ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ

Transkript

1

2 , Sayfa / Pages: SOSYAL MEDYANIN REKLAM ARACI OLARAK KULLANILMASINDA YOUTUBE: SAKARYA ÜNIVERSITESI İLETIŞIM FAKÜLTESINDE BIR ARAŞTIRMA Dr. Öğr. Üyesi Çiğdem ÇALAPKULU 1 Ramazan ŞİMŞEK 2 ÖZET Günümüzde iletişim teknolojilerinin hızla gelişmesi kişilerin internet kullanımını kolaylaştırmaktadır. Bu durumun bir sonucu olarak bireyler her geçen gün interneti daha çok kullanmaya başlamışlardır. Sosyal medya; kullanıcıların kendilerini ifade ettikleri ve diğer kullanıcılar ile bağlantı kurabildiği sanal bir mecradır. Bireylerin kendilerini özgürce ifade edip, diğer kişilerle iletişim kurdukları yer olan sosyal medya kullanımının artması bu araçları reklamcıların ilgi odağı haline getirmiştir. Sosyal medya reklam verenlerin tüketicilere kolayca ulaşabilmelerinin bir yoludur. Kullanıcısı binlerce kitleyi bulan ve birbirinden farklı özelliklere sahip olan sosyal ağlar üzerinden hedef kitleye ulaşabilmek reklam verenler ve markalar için büyük önem taşımaktadır. Web 2.0 ın sunmuş olduğu karşılıklı etkileşim ve hızın neticesinde ortaya çıkan sosyal ağlar, yeni iletişim teknolojilerinin de gelişmesiyle insanları geleneksel medyadan daha hızlı bir şekilde etkiler hale geldiği görülmektedir. YouTube un diğer sosyal ağlardan farklı olarak video içerik üretilebiliyor olması dolayısıyla en çok etkileşim sağlayanı olarak görülmektedir. Böylece, sosyal medyada bir ürün ya da hizmetin ne kadar ve nasıl konuşulduğu işletmeler için önemli hale gelmektedir. Bu noktada sosyal medyanın reklam aracı olarak kullanılmasının etkilerini incelemek önemlidir. Çalışmanın teori bölümünde; geleneksel medya, sosyal medya, sosyal medyanın kullanım alanları, sosyal medyanın kullanıcılar üzerindeki etkileri ile ilgili literatür taraması yapılmıştır. Araştırma bölümünde ise; sosyal medyanın reklam aracı olarak kullanılmasında: YouTube un yerini belirlemek amacıyla hazırlanmış olan anket, sosyal medya kullanıcıları tarafından cevaplandırılmıştır. Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğrencilerine (931) uygulanan ankete 380 sosyal medya kullanıcı öğrencinin verdiği cevaplar sonucunda ortaya çıkan veriler SPSS paket programı yardımıyla analiz edilmiştir. Sonuç olarak, YouTube un reklam aracı olarak kullanıldığı ve kullanıcıların bu sosyal medya mecrasında etkilendikleri ortaya konulmuştur. Bu çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Sosyal Medya, Reklam, Sosyal Ağlar, YouTube, Video İçerik Üretimi, Web Sakarya Üniversitesi, İletişim Fakültesi, İletişim Tasarımı ve Medya Bölümü, ccalapkulu.sakarya.edu.tr, Sakarya Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü, ramazansmsk34@gmail. com,

