Akademik Kadro için Öğrencilere Yardım Rehberi

Transkript

1 Akademik Kadr için Öğrencilere Yardım Rehberi Üniversite dönemi, öğrenciler için ergenlikten yetişkinliğe geçiş ile birlikte, hem kişisel hem de akademik mücadeleleri beraberinde getiren bir süreç labilir. Birçk öğrenci üniversite yaşamının stresiyle etkin bir biçimde baş edebilirken, bazı öğrenciler ise üniversite öğrencisi lmanın beraberinde getireceği değişimler (srumluluk alma, bireyselleşme, karar verme vb.) ya da bazı kişisel güçlükler (kayıp, travma, eknmik zrluklar, vb.) nedeniyle çk fazla zrlanabilirler. Öğrencilerin sıkıntısının kaynağı ne lursa lsun, etkileri sıklıkla kampüste, özellikle de sınıflarda gözlemlenebilir. Bu nedenle, hcalar ve asistanlar öğrencileri gözlemlemek, sıkıntı çekenleri fark etmek ve yardım önermek açısından çk önemli bir knumdadır. Bunun yanı sıra, öğrenciler de duydukları güven ve saygı nedeniyle yardıma ihtiyaç duyduklarında size yönelebilirler. Öğrencilere kişisel danışmanlık yapmanız beklenmese de dinlemeye açık ve hazır larak nlara yardım etmek ya da gerekli yardım kaynaklarına yönlendirmek knusunda önemli bir rlünüz labilir. Böyle zamanlarda, sizler de öğrencilere srunlarıyla baş etmede nasıl daha iyi yardım edebileceğiniz ve prfesynel yardıma nasıl yönlendirebileceğiniz knusunda desteğe ihtiyaç duyabilirsiniz. Aşağıda üniversite rtamında karşılaşabileceğiniz ve sizin müdahalenizi gerektirebilecek bazı durumlar ve bu durumlarda atılabilecek en uygun adımlarla ilgili temel bilgileri bulabilirsiniz. Bu durumlarda ve öğrencilerle ilgili aklınıza takılan her türlü sru için Psikljik Danışmanlık Birimi (PDB) ni arayabilirsiniz. Acil Durumlar Hemen ilgilenilmesi ve harekete geçilmesi gereken bazı acil (çğunlukla öğrencinin kendine ya da başkasına zarar verme riskinin lduğu) durumlar vardır. Böyle bir durum söz knusu lduğunda, öğrenciye yaklaşmanız, endişenizi belirtmeniz ve öğrenciyi PDB ne yönlendirmeniz önemlidir. Acil durumlar şunlar labilir: İntihar eğilimleri öğrenci kendisine zarar vermekle tehdit ediyr, bundan bahsediyr, bunun hakkında yazıyr ya da imalarda bulunuyrsa; açıkça intihardan bahsediyrsa; eşyalarını çevresindekilere dağıtmak gibi sözel lmayan mesajlar varsa, Yüksek saldırganlık düzeyi ve/veya başkasına zarar tehlikesi (kasıtlı larak, düşünce süreçlerinde bzulmalar nedeniyle ya da ihmal yluyla) varsa, 1

2 Gerçekle bağın kptuğunu gösteren tuhaf davranış ve knuşmaları (knfüzyn, desryantasyn, düzensiz düşünceler, sanrılar, halüsinasynlar, bzuk ya da tuhaf knuşmalar) luyrsa, İntksikasyn öğrenci alkl ya da madde etkisinde ise Eğer öğrencinin her an kendisine ya da bir başkasına fiziksel zarar verebileceğini düşünüyrsanız, hemen PDB ni, Revir i ve/veya Güvenlik Birimi ni arayın. Bu tür durumlarda asıl lan öğrencinin güvenliği ve fiziksel sağlığıdır. Bu yüzden, lütfen öğrencinin durumunu gerekli kişilerle paylaşırken, öğrencinin güvenine ihanet edip nu sinirlendireceğinizi düşünerek çekinmeyin. Ayrıca, PDB nden ya da Revir den bir uzmanla görüşmesini sağlayana kadar öğrenciyi yalnız bırakmayın. Eğer mesai saatleri dışında böyle bir durumla karşılaşırsanız, Güvenlik Birimi nden yardım alarak öğrenciyi hastaneye götürmek en iyi seçenek lacaktır. Yine bu durumda da PDB ne ulaşılmasını sağlayarak destek isteyebilirsiniz. Öğrenci yurtta kalıyrsa, lütfen Yurt Müdürlüğü nün de durumdan haberdar lmasını sağlayın. Acil Olmayan Durumlar Bazı durumlar acil bir eylem ya da tıbbi yardım gerektirmese de sizi endişelendirebilir. İşaretleri fark etmek ve harekete geçmek acil lmayan durumlar için de önemlidir. Bu durumlarda kendi yardımınızı önerebilir ya da öğrenciyi PDB ne yönlendirebilirsiniz. Kampüsteki gözlemleriniz ile fark edebileceğiniz bazı psikljik srun göstergelerini aşağıda bulabilirsiniz: Fiziksel ve Davranışsal Kilda, özbakımda, fiziksel görünüşte belirgin değişimler (örn. aşırı zayıflama, kesik/yanık izleri) Aşırı hareketlilik, çk hızlı knuşma ya da aşırı durgunluk Knuşmada bzulmalar Yıkıcı davranışlar, saldırganlık Duygusal Yğun ve abartılı duygusal tepkiler, huzursuzluk, ajitasyn Depresif duygu durum 2

