ÖNSÖZ... 4 EGE KURU MEYVE VE MAMULLERĐ ĐHRACATÇILARI BĐRLĐĞĐ... 5 YÖNETĐM KURULU KURU MEYVE SEKTÖRÜ NÜN GENEL KONULARI...

Transkript

1 2013, ĐZMĐR EGE İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ EGE KURU MEYVE VE MAMULLERĐ ĐHRACATÇILARI BĐRLĐĞĐ 2012/13 SEZONU ÇALIŞMA RAPORU NİSAN 2009

2 ĐÇĐNDEKĐLER ÖNSÖZ... 4 EGE KURU MEYVE VE MAMULLERĐ ĐHRACATÇILARI BĐRLĐĞĐ... 5 YÖNETĐM KURULU KURU MEYVE SEKTÖRÜ NÜN GENEL KONULARI KURU MEYVELER TANITIM GRUBU KURULMASI RUSYA FEDERASYONU'NA BĐTKĐSEL GIDA ÜRÜNLERĐ ĐHRACATINDA LISTE UYGULAMASI GERĐ GELEN MALLARIN YURDA GĐRĐŞĐ AVUSTRALYA YA KURU MEYVE ĐHRACATINDA MEBR KULLANIMI KURU MEYVE STANDARLARI TICARI KALITE DENETIMI TEBLIĞ I (ÜRÜN GÜVENLIĞI VE DENETIMI:2013/21) TÜRKĐYE 2023 ĐHRACAT STRATEJĐSĐ VE AR-GE/INOVASYON ÇALIŞMALARI VIP ALIM HEYETI ORGANIZASYONLARI SEKTÖR TOPLANTILARI SOSYAL ETKĐNLĐKLERĐMĐZ BĐRLĐĞĐMĐZ ÜYE DURUMU ULUSLARARASI TOPLANTILAR, FUARLAR VE TANITIM FAALĐYETLERĐ FRUCOM INC-ULUSLARARASI KABUKLU VE KURU MEYVELER KONSEYĐ AVRUPA KURU MEYVELER GÜNÜ CODEX ALIMENTARIUS TOPLANTILARI SĐAL CHĐNA FUARI NA KATILIM TEMMUZ 2012 TOKYO YATIRIM VE TICARET HEYETĐ FOODEX 2013 FUARI NA KATILIM ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜM ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜM REKOLTE TAHMĐN ÇALIŞMALARI /13 SEZONU ĐHRAÇ POLĐTĐKALARI ÇALIŞMALARI ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜMDE PESTĐSĐT KALINTISI SORUNUNA ĐLĐŞKĐN ÇALIŞMALARIMIZ ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜM ĐHRACATINDA YAŞANAN MAYA VE KÜF SORUNU22 2

3 2.5. ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜM STANDART ÇALIŞMALARI ULUSLARARASI ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜM ÜRETĐCĐ ÜLKELER KONFERANSI ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜM ÜRETĐMĐ VE ĐHRACATI KURU ĐNCĐR KURU ĐNCĐR REKOLTE TAHMĐN ÇALIŞMALARI AFLATOKSĐNLĐ KURU ĐNCĐRLERĐN ĐMHASI PROJESĐ KURU ĐNCĐR ÜRETĐCĐLERĐNE YÖNELĐK ÇALIŞMALAR CODEX VE AB NDE KURU ĐNCĐR ĐÇĐN KABUL EDĐLEN AFLATOKSĐN LĐMĐTLERĐNĐN YÜKSELTĐLMESĐ AB YE ĐHRAÇ EDĐLEN 2012 ÜRÜNÜ KURU ĐNCĐRLERDE YAŞANAN AFLATOKSĐN SORUNU KURU ĐNCĐR KALĐTESĐNĐN ARTTIRILMASI ĐÇĐN YAPILAN ÇALIŞMALAR EKONOMĐK DEĞERĐ OLMAYAN KURU ĐNCĐRLERĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ KURU ĐNCĐR ĐŞLETMELERĐNĐN METĐL BROMĐD ĐHTĐYACININ KARŞILANMASI ĐÇĐN YAPILAN GĐRĐŞĐMLER KURU ĐNCĐRDE ĐYĐ UYGULAMALARIN AFLATOKSĐNLERĐN ÖNLENMESĐ/AZALTILMASI ÜZERĐNDEKĐ ETKĐLERĐNĐN BELĐRLENMESĐ INTERNATIONAL CONFERENCE ON CONTROLLED ATMOSPHERE AND FUMIGATION IN STORED PRODUCTS FOOD AND VETERINARY OFFICE (FVO) ZĐYARETĐ KURU ĐNCĐR ĐLK YÜKLEME TARĐHĐNĐN BELĐRLENMESĐ KURU ĐNCĐR STANDART ÇALIŞMALARI KURU ĐNCĐR ÜRETĐMĐ VE ĐHRACATI KURU KAYISI KURU KAYISI REKOLTE ÇALIŞMALARI DEĞĐŞĐK KÜKÜRT KONSANTRASYONLARINDAKĐ KURU KAYISILARIN DEPOLAMA SÜRESĐNCE KALĐTE VE BESĐN ĐÇERĐKLERĐNDEKĐ DEĞĐŞĐMLERĐN SAPTANMASI ĐNÖNÜ ÜNĐVERSĐTESĐ ĐLE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMA VE PROJELER KURU KAYISI ĐHRACATIMIZ ORGANĐK ÜRÜNLER BIOFACH FUARI ORGANĐK ÜRÜN ĐHRACATI YILI ĐŞ PROGRAMI

4 ÖNSÖZ Ege Kuru Meyve ve Mamulleri Đhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu olarak 2010 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı nda bize verilen dört yıllık görev süremizin üçüncü yılını tamamlamış bulunuyoruz. Geçen üç yıllık sürede sektörümüze ve kuru meyve ihracatına ait sorunların çözümü için ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde girişimlerde bulunduğumuzu, sektörümüzün çıkarları doğrultusunda çalışmalarımızı sürdürdüğümüzü ve sektörümüzü ilgilendiren bütün konuların yakın takipçisi olduğumuzu ifade etmek istiyoruz. Görev süremizde, sektörümüzün de yakın işbirliği ve desteği ile sektörümüzün yaşadığı sıkıntıların bazılarının üstesinden gelmeyi başarmanın haklı gururu ile Kuru Meyve Şubesi çalışanları başta olmak üzere tüm personelimize ve çalışmalarımızda bizlerden değerli görüş ve katkılarını esirgemeyen değerli üyelerimize teşekkür ediyoruz. Saygılarımızla, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri Đhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu 4

5 EGE KURU MEYVE VE MAMULLERĐ ĐHRACATÇILARI BĐRLĐĞĐ YÖNETĐM KURULU Osman ÖZ Başkan Menaşe GABAY Başkan Yardımcısı Birol CELEP Başkan Yardımcısı Ahmet B. GÖKSAN Üye Banu ER Üye Eliya ALHARAL Üye Gürcan ŞEN Üye Nejat ALMIŞ Üye Rafael ÇĐKUREL Üye Tahsin ELMAS Üye Yurtcan BĐRYOL Üye Sezmen ALPER Genel Sekreter 5

6 1. KURU MEYVE SEKTÖRÜ NÜN GENEL KONULARI Türkiye Geneli Kuru Meyve ve Mamulleri ihracatımız 2012 yılında bir önceki yıla göre miktar bazında sadece %8,8 oranında artarken, ihracat gelirimiz % 0,4 oranında artış göstererek yaklaşık 1,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir yılının ilk üç ayında ise kuru meyve sektörümüzün ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre miktar bazında %20,7 oranında artarken, değerde %10,5 oranında artmıştır yılı Ocak-mart döneminde bir önceki yıla göre miktar bazında en fakzla artış gösteren ilk üç ürün %444 ile kuru incir, %114 ile elma kurusu ve %65 ile kuru erik olmuştur. Aşağıdaki tabloda sektörümüzün uğraşım alanına giren başlıca ürün gruplarının Türkiye geneli itibariyle ihracat performansları yer almaktadır. Tablo 1: Ürün Grupları Đtibariyle Türkiye Geneli Kuru Meyve Đhracatı 01/01/ /12/ /01/ /12/ /01/ /03/ /01/ /03/2013 MAL GRUBU MIKTAR (1000$) MIKTAR (1000$) MIKTAR (1000$) MIKTAR (1000$) KURU ĐNCĐR KURU KAYISI Ç. KURU ÜZÜM ANTEP FISTIĞI CEVĐZLER BADEMLER LEBLEBĐ ÇAMFISTIĞI KAYISI VE ZERDALĐ ÇEK ELMA KURUSU ERĐK KURUSU DĐĞER KURTL. MEYV. DĐĞER KAVR. MEYV TOPLAM

