This journal is indexed and abstracted by Thomson Reuters Services beginning with Volume 13 (1) 2007 in the followings:

Transkript

1

2 E-ISSN:

3 This journal is indexed and abstracted by Thomson Reuters Services beginning with Volume 13 (1) 2007 in the followings: Science Citation Index Expanded (also known as SciSearch ) Journal Citation Reports/Science Edition This journal is also indexed and abstracted in: CAB Abstracts TÜRKİYE ATIF DİZİNİ ULAKBİM-TÜBİTAK EBSCO YAZIŞMA ADRESİ (ADDRESS FOR CORRESPONDENCE) Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi Editörlüğü Kars / Türkİye Phone: /1244 Fax: vetdergi@kafkas.edu.tr ELEKTRONİK BASKI (ELECTRONIC EDITION) ISSN: ONLINE MAKALE GÖNDERME (ONLINE SUBMISSION)

4 Bu dergi Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi tarafından iki ayda bir yayımlanır (This journal is published bi-monthly, by the Faculty of Veterinary Medicine, University of Kafkas) Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Adına Sahibi (OWNER) Prof.Dr. Hidayet Metin ERDOĞAN Dekan (DEAN) EDİTÖR (EDITOR-IN-CHIEF) Prof.Dr. İsa ÖZAYDIN YABANCI DİL EDİTÖRLERİ (ENGLISH EDITORS) Doç.Dr. Ahmet ÜNVER Doç.Dr. Şükrü Metin PANCARCI İSTATİSTİK EDİTÖRÜ (STATISTICS EDITOR) Prof.Dr. Gül ERGÜN EDİTÖR YARDIMCILARI (ASSOCIATE EDITORS) Prof.Dr. Mehmet ÇİTİL Doç.Dr. Özgür AKSOY Yrd.Doç.Dr. Oktay ÖZKAN Yrd.Doç.Dr. Duygu KAYA SEKRETER (SECRETARY) Fahri ALTUN DİZGİ (COMPOSITION) Dr. Asuman KIZILTEPE BASKI (PRINT) ESER OFSET MATBAACILIK Tel: ERZURUM DANIŞMA KURULU (Advisory Board) Prof.Dr. Kemal AK İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Belma ALABAY Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Mustafa ALİŞARLI Ondokuz Mayıs Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Feray ALKAN Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Çiğdem ALTINSAAT Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Kemal ALTUNATMAZ İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Mustafa ARICAN Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Sırrı AVKİ Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Metin BAYRAKTAR Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Burhan ÇETİNKAYA Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Hüdaverdi ERER Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Ayhan FİLAZİ Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Ekrem GÜREL Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Prof.Dr. Tolga GÜVENÇ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Ali İŞMEN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Prof.Dr. Hakkı İZGÜR Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Zafer KARAER Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Arif KURTDEDE Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Erdoğan KÜÇÜKÖNER Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Prof.Dr. Kamil ÖCAL Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Metin PETEK Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Sevim ROLLAS Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Prof.Dr. Berrin SALMANOĞLU Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Nesrin SULU Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Ayşe TOPAL Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Ş. Doğan TUNCER Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doç.Dr. Cevdet UĞUZ Afyon Kocatepe Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Cengiz YALÇIN Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Prof.Dr. Halis YERLİKAYA Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi

5 Bu Sayının Hakem Listesi (alfabetik sıra) The Referees List of This Issue (in alphabetical order) AKBAŞ Yavuz AKHAN Süleyman AKSOY Ali Rıza AKYÜZ Bilal ALTINSAAT Çiğdem AVCI Mehmet AYDIN Levent BALCIOĞLU Murat Soner BARAN Vedat BİLDİK Ayşegül ÇAKIROĞLU Duygu ÇAKMAK Ayşe ÇIRAK Veli Yılgör DALGIÇ Göktuğ ERDOĞAN Zeynep EYDURAN Ecevit GÜNER Yusuf GÜNEŞ Vehbi İKİZ Ramazan KAR Sırrı KARA Murat KAYAARDI Semra KOÇAK Ömür KURAR Ercan MERAL Yücel MUĞLALI Hakan NAZLI Mümtaz NURSOY Hüseyin OK Mahmut OKUMUŞ Zafer ÖGE Hatice ÖZCAN Mukaddes ÖZCAN Mustafa ÖZDEN Osman ÖZER Kürşat ÖZSOY Serhat ÖZTÜRKLER Yavuz PAPUÇCUOĞLU Serhat SARI Mehmet SULU Nesrin SUR Emrah ŞAHİN Tarkan ŞAHİN Tekin ŞEHU Adnan ŞİRELİ Meltem TİLKİ Muammer ÜNAL Necmettin ÜNSALDI Emine VURAL CINGILLI Hasibe VURUŞANER Cem YILDIZ Mehmet Ali YILMAZ Alper Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Akdeniz Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni/Biyometri ve Genetik Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Cerrahi Anabilim Dalı Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Ondokuz Mayıs Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Rize Üniversitesi Su Ürünler Fakültesi Yetiştiricilik Mustafa Kemal Üniv. Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı Iğdır Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Yetiştiriciliği Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Akdeniz Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Yetiştiriciliği Namık Kemal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Celal Bayar Üniversitesi Gıda Mühendisliği Fakültesi İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı Ondokuz Mayıs Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Ondokuz Mayıs Üniv. Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı Yüzüncü Yıl Üniv. Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Cerrahi Anabilim Dalı Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Yetiştiriciliği İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Cerrahi Anabilim Dalı İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dölerme ve Suni Tohumlama Anabilim Dalı İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dölerme ve Suni Tohumlama Anabilim Dalı Kafkas Üniversitesi Zootekni Anabilim Dalı Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni ve Hayvan Besleme Anabilim Dalı Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Cerrahi Anabilim Dalı Selçuk Ünivesitesi Fen Fakültesi Biyoloji Anabilim Dalı İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni/Biyometri ve Genetik İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı

6 İÇİNDEKİLER (CONTENTS) ARAŞTIRMA MAKALELERİ (RESEARCH ARTICLES) Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) ile Sığırlardaki Freemartinismus Sendromunun Tanısı AKYUZ B, BAYRAM D, GURBULAK K... Prevalence of Toxocara vitulorum in Calves in Erzurum, Turkey AVCIOGLU H, BALKAYA I... Clinical, Haematological, Biochemical and Pathological Findings in Lambs with Peste des Petits Ruminants AYTEKIN I, MAMAK N, ULUCAN A, KALINBACAK A... Effects of 900 and 1800 MHz Electromagnetic Field Application on Electrocardiogram, Nitric Oxide, Total Antioxidant Capacity, Total Oxidant Capacity, Total Protein, Albumin and Globulin Levels in Guinea Pigs CENESIZ M, ATAKISI O, AKAR A, ONBILGIN G, ORMANCI N... Effect of Replacement of Fishmeal with Sand Smelt (Atherina boyeri) Meal on Growth, Feed Utilization and Body Composition of Mirror Carp Fry (Cyprinus carpio) GUMUS E... Bursa Bölgesinde Yetiştirilen İsviçre Esmeri ve Siyah Alaca Irkı Sığırlarda Beta Laktoglobulin (β-lg) ve Büyüme Hormonu (bgh) Gen Polimorfizmlerinin HaeIII ve MspI Restriksiyon Enzimleri Kullanılarak İncelenmesi ONER Y, PULLU M, AKIN O, ELMACI C... Feeding Ecology of Various Length-Classes of Brown Trout (Salmo trutta) in Different Streams of Coruh River, Turkey BECER OZVAROL ZA, YILDIRIM A, OZVAROL Y... Effects of Lactation Stage, Age, Birth Type and Body Weight on Chemical Composotion of Red Karaman Sheep Milk YILMAZ O, CAK B, BOLACALI M... Comparison of Different Models in Genetic Analysis of Dystocia GEVREKCI Y, AKBAS Y, KIZILKAYA K... Alterations in Hip Angles Following of Juvenile Pubic Symphysiodesis in Ten Dogs with Hip Dysplasia OZDEMIR G, BILGILI H... Treatment Techniques of Femoral Quadriceps Muscle Contracture in Ten Dogs and Two Cats ULUSAN S, CAPTUG-OZDEMIR O, GUL-SANCAK I, BILGILI H... The Effect of Glurenorm (Gliquidone) on Aorta in STZ Induced Diabetic Rats MATUR E, GUR NE... Comparison of Two Suturing Techniques in Tracheobronchial Anastomosis Following the Wedge Carinal Resection in Dogs SALCI H, BAYRAM AS, EROL MM, OZYIGIT MO, GORGUL OS, GEBITEKIN C... Tropikal Tayleriyozisli Sığırlarda Hemoliz Üzerine Araştırmalar BASBUG O, GUL Y... Rasyonlara İlave Edilen Maya ve Borik Asidin Broylerlerde Performans, Karkas ve Bazı Kan Parametreleri Üzerine Etkisi YILDIZ G, KOKSAL BH, SIZMAZ O... Effects of Packaging Atmospheres on the Quality and Shelf Life of Beef Steaks GOKOGLU N, YERLIKAYA P, URAN H, TOPUZ OK... Sayfa (Page)

