Çöp evler ve DSM-5 yeni tanı kategorisi biriktirme bozukluğu: Sınırlı alan çalıģması

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Çöp evler ve DSM-5 yeni tanı kategorisi biriktirme bozukluğu: Sınırlı alan çalıģması"

Transkript

1 Aydın ve ark. 289 AraĢtırma / Original article Çöp evler ve DSM-5 yeni tanı kategorisi biriktirme bozukluğu: Sınırlı alan çalıģması Erkan AYDIN, 1 Ramazan KONKAN, 2 Gazi ALATAġ, 3 Abdülkadir Tabo, 2 Sadık YĠĞĠT, 4 Oya GÜÇLÜ GÖNÜLLÜ, 2 Emine AYDIN 5 ÖZET Giriş: Çok sayıda psikiyatrik ve fiziksel hastalıkta oluşabilen çöp ev olgusu hem kişi, hem de yakın çevresi için çok ciddi sorunlar yaratabilmektedir. Türkiye de çöp evlerin yaygınlığı ve çöp ev oluşmasının nedenleri hakkında veri yoktur. Çalışmamızda Toplum Ruh Sağlığı Merkezi hizmeti kapsamında Zeytinburnu bölgesinde çöp evlerin saptanması, bu evlerde yaşayan hastalar ve yakınları hakkında bilgi toplanması, çöp evde yaşayan kişilerin DSM- 5 yeni tanısı biriktirme bozukluğuna göre değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Zeytinburnu Toplum Ruh Sağlığı Merkezi hizmeti kapsamında alan taraması yapılmış, bir yıllık süre içinde saptanan çöp evler Yaşam Ortamını Değerlendirme Ölçeği ile değerlendirilmiştir. Ölçek puanlarına göre orta ve ileri derecede dağınık olarak sınıflandırılan evlerde yaşayan kişilerin sosyodemografik verileri, hastalıklarına ilişkin özellikleri değerlendirilmiştir. Bulgular: Zeytinburnu ilçesinde bir yılda 41 orta ve ileri derecede dağınık çöp eve ulaşılmış ve bu evlerde 103 kişinin yaşadığı saptandı. Bunların 60 ında (%59.2) psikiyatrik bozukluk vardı (psikotik bozukluk 27-%26.2, yaygın gelişimsel bozukluk ve zeka geriliği 16-%15.5, demans 7-%6.8, alkol madde bağımlılığı 6-%5.8, duygudurum bozuklukları 4-%3.9). Bu kişilerin 41 inde (%39.9) çöp ev, uygunsuz biriktirme sonucu oluşmuştu. Biriktiren hastalardan 13 ü (%34.1) DSM-5 biriktirme bozukluğu tanı ölçütlerini karşılıyordu (8 edinmeli biriktirme, 5 edinmesiz biriktirme). Tartışma: Çöp ev diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye de de önemli bir ruh sağlığı ve toplum sağlığı sorunudur. Literatürde çöp evler daha çok yalnız yaşayan bireylerin evi olurken, çalışmamızda çöp evde genellikle birden çok hasta veya sağlıklı kişiler yaşamaktadırlar. Toplum ruh sağlığı merkezlerinin çöp evler içinde yaşayan psikiyatri hastalarını belirleyecek ve gerekli girişimleri yapacak şekilde örgütlenmesi gerekmektedir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15: ) Anahtar sözcükler: Çöp ev, biriktirme bozukluğu, toplum ruh sağlığı merkezi ABSTRACT Domestic squalor and hoarding, a new diagnosis in DSM-5: confined field study Objective: Domestic squalor which is caused by many psychiatric and not psychiatric diseases may lead to many serious problems for patients and their intimates. In our country there are not any data about the prevalence and the reasons of these houses. In this study, within the scope of Community Mental Health Service, it is aimed to locate these houses in Zeytinburnu and to gather information about the patients and their intimates and to evaluate the people living in these houses according to Hoarding, a new DSM-5 diagnosis. Methods: Within the scope of Zeytinburnu Community Mental Health Center, some field scanning has been done and domestic squalor has been evaluated with Living Condition Rating Scale for a year. In this scale, the sociodemographic 1 Uzm.Dr., Bağcılar Toplum Ruh Sağlığı Merkezi, İstanbul, Türkiye 2 Uzm.Dr., 5 Asist.Dr., Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul, Türkiye 3 Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı, Ankara, Türkiye 4 Psikolog, Zeytinburnu Toplum Ruh Sağlığı Merkezi, İstanbul, Türkiye YazıĢma Adresi / Correspondence address: Uzm.Dr. Erkan AYDIN, Bağcılar Toplum Ruh Sağlığı Merkezi, Bağcılar/İstanbul, aydinerk@gmail.com GeliĢ tarihi: , Kabul tarihi: , doi: /apd.48434

2 290 Çöp evler ve DSM-5 yeni tanı kategorisi biriktirme bozukluğu: Sınırlı alan çalışması data which have been got from the patients who live in the houses which are labeled as moderate-squalor and severe squalor and features of the disease are evaluated. Findings: Forty-two moderate squalor and severe squalor have been reached in a year in Zeytinburnu and it has been determined that 103 people live in these houses. Sixty people out of 103 have had a psychiatric disease (psychotic disorder %, common developmental disorder and mental retardation %, dementia 7-6.8%, alcohol drug addiction 6-5.8% and mood disorder 4-3.9%). Forty-one of these people (39.9%) have had the litter houses as a result of inconvenient storage of things. 13 patients who store things show the symptoms of DSM-5 hoarding disorder. Discussion: Domestic squalor is a serious mental health and social health problem in our country as in developed counties. In other countries, especially there are people who live alone in these houses, whereas in our study it is found that more than one person, whether they are sick or not, live in these houses. It is essential for community mental health centers to determine the psychiatric patients who live in these houses and to be organized to arrange the necessary interventions. (Anatolian Journal of Psychiatry 2014; 15: ) Key words: domestic squalor, community mental health center, hoarding disorder GİRİŞ Yaşanılan ortamın temizliği, içinde yaşayanların yetiştirilme biçimleri, beklentileri, maddi olanakları, kültürel özellikleri ve sosyal çevreleri gibi etkenlere göre değişkenlik gösterir. Her kültür ve sosyoekonomik durum için belirli bir derecenin üzerinde bakımsız, pis ve dağınık olan evler çöp ev (domestic squalor) olarak tanımlanır. 1 Çöp evlerde yaşayan bireylerin yarısından fazlasında biriktirme davranışı bulunmakla birlikte, zaman zaman biriktirme davranışı olmayan kişiler de çöp evlerde yaşamak zorunda kalabilmektedir. 2 Yaşanılan ortamın çöp eve dönüşmesi üç şekilde olabilmektedir: 1. Biriktirme davranışı ile evin gereksinim duyulmayan nesnelerle doldurulması, biriken yığınların evin amaca yönelik kullanımını engellemesi sonucunda çöp evler oluşabilir. 2. Biriktirme davranışı olmayan kişilerin bir kısmında şizofreni veya demans gibi ağır yeti yitimine neden olan bir hastalık vardır. Bu hastalar ürettikleri çöpleri atamazlar, günlük temizlik ve düzenleme işlerini yeterli düzeyde yapamazlar. 3. Bu evlerde yaşayanların bir kısmı hem bir gün işe yarayacağı gerekçesiyle aşırı derecede kullanılmayacak nesne biriktirirler, hem de yeti kaybı nedeniyle yaşadıkları ortamı düzenleyemezler. 3 Çöp evler olgusu, hem içinde yaşayan kişiler, hem de çevresi için birtakım riskleri barındıran bir toplum sağlığı sorunudur. Çöp evler nedeniyle ortaya çıkan riskler arasında düşme sonucu yaralanma, çok önemli evrak/eşyaların ve paraların kaybedilmesi, aynı evde yaşayan çocuğun fiziksel ve ruhsal açıdan kötüye kullanımı, eğer hayvan biriktiriliyorsa o hayvanların bakımının ihmali, bu hayvanların toz halinde dışkıları ile temas sonucu akciğer enfeksiyonu, haşerelerin neden olduğu sağlık sorunları, ev drenaj sisteminin tıkanması sonucunda su baskınları ve yangınlar sayılabilir. Bu durum aynı zamanda sağlık ve sosyal harcamalar, Anatolian Journal of Psychiatry 2014; 15: kompulsif satın alma gibi nedenlerle kişilere ciddi mali yük oluşturabilir. 1,4 Yarattığı tüm ciddi sorun ve risklere karşın, çöp ev olgularının yardım aramak için sağlık kuruluşlarına başvuruları nadirdir. Çöp ev olgularına daha çok yakın çevrede yaşayan diğer kişilerin yakınmaları ve sosyal servis çalışanlarının ev ziyaretleri sonucunda ulaşılır. Sağlık ve sosyal yardım sistemi gelişmiş ülkelerde yapılan çalışmalarda bu evlerde yaşayan kişilerin yarıya yakınının bilişsel kayıpları olan yaşlılar olduğu bildirilmiştir. 2 Kendine bakımı ihmal eden, çöp evde yaşayan ve biriktirme davranışı olan yaşlı kişiler için Diyojen sendromu tanımlaması da yapılmıştır; 5 ancak Diyojen sendromu özgül bir durum olmayıp demans, alkol bağımlılığı, şizofreni, kişilik bozukluğu gibi durumlarla yüksek oranda birliktelik göstermesi ve genç yaşlarda da görülmesi nedeniyle bu kavram artık yalnız tarihsel önemdedir. 6 Başka bir psikiyatrik bozukluğun belirtisi olmaksızın görülen biriktirme davranışı için DSM-5 te biriktirme bozukluğu (hoarding) adıyla ayrı bir tanının yer alması önerilmiştir. 7 Altta yatan psikopatolojiye yönelik tedavi girişimleri olmaksızın birikmiş eşyaların uzaklaştırılması, evin temizlenmesi ve yeniden düzenlenmesi kişide yoğun anksiyete ve psikolojik yüke neden olabilir. Kısa sürede ev yeniden eski haline dönebilir. Hastanın sürece katılımı ve onayı alınmadan yapılacak işlemlerinin ciddi depresyon ve intihara neden olduğunun görülmesi üzerine, onay alınmadan girişimde bulunulması bazı ülkelerde yasaklanmıştır. Algoritma oluşturmaya yetecek sayıda sağlık kuruluşlarına başvuru olmadığı için çöp evde yaşayan insanlara yönelik tedavi ve izleme biçimlerini belirlemek güçtür. Çöp evde yaşayan kişilere yönelik tedavi çok yönlü bir ekip çalışması ve yüksek maliyet gerektirir. 1 Bu evlere yapılacak girişimler, ruh sağlığı çalışanlarının öncülüğünde yürütülen olgu yönetimi ne diğer sosyal.