7 Tablo 2: Ürün Grupları Đtibariyle Ege Đhracatçı Birlikleri Kuru Meyve Đhracatı 01/01/ /12/ /01/ /12/ /01/ /03/ /01/ /03/2013 MAL GRUBU MIKTAR (1000$) MIKTAR (1000$) MIKTAR (1000$) MIKTAR (1000$) KURU ĐNCĐR , ,16 KURU KAYISI , ,47 Ç. K. ÜZÜM , ,51 ANTEP FISTIĞI , ,06 CEVĐZLER ,275 4, ,01 BADEMLER , ,92 LEBLEBĐ , ,85 ÇAMFISTIĞI , ,65 KAYISI VE , ,96 ZERDALĐ ÇEK. KURU ELMA , ,04 KURU ERĐK , ,47 DĐĞER , ,85 MEY.KUR. DĐĞER KAV. MEY , ,25 TOPLAM , ,1 9 Grafik 1: Başlıca Kuru Meyvelerin Türkiye Geneli 2012 Yılı Kuru Meyve Đhracatımızdaki Payları 2013 yılında kuru meyve ihracatımızın %10 luk bir artışla 1,55 milyar dolar olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir. Geleneksel olarak sektörümüzün en fazla ihracat yaptığı ülkeler başta Đngiltere, Almanya, Hollanda, Fransa, Đtalya, Belçika, Đspanya olmak üzere AB ülkeleri ile ABD, Rusya Federasyonu ve Kanada dır. Son 3-4 yılda artan taleple birlikte bu ülkelere Irak da eklenmiştir. Aşağıdaki tabloda 2011 ve 2012 yılında en fazla kuru meyve ihracatı yapılan ilk on ülke yer almaktadır. 7

8 Tablo 3: Ürün Grupları Đtibariyle En Fazla Kuru Meyve Đhracatı yapılan Ülkeler ULKE (1000$) MĐKTA R (1000$) DEĞĐŞĐ M DEĞER DEĞĐŞĐM 2011 DA PAYI % 2012 DA PAYI % PAY % DEĞĐŞ ĐM B.KRALLIK ,65 2, ,66 ALMANYA ,75-6, ,59 HOLLANDA ,23-0, ,32 FRANSA ,5-4, ,98 ĐTALYA ,93-18, ,65 ABD ,44-10, ,45 RUSYA ,07-9, ,55 AVUSTRALYA ,64-19, ,05 IRAK ,99 34, ,84 BELÇĐKA ,56 9, ,76 ILK 10 ULKE TOPLAM ,56-3, ,73 DIGER ULKELER ,56 8, ,42 GENEL TOPLAM ,56-0, , yılında kuru meyve ve mamulleri ihracatı yapılan ülke sayısı serbest bölgeler hariç 113 iken 2012 yılında 125 e yükselmiştir. Ülke grupları itibariyle bakıldığında ihracatımızın arttığı ülke grupları, ihracat artışında öne çıkan ülkeler ile ülke grubundaki ihracat artış oranları şu şekilde özetlenebilir: Afrika Ülkeleri (özellikle, Libya, Mısır, Cezayir, Sudan, %45,6), Türki Cumhuriyetler (%11), Asya ve Okyanusya (özellikle Pakistan, Filipinler, Çin, Tayvan, Hindistan, Hong Kong, G. Kore, Vietnam, Japonya, Singapur, Malezya, %6,6) ve Ortadoğu Ülkeleri (Irak, BAE, Umman, Kuveyt, Ürdün, %5,2) dir. En önemli pazarımız olan AB nin payı 2012 yılında bir önceki yıla göre miktar ve değer bazında az da olsa gerilemiş ve sırasıyla %63,1 ve %58,6 olarak gerçekleşmiştir. Bilindiği üzere, Kuru Meyve ve Mamulleri sektörümüzün en önemli ihraç ürünlerinden olan kuru kayısı, kuru incir ve çekirdeksiz kuru üzüm sezonluk olarak ihraç edilmektedir. Yeni sezon kuru kayısı ihracatı 1 Ağustos, çekirdeksiz kuru üzüm ise 1 Eylül itibariyle başlamaktadır. Kuru incirde ise yeni sezon tarihi, üye ihracatçılarımızın her yıl bir araya gelmesiyle gerçekleştirilen Olağanüstü Genel Kurul Toplantılarında ortaya çıkan görüşler çerçevesinde Sektör Kurulu ve Ekonomi Bakanlığı onayı ile belirlenmektdir. 2012/13 kuru incir sezonu ilk yükleme tarihi için 27 Ağustos 2012 tarihinde olağanüstü genel kurul toplantısı ve Sektör Kurulu toplantısı yapılmış, sezonu ilk yükleme tarihi Ekonomi Bakanlığı nın tarihli onayı ile 21 Eylül 2012 olarak belirlenmiştir. Sözkonusu üç ana ihraç ürünümüzün 2011/12 ve 2012/13 sezonlarında gerçekleşen Türkiye geneli ihracat miktar ve değerleri aşağıda sunulmuştur. 8

9 Tablo 4: Sezonlara göre Türkiye Geneli K. Kayısı, Ç.K. Üzüm ve K. Đncir Đhracatı sezonu *sezonu * sezonu Miktar (ton) Değer (1000$) Miktar (ton) Değer (1000$) Miktar (ton) Değer (1000$) Kuru Kayısı 83, , Endüstriyel Kayısı 7,231 12,028 4, , Kesilmiş Kayısı 5,767 16,947 3, , TOPLAM KAYISI 96, , Ç. KURU ÜZÜM 215, , Kuru Đncir 42, , Ezme Đncir 4,433 6, Kesilmiş Đncir 2,698 7, Hurda ve Kavrul. Đncir 652 1, TOPLAM ĐNCĐR 50, , GENEL TOPLAM ,008, (*) 20 Mart tarihi itibariyle 1.1. KURU MEYVELER TANITIM GRUBU KURULMASI Ekonomi Bakanlığı nın tarih ve sayılı yazısı ile Kuru Kayısı, Kuru Đncir, Çekirdeksiz Kuru Üzüm ve Antep Fıstığı ürünlerinin bilinirliğinin arttırılması, rekabet olanaklarımızın geliştirilmesi ve pazar çeşitliliğinin sağlanması amacıyla oluşturulacak bütçe çerçevesinde tanıtım etkinliklerini yürütecek Kuru Meyve Tanıtım Grubu nun kurulmasının uygun görüldüğü bildirilmiştir. Bu çerçevede; - %0,2 (binde 2) oranında kesinti içeren Antep Fıstığı Tanıtım Grubu Fonu nun, %0,3 (binde 3) oranında kesinti yapılan Kuru Đncir Ar-Ge Fonu kesintisi, %0,025 (onbinde yirmibeş) oranında uygulanmakta olan Kuru Kayısı Tanıtım Fonu kesintisi, çekirdeksiz kuru üzüm ihracatında (%0) olarak uygulanan Çekirdeksiz Kuru üzüm Fonu iptal edilmiştir. - Kuru kayısı, kuru incir, çekirdeksiz kuru üzüm ihracatından tarihi itibariyle %0,075 (binde 0,75), Antep Fıstığı ihracatından %0,025 (binde 0,25) ek nisbi aidat kesintisi yapılmasına başlanmıştır. Kuru Meyve Tanıtım grubu nun hedef ülkeleri Çin, Rusya, Hindistan, ABD, Güney Kore, Japonya, Malezya, Endonezya ve Brezilya olarak belirlenmiştir. Kuru Meyve Tanıtım Grubu (KMTG), 2013 yılında, en fazla iki hedef pazara yoğunlaşarak (Çin ve Japonya) bu ülkelerde Pazar araştırmaları yaptırmayı, marketlerde tadım etkinlikleri düzenlemeyi, her iki ülkede en az birer fuara katılmayı hedeflemektedir. Reklam kampanyalarının yanı sıra, farklı dillerde (Türkçe, Đngilizce, Çince ve Japonca) tanıtım filmleri, afiş-broşürler ve internet sayfaları hazırlanması da öngörülmektedir. Diğer taraftan, tarihi ve ülkesi sonradan belirlenmek üzere, Özel Nitelikli Alım Heyeti Programı veya Sektörel Ticaret Heyeti organizasyonu düzenlenmesi, bunun mümkün olmaması halinde ise 9

