BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE BAKIŞ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE BAKIŞ"

Transkript

1 BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE BAKIŞ

2 18

3 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl 1. GSMH ve BÜYÜME Türkiye Ekonomisi 2001 y l nda yaflanan krizin derinlefltirdi i ekonomik istikrars zl ktan, 2002 y l n n sonundan itibaren büyüyerek kurtulmaya bafllam fl ve 2008 y l na kadar küçük dalgalanmalar n d fl nda, büyüme konusunda çok önemli bir sorun yaflamam flt r. Dolay s yla ekonomimiz en son 2001 y l nda yüzde 9.5 oran nda küçülürken, y llar aras nda h zl bir büyüme sürecinden geçmifl, 2002 de yüzde 7.9, 2003 te yüzde 5.9, 2004 de yüzde 9.9, 2005 te yüzde 7.6 ve 2006 da yüzde 6, 2007 de de üç çeyrekte yüzde 4 büyümüfltür EKONOM N N GENEL DENGES Ekonominin genel dengesi içinde kaynaklar ve harcamalar dengesi ile tasarruf ve yat r m alt dengeleri yer al r. Bu flekilde ekonomide özel ve kamu kesiminin kaynaklar nas l paylaflt, kaynaklar n tüketim ve tasarruflar aras nda nas l da ld ve d fl kaynak gereksinimi görülebilir. Kaynak : DPT * Gerçekleflme Tahmini Tablo 1. Kaynaklar-Harcamalar Dengesi (Cari Fiyatlarla-Milyon YTL) * GSMH DIfi KAYNAK TOPLAM KAYNAKLAR SAB T SERMAYE YATIRIMI KAMU ÖZEL STOK DE fimes KAMU ÖZEL TOPLAM YATIRIMLAR KAMU ÖZEL TOPLAM TÜKET M KAMU ÖZEL Türkiye ekonomisinde yaflanan 2000 Kas m ve 2001 fiubat krizleri sonras iç talebin yavafl yavafl büyümede önem kazanmaya bafllad, Tablo 1 ve Tablo 2 den görülmektedir. Özel tüketim harcamalar artarak 2000 y l düzeyine 2003 y l nda tekrar gelmekte ve özel yat r mlar da canlanmaya bafllamaktad r de bafllayan ihracata ve stoka dönük üretimden kaynaklanan büyüme, 2003 y l na gelindi inde iç talep ile desteklenmektedir sonras nda da iç talepteki genifllemeye (özellikle genç tüketici nüfusun tüketim e ilimindeki de ifliklikler, ithal mal fazlal, göç ve kentleflme gibi faktörlerin de etkisiyle) ba l h zl büyüme kendini göstermektedir. Ancak iç talepteki geniflleme reel gelirdeki art fla dayanmamakta, di er faktörler olarak parasal geniflleme ve d fl kaynak yoluyla iç talebi geniflletmektedir. Öte yandan artan tüketim e ilimi, ülke içi tasarruf düzeyini geriletmektedir. Bu nedenle Türkiye nin ülke içi kaynaklar n n esas nda son y llarda yaflanan büyümeyi sürdürmeye yeterli olmad düflünülmektedir. 19

4 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Bilindi i gibi Türkiye nin ülke içi tasarruflar yetersizdir ve özellikle kamu kesiminde tasarruf aç söz konusudur. Bu durumda net tasarruf aç d fl kaynak girifli ile kapat l r. Bu kaynak girifli y llar itibariyle artarak 2007 y l n n üçüncü çeyre i itibariyle 45.9 milyar YTL ye kadar ulaflmakta ve ekonomide yaflanan büyümeyi finanse etmeye çal flmaktad r. Tablo 2 ve Grafik 1 den sabit fiyatlarla özel tüketim ve özel yat r mlardaki düflüflün 2003 e kadar devam etti i görülmektedir. Özel tüketim ve yat r m harcamalar 2003 sonras sabit fiyatlarla art fl göstermesine karfl l k, kamu yat r mlar ndaki gerilemenin daha fazla oldu u anlafl lmaktad r. Tablo 2. Kaynaklar-Harcamalar Dengesi (Sabit Fiyatlarla) ** GSMH DIfi KAYNAK (*) TOPLAM KAYNAKLAR SAB T SERMAYE YATIRIMI KAMU ÖZEL STOK DE fimes (1) KAMU ÖZEL TOPLAM YATIRIMLAR KAMU ÖZEL TOPLAM TÜKET M KAMU ÖZEL Kaynak : DPT * Yüzde de iflimler GSMH büyümesine katk lar göstermektedir. ** Gerçekleflme Tahmini Grafik 1. Büyümenin Kaynaklar - 1: ç Talepte Geliflme (Özel Tüketim ve Özel Yat r m) (Sabit Fiyatlarla % De iflme) % Özel Tüketim % De iflme Özel Yat r m % De iflme Kaynak : Tablo 2 deki veriler kullan larak haz rlanm flt r. 20

5 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl Tablo 2 ve Grafik 2 den de sabit fiyatlarla kamu tüketim ve kamu yat r mlar ndaki gerilemenin 2004 y l na kadar sürdü ü, ancak kamunun 2007 y l nda seçim nedeniyle daha harcamac bir nitelik kazand görülmektedir. Genel seçimler ve Cumhurbaflkanl tart flmalar yla siyasal gerginlik yaflanan, bu yüzden de belirsizli in artt 2007 y l n n ikinci çeyre inde özel tüketim harcamalar k s lm fl, kamu tüketim harcamalar nda da yüksek oranl art fllar yaflanm flt r. Grafik 2. Büyümenin Kaynaklar - 2: ç Talepte Geliflme (Kamu Tüketimi ve Kamu Yat r m ) (Sabit Fiyatlarla % De iflme) % Kamu Yat r m % De iflme Kamu Tüketimi % De iflme Kaynak : Tablo 2 deki veriler kullan larak haz rlanm flt r Orta Vadeli Program döneminde y ll k reel ortalama olarak özel tüketim harcamalar n n yüzde 8.2, kamu tüketim harcamalar n n yüzde 2.1 oran nda artaca öngörülmüfltür Orta Vadeli Program Döneminde ise özel tüketim harcamalar n n yüzde 6.4, kamu tüketim harcamalar n n yüzde 3.7 oran nda artmas öngörülmektedir. Her iki programa göre de ciddi anlamda sapmalar kendini göstermifltir döneminde kamu tüketim harcamalar n n seçim nedeniyle artaca öngörüldü ü için yüksek, ertesi dönemde de kamu tüketim ve yat r m harcamalar n n IMF ile ortak program n bir sonucu olarak ve mali disiplinden ödün vermeme çabas içinde düflük öngörüldü ü, verilen mali disiplin sözü gere i bu alanda canl l n olmad ve olmayaca anlafl lmaktad r BÜYÜME HIZI Orta Vadeli Program döneminde y ll k ortalama yüzde 7 civar nda ekonomik büyüme hedeflenmekte iken Orta Vadeli Program döneminde ise hedef oran yüzde 5.6 d r. Bu iki program aras nda, büyüme oran n n önemli ölçüde revizyona tabi tutuldu u aç kça görülmektedir. Halihaz rda büyüme oran da 2006 ya göre daha düflük gerçekleflmifltir y l n n üç çeyreklik büyüme oran ortalamas yüzde 6.4 iken 2007 y l n n ayn döneminde yüzde 4 olmufltur (Grafik 3). Türkiye ekonomisi 2007 y l nda küresel finansal dalgalanmalar, genel seçimler, cumhurbaflkanl seçimi gibi faktörlerin etkisiyle bu y l n ikinci çeyre iyle beraber büyüme h z n düflürmüfl, bu süreçte ekonomide üretim, tüketim ve yat r m kararlar olumsuz etkilenmifltir. Geçen y l n ayn dönemine göre GSMH cari fiyatlarla yaklafl k yüzde 13 ancak sabit fiyatlarla yüzde 3.9 art fl sa layabilmifltir. Bu flekilde Türkiye ekonomisinin 22 çeyrektir büyüdü ü görülmekle beraber üçüncü çeyrek büyüme rakam, son 16 çeyre in en düflük büyüme oran d r. Ancak ülkemiz h zl büyümeyi sa larken, büyümenin finansman konusunda endifleler de 21

6 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo oluflmufl, örne in son befl y ld r büyüme cari aç k ile finanse edilmifltir y l nda cari aç n ulaflaca boyutun sorun olarak görülmemesinin nedeni, yüksek faiz politikas na ba lanmaktad r Grafik 3. Çeyrekler tibariyle GSMH Büyüme H zlar % I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III Kaynak: T.C. Maliye Bakanl, Strateji Gelifltirme Baflkanl, Aral k 2007-Ocak 2008 Ekonomik Göstergeler. 22

7 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl Kaynak : TÜ K. Tablo 3. GSY H (1987 Fiyatlar yla, Bin YTL) Özel Nihai Tüketim Harcamalar G da çki Dayan kl Tüketim Mallar Yar Day.l ve Day.s z Tük. Mallar Enerji-Ulaflt rma-haberleflme Hizmetler Konut Sahipli i Devletin Nihai Tüketim Harcamalar Maafl-Ücret Di er Cari Gayri Safi Sabit Sermaye Oluflumu Kamu Sektörü Makine Teçhizat Bina nflaat Bina D fl nflaat Özel Sektör Makine Teçhizat Bina ve Konut nflaat Toplam Yurtiçi Nihai Talep Stok De iflmeleri Toplam Yurtiçi Talep Net D fl Talep Mal ve Hizmet hracat Mal ve Hizmet thalat Gayri Safi Yurtiçi Has la statistiki Hata Gayri Safi Yurtiçi Has la (1)

8 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Kaynak : TÜ K. Tablo 4. Çeyrekler tibariyle GSY H (1987 fiyatlar yla, bin YTL) I II III IV I II III Özel Nihai Tüketim Harcamalar G da çki Dayan kl Tüketim Mallar Yar Day.l ve Day.s z Tük. Mallar Enerji-Ulaflt rma-haberleflme Hizmetler Konut Sahipli i Devletin Nihai Tüketim Harcamalar Maafl-Ücret Di er Cari Gayri Safi Sabit Sermaye Oluflumu Kamu Sektörü Makine Teçhizat Bina nflaat Bina D fl nflaat Özel Sektör Makine Teçhizat Bina ve Konut nflaat Toplam Yurtiçi Nihai Talep Stok De iflmeleri Toplam Yurtiçi Talep Net D fl Talep Mal ve Hizmet hracat Mal ve Hizmet thalat Gayri Safi Yurtiçi Has la statistiki Hata Gayri Safi Yurtiçi Has la (1) Gayri Safi Yurtiçi Has la (GSY H) verilerine göre, 2007 y l n n ilk çeyre inde sabit fiyatlarla yüzde 2.1 oran nda büyüyen özel nihai tüketim harcamalar, ikinci çeyrekte yüzde 0.7 ye kadar gerilemifl, son çeyrekte ise bir miktar toparlanm flt r. Özel nihai tüketim harcamalar ndaki söz konusu gerilemeye, özellikle dayan kl tüketim mallar na yönelik talepteki azalma neden olmufltur. Özel nihai tüketim harcamalar ndaki de iflim 2006 y l için de erlendirildi inde, 2006 y l n n ilk çeyre inde yüzde 8.1, ikinci çeyre inde yüzde 11.5 art fl görülmüfltür. Ayr ca bu kaleme en çok dayan kl ve dayan ks z tüketim mallar ndaki art fllar etkili olmufltur (Tablo 4). 24

