Dr. Kenan Ergus İşyeri Hekimi ve Eğiticisi Bilgemed OSGB - BURSA

Transkript

1 Dr. Kenan Ergus İşyeri Hekimi ve Eğiticisi Bilgemed OSGB - BURSA

2 Tanımlar Kapsam Dünyada ve Türkiye de MH Hedefler Sonuçlar Başka Sonuç Mümkün mü?

3 5510 sayılı SSGSS- K/2006: M14- Sigortalının çalıştığı ya da yaptığı işin niteliğinden dolayı yinelenen bir nedenle ya da işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici ya da sürekli hastalık, bedensel ya da ruhsal özürlülük durumları 6331 sayılı İSG K/2012: M3 Mesleki maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalık Mevcut uygulama???

4 1- Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi. 2- Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması. 3- İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması. 4- Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi. 5- Meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.

5 Meslek hastalıkları çalışanların binde 4-12 olması beklenir. EUROSTAT ın 27 Avrupa Birliği ülkesinde 2007 de yaptırdığı ve 2010 da yayımladığı istatistik çalışmasında beyana dayalı işe bağlı hastalıkları ile meslek hastalıklarının yaş arası çalışan nüfusta %8.6 sına kadar çıktığı tesbit edilmiştir.

6 6

7 Seçilmiş Üç Avrupa Ülkesi, Türkiye ve Dünya da Çalışma Yaşamı ve Sağlık İlişkisi Göstergeleri Örnekleri * Ölçüt Finlandiy a İspanya Bulgarista n Türkiye Dünya Ölümlü iş kazası sıklığı (y binde) Beklenen iş kazası sayısı** /2.2milyon /13.2 milyon /3.0 milyon /21.6 milyon /2.2 milyar Bildirilen meslek hastalığı sıklığı (o binde) Beklenen meslek hastalığı sıklığı Beklenen fatalite hızı (y binde) İş Sağlığı Hizmetlerinin Kapsayıcılığı (%) * bin 150 (+) bin A Ergör * Sistem dönüşümünden sonra kayıt sistemindeki sorunlara bağlı * Rantanen ve ark. FIOH, 2002 ** Hamalainen, 7 Takala, Saarela 2005

8 İşgücü Anketi Verileri Katılımcıların yaklaşık % 0,8 'i son 12 ay içinde 14 gün ya da fazla rapor kullanmış.(2007) 8

9 European Occupational Diseases Statistics (EODS) 9

10 İş Kazası M.Hastalığı 10

11 Dünya Meslek hastalığı tesbiti İşle ilgili hastalık tesbiti İK/MH oranları MH na bağlı ölümler çok? İş kazlarına bağlı ölümler düşük KİS ve psikososyal sorunlar Türkiye Meslek hastalığı? İşle ilgili hastalık? İş kazası çok İş kazasılarına bağlı ölümler çok Sisteme dahil edilmeyenler KİS ve psikososyal sorunlar yok? 11

12 Ülkemiz için bir sorun olduğu ilgili bütün taraflarca kabul edilen meslek hastalıklarının gerçek sayılarına ulaşmak için sıkıntılı olan mevcut tanı sürecinin iyileştirilmesi Bu tespit 2006 yılında yayınlanan Türkiye nin ilk Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgesi nde yapılmış: Meslek Hastalıkları Rehberi ve Politika belgesinde yer alan İş Sağlığı ve Güvenliği Hedefleri arasında meslek hastalıkları tanı sisteminin iyileştirilmesi

13 Gelişmiş toplumlarda daha az iş kazası görülür, daha fazla meslek hastalığı tesbiti yapılır. Beklenen ancak tespit edilememiş meslek hastalığı vaka sayısı tespitinin %500 artırılması

14

15

16 MH, geçiren çalışan sayısı ise 2011 yılında 697 iken, 2012 yılında gerileyerek 395 oldu yılında 386 erkek çalışana ve 9 kadın çalışana MH, teşhisi kondu. En sık görüldüğü yaş MH en çok madenlerde ve inşaatlarda çalışan nitelikli/niteliksiz personellerde görüldü. En fazla MH, 221 çalışanla Zonguldak' da

