Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü TOPOGRAFYA (HRT3351) Yrd. Doç. Dr. Burak AKPINAR

Transkript

1 Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Burak AKPINAR

2 Ders Adı Kodu Yerel Kredi ECTS Ders (saat/hafta) Uygulama (saat/hafta) Laboratuvar (saat/hafta) Topografya HRT DERSİN AMACI Dersin Amacı Bu dersin amacı, temel ölçme teknikleri ve büyük ölçekli harita üretiminde kullanılan matematiksel tanımların verilmesidir. Yrd. Doç. Dr. Burak AKPINAR bakpinar@yildiz.edu.tr

3 Hafta Konular 1 Topoğrafta Dersine Giriş 2 Ölçü Birimleri ve Hata Kaynakları 3 Hata türleri 4 Koordinat sistemleri ve Harita projeksiyonları 5 Jeodezik Noktalar ve uzunluk ölçmeleri 6 Doğrultu Ölçmeleri 7 Poligon Hesapları 8 Yükseklik Ölçmeleri 9 1. Yıliçi Sınavı 10 Alan Hesapları 11 Aktif Uygulama 12 Aktif Uygulama 13 Coğrafi Bilgi Sistemi CBS Yıliçi Sınavı 15 GNSS Global Konum Belirleme Sistemleri 16 Yıl Sonu Sınavı HAFTALIK KONULAR

4 7. HAFTA

5 Poligon Bir bölgenin harita veya planının yapılabilmesi için, yeryüzünde konumu sabit ve koordinatları bilinen noktala ihtiyaç vardır. Nirengi noktaları arasında, harita ve planların yapımına veya projelerin aplikasyonuna olanak sağlayacak şekilde tesis edilen, kenarları ve açıları ölçülerek koordinatları hesaplanan noktalara, poligon noktası adı verilir.

6 Poligon İki poligon noktasını birleştiren doğruya poligon kenarı; poligon kenarları arasında kalan açılara da poligon açısı (kırılma açısı) adı verilir. Birbirlerini izleyen ve koordinatları birlikte hesaplanan noktaların oluşturduğu gruba da poligon geçkisi (poligon dizisi, poligon güzergâhı) denir.

7 Poligon Poligon geçkilerinin tümüne birden poligon ağı (poligon şebekesi) ve poligon ağını ölçekli olarak gösteren şekle de poligon kanavası denir.

8 Poligon Poligon ağını ölçekli olarak gösteren şekle de poligon kanavası denir.

9 Poligon Geçkilerinin Sınıflandırılması Açık Poligon Geçkisi Kapalı Poligon Geçkisi Dayalı Poligon Geçkisi AÇIK POLİGON GEÇKİSİ: Açık poligon geçkileri, koordinatları bilinen bir nirengi veya poligon noktasından başlayan, fakat koordinatları bilinen bir nirengi veya poligon noktasına bağlanmayan geçkilerdir. Koordinatları bilinen bir noktaya bağlanmadığı için ölçü ve hesap kontrolü yoktur. Zorunlu kalınmadıkça açık poligon geçkisi oluşturulmaz. Açık poligon geçkisi, çıkmaz sokak, avlu gibi çıkışı olmayan yerlerde kullanılır.

10 Açık Poligon Geçkisi

11 Açık Poligon Geçkisi

12 Açıklık Açılarının Hesaplanması Açık Poligon Hesabı K < 200 g ; K+ 200 g ; t BC = t AB + β B g 200 g < K < 600 g ; K g ; t BC = t AB + β B g K > 600 g ; K g ; t BC = t AB + β B g ÜÇÜNCÜ TEMEL ÖDEV

13 Y ve X Değerlerinin Hesaplanması Açık Poligon Hesabı Sin Cos Y Y S Sin S X X S Cos S Y B X B Y A X Y A X Y A X S Sin A S Cos BİRİNCİ TEMEK ÖDEV

14 Açık Poligon Hesabı ÖRNEK - 1 Bilinenler : YB = m XB = m (AB) = 175g.1680 İstenenler: P1(X,Y) =? P2(X,Y) =? P3(X,Y) =?

15 Bilinenler : YB = m XB = m (AB) = 175g.1680 Açık Poligon Hesabı İstenenler: P1(X,Y) =? P2(X,Y) =? P3(X,Y) =? ÖRNEK - 1

16 DAYALI POLİGON GEÇKİSİ: Dayalı Poligon Geçkisi Dayalı poligon geçkileri, koordinatları bilinen bir nirengi veya poligon noktasından başlayıp, yine koordinatları bilinen başka bir nirengi veya poligon noktasına bağlanan geçkilerdir. Bu tür geçkilerde, ölçülerin ve hesabın kontrolü mümkün olduğundan en çok tesis edilen poligon geçki türüdür.

17 Dayalı Poligon Geçkisi

18 Dayalı Poligon Hesabı İlk olarak poligon geçkisinin başında bulunan (N1N2) açıklık açısı ile poligon geçkisinin sonunda bulunan (N3N4) açıklık açısı hesaplanır. tan( AB) Y X B B Y X A A ( AB) Y arctan X B B Y X A A Y arctan X Y atn X İKİNCİ TEMEL ÖDEV

19 Ölçülerden açıklık açısının hesaplanması ( N3N 4) ( N1N 2) n. 200 Açı Kapanma Hatası Dayalı Poligon Hesabı grad f grad (( N1N 2) n.200 ) ( N3N 4) Açı kapanma hata sınırı n -> kırılma açılarının sayısı. Hesaplanan açı kapanma hatası(fb) < hata sınırı (FB) ise, Kırılma açıları düzeltildikten sonra hesaplamalara devam edilebilir.

20 Açıklık Açılarının Hesaplanması Dayalı Poligon Hesabı K < 200 g ; K+ 200 g ; t BC = t AB + β B g 200 g < K < 600 g ; K g ; t BC = t AB + β B g K > 600 g ; K g ; t BC = t AB + β B g ÜÇÜNCÜ TEMEL ÖDEV

21 Y ve X Değerlerinin Hesaplanması Dayalı Poligon Hesabı Sin Cos Y Y S Sin S X X S Cos S Y B X B Y A X Y A X Y A X S Sin A S Cos BİRİNCİ TEMEK ÖDEV

22 Dayalı Poligon Hesabı ÖRNEK - 2

23 Dayalı Poligon Hesabı

24 8. HAFTA YÜKSEKLİK ÖLÇMELERİ