AB Kulisi. Ajanda Türkiye nin AB katılım sürecinde önemli tarihler ve dönüm noktaları...

Transkript

1 AB Kulisi Ekim 2010 Editör den AB Kulisi nin bu ayki Editör den bölümünde, ana muhalefet partisi Genel Başkanı nın referandum sonrası Brüksel e gerçekleştirdiği ziyaretin AB deki sonuç ve etkileri ele alınmaktadır. Gündem Bu ay AB gündeminde öne çıkan gelişmeler... Ajanda Türkiye nin AB katılım sürecinde önemli tarihler ve dönüm noktaları... 1

2 Editör den BAYKAL DAN KILIÇDAROĞLU NA, AB VE CHP Eylül ayının Türkiye-AB ilişkileri açısından en ilginç gelişmesi, kısa süre önce, Avrupa Birliği nde (AB) bazı yetkililerin rüşvet aldıkları suçlamasını yapan Kemal Kılıçdaroğlu nun referandumdan hemen sonra Brüksel e yaptığı ziyaretti. Kılıçdaroğlu, halkoylamasından iki gün sonra AB nin merkezine gelerek, AB nin önemini vurgulamakla kalmadı, AB yetkililerine ilişkin yaptığı, Brüksel de büyük tepki gören suçlamalardan da geri adım attı. Kılıçdaroğlu nun AB yetkilileri ile temasları sırasında kullandığı üslup ise, Baykal dan çok daha yumuşak ve farklıydı. CHP nin yeni lideri, Türkiye nin AB projesine çok güçlü ifadelerle sahip çıkmayı tercih etti. Kılıçdaroğlu nun aslında amacı, Brüksel de AB reformları karşıtı olduğu şeklinde algılanan CHP nin imajını değiştirebilmek. Bu nedenle de iki günlük Brüksel ziyaretini, ana muhalefet partisinin Sosyalistlerle geçmişte yaşadığı, CHP lilerin deyimi ile yanlış anlaşılmaları ortadan kaldırma konusunda kulis yapmaya ayırdı. Ancak çok değil, bundan iki sene önce, parti programı ve icraatları, pek de sosyal demokrat bulunmadığı için, Avrupa Sosyal Demokrat partilerinin çatı kuruluşu olan, Sosyalist Enternasyonel in gözlemci üyeliğinden atılma aşamasına gelen CHP nin imajının bir günde değişmesi çok zor. Avrupa Parlamentosu (AP) Sosyalist ve Demokratları da, Kılıçdaroğlu ile görüşmelerinin ardından, CHP nin yeni liderinin liderliği ve partinin bundan sonraki gidişatına ilişkin bakalım, görelim tavrını benimsediler. CHP liderine verdikleri mesaj ise, Reformları engelleyen değil, hükümete reformlar için baskı yapan bir CHP görmek istiyoruz şeklindeydi. Farklı Muamele Ama Kılıçdaroğlu nun Deniz Baykal a göre Brüksel de çok daha fazla puan topladığı bir gerçek. Avrupa Parlamentosu Sosyalist ve Demokratlar Grubu nun lideri Martin Schultz un ilk defa kamuoyu önüne çıkıp, Sosyalistler, Kılıçdaroğlu Başbakan iken, Türkiye nin AB ye girmesini tercih eder şeklinde konuşması, Kılıçdaroğlu na yapılan muamele farkını gözler önüne seriyor. Bununla birlikte AB çevreleri, referandum konusunda daha önce yazılı olarak verdikleri mesajın benzerini Kılıçdaroğlu na birebir ilettiler: Anayasa değişiklik paketi yeterli olmamakla birlikte, AB reformları ile aynı yöndedir. Avrupa Komisyonu nun Genişlemeden sorumlu Üyesi Stefan Füle nin, CHP liderine, Hayır dediniz ama alternatifini söylemediniz şeklindeki sözleri ise AB nin CHP ye bakışını tüm açıklığı ile ortaya koyuyor. Duygu Leloğlu BRÜKSEL 2 2

