 11. Skafoid kemiğin kanlanması. P: Radial arterin palmar dalı. D: Radial arterin dorsal retrograd dalı. Skafoidin major beslenmesini radial arterin dalı olan dorsal karpal arter sağlar. Dorsal karpal arter, skafoidin nonartiküler dorsal yüzünden girerek, kemiğin proksimal %80 ini retrograd olarak besler. Minör beslenme ise volar radial arterin dalı olan superfisyal parmar arktan sağlanır. Bu arter distal tüberkülden girerek skafoidin distal %20 sini besler.[86] Klinik Değerlendirme Fizik muayenede; dorsalde anatomik enfiye çukurunda basmakla hasasiyet vardır. Volarde ise skafoid tüberkülünde basmakla hasasiyet vardır. Dirençli pronasyonda ağrı olur. Radyolojik Değerlendirme Konvensiyonel radyografi: AP ve lateral grafiler Naviküler grafi (el bileği 30 derece ekstansiyonda, 20 derece ulnar deviasyonda) 45 derece pronasyon grafisi Eğer radyografik inceleme negatif ise ve klinik olarak skafoid kırığından şüpheleniyorsa, grafiler gün sonra tekrarlanmalıdır.[87] BT (1mm kesitler ile): Ayrılmamış kırığı tanımada, temik taraması ve MRG den daha az effektiftir. Kırığın yerini ve şeklini belirlemede, parçaların sayı ve büyüklüğünü görmede, kaynamamanın ve cerrahi sonrası kaynamanın progresyonunu izlemede kullanılabilir. Sintigrafi: Kemik taraması, ayrılmamış kırıkları tespit etmede %100 sensivite ve %98 spesifite ile oldukça etkilidir. Derman Tıbbi Yayıncılık 249

OMUZ VE DİRSEK BÖLGESİ YARALANMALARI

OMUZ VE DİRSEK BÖLGESİ YARALANMALARI OMUZ VE DİRSEK BÖLGESİ YARALANMALARI Doç. Dr. Nuri Aydın İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı nuri.aydin@istanbul.edu.tr YARALANMA TravmaRk Ani fiziksel

Detaylı

Dr. İlker Akbaş Bingöl Devlet Hastanesi Acil Servisi Antalya - Nisan 2018

Dr. İlker Akbaş Bingöl Devlet Hastanesi Acil Servisi Antalya - Nisan 2018 Dr. İlker Akbaş Bingöl Devlet Hastanesi Acil Servisi Antalya - Nisan 2018 Glenohumeral eklem çıkıkları Omuz eklemi (glenohumeral eklem) en sık çıkan eklem Tüm acil servis başvurularının %1,7 İki yaş grubunda

Detaylı

Sunum planı. Omuz ve humerus yaralanmaları. Omuz anatomisi. Omuz anatomisi. Sternoklavikular eklem çıkıkları. Omuz anatomisi

Sunum planı. Omuz ve humerus yaralanmaları. Omuz anatomisi. Omuz anatomisi. Sternoklavikular eklem çıkıkları. Omuz anatomisi Sunum planı Omuz ve humerus yaralanmaları 01.06.2010 Dr. Mehmet Demirbağ Omuz anatomisi Omuz kompleksi ve humerus yaralanmaları Sternoklavikular dislokasyonlar Klavikula Skapula Akromioklavikular eklem

Detaylı

PELVİS KIRIKLARI. Prof. Dr. Mehmet Aşık

PELVİS KIRIKLARI. Prof. Dr. Mehmet Aşık PELVİS KIRIKLARI Prof. Dr. Mehmet Aşık PELVİS KIRIKLARI Pelvis, lokomotor sistemin en fazla yük taşıyan bölümüdür. İçindeki majör damar, sinir ve organ yapıları nedeniyle pelvis travmaları kalıcı sakatlık

Detaylı

Plato Tibia ve ÖĞRENCİ DERS NOTLARI. Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

Plato Tibia ve ÖĞRENCİ DERS NOTLARI. Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Plato Tibia ve Patella Kırıkları ÖĞRENCİ DERS NOTLARI Prof.Dr.Mehmet.Mehmet Rıfat R ERGİNER İ.Ü.Cerrahpaşa a Tıp T p Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Plato Tibia Kırıkları İnsidans Bütün

Detaylı

Dr. Mehmet BAYDAR Baltalimanı Kemik Hastalıkları EAH El Cerrahisi Kliniği

Dr. Mehmet BAYDAR Baltalimanı Kemik Hastalıkları EAH El Cerrahisi Kliniği Dr. Mehmet BAYDAR Baltalimanı Kemik Hastalıkları EAH El Cerrahisi Kliniği 2015-2016 TOTDER-SET Toplantısı İSTANBUL 05.12.2015 Diğer Karpal Kemik Kırıkları Tüm kırıkların % 1,1 i - skafoid %68,2 - kapitatum

Detaylı

Doç.Dr.Onur POLAT. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

Doç.Dr.Onur POLAT. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Doç.Dr.Onur POLAT Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı İçerik Humerus diafiz ve distal uç kırıklarının tedavisi Klavikula ve skapula kırıklarının tedavisi Humerus Diafiz ve Distal Uç

Detaylı

Doç.Dr.Onur POLAT. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

Doç.Dr.Onur POLAT. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Doç.Dr.Onur POLAT Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı İçerik Dirsek Dislokasyonları Dirsek Fraktürleri Humerus diafiz ve distal uç kırıklarının tedavisi Dirsek Dislokasyonları Klinik

Detaylı

OMUZ VE ÜST KOL BÖLGESİNE YÖNELİK KİNEZYOLOJİK BANTLAMA UYGULAMALARI

OMUZ VE ÜST KOL BÖLGESİNE YÖNELİK KİNEZYOLOJİK BANTLAMA UYGULAMALARI OMUZ VE ÜST KOL BÖLGESİNE YÖNELİK KİNEZYOLOJİK BANTLAMA UYGULAMALARI Supraspinatus kası Origo: Skapulanın supraspinöz fossası İnsersiyo: Humerus tuberkulum majus superior bölümü İnervasyon: Supraskapuler