9 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl 2007 y l devletin nihai tüketim harcamalar, y l n ilk çeyre inde di er carilerdeki yüzde 8.8 oran nda, ikinci çeyrekte yüzde 7.4 büyüme ile art fl göstermifltir. Maafl ve ücretler ise ilk çeyrekte yüzde 0.9, ikinci çeyrekte yüzde 1.4 art fl göstermifltir y l ile karfl laflt r ld nda devletin nihai tüketim harcamalar ilk çeyrekte yüzde 10.1, ikinci çeyrekte yüzde 18.3 oran nda art fl göstermifltir. (Tablo 4) SEKTÖREL BÜYÜME HIZLARI Tablo 5. GSMH Büyüme H zlar (1987 Üretici Fiyatlar na Göre Yüzde De iflim) Kaynak : TÜ K. Tar m 3,9-6,5 6,9-2,5 2,0 5,6 2,9 Çiftçilik ve Hayvanc l k 4,1-6,6 6,8-2,3 1,3 6,4 2,4 Ormanc l k 2,7-8,1 15,4-8,9 15,1-7,4 9,3 Bal kç l k -2,2 2,5-4,0 1,4 7,7 2,6 10,0 Sanayi 6,0-7,5 9,4 7,8 9,3 6,5 7,4 Madencilik ve Taflocakç l -1,1-8,8-4,4-2,9 2,6 12,8 4,8 malat Sanayi 6,4-8,1 10,4 8,6 10,1 6,1 7,4 Elektrik, Gaz ve Su 6,5-2,2 8,0 5,7 6,1 7,5 8,7 nflaat Sanayi 4,4-5,5-5,6-9,0 4,6 21,5 19,4 Ticaret 12,0-9,4 11,0 8,1 12,8 7,4 5,9 Toptan ve Perakende Ticaret 11,1-12,8 13,2 10,2 13,2 8,1 6,5 Otel-Lokanta Hizmetler i 17,3 9,9 0,9-3,0 10,4 3,1 2,3 Ulaflt rma ve Haberleflme 5,5-5,3 6,0 8,4 6,8 8,8 3,1 Mali Müesseseler 0,9-9,9-7,1-6,3 1,1-0,2 2,2 Konut Sahipli i 0,0 2,1 1,8 1,4 1,8 1,5 2,2 Serbest Meslek ve Hizmetler 6,1-7,6 7,4 5,2 8,0 7,4 5,2 (Eksi) zafi Banka Hizmetleri 0,7-11,7-9,1-7,3 1,7 1,0 2,1 Sektörler Toplam 6,6-6,9 7,5 5,1 8,2 7,3 6,0 Devlet Hizmetleri 2,0 1,6 0,7 0,9 1,2 0,8 2,0 Kar Amac Olmayan Özel Hiz. Kur. 1,1 0,2 0,6-1,0 0,2-0,2 0,8 Toplam 6,4-6,5 7,2 4,9 7,8 7,0 5,9 thalat vergileri 28,1-25,1 24,7 22,6 26,2 12,2 9,0 Gayri Safi Yurtiçi Has la 7,4-7,5 7,9 5,8 8,9 7,4 6,1 D fl Alem Net Faktör Gelirleri D fl Alemden Gelen -0,4-25,0-14,6-2,5 11,4 17,5 10,3 D fl Aleme Giden 21,5 16,2-7,4-0,9-8,2 8,7 12,7 Gayri Safi Milli Has la 6,3-9,5 7,9 5,9 9,9 7,6 6,0 25

10 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Ülkemizde sanayi üretimi artan uluslararas rekabet, YTL nin de erlenmesi ve maliyet unsuru olarak s k nt yaratan enerji ve iflgücündeki geliflmelere ra men son y llarda büyümesini art rmaya devam etmifl, imalat sanayi de sektörün itici gücü olmufltur. Üretim aç s ndan bak ld nda 2005 y l büyümesi sanayi sektöründe yüzde 6.5, hizmetler sektöründe yüzde 8.2, tar m sektöründe de yüzde 5.6 oran nda gerçekleflmiflken, 2006 y l nda sanayi sektöründe yüzde 7.4 dür y l nda alt sektörler olarak ilk s ralarda ulaflt rma ve haberleflme, serbest meslek ve hizmetler, ticaret ve imalat sektörünün büyüme paylar yer almaktad r. Buna göre 2005 y l nda büyümeye en yüksek katk y inflaat, ticaret ve ulaflt rma-haberleflme sektörlerinin deste iyle sanayi sektörünün yapt görülmektedir y l nda da ulaflt rma ve haberleflme ile serbest meslek ve hizmetler büyümede arka s ralarda kalm flt r (Tablo 5). Grafik 4. Çeyrekler tibariyle Sanayi Sektörü Büyüme H zlar % I II III IV I II III IV I II III IV I II III Kaynak : T.C. Maliye Bakanl, Strateji Gelifltirme Baflkanl, Aral k 2007-Ocak 2008 Ekonomik Göstergeler y l nda ise milli gelirde yüzde 32.5 ile en büyük paya sahip olan sanayinin toplam ihracat içindeki pay da yüzde 85 ler düzeyinde seyretmektedir ve sektördeki büyüme h z n n istikrarl olmas n sa layan önemli bir unsurdur nin ilk çeyre inde yüzde 7.5 olan sanayi büyüme h z, son çeyrekte yüzde 3.7 ye kadar gerilemifl, 2006 y l ndaki sabit fiyatlarla yüzde 10 u aflan büyüme oran na ulaflamam flt r. (Grafik 4) Sektörde sanayiden sonra en fazla a rl a sahip sektör olan ticarette ilk çeyrekte yüzde 6.6 olan büyüme oran ikinci çeyrekte yüzde 3 e gerilemifltir. nflaat sektörü, genel trendin tersine ipotek kredilerindeki faiz oran n n düflmesi ve YTL nin de erlenmesinin etkisi ile 2007 y l nda büyüme h z n düflürmüfltür. Oysa 2006 da konut talebindeki art fl inflaat sektöründeki yüksek büyüme h z n n finanse edilmesini kolaylaflt rm fl, ancak 2007 de konut al mlar ndaki yetersizlik sebebiyle önceki y llardaki büyümenin daha düflü üne, sabit fiyatlarla yüzde 19.4 lük büyümeye raz olmufltur. 26

11 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl Grafik 5. Çeyrekler tibariyle Tar m Sektörü Büyüme H zlar % I II III -1.4IV I II III IV I II III IV I II III Kaynak : T.C. Maliye Bakanl, Strateji Gelifltirme Baflkanl, Aral k 2007-Ocak 2008 Ekonomik Göstergeler. Tar m sektörü 2005 y l ndaki büyüme h z na 2006 y l nda ulafl lamam fl, alt sektör olarak ormanc l k ve bal kç l n büyüme h zlar ndaki ani yükselifle ra men, tar m n büyümeye katk s 2006 y l nda azalm flt r (Tablo 5) y l nda ise, yaz aylar nda yaflanan kurakl n da etkisiyle, tar mda negatif büyüme rakamlar ortaya ç km flt r (Grafik 5). Grafik 6. Çeyrekler tibariyle Hizmetler Sektörü Büyüme H zlar % I II III IV I II III IV I II III IV I II III Kaynak : T.C. Maliye Bakanl, Strateji Gelifltirme Baflkanl, Aral k 2007-Ocak 2008 Ekonomik Göstergeler. 27

12 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo 1.4. SAB T SERMAYE YATIRIM HARCAMALARININ SEKTÖREL DA ILIMI Tablo 6. Sektörel Sabit Sermaye Yat r mlar (Cari Fiyatlarla-Milyon YTL) (1) 2008(2) Tar m Madencilik malat Enerji Ulaflt rma Turizm Konut E itim Sa l k Di er Hizmetler TOPLAM Kaynak : DPT (1) Gerçekleflme Tahmini (2) Program Sabit sermaye yat r mlar, ekonomik büyümenin art r lmas nda en önemli harcamalard r li y llar boyunca söz konusu yat r mlar n sektörel da l m nda kriz y l ve izleyen iki y l turizm ve inflaat sektörü hariç gerileme yaflanm flt r (Tablo 6). Oysa ki sürdürülebilir büyümenin sa lanmas için tüm sektörlerde canl l k ve bu olumlu geliflmenin devam gerekmektedir Orta Vadeli Program döneminde özel sektör sabit sermaye yat r mlar n n yüzde 8.4, kamu sabit sermaye yat r mlar n n da yüzde 6.2 oran nda artaca öngörülmüfltür Orta Vadeli Programa göre ise özel sektör sabit sermaye yat r mlar n n yüzde 7.4, kamu sabit sermaye yat r mlar n n ise yüzde 0.7 oran nda artmas öngörülmektedir. ki program öngörüleri karfl laflt r ld nda ciddi anlamda sapma kendini göstermekte, ekonomik faaliyet seviyesinde bir yavafllama olarak alg lanmaktad r. Özel sektör sabit sermaye yat r m harcamalar tutar sabit fiyatlarla kamu sabit sermaye yat r m harcamalar n n yaklafl k 4 katl k bir büyüklü üne sahiptir. Kamu sabit sermaye yat r mlar enerji ve e itimde giderek azalmakta, özel sektör ise her kalemde sabit sermaye yat r mlar n art rmaktad r. (Tablo 7 ve 8) 28

13 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl Kaynak : DPT (1) Gerçekleflme Tahmini (2) Program Kaynak : DPT (1) Gerçekleflme Tahmini (2) Program Tablo 7. Sektörel Sabit Sermaye Yat r mlar Kamu Sektörü (Cari Fiyatlarla milyon YTL) KAMU (1) 2008(2) Tar m Madencilik malat Enerji Ulaflt rma Turizm Konut E itim Sa l k Di er Hizmetler TOPLAM Tablo 8. Sektörel Sabit Sermaye Yat r mlar Özel Sektör (Cari Fiyatlarla milyon YTL) ÖZEL (1) 2008(2) Tar m Madencilik malat Enerji Ulaflt rma Turizm Konut E itim Sa l k Di er Hizmetler TOPLAM K fi BAfiINA BÜYÜME HIZI Kifli bafl na düflen milli gelir rakamlar n Tablo 9 daki gibi 2000 den itibaren ele ald m zda, gelinen noktan n iç aç c oldu u görülebilir. Ancak ayn kifli bafl na milli gelir verileri 1993 y l rakam n n 3055 $ oldu unu göstermektedir. Bu durum Türk halk n n 1994, 1999 ve 2000/2001 y llar ndaki krizlerle ekonominin mutlak küçülmesinden ne derece olumsuz etkilendi ini ve 10 y ll k bir kay p zaman da iflaret etmektedir. 29

