Multipl skleroz, santral sinir sisteminin en sık görülen inflamatuar demyelinizan

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Multipl skleroz, santral sinir sisteminin en sık görülen inflamatuar demyelinizan"

Transkript

1 MULTİPL SKLEROZ Dr. Fuldem Yıldırım Dönmez Genel Bilgiler Multipl skleroz, santral sinir sisteminin en sık görülen inflamatuar demyelinizan hastalığı olarak tanımlanır. Erişkinlerde nontravmatik özürlülüğün en sık nedenidir. En sık kadınlarda, özellikle yaş arasında (%70 olguda) görülür. Hastaların % 20 si 40 yaşından sonra da tanı alabilir, ancak 55 yaşın üstünde MS tanısı iyice sorgulanmalıdır. Kuzey Amerika ve Avrupa da diğer coğrafi bölgelerden daha sık görülmesi hem genetik hem de çevresel etkiler olabileceğini düşündürmektedir. Klinikte kendini motor bozukluklar (güçsüzlük, spastisite), duyusal bozukluklar (uyuşukluk, parestezi, ağrı, Lhermitte bulgusu), serebellar bozukluklar (dengesizlik, tremor), görme bozuklukları (tek taraflı görmede azalma ya da kayıp, ağrı), beyin sapı tutulumu bulguları (diplopi, trigeminal nevralji, internükleer oftalmopleji), inkontinans, konstipasyon-diare, seksüel bozukluklar ya da bilişsel bozukluklar şeklinde gösterebilir. 4 klinik alt tipi vardır: 1. Tekrarlayan ataklar: Hastaların % 85 i ilk kez bu klinik bulgularla tanı alır. Tamamen iyileşme ile sonuçlanan ya da sekel bırakan akut ataklar ve arada klinik olarak stabil dönem vardır, hastalık progresyonu yoktur. 2. Primer progressif: Hastalığın başlangıcından itibaren progresyon mevcuttur, ancak akut atak yoktur (%10).

2 3. Progressif tekrarlayıcı: Yavaş başlangıçlı, başlangıçtan itibaren hastalıkta progresyon mevcut. Hastalık progresse olurken arada akut ataklar görülür. (%5) 4. Sekonder progressif: Tekrarlayıcı ataklar şeklinde başlamasına rağmen, ilerleyen dönemde progressif seyreder. (Tedavi edilmeyen tekrarlayıcı ataklarla giden MS hastalarının % 90 ı sonuçta bu gruba dahil olur.) Bunların dışında izole klinik sendrom olarak da adlandırılan durum; santral sinir sisteminin tek bir alanını ilgilendiren klinik bulgu ile ortaya çıkar. Örneğin izole optik nörit, inkomplet transvers myelit ve izole beyin sapı veya serebellar sendromlar postenfeksiyöz olabileceği gibi MS hastalığının ilk atağı da olabilir. Bu hastalarda beyin MRG ve BOS bulgularının normal olması halinde MS gelişme olasılığı oldukça düşük iken, MRG ya da BOS incelemesinde patoloji olması halinde MS in gelişme riski oldukça yüksektir. MS, hastaların çoğunda irreverzibl özürlülük ile sonuçlansa da seyri kişiden kişiye farklılıklar gösterir. Prognozun iyi olmayacağının göstergeleri, geç başlangıçlı olması, ilk bulguların spinal kord, piramidal-serebellar tutulum şeklinde ortaya çıkması, tekrarlayıcı ataklar şeklinde giden tipten ziyade progressif başlangıçlı olması, ilk atak bulgularında tam düzelme olmaması, ilk atak ile ikinci atak arasındaki sürenin kısa olması ve kısa sürede sekonder progresyon göstermesidir. Patoloji Fokal MS lezyonları santral sinir sisteminde herhangi bir lokalizasyonda görülebilmekle birlikte,venler ve venüllerin etrafında yerleşmeye eğilimi

3 olduğundan, en çok periventriküler ve subkortikal beyaz cevherde, optik sinirler ve kiazmada, serebellar pedinküllerde ve spinal kordun lateral kolonunda görülür. Aktif lezyonlarda inflamatuar T ve B lenfositler, plazma hücreleri, aktif makrofajlar ve mikroglia hücreleri var iken, inaktif lezyonlarda inflamasyon bulguları yoktur ve oligodendrositlerdeki kayba bağlı olarak hücre yoğunluğu azalmıştır. MS de tanısal patolojik belirleyicinin beyaz cevher ve spinal korddaki demyelinizan plaklar olduğu söylenmekle birlikte, artık günümüzde sürecin bu şekilde açıklanamayacağı ortaya konmuştur. Nitekim, beyaz cevherde myelin kaybı yanı sıra aksonal kayıp, remyelinizasyon, kan beyin bariyerinde bozulma da hastalığın farklı evrelerinde görülmektedir. MS in sadece beyaz cevheri tutmadığı, kortekste de demyelinizasyon ve atrofiye neden olduğu patolojik incelemelerde izlenebilmektedir. Korteks tutulumu subkortikal beyaz cevherden kortekse uzanım, intrakortikal, perivasküler veya subpial yerleşim şeklinde görülebilmektedir, ancak bu alanlar coğu zaman MRG ile gösterilemez. Bunun yanında MRG de T2ağırlıklı sekanslarda görülen hiperintens lezyonlar, patolojik incelemelerde demyelinizan alanlar olmayan tamamen normal beyin dokusu şeklinde görülebilir. Bu durum ise, beyaz cevher tutulumunda MRG nin sensitivitesinin oldukça yüksek olduğunu ve henüz patolojide tespit edilemeyen hafif derecedeki lezyonları dahi gösterebildiğini düşündürmektedir. Konvansiyonel MRG

4 MS in erken ve doğru tanısı hızlı tedavi olanağı sağlayarak ileriki dönemde oluşabilecek enflamasyonu ve olası komplikasyonları önlemede önemlidir. Sadece MRG ile tanı mümkün olmadığı gibi tek başına hiçbir test MS e spesifik tanı yöntemi değildir. MRG nin, MS şüphesi olan hastalarda tanı koymaya yardımcı olma, izole klinik sendromu olan hastalarda olabilecek MS in erken tanısı, klinik olarak alternatif tanıların ekarte edilmesi, kısa ve uzun dönem prognozun belirlenmesi, tedaviye yanıt ve tedavi komplikasyonlarının değerlendirmesi gibi endikasyonları vardır. MS in görüntülemesi artık hemen hemen tüm merkezlerde standardize edilmiş olup, minimum inceleme şu sekansları içermelidir: Aksiyel FLAIR, PD (periventriküler ve juxtakortikal alanın değerlendirilmesinde), T2 A (posterior fossanın değerlendirilmesinde), T1A(siyah deliklerin gösterilmesinde), sagittal FLAIR (korpus kallozumun değerlendirilmesinde). Üç boyutlu T1A sekansı hacim ölçümü için opsiyonel olarak alınabilir. Kontrast gerek ilk tanıda ayırıcı tanıdaki diğer patoloilerinin ekarte edilmesinde, gerekse takipte aktivitenin değerlendirilmesinde yararlıdır. Genellikle standart doz (0.1 mmol/kg), 5 dakika gecikme ile verilse de, yüksek doz kontrastın (normal dozun 2-3 katı) 15 dakika gecikme ile verilmesinin kontrast tutulumunu daha belirgin gösterdiği ve kontrast tutan lezyon sayısında artma olabileceği söylenmektedir. MS plaklarının gösterilmesinde en duyarlı tetkik T2A olmasına rağmen, akut-kronik ayrımı yapmada yeterli değildir. Gadolinyumun kan beyin bariyerini geçebildiği dönem patolojik olarak yeni MS lezyonlarının oluşması ve aktivasyonu ile çakışır. Haftalık yapılan MRG tetkikleri yeni T2 hiperintens lezyonların ortaya çıkması ile

5 kontrast tutulumunun aynı zamana denk geldiğini veya hemen arka arkaya gerçekleştiğini göstermektedir. Kontrast tutulumu geçici (1-16 hafta) olduğundan, relapsı gösteren tek bulgu eski tetkiklerde izlenmeyen yeni lezyonun ortaya çıkmasıdır. Kontrast madde verilmesini takiben küçük ve yeni lezyonlar homojen, büyük ve eski lezyonlar (birkaç haftalık lezyon) halka şeklinde tutulum gösterir. Tümefaktif büyük MS plaklarının açık halka şeklinde kontrast tutması kitle ya da abseden ayırt etmeye yardımcı olur. T2A sekansta izlenen yeni lezyon, akut atağı takiben ödem ve enflamasyona sekonder 4 hafta içinde büyür, sonraki 6-8 hafta içinde ise enflamasyonun gerilemesi ve remyelinizasyona bağlı olarak boyutları küçülür. Ancak kontrast tutulumunun tersine genellikle rezidü hiperintens lezyon kalır. Bu lezyonlar ileriki dönemde yine boyut artışı ve/veya reaktivasyona bağlı kontrast tutulumu gösterebilir. Her yıl T2A görüntülerdeki hiperintens lezyon yükü ortalama % 5-10 artar. Ancak kontrast tutulumunun olmaması veya lezyon yükünün stabil seyretmesi hastalığın progresse olmadığını göstermez, çünkü konvansiyonel yöntemlerle gösterilemeyen normal görünümdeki gri ve beyaz cevherde demyelinizasyon, enflamasyon ve aksonal kayıp devam eder. Günümüzde, MS ile ilgili görüntüleme çalışmaları, ileri görüntüleme yöntemleri ile bu sinsi gidişin gösterilebilmesini hedeflemektedir. T2A sekanslarda değerlendirilen lezyon yükü ile kaşılaştırıldığında, T1A görüntülerde kara delik olarak tabir edilen lezyonların hastalık progresyonu ile daha çok korelasyon gösterdiği belirtilmektedir (Resim 1). Patolojik olarak değerlendirildiğinde bu alanlardaki aksonal kayıp ve demyelinizasyonun fazla