10 Ekonomi Bakanlığı ve TĐM koordinasyonunda öncelikli hedef Pazar ülkelerden nemli alıcı firmaların davet edileceği VIP Alım Heyetleri organize edilmesi planlanmaktadır. Đç pazarda tercihen ilk ve ortaokullarda ve THY,vb. havayolu uçuşlarında kuru meyve tanıtımı yapılması imkanları da araştırılacak ve deneme çalışmalarına başlanacaktır yılı için Planlanan Etkinlikler Çin ve Japonya pazarlarına giriş stratejileri ile bu ülkelerdeki marketlerde yapılabilecek tadım-tanıtım çalışmalarının yöntemini belirlemek amacıyla yaptırılacak Pazar araştırması çalışmaları Çin (2013 Shanghai Int l Food Fair, Mayıs 2013), Japonya (Foodex Japan Internatıonal Food And Beverage Exhibition, Mart 2013) Fuarları ile bir uluslar arası fuara katılım Japonya ve/veya Çin e yönelik Sektörel Ticaret Heyeti ve Hedef pazarlardaki ülkelerden firmaların davet edilmesi ile (VIP) Alım Heyeti Organizasyonuları Japonya ve Çin de en az 1 er market zincirinde tadım etkinlikleri organizasyonları Yurtdışı Fuar, Market Tadım Çalışmaları, Sektörel Alım-Ticaret Heyeti organizasyonlarında kullanılacak tanıtım materyelleri, ürün satın alma, ambalajlama, nakliye Giderleri Tanıtım Ajansına aylık hizmet bedeli ve logo, konsept,vb. bedeli ödemeleri Đç piyasada (THY,vb. havayolları + Okullarda) yapılacak tanıtım çalışmaları/ürün dağıtımları TĐM tarafından gerçekleştirilen Konsolosluk Yemeği, TUSKON Ticaret Heyeti Toplantıları, Yurtiçi Fuar Katılım ve Eşantiyon Ürün Dağıtımları Yurtdışı temsilciliklere tanıtım amaçlı ürün örneği gönderimleri Kuru Meyve Tanıtım Grubu nun Sekreteryası Birliğimizce yürütülmekte olup, bu çerçevede 5-8 Mart 2013 tarihlerinde Japonya da düzenlenen Foodex 2013 Fuarı na bir info stand ile katılım sağlanmıştır. Ayrıca, Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda Türkiye Đşadamları ve Sanayiciler Konferderasyonu tarafından Kasım 2012 tarihleri arasında Đstanbul Fuar Merkezi nde gerçekleştirilen Türkiye Dünya Dış Ticaret Köprüsü etkinliği düzenlenmiştir. Program çerçevesinde Kasım 2012 tarihlerinde ikili iş görüşmeleri ve eşzamanlı bir fuar gerçekleştirilmiştir. Anılan fuar alanında TĐM ve TUSKON un teşhir standının yanı sıra tanıtım Grupları da birer stand ile yer almıştır. Kuru Meyve tanıtım Grubu olarak söz konusu etkinliğe katılım sağlanmış, ziyaretçilere ürünlerimizden ikram edilerek bilgi verilmiştir. Kuru Meyve Tanıtım Grubu ve Ticaret Borsalarının kuru meyveler için iç piyasaya yönelik yürütebileceği ortak çalışma imkânlarını değerlendirmek üzere Kuru Meyve Tanıtım Grubu nun temsilcileri ve Đzmir Ticaret Borsası, Aydın, Manisa, Denizli Ticaret Borsalarının temsilcilerinin katılımıyla 6 Şubat 2013 tarihinde Birliğimiz binasında bir toplantı düzenlenmiştir. Söz konusu toplantıda yapılan görüşmeler sonucunda, Đzmir Ticaret Borsası nın çekirdeksiz kuru üzüm, kuru incir, kuru kayısı ve Antep fıstığının yurtiçinde tanıtımı için diğer ürün Borsalarının desteğini almak üzere Sekretarya görevini yürütmesi konusunda görüş birliğine varılmıştır. Bu çerçevece konu ile ilgili olarak diğer ürün borsalarının desteğinin sağlanması hususunda Đzmir Ticaret Borsası na bir yazı iletilmiştir. 10

11 1.2. RUSYA FEDERASYONU'NA BĐTKĐSEL GIDA ÜRÜNLERĐ ĐHRACATINDA LISTE UYGULAMASI Rusya Federasyonu'na Bitkisel Gıda Ürünleri Đhracatı 2 Temmuz 2008 tarihli Memorandum çerçevesinde devam etmekte olup, RF ye taze meyve ve sebze ile kuru meyve ve sebze ile kuru gıda ihracatının gerçekleştirilmesini teminen, Rusya ya ihracat yapabilecek olan firmaları içeren bir liste uygulaması mevcuttur. Söz konusu listeye girmek için firmalarımız birliğimize başvurmakta ve evrakları Birliğimizce Ekonomi Bakanlığı na ve Ekonomi Bakanlığ ınca Gıda tarım ve Hayvancılık Bakanlığı na gönderilmektedir. Bu liste Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (GTHB) tarafından Rus makamlarına iletilmekte ve söz konusu liste yılda iki dönem halinde güncellenmekte, son bir yıl içerisinde Rusya ya ihracat gerçekleştirmeyen firmalar listeden çıkarılmaktadır. Birliğimiz geçen dönemde listeye girmiş olan firmalardan henüz ihracat yapmamış olanların çıkarılmaması ve uygulamanın ihracatçılarımız lehine değiştirilmesini teminen Ekonomi Bakanlığı ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nezdinde girişimlerde bulunmaktadır GERĐ GELEN MALLARIN YURDA GĐRĐŞĐ Bilindiği üzere, 25 Kasım 2011 tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 13 Aralık 2011 tarihinde yürürlüğe giren ''Bitkisel Gıda ve Yemin Đhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve Đhracattan Geri Dönen Ürünler Đçin Uygulama Yönetmeliği" ve bağlı uygulama talimatı ile birlikte ihracattan geri gelen ürünlerin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı kontrol ve gözetimi altında özel işleme tabi tutulmak üzere (ayıklama,vb.) üretici/ihracatçı firmaya ait işletmeye nakline ve orada GTHB Đl Müdürlüğü ve Gümrük Đdaresi gözetimi altında elleçlenmesine izin verilmiştir. Bu gelişme doğrultusunda, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından, geri gelen ürünler için Birliğimizce kiralanan gümrüklü antrepoya ihtiyaç olmadığı hususu resmi yazı ile bildirilmiş ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri Đhracatçıları Birliğimiz Yönetim Kurulu kararı ile söz konusu antrepodaki aflatoksin ayıklama tesisimiz kapatılmıştır. Bununla birlikte, Gümrük Müsteşarlığı tarafından yayınlanan tarihli Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Sistemi konulu 2011/38 Sayılı Genelge çerçevesinde, elleçleme işleminin antrepo açma işletme izin belgesinde gösterilmediği durumlar da dahil olmak üzere, antrepo dışında yapılacak tüm elleçleme faaliyetlerinde, faaliyetin yapılacağı yer ile antreponun aynı belediye sınırları içinde bulunması (antreponun konuşlandığı yerin büyükşehir belediyesi sınırları içinde olması durumunda anrepo dışında yapılacak elleçleme faaliyetinin yapılacağı yerin de aynı büyükşehir belediyesi sınırları içinde bulunması) gerektiği hususu Gümrük Müsteşarlığı tarafından tarafımıza bildirilmiştir. Bu çerçevede, Đzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları dışında faaliyet göstermekte olan bazı firmalarımız yukarıdaki Gümrük Đdaresi uygulaması nedeniyle elleçleme işlemlerini kendi imkanları ile gümrüklü antrepo sahasında veya Đzmir de yerleşik bir firmanın işletmesinde yapmaktadırlar AVUSTRALYA YA KURU MEYVE ĐHRACATINDA MEBR KULLANIMI Avustralya ya kuru meyve ihracatı yapan bazı firmalarımızın Birliğimize yaptıkları başvurulardan Avustralya makamlarının ülkemizden yapılan ithalat aşamasında, ithalata konu olan kuru meyve ürünlerinin Metil Bromid (MeBr) ile işlem gördüğüne ilişkin yazılı bir belge talep ettikleri ve bu ürünlerin adı geçen madde ile fumige edilmiş olmasını talep ettikleri anlaşılmıştır. 11