3 Gündem AB nin Anayasa nın Seçimlerden Sonra Değiştirilmesi talebi Avrupa Birliği (AB), Türkiye den, 1982 Anayasası nın seçimlerden sonra değiştirilmesini istedi. Türkiye ile tam üyelik müzakerelerini yürüten AB nin icra organı Komisyon un Genişlemeden sorumlu Üyesi Stefan Füle, AB nin bu beklentisini Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış ile yaptığı görüşme sırasında dile getirdi. Stefan Füle, görüşmede; Seçimlerden önce, referandum paketinin uygulanmasını bekliyoruz. Yeni Anayasa ise seçimlerden hemen sonra en kısa sürede kabul edilmelidir. Yeni Anayasa, mümkün olan en geniş toplumsal uzlaşı ile sivil toplum ve muhalefetin de içinde bulunduğu, halkı kapsayıcı bir şekilde yapılmalıdır. şeklinde konuştu. Egemen Bağış ise Füle ile görüşmesi sonrasında basına yaptığı açıklamada; Avrupa Komisyonu nun 10 Kasım da açıklaması beklenen Türkiye İlerleme Raporu nun olumlu olacağına değindi. Bu konuda referandum sonuçlarına atıfta bulunan Bakan, en azından 26 paragrafın rapora girmesinin garanti olduğunu ifade etti. Sarkozy Türkiye Ziyaretine Hazırlanıyor Avrupa Birliği'nde Türkiye nin üyeliğine karşı olan cephenin başında bulunan Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Türkiye ye yapacağı ziyarete hazırlanıyor. 6 7 Nisan tarihlerinde Paris'e resmi ziyaret gerçekleştiren Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın davetini kabul eden Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy nin, Türkiye ye, Kasım ayının sonu veya Aralık ayı başında gelebileceği kaydediliyor. Sarkozy, bu ziyaret ile François Mitterand'dan 18 yıl sonra Türkiye'yi ziyaret eden ilk Fransa Cumhurbaşkanı olacak. Ancak Sarkozy'nin muhtemel tepkileri azaltmak için Fransa Cumhurbaşkanı sıfatından ziyade G 20 Dönem Başkanı sıfatı ile Ankara'yı ziyaret etmesi bekleniyor. Sarkozy nin Türkiye ziyareti, Fransa Cumhurbaşkanına rağmen, Türkiye-Fransa ilişkilerinin önlemez bir biçimde geliştiğine de işaret ediyor. Sarkozy-Erdoğan ın bu görüşmesinde, Türkiye-AB ilişkileri, PKK ile mücadele ve Türkiye-Fransa arasındaki ticaret ilişkilerinin ele alınması bekleniyor. Ayrıca Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner in de Ekim ayı içerisinde Türkiye ye bir ziyaret gerçekleştirmesi öngörülüyor. Avrupa Parlamentosu Türkiye nin Ticari Önemini Vurgulayan Raporu Onayladı Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye ve Avrupa Birliği nin ticari ilişkilerine ilişkin ilk defa hazırlanan ve Türk kökenli Bulgar milletvekili Metin Kazak tarafından kaleme alınan raporu kabul ederek Türkiye nin Avrupa Birliği (AB) için ekonomik önemine dikkat çekti. AP Genel Kurulu nda tavsiye kararına dönüştürülen rapor, iki taraf arasındaki ilişkileri siyasi engeller zemininden kurtarma çabasına girerek, Türkiye nin AB açısından özellikle ekonomik anlamda vazgeçilmez olduğuna vurgu yapması açısından önem taşıyor. Raporun kabulü öncesinde AP de yapılan tartışmalarda da AP deki bütün siyasi gruplar sıra ile söz alarak, Türkiye nin AB açısından vazgeçilmez bir ticari ortak olduğuna vurgu yaptılar. Raporda, AB Türkiye nin en büyük ticaret ortağı olarak kalmasına rağmen, Rusya, Çin, ABD ve İran 2009 yılında Türkiye nin temel ticari ortakları oldular. Türkiye nin AB ile ticareti ise aynı tarihte azaldı ifadelerine yer veriliyor. Rapor ayrıca Türk işadamlarının AB ülkelerine giderken karşılaştıkları vize zorluklarının ise hareket kabiliyetlerini azalttığına dikkat çekiyor. Türkiye ye, Gümrük Birliği nden doğan bütün yükümlülüklerini yerine getirmesi, ülkenin sendikalar yasası ve grev hakkı konularında AB mevzuatına uyum sağlamasına ilişkin talepler de raporda yer alıyor. Bununla birlikte, rapor çerçevesinde AB nin üçüncü ülkelerle yaptığı serbest ticaret anlaşmalarını, Türkiye nin Gümrük Birliği sebebiyle uygulamak zorunda kalmasının ise Türk ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisine vurgu yapılıyor. 3