6 hipointensiteye neden olduğu anlaşılmaktadır. Bu alanlarda da remyelinizasyon gelişmesi ile bazılarının ortalama 3 ay sonra kaybolması beklenirken, bazılarının 6 aydan uzun süreli sebat etmeleri halinde kronikleştikleri kabul edilir ki bu hastalığın progresyonunun göstergelerinden biridir ve tedavinin tekrar gözden geçirilmesi gerekliliğini ortaya koyar. Konvansiyonel MRG ile T2A incelemelerdeki fokal lezyonlar ve T1A kesitlerdeki kara delikler dışında, yine T2A sekansta sınır vermeyen özellikle periventriküler, lateral ventriküller, trigon ve oksipital horn komşuluklarında ve sentrum semiovalede diffüz hiperintens kirli lezyonlar görülebilir (Resim 2). Bu lezyonların prognozu nasıl etkilediğne dair bir bilgi bulunmamaktadır. Serebral atrofi de kontrol MRG tetkiklerinde değerlendirilmesi gereken diğer bir parametre olup hastaların % ünde görülür. İlk ataktan sonra dahi henüz T2A incelemelerde belirgin lezyon yükü izlenmezken atrofi başlamış olabilir. Günümüzde etkili tedavi yöntemleri atrofi sürecini yavaşlattığından, atrofinin progresyonunun tanınması tedavinin başarısını ya da yetersizliğini değerlendirmede önemlidir. Beyin MRG bulguları normal ise, ağırlıklı olarak subkortikal, derin gri cevher veya infratentorial tutulum var ise, simetrik birleşen beyaz cevher lezyonları mevcut ise, hidrosefali, kitle etkisi ve fokal serebellar ve beyin sapı atrofisi izleniyor ise klinik olarak MS tanısının tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bunun tersine laboratuar testleri olmadan, normal muayene bulguları ile MRG deki lezyonlara doğrudan MS tanısı koymak da mümkün değildir. MRG ile MS tanı kriterleri şunlardır:

7 Lezyonların Uzaysal Yayılımı (Bu 4 bulgudan 3 ü pozitif olmalıdır.) 1. Beyin veya spinal kordda bir veya daha fazla kontrast tutan lezyon veya T2A da 9 veya daha fazla hiperintens lezyon 2. Üç veya daha fazla periventriküler lezyon 3. Bir veya daha fazla jukstakortikal lezyon (Resim 3) 4. Bir veya daha fazla infratentorial veya spinal kord lezyonu T2A daki lezyonlar 3 mm den fazla olmalıdır. Jukstakortikal lezyonlar en iyi sagittal FLAIR kesitlerinde görülür. Lezyonların Zaman İçindeki Yayılımı 1. Semptomların ortaya çıkması ya da ilk MRG tetkikinden 3 ay sonra kontrast tutan lezyon ortaya çıkması 2. İlk MRG incelemesinden 1 ay sonra T2A da yeni lezyon ortaya çıkması. Tipik demyelinizan plaklar dışında MS in farklı tiplerinde tümefaktif plaklar da görülebilir (Resim 4). Magnetizasyon Transfer Görüntüleme (MTG) MTG, serbest su havuzundaki hidrojen molekülleri ile myelin ve hücrelerdeki makromoleküllere bağlı olan hareketi kısıtlanmış olan protonlar arasındaki etkileşim ve enerji değişimine ve protonların manyetizasyonunu sağlayan radyofrekans uygulanarak yaratılan kontrastın değerlendirilmesine dayanan bir görüntüleme yöntemidir. Makromoleküllerin relaksasyon özellikleri konvansiyonel

8 görüntüleme ile tespit edilemediğinden, bu şekilde transfer yöntemiyle bağlı hidrojen moleküllerinin özelliklerinin de tespit edilmesi amaçlanır. MS e bağlı doku değişikliklerinin bağımsız ve kantitatif olarak gösterilmesinde faydalı olmakla birlikte manyetizasyon transfer oranı (MTR) cihaz ve sekans özelliklerine bağımlı olduğundan merkezler arasında standardizasyon ve buna bağlı karşılaştırma gibi zorlukları vardır. Klinikte, genellikle kontrastlı incelemelerde kontrast tutan ve tutmayan alanlar arasındaki farkı belirginleştirmek ya da TOF- MRA da kan ile diğer dokular arasındaki kontrastı arttırmak için kullanılır. Ancak asıl faydası kantitatif ölçümler yapılabilmesine imkan vermesidir. MTR, manyetizasyon destrüksiyon ile manyetizasyon recovery oranı olup, MTR deki azalma serbest su moleküllerinin beyin dokusundaki bağlı moleküler ile yaptığı manyetizasyon transferi kapasitesindeki azalmaya işaret eder. MTR deki azalma MS in herhangi bir alt tipine spesifik olmayıp, myelin kaybı, makrofaj infiltrasyonu ve aksonal hasarın nonspesifik göstergesidir. Tersine, MTR deki artış remyelinizasyon ve ödemdeki çözülmeyi gösterir. Yapılan çalışmalarda plak olmayan normal görünen beyaz cevher ve hatta gri cevherde MTR değerlerinde normal populasyona göre azalma saptanmış ve henüz plak gibi görülebilir lezyon oluşmadan aslında hastalığın altta neden olduğu demyelinizasyonun tespit edilebileceği sonucuna varılmıştır. Ayrıca akut dönemde demyelizasyonun neden olduğu MTR deki azalmanın aylar sonra lezyonun santralinde devam ettiği, ancak remyelinizasyonun başladığı lezyon periferinde ise MTR değerlerinde zamanla artış olduğu gösterilmiştir. İlk tanı konduğu dönemdeki MTR değerlerinin prognostik önemi olabileceğini ve hastanın ileriki dönemde yaşayabileceği

9 komplikasyonları öngörebileceğine dair çalışmalar da bulunmaktadır. Tedavi etkinliğinin değerlendirilmesinde de MTR nin kullanılabileceğini gösteren makalelerde, 2 yıl süre ile IVIG tedavisi alan hastalarda MTR değerlerinde değişiklik olmaz iken plasebo yapılan hastalarda MTR de belirgin düşme olduğundan bahsedilmektedir. Ancak tüm bu çalışmalarda MTR nin tekniğe oldukça bağlı bir parametre olması ve karşılaştırmadaki zorluklar limitasyon olarak karşımıza çıkmakta ve MTR nin MS de klinikte aktif olarak kullanılmasına engel teşkil etmektedir. SWI (Susceptibilility Weighted Imaging) T1, T2 ve T2* etkisinden farklı olarak dokuların manyetik duyarlılıklarındaki farka dayanan yeni bir görüntüleme tekniğidir. Yüksek rezolüsyonlu, üç boyutlu gradient echo sekansından magnitude ve faz imajları elde edilerek küçük venler ve duyarlılığa neden olan diğer yapıların görüntülenmesi mümkün olur. Faz görüntüleri ile kalsifikasyon ile kanama ayrımı yapılır, yavaş akımlı vasküler lezyonlar gösterilebilir ve demir birikiminin kantitatif ölçümleri yapılabilir. MS de SWI nin kullanımı son yıllarda önem kazanmıştır. Hem altta yatan demir birikiminin değerlendirilmesi hem de perivenüler yerleşimin gösterilebilmesi, SWI nin bazı merkezlerde MS in rutin protokolüne girmesini sağlamıştır. Özellikle 7 Tesla cihazlar ile yapılan çalışmalarda MS lezyonlarının venöz duvarda ya da etrafında başladığı ve venöz yapılar boyunca yayıldığı gösterilmiştir. Bir başka çalışmada ise demir miktarının T2A da görülebilirlik ile ters orantılı olduğu, lezyon

10 içi demir birikimi arttıkça, lezyonun T2A da tespit edilebilme olasılığının azaldığı belirtilmiştir. SWI ile görülebilen plak sayısının da arttığı bildirilmiştir. Difüzyon ve Difüzyon Tensör Görüntüleme Difüzyon ağırlıklı görüntüleme ile dokulardaki mikroskopik düzeydeki hareketin görüntülenebilmesi mümkün olmuştur. Difüzyonun büyüklüğü, ölçüm yapılan yöne de bağımlı olduğundan, geliştirilen tensör modelleri ile daha doğru sonuçlar alınabilmektedir. Beyaz cevher oldukça organize bir doku olduğundan, moleküllerin hareketini kısıtlayıcı olup, hasarında difüzyon artışı, yani ADC değerlerinde artış olur. Ancak ADC deki artış DTG ile saptanabilen ortalama difüzivite (MD) ve fraksiyonel anizotropi (FA) değerlerinden daha az duyarlı bir parametredir. Bu nedenle son yıllarda DTG nin yaygınlaşması, MS çalışmalarında DAG nin yerini almasına neden olmuştur. MS de DTG de MD değerlerinde artış ve FA değerlerinde en belirgin azalma T1A da hipointens olarak görülen kara delik şeklinde ifade edilen lezyonlarda, ikinci sırada azalma ise T2A hiperintens lezyonlarda görülür. Normal görünen beyaz cevherde MD deki artış ve FA azalması diğer alanlara göre daha az belirgindir. Ancak T2A da henüz görünür plak oluşmadan normal görünen beyaz ve gri cevherde DTG de patolojik bulgular ortaya çıkmaya başlar. DTG de ortaya çıkan bulguların T2A daki lezyon yükünden ve serebral atrofiden bağımsız olduğu ve zaman içinde hastalığın yaptığı global hasarı değerlendirmede spesifik olabileceği belirtilmektedir. Özellikle gri cevherde olabilecek difüzivite bozukluklarının