7 Sayfa (Page) Evaluation of the Levels of Homocysteine, Troponin I, and Nitric Oxide in Lambs with Subclinical White Muscle Disease KOZAT S, ALTUG N, YUKSEK N, OZKAN C... Effects of Substituting Barley with Wet Sugar Beet Pulp Silage Prepared with Wheat Bran on Fattening Performance, Carcass Quality of Lambs and Cost OZTURK Y, KARSLI MA, ALDEMIR R, BOLAT D... The Stability Studies on ALT, LDH and GGT Enzymes in Control Sera Used at Clinical Biochemistry Laboratories HISMIOGULLARI AA, SEL T... İnsülin-Benzeri Büyüme Faktörü-1 in Japon Bıldırcın Embriyolarında Kemik Gelişimi Üzerine Etkileri BAKIR B, KOCAMIS H... Estimation of Genetic Parameters and Variance Components of Milk Traits in Holstein-Friesian and British-Holstein Dairy Cows PIRZADA R... Diyarbakır ve Çevresinde Eksternal Myiasis Etkenleri ve Mevsimsel Dağılımları SAYIN IPEK DN, SAKI EC, OZER E... Temporary Timing of Reproductive Traits with Respect to Environmental Variables in Turkish Crayfish in Yenice Reservoir BERBER S, YILDIZ H, OZEN O, MENDES M, PALAZ M KISA BİLDİRİ (SHORT COMMUNICATION) Yarı Entansif Şartlarda Beslenen Yerli Türk Kazlarının Besi Performansı, Kesim Özellikleri ve Bazı Kan Parametreleri ARSLAN C, TUFAN T... Donör İneklerde Yaş ile Embriyo Kalitesi Arasındaki İlişkinin Saptanması HIZLI H, AYASAN T, GOK K, KARA U, KILICALP N, CAMLIDAG A, KARAKOZAK E, SEGMENOGLU MS, MUTLU H, ASARKAYA A... Welfare Evaluations of Zoo Animals in the Philippines ALMAZAN RR, BAWINGAN PA, LIN TJ, AGORAMOORTHY G... Identification of Alleles for Factor XI (FXID) and Uridine Monophosphate Synthase (DUMPS) Deficiencies in Holstein Cows Reared in Antalya KARSLI T, SAHIN E, ARGUN KARSLI B, ALKAN S, BALCIOGLU MS... The Effects of Varroa (Varroa destructor) Infestation Level on Wintering Ability and Survival Rates of Honeybee (Apis mellifera L.) Colonies NAK D, YILMAZ R, YILMAZBAS G, NAK Y DERLEME (REVIEW) Sığırlarda Taşıma Sırasında Hayvan Refahına Etki Eden Faktörler KARSLIOGLU KARA N, KOYUNCU M EDİTÖRE MEKTUP (LETTER TO EDITOR) Is Sea Turtles Emergence Only for Preparing Nest or Only for Clutching? ERGUN Y, ULKU A, YALCIN - OZDILEK S

8 Kafkas Univ Vet Fak Derg 17 (3): , 2011 DOI: /kvfd RESEARCH ARTICLE Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) ile Sığırlardaki Freemartinismus Sendromunun Tanısı Bilal AKYÜZ * Davut BAYRAM * Kutlay GÜRBULAK ** * Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, TR Kayseri - TÜRKİYE ** Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, TR Kayseri - TÜRKİYE Makale Kodu (Article Code): KVFD Özet Freemartinismus sendromu, farklı cinsiyette yavruların bulunduğu ikiz gebeliklerde erkek yavruya ait kan kök hücrelerinin ve anti-müllerian faktörü hormonunun dişi ikizin dolaşımına karışması sonucu dişi yavruların steril olması durumudur. Erkek ikizi olan dişi buzağılarda %82.5 ve %92 oranında freemartinusmus gelişebilir. Freemartin bireylerin belirlenmesinde çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Ancak freemartin yavruların erken dönemde belirlenmesi, yavrunun damızlık olarak kullanılıp kullanılmaması için önemlidir. Erken dönemde yavrunun freemartin olup, olmadığının belirlenmesi sitogenetik veya Y spesifik primerlerin kullanıldığı moleküler yöntemlerle yapılabilir. Ancak hassasiyeti, uygulama kolaylığı ve tanı süresinin kısalığı yönünden moleküler yöntemler tercih edilir. Bu çalışmada, erkek ikizi olan üç dişi buzağının freemartinismus durumları polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) ile araştırılmıştır. PZR işlemi Y kromozomuna özel iki primer seti kullanılarak yapılmıştır. Ayrıca bu yavruların vajina uzunlukları ve internal üreme kanalı transrektal ultrason ile incelenmiştir. PZR işlemi sonunda erkek ikiz kardeşi olan dişi yavruların ikisinin Y kromozomuna sahip olduğu, bir buzağının ise Y kromozomu taşımadığı belirlenmiştir. Aynı zamanda bu yavrunun vajina uzunluğunun incelenen diğer buzağılardan daha uzun olduğu (9 cm) ve ultrasonografik incelemeler sonunda serviksin bulunduğu görülmüştür. Bu çalışmadan elde edilen bulgulara göre erkek ikizi olan dişi yavruların ve tekrarlayan tohumlamalarda gebe kalmayan damızlık dişi sığırların freemartinismus yönünden araştırılmasında PZR yönteminin kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Anahtar sözcükler: Buzağı, Freemartinismus, Kimerizm, PZR, Sığır Diagnosis of Freemartinism Syndrome by Polymerase Chain Reaction (PCR) in Cattle Summary Freemartinism syndrome is a case of sterility in female twin offspring when twin pregnancy exists with the different sexes, and caused by involvement of male twin s blood stem cell factor and anti-mullerian hormone into female twin. Freemartinism may develop in female twin at a rate of 82.5% and 92% in twins with different sexes. Different methods are used to determine freemartinism syndrome. However, early identification of freemartinism is very important to determine the potential of calf for breeding purposes. Early identification of freemartinism could be accomplished by cytogenetic and molecular methods via Y-specific primers. However, molecular methods are preferred due to their accuracy, ease of application and shorter duration of process. In this study, freemartinism status of three female calves born with twin male calves was investigated by polymerase chain reaction (PCR). PCR process was carried out by using two primer sets, specific to Y-chromosome. Moreover, the length of the vagina and reproductive tract was examined by transrectal ultrasonography. PCR process revealed that the two female calves had the Y chromosome, whereas the other calf did not have the Y chromosome. Furthermore, length of vagina is longer (9 cm) in a calf not having Y chromosome than the other calves, and ultrasound examination indicated the presence of cervix in a calf without Y chromosome. According to current results, it was concluded that PCR technique could be used to investigate freemartinism cases in female twin calves with male twins and non-pregnant females following recurrent breeding. Keywords: Calf, Cattle, Chimerism, Freemartinism, PCR İletişim (Correspondence) /175 bakyuz@erciyes.edu.tr

