DSÖ KONTRASEPTİF YÖNTEM KULLANIMI İÇİN TIBBİ UYGUNLUK KRİTERLERİ DİSKİ

Transkript

1 Bu Disk edir? Bu disk, kontraseptif yöntemleri kullanmaya başlamak için tıbbi uygunluk kriterlerini kapsamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü'nün kanıta dayalı rehberlerinden biri olan ve 008'de güncellenen, ontraseptif Yöntem ullanımı için Tıbbi ygunluk riterleri,. Baskı (00), rehberine dayanmaktadır. ile planlaması hizmeti sunanlara, bir kadının bilinen tıbbi veya fiziksel bir durumunun varlığında da, çeşitli kontraseptif yöntemlerin güvenle ve etkili olarak kullanılabileceğini söyler. Bu disk altı farklı, yaygın kullanılan kontraseptif yöntemin kullanımına başlanması ile ilgili önerileri kapsamaktadır:. ombine ( 5 µg etinilöstradiyol içeren düşük dozlu kombine oral kontraseptifler). ombine enjekte edilen kontraseptifler. Sadece progesteron içeren. Sadece progesteron içeren enjekte edilen kontraseptifler, DMP ( aylık iğne) ve ET- ( aylık iğne) 5. Sadece progesteron içeren implantlar 6. Bakırlı Rİ Bu disk, kontraseptif yöntemlere başlanırken kullanılır. Yöntem kullanımına devam ile ilgili öneriler ve herhangi bir yöntem kullanılmakta iken ortaya çıkan tıbbi durumlar ile ilgili öneriler ontraseptif Yöntem ullanımı ile İlgili Tıbbi ygunluk riterleri rehberinde yer almaktadır. Bu Disk asıl ullanılır? Bu disk, içteki disk üzerinde gösterilen kontraseptif yöntemler ile dış halkada yer alan özel tıbbi durumları eşleştirmektedir. Çentikte görülen sayılar, bilinen bu tıbbi durumu olan bir kadının bu kontraseptif yöntemi kullanmaya başlayıp başlayamayacağını ifade etmektedir: = Evet: Her durumda bu yöntem kullanılabilir. = Evet: enellikle bu yöntem kullanılabilir. = Hayır: Bu yöntemin kullanılması önerilmemekle birlikte, daha uygun veya ulaşılabilecek bir başka yöntem yoksa kullanılabilir. = Hayır: Bu yöntem kesinlikle kullanılmamalıdır. ategori ve net olarak tanımlanmış önerilerdir. ategori veya için daha iyi bir klinik değerlendirme ve dikkatli bir izlem gerekebilir. Eğer klinik değerlendirme olanakları sınırlı ise, kategori ve Bu yöntem kullanılabilir, kategori ve ise Bu yöntem kullanılmamalıdır şeklinde yorumlanabilir. ısıtlama olmayan durumlar da vardır: Tüm yöntemlerin kullanılabileceği birçok tıbbi durum vardır (kategori ve 'ler). Bu durumlar diskin arkasındaki listede sunulmaktadır. 009 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından aşağıdaki başlık adıyla yayınlanmıştır. WH medical eligibility criteria wheel for contraceptive use update World Health rganization 009 DSÖ ontraseptif Yöntem ullanımı için Tıbbi ygunluk riterleri Diski - üncellenmiş (008). ontrasepsiyon-yöntemler. ile planlaması hizmetleri-yöntemler. ygunluğu değerlendirme-standartlar. Rehberler Dünya Sağlık Örgütü, Türkçe basımı için çeviri haklarını tek sorumlu olarak T.C. Sağlık Bakanlığı na Çocuk Sağlığı ve ile Planlaması enel Müdürlüğü ne vermiştir. 0 Birleşmiş Milletler üfus Fonu Türkçe versiyonu FP Türkiye fisi nin katkılarıyla tarafından adet bastırılmıştır. DSÖ TRSEPTİF YÖTEM IMI İÇİ TIBBİ Y RİTERERİ DİSİ ÜCEEMİŞ (008)