11 hastaların gelecekte yaşayabileceği bilişsel komplikasyonlarla korele olabileceğini bildiren makaleler bulunmaktadır. DTG ile elde edilen traktografi modellerinde ise kortikospinal traktusların difüzivite ve anizotropi değerleri de lokomotor bozuklukları öngörmede başarılıdır. T2A daki lezyon yükü ya da beyindeki genel difüzivite değişikliklerinden çok kortikospinal traktuslardaki bu patolojik bulgular MS e bağlı gelişen özürlülük bulguları ile koreledir. MR Spektroskopi (MRS) MRS, seçilen beyin bölgesinin biyokimyası üzerinde çalışarak bu alandaki kimyasal metabolitlerin ya da bileşiklerin tanınmasını sağlar. MS tanısında ise aktif demyelinizasyon ve uzun dönemde gelişen aksonal/nöronal hasarı değerlendirmede kantitatif bilgiler sağlar. Enflamasyon ve demyelinizasyon kolin, laktat ve lipid miktarlarında artışa, aksonal ve nöronal hasar ise NAA da azalmaya neden olur. Kontrastlı incelemelerde kontrastlanan akut MS lezyonlarında NAA da azalma, kolinde artış ve lipid varlığı gösterilmiştir. Seri MRS takiplerinde NAA daki azalmanın ya da artışın hastalığın gidişatı ile korelasyon gösterdiği, lezyon boyutunun maksimuma ulaştığı dönemde NAA nın minimum seviyesine indiği bildirilmiştir. Akut lezyonlarda kolinin yanısıra laktat ve myoinozitolda artış izlenir, lipidlerin varlığı ise aktif demyelinizasyon ve remyelnizasyonun göstergesidir. MT ve DTG tetkiklerinde de tespit edildiği üzere, normal görünen beyaz cevherde MRS de aksonal-nöronal kayıp veya disfonksiyon ile ilişkili olarak NAA miktarında azalma görülür. Özellikle T2A da

12 daha sonradan görünür hale gelen lezyon lokalizasyonlarında önceden kolin, myoinozitol ve kreatin miktarlarında artış mevcuttur. Gri cevherin MRS ile değerlendirilmesi BOS a yakınlığından ve beyaz cevherin parsiyel volüm etkisinden dolayı teknik olarak zordur. Yapılan az sayıda çalışmalardan birinde majör metabolitlerde değişiklik olmazken, normal görünen gri cevher alanlarında lipid pikleri elde edilmiş, bir diğer çalışmada ise NAA miktarında azalma olduğu saptanmıştır. Son zamanlarda tüm beyin NAA miktarının hastalığın progresyonunu T2A daki lezyon yükünden ve serebral atrofiden daha erken gösterdiği ve atrofinin aslında NAA daki düşme sonrası ortaya çıktığını belirten makaleler yayınlanmaktadır. Bu bulgunun aslında MS in klinik olarak erken döneminde dahi var olduğu belirtilmektedir. SNR deki düşüklük, tetkikin uzun sürmesi, uzaysal rezolüsyonun düşük olması MRS nin kullanılmasını kısıtlamakla birlikte, günümüzde yüksek manyetik alan, SNR deki artış, paralel görüntüleme tekniklerinin gelişmesi ile ilerleyen dönemde MRS nin MS in tanı ve tedavisinde daha etkin bir rol alacağını düşündürmektedir. Fonksiyonel MRG fmrg nin çalışma prensibi nöronal aktivite sonucu kan havuzundaki artmış oksijenize hemoglobinin neden olduğu lokal manyetik alan (T2*) değişiklerini tespit etmeye dayanır. Nöronal aktivite için gerekli olan oksijen miktarı dinlenme halindeki dokudan fazla olduğundan, aktivite halinde oksijenize hemoglobinin deoksijenize hemoglobine oranı artar.

13 fmrg MS hastalarının tanı ya da takibinden ziyade hastalığın motor ve bilişsel alandaki sonuçlarını değerlendirmek üzere, araştırma tekniği olarak kullanılır. MS de motor sisteme yönelik yapılan fmrg çalışmalarında basit hareketlerde kontrlateral primer sensorimotor alanda aktivasyonda artış olduğu, daha kompleks hareketlerde ise daha fazla alanın devreye girdiği izlenmiştir. Kısa süreli izole klinik sendrom yaşayanlarda bu plastisitenin daha iyi ve geniş bir alanda organize olduğu, uzun dönemde ise adaptif süreçlerde yetersizliğin başgösterdiği düşünülmektedir. Optik nörit ile prezente olup iyileşen hastalarda ise primer görme merkezi dışında görme ile ilgili klaustrum, lateral temporal ve posterior parietal kortekste ve talamusta da yaygın aktivasyon oluştuğu gözlenmiştir. Optik nörit atağı olmayan normal göz stimüle edildiğinde ise sadece primer görme merkezi ile klaustrum ve insulada aktivasyon oluşmuştur. Bulgular görme bozukluğu halinde korteksin fonksiyonel olarak reorganize olduğunu göstermektedir. MS in bilişsel etkilerinin değerlendirilmesinde de hafıza ile ilgili prefrontal ve parietal kortekste aktivitede azalma, ancak hafıza ile ilişkili tipik alanlar dışında diğer lokalizasyonlarda da aktivasyon oluştuğu bulunmuştur. Tüm bu bulgular MS de gelişen plastisitenin aslında ileriki dönemde ortaya çıkan özürlülük halini geciktirdiğini göstermektedir. fmrg nin başlıca limitasyonları zaman alıcı olması, bulguların başka faktörlerden etkilenmesine başlı yorumlamada hatalar olması, yüksek uzaysal rezolüsyonuna rağmen temporal rezolüsyonunun hala yeterli olmamasıdır. Gelecekte fmrg nin,

14 MS in beyinde yarattığı fonksiyonel değişikliklerin patobiyolojisini araştırmada oldukça faydalı olacağına inanılmaktadır. Yüksek Manyetik Alanda MRG ve Gelecekten Beklentiler Günümüzde yüksek manyetik alan olan 7 Tesla cihazlarda yapılan incelemelerde SNR nin artmasına bağlı olarak daha düşük manyetik alanlı cihazlarda yapılan tetkiklere göre plak saptanma oranı artmıştır. Bunun dışında asıl amaç şu anda görülemeyen kortikal patolojileri de gösterebilmektir. Ayrıca MRS de hastalığın etyopatogenezinde yer alan daha az ama önemli metabolitlerin saptanması mümkün olacak, artmış manyetik duyarlılık ve dolayısıyla BOLD etkisi ile fmri incelemelerinde fonksiyonel patolojiler değerlendirilebilir hale gelecektir. Önümüzdeki 10 yıl içinde yukarıda bahsedilen yeni görüntüleme tekniklerinin geliştirilerek daha kullanışlı hale gelmesi ve yüksek manyetik alan içeren cihazlar, faz dizilimli sarmallar ve yeni sekanslar ile korteks gibi yeni anatomik bölgelerin görüntülenmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. PET ve geliştirilen kimyasal ajanlar ile moleküler görüntülemenin de MS in mekanizmalarının anlaşılması ve tedavi alternatiflerinin bulunması gibi konularda gelişmelere önayak olacağı beklenilmektedir.

15 Kaynaklar 1. Miller AE, Lublin FD, Coyle PK. Multiple Sclerosis in Clinical Practice. Taylor and Francis, 2003: Siva A, Kesselring J, Thompson AJ. Frontiers in Multiple Sclerosis. Martin Dunits, 1999: Poloni G, Minagar A, Haacke EM, Zivadinov R. Recent Developments in Imaging of Multiple Sclerosis. The Neurologist 2011;17: Traboulsee A, Li DKB. Conventional MR Imaging in MS. Neuroimag Clin N Am 2008,18: Lassmann H. The Pathologic Substrate of Magnetic Resonance Alterations in Multiple Sclerosis. Neuroimag Clin N Am 2008,18: Ropele S, Fazekas F. Magnetization Transfer MR Imaging in Multiple Sclerosis. Neuroimag Clin N Am 2009,19: Rovaris M, Agosta F, Pagani E, Filippi M. Diffusion Tensor MR Imaging. Neuroimag Clin N Am 2009,19: Sajja BR, Wolinsky JS, Narayana PA. Proton Magnetic Resonance Spectroscopy in Multiple Sclerosis. Neuroimag Clin N Am 2009,19: Filippi M, Rocca MA. Functional MR Imaging in Multiple Sclerosis. Neuroimag Clin N Am 2009,19:59-70

16 Resimler Resim 1. Aksiyel kontrastsız ve kontrastlıt1a imajlarda sağ periventriküler beyaz cevherde daha belirgin olarak izlenen kara delik de denilen

17 hipointens demyelinizasyon alanları izlenmektedir. Lezyonlar, IVKM sonrası kontrast tutulumu göstermemektedir. Resim 2. Aksiyel FLAIR imajda periventriküler beyaz cevherde birleşme eğilimi gösteren kirli hiperintens lezyonlar izlenmektedir.

