Hipofiz Hormonları. Polipeptit, 9 aa. Polipeptit 9 aa

Transkript

1 Hipofiz Hormonları Oksitosin Vazopressin (Antidiüretik hormon, ADH) Melanosit-stimulan hormon (MSH) Polipeptit, 9 aa Polipeptit 9 aa α polipeptid = 13 aa β poiypeptid = 18 aa γ polipeptid = 12aa -Uteruskasılması Süt çıkışı - Emme refleksine cevap - Ekstraselüler [Na + ] a hassas osmoreseptorle kan basıncını düzenler - Distal tubullerde su emilimi - Pigmentasyon

2 Kortikotropin (Adrenokotikotropik hormon, ACTH) - Polpeptide = 39aa - Adrenal gland ı uyararak, steroid sentezini artırır Lipotropin (LPH) β polipeptid = 93 aa γ polipeptide = 60 aa -Yağ dokusundan FFA çıkışını artırır Tirotropin (Tiroid-stimulan hormon, TSH) β polypeptide = 93 amino acids γ polypeptide = 60 amino acids Büyüme Hormonu (GH, somatotropin) Protein, 191 aa 2 proteins: α is 96 amino acids; β is 112

3 Prolaktin (PRL) Luteinizan hormon (LH) İnsan koryonik gonadotropin ile (hcg) benzer Plasentada sentezlenir protein 197 aa 2 protein α 96 aa β 121aa - Meme dokusu sekretuvar hücrelerinin başkalaşımı ile süt yapımını stimule eder - Overlerde progesteron sentezini artırır, - Testislerde testosteron sentez ve salınımı Follikül-stimulan hormone (FSH) 2 protein α 96 aa β Overlerde follikül gelişmesi, ovulasyon - Östrojen sentezi - Sertoli hücrelerinde spermatogenez

4 Hipotalamus Hormonları Kortikotropinsalıverici faktör (CRF, CRH) protein 41 aa - Böbrek üstü bezlerine etkiyerek ACTH ve β-endorfin (lipotropin) salınımı Gonadotropinsalıverici faktör (GnRF, GnRH) polipeptide 10 aa - Gonadlardan LH, FSH salınımı Prolaktin salıverici faktör (PRF) TRH? - Lactotropları etkiyerek prolaktin salınımı

5 Prolaktin salınımını inhibe edici factor (PIF) Büyüme hormonu salıverici faktör (GRF, GRH) Öncül GnRH den türemiş olabilir precursor 56 aa protein 40 ve 44 aa - Lactotropları etkir, prolaktin salınımını inhibe eder - GH sekresyonunu stimule eder Somatostatin (SIF, a growth hormone-release inhibiting factor, GIF) polipeptide 14 ve 28 aa - GH ve TSH sekresyonunu inhibe eder Tirotropin-salıverici faktör (TRH or TRF) polipeptide 3 aa - TSH ve prolaktin sekresyonunu inhibe eder

6 Büyüme hormonu salıverici faktör (GRF, GRH) protein 40 ve 44 aa - GH sekresyonunu stimule eder Somatostatin (SIF, a growth hormone-release inhibiting factor, GIF) polipeptide 14 ve 28 aa - GH ve TSH sekresyonunu inhibe eder Tirotropin-salıverici faktör (TRH, TRF) polipeptide 3 aa - TSH ve prolaktin sekresyonunu inhibe eder

7 Tiroid Hormonları Tiroksin, triiyodotironin Kalsitonin Kalsitonin gen-ilişkili peptid (CGRP) iyotlanmış ditirozin türevi protein 32 aa protein 37 aa - TSH uyarısı ile birçok hücrede oksidasyonları stimule eder - Tiroid bezi parafolliküler C hücrelerinde sentezlenir -Ca 2+ ve P i metabolizmasını düzenler - Vazodilator

8 Paratiroid Hormon Paratiroid hormone (PTH) protein 84 aa -Ca 2+ ve P i metabolizmasının regulasyonu - Kemikten rezorpsiyon ile serum [Ca 2+ ], düzeyini artırır - Böbrekte P i atılımı

