BALIK GEÇİTLERİNİN PLANLANMASINDA BALIK FAUNASININ TESPİTİ VE BALIK GEÇİDİ KRİTERLERİNİN BELİRLENMESİ AR-GE PROJESİ
|
|
- Duygu Çevik
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BALIK GEÇİTLERİNİN PLANLANMASINDA BALIK FAUNASININ TESPİTİ VE BALIK GEÇİDİ KRİTERLERİNİN BELİRLENMESİ AR-GE PROJESİ Seyit AKSU 1, Mehmet Ali KÖKPINAR 2, Kadir ÜSTÜNDAĞ 3, Zerrin GÜRKÖK 4, Süleyman KIZILASLAN 5, Hüseyin POYRAZ 6 1 İnşaat Müh. / Bşkn.Yrd. İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı, seyita@dsi.gov.tr 2 Şb. Mdr. Teknik Araştırma ve Kalite Kontrol Daire Başkanlığı, mehmetak@dsi.gov.tr 3 Biyolog İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı, kadir@dsi.gov.tr 4 İnşaat Müh. Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığı, zerring@dsi.gov.tr 5 İnşaat Müh. Proje ve İnşaat Daire Başkanlığı, skizilaslan@dsi.gov.tr 6 İnşaat Müh, Teknik Araştırma ve Kalite Kontrol Daire Başkanlığı, huseyinpoyraz@dsi.gov.tr ÖZET DSİ Genel Müdürlüğünün inşa ettiği 173 regülatörden 35 tanesinde balık geçidi mevcuttur (4628) sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik hükümleri çerçevesinde 2002 yılından sonra inşa edilen HES Projelerindeki balık geçitlerinin asli fonksiyonlarını yerine getirmediği bilinmektedir. Mevcut balık geçitlerinin, göç eden balık türlerinin özellikleri ve çevresel faktörlerin dikkate alınmadan inşa edildiği, içinde balık olmayan su kaynaklarına bile balık geçidi yapıldığı ve amacına uygun işletilmediği tespit edilmiştir. Balık geçidi yapılmasına karar vermeden önce, planlama aşamasından itibaren göç eden balık türlerinin tespiti, biyometrik bilgileri ve habitat özellikleri gibi temel çalışmalar ile balık geçidi karakteristiklerinin ortaya konulması gerekmektedir. Bu nedenlerle, inşa edilecek depolama tesislerinden balık geçidi projelendirilmesi uygun görülenlerde; göç yapan balıkların geçebileceği tipte, uygun eğimli ve boyutlarda geçit inşa edilmesine katkı sağlayacak çalışmalar devam etmektedir. Anahtar Kelimeler: Balık Faunası, Göçmen Balıklar, 6446 Sayılı Kanun, Regülâtör, Balık Geçidi, Küçük Ölçekli HES, Baraj 1.GİRİŞ Nehirler üzerinde su kaynaklarının geliştirilmesine yönelik olarak inşa edilen hidrolik yapılar, doğal balık populasyonları üzerinde menfi birtakım etkilere yol açabilmektedir. Bu etkiler, bazen balık miktarının azalması ya da neslinin tükenmesi şeklinde olabilmektedir. Nehir üzerindeki bu tür engeller nehir sürekliliğini de etkilemektedir. Bir nehir sisteminin doğrusal ve yatay sürekliliği ekoloji bakımından hayati öneme haizdir. Çeşitli maksatlarla hidrolik yapıların inşasının zorunlu olduğu durumlarda, ekosisteme verilen zararın asgarî düzeye indirilmesi için balık geçitlerinin yapılması gerekmektedir. Balık populasyonları, bütün biyolojik işlevlerini destekleyen sucul yaşam alanının özelliklerine doğrudan bağımlıdır. Göçmen balıklar; üreme, yavru balıkların büyüme ve cinsel olgunlaşma gibi hayatlarının belirli dönemlerinde farklı ortamlara ihtiyaç duymaktadır. Bir akarsu üzerine baraj inşa edilmesi, balıkların memba doğru göçlerini engelleyebilir veya geciktirebilir, böylece yaşam döngüsünün belirli aşamalarında akarsu boyunca hareket etmek zorunda olan türlerin azalmasına veya ortadan kalkmasına sebep olabilir Sayılı Su Ürünleri Kanunu 22. Maddesinde Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının müsaadesi alınmadan akarsularda su ürünlerinin geçmesine veya yetişmesine engel olacak şekilde ağlar kurulması, bent, çit ve benzeri engeller yapılması yasaktır. Akarsular üzerinde kurulmuş ve kurulacak olan baraj ve regülatör gibi tesislerde su ürünlerinin geçmesine mahsus balık geçidi veya asansörlerin yapılması ve bunların devamlı olarak işler durumda bulundurulması mecburidir denilmektedir. Ayrıca 1380 Sayılı Kanunun uygulanmasına ilişkin Tarihli Sayılı Su Ürünleri Yönetmeliğinde de balık geçitleri, asansörleri ve balık perdeleri yapılması zorunludur. Ülkemizin ihtiyaç duyduğu elektrik enerjisi açığını karşılamaya yönelik olarak 6446 (mülga 4628) sayılı Kanun çerçevesinde küçük ölçekli hidroelektrik projeler uygulanmaya başlanmıştır. Bu projelerin daha ziyade akarsuların yan kollarında ve su kaynağına yakın yerlerde gerçekleştirilecek olması, beraberinde su ekosistemlerine verilen olumsuz etkileri de gündeme getirmektedir. 1
2 6446 sayılı Kanun çerçevesinde inşa edilen balık geçitleri tip projelere dayanılarak projelendirilip, inşa edilmektedir. Mahallinde yapılan incelemelerde bazı balık geçitlerinin; gerekli olmadığı halde inşa edildiği, doğal engeller dikkate alınmadan yapıldığı, balık geçidi tipi ve yer seçiminin uygun olmadığı, amacına uygun işletilmediği tespit edilmiştir. Balık geçidi yapılmasına karar vermeden önce, planlama aşamasından itibaren göç eden balık türlerinin tespiti ve habitat belirleme gibi temel çalışmalar ile bu bilgilere dayanılarak geçit tipi ve karakteristiklerinin ortaya konulması gerekmektedir. Bu nedenlerle, inşa edilecek depolama tesislerinden balık geçidi projeleri uygun görülenlerde; göç yapan balıkların geçebileceği tipte, uygun eğim ve boyutlarda balık geçidi inşa edilmesine katkı sağlayacak verilerin temin edilmesi gerekmektedir. Bu hususlar doğrultusunda Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından muhtelif çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalarda alabalık, yılan balığı ve mersin balığı hedef tür olarak seçilmiş olup, bu türlere yönelik yapılan çalışmalar arasında; Trabzon Solaklı ve Yanbolu derelerinde balık türlerinin, göç zamanlarının ve yaşam alanlarının belirlenmesi ile devamında bu çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre bu dereler üzerinde yer alan HES lerde ki balık geçitleri tasarımı ile ilgili önerilerin yapıldığı ARGE çalışması, Alabalık için Uzungöl Tersip Bentlerinde balık geçidi tasarımı ve uygulanmasına yönelik çalışmalar, Bafa Gölünde ve çevresinde yaşayan yılan balığı ile ilgili olarak Bafa Regülatörü Balık Geçidi Hidrolik Model ve balık geçidi revizyonu çalışmaları ile Dalyan Regülatörü Lastik Barajı Balık Geçidi revizyonu ön çalışmaları, Mersin balığına yönelik Sakarya Nehri üzerinde değerlendirme çalışmaları da yer almaktadır. Tebliğde bu çalışmalar örnek olarak değerlendirilmektedir. 2. BALIK TÜRLERININ, GÖÇ ZAMANLARININ VE YAŞAM ALANLARININ BELIRLENMESİ ÇALIŞMALARI 2.1.Materyal ve Yöntem Yanbolu ve Solaklı Derelerinde, balıkların örneklenmesinde, derenin derinliği, genişliği, akış özellikleri ve elektriksel iletkenlik değeri özellikler dikkate alınarak, Smith-Root marka LR-24 Elektrofisher cihazı ile alternatif değerler kullanılmıştır. Cihaz İletkenlik Aralığı µS/cmᵌ, Giriş Gerilimi Nominal 24Volt DC, Giriş Akımı Max. 20 A, Çıkış Gerilimi V, Çıkış Akımı 40 A pik ve Düz DC, Darbeli DC ve Ani Darbeli DC Çıkış formlarına sahip ve Hz Çıkış Frekansı üretebilmektedir. Ayrıca su içerisinde 10 derecelik açıda ani hareketlere ve düşmelere karşı korumalı olup, emniyet olarak kendiliğinden durmaktadır. Cihazın hassas olarak ayarlanabilme özelliğinden dolayı örnekler kısa süreli şoklanmış ve ölçümler alındıktan sonra tekrar doğaya geri bırakılmıştır. Elektrofisher kullanarak yapılan çalışmayı desteklemek üzere küçük uzatma ağlar ve serpme ağ ile avcılık yapılarak örnek toplanması sağlanmıştır (Resim 1). Resim 1 Çalışmalarımızda konum verileri Magellan Triton 500 marka GPS cihazı ile suda çözünmüş oksijen miktarı ve iletkenlik verileri YSI marka (Pro-Plus) Oksijenmetre cihazıyla tespit edilmiştir (Resim 2). 2