18 Resim 3. Aksiyel FLAIR imajda jukstakortikal MS plağı izlenmektedir.

19 Resim 4. Aksiyel FLAIR ve kontrastlı T1A kesitlerde tümefaktif MS plağının kontrast tutulumu gösterdiği izlenmektedir.

GİRİŞ MULTİPL SKLEROZDA GÖRÜNTÜLEME. MS ve MRG. 2010 McDonald Kriterleri. 2010 McDonald Kriterleri 01.03.2015. Dr. A.Yusuf Öner

GİRİŞ MULTİPL SKLEROZDA GÖRÜNTÜLEME. MS ve MRG. 2010 McDonald Kriterleri. 2010 McDonald Kriterleri 01.03.2015. Dr. A.Yusuf Öner GİRİŞ MULTİPL SKLEROZDA GÖRÜNTÜLEME Dr. A.Yusuf Öner GAZI ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ RADYOLOJİ A.D. MS Batılı ülkelerde genç erişkinlerde SSS de en sık görülen kronik enflamatuar demiyelinizan hastalıktır.

Detaylı

SSS Enfeksiyonlarının Radyolojik Tanısı. Dr. Ömer Kitiş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Nöroradyoji

SSS Enfeksiyonlarının Radyolojik Tanısı. Dr. Ömer Kitiş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Nöroradyoji SSS Enfeksiyonlarının Radyolojik Tanısı Dr. Ömer Kitiş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Nöroradyoji Nöroradyoloji de;doku kontrast mekanizmaları T1/T2/PD; T1-T2 relaksasyon zamanları

Detaylı

Progresif Multipl Skleroz. Ayşe Kocaman

Progresif Multipl Skleroz. Ayşe Kocaman Progresif Multipl Skleroz Ayşe Kocaman Lublin ve Reingold Neurology 1996 MS in klinik formları Relapsing- Remiting Sekonder- Progresif Primer- Progresif Progresif- Relapsing Lyon MS Doğal Seyir Grubu Relapsing-

Detaylı

MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır.

MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Fzt. Damla DUMAN MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir. 1822 de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Kuvvetsizlik, spastisite, duyusal problemler, ataksi

Detaylı

Santral sinir sistemi ve baş-boyun tümörlerinde radyoloji. Dr Ayşenur CİLA Hacettepe Üniversitesi

Santral sinir sistemi ve baş-boyun tümörlerinde radyoloji. Dr Ayşenur CİLA Hacettepe Üniversitesi Santral sinir sistemi ve baş-boyun tümörlerinde radyoloji Dr Ayşenur CİLA Hacettepe Üniversitesi Görüntülemede amaç Tümör / Tümör dışı ayırımını yapmak Tümör evreleme Postop rezidü-tümör yatağı değişiklikleri

Detaylı

Görüntüleme Yöntemleri

Görüntüleme Yöntemleri SSS İNFLAMATUAR HASTALIKLARI Prof. Dr. Cem ÇALLI Ege University Medical Faculty Dept. of Radiology Neuroradiology Section Izmir, TURKEY İnflamasyon: Dokunun hasara karşı immun cevabı: Enfeksiyöz ajan Antikor

Detaylı

Multipl Myeloma da PET/BT. Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD

Multipl Myeloma da PET/BT. Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD Multipl Myeloma da PET/BT Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD İskelet sisteminin en sık görülen primer neoplazmı Radyolojik olarak iskelette çok sayıda destrüktif lezyon ve yaygın

Detaylı

Demansta görüntülemenin rolü Dr.Ercan Karaarslan Acıbadem Üniversitesi

Demansta görüntülemenin rolü Dr.Ercan Karaarslan Acıbadem Üniversitesi Demansta görüntülemenin rolü Dr.Ercan Karaarslan Acıbadem Üniversitesi Ana başlıklar Demans nedenleri Normal yaşlanma bulguları Radyolojik görüntüleme yöntemleri Demansta radyolojik belirleyici bulgular

Detaylı

MS da klinik tanı kriterleri Mc Donald 2017 kriterleri neler getiriyor? Dr. Hüsnü Efendi

MS da klinik tanı kriterleri Mc Donald 2017 kriterleri neler getiriyor? Dr. Hüsnü Efendi MS da klinik tanı kriterleri Mc Donald 2017 kriterleri neler getiriyor? Dr. Hüsnü Efendi MS; 150 yılı aşan bilgi birikimi? Brain. 2018;141(12):3482-3488. Brain. 2018;141(12):3482-3488. Charcot 1868 MS

Detaylı

NORMAL BEYİN GELİŞİMİ VE MYELİNİZASYONU

NORMAL BEYİN GELİŞİMİ VE MYELİNİZASYONU NORMAL BEYİN GELİŞİMİ VE MYELİNİZASYONU Dr. Özlem ALKAN Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Adana Dr.Turgut Noyan Uygulama ve Araştırma Merkezi Radyoloji Anabilim Dalı 18 Kasım 2017 İSTANBUL Beyin Gelişimi

Detaylı

Çocukluk çağı santral sinir sistemi demiyelinizan hastalıkları. Prof.Dr. Sebahattin VURUCU

Çocukluk çağı santral sinir sistemi demiyelinizan hastalıkları. Prof.Dr. Sebahattin VURUCU Çocukluk çağı santral sinir sistemi demiyelinizan hastalıkları Prof.Dr. Sebahattin VURUCU Santral sinir sistemi demiyelinizan hastalıkları Genetik olarak yatkın kişilerde Çevresel etkenler tarafından tetiklenen

Detaylı

KAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI. Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD

KAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI. Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD KAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD KAFA TRAVMASI VE RADYOLOJİ Hangi hastalara görüntüleme

Detaylı

MS de YENİ TANI KRİTERLERİ

MS de YENİ TANI KRİTERLERİ TARİH : 30 KASIM 2011, ÇARŞAMBA SAAT : 11:30 13:00 OTURUM TİPİ : ÇALIŞTAY ÇALIŞTAY ADI : MULTIPL SKLEROZ ÇALIŞTAYI KREDİSİ : KREDİSİZ ÇALIŞTAY PROGRAMI KONU BAŞLIĞI: Tüm yönleriyle MS'de yenilikler MS

Detaylı

Küçük Damar Hastalığı; Semptomatoloji. Kürşad Kutluk Dokuz Eylül Üniversitesi 27 Mayıs 2017, İzmir

Küçük Damar Hastalığı; Semptomatoloji. Kürşad Kutluk Dokuz Eylül Üniversitesi 27 Mayıs 2017, İzmir Küçük Damar Hastalığı; Semptomatoloji Kürşad Kutluk Dokuz Eylül Üniversitesi 27 Mayıs 2017, İzmir KÜÇÜK DAMAR HASTALIĞINDA KLİNİK BULGULAR Yok Özel fokal nöroloik semptomlar Sinsi gelişen global nörolojik

Detaylı

Doç. Dr. Fazıl Gelal İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Bölümü

Doç. Dr. Fazıl Gelal İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Bölümü Doç. Dr. Fazıl Gelal İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Bölümü Son 2 yılda ilaç endüstrisi ya da sivil toplum kuruluşlarıyla gelir getirici bir ilişkim olmamıştır.

Detaylı

Adrenal lezyonların görüntüleme bulguları. Dr. Ercan KOCAKOÇ Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul

Adrenal lezyonların görüntüleme bulguları. Dr. Ercan KOCAKOÇ Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul Adrenal lezyonların görüntüleme bulguları Dr. Ercan KOCAKOÇ Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul Öğrenme hedefleri Adrenal bez kitlelerinin BT ile değerlendirilmesinde temel prensip ve bulguları öğrenmek

Detaylı

MULTİPL SKLEROZ(MS) Multipl Skleroz (MS) genç erişkinleri etkileyerek özürlülüğe en sık yolaçan nörolojik hastalık

MULTİPL SKLEROZ(MS) Multipl Skleroz (MS) genç erişkinleri etkileyerek özürlülüğe en sık yolaçan nörolojik hastalık MULTİPL SKLEROZ(MS) Multipl Skleroz (MS) genç erişkinleri etkileyerek özürlülüğe en sık yolaçan nörolojik hastalık MS Hasta Okulu 28.05.2013 Multipl skleroz (MS) hastalığını basitçe, merkezi sinir sistemine

Detaylı

Dr Ercan KARAARSLAN Acıbadem Üniversitesi Maslak Hastanesi

Dr Ercan KARAARSLAN Acıbadem Üniversitesi Maslak Hastanesi Dr Ercan KARAARSLAN Acıbadem Üniversitesi Maslak Hastanesi 1 Öğrenme hedefleri Metastazların genel özellikleri Görüntüleme Teknikleri Tedavi sonrası metastaz takibi Ayırıcı tanı 2 Metastatik Hastalık Total

Detaylı

İçerik. Plak Oluşumu. Plak görüntüleme BT- BTA. Karotis Plağı: patofizyolojiden görüntülemeye. Karotis Plağı Kompozisyonu BT de dansitesine göre