12 Konuyu değerlendiren Ege Kuru Meyve ve Mamulleri Đhracatçıları Birliği Yönetim Kurulumuz, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nezdinde girişimlerde bulunulması talebiyle konunun Ekonomi Bakanlığımıza arzını kararlaştırmıştır. Söz konusu uygulamaya ilişkin yazımız üzerine Ekonomi Bakanlığı ndan alınan 6 Mart 2013 tarih, 1784 sayılı yazıda konunun Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (GTHB) nezdinde araştırıldığı ve GTHB ndan alınan tarihli yazıda; - Avustralya Tarım, Balıkçılık ve Ormancılık Bakanlığı ndan alınan ve bir örneği ekte sunulmuş olan 11 Ocak 2012 tarihli yazıya atıfta bulunularak kuru meyve ve sebze dahil listelenmiş ürünlerde MeBr kullanımı zorunluluğunun kaldırıldığının, - Ancak Bitki Sağlık Sertifikası zorunluluğunun devam ettiğinin, - Bu ürünlerin khapra böceği dahil herhangi bir canlı böcekle bulaşık bulunması halinde MeBr ile fumigasyonun Avustralya da yapılacağının, - Uygulamaya ilişkin olarak 18 Ocak 2012 tarihli GTHB yazısı ile bitki ve bitkisel ürün ihracatında yetkili kapıların (GTHB Đl ve Karantina Müdürlüklerinin) bilgilendirildiğinin, - Avustralya ya gönderilecek ürünlere ilişkin olarak adresindeki veri tabanından ayrıntılı bilgiye ulaşılabileceğinin, ifade edildiği bildirilmiştir. Bu çerçevede Avustralya Tarım, Balıkçılık ve Ormancılık Bakanlığı nın GTHB na iletmiş olduğu tarihli yazının bir örneği ve ilgili dokumanlar üyelerimize iletilmiştir KURU MEYVE STANDARLARI Bilindiği üzere, kuru kayısı, kuru incir, çekirdeksiz kuru üzüm gibi dünya dış ticaretinde ülkemizin söz sahibi olduğu kuru meyvelerin BM/AEK standartlarının oluşturulması/revize edilmesi amacıyla düzenlenen uluslararası toplantılara ülkemiz adına Ekonomi Bakanlığıa tarafından katılım sağlanmaktadır. BM/AEK nin kuru ve kurutulmuş ürünlere (kuru kayısı, kuru incir, kabuklu ceviz ve çekirdekli/çekirdeksiz kuru üzüm) yönelik metinler Birliğimiz teknik personeli ihracatçı firmalarımızın uzman personelleri, izmir Ticaret Borsası ve Ekonomi Bakanlığı Batı Anadolu Bölge Müdürlüğü yetkililerinin katılımıyla düzenlenen çeşitli toplantılarda gözden geçirilmiş, metinlere ilişkin görüş ve önerilemiz Ekonomi Bakanlığı na iletilmiştir. Ülkemizde yetiştirilen ve dünyada söz sahibi olduğumuz 3 ana ihraç ürünümüzde, üreticilerin tüccar ve paketlemeci firmalara hammadde olarak teslim edecekleri ürünlerde aranacak kriterlerin (pestisit kalıntısı, kayısıda kükürt oranı, seçme-boylama özellikleri, ambalaj, vb.) alıcı ülke kriterleri de dikkate alınarak ilgili Bakanlıklar (GTHB; Ekonomi Bakanlığı), TSE ve özel sector temsilcilerinin bir araya gelmesiyle belirlenerek uygulamaya konulması, söz konusu ürünlerin ticaretinin sağlıklı bir sisteme sokulması ve ihracattaki risklerin azaltılması açısından önem arz etmektedir. Bu çerçevede hammadde standard oluşturulması amacıyla ilgili Bakanlıklar nezdinde girşimlerimiz devam etmektedir TICARI KALITE DENETIMI TEBLIĞ I (ÜRÜN GÜVENLIĞI VE DENETIMI:2013/21) tarihi itibariyle yürürlüğe girecek olan bazı Tarım Ürünlerinin Đhracatında ve Đthalatında Ticari Kalite Denetimi Tebliğ i (Ürün Güvenliği ve Denetimi:2013/21) tarih, sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kuru meyveler de bu Tebliğ kapsamında Tareks denetimine tabi tutulmaktadırlar. Söz konusu Tebliğler ile Tebliğ 12

13 kapsamındaki standart değişiklikleri üyelerimize duyurulmuş olup, bu sistem çerçevesinde yaşanan sıkıntıların aşılması için çalışmalar yapılmaktadır TÜRKĐYE 2023 ĐHRACAT STRATEJĐSĐ VE AR-GE/INOVASYON ÇALIŞMALARI Türkiye Đhracatçılar Meclisince, ülkemiz ihracatının 2023 yılında 500 milyar ABD Doları tutarındaki büyük hedefe ulaşması için Türkiye nin 2023 Đhracat Stratejisinin Uygulamaya Aktarılması ve Performans Yönetimi projesi başlatılmıştır yılında başlayan proje kapsamında çalıştaylar düzenlenmiş, bu çalıştaylar sonucunda ve toplamda 200 üst düzey katılımcının katkılarıyla Türkiye nin 2023 Đhracat Haritası ve Performans Programı ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmaların devamında ise faaliyet alanları ortak sektörler belirlenerek 24 sektörümüz için ayrı ayrı Strateji Haritası ve Performans Programı ortaya çıkmıştır Yılı için sektörümüzün dış ticaret hedefi 3 milyar dolardır. Buna paralel olarak aynı yıl 12 milyar dolara ulaşacağı öngörülen dünya kuru ve kabuklu meyveler dış ticaret hacmindeki payımızın fındık hariç %25'e ulaşması öngörülmektedir. Dış pazarlarda Türk Kuru Meyve sektörü olarak kapsamlı tanıtım çalışmaları yapılması, ürünlerimizin üretim miktarının ve kalitesinin arttırılması, aynı zamanda iyi tarım ve organik üretim tekniklerinin geliştirilmesi, markalaşmaya daha fazla önem verilmesi ile birlikte sektörümüz 2023 yılı için öngörülen ihracat rakamına rahatlıkla ulaşabilecektir. Bu hedefe ulaşmak için, dünya tüketicilerinin tercih ettiği ürünleri, gıda kodeksine uygun şekilde üretmek, ana ihraç kalemlerimizin yanı sıra, ülkemiz coğrafyasının ve ekolojisinin elverdiği ürünlerin (örneğin, ceviz, badem, erik kurusu, çam fıstığı ve Antep fıstığı) üretimini yükselen global talebe uygun şekilde artırmak, ülkemiz üretiminin yetersiz kaldığı durumlarda ihtiyaç duyulan ürünleri dahilde işleme rejimi kapsamında ithal ederek işledikten sonra talebe göre kendi ürünlerimizle karışık halde dış piyasalara sunmak ve hepsinde de önemlisi Türk Kuru Meyveleri imajını dünya piyasalarına yerleştirmek gerekmektedir. Diğer yandan, gıda ve tarım sektörünün gelişimine katkı sağlamak ve ihracatımızı arttırmak, sektörün rekabetçiliğini artıracak çözümler bulmak, yeni teknoloji ve üretim metotları geliştirmek, gıda ve ilgili alanlarla bağlantılı olan ihracatçı firmalar, araştırma enstitüleri, üniversiteler ve diğer firmalar için bir buluşma platformu oluşturmak ve 2023 yılı için öngörülen 55 milyar dolarlık gıda ihracatı hedefine ulaşmak amaçlarına yönelik olarak Türkiye Đhracatçılar Meclisi nin II. Uluslararası Gıda Ar-Ge Proje Pazarı etkinliği Haziran 2013 tarihlerinde iki gün süresince Đzmir de Swissotel Grand Efes te yapılacaktır. Kuru meyve sektörümüz de bu etkinliğe destek vermektedir. Ar-Ge Proje Pazarı ile tüm ülkemizde gıda ile ilgili olarak çalışan ihracatçı/sanayici firmaların Ar Ge yatırımlarına öncelik vermelerinin sağlanması ve elde edilecek bilgilerin yeni ürün, hizmet veya üretim süreçlerinde kullanılarak rekabet güçlerinin artmasına yardımcı olunması hedeflenmektedir. Geçtiğimiz yıl 29 Mayıs 2012 tarihinde ilki düzenlenen Gıda Ar-Ge Proje Pazarı etkinliğinde 17 farklı kategoriden 116 proje sergilenmiş, proje sahipleri ile sanayiciler bir araya gelme fırsatı bulmuş ve etkinlik alanımızı 1000 e yakın katılımcı ziyaret etmiştir. Ekonomi Bakanımız Sn. M. Zafer ÇAĞLAYAN ın ve konuk konuşmacı olarak Ali ÜLKER in onurlandırdığı etkinliğimiz başta Ekonomi Bakanımız ve Türkiye Đhracatçılar Meclisi Başkanımız olmak üzere tüm katılımcılar nezdinde takdir ve beğeni toplamış, katılımcılar açısından oldukça verimli bir platform olmuştur. Đlk yılında büyük bir ilgi ve beğeni toplayan etkinliğimiz 2013 yılında uluslararası bir boyut kazanmış olup, bu çerçevede Ege Üniversitesi ve Hollanda nın tarım ve gıda ile ilgili 13