3 Aydın ve ark. 291 kuruluşların ortak katılımı ile gerçekleştirilmelidir. 8 Türkiye de çöp evler ve burada yaşayan kişiler hakkında yeterli veri olmadığı gibi, bu evlere yönelik girişimleri yönetecek kuruluşlar da yoktur. Bu evler daha çok medya haberleri ile gündeme gelmektedir. Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerinin (TRSM) çöp evleri saptaması, bu evlerde yaşayan kişilerin gereksinimlerini belirlemesi, evin yeniden düzenlenmesine yönelik girişimlere önderlik etmesi ve çöp evler konusunda bilgi birikimi sağlaması beklenmektedir. Çalışmamızda Zeytinburnu TRSM nin etkinlikleri kapsamında 01 Aralık Aralık 2012 tarihleri arasında ulaşılan çöp evlerin oranının, bu evlerde yaşayan kişilerde çöp ev oluşumuna yol açan mevcut ruh sağlığı sorunlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM Zeytinburnu ilçesi sınırlarında 01 Aralık Aralık 2012 tarihleri arasında 42 çöp ev saptanmıştır. Çöp evler üç farklı yöntemle belirlendi. İlk olarak TRSM ile işbirliği yapan yerel kurumların olgu bildirimi, ikinci olarak yakınlarının bireysel başvurularının ardından TRSM sorumluluk alanında bulunan ağır yeti yitimi olan hastalara ulaşmak için yapılan ev ziyaretleri ve son olarak Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi bilgi tabanından psikotik bozukluk nedeniyle tedavi olan hastaların adreslerinin belirlenmesinin ardından yapılan ev ziyaretleri sonucunda saptandı. Çöp evler Yaşam Ortamını Değerlendirme Ölçeği (YDDÖ) ile değerlendirilmiştir. Test sonucu orta ve ileri derecede dağınık olarak nitelendirilen evlerde yaşayanların, sosyodemografik özellikleri belirlendi. Tüm ev halkına uygulanan SCID-I ve psikiyatrik görüşmeler ile ruhsal bozukluklar araştırıldı. Kullanılan ölçekler Sosyodemografik Veri Formu: Çalışmacılar tarafından evde yaşayan çöp ev oluşmasına katkıda bulunan veya bulunmayan tüm kişilerin sosyodemografik bilgilerini ve klinik özelliklerini değerlendirmek için hazırlanmıştır. DSM-IV Eksen I Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme Formu (SCID-I): SCID- I, First ve arkadaşları 9 tarafından geliştirilmiş, yapılandırılmış bir klinik görüşme ölçeğidir. SCID-I in Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması Çorapçıoğlu ve arkadaşları 10 tarafından yapılmıştır. Yaşam Ortamını Değerlendirme Ölçeği- YODÖ (Living Condition Rating Scale): Samios tarafından yaşam alanlarının niteliğini ölçmek için geliştirilmiş Halliday ve arkadaşları tarafından 2000 yılında Londra da, 2009 yılında Sidney de yapılan çalışmalarında kullanılmıştır. 11 Ölçek yaşanılan alanı tümüyle değerlendiren, 0-3 arasında puan veren, 13 madde (giriş, koku, ışık, halı-döşemeler, duvarlar, mobilyalar, mutfak, tuvalet-banyo, besinler, vücut-hayvan atıkları, biriktirme, karışıklık-dağınıklık, haşere-mikrop) içermektedir. Ölçek sonucunda 13 ve üzerinde puan alan evler orta derecede dağınık ve pis ev (çöp ev), 26 ve üzeri puan alan evler ileri derecede dağınık ve pis ev olarak kabul edilmektedir. Ayrıca ölçeğin değerlendiricinin gözlemine göre evin genel kullanılabilirliğini ölçen ek bir maddesi, evde yaşayan bireyin öz bakımını değerlendiren dört maddesi, evin dış görünüşü ve bahçesini değerlendiren iki maddesi vardır. Ölçeğin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması araştırma ekibi tarafından yapılmıştır. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0.90 olarak bulunmuştur. Maddeler silindiğinde ise, Cronbach alfa değerleri arasındadır. Test-tekrar test güvenilirlik katsayısı 0.89 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Bu analizin yapılabilmesi için faktör analizine uygunluğu testi (KMO) 0.60 tan yüksek ve Barlett testinin anlamlı çıkması gerekmektedir. Bu çalışmada da açımlayıcı faktör analizinde tek faktörlü yapıda KMO 0.782, Barlett küresellik katsayı değeri ve Barlett testi anlamlı çıkmıştır. On üç maddenin faktör yükleri arasında değişmektedir. SONUÇLAR Zeytinburnu ilçesinde 42 orta ve ileri derecede dağınık çöp eve ulaşıldı. Bir ev içinde yaşayan kişilere ulaşılamadığı için çalışma dışında bırakıldı. Çalışma süresince üç eve girişimde bulunuldu ve çöp ev durumları ortadan kalktı, ancak bu evler yine de çalışmaya alındı. Bu 41 evde 107 kişinin yaşadığı görüldü. Yüz üç kişi ile bire bir görüşme yapıldı. Dört kişi evleri geçici olarak kullanmaktaydı ve çalışma için onamları alınamadı. Evlerde yaşayanların hiç biri evin durumu ile ilgili yardım isteğinde bulunmamıştır. Bu 41 evin 22 si diğer kurumların yönlendirmesi ile, 19 u gezici ekip ev ziyaretleri ile saptandı. Sosyodemografik özellikleri Çöp evlerde yaşayanlardan 64 ünün (%62.1) erkek ve 86 sının (%83.4) 60 yaş ve altında olduğu görüldü. Bireylerin 25 inin(%24.3) evli olduğu; 16 sının (%15.5) lise ve üniversite mezunu olduğu; 11 inin (%10.7) yalnız yaşadı-