3 270 GİRİŞ Günlük yaşamda, belirli bir sosyal çerçeve içinde yer alan insanlar, farkında olsunlar ya da olmasınlar, birbirleriyle iletişim içindedirler. İletişim kurmak için belirli bir davranış gösterme zorunluluğu yoktur. İletişimin; «iletişimsizlik mümkün değildir.» özelliği olması dolayısıyla hiçbir şey yapmamanın da ilişkilerde etkili olduğu bilinmektedir ( Çalapkulu, 2015: 158). Günümüzde teknolojinin bireyin günlük yaşantısının bir parçası olması ile birlikte her birey her an birbiriyle ya da toplum ile iletişim içerisindedir. Geleneksel medyanın yerini interaktif iletişim olanaklarıyla sosyal medya alması ile birlikte bireyler interaktif iletişim kurabilmektedir. İletişim bu çift taraflılıkla daha bireysel bir hale dönüşmektedir. Bu dönüşümlerle her birey bir mecra halini almaktadır. Sosyal medya, tek yönlü iletişime olanak tanıyan geleneksel mecraların yerini almaya başlamaktadır. Sosyal medyanın kullanılması ile beraber bireyler ve firmalar mesajları alan bir yapıdan çıkmış, bilgiyi paylaşan haline gelmiştir. Her alanda yer alan sosyal medyanın, sürekli iletişim olanakları nedeniyle reklam aracı olması da kaçılmazdır. Yeni medya sosyal ağlar, anlık mesajlaşmaya imkân veren özellikler, bloglar ve diğer içerik forumları ile dünyanın dört bir yanında, farklı deneyime sahip kişilerin iletişimine olanak vermekte ve milyonlarca insanın haberleşebilmesini sağlamaktadır. Bu sayede yeni medyada haber, görüntü ve bilgiler sosyal ağlar sayesinde tüm dünyaya yayılmaktadır (Erdoğan, 2013: ). Sosyal medya; çok çeşitli ve farklı konularda kullanıcıların birbirleri ile bilgi ve fikir alışverişinde bulundukları bir ortamdır. Sosyal medyada eşik bekçiliği kavramı geleneksel medyaya nazaran daha esnektir. İki basamaklı iletişim akışına göre; bilgiler hem kitle iletişim araçları hem de toplumu etkileyen kanaat önderleri aracılığı ile etki sağlamaktadır (Erdoğan vd, 2005:9 ). Kitle iletişim araçlarını izleyenler istendik ya da istenmedik davranışlarda taklide yönelebilirler. Medyada sık sık işlenen temalarla verilen mesajlar, günlük düşünce ve davranışlar üzerinde etkili ve belirleyici olabilmektedir ( Çalapkulu, 2015; 30 ). Gelişen ve ilerleyen teknoloji reklam ortamlarını da değiştirmiştir. Web 2.0 teknolojileri içerisinde birçok farklı uygulama mevcuttur. En çok kullanılan uygulamalardan bazıları; Facebook, YouTube, Linkedin, Twitter, Google dur (Erkul, 2009: ). Sosyal medya uygulamaları içeriği tamamen bireylerin belirlediği zaman ve mekân sınırlaması olmaksızın paylaşımın ve etkileşimin olduğu bir iletişim şeklidir. Web 2.0 ile birlikte tüketici artık sadece tüketici değil, içerik üreticisi olmaktadır. Web 2.0, internet dünyasını salt bilgi yığını olmaktan kurtaran, kullanıcıların internette istediklerini özgür olarak organize etmesini, kategorize etmesini ve etkileşimli olarak internet dünyasında var olabilmelerini sağlayan bir teknolojinin adıdır (Batı, 2010: 96). Web 2.0 teknolojisinin iletişim dünyasına kattığı en büyük katkı da çift taraflı etkileşim varlığıdır. Çok farklı yönü, özelliği ve alt uygulaması bulunsa da video paylaşım ağlarında paylaşıma konu olan esas unsur videolardır. Latince görme, bakma anlamına gelen video, fiziksel görüntünün elektrik akımlarına dönüştürülüp işlenerek, bir ekranda tekrar gözle izlenebilir duruma getirilmesidir (Kesim, 2011:37). Bu bilimsel yaklaşımın yanında videoya tek tuşla ulaşabilme imkanı da aslında video kavramını anlamada bize kolaylık sağlamaktadır. Video içerik üreten uygulamalar arasında YouTube dünyada en sık kullanılan 3. sitedir. Sitede günlük geçirilen zaman yaklaşık 23 dakikadır (Eraslan, 2016:81).