14 araştırmalarda önde gelen üniversitelerinden Wageningen Üniversitesi ile bilimsel ortaklık kurulmuştur. TÜBĐTAK ın da desteklediği etkinliğimizde geniş bir sanayi-üniversite ağı yaratılarak proje sahipleri ve sanayicilerin bir araya gelmesi sağlanacaktır. Etkinliğimizin TĐM Başkanımız Sn. Mehmet BÜYÜKEKŞĐ nin ev sahipliğinde, ödül törenini Ekonomi Bakanımız Sn. Zafer ÇAĞLAYAN ve programlarında önemli bir değişiklik olmadığı takdirde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanımız Sn. Mehdi EKER onurlandırması ile gerçekleştirilecektir. Kuru meyve sektörümüzün gelişimi için başta Ege Üniversitesi olmak üzere üniversiteler ile yakın işbirliği içinde çalışılmakta, ürün kalitesinin arttırılması, mevcut sorunların çözüme kavuşturulması ve yaşanması muhtemel sorunların önüne geçilmesi amacıyla ortak projeler yürütülmektedir VIP ALIM HEYETI ORGANIZASYONLARI Türkiye Đhracatçılar Meclisi koordinasyonu ve Birliğimiz organizasyonunda Malezya, Hong Kong, Güney Kore, ABD de yerleşik önemli alıcı firmalar ile kura yöntemi ile belirlenen Birliğimiz üyeleri ikili iş görüşmeleri gerçekleştirmiştir. Gelen konuklara, programlarının yoğunluğu nedeniyle kendileri ile görüşme imkanı bulamayan firmalarımızın da iletişim bilgilerini içeren cd ler ve kuru meyve sektörümüz hakkında bilgi verilmiştir SEKTÖR TOPLANTILARI Bilindiği üzere Kuru Meyve Sektör Kurulu Sekreteryası Birliğimizce yürütülmektedir. Birliğimiz, Đstanbul ve Güneydoğu Anadolu Đhracatçı Birliklerinin katılımıyla Sektor Kurulu Toplantıları düzenlenmiş, Birliğimizce yapılan işlem ve gelişmeler ve üyelerimize yönelik duyurular konusunda Đstanbul ve Güneydoğu Anadolu Đhracatçı Birlikleri ne de görüşleri sorulmuş, gerekli bilgilendirmeler yapılmıştır. Ekonomi Bakanımız Sayın Zafer ÇAĞLAYAN Başkanlığında yapilan 2012 yılı Đhracatı Değerlendirme Toplantısını müteakiben gerçekleştiren Genişletilmiş Başkanlar Kurulu Toplantısında, ihracatta karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerilerinin ele alınacağı sektörel bazlı değerlendirme toplantıları yapılması kararlaştırılmıştır. Bu çerçevede, 12 Şubat 2013 Salı günü Ekonomi Bakan Yardımıcımız Sn. Mustafa Sever in başkanlığında Ankara da bir değerlendirme toplantısı düzenlenmiş, söz konusu toplantıya Birliğimizi temsilen Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Menaşe Gabay ve Uzman Ece Tırkaz katılım sağlamışlardır. Toplantıda Avrupa Birliği ne Đhraç Edilen Kuru Đncirlerde Yaşanan Aflatoksin Sorunu, Tarımsal Üretimde Yaşanan Pestisit Kalıntısı Sorunu ve Organik Mücadele Yöntemlerinin Kullanımına Yönelik Desteklerin Artırılarak Sürdürülmesi Konusu, Hammadde halindeki kuru kayısı, Kuru Đncir, Çekirdeksiz Kuru Üzüm gibi ürünler için hammadde standartlarının belirlenmesi, Rekolte Tahminlerine Esas Üretim Sahalarına Đlişkin Veri Eksikliği ve Çekirdeksiz Kuru Üzüm Đhracatında Yaşanan Maya ve Küf Sorunu dile getirilmiştir SOSYAL ETKĐNLĐKLERĐMĐZ Başarılı ihracatçı-imalatçı firmalarımızı onurlandırmak ve Genel Sekreterliğimiz çatısı altındaki Birliklerimiz üyeleri arasındaki kaynaşmayı sağlamak amacıyla her yıl geleneksel olarak yapılan 2012 yılı Ege Đhracatçı Birlikleri Başarılı Đhracatçılar Ödül Töreni 27 Şubat 2013 Perşembe akşamı gerçekleştirilmiştir. Diğer yandan, her kuru meyve ihraç sezonu başında yapılması geleneksel hale gelen ve sezon başlangıcını ihracatçı firmalarımız, sektörümüzde faaliyet gösteren kamu/özel kurum ve 14

15 kuruluşların temsilcileri ile kutlamak amacıyla 7 Eylül 2011 tarihinde, Swissotel Grand Efes te Kuru Meyve Yeni Sezona Birlikte Merhaba Kokteyli düzenlenmiştir. Kokteylimizde, kuru meyve sektörüne büyük emeği geçen Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Uygun Aksoy ve Prof. Dr. Ahmet Altındişli ye şükranlarımızı ve teşekkürlerimizi sunmak üzere birer plaket takdim edilmiştir BĐRLĐĞĐMĐZ ÜYE DURUMU 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle Birliğimiz üye sayısı 400 olmuştur ULUSLARARASI TOPLANTILAR, FUARLAR VE TANITIM FAALĐYETLERĐ Birliğimiz, Avrupa da faaliyet gösteren IFOAM, FRUCOM ve INC nin üyesi olup, bu kurumlarda yakın bir işbirliği halindedir. International Federation of Organic Agriculture Movements (IFOAM), Fransa daki Ulusal Kuru Meyveler Sendikası, Đngiltere deki Ulusal Kuru Meyve Ticaret Birliği (NDFTA), Đspanya daki Uluslararası Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi (INC), Brüksel deki Avrupa Kuru Meyve, Kabuklu Yemişler, Konserveler ve Benzeri Ürünler Ticaret Federasyonu (FRUCOM), Almanya daki Hamburg Ticaret Borsası ile temas halinde olan Birliğimiz, en önemli pazarımız olan Avrupa Birliği ndeki ve diğer ülkelerdeki gelişmeleri yakından takip etmekte, bu kurumların organize ettiği etknliklere katılım sağlamakta ve sekörümüzün çıkarları doğrultusunda girişimlerde bulunmaktadır FRUCOM Birliğimizin, Avrupa Birliği ülkelerindeki ithalatçı birliklerinin oluşturduğu FRUCOM a üyeliği 2004 yılından beri devam etmektedir. Avrupa Birliği mevzuatındaki değişiklikleri ve Avrupa Birliği ne yapılan ihracatımızı etkileyebilecek her türlü gelişmeyi Birliğimize bildiren FRUCOM ile kurmuş olduğumuz yakın işbirliği sayesinde, Avrupa Birliği makamlarınca verilen kararlar yakından izlenmekte, ülkemiz tezleri FRUCOM aracılığıyla AB makamlarına ve Avrupalı alıcılara iletilmektedir. Ayrıca, FRUCOM un düzenli olarak Birliğimize ilettiği Hızlı Alarm Bildirimleri ve AB mevzuatındaki değişiklikler üyelerimize duyurulmaktadır INC-ULUSLARARASI KABUKLU VE KURU MEYVELER KONSEYĐ INC, 1983 yılında kurulmuş olup, kuru ve kabuklu meyvelerin ticareti, üretimi, dağıtımı ve tüketimi ile ilgilenen ithalatçı, ihracatçı, komisyoncu, üretici vb. gibi yaklaşık 50 ülkeden üyesi bulunmaktadır. Kabuklu ve kuru meyvelerin sağlık üzerine etkileri, besin değerleri, istatistikler, standartlar ve yönetmelikler konusunda uluslararası bir kaynak olan INC üyeliğimiz 2012 yılında da devam etmiştir. INC ye kuru meyve üretim ve ihracat istatistikleri konusunda veri sağlanmakta, INC üyeliğimiz sayesinde, dünya kuru meyve sektöründe yaşanan gelişmeler yakından takip edilmekte, konu ve sorunlar hakkında ülkemiz tezleri uluslararası platformlarda dile getirilmektedir. 15