2 Teşekkür ontraseptif Yöntem ullanımı için Tıbbi ygunluk riterleri ve Tıbbi ygunluk riterleri Diskinin bu versiyonu Dünya Sağlık Örgütü'nün Üreme Sağlığı ve raştırma Bölümü tarafından hazırlanmıştır. Bu disk, ana ve Ürdün'de bağımsız olarak geliştirilmiş, benzer tıbbi uygunluk kriterleri disklerine dayanmaktadır. Yenilikçi çalışmalarından dolayı sorumlu gruplara teşekkür etmek istiyoruz: nana: ana Üniversitesi, Tıp Fakültesi'ne bağlı orle Bu Eğitim Hastanesi'nin Doğum ve Jinekoloji Bölümü ve ana'daki DSÖ ülke ofisi, ileri teknik ve finansal destek sağlayan: ana Sağlık Hizmetleri, ana FP, old Fields ana td., JHPIE, Engender Health, WH/FR, SID ve WH/Eritre. nürdün: Johns Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı kulu/ İletişim Programları Merkezi'nde Sağlık İletişim rtaklığında, Ürdün Sağlık İletişim rtaklığı ve Yakın Doğu Bölümünün lideri Dr lfred Yassa, işbirliği için Ürdün Sağlık Bakanlığı ve desteği için SID rijinal diskte emekleri geçen aşağıdaki kişilere de teşekkür ediyoruz: Dr. Charles Fleischer-Djoleto, DSÖ/ana; Dr. Enyonam wawukume, orle Bu Eğitim Hastanesi; JHSPH/CCP IF projesinden Mr Ward Rinehat, DSÖ/FR'dan Dr Therese esikel, Hastalık ontrol ve orunma Merkezinden Dr. athryn Curtis, DSÖ Üreme Sağlığı ve raştırma Bölümünden Ms athryn Church, Dr. Catherine d'rcanguers, Dr. uriye rtaylı, Ms Sarah Johnson ve Dr. Paul Van ook. Dr. Mario Festin, Dr. Mary yn affield ve Ms Sarah Johnson, 008'de güncellenmiş bu diskin sorumlularıdır. Sayfa düzeni ve tasarım: Ms Cath Harnill ve Ms Janet Petitpierre. Türkçe'ye çevirisi Dr.. ilüfer ÖZYDI tarafından yapılmıştır. Talep ve yrıntılı Bilgi İçin Tıbbi uygunluk kriterleri ile ilgili talep ve ayrıntılı bilgi, diğer kontraseptif yöntemlere ilişkin rehberlik de dahil, 008'de güncellenmiş, ontraseptif Yöntem ullanımı için Tıbbi ygunluk riterlerinde,. Baskı (00), yer almaktadır. Bu doküman ingilizcesi adresinden, Türkçesi ise T.C. Sağlık Bakanlığı, na Çocuk Sağlığı ve ile Planlaması enel Müdürlüğü ( adresinden temin edilebilir. z sayıdaki örnek istekleri için: Documentation Centre Department of Reproductive Health and Research World Health rganization eneva 7 Switzerland Faks: Telefon: E-posta: rhrpublications@who.int Programları destekleyen toptan talep için: WH Press World Health rganization eneva 7 Switzerland Faks: Telefon: E-posta: bookorders@who.int nline talep:

3 S Y İ FE R E HIV/IDS SİR HİPERTSİY J DERİ VE TRMBZ RDİYVSÜER BŞĞRISI DİYBET RCİĞER İÇ ETİEŞİMERİ DİĞER YŞ PRİTE DĞM S EMZİRE SEPSİS SERER CI VJİ M PEVİ İFMTR HSTI (PID) D B D T - S R P - V - V - P - / I H F / HSTIR HSTIRI B Y Ş E S Cİ

4 ombine ve Sadece enjekte edilenler progesteron DMP ve ET-E (üç (, içeren aylık E) iğne) İmplantlar Bakırlı Rİ enjekte ve edilenler (, içeren progesteron ombine E) Sadece DMP ve ET-E (üç aylık iğne) İmplantlar Bakırlı Rİ Her durumda bu yöntem kullanılabilir. enellikle bu yöntem kullanılabilir. Bu yöntemin kullanılması önerilmemekle birlikte, daha uygun veya ulaşılabilecek bir başka yöntem yoksa kullanılabilir. Bu yöntem kesinlikle kullanılmamalıdır. DSÖ ontraseptif Yöntem ullanımı için Tıbbi ygunluk riterleri Diski - üncellenmiş (008) Bu disk, kontraseptif yöntem kullanmaya başlamak için, bazı yöntemlerin tıbbi uygunluk kriterlerini kapsamaktadır. DSÖ'nün ontraseptif Yöntem ullanımı için Tıbbi ygunluk riterleri,. Baskı, 00 ve onun 008 güncellemesine dayanarak hazırlanmıştır. Türkçe versiyonu tarafından yayınlanmıştır.