4 YouTube video paylaşım sitesinin amaçları şu şekilde sıralanabilmektedir (Alper, 2012:115); Kullanıcıların kendi yayınlarını yapmalarına olanak sağlamak, Kullanıcıların arasında iletişim kanalı oluşturmak, Yüklenilen videoların tüm dünyayla paylaşılmasına olanak sağlamak, Yeni insanları tarzları sayesinde tanımaya olanak sağlamak, Akademik ihtiyaçları karşılamak için olanak sağlamak, Video hakkında yorum ortamının etkisiyle tartışma ve fikir paylaşımını sağlamak, Kullanıcıların boş zamanlarını eğlenceli şekilde geçirmelerini sağlamak, Kullanıcıların ilgilerine uygun videoları bulmalarını sağlamaktır. Sosyal medya kullanımı ve buna paralel olarak sosyal medyanın bir reklam aracı olarak kullanımı hızla artmaktadır. Sosyal medya olgusu reklam verenlerin kendilerini tanıtmaları ve ürünlerini pazarlamaları için bir fırsat alanı oluşturmuştur. Bu bağlamda günümüz markaları reklam mesajlarını hedef kitleye ulaştırabilmek adına bu ortamları yoğun bir biçimde kullanmaktadır. Sosyal medyanın reklam aracı olarak kullanılmasında YouTube un etkisinin araştırıldığı bir anket uygulaması yapılmıştır. Tüm bunlar ışığında sosyal medyanın avantaj ve dezavantajları irdelenerek bir sonuca bağlanılmıştır. Bu araştırmanın; Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı; Türkiye deki YouTube un bir reklam aracı olarak özelliklerinin belirlenmesi ve markalarla olan reklam faaliyetlerini içeren süreçlerin ortaya çıkarılması olup bu bağlamda nicel bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Çünkü günümüzde global markalar tüketicilere ulaşmada YouTube kanallarını bir reklam aracı olarak kabul etmektedir. Önemi kabul edilen bu mecra pazarlama ve reklam açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Sosyal medyanın reklam aracı olarak kullanılmasına ilişkin literatürün reklam ve pazarlama alanındaki akademik kaynaklara bir katkı niteliği taşıyacağı öngörülmektedir. Araştırmanın Konusu: YouTube un reklam aracı olarak nasıl kullanıldığı, bu kullanımda tüketiciler üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın konusu; sosyal medyanın reklam aracı olarak kullanılmasında YouTube un etkisidir. Bu çalışma anket yoluyla toplanan verilerle yorumlanarak ortaya konulmuştur. Araştırmanın Önemi: Bu çalışmayı ortaya çıkaran düşünce, sosyal medyanın her geçen gün hem tüketiciler hem de işletmeler açısından vazgeçilmez hale geliyor olmasıdır. Çalışmanın önemi hayatın her alanında yer alan sosyal medyanın reklam unsuru olarak kullanılmasında YouTube örneği hakkında yeterli çalışmanın bulunmaması ve yapılacak bilimsel çalışmanın literatürde temel kaynak oluşturacak olmasıdır. Araştırmanın Yöntemi: Sosyal medyanın reklam aracı olarak kullanılması ölçebilmek için Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencilerine anket uygulanmıştır. Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencilerinin sosyal medyada YouTube un reklam aracı olarak kullanılıp kullanılmadığını 271