14 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Kaynak : TÜ K. Tablo 9. Kifli Bafl na Gayri Safi Milli Has la Cari fiyatlarla Sabit (1987) fiyatlarla Geliflme Geliflme Geliflme h z h z h z Y l YTL % $ % YTL % , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,6 Ayr ca kifli bafl na gelir dolar ile ifade edildi inde ortaya ç kan bir handikap olarak flu örne i verebiliriz. Dolar de eri ile 2002 y l nda kifli bafl gelirin dolar iken ertesi y l dolar olmas, kifli bafl na yüzde 30.2 lik bir gelir art fl n ifade etmektedir ve büyümenin yüzde 5.9 oldu u dönemde bu flekilde kifli bafl gelir art fl hesaplamas n n yanl fll n ortaya koymaktad r. Burada önemli olan sabit fiyatlarla YTL cinsi kifli bafl gelir göstergesinin esas al nmas d r. Bu durumda 2002 y l nda 1.67 YTL olan kifli bafl gelir 2003 y l nda yüzde 4.2 art fl ile 1.74 e yükselmifltir. Krizin üzerinden 2 y l geçtikten sonra bile henüz kriz öncesi seviyeye ulafl lamam flt r. Sabit fiyat larla kifli bafl gelir 2005 y l nda yüzde 7.2 lik bir art fl sergilerken, 2006 da büyümenin yüzde 6 oldu u y lda, yüzde 4.6 da kalm flt r (Tablo 9). 30

15 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl 1.6. SEÇ LM fi ÜLKELERDE BÜYÜME HIZI Tablo 10. Seçilmifl Ülkelerde GSY H Büyümesi (Sabit Fiyatlarla - %) Çin 9,1 10,0 10,1 10,4 11,1 11,5 10,0 Hindistan 4,5 6,9 7,9 9,0 9,7 8,9 8,4 Arjantin -10,9 8,8 9,0 9,2 8,5 7,5 5,5 Romanya 5,1 5,2 8,5 4,1 7,7 6,3 6,0 Ukrayna 5,2 9,6 12,1 2,7 7,1 6,7 5,4 Rusya 4,7 7,3 7,2 6,4 6,7 7,0 6,5 Lüksemburg 3,8 1,3 3,6 4,0 6,2 5,4 4,2 Bulgaristan 4,5 5,0 6,6 6,2 6,1 6,0 5,9 Türkiye 7,9 5,8 8,9 7,4 6,1 5,0 5,5 Polonya 1,4 3,9 5,3 3,6 6,1 6,6 5,3 rlanda 6,4 4,3 4,3 5,9 5,7 4,6 3,0 srail -0,6 2,3 5,2 5,3 5,2 5,1 3,8 Kore 7,0 3,1 4,7 4,2 5,0 4,8 4,6 Yunanistan 3,9 4,9 4,7 3,7 4,3 3,9 3,6 spanya 2,7 3,1 3,3 3,6 3,9 3,7 2,7 Macaristan 4,4 4,2 4,8 4,2 3,9 2,1 2,7 Brezilya 2,7 1,1 5,7 2,9 3,7 4,4 4,0 sviçre 0,4-0,2 2,5 2,4 3,2 2,4 1,6 Belçika 1,4 1,0 2,8 1,4 3,0 2,6 1,9 Hollanda 0,1 0,3 2,2 1,5 3,0 2,6 2,5 ABD 1,6 2,5 3,6 3,1 2,9 1,9 1,9 Almanya 0,0-0,3 1,1 0,8 2,9 2,4 2,0 Norveç 1,5 1,0 3,9 2,7 2,8 3,5 3,8 Kanada 2,9 1,9 3,1 3,1 2,8 2,5 2,3 ngiltere 2,1 2,8 3,3 1,8 2,8 3,1 2,3 Avustralya 4,1 3,1 3,7 2,8 2,7 4,4 3,8 Japonya 0,3 1,4 2,7 1,9 2,2 2,0 1,7 Fransa 1,0 1,1 2,5 1,7 2,0 1,9 2,0 talya 0,3 0,0 1,2 0,1 1,9 1,7 1,3 Yeni Zelanda 5,2 3,5 4,4 2,7 1,6 2,8 2,3 Kaynak : IMF World Economic Outlook Database verileri IMF tahminidir. Türkiye için 2007 y l rakam gerçekleflme tahmini, 2008 y l program rakam d r y l nda geliflmifl ülkelerde yaflanan faiz oranlar ndaki belirsizlikler ve özellikle ABD konut sektörü finansman nda yaflanan s k nt lar n uluslararas piyasalar dengesizlefltirmesi, bu ülkenin 2004 y l nda yüzde 3.6 olan büyüme h z n 2007 y l nda yüzde 1.9 a düflürece inin tahmin 31

16 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo edilmesine yol açm flt r. (Tablo 10). Burada ABD ekonomisinin büyümesinde görülecek yavafllama ve dolar n de er kayb, dünya ticareti ve finans piyasas na etki yaparak, dünya ihracat n ve yat r mlar n yeniden flekillendirecektir. Öte yandan ABD nin ekonomik durgunlu unun önüne geçebilmesi için alaca önlemler önemli sonuçlar do uracakt r. Faiz oranlar nda indirim halinde, küresel sermaye gruplar elerindeki sermayeyi ABD den, ekonomik büyümede önde giden geliflmekte olan ülkelere do ru yönelteceklerdir. Bu durum nedeniyle geliflmekte olan ülkelerin ulaflacaklar suni büyüme rakamlar na ve olas sermaye ç k fllar na karfl tedbirli olmalar da gerekecektir. Dünya Bankas n n 2008 bafl nda yay nlad 2008 Küresel Ekonomiye Bak fl Raporu nda, ABD gibi geliflmifl ülkelerin ekonomik büyümesindeki yavafllaman n etkisiyle dünya ekonomisinin büyümesinin de yavafllayaca, dünya ekonomisinin bu y l yüzde ortalama 3.3 oran nda büyüyece inin tahmin edildi i ifade edilmifltir. Bilindi i üzere dünya ekonomisinde son y llarda gözlenen yüksek büyüme h z, Çin, Hindistan ve Rusya n n güçlü ekonomik büyümeleri ve bu durumun geliflmekte olan ülkelerin büyümelerini h zland rmas na yapt etki nedeniyledir. Büyüyen geliflmekte olan ekonomiler ihracatlar n art rm fl, yüksek cari ifllemler fazlas elde ederken d fl borç yükü azalm flt r. Dünya Bankas n n Raporu nda geliflmekte olan ülke ekonomilerinin 2007 y l nda gerçekleflen güçlü büyüme e ilimini korudu u, bu sayede geliflmifl ülkelerin ekonomilerindeki durgunlu un dünya ekonomisine getirdi i bask lar n giderildi i de belirtilmifltir. Ancak Tablo 10 a bak ld nda, örne in 2006 da yüzde 11.1 büyüyen Çin in 2007 de büyüme h z n n yüzde 11.5 olaca ve 2008 de de yüzde 10 düzeyine gerileyece inin tahmin edildi i görülecektir. Ayn flekilde 2006 da yüzde 9.7 büyüyen Hindistan ekonomisinin 2007 de yüzde 8.9 ve 2008 de yüzde 8.4 olarak büyüyece i tahmin edilmifltir. Bu noktada ayr flma teorisi yanl lar n n ileri sürdü ü gibi, Çin baflta olmak üzere ekonomik kapasitesi çok büyük ekonomilerin ABD nin durgunlu undan etkilenmeyece i yönündeki öngörüleri bir miktar sars lm flt r. Çin de ve Japonya da ekonomik faaliyet seviyesinde düflüfl ve ABD de yaflanan mortgage s k nt s nedeniyle baz Avrupa bankalar n n mortgage tahvil riskini tafl yor olmalar, bu teoriyi neredeyse çürütmekte ve dünya ekonomisinin durgunlu a do ru gitti ini göstermektedir. Görüldü ü üzere durgunlu un ABD den dünya ekonomisine yay lmas ve buna ba l olarak finans piyasalar nda büyük zararlar n ortaya ç kmas durumunda Türkiye gibi cari aç ve d fl borç stoku milli gelir içinde önemli paylara ulaflan ülkeler için s cak para ç k fl ve dolay s yla küçülme kaç n lmaz olacakt r. 32

17 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl 2. figücü ve ST HDAM flsizlik, Türkiye ekonomisinde öteden beri süre gelen kronik bir sorundur. flsizlik sorunu ile ilgili belli dönemlerde baz aç l mlar gerçekleflmesine ra men, özellikle kriz ve kriz sonras dönemlerde bu sorun kendini daha çok hissettirmektedir. Bu bölümde 2007 y l nda istihdam alan ndaki geliflmelere yer verilecektir. flgücü durumundaki geliflmelere de inildikten sonra, iflsizlerin yerleflim yerleri ve cinsiyetlerine göre da l mlar aç klanacakt r. stihdam n sektörel da l m y llar itibariyle incelendikten sonra, genifl tan ml iflsizlik kavram ndan bahsedilecektir. TÜ K in Düzey 1 ve Düzey 2 baz nda aç klad istihdam göstergeleri, genifl tan ml iflsizlik kavram na göre yeniden düzenlenecektir figücündek GEL fimeler Türkiye ekonomisinin son y llar incelendi inde iflsizlik oranlar n n yüzde 9-11 paritesi aras nda seyretti i görülmektedir y l ndan itibaren, yaflanan ekonomik krizin etkilerinin azalmas ndan dolay, istihdam edilen kifli say s artarak, 2004 y l nda , 2005 de ve 2006 y l nda kifliye yükselmifltir y l n n üçüncü çeyrek istihdam göstergelerine göre ise, istihdam edilenlerin say s e ulaflm flt r. Genç bir nüfusa sahip Türkiye nin iflsiz say s, özellikle tar m sektöründen kopanlarla beraber art fl göstermifl, 2001 y l nda olan iflsiz say s, 2002 y l nda e, 2003 y l nda e ve 2004 y l nda ise e yükselmifltir y l nda iflsiz say s nda art fl devam ederek e ulaflm flt r y l nda iflsiz say s azalarak e gerilemifltir y l n n üçüncü çeyrek göstergelerine göre iflsiz say s olarak gerçekleflmifltir (Tablo 1 ve Grafik1). 33