Detaylı

Metakarp Kırıkları ve Tedavileri

Metakarp Kırıkları ve Tedavileri Metakarp Kırıkları ve Tedavileri Dr. Zekeriya TOSUN Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik, Rek. ve Estetik Cerrahi Anabilim Dalı & El Cerrahisi Bilim Dalı PROF. DR. RIDVAN EGE TEMEL EL CERRAHİSİ KURSLARI-9

Detaylı

KLAVİKULA KIRIKLARINDA YAKLAŞIM ve YENİ PLAKLAMA TEKNİKLERİ

KLAVİKULA KIRIKLARINDA YAKLAŞIM ve YENİ PLAKLAMA TEKNİKLERİ 24-26 Kasım 2006 Belek - Antalya KLAVİKULA KIRIKLARINDA YAKLAŞIM ve YENİ PLAKLAMA TEKNİKLERİ Dr. Tahsin BEYZADEOĞLU Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı KLAVİKULA

Detaylı

Distal Radio Ulnar Eklem Yaralanmaları. Doç. Dr Halil İbrahim Bekler

Distal Radio Ulnar Eklem Yaralanmaları. Doç. Dr Halil İbrahim Bekler Distal Radio Ulnar Eklem Yaralanmaları Doç. Dr Halil İbrahim Bekler DRUJ sorunları sık görülür. Ön kol, bilek fonksiyonlarını bozar. Yaralanma Mekanizması Hiperpronasyonda, ekstansiyonda bilek üzerine

Detaylı

Giriş. Anatomi. Anterior kompartman BACAK YARALANMALARI. Tibia. Fibula

Giriş. Anatomi. Anterior kompartman BACAK YARALANMALARI. Tibia. Fibula BACAK YARALANMALARI Gülçin BACAKOĞLU Giriş Alt bacak yaralanmaları daha sık görülür Tibia en sık kırılan kemiktir Beraberinde önemli yumuşak doku yaralanmaları oluşabilir Değerlendirmede hikaye ve FM önemlidir

Detaylı

ORTOPEDİK ACİLLER ÜST EKSTREMİTE YARALANMALARI

ORTOPEDİK ACİLLER ÜST EKSTREMİTE YARALANMALARI ORTOPEDİK ACİLLER ÜST EKSTREMİTE YARALANMALARI Dr. Yusuf YÜRÜMEZ HEDEFLER Sınıflanma Ekstremite yaralanmalarına genel yaklaşım Spesifik üst ekstremite yaralanmalarında Anatomi Tanı ve tedavi yaklaşımları

Detaylı

Skafoid Kırık Perilunat Çıkık

Skafoid Kırık Perilunat Çıkık Prof. Dr. Ridvan Ege Temel El Cerrahi Kuursu - IX 3-4 Nisan2013 Skafoid Kırık Perilunat Çıkık Doç. Dr. Mustafa KÜRKLÜ GATA Ortopedi ve Travmatoloji AD El Cerrahi BD. Ankara Anlatım Planı Giriş Anatomi

Detaylı

DİRSEK GRAFİSİ YRD.DOÇ.DR.MANSUR KÜRŞAD ERKURAN ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD.

DİRSEK GRAFİSİ YRD.DOÇ.DR.MANSUR KÜRŞAD ERKURAN ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD. DİRSEK GRAFİSİ YRD.DOÇ.DR.MANSUR KÜRŞAD ERKURAN ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD. Amaç I. Acil serviste sık istenilen grafileri yorumlanırken nelere dikkat edilmesi gerektiği II. Hangi açılardan

Detaylı

FTR 207 Kinezyoloji I. Dirsek ve Önkol Kompleksi. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem

FTR 207 Kinezyoloji I. Dirsek ve Önkol Kompleksi. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem FTR 207 Kinezyoloji I Dirsek ve Önkol Kompleksi yrd. doç. dr. emin ulaş erdem GİRİŞ 3 KEMİK 4 EKLEM Humeroulnar Humeroradial Prox. Radioulnar Distal radioulnar MID-DISTAL HUMERUS ULNA - RADIUS VALGUS

Detaylı

DİRSEK GÖRÜNTÜLEME. Yrd.Doç.Dr.Fatih Ozan Kahveci BÜLENT ECEVİT UNİVERSİTESİ ACİL TIP A.D.

DİRSEK GÖRÜNTÜLEME. Yrd.Doç.Dr.Fatih Ozan Kahveci BÜLENT ECEVİT UNİVERSİTESİ ACİL TIP A.D. DİRSEK GÖRÜNTÜLEME Yrd.Doç.Dr.Fatih Ozan Kahveci BÜLENT ECEVİT UNİVERSİTESİ ACİL TIP A.D. Anatomi Normal grafiler AP ve Lateral grafide köşe taşları Lateral kondiler kırık Medial kondiler kırık Suprakondiler

Detaylı

GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ PROGNOZU VE GÖRÜNTÜLEME. Dr. Öznur Leman Boyunağa Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı

GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ PROGNOZU VE GÖRÜNTÜLEME. Dr. Öznur Leman Boyunağa Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ PROGNOZU VE GÖRÜNTÜLEME Dr. Öznur Leman Boyunağa Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı Doğal seyir & Prognoz Tedavi edilmezse uzun dönemde ekstremite

Detaylı

Portaller. Dr. Ulunay Kanatlı

Portaller. Dr. Ulunay Kanatlı 9 Portaller Dr. Ulunay Kanatlı Giriş: Ekleme giriş açısı oldukça kritiktir. Bu özellikle ilk başlangıç portalimiz olan posterior portal için önemlidir. Bu nedenle anatomik noktalar doğru belirlenmelidir.

