center towns. In order to determine the language development of children, Turkish Language Activities Observation Form developed by Ömeroğlu and

Transkript

1 ALTI YAŞ ÇOCUKLARININ TÜRKÇE DİL ETKİNLİKLERİNDE DİL KAZANIMLARI İLE ANNE BABA İŞLEVLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN CİNSİYET, DOĞUM SIRASI, OKULA DEVAM SÜRESİ GİBİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ Arş. Gör. Uzm.Derya ATABEY Prof. Dr. Esra ÖMEROĞLU Dr. Mustafa DAMAR Gazi Üniversitesi Gazi Üniversitesi Milli Eğitim Bakanlığı Özet Bu araştırma, altı yaş çocuklarının türkçe dil etkinliklerinde dil kazanımları ile anne baba işlevleri arasındaki ilişkinin şu anda anasınıfına devam eden çocuğun cinsiyeti, doğum sırası ve okul öncesi eğitim kurumuna gittiği yıl süresine göre incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Ankara ili merkez ilçelerinde bulunan ilköğretime bağlı anasınıflarına devam eden altı yaş grubundaki 380 çocuğun anneleri ve öğretmenleri oluşturmuştur. Çocukların dil gelişimlerini belirlemek amacıyla Ömeroğlu Ve Damar (2007) tarafından geliştirilen Türkçe Dil Etkinlikleri Gözlem Formu kullanılmıştır. Aile işlevlerini belirlemek amacıyla ise Aile Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Toplanan veriler bilgisayar ortamına aktarılarak SPSS 12 istatistik paket programı yardımı ile değerlendirilmiştir ve gerekli öneriler sunulmuştur. Anahtar kelimeler:türkçe Dil Etkinlikleri, Dil Kazanımı, Aile İşlevleri EXAMINATION OF THE RELATION OF LANGUAGE ACQUISITION OF 6- YEAR-OLD CHILDREN IN THEIR TURKISH LANGUAGE EFFICIENCY TO THE FUNCTIONS OF PARENTS IN TERMS OF SUCH VARIABLES AS GENDER, DURING THE BIRTH, AND DURING THE SCHOOL PERIOD Abstract This research has aimed to examine the relation of language acquisition of 6-year-old children in their Turkish language efficiency to the functions of parents in terms of gender of the child, during the birth and pre-school period. The samples of the research consisted of the mothers and teachers of 380 children of 6 years age going to nursery school of primary education schools in Ankara city

2 center towns. In order to determine the language development of children, Turkish Language Activities Observation Form developed by Ömeroğlu and Damar (2007) was used. For the aim of determining family functions, Family Assessment Scale was used. The data collected was recorded in computer and evaluated by using SPSS 12 statistical packet programme, and the needed recommendations were presented. Key words: Turkish Language Activities, Language Acquisition, Family Functions 1. GİRİŞ Dil, çocukların kendilerini ifade etme, sosyal ve kültürel değerlerini kazanma, sosyal iletişim ihtiyaçlarını gidermede işlevsel bir göreve sahiptir. Dil kazanımı ise başlangıcını, çocukla en yakını arasında doğumdan hemen sonra başlayan ilişkilerden alan ve erişkinliğe kadar devam eden çok boyutlu, sürekli bir süreçtir (Akt: Erdoğan ve diğ., 2005, Dağabakan ve Dağabakan, 2007). Bu süreç içerisinde başta çocuğun anne, babası olmak üzere çevresindeki yetişkinlere büyük görevler ve sorumluluklar düşmektedir. Aile içi ilişkiler, aile üyelerinin işlevlerini sağlıklı bir biçimde yerine getirmesi, çocık ve aile bireyleri arasındaki etkileşimin niteliği dil gelişimini etkiler.bu husustan yola çıkarak, okul öncesi dönemde çocuğunun dil kazanımında önemli etkisi olduğu varsayılan ailesel işlevlerin ortaya konması önemlidir Araştırmanın Amacı Bu araştırma, altı yaş çocuklarının türkçe dil etkinliklerinde dil kazanımları ile anne baba işlevleri arasındaki ilişkinin çocuğun cinsiyeti, doğum sırası ve okul öncesi eğitim kurumuna gittiği yıl süresine göre incelenmesi amacıyla yapılmıştır. 2. YÖNTEM 2.1. Evren ve Örneklem Araştırmanın evrenini Ankara ili merkez ilçelerinde bulunan ilköğretime bağlı anasınıflarına devam eden altı yaş çocuklarının anneleri ve öğretmenleri oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise basit rastgele örnekleme formülü ile