18 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Kaynak : TÜ K 15 ve Daha Yukar Yafltaki Nüfus flgücü Arz stihdam Edilenle r Tablo 1. flgücü Durumu flsizler Kay t D fl stihdam flgücüne Kat lma Oran stihdam Oran Bin Kifli Yüzde flsizlik Oran Kay t D fl stihdam Oran ,159 23,491 21,524 1,967 11, ,042 23,818 21,354 2,464 11, ,912 23,641 21,147 2,493 10, ,906 24,290 21,791 2,498 11, ,825 24,566 22,046 2,520 11, ,668 24,776 22,330 2,446 10, I 49,482 24,739 20,811 2,328 10, II 49,694 23,206 19,902 2,395 11, III 49,944 22,732 22,188 2,829 12, IV 50,189 24,457 22,876 2,269 11, I 50,452 23,588 20,838 2,750 10, II 50,695 25,015 22,721 2,294 11, III 50,938 25,219 22,838 2,381 11, IV 51,146 24,539 21,928 2,611 10, I 51,371 23,400 20,604 2,796 9, II 51,561 25,075 22,860 2,215 11, III 51,770 25,622 23,279 2,343 11, IV 52,000 25,056 22,641 2,415 10, I 52,203 24,158 21,398 2,760 9, II 52,415 25,574 23,309 2,265 11, III 52,644 25,931 23,548 2,383 11, Son dört y l, çeyrek dönemler itibariyle incelendi inde, en düflük iflsizlik oranlar n n ikinci ve üçüncü çeyreklerde, en yüksek iflsizlik oran n n ise birinci çeyreklerde gerçekleflti i görülmektedir. Bu noktada mevsimsel de iflikliklerin etkisi gözard edilmemelidir. Özellikle turizm nedeniyle ikinci ve üçüncü çeyrekte iflsizlik oran n n azalmas beklenen bir geliflmedir. 34

19 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl Grafik 1. flsizlik Oran (%) Kaynak: TÜ K verilerinden haz rlan lm flt r YERLEfi M VE C NS YET DA ILIMINA GÖRE fis ZLER 2002 y l nda bir önceki y la göre iflsizlerin yerleflim yerlerine göre da l m na bak ld nda, k rdaki iflsizlik oran n n yüzde 19.42, kentteki iflsizlik oran n n ise yüzde oran nda artt görülmektedir y l nda ise iflsizlik oran k rda yüzde artarken, kentte yüzde oran nda azalm flt r y l nda k rdaki iflsizlik oran yüzde oran n azal rken, kentteki iflsizlik oran yüzde 3.66 oran nda artm flt r y l nda iflsizlik oran k rda yüzde 9.39 artarken, kentteki iflsizlik oran yüzde oran nda azalm flt r y l nda ise iflsizlik oran k rda yüzde -6.26, kentte yüzde oran nda azalm flt r (Tablo 2 ve Grafik 2). Tablo 2. flsizler (Yerleflim Yerlerine ve Cinsiyetlerine Göre, Bin Kifli) Bir Önceki Y l n Ayn Dönemine Göre De iflim KIR KENT TOPLAM KIR KENT TOPLAM K E T K E T K E T K E T K E T K E T ,033 1, ,485 1, ,323 1, ,826 2, ,298 1, ,830 2, ,363 1, ,878 2, ,315 1, ,867 2, ,271 1, ,776 2, K: Kad n E: Erkek T: Toplam Kaynak : TÜ K 35

20 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Grafik 2. flsizler (Yerleflim Yerlerine Göre, Bin Kifli) Kaynak: TÜ K verilerinden haz rlanm flt r. Grafik 3. K rdaki flsizlerin Cinsiyet Da l m Kaynak: TÜ K verilerinden yararlan lm flt r. K rdaki iflsizlerin cinsiyet da l m na y llar itibariyle bak ld nda, kad nlar n iflsizler aras ndaki oran n n giderek artt görülmektedir y l nda k rdaki iflsizlerin yüzde ini kad nlar olufltururken, 2002 y l nda bu oran yüzde 19, 2003 de ise yüzde a yükselmifltir y l nda yüzde a gerileyen k rdaki iflsizler aras ndaki kad nlar n oran, 2005 y l nda yüzde ve 2006 y l nda yüzde olarak gerçekleflmifltir (Grafik 3). 36

21 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl Grafik 4. Kentteki flsizlerin Cinsiyet Da l m Kaynak: TÜ K verilerinden haz rlanm flt r. Kentteki iflsizlerin cinsiyet da l m nda ise 2001 y l ndan 2006 y l na kadar önemli de ifliklikler görülmemifltir. Kad nlar n kentteki iflsizler aras ndaki pay yüzde aral nda yer alm flt r (Grafik 4). Bu iki grafik birlikte okundu unda, kentlerdeki kad nlar n, k rdaki kad nlara göre iflsizler aras ndaki pay n n daha yüksek oldu u görülmektedir ST HDAMIN SEKTÖREL DA ILIMI 2001 y l ndan bu yana istihdam n sektörel da l m na bak ld nda, sanayi ve inflaat sektörlerinde düflük oranda de iflmeler gözlenirken, tar m sektöründeki istihdam pay nda yüksek oranda azal fl, hizmetler sektöründe ise önemli derecede bir art fla rastlanmaktad r y l nda toplam istihdam içinde yüzde 39.7 lik bir paya sahip olan hizmetler sektörü, 2004 y l nda pay n yüzde 43 e, 2006 y l nda ise yüzde 47.3 e geniflletmifltir (Grafik 5). Tar m sektörü ise 2001 y l nda toplam istihdam içinde yüzde 37.6 l k bir paya sahip iken, 2004 y l nda bu oran yüzde 34 e, 2006 y l nda ise yüzde 27.3 e gerilemifltir. Sanayi sektörü istihdamdan ald pay aç s ndan hizmetler ve tar m sektörüne göre daha az de iflkenlik göstermifltir y l nda toplam istihdamdan yüzde 17.5 lik pay alan sanayi sektörünün, 2004 y l ndaki pay yüzde 18.3, 2006 y l nda ise yüzde 19.7 olarak gerçekleflmifltir. nflaat sektörü ise istihdam pay aç s ndan, son yedi y lda en az de ifliklik gösteren sektördür y l nda istihdamdan yüzde 5.2 oran nda pay alan inflaat sektörünün pay, 2004 y l nda yüzde 4.7 ye gerilemifl, 2006 y l nda ise yüzde 5.7 ye yükselmifltir (Tablo 3). 37

22 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Grafik 5. stihdam n Sektörel Da l m - Toplam çindeki Paylar (%) Kaynak: TÜ K verilerinden haz rlanm flt r. Tablo 3. stihdam n Sektörel Da l m Kaynak: TÜ K verilerinden haz rlanm flt r GEN fi TANIMLI fis ZL K ORANLARI flsizlik oran ; ifl aramay p çal flmaya haz r olanlar, ifl bulma ümidi olmayanlar, mevsimlik çal flanlar, ev iflleriyle meflgul olanlar, ö renciler, emekliler ve çal flamaz halde olanlar n iflsiz say lmamas yla hesaplanmaktad r. Oysaki ifl aramay p çal flmaya haz r olanlar ve ifl bulma ümidi olmayanlar da iflsiz kategorisinde de erlendirilmelidir. Nihayetinde bu kifliler herhangi bir ifle sahip olmayan kiflilerdir. Öte yandan mevsimlik çal flanlar ise düzenli bir gelire sahip olmayan bireyleri yans tmaktad r. E er ifl aramay p çal flmaya haz r olanlar, ifl bulma ümidi olmayanlar ve mevsimlik çal flanlar da iflsiz tan m nda de erlendirilirse iflsizlik oranlar önemli derecede de iflecektir. Afla daki tablolarda TÜ K in Düzey 1 ve Düzey 2 da l mlar ndan hareketle, bölgelere göre iflsiz say lar ve iflsizlik oranlar yukar da bahsi geçen geniflletilmifl iflsizlik kavram yla yeniden hesaplanm flt r y l verileri bu yaklafl ma göre de erlendirildi inde, stanbul daki iflsizlik oran yüzde 11.2 olarak aç klanm flken, genifl tan ml iflsizlik oran yüzde dir. En fazla iflsizli in görüldü ü Güneydo u Anadolu Bölgesinde 2006 y l nda aç klanan oran yüzde 14 iken, genifl tan ml iflsizlik yaklafl m na göre bu oran yüzde d r. Do u Anadolu Bölgesinde ise aç klanan oran yüzde 11.3 iken, bu yaklafl ma göre iflsizlik oran yüzde dir. Görülmektedir ki, iflsizlik tan m n n nas l de erlendirildi i, hesaplamalar bu denli de ifltirebilmektedir. 38

23 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl Genifl tan ml iflsizlik oran na göre 2006 y l nda iflsizlik oran n n en düflük oldu u bölgeler, yüzde oran ile Bat Karadeniz ve yüzde oran yla Do u Marmara d r. Genifl tan ml iflsizlik oran na göre en yüksek iflsizli in yafland bölgeler, yüzde ile Güneydo u Anadolu ve yüzde oran yla Ortado u Anadolu dur. TÜ K in 2006 Düzey 2 da l m na göre, genifl tan ml iflsizlik oran s ralamas nda, TR81(Zonguldak, Karabük, Bart n) yüzde 7.3 en düflük iflsizlik oran n n yafland bölgedir. Bu illeri TR82 (Kastamonu, Çank r, Sinop) ve TR41 (Bursa, Eskiflehir, Bilecik) yüzde 10.9 genifl tan ml iflsizlik oran yla takip etmektedir. Bu s ralamada son s ralar, TRC2 (fianl urfa, Diyarbak r) yüzde 34.8 ve TRC3 (Mardin, Batman, fi rnak, Siirt) yüzde 35.9 genifl tan ml iflsizlik oran yla almaktad r (Tablo 4, Harita 1 ve Harita 2). 39

24 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Tablo 4. flgücüne Dahil Olmayanlar n Y llar ve Cinsiyete Göre flgücüne Dahil Olmama Nedenleri (Düzey 1) (Bin kifli, 15+) Kaynak: TÜ K ve kendi hesaplamalar m z. *Genifl Tan ml flsizlik Oran : ( fl aramay p, çal flmaya haz r olanlar + Mevsimlik Çal flanlar) / flgücü 40

25 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl Tablo 5. flgücüne Dahil Olmayanlar n Y llar ve Cinsiyete Göre flgücüne Dahil Olmama Nedenleri (Düzey 2) (Bin kifli, 15+ yafl) 41

26 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Kaynak: TÜ K ve kendi hesaplamalar m z. *Toplam flgücü + (ifl aramay p, çal flmaya haz r olanlar + *Genifl Tan ml flsizlik Oran : ( fl aramay p, çal flmaya haz r olanlar + Mevsimlik Çal flanlar) / flgücü Çal flanlar) *Toplam flsiz: flsiz + ( fl aramay p, çal flmaya haz r olanlar + Mevsimlik Çal flanlar) 42

27 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl Harita Y l Genifl Tan ml flsizlik Oranlar (TÜ K Düzey 1) Kaynak: TÜ K verilerinden yararlan larak kendi hesaplamalar m z. Harita Y l Genifl Tan ml flsizlik Oranlar (TÜ K Düzey 2) Kaynak: TÜ K verilerinden yararlan larak kendi hesaplamalar m z. 43