4 292 Çöp evler ve DSM-5 yeni tanı kategorisi biriktirme bozukluğu: Sınırlı alan çalışması Tablo 1. Çöp evlerde yaşayanların sosyodemografik özellikleri Yaş grupları Sayı % yaş ve üzeri Medeni durum Evli Bekar Boşanmış+dul Eğitim durumu Yok İlkokul Ortaokul Lise Üniversite Birlikte yaşadığı kişiler Yalnız Ailesiyle birlikte Kaldığı yerin mülkiyeti Ev sahibi Yaşadığı evin niteliği Apartman dairesi Müstakil ev Bekar odası Çalışma durumu Var Gelir düzeyi TL TL TL TL ve üstü Alkol kullanımı var Madde kullanımı var ğı; 84 ünün (%81.6) ev sahibi olduğu, 18 (%17.5) kişinin alkol, beşinin (%4.9) madde kullandığı görüldü (Tablo 1). Çöp evlerde yaşayanların hastalık-engellilik özellikleri Yüz üç kişiden 60 ında (%59.2) psikiyatrik bozukluk vardı (psikotik bozukluk 27-%26.2, yaygın gelişimsel bozukluk ve zeka geriliği 16- %15.5, demans 7-%6.8, alkol madde bağımlılığı 6-%5.8, duygudurum bozuklukları 4-%3.9). Anatolian Journal of Psychiatry 2014; 15: DSM-IV-TR ye göre, 27 (%25.3) kişide herhangi bir eksen I psikiyatrik bozukluğu, obezite, fiziksel engel, kronik tıbbi bir hastalık, biriktirme davranışı ve DSM-5 e göre biriktirme bozukluğu bulunmamaktadır (Tablo 2). Tablo 2. Hastalık ve engellilik özellikleri Sayı % DSM-IV e göre ruhsal bozukluk Yok Psikotik bozukluk Duygudurum bozukluğu Demans Yaygın gelişimsel bozukluk Ve zeka geriliği Alkol-madde bağımlılığı Biriktirme (DSM-5 e göre hoarding) Var Yok Var edinme olmadan Var edinme ile biriktirme Kronik tıbbi hastalık var Fiziksel engel var Obezite var Biriktirme bozukluğu olan kişiler Kırk iki çöp evin YODÖ ile değerlendirilmesinde 29 evin orta derecede (YODÖ puanı ortalaması: 20.82±4.20), 13 evin ağır derecede (YODÖ puanı ortalaması: 32.53±2.96) çöp ev olduğu görülmüştür. Orta dereceli dağınık ve pis olan evlerde 71 kişinin yaşadığı ve bunlardan 27 sinin biriktirme davranışının olduğu, ileri derecede dağınık ve pis olan evlerde 32 kişinin yaşadığı ve bunlardan 14 ünün biriktirme davranışının olduğu saptandı. Biriktirme davranışı olan 41 kişinin YODÖ nün biriktirme maddesine göre yapılan değerlendirmede 15 inde hafif, 11 inde orta, 15 inde ileri düzeyde biriktirme davranışının olduğu saptandı. Biriktirme davranışı olan 13 kişi DSM-5 için önerilen biriktirme bozukluğu tanısına uymaktadır. DSM-5 e göre biriktirme bozukluğu olan 13 hastanın dördünün hayvan biriktirmesi vardı. Biriktirme bozukluğu için altı hastanın içgörüsü zayıfken, yedi hastanın içgörüsü yoktu. Bu 13 hastanın altısında eşlik eden psikotik bozukluk, ikisinde duygudurum bozukluğu vardı. Beş hastada ise eşlik eden ek bir ruhsal bozukluk saptanmadı.

5 Aydın ve ark. 293 TARTIŞMA Ülkemizde hem kişi, hem de çevresi için büyük riskler barındıran çöp evler tıbbi ortamların konusu olmaktan çok basın-yayın organlarında abartılı miktarda çöp birikimi ve yerel kurumların bu evlere uygunsuz girişimi ile gündeme gelmektedirler. Toplum temelli ruh sağlığı hizmet sunumunun önemli konularından birisi olan bu alanda ülkemizde kapsamlı bir çalışma yoktur. Zeytinburnu TRSM hizmet alanında yapılan bu çalışmada, toplum ruh sağlığı sistemi gelişmiş ülkelerdeki çöp ev oranlarına benzer oranda olgu saptanmıştır. Çöp ev olgularına ulaşma biçimi, bu evler için kullanılan seçme ölçütleri ve değerlendirme ölçekleri araştırma sonuçlarını doğrudan etkilemektedir. Koruyucu sağlık sistemi iyi gelişmiş ülkelerdeki çalışmaların çoğunda birinci basamak sağlık hizmetlerine, toplum ruh sağlığı merkezlerine, hastanelere veya yaşlılık psikiyatrisi ayaktan izleme birimlerine başvurmuş veya sevki sağlanmış hastalar örneklemi oluşturmaktadır. Bu çalışmaların sonuçları toplumun geneli hakkında bir değerlendirme yapma olanağı verse de, daha geçerli bilgi için alan çalışmaları gereklidir. 2 Çöp evlerle ilgili ilk çalışmalarda, ağır derecede bakımsız ve pis olan çöp evlerde yaşamanın ve kendine bakımı ihmal etmenin bir yaşlılık sorunu olduğu düşünülmüştür. 2 Macmillian ve Shaw 1966 yılında Nottingham şehrinde, birinci basamak sağlık çalışanları ve yaşlılar ile çalı-şan hekimlerin yönlendirmesi ile topladıkları, yaşlılık yıkımı olarak tanımladıkları 24 çöp ev olgusu saptamışlardır. Çalışmanın sonuçlarını genelleyerek 60 yaş üzerindeki kişilerin %0.5 inde yaşılık yıkımı olduğunu ileri sürmüşlerdir. 12 Wrigley ve Cooney 1992 yılında İrlanda da yaşlı psikiyatrisi birimlerine sevk edilen kişilerde yaptıkları çalışmada, yıllık çöp ev sıklığının %0.5 olduğunu bildirmişlerdir. 3 Halliday ve arkadaşları 2000 yılında yerel yönetim temizlik ekiplerine yapılan çöp ev ihbarlarını inceledikleri çalışmada i 60 yaş ve üzerindeki kişilerden oluşan nüfuslu bölgede bir yılda 70 yeni çöp ev bildiriminin yapıldığını saptamışlardır. 6 Halliday ve Snowdon 2009 yılında Sidney kentinde yaşlılık psikiyatrisi servisine yönlendirilmiş olguları inceledikleri çalışmada ise yaşlı nüfusta yıllık çöp ev olgusunun %0.96 oranında olduğunu bildirmişlerdir. 3 Çalışmamızda ise çöp evlere ulaşım daha çeşitlilik içermektedir. TRSM ile işbirliği yapan yerel kurumların olgu bildirimi, TRSM hizmeti kapsamında yapılan ev ziyaretleri gibi çoklu kaynak kullanıldı. Yine de çalışmamızda ilçede bulunan tüm çöp evlere ulaşıldığı söylenemez. Nüfusu olan ilçede bir yılda 41 çöp ev olgusuna ulaşılmış ve bu evlerde 103 kişinin yaşadığı görülmüştür. Veri toplama kaynakları yaşlılık psikiyatrisi ve sosyal servislere dayanan çalışmalardan farklı olarak; Halliday ve arkadaşları yaş grubu ayırmadan yaptıkları çalışmada ulaşılan kişilerin yaş aralığının ve ortalama yaşın 63 olduğunu, %51 oranında 65 yaşından genç kişiye ulaştıklarını bildirmişlerdir. 6 Bizim çalışmamızda çöp evlerde yaşayanların %83.4 ünün (86 kişi) 60 yaşından küçük olduğu görüldü. Bu sonuç çöp evde yaşamanın yaşlılar kadar gençleri de etkilediği bilgisini desteklemektedir. 2 Çalışma sonuçlarımızın diğer çalışmalara göre ayrışan önemli bir yönü, çöp evlerde genellikle birden fazla kişinin yaşadığının belirlenmiş olmasıdır. Halliday ve arkadaşları yaptıkları çalışmada 76 evde toplam 81 kişinin kaldığını, bu kişilerin 68 inin (%84) tek başına yaşadıklarını belirtmişlerdir. 6 Halliday ve Snowdon, orta ve ileri derecede dağınık çöp evlerde yaşayanların %81 inin yalnız yaşadığını bildirmişlerdir. 3 Çalışmamızda ise belirlenen 41 evde yaşayan 103 kişinin 11 i (%10.7) yalnızdı. Çöp evlerin 30 unda birden çok kişi yaşamaktaydı. Hem orta, hem de ileri derecede dağınık ve pis evlerde birden çok kişinin yaşadığı görülmüştür. Zeytinburnu İlçesi nde gözlenen bu ayrışmanın nedenlerini belirlemek için farklı çalışmalara gereksinim vardır. Halliday ve arkadaşları 2000 yılında, çöp evlerde yaşayanların %70 inde ICD-10 a göre bir psikiyatrik bozukluk olduğunu, %85 inde kronik fiziksel bir hastalık olduğunu bulmuşlardır. Bu çalışmada bu evleri kullanan sağlıklı (ruhsal ve fiziksel açıdan engeli bulunmayan) birey sayısı hakkında bilgi verilmemiştir. 2 Halliday ve Snowdon 2009 yılında Sidney de 173 yaşlı ve çöp evde yaşayan kişiyi inceledikleri çalışmada altı kişinin DSM-IV-TR ye göre ruhsal bozukluğunun olmadığını belirtmişlerdir. 3 Bizim çalışmamızda ise, bu evlerde yaşayan 27 (%26.2) kişide DSM-IV-TR ye göre herhangi bir eksen bir psikiyatrik bozukluk, şişmanlık, fiziksel engel, kronik tıbbi bir hastalık, biriktirme davranışı ve DSM-5 e göre biriktirme bozukluğu bulunmadığı görüldü. Bu sonuç orta ve ileri derecede dağınık ve pis olsa da, bu evlerin sağlıklı bireyler tarafından da kullanıldığını göstermektedir. Çalışmamızın dikkat çeken bir diğer bulgusu, bu evlerde yaşayan kişilerin 30 unun (%29.1) 1000 TL ve üzerinde gelir sahibi olmasıdır.