3 Yüksek anksiyete, panik Akademik Akademik perfrmansla ilgili srunlar ya da ani değişimler (örn. aşırı devamsızlık, erteleme, ntlarda beklenmeyen düşüş) Derslerde fazla sessiz ve kaçınmacı ya da aşırı girişken tutumlar, zihinsel işlevlerde bzulma lduğuna işaret eden srular Ödev ve sınavlarda endişe verici öğeler (örn. intihar/cinayet atıfları, depresif/huzursuz edici içerik) İlişkisel Olağandışı ya da öncekinden farklı iletişim kalıpları Olağandışı bağımlılık (örn. fisin etrafında dlanma, ısrarla sınıf ve fis saati dışında görüşmek isteme) Ssyal rtamlardan çekilme, kaçınma, yalıtma Geçimsizlik, diğer öğrencilerden şikayetler, arkadaşlarının/da arkadaşlarının dile getirdiği endişeler Eğer öğrencilerinizde bu göstergeleri fark ediyrsanız, kendiniz yardım önerebilir ya da PDB ye yönlendirebilirsiniz. Siz yardım etmek knusunda istekliyseniz ve durum bu şekilde yürütmeye uygunsa, PDB nden neler yapabileceğiniz knusunda da öneri alarak öğrenciye destek labilirsiniz. Ancak sizinle ya da öğrenciyle ilgili bazı durumlar, kendiniz yardım etmeyi denemek yerine bir uzmana yönlendirmenizi gerektirebilir. Öğrenci yakın zamanda önemli bir kayıp ya da reddedilme, saldırı ya da taciz yaşadıysa, sürekli depresif ruh halindeyse ya da kil ve özbakımda ciddi değişiklikler varsa, srunun ciddiyetinin sizi aşacağını düşünüyrsanız öğrenciyi prfesynel yardıma yönlendirmek ilk seçenek lacaktır. Sizin tarafınızdan bakıldığında da çk yğun ya da stresli bir dönemdeyseniz, öğrenciye karşı lumlu ya da lumsuz duygularınızın nesnelliğinizi etkileyebileceğini düşünüyrsanız, öğrencinin knumunuz gereği size anlatamıyr lduğu bazı nktalar lduğunu hissediyrsanız, sizden istenen bilgi ya da yardımı sağlamanız rlünüz gereği uygun değilse ya da zaten elinizden geleni yapmış lduğunuzu düşünüyrsanız, yine kendiniz yardım etmeye devam etmek yerine öğrenciyi bir uzmana yönlendirmeniz daha etkili bir müdahale lacaktır. 3