17 17

18 Meslek Hastalıkları Hastahaneleri Devlet Üniversiteleri Tıp Fak. Hast. SB Eğitim ve Araştırma Hastahaneleri MKGKO tespiti Ankara tarafından yapılmaktadır

19 Sağlık sunum sistemi Sağlık hizmetinde kalitenin kantiteye kurban edilmesi Üniversitelerde ve SB Eğitim ve Araştırma Hastahanelerinde hala Meslek Hastalıkları poliklinikleri kurulabilmiş değil. Meslek Hastalıkları uzmanı sayısı yetersiz

20 Sağlık hizmetleri sunumunda koruyucu hekimliğin öncelikli olmaması, Sağlık profesyonellerinin eğitim politikalarında ve programlarında meslek hastalıklarının öncelikli alan olmaması, Hekimlerin bilgi ve duyarlığında yetersizlik, Meslek hastalığı tanı sürecinde yaşanan güçlükler, Meslek hastalığı tanısının işyeri ortam ölçümleri ve çalışma öyküsü ile desteklenmesinde yetersizlik,

21 Meslek hastalığı kayıt sistemindeki yetersizlikler, Meslek hastalığı tanı standardizasyonunun mevcut olmaması, Birinci ve ikinci basamakta çalışan hekimlerin meslek hastalığı prosedürü konusunda bilgisinin yeterli olmaması, Çalışanın meslek hastalığı hakkında yeterli ve doğru bilgiye sahip olmaması,

22 Çalışanın, meslek hastalığı tanısı sonucu hak ve pozisyon kaybına uğrama korkusu, Çalışanın, sakat ya da malul olarak ilan edilme korkusu, Çalışanın sigorta tazminatları hakkındaki bilgi eksikliği, Çalışanın, karşısında güven verecek sabit bir hekim ya da sendika desteğinin bulunmaması,

23 Meslek Hastalıkları Klinik Süreç Yasal Süreç

24 Olguya katkı sağlamıyor. İş kaybı Gelir kaybı İşyerine katkı sağlamıyor İşgücü kaybı Üretim kaybı Tazminat korkusu Sektöre / ekonomiye katkı sağlamıyor Prof.A.Ergör

25 Meslek hastalıkları polikliniği Sevk mekanizmaları net değil Birinci basamak hekimi ile iletişim kopuk İlgili diğer kuruluşlar ile iletişim yok Kısıtlılıklar Hekim Laboratuvar olanakları Birimler arasında koordinasyon Yönetimin konuya bakışı Ücretlendirme

26 Yasal düzenleme 1-Meslek hastalığının sigortacılık boyutu yeniden tanımlanmalı 2- Meslek hastalığı bildirimi sigortacılık sürecine esas teşkil etmemeli İşyeri ve çalışanların değerlendirilmesi a. Merkezi denetim mekanizmalarının dikey yapılanmasının yatay ve multidisipliner olarak yeniden planlanması b. Paydaşların bu mekanizmada eşit olarak görevlendirilmeleri c. Cezalandırmayı değil, bildirimi ve izlemi teşvik eden yapılanma Sağlık hizmeti sunumunda bakılan hasta sayısının tek kriter olmaması Prof. A. Ergör

27 İşveren eğitimi: Bildirimin, iş koşullarının izleminin ekonomik/yasal avantajları Hekim / Hemşire / Mühendis eğitimi: Lisans, lisans üstü, mezuniyet sonrası, erken tanı, işyeri ve çalışan izlemine aktif katılım Çalışanların eğitimi: İşyeri, okul, sendika vb Toplumsal duyarlılığın arttırılmas: Medya yolu ile farkındalık yaratma YÜRÜTME ERKİNİN KARARLILIĞI

28 Liste sistemi kaldırılmalı Her sağlık sorunu calışma ortamı ile ilişkili olabilir Ulusal bildirim sistemi - Beyana dayalı bildirim - 1., 2. ve 3. basamakta hekimin iş ile ilişkili hastalık/saglık sorununa tanı koyma yetkisi olmalı Prof. A. Ergör

29 TEŞEKKÜRLER 29