6 294 Çöp evler ve DSM-5 yeni tanı kategorisi biriktirme bozukluğu: Sınırlı alan çalışması Bu bulgu evleri kullanan yüksek sayıda sağlıklı bireyin olması ile ilişkili olabilir. Çalışmalarda bu evlerde yaşayanların önemli bir bölümünde şizofreni, demans ve alkol bağımlılığı görülmüştür. 2 Bizim çalışmamızda ise, kişilerin 27 sinde (%26.2) psikotik bozukluk, yedisinde (%6.8) demans, 16 sında (%15.5) yaygın gelişimsel bozukluk ve zeka geriliği, altısında (%5.8) alkol-madde bağımlılığı vardı. TRSM lerin hizmet vereceği tanı gruplarının bu bozuklukları kapsayacak şekilde genişletilmesi ile çöp evler için daha etkin girişimler geliştirilebilecektir. Çöp evlerde yaşayan kişilerin önemli bir kısmının biriktirme davranışı göstermesine karşın, bu evlerde yaşayan kişilerin hangi oranda DSM-5 için önerilen biriktirme bozukluğu ölçütlerini karşıladığı hakkında yeterli bilgi yoktur. Clark ve arkadaşları, 1975 yılında çöp evlerde yaşayan 30 kişiden altısının (%20) biriktirme davranışı nedeniyle evlerini çöp evlere dönüştürdüklerini bildirmişlerdir. 13 Samuels ve arkadaşları bir alan çalışmasında, biriktirme davranışının yaygınlığını %4 olarak bulmuşlardır. 14 Halliday ve arkadaşları çöp evlerde yaşayanların %51 inde gereksiz birtakım nesneleri biriktirme davranışı olduğunu belirlemişlerdir. 6 Bu çalışmalardan farklı olarak Timpano ve arkadaşları 2009 yılında yaptıkları alan çalışmasında, DSM-5 e göre biriktirme bozukluğunun sıklığını %5.8 oranında belirlemişlerdir. Bu çalışmadaki yüksek oran, DSM-5 in biriktirme bozukluğu için önerdiği belirtiler klinik olarak anlamlı gerginliğe veya sosyal, mesleksel veya diğer önemli yaşam işlevlerinde (kendisini ve diğerleri için güvenli çevreyi sürdürmeyi de içeren) bozulmalar ölçütü için hafif ve orta düzeyde etkilenmenin yeterli görülmesi ile ilişkili olabilir. 15 Bizim çalışmamızda çöp evlerde yaşayan 103 kişiden 41 inde (%39.9) biriktirme davranışı saptandı. Bu hastalardan 13 ü (%12.5) DSM-5 e göre biriktirme bozukluğu tanı ölçütlerini karşılıyordu. Çalışmamız, çöp ev düzeyine ulaşmayan biriktirme bozukluğu olan kişileri kapsamamaktadır. Ayrıca çalışma ekibince henüz ulaşılamayan çöp evler olabileceği dikkate alındığında sonucun topluma genellenemeyeceği düşünülmektedir. Tolin ve arkadaşları biriktirme bozukluğu hastalarının %50.7 sinde depresyon, %20 sinde OKB, OKB ye benzer oranlarda diğer anksiyete bozuklukları ve %30 unda ADHD bulunduğunu; hastaların %40.1 inin hem biriktirme bozukluğu ölçütlerini, hem de biriktirme ile ilgili bir dürtü kontrol bozukluğu ölçütlerini (kompulsif satın alma, kleptomani) karşıladığını bulmuşlardır. Ancak bu çalışmada, psikotik veya demans bulgusunun olması çalışma dışı bırakma ölçütü olarak belirlenmiştir. 16 Bizim çalışmamızda ise, klinik olarak biriktirme bozukluğu tanısı konulan 13 hastanın altısında psikotik bozukluk, ikisinde bipolar bozukluk vardı. Saptanan bu eş tanılı olgular, DSM-5 te biriktirme davranışı ile psikotik bulguların ilişkili olmadığı durumlarda, iki tanının birlikte ele alınmasına olanak verilmesinin uygunluğunu desteklemektedir. 17 Hayvan biriktirmenin nesne biriktirmeden daha zor tedavi edildiğini gösteren çalışmalar vardır. 16 Bizim 13 hastamızdan dördünde hayvan biriktirme vardı. Olgu yönetiminde bu konunun dikkate alınması yararlı olacaktır. SONUÇ Zeytinburnu İlçesi nde, gelişmiş ülkelerde yapılan çalışmalara benzer oranlarda çöp ev saptanmıştır. Bu evlerde yaşayan kişilerin tedavilerinin sağlanması için olgu yöneticiliği yapacak toplum ruh sağlığı birimlerinin yaygınlaştırılması gerekmektedir. Bu çalışmada, yalnız çeşitli yöntemlerle ulaşılabilen evler değerlendirmeye alınmıştır. Konu ile ilgili toplum çalışmalarına gereksinim vardır. KAYNAKLAR 1. The Ageing and Aged Care Branch, Victorian Government, Department of Health. Discussion paper hoarding and squalor, Melbourne, Victoria, Snowdon J, Shah A, Halliday G. Severe domestic squalor: a review. Int Psychogeriatrics 2007; 19: Snowdon J, Halliday G. A study of severe domestic squalor: 173 cases referred to an old age psychiatry service. Int Psychogeriatrics 2011; 23: Tolina DF, Frost RO, Steketeed G, Graye KD, Fitcha KE. The economic and social burden of compulsive hoarding. Psychiatry Res 2008; 160: Badr A, Hossain A, Iqbal J, Lantz MS. Diogenes Syndrome: When self-neglect is nearly life threatening. Clin Geriatr 2005; 13: Anatolian Journal of Psychiatry 2014; 15:

7 Aydın ve ark Halliday G, Banerjee S, Philpot M, Macdonald A. Community study of people who live in squalor. Lancet 2000; 355: Tolin FD. Challenges and advances in treating hoarding. J Clin Psychol 2011; 67: Snowdon J, Halliday G. How and when to intervene in cases of severe domestic squalor. Int Psychogeriatr 2009; 21: First MB, Spitzer RL, Gibbon M, Williams JBW. Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis I Disorders (SCID-I), Clinical Version. Washington D.C.: American Psychiatric Press, Çorapcıoğlu A, Aydemir Ö, Yıldız M, Esen A, Köroğlu E. DSM IV Eksen I Bozuklukları (SCID- I) için Yapılandırılmış Klinik Görüşme-Klinik Versiyon. Ankara: Hekimler Yayın Birliği, Samios K. Into the Loathsome Den: The Characteristics of Persons Living in Squalor. Unpublished Dissertation, Sydney, Royal Australian and New Zealand College of Psychiatrists, Macmillian D, Shaw P. Senile breakdown in standards of personal and environmental cleanliness. Brit Med J 1966; 2: Clark ANG, Mankikar GD, Gray I. Diogenes syndrome. A clinical study of gross neglect in old age. Lancet 1975; 305: Samuels JF, Bienvenu OJ, Grados MA, Cullen B, Riddle MA, Liang K, et al. Prevalence and correlates of hoarding behavior in a communitybased sample. Behav Res Ther 2008; 46: Timpano KR, Exner C, Glaesmer H, Rief W, Keshaviah A, Brähler E. The epidemiology of the proposed DSM-5 hoarding disorder: exploration of the acquisition specifier, associated features, and distress. J Clin Psychiatry 2011; 72: Frost OR, Steketee G, Tolin FD. Comorbidity in hoarding disorder. Depress Anxiety 2011; 28: Mataix-Cols D, Frost OR, Pertusa A, Clark LA, Saxena S, Leckman JF, et al. Hoarding disorder: a new diagnosis for DSM-V? Depress Anxiety 2010; 27:

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Dr. SiğnemÖZTEKİN, Psikolog Duygu KUZU, Dr. Güneş CAN, Prof. Dr. AyşenESEN DANACI Giriş: Ayrılma anksiyetesi bozukluğu,

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD Çalışmalarda birinci basamak sağlık kurumlarına başvuran hastalardaki psikiyatrik hastalık sıklığı, gerek değerlendirme ölçekleri kullanılarak

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA GİRİŞ: Yaygın anksiyete bozukluğu, birtakım olay ya da etkinliklerle ilgili olarak, bireyin denetlemekte zorlandığı,

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek. Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU

Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek. Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU Kurum ve kuruluşla ilişki bildirimi Bulunmamaktadır. Şiddet ve Suç Saldırganlık Şiddet Bireyin

Detaylı

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Suat Yalçın, Sevda Bağ SBÜ Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları EAH, 3.psikiyatri Kliniği,

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık

Detaylı

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) Şermin Yalın Sapmaz Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı

Detaylı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem V Psikiyatri Staj Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Yrd. Doç. Dr. Baran GENCER Yrd. Doç. Dr. Oğuz GÜÇLÜ Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Mehmet Emin Demirkol Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı AMAÇ Bu çalışmada

Detaylı

Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi

Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi Uzm. Dr. Gökhan Öz Prof. Dr. Cengiz Kılıç Giriş Mizofoni: Çeşitli hafif seslerden belirgin

Detaylı

Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi

Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi Araştırmacılar: As. Dr. Simge Seren KIRLIOĞLU As. Dr. Sinem ACAR Doç. Dr. Pınar ÇETİNAY AYDIN Prof.

Detaylı

ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI

ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI STAJIN TANITIMI EĞİTİM DÖNEMİ STAJ SÜRESİ YERLEŞKE EĞİTİM BİRİMLERİ DERSHANE : Dönem V : 5 iş günü : Cebeci Hastanesi : Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları

Detaylı

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş

Detaylı

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Selçuk Özdin 1, Aytül Karabekiroğlu 2, Arzu Alptekin Aker 2, Recep Bolat 2, Servet

Detaylı

Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi

Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi *Kenar İ. Ayşe Nur, **Sezai Üstün Aydın, *Alper Zıblak *Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Kriz Dergisi 2(1): 235-240 EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Erol ÖZMEN, M.Murat DEMET, İlkin İÇELLİ, Gürsel

Detaylı

ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI

ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI STAJIN TANITIMI EĞİTİM DÖNEMİ STAJ SÜRESİ YERLEŞKE EĞİTİM BİRİMLERİ DERSHANE : Dönem V : 5 iş günü : Cebeci Hastanesi : Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları

Detaylı

Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M.

Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M. DEPRESYON-ANKSİYETE BOZUKLUKLARI İLE ALKOL BAĞIMLILIĞI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M. ÖZET Alkol bağımlılığı ve diğer psikiyatrik

Detaylı

AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY

AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY GİRİŞ Yaşlılık Dünya Sağlık Örgütü tarafından 65 yaş ve üzeri dönem olarak tanımlamakta; Fiziksel görünüm, güç ve rol kaybı yaşanılan, yaşlılık dönemindeyeti

Detaylı

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Sedat Batmaz 1, Emrah Songur 1, Mesut Yıldız 2, Zekiye Çelikbaş 1, Nurgül Yeşilyaprak 1, Hanife

Detaylı

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır.

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Lohusalık döneminde ruhsal hastalıklar: risk etkenleri ve klinik gidiş Doç.Dr. Leyla Gülseren 25 Eylül 2013 49. Ulusal

Detaylı

Sağlıkta Yaşam Kalitesinin Klinikte Kullanımı

Sağlıkta Yaşam Kalitesinin Klinikte Kullanımı . SAYKAD Sağlıkta Yaşam Kalitesi Derneği 2002 Sağlıkta Yaşam Kalitesinin Klinikte Kullanımı Ömer Aydemir Celal Bayar Üni. Tıp Fak. Psikiyatri A. D. Sağlık Hizmetinde Amaç Hastanın hastalığı ile ilgili

Detaylı

TRSM de Rehabilitasyonun

TRSM de Rehabilitasyonun TRSM de Rehabilitasyonun Yeri Dr. Ayla Yazıcı BRSHH Gündüz Hastanesi ve Rehabilitasyon Merkezi Koordinatörü 7.10.2010 Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım

Detaylı

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Dr. Gülcan Güleç, DR. Hikmet Hassa, Dr. Elif Güneş Yalçın, Dr.Çınar Yenilmez, Dr. Didem

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ* İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 25 TÜRKİYE DE SIK KARŞILAŞILAN PSİKİYATRİK HASTALIKLAR Sempozyum Dizisi No:62 Mart 2008 S:25-30 PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

Detaylı

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona

Detaylı

Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi. Evaluation of psychiatric office studies for six years in Samsun

Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi. Evaluation of psychiatric office studies for six years in Samsun 154 Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi Ömer BÖKE, 1 Servet AKER, 2 ÖZET Amaç:

Detaylı

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol 1 Acibadem University Medical Faculty 2 Maltepe University Medical

Detaylı

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ Hazırlayan: PSİKİYATRİ Anabilim Dalı 1 PSİKİYATRİ STAJI TANITIM REHBERİ Ders Kodu Dersin

Detaylı

DSM V madde kullanım bozuklukları için neler getiriyor? Prof. Dr. Yıldız Akvardar

DSM V madde kullanım bozuklukları için neler getiriyor? Prof. Dr. Yıldız Akvardar DSM V madde kullanım bozuklukları için neler getiriyor? Prof. Dr. Yıldız Akvardar Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD 7 Ekim 2010 MADDE KULLANIM BOZUKLUKLARI DSM IV Madde bağımlılığı Madde

Detaylı

YETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ

YETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ YETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PSİKİYATRİ A.D. Madde deyince ne anlıyoruz? Alkol Amfetamin gibi uyarıcılar Kafein Esrar ve sentetik kannabinoidler

Detaylı

Çekirdek belirtileri açýsýndan duygulaným alanýnda. Birinci Basamakta Depresyon: Tanýma, Ele Alma, Yönlendirme. Özet

Çekirdek belirtileri açýsýndan duygulaným alanýnda. Birinci Basamakta Depresyon: Tanýma, Ele Alma, Yönlendirme. Özet Birinci Basamakta Depresyon: Tanýma, Ele Alma, Yönlendirme Doç. Dr. Levent KÜEY* Özet Depresyon psikiyatrik bozukluklar arasýnda en sýk karþýlaþýlan hastalýklardan biridir. Depresif hastalarýn önemli bir