9 GİS Hormon ve Peptidleri Glukagon-benzeri peptid 1 (GLP-1) (eskiden enteroglucagon) İki form 31 amino aa GLP-1(7-37) 30 aa GLP-1(7-36)amide - Glucose-bağımlı insulin sekresyon - Glukagon sekresyonu inhibisyonu -Gastrikboşalma inhibisyonu Glukoz-bağımlı insulinotropik polipeptid (GIP) (gastric inhibitory polypeptide) polipeptid 42 aa -Gastrikasid sekresyonu inhibisyonu - İnsulin sekresyonunu artırır

10 Gastrin 17 aa - Mide antrumda sentezlenir - Asid and pepsin sekresyonunu stimule eder - Pankreatik sekresyon stim. Sekretin 27 aa - ph<4.5de duodenumdan sekrete edilir - Pankreatik aciner hücrelerden bikarbonat ve su çıkışı Kolesistokinin (CCK) 33 aa - Safra kesesi kasılması, safra akışı - Pankreastan sindirim enzimlerinin sekresyonu

11 Motilin Vazoaktif intestinal peptid (VIP) Somatostatin 22 aa 28 aa 14 aa - Gastrointestinal kasların kontrolü - Hipotalamus ve GİS de sentezlenir - Asit ve pepsin sekresyonunu inhibe eder - Periferl otonomik sinir sisteminde nörotransmitter - Pankreas ve GİS te H 2 O ve elektrolit sekresyonu artırır -GİS peptitlerinin (CKK, gastrin, secretin, motilin, GIP)salınım ve etkisini inhibisyon - Pankreastan insulin ve glukagon salınımı inhibisyon

12 Substance P tachykinin ailesi üyesi neurokinin A (NKA) ve neurokinin B (NKB) 11 aa -Ağrıda MSS fonk (nociception), kusma refleksi için gerekli Tükrük sekresyonunu stimule eder - Antidepresan özellikteki antagonistlerin vazodilatasyonunu stimulasyon

13 PP, PYY, NPY Pancreatik Polipeptid ailesinden PP, PYY endokrin fonksiyon NPY nöropeptid Pankreatik Polipeptid (PP) 36 aa - Glukozun indüklediği insülin salınımını baskılar - Pankreastan bikarbonat ve protein salınımı inhibisyon Peptid Tirozin Tirozin (PYY) 36 aa - Kolinerjik sinir iletisini inhibe ederek midede kasılma inhibisyon - Sekresyonu inhb

14 Nöropeptid Tirozin (NPY) 36 aa 6 receptors - İştahla ilişkili, hipotalamik fonksiyonlara etki - Enerji dengesi ve beslenmeyi kontrol -Açlıkta besin alınmasını indükler Amphiregulin 2 peptid 78 aa 84 aa EGFile homolog EGF reseptörüne bağlanır

15 Pancreatik Hormonlar Insulin disulfid bağlı dipeptid 21 ve aa -Pankreas β-hücrelerinde sentez Glukoz tutulum ve kullanımını artırır - Genel anabolik etki, lipojenezi artırır Glucagon polipeptid 29 amino acids - Pankreasın α- hücrelerinden salgılanır - Lipid mobilizasyonu, glikojenolizi artırır

16 Pancreatik polipeptid polipeptid 36 aa - Glikojenolizi artırır - G gastrointestinal aktiviteyi düzenler Somatostatin 14 aa - Glukagon ve somatotropin salınımı inhibisyon

17 Plazental Hormonlar Östrojens steroid - Gebeliğin devamı Progestin Korionik gonadotropin Plazental lactojen steroid 2 protein α 96 aa β 147aa protein 191 aa - Progesteronu taklit eder LH a benzer etki prolactin ve GH a benzer etki Relaxin 2 proteins 22 ve 32 aa - Overde sentez, gebelikte artar - Uterus kasılması inhibisyon

18 Östrojens (ovarian) Gonad Hormonları steroids; östradiol östrone - Sekonder dişi sex organların gelişim ve fonksiyonu Progestin (ovarian) Androgenler (testicular) Inhibin A ve B steroid; progesterone steroid; testosterone protein - Ovumun hazırlanması hamileliğin devamı - Sekonder erkek sex organların gelişim ve fonksiyonu FSH sekresyonu inhibisyonu