16 31. Dünya Kabuklu ve Kuru Meyveler Kongresi Mayıs 2012 tarihlerinde Singapur da düzenlenmiştir. Kongreye 53 ülkeden 934 kişi görüş alışverişinde bulunmak, tiacri bağlantılar kurmak, yeni girişim ve fikirler keşfetmek amacıyla katılım sağlamıştır. Kongre ye Birliğimiz adına Yönetim Kurulu Başkanımız ve INC Yönetim Kurulu Üyesi Osman Öz, Yönetim Kurulu üyelerimiz ve Genel Sekreterliğimiz temsilcileri katılım sağlamıştır. Kongre nin kuru meyveler oturumunda Yönetim Kurulu Başkanımız Osman Öz kuru üzüm, kuru kayısı ve kuru incir ihracatındaki gelişmeler hakkında bilgi veren bir sunum gerçekleştirmiştir. Kongre süresince yapılan sunumlar üyelerimize iletilmiştir AVRUPA KURU MEYVELER GÜNÜ 16 Kasım 2012 tarihinde Almanya nın Hamburg kentinde düzenlenen 27. Avrupa Kuru Meyveler Günü toplantısına Yönetim Kurulu Üyesi Nejat Almış Genel Sekreter Sezmen ALPER katılmıştır. Toplantıda Hamburg Borsası ından Frank Rump Kuru Meyveler Günü Oturum Başkanı olarak bir açılış konuşması yapmıştır. Daha sonra FRUCOM Başkanı Martin Rome ve FRUCOM Genel Sekreteri Cristina Moser FRUCOM ve çalışmaları hakkında bilgi veren birer sunum gerçekleştirmiştir. Genel Sekreter Sezmen ALPER ise Güney Afrika da düzenlenen Çekirdeksiz Kuru Üzüm Üretici Ülkeler Konferansı nda yapılan sunumlara ilişkin bir sunum ve Birliğimizce Đzlenebilirlik ile ilgili yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren bir sunum gerçekleştirmiştir CODEX ALIMENTARIUS TOPLANTILARI Mart 2011 tarihlerinde Hollanda nın Lahey kentinde düzenlenen Bulaşanlar Komitesi nin 5. Oturumunda kuru incirde aflatoksin limiti belirlenmesi konusunda yapılan görüşmeler sonunda Türkiye liderliğinde oluşturulacak bir elektronik çalışma grubu tarafından 'Örnekleme Planı'nın en uygun oldugunu teyit eden bir çalışma yapılması ve limit belirleme konusunun 2012 de yapılacak Codex toplantısında tekrar görüşülmesi kararlaştırılmıştır. Bu çerçevede, Türkiye liderliğinde oluşturulan elektronik çalışma grubu Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı koordinatörlüğünde, TÜBĐTAK, INC, Aydın Gıda Tarım ve Hayvancılık Đl Müdürlüğü, Ege Üniversitesi ve Birliğimizin desteği ile aflatoksin limiti belirlenmesi ve numune alma planı oluşturulması amacıyla çalışmalarını tamamlamıştır Mart 2012 tarihleri arasında Hollanda da düzenlenen Codeks Alimentarius Komisyonu Gıdalarda Bulaşanlar Komitesi nin 6. Oturumuna Birliğimiz heyeti katılım sağlamıştır. 2-7 Temmuz 2012 tarihlerinde Đtalya nın Roma kentinde yapılan Kodeks Alimentarius Komisyonu Toplantısı na Birliğimiz, Ekonomi bakanlığı ve Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı yetkilileri katılım sağlamıştır. Kodeks Alimentarius Komisyonu tarafından (hem doğrudan tüketim amaçlı hazırlanmış, hem de ileri derecede işlem görecek) kuru incirde toplam aflatoksin limiti 10 (µg/kg) olarak kabul edilmiştir SĐAL CHĐNA FUARI NA KATILIM Kuru Meyve ve Mamulleri Sektör Kurulu kararı çerçevesinde, 9-11 Mayıs 2012 tarihlerinde Şanghay-Çin de gerçekleştirilen SIAL China Fuarı na 15 m2 lik bir info standla katılım sağlanmıştır. Milli Katılım organizasyonu Đstanbul Ticaret odası tarafından gerçekleştirilen Çin in bu önemli gıda fuarına Birliğimiz dışında 19 firma-kuruluş milli katılım organizasyonu çerçevesinde, 6 firma ise bireysel olarak katılmıştır. 16

17 Fuar süresince sırayla kuru incir, kuru kayısı ve çekirdeksiz kuru üzüm ürünlerimiz ziyaretçilere tattırılmış, ziyaretçilere ürünlerimizi tanıtıcı 300 Đngilizce broşür ve tanıtım CD si dağıtılmıştır. Fuar sırasında standımızı ziyaret eden potansiyel alıcılara ait kart bilgileri üyelerimize iletilmiştir. Diğer yandan, Çin Halk Cumhuriyeti nin kuru incir ithalatında uyguladığı aflatoksin üst limiti ile kuru kayısıda uyguladığı kükürt dioksit üst limitine ilişkin Pekin Ticaret Müşavirliğimizden alınan ve üyelerimize iletilen yazıda; Çin in kuru incirdeki aflatoksin limitinin B1 için 0,2 µg/kg (0,2 ppb) olduğu, kuru kayısıdaki kükürt dioksit üst limitinin ise 0,1 gr/kg (100 ppm) olduğu öğrenilmiştir TEMMUZ 2012 TOKYO YATIRIM VE TICARET HEYETĐ Ekonomi Bakanı Sayın Zafer ÇAĞLAYAN başkanlığında, Ekonomi Bakanlığı koordinasyonu, Türkiye Đhracatçılar Meclisi organizasyonu ile Ege Đhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği tarafından, Türkiye nin Japonya ile ticari ve ekonomik işbirliği olanaklarının artırılması ve ihracatçı firmalarımızın dış pazar paylarında artış sağlanması amacıyla, Temmuz 2012 tarihleri arasında Japonya ya yönelik olarak bir Ticaret Heyeti Programı gerçekleştirilmiştir. Girişimcilerimize potansiyel iş fırsatları sunan Japonya da, pazar payımızın artırılması ve bölgeye yönelik yeni ihracat imkânlarının oluşturulması amacıyla düzenlenen söz konusu heyete gıda ve tarım ürünleri, su ürünleri, demir ve demir dışı metaller, ağaç mamulleri ve orman ürünleri, kimyasallar, tekstil ve hammaddeleri, hazır giyim, inşaat sektörlerinde uluslararası standartlara uygun ürünleri imal ve ihraç eden firmalarımız iştirak etmiştir. Söz konusu Ticaret Heyeti Programı kapsamında, Türkiye den ve Japonya dan üst düzey yetkililerin katılımıyla düzenlenen Đş Forumunun yanı sıra, Türk ve Japon işadamları arasında iş görüşmeleri gerçekleştirilmiş, bu çerçevede, bahse konu Program, gerek Japon pazarına girmek isteyen gerekse pazar paylarını daha da arttırmayı amaçlayan firmalar için önemli bir fırsat oluşturmuştur. Söz konusu heyete Kuru Meyve Sektör Kurulu Başkanı Eli Alharal katılım sağlamış, bu ziyaret sırasında Japonya nın en büyük gıda zincirlerinin temsilcileri ile görüşmelerde bulunmuştur FOODEX 2013 FUARI NA KATILIM Asya Pasifik bölgesinin en büyük gıda fuarlarında biri olan 38. Foodex Japan Fuarı 5-8 Mart 2013 tarihlerinde Tokyo/Chiba da bulunan Makuhari Messe Fuar alanında düzenlenmiştir. Fuarda stand ile 66 ülke/bölgeden katılımcı ürünlerini sergilerken, Japonya nın yanı sıra başta Güney Kore, Tayvan, Çin, Tayland, Hong Kong ve Singapur gibi Asya ülkelerinden toptancı, dağıtıcı, imalatçı, perakendeci vb. gibi çeşitli sektörlerden yaklaşık ziyaretçi fuarı ziyaret etmiştir. Fuar, Japonya ve Asya ülkelerindeki gıda trendlerini belirlenmesi ve Türk gıda ürünleri için büyük potansiyel arz eden bu pazarlara giriş imkanı tanıması açısından büyük bir öneme sahiptir. Fuarın Türkiye milli katılım organizasyonu Ege Đhracatçı Birlikleri tarafından yapılmış olup büyük beğeni toplayan 387 m 2 lik stand alanında Our Masterpieces sloganı kullanılmıştır. Fuara Milli katılım organizasyonu ile 28 Türk firma/kuruluşu katılarak ürünlerini sergilemiştir. 17