Detaylı

NADİR HASTALIKLAR VE ORPHANET-TÜRKİYE. 2007- sonrası. Prof.Dr. Uğur Özbek Orphanet-Türkiye Koordinatörü İstanbul Üniversitesi, DETAE

NADİR HASTALIKLAR VE ORPHANET-TÜRKİYE. 2007- sonrası. Prof.Dr. Uğur Özbek Orphanet-Türkiye Koordinatörü İstanbul Üniversitesi, DETAE NADİR HASTALIKLAR VE ORPHANET-TÜRKİYE 2007- sonrası Prof.Dr. Uğur Özbek Orphanet-Türkiye Koordinatörü İstanbul Üniversitesi, DETAE Nadir hastalık ve yetim ilaç tanımı Ülkemizdeki durum Nadir hastalıkların

Detaylı

ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI

ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI -ÖN ÇALIŞMA- Dr. Nasibe ÜNSALAN*, Dr. Özkan PEKTAŞ**, Dr. Ayhan KALYONCU**, Dr. Devran TAN*, Dr. Hasan MIRSAL**, Dr. Mansur

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion: ÖZET Amaç: Yapılan bu çalışma ile Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde görevli hemşirelerin zihinsel iş yüklerinin değerlendirilmesi ve zihinsel iş yükünün hemşirelerin sosyo-kültürel özelliklerine

Detaylı

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU. Dahili Servisler

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU. Dahili Servisler DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU Dahili Servisler Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHP) Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), her 10 çocuktan birinde görülmesi, ruhsal, sosyal

Detaylı

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PSİKİYATRİ ANABİLİM DALI 2012-2012 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM V PSİKİYATRİ STAJ DERS PROGRAMI

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PSİKİYATRİ ANABİLİM DALI 2012-2012 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM V PSİKİYATRİ STAJ DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PSİKİYATRİ ANABİLİM DALI 2012-2012 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM V PSİKİYATRİ STAJ DERS PROGRAMI STAJ DÖNEMİNDE EĞİTİM VE ÖĞRETİMDEN SORUMLU ÖĞRETİM ÜYELERİ:

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

Adana İl Merkezi Acil Servis Hekimlerinin Sağlık Profillerinin Belirlenmesi

Adana İl Merkezi Acil Servis Hekimlerinin Sağlık Profillerinin Belirlenmesi Adana İl Merkezi Acil Servis Hekimlerinin Sağlık Profillerinin Belirlenmesi Dr. Erhan KAYA, Prof. Dr. Ferdi TANIR Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Sözlü Bildiri 05.04.2018.

Detaylı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem VI Ön Hekimlik Psikiyatri (Seçmeli) Uygulama Dilimi Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Doç.

Detaylı

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Mesut YILDIZ, Sait ALİM, Sedat BATMAZ, Selim DEMİR, Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı

Detaylı

ERGENLERDE İNTERNET BAĞIMLILIĞI

ERGENLERDE İNTERNET BAĞIMLILIĞI ERGENLERDE İNTERNET BAĞIMLILIĞI Bilgisayar ve internet kullanımı teknoloji çağı olarak adlandırabileceğimiz bu dönemde, artık hayatın önemli gereçleri haline gelmiştir. Bilgiye kolay, hızlı, ucuz ve güvenli

Detaylı

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Emine Çölgeçen 1, Ali İrfan Gül 2, Kemal Özyurt 3, Murat Borlu 4 1 Bozok Üniversitesi Tıp Fakültesi, Dermatoloji Ana Bilim

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ YASLANMA ve YASAM KALİTESİ Tufan Çankaya İzmir, 2003 Giriş: Doğal süreç; Doğum, büyüme-gelişme, üreme, ölüm Ölüm, yaşamın hangi döneminde meydana geliyor? Genç ölüm - Geç ölüm Dünya topluluklarına bakıldığında:

Detaylı

Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu 2015-2016 Güz Dönemi

Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu 2015-2016 Güz Dönemi Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu 2015-2016 Güz Dönemi Dersin Adı ve Kodu: Psik 302 Psikopatoloji Dersin ön koşulları: Yok Ders yeri(sınıf): 312 nolu sınıf Ders Günü ve Saati: Salı: 08:30-11:20 Kredisi:

Detaylı

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME FORMU

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME FORMU Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME

Detaylı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem VI Ön Hekimlik Psikiyatri (Zorunlu) Uygulama Dilimi Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Doç.

Detaylı

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2014; 1(2):141-145 ISSN: 2148-7472 ARAŞTIRMA / RESEARCH ARTICLE Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Assessıng Nurses Level of Knowledge

Detaylı

Böbrek Hastalıklarında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar; Yaşamı Nasıl Güzelleştirebiliriz? Prof.Dr.Oğuz Karamustafalıoğlu Üsküdar Üniversitesi

Böbrek Hastalıklarında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar; Yaşamı Nasıl Güzelleştirebiliriz? Prof.Dr.Oğuz Karamustafalıoğlu Üsküdar Üniversitesi Böbrek Hastalıklarında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar; Yaşamı Nasıl Güzelleştirebiliriz? Prof.Dr.Oğuz Karamustafalıoğlu Üsküdar Üniversitesi Hangi Böbrek Hastalarına Ruhsal Destek Verilebilir? Çocukluktan yaşlılığa

Detaylı

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir. ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük

Detaylı

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Dr.ERHAN AKINCI Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Ekim 2010, İZMİR Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok GREGOR MENDEL

Detaylı

HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ

HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ *Derya BaĢaran ** Özlem ġahin Altun *Diaverum Özel Merzifon Diyaliz Merkezi **Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Psikiyatri HemĢireliği AD GİRİŞ

Detaylı

Yetişkin Psikopatolojisi. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR

Yetişkin Psikopatolojisi. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR Yetişkin Psikopatolojisi Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR Yetişkin psikopatolojisi içerik: Sınıflandırma sistemleri Duygudurum bozuklukları Anksiyete bozuklukları

Detaylı

Çift uyumu-psikolojik belirtiler ilişkisi

Çift uyumu-psikolojik belirtiler ilişkisi Çift uyumu-psikolojik belirtiler ilişkisi Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Ezgi Özserezli O Evlilik ilişkisi, kişilerin psikolojik sağlığını temelden etkilemektedir.

Detaylı

Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları

Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Doç. Dr. Özen Önen Sertöz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Bilim Dalı Ankara,

Detaylı

HOŞGELDİNİZ. Diaverum

HOŞGELDİNİZ. Diaverum HOŞGELDİNİZ 1 HEMODİYALİZ HASTALARININ DİYALİZ KLİNİKLERİNDEN BEKLENTİLERİ Gizem AKYOL¹, Nergiz TEKYİĞİT¹,Ayşegül TEMİZKAN KIRKAYAK¹,Fatma KABAN²,Filiz AKDENİZ²,Tevfik ECDER²,Asiye AKYOL³ 1-Diaverum Özel

Detaylı

PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ

PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ Ahmet Zihni SOYATA Selin AKIŞIK Damla İNHANLI Alp ÜÇOK İ.T.F. Psikiyatri

Detaylı

Madde Bağımlılığı Olan Hastaların Ebeveynlerinde Psikiyatrik Hastalıklar. Yard. Doç.Dr. Suat Ekinci

Madde Bağımlılığı Olan Hastaların Ebeveynlerinde Psikiyatrik Hastalıklar. Yard. Doç.Dr. Suat Ekinci Madde Bağımlılığı Olan Hastaların Ebeveynlerinde Psikiyatrik Hastalıklar Yard. Doç.Dr. Suat Ekinci Sunum Özeti Neden Ebeveynlerde Psikiyatrik Hastalıklar? Madde Bağımlılığı olan Hastaların Ebeveynlerinde

Detaylı

Adana RSHH'de zorunlu tedavi ve sorunları DR. GÖZDE CİĞERLİ

Adana RSHH'de zorunlu tedavi ve sorunları DR. GÖZDE CİĞERLİ Adana RSHH'de zorunlu tedavi ve sorunları DR. GÖZDE CİĞERLİ Açıklama 2008-2009 Araştırmacı: Olmamıştır. Danışman: Olmamıştır. Konuşmacı: Olmamıştır. Dr. Ekrem Tok Adana Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi

Detaylı

Prof.Dr. Hatice ÖZYILDIZ GÜZ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Psikiyatri ABD

Prof.Dr. Hatice ÖZYILDIZ GÜZ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Psikiyatri ABD Prof.Dr. Hatice ÖZYILDIZ GÜZ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Psikiyatri ABD İÇERİK ALT TİPLENDİRMEDEKİ SORUNLAR KLİNİĞE YANSIMASI ÇEKİNGEN KİŞİLİK BOZUKLUĞUNUN ETKİSİ Tanısal bakı Sosyal fobi DSM-I de "Fobik

Detaylı

ÇOCUK İHMAL VE İSTİSMARI RUHSAL DEĞERLENDİRME FORMU. Temel Yakınmalar. . Üniversitesi Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezi Çocuk Koruma Birimi

ÇOCUK İHMAL VE İSTİSMARI RUHSAL DEĞERLENDİRME FORMU. Temel Yakınmalar. . Üniversitesi Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezi Çocuk Koruma Birimi . Üniversitesi Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezi Çocuk Koruma Birimi ÇOCUK İHMAL VE İSTİSMARI RUHSAL DEĞERLENDİRME FORMU Çocuğun Adı- Soyadı: Cinsiyeti: TC Kimlik No: Görüşmecinin Adı- Soyadı:

Detaylı

Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler. Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017

Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler. Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017 Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017 AÇIKLAMA 2012-2017 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok Olgu 60 yaşında kadın, evli, 2 çocuğu var,

Detaylı

DSM-5 Bedensel Belirti Ölçeği ile Düzey 2 Bedensel Belirti Ölçeklerinin Türkçe Formlarının geçerlilik ve güvenilirlikleri

DSM-5 Bedensel Belirti Ölçeği ile Düzey 2 Bedensel Belirti Ölçeklerinin Türkçe Formlarının geçerlilik ve güvenilirlikleri Sarıkavak ve ark. 63 Araştırma / Original article DSM-5 Bedensel Belirti Ölçeği ile Düzey 2 Bedensel Belirti Ölçeklerinin Türkçe Formlarının geçerlilik ve güvenilirlikleri Talat SARIKAVAK, 1 Kuzeymen BALIKÇI,

Detaylı

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Hastalarda Tanı Dağılımları

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Hastalarda Tanı Dağılımları Araştırma Yazısı Selçuk Tıp Derg 2014;30(3): 118-122 SELÇUK TIP DERGİSİ Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Hastalarda Tanı Dağılımları Diagnosis of Patients Referring to a Child and Adolescent

Detaylı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Eğitim Yılı Dönem V Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Staj Eğitim Programı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Eğitim Yılı Dönem V Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Staj Eğitim Programı 20172018 Eğitim Yılı Dönem V Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Staj Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Dönem Koordinatörü: Doç. Dr. Coşkun SILAN Koordinatör Yardımcısı: Yrd. Doç.

Detaylı

Açıklama 2008 2010. Araştırmacı, danışman, konuşmacı: Herhangi bir maddi ilişki yoktur.

Açıklama 2008 2010. Araştırmacı, danışman, konuşmacı: Herhangi bir maddi ilişki yoktur. Açıklama 2008 2010 Araştırmacı, danışman, konuşmacı: Herhangi bir maddi ilişki yoktur. Gençlerde DEHB nin Öğrenim Hayatı Üzerine Etkileri Dr Aytül Karabekiroğlu Samsun Mehmet Aydın Eğitim ve Araştırma

Detaylı

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ANKARA 2018 2 İçindekiler Sayfa 1. Giriş ve Amaç... 4 2. Gereç ve Yöntem... 4 2.1. Araştırmanının Türü ve Örneklem...

Detaylı

Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA

Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA Sağlık Çalışanlarının Çalışan Güvenliği Uygulamalarından Memnuniyetleri ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Hakkındaki Bilgi Düzeyleri (Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği) Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana

Detaylı

Mobilite Envanteri Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirliği

Mobilite Envanteri Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirliği 78 A. Kart ve M.H. Türkçapar /Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi 2 (2015) 78-84 ISSN: 2146-9490 JCBPR, 2015, 1: 78-84 ORIGINAL ARTICLE/ÖZGÜN MAKALE Mobilite Envanteri Türkçe Formunun

Detaylı

A.Evren Tufan, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi

A.Evren Tufan, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Şükriye Boşgelmez, Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri A.Evren Tufan, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Çocukluk çağı DEHB erişkin yaşamda

Detaylı

Obsesif kompulsif bozukluk için yardım aramada ilk başvuru yerlerinin değerlendirilmesi

Obsesif kompulsif bozukluk için yardım aramada ilk başvuru yerlerinin değerlendirilmesi Obsesif kompulsif bozukluk için yardım aramada ilk başvuru yerlerinin değerlendirilmesi Faruk Uğuz, Fatih Karababa, Rüstem Aşkın Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Konya

Detaylı

Çocuk ve Ergenlerde Ruhsal Psikopatolojiler DERS 1: MENTAL RETARDASYON. Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül

Çocuk ve Ergenlerde Ruhsal Psikopatolojiler DERS 1: MENTAL RETARDASYON. Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül Çocuk ve Ergenlerde Ruhsal Psikopatolojiler DERS 1: MENTAL RETARDASYON Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Hasan Kalyoncu Üniversitesi 2016 www.gunescocuk.com NÖROGELİŞİMSEL BOZUKLUKLAR

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ DERYA DUMAN EMRE ERDEM Prof.Dr. TEVFİK ECDER DİAVERUM GENEL MERKEZ ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ GİRİŞ Son yıllarda önem

Detaylı

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu ÖTİMİK BİPOLAR HASTALARDA ve AİLELERİNDE YAŞAM KALİTESİ: DİYABETİK HASTALAR ve NORMAL KONTROLERLE KAŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA A. Özerdem a, B. Çakaloz a, Ş.Topkaya a, A. Koçyiğit b, M.Yılmaztürk b, B.B.

Detaylı

DSM-5 Düzey 1 Kesitsel Belirti Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliği (11-17 Yaş Çocuk ve 6-17 Yaş Anne-Baba Formları)

DSM-5 Düzey 1 Kesitsel Belirti Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliği (11-17 Yaş Çocuk ve 6-17 Yaş Anne-Baba Formları) Yalın Sapmaz ve ark. 99 Araştırma / Original article DSM-5 Düzey 1 Kesitsel Belirti Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliği (11-17 Yaş Çocuk ve 6-17 Yaş Anne-Baba Formları) Şermin YALIN SAPMAZ,

Detaylı

Sınıflandırma ve Tanı Koyma. Osman Sezgin M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü PDR Anabilim Dalı

Sınıflandırma ve Tanı Koyma. Osman Sezgin M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü PDR Anabilim Dalı Sınıflandırma ve Tanı Koyma Osman Sezgin M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü PDR Anabilim Dalı Tanı ve sınıflandırma neden önemlidir? Sistemli, düzenli araştırma yapılabilmesi için Farklı

Detaylı

FARKLI BRANŞTAKİ ÖĞRETMENLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Abdulkadir EKİN, Yunus Emre YARAYAN

FARKLI BRANŞTAKİ ÖĞRETMENLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Abdulkadir EKİN, Yunus Emre YARAYAN FARKLI BRANŞTAKİ ÖĞRETMENLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ Abdulkadir EKİN, Yunus Emre YARAYAN Kuramsal Çerçeve GİRİŞ Psikolojik dayanıklılık üzerine yapılan

Detaylı

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI Burcu BAYRAK KAHRAMAN* Derya TÜLÜCE* Musa BALİ** Turgay ARINSOY** *Gazi Üniversitesi Sağlık

Detaylı

Okul Sağlığına Genel Bir Bakış ve Okul Sağlığında Ruh Sağlığının Yeri. Dr Hilal Tıpırdamaz Sipahi 22 Ekim 2003

Okul Sağlığına Genel Bir Bakış ve Okul Sağlığında Ruh Sağlığının Yeri. Dr Hilal Tıpırdamaz Sipahi 22 Ekim 2003 Okul Sağlığına Genel Bir Bakış ve Okul Sağlığında Ruh Sağlığının Yeri Dr Hilal Tıpırdamaz Sipahi 22 Ekim 2003 Okul dönemi 6-19 yaşlar arasını kapsar, iki dönemdir erken okul yaşı ve prepubesans kızlarda

Detaylı

DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği

DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği 68 DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği Araştırma / Original article DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği Ahmet HERDEM, 1 Didem SÜCÜLLÜOĞLU Dİ

Detaylı

Ruhsal Travma Değerlendirme Formu. APHB protokolü çerçevesinde Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) tarafından hazırlanmıştır

Ruhsal Travma Değerlendirme Formu. APHB protokolü çerçevesinde Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) tarafından hazırlanmıştır Ruhsal Travma Değerlendirme Formu APHB protokolü çerçevesinde Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) tarafından hazırlanmıştır A. SOSYODEMOGRAFİK BİLGİLER 1. Adı Soyadı:... 2. Protokol No:... 3. Başvuru Tarihi:...