5 272 ölçmek amacıyla ölçek olarak kullanılacak ankette yer alan sorular 5 li Likert ölçeği kullanılarak (1. Tamamen katılıyorum, 2. Katılıyorum, 3. Kararsızım, 4. Katılmıyorum, 5. Kesinlikle katılmıyorum) sorulmuştur. Ölçekte kullanılan sorular 4 bölümden oluşacaktır. İlk bölüm demografik sorular, ikinci bölüm sosyal medya kanallarının kullanım amaçlarına dair sorular, üçüncü bölümde YouTube un satın alma kararlarına etkisini ölçen sorular, son bölüm de ise YouTube reklamlarına ilişkin sorularla YouTube un tüketiciler üzerindeki etkilerini irdeleyen sorulardan oluşmaktadır.. Elde edilen veriler IBM SPSS Statistics 20 paketinde frekans dağılımına bakılmıştır ayrıca T-testi ve Anova analizi yapılmıştır. Bu amacı gerçekleştirebilmek için aşağıda sıralanan alt amaç sorularının yanıtlanması gerekmektedir: 1. Öğrencilerin görüşleri arasında cinsiyete göre anlamlı bir fark var mıdır? 2. Öğrencilerin görüşleri arasında yaşa göre anlamlı bir fark var mıdır? 3. Öğrencilerin görüşleri arasında bölüme göre anlamlı bir fark var mıdır? 4. Öğrencilerin görüşleri arasında sınıf düzeyine göre anlamlı bir fark var mıdır? 5. Öğrencilerin görüşleri arasında gelir durumuna göre anlamlı bir fark var mıdır? Araştırmanın Sınırlılıkları: YouTube un reklam aracı olarak kullanılmasıyla alakalı yapılan bu araştırma da Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğrencilerine anket uygulanmıştır. YouTube un üniversite öğrencileri üzerindeki etkileri bu anket yoluyla belirlenecek, sosyal medyanın reklam aracı olarak kullanılması konusu da bu yolla irdelenmiştir. Anket 380 İletişim Fakültesi Öğrencisine uygulanmıştır. Araştırma Bahar Döneminde yapılmıştır. Araştırmanın Evreni: Sosyal medyanın reklam aracı olarak kullanılmasında YouTube un yerini ölçebilmek için Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencilerine anket uygulanmıştır. Çalışmanın evreni Sakarya Üniversitesidir. Çalışmanın örneklemi Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencileridir. BULGULAR: Ankete verilen cevapların yüzdelikleri hesaplanmıştır. Bu hesaplamalar aşağıdaki gibidir. Tablo 1: Cinsiyet Valid Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Kadın ,2 49,2 49,2 Erkek ,8 50,8 100,0 Total ,0 100,0 Tablo 1 e bakıldığında ankete cevap veren katılımcıların % 49,2 si (187 kişi) kadın ve %50,8 i (193 kişi) erkektir. Ankete katılan katılımcıların cinsiyet dağılımlarının dengeli olduğu görülmeltedir.

6 Tablo 2: Yaş 273 Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent ,0 95,0 95,0 Valid ,2 4,2 99, ,8,8 100,0 Total ,0 100,0 Tablo 2 ye bakıldığında ankete cevap veren katılımcıların % 95 i (361 kişi) yaşında, % 4,2 si (16 kişi) yaşında, % 0,8 i (3 kişi) yaşındadır. Tablo 3: Öğrenim Gördüğü Bölüm Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Halkla ilişkiler ve Reklamcılık ,8 56,8 56,8 Valid İletişim Tasarımı ve Medya 81 21,3 21,3 78,2 Gazetecilik 83 21,8 21,8 100,0 Total ,0 100,0 Tablo 3 e bakıldığında ankete cevap veren katılımcıların % 56,8 i (216 kişi) Halkla İlişkiler ve Reklamcılık bölümünde, % 21,3 ü (81 kişi) İletişim Tasarımı ve Medya bölümünde, % 21,8 i (83 kişi) Gazetecilik bölümünde öğrenim görmektedir. Tablo 4: Sınıf Valid Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Birinci Sınıf ,4 57,4 57,4 İkinci Sınıf 93 24,5 24,5 81,8 Üçüncü Sınıf 41 10,8 10,8 92,6 Dördüncü Sınıf 28 7,4 7,4 100,0 Total ,0 100,0 Tablo 4 e bakıldığında ankete cevap veren katılımcıların % 57,4 u (218 kişi) üniversite birinci sınıf, % 24,5 i (93 kişi) üniversite ikinci sınıf, % 10,8 i (41kişi) üniversite üçüncü sınıf, % 7,4 ü (28 kişi) üniversite dördüncü sınıf öğrencisidir. Tablo 5: Sosyal Medya Kanallarını Kullanım Amacına İlişkin SORULAR. N En düşük En yüksek Toplam Ort. Std. Sapma 1.Arkadaşlarımla mesajlaşırım , Arkadaşlarımın içerik paylaşımlarını izlerim ,42 0,813 3.Beğendiğim markaları takip ederim ,97 1,096 4.Medya paylaşım sitelerinde bulunan içerikleri izlerim. 5.Ürün satın alırken firmaların sosyal medya sayfalarından araştırma yaparım. 6.Bir forum veya sözlükte yapılan yorum ve paylaşımlarını okurum ,04 1, ,71 1, ,10 1,323 7.Durum güncelleme yaparım ,68 1,145