3 Resim 2 Alabalıkların yumurtlama alanının tespitinde önemli verilerden olan dere tabanı substrat yapısı (granül, kum, çakıl, taş) çamur alma kabı ile alınarak 1, 2 ve 3 mm göz aralıklı eleklerde elenmiş, taranan alan içerisindeki oransal miktarları not edilmiştir. Sucul fanunanın bir bölümünü ve balıkların temel besinini oluşturan dip canlıları (bentik materyal) bentos kepçesi ile yakalanmıştır (Resim 3). Resim 3 Elde edilen bentik canlıların sınıflandırması İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı, Su Ürünleri Şube Müdürlüğü, limnoloji birimi tarafından tanımlanmıştır. Su analizleri DSİ 22. Bölge Müdürlüğü Kalite kontrol ve Laboratuvar Şube Müdürlüğünce gerçekleştirilmiştir. 2.2.Bulgular Çalışmamızda her iki derede 4 Familyaya ait 9 balık türü tespit edilmiştir. Familya (Aile): Cyprinidae (Sazangiller) Alburnoides fasciatus (NORDMANN,1840) (İnci Balığı) Squalis orientalis (NORDMANN,1840) (Tatlısu Kefali) Capoeta banarescui (TURAN, KOTTELAT, EKMEKÇİ & IMAMOGLU, 2006), (İn balığı, siraz) Barbus tauricus (KESSLER, 1877) (Bıyıklı balık) Familya (Aile) : Salmonidae (Alabalıkgiller) Salmo coruhensis (TURAN, KOTTELAT & ENGİN, 2010) (Çoruh Alabalığı) Oncorhynchus mykiss (WALBAUM, 1792) (Gökkuşağı Alabalığı) Familya (Aile) : Gobiidae (Kayabalığıgiller) Ponticola rizensis, (KOVACIC & ENGÍN, 2008) (Rize Kayabalığı) Ponticola turani, (KOVACIC & ENGÍN, 2008) Familya: Petromyzontidae (Dere dokuzgözlüleri) Eudontomyzon lanceolata (CUX@STEİNER, 1972) Solaklı Deresi Balık Kompozisyonu Şekil 1 de verilmektedir. 3
4 % 3,8 Tatlısu % 10,1 Bizir Kayabalığı n: 8 n: 21 % 10,1 Tatlısu Kefali n: 21 % 12,5 Bıyıklı Balık n: 26 % 3,3 % 38,1 Gökkuşağı Karadeniz Alası Alabalığı n: 7 n: 79 Salmo coruhensis Şekil 1 % 21,7 İnci Balığı n: 45 Alburnoides fasciatus Barbus tauricus Squalius orientalis Capoeta banarescui Ponticola rizensis Oncorhynchus mykiss Solaklı Deresinde avcılık yapılan istasyonlar ve balık sayıları Tablo 1 de verilmektedir. Balık Türleri Avcılık Yapılan İstasyonlar ve Balık Sayıları Σ Salmo ccoruhensis (Salmo labrax) Alburnoides fasciatus Barbus tauricus Squalis orientalis Capoeta banarescui Ponticola rizensis Oncorhynchus mykiss Toplam Tablo 1 Solaklı Deresinde yaşayan balık türlerini tespit etmek amacıyla 13 farklı istasyondan balık örnekleri toplanmış ve taksonomik açıdan değerlendirilmiştir. Çalışmada 3 familyaya ait 7 tür tespit edilmiştir. Baskın tür Salmo coruhensis Turan, Kottelat & Engin, 2010 olup, bunun sebebi araştırma sahasındaki istasyonların çoğunun (8 İstasyon) alabalık zonunda seçilmesinden kaynaklanmaktadır (Resim 4). Ponticola rizensis (Rize kaya balığı) Alburnoides fasciatus (İnci Balığı) Barbus tauricus (Bıyıklıbalık) Squalius orientalis (Talısu Kefali) Salmo coruhensis (Çoruh Alabalığı) 4
5 Oncorhynchus mykiss (Gökkuşağı Alabalığı) Resim 4 Capoeta banarescui (Siraz) 2.3.Yanbolu Deresinde Tür Tespiti Çalışması Tür tespiti çalışması iklimsel koşullar ve topoğrafik yapının izin verdiği ölçüde yapılmaya çalışılmıştır. Balık yakalama çalışmaları belirlenen istasyonlarda, membaa doğru yaklaşık 1 km mesafelik alanda gerçekleştirilmiştir. Yanbolu Deresinde yaşayan balık türlerini tespit etmek amacıyla 5 farklı istasyondan balık örnekleri toplanmış ve taksonomik açıdan değerlendirilmiştir. Çalışmada 4 familyaya ait 7 tür tespit edilmiştir. Bunlardan önemli olanların başında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca koruma altına alınmış olan Karadeniz Alası (Salmo labrax PALLAS, 1814) gelmektedir. Çalışmamızda bu tür uluslararası kabul görmüş yayın kapsamında değerlendirilerek, (Turan D., Kottelat M.and Engin S.,2009.Two new species of trouts, resident and migratory, sympatric in streams of northern Anatolia) Salmo coruhensis (TURAN, KOTTELAT & ENGİN, 2010) şeklinde isimlendirilmiştir. Çalışmamızda her iki isimde kullanılmıştır. İkinci önemli balık türü ise özellikle yabancı araştırmacıların yakından ilgilendikleri Eudontomyzon lanceolata dır (Dere dokuz gözlüsü Taş emeni). Karadeniz e 3 km mesafede 1. İstasyonda yakalanan bu tür ekolojik öneme haiz olup, nadir bulunmaktadır. İlk olarak İkizdere de görülmesine karşın Yanbolu Deresinde de görülmesi önemli bir bulgudur. Yanbolu Deresi Balık Kompozisyonu Şekil 2 de verilmektedir. % 13 Tatlısu Kayabalığı n: 18 % 11 Tatlısu Kolyozu n: 16 % 14 Tatlısu Kefali n: 20 % 6 Dere Dokuzgözlü sü n: 8 Şekil 2 % 11 Alabalık n: 15 % 29 Bıyıkılı Balık n: 29 % 25 İnci Balığı n: 36 Salmo coruhensis Alburnoides fasciatus Solaklı Deresinde avcılık yapılan istasyonlar ve balık sayıları Tablo 2 de verilmektedir. İSTASYONLAR Top Salmo coruhensis (S. labrax) Alburnoides fasciatus Barbus tauricus Squalius orientalis Alburnus derjugini Ponticola rizensis Oncorhynchus mykiss Eudontomyzon lanceolata Toplam Tablo 2 Solaklı Deresindeki türlerden farklı olarak tespit edilen türler Resim 5 de verilmektedir. 5
6 Alburnus derjugini (Tatlısu Kolyozu) Eudontomyzon lanceolata (Dere Dokuzgözlüsü) Resim Habitat Değerlendirme Çalışmaları 1-Solaklı Deresi Habitat: bir canlı türünün doğal olarak yaşayabildiği, beslenebildiği, üreyip neslini devam ettirebildiği yeryüzü parçasıdır. Çalışmamızda türlerin yaşadıkları koordinatlar, göç eden balıkların hangi mesafelerde bulunduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Akarsular doğdukları yerden kavuştukları deniz ya da göllere kadar, akış hızı ve substrate taşınışına bağlı olarak farklı yaşam alanlarına ayrılırlar. Bu yaşam alanlarının barındırdığı canlı türleri de farklı farklı olabilmektedir. Membadan itibaren en üst suyun hızlı aktığı, suda çözünmüş oksijen miktarının fazla olduğu alanlara genel olarak alabalık kuşağı (alabalık zonu), orta kesimler bıyıklı balık kuşağı ve alt kesimler çapak balığı kuşağı olarak isimlendirilir. Solaklı Deresi muhteva ettiği balıklar ve bu balıkların yayılış şekline bakıldığında, alabalık ve bıyıklı balık kuşağından oluştuğu anlaşılmaktadır. Solaklı Deresinin küçük bir kolu olan Saraçlı Köyü deresi balık muhtevası ve dağılımı bakımından lokal balık zonlarının oluşabileceği düşünülmektedir. Solaklı Deresi ile HES projesi olan kollarında gerçekleştirilen çalışmalarda GPS cihazı yardımıyla elde edilen koordinatlar Google Earth den kopyalanan fotoğraf üzerine işaretlenmiştir. Bu çalışmayla aynı zamanda balıkların yaşadıkları akarsu zonları (yaşam alanı sınırı) da belirlenmeye çalışılmıştır (Şekil 3). 2- Yanbolu Deresi Yanbolu Deresi muhteva ettiği balıklar ve bu balıkların yayılış şekline bakıldığında alabalık ve bıyıklı balık kuşağından oluştuğu anlaşılmaktadır. Yanbolu Deresinde gerçekleştirilen çalışmalarda GPS cihazı yardımıyla elde edilen koordinatlar Google Earth den kopyalanan fotoğraf üzerine işaretlenmiştir. Bu çalışmayla aynı zamanda balıkların yaşadıkları akarsu kuşakları yani zonları (yaşam alanı sınırı) da belirlenmeye çalışılmıştır. Balıklar yaşamları boyunca beslenme ve yumurtlama alanları arasında göç yaparlar. Özellikle yumurtlama alanlarına yapılan göçlerde topografik yapı, taban substrat yapısı, su hızı, su sıcaklığı ve sudaki çözünmüş oksijen değerleri büyük önem taşır. Kış aylarında yumurtadan çıkan balık yavruları bu mevsimde oldukça durgun olan su nedeniyle bu alanlarda beslenirler, ancak ilkbahar aylarında eriyen karlar ve yağışlar ile suyun debisinin artması ile yavrular aşağılara doğru sürüklenirler. Ayrıca balıklar büyüdükçe ihtiyaç duydukları su miktarı, derinlik artar ve yumurtlama alanlarından aşağılara doğru beslenmek için yayılış gösterirler. Baraj ve bentler sebebiyle dere yatağında su miktarının azalması, akarsu formundan durgun su formuna geçiş, akarsu yaşamı sürdüren canlılar için yaşamı güçleştirir. Su hızındaki düşüş askıdaki sürüntü maddelerinin dibe oturmasına sebep olur. Yumurtaların tutunacağı taşlı-granüllü dip yapısı bozulduğu için yumurtalar tutunamaz, larvalar barınacak yer bulamaz. Su miktarının azalmasına bağlı olarak su sıcaklığı ile sudaki plankton ve bakterilerin sayısı artar. Biyolojik oksijen gereksinimi artarken yükselen sıcaklık nedeniyle çözünmüş oksijen miktarı düşer. Alabalık gibi yüksek oksijenli sulara ihtiyaç duyan canlılar nesillerini devam ettiremez hale gelirler (Şekil 4). Çalışma sahamız olan Yanbolu Deresi, bu nedenlere bağlı olarak aşırı şekilde etkilenmiş durumda olup, özellikle alabalık popülasyonu yok olma durumuna gelmiş bulunmaktadır. Az sayıda balık membada yaşam bulmaya çalışmaktadır. 6