Detaylı

Omuz Ağrısı olan Hastaya Yaklaşım. Anatomi. Anatomi. Dr.Erkan Göksu Acil Tıp A.D. Omuz kompleksi:

Omuz Ağrısı olan Hastaya Yaklaşım. Anatomi. Anatomi. Dr.Erkan Göksu Acil Tıp A.D. Omuz kompleksi: Omuz Ağrısı olan Hastaya Yaklaşım Dr.Erkan Göksu Acil Tıp A.D. Anatomi Omuz kompleksi: Humerus Klavikula Skapula tarafından oluşturulmuştur. Omuz eklemini oluşturan kemik yapı Anatomi Dört eklem Akromioklavikular

Detaylı

Anatomi. Ayak Bileği Çevresi Deformitelerinde Tedavi Alternatifleri. Anatomi. Anatomi. Ardayak dizilim grafisi (Saltzman grafisi) Uzun aksiyel grafi

Anatomi. Ayak Bileği Çevresi Deformitelerinde Tedavi Alternatifleri. Anatomi. Anatomi. Ardayak dizilim grafisi (Saltzman grafisi) Uzun aksiyel grafi Ayak Bileği Çevresi Deformitelerinde Tedavi Alternatifleri Dr. Önder Kılıçoğlu İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD Tibia ve talus eklem yüzleri paralel Medial ve lateral

Detaylı

Doç.Dr.Onur POLAT. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

Doç.Dr.Onur POLAT. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Doç.Dr.Onur POLAT Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı İçerik: Diz Yaralanmaları Fraktürler Dislokasyonlar Tendon, Ligament ve Menisküs Yaralanmaları Aşırı Kullanıma Bağlı Yaralanmalar

Detaylı

ÜST ÜYELER VE HAREKETLERİ. OMUZ KEMERİ: Kemikler ve Eklemler. OMUZ KEMERİ: Kemikler ve Eklemler. OMUZ KEMERİ: Hareketleri

ÜST ÜYELER VE HAREKETLERİ. OMUZ KEMERİ: Kemikler ve Eklemler. OMUZ KEMERİ: Kemikler ve Eklemler. OMUZ KEMERİ: Hareketleri ÜST ÜYELER VE HAREKETLERİ Üst Üyeler 4 bölümde incelenir 1. Omuz kemeri REK132&SBR178 ANATOMİ VE KİNEZİYOLOJİ 2. Kol KONU ÜST ÜYELER VE HAREKETLERİ Klavikula Skapula Sternum Humerus Ön görünüm Kemikleri

Detaylı

Üst Ekstremite Biyomekaniği. Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ

Üst Ekstremite Biyomekaniği. Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ Üst Ekstremite Biyomekaniği Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ OMUZ Omuz kuşağı; göğüs kafesi, skapula, humerus, klavikula kemikleri ile bunlar arasındaki glenohumeral, akromioklaviküler, sternoklaviküler ve skapulotorasik

Detaylı

TORAKOLOMBER VERTEBRA KIRIKLARI. Prof.Dr.Nafiz BİLSEL VERTEBRA KIRIKLARI 1

TORAKOLOMBER VERTEBRA KIRIKLARI. Prof.Dr.Nafiz BİLSEL VERTEBRA KIRIKLARI 1 TORAKOLOMBER VERTEBRA KIRIKLARI Prof.Dr.Nafiz BİLSEL VERTEBRA KIRIKLARI 1 Vertebral Kolon 33 omur 23 intervertebral disk 31 çift periferik sinir VERTEBRA KIRIKLARI 3 OMURGANIN EĞRİLİKLERİ Servikal bölgede

Detaylı

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015 TOTBİD 25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015 Titanic Kongre Merkezi Belek / Antalya PROGRAM ANAHATLARI 27 Ekim 2015, Salı Saat Salon 1 Alt dal KULLANILAN RENK VE SEMBOL

Detaylı

Omuz Anatomisi Dr. Ulunay Kanatlı

Omuz Anatomisi Dr. Ulunay Kanatlı 1 Omuz Anatomisi Dr. Ulunay Kanatlı Omuz eklemi vücudun hareket genişliği en fazla olan eklemidir. Günlük işlerimiz için örneğin saç tarama için 148 0 fleksiyon, yemek yeme için 52 0 fleksiyon yeterli

Detaylı

OMUZ AĞRISI OMUZ AĞRISI. Omuz ağrısının diğer nedenleri. Omuz ağrısının diğer nedenleri. Omuz ağrısının diğer nedenleri.

OMUZ AĞRISI OMUZ AĞRISI. Omuz ağrısının diğer nedenleri. Omuz ağrısının diğer nedenleri. Omuz ağrısının diğer nedenleri. OMUZ AĞRISI Dr. DERYA YILMAZ 12.06.12 OMUZ AĞRISI Lokal nedenler? Omuz ağrısının diğer nedenleri 70 yaş bayan hasta 2 3 gündür sağ omuzda sızı şeklinde ağrı + Nefes darlığı, göğüs ağrısı, çarpıntı yok

Detaylı

AKROMİYOKLAVİKULER EKLEM YARALANMALARI ve DİSTAL KLAVİKULA KIRIKLARI

AKROMİYOKLAVİKULER EKLEM YARALANMALARI ve DİSTAL KLAVİKULA KIRIKLARI AKROMİYOKLAVİKULER EKLEM YARALANMALARI ve DİSTAL KLAVİKULA KIRIKLARI Dr. Tahsin Beyzadeoğlu Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD Akromiyoklavikuler Eklem Akromiyon medial faseti

Detaylı

08.10.2013 DEFORMİTE. Sagittal Plan Analizleri (Diz Kontraktürleri) DEFORMİTE (Tedavi Endikasyonlari) DEFORMİTE. Tedavi Endikasyonlari (klinik)

08.10.2013 DEFORMİTE. Sagittal Plan Analizleri (Diz Kontraktürleri) DEFORMİTE (Tedavi Endikasyonlari) DEFORMİTE. Tedavi Endikasyonlari (klinik) DEFORMİTE Ekstremitenin normal anatomisinden sapması Sagittal Plan Analizleri (Diz Kontraktürleri) Uzunluk farkı Angulasyon Rotasyon Translasyon Eklem kontraktürleri Dr. Mustafa KURKLU GATA Ort. ve Trav.