3 belirlenen altı yaş grubundaki 380 çocuğun anneleri ve öğretmenleri oluşturmuştur Veri Toplama Araçları Araştırmada veri toplama aracı olarak; araştırmacılar tarafından hazırlanan demografik bilgilere ait soruların yer aldığı Kişisel Bilgi Formu çocukların dil kazanımlarını belirlemek amacıyla Türkçe Dil Etkinlikleri Gözlem Formu, aile işlevlerini belirlemek amacıyla ise Aile Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Kişisel Bilgi Formu Kişisel bilgi formunda, şu anda anasınıfına devam eden çocuğun cinsiyeti, doğum sırası ve okul öncesi eğitim kurumuna gittiği yıl süresi ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Türkçe Dil Etkinlikleri Gözlem Formu Türkçe Dil Etkinlikleri Gözlem Formu Ömeroğlu ve Damar (2007) tarafından geliştirilmiştir. Form öğretmen tarafından her çocuk için ayrı ayrı doldurulmaktadır. Öğretmen çocukları Türkçe-dil etkinlikleri sırasında gözlemekte ve sonra formu doldurmaktadır. Form, Sentaktik (Dizin ), Semantik (Anlam ), Fonolojik (Ses ), Morfolojik (Biçim ) alanları olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Sentaktik (Dizin ) alanda 20 madde, Semantik (Anlam ) alanda 20 madde, Fonolojik (Ses ) alanda 16 madde, Morfolojik (Biçim ) alanda ise 19 madde olmak üzere toplam 75 maddeden oluşmaktadır. Formda bulunan davranışların çocuklarda görülüp görülmediği Var/ Yok seçenekleriyle ve formdan elde edilen her bölüm kendi içinde değerlendirilmektedir. Aile Değerlendirme Ölçeği Aile Değerlendirme Ölçeği, Amerika Birleşik Devletleri nde Brown Üniversitesi ve Buttler Hastanesi tarafından Aile Araştırma Programı çerçevesinde geliştirilmiştir ve ailenin işlevlerini hangi konularda yerine getirip getirmediğini ortaya çıkarmak amacıyla kullanılmaktadır. Epstein ve Bishop tarafından 1983 yılında geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan ölçeğin Türkiye deki geçerlik ve güvenirlik çalışmaları Bulut tarafından 1989 da gerçekleştirilmiştir. Aile Değerlendirme Ölçeği, Problem, İletişim,