4 Öğrenciyle Srunları Hakkında Knuşmak ve PDB ne yönlendirmek için Öğrenciyle, ikinizin de yeterli zamanı varken (aceleniz ykken ve yğun değilken) ve yalnızken (utanma ve savunmaya geçmeyi önlemek amacıyla) knuşmayı önerin. Öğrenciye sıkıntı yaşadığının farkında lduğunuzu açıkça söyleyin. Onun iyi lmasının sizi ilgilendirdiğini ve yardım etmeye istekli lduğunuzu ifade edin. Neyin ters gittiğini ve bu knuda sizinle knuşmak isteyip istemeyeceğini srun. Eğer davranışsal değişiklikler fark ettiyseniz, bunları endişenizin nedeni larak belirtin. Yalnızca smut larak gözlemlediğiniz değişikliği söylemeye çalışın; bu durumun nedeni ile ilgili fikir belirtmeyin ve/veya teşhis kymayın. Hastalık isimleri, etiketler ve varsayımlar öğrencilerin psikljik yardım sürecini lumsuz etkilemektedir. Eleştirel ya da yargılayıcı lmaktan ve hatalı varsayımlar ya da suçlamalar yapmaktan kaçının. Kaygı, şk, krku ya da öfke yerine ilginizi ifade etmeye çalışın. Eğer bu yönde şüpheleriniz varsa, öğrenciye sarhş lup lmadığını, düşüncelerinin bulanık/karışık lup lmadığını ya da kendisine zarar verme düşüncelerini dğrudan srun. Srmakla öğrencinin kafasına lmayan düşünceler skmuş lmazsınız. Birilerinin yaşadığı güçlüğe dikkat etmiş lması ve bunu fark etmiş lması birçk öğrenciyi rahatlatacaktır. Dikkatle dinleyin. Hak vermeden ya da itiraz etmeden, sadece layları nun bakış açısından anlamaya çalışın. Sadece birkaç dakika geçiştirmeden dinlemeniz öğrenciye umursandığını hissettirebilir ve yardım almak knusunda daha güvenli hissetmesini sağlayabilir. Gizlilik sözü vermeyin ve öğrenciyi bir meslektaşınıza danışabileceğiniz knusunda bilgilendirin. Kendine ya da başkasına zarar verme tehditlerini sır larak tutacağınıza söz vermeyin. Eğer öyle lduğunu düşünüyrsanız, bir psiklgla/danışmanla görüşmenin işe yarayabileceğini dğrudan söyleyin. Öğrenciyi, üniversitede psikljik hizmetlerin gizlilik ilkesi çerçevesinde sağlandığı ve ücretsiz lduğu knusunda bilgilendirin. Eğer gerekiyrsa, öğrenciye bir psiklğun/danışmanın nu yargılamadan anlamaya ve nunla işbirliği içinde bulunmaya çalışacağını söyleyin. Danışmanlık hakkında lumlu ve 4

5 kabul edici bir tutum yansıtın ve yardım istemenin, zayıflık ve başarısızlık değil, aksine cesaret ve başarı göstergesi lduğuna işaret edin. Öğrencinin yönlendirmenize uymayabileceğini ve fazladan cesaretlendirmenin işe yarayacağını düşünüyrsanız, öğrenciye anda fisinizden PDB ni arayıp randevu almasını teklif edebilirsiniz. Eğer öğrenci savunmacı bir tutum sergiler, yardım almak knusunda tereddütlü davranır ya da reddederse (ve acil bir durum yksa): Knuyu zrlamayın, sadece endişenizi tekrar dile getirin. Kişiyi kandırarak ya da tuzağa düşürerek kendisini bir prfesynelin yanında bulmasını sağlamayın. Öğrencinin yardım almak knusundaki tereddütlerini dinleyin ve kabul edin. Bir süre üzerinde düşünmesini ve tekrar knuşmaya hazır lursa sizi haberdar etmesini söyleyin. Unutmayın, kendisine ya da başkasına zarar verme riski yksa, psikljik danışmanlık öğrencilerin gönüllü larak faydalanabilecekleri bir seçenektir. Öğrenciye yardım ederken, rlünüzün na destek lmak lduğunu unutmayın ve kendi fiziksel ve duygusal sınırlarınızı belirleyin. Eğer öğrenciniz PDB nde danışan ise... Bir öğrenciniz PDB nde danışan lduğunda, gizlilik ilkeleri tümüyle geçerlidir. Bir öğrenciyi yönlendirdiğinizde ya da zaten bize gelen bir öğrenciniz varsa, ve devam edip etmediğini merak ediyrsanız bunu öğrenciye srabilirsiniz. Biz öğrencinin izni lmadan nunla ilgili, randevusuna gelip gelmediği bilgisi de dahil lmak üzere, hiçbir bilgiyi sizinle paylaşamayız,. PDB ne yönlendirme yapmakla ilgili srularınızı cevaplayabiliriz. Psikljik sıkıntı ve srunlar ile ilgili genel bilgiler verebiliriz. Üniversite dışında başka yönlendirme seçenekleri sunabiliriz. 5