19 Adrenal Korteks Hormonları Glukokortikoidler steroid; Kortisol, Kortikosteron - İnflammation ve protein sentezi ile ilgili etkiler Mineralocorticoids steroidler; aldosteron - Tuz dengesi

20 Adrenal Medulla Hormonları Epinefrin (adrenalin) Tirozinden sentezlenir - Glikojenoliz, lipid mobilizasyonu, - Düz kas kasılması, kardiyak fonksiyon Norepinefrin (noradrenalin) Tirozinden sentezlenir - Lipid mobilizasyonu, arteriol kontraksion

21 Karaciğer Hormonları Angiotensin II polipeptid 8 aa Böbrek Hormonları - Aldosteronun stimule ettiği esansiyel hipertansiyon ile ilişkili Kalsitriol [1,25-(OH) 2 -vitamin D 3 ] 7-dehidrokolesterol öncül - Kalsiyum ve fosfor dengesinden sorumlu increases intestinal -Ca 2+ uptake, mineralizasyonu

22 Kardiyak Hormonlar Atrial natriuretik peptid (ANP) Birkaç aktif peptid 126 aa öncül - Hipovolemiye bağlı atriumdan salınır - Adrenal dışındaki hücrelerde etkili, aldosteronu azaltır - Düz kas gevşemesi Pineal Hormonları Melatonin N-asetil-5- metoksitriptamin Sirkadien ritmin düzenlenmesi

23 Hipotalamustan iki grup hormon sentezlenir 1. Antidiüretik Hormon=Vazopressin (ADH) ve Oksitosin Supraoptik ve paraventriküler çekirdekte sentezlenir Taşıyıcı protein = nörofizin lerle sinir aksonlarında taşınır Nörohipofizde= arka hipofiz depolanır

24 Hipotalamik Düzenleyici Hormonlar Peptiderjik nöronlarda sentezlenir Portal kan akımı ile ön hipofize (adenohipofiz) taşınır Adenohipofiz hormonlarının salınmasını düzenler

25 HİPOFİZ HORMONLARI Hipofiz embriyolojik ve histolojik özellikleri farklı iki bölüm adenohipofiz (ön hipofiz) ve nörohipofiz (arkahipofiz) Ara lop insanlarda gelişmemiş

26 Ön Hipofiz Hormonları üç grup 1.Büyüme hormonu ailesi 2.Glikoprotein hormon grubu 3.Proopiyomelanokortin peptid ailesi Arka Hipofiz - ADH - Oksitosin

27 1. Büyüme Hormonu Ailesi GH PRl hpl

28 BÜYÜME HORMONU ( GH, SOMATOTROP HORMON) Hipofizde asidofil hücrelerin alt sınıfı olan somatotroplarda sentezlenir Hipofizde en büyük oranda GH bulunur 5-15 mg/gr Diğer hormonlar μgr düzeyinde

29 GH ın 2 etkisi Direkt etki İndirekt etki

30

31 Büyümeye Etki Major görev büyüme, KC ve diğer dokularda IGF1 salınımını stimule eder Kemikte Direkt etkisi yok, IGF1 üzerinden kartilaj hücrelerinin proliferasyonunu stimule eder

32 Kasta IGF1 anahtar rol, myoblastların farlılaşması ve çoğalmasını sağlar aa Tutulumu artar Kas ve diğer dokularda protein sentezi artar

33 Metabolik etki Etkiler farklı Direkt etki IGF1 kritik mediatör? Direkt, indirekt etki beraber

34 Protein Metabolizması Anabolik etki aa tutulum ; prot sentezi ; prot ox Yağ Metabolizması Trig yıkımı ; YA oksidasyonu

35 Karbohidrat Metabolizması GH hormon pili Antiinsulin etki Perifer dokuda Glu uptake Karaciğerde Glu sentezi Ters bulgu GH verilmesi insulini arttırmış! Hiperinsulinemi!