9 340 Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR)... GİRİŞ Freematinismus sendromu ve beyaz düve hastalığı sığırlarda, dişi yavruların fertilitelerini etkileyen en yaygın iki kongenital anomalidir 1,2. Bunlardan freemartinismus sendromu, farklı cinsiyette ikiz yavruların bulunduğu ikiz gebeliklerde dişi yavruların steril olması durumudur 3,4. Freemartin yavrular, internal üreme organlarının farklı derecelerde gelişememesi nedeniyle sterildirler 5. Sığırlarda farklı cinsiyete sahip ikizlerin bulunduğu gebeliklerde doğan dişi buzağıların %82.5-%92 sinin freemartin olduğu bildirilmiştir 6,7. Sığırlarda freemartinismus sendromu, farklı cinsiyette yavruların bulunduğu çift yumurta ikizliklerinde fötal gelişim aşamasının erken dönemlerinde farklı cinsiyetteki ikizler arasında plasental damar anastomozunun şekillenmesi sonucu oluşur 3,4. Farklı cinsiyetteki yavruların bulunduğu ikiz gebeliklerin yaklaşık %92 sinde gebeliğin günleri arasında koryo-allantoik damar anastomozu oluşur 8,9. Meydana gelen bu koryo-allantoik anastomoz sayesinde erkek fötüsun gonadlarından salınan anti-müllerian faktörü dişi ikizin dolaşımına katılarak, dişi yavrularda ovaryum ve Müller kanalının gelişmesini engeller 2,4. Hem erkek fötusun androjen hormonları, hem de freemartin dişi yavrunun gonadlarında gerçekleşen steroidogenesizdeki değişim dişi fötusun genital sisteminin maskulizasyonuna sebep olur 7,10. Ayrıca dişi fötusun hipotalamusu, erkek kardeşine ait androjenlere maruz kalması dişi yavrunun hipotalamo-hipofiz aksisini etkileyerek dişi ikizin normal bir dişiden daha çok bir erkeğe benzemesine neden olur 1. Oluşan koryo-allantoik anastomoz yardımıyla erkek yavruya ait XY kromozomu taşıyan kan kök hücrelerini de içeren kan hücreleri dişi yavruya geçmesi nedeniyle freemartin dişi yavrular dişi (XX) ve erkek (XY) karyotipli hücreler taşıyan kimerik bireylerdir 6,7. Bu kimerik yapı, erkek kardeşte görülmekle beraber erkek kardeşi dişi kardeşe göre daha az etkiler 7. Ancak dişi yavrunun steril olmasına neden olan durum bu XX/ XY kimerizmi değil, dişilerde Müller kanalının gelişimini engelleyen erkek yavrunun testislerindeki fötal Sertoli hücreleri tarafından salgılanan anti-müllerian hormonudur 7,10. Freemartin hayvanların tanısında fiziksel muayene, XX/XY kimerizminin belirlenmesi amacıyla yapılacak karyotip analizi, kan grubu analizi, fluoresan in situ hibridizasyon tekniği ve son yıllarda da Y spesifik primerler ile yapılan polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) tekniği kullanılmaktadır 5,6. Freemartin buzağıların fiziksel muayenesinde, kısa ve kör sonlanan vajinanın varlığı, serviksin olmaması, internal üreme organlarının gelişmemesi, büyümüş klitoris, işlevsiz veya erkek gonadlarına benzeyen ovaryumlar ve vajina etrafında erkek hayvanların prepusiumlarının etrafında bulunan kıllara benzeyen kaba ve sert kıllar görülür 5,7. Dış bakı ile kesin tanı ancak belirgin bir seviksin olmaması ile konulabilir 10. Ayrıca freemartin bireylerin otopsilerinde rudimenter epididymis, vasa deferensia, pampiniform pleksus ve glandula vesikülaris görülebilir 1,11. Lökosit kültüründen yapılan karyotip analizinde XX/XY kimerizminin belirlenmesi ile tanı konulur. Ancak freemartinismus bireylerin belirlenmesi için çok sayıda metafaz plağının sayılması gereklidir 3,12. Çift yumurta ikizliklerinde ikizlerin kan gruplarının aynı olması nadir görülmektedir. Bu nedenle fremartinismus sendromuna neden olan damar anastomozundan kardeşlere ait kırmızı kan hücreleri bir birlerinin dolaşımına geçerler. Bu durumda freemartin olduğu düşünülen dişi yavruda erkek kardeşe ait kan grubunun belirlenmesi ile dişi yavrunun freemartin olduğu tanısı konulur 10. Fluoresan in sitü hibridizasyon tekniğinde ise X ve Y kromozomları için hazırlanmış fluoresan markır boyalarla işaretli problar kullanılarak Y kromozomunun varlığı araştırılır 13. Bir çalışmada bu yöntemin Y kromozmu taşıyan hücrelerin belirlenmesindeki başarısının %89 olduğu bildirilmiştir 14. Freemartinismus sendromunun sığır dışındaki türlerde oldukça düşük frekansta olduğu bildirilmiş ve bunun muhtemel sebebinin de sığırdaki plasentasyonun diğer türlerden faklı olmasından kaynaklandığı düşünülmüştür 4. Koyunlar, sığırlardan sonra freemartin bireylere en fazla rastlanılan türdür 7. Koyunlarda gelişen ikiz gebelik oranına göre freemartin bireylerin oranı çok düşüktür. Koyunlarda freemartin sendromunun frekansının yaklaşık %1 olduğu bildirilmiştir 10. Ancak Merino Booroola koyunlarında XX/XY kimerizimi görülen bireylerin oranının %5 olduğu bildirilmiştir 7. Keçilerde de XX/XY kimerik bireylere rastlanılmıştır 10,15. Ancak keçilerde toplam populasyonda kimerik bireylerin oranı hakkında bir bilgi yoktur. Ayrıca domuz, lama ve atlarda da kimerik bireylere rastlanılmasına rağmen freemartin bireylere rastlanılmadığı bildirilmiştir 10. Evcil türler dışında Kızıl Geyik 10,16, büyük boynuzlu yabani Rocky Dağı koyunları gibi yabani türlerde de freemartinismus sendromu vakalarına rastlanıldığı bildirilmiştir 11. Bu çalışmada sığırlarda görülen ve işletmelerde ekonomik kayıplara neden olan freemartinismus sendromunun Y spesifik primerler kullanılarak yapılan PZR yöntemi ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma, Türkiye de sığırlarda freemartinismus sendromunun moleküler yöntemlerle belirlendiği ilk çalışmadır. MATERYAL ve METOT Çalışmada freemartinismus analizi için yapılan transrektal ultrasonografi ve vajina ölçümünde erkek ikizi olan üç dişi buzağı ve kontrol olarak bu buzağılarla yaşıt tek doğan bir dişi buzağı, PZR işleminde ise kontrol olarak doğum yapmış bir dişi sığır kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan buzağıların vena jugularislerinden EDTA lı tüplere tek kullanımlık iğnelerle steril olarak alınan kan DNA

10 341 AKYÜZ, BAYRAM, GÜRBULAK izolasyonu için kullanılmıştır. Alınan kanlardan fenol kloroform yöntemi ile DNA izolasyonu yapılmıştır 17. Yapılan PZR işleminin başarısını kontrol etmek için sığır Y kromozomuna özel iki primer seti kullanılmıştır. Primelerden birisi Kamimura ve ark nın 18 önerdiği Y- kromozomuna özgü primer seti Male-I (forvard) 5 -TGGACA- TTGCCACAACCATT-3 ve (revers) 5 -GCTGAATGCACTGAG AGAGA-3 şeklinde sıralanırken, her iki cinsiyet içinde ortak primer setinin baz dizisi ise (forvard) (5 GCCCAAG TTGCTAAGCACTC-3 ve (reverse) 5 -GCAGAACTAGACTTC GGAGC-3, diğeri ise Lopes ve ark. nın 19 önerdiği Y kromozomuna özgü Male-II (forvard) 5 -GATCACTATACATAC ACCACT-3 ve (revers) 5 -GCTATGCTAACACAAATTCTG-3 ve her iki cinsiyet için ortak olan primer seti ise (forward) 5 -TGGAAGCAAAGAACCCCGCT-3 ve (revers) 5 -TCGTCAGA AACC GCACA CTG-3 olacak şekilde iki farklı primer seti seçilmiştir. PZR reaksiyonunda; 1.5 μl DNA, 2 U Taq polimeraz, 50 μm dntp Mix ve 0.2 μm hem Y kromozomuna özgü hem de her iki cinsiyet için ortak primerler ilave edilerek toplam 37 μl olacak şekilde karışım hazırlanmıştır. Male-I primer seti kullanılarak yapılan PZR işlemi 94 C de 5 dak. süren DNA denaturasyonundan sonra 94 C de 1 dak., 60 C de 1 dak., 72 C de 1 dak. olacak şekilde 50 döngü yapılmış ve son döngünün bitiminde 72 C de 10 dak. bekletilerek reaksiyona son verilmiştir. Male-II primer seti kullanılarak yapılan PZR işleminde ise 95 C de 5 dak. süren DNA denaturasyonundan sonra 95 C de 30 saniye, 55 C de 30 saniye, 72 C de 30 saniye olacak şekilde 33 döngü yapılmış ve son döngünün bitiminde 72 C de 7 dak. bekletilerek reaksiyona son verilmiştir. Male-I ve Male-II primerleri ile elde edilen PZR ürünleri %2 lik agaroz jel elektroforezinde incelenmiştir. Male-I primeri kullanılarak yapılan PZR işlemi sonunda normal dişilerde 102 bç (baz çifti) uzunluğunda tek bant, Y kromozomu taşıyan buzağılarda ise 102 bp ve 226 bp uzunluğunda iki bant görülmesi beklenmiş ve görülen bantlara göre normal dişi, freemartin ayrımı yapılmıştır. Male-II primeri kullanılarak yapılan PZR işlemi sonunda normal dişilerde 216 bp uzunluğunda tek bant, Y kromozomu taşıyan buzağılarda ise 141 bp ve 216 bp uzunluğunda iki bant görülmesi beklenmiş ve görülen bantlara göre normal dişi, freemartin ayrımı yapılmıştır. Erkek ikizi olan dişi yavrularda Esaote AU5 ultrason cihazı ve 5 MHz prob kullanılarak transrektal olarak serviksin varlığı incelenmiştir. Ayrıca hem tek doğmuş dişi buzağının hemde erkek ikizi olan üç dişi buzağının vajina uzunlukları spekulum ve kalem cetvel ile ölçülmüştür. BULGULAR Freemartin buzağının, transrektal ultrasonografik muayenesinde ok ile gösterilen kısımda serviksin dürümleri kısmen görülmektedir (Şekil 1). Şekil 1. Freemartin buzağıda serviksin ultrasonografik görünümü Fig 1. Ultrasonographic appearance of the cervix freemartin calf Normal buzağıda vajina uzunluğu 9 cm iken, freemartin buzağıda vajina uzunluğu 4 cm olarak ölçülmüştür (Şekil 2). Erkek ikizleri olan dişi yavrular ve tekiz doğan dişi buzağının vajina uzunlukları Tablo 1 de verilmiştir. Erkek ikizi olan üç dişi buzağının iki farklı Y spesifik primerler kullanılarak yapılan PZR ları sonunda incelenen iki buzağının Y kromozomu taşıdıkları, dolayısıyla freemartin oldukları belirlenmiştir. Üçüncü buzağının ise Y kromozomu taşımadığı belirlenmiştir (Şekil 3). Şekil 2. Normal ve freemartin buzağılarda vajina uzunluklarının ölçülmesi Fig 2. Measuring the vagina lengths on normal calf and freemartin calves