18 Kuru Meyve Tanıtım Grubunun hedef ülkeleri arasında yer alan Japonya da kuru incir, kuru kayısı, çekirdeksiz kuru üzüm ve Antep fıstğının tanıtımının yapılması amacıyla 12 metrekarelik bir stand alanı ile fuara iştirak edilmiştir. Kuru Meyve Tanıtım Grubu adına Fuara Başkan Eli Alharal, Başkan Yardımcısı Abdülkadir Çıkmaz ve Genel Sekreterliğimiz personeli katılım sağlamıştır. Stand alanımızda Healthy, Delicious and Natural sloganı ile birlikte kuru incir, kuru kayısı, çekirdeksiz kuru üzüm ve Antep fıstığı görselleri kullanılmış, diğer yandan tanıtım grubumuzu ve ürünlerimizi tanıtan Japonca broşürler, ürünlerimiz ile yapılabilecek yemek tariflerini içeren küçük tarif kitapçıkları, ihracatçı firmalarımızın iletişim bilgilerinin yer aldığı mini cd ler dağıtılmıştır. Aynı zamanda standımızı ziyaret edenlere tekli ambalajların içinde kuru incir, gün kurusu ve kükürtlü kayısı, 25 gr lık paketlerde çekirdeksiz kuru üzüm ve dökme olarak Antep fıstığı ikram edilmiştir. Fuarın ilk gününde standımızı Tokyo Ticaret Başmüşavirimiz Sn. Musa Demir ve Ekonomi Bakanlığı temsilcileri ziyaret etmiştir. Standa gelenlere Japon halkının ve firmalarının kuru meyveye olan ilgilerinin giderek arttığı izlenimi edinilmiştir. Standımızı ziyaret edenlere Çekirdeksiz Kuru Üzüm, Kuru Đncir, Kuru Kayısı ve Antep Fıstığı hakkında gereken bilgiler verilmiş, tanıtım malzemelerimiz dağıtılmıştır. Standımızı ziyaret eden firmaların arasında ciddi alıcı izlenimi edinilen kişilerle yapılan görüşmelerde ABD'nin özellikle çekirdeksiz kuru üzüm için Japon pazarında her sene yaptığı gibi fırıncılık ve şekerleme sanayileri yetkilileri tanıtım toplantıları yapılmasını, bu sektörlerdeki önemli alıcıların Türkiye'ye davet edilmesini, Japonya'nın önemli şefleri ile yiyecek gösterileri (cooking demonstration) düzenlenmesini önermişlerdir. Önümüzdeki dönemde bu tür çalışmaları özel alım ve ticaret heyetleri düzenleyerek yapmakta fayda görülmektedir. Kuru Meyve Tanıtım Grubu kararı gereğince FOODEX JAPAN 2013 süresince önceden alınan randevular çerçevesinde Japonya'nın birinci sırasındaki AEON Global Merchandizing Co. Ltd., ikinci sırasındaki ITO-YOKADO Co. Ltd. ve satın alma yaptırdıkları DELTA International Co. Ltd. firması ile bir diğer önemli zincir mağaza firması KOBE-BUSSAN Co. Ltd. firmasının üst düzey yetkilileri ile görüşülmüştür. Adı geçen zincir mağazalarında kuru meyvelerimizi Japon halkına tanıtmak üzere birlikte yapılabilecek etkinlikler üzerinde görüş alışverişi yapılmıştır. 2. ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜM 2.1. ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜM REKOLTE TAHMĐN ÇALIŞMALARI Sezonu Ege Bölgesi Çekirdeksiz Kuru Üzüm Rekoltesi tespit çalışmaları tarihleri arasında ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşan bir heyet tarafından gerçekleştirilmiştir. Yapılan rekolte tahmin çalışmaları sonucunda, 2012 çekirdeksiz kuru üzüm rekolte miktarının hava koşullarının önümüzdeki dönemde mevsim normallerinde seyretmesi halinde ton olarak gerçekleşeceği tahmin edilmiştir. Her sezon öncesinde gerçekleştirilen yerinde tespit çalışması sonucunda o sezona ait çekirdeksiz kuru üzüm rekoltesi tahmin edilmekte, bir mutabakat toplantısı sonrasında kamuoyu ile 18

19 paylaşılmaktadır. Ancak, son 3-4 sezonda Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı na (GTHB) bağlı Đl ve Đlçe Müdürlükleri nden alınan bağ sahalarına ilişkin verilerin aynı kalması, buna karşılık üretim bölgesinde görülen yoğun bağ plantasyonları çerçevesinde sektörde ilan edilen rekolte tahmin rakamı konusunda bazı tereddütler oluşmaktadır. Konu, Đzmir Ticaret Borsası nda gerçekleştirilen ve Birliğimiz temsilcilerinin de katıldığı 07 Mart 2013 tarihinde gerçekleştirilen Bağ Danışma Kurulu Toplantısında da gündeme gelmiştir. Konuyu görüşen Birliğimiz Yönetim Kurulu nca, bağ sahalarının (toplam bağ sahası ile sultaniye tipi üzümlere ait bağ sahalarının tespit yöntemi, süreç içinde izlenecek metod, vb. hususlarında) danışmanlık hizmeti alınması öngörülmüş, buna bağlı olarak da kimlerden hizmet alınabileceği hususlarında bir ön çalışma yapılmıştır. Yönetim Kurulumuz, bu çalışmanın Đzmir Ticaret Borsası ile birlikte yürütülmesini, başta üzüm için başlanacak çalışmanın gerekirse diğer ürünlere de genişletilmesini, çalışmayı yapacak firmanın ve bu firmayı kurumlarımız adımıza denetleyecek danışmanın birlikte seçilmesini, giderlerinin de Đzmir Ticaret Borsası ile paylaşılmasının önerilmesini kararlaştırmıştır /13 SEZONU ĐHRAÇ POLĐTĐKALARI ÇALIŞMALARI 2012/13 sezonu çekirdeksiz kuru üzüm bilançomuz aşağıdaki şekilde tahmin edilmiştir. Tablo 5: 2012/13 Sezonu Çekirdeksiz Kuru Üzüm Rekolte Durumu Başlangıç Stok : ton Đç Tüketim : ton Üretim : ton Đhracat : ton Đthalat : - Devir Stok : ton Toplam : ton Toplam : ton 2.3. ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜMDE PESTĐSĐT KALINTISI SORUNUNA ĐLĐŞKĐN ÇALIŞMALARIMIZ Bilindiği üzere ülkemizde üretilen Sultani Çekirdeksiz üzüm ağırlıklı olarak kurutmalık ve bir kısmı da sofralık (yaş) olarak değerlendirilmektedir. Sultani Çekirdeksiz üzüm üretiminin tamamına yakını Manisa, Denizli ve Đzmir illerinde gerçekleştirilmektedir. Üretilen çekirdeksiz kuru üzüm (ÇKÜ) rekoltesinin % ı ihraç edilmekte ve bu ihraç edilen miktarın da %80-85 i Avrupa Birliği (AB) ülkelerine gönderilmektedir. 2011/2012 sezonunda ton çekirdeksiz kuru üzüm ihraç edilmiş ve ülkemize bin dolar gelir sağlanmıştır. Ağırlıklı ihracat pazarımız konumunda olan AB ülkelerine satılan çekirdeksiz kuru üzümlerde üretim sezonu boyunca kullanılan pestisitlerin AB de ruhsatlı olmaması ve/veya AB MRL (maksimum kalıntı limiti) değerlerini aşması durumunda üzüm partileri red edilmekte ve ihracatımız sekteye uğramaktadır. Sultani Çekirdeksiz kuru üzüm yetiştiriciliğinde Đyi Tarım Uygulamaları (ĐTU) ile ihracatta yaşanması olası kalıntı ve Okratoksin-A sorunlarının giderilmesine yönelik Ege Đhracatçı Birlikleri (EĐB), Đzmir Ticaret Borsası (ĐTB), Alaşehir Ticaret Borsası (ATB), Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (GTHB) Manisa, Đzmir ve Denizli Đl Müdürlükleri, GTBH Bölge Araştırma Đstasyonları, Bölge Ticaret Borsaları (Salihli, Turgutlu) destekleriyle ve Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi (EÜZF) Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Sayın Prof. Dr. Ahmet ALTINDĐŞLĐ koordinatörlüğünde 2009 yılından itibaren ortaklaşa yürütülen 19

20 üretici/paydaş eğitimi, bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları 2012/2013 üretim sezonunda da devam etmiştir. Çalışmalarda, ÇKÜ üretim alanları 3 ana bölgeye ayrılmıştır. I. Bölge; Menemen, Manisa, Saruhanlı, Gölmarmara, Akhisar ve Çal-Bekilli de Ege Đhracatçı Birlikleri Ziraat Mühendisi Oğuz AŞÇIOĞUL; II. Bölge; Turgutlu, Ahmetli ve Salihli de Đzmir Ticaret Borsası Ziraat Mühendisi Bilge KEYKUBAT; III. Bölge; Alaşehir ve Sarıgöl de Alaşehir Ticaret Borsası Ziraat Mühendisi Süleyman KAVAK çalışmalarını sürdürmüştür. Söz konusu Proje kapsamında yapılan çalışmalar aşağıda sunulmuştur: 2012/2013 ÇKÜ sezonunda üreticilere yönelik hazırlanan Bağ yetiştiriciliği ve hastalık/zararlılarıyla mücadele el kitapçığından adet, Kalıntı ve Okratoksin-A ile ilgili bilgilendirme Afiş ve Broşürlerinden 2000 er adet dağıtılmıştır. 20

21 Sezon boyunca 112 köyde, 1446 üreticinin katılımıyla, 121 adet kahve sohbetleri ve toplantıları yapılmıştır. Manisa Tarım Đl Müdürlüğünün organize ettiği ve Manisa iline bağlı zirai ilaç satışı yapabilen 318 adet bayii ve kurum/kuruluşlara tarihinde toplantı yapılmıştır. Sarıgöl de 200 üretici ve paydaş grubunun katılımıyla tarihinde bir toplantı yapılmıştır. Turgutlu Ticaret Borsası nda, 50 adet üretici ve paydaş grubunun katılımıyla bir toplantı yapılmıştır. 21