7 274 8.Beğendiğim marka veya firmaların sayfalarına üye olurum ,43 1,288 9.Sosyal Ağ sitesine resim, video yüklerim ,88 1, Arkadaşlarımın durum güncellemesi ve içerik paylaşımlarına yorum yaparım ,63 1, Medya paylaşım sitelerine içerik yüklerim ,78 1, Yeni arkadaşlar edinirim ,68 1, Blog arama motorlarını kullanırım ,29 1, Gruplara üye olurum ,21 1, Diğer kullanıcıların iletilerini (tweet) Paylaşırım (Retweet) ,34 1, İçeriklere yorum yaparım ,24 1, Diğer kullanıcılardan iletimde (tweet) bahsederim. 18.Gruplara üye olmaları için arkadaşlarımı davet ederim. 19.Medya paylaşım sitelerinde diğer kullanıcılar ile mesajlaşırım ,72 1, ,29 1, ,39 1,375 TOPLAM 380 1,32 5, ,65 0,68959 Tablo 5 e bakıldığında sosyal medya kanallarını kullanım amaçlarına ölçmeye yönelik yapılan ankette katılımcıların cevapları en yüksek değer olan 5 üzerinden değerlendirilmiştir. Sosyal medya kanallarını kullanım amaçlarıyla ilgili genel ortalamaya bakıldığında 5 üzerinden 3,65 olarak bulunmuştur. Bu sonuca göre araştırmaya katılan öğrencilerin sosyal medya kanallarını kullanımları genel olarak yüksektir. Sosyal medya kanallarını kullanım amaçlarına ilişkin ortalaması 5 üzerinden en düşük 1,32, en yüksek sosyal medya kanallarını kullanım amaçlarına ilişkin ortalaması ise 5,00 olarak bulunmuştur. Sosyal medya kanallarının kullanım amaçlarına ilişkin soruların cinsiyete göre dağılımına bakmak için sosyal medya kanallarının kullanım amaçları ile cinsiyet arasında T-testi yapılmıştır. Buna göre; hesaplanan α 0,458, normal α 0,05 ten büyük olduğu için sosyal medya kanallarının kullanım amaçları seviyesinde cinsiyete göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Tablo 6: Sosyal Medya Kanallarını Kullanım Amacına İlişkin Anova Yaş Between Groups 3, ,946 4,161,016 Within Groups 176, ,468 Total 180, Tabloya 6 ya göre hesaplanan α 0,016 normal α değeri 0,05 den küçük olduğu için yaş ile sosyal medya kanallarının kullanım amaçlarına ilişkin sorularla arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Bu anlamlı farklılıklar ve yaşları arasında bulunmaktadır. Tablo7: Sosyal Medya Kanallarını Kullanım Amacına İlişkin Anova Bölüm Between Groups 3, ,627 3,466,032 Within Groups 176, ,469 Total 180, Tabloya 7 ye göre hesaplanan α 0,032 normal α değeri 0,05 den küçük olduğu için okunan bölümler ile sosyal medya kanallarının kullanım amaçlarına ilişkin sorularla arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Bu anlamlı farklılık İletişim Tasarımı ve Medya Bölümü ile

8 Gazetecilik Bölümü arasında ve ayrıca Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü ile İletişim Tasarımı ve Medya Bölümü arasında bulunmaktadır. 275 Tablo 8: Sosyal Medya Kanallarını Kullanım Amacına İlişkin Anova Sınıf Between Groups 6, ,258 4,895,002 Within Groups 173, ,461 Total 180, Tabloya 8 e göre hesaplanan α 0,002 normal α değeri 0,05 den küçük olduğu için sınıflar ile sosyal medya kanallarının kullanım amaçlarına ilişkin sorular arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Bu anlamlı fark birinci sınıf ve dördüncü sınıf arasında bulunmaktadır. Tablo 9: YouTube un Satın Alma Kararlarına Etkileri 20.Bir ürünü satın almadan önce o ürün/hizmet ile ilgili YouTube da araştırma yaparım. 