11 342 Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR)... Şekil 3. Male-I (A) ve Male-II (B) primerleri ile yapılan PZR ürünlerinin (a: 102 bç, b: 226 bç, c: 216 bç, d: 141 bç) agaroz jel görüntüsü: L1 ve L2; 100 bç lik DNA ölçeği, A1-kontrol dişi, A2-kontrol erkek, A3-freemartin ikiz (51), A4- normal ikiz dişi (52), A5-freemartin ikiz (53). B1-kontrol dişi, B2-kontrol erkek, B3-freemartin ikiz (51), B4-normal ikiz (52), B5-freemartin ikiz (53) Fig 3. Agarose gel electrophoresis image of PCR products (a: 102 bp, b: 226 bp, c: 216 bp, d: 141 bp) using Male-I and Male-II primers: L1 and L2; 100 bp DNA markers, A1-control female, A2-control male, A3-freemartin twin (51), A4-normal twin (52), A5-freemartin twin (53). B1-control female, B2-control male, B3-freemartin twin (51), B4- normal twin (52), B5-freemartin twin (53) Tablo 1. Freemartin ve kontrol buzağıların vajina uzunluğu ve yaşları Table 1. Vagina length and ages of freemartin and control calves İkiz Eşi Dişiler Vajina Uzunluğu cm) Yaş (Gün) Kontrol Dişi TARTIŞMA ve SONUÇ Sığırlarda ikizlik oranı ırklara ve yetiştirme şekline bağlı olarak farklılık göstermektedir. Yapılan bir çalışmada, etçi ırklarda ki ikizlik oranının %1 i aşmadığı, sütçü ırklarda ise ikizlik oranının %4-5 civarında olduğu bildirilmiştir 9. Fakat özellikle sütçü sığır ırklarında ikizlik oranı son birkaç on yılda artış göstermiştir 6. Sığırlarda görülen ikiz gebeliklerin %90 dan çoğu dizigotik çift yumurta ikizlikleridir 9. Farklı cinsiyette ikiz gebeliklerde, erkek ikizler seksüel olarak tek doğan yavrularla fertiliteleri karşılaştırıldığında fertilite biraz düşse de yeterli düzeydedir 7. Halbuki dişi yavrularda %82.5 ve %92 oranında freemartinismus sendromu geliştiği bildirilmiştir 6,20. Freemartinismus durumları belirlenemeyen erkek ikizi olan dişi yavrular, freemartinismus olasılığına karşı yetiştirme dışı bırakılarak erken yaşlarda kasaplık olarak kullanılacaktır. Bu durum olası normal dişi yavrunun değerini düşürerek süt sığırı yetiştiriciliğinde ekonomik kayba neden olacaktır. Bazı tekli doğumlarda dişi yavrularda, az olmakla birlikte freemartinismus sendromu gelişebilir 10. Tek doğmuş ve normal internal üreme kanalına sahip olmasına rağmen düşük fertiliteli bir grup Holştayn düvenin freemartin olduğu belirlenmiştir 10. Tekli doğumlarda görülen freemartinismus vakalarında sebebin gebeliğin erken dönemlerinde erkek bir ikiz fötusun olduğu ve bu erkek fötusun, dişi fötusun seksüel gelişmesini etkiledikten sonra ölmesinden kaynaklandığı düşünülür. Ancak tekli doğumlarda görülen freemartin buzağıların insidensi bilinmemektedir 10. Etçi sığırlarda yapılan bir çalışmada gebeliğin 35 ve 70. günleri arasında ultrason ile ikiz gebeliğin tespit edilmesini takiben tekli doğum oranının %4.6 olduğu belirlenmiştir. Fakat burada ikiz gebelik tanısının hatalı olabileceği durumu da göz önünde bulundurulmalıdır 17. Bir başka çalışmada Holştaynlarda transrektal ultrasonografi ile ikiz gebeliğin belirlenmesini takiben tek doğum oranının %6.2 olduğu bildirilmiştir 10. Oluşan ikiz gebeliklerde ikizlerin birinin ölümünü takiben diğer yavruların yaklaşık %5 i hayatta kalır ve tekli doğum görülür 10,21. Hayatta kalan ve tekli doğumun görüldüğü bu ikiz gebelikte doğan dişi yavruların freemartin olma olasılığı %90 dır 10. Süt sığırlarında ananın yaşı ve doğum sayısına göre ikizlik oranı ilk doğumlarını yapan düvelerde %1 iken, yaşlı ineklerde %10 a kadar çıkmaktadır 9,20. Bundan dolayı damızlık adaylarının veya en azından fertilite sorunu gösteren düvelerin freemartinismus yönünden kontrol edilmesi, işletmenin freemartinismus sendromundan kaynaklanacak ekonomik kayıplarını önlenmesi için etkili olacaktır. Bu nedenle freemartin bireylerin belirlenmesi için seçilen yöntemin hassasiyeti, kolaylığı ve sonuç alma süresi