7 Şekil 3: Solaklı Deresi Balık Zonları Şekil 4:Yanbolu Deresi Balık Zonları 3.TASARIM VE İMALAT DSİ tarafından belirlenen Bölgenin balık faunası tespiti, sonuçları ve üzerinde yer alan HES lere ait balık geçitleri tasarımı ile ilgili öneriler, Solaklı ve Yanbolu Dereleri Sonuç Raporu ile tamamlanmıştır. Hazırlanan bu Rapor sonrasında Uzungöl ve Haldizen Deresinde yaşayan ve özellikle nesli koruma altına alınan alabalık türü için mevcut tersip bentleri ile kopan ekosistem bağlantısının yeniden kurulması ve su canlılarının doğal yaşamının, popülasyonunun ve neslinin devamı için çalışma yapılmasına karar verilmiştir. Bu çalışma kapsamında, Balık Göçleri ve HES ler Konusunda Alman-Türk Teknik Bilgi Değişimi komisyon üyeleri tarafından yerinde gözlemler, incelemeler ve çalıştaylar yapılmıştır. Bu aşamada mevcut dört tersip bendinden ilk üç tersip bendine, eğimli pürüzlendirilmiş rampa üzerine kayalık eşikler ile havuz oluşturarak balık geçidi yapılmasına karar verilmiştir. 22. Bölge Müdürlüğü yetkililerince 4. tersip bendinin rezervuarının çok küçük olmasından dolayı yerinde kullanılmadığı beyan edildiğinden, 4. tersip bendin yıkılıp Haldizen Deresinin yeniden eski haline getirilmesinin daha uygun olacağı kanaatine varılmıştır. Bu kararlar doğrultusunda Uzungöl-Haldizen Deresi nin hidrolojisi, tersip bentlerinde ve balık geçitlerinde akım şartlarının belirlenmesi ve balık geçitlerinin tasarımı yapılmıştır. Tasarım aşamasında öncelikle dizayn debisi hesaplanmıştır yılları arasındaki günlük ortalama akımlardan faydalanılarak debi süreklilik eğrisi çıkartılmış olup, bu eğriden 30 günlük minimum ve 330 günlük maksimum işletme debisi hesaplanmıştır. 30 ve 330 günlük işletme (tasarım) debileri hesaplanırken, öncelikle her bir yıl için yapılan günlük ortalama akım değerleri yılın 360 gününü içerecek şekilde ve kendi içinde küçükten büyüğe yani her bir yıla ait en az akımdan en fazla akıma doğru sıralanmıştır. Her bir yıl için ayrı ayrı hazırlanan bu sıralama daha sonra birleştirilip, ortalaması alınmak suretiyle tek bir sıralama haline getirilmiştir. Böylece tüm yılları bir arada içeren günlük ortalama akım değerlerinin en az debiden en fazla debiye doğru ortalama sıralaması elde edilmiştir. Q 30 bu listede 30. sırada, Q 330 ise 330. sırada yer alan debi değeridir. Yani bir bakıma okuma değerlerinin alındığı süreç içerisindeki nehir yatağında mevcut en az debinin geldiği 30 gün altı ve en çok debinin geldiği 330 gün üzeri debiler hesap dışında bırakılarak dizayn debisi tespit edilmiştir (Grafik 1). Grafik 1: Debi süreklilik eğrisi (Q ort = 3.72 m³/s, Q 30 = 0.88 m³/s, Q 330 = 9.84 m³/s) 7
8 Sonraki aşamada Tersip bentleri ve Haldizen Deresindeki su yüksekliklerinin belirlenmesine yönelik hesaplar yapılmış olup, bu hesaplamalarda Su yüzü profili U.S. Army Corps of Engineers Hydrologic Engineering Center tarafından geliştirilen HEC-RAS River Analysis System (v Jan 2010) bilgisayar programı kullanılmıştır. Hec-Ras Analiz Sonuçları: Bu verilere göre HEC-RAS programı ile hesaplanan Q 30 ve Q 330 işletme debileri geldiğinde oluşan su yüzü profili ile derenin üç boyutlu akım görünümü aşağıda (Şekil 5) verilmektedir. Haldizen Deresinde Q 30 debisinde su yüzü profili Haldizen Deresinde Q 330 debisinde su yüzü profili Haldizen Deresi Q 30 debisinde 3 boyutlu görünümü. Haldizen Deresi Q 330 debisinde 3 boyutlu görünümü. Şekil Balik Geçidi Tasarımı Uzungöl ün membasındaki Haldizen Deresi nesli koruma altına alınan alabalık türünün yaşam alanı olup, bölgedeki bu balıkların maksimum boyu 50 cm, vücut genişliği 8 cm dir. Yapılacak olan havuzların uzunluğu balık boyunun 3 katından (1,50 m den), havuzlar arası geçişi sağlayan eşiklerin genişliği vücut genişliğinin 3 katından (0,24 m den) fazla olmalıdır. Ayrıca havuzlarda en az 40~50 cm su yüksekliği olacak duruma göre hesaplar yapılmıştır. Balık geçitleri için tasarımda kullanılan kriterler; maksimum hız 2,00 m/s, eşiklerdeki ortalama hız sınırı 1,50 m/s, havuzlardaki hız sınırı 0,50 m/s olarak alınmıştır. Ayrıca havuzlardaki enerji sönümlemesi maksimum 200 W/m³ olarak alınmıştır. Balık geçidi tasarımı yapılırken bir havuz için hesap yapılmış diğer havuzlarında aynı akım koşullarında çalışacağı varsayılmıştır. Yapılan kabuller ve seçilen ebatlara göre dizayn edilen balık geçidinin bir havuzunun planı ve profili Şekil 6 da verilmiştir. Balık geçidi eğimi, S=0,036 %3,6 Su kotu farkı, h=0,18 m (Tüm balık geçitleri için aynı seçilmiştir) Kayalık eşikler arası mesafe l=0,18/0,036=5,00 m Havuz boyu=5,00-1,00=4,00 m (kayalık eşiklerin ortalama 1,00 m olacağı kabulü ile alınmıştır.) Kanal genişliği L=7,00 m (Seçilmiştir) 8
9 Şekil Balık geçidi planı ve kesitleri Hidrolik tasarımı, stabilite hesapları yapılarak hazırlanan projelerin yerinde imalatı yönünde Genel Müdürlüğümüz ve 22. Bölge Müdürlüğü çalışmaları halen devam etmektedir. 4.SONUÇ VE ÖNERİLER Balık geçidi yapılmasına karar vermeden önce, öncelikle planlama aşamasından itibaren göç eden balık türlerinin tespiti ve habitat belirleme temel çalışması yapılmalıdır. Balık geçidi yapılmasına karar verilmesi ve tipinin belirlenmesinden sonra göç eden balıkların mevcut ve muhtemel boyutları göz önünde bulundurularak balık geçidi karakteristikleri ve proje kriterlerinin belirlenmesi gerekmektedir. Dikey yarıklı balık geçitleri projelendirilirken; balık geçidi girişinin (mansap), akıntının fazla olduğu tarafta, engel ile geçit arasında ölü bölge oluşumu en az olacak şekilde, ana akış yönüne paralel ve balık geçidi ile taban malzemesinin bağlantısı sağlanarak inşa edilmesine özen gösterilmelidir. Dizayn debisi olarak Q 30 ve Q 330 kullanılmalıdır. Balık geçidi dere yatağının biriktirme alanında (iç kurp) değil ana akıntı tarafında (dış kurp) konumlandırılmalıdır. Balık geçidi, çıkışı (memba) balıkların akıntı ile sürüklenmesini engelleyecek şekilde bentten ve türbinden yeterince uzak mesafede, türbülanssız akım sağlayacak şekilde konumlandırılmalıdır. Gelen su hızının 0,5 m/sn den fazla olması halinde geçit çıkışı bir ayırma duvarı ile membaya doğru uzatılmalıdır. Balık geçidi ile türbin su alma yapısı veya ızgara arasındaki mesafenin en az 5 metre olması gerekir. Balık geçidi çıkış yapısı yukarı havzadan gelecek istenmeyen madde girişine karşı ahşap(ahşap ifadesi kaldırılabilir) yüzer saptırıcı ile korunmalıdır. Memba su kotundaki değişimin 0,5 m. ile 1,0 m arasında kalmasına dikkat edilmelidir. Ancak rezervuar su kot değişiminin 1 m.yi aşması durumunda farklı kotlarda birden fazla balık geçidi çıkış yapısı inşa edilmesi gerekir. Balık geçidinde akıntı hızı 2 m/sn yi geçmemesine dikkat edilmelidir. 9
