Şekil 1: 2008 yılı TÜBİTAK Hidromobil yarışlarında Hidroana Ekibi Türkiye 3.lüğü

Transkript

1 Sanayi devrimi ile başlayan fosil yakıt kullanımı, tükenmeye ve dünyamızı tehdit etmeye başladığından, alternatif enerji kaynakları araştırılmaya başlamıştır. Bunların başında güneş, rüzgar ve hidrojen gibi enerji kaynakları akla gelmektedir. Hidrojen; çevre dostu olması, yüksek verimliliği ve kolay ulaşılabilirliği gibi avantajları sayesinde geleceğin enerji kaynağı olarak düşünülmektedir. Hidrojen, ilk defa 1839 yılında Sir Wiliam Grove tarafından enerji kaynağı olarak kullanılmıştır. Modern yakıt hücreleri ise ilk defa 19. yüzyılın sonrasına doğru geliştirildikten sonra, hidrojen enerjili araç teknolojilerinde de kullanılmaya başlanmıştır. TÜBİTAK tarafından ilk kez 2007 yılı yazında, kamuoyunun hidrojen konusuna dikkatini çekmek ve öğrencilerin bu konuda teşvik etmek amacıyla Hidrojen Enerjili Araba Yarışı düzenlenmiştir. Ardından 2008 yılında ikincisi düzenlenen yarışta Anadolu Üniversitesi Hidromobil Ekibi, HİDROANA adlı araçla ilk defa katıldığı yarışta 3. olarak, İTÜ, Boğaziçi, Bilkent, Yıldız Teknik gibi güzide üniversitelerin araçlarını geride bırakarak üniversitesini ulusal anlamda en iyi şekilde temsil etmiştir Şekil 1: 2008 yılı TÜBİTAK Hidromobil yarışlarında Hidroana Ekibi Türkiye 3.lüğü.

2 TÜBİTAK Hidromobil İlki 2007 yılında yapılan yarışma araçların hızlarını öne çıkaran bir yarışmadır. Sıralama turlarında en hızlı zamanı yapan araçların yarışmada bu zamanlarına göre sıralanmasıyla ana yarış başlar. Yarışmada 20 turu atan ekip kazanır. Yarışmaya yalnızca hidrojen enerjili araçlar katılabilir. Yarışmada önemli noktalar ağırlık sınırı olan 150kg ı geçmemek ve hidrojen yakıt pilinden maksimum enerji alarak aracı her an hızlı tutmak. Bu yarışma da araçtaki elektronik aksamlar enerji tasarrufunu düşünmez, yalnızca daha hızlı gidebilmek için tasarlanır. Yakıt sınırlaması yoktur. Bu yarış için modifiye ettiğimiz aracımız Hidroana ES, teknik kontrollerin başladığı ilk günde ve ilk seferinde teknik kontrollerden geçmeyi başarmıştır. İzmir e yarışa hazır bir şekilde gittiğimiz için aracımızı bütün antrenmanlara çıkarıp deneme şansını yakalanmış ve toplamda 150 km ile yarışın en fazla deneme sürüşü yapan, bu sayede piste en iyi adapte olan ekip konumuna gelinmiştir. Deneme sürüşleri sayesinde aracın performansını arttıracak müdahaleler en kısa süre içinde yapılmıştır. Bu çalışmalar süresinde teknik bir aksaklıktan dolayı yanan elektronik devreler de baştan onarılmıştır. En uygun dişli oranı belirlenip, arka tekerlekteki balans önlenip, hidrojen tüplerinin daha uygun yerlere koyulması sonucu aracın ağırlık merkezi öne taşınarak antrenmanlardan yarışa kadar olan süre içerisinde aracın bir turu tamamladığı süre 10 saniye kadar yukarı çekilmiştir. Yapılan bu çalışmalar sonucunda Hidroana ES, bütün katılımcı üniversiteleri geride bırakarak hak ettiği noktaya bir adım daha yaklaşıp Türkiye 2. si olmanın haklı sevincini üniversitemize kazandırmıştır yılında 4.lük ve 2012 yılında yarış esnasında şanssızlıklara rağmen 4. lük derecesi elde edilmiştir

3 Şekil 1: 2010 yılı TÜBİTAK Hidromobil yarışlarında Hidroana Es yarış alanı Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Hasan Mandal ve TÜBİTAK sorumlu Devlet Bakanı Prof. Dr. Nükhet Yetiş ve Anadolu Üniversitesi Hidromobil Ekibi Türkiye 2. liği kupası ve aracın görüntüleri.

4 Shell Eco Marathon Shell Eco Marathon yarışmasının amacı en az yakıtla en çok mesafe kateden araç yarışıdır. Yarışmada amaç hız değil, yakıt ekonomisidir. Yarışma kuralı olarak 8 turu en fazla 51dk içerisinde atmak gerekmektedir. Buda araçların ortalama 30km hızla gitmesinin yeterliği olduğunu göstermektedir. Bu yarışmaya yalnızca hidrojen enerjili araçlar değil, güneş enerjili, benzinli, lpg li, etanol yakıt pilli, dizel motorlu araçlar da katılmaktadır. Yarışma kuralı olan 8 tur bitirildiğinde aracın deposunda kalan yakıt sayesinde aracın 1lt benzine karşılık kullandığı enerji ile (Bizim için hidrojen) ne kadar yol gideceği yarış direktörleri tarafından hesaplanır. Bu yarışmada organizatörler özellikle güvenlik kuralları olmak üzere, kurallara çok önem verirler. Teknik kontrollerden geçemeyen ekipler, antrenmanlara dahi alınmazlar. Her takımın 4 hakkı vardır. En iyi dereceler karşılaştırılarak yarışmada dereceye girenler açıklanır. Shell Eco-Marathon da ise 8 turluk yarışta, 7 turluk derece 2010 da alınmıştır yarışında 7,5 turluk bir derece elde edilmiştir. Bu dereceler ilk ve ikinci sene katılımda alınan derecelerdir. Buna rağmen makul tur sayılarıyla yarış bitirilebilmiştir yılında Hollanda Rotterdam da gerçekleştirilen fuar alanı yarışlarında parkur mesafesi 10 tura göre ayarlanıp, yarışlara katılım gerçekleşmiştir. Ancak hafta boyunca yoğun yağmur yağdığından diğer ekipler gibi yarışlara fırsat bulunamamıştır yılında yakıt pili arızasına rağmen araç 10 tur atmayı başararak sıralamaya girmiştir. Başarı çizgisi en verimli araç için optimize edilirken 2. Tur hakkında yarış bitimine az kala aracımız kazaya maruz kalmıştır.

5 Şekil 2: 2012 yılı Shell Eco Marathon Europe yarışlarında Hidroana Era yarış alanı görüntüleri. Şekil 3: 2013 yılı Shell Eco Marathon Europe yarışlarında Hidroana Era teknik kontrollerden geçiş görüntüleri.