Detaylı

OMUZ INSTABILITESINDE AMELIYAT SONRASı REHABILITASYON. Dr. MERT KESKINBORA

OMUZ INSTABILITESINDE AMELIYAT SONRASı REHABILITASYON. Dr. MERT KESKINBORA OMUZ INSTABILITESINDE AMELIYAT SONRASı REHABILITASYON Dr. MERT KESKINBORA Omuz dislokasyonları; Anterior 90-95% Posterior 2-5% Posterior instabilite tedavisi Anterior instabilite tedavisi (Labral Tamir)

Detaylı

Bu çizgi 4 referans noktadan geçer: Bu çizgi 4 referans noktadan geçer: Skapula Çizgisi

Bu çizgi 4 referans noktadan geçer: Bu çizgi 4 referans noktadan geçer: Skapula Çizgisi KÜREK lines of KEMİĞİ the SHOULDER VE KOL BLADES DIŞ YÜZ AND çizgileri POSTERIOR ARM Skapula Çizgisi Bu çizgi referans noktadan geçer: 1. Spina skapulanın orta noktasının üstü. Spina skapulanın üstü, medial

Detaylı

FTR 208 Kinezyoloji II. El bileği II. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem

FTR 208 Kinezyoloji II. El bileği II. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem FTR 208 Kinezyoloji II El bileği II yrd. doç. dr. emin ulaş erdem EL BİLEGİ LİGAMENTLERİ El bileği ligamentlerinin çoğu küçüktür ve izole etmesi zordur. Bununla birlikte göze çarpmayan doğaları kinezyolojik

Detaylı

Spondilolistezis. Prof. Dr. Önder Aydıngöz

Spondilolistezis. Prof. Dr. Önder Aydıngöz Spondilolistezis Prof. Dr. Önder Aydıngöz Spondilolistezis Bir vertebra cisminin alttaki üzerinde öne doğru yer değiştirmesidir. Spondilolizis Pars interartikülaristeki lizise verilen isimdir. Spondilolistezis

Detaylı

Spor Yaralanmalarında Konservatif Tedavi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Üniversitesi

Spor Yaralanmalarında Konservatif Tedavi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Üniversitesi Spor Yaralanmalarında Konservatif Tedavi Prof. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Üniversitesi Yumuşak doku injurisi Kas, tendon ve bağ yaralanmalarını kapsar. Strain: Kas ve tendonların aşırı yüklenmesi veya

Detaylı

ADEZİV KAPSÜLİT FZT NAZMİ ŞEKERCİ

ADEZİV KAPSÜLİT FZT NAZMİ ŞEKERCİ ADEZİV KAPSÜLİT FZT NAZMİ ŞEKERCİ DONUK OMUZ - FROZEN SHOULDERADEZİV KAPSÜLİT Adeziv kapsulit omuz ekleminde, eklem kapsülünün kronik iltihabi bir durumu olup eklem kapsülünde kalınlaşma, sertleşme ve

Detaylı

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015 TOTBİD 25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015 Titanic Kongre Merkezi Belek / Antalya PROGRAM ANAHATLARI 27 Ekim 2015, Salı Saat Salon 1 Alt dal KULLANILAN RENK VE SEMBOL

Detaylı

REPLANTASYONDA KEMİK TESPİT YÖNTEMLERİ. Doç. Dr. Tahsin Beyzadeoğlu Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD.

REPLANTASYONDA KEMİK TESPİT YÖNTEMLERİ. Doç. Dr. Tahsin Beyzadeoğlu Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD. REPLANTASYONDA KEMİK TESPİT YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Tahsin Beyzadeoğlu Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD. DEBRİDMAN Başarının altın anahtarı debridmandır Tüm yapılar debride edildikten

Detaylı

Radius Alt uç Kırıklarından sonra gelişebilen Distal Radioulnar Eklem(DRUE) Sorunlarının Erken Dönemdeki Tedavisi. Dr. Ayhan Kılıç

Radius Alt uç Kırıklarından sonra gelişebilen Distal Radioulnar Eklem(DRUE) Sorunlarının Erken Dönemdeki Tedavisi. Dr. Ayhan Kılıç Radius Alt uç Kırıklarından sonra gelişebilen Distal Radioulnar Eklem(DRUE) Sorunlarının Erken Dönemdeki Tedavisi Dr. Ayhan Kılıç Açıklama Sunu içeriğinde yer alan implantların üreticisi ve temsilcileriyle

Detaylı

FTR 208 Kinezyoloji II. El bileği III. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem

FTR 208 Kinezyoloji II. El bileği III. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem FTR 208 Kinezyoloji II El bileği III yrd. doç. dr. emin ulaş erdem EL BİLEĞİ EKSTANSÖR KASLARI El Bileği Ekstansör Kasları Primer M.Ekstansör karpi radialis longus M.Ekstansör karpi radialis brevis M.Ekstansör

Detaylı

Doç.Dr.Onur POLAT. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

Doç.Dr.Onur POLAT. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Doç.Dr.Onur POLAT Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı İÇERİK: SİZCE NASIL OLMALI? El ve Elbileği Kırıkları Üst ekstremitenin en sık görülen kırıklarıdır. Sıklıkla ihmal edilirler.

Detaylı

YÜKSEK TİBİAL OSTEOTOMİ

YÜKSEK TİBİAL OSTEOTOMİ YÜKSEK TİBİAL OSTEOTOMİ Doç. Dr. Tahsin BEYZADEOĞLU Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD. Yüksek Tibial Osteotomi AMAÇ Mekanik yükü, hastalıklı bölgeden, daha sağlıklı bölgeye

Detaylı

Omuz Anatomisi. Dr. Ulunay Kanatlı

Omuz Anatomisi. Dr. Ulunay Kanatlı 1 Omuz Anatomisi Dr. Ulunay Kanatlı Omuz eklemi vücudun hareket genişliği en fazla olan eklemidir. Günlük işlerimiz için örneğin saç tarama için 148 0 fleksiyon, yemek yeme için 52 0 fleksiyon yeterli

Detaylı

Acil Ortopedik Görüntülemede Esaslar ve Tuzaklar. Sunum Planı. Ekstremite için standart ve ek görüntüleme

Acil Ortopedik Görüntülemede Esaslar ve Tuzaklar. Sunum Planı. Ekstremite için standart ve ek görüntüleme Sunum Planı Acil Ortopedik Görüntülemede Esaslar ve Tuzaklar Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD VI. Ulusal Acil Tıp Kongresi 2010 Ekstremite için standart ve ek görüntüleme İskelet radyografisi

Detaylı

TORAKS DUVARI ANATOMİSİ (Kemik yapılar ve yumuşak dokular) Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir

TORAKS DUVARI ANATOMİSİ (Kemik yapılar ve yumuşak dokular) Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir TORAKS DUVARI ANATOMİSİ (Kemik yapılar ve yumuşak dokular) Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir Özet: Göğüs duvarı anatomisi Kesitsel anatomi Varyasyonel görünümler Toraks