12 343 AKYÜZ, BAYRAM, GÜRBULAK önemli kriterlerdir. Klinik incelemede şüpheli hayvanların üreme kanalları normal görünüşten, kör vajina ve serviksin olmaması gibi kesin tanıya izin veren anomalilerin bulunduğu durumlara kadar değişebilmektedir 10. Dolayısıyla klinik inceleme her zaman doğru sonuç verememektedir. Diğer bir yöntem ise freemartinismusun klasik tanı yöntemi olan şüpheli hayvanlara ait periferik kandan yapılan karyotip analizidir 7,10. Ancak XX/XY kimerizminde XY hücre sayısının düşük olduğu durumlarda freemartinismus tanısının kesin olarak yapılabilmesi için çok sayıda lökosit metafaz plağının incelenmesi gereklidir 5. Karyotip analizinde istatistiki olarak %95-99 oranında doğru sonuç elde edebilmek için 100 mitotik hücrenin incelenmesi gereklidir 10. Bu durumda karyotip analizi, hem fazla zaman hem de yoğun bir laboratuar çalışmasını gerektirmektedir. Polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) freemartinlerin belirlenmesi için karyotip analizine bir alternatif oluşturmuştur. Freemartinler hem XX hem de XY kromozomları taşıyan hücrelere sahip oldukları için bu durum PZR tekniği ile belirlenebilmektedir 7. PZR analizi hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde çok güvenilirdir ve karyotip analizinin yapılamayacağı durumlarda bile olası kimerizimin belirlenmesine olanak sağlamaktadır 10. Yapılan bu çalışmada kontrol için kullanılan dişi ve erkek hayvanların cinsiyetleri doğru olarak belirlenmiştir. Freemartinismus durumlarının araştırıldığı PZR işleminde, dişi görünümlü üç ikiz yavrunun cinsiyetlerin ikisinde XX/XY kimerizminin bulunduğu birinin ise sadece XX kromozomlarına sahip olduğu görülmüştür. Yapılan PZR işlemi ile cinsiyet tayininin diğer yöntemlere göre daha kolay, daha kısa sürede cevap verdiği ve daha kesin olduğunu bildiren çalışmalarla uyumludur 2,5,17. Ancak kullanılan primerlerle yapılan PZR işlemleri sonunda daha az döngüye ihtiyaç duyması, agaroz jel üzerinde birbirinden kolay ayırt edilebilmesi nedeniyle Male-II primeri ile yapılacak PZR işleminin, freemartin yavruların belirmesinde kullanılmasının daha iyi olacağı düşünülmüştür. Yapılan PZR işleminden elde edilen bulgular, bu buzağıların vajina ölçümleri ile uyumlu olduğu görülmüştür. Yapılan vajina ölçümlerinde en uzun vajina uzunluğuna sahip dişi görünümlü buzağının XX kromozomları taşıdığı ve ultrason muayenesinde serviksin varlığı görülmüştür. Diğer iki dişi görünümlü ikiz kardeşin, vajina uzunluklarının yaşıtlarına göre kısa olduğu, PZR işleminde Y kromozomuna sahip oldukları ve ultrason muayenesinde de serviksleri görülmemiştir. Sonuç olarak bu çalışma Türkiye de farklı cinsiyetteki ikiz gebeliklerde, PZR ile dişi yavruların gerçek cinsiyetlerinin belirlenerek freemartin yavruların belirlendiği ilk çalışmadır. Aynı zamanda transrektal ultrason kullanılarak serviksin muayenesi ile ilgili literatürlerin bulunmamasına rağmen yapılan ultrason muayenesi, ölçülen vajina uzunlukları ve PZR sonuçları örtüşmektedir. Bu çalışmadan elde edilen veriler ve kullanılan PZR yönteminin, hem farklı cinsiyetteki ikiz gebeliklerde dişi yavruların cinsiyetlerin kesin olarak belirlenmesine hem de tekiz doğan ve damızlık olarak seçilmesi planlanan buzağıların freemartinismus durumlarının belirlenmesinde kullanılabilecektir. Bu sayede freemartin bireylerin damızlıktan çıkarılarak olası ekonomik kayıpların önlenmesine yardımcı olacağı düşünülmüştür. KAYNAKLAR 1. Parkinson TJ, Smith KC, Long SE, Douthwaite JA, Mann GE, Knight PG: Inter-relationships among gonadotrophins, reproductive steroids and inhibin in freemartin ewes. Reproduction, 122, , Ghanem ME, Yoshida C, Nishibori M, Nakao T, Yamashiro H: A case of freemartin with atresia recti and ani in Japanese Black calf. Anim Reprod Sci, 85, , McNiel EA, Madrill NJ, Treeful AE, Buoen LC, Weber AF: Comparison of cytogenetics and polymerase chain reaction based detection of the amelogenin gene polymorphism for the diagnosis of freemartinism in cattle. J Vet Diagn Invest, 18, , Ennis S, Vaughan L, Gallagher TF: The diagnosis of freemartinism in cattle using sex-specific DNA sequences. Res Vet Sci, 67, , Oh SJ, Yang BS, Jeon IS, Im KS, Lee JH, Yoon DH, Kim TH, Park YY: The rapid diagnosis of freemartin by polymerase chain reaction. Theriogenology, 47 (1): 271, Sohn SH, Cho EJ, Son WJ, Lee CY: Diagnosis of bovine freemartinism by fluorescence in situ hybridization on interphase nuclei using a bovine Y chromosome-specific DNA probe. Theriogenology, 68, , Brace MD, Peters O, Menzies P, King WA, Nino-Soto MI: Sex chromosome chimerism and the freemartin syndrome in Rideau Arcott sheep. Cytogenet Genome Res, 120, , Niku M, Pessa-Morikawa T, Taponen J, Iivanainen A: Direct observation of hematopoietic progenitor chimerism in fetal freemartin cattle. BMC Vet Res, 3, 29-33, Komisarek J, Dorynek Z: Genetic aspects of twinning in cattle. J Appl Genet, 43 (1): 55-68, Padula AM: The freemartin syndrome: An update. Anim Reprod Sci, 8, , Kenny DE, Cambre RC, Frahm MW, Bunch TD: Freemartinism in a captive herd of Rocky Mountain bighorn sheep (Ovis canadensis). J Wildl Dis, 28 (3): , Miyake YI, Mukarami RK, Kaneda Y: A single-born infertile heifer with sex chromosome chimerisim (XX/XY). J Fac Arg Iwate Univ, 19, , Zeleny R, Bernreuther A, Schimmel H, Pauwels J: Evaluation of PCR-based beef sexing methods. J Agric Food Chem, 50, , Meinecke B, Kuiper H, Drogemuller C, Leeb T, Meinecke-Tillmann S: A mola hydatidosa coexistent with a foetus in a bovine freemartin pregnancy. Placenta, 24, , Bosu WTK, Basrur PK: Morphological and hormonal features of an ovine and a caprine intersex. Can J Comp Med, 48, , Li C, Littlejohn RP, Corson ID, Suttie JM: Effects of testosterone on pedicle formation and its transformation to antler in castrated male, freemartin and normal female red deer (Cervus elaphus). Gen Comp Endocrinol, 131, 21-31, Akyüz B, Ertuğrul O, Ağaoğlu ÖK: Detection of bovine leukocyte adhesion deficiency (BLAD) allele in Holstein cows reared in Kayseri vicinity. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 16 (2): , Kamimura S, Nishiyama N, Ookutsu S, Goto K, Hamana K: Determination of bovine fetal sex by PCR using fetal fluid aspirated by transvaginal ultrasound-guided amniocentesis. Theriogenology, 47, , Lopes RF, Forell F, Oliveira AT,Rodrigues JL: Splitting and biopsy for bovine embryo sexing under field conditions. Theriogenology, 56 (9):

13 344 Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) , Kumar VRS, Mural N, Selvam S, Jagatheesan GPR, Muralidharan J, Panneerselvam S, Natarajan M: A study on the birth of heterosexual river buffalo quadruplest - A case report. Vet Arhiv, 79 (4): , Echternkamp SE, Gregory KE: Reproductive, growth, feedlot, and carcass traits of twin vs single births in cattle. J Anim Sci, 80, 1-10, 2002.

14 Kafkas Univ Vet Fak Derg 17 (3): , 2011 DOI: /kvfd RESEARCH ARTICLE Prevalence of Toxocara vitulorum in Calves in Erzurum, Turkey Hamza AVCIOĞLU * İbrahim BALKAYA * * Department of Parasitology, Faculty of Veterinary Medicine, Atatürk University, TR-25240, Erzurum - TURKEY Makale Kodu (Article Code): KVFD Summary This study was performed between February and May 2010 to determine the distribution of Toxocara vitulorum in calves in Erzurum, Turkey. For this purpose fecal samples of 508 calves at different age, gender and breed, from 15 different villages of Erzurum were examined by using the Fulleborn saturated salt solution method. Toxocara vitulorum eggs were found in 113/508 (22.2%) of the calves feces. The prevalence in calves smaller than 6 months of age was 24% and 10.6% in 6-12 months old. There was a significant difference in the overall prevalence of T. vitulorum between age groups (P<0.05), whereas was not among gender and breed groups (P>0.05). Keywords: Calf, Erzurum, Toxocara vitulorum Özet Erzurum da Buzağılarda Toxocara vitulorum un Yaygınlığı Bu çalışma Şubat 2010-Mayıs 2010 tarihleri arasında Erzurum ilindeki buzağılarda Toxocara vitulorum`un yaygınlığını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla, Erzurum a bağlı 15 farklı köyde, farklı yaş, ırk ve cinsiyetteki buzağılardan elde edilen dışkı örnekleri Fülleborn un tuzlu su flotasyon tekniğiyle incelenmiştir. Dışkı örnekleri alınan 508 buzağının 113 ünde (%22.2) T. vitulorum yumurtası bulunmuştur. Toxocara vitulorum altı aylıktan küçük buzağılarda %24, 6-12 ay arası buzağılarda %10,6 oranında tespit edilmiş ve yaş grupları arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (P<0.05). Cinsiyet ve ırklara göre ise T. vitulorum un yaygınlığının istatistiksel olarak önemsiz olduğu tespit edilmiştir (P>0.05). Anahtar sözcükler: Buzağı, Erzurum, Toxocara vitulorum INTRODUCTION Toxocara vitulorum (syn. Neoascaris vitulorum, Goeze, 1782) is a parasitic ascarid of Bubalus and Bos spp. 1 found generally in tropical and subtropical climates worldwide 2. Calves become infected by ingesting third stage larvae from an infected dam s milk 3,4, but not from ingesting eggs in the environment 3,5. Larvae ingested by calves develop into adults in 3-4 weeks, and then begin shedding eggs in the feces. An adult female T. vitulorum produces thousands of eggs daily 6. Egg production ranges from 8000 to as high as eggs per gram faeces per day 1. Toxocara vitulorum eggs do not hatch in the environment, but larvae in the egg develop to the infective third stage larvae. The infective eggs hatch in the host and the larvae penetrate the intestinal wall, and become hypobiotic in muscles 4. Patent toxocariasis is seen in young calves up to 6 months of age when adult worms are spontaneously eliminated 4,6. Intestinal toxocariasis is associated with diarrhea, poor performance, intestinal and biliary obstruction, and death 5,7. Visceral larva migrans caused by T. vitulorum in mature cattle is usually asymptomatic 6. Studies done to determine distribution of T. vitulorum in Turkey and other countries showed that infection rate varies between 0.3 and 29% 8-19, 0.9 and 54% respectively. This study was performed to investigate the prevalence of T. vitulorum in calves in Erzurum, Turkey. MATERIAL and METHODS Sample collection was performed at village cattle İletişim (Correspondence) hamzaavcioglu@yahoo.com