Detaylı

GÖÇMEN/MÜLTECİLERLE ÇALIŞMAK

GÖÇMEN/MÜLTECİLERLE ÇALIŞMAK GÖÇMEN/MÜLTECİLERLE ÇALIŞMAK Dr. Ersin UYGUN Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Hastanesi,Psikiyatri Kliniği AÇIKLAMA (2013-2016) Danışman: Araştırmacı: Konuşmacı: Sunum Akışı Hizmet verilen bölgenin

Detaylı

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA ALKOL KULLANIM ÖZELLİKLERİ İLE KLİNİK DURUM ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN ARAŞTIRILMASI*

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA ALKOL KULLANIM ÖZELLİKLERİ İLE KLİNİK DURUM ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN ARAŞTIRILMASI* ALKOL BAĞIMLILIĞINDA ALKOL KULLANIM ÖZELLİKLERİ İLE KLİNİK DURUM ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN ARAŞTIRILMASI* Kalyoncu, A., Pektaş, Ö., Mırsal, H., Şatır, T., Pektaş, A., Mırsal, N., Yılmaz, S., Beyazyürek, M.

Detaylı

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA TEDAVİYE BAŞVURU SÜRECİNDE ALKOL KULLANIM ÖZELLİKLERİ VE KLİNİK ÖZELLİKLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN ARAŞTIRILMASI

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA TEDAVİYE BAŞVURU SÜRECİNDE ALKOL KULLANIM ÖZELLİKLERİ VE KLİNİK ÖZELLİKLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN ARAŞTIRILMASI ALKOL BAĞIMLILIĞINDA TEDAVİYE BAŞVURU SÜRECİNDE ALKOL KULLANIM ÖZELLİKLERİ VE KLİNİK ÖZELLİKLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN ARAŞTIRILMASI Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Şatır T., Pektaş A., Mırsal N., Yılmaz

Detaylı

5. SINIF 4.GRUP 4. KURUL RUH SAĞLIĞI, TIP ETİĞİ, TIP HUKUKU, ADLİ TIP, KLİNİK FARMAKOLOJİ

5. SINIF 4.GRUP 4. KURUL RUH SAĞLIĞI, TIP ETİĞİ, TIP HUKUKU, ADLİ TIP, KLİNİK FARMAKOLOJİ 5. SINIF 4.GRUP 4. KURUL RUH SAĞLIĞI, TIP ETİĞİ, TIP HUKUKU, ADLİ TIP, 5. S I N I F - 1. G R U P 4. D E R S K U R U L U R U H S A Ğ L I Ğ I, T I P E T İ Ğ İ, T I P H U K U K U, A D L İ T I P, K L İ N İ

Detaylı

Risk Altındaki Çocuklara Yaklaşım

Risk Altındaki Çocuklara Yaklaşım Risk Altındaki Çocuklara Yaklaşım Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Risk Yüksek riskli gebeliklerin sonucu dünyaya gelenler Özel sağlık gereksinimi olan

Detaylı

Bir Akut Psikoz Kliniğinde Yatan Erkek Hastalarda Psikoaktif Madde Kullanımı ve Klinik Değişkenler Üzerine Etkisi

Bir Akut Psikoz Kliniğinde Yatan Erkek Hastalarda Psikoaktif Madde Kullanımı ve Klinik Değişkenler Üzerine Etkisi B. Sancak, G. Özgen, Ü. Özer Bir Akut Psikoz Kliniğinde Yatan Erkek Hastalarda Psikoaktif Madde Kullanımı ve Klinik Değişkenler Üzerine Etkisi Psychoactive Substance Use in Male Patients Hospitalized in

Detaylı

Şebnem Pırıldar Ege Psikiyatri AD.

Şebnem Pırıldar Ege Psikiyatri AD. Obezitede Anksiyete Bozuklukları ve Depresyon Şebnem Pırıldar Ege Psikiyatri AD. Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: Sanofi Danışman: Teva, BMS Konuşmacı: Lundbeck Obezite giderek artan bir toplum sağlığı

Detaylı

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D

Detaylı

Ayşe Devrim Başterzi. Son iki senedir ilaç endüstrisi ve STO ile araştırmacı, danışman ya da konuşmacı olarak herhangi bir çıkar çatışmam yoktur.

Ayşe Devrim Başterzi. Son iki senedir ilaç endüstrisi ve STO ile araştırmacı, danışman ya da konuşmacı olarak herhangi bir çıkar çatışmam yoktur. Ayşe Devrim Başterzi Son iki senedir ilaç endüstrisi ve STO ile araştırmacı, danışman ya da konuşmacı olarak herhangi bir çıkar çatışmam yoktur. Epidemiyoloji ve eğitim mi? Eğitim ve epidemiyoloji mi?

Detaylı

SÜRÜCÜ BELGESİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERDE PSİKİYATRİK MUAYENE REHBERİ

SÜRÜCÜ BELGESİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERDE PSİKİYATRİK MUAYENE REHBERİ SÜRÜCÜ BELGESİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERDE PSİKİYATRİK MUAYENE REHBERİ TÜRKİYE PSİKİYATRİ DERNEĞİ Hazırlayanlar Sürücü Ehliyeti ve Psikiyatrik Muayene Görev Grubu Mehmet Yumru (Görev grubu koordinatörü) Burcu

Detaylı

KLİNİĞİMİZDE YATARAK TEDAVİ GÖREN YURTDIŞINDA YAŞAYAN TÜRKLERDE MADDE KULLANIM PROBLEMLERİ VE KÜLTÜREL ÖZELLİKLERLE İLİŞKİSİNİN SAPTANMASI

KLİNİĞİMİZDE YATARAK TEDAVİ GÖREN YURTDIŞINDA YAŞAYAN TÜRKLERDE MADDE KULLANIM PROBLEMLERİ VE KÜLTÜREL ÖZELLİKLERLE İLİŞKİSİNİN SAPTANMASI KLİNİĞİMİZDE YATARAK TEDAVİ GÖREN YURTDIŞINDA YAŞAYAN TÜRKLERDE MADDE KULLANIM PROBLEMLERİ VE KÜLTÜREL ÖZELLİKLERLE İLİŞKİSİNİN SAPTANMASI Kalyoncu A., Yılmaz S., Bolten A., Mırsal H., Pektaş Ö., Beyazyürek

Detaylı

Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri

Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri Dr. Hasan KARADAĞ Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği Gündüz aşırı uykululukta genel popülasyonun % 4-6

Detaylı

RUH SAĞLIĞI ALANINDA ÇALIŞAN MESLEKLER

RUH SAĞLIĞI ALANINDA ÇALIŞAN MESLEKLER RUH SAĞLIĞI ALANINDA ÇALIŞAN MESLEKLER Sağlık Dünya Sağlık Örgütü tanımlaması Biyolojik, ruhsal ve sosyal iyilik hali. Tıp Özgül bir kurama ve bu kuramdan biçimlenen yöntemle belirlenen uygulamalarla biyolojik,

Detaylı

Özgün Problem Çözme Becerileri

Özgün Problem Çözme Becerileri Özgün Problem Çözme Becerileri Research Agenda for General Practice / Family Medicine and Primary Health Care in Europe; Specific Problem Solving Skills ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ

Detaylı