10 Havuzlar arası su kotu farkının 0,2 m den az ve havuz eğiminin maksimum 1/10 ile 1/5 arasında olmasına dikkat edilmelidir. Balık geçidi havuzları arasında en fazla metrede bir taban eğimi sıfır olan ve balık boyunun azami on katı boyunda dinlenme havuzu inşa edilmesi önerilir. Dip canlılarının membaa göçünü kolaylaştırmak ve akış hızını azaltmak amacıyla balık geçidi taban tasarımı önemli olup, özel olarak dizayn edilmelidir. Doğal dere malzemesi, doğala özdeş biçiminde tüm taban boyunca kesintisiz olarak yerleştirilmelidir. Taban betonu dökülürken destek sağlaması, malzemenin sürüklenmesini engellemek amacıyla en az 20 cm yüksekliğinde iri taşlar yerleştirilmeli ve daha sonra küçük taneli malzeme gevşek olarak döşenmelidir. Kullanılacak malzemenin medyan çapı 60 mm (d 50 ) olmak üzere değişken tane büyüklüğünde ve mozaik biçiminde, kalınlığı en az 0,20 m olan kaba malzeme ile kaplanacak ve beton prizini almadan önce yerleştirilerek sabitlenecektir. Ayrıca balık geçidi girişi (mansap) taban malzemesi ile nehir tabanı bağlantısı sağlanmalıdır (4628) Sayılı Kanun kapsamında inşa edilen tesislerde bulunan balık geçitlerinden amacına uygun olarak yapılmayanlar ile fiili olarak çalışmayanların aksaklıkları tespit edilerek amacına uygun çalışabilmesi için rehabilitasyonu yapılmalı ve çalışır hale getirilmelidir. Bu kapsamda mevcut balık geçitlerinin fonksiyonel olup olmadığı, yapılacak olan izleme çalışmalarıyla araştırılmalı ve ihtiyaç duyulan tesislerde balık geçitleri rehabilite edilmelidir. Balık geçitleri fonksiyonel olmayan HES projelerinde rehabilitasyon çalışmalarına başlanılmalıdır. Topoğrafyanın uygun olduğu projelerde öncelikle doğal tipte balık geçitleri tercih edilmelidir. Türbin seçiminde balıklara zarar vermeyecek türbin tipleri tercih edilmelidir. Balık geçidi ile dere yatağının batık çalışması gerekmektedir. Mevcut projelerde balık geçidi girişi dere yatağından yüksekte kalmaktadır. Su miktarı az iken balık göçü zorlaştığından balık geçidi girişi ile dere yatağının uygun şekilde bağlantısı sağlanmalıdır. Yeni inşa edilecek ve inşa edilmiş tersip bendi, brit, taban kuşağı vb. taşkın tesisleri, havza hidrolojisi ve balık faunasına bağlı olarak incelenmeli ve gerekli olanlarda balık geçidi inşa edilmelidir. Her yıl balık geçitlerinin diğer ünitelerle birlikte bakım ve onarımları yapılmalıdır. Mevcut balık geçidi projelerinde izleme, bakım ve onarım faaliyetlerinin yürütülebilmesi için balık geçidi yapısına korkuluk gibi önlemler düşünülmemiş olup, gerekli güvenlik önlemleri, uygun uyarı ve ikaz levhaları ile kaçak balık avcılığını engelleyecek tedbirler alınmalıdır. Balık geçidi projelerinde çevresel akış debisi biyolojik ihtiyaçlar hesaplanarak belirlenmemiştir. Akarsu bir bütün olarak ele alınmalı ve çevresel akış debisi ihtiyaca göre tekrar belirlenmelidir. Balık geçitlerine verilen suyun miktarı ve zamanı işletmecinin inisiyatifine bırakılmıştır. Yapılan çalışmalarda alabalıkların üreme göçünün eylül ayından itibaren başladığı tespit edilmiştir. Balık göçüne göre oluşturulacak bir işletme programı uygulanmalı ve bu dönemde balık geçidi devamlı işler halde bulundurulmalıdır. Projeler işletmeye alındıktan sonra derede su azalacağından dere yataklarındaki doğal yapı, balıkların aşamayacağı engelleri ortaya çıkmaktadır. HES Projeleri işletmeye alınmadan önce dere yatakları balık yaşamına uygun hale getirilmelidir. Firmalara regülatör ve santral binalarının çevresi dahil inşaat sırasında müdahale ettiği alanlarda dere yatağı ve doğal çevrenin tekrar düzenlenmesi, ağaçlandırma ve rekreasyon çalışması yapılması şartı getirilmelidir. HES inşaatları nedeniyle açılan su iletim tünelleri ve cebri boruların geçtiği alanlardaki hafriyatların gelişigüzel eğimli arazilere bırakılmasıyla orman alanlarında büyük tahribatlar meydana getirerek dere 10
11 yatakları doldurulmakta ve su akım rejimi ile su kalitesini olumsuz etkilemektedir. Çevresel akış için yatağa bırakılan su deredeki hafriyatlardan dolayı yatakta kaybolmaktadır. İnşaat aşamasında gerekli tedbirler alınarak, dere yataklarına gelişigüzel boşaltılmış hafriyatlar temizlenerek derenin doğal akışı yeniden sağlanmalıdır. HES inşaatları sırasında oluşan hafriyat; tarih ve sayılı Hafriyat Toprağı, İnşaat ve yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin 14. maddesinde belirtilen hükümler gereğince dolguda ve arazi tesviyesinde kullanılmalıdır. İnşaatlar sırasında kullanılan beton katkı maddeleri ve çimentonun akarsuya karışması da su kalitesini olumsuz etkileyecektir. Bu maddelerin suya karışmasını önlemek için gerekli tedbirler alınmalıdır. HES inşaatı ve işletmesi sırasında çalışacak personelin içme ve kullanma suyu sonucunda evsel atık su oluşmaktadır. Oluşan atık sular dere yatağına bırakılmamalı, sızdırmaz fosseptiklere deşarj edilmeli ve belirli periyotlarla yetkili belediye tarafından vidanjörlerle çekilerek uygun deşarj noktalarına deşarj edilmelidir. Gerekmediği halde balık geçidi yapılmasının önüne geçilmeli, kurumlar arasındaki görev ve sorumluluklar yeniden belirlenmeli ve 1380 Sayılı Kanun un 22. Maddesi yeniden düzenlenmelidir. Balık geçitlerinin planlanması, projelendirilmesi ve inşası aşamalarında biyoloji, hidroloji ve inşaat mühendisliği gibi mesleklerden, uzman personelden oluşan bir komisyon marifeti ile söz konusu çalışmalar yönlendirilip, neticelendirilmelidir. Ülkemizde kurumlar arasındaki yetki ve sorumlulukların belirlenmesi ve işbirliğinin sağlanması amacıyla yasal düzenlemeler kısa zamanda yapılmalı, enstitü ve üniversiteler ile birlikte Ar-Ge çalışmalarına önem verilmeli, sonuçları uygulamaya konulmalıdır. Ülkemizde yaygın olarak kullanılan ve hedef balık türleri (Alabalık, Mersin Balığı ve Yılan Balığı) için uygun olmayan ve işletme-bakımı zor ve işlevselliği düşük olan orifisli tip balık geçidinden vazgeçilerek, bunun yerine balık rampası, kaya eşikli doğal balık geçidi, yılan balığı merdiveni ve dikey yarıklı balık geçidinden uygun olanının yapılması faydalı olacaktır. Denil tipi balık geçitleri yeterli, balık asansörleri ise verimli çalışmamaktadır. Balık geçidi inşa edilirken, balığın geçmesinin mümkün olduğu bütün noktalara girişler konularak, izleme ve sayım faaliyetleri sonucunda en uygun girişin bulunması gerekir. İşlevsel olmayan girişler daha sonra kapatılabilir. Ayrıca balık geçidi mümkün olduğunca değişiklik yapmaya elverişli şekilde portatif malzemelerden yapılmalıdır. Nihai ölçülere izleme faaliyetleri sonucunda karar verilmelidir. Balık geçidi tasarımında en iyi sonucu elde etmek için, Ülkemizde henüz yapılmayan fakat büyük önem arz eden balık geçidine ait fiziksel ve sayısal modellemenin yapılması gerekli olup, fiziksel model ve sayısal modelleme için de gerekli teknik alt yapının oluşturulmalıdır. Balık izleme ve sayma çalışmalarına ayrıca önem verilmeli, bu konuda uzmanlar ve üniversitelerle birlikte çalışılmalıdır. Yapılan balık geçidinin amacına uygun şekilde çalışıp çalışmadığının belirlenmesi, balık izleme ve sayma faaliyetleri sonucunda mümkün olacaktır. Bu nedenle, izleme ve sayma faaliyetleri için gerekli bütçenin ayrılması, izleme sonunda yapılacak sayma faaliyetlerinin gerekirse gönüllü kişilerle ve sivil toplum temsilcileri ile birlikte yapılması, toplumsal farkındalık ve çevre bilincinin oluşmasına katkı sağlayacaktır. Balık geçidinin işlevsel olmasında, akarsu yatağındaki balık faunasının doğru belirlenmesi ön şarttır. Ülkemizdeki akarsuların taranarak balık ve su canlıları havza bazında belirlenmeli ve tarama işlemi bir an önce tamamlanmalıdır. Akabinde ÇED ve proje raporları titizlikle hazırlanmalıdır. Zira söz konusu raporlardaki verilerin doğruluğu balık geçidinin işlevselliğiyle doğrudan ilişkilidir. 11
12 Her su yapısında olduğu gibi balık geçidi inşası sırasındaki hatalı bir uygulama, akım şartlarının değişmesine ve balık geçidinin projelendirildiği şekilde çalışmamasına neden olacaktır. Bu nedenle balık geçidi proje ve inşasına özel itina gösterilmelidir. Doğal yaşam için gereken suya önem verilmeli, kontrol ve denetimlerin artırılarak uymayanlara gerekli cezaların verilmesi hakkında mevzuatta değişikliklere yönelik çalışmalar yapılmalıdır. KAYNAKLAR [1]Vibert, R., Fishing With Electricity; Its Application to Biology and Management. FAO, LONDON and TONBRIDGE. [2]Bekişoğlu, Ş., Şafak, N., Aksu, S., Altındağ, N Balık Geçitleri, DSİ Genel Müdürlüğü, Ankara. Cowx, I.G., Welcomme,R.L, Rehabilitation of Rivers For Fish, FAO, [3]Marmulla,G., Dams Fish and Fisheries; Opportunities, challenges and conflict resolution.fao,roma. [4]German Association For Water, Wastewater and Waste, Fish Passes: Design, Dimention and Monitoring, [5]FAO, Tercümesi Ö.M. TÜFEK, DSİ Genel Müdürlüğü 2009, ANKARA. [6]Turan D., Kottelat M.and Engin S.,2009.Two new species of trouts, resident and migratory, sympatric in streams of northern Anatolia (Salmoniformes: Salmonidae) [7]Kottelat M., Ichthyological Exploration of Freshwaters, An international journal for fieldorientated ichthyology. Volume 23 Number 3 November 2012 [8] [9] [10]Balık Geçitlerinin Planlanmasında Balık Faunasının Tespiti AR-GE Projesi Solaklıdere Sonuç Raporu, [11]Ar-Ge Proje No; 2011/2 Balık Geçitleri Komisyonu, Mart 2014, Uzungöl Tersip Bentleri Balık Geçitleri Tasarım Raporu, [12]Balık Geçitleri Komisyonu, Mart 2015, Balık Göçleri ve HES ler Konusunda Türk-Alman Teknik Bilgi Değişimi Projesi, Yurt Dışı Geçici Görev Raporu, 12
KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ
KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ Sunan Dr. Burak Turan NFB Mühendislik ve Müşavirlik Dr. Burak TURAN 1, Fayik TURAN 2, M. Denizhan BÜTÜN 3
DetaylıNEHİR TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLERİNİN SUCUL EKOSİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ
MAKALE NEHİR TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLERİNİN SUCUL EKOSİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ Dr. Orhan AK, SUMAE Giriş Hidroelektrik enerji kaynakları temiz ve yenilenebilir olmaları, yerli doğal kaynak kullanılması,
DetaylıPOYRAZ HES CEVRE YONETIM PLANI (ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PLAN)
POYRAZ HES CEVRE YONETIM PLANI (ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PLAN) YENİLENEBİLİR ENERJİ PROJELERİ İÇİN GENEL BAKIŞ AÇISI KÜÇÜK ÖLÇEKLİ HİDROELEKTRİK SANTRAL AZALTMA PLANI Safha Konu Azaltım Ölçümü İnşaat Safhası
Detaylı1. Grup Çalıştay Sonuç Raporu Çalışma grubu ana başlığı: Akarsu hidrolojisi Çalışma konuları:
HES ler ve Balık Geçitleri Çalıştayı Sonuçları 1. Grup Çalıştay Sonuç Raporu Çalışma grubu ana başlığı: Akarsu hidrolojisi Akarsularda debi ve değişimleri Akarsu yatakları Taşkınlar ve Erozyon Can suyu
DetaylıVI.2.6.1.1. Mansaptaki Baraj İnşaatları Bağlamında Aşağı Akışların İlgisi
Not: Aralık 2006 tarihli bu kısım Ağustos 2006 da yayımlanmış olan Kısım VI.2.6.1 in yerine geçmiştir. Bu bağlamda, Aralık 2006 da Ek P eklenmiştir. VI.2.6.1. İnşaat ve Su Tutulması Aşamasında Aşağı Akış
DetaylıDüzce nin Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı 04 Aralık 2012, Düzce
Düzce nin Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı 04 Aralık 2012, Düzce İÇERİK Enerji Kaynakları HES Faaliyetlerinin Aşamaları Düzce İlindeki HES Faaliyetleri Karşılaşılan Çevresel Sorunlar Çözüm
Detaylı26 Santral Kuyruksuyu Kotu (m) m 27 İletim Yapısı CTP Boru (basınçlı) 28 İletim Yapısı Uzunluğu (m) İletim Yapısı Eğimi ( j ) Değişken
1. ÖZET 1.1. YÖNETİCİ BİLGİLENDİRME FORMU S.NO Açıklamalar 1 Proje Adı Kale Reg. Ve HES 2 Şirket Adı Asa Enerji Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. 3 Şirket Adresi Musazade Mah. Cumhuriyet Meydanı Molla
DetaylıHANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ?
HANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ? Yrd.Doç.Dr. Oğuz KURDOĞLU KTÜ Orman Fakültesi Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 2 Maliyetleri kim karşılayacak? Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 3 Oğuz KURDOĞLU,
DetaylıÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ
ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ Ön çöktürme havuzlarında normal şartlarda BOİ 5 in % 30 40 ı, askıda katıların ise % 50 70 i giderilmektedir. Ön çöktürme havuzunun dizaynındaki amaç, stabil (havuzda
DetaylıKARADENİZ ALABALIĞININ BİYO EKOLOJİK ÖZELLİKLERİ VE KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİ
KARADENİZ ALABALIĞININ BİYO EKOLOJİK ÖZELLİKLERİ VE KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİ Muharrem AKSUNGUR SÜMAE, Mühendis Bu proje çalışması; Karadeniz alabalığı (Salmo trutta labrax PALLAS, 1811) nın biyoekolojik
DetaylıT.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü BALIK GEÇİTLERİ VE TÜRKİYE'DE MEVCUT DURUMU RAMAZAN ÇELEBİ
T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü BALIK GEÇİTLERİ VE TÜRKİYE'DE MEVCUT DURUMU RAMAZAN ÇELEBİ Milyar kwh Enerji Üretiminin Kaynaklarına Göre Dağılımı 120
DetaylıENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU
ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU II. Su Yapıları Konferansı, Diyarbakır, 16 18.9.211 Hazırlayanlar; Burcu Ersoy (FICHTNER, Türkiye) Ronald Haselsteiner (ENERJISA,
DetaylıAkarsu Ekosistemlerinde Ekolojik Etki Analizi (Hidroelektrik Santral Uygulamaları)
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Hassas Alanlar Dairesi Başkanlığı Sulak Alanlar Şube Müdürlüğü Akarsu Ekosistemlerinde Ekolojik Etki Analizi (Hidroelektrik
DetaylıSU YAPILARI. 3.Hafta. Bağlama Yapıları. Bağlama nedir? Barajdan farkları Bağlamaların genel özellikleri ve türleri Bağlamaların projelendirilmesi
SU YAPILARI 3.Hafta Bağlama Yapıları Bağlama nedir? Barajdan farkları Bağlamaların genel özellikleri ve türleri Bağlamaların projelendirilmesi Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Derivasyon Derivasyon;
DetaylıTAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI Tuğçehan Fikret GİRAYHAN Orman ve Su İşleri Uzmanı 17.11.2015- ANTALYA İÇERİK Taşkın Kavramı ve Türkiye
DetaylıBALIK GEÇİTLERİ DİZAYNINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Doç. Dr. Özgür Emiroğlu Eskişehir Osmangazi Üniversitesi hidrobiyolog75@gmail.
BALIK GEÇİTLERİ DİZAYNINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Doç. Dr. Özgür Emiroğlu Eskişehir Osmangazi Üniversitesi hidrobiyolog75@gmail.com 0 506 763 50 61 Maksimum Kamu Yararı Minimum Çevre Zararı HES
DetaylıTURNASUYU DERESİ (ORDU) BALIK FAUNASININ BELİRLENMESİ
Ordu Üniv. Bil. Tek. Derg., Cilt:5, Sayı:2, 2015,1-9/Ordu Univ. J. Sci. Tech., Vol:5, No:2,2015,1-9 TURNASUYU DERESİ (ORDU) BALIK FAUNASININ BELİRLENMESİ ÖZET Derya BOSTANCI 1* Resul İSKENDER 1 Selma HELLİ
DetaylıPRESTİJ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized PRESTİJ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. ÇEVRE YÖNETİM PLANI GİRESUN İLİ, ÇAMOLUK İLÇESİ ANKARA
DetaylıHANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ?
HANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ? Yrd.Doç.Dr. Oğuz KURDOĞLU KTÜ Orman Fakültesi Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 2 Maliyetleri kim karşılayacak? Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 3 Oğuz KURDOĞLU,
DetaylıDoğu Karadeniz Bölgesi nde olduğu gibi yüksek eğim gruplarına sahip alanlar, ancak yoğun ve koruyucu orman örtüsü ile kaplı olduklarında heyelanların (toprak göçükleri) meydana gelme olasılıkları düşük
DetaylıÖnemleri. rk Prof. Dr. İzzet. II. Ulusal Taşkın n Sempozyumu Mart Afyonkarahisar
nların Çevresel Yrd. Doç.. Dr. Ali Ertürk rk Prof. Dr. İzzet Öztürk II. Ulusal Taşkın n Sempozyumu 22-24 24 Mart Afyonkarahisar Taşkın n Nedir? Hidrolojik tanım: Suyun yükselerek akarsu kenarlarını aşması
DetaylıHEC serisi programlarla Ardışık barajların taşkın önleme amaçlı işletilmesi Seyhan Havzasında Çatalan-Seyhan barajları örneği
HEC serisi programlarla Ardışık barajların taşkın önleme amaçlı işletilmesi Seyhan Havzasında Çatalan-Seyhan barajları örneği Prof. Dr. Osman Nuri Özdemir Gazi Üniversitesi-Mühendislik Fakültesi-İnşaat
DetaylıBalık Geçitleri ve Göçleri Çalıştayı, Kasım 2016, İstanbul-Türkiye
Balık Geçitleri ve Göçleri Çalıştayı 21-22 Kasım 2016, İstanbul. Sonuç Bildirgesi Ülkemiz içsuları ve denizleri genetik ve tür çeşitliği bakımından büyük potansiyele sahiptir. Karadeniz, Akdeniz ve Ege
DetaylıDoğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri
Okyanuslar ve denizler dışında kalan ve karaların üzerinde hem yüzeyde hem de yüzey altında bulunan su kaynaklarıdır. Doğal Su Ekosistemleri Akarsular Göller Yer altı su kaynakları Bataklıklar Buzullar
DetaylıEK-3 NEWMONT-OVACIK ALTIN MADENİ PROJESİ KEMİCE (DÖNEK) DERESİ ÇEVİRME KANALI İÇİN TAŞKIN PİKİ HESAPLAMALARI
EK-3 NEWMONT-OVACIK ALTIN MADENİ PROJESİ KEMİCE (DÖNEK) DERESİ ÇEVİRME KANALI İÇİN TAŞKIN PİKİ HESAPLAMALARI Hydrau-Tech Inc. 33 W. Drake Road, Suite 40 Fort Collins, CO, 80526 tarafından hazırlanmıştır
DetaylıARİFE ÖZÜDOĞRU Şube Müdürü V.