15 346 Prevalence of Toxocara vitulorum in... enterprises from 15 different villages of Erzurum (39 52 N, E), Turkey from February to May, Fecal samples were collected from recti of 508 calves (The average number of animals on farms is These farms are not used antiparasitic drugs regularly, there is the use of common pasture) at different age, gender and breed. The samples were put in labeled plastic bags and age (less than 6 months old, 6-12 months old), sex, and breed (Brown Swiss, East Anatolian Red, Holstein, Simmental) properties were written on bags and delivered to our laboratory. Evaluation of samples was performed by using the Fulleborn saturated salt solution method 6. Number of eggs per gram (EPG) of feces was counted by Mc Master egg counting method 25. Statistically, Chi-square test was used and infection status was evaluated in terms of age, gender and breed (SPSS Version , 1999, Chicago, IL). RESULTS From the 508 calves sampled, 113 (22.2%) were determined to be shedding T. vitulorum eggs in their feces. The prevalence of infection in calves smaller than 6 months of age was 24% and 10.6% in 6-12 months of age. There was a significant difference in the overall prevalence of T. vitulorum between age groups (P<0.05) (Table 1). The mean EPG of feces of the age groups is presented in Table 1. Toxocara vitulorum eggs were observed in 60 (22.2%) male and 53 (22.3%) female calves. Prevalence of T. vitulorum did not differ significantly between the males and females, (P>0.05) (Table 1). Distribution of T. vitulorum in animal breeds is given in Table 1. Prevalence of T. vitulorum did not differ significantly between animal breeds (P>0.05). DISCUSSION Toxocara vitulorum is the most important parasite that is responsible for calf mortality and morbidity under three months of age in tropical countries. Heavy burden of adult T. vitulorum in young calves could result in high mortality rate and economic losses 26. The prevalence of T. vitulorum in cattle is 15.2% in India 28, 40% in China 22, 54.4% in Nigeria 21, 2.9% in Syria 29, 36% in Vietnam 27, 7.6% in Mali 23 and 17.6% in United States of America 24. In Turkey the infection rate is % in Konya 9,12, 1.1% in Erzurum 19, 4.3% in Thracia 17, 4.6% in Ankara 15, 5.1% in Bursa 11, 13% in Kars 18, 16% in Van 16 and 29% in Hakkari 13. In this study, prevalence of T. vitulorum in Erzurum was found as 22.2% and it is higher than the rate stated in the previous study conducted in Erzurum 19. Differences in the prevalence of the infection can be attributed to several factors like cattle enterprise types, barn types, climatic diversities of the regions, application of hygiene measures and usage of antiparasitic drugs. We think that the prevalence rate differences of T. vitulorum between the two studies performed in Erzurum is related with the diversities at the animal numbers, cattle enterprise types and the barn types that the studies performed. In the previous study, Arslan et al. 19 used 189 animals whereas we used 508 and it is certain that this difference would affect the prevalence rates. On the other hand, cattle enterprise types, barn types and their conditions could lead to prevalence variation. In the other study it was reported that modern barns were used. In modern operations application of hygiene and antiparasitic drugs are orderly. But the animals of this study raised in village type barns in which hygiene and antiparasitic drug applications are irregular and also livestock movement is uncontrolled. When these conditions Table 1. Distribution of Toxocara vitulorum for age, gender, breed and EPG counts Tablo 1. Toxocara vitulorum un yaş, cinsiyet, ırk ve EPG sayılarına göre dağılımı Categories n np p (%) Mean EPG Age (Month) ( ) ( ) Gender Female Male Breed Brown Swiss East Anatolian Red Holstein Simmental n; examined calves, np; infected calves, p; infection rate

16 347 AVCIOĞLU, BALKAYA of cattle enterprise types taken into consideration, obviously it is more common to come across with parasitic and microbial infections in village type barns. All these factors explain the high prevalence rate (22.2%) of our study compared to the other (1.1%). Also, in the cities of the same region (Kars, Van and Hakkari) which have similar climatic conditions and breeding methods with Erzurum, the results of the studies about the prevalence of T. vitulorum (13%, 16% and 29% respectively) are similar to our data (22.2%). Toxocara vitulorum infections were more common in 1-3 months of age calves and infection rates were decreased up to 1 year and rare after 1 year old 8,10,30. In this study; infection rate was 24% in less than 6 months of age calves, 10.6% in 6-12 months of age calves. In various studies 8,16,25, relations between infection rate and gender was investigated and males were found to be the predominant. Infection rates of two genders were found to be quite different; but this difference was not regarded as statistically significant. In this study; infection rate was 22.2% in males, 22.3% in females and these results were not found to be statistically significant (P>0.05). It is known that the EPG counts of T. vitulorum infected animals are not determining the severity of the infections. It is completely related with the ability of the females egg production 25. In the previous studies it was shown that the number of EPG of feces ranged between 25 and and it was inversely related with the age of the animal 11,15,16. In this study, the EPG counts were detected between 50 and and our results consistent with the consequences of the other studies. The number of eggs per gram of feces was found to be higher at less than 6 month old calves than 6-12 month old calves. As a result, T. vitulorum has been shown to be highly prevalent in Erzurum region and it is concluded that fight against this parasite is beneficial to cattle health. Also, we would like to make stockbreeders and veterinarians in the area aware that the prevalence of this parasite is high. ACKNOWLEDGEMENTS We thank to Assist. Prof. Ömer ÇOBAN for his help in statistical analysis. REFERENCES 1. Roberts JA: The extraparasitic life cycle of Toxocara vitulorum in the village environment of Sri Lanka. Vet Res Commun, 13, , Starke WA, Machado RZ, Bechara GH, Zocoller MC: Skin hypersensitivity tests in buffaloes parasitized with Toxocara vitulorum. Vet Parasitol, 63, , Mia S, Dewan ML, Uddin M, Cowdhury MUA: The route of infection of buffalo calves by Toxocara (Neoascaris) vitulorum. Trop Anim Health Prod, 7, , Roberts JA, Fernando ST, Sivanathan S: Toxocara vitulorum in the milk of buffalo (Bubalus bubalis) cows. Res Vet Sci, 49, , Refuerzo PG, Albis-Jimenez FS: Studies on Neoascaris vitulorum. III. Further observations on inoculation of calves with notes on prenatal infection. Am J Vet Res, 15, , Kassai T: Veterinary Helminthology. pp , Butterworth- Heinemann, Boston, MS, Srivastava AK: Neoascaris vitulorum (Goeze, 1782 e Travassos, 1907) in intestinal perforation with its localization in liver of buffalo calves. Indian Vet J, 40, , Merdivenci A: Neoascaris vitulorum un evrimi üzerine. Türk Vet Hek Dern Derg, 41 (2): 20-26, Altınöz F, Gökçen A, Uslu U: Konya yöresi sığırlarında Toxocara vitulorum un yayılışı. Türk Parazitol Derg, 24, , Arslan MÖ, Umur Ş, Özcan K: Buzağılarda ölümcül Toxocara vitulorum olgusu. Türk Parazitol Derg, 21, 79-81, 1997, 11. Akyol CV: Epidemiology of Toxocara vitulorum in cattle around Bursa, Turkey. J Helminthol, 67 (1): 73-77, Aydenizöz M, Aldemir OS, Güçlü F: Dışkı muayenesiyle sığırlarda tesbit edilen parazitler ve yayılışları. Türk Parazitol Derg, 23, 83-88, Aydın A, Göz Y, Yüksek N, Ayaz E: Prevalence of Toxocara vitulorum in Hakkari eastern region of Turkey. Bull Vet Inst Pulawy, 50, 51-54, Göz Y, Altuğ N, Yüksek N, Özkan C: Parasites detected in neonatal and young calves with diarrhoea. Bull Vet Inst Pulawy, 50, , Güralp N, Tınar R, Doğanay A, Çoşkun ŞZ: Türkiye sığırlarında Toxocara vitulorum un yayılışı. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 41, 20-26, Toparlak M, Değer S, Yılmaz H: Van yöresi sığırlarında Toxocara (Neoascaris) vitulorum enfeksiyonunun yayılışı. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 36, , Toparlak M, Arslan MÖ, Gargılı A, Tüzer E: Prevalence of Toxocarosis vitulorum in cattle in Thracia, Turkey. Doğa Türk Vet Hay Derg, 20, , Umur Ş, Gıcık Y: Kars yöresi sığırlarında Toxocara vitulorum un yayılışı. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 42, 25-29, Arslan MÖ, Sarı B, Taşçı GT, Aktaş MS: Erzurum yöresinde buzağılarda Toxocara vitulorum yaygınlığı. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 14 (1): 37-40, Jiménez AE, Montenegro VM, Hernández J, Dolz G, Maranda L, Galindo J, Epe C, Schnieder T: Dynamics of infection with gastrointestinal parasites and Dictyocaulus viviparus in dairy and beef cattle from Costa Rica. Vet Parasitol, 148, , Rekwot PJ, Ogunsusi RA: Prevalence of Toxocara (Neoascaris) vitulorum infection in cattle around Zaria, Nigeria. J Anim Prod Res, 5 (2): , Wen YL, Zhvang ZL, Lin BM, Pan YD, Gao BZ, Wang TJ: An epidemiologic survey of Neoascaris in calves. Chin Vet Sci Technol, 8, 18-20, Wymann MN, Traore K, Bonfoh B, Tembely S, Tembely S, Zinsstag J: Gastrointestinal parasite egg excretion in young calves in periurban livestock production in Mali. Res Vet Sci, 84 (2): , Davila G, Irsik M, Greiner EC: Toxocara vitulorum in beef calves in North Central Florida. Vet Parasitol, 168, 261-3, Soulsby EJL: Helminths, arthropods and protozoa of domesticated animals. 7th ed., Bailliere, Tindal, London Srivastava AK, Sharma DN: Studies on the occurrence, clinical features and pathomorphological aspects of ascariasis in buffalo calves. Vet Res J, 4, , Holland WG, Luong TT, Nguyeng LA, Do TT, Vercruysse J: The epidemiology of nematode and fluke infections in cattle in the Red River Delta in Vietnam. Vet Parasitol, 93, , Gupta RP, Yadav CL, Ghosh JD: Epidemiology of helminth infections in calves of Hayrana state. Agric Sci Diegest, 5, 33-56, El-Moukdad AR: Helminth fauna of Syrian cattle. Argew Parasitol, 20, 11-16, Dunn AM: Veterinary Helmintology. 2nd ed., William Heinenmann Medical Boks Ltd. London, 1978.