İçerik. Plak Oluşumu. Plak görüntüleme BT- BTA. Karotis Plağı: patofizyolojiden görüntülemeye. Karotis Plağı Kompozisyonu BT de dansitesine göre İçerik Karotis Plağı: patofizyolojiden görüntülemeye Dr Ercan KARAARSLAN Acıbadem Maslak Hastanesi, Radyoloji Hassas plak tanımı Plak oluşum kaskatı Plak kompozisyonu MR ile tanıma Medikal tedavinin plak

Detaylı

MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ RADYASYON ONKOLOJİSİ ABD. Dr.Rashad Rzazade

MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ RADYASYON ONKOLOJİSİ ABD. Dr.Rashad Rzazade MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ RADYASYON ONKOLOJİSİ ABD. Dr.Rashad Rzazade Vaka sunumu (İA) 43 yaş erkek hasta 2/2016 da göğüs ağrısı PAAC: Sol akciğerde kitle Toraks BT (25.02.2016) Sol akciğer üst lob apikoposterior

Detaylı

MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ

MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ Dr. Filiz Yenicesu Düzen Laboratuvarı Görüntüleme Birimi Meme Kanserinde Tanı Yöntemleri 1. Fizik muayene 2. Serolojik Testler 3. Görüntüleme 4. Biyopsi Patolojik

Detaylı

GLİAL TÜMÖRLERDE POSTOP GÖRÜNTÜLEME

GLİAL TÜMÖRLERDE POSTOP GÖRÜNTÜLEME GLİAL TÜMÖRLERDE POSTOP GÖRÜNTÜLEME Prof.Dr. Cem Çallı Chief of Neuroradiology Section, Ege University Medical Faculty, Dept of Radiology Izmir, TURKEY Ac ca sella met Germinom GLİAL TÜMÖRLERDE POSTOP

Detaylı

Aksillanın Görüntülenmesi ve Biyopsi Teknikleri. Prof. Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalı

Aksillanın Görüntülenmesi ve Biyopsi Teknikleri. Prof. Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalı Aksillanın Görüntülenmesi ve Biyopsi Teknikleri Prof. Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalı Meme kanserli hastalarda ana prognostik faktörler: Primer tümörün büyüklüğü

Detaylı

Prof.Dr. Ayşe Sağduyu Kocaman Acibadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD

Prof.Dr. Ayşe Sağduyu Kocaman Acibadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD Prof.Dr. Ayşe Sağduyu Kocaman Acibadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD Santral sinir sisteminde farklı zamanlarda farklı bölgelerde ortaya çıkan belirti ve bulguların varlığı 1868 Charcot 1936 Marburg

Detaylı

RADYOLOJİ RADYODİAGNOSTİK ANABİLİM DALI-DÜTF- DİYARBAKIR

RADYOLOJİ RADYODİAGNOSTİK ANABİLİM DALI-DÜTF- DİYARBAKIR NÖRORADYOLOJİ NÖRORADYOLOJİDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ ve GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ RADYODİAGNOSTİK ANABİLİM DALI-DÜTF- DİYARBAKIR Dr. Faysal EKİCİ İNCELEME YÖNTEMLERİ DİREKT GRAFİLER BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ MANYETİK

Detaylı

28.02.2015. Alzheimer YAŞLANAN BEYİN NORMAL VE PATOLOJİK DURUMLAR. 2030; 5 amerikalıdan 1 >65. 2030; >85 9 milyon. 2050; yaklaşık 1 milyon >100

28.02.2015. Alzheimer YAŞLANAN BEYİN NORMAL VE PATOLOJİK DURUMLAR. 2030; 5 amerikalıdan 1 >65. 2030; >85 9 milyon. 2050; yaklaşık 1 milyon >100 YAŞLANAN BEYİN NORMAL VE PATOLOJİK DURUMLAR BEKLENEN YAŞAM SÜRESİ Dr. Gazanfer Ekinci Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi ŞUBAT 1015 Hayflick L. How and Why We Age. 1994 BEKLENEN YAŞAM SÜRESİ 90 80 70 60

Detaylı

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Dr. Ayşegül Örs Zümrütdal Başkent Üniversitesi-Nefroloji Bilim Dalı 20/05/2011-ANTALYA Böbrek kistleri Genetik ya da genetik olmayan nedenlere bağlı olarak, Değişik

Detaylı

27.09.2014. Hiperakut İskemik İnme de Görüntüleme. Öğrenim Hedefleri. Sinonim. İnme tanımı. Beyin metabolizması

27.09.2014. Hiperakut İskemik İnme de Görüntüleme. Öğrenim Hedefleri. Sinonim. İnme tanımı. Beyin metabolizması Öğrenim Hedefleri RADYOLOJİ ANABİLİM DALI Hiperakut İskemik İnme de Görüntüleme Dr Alpay ALKAN Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji A.D İnme tanımı Beyin perfüzyon-otoregülasyon Difüzyon

Detaylı

1-Radyolojide Fizik Prensipler Amaç:Radyolojide kullanılan görüntüleme sistemlerinin fiziksel çalışma prensiplerinin öğretilmesi amaçlanmıştır.

1-Radyolojide Fizik Prensipler Amaç:Radyolojide kullanılan görüntüleme sistemlerinin fiziksel çalışma prensiplerinin öğretilmesi amaçlanmıştır. RADYOLOJİ STAJINDA ANLATILAN DERS KONULARI 1-Radyolojide Fizik Prensipler Amaç:Radyolojide kullanılan görüntüleme sistemlerinin fiziksel çalışma prensiplerinin öğretilmesi amaçlanmıştır. -Hangi organ incelemesinde

Detaylı

OLGU SUNUMU. Dr. Ömer Fatih ÖLMEZ Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilimdalı

OLGU SUNUMU. Dr. Ömer Fatih ÖLMEZ Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilimdalı OLGU SUNUMU Dr. Ömer Fatih ÖLMEZ Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilimdalı Vaka Takdimi HY 56 yaş, erkek, maden mühendisi Şikayet: Kemik ağrısı ve kilo kaybı Hikaye: 1 aydır ağrı kesicilere

Detaylı

Ne zaman MS? Ne zaman MS değil?

Ne zaman MS? Ne zaman MS değil? KLİNİK İZOLE SENDROM Ne zaman MS? Ne zaman MS değil? Dr. Ayşe Sağduyu Kocaman Klinik İzole Sendrom (KİS) CHAMPS BENEFIT OWIMS PRECISE Optik nörit / Transvers Miyelit / Beyin sapı sendromu Serebellar /

Detaylı

GEÇİCİ İSKEMİK ATAK: Görüntüleme Gerekli mi? Prof. Dr. Cem ÇALLI

GEÇİCİ İSKEMİK ATAK: Görüntüleme Gerekli mi? Prof. Dr. Cem ÇALLI GEÇİCİ İSKEMİK ATAK: Görüntüleme Gerekli mi? Prof. Dr. Cem ÇALLI Geçici İskemik Atak (GİA): Kan akımının azalmasına bağlı Geçici nörolojik defisit atağı Semptomlar 24 saatten az Semptom süresi genellikle

Detaylı

BT ve MRG: Temel Fizik İlkeler. Prof. Dr. Utku Şenol Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı

BT ve MRG: Temel Fizik İlkeler. Prof. Dr. Utku Şenol Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı BT ve MRG: Temel Fizik İlkeler Prof. Dr. Utku Şenol Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Elektromanyetik Spektrum E= hf 1nm 400-700nm 1m Kozmik ışınlar Gama ışınları X ışınları Ultraviole

Detaylı

PARKİNSON HASTALIĞI. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak

PARKİNSON HASTALIĞI. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak PARKİNSON HASTALIĞI Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND

Detaylı

BATIN BT (10/11/2009 ): Transvers kolon orta kesiminde kolonda düzensiz duvar kalınlaşması ile komşuluğunda yaklaşık 5 cm çapta nekrotik düzensiz

BATIN BT (10/11/2009 ): Transvers kolon orta kesiminde kolonda düzensiz duvar kalınlaşması ile komşuluğunda yaklaşık 5 cm çapta nekrotik düzensiz Olgu Sunumu Olgu: 60y, E 2 ayda 5 kilo zayıflama ve karın ağrısı şikayeti ile başvurmuş. (Kasım 2009) Ailede kanser öyküsü yok. BATIN USG: *Karaciğerde en büyüğü VIII. segmentte 61.2x53.1 mm boyutunda

Detaylı

MSS anomalilerinde fetal mrg ne kadar katkı sağlıyor?

MSS anomalilerinde fetal mrg ne kadar katkı sağlıyor? MSS anomalilerinde fetal mrg ne kadar katkı sağlıyor? dr. nahit özcan sonomed görüntüleme merkezi Fetal MRG Fetal MRG, USG den sonra daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulduğunda kullanılan alternatif tanı yöntemidir.