4 Roller, Duygusal Tepki Verebilme, Gereken İlgiyi Gösterme,, Genel İşlevler olmak üzere yedi alt boyuttan ve toplam 60 maddeden oluşmaktadır. (Bulut, 1990). Ölçekten en yüksek 240 en düşük 60 puan alınmaktadır. Ölçekten yüksek puan alınması aile işlevleri bakımından daha sağlıksız işlevde bulunulduğunu göstermektedir (Bulut, 1990) Verilerin İstatistiksel Analizi Aile Kişisel Bilgi Formu, Türkçe Dil Etkinlikleri Gözlem Formu ve Aile Değerlendirme Ölçeği ile toplanan veriler bilgisayar ortamına aktarılarak SPSS 12 istatistik paket programı yardımı ile değerlendirilmiştir. Demografik bilgilerin yüzdesel dağılımları verilmiştir. Elde edilen puanların karşılaştırılmasında korelasyon analizleri yapılmıştır. 3. BULGULAR VE YORUMLAR Örnekleme dahil edilen çocukların % 50.8 nin kız, % 49.2 sinin erkek olduğu, % 52.1 nin ilk çocuk, % 37.6 sının ortancalardan biri, % 10.3 nün son çocuk olduğu, % 95.3 nün bir yıldan daha az, % 4.7 sinin bir yıl ve daha fazla süre okul öncesi eğitim kurumuna devam ettiği saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen diğer veriler tablolar halinde aşağıda açıklanmıştır. Tablo 1 incelendiğinde (bakınız tablo 1); Aile Değerlendirme Ölçeği toplam puanı azaldıkça Türkçe Dil Etkinlikleri Gözlem Formu dizin bilgisi, anlam bilgisi, ses bilgisi, biçim bilgisi puanlarının arttığı görülmektedir (p<0,05). Aile Değerlendirme Ölçeği puanlama standartına göre puanın artması sağlıksız aile işlevlerinin varlığına işaret etmektedir. Bu doğrultuda elde edilen sonuca göre sağlıklı aile işlevleri çocukların dil kazanımlarını desteklemektedir. Tamis- Lemondo ve Rodriguez (2008), Chia-Hui ve Hwa-Wei (2005), Lopez (2005), Marcus, (1992) tarafından yapılan çalışmalarda çocukların dil gelişiminde ailenin rolü ortaya çıkarılmıştır. Tablo 2 incelendiğinde (bakınız tablo 2); kız çocuklarında, aile üyelerinin problem çözme ve iletişim becerileri arttıkça, dil kazanımında; anlam, ses ve biçim bilgisi becerileri artmaktadır (p<0.05). Erkek çocuklarında ise aile üyelerinin problem çözme ve iletişim becerileri ile dil kazanımında; dizin, anlam,

5 ses ve biçim bilgisi arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (p>0.05). Kız çocuklarında; aile üyelerinin gereken rolleri üstlenme becerileri arttıkça, dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi becerileri artmaktadır (p<0.05). Erkek çocuklarında ise aile üyelerinin gereken rolleri üstlenme becerileri ile dil kazanımında; dizin ve anlam bilgisi arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (p>0.05). Kız çocuklarında aile üyelerinin gereken ilgiyi gösterme becerileri arttıkça dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi becerileri artmaktadır (p<0.05). Erkek çocuklarında ise; aile üyelerinin gereken ilgiyi gösterme becerisi ile dil kazanımında; dizin bilgisi arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (p>0.05). Kız çocuklarında; aile üyelerinin davranış kontrolü ve genel işlevleri yerine getirme becerileri arttıkça dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi becerileri artmaktadır (p<0.05). Erkek çocuklarında ise; aile üyelerinin davranış kontrolü ve genel işlevleri yerine getirme becerileri ile dil kazanımında dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (p>0.05). Kız çocuklarında; aile üyelerinin işlevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirmesi ile dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi becerilerinin arttığı (p<0.05), erkek çocuklarında ise aile üyelerinin işlevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirmesi ile dil kazanımında; anlam, ses ve biçim bilgisi becerilerinin arttığı görülmektedir ( p<0.05). Aile işlevlerine bağlı olarak kız çocukların dil kazanımında erkek çocuklara göre daha hızlı bir süreç yaşamaları, ancak dil gelişiminin cinsiyet değişkeninden bağımsız olması nedeniyle aile işlevlerinin dil kazanımlarında etkili olduğu, cinsiyete göre değişmediği söylenebilir. Kızların dil gelişiminde erkek çocuklara göre daha erken bir gelişim süreci yaşadıklarını gösteren araştırma sonuçlarına rağmen bunun çevresel faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabileceği ve cinsiyetten bağımsız olduğu düşünülmektedir (Akt: Damar, 2007: 68). Tablo 3 incelendiğinde ( bakınız tablo 3); ilk doğan çocuklarda, aile üyelerinin problem çözme becerileri arttıkça dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi becerileri artmaktadır (p<0.05). İkinci çocuklarda ise; aile üyelerinin problem çözme becerileri ile dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve

6 biçim bilgisi arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (p>0.05). İlk çocuklarda; aile üyelerinin iletişim ve davranış kontrolü becerileri arttıkça dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi becerileri artmaktadır (p<0.05). İkinci çocuklarda ise; aile üyelerinin iletişim ve davranış kontrolü becerileri ile dil kazanımında; dizin bilgisi arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (p>0.05). İlk çocuklarda; aile üyelerinin işlevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirilmesi ile dil kazanımında; dizin, anlam, ses, biçim bilgisi becerileri artarken, ikinci çocuklarda ise; anlam ve ses bilgisi becerilerinin arttığı görülmektedir (p<0.05). Üçüncü çocuklarda ise aile işlevleri ile dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi becerileri arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (p>0.05) Anne babalar ilk çocukları için daha fazla heyecan yaşarlar. Ailedeki çocuk sayısı arttıkça; anne babanın çocukla kurduğu iletişim ve anne baba çocuk etkileşimi azalır. Bundan yola çıkarak aile üyelerinin işlevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirdiğinde, birinci çocukların dizin bilgisi, anlam bilgisi, ses bilgisi ve biçim bilgisi becerileri artarken, ikinci çocukların sadece anlam bilgisi ve ses bilgisi becerilerinin arttığı, üçüncü ve daha sonra doğan çocukların aile işlevleri ve dil kazanımları arasında anlamlı bir ilişki görülmediği söylenebilir. Çocuk sayısının fazlalığı anne baba çocuk arasındaki iletişimi etkilediği için, ailedeki çocuk sayısının artması çocukların dil kazanımlarını azaltır. (Weigel ve diğerleri, 2007) Yıldırım (2008) tarafından yapılan Okul Öncesi Eğitim Kurumlarından Yararlanmayan 4-5 Yaş Çocuklarının Dil Gelişimini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi (Konya İli Örneği) konulu araştırmada ilk çocukların dil gelişiminin, ikinci ve üçüncü sırada doğan çocuklara göre daha avantajlı olduğu saptanmıştır. Doğum sırasının dil gelişimi ile ilişkisini inceleyen araştırmada ilk doğan çocukların daha erken konuştukları ve dil gelişim puanlarının yüksek olduğu ortaya konmuştur. Bunun nedeni ebeveynlerin ilk doğan çocukları daha çok teşvik etmeleridir (Akt: Yıldırım, 2008). Tablo 4 incelendiğinde (bakınız tablo 4); bir yıldan daha az süre okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocuklarda; aile üyelerinin problem çözme

7 becerileri arttıkça dil kazanımında; anlam, ses ve biçim bilgisi becerileri artmaktadır (p<0.05). Bir yıl ve daha fazla okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocuklarda ise; aile üyelerinin problem çözme becerileri ile dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (p>0.05). Bir yıldan daha az süre okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocuklarda; aile üyelerinin gereken ilgiyi gösterme becerisi arttıkça dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi becerileri artmaktadır (p<0.05). Bir yıl ve daha fazla süre okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocuklarda; aile üyelerinin gereken ilgiyi gösterme becerileri ile dil kazanımında; biçim bilgisi becerisi arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (p>0.05). Bir yıldan daha az süre okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocuklarda; aile üyelerinin iletişim, gereken rolleri üstlenme, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü, genel işlevleri yerine getirme ve toplamda aile işlevlerini sağlıklı bir biçimde yerine getirme becerileri arttıkça dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi becerileri artmaktadır (p<0.05). Bir yıl ve daha fazla süreyle okulöncesi eğitim kurumuna devam eden çocuklarda ise; aile üyelerinin iletişim, gereken rolleri üstlenme, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü, genel işlevleri yerine getirme ve toplamda aile işlevlerini sağlıklı bir biçimde yerine getirme becerisi ile dil kazanımında; dizin, anlam, ses ve biçim bilgisi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır( p>0.05). Çocukların okul öncesi eğitim kurumuna gitmeye başladıkları dönemlerde evden yeni ayrılmaları ve alışma süreci içerisinde olmaları nedeniyle, ailelerin çocukları ile geçirdikleri süre daha fazladır. Aileler çocuklarını daha teşvik edicidirler. Dolayısıyla bir yıldan daha az süre okul öncesi eğitim kurumuna giden çocukların ailelerinin işlevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirmesine bağlı olarak çocukların dil kazanımında; dizin bilgi, anlam bilgisi, ses bilgisi ve biçim bilgisi becerilerinin arttığı söylenebilir. Aile üyeleri birbirlerine ve çocuklarına gereken ilgiyi gösterdikleri ve çocuklarıyla yeterli etkileşimde bulundukları zaman bir yıl ve daha fazla süre ile okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocukların dil kazanımında; dizin bilgisi, anlam bilgisi, ses bilgisi becerilerinin arttığı söylenebilir.