Detaylı

DİZ MUAYENESİ. Prof. Dr. Bülent Ülkar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı

DİZ MUAYENESİ. Prof. Dr. Bülent Ülkar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı DİZ MUAYENESİ Prof. Dr. Bülent Ülkar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı Spor yaralanması nasıl değerlendirilmelidir? Hedefe odaklanmış ayrıntılı bir yaralanma öyküsü Hedefe

Detaylı

Normal Omuz Normal omuz üç eklemden oluşmuştur. Bunlar glenohumeral eklem (asıl omuzumuzu hareket ettiren eklem budur ve top ve yuva şeklindedir),

Normal Omuz Normal omuz üç eklemden oluşmuştur. Bunlar glenohumeral eklem (asıl omuzumuzu hareket ettiren eklem budur ve top ve yuva şeklindedir), Normal Omuz Normal omuz üç eklemden oluşmuştur. Bunlar glenohumeral eklem (asıl omuzumuzu hareket ettiren eklem budur ve top ve yuva şeklindedir), akromioklavikular eklem, sternoklavikular eklem ve göğüs

Detaylı

Artroskopi, ortopedik cerrahların eklem içini görerek tanı koydukları ve gerektiğinde

Artroskopi, ortopedik cerrahların eklem içini görerek tanı koydukları ve gerektiğinde Artroskopi nedir? Artroskopi, ortopedik cerrahların eklem içini görerek tanı koydukları ve gerektiğinde çeşitli tedavileri uyguladıkları bir cerrahi prosedürdür. Artroskopi sözcüğü latince arthro (eklem)

Detaylı

Köpek ve Kedilerde Malunion Olguları

Köpek ve Kedilerde Malunion Olguları Köpek ve Kedilerde Malunion Olguları Dokt. Öğr. Kıvanç İNAN Prof. Dr. Kemal YANIK T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI TANIM Kırılan herhangi bir kemiğin anatomik olmayan

Detaylı

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015 TOTBİD 25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015 Titanic Kongre Merkezi Belek / Antalya PROGRAM ANAHATLARI 27 Ekim 2015, Salı Saat Salon 1 Alt dal KULLANILAN RENK VE SEMBOL

Detaylı

Kırılmanın klinik fizyolojisi

Kırılmanın klinik fizyolojisi Kırılmanın klinik fizyolojisi Ortopedik yaralanmaların ilk değerlendirilmesi ve yönetimi Tipik kırıklar Direkt darbe Aksiyel yüklenme Açılı (bükücü) kuvvet Dönme (rotasyon) zorlaması Kombine Æ Patolojik

Detaylı

Kinesiyoloji ve Bilimsel Altyapısı. Prof.Dr. Mustafa KARAHAN

Kinesiyoloji ve Bilimsel Altyapısı. Prof.Dr. Mustafa KARAHAN Kinesiyoloji ve Bilimsel Altyapısı Prof.Dr. Mustafa KARAHAN Kinesiyoloji Kinesiyoloji insan hareketiyle ilgili mekanik ve anatomik ilkelerin incelenmesidir. Kinesiyoloji anatomi, fizyoloji ve biyomekanik

Detaylı

FTR 208 Kinezyoloji II. El Bileği. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem

FTR 208 Kinezyoloji II. El Bileği. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem FTR 208 Kinezyoloji II El Bileği yrd. doç. dr. emin ulaş erdem GİRİŞ El bileği eklemi, ön kolun distal ucu ve elin proksimal ucu arasında yer alan eşsiz bir eklemdir. Üst ekstremitenin mekanik etkinliğini

Detaylı

GONARTROZ UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ

GONARTROZ UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ GONARTROZ UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ Gonartroz, diz ekleminde progresif olarak ortaya çıkan kıkırdak yıkımı, osteofit oluşumu ve subkondral skleroz ile karakterize noninflamatuvar, kronik, dejeneretif bir hastalıktır.

Detaylı

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015 TOTBİD 25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015 Titanic Kongre Merkezi Belek / Antalya PROGRAM ANAHATLARI 27 Ekim 2015, Salı Saat Akif Şakir Şakar Salonu KULLANILAN RENK VE

Detaylı

LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ

LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ Prof.Dr.Ayşe Kılıç draysekilic@gmeil.com AMAÇ Lokomotor sistemin temel yapılarını ve çocuklarda görülen yakınmalarını, öykü, fizik muayene ve basit tanı yöntemlerini öğrenmek

Detaylı

PLAN AYAK BİLEĞİ VE AYAK YARALANMALARI. Epidemiyoloji. Anatomi. Anatomi. Ayak Bileğinin Bağları. Ayak Bileği Yaralanmaları

PLAN AYAK BİLEĞİ VE AYAK YARALANMALARI. Epidemiyoloji. Anatomi. Anatomi. Ayak Bileğinin Bağları. Ayak Bileği Yaralanmaları PLAN AYAK BİLEĞİ VE AYAK YARALANMALARI Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Dr. Engin ŞENAY 10.08.2010 Ayak Bileği Yaralanmaları 1. 2. Hikaye 3. Fizik Muayene 4. Görüntüleme 5. Travmalar,

Detaylı

30.10.2013 BOYUN AĞRILARI

30.10.2013 BOYUN AĞRILARI BOYUN AĞRILARI BOYUN ANOTOMISI 7 vertebra, 5 intervertebral disk, 12 luschka eklemi, 14 faset eklem, Çok sayıda kas ve tendondan oluşur. BOYNUN FONKSIYONU Başı desteklemek Başın tüm hareket

Detaylı

TRAFİK KAZALARI, DÜŞMELER, DARP OLGULARI ve İŞ KAZALARINDA ADLİ SÜREÇ ÖRNEK OLGU DEĞERLENDİRMESİ

TRAFİK KAZALARI, DÜŞMELER, DARP OLGULARI ve İŞ KAZALARINDA ADLİ SÜREÇ ÖRNEK OLGU DEĞERLENDİRMESİ TRAFİK KAZALARI, DÜŞMELER, DARP OLGULARI ve İŞ KAZALARINDA ADLİ SÜREÇ ÖRNEK OLGU DEĞERLENDİRMESİ İbrahim TEMİZ Acıbadem Atakent Üniversitesi Hastanesi Acil servis sorumlusu Hazırlanma Tarihi: 01/09/2015