Detaylı

Acil Serviste Kafa BT (Bilgisayarlı Tomografi) Değerlendirmesi. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR Acil Tıp Uzmanı KIZILTEPE DEVET HASTANESİ

Acil Serviste Kafa BT (Bilgisayarlı Tomografi) Değerlendirmesi. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR Acil Tıp Uzmanı KIZILTEPE DEVET HASTANESİ Acil Serviste Kafa BT (Bilgisayarlı Tomografi) Değerlendirmesi Uzm. Dr. Alpay TUNCAR Acil Tıp Uzmanı KIZILTEPE DEVET HASTANESİ Kafa Travmasında Bt Hızlı ve etkin Kolay ulaşılabilir Acil Serviste Kafa Bt

Detaylı

MR anjiyografiyi diğer anjiyografik yöntemlerden ayıran en önemli özellik eksojen bir kontrast

MR anjiyografiyi diğer anjiyografik yöntemlerden ayıran en önemli özellik eksojen bir kontrast MR ANJİYOGRAFİ TEKNİKLERİ Dr. Hasan YİĞİT Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi MR anjiyografiyi diğer anjiyografik yöntemlerden ayıran en önemli özellik eksojen bir kontrast maddeye dayanan kontrastlı

Detaylı

GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ TÜRKÇE TIP FAKÜLTESİ DÖNEM 3 DERSLERİ

GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ TÜRKÇE TIP FAKÜLTESİ DÖNEM 3 DERSLERİ GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ TÜRKÇE TIP FAKÜLTESİ DÖNEM 3 DERSLERİ Konu: Nörolojik bilimlere giriş Amaç: Merkezi ve Periferik Sinir Sistemi nin çalışma prensiplerini ve ilgili klinik durumları anlamak. Serebrum,serebellum,

Detaylı

İNMEDE GÖRÜNTÜLEME. Dr. Cem CALLI. Chief of Neuroradiology Section Ege University Hospital Dept. Of Radiology Izmir, Turkey

İNMEDE GÖRÜNTÜLEME. Dr. Cem CALLI. Chief of Neuroradiology Section Ege University Hospital Dept. Of Radiology Izmir, Turkey İNMEDE GÖRÜNTÜLEME Dr. Cem CALLI Chief of Neuroradiology Section Ege University Hospital Dept. Of Radiology Izmir, Turkey İNME nedir? Beyin kan akımının bozulması sonucu beyin fonksiyonlarının hızlı ilerleyici

Detaylı

YÜKSEK DERECELİ GLİAL TÜMÖR TEDAVİSİNDE GÜNCEL YAKLAŞIM. Dr. Melek Nur Yavuz Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD

YÜKSEK DERECELİ GLİAL TÜMÖR TEDAVİSİNDE GÜNCEL YAKLAŞIM. Dr. Melek Nur Yavuz Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD YÜKSEK DERECELİ GLİAL TÜMÖR TEDAVİSİNDE GÜNCEL YAKLAŞIM Dr. Melek Nur Yavuz Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD Yüksek Dereceli Glial Tümör SSS tümörlerinin %8-12 Anaplastik astrositom

Detaylı

HOŞGELDİNİZ. Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi

HOŞGELDİNİZ. Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi HOŞGELDİNİZ Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi Multipl Skleroz (MS) nedir? n Kronik, potansiyel olarak kişiye zorluk çıkarabilecek n Merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen bir

Detaylı

DİFÜZYON MR Güçlü ve Zayıf Yanları DOÇ. DR. AYHAN SARITAŞ DÜZCE ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD

DİFÜZYON MR Güçlü ve Zayıf Yanları DOÇ. DR. AYHAN SARITAŞ DÜZCE ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD DİFÜZYON MR Güçlü ve Zayıf Yanları DOÇ. DR. AYHAN SARITAŞ DÜZCE ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD PLAN Tanımlar Kullanım Alanları Güçlü Yanları Zayıf Yanları Özet Tanımlar Difüzyon MR T1 ve T2 dışındaki mekanizmalar

Detaylı

NÖROMETABOLİK BEYİN HASTALIKLARINDA GENEL RADYOLOJİK YAKLAŞIM

NÖROMETABOLİK BEYİN HASTALIKLARINDA GENEL RADYOLOJİK YAKLAŞIM NÖROMETABOLİK BEYİN HASTALIKLARINDA GENEL RADYOLOJİK YAKLAŞIM Prof.Dr. Handan Güleryüz DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK RADYOLOJİSİ BİLİM DALI İZMİR Metabolik beyin hastalıklarında çeşitli

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

Doppler Ultrasonografi ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ

Doppler Ultrasonografi ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ Doppler Ultrasonografi PROF. DR. NEVZAT UZUNER ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ Ekstrakraniyal Doppler Ultrasonografi Endikasyonları GİA veya inme geçiren hastalar Boyunda üfürüm duyulan hastalar Subklaviyan

Detaylı

TRD KIŞ OKULU KURS 1, Gün 5. Sorular

TRD KIŞ OKULU KURS 1, Gün 5. Sorular TRD KIŞ OKULU KURS 1, Gün 5 Sorular Soru 1 T1 ve T2 ağırlıklı spin eko sekanslarda hiperintens görülen hematom kavitesinin evresini belirtiniz? a) Akut dönem b) Hiperakut dönem c) Subakut erken dönem d)

Detaylı

HEMORAJİK İNME. Yrd. Doç. Dr. Aysel MİLANLIOĞLU Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji ABD

HEMORAJİK İNME. Yrd. Doç. Dr. Aysel MİLANLIOĞLU Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji ABD HEMORAJİK İNME Yrd. Doç. Dr. Aysel MİLANLIOĞLU Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji ABD İntraserebral kanamalar inmelerin %10-15 ini oluşturmaktadır. İntraparenkimal, subaraknoid, subdural ve

Detaylı

Subaraknoid Kanama. Akut İnme. SSS İnfeksiyonları. Travmatik Beyin Yaralanmaları

Subaraknoid Kanama. Akut İnme. SSS İnfeksiyonları. Travmatik Beyin Yaralanmaları Akut İnme Subaraknoid Kanama SSS İnfeksiyonları Travmatik Beyin Yaralanmaları İnme İnme belirli bir vasküler alanda, iskemi veya kanamaya ikincil gelişen fokal nörolojik kayıp. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)

Detaylı

Serebral Kortikal malformasyonlar

Serebral Kortikal malformasyonlar Serebral Kortikal malformasyonlar Nöronal Migrasyon Anomalileri Dr. Cem Calli Ege University Medical Faculty Dept. of Radiology Neuroradiology Section SINIFLAMA Nöronal proliferasyon Nöronal migrasyon

Detaylı

EDİNSEL KANAMA BOZUKLUKLARI VE KALITSAL TROMBOFİLİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU I. BÖLÜM TROMBOTİK TROMBOSİTOPENİK PURPURA TANI VE TEDAVİ KILAVUZU...

EDİNSEL KANAMA BOZUKLUKLARI VE KALITSAL TROMBOFİLİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU I. BÖLÜM TROMBOTİK TROMBOSİTOPENİK PURPURA TANI VE TEDAVİ KILAVUZU... EDİNSEL KANAMA BOZUKLUKLARI VE KALITSAL TROMBOFİLİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU İÇİNDEKİLER Önsöz...iii Ulusal Tanı ve Tedavi Kılavuzu Çalışma Grupları... iv Kısaltmalar... vii Tablolar Listesi... xv Şekiller

Detaylı

Dr. A. Nimet Karadayı. Hastanesi, Patoloji Kliniği

Dr. A. Nimet Karadayı. Hastanesi, Patoloji Kliniği Dr. A. Nimet Karadayı Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Patoloji Kliniği MEME TÜMÖRLERİNDE PATOLOJİ RAPORLARINDA STANDARDİZASYON Amaç, hasta

Detaylı

Kendisinde veya birinci derece akrabalarında genetik testler ile BRCA 1 ve BRCA 2

Kendisinde veya birinci derece akrabalarında genetik testler ile BRCA 1 ve BRCA 2 MEME MRG A. Kullanım alanları I. Standart endikasyonlar Ia.Yüksek riskli olgularda tarama Kendisinde veya birinci derece akrabalarında genetik testler ile BRCA 1 ve BRCA 2 gen mutasyonu saptanan olgular.

Detaylı

İSKEMİK BARSAĞIN RADYOLOJİK OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Ercan Kocakoç Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul

İSKEMİK BARSAĞIN RADYOLOJİK OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Ercan Kocakoç Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul İSKEMİK BARSAĞIN RADYOLOJİK OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Ercan Kocakoç Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul Öğrenim hedefleri Mezenterik vasküler olay şüphesi ile gelen hastayı değerlendirmede kullanılan

Detaylı

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR Prof. Dr. Mehmet Ersoy DEMANSA NEDEN OLAN HASTALIKLAR AMAÇ Demansın nedenleri ve gelişim sürecinin öğretmek Yaşlı bireyde demansa bağlı oluşabilecek problemleri öğretmek

Detaylı

ÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERLERİNDE GÖRÜNTÜLEMENİN ÖNEMİ

ÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERLERİNDE GÖRÜNTÜLEMENİN ÖNEMİ Disiplinler arası üroonkoloji toplantısı-2014 ÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERLERİNDE GÖRÜNTÜLEMENİN ÖNEMİ Dr. Mustafa HARMAN EÜTF Radyoloji 1 SUNUM AKIŞI Görüntüleme yöntemleri Görüntülemeden beklentiler - Tespit

Detaylı

28.02.2015. Sarkoidoz. MSS granülomatozları. Sarkoidoz. Sarkoidoz. Granülom / Granülomatoz reaksiyon

28.02.2015. Sarkoidoz. MSS granülomatozları. Sarkoidoz. Sarkoidoz. Granülom / Granülomatoz reaksiyon Granülom / Granülomatoz reaksiyon Non-enfektif granülomatozlar: Sinir sistemi tutulumu ve görüntüleme Küçük nodül Bağışıklık sisteminin, elimine edemediği yabancı patojenlere karşı geliştirdiği ve izole