21.Satın alacağım ürün/hizmet ile ilgili YouTube da abone sayıları fazla olan (fenomen, YouTuber) kişilerin tavsiyelerine önem veririm 22.YouTube da bir firmanın/markanın benimle iletişime geçmesi satın alma yönünden beni olumlu etkiler. 23.YouTube da beğendiğim, takip ettiğim, abone olduğum firmaların/markaların ürünlerini satın almayı tercih ederim. 24.Satın alacağım ürün/hizmet ile ilgili YouTube da yer alan bilgi tüketici tarafından oluşturulmuşsa o bilgiye güvenirim. 25.YouTube da siteleri tüketicilerin firma/ markalarla iletişime geçmesi için uygun bir yerdir. 26.Satın alacağım ürün/hizmet ile ilgili YouTube da güvenilir bilgilere ulaşacağıma inanırım. 27.Ürün/hizmetinden memnun olduğum firma/ markanın YouTube da yorumlarıma cevap verilmesi memnuniyetimi arttırır. 28.Ürün/hizmetinden memnun olmadığım firma/markanın YouTube da iletişime geçmiş olması fikrimi değiştirmeme sebep olabilir. 29.Satın alacağım ürün/hizmet ile ilgili YouTube da popüler olan (abone sayısı fazla) kullanıcıların tavsiyelerini önem veririm. 30.Satın alacağım ürün/hizmet ile ilgili YouTube da yer alan bilgi, firmanın kendisi tarafından oluşturulmuşsa o bilgiye güvenirim. 31.Satın aldığım ürün/hizmetten memnun kalmazsam YouTube da diğer kullanıcılara o ürünü almamalarını tavsiye ederim 32.Satın aldığım ürün/ hizmetten memnun kalırsam bunu YouTube da paylaşırım 33.Firmaların düzenledikleri kampanyalar hakkında YouTube dan bilgi sahibi olurum. N En düşük En yüksek Toplam Ort. Std. Sapma ,39 1, ,01 1, ,27 1, ,18 1, ,28 1, ,46 1, ,19 1, ,67 1, ,05 1, ,06 1, ,00 1, ,22 1, ,79 1, ,21 1,122

9 Satın aldığım ürün/hizmetten memnun kalmazsam bunu YouTube da ki firma sayfalarında yorum yaparım. 35.Satın aldığım ürün/hizmetten memnun kalmazsam YouTube da firma sayfalarına dislike yaparım ,00 1, ,31 2,964 TOPLAM 380 1,00 4, ,38 3,19 0,77989 Tablo 9 a bakıldığında YouTube satın alma kararlarına etkilerini ölçmeye yönelik yapılan ankette katılımcıların cevapları en yüksek değer olan 5 üzerinden değerlendirilmiştir. YouTube satın alma kararlarına etkileri ilgili genel ortalamaya bakıldığında 5 üzerinden 3,19 olarak bulunmuştur. Bu sonuca göre araştırmaya katılan öğrencilerin YouTube satın alma kararlarına etkileri genel olarak yüksektir. YouTube satın alma kararlarına etkilerine ilişkin ortalaması 5 üzerinden en düşük 1,00, en yüksek ortalaması ise 4,69 olarak bulunmuştur. YouTube un satın alma kararlarına etkilerine ilişkin soruların cinsiyete göre dağılımına bakmak için YouTube un satın alma kararlarına etkileri ile cinsiyet arasında T-testi yapılmıştır. Buna göre; hesaplanan α 0,826, normal α 0,05 ten büyük olduğu için YouTube un satın alma davranışlarına etkisi seviyesinde cinsiyete göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Tablo 10: YouTube un Satın Alma Kararlarına Etkileri Anova Bölüm Between Groups 4, ,025 3,371,035 Within Groups 226, ,601 Total 230, Tabloya göre hesaplanan α 0,035 normal α değeri 0,05 den küçük olduğu için okunan bölümler ile YouTube un satın alma kararlarına etkilerine ilişkin sorularla arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Bu anlamlı farklılık İletişim Tasarımı ve Medya Bölümü ile Gazetecilik Bölümü arasında ve ayrıca Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü ile İletişim Tasarımı ve Medya Bölümü arasında bulunmaktadır. YouTube un satın alma kararlarına etkileri alt problemler arasında Anova yapıldığında hesaplanan α değeri normal α 0,05 değerinden büyük olduğu için YouTube un satın alma kararlarına etkileri ile alt problem olan yaş, sınıf ve gelir durumuna göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Tablo 11: YouTube Reklamlarına İlişkin 36.YouTube reklamları bir mal ya da hizmetin satışını kolaylaştırır. 