17 Kafkas Univ Vet Fak Derg 17 (3): , 2011 RESEARCH ARTICLE Clinical, Haematological, Biochemical and Pathological Findings in Lambs with Peste des Petits Ruminants İsmail AYTEKİN * Nuri MAMAK ** Aykut ULUCAN *** Aslan KALINBACAK **** * Department of Internal Medicine, Faculty of Veterinary Medicine, Mustafa Kemal University, TR Hatay - TURKEY ** Department of Internal Medicine, Faculty of Veterinary Medicine, Mehmet Akif Ersoy University, TR Burdur - TURKEY *** Department of Pathology, Faculty of Veterinary Medicine, Afyon Kocatepe University, TR Afyonkarahisar - TURKEY **** Department of Internal Medicine, Faculty of Veterinary Medicine, Ankara University, TR Ankara - TURKEY Makale Kodu (Article Code): KVFD Summary The aim of this study was to determine clinical, haematological, biochemical and pathological findings in Sakız crossbred lambs with Peste des Petits Ruminants, using a competitive enzyme linked immunosorbet assay (c-elisa). In the study, 12 lambs infected with PPR 4 to 6 months age and different sexes were used. Furthermore, 6 clinically healthy lambs were also used as control group. High fever, anorexia, salivation, pneumonia, diarrhea, erosive or necrotic stomatitis on the mucosae of lips, cheek and tongue, purulent ocular and nasal discharges were observed in infected lambs. In the haematological examination, White blood cell (WBCs), mean corpuscular volume (MCV), mean corpuscular hemoglobin (MCH) and mean corpuscular hemoglobin concentration (MCHC) parameters were significantly increased, but haemoglobin (Hb), red blood cell (RBCs), peak cell volume (PCV) and platelets (PLT) parameters were decreased in infected group. According to the biochemical examination, serum gamma glutamyl transferase (GGT), alanin aminotransferaz (ALT) and aspartate transaminase (AST) concentrations were significantly higher in infected group compared to those of control group. In the histopathological examinations, bronchitis, bronchiolitis, and syncytial cell formation in the lumen of alveoles, in lung and also erosive stomatitis with syncytial cells were seen. Furthermore, nuclear or cytoplasmic virus-associated inclusions were detected both epithelial and syncytial cells. In immunohistochemical examination, virus-associated antigens were found most frequently in the cytoplasm and rarely in the nucleus. Results of the present study indicated that infection with PPR in lambs provide valuable datas about clinical, haematological, biochemical and histopathological findings Keywords: Lamb, Peste des Petits Ruminants, Immunohistochemistry, Enzyme, ELISA Peste des Petits Ruminants lı Kuzularda Klinik, Hematolojik, Biyokimyasal ve Patolojik Bulgular Özet Bu çalışmada competitive enzyme linked immunosorbet assay (c-elisa) testi kullanılarak Peste des petits ruminants (PPR) tespit edilen Sakız melezi kuzularda, hastalığın klinik, hematolojik, biyokimyasal ve patolojik bulgularının belirlenmesi amaçlandı. Çalışmada 4-6 aylık yaşlarda ve farklı cinsiyetlerde peste des petits ruminants (PPR) ile enfekte 12 kuzu kullanıldı. Bununla birlikte, klinik olarak sağlıklı olan 6 kuzu da kontrol grubunu oluşturdu. Enfekte kuzularda yüksek ateş, anorexia, salivasyon, pnömoni, ishal, dudak, dil ve yanakta nekroz, eroziv ve nekrotik stomatit, purulent gözyaşı ve burun akıntısı gözlendi. Hematolojik muayenede infekte grupta, lökosit (WBCs), ortalama korpusküler volüm (MCV), ortalama korpusküler hemoglobin (MCH) ve ortalama korpusküler hemoglobin konsantrasyonu (MCHC) parametreleri anlamlı olarak arttı, fakat hemoglobin (Hb), eritrosit (RBCs), trombosit (PLT) ve hematokrit (PCV) parametreleri azaldı. Biyokimyasal muayene sonuçlarına göre, enfekte grupta serum gamma glutamil transferaz (GGT), alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat transaminaz (AST) konsantrasyonları, kontrol grubuyla karşılaştırıldığında anlamlı olarak yüksekti. Histopatolojik incelemede, akciğerde bronşitis, bronşiolitis ve alveol lümenlerinde sinsitiyal hücre oluşumları ve ayrıca, sinsitiyal hücreleri de içeren eroziv stomatitis gözlendi. Bunun yanısıra, nüklear ya da sitoplazmik yerleşimli, hem epitel hem de sinsitial yerleşimli viral antijenler belirlendi. İmmunohistokimyasal incelemede, virus ilişkili antijenler sıklıkla sitoplazmada ve nadiren de çekirdekte bulundu. PPR ile enfekte kuzularda yapılan bu çalışmanın sonuçları; hastalığın klinik, hematolojik, biyokimyasal ve histopatolojik bulguları hakkında önemli bilgiler sağladı. Anahtar sözcükler: Kuzu, Küçük ruminant vebası, İmmunohistokimya, Enzim, ELISA İletişim (Correspondence) /1547 aytekin0331@gmail.com

18 350 Clinical, Haematological, Biochemical... INTRODUCTION Peste des petits ruminants (PPR), is an acute or subacute and highly contagious viral disease of goats, sheep and small wildlife ruminants. The common clinical findings of the disease are including high fever, depression, salivation, pneumonia, anorexia, erosive or necrotic stomatitis, purulent ocular and nasal discharges, and ulceration of the mucous membranes and inflammation of the digestive system associated with severe diarrhea 1-3. Peste des petits ruminants virus (PPRV) infection has been determined in many countries including Middle East, the Arabian Peninsula, Southern Asia and West, Central and East African countries. It is more commonly seen in North Africa, the Middle East and Turkey 1-7 and its mortality is considerably high in these countries. Morbidity and mortality rates of PPR vary in small ruminants. Its morbidity and mortality have been reported to range between 10% to 80% and 0% to 90% in sheep and goats, respectively 8,9. The disease was shown to be more severe among young animals, and, therefore, causes high economical losses in these animals. It is also more severely affects goats than sheep 8,9. On the other hand, its morbidite and mortalite rates rise with presence of secondary infections such as pox, ectima, E. coli, pasteurellosis, coccidiosis and cryptosporidiosis infections. The virus spreads by droplet infection. But it may also happen by feeding of contaminated foods or water and direct contact with infected animals or their excretions or secretions 4,6. The mainly histopathologic findings of PPR are observed in the oral cavity, digestive, respiratory and lymphoid systems. The digestive system lesions involve erosive and ulcerative stomatitis and fibrinohaemorrhagic enteritis in the digestive system and haemorrhages in the abomasum mucosa. The pulmoner lesions involve bronchitis, bronchiolitis, interstitial pneumonia, syncytial cells and intracytoplasmic and intranuclear inclusion bodies in bronchiolar and alveoler epithelium 1,4,10,11. Peste des petits ruminants virus infection occurs most commonly in Asia and African countries however it may spread through other parts of the world 1-7. Attention should be given to this disease because it has very high morbidity and mortality rate and causes heavy economic loss. For these reasons, this severe disease must be investigated carefully with multiple parameters. To describe the disease better, to make an accurate and fast diagnosis and for appropriate treatment (symptomatic) and protection against PPRV infection; clinical, hematologic, biochemical and histopathologic findings should be examined carefully. Histopathological findigs in PPRV infected sheep have been well-studied 1,4,6, However, clinical, biochemical and hematological parameters in PPRV infected sheep have not been well-documented. Therefore these parameters in sheep infected with PPRV need to be studied to clarify the patogenez of the PPRV infection. The aim of this study was to determine clinical, haematological, biochemical and pathological findings in Sakız crossbred lambs with Peste des Petits Ruminants, using a competitive enzyme linked immunosorbet assay (c-elisa). MATERIAL and METHODS Animals A PPR outbreaks were observed in the Şuhut- Afyonkarahisar, affecting a lamb flock in August The outbreak occurred in a flock of 86 lambs. In the study, 12 infected and 6 clinically healthy lambs (control group) were used. In both groups, lambs age ranged between 4-6 months and they included different sex. Control group was located in a seperate place and their contact with infected animals were prevented. There was no sign of PPR infection in healthy group and they were not vaccinate against PPRV. Lambs with clinical signs of PPRV infection were develope fever, anorexia, dehydration, dullness, mucopurulent oculonasal discharge, lacrimation, conjunctivitis, oral lesions, halitosis, coughing, bronchopneumonia, dyspnea and diarrhea. Most clinical cases of mouth lesions were characterized by swelling around mouth, erosion, ulceration and necrosis on the lips, gingiva, buccal cavity, tongue and palate. Treatment and Vaccination All infected animals was monitored and symptomatic therapy was administered to them. For this aim; amoxicillin/ clavulanic acid (Synulox -Pfizer, 8.75 mg/kg IM, every 24 h for 5 days), vitamin A (Ademin -Dif, 0.5 ml IM, single dose), vitamin C (Vitce -Sanovel, 1.5 ml/10kg SC, 24 h for 5 days), Sulphadimidine sodium (Sulphamezatine - Dif-Sanofi, 16%, initial dose of 3 ml/25 kg body mass orally. Maintenance dose of 1.5 ml/25 kg for a further 2 days) and Neomycin Sulphate/Bismuth subcarbonate (Cesamolin -Topkim, 1 gr PO, every 12 h for 3 days) were administered. Dehydrated animals were treated with isotonic sodium chloride, 5% dextrose monohydrate (Dextro- Flex 5% ; Eczacıbaşı-Baxter, 25 ml/kg IV) and 8.4% sodium bicarbonate (Bikarvil Enjektabl -Vilsan) in proportion to dehydration degree. Lamb barns were disinfected mouth lesions were cleaned with antiseptic (Gliserin iode Ülkem). Besides, lamb barns were disinfected with benzalkonium chloride (Dezen %20 - Vetaş). Furthermore, after describe infection, the flock was quarantined and the disease was informed the Animal Health Department of the Provincial Directorate of the Ministery