8 4. SONUÇ VE ÖNERİLER Anasınıfına devam eden altı yaş çocuklarının anneleri ve öğretmenleri ile yapılan bu araştırma ile altı yaş çocuklarının türkçe dil etkinliklerinde dil kazanımları ile anne baba işlevleri arasındaki ilişkinin çocuğun cinsiyeti, doğum sırası ve okul öncesi eğitim kurumuna gitme süresine göre irdelenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular aile işlevleri ile çocukların dil kazanımları arasında da anlamlı bir ilişki olduğunu, çocukların doğum sırası ve okula devam sürelerinin aile işlevleri ile çocukların dil kazanımında; dizin bilgisi, anlam bilgisi, ses bilgisi ve biçim bilgisi becerileri arasındaki ilişkiyi etkilediği sonucuna varılmıştır. Çocukların dil gelişimlerinin desteklenmesi ailenin işlevlerini sağlıklı biçimde yerine getirmesi ile mümkündür. Bu nedenle, birden çok çocuğa sahip ve çocuğu bir yıl ve daha fazla süre okul öncesi eğitim kurumuna devam eden ailelere, her bir çocuğuyla yeteri kadar ilgilenmeleri, çocuklarının duygusal gereksinimlerin karşılandığı, aile işlevlerinin sağlıklı bir şekilde gerçekleştiği bir aile çevresi oluşturmaları önerilebilir. Ayrıca ailelere yönelik aile içi etkileşim, aile işlevleri,anne baba çocuk iletişimi, çocuklarda dil gelişimi gibi konularda seminer, kurs v.b. faaliyetler planlanmalı, basın yayın ve medya aracılığı ile aileler bilgilendirilmelidir. KAYNAKÇA Bulut, I. (1990). Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) Matbaası: Ankara. Chiu,C.H., Ko, H.W.(2005). El Kitabı. Özgüzeliş Relations Between Parental Factors and Children s Reading Behaviors and Attitudes ( www. iea.nl /fileadmin /user_upload/irc2006/iea_program/pirls/chiu Ko.pdf) adresinden tarihinde alınmıştır. Dağabakan, F.Ö., Dağabakan, D. ( 2007). Dil Ve Çocukta Dil Gelişim Kuramları adresinden tarihinde alınmıştır. Damar, M.( 2007). İsviçre de Yaşayan Altı Yaş Türk Çocuklarının Dil