36 Mineral metabolizması GH, özellikle IGF-I + Ca, Mg, fosfat dengesi Na +, K +, Cl - tutulumu Büyüme çağında uzun kemiklerin epifiz plakları oluşumu, Erişkinde, apozisyonel veya uçlarda büyüme, çocuklarda GH kıkırdak oluşumu

37 Prolaktin benzeri etkiler Laktojenik Meme uyarılması ve laktogenezi sağlar İmmun sistemi güçlendirir Östrojen somatomedinlerin oluşumunu engelleyerek GH etkisini azaltır

38

39 Salgılanmayı artıranlar Uyku Streste artan katekoleminler, GHRH üzerinden GH salgılatır Serotonin (aynı mekanizma) Hipoglisemi, açlık Aşırı protein alımı, aminoasitler Glukagon, T 3, Östrojen, testosteron

40 Salınımı inhibe edenler Hiperglisemi Hiperlipidemi Obezite Aşırı kortizol Soğuk

41 Primer Kontrol Eden Hipotalamik GHRH, Somatostatin (SS) GHRH Sentez ve sekresyonu kontrol eder SS Hipotalamus ve çeşitli dokularda GHRH ve diğer stimulatör faktörlere karşı ( Glu) cevap olarak GH salınımını inhibisyon

42 Mide Ghrelin - Peptid hormon, - Somatotroplar üzerindeki reseptörlere bağlanarak, GH sekresyonunu stimule eder

43 GH sekresyonu IGF1 gerektiren ( ) feedback loop parçası Glu, IGF1 SS artar GH feedback GHRH inh (otokrin inhibitör) Derin uyku ilk saatlerinde salınım Bazal konst çok küçük

44 GH Eksikliği Nedenleri Hormon üreten hücrelerde hasar - Tümör - Radyasyon - Kanama Genetik Hipotalamik stimulasyon azalması Salınımın inhibisyonu (kortizol, hipotiroidizm)

45 GH eksikliğinde Sentez veya sekresyonda yetersizlik, boy uzamaz, cücelik olur. Eksojen hormona cevap verirler Laron tipi cüceler: - Karaciğerde reseptörler yok, - Plazmada GH normal veya aşırı IGF1 düşük Pigmelerde reseptör kusurları var? - IGF1 eksik, post reseptör yetersizlik,

46 GH fazlalığında Genelde asidofil tümörden kaynaklanır GH fazlalığı - Epifiz plaklarının kapanmasından önce görülürse, uzun kemiklerin uzamasında artış görülür (jigandizm) Epifizler kapandıktan sonra GH yükselirse akromegali gelişir

47 Akromegalide - Yüzde karakteristik değişiklikler - El, ayak ve kafatasında genişlemeler - İç organlarda büyüme - Diyabet - Diğer metabolik sorunlar

48 Akromegalilerin - %40 nda G proteinlerinin mutasyonu sonucunda αs in GTP az etkinliği engellenir aşırı camp üretilir Bu durum somatotrop hücrelerin büyüme ve çoğalmasına sebep olur

49 PROLAKTİN PRL, MAMMOTROPİN LUTEOTROP HORMON Ön hipofizde asidofilik laktotrop hücrelerde sentezlenir Bu hücreler gebelikte büyür ve sayıları artar

50 PRL Düzenlenmesi Tropik hormon PIH (Prolaktin inhibe edici Hormon) feed back kontrolünde PIH = Dopamin Dopamin düzeyi düşerse veya hipofiz zedelenirse PRL up regüle edilir Birçok hormon salınımı indükler, TSH, GnRH, VIP

51

52 Etkileri Meme büyümesi ve farklılaşması Süt üretimini başlatır ve yürütür LH ve FSH ı inhibe eder İmmun aktivite modülatörü

53 Prolaktin salgılanmasını stimule edenler - Östrojen - Stres - TRH - Hipoglisemi - Endorfinler - Uyku - VIP - Oksitosin - Angiotensin II