Detaylı

Omuzun Artroskopik Anatomisi

Omuzun Artroskopik Anatomisi 3 Omuzun Artroskopik Anatomisi Dr. Ulunay Kanatlı Giriş: Omuz artroskopisinde her hastalıkta olduğu gibi tanının doğru konulması ve buna yönelik işlemlerin yapılması oldukça önemlidir. Patolojilerin normal

Detaylı

ORTOPEDİK YARALANMALARDA İLKYARDIM

ORTOPEDİK YARALANMALARDA İLKYARDIM ORTOPEDİK YARALANMALARDA İLKYARDIM Doç. Dr. Ufuk Talu İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji ABD Ortopedik Acil =? 1. Gerçek acil: Hemen tedavi edilmezse kalıcı sorun bırakan 2. İlk yardım sonrasında

Detaylı

TUZAK NÖROPATİLER. Doç. Dr. Yüksel ÖZKAN Şevket Yılmaz Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Bursa

TUZAK NÖROPATİLER. Doç. Dr. Yüksel ÖZKAN Şevket Yılmaz Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Bursa TUZAK NÖROPATİLER Doç. Dr. Yüksel ÖZKAN Şevket Yılmaz Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Bursa dryukselozkan@yahoo.com Prof.Dr.Rıdvan EGE IV.Temel El Cerrahisi Kursu Ortopedia

Detaylı

Erişkinlerde Önkol Kırıkları

Erişkinlerde Önkol Kırıkları Erişkinlerde Önkol Kırıkları A. Mehmet Demirtaş,* Mahmut Kalem* Önkol kırıklarının tedavileri, ulna ve radiusun birbirlerine olan pozisyonel durumlarının el fonksiyonlarına olan direk etkileri nedeniyle

Detaylı

PELVİK TRAVMA Öğrenim Hedefleri ANATOMİ VE BİYOMEKANİK

PELVİK TRAVMA Öğrenim Hedefleri ANATOMİ VE BİYOMEKANİK PELVİK TRAVMA Doç Dr Seçgin SÖYÜNCÜ AÜTF ACİL TIP AD Öğrenim Hedefleri Pelvik travma neden önemlidir? Pelvik kırık tipleri nelerdir? Pelvik kırıkların komplikasyonları nelerdir? Pelvik kırıklı hastaların

Detaylı

TOS (Toraksın Çıkım Sendromu)

TOS (Toraksın Çıkım Sendromu) TOS (Toraksın Çıkım Sendromu) Akif Turna!! Cerrahpaşa Tıp Fakültesi! Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı!! Bölüm 47 ANATOMİ ANATOMİ Sinir Basısı Hastaların %95 i: Ağrı ve parestezi.! Genelde segmental, n. ulnaris:

Detaylı

Genç EriĢkinde Kalça Ağrısı Klinik Değerlendirme & Görüntüleme. PROF DR UĞUR ġayli YEDĠTEPE ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ ORTOPEDĠ VE TRAVMATOLOJĠ

Genç EriĢkinde Kalça Ağrısı Klinik Değerlendirme & Görüntüleme. PROF DR UĞUR ġayli YEDĠTEPE ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ ORTOPEDĠ VE TRAVMATOLOJĠ Genç EriĢkinde Kalça Ağrısı Klinik Değerlendirme & Görüntüleme PROF DR UĞUR ġayli YEDĠTEPE ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ ORTOPEDĠ VE TRAVMATOLOJĠ FAS (FAİ) Gençlerde-sporcularda Kalça ağrısı ve OA Femur

Detaylı

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK 1 2 Ayağın en temel fonksiyonu stabilitenin sağlanması ve devam ettirilmesidir. Ayağın stabilite ve denge fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için çeşitli düzlemlerde

Detaylı

Futbol Oyuncularında Dizin Eklem Dışı Az Bilinen Sorunları. Dr. Haluk H. Öztekin Dr. Bülent Zeren İzmir, TÜRKİYE

Futbol Oyuncularında Dizin Eklem Dışı Az Bilinen Sorunları. Dr. Haluk H. Öztekin Dr. Bülent Zeren İzmir, TÜRKİYE Futbol Oyuncularında Dizin Eklem Dışı Az Bilinen Sorunları Dr. Haluk H. Öztekin Dr. Bülent Zeren İzmir, TÜRKİYE Amaç 1. Futbol oyuncularında az bilinen ve sıklıkla gözden kaçabilen diz çevresi sorunlarını

Detaylı

Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın 0341110011

Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın 0341110011 Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri Sena Aydın 0341110011 PATOFİZYOLOJİ Fizyoloji, hücre ve organların normal işleyişini incelerken patoloji ise bunların normalden sapmasını

Detaylı

Fizik Tedavide Antropometrik Ölçümler. Prof. Dr. Reyhan Çeliker

Fizik Tedavide Antropometrik Ölçümler. Prof. Dr. Reyhan Çeliker Fizik Tedavide Antropometrik Ölçümler Prof. Dr. Reyhan Çeliker Antropoloji nedir? Antropoloji İnsanı, biyolojik yapısını, bedensel özelliklerini, kültürel yapısını, sosyal davranışlarını inceleyen bilim

Detaylı

Kas İskelet Sistemi Acilleri

Kas İskelet Sistemi Acilleri Kas İskelet Sistemi Acilleri Journal of Clinical and Analytical Medicine Acil Tıp El Kitabı Kas-İskelet sistemine ait şikâyetler acil servisin en sık başvuru nedenleri arasında yer alır. Özellikle travmalar

Detaylı

SPOR BiYOMEKANiĞiNiN BiYOLOJiK TEMELLERi

SPOR BiYOMEKANiĞiNiN BiYOLOJiK TEMELLERi SPOR BiYOMEKANiĞiNiN BiYOLOJiK TEMELLERi Anatomik referans duruşu; * ayaklar birbirinden biraz uzak, * kollar vücudun yanında serbestçe uzanmış, * avuç içlerinin öne baktığı,duruştur. Bu duruş, doğal dik