9 Kazanımlarına Yönelik Geliştirilen Türkçe Dil Etkinlikleri Gözlem Formu Geçerlilik Ve Güvenirilik Çalışması Yayınlanmamış Doktora Tezi Gazi Üniversitesi Egitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara. Erdoğan, S.,Şimşek Bekir H., Erdoğan Aras, A.S., ( 2005) Ankara nın Alt Sosyoekonomik Bölgelerinde Ana Sınıfına Devam Eden 5-6 Yaş Çocuklarının Dil Gelişim Düzeylerine Bazı Faktörlerin Etkisinin İncelenmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1,(14): Lopez L.M. (2005). A Look into the Homes of Spanish-Speaking Preschool Children (http :// 4/108IS B4.PDF) adresinden tarihinde alınmıştır. Marcus, G.F.( 1993). Negative Evidence in Language Acquisition Cognition, 46:53-85 (http: //www. Denizyuret. com/ref/marcus_gf/marcus93.pdf) adresinden tarihinde alınmıştır. Tamıs-Lemonda.C.S., Rodrıguez, E.T. (2008). Parents Role İn Fostering Young Children s Learning And Language Development Encyclopedia on Early Childhood Development March, 27. Weigel, D.J., Lowman J.L., Martin S.S. ( 2007). Language Development In The Years Before School: A Comparison Of Developmental Assets In Home And Child Care Settings Early Child Development and Care Vol. 177, Nos 6 & 7, August, pp Yıldırım, A. (2008) Okul Öncesi Eğitim Kurumlarından Yararlanmayan 4-5 Yaş Çocuklarının Dil Gelişimini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi (Konya İli Örneği) Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilgiler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi: Konya

10 Tablo 1: TDEGF ve ADÖ Arasındaki İlişkinin Puan Türleri Korelasyon Analizi Sonuçları *p<0.05 Dizin Anlam Ses Biçim R Problem P * 0.003* 0.042* N R P 0.013* 0.000* 0.000* 0.000* İletişim N R P 0.001* 0.000* 0.000* 0.000* Roller N Duygusal R Tepki P 0.000* 0.000* 0.000* 0.000* Verebilme N Gereken R İlgiyi P 0.001* 0.000* 0.000* 0.000* Gözterme N R P 0.012* 0.000* 0.000* 0.000* N R Genel P 0.002* 0.000* 0.000* 0.000* İşlevler N R -0,185-0,309-0,357-0,280 Toplam P 0.000* 0.000* 0.000* 0.000* ADÖ N TDEGF: Türkçe Dil Etkinlikleri Gözlem Formu

11 Tablo 2: Dil Kazanımları Ve Aile İşlevleri Arasındaki İlişkinin Cinsiyete Göre ADÖ ve TDEGF Korelasyon Analizi Sonuçları Cinsiyet Kız *p< 0.05 Alt Dizin Anlam Ses Biçim Alt Dizin Anlam Ses Biçim Cinsiyet Boyutlar Boyutlar R R Problem P * Problem 0.000* 0.004* P N N R R İletişim P * 0.000* 0.000* İletişim P N N R R Roller P 0.003* 0.000* 0.000* 0.000* Roller P * 0.008* N N Duygusal R Duygusal R Tepki P 0.001* 0.000* 0.000* 0.000* Tepki P 0.003* 0.000* 0.000* 0.007* Verebilme N Verebilme N Erkek Gereken R Gereken R İlgiyi P 0.002* 0.000* 0.000* 0.000* İlgiyi P * 0.001* 0.007* Gözterme N Gözterme N R R P 0.003* 0.000* 0.000* 0.000* P N N R R Genel P 0.003* 0.000* 0.000* 0.000* Genel P İşlevler N İşlevler N R -0,236-0,448-0,502-0,389 R -0,131-0,154-0,190-0,148 Toplam Toplam P 0,001* 0,000* 0,000* 0,000* P ADÖ ADÖ 0,074 0,036* 0,009* 0,044* N -0,236-0,448-0,502-0,389 N