Detaylı

RECIST. Response Evaluation Criteria In Solid Tumors

RECIST. Response Evaluation Criteria In Solid Tumors RECIST Response Evaluation Criteria In Solid Tumors Tümör Cevap Kriterleri Tanımlama? Hastaların tedaviye verdiği cevabı tanımlamak için kullanılan genel kabul görmüş kriterlerdir. Neden? Tümör yükündeki

Detaylı

YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR. Yrd.Doç.Dr.Adalet ARIKANOĞLU D.Ü.T.F.Nöroloji A.B.D

YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR. Yrd.Doç.Dr.Adalet ARIKANOĞLU D.Ü.T.F.Nöroloji A.B.D YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR Yrd.Doç.Dr.Adalet ARIKANOĞLU D.Ü.T.F.Nöroloji A.B.D DAVRANIŞ NÖROLOJİSİ TANIM:İnsanda yüksek serebral fonksiyonların anatomik ve fonksiyonel özellikleri ile bu fonksiyonların

Detaylı

Radyolojik Teknikler - I MRG

Radyolojik Teknikler - I MRG F.Ü. SHMYO Tıbbi Görüntüleme Teknikleri 2014 Radyolojik Teknikler - I MRG Selami SERHATLIOĞLU MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME Manyetik güç birimi; 1 Tesla = 10.000 Gauss, (MRG) Dünyanın da sabit bir manyetik

Detaylı

Ventrikulomegali. Prof Dr Rıza Madazlı Istanbul Universitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Ventrikulomegali. Prof Dr Rıza Madazlı Istanbul Universitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Ventrikulomegali Prof Dr Rıza Madazlı Istanbul Universitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi 0.3-2.5 /1000 doğum Male/Female 1.7 Farklı nedenlerden ortaya çıkan bulgu Norolojik motor, kognigtif bozukluklar, ciddi

Detaylı

Akut Apandisit Tanısal Yaklaşımlar

Akut Apandisit Tanısal Yaklaşımlar Apandisit; Akut Apandisit Tanısal Yaklaşımlar Dr. Selcan ENVER DİNÇ ACİL TIP ABD. 09.03.2010 Acil servise başvuran karın ağrılı hastalarda en sık konulan tanılardan bir tanesidir. Apandektomi dünya genelinde

Detaylı

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. Multipl Myeloma Nedir? Vücuda bakteri veya virusler girdiğinde bazı B-lenfositler plazma hücrelerine

Detaylı

YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR. Dr.Adalet ARIKANOĞLU DAVRANIŞ NÖROLOJİSİ

YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR. Dr.Adalet ARIKANOĞLU DAVRANIŞ NÖROLOJİSİ YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR Dr.Adalet ARIKANOĞLU DAVRANIŞ NÖROLOJİSİ TANIM:İnsanda yüksek serebral fonksiyonların anatomik ve fonksiyonel özellikleri ile bu fonksiyonların çeşitli beyin hastalıkları sonucu

Detaylı

KEMOTERAPİNİN SİNİR SİSTEMİ VE PSİKOLOJİK GEÇ YAN ETKİLERİ DR. FİLİZ ÇAY ŞENLER A.Ü.T.F. TIBBİ ONKOLOJİ B.D.

KEMOTERAPİNİN SİNİR SİSTEMİ VE PSİKOLOJİK GEÇ YAN ETKİLERİ DR. FİLİZ ÇAY ŞENLER A.Ü.T.F. TIBBİ ONKOLOJİ B.D. KEMOTERAPİNİN SİNİR SİSTEMİ VE PSİKOLOJİK GEÇ YAN ETKİLERİ DR. FİLİZ ÇAY ŞENLER A.Ü.T.F. TIBBİ ONKOLOJİ B.D. PLAN Kemoterapiye bağlı geç gelişen ya da kronik nöropsikiyatrik toksisiteleri tanımlamak Ayırıcı

Detaylı

Hibrid tedavi ve görüntüleme sistemleri (PET/MR)

Hibrid tedavi ve görüntüleme sistemleri (PET/MR) 15. Medikal Fizik Kongresi, 16-19 Mayıs 2015, Trabzon Hibrid tedavi ve görüntüleme sistemleri (PET/MR) Radyoloji görüşü Dr. Gülgün ENGİN İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Sunu planı 30 dak süre

Detaylı

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları ABD, Medikal Onkoloji BD Güldal Esendağlı

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları ABD, Medikal Onkoloji BD Güldal Esendağlı Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı Aydın Aytekin Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı Rafiye Çiftçiler Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları

Detaylı

Aducanumab antikorunun Alzheimer hastalarında Aβ plaklarını azaltması

Aducanumab antikorunun Alzheimer hastalarında Aβ plaklarını azaltması Aducanumab antikorunun Alzheimer hastalarında Aβ plaklarını azaltması Dr. Berker DUMAN Ankara Üniversitesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi BD 53.Ulusal Psikiyatri Kongresi

Detaylı

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Mesut YILDIZ, Sait ALİM, Sedat BATMAZ, Selim DEMİR, Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı

Detaylı

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının

Detaylı

Cerrahi Patologlar için Nöroradyoloji

Cerrahi Patologlar için Nöroradyoloji Cerrahi Patologlar için Nöroradyoloji Doç. Dr. Önder Öngürü 27. Ulusal Patoloji Kongresi Antalya, 15 Kasım 2017 Hedef 1. Sık tümörlerin alışılageldik radyolojik görünümlerini tanıyabilmek 2. Mutad dışı

Detaylı

LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ

LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ Prof.Dr.Ayşe Kılıç draysekilic@gmeil.com AMAÇ Lokomotor sistemin temel yapılarını ve çocuklarda görülen yakınmalarını, öykü, fizik muayene ve basit tanı yöntemlerini öğrenmek

Detaylı

her hakki saklidir onderyaman.com

her hakki saklidir onderyaman.com Orşit Orşit, testis içinde ağırlıklı lökositik eksuda ve dışında seminifer tübüllerde tübüler skleroza neden olan testisin inflamatuar lezyonudur. İnflamasyon ağrı ve şişliğe neden olur. Seminifer tübüllerdeki

Detaylı

Nöroloji alanında güncel gelişmelerin olduğu konularda seminer Nöroloji Uzmanlık Öğrencileri tarafından sunulur.

Nöroloji alanında güncel gelişmelerin olduğu konularda seminer Nöroloji Uzmanlık Öğrencileri tarafından sunulur. NÖR 23 NÖROLOJİ Dr. Ali Kemal ERDEMOĞLU /1 Dr. Ersel DAĞ /2 Dr. Yakup TÜRKEL /3 KOD DERS ADI ÖÜ T P KREDİ AKTS NOR 7001 MAKALE SAATİ Nöroloji alanında yabancı dergilerde güncel gelişmelere yönelik yayınlanan

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Yandal Ar. Gör. Uzm. Dr. Kübra Öztürk Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

MYELİT MYELOPATİ. Dr. Batuhan KARA TNRD NÖRORADYOLOJİ DİPLOMASI 2. DÖNEM 3.KURSU ANA KONU: TRAVMA VE DEJENERASYON

MYELİT MYELOPATİ. Dr. Batuhan KARA TNRD NÖRORADYOLOJİ DİPLOMASI 2. DÖNEM 3.KURSU ANA KONU: TRAVMA VE DEJENERASYON MYELİT MYELOPATİ Dr. Batuhan KARA TNRD NÖRORADYOLOJİ DİPLOMASI 2. DÖNEM 3.KURSU ANA KONU: TRAVMA VE DEJENERASYON Myelopati (idiopatik) Transvers Myelit Klinik Prezantasyon Komplet : Lezyonun altında motor

Detaylı

SPECT/BT 16-19 MAYIS 2015 XV ULUSAL MEDİKAL FİZİK KONGRESİ TRABZON

SPECT/BT 16-19 MAYIS 2015 XV ULUSAL MEDİKAL FİZİK KONGRESİ TRABZON SPECT/BT 16-19 MAYIS 2015 XV ULUSAL MEDİKAL FİZİK KONGRESİ TRABZON * Nükleer tıp SPECT görüntülerinde artan tutulum bölgesini tanımlamada, Bölgenin kesin anatomik lokalizasyonunu belirlemekte zorlanılmaktadır.

Detaylı

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün; Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak

Detaylı

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Hastalıkların tedavisinde kat edilen yol, bulaşıcı hastalıklarla başarılı mücadele, yaşam koşullarında düzelme gibi

Detaylı

Dural AVF lerde Tedavi. Prof.Dr.Saruhan Çekirge Bayındır Hastanesi Koru Hastaneleri Ankara

Dural AVF lerde Tedavi. Prof.Dr.Saruhan Çekirge Bayındır Hastanesi Koru Hastaneleri Ankara Dural AVF lerde Tedavi Prof.Dr.Saruhan Çekirge Bayındır Hastanesi Koru Hastaneleri Ankara İntrakraniyal dural AVF Dural arterler ile dural venöz sinüsler veya kortikal venler arası patolojik şantlardır.