19 351 AYTEKİN, MAMAK ULUCAN, KALINBACAK of Agriculture and Rural Affairs located in Afyonkarahisar. Şuhut district directorate of agriculture was output in the disease. All of the flocks in Şuhut region were vaccinated aganist infection. Serology Serum samples were collected from both infected and control lambs and used to determine antibodies against PPR virus, using a competitive enzyme linked immunosorbet assay (c-elisa). The tests were performed according to the instructions in the manual included with Office International des Epizooties Manual of Standards 16. Clinical Examination Routine clinical examination was performed for all the animals and heart rates, body temperature, respiration and pulsation rate were recorded. All the clinical parameters were done one set of measurement. Haematological Analysis Blood was collected from jugular vein into EDTAcontaining tubes for hematological and plane tubes for biochemical analysis. Blood samples with EDTA were used to determine white blood cell (WBCs), haemoglobin (Hb), red blood cell (RBCs), peak cell volume (PCV), mean corpuscular volume (MCV), mean corpuscular hemoglobin (MCH), mean corpuscular hemoglobin concentration (MCHC) and platelets (PLT) parametres using a blood cell counter (Beckman Coulter Gen-S Hematology Analyzer, USA). Biochemical Analysis Collected serum samples were used to determine biochemical parameters including phosphorus (P), chlorine (Cl), potassium (K), calcium (Ca), sodium (Na), iron binding capacity, iron (Fe), total bilirubin, direct bilirubin (conjugated), uric acid, urea, gamma glutamyl transferase (GGT), alanin aminotransferaz (ALT) and aspartate transaminase (AST) were analyzed by an automatic analyzer (ILAB Tm 900/1800, Instrumentation Laboratory, Italy). Pathological Analysis Necropsy was performed to dead lambs (n=4) showing stomatitis, purulent ocular and nasal discharges, diarrhae and pneumonia. Gross lesions in the mouth, lungs, rumen, reticulum, small and large intestine, mesenteric lymph nodes, spleen, liver and kidneys were recorded and tissue samples taken from these organs. These samples were fixed in 10% neutral buffered formalin, processed in paraffin wax and sectioned at 5 μm for histopatological examination. Sections were stained by routine methods with haematoxylin and eosin (H&E) and examined under a light microscope. Immunohistochemical Analysis To detect the presence and distribution of PPR associated-viral antigen in the tissue samples, Avidin- Biotin Complex Peroxidase (ABC-P) technique was applied according to the staning procedure of commercial immunoperoxidase kits (CadenzaTags peroxidase kit with AEC, Shandon Inc. Pittsburgh, PA, USA). For these purposes, sections that were separated from same tissues prepared for the histopathological examination were passed xylene, alcohols series and digested with 0.1% trypsin solution. To quench endogenous peroxidase activity and reduce background staining, the sections were treated with 3% hydrogen peroxide in 70% methanol for 5 min at room temperature and then washed in buffer for 2 min. All slides were treated with Protein Blocking Agent to reduce nonspecific binding of antibodies. Every section was applied with polyclonal rabbit-anti-rinderpest virus (RPV) hyperimmun serum (the anti-rpv serum was kindly supplied from Etlik-Ankara Central Veterinary Control and Research Institute) diluted 1:100 as a primary antibody, and incubated 30 min in room temperature in a humidified chamber. The sections were incubated with biotinylated commercial secondary antibody (OmniTags Biotinylated Secondary Anti Rb, Gt, Mo /2007) and streptavidin-peroxidase reagent. As a chromogen, 3-amino-9-ethylcarbazole (AEC) was applied to the sections. All sections were counterstained with Mayer s haematoxylin, washed in tap water, covered with lamella using gelatine and observed for signs of virus-associated antigen under a light microscope. Instead of the primary antibodies, phosphate buffered saline solution (PBS) was used to every section control slide. Immunoperoxidase staining procedure was performed with manual immunostaining equipment (Sequenza Immunostaining -Shandon). Statistical Analysis Table 1. Clinical parameters of control lambs and PPR groups Tablo 1. PPR ve kontrol grubundaki kuzularda klinik parametreler Control Group PPR Group Parameters n x±sx Min-max n x±sx Min-max Z Rectal Temperature ( C) ± ± * Heart Rate ± ± * Respiration Rate ± ± * Different superscripts * P<0.01 in the same line indicate significant differences between the 2 groups

20 352 Clinical, Haematological, Biochemical... Table 2. Haematological parameters of control lambs and PPR groups Tablo 2. PPR ve kontrol grubundaki kuzularda hematolojik parametreler Control Group PPR Group Parameters n x±sx Min-max n x±sx Min-max Z WBC (x10 3 /ml) ± ± a HGB (mg/dl) ± ± a RBC (x10 6 /ml) ± ± a PCV (%) ± ± a MCV (fl) ± ± b MCH (fl) ± ± a MCHC (g/dl) ± ± a PLT (x10 3 /ml) ± ± b Different superscripts a.b in the same line indicate significant differences between the 2 groups, a P<0.01; b P<0.05 Statistical analyses were conducted using Microsoft Exel (Microsoft Excel, 2007) and SPSS 12.0 for Windows (SPSS 12.0 for Windows, Version 2.0. Champaign, IL: Lead Technologies, Inc.). The differences of the values between infected and control group were accepted as statistically significant when P value was lower than 0.05 (P<0.05). RESULTS Clinical Findings Lambs with clinical signs of PPRV infection were develope fever, anorexia, dehydration, dullness, mucopurulent oculonasal discharge, lacrimation, conjunctivitis, oral lesions, halitosis, coughing, bronchopneumonia, dyspnea and diarrhea. Most clinical cases of mouth lesions were characterized by swelling around mouth, erosion, ulceration and necrosis on the lips, gums, buccal cavity, tongue and palate. The outbreak occurred in a flock of 86 lambs. All infected animals was administered to symptomatic therapy. But the infection was so severe that some of animals died before and after treatment. Mortality rate, especially among kids, was high that of the 25 lambs died, 21 (84%) were kids and 4 (16%) were adult. Rectal temperature, heart rate and respiration rates of the infected animals were statistically high compared to those of control group (P<0.01; Table 1). Serological Findings All the serum samples collected from infected lambs were tested positive for antibodies specific to PPRV. Contrastingly, there was no detectible antibody against PPRV in samples collected from control lambs. Haematological Findings Hematological values obtained from both groups were Table 3. Biochemical parameters of control lambs and PPR groups Tablo 3. PPR ve kontrol grubundaki kuzularda biyokimyasal parametreler Parameters Control Group PPR Group n x±sx Min-max n x±sx Min-max Z P (mg/dl) ± ± Cl ( mmol/l) ± ± K (mmol/l) ± ± Ca (mg/dl ) ± ± Na (mmol/l) ± ± IBC (μg/dl) ± ± Fe (μg/dl) ± ± D. Bilirubin (mg/dl) ± ± Bilirubin (mg/dl) ± ± Uric acid (mg/dl) ± ± GGT (U/L ) ± ± * Urea (mg/dl) ± ± ALT (U/L) ± ± * AST (U/L) ± ± * Different superscripts * P<0.01 in the same line indicate significant differences between the 2 groups