12 Tablo 3: Dil Kazanımları Ve Aile İşlevleri Arasındaki İlişkinin Doğum Sırasına Göre ADÖ ve TDEGF Korelasyon Analizi Sonuçları Çocuk Sayısı 1. Çocuk *p<0.05 Alt Boyutlar Dizin Anlam Ses Biçim Çocuk Sayısı Alt Boyutlar Dizin Anlam Ses Biçim Çocuk Sayısı Alt Boyutlar R R R Problem Problem Problem P 0.001* 0.001* 0.000* 0.000* P P N N N R r R İletişim P 0.000* 0.000* 0.000* 0.000* İletişim p * 0.000* 0.000* İletişim P N N N R r R Roller P 0.001* 0.000* 0.000* 0.000* Roller p 0.030* 0.003* 0.000* 0.000* Roller P N N N Duygusal R Duygusal r Duygusal R Tepki P 0.000* 0.000* 0.000* 0.000* Tepki p 0.018* 0.000* 0.000* 0.000* Tepki P Verebilme N Verebilme N Verebilme N Gereken R Çocuk Gereken r Çocuk Gereken R İlgiyi P 0.001* 0.000* 0.000* 0.001* İlgiyi p 0.046* 0.000* 0.000* 0.000* İlgiyi P Gösterme N Gösterme N Gözterme N R r R P 0.000* 0.000* 0.000* 0.002* p * 0.000* 0.001* P N N N R R R Genel P 0.000* 0.000* 0.000* 0.000* Genel P 0.042* 0.004* 0.000* 0.000* Genel P İşlevler N İşlevler N İşlevler N R -0,392-0,451-0,487-0,453 r 0,043-0,325-0,361-0,142 R 0,289 0,360 0,354 0,227 Toplam Toplam Toplam P 0,000* 0,000* 0,000* 0,000* p 0,611 0,000* 0,000* 0,090 P 0,075 0,054 0,072 0,166 ADÖ ADÖ ADÖ N N N Dizin Anlam Ses Biçim

13 Tablo 4: Dil Kazanımları Ve Aile İşlevleri Arasındaki İlişkinin Okul Öncesi Eğitim Kurumuna Devam Edilen Yıl Süresine Göre ADÖ ve TDEGF Korelasyon Analizi Sonuçları Süre 1 Yıldan Az Alt Dizin Anlam Ses Biçim Alt Dizin Anlam Ses Biçim Süre Boyutlar Boyutlar R -0,097-0,118-0,161-0,119 R 0,414 0,421 0,266 0,277 Problem Problem P 0,066 0,024* 0,002* 0,024* P 0,087 0,082 0,286 0,266 N N R -0,132-0,236-0,226-0,222 İletişim R -0,081 0,013-0,049 0,006 İletişim P 0,012* 0,000* 0,000* 0,000* P 0,750 0,959 0,847 0,981 N N R -0,178-0,267-0,308-0,290 R 0,184 0,054-0,198-0,238 Roller P 0,001* 0,000* 0,000* 0,000* Roller P 0,465 0,831 0,432 0,342 N N Duygusal R -0,239-0,373-0,439-0,268 Duygusal R 0,265 0,210-0,158-0,142 Tepki P 0,000* 0,000* 0,000* 0,000* Tepki P 0,289 0,403 0,532 0,574 1 Yıl Verebilme N Verebilme N ve Gereken R -0,159-0,364-0,328-0,304 Daha Gereken R -0,660-0,761-0,795-0,307 İlgiyi P 0,002* 0,000* 0,00* 0,000* Fazla İlgiyi P 0,003* 0,000* 0,000* 0,215 Gösterme N Gösterme N R -0,131-0,266-0,274-0,194 R 0,317 0,323 0,317 0,232 P 0,012* 0,000* 0,000* 0,000* P 0,199 0,192 0,199 0,353 N N R -0,170-0,217-0,301-0,280 R 0,226 0,091-0,081 0,434 Genel Genel P 0,001* 0,000* 0,000* 0,000* P 0,367 0,721 0,750 0,072 İşlevler İşlevler N N Toplam R -0,193-0,329-0,367-0,294 Toplam R -0,046-0,131-0,388-0,056 ADÖ P 0,000* 0,000* 0,000* 0,000* ADÖ P 0,855 0,606 0,112 0,827 N N *p<0,05