54 Aşırı üretim nedenleri - Tumör - Antidopaminerjik ilaçlar (Dopamin inhibisyon)

55 Aşırı üretim sonucu - Karaciğer ve böbrek yetmezliği - Hipotiroidizm TRH PRL - Kadında: amenore (adetten kesilme) galaktore (süt çıkışı) Erkekte : jinekomasti (meme büyümesi ) impotans

56 Koriyonik Somatomamotropin CS, Plasental laktojen, hpl Gebeliğin geç döneminde plazentada sentezlenir Biyolojik etkinliklerinde %1 PRL veya GH aktivitesine sahip

57 2. Glikoprotein Hormonlar Gonadotropinler FSH, LH, hcg Gonadları stimule ederler Yaşam için mutlaka gerekli değil, üreme fonksiyonu Ön hipofizde gonadotrop hücrelerde sentez Hücrelerin bazısı yalnız LH,FSH; bazısı da ikisini birden sentezler hcg plasentada da sentezlenir

58 Hepsi yüksek oranda glikozillenmiş En önemli karbohidrat siyalik asit Yarı ömürleri siyalik asid belirler Reseptörleri, heterodimer, α,β altbirimler, α, hepsinde aynı, β, hormona özel G proteinler, adenil siklaz yoluyla sinyal iletir

59 LH Steroid sex hormonların gonadlardan salınımı Erkek : Leydig Hücr Kadın : Teka Hücr testosteron testosteron Östrojen granüloza hücr

60 Kadında: LH matur folliküllerin ovulasyonu indükler Progesteron, östradiol salınır - Progesteron gebeliğin sürdürülmesi - LH Korpus luteumun gelişim ve fonk

61 FSH Overlerde folliküllerin olgunlaşması Sperm üretimi

62 Gonadotropinlerin Kontrolü 1.GnRhH(hipotalamus) 2. Sex steroidleri feedback inhib GnRH LH - Testosteron - Östrojen - Progesteron Sonuçta LH ın pulsatil sekresyonu Gonadlarda sentezlenen aktivin ve inhibin FSH kontrol eder

63 LH, FSH Azlığı gonadotropinin biyolojik etkinliği yok Gonadal fonk yetersiz - Sperm üretimi az - Siklusta kesinti LH, FSH Fazlalığı Steroid (-) feedback yok ise - Hayvan gonad çıkarılmış - İnsan gonad defektli, hipofiz tumor Genelde kendiliğinden gelişen

64

65 İnsan Koriyonik Gonodotropin(hCG) Adenohipofizde sentezlenene benzer etkiler gösteren, Plasentada sentezlenir İdrarda hcg ölçümleri gebelik testi olarak olarak kullanılır

66 Tiroid Stimulan Hormon, Tirotropin,TSH Ön hipofiz, tirotroplarda sentez Tiroid hormonları biyosentezinin bütün basamaklarında etkili TRH TSH T3, T4 (-) Etki dakikalar içerisinde görülür

67

68 3. Pro-opiyomelanokortin Ailesi POMC ACTH, LPH, MSH Ön hipofiz ve orta lobda sentezlenir 285 amino asitten oluşan öncül molekül 7 Noktadan işlemlenir, Arg-Lizin, Lizin-Arginin, Lizin-Lizin

69 ACTH, LPH, MSH hormon etkisi Endorfinler nöromodülatör ACTH, β-lipotropin CRH (kortikotropin salıverici hor) kontrol eder α-msh, CLIP, γ-lipotropin, β endorfin Dopamin kontrolünde Embriyo ve hamilelerde aralob aktif, endorfin ve enkefalin sentezlenir

70

71 Adrenokortikotrop Hormon, ACTH Böbrek üstü bezinin gelişme ve fonksiyonunu düzenler (trofik etki) 27C lu Kolesterolden 21C lu pregnenolon sentezini hızlandırır Adrenallerde zona retikülarise etki ederek androjenlerin Zona fasikulata tabakasına etkiyerek kortizol salınmasına neden olur

72 Bu nedenle uzun süreli ACTH uyarısı - Glukokortikoid - Mineralokortikoid - Androjen aşırı üretimine sebep olur Kortizol ve diğer kortikosteroidler CRH ve ACTH ı feed-back inhibe eder Glikozu pentozfosfat yolunda yıkıma sokar, lipolizi uyarır