4 İngiltere ve Finlandiya: Türkiye AB için Bulunmaz Nimet İngiltere ve Finlandiya Dışişleri Bakanları tarafından ortak kaleme alınan ve Financial Times gazetesinde yayımlanan yazıda Türkiye nin üyeliğinin AB için bulunmaz bir nimet olabileceğine dikkat çekildi. İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague ve Finlandiya Dışişleri Bakanı Alexander Stubb, Avrupalı meslektaşlarına Türkiye nin dünyada artan rolü ve etkisini fark etmeleri çağrısında bulunacaklarını belirtti. Her iki ülke Dışişleri Bakanı da Türkiye nin AB üyeliğini desteklediklerini bir kez daha vurgulayarak, Ancak üyelik süreci yavaş ilerliyor. Biz Türkiye nin güçlü ilişkilerinden yararlanması için AB nin Türkiye nin üyeliğini beklememesi gerektiğine inanıyoruz. Türkiye ye masada verilecek bir koltuk bile AB üyesi ülkelerin güvenliğine ve refahına tam bir katkıda bulunabilecektir ifadelerine yer verdiler. OECD nin 2010 Türkiye Raporu: Ekonomide Reforma İhtiyaç Var OECD nin 2010 Türkiye raporunda, ekonomide iyileşmenin sağlandığı ancak istikrarlı bir büyüme için, istihdam piyasası başta olmak üzere, temel bir takım reformlara ihtiyaç duyulduğu belirtildi. Daha güçlü büyüme, yüksek gelir ve tasarruf ile sosyal ve siyasi istikrarın geniş kapsamlı reformlarla gerçekleşebileceğinin belirtildiği raporda, şu anda devam eden iyileşmenin gücünün orta vadeli ekonomik görünüm için iyi bir temel oluşturduğu vurgulandı. Ekonomide devam eden yapısal zayıflıkların ise uzun vade de büyümenin sürdürülebilirliğini tehdit ettiği kaydedildi. AB de 2,4 Milyon Türk Var Eurostat ın 2009 yılı verilerine göre, Avrupa Birliği nde 31,9 milyon yabancı ülke vatandaşı yaşarken, bunlar arasında en büyük grubu 2,4 milyonla Türk vatandaşları oluşturuyor. 2,4 milyonla AB'deki yabancılar arasında yüzde 8 payla ilk sırayı alan Türk vatandaşlarını 2 milyonla Rumenler, 1,8 milyonla Faslılar, 1,5 milyonla Polonyalılar, 1,3 milyonla İtalyanlar, 1 milyonla Arnavutlar ve Portekizliler izliyor. AB Altı Yeni Stratejik Ortak Belirledi Avrupa Birliği Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton 16 Eylül tarihinde Brüksel de gerçekleştirilen AB liderleri ve Dışişleri Bakanları toplantısında, ortaklık için altı yeni ülkenin ismini verdi. Bu kapsamda Ashton; Mısır, İsrail, Endonezya, Pakistan, Ukrayna ve Güney Kore nin de AB'nin mevcut ayrıcalıklı ya da "stratejik" ortakları listesine katılabileceğini belirtti. AB nin mevcut stratejik ortaklarının Brezilya, Kanada, Çin, Hindistan, Japonya, Meksika, Rusya, Güney Afrika ve ABD olduğu biliniyor. AB Emisyon Ticareti Planı taslak Yönergesine İlişkin İstişare Süreci Başlatıldı Avrupa Komisyonu, döneminde, AB Emisyon Ticareti Planı çerçevesinde uygulanacak CO2 emisyon kotalarına ilişkin kuralların tanımlanması konusunda bünyesinde bulunan birimlerle istişare sürecine başladı. İstişareye açılan ve gelecekte karara dönüştürülecek olan yasa tasarısında 64 endüstri sektörüne ait 50 ayrı ürüne yer verildi. Söz konusu ürünler toplam emisyonların %75 ini oluşturuyor. 4