Detaylı

ÜST EKSTREMİTEDE CERRAHİ YAKLAŞIMLAR TEORİK KURSU 30 EKİM 2015. Titanic Belek Kongre Merkezi Antalya

ÜST EKSTREMİTEDE CERRAHİ YAKLAŞIMLAR TEORİK KURSU 30 EKİM 2015. Titanic Belek Kongre Merkezi Antalya CERRAHİ YAKLAŞIMLAR TEORİK KURSU 30 EKİM 2015 Titanic Belek Kongre Merkezi Antalya EĞİTİM TOPLANTISI BAŞKANLARI: PROF. DR. SAİT ADA PROF. DR. METİN ESKANDARİ EĞİTİM TOPLANTISI SEKRETERİ: OP. DR. KEMAL

Detaylı

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK 1 EKLEM 2 EKLEM Vücudumuza stresle en çok karşı karşıya kalan yapılardan biri eklemdir. Kas fonksiyonundan kaynaklanan gerilim ve gravitasyonel reaksiyonlardan kaynaklanan

Detaylı

İliotibial Bant Sendromu

İliotibial Bant Sendromu İliotibial Bant Sendromu Doç. Dr.Tahsin Beyzadeoğlu Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Snapping Hip Kalça hareketlerinde ağrılı veya ağrısız atlama hissi, ses duyma

Detaylı

Omuz Sorunlarında Görüntüleme

Omuz Sorunlarında Görüntüleme 3 Omuz Sorunlarında Görüntüleme Dr. Ulunay Kanatlı Giriş: Omuz sorunlarının tanısında radyoloji özelikle de Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) önemli yer tutmaktadır. Tedavi öncesi iyi bir görüntüleme

Detaylı

Distal Radius Kırıkları

Distal Radius Kırıkları Distal Radius Kırıkları Tedavi Stratejisi Dr.Arel Gereli Acıbadem Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji AD Amaçlar Eklem yüzü uyumu kıkırdak üzerinde dengeli yük dağılımı Radial dizilim ve uzunluk Normal

Detaylı

D E F O R M İ T E L E R İ

D E F O R M İ T E L E R İ GÖĞÜS ÖN DUVARI D E F O R M İ T E L E R İ DRATALAYŞAHİN Kas iskelet sistemi anomalileri ile veya izole halde kosta, kıkırdak ve sternumu değişik şekillerde etkilemiş olabilen konjenital toraks deformiteleri

Detaylı

FTR 303 Ortopedik Rehabilitasyon. Kalça Artroplastisi. emin ulaş erdem

FTR 303 Ortopedik Rehabilitasyon. Kalça Artroplastisi. emin ulaş erdem FTR 303 Ortopedik Rehabilitasyon Kalça Artroplastisi emin ulaş erdem GİRİŞ Kalça eklemi, insan vücudunda yüke en fazla maruz kalan eklemdir. Bu nedenle fonksiyonel yaşamda dejeneratif artrit açısından

Detaylı

Travma Dışı Dirsek Sorunları TENDİNOPATİLER

Travma Dışı Dirsek Sorunları TENDİNOPATİLER Travma Dışı Dirsek Sorunları TENDİNOPATİLER Doç. Dr. Tahsin Beyzadeoğlu Yeditepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı LATERAL EPİKONDİLİT En sık görülen dirsek patolojisidir.

Detaylı

Omurga-Omurilik Cerrahisi

Omurga-Omurilik Cerrahisi Omurga-Omurilik Cerrahisi BR.HLİ.017 Omurga cerrahisi, omurilik ve sinir kökleri ile bu hassas sinir dokusunu saran/koruyan omurga üzerinde yapılan ameliyatları ve çeşitli girişimleri içerir. Omurga ve

Detaylı

İnvaziv Girişimler. Sunum Planı. SANTRAL VENÖZ KATETER Endikasyonlar. SANTRAL VENÖZ KATETER İşlem öncesinde

İnvaziv Girişimler. Sunum Planı. SANTRAL VENÖZ KATETER Endikasyonlar. SANTRAL VENÖZ KATETER İşlem öncesinde Sunum Planı İnvaziv Girişimler Santral Venöz Kateter Uygulamaları Kardiyak Pacemaker Arteriyel Kanülasyon SANTRAL VENÖZ KATETER Endikasyonlar iv yol Uzun süreli iv yol ihtiyacı Hemodinamik monitorizasyon

Detaylı

Skolyoz. Prof. Dr. Önder Aydıngöz

Skolyoz. Prof. Dr. Önder Aydıngöz Skolyoz Prof. Dr. Önder Aydıngöz Skolyoz Tanım Omurganın lateral eğriliğine skolyoz adı verilir. Ayakta çekilen grafilerde bu eğriliğin 10 o nin üzerinde olması skolyoz olarak kabul edilir. Bu derecenin

Detaylı

SPİNAL TRAVMA. Dr. Cem Çallı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı, Nöroradyoloji Bilim Dalı

SPİNAL TRAVMA. Dr. Cem Çallı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı, Nöroradyoloji Bilim Dalı SPİNAL TRAVMA Dr. Cem Çallı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı, Nöroradyoloji Bilim Dalı SPİNAL TRAVMA Yılda 5 / 100.000 Genç erkeklerde sık (16-25 yaş) Etiyoloji: 1-Trafik kazaları

Detaylı

F Function. A Arterial Pulse. C Capillary Refill. T Temperature (Skin) S - Sensation. Hastane öncesi kullanılan sabitleme.