22 Diğer yandan hızlı bilgi paylaşımını sağlayabilmek için; Đhracatçı firmaların teknik personellerine, Zirai ilaç bayilerine, Bakanlık personelleri ve Tar-Gel mühendislerine, Reçete yazanlar vb. Gibi çeşitli kurum ve kuruluşların temsilcilerinin yer aldığı 730 kişilik gruba güncel gelişmeler e-posta ile gönderilmektedir (en son güncelleme ). Yapılan gözlemler sonucunda püskürtme yöntemi ile üzüm bandırma sisteminin yaygınlaştığı ve bu uygulamanın üzüm kalitesini olumsuz yönde etkilediği, zeytinyağı alternatifi hazır bandırma yağları konusunda bölgede sıkıntı yaşandığı ve Tarım Bakanlığı nın bu ürünlere ilişkin onayı ve tebliği olmadığı, yeni bağ sahaları ve dikimlerinın arttığı, reçete sistemi ve ÇKS de sıkıntıların devam ettiği, bu sistemin daha sıkı şekilde denetlenmesi gerektiği anlaşılmıştır. Üretim sezonu sonunda bölgelerin genel durumunu tespit edebilmek amacıyla tüm bölgeyi temsil edebilecek şekilde üzüm kurutma (sergi) yerlerinden toplam 117 adet çekirdeksiz kuru üzüm örneği toplanmıştır. Numune alınan her üreticilerin bağı ve üretim tekniği ile ilgili kayıtları alınmaktadır. Ayrıca, sergilerinden numune alınan bağcılar, farklı üretim ve ilaçlama tekniklerine sahip üreticiler arasından rastgele seçilmektedir. Toplanan numunelerin tüm bölgeyi temsil edebilmesi ve homojen dağılımını sağlayabilmek amacıyla ÇKÜ üretimi yapılan alanlar toplam Çekirdeksiz kuru üzüm rekoltesine katkı oranlarına göre belirlenmiş ve bölgelerin farklı köylerinden, üretime katkı değerlerine göre 1-3 örnek olarak toplanmıştır. Bölgelerin farklı üretim ve uygulama yöntemlerini inceleyebilmek, kalıntı ve ilaçlamalar bakımından kritik alanları belirleyebilmek ve önümüzdeki sezon eğitim ve bilgilendirme çalışmalarında yoğunlaşmamız gereken bölgeleri tespit edebilmek amacıyla toplanan kuru üzüm örneklerine pestisit, ağır metal ve kalite analizleri yapılmıştır. Geçtiğimiz sezon yapılan bu çalışmaların önümüzdeki sezon da devam ettirilmesi planlanmaktadır ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜM ĐHRACATINDA YAŞANAN MAYA VE KÜF SORUNU Türkiye dünyanın en önemli çekirdeksiz kuru üzüm ihracatçısı olup, başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere yılda 90 a yakın ülkeye ihracat yapılmaktadır. Bu bağlamda, çekirdeksiz kuru üzüm ihracatımızda %80 in üzerinde pay sahibi olan Avrupa Birliği ülkelerindeki Mevzuat ve uygulamalar ülkemiz çekirdeksiz kuru üzüm ihracatını doğrudan etkilemektedir. Çekirdeksiz kuru üzüm ihracatçısı bazı üyelerimizin Birliğimize yaptığı başvurulardan; Birleşik Krallık a ve özellikle Kuzey Đrlanda nın Belfast Limanı na gönderilen çekirdeksiz kuru üzüm partilerinde yapılan mikrobiyolojik analizler sonucunda maya ve küf miktarının belirlenen limitlerin üzerinde çıktığı ve firmalarımızın RASFF Geri bildirimi aldıkları anlaşılmıştır. Diğer 22

23 yandan söz konusu limit aşımı ve geri gönderim vakalarının özellikle Belfast Limanı nda yaşanması nedeniyle, Kuzey Đrlanda da ve/veya anılan limanda diğer Avrupa Birliği gümrük noktalarından farklı bir uygulama olup olmadığı yönünde üyelerimizden bilgi talep edilmiştir. Bunun üzerine yapılan araştırmalar sonucunda, yapılan küf testlerinin IFST (Gıda Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü - Institution of Food Science and Technology) isimli bir kuruluşun hazırlamış olduğu Rehbere dayanılarak gerçekleştirildiği, alınan ürün örneklerinin kuru üzümde uygulanabilirliği kuşkulu bir yöntemle teste tabi tutulduğu ve çekirdeksiz kuru üzüm partilerimizin bu Rehberdeki limitler esas alınarak reddedildiği anlaşılmıştır. Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği çerçevesinde Kurutulmuş veya Dondurulmuş Meyveler için Maya ve Küf limiti belirlenmiş olup Avrupa Birliği nin bu ürünler için resmi limitleri bulunmamaktadır. Konunun Kuzey Đrlanda dışındaki ülkelerde de görülme riski ve dolayısıyla AB ye yönelik ihracatımızın devamlılığının riske girme tehlikesi göz önünde bulundurularak ülkemizde yürürlükteki maya-küf mikrobiyolojik değerlerinin de gözden geçirilmesi amacıyla 16 Ocak 2013 Çarşamba günü saat te Birliklerimiz toplantı salonunda, ilgili firmalarımız, Üniversite temsilcileri ve sektörden teknik elemanların yanı sıra, Genel Müdürlükleri ve Manisa- Đzmir Đl Müdürlükleri temsilcilerinin katılımları ile bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Toplantıda yapılan değerlendirmeler sonucunda, Food Standart Agency ye Belfast Limanı nda yapılan uygulamanın resmi bir dayanağı olmadığına ilişkin bir yazı iletilmiştir. Söz konusu yazımız üzerine mevcut uygulamaya son verilmiş ve Belfast Limanı nda bekleyen firmalarımıza ait üzüm partileri kabul edilmiştir. Ancak, ülkemizde GTHB nca yayınlanmış olan Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği nde Kurutulmuş veya Dondurulmuş Meyveler için belirlenmiş olan limitler kuru elma, armut gibi sonradan suni yollarla kurutulan ürünler için uygun olmakla birlikte, çekirdeksiz kuru üzüm gibi güneşte kurutulan ürünler için uygun değildir. Uzun yıllardır çekirdeksiz kuru üzüm ihracatı yapan ve üzümdeki mikrobiyolojik değerler konusunda sürekli analiz ve çalışmalar yapan HACCP ve BRC belgesi sahibi bir firmamızca maya ve küf değerlerine ilişkin yapılan uzun soluklu analiz ve izleme çalışmalarının sonucunda, çekirdeksiz kuru üzümde işletmede yapılan işlemler sonrasında küf değeri cfu/gr değerlerine ulaşabildiği, 3,6,9,12 aylık dönemlerde aynı partiler üzerinde yapılan analizler sonrasında zamanla söz konusu değerlerin önemli ölçüde azaldığı görülmüştür. Konu ile ilgili bir rapor hazırlanmış ve Kurutulmuş veya Dondurulmuş Meyveler başlığında yer alan değerlerin uygulamadan kaldırılması veya belirtilen değerlerin çekirdeksiz kuru üzüm için geçerli olmadığı şeklinde bir düzeltmenin yayınlanması önümüzdeki dönemde AB veya AB ülkeleri tarafından yapılabilecek girişimlerde ülkemiz mevzuatının örnek gösterilmemesi açısından önemli görüldüğü hususları GTHB na yazı ile arz edilmiştir ÇEKĐRDEKSĐZ KURU ÜZÜM STANDART ÇALIŞMALARI 2012 rekoltesi çekirdeksiz kuru üzüm dane adedinin belirlenmesi ile ilgili olarak Birliğimiz aflatoksin deposu sorumlusu ve teknik personeli Şatim KIRKALI ile Ziraat Mühendisimiz Oğuz AŞÇIOĞUL iki gün boyunca bölgedeki 22 kuru üzüm işletmesini ziyaret ederek firmaların kuru üzüm tane sayıları hakkındaki görüşlerini almışlardır. Yapılan ziyaretler sonucunda, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri Đhracatçıları Birliği Yönetim Kurulumuz ile Kuru Meyve ve Mamulleri Sektör Kurulumuzun kararları çerçevesinde, TS 3411 Çekirdeksiz Kuru Üzüm Boy Özellikleri Bölümünde yer alan Çizelge 2 nin 2012 ürünü çekirdeksiz kuru üzüm için değiştirilmesin yönündeki talebimiz üzerine, T.C. Ekonomi Bakanlığı Batı Anadolu Bölge Müdürlüğü tarafından; 23