Detaylı

Demansta görüntülemenin rolü. Dr.Ercan Karaarslan Acıbadem Üniversitesi

Demansta görüntülemenin rolü. Dr.Ercan Karaarslan Acıbadem Üniversitesi Demansta görüntülemenin rolü Dr.Ercan Karaarslan Acıbadem Üniversitesi Konular Demansta görüntülemenin rolü Dejeneratif hastalıklarda atrofi paterni ve klinik pratikte ölçüm yöntemleri Dejeneratif hastalıklarda

Detaylı

Lafora hastalığı, Unverricht Lundborg hastalığı, Nöronal Seroid Lipofuksinoz ve Sialidozlar en sık izlenen PME'lerdir. Progresif miyoklonik

Lafora hastalığı, Unverricht Lundborg hastalığı, Nöronal Seroid Lipofuksinoz ve Sialidozlar en sık izlenen PME'lerdir. Progresif miyoklonik LAFORA HASTALIĞI Progressif Myoklonik Epilepsiler (PME) nadir olarak görülen, sıklıkla otozomal resessif olarak geçiş gösteren heterojen bir hastalık grubudur. Klinik olarak değişik tipte nöbetler ve progressif

Detaylı

MULTİPL SKLEROZ (MS) HASTALARINDA MOTOR UYARANLARA KARŞI BEYİNDE OLUŞAN AKTİVİTE DEĞİŞİKLİKLERİNİN FONKSİYONEL MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME

MULTİPL SKLEROZ (MS) HASTALARINDA MOTOR UYARANLARA KARŞI BEYİNDE OLUŞAN AKTİVİTE DEĞİŞİKLİKLERİNİN FONKSİYONEL MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ RADYODİAGNOSTİK ANABİLİM DALI MULTİPL SKLEROZ (MS) HASTALARINDA MOTOR UYARANLARA KARŞI BEYİNDE OLUŞAN AKTİVİTE DEĞİŞİKLİKLERİNİN FONKSİYONEL MANYETİK REZONANS

Detaylı

Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Hasta Bilgilendirme Formu

Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Hasta Bilgilendirme Formu Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Beyin-Omurilik Arteriovenöz Malformasyonları ve Merkezi Sinir Sisteminin Diğer Damarsal Bozuklukları Hasta Bilgilendirme Formu 5 AVM ler Ne Tip Sağlık Sorunlarına

Detaylı

DEJENERATİF RETİNA HASTALIKLARI. Dr Alparslan ŞAHİN

DEJENERATİF RETİNA HASTALIKLARI. Dr Alparslan ŞAHİN DEJENERATİF RETİNA HASTALIKLARI Dr Alparslan ŞAHİN Periferik retina dejenerasyonları Dejeneratif miyopi Yaşa bağlı maküla dejenerasyonu Periferik retina dejenerasyonları Retina periferinde ora serrataya

Detaylı

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık

Detaylı

Adrenolökodistrofinin Manyetik Rezonans Görüntüleme Bulguları: Spektroskopi ve Difüzyon Ağırlıklı Görüntülemenin Tanıya Katkısı

Adrenolökodistrofinin Manyetik Rezonans Görüntüleme Bulguları: Spektroskopi ve Difüzyon Ağırlıklı Görüntülemenin Tanıya Katkısı İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 15 (2) 103-107 (2008) drenolökodistrofinin Manyetik Rezonans Görüntüleme ulguları: Spektroskopi ve Difüzyon ğırlıklı Görüntülemenin Tanıya Katkısı Deniz Yakar Mutlu*,

Detaylı

Rejyonel Anestezi Sonrası Düşük Ayak

Rejyonel Anestezi Sonrası Düşük Ayak Rejyonel Anestezi Sonrası Düşük Ayak Zeliha Korkmaz Dişli 1, Necla Tokgöz 2, Fatma Ceyda Akın Öçalan 3, Mehmet Fa>h Korkmaz 4, Ramazan Bıyıklıoğlu 2 1 Anesteziyoloji Bölümü, Malatya Devlet Hastanesi 2

Detaylı

Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Ana Bilim Dalı, Antalya. Demans, bilişsel (kognitif) kapasitenin edinsel ve ilerleyici kaybı şeklinde

Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Ana Bilim Dalı, Antalya. Demans, bilişsel (kognitif) kapasitenin edinsel ve ilerleyici kaybı şeklinde 1 Demans ve Nörodejeneratif süreçler Prof. Dr. Kamil Karaali Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Ana Bilim Dalı, Antalya Demans, bilişsel (kognitif) kapasitenin edinsel ve ilerleyici kaybı şeklinde

Detaylı

MS ve Uyarılmış Potansiyeller. Nefati Kıylıoğlu Adnan Menderes Üniversitesi Nöroloji AD Aydın

MS ve Uyarılmış Potansiyeller. Nefati Kıylıoğlu Adnan Menderes Üniversitesi Nöroloji AD Aydın MS ve Uyarılmış Potansiyeller Nefati Kıylıoğlu Adnan Menderes Üniversitesi Nöroloji AD Aydın Uluslararası Türk Dünyası Multipl Skleroz Kongresi Ankara 2019 Sunum seyri Uyarılmış potansiyel nedir, nasıl

Detaylı

Motor Nöron ve Kas Hastalıkları. Uzm Dr Pınar Gelener

Motor Nöron ve Kas Hastalıkları. Uzm Dr Pınar Gelener Motor Nöron ve Kas Hastalıkları Uzm Dr Pınar Gelener Genel Bilgiler Vücudun herhangi bir bölümünde kas kuvveti azalması: parezi Tam kaybı (felç) : paralizi / pleji Vücudun yarısını tutarsa (kol+bacak)

Detaylı

MEME KANSERİ TARAMASI

MEME KANSERİ TARAMASI MEME KANSERİ TARAMASI Meme Kanseri Taramanızı Yaptırdınız Mı? MEME KANSERİ TARAMASI NE DEMEKTİR? Kadınlarda görülen kanserlerin %33 ü ve kansere bağlı ölümlerin de %20 si meme kanserine bağlıdır. Meme

Detaylı

Tip 1 diyabete giriş. Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü

Tip 1 diyabete giriş. Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü Tip 1 diyabete giriş Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü ENTERNASYONAL EKSPER KOMİTE TARAFINDAN HAZIRLANAN DİABETİN YENİ SINIFLAMASI 1 - Tip 1 Diabetes

Detaylı

Dr. Özlem Erdem Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji AD 22. ULUSAL PATOLOJİ KONGRESİ

Dr. Özlem Erdem Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji AD 22. ULUSAL PATOLOJİ KONGRESİ Dr. Özlem Erdem Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji AD 22. ULUSAL PATOLOJİ KONGRESİ OLGU 45 yaşında erkek hasta Yaklaşık 1,5 yıldan beri devam eden alt ekstremite ve gövde alt kısımlarında daha

Detaylı

Pulmoner Tromboembolizm. Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Ana Bilim Dalı, Ankara

Pulmoner Tromboembolizm. Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Ana Bilim Dalı, Ankara Pulmoner Tromboembolizm Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Ana Bilim Dalı, Ankara Pulmoner Tromboembolizm Venöz Tromboembolizm = DVT + PTE Derin Ven Trombozu (genellikle

Detaylı

Santral Sinir Sistemi Rabdoid Teratoid Tümörü Radyoterapisi. Dr. Ayşe Hiçsönmez AÜTF Radyasyon Onkolojisi Nisan 2013

Santral Sinir Sistemi Rabdoid Teratoid Tümörü Radyoterapisi. Dr. Ayşe Hiçsönmez AÜTF Radyasyon Onkolojisi Nisan 2013 Santral Sinir Sistemi Rabdoid Teratoid Tümörü Radyoterapisi Dr. Ayşe Hiçsönmez AÜTF Radyasyon Onkolojisi Nisan 2013 RT nin yeri varmı? RT endike ise doz ve volüm? Hangi teknik? Kurtarma tedavisinde RT?

Detaylı

İçerik AKUT APANDİSİT TANISINDA TESTLERİN DEĞERİ VE KULLANIMI. Testler. Öykü ve fizik muayene. Öykü

İçerik AKUT APANDİSİT TANISINDA TESTLERİN DEĞERİ VE KULLANIMI. Testler. Öykü ve fizik muayene. Öykü 1 2 AKUT APANDİSİT TANISINDA TESTLERİN DEĞERİ VE KULLANIMI İçerik Karın ağrısı olan hastanın akut apandisit olup olmadığını değerlendirmede kullandığımız testlerin değerliliği kullanımları tartışılacaktır

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Servisi Olgu Sunumu 21 Haziran 2017 Çarşamba İnt. Dr. Gözde Cebeci Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı

Detaylı

İntrakoroner Tanısal Yöntemler Gelecekten Ne Bekliyor? Prof Dr. Ertan Ural İnvazif Kardiyoloji Araştırma Uygulama Birimi

İntrakoroner Tanısal Yöntemler Gelecekten Ne Bekliyor? Prof Dr. Ertan Ural İnvazif Kardiyoloji Araştırma Uygulama Birimi İntrakoroner Tanısal Yöntemler Gelecekten Ne Bekliyor? Prof Dr. Ertan Ural İnvazif Kardiyoloji Araştırma Uygulama Birimi 1 2 Akış Ses Temelli Teknolojiler Işık Temelli Teknolojiler Akım Temelli Teknolojiler

Detaylı

TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma

TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma Oral İmplantolojide Temel Kavramlar, Teşhis ve Tedavi Planlaması 13.30-15.00 Dental implantların kısa tarihçesi

Detaylı