73 Stres Hipoglisemi Toksinler Travma ACTH Salgısını artıranlar Hipotalamik CRH salgısını artırarak ACTH salgılatır

74

75 ACTH salınımı güniçi (diurnal) değişiklik gösterir Sabah 8 pik, gece en düşük (sirkadiyen ritm)

76 Cushing Sendromu! Hipofizden aşırı salınımı Tümör ACTH ın MSH benzeri etkinliği veya olaya paralel β veya α-msh salınımı ile hiperpigmentasyona sebep olur

77 Aşırı böbreküstü steroidleri üretimine bağlı Eksi azot, potasyum, fosfor dengesi Sodyum tutulmasına bağlı hipertansiyon veya ödem veya herikisi Glukoz tolerans bozukluğu, diyabet Dolaşımda eozinofil ve lenfosit sayısı düşerken polimorfnükleer lokositlerde artış Kas atrofisi, vücutta yağ birikimi

78 Tümör İnfeksiyon Hipofiz infarktüsü ACTH eksikliği ACTH kaybı olursa aksi yönde bulgular

79 β-lipotropin (β-lph) POMC nin 91 aminoasitlik karboksil ucundan oluşur. β-lph, β-msh, γ-lph, β-endorfin dizilerini içerir. met-enkefalin β-lph ın yağ asitlerinin ayrılmasına neden olduğu gösterilmişse de esas görevi α,β,γ -endorfinin öncüsü olmasıdır

80 Endorfinler β-endorfin β-lph ın karboksil ucundaki 31 aminoasitten oluşur. α- ve γ-endorfinler β-endorfinin değişikliğe uğramış şeklidir

81 Hipofizde bulunmalarına rağmen burada etkin değildirler. Nörotransmitter ve nöromodülatör olarak kullanılırlar Ağrı giderici güçleri morfine göre kat fazla, endojen morfin Beslenme ve seksüel davranışlar Öğrenme

82 OKSİTOSİN Uterus düz kas kasılmasını uyararak doğumu hızlandırır Meme bezinden süt çıkmasını sağlar

83 Melanosit Stimulan Hormon, MSH Deri rengini koyulaştıran melanin taneciklerinin dağılımını sağlar (melanogenez) Üç farklı MSH molekülü : α, β, γ MSH α ve β insanlarda bulunmaz. *İnsanlarda MSH etkinliği sağlayan γ- veya β- LPH da yer alan daha büyük moleküller

84 Addison Yetersiz glukokortikoid üretimi : Plazma MSH artışına bağlı olarak hiperpigmentasyon

85 Arka hipofiz hormonları Hipotalamusta : Supraoptik çekirdekte Antidiüretik hormon (ADH) Paraventriküler çekirdekte Oksitosin Aksonlarla arka hipofizdeki sinir uçlarına taşınır

86 Bu sistemin nedeni kan-beyin bariyerini aşmaktır Nörofizin : aksonlardaki taşıyıcılar Nörofizin I oksitosin Nörofizin II ADH ile birlikte sentezlenir, birlikte dolaşıma geçerler Plazma yarı ömürleri 2-4 dakika

87 Oksitosin Salgılanması İlk uyarı : Meme başının uyarılması İkinci uyarı : Vajen ve uterusta gerilme Oksitosin salgılatan birçok faktör PRL de salgılatır Bu nedenle Oksitosinin bir parçasının prolaktin salıcı faktör olduğu ileri sürülmüş - Östrojen oksitosin ve taşıyıcısı nörofizin I in üretimini uyarır - Progesteron inhibe eder

88 Etki mekanizması Bilinmiyor Uterus ve meme bezinde reseptörleri var Reseptör sayılarını östrojen düzenler Doğumdan hemen önce : - Östrojenin reseptörleri artar - Progestron reseptörü azalır

89 Bu durum : Laktasyonun doğumdan önce başlamasını açıklar Doğum sonrası laktasyonu inhibe etmek için progesteron türevleri kullanılır Ovaryumda sentezlenen oksitosin ve nörofizin I steroid yapımını inhibe eder