28 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Bu yaklafl ma göre 2004 y l nda genifl tan ml iflsiz say s , 2005 y l nda ve 2006 y l nda ise dir. Buna göre hesaplanan iflsizlik oranlar ise 2004 y l nda yüzde 16.11, 2005 y l nda yüzde ve 2006 y l nda ise yüzde olarak gerçekleflmifltir (Grafik 6). Grafik 6. Genifl Tan ml flsizlik Oran Kaynak: TÜ K verilerinden yararlan larak kendi hesaplamalar m z. flsizlik oran n n son y llarda, iflgücüne kat lma oran ndaki düflüflün etkisiyle yüzde 10 seviyelerinde istikrar kazand iddias n de erlendirebilmek için, genifl anlamda iflsizlik verilerine bak lmas büyük önem arzetmektedir. Genifl anlamda iflsizlik kavram, umudu kalmad ve di er nedenlerle ifl aramaktan vazgeçmifl; ancak ifl buldu u takdirde çal flmak isteyenlerin ve mevsimlik çal flanlar n dar anlamdaki iflsizlere eklenmesiyle aç klanmaktad r y l nda yüzde 6.8 olarak aç klanan dar anlamda iflsizlik oran na karfl n, genifl anlamda yüzde 8.3 oran nda bir iflsizlik söz konusu olmufltur y l nda dar anlamda iflsizlik oran yüzde 10.3 iken, genifl anlamda bu oran yüzde 16.1 olarak gerçekleflmifltir. ki oran aras ndaki fark 2006 y l nda yaklafl k yüzde 7 ye ulaflm flt r. Dar anlamda iflsizlik oran n n yüzde 9.9 olarak aç kland 2006 y l nda, genifl anlaml tan ma göre ise iflsizlik yüzde 18 seviyesindedir. Dolay s yla 1997 y l nda yüzde 8.3 olan genifl tan ml iflsizlik oran, 2006 y l nda iki kat na ç km flt r. Bu yüzde 100 lük art fla karfl n, dar anlamdaki iflsizlik oran bahsi geçen y llarda sadece yüzde 45 lik bir art fl sergilemifltir (Grafik 7). 44

29 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl Grafik 7. Genifl Tan ml flsiz Say s (bin kifli) Kaynak: TÜ K verilerinden yararlan larak kendi hesaplamalar m z. Son y llarda ifl bulma ümidi olmayanlar n say s na bakt m zda görülmektedir ki, 2004 y l nda ifl bulma ümidi olmayanlar n say s iken, 2005 y l nda bu say e ve 2006 y l nda ise e yükselmifltir. Öte yandan ifl bulma ümidini de kapsayan, ifl aramay p, çal flmaya haz r olanlar n say s da giderek artm flt r y l nda kifli ifl aramay p, çal flmaya haz r iken, 2005 y l nda bu rakam ve 2006 y l nda olarak gerçekleflmifltir (Grafik 8). Grafik 8. fl Aramay p Çal flmaya Haz r Olanlar (bin kifli) Kaynak: TÜ K verilerinden yararlan larak kendi hesaplamalar m z. 45

30 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Grafik 9. fl Aramay p Çal flmaya Haz r Olanlar n Cinsiyet Da l m (bin kifli) Kaynak: TÜ K verilerinden yararlan larak kendi hesaplamalar m z. fl aramay p, iflbafl yapmaya haz r olanlar aras ndaki cinsiyet da l m na göre, 2002 den bu yana kad nlarda, erkeklere göre daha fazla oranda art fl oldu u görülmektedir. Öyle ki 2002 y l nda ifl aramay p iflbafl yapmaya haz r olan erkeklerin say s kad nlar n say s n n neredeyse iki kat iken, 2006 y l nda kad nlar erkekleri bu göstergede geçmifllerdir. Ancak her iki grupta da genel olarak y llar boyunca art fl görülmüfltür (Grafik 9) y l ndan bu yana mevsimlik çal flanlarda ise erkeklerin oran kad nlar n oran na göre giderek azalm flt r y l nda mevsimlik çal flan erkek say s iken 2006 y l nda mevsimlik çal flan erkeklerin say s e düflmüfltür (Grafik 10). Grafik 10. Mevsimlik Çal flanlar n Cinsiyet Da l m (bin kifli) Kaynak: TÜ K verilerinden yararlan larak kendi hesaplamalar m z. 46

31 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl 2.5. ÜLKE KARfiILAfiTIRMALARI Ocak 2007 de Uluslararas Çal flma Örgütü taraf ndan yay nlanan Global Employment Trends Raporu na göre güçlü büyüme performanslar na ra men dünya ekonomilerinde iflsizlik oranlar tarihsel olarak en yüksek düzeylerindedir. Dünya ortalama büyüme oran 2006 y l için yüzde 5.2 iken, iflsizlik oran yüzde 6.3 düzeyindedir. Rapor, ekonomik büyüme ile istihdam yaratma aras ndaki ba n koptu unu ileri sürmekte, az geliflmifl ülkeleri kapsayan, genel bir istihdam yaratmayan büyüme olgusunu ortaya koymaktad r. Bu duruma Türkiye ekonomisinde 2001 krizi sonras nda rastlan lm flt r. Grafik 11 de görüldü ü üzere y ll k yurtiçi reel has la istihdam verileri ile karfl laflt r ld nda, büyümenin önemsenmeyecek oranlarda istihdam yaratabildi i ortaya ç km flt r sonras dönemde toplam yurtiçi reel has la art fl oran yüzde 7.3 iken, istihdam art fl ortalamas ancak yüzde 1.1 olarak gerçekleflmifltir (BSB, 2007). Grafik 11. Reel GSY H ve stihdam Art fllar (%) Kaynak: TCMB, Elektronik Veri Da t m Sistemi. 47

32 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Kaynak: Eurostat Yearbook Tablo 6. Seçilmifl Ülkelerde flsizlik Oranlar Polonya Slovakya H rvatistan Türkiye Fransa Bulgaristan Yunanistan spanya Almanya Belçika Euro Euro Bölgesi Finlandiya Portekiz Macaristan Euro Malta Romanya sveç Çek Cumhuriyeti talya Letonya Slovenya Estonya Litvanya Birleflik Krall k Avusturya Lüksemburg ABD rlanda Japonya Danimarka Hollanda Norveç Türkiye halen Avrupa ülkeleri ortalamas n n daha üstünde iflsizlik oranlar na sahiptir y l nda Euro 25 ve Euro Bölgesinin daha alt nda iflsizlik oran na sahip olan Türkiye, 2001 y l ndan itibaren ortalaman n üstünde bir iflsizlik seyri izlemektedir y l nda Euro Bölgesi iflsizlik oran yüzde 7.8 iken Türkiye de yüzde 8.4 ve 2006 y l nda Euro Bölgesi yüzde 7.9 oran nda iflsizli e sahipken, Türkiye deki iflsizlik oran yüzde 9.9 olarak gerçekleflmifltir. (Tablo 6) 48

33 Birinci Bölüm - Türkiye Ekonomisine Bak fl 3. F YAT HAREKETLER Her toplumda gelirden tüketime ve tasarrufa ayr lan pay de ifliklik göstermektedir. Bunun en önemli nedenleri gelenekler, al flkanl klar ve gelir da l m d r. Örne in Uzakdo ulular tasarrufa, Avrupal lar ve Amerikal lar ise tüketime e ilimli bir görünüm çizmektedir. ABD de gelirin yaklafl k yüzde 70 i, Hindistan da yüzde 67 si, Çin de ise yüzde 41 i tüketime ayr lmaktad r. ABD ve Hindistan da gelirden tüketime ayr lan pay birbirine yak n olsa da, Hintliler in tüketimden baflka bir fleye ay rabilecekleri gelirleri çok düflüktür. Dolay s yla bahsi geçen iki toplumda tüketime yöneliflin nedenleri farkl d r. Türkiye de ise gelirin yüzde 67 si tüketime ayr lmaktad r. Bunun önemli nedeni Türkiye nin giderek bir tüketim toplumu olmas n n yan s ra, y llardan beri süre gelen yüksek enflasyonla yaflaman n bir etkisi olarak, elde edilen gelirin de er kaybetmeden harcanma al flkanl d r. Bu bölümde 2007 y l ndaki fiyat hareketleri, Tüketici ve Üretici Fiyat Endeksleriyle aç klanacak, enflasyon geliflmeleri sektörel bazda incelenecektir. Uluslararas karfl laflt rmalara de inildikten sonra, 2007 y l ndaki fiyat hareketlerinin analizi yap lacakt r TÜKET C F YAT ENDEKS NDEK GEL fimeler Türkiye ekonomisinde 1980 li y llarda yükselen enflasyon oranlar, 1990 l y llarda da ayn flekilde devam etmifl, ancak 2000 lere gelindi inde düflüfl ivmesi kazanm flt r y l nda 12 ayl k yüzde de iflime göre TÜFE yüzde iken, 1990 a gelindi inde bu oran yüzde e yükselmifltir. Bu y llar enflasyonun h zla yükselmeye bafllad y llard r l y llarda h z n kesmeyen enflasyon, 1994 te yüzde e kadar yükselmifl, ancak 1999 y l nda yüzde a gerilemifltir y l ndan sonra ise yaflanan krizlerin ve uygulanan ekonomi politikalar n n da etkisiyle, uzun y llard r devam eden enflasyonist süreç yerini enflasyonun genel olarak düfltü ü bir döneme b rakm flt r. Enflasyon oran 2001 y l nda yüzde yükselmesine ra men, 2002 y l nda bu oran yüzde e, 2003 y l nda ise yüzde a gerilemifltir y l ndan sonraki süreç, Türkiye ekonomisi için önemli bir gösterge olarak say labilecek enflasyonun tek basamakl rakamlarda gerçekleflti i y llard r y l nda yüzde 9.32 olarak gerçekleflen enflasyon oran, 2005 y l nda yüzde 7.72 ye gerilemifl, 2006 y l nda ise yüzde 9.65 e yükselmifltir y l nda yüzde 8.39 oran nda gerçekleflen enflasyon, halen tek basamakta olan istikrar n sürdürmektedir. Enflasyonun tek basamakl oranlara düflmesinde, dönemin getirdi i konjonktürel etkilerin gözard edilmemesi gereklidir. çinde bulundu umuz dönem, dünyada da enflasyonun geriledi i bir dönemdir (Tablo 1). 49

34 Türkiye Ekonomisine Bak fl - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi istanbul smmmo Tablo 1. Tüketici Fiyat Endeksi (12 Ayl k Yüzde De iflim) Ocak fiubat Mart Nisan May s Haziran Temmuz A ustos Eylül Ekim Kas m Aral k Kaynak: TÜ K. (1) dönemi için =100, dönemi için 1987=100, dönemi için 1994=100 ve 2004 y l sonras için 2003=100 bazl endeks kullan lm flt r. 50

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i 3. Ödemeler Dengesi 2003 y l nda 8.037 milyon dolar olan cari ifllemler aç, 2004 y l nda % 91,7 artarak 15.410 milyon dolara yükselmifltir. Cari ifllemler aç ndaki bu

Detaylı

A N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2:

A N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2: A N A L Z Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2: Sektör Mücahit ÖZDEM R May s 2015 Giri Geçen haftaki çal mam zda son aç klanan reel ekonomiye ili kin göstergeleri incelemi tik. Bu hafta ülkemiz

Detaylı

TÜRK YE EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU TÜRK YE EKONOM S

TÜRK YE EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU TÜRK YE EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU 36 Türkiye Ekonomisi Genel Makroekonomik Denge Ülkemizde tasarruf e ilimi düflüktür, kamu kesimi uzun y llar boyunca önemli boyutlarda tasarruf aç vermifl ve bu durum finansman

Detaylı

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası 2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde

Detaylı

PARASAL GÖSTERGELER KRED LER N DA ILIMI* (B N TL.)