5 AB den Yeni Enerji Etiketleri Avrupa Komisyonu ilk kez televizyonlar için enerji etiketlerinin oluşturulmasını önerdi. Komisyon un önerisine göre, buzdolabı, çamaşır ve bulaşık makinelerinin etiketleri ise yenilenecek. Enerji etiketleri, tüketicilerin ürünlerini satın alırken, seçim yapmalarını kolaylaştırıyor. Aynı zamanda bahse konu etiketleme, üreticileri enerjiyi daha etkin kullanan ürün tasarımı gerçekleştirmesi yönünde motive ediyor. Televizyonlar, bir evin elektrik bütçesinin % 10 unu oluşturuyor. Komisyon un önerisinin uygulamaya sokulması durumunda, televizyon üreticileri ilk defa, ürünlerinin enerji etkinliğini tüketicilere duyurmuş olacaklar. AB Doğalgaz Güvenliği için Yeni Kuralları Kabul Etti Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurul oturumunda muhtemel doğalgaz arz kısıntılarına karşı Avrupa nın hazırlıklı olmasını amaçlayan yeni bir düzenlemeyi kabul etti. Bu kapsamda, doğalgaz kısıntılarına karşı Avrupa Birliği (AB) Üye Devletleri arasında koordinasyonun güçlendirilmesi öngörülüyor. Yeni Yönetmelikte AB üye ülkelerine bu konuda acil eylem planları hazırlamaları çağrısı yapılıyor ve Avrupa Komisyonu nun acil durumlar karşısındaki eşgüdüm rolünü güçlendiriliyor. AB Basel Kurallarını Onaylayacak Avrupa Birliği (AB), Basel Bankacılık Komitesi nin üzerinde uzlaşmaya vardığı yüksek sermaye standartlarını 2011 den itibaren bankalara uygulamak niyetinde. Bu konudaki girişim Avrupa Komisyonu tarafından başlatıldı. Sermaye Yükümlülükleri Yönergesi ni (CRD) dördüncü kez gözden geçiren Avrupa Komisyonu, 27 üye ülkede, Basel Bankacılık Denetleme Komitesi nin tartışmakta olduğu tekliflerin uygulamaya konulabileceğine dikkat çekti. Bu Yönerge, bankaların maaşları yükseltmek için riskli işler alınmasının önüne geçebilmek için ikramiye ödemelerinin zamanı, şekli ve miktarıyla ilgili bir takım yeni politikaları kabul etmelerini öngörüyor. Yeni kurallar ise G 20 Finansman İstikrar Kurulu nun tavsiyelerinin de ötesine geçiyor. Nakit para ikramiyelerine sınırlamalar getiriyor, ikramiyelerde kısmi değişiklikler talep ediyor ve sabit maaşlara orantılı bir şekilde ikramiyelerde tavan sınır belirlenmesini öngörüyor. Bu arada Avrupa Parlamentosu tarafından onaylanan bir eylem planına göre, 2011 den itibaren AB finansal piyasaları denetleyecek 3 gözetmen atanacak. 5

6 Ajanda 5 Ekim -İstihdam Komitesi nin gayri resmi toplantısı -ASEM Zirvesi, Brüksel (Asya-Avrupa buluşması) toplantısı 6 Ekim I -Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu, Brüksel 7 Ekim -Kültür ve Görsel ve İşitsel Konulardan Sorumlu Bakanlarının gayri resmi toplantısı -AB nin Adalet ve İçişleri Bakanları Konseyi, Lüksemburg 8 Ekim 11 Ekim -AB nin Rekabet Konseyi, Lüksemburg 12 Ekim -Rekabet Konseyi, Lüksemburg 13 Ekim I - Hazar Enerji ve Güney Koridoru: Balkan boyutunun da eklenmesi adlı, Avrupa Politikalar Merkezi (EPC) adlı düşünce kuruluşunun düzenlediği toplantı, Brüksel 14 Ekim -AB nin Çevre Bakanları Konseyi I 15 Ekim -AB nin Ulaştırma, Telekom ve Enerji Bakanları Konseyi, Lüksemburg 18 Ekim -AB nin Euro grubu toplantısı, Lüksemburg -Avrupa Parlamentosu Genel Kurul toplantıları, Strasburg (18-21 Ekim) 19 Ekim -AB nin Avrupa Bakanlarının Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma ile Mücadele Konulu gayri resmi toplantısı -AB nin Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi, Lüksemburg -AB nin Siyasi ve Güvenlik Konseyi 6

7 20 Ekim I 21 Ekim -AB nin Spor Bakanları gayri resmi Konseyi, Lüksemburg -AB nin Gelişme İşbirliği Bakanları gayri resmi toplantısı, Lüksemburg -AB nin İstihdam, Sosyal Politikalar, Sağlık ve Tüketici İşleri Konseyi, Lüksemburg I 22 Ekim -AB nin Gelişme İşbirliği Bakanları gayri resmi toplantısı -AB nin İstihdam, Sosyal Politikalar, Sağlık ve Tüketici İşleri Konseyi 25 Ekim -AB nin Dışişleri ve Genel İşler Konseyi, Lüksemburg -AB nin Tarım ve Balıkçılık Bakanları Konseyi, Lüksemburg 26 Ekim -AB nin Tarım ve Balıkçılık Konseyi toplantısı - AB-Çin ilişkilerinin gelecekteki 35 yılı adlı, EPC toplantısı, Brüksel 28 Ekim -AB nin Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi -Sosyal, Ekonomi Konferansı 29 Ekim -AB nin Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi 3 Kasım I toplantısı CPS Advisory Group Brüksel, Istanbul, Washington CPS AB Kulisi nde yer alan haberler, çeşitli AB haber kaynaklarından derlenmiştir. 7