F Function. A Arterial Pulse. C Capillary Refill. T Temperature (Skin) S - Sensation. Hastane öncesi kullanılan sabitleme. Hastane öncesi kullanılan sabitleme yöntemleri Acil serviste kullanılan sabitleme yöntemleri Dr. M. Nuri BOZDEMİR Antalya Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği 1 2 Kırıklar Burkulmalar Eklem enfeksiyonları

Detaylı

Primer ve sekonder Tendon onarımları

Primer ve sekonder Tendon onarımları GATA Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi AD. Primer ve sekonder Tendon onarımları Doç. Dr. Fatih ZOR SUNU PLANI Preoperatif değerlendirme Onarım ilkeleri Temel prensipler Zonlara göre onarımlar Sekonder

Detaylı

HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM

HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM Nadirdir!!! Üst aerodijestif sistem malinitelerinin % 5-10 u, tüm malinitelerin ise %0.5 i hipofarinks kanserleridir. Kötü seyirlidir!!! İleri evrede başvurmaları ve

Detaylı

Sunu Planı. Ortopedik Yaralanmalara Genel Bakış Sık Atlanan Ortopedik yaralanmaların nedenleri Olgularla yaralanmaların incelenmesi Sonuç

Sunu Planı. Ortopedik Yaralanmalara Genel Bakış Sık Atlanan Ortopedik yaralanmaların nedenleri Olgularla yaralanmaların incelenmesi Sonuç Doç.Dr Can Aktaş Koç. Üniv. Hastanesi Acil Servis Sivas Güz Sempozyumu-2017 Sunu Planı Ortopedik Yaralanmalara Genel Bakış Sık Atlanan Ortopedik yaralanmaların nedenleri Olgularla yaralanmaların incelenmesi

Detaylı

HASTAYA POZİSYON VERME TALİMATI

HASTAYA POZİSYON VERME TALİMATI SAYFA NO 1/5 1. AMAÇ: Hastanın mevcut anatomik pozisyonunu koruyarak günlük yaşam aktivitelerini sağlamak ve olası komplikasyonları önlemeye yönelik standart bir yöntem belirlemektir. 2. KAPSAM: Bu protokol,

Detaylı

AKCİĞER APSESİNDE CERRAHİ TEDAVİ

AKCİĞER APSESİNDE CERRAHİ TEDAVİ AKCİĞER APSESİNDE CERRAHİ TEDAVİ TTD 10. Yıllık Kongresi Antalya 2007 Dr. S.Ş. Erkmen GÜLHAN Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Akciğer apsesi, parankim destrüksiyonu

Detaylı

Sporcularda Omuz Yaralanmaları. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 1

Sporcularda Omuz Yaralanmaları. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 1 Sporcularda Omuz Yaralanmaları 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 1 Amaç Sportif faaliyet sırasında omuzu yaralanan bir sporcuya tanı koymak ve ilk yardımı yapmak olmalıdır. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004

Detaylı

ÜNİTE-10. Kırık Çıkık ve Burkulmalarda İlk Yardım

ÜNİTE-10. Kırık Çıkık ve Burkulmalarda İlk Yardım 1 ÜNİTE-10 Kırık Çıkık ve Burkulmalarda İlk Yardım KONU BAŞLIKLARI 2 Giriş Kırıklar ve İlk Yardım Çıkık ve İlk yardım Burkulma ve İlk Yardım Kırık Çıkık ve Burkulmada Tespit Yöntemleri GİRİŞ 3 Ülkemizde

Detaylı

KOMPARTMAN SENDROMU. Patofizyoloji. KS Nedenleri. Ödem

KOMPARTMAN SENDROMU. Patofizyoloji. KS Nedenleri. Ödem KOMPARTMAN SENDROMU 10.08.2010 Dr.Günay YILDIZ Kompartman Sendromu (KS),damar ve sinir içeren kapalı boşluklarda doku basıncının, perfüzyonu engelleyecek kadar artması sonucu ortaya çıkan hipoksiyle birlikte

Detaylı

YÜKSEK RİSKLİ ORTOPEDİK YARALANMALAR

YÜKSEK RİSKLİ ORTOPEDİK YARALANMALAR YÜKSEK RİSKLİ ORTOPEDİK YARALANMALAR Yrd.Doç.Dr. Ahmet DEMİRCAN GAZİ ÜTF ACİL TIP ANABİLİM DALI IV. Ulusal Acil Tıp Kongresi 08 11 Mayıs 2008 Antalya Tanım Yüksek riskli ortopedik yaralanmalar, beraberlerinde

Detaylı

TÜRKİYE VOLEYBOL FEDERASYONU 4. KADEME ANTRENÖR KURSU SPOR ANATOMİSİ VE KİNEZİYOLOJİSİ

TÜRKİYE VOLEYBOL FEDERASYONU 4. KADEME ANTRENÖR KURSU SPOR ANATOMİSİ VE KİNEZİYOLOJİSİ TÜRKİYE VOLEYBOL FEDERASYONU 4. KADEME ANTRENÖR KURSU SPOR ANATOMİSİ VE KİNEZİYOLOJİSİ Ş. NAZAN KOŞAR Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 1 SUNUM AKIŞI Kassal Analiz Gövde hareketlerinin kassal

Detaylı

EKLEM HAREKET AÇIKLIĞI ÖLÇÜMÜ

EKLEM HAREKET AÇIKLIĞI ÖLÇÜMÜ EKLEM HAREKET AÇIKLIĞI ÖLÇÜMÜ Lokomotor sistem muayenesi İnspeksiyon, Palpasyon, Eklem hareket açıklığı (EHA), Nörolojik muayene (kas testi, refleks muayene, duyu muayenesi), Özel testler, Fonksiyonel

Detaylı

Total Kalça Protezi. Prof. Dr. Önder Yazıcıoğlu İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

Total Kalça Protezi. Prof. Dr. Önder Yazıcıoğlu İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Total Kalça Protezi Prof. Dr. Önder Yazıcıoğlu İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Koksartroz Primer Önceden geçirildiği bilinen bir hastalık yok Genelde yaşlanmaya bağlı Eklemde

Detaylı

Torakolomber Bileşke Patlama Kırıkları

Torakolomber Bileşke Patlama Kırıkları Torakolomber Bileşke Patlama Kırıkları (posterior yaklaşım) Dr.Hakan BOZKUŞ Konuşma Konusu Torakolomber Bileşke T11-L1 Kostavertebral ligaman İnterkostal adale İntertransvers adale Kuadratus lumborum Anterior

Detaylı

Koronoid kırıklarının eşlik ettiği dirsek çıkıklarında cerrahi yaklaşım

Koronoid kırıklarının eşlik ettiği dirsek çıkıklarında cerrahi yaklaşım ACTA ORTHOPAEDICA et TRAUMATOLOGICA TURCICA Acta Orthop Traumatol Turc 2008;42(4):258-264 doi:10.3944/aott.2008.258 Koronoid kırıklarının eşlik ettiği dirsek çıkıklarında cerrahi yaklaşım Surgical treatment

Detaylı