PARASAL GÖSTERGELER KRED LER N DA ILIMI* (B N TL.) 1886 PARASAL GÖSTERGELER KRED LER N DA ILIMI* (B N TL.) 28 De iflim %) 28 De iflim %) Toplam 311.774.444 356.845.499 %14 4.641.681 5.168.27 %11 297.867.78 335.17.279 %13 4.44.733 4.774.62 %8 Alacaklar

Detaylı

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ 120 kinci Bölüm - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi 1. ARAfiTIRMANIN AMACI ve YÖNTEM Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi, tüketici enflasyonu, iflsizlik

Detaylı

TOFAfi 2007 FAAL YET RAPORU. Otomobil Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri

TOFAfi 2007 FAAL YET RAPORU. Otomobil Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri 14 Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri 15 pazar payımız bir önceki yılın pazar payı olan %9 a göre önemli ölçüde artarak %1,4 olarak gerçekleşmiştir. Bu artış sonucu, pazardaki düşüşe rağmen otomobil

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 16 Mart 2015, Sayı: 11. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 16 Mart 2015, Sayı: 11. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 11 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Çağlar Kuzlukluoğlu 1 DenizBank Ekonomi

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MAYIS 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı EKONOMİK GÖSTERGELER

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı EKONOMİK GÖSTERGELER Ocak 2009 T.C. MALİYE BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı EKONOMİK GÖSTERGELER Ocak 2009 Ekonomik Göstergeler yayını, T.C. MALİYE BAKANLIĞI, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ekonomik ve Sektörel Analiz

Detaylı

PROJEKS YON YILLIK TÜFE. > ENFLASYON Enflasyondaki iki ayl k gerçekleflme, y l n tümüne iliflkin umutlar bir anda söndürdü.

PROJEKS YON YILLIK TÜFE. > ENFLASYON Enflasyondaki iki ayl k gerçekleflme, y l n tümüne iliflkin umutlar bir anda söndürdü. TÜRK YE N N GÖSTERGELER PROJEKS YON > Haz rlayan: Alaattin AKTAfi ala.aktas@gmail.com > ENFLASYON Enflasyondaki iki ayl k gerçekleflme, y l n tümüne iliflkin umutlar bir anda söndürdü. Ocakta yüzde 0,80

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması Araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz? CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.

Detaylı

ST HDAM. HANEHALKI figücü ANKET SONUÇLARI. Erkek

ST HDAM. HANEHALKI figücü ANKET SONUÇLARI. Erkek ST HDAM Nüfus ve flgücü Durumu HANEHALKI figücü ANKET SONUÇLARI Erkek Kurumsal olmayan sivil nüfus (') 1.774 1.786 3.56 1.786 1.794 3.58 15 ve daha yukar yafltaki nüfus (') 1.244 1.289 2.533 1.29 1.323

Detaylı

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z Nisan 2010 ISBN 978-9944-60-631-8 1. Bask, 1000 Adet Nisan 2010 stanbul stanbul Sanayi Odas Yay nlar No: 2010/5 Araflt rma fiubesi Meflrutiyet

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Mart 2015 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2015 ŞUBAT İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME İlk İki Ayda 2,7 Milyar Dolarlık

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Mart 2016 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2016 ŞUBAT İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk İki Ayında %3,7

Detaylı

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 215 ROMANYA LE BULGAR STAN IN AB YE EKONOM K ENTEGRASYONU Yrd. Doç. Dr. Mesut EREN stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 1. Girifl Avrupa Birli i nin 5. ve son genifllemesi 2004 y l nda 10 Orta ve Do u

Detaylı

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR Bu rapor ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş Gelir Amaçlı Esnek Emeklilik Yatırım Fonu nun 31.12.2004-31.12.2005 dönemine ilişkin

Detaylı

Türkiye Ekonomisi 2013

Türkiye Ekonomisi 2013 Türkiye Ekonomisi 2013 Türkiye Ekonomisi 2013 Nisan 2013 ISSN 1303-4030 ISBN: 978-605-137-263-1 (Bas l ) Sertifika No: 19176 Bask, 750 Adet Nisan 2013 stanbul stanbul Sanayi Odas Yay nlar No:2013/4 Araflt

Detaylı

TÜRK YE EKONOM S NE BAKIfi EKONOM YE GÜVEN VE BEKLENT LER ANKET

TÜRK YE EKONOM S NE BAKIfi EKONOM YE GÜVEN VE BEKLENT LER ANKET TÜRK YE EKONOM S NE BAKIfi EKONOM YE GÜVEN VE BEKLENT LER ANKET Yrd. Doç. Dr. Binhan Elif YILMAZ Dr. Murat ÇAK Arfl. Gör. Murat fieker 1 SMMMO Yay n No 101 Kapak Tasar m ve Uygulama: Evren Günay Bask ve

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 6 Haziran 2016, Sayı: 23. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 6 Haziran 2016, Sayı: 23. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 23 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya 1 DenizBank Ekonomi Bülteni

Detaylı

TÜRKİYE İŞVEREN SENDİKALARI KONFEDERASYONU AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ www.tisk.org.tr

TÜRKİYE İŞVEREN SENDİKALARI KONFEDERASYONU AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ www.tisk.org.tr TİSK AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ- MAYIS 2016 (SAYI: 87) GENEL DEĞERLENDİRME 03.06.2016 Kıdem tazminatında işletmelerin maliyetini artıracak ve işçi-işveren ilişkilerini bozacak düzenlemelerden kaçınılmalı Gelecek

Detaylı

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ 12 NİSAN 2013-KKTC DR. VAHDETTIN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın

Detaylı

Yıllık Ekonomik Rapor, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı internet sitesinde (http://www.sgb.gov.tr) yer almaktadır.

Yıllık Ekonomik Rapor, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı internet sitesinde (http://www.sgb.gov.tr) yer almaktadır. YILLIK EKONOMÝK RAPOR 2007 Yıllık Ekonomik Rapor, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı internet sitesinde (http://www.sgb.gov.tr) yer almaktadır. İÇİNDEKİLER I- 2008 YILI GENEL EKONOMİK HEDEFLERİ...1

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi Kasım 2015 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2015 EKİM İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

Detaylı

Asgari Ücret Denklemi

Asgari Ücret Denklemi Asgari Ücret Denklemi Av. Mesut Ulusoy MESS Hukuk Müflaviri ve Dr. Aykut Engin MESS E itim Müdürü flçilere normal bir çal flma günü karfl l olarak ödenen ve iflçinin g da, konut, giyim, sa l k, ulafl m

Detaylı

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016 2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016 Ocak 2016 Tüketici Fiyat Endeksi ne(tüfe) ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Şubat 2016 tarihinde yayımlandı. TÜİK tarafından aylık

Detaylı

2015 Ekim ENFLASYON RAKAMLARI 3 Kasım 2015

2015 Ekim ENFLASYON RAKAMLARI 3 Kasım 2015 2015 Ekim ENFLASYON RAKAMLARI 3 Kasım 2015 2015 Ekim Ayı Tüketici Fiyat Endeksi ne (TÜFE) ilişkin veriler İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Kasım 2015 tarihinde yayımlandı. TÜİK tarafından aylık yayımlanan

Detaylı

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85 EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85 i Bu sayıda; 2013 Cari Açık Verileri; 2013 Aralık Sanayi Üretimi; 2014 Ocak İşsizlik Ödemesi; S&P Görünüm Değişikliği kararı değerlendirilmiştir.

Detaylı

ENFLASYON ORANLARI 03.07.2014

ENFLASYON ORANLARI 03.07.2014 ENFLASYON ORANLARI 03.07.2014 TÜFE Mayıs ayında aylık %0,31 yükselişle ile ortalama piyasa beklentisinin (-%0,10) bir miktar üzerinde geldi. Yıllık olarak ise 12 aylık TÜFE %9,16 olarak gerçekleşti (Beklenti:

Detaylı

TÜRKİYE BİLİMSEL YAYIN GÖSTERGELERİ (II) 1981-2007 TÜRKİYE, ÜLKELER VE GRUPLAR

TÜRKİYE BİLİMSEL YAYIN GÖSTERGELERİ (II) 1981-2007 TÜRKİYE, ÜLKELER VE GRUPLAR 3.2.Etki De erine Göre ABD 1981-2007 döneminde üretti i 6.634.586 adet yay na ald 137.391.957 at f say s ile 20,71 lik etki de erine sahip olup 14,17 lik DÜNYA ortalama etki de erinden yakla k % 50 daha

Detaylı

Ekonomik Durum Tespit Anketi Sonuçlar 2013-1

Ekonomik Durum Tespit Anketi Sonuçlar 2013-1 ISSN 1303-183X STANBUL SANAY ODASI Ekonomik Durum Tespit Anketi Sonuçlar 13-1 STANBUL SANAY ODASI Ekonomik Durum Tespit Anketi Sonuçlar 13-1 A ustos 13 ISSN: 1303-183X ISBN: 978-605-137-298-3 (Bas l )

Detaylı

01/01/2009 30/09/2009 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş

01/01/2009 30/09/2009 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş 01/01/2009 30/09/2009 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVİZ) EMEKLİLİK YATIRIM FONU 9 AYLIK RAPORU BU RAPOR EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ KAMUYU AYDINLATMA

Detaylı

1- Ekonominin Genel durumu

1- Ekonominin Genel durumu GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2014 YILI 12 AYLIK FAALİYET RAPORU 1- Ekonominin Genel durumu 2014 yılı TCMB nin Ocak ayında faizleri belirgin şekilde arttırmasıyla

Detaylı

2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler

2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler 2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar Konsolide Olmayan Veriler Rakamlarla Halkbank 70 y l Kooperatif ve KOB kredilerinde 70 y ll k tecrübe ve genifl müflteri taban Halkbank n rekabette kuvvetli yönleridir.