90 Oksitosin uterus düz kasında kasılmaya neden olur İnsanda doğumu hızlandırıcı olarak kullanılır - Hayvanlarda hipotalamus-hipofiz ekseni tahrip edildiğinde doğumda sıkıntı olmuyor Meme alveollerini saran miyoepitel hücrelerinin kasılmasını uyararak süt çıkışını sağlar

91 ANTİDİÜRETİK HORMON, ADH VAZOPRESSİN Vücut sıvıları osmolaritesini düzenler - Su tutulumu - Na atılım - İdrar konsantre edilir Salgılanma Birinci uyarı : plazma osmolaritesinde artış - Hipotalamustaki osmoreseptörler - Kalp-damar sistemindeki baroreseptörler aracılık eder

92 Diğer uyarılar : - Fiziksel ve duygusal bunalımlar - Asetilkolin, Nikotin, ve morfin gibi farmakolojik ajanlar İnhibe edenler : - Adrenalin - Plazma hacmini arttıran ajanlar - Etanol

93 Etki mekanizması Hedef hücreler Böbrekte - Distal tübüller - Toplayıcı kanallar ADH yokluğunda bu hücreler idrarı konsantre edemezler günde 2-15 L idrar çıkışı görülür.

94 İki tip ADH reseptörü 1. Böbrek epitel hücreleri membranında yer alan V 2 reseptörleri Adenil siklaz- camp yolu? camp ve fosfodiesterazlar (kafein) ADH etkilerini taklit ederler Hiperkalsemide Ca 2+ ADH ın etkinliğini inhibe eder, aşırı idrar çıkışı görülür

95 2. V 1 tipi reseptörler Tüm böbrek harici dokularda görülür Fosfolipaz C aktivasyonu IP 3 ve diaçilgliserol (DAG) oluşumu Hücre içi Ca 2+ artışı Protein kinaz aktiflenmesi yolu ile çalışır - Bu reseptörlere bağlanma ile damar büzülmesi ve periferik damarlarda direnç gelişir, bu nedenle vasopressin adı verilir

96 - Kafa kırığı - Tümör - infeksiyon Diyabetes insipidus Sebebi ile Hipotalamus-hipofiz geçişi kesildiğinde ADH yetersizliğine bağlı olarak bol ve seyreltik idrar çıkışı ile karakterize hastalık

97 Kalıtımsal nefrojenik diyabetes insipidus Yeterli hormon var, reseptörler kusurlu Nefrojenik diyabetes insipidus Manik- depresif hastalara uygulanan Li sebep - Tümörler - Akciğer ve beyin infeksiyonları - Hipotirodizm ADH salınımı normal veya artmıştır Hipertonik idrar ve hiponatremi görülür

98 NATRİÜRETİK HORMON Natriürezis : Na atılımının artması - Diüretik ilaçlar - Hastalıklar Üç Natiüretik hormon 1. ANP,Kardiyak, Atriyal natriüretik peptit, 2. BNP, Beyin natriüretik peptit, 3. CNP, (beyinde var kalpte yok)

99 ANP Etkileri Glomerüler filtrasyonu artırarak natriürezis - Glomerül Mezenşial hücreleri relaksasyonu ile yüzeyi genişleterek - Tübüllere etkiyerek Na atılım Kan basıncını düşürür ANP angiotensin II nin karşıtı, Renin sekresyonunu düşürürerek Ang II yi azaltır

100 Renin-Angiotensin Sistemi Kan basıncını düzenler Baroreseptörler ve renin salgılanması anahtar Düşük kan basıncı renin salgılanması Yüksek Na +, Cl - transportu, renin salınımı az Angiotensinogen (Ang I) ACE Ang II

101 Angiotensinin Etkileri Damarı daraltıcı, arterlerde sistolik ve diastolik basıncı yükseltir Aldosteron sentezini indükler Vazopressin ve ACTH etkiler, su tutulumu artar Glomerül filtrasyon hızını azaltır Norepinefrin salgılatır