5 ontraseptif yöntemlerin hepsi için ategori ve olan durumlar (Bu yöntem kullanılabilir) 8-9 Yaş grubu nemiler, orak hücreli anemi ve talasemiler dahil İyi huylu over tümörleri, over kistleri dahil Meme hastalıkları: aile öyküsü, iyi huylu meme hastalığı ve tanı konulmamış kitle Depresyon Dismenore Endometriozis Epilepsi HIV için yüksek risk estasyonel diyabet öyküsü ebelikte yüksek tansiyon öyküsü Sezaryen dahil olmak üzere pelvik ameliyat öyküsü Düzensiz, aşırı ya da uzamış adet kanaması Sıtma Hafif/orta siroz eçmişte ektopik gebelik öyküsü Düşük sonrası (sepsis yok) Şistozomiyazis (Bilharzia) zun süre hareketsizlik gerektirmeyen cerrahi girişimler ntibiyotik kullanımı (rifampisin ve rifabutin hariç) Tiroid hastalıkları Tüberküloz (Pelvik Tüberküloz varsa Rİ kullanılamaz) omplike olmayan kalp kapak hastalıkları Varisler Viral hepatitler (taşıyıcı veya kronik) Durumlarla ilgili notlar Doğum sonu 8 saatten önce veya hafta ve sonrasında, Cu-Rİ uygulanabilir. B Eğer sonrasında bir gebelik yok ise, Rİ=. C Veya pürülan servisitin diğer formları. D Rİ kullanırken bu durum ortaya çıkmış ise, tedavi süresince Rİ kullanımı devam edebilir. E Eğer CYBE ve HIV için yüksek risk varsa, kondom kullanımını önerin. F onore veya klamidya enfeksiyonuna maruz kalma olasılığı çok yüksek ise =. nti Retroviral tedavi alıyor ise =, ritonovir destekli nti Retroviral tedavi alanlar =. H IDS, fakat klinik olarak iyi olmayan antiretroviral tedavi = Rİ uygulama için. I lar ve yoğun sigara içimi =. ombine enjekte edilen kontraseptifler ve hafif sigara içimi için =. J Eğer kan basıncı ölçülemiyorsa ve kadın hipertansiyonu olup olmadığını bilmiyorsa, bütün kontraseptif yöntemler kullanılabilir. ynı kategori kontrol altındaki hipertansiyon için de geçerlidir. Risk faktörleri şunları içerir: ileri yaş, sigara içimi, diyabet ve hipertansiyon. M Migrenin auralı olup olmadığını öğrenebilmek için şu soruyu sorun: ötü başağrınızdan önce görüş alanınızda parlak bir nokta görür müsünüz? Migren aurasız ve yaş <5 ise kombine oral ve enjekte edilen kontraseptifler için=. Migren auralı ve yaş ³5 ise kombine oral ve enjekte edilen kontraseptifler için=. omplike diyabet veya 0 yıldan uzun süreli diyabet var ise kombine oral ve enjekte edilen kontraseptifler, DMP ve ET-E için =-. P ombine oral kontraseptifler için=. ombine enjekte edilen kontraseptifler için=. Q Fenitoin, karbamezepin, barbitüratlar, pirimidon, topiramat ve okskarbazepine. amotrijin için ombine oral ve enjekte edilen kontraseptifler için=. Diğer yöntemler=. R linik olarak iyi değilse, Rİ=. S Eğer uterin kavite distorsiyone ise Rİ kullanılamaz. T >5 yaş =. ntikoagulan tedavi altında ise=. V DMP=, ET-E=. Türkçe versiyonu FP Türkiye fisi nin katkılarıyla tarafından adet bastırılmıştır. Birleşmiş Milletler üfus Fonu, 0