Detaylı

Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz

Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz Rakamlarla Sektörümüz: 3 kıtadan 77 ülkeye doğrudan hizmet götüren, Toplam Yatırımı 5 Milyar Doları aşan, Yan sektörleri ile birlikte yaklaşık

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 23 Mayıs 2016, Sayı: 21. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 23 Mayıs 2016, Sayı: 21. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 21 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1 DenizBank

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i Seçilmifl sanayi maddelerinden ham petrol üretimi % 4,2 lik düflüflle 2.375 bin tondan 2.276 bin tona, tafl kömürü üretimi % 5,2 lik düflüflle 2.998 bin tondan 2.843

Detaylı

MAYIS 2016 VE ÖNCES TAR H BASKILI SOSYAL GÜVENL K DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi VE DÜZELTME CETVEL

MAYIS 2016 VE ÖNCES TAR H BASKILI SOSYAL GÜVENL K DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi VE DÜZELTME CETVEL MAYIS 2016 VE ÖNCES TAR H BASKILI SOSYAL GÜVENL K DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi VE DÜZELTME CETVEL YANLIfi DO RU 1- Ünite 1, Sayfa 27 Yaflam n çinden kayna ; Kaynak: Ali Tezel, Habertürk, 21 Mart

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i 1.478 trilyon TL ye, uluslararas ticaret ve muamelelerden al nan vergiler % 34,6'l k art flla 16.936 trilyon TL'ye, idari harçlar ve ücretler, sanayi d fl arizi sat fllardan

Detaylı

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım

Detaylı

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012 Hazırlayanlar Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi Laura D. Tyson, Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Saadia Zahidi, Dünya Ekonomik Forumu Raporun

Detaylı

Altın Piyasası Haftalık Temel ve Teknik Görünüm (2-6 Mart 2015)

Altın Piyasası Haftalık Temel ve Teknik Görünüm (2-6 Mart 2015) 2 Mart 2015 Altın Piyasası Haftalık Temel ve Teknik Görünüm (2-6 Mart 2015) Hafta başında Yunanistan meselesinde çözüme yaklaşıldığı yönünde haberlerin ardından altın fiyatlarında aşağı yönlü baskı hakim

Detaylı

31.12.2011-31.03.2012 tarihleri arasında fon getirisi -%1,41 olarak gerçekleşirken, yönetici benchmarkının getirisi -%0,60 olarak gerçekleşmiştir.

31.12.2011-31.03.2012 tarihleri arasında fon getirisi -%1,41 olarak gerçekleşirken, yönetici benchmarkının getirisi -%0,60 olarak gerçekleşmiştir. GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU DIŞ BORÇLANMA ARAÇLARI (EUROBOND) EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2012 YILI 3 AYLIK FAALİYET RAPORU 1.- Ekonominin Genel durumu Dünya ekonomisi genel olarak 2011

Detaylı

PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU

PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU ŞUBAT 2016 Şubat 2016 A. PETROL PİYASASI 1. Şubat Ayında Uluslararası Piyasalarda ve Türkiye de Ürün Fiyatlarının Seyri 1.1.

Detaylı

HABER BÜLTENİ 04.08.2015 Sayı 67

HABER BÜLTENİ 04.08.2015 Sayı 67 HABER BÜLTENİ 04.08.2015 Sayı 67 PERAKENDECİ GELECEKTEKİ BELİRSİZLİKTEN TEDİRGİN TEPE, temmuz ayında bir önceki aya ve geçen yıla göre azaldı. Önümüzdeki 3 aydaki tedarikçilerden sipariş ve satış beklentileri,

Detaylı

2.1. Türk flgücü Piyasalar n n Genel Nitelikleri

2.1. Türk flgücü Piyasalar n n Genel Nitelikleri 2. Türkiye flgücü Piyasalar 2. Türkiye flgücü Piyasalar 2.1. Türk flgücü Piyasalar n n Genel Nitelikleri Türk iflgücü piyasalar hakk ndaki veri kaynaklar farkl kurumlar taraf ndan düzenlenmektedir. Bu

Detaylı

EKONOM K RAPOR 2005 EKONOM K RAPOR

EKONOM K RAPOR 2005 EKONOM K RAPOR EKONOM K RAPOR EKONOM K RAPOR EKONOM K RAPOR May s 2006 Tasar m ve Bask : Nurol Matbaac l k ve Ambalaj San. A.fi. Tel: 0.312.267 19 45 (pbx) Faks: 0.312.267 19 50 www.nurolmatbaa.com.tr ÖNSÖZ Dört y l

Detaylı

Araştırma Notu 15/177

Araştırma Notu 15/177 Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon

Detaylı

plastik sanayi Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri

plastik sanayi Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri plastik sanayi 2014 Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri karşılayan, bu mamullerde net ithalatçı konumunda bulunan ve gelişmiş

Detaylı

KONYA TİCARET ODASI İÇİNDEKİLER. 1- Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) 2 Konya Hizmet Sektörü Güven Endeksi (KOHİZ)

KONYA TİCARET ODASI İÇİNDEKİLER. 1- Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) 2 Konya Hizmet Sektörü Güven Endeksi (KOHİZ) Eylül 2014 KONYA TİCARET ODASI İÇİNDEKİLER 1- Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) 2 Konya Hizmet Sektörü Güven Endeksi (KOHİZ) 3 Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi (KOİN) 4 - Konya İstihdam İzleme Bülteni

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i Toptan eflya fiyatlar endeksi art fl h z bir önceki y la göre 0,1 puanl k düflüflle % 13,8 e gerilemekle birlikte, y lbafl nda öngörülen % 12 lik hedefin 1,8 puan üstünde

Detaylı

yi tan mlanm fl stratejiler-etkileyici sonuçlar Konsolide olmayan Haziran 2007 sonuçlar

yi tan mlanm fl stratejiler-etkileyici sonuçlar Konsolide olmayan Haziran 2007 sonuçlar yi tan mlanm fl stratejiler-etkileyici sonuçlar Konsolide olmayan Haziran 2007 sonuçlar 1 Bafll ca Göstergeler 36.9 milyar YTL Toplam aktifler ilk alt ayda %7.3 artarak 36.9 milyar YTL ye ulaflm flt r.

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012 EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

FONLAR GETİRİ KIYASLAMASI

FONLAR GETİRİ KIYASLAMASI MART 15 FON BÜLTENİ Güncel Ekonomik Veriler Büyüme Oranı(Yıllık) 4,00% Cari Açık/GSYİH 5,90% İşsizlik oranı(yıllık) 10,10% Enflasyon(TÜFE/Yıllık) 7,55% GSMH(milyar USD) 819,9 Kişi Başı Milli Gelir (USD)

Detaylı

Ekonomik Durum Tespit Anketi Sonuçlar 2012-2

Ekonomik Durum Tespit Anketi Sonuçlar 2012-2 ISSN 133-183X STANBUL SANAY ODASI Ekonomik Durum Tespit Anketi Sonuçlar 212-2 STANBUL SANAY ODASI Ekonomik Durum Tespit Anketi Sonuçlar 212-2 fiubat 213 ISSN: 133-183X ISBN: 978-65-137-234-1 (Bas l ) ISBN:

Detaylı

Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man

Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man 214 EK M-ARALIK DÖNEM BANKA KRED LER E M ANKET Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man nin 214 y dördüncü çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 9 Ocak 215

Detaylı

Ekonomik Rapor 2011 2. ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr

Ekonomik Rapor 2011 2. ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr Ekonomik Rapor 2011 2. ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 67. genel kurul 49 50 2. ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 2008 yılında ABD de ipotekli konut kredisi piyasasında ortaya çıkan ve hızla tüm dünya ekonomilerinde

Detaylı

KÜRESEL EKONOMİK ÇEVRE

KÜRESEL EKONOMİK ÇEVRE II. Bölüm KÜRESEL EKONOMİK ÇEVRE Doç. Dr. Olgun Kitapcı Akdeniz Üniversitesi, Pazarlama Bölümü 1 Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) BAZI KAVRAMLAR Bir ülke vatandaşlarının bir yıl için ürettikleri toplam mal

Detaylı

AB Krizi ve TCMB Para Politikası

AB Krizi ve TCMB Para Politikası AB Krizi ve TCMB Para Politikası Erdem Başçı Başkan 28 Haziran 2012 Stratejik Düşünce Enstitüsü, Ankara Sunum Planı I. Küresel Ekonomik Gelişmeler II. Yeni Politika Çerçevesi III. Dengelenme IV. Büyüme

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2011) Ankara

AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2011) Ankara AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER (Kasım 2011) Ankara İÇİNDEKİLER NÜFUS VE İŞGÜCÜ PİYASASI TASARRUFLAR 1. Nüfus 28. Gayri Safi Ulusal Tasarruflar 2. İstihdam 29. Gayri

Detaylı

BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol

BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol 1. Giriş Bu yazıda, Bursa daki (ciro açısından) en büyük 250 firmanın finansal profilini ortaya koymak amacındayız.

Detaylı

İçindekiler. İSO Sanayi Gelişim ve Girdi Fiyatları Endeksi. İSO Sanayi Girdi Fiyatları Endeksi

İçindekiler. İSO Sanayi Gelişim ve Girdi Fiyatları Endeksi. İSO Sanayi Girdi Fiyatları Endeksi İçindekiler İSO Sanayi Gelişim ve Girdi Fiyatları Endeksi... 1 Reel Kesim ve Tüketici Güven Endeksi... 2 Büyüme... 2 Fiyatlar... 3 Sanayi Üretim Endeksi... 4 İmalat Sanayi Ciro ve Sipariş Endeksi... 5

Detaylı

Aral k 2006 (Yay n No: TÜS AD-T/2006-12/429) Meflrutiyet Caddesi, No: 46 34420 Tepebafl / stanbul Telefon : (0212) 249 19 29 Telefax: (0212) 249 13 50

Aral k 2006 (Yay n No: TÜS AD-T/2006-12/429) Meflrutiyet Caddesi, No: 46 34420 Tepebafl / stanbul Telefon : (0212) 249 19 29 Telefax: (0212) 249 13 50 TÜRK SANAY C LER VE fiadamlari DERNE Aral k 2006 (Yay n No: TÜS AD-T/2006-12/429) Meflrutiyet Caddesi, No: 46 34420 Tepebafl / stanbul Telefon : (0212) 249 19 29 Telefax: (0212) 249 13 50 2006, TÜS AD

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 21 Mayıs 2018 Pazar 2018 yılı Mart ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2017 yılı aynı ayına göre yüzde 2,8 azalarak 268 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 14 Aralık 2015, Sayı: 39. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 14 Aralık 2015, Sayı: 39. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni 14 Aralık 2015, Sayı: 39 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül

Detaylı

Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı

Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı Dünyada çavdar ve yulafın üretimi, buğday, pirinç, mısır ve arpa gibi diğer tahıl ürünlerine kıyasla son derece sınırlıdır. Yılda ortalama 14-15 milyon ton dolayında olan dünya

Detaylı

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A. TANITICI BİLGİLER CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi : 02/05/2013 YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER 31/12/2015

Detaylı

Ekim. Günlük Araştırma Bülteni Gün Sonu RAPORU

Ekim. Günlük Araştırma Bülteni Gün Sonu RAPORU 30 Ekim Günlük Araştırma Bülteni Gün Sonu RAPORU Japonya Merkez Bankası (BoJ) faizlerde değişikliğe gitmedi Japonya Merkez Bankası (BoJ), 8 e 1 oy çokluğuyla para politikasında değişikliğe gitmeme kararı

Detaylı

Aralık. Günlük Araştırma Bülteni Gün sonu RAPORU

Aralık. Günlük Araştırma Bülteni Gün sonu RAPORU 21 Aralık Günlük Araştırma Bülteni Gün sonu RAPORU Aralık ayında tüketici güveni geriledi Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından bugün yayımlanan verilere göre, Tüketici Güven Endeksi Aralık ayında

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI İstanbul Ekonomi ve Finans Konferansı Dr. İbrahim Turhan Başkan Yardımcısı 20 Mayıs 2011 İstanbul 1 Sunum Planı I. 2008 Krizi ve Değişen Finansal Merkez Algısı II. III.