ARİFE ÖZÜDOĞRU Şube Müdürü V. 1 KHK lar ve Görevlerimiz 645 sayılı Orman ve Su İşleri Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname nin 9 uncu maddesinin (ı) bendinde geçen İçme
DetaylıNEHİR TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİNDE ÇED SÜRECİ
NEHİR TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİNDE ÇED SÜRECİ İhsan Kaş 1, Korhan Altındal 2 Özet Nehir Tipi Hidroelektrik Santraller bulunduğu bölgeye, büyüklüğüne, tipine göre farklılıklar gösterir. Bu farklılıklarda
DetaylıAkarsu Ekosistemlerinde Ekolojik Etki Analizi (Hidroelektrik Santral Uygulamaları)
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Hassas Alanlar Dairesi Başkanlığı Akarsu Ekosistemlerinde Ekolojik Etki Analizi (Hidroelektrik Santral Uygulamaları) Ramazan
DetaylıBARAJ GÖLLERİNDE AĞ KAFESLERDE BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ Doç. Dr. Şükrü YILDIRIM. Ege Üniversitesi, Su ürünleri Fakültesi, Yetiştiricilik Bölümü LOGO
BARAJ GÖLLERİNDE AĞ KAFESLERDE BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ Doç. Dr. Şükrü YILDIRIM Ege Üniversitesi, Su ürünleri Fakültesi, Yetiştiricilik Bölümü İçerik 1 Üretim Sahasının Seçimi 2 Yetiştiricilik Yapılan Sistemler
DetaylıBahar. Su Yapıları II Dolusavaklar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1
Su Yapıları II Dolusavaklar Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i
DetaylıKaradeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi
Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Hayreddin BACANLI Araştırma Dairesi Başkanı 1/44 İçindekiler Karadeniz ve Ortadoğu Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi. Gayesi. Model Genel Yapısı.
DetaylıTAŞKIN KONTROLÜ. Taşkınların Sınıflandırılması Taşkın Kontrolü
TAŞKIN KONTROLÜ Akarsuyun yatağından taşarak çevredeki arazileri ve yerleşim birimlerini su altında bırakması taşkın olarak tanımlanır. Taşkın Kontrolü Taşkınların Sınıflandırılması Oluşturan sebeplere
DetaylıT.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Hazırlayanlar
Hazırlayanlar Tıbbi Teknolog Sait ŞEN Uzman Biyolog Zinnet OĞUZ Çevre Sağlık Teknisyeni Barış HALİÇ Yüksek Gıda Mühendisi Figen ERBİL NAZ Dr. Dilek DİKMEN Giriş ve Amaç Avrupa Birliği Komisyonu tarafından
DetaylıBALIK ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ
BALIK ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ İÇERİK BİYOLOJİK KALİTE ELEMENTİ: BALIK TS-EN 14011 SU KALİTESİ-ELEKTRİKLE BALIK NUMUNESİ ALMA TS EN 14757 SU KALİTESİ DEĞİŞEN GÖZ AÇIKLIKLI SIK ÖRGÜLÜ AĞLARLA BALIK NUMUNESİ
Detaylı3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013, İstanbul
3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013, İstanbul Taşkınların Sebepleri, Ülkemizde Yaşanmış Taşkınlar ve Zararları, CBS Tabanlı Çalışmalar Taşkın Tehlike Haritaları Çalışmaları Sel ve Taşkın Strateji
DetaylıErmenek Barajı Göl Alanı Genel Görünümü
Ermenek Barajı Göl Alanı Genel Görünümü Ermenek Barajı nın Konumu Ermenek Barajı tamamlanma tarihi itibari ile Türkiye deki en yüksek barajdır. Ermenek Barajı Avrupa nın en yüksek 6. barajıdır. Ermenek
DetaylıBARAJLAR. T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DSİ 4. BÖLGE BARAJLAR VE HES ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ 1/ 33
T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DSİ 4. BÖLGE BARAJLAR VE HES ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ BARAJLAR 4. Bölge Müdürlüğü - KONYA 1/ 33 BARAJ NEDİR NE İŞE YARAR? Barajlar, eski zamanlardan
DetaylıSULAMA YAPILARI. Prof. Dr. Halit APAYDIN Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü
SULAMA YAPILARI Prof. Dr. Halit APAYDIN Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü 1 Bir su kaynağından yararlanma talebinin karşılanması için dört ana unsurun saptanması gerekir: Miktar: talep edilen su miktarı
DetaylıSU YAPILARI. Derivasyon Derivasyon; su yapısı inşa edilecek akarsu yatağının çeşitli yöntemler ile inşaat süresince-geçici olarak değiştirilmesidir.
SU YAPILARI 3.Hafta Bağlama Yapıları Bağlama nedir? Barajdan farkları Bağlamaların genel özellikleri ve türleri Bağlamaların projelendirilmesi Doç.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Derivasyon Derivasyon;
DetaylıDERİVASYON VE DİPSAVAK TASARIMI İnş. Y. Müh. MURAT IŞILDAK
KONU: SUNUM YAPAN: DERİVASYON VE DİPSAVAK TASARIMI İnş. Y. Müh. MURAT IŞILDAK Sunum İçeriği o Derivasyon Tipleri ve Kullanıldıkları durumlar Açık kanallı derivasyon Kondüvi (Aç-kapa Tünel) Tünel o Alpaslan
DetaylıÇORUH NEHRİ GENEL GELİŞME PLANI BOYKESİTİ
TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi 33 ÇORUH HAVZASI PROJELERİ Sezai SUCU Bölge Müdürü DSİ 26. Bölge Müdürlüğü, Artvin Talha DİNÇ İnşaat Mühendisi ÖZET Ülkemiz sınırları içerisinde Bayburt ilinde doğan ve
DetaylıTürkiye de Rüzgar Enerjisi. Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard.
Türkiye de Rüzgar Enerjisi Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard. Akış Ülkemizde rüzgar enerjisi Destekleme Mekanizmaları Lisanslı Elektrik Üretim Tesisleri Lisanssız Elektrik Üretim Tesisleri Ülkemizde Rüzgar
DetaylıHİSAR REG. VE HES BİLGİ NOTU
HİSAR REG. VE HES BİLGİ NOTU ODAŞ ELEKTRİK ÜRETİM SAN. TİC. A.Ş. 2015 ŞUBAT HİSAR HİDRO ELEKTRİK SANRALİ PROJE BİLGİ NOTU : Hisar Regülatörü ve HES projesi Marmara bölgesinde Sakarya Nehri üzerinde Bilecik
DetaylıSu Depolama Tesislerinin çevreye olabilecek önemli etkileri şöyle sıralanabilir:
SU DEPOLAMA TESİSLERİ Çevresel Etkiler: Su Depolama Tesislerinin çevreye olabilecek önemli etkileri şöyle sıralanabilir: İnşaat Aşamasındaki Olası Etkiler İnşaat aşamasında tesisle ilgili olarak servis
DetaylıYeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planının Hazırlanması Projesi
T. C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Yeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planının Hazırlanması Projesi Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Daire Başkanlığı 03 Aralık 2013 / Afyonkarahisar
DetaylıİÇİNDEKİLER 1 AMAÇ... 3. 3.1 Su Temini ( Su Potansiyeli )... 3 3.1.1 Barajlarda Su Temini... 3. 3.2 Göletlerde Su Temini... 3
İÇİNDEKİLER 1 AMAÇ... 3 2 KAPSAM... 3 3 ÇALIŞMA KONULARI... 3 3.1 Su Temini ( Su Potansiyeli )... 3 3.1.1 Barajlarda Su Temini... 3 3.2 Göletlerde Su Temini... 3 3.3 Regülatörlerde Su Temini... 3 3.3.1
DetaylıRAPOR KAZ DAĞLARI KOÇERO DERESİ ALABALIK ÖLÜMLERİ İLE İLGİLİ ALAN ÇALIŞMASI. Prof. Dr. Mustafa SARI.
RAPOR KAZ DAĞLARI KOÇERO DERESİ ALABALIK ÖLÜMLERİ İLE İLGİLİ ALAN ÇALIŞMASI Prof. Dr. Mustafa SARI msari@bandirma.edu.tr Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, Denizcilik Fakültesi KOÇERO DERESİ Koçero Deresi,
DetaylıEK C GENEL VE TEKNİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ YUSUFELİ BARAJI VE HES PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU
EK C GENEL VE TEKNİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ YUSUFELİ BARAJI VE HES PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU GENEL VE TEKNİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ Açıklığı ve tutarlılığı sağlamak adına bu bölümde; ÇED raporlarında
DetaylıMOCKUS HİDROGRAFI İLE HAVZA & TAŞKIN MODELLENMESİNE BİR ÖRNEK: KIZILCAHAMAM(ANKARA)
MOCKUS HİDROGRAFI İLE HAVZA & TAŞKIN MODELLENMESİNE BİR ÖRNEK: KIZILCAHAMAM(ANKARA) Tunç Emre TOPTAŞ Teknik Hizmetler ve Eğitim Müdürü, Netcad Yazılım A.Ş. Bilkent, Ankara, Öğretim Görevlisi, Gazi Üniversitesi,
Detaylı4.5. DÖNEN SULAR İŞLETME ÇALIŞMALARI PROJE TAŞKIN DURUMU Taşkın Yinelenme Hidrografları Gözlenmiş Akımlard
1. ÖZET... 1 1.1. YÖNETİCİ BİLGİLENDİRME FORMU... 1 1.2. PROJENİN YERİ... 3 1.3. PROJENİN HAVZADAKİ DİĞER TESİSLERLE İLİŞKİSİNİ GÖSTERİR ŞEMATİK PLAN... 3 1.4. TEKLİF EDİLEN TESİSLER... 4 1.5. PROJE KARAKTERİSTİKLERİ...
DetaylıMERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ Dr. Bülent SELEK, Daire Başkanı - DSİ Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı, ANKARA Yunus
DetaylıSULAMA YAPILARI SULAMA YAPILARI. 1) Su Depolama Yapıları Kestel Barajı- İzmir Sulama amaçlı, toprak dolgu
SULAMA YAPILARI Prof. Dr. Halit APAYDIN Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Bir su kaynağından yararlanma talebinin karşılanması için dört ana unsurun saptanması gerekir: Miktar: talep edilen su miktarı
Detaylıb. Gerek pompajlı iletimde, gerekse yerçekimiyle iletimde genellikle kent haznesine sabit bir debi derlenerek iletilir (Qil).
4. GÜNLÜK DÜZENLEME HAZNESİ TASARIMI 4.1. Düzenleme İhtiyacı: a. Şebekeden çekilen debiler, iletimden gelen debilerden günün bazı saatlerinde daha büyük, bazı saatlerinde ise daha küçüktür. b. Gerek pompajlı
DetaylıYüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN
Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Neden gerekli? Hat üstyapısının drenajı için Yer altı suyunu kontrol etmek için Şevlerin drene edilmesi için gereklidir. Yüzeyaltı drenaj,
DetaylıDOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEKİ HİDROMETRİK ÇALIŞMALAR
FORUM 2009 Doğu Karadeniz Bölgesi Hidroelektrik Enerji Potansiyeli ve Bunun Ülke Enerji Politikalarındaki Yeri, 13-15 Kasım 2009, Trabzon DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDEKİ HİDROMETRİK ÇALIŞMALAR İmdat KARAMAN
DetaylıINS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ
1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta: orhan.arkoc@kirklareli.edu.tr Web : http://personel.kirklareli.edu.tr/orhan-arkoc 2 BÖLÜM 12 Baraj Jeolojisi 3 Barajlar ve Baraj inşaatlarında
DetaylıHİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN
HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN 1-1 YARDIMCI DERS KİTAPLARI VE KAYNAKLAR Kitap Adı Yazarı Yayınevi ve Yılı 1 Hidroloji Mehmetçik Bayazıt İTÜ Matbaası, 1995 2 Hidroloji Uygulamaları Mehmetçik Bayazıt Zekai
Detaylıτ s =0.76 ρghj o τ cs = τ cb { 1 Sin
: Taban eğimi J o =0.000 olan trapez kesitli bir sulama kanalı ince çakıl bir zemine sahip olup, bu malzeme için kritik kama gerilmesi τ cb =3.9 N/m dir. Bu kanaldan 35 m 3 /s lik debi iletilmesi halinde
DetaylıYıllar 2015 2016 2017 2018 2019 PROJE ADIMI - FAALİYET. Sorumlu Kurumlar. ÇOB, İÇOM, DSİ, TİM, Valilikler, Belediyeler ÇOB, İÇOM, Valilikler
1. HAVZA KORUMA PLANI KURUM VE KURULUŞLARIN KOORDİNASYONUNUN 2. SAĞLANMASI 3. ATIK SU ve ALTYAPI YÖNETİMİ 3.1. Göl Yeşil Kuşaklama Alanındaki Yerleşimler Koruma Planı'nda önerilen koşullarda önlemlerin
DetaylıTatlısu Kirliliğinde Çağın Tehdidi; ZEBRA MİDYE. Çiğdem UYUMAZ Sinem EKMEKÇİ Danışman:Yrd.Doç.Doğan YILDIZ
Tatlısu Kirliliğinde Çağın Tehdidi; ZEBRA MİDYE Çiğdem UYUMAZ Sinem EKMEKÇİ Danışman:Yrd.Doç.Doğan YILDIZ SUNUM PLANI ZEBRA MİDYE NEDİR? ZEBRA MİDYENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ ZEBRA MİDYENİN ZARARLARI ZEBRA MİDYE
DetaylıTMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ
1-GİRİŞ Bu raporun amacı; Kadıköy Ön Arıtma Tesisinin bulunduğu alanda yapılacak olan Biyolojik Atık Su Arıtma Tesis hakkında Teknik bilgilendirme yapılmasıdır. 2-KADIKÖY ÖN ARITMA TESİSİ %100 dış kaynaklı
DetaylıYüzeysel Akış. Havza Özelliklerinin Yüzeysel Akış Üzerindeki Etkileri
Oluşumu Yeryüzünde belli bir alan üzerine düşen yağışın, sızma ve evapotranspirasyon kayıpları dışında kalan kısmı yüzeysel akışı meydana getirir. Dere, çay, ırmak, nehir gibi su yollarıyla akışa geçen
DetaylıGĠRESUN ĠLĠ ĠNġAAT HAFRĠYAT KAZI KONTROL VE TARĠFE YÖNETMELĠĞĠ. BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar
GĠRESUN ĠLĠ ĠNġAAT HAFRĠYAT KAZI KONTROL VE TARĠFE YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar Amaç Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; Giresun İli ve İlçeleri belediye sınırları dışında
DetaylıMevcut şartlardaki çevrenin ve proje sahasının sosyal, kültürel ve ekonomik özellikleri Bölüm 2 de detaylı olarak sunulmuştur.
7. ÇEVRESEL ETKİLER 7.1. Mevcut Şartlardaki Çevrenin Özellikleri Önerilen tesisleri, Karadeniz bölgesi, Kastamonu ili sınırlarında, Kastamonu E31-a3 numaralı 1/25000 ölçekli haritada 4 634 000 4 636 000
DetaylıEKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER
EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER EKOLOJİK BİRİMLER *Ekoloji: Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır. Ekolojik birimlerin küçükten büyüye doğru sıralaması: Ekoloji
DetaylıYABANCI DİL BİLGİSİ Yabancı Dil / Derecesi KPDS ÜDS TOEFL IELTS İngilizce GÖREV YERLERİ (Tarih/ Unvan/ Kurum)
Adı Soyadı Unvan KİŞİSEL BİLGİLER Ali Atilla USLU Su Ürünleri Mühendisi Telefon 0 505 708 92 24-0 (424) 241 10 86-125 E-mail Doğum Tarihi Yeri aatillauslu@mynet.com, aatillauslu@gmail.com 09.11.1967 /
DetaylıAŞAĞI MELET IRMAĞI (ORDU, TÜRKİYE) BALIK FAUNASI
2(5): 698-703 (2008) DOI: 10.3153/jfscom.2008037 Journal of FisheriesSciences.com ISSN 1307-234X 2008 www.fisheriessciences.com RESEARCH ARTICLE ARAŞTIRMA MAKALESİ AŞAĞI MELET IRMAĞI (ORDU, TÜRKİYE) BALIK
Detaylı10. ÇEVRE İSTATİSTİKLERİ
TR41 Bölgesi 2008 2010 10. ÇEVRE İSTATİSTİKLERİ 10.1. Atık İstatistikleri 10.1.1. Belediye- Atık Hizmeti Verilen Nüfus ve Atık Miktarı 2008,2010 Toplam nüfus Belediye Anket uygulanan Anket uygulanan Atık
DetaylıÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE KOMİSYONU
ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE KOMİSYONU KARAR 1. Çölleşme ve erozyonla etkin mücadele edilmeli, etkilenen alanların ıslahı ve sürdürülebilir yönetimi sağlanmalıdır. a) Çölleşme ve erozyon kontrolü çalışmaları
DetaylıÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Atıksuların Pompolanması
ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Atıksuların Pompolanması Dr. Öğr. Üyesi Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Atıksuların Pompalanması Düşük kottan yüksek kota atıksuyun akıtılması gerektiğinde
DetaylıİSTANBUL DERELERİNİN TAŞKIN DEBİLERİNİN TAHMİNİ ESTIMATION OF FLOOD DISCHARGE IN ISTANBUL RIVERS
SAÜ. Fen Bilimleri Dergisi, 16. Cilt, 2. Sayı, s. 130-135, 2012 29.05.2012 İlk Gönderim 14.06.2012 Kabul Edildi İstanbul Derelerinin Taşkın Debilerinin Tahmini O. SÖNMEZ İSTANBUL DERELERİNİN TAŞKIN DEBİLERİNİN
DetaylıBİNA VE BİNA TÜRÜ YAPILAR (KATEGORİ 2 ve 3) İÇİN PARSEL BAZINDA DÜZENLENECEK ZEMİN VE TEMEL ETÜDÜ (GEOTEKNİK) DEĞERLENDİRME RAPORU FORMATI
TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI Necatibey Cad. No:57 Kızılay / Ankara Tel: (0 312) 294 30 00 - Faks: (0 312) 294 30 88 www.imo.org.tr imo@imo.org.tr BİNA VE BİNA TÜRÜ YAPILAR (KATEGORİ 2 ve 3) İÇİN PARSEL
DetaylıOrman Fonksiyonları -Zonlama Biyoçeşitlilik Koruma Alanları Estetik-Ekotuirzm İğneada: Fonksiyonlar: Ölçüt, Gösterge ve Aktiviteler Fonksiyonlar: Ölçüt, Gösterge ve Aktiviteler (Camili) Fonksiyonlar Ölçüt
DetaylıSu Yapıları Örnekleri
Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği IM 101 İnşaat Mühendisliğine Giriş Su Yapıları Örnekleri Arş. Gör. Dr. İbrahim UÇAR 11 Kasım 2015 Baraj Kullanım Amaçları Su Temini Sulama Taşkın
DetaylıÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Kanalizasyon Şebekesi
ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Kanalizasyon Şebekesi Dr. Öğr. Üy. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Kanalizasyon Şebekesi Kullanılmış sular, kanalizasyon şebekesi ile atıksu arıtma tesisine
DetaylıENERJİ AMAÇLI RÜZGAR ÖLÇÜMÜNDE İZLENECEK YOL
ENERJİ AMAÇLI RÜZGAR ÖLÇÜMÜNDE İZLENECEK YOL 1.Optimum ölçüm yerinin tespit edilmesi 2.Ölçüm yüksekliğinin belirlenmesi 3.Direk tipi ve kalitesinin seçilmesi 4.Ölçülecek parametrelerin ve cihaz sayılarının
DetaylıPİSİ BALIĞININ KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
PROJE PİSİ BALIĞININ KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI İlhan AYDIN, SUMAE Pisi balığı Karadeniz ve Akdeniz den Beyaz denize kadar bir alanda dağılım göstermektedir. Eurohalin ve eurotermal olan pisi
DetaylıAkarsu Geçişleri Akarsu Geçişleri
Akarsu Geçişleri Akarsu Geçişleri Akarsu Geçişleri Akarsu Geçişleri Akarsu Geçişleri Akarsu Geçişleri KÖPRÜLER Köprü yapımı ile; Akarsu tabanında oyulmalar Yatak değişmeleri Membada su kabarmaları meydana
DetaylıYAVAŞ DEĞİŞEN ÜNİFORM OLMAYAN AKIM
YAVAŞ DEĞİŞEN ÜNİFORM OLMAYAN AKIM Yavaş değişen akımların analizinde kullanılacak genel denklem bir kanal kesitindeki toplam enerji yüksekliği: H = V g + h + z x e göre türevi alınırsa: dh d V = dx dx
DetaylıVANTİLATÖR DENEYİ. Pitot tüpü ile hız ve debi ölçümü; Vantilatör karakteristiklerinin devir sayısına göre değişimlerinin belirlenmesi
VANTİLATÖR DENEYİ Deneyin amacı Pitot tüpü ile hız ve debi ölçümü; Vantilatör karakteristiklerinin devir sayısına göre değişimlerinin belirlenmesi Deneyde vantilatör çalışma prensibi, vantilatör karakteristiklerinin
DetaylıT.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI EK-2 FAALİYET BAŞVURU FORMU
1. Başvuru sahibine ilişkin bilgiler: 1.1 Adı Soyadı 1.2 Adresi 1.3 T.C. Kimlik No 1.4 Telefon (GSM) 1.5 E-Posta 2. Firmaya ilişkin bilgiler: 2.1 Firma Adı 2.2 Adresi 2.3 Telefon No 2.4 Faks No 2.5 Sicil
DetaylıLamella Tekniği Kullanım Nedenleri
Lamella Teknolojisi Lamella teknolojisi, su ve atık su arıtma sistemlerinde çöktürme ve yüzdürme işlemlerinde kullanılan, 100 yıl önce mühendislik ürünü olarak bilinmesine rağmen, uygulamada ürün geliştirilememesi
DetaylıÇEV314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. KanalizasyonŞebekesinin Projelendirilmesi
ÇEV314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon KanalizasyonŞebekesinin Projelendirilmesi Dr. Öğr. Üy. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Proje İçin Gerekli Ön Bilgiler Projenin ömrü Nüfus projeksiyonu Atık
DetaylıHavza. Yağış. Havza. sınırı. Havza. alanı. Akarsu ağı. Akış Havzanın çıkış noktası (havzanın mansabı) Çıkış akımı
Yağış Havza Havza sınırı Havza alanı Akarsu ağı Akış Havzanın çıkış noktası (havzanın mansabı) Çıkış akımı Havza ve alt havza Türkiye nin 25 (27?) Havzası - Meriç Havzası (01) - Müteferrik Marmara Suları
DetaylıBaraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli. Ürkmez Barajı
Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli [ve Fiziksel Model Kıyaslaması] Ürkmez Barajı Dr. İsmail HALTAŞ Zirve Üniversitesi, Gaziantep Dr. Gökmen TAYFUR Dr. Şebnem ELÇİ, İzmir Yüksek
DetaylıT.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YERALTI SUYU KORUMA ALANLARI
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YERALTI SUYU KORUMA ALANLARI SU KALİTESİ YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI YERALTI SULARI KALİTE ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Haziran 2014 Sunu İçeriği Koruma
DetaylıORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Şükran DENİZ Uzman Kasım 2015 1 SUNUM İÇERİĞİ AMAÇ NUMUNE KABI NUMUNE ALMA CİHAZ TİPLERİ NUMUNE ALMA YERİ NUMUNELERİN KORUNMASI
DetaylıM İ M K O MÜHENDİSLİK İMALAT MÜŞAVİRLİK KOORDİNASYON ve TİCARET A.Ş
ALTYAPI SİSTEMLERİNİN PLANLAMASI PLANLAMA, PROJELENDİRME, TEKNİK İNCELİKLER Hüseyin KARIŞAN Çevre Mühendisi (İTÜ) Kısıklı Büyükçamlıca Cad. Başçay Sok. No: 16 Üsküdar İSTANBUL Tel: 0216 422 67 34 36 Fax:
DetaylıAKARSU KÖPRÜLERİNDE EKOLOJİK TASARIM VE DOĞA ONARIMI
3. KÖPRÜLER VİYADÜKLER SEMPOZYUMU TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI BURSA ŞUBESİ 08-09-10 MAYIS 2015 AKARSU KÖPRÜLERİNDE EKOLOJİK TASARIM VE DOĞA ONARIMI H. Ülgen Yenil, Osman Uzun ve Şükran Şahin Sav Doğaya
DetaylıPark@Sol Carport Sistemi Veri Toplama Formu TR
Öncelikle Carport sistemlerimize duyduğunuz ilgiden dolayı teşekkür ederiz. Size mümkün olan en doğru teklifi hazırlayabilmemiz için aşağıda istenen bilgileri lütfen eksiksiz doldurunuz. İşaretlenmiş alanlara
DetaylıINS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ
1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Dr.Öğr.Üyesi Orhan ARKOÇ e-posta: orhan.arkoc@kirklareli.edu.tr Web : http://personel.kirklareli.edu.tr/orhan.arkoc 2 BÖLÜM 12 Baraj Jeolojisi 3 12.1.Baraj nedir? Barajlar
DetaylıDÜZCE NİN ÇEVRE SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞTAYI 4 ARALIK 2012 I. OTURUM OTURUM BAŞKANI: PROF. DR. SÜLEYMAN AKBULUT
DÜZCE NİN ÇEVRE SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞTAYI 4 ARALIK 2012 I. OTURUM OTURUM BAŞKANI: PROF. DR. SÜLEYMAN AKBULUT YÖNETİCİ ÖZETİ Düzce Valiliği ve Düzce Üniversitesi nin birlikte düzenlemiş olduğu
DetaylıHorzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU
Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde uygun jeolojik şartlarda doğal olarak oluşan,
Detaylıİçerik. Türkiye de Su Yönetimi. İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Çalışmaları
İçerik Türkiye de Su Yönetimi İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Çalışmaları 2 Türkiye nin Su Potansiyeli Yıllık Yağış : 501 milyar m 3 Yıllık Kullanılabilir Yerüstü Suyu : 98 milyar m 3 Yıllık
DetaylıHidrolojik Erken Uyarı Sistemleri ve DSİ Genel Müdürlüğü Uygulamaları
T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Hidrolojik Erken Uyarı Sistemleri ve DSİ Genel Müdürlüğü Uygulamaları Akif ÖZKALDI DSİ Genel Müdür Yardımcısı II. Ulusal Taşkın Sempozyumu/Afyonkarahisar
DetaylıEROZYON MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ & HAVZA VERİTABANININ OLUŞTURULMASI. Doğu Karadeniz Havzasının Su Çerçeve Direktifi Sınıflandırma Sistemi
EROZYON MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ & HAVZA VERİTABANININ OLUŞTURULMASI Doğu Karadeniz Havzasının Su Çerçeve Direktifi Sınıflandırma Sistemi Havza Veritabanının Oluşturulması (ArcHydro) Baraj ve gölet gibi
DetaylıSU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ
Resmi Gazete Tarihi: 10.10.2009 Resmi Gazete Sayısı: 27372 SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı, 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî
DetaylıISO Doğal ve Yapay Göllerden Numune Alma Kılavuzu TS 6291 Göl ve Göletlerden Numune Alma Kuralları
SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRE BAŞKANLIĞI ISO 5667-4 Doğal ve Yapay Göllerden Numune Alma Kılavuzu TS 6291 Göl ve Göletlerden Numune Alma Kuralları KİMYASAL İZLEME ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
DetaylıALABALIK ATIKSU. GRi SU. Yolun Sonu. Suyun Sonu DOSYA : SU VE KENTLEŞME ARITMA SİSTEMLERİ NE KADAR EKOLOJİK ARITMA ÇAMURU SORUNU SUDA GERİKAZANIM:
A DAN Z YE EKOLOJİK ANALİZ YIL : 2015 SAYI : 2 FİYATI : 10 TL ALABALIK EKOSİSTEMİN KAYIP CANLILARI DOSYA : ATIKSU Suyun Sonu Yolun Sonu! SU VE KENTLEŞME ARITMA SİSTEMLERİ NE KADAR EKOLOJİK ARITMA ÇAMURU
Detaylı