Detaylı

PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU

PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU OCAK 2015 Ocak 2015 A. PETROL PİYASASI : 1. Ocak Ayında Uluslararası Piyasalarda ve Türkiye de Ürün Fiyatlarının Seyri 1.1.

Detaylı

T.C. T.C. MALÝYE BAKANLIÐI

T.C. T.C. MALÝYE BAKANLIÐI T.C. T.C. MALÝYE BAKANLIÐI YILLIK EKONOMÝK RAPOR 2006 T.C. MALİYE BAKANLIĞI YILLIK EKONOMİK RAPOR 2006 Yıllık Ekonomik Rapor, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı internet sitesinde (http://www.sgb.gov.tr)

Detaylı

DÜNYA EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU DÜNYA EKONOM S

DÜNYA EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU DÜNYA EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU 30 Dünya Ekonomisi Finansal piyasalarda bir y ldan daha uzun süren bir karmaflan n ard ndan 2008 y l n n Eylül ay nda patlak veren bankac l k krizi esasen belirtileri bir

Detaylı

TÜRK YE CUMHUR YET MERKEZ BANKASI

TÜRK YE CUMHUR YET MERKEZ BANKASI TÜRK YE CUMHUR YET MERKEZ BANKASI Krizi Yönetmede Merkez Bankas n n Rolü ve Etkinli i Erdem Ba ç Ba kan Yard mc s stanbul Üniversitesi 22 May s 2009 1 Sunum Plan I. Fiyat stikrar ve Finansal stikrar II.

Detaylı

TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI

TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI 1886 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI 21-46 1886 NÜFUS NÜFUS SAYIMI SONUÇLARI* Eski Tahmin Türkiye Mersin 2008 Toplam Nüfus 71.517.100 72.561.312 fiehir 53.611.723 54.807.219 Köy 17.905.377 17.754.093 Nüfus

Detaylı

Haziran. Günlük Araştırma Bülteni Sabah RAPORU

Haziran. Günlük Araştırma Bülteni Sabah RAPORU 16 Haziran N Günlük Araştırma Bülteni Sabah RAPORU FOMC para politikasını korudu, Brexit referandumu kararda etkili oldu Dün gerçekleştirilen FOMC toplantısında politika yapıcılar para politikasını koruma

Detaylı

Yay mlayan YAPI-ENDÜSTR MERKEZ The Building Information Centre, Istanbul. Haz rlayan YEM ARAfiTIRMA BÖLÜMÜ (YEMAR)

Yay mlayan YAPI-ENDÜSTR MERKEZ The Building Information Centre, Istanbul. Haz rlayan YEM ARAfiTIRMA BÖLÜMÜ (YEMAR) Yay mlayan YAPI-ENDÜSTR MERKEZ The Building Information Centre, Istanbul Haz rlayan YEM ARAfiTIRMA BÖLÜMÜ (YEMAR) YEM Araflt rma Bölüm Yöneticisi B RGÜL YAVUZ Grafik Uygulama Sorumlusu KENAN ÖZTÜRK Matbaa

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

Ocak. Günlük Araştırma Bülteni Gün Sonu RAPORU

Ocak. Günlük Araştırma Bülteni Gün Sonu RAPORU 22 Ocak Günlük Araştırma Bülteni Gün Sonu RAPORU Merkez bankalarının ayrışması devam edecek Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Mario Draghi bu sabah saatlerinde Davos ta gerçekleştirilen Dünya Ekonomi

Detaylı

Genel ekonomik görünüm ve sermaye piyasalar

Genel ekonomik görünüm ve sermaye piyasalar Genel ekonomik görünüm ve sermaye piyasalar fl Yat r m 2005 y l nda, MKB Hisse Senetleri Piyasas nda, Tahvil Bono Piyasas nda ve faaliyete yeni geçen Vadeli fllem ve Opsiyon Borsas nda rakip kurulufllar

Detaylı

NDEK LER KKTC YE PARLAMENTO DESTE Avrupa Parlamentosu KKTC ye önümüzdeki 3 y l içerisinde 259 milyon Euroluk mali yard m yap lmas onaylam r.

NDEK LER KKTC YE PARLAMENTO DESTE Avrupa Parlamentosu KKTC ye önümüzdeki 3 y l içerisinde 259 milyon Euroluk mali yard m yap lmas onaylam r. NDEK LER 1.. AB TÜRK YE SON DAK KA 1..1.. KKTC YE PARLAMENTO DESTE 1..2.. TRAF KTE AB DÜZEN NE DEVAM 1..3.. TÜB TAK, 6.ÇERÇEVE PROGRAMINA ST NADEN GIDA- HAYVANCILIK KONUSUNDA HAZIRLADI I CV L STES NE YEN

Detaylı

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU 2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU I- 2008 Mali Yılı Bütçe Sonuçları: Mali Disiplin Sağlandı mı? Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan 2008 mali yılı geçici bütçe uygulama sonuçlarına

Detaylı

HABER BÜLTENİ 02.09.2015 Sayı 23

HABER BÜLTENİ 02.09.2015 Sayı 23 HABER BÜLTENİ 02.09.2015 Sayı 23 Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçen yıla göre düştü: Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya ve geçen yıla göre düştü. Konya Hizmetler Sektörü

Detaylı

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi

Detaylı

Berlin Ekonomi Müşavirliği FEDERAL ALMANYA DA EKONOMİK GELİŞMELER ÖZETİ

Berlin Ekonomi Müşavirliği FEDERAL ALMANYA DA EKONOMİK GELİŞMELER ÖZETİ Berlin Ekonomi Müşavirliği FEDERAL ALMANYA DA EKONOMİK GELİŞMELER ÖZETİ Aral k 2010 İÇİNDEKİLER Genel görünüm......3 Sektörel Gelişmeler...4 Cari Denge...5 Tüketim....7 İstihdam.........7 Fiyatlar.........8

Detaylı

DÖVİZ. Döviz Kurları / Pariteler DÖVİZ PİYASASI GÖRÜNÜMÜ VERİ GÜNDEMİ. Ekonomik Notlar Makro Görünüm Teknik Görünüm

DÖVİZ. Döviz Kurları / Pariteler DÖVİZ PİYASASI GÖRÜNÜMÜ VERİ GÜNDEMİ. Ekonomik Notlar Makro Görünüm Teknik Görünüm DÖVİZ PİYASASI GÖRÜNÜMÜ Geçtiğimiz hafta ABD de tüketici güven endeksi beklentilerin üzerinde geriledi. ISM imalat endeksinde ise yükseliş trendinin korunduğu görülüyor. Hafta boyunca, doların güçlü seyrinin

Detaylı

Banka Kredileri E ilim Anketi nin 2015 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 10 Nisan 2015 tarihinde yay mland.

Banka Kredileri E ilim Anketi nin 2015 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 10 Nisan 2015 tarihinde yay mland. 21 OCAK-MART DÖNEM BANKA KRED LER E M ANKET Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man nin 21 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 1 Nisan 21 tarihinde

Detaylı

EV TEKSTİL SEKTÖRÜ 1. ÜRÜNÜN TANIMI: 2. TÜRKİYE DE ÜRETİM: 3. TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİ:

EV TEKSTİL SEKTÖRÜ 1. ÜRÜNÜN TANIMI: 2. TÜRKİYE DE ÜRETİM: 3. TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİ: EV TEKSTİL SEKTÖRÜ 1. ÜRÜNÜN TANIMI: Ev tekstili, genel olarak evleri dekore etmek amacıyla kullanılan ürünler olarak tanımlanmaktadır. Sentetik iplikler ve kumaşların yanı sıra, pamuk, keten, ipek ve

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi

Detaylı

2007 YILI ÇALIfiMA STAT ST KLER VE figücü MAL YET N N T SK ARAfiTIRMA SERV S NCE DE ERLEND R LMES

2007 YILI ÇALIfiMA STAT ST KLER VE figücü MAL YET N N T SK ARAfiTIRMA SERV S NCE DE ERLEND R LMES 27 YILI ÇALIfiMA STAT ST KLER VE figücü MAL YET N N T SK ARAfiTIRMA SERV S NCE DE ERLEND R LMES Konfederasyonumuz 1965 y l ndan beri, 43 y ld r istihdam, k dem, medeni hal, ö renim durumu, personel girifl-ç

Detaylı

2005 YILINDA DÜNYA EKONOM S NDEK GEL fimeler

2005 YILINDA DÜNYA EKONOM S NDEK GEL fimeler 2005 YILINDA DÜNYA EKONOM S NDEK GEL fimeler 1. 2004 y l nda dünyada üretilen mal ve hizmetlerin dolar baz nda de eri yani dünyan n milli geliri 40.8 trilyon dolar olarak gerçekleflmifltir. Dünya ekonomisinin

Detaylı

Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor!

Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor! Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor! Dursun YILDIZ topraksuenerji 21 Ocak 2013 ABD Petrol İhracatçısı Olacak. Taşlar Yerinden Oynar mı? 1973 deki petrol krizi alternatif enerji arayışlarını arttırdı.

Detaylı

Ekim. Günlük Araştırma Bülteni Gün Sonu RAPORU

Ekim. Günlük Araştırma Bülteni Gün Sonu RAPORU 22 Ekim Günlük Araştırma Bülteni Gün Sonu RAPORU Ekim de tüketici güveni arttı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından bugün açıklanan verilere göre, Tüketici Güven Endeksi Ekim ayında bir önceki aya

Detaylı

NTERNET ÇA I D NAM KLER

NTERNET ÇA I D NAM KLER Mustafa Emre C VELEK NTERNET ÇA I D NAM KLER www.internetdinamikleri.com STANBUL-2009 Yay n No : 2148 letiflim Dizisi : 55 1. Bas m - stanbul - Haziran 2009 ISBN 978-605 - 377-066 - 4 Copyright Bu kitab

Detaylı

Emtia Fiyat Hareketlerine Politika Tepkileri Konferansı. Panel Konuşması

Emtia Fiyat Hareketlerine Politika Tepkileri Konferansı. Panel Konuşması Emtia Fiyat Hareketlerine Politika Tepkileri Konferansı Panel Konuşması Erdem BAŞÇI 7 Nisan 2012, İstanbul Değerli Konuklar, Dünya ekonomisinin son on yılda sergilediği gelişmeler emtia fiyatları üzerinde

Detaylı

AB Ülkelerinin Temel Ekonomik Göstergeleri Üye ve Aday Ülkeler

AB Ülkelerinin Temel Ekonomik Göstergeleri Üye ve Aday Ülkeler AB inin Temel Ekonomik Göstergeleri Üye ve Sayfa No Nüfus (Bin Kişi) 1 Nüfus Artış Hızı (%) 2 Cari Fiyatlarla GSYİH (Milyar $) 3 Kişi Başına GSYİH ($) 4 Satınalma Gücü Paritesine Göre Kişi Başına GSYİH

Detaylı