37.YouTube reklamları bir kurumun ya da markanın prestijini arttırmada önemli rol oynar. 38.YouTube reklamları ürünün çeşitli özelliklerini vurgulanarak daha prestijli gözükmesine ve daha üstün algılanmasına yol açar. 39.YouTube da zorunlu reklamları sonuna kadar izlerim. 40.YouTube reklamları ürünler arası karşılaştırma yapmaya olanak verir. 41.YouTube reklamları tüketicide marka bilinci oluşmasına yol açar. N En düşük En yüksek Toplam Ort. Std. Sapma ,82 1, ,92 1, ,81 0, ,40 1, ,29 1, ,59 1,098

10 42.YouTube reklamları bir ürün ya da hizmetin satışını arttırmada olumlu rol oynar ,68 1, YouTube da zorunlu reklamlar beni yönlendirir ,56 1, YouTube reklamlarında gerçek dışı vaatlerle tüketiciler yanıltılmakta ve mantıklı tercih yapmaları zorlaşmaktadır. 45.YouTube reklamları firmanın, ürünün ya da markanın tüketicilerin hafızasında taze olarak kalmasını sağlar. 46.YouTube reklamları tüketicinin bilgilendirilmesini, malı tanımasını ve doğru seçim yapmasını sağlar. 47.YouTube reklamları insanları aşırı tüketime (savurganlığa) sevk eder. 48.YouTube reklamları medya reklamları rekabeti teşvik ederek kaliteyi yükseltir. 49.YouTube reklamları satıcının gücü hakkında pozitif izlenimler verir. 50.YouTube reklamları insanların sosyal davranışlarını olumlu yönde etkiler ,43 1, ,60 0, ,23 1, ,46 1, ,59 1, ,29 1, ,84 1,206 TOPLAM 380 1,00 5, ,20 3,37 0,6889 Tablo 11 e bakıldığında YouTube reklamlarının etkilerini ölçmeye yönelik yapılan ankette katılımcıların cevapları en yüksek değer olan 5 üzerinden değerlendirilmiştir. YouTube Reklamlarına İlişkin değerlendirmede 5 üzerinden en düşük 1.00, en yüksek ortalaması ise 5.00 olarak görülmektedir. YouTube reklamlarının etkilerine ilişkin soruların cinsiyete göre dağılımına bakmak için YouTube reklamlarının etkileri ile cinsiyet arasında T-testi yapılmıştır. Buna göre; hesaplanan α 0,926, normal α 0,05 ten büyük olduğu için YouTube reklamlarının etkisi seviyesinde cinsiyete göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Tablo12: YouTube Reklamlarına İlişkin Anova Bölüm Between Groups 3, ,560 3,327,037 Within Groups 176, ,469 Total 179, Tabloya göre hesaplanan α 0,037 normal α değeri 0,05 den küçük olduğu için okunan bölümler ile YouTube reklamlarının etkilerine ilişkin sorularla arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Bu anlamlı farklılık İletişim Tasarımı ve Medya Bölümü ile Gazetecilik Bölümü arasında ve ayrıca Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü ile İletişim Tasarımı ve Medya Bölümü arasında bulunmaktadır. Tablo 13: YouTube Reklamlarına İlişkin Anova Sınıf Between Groups 7, ,647 5,789,001 Within Groups 171, ,457 Total 179, Tablo 13 e göre; hesaplanan α 0,001 normal α değeri 0,05 den küçük olduğu için sınıflar ile sosyal medya kanallarının kullanım amaçlarına ilişkin sorularla arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Bu anlamlı fark birinci sınıf ve dördüncü sınıf, ikinci sınıf ve dördüncü sınıf, üçüncü sınıf ve dördüncü sınıf arasında bulunmaktadır 277

11 278 YouTube reklamlarının etkilerine ilişkin alt problemler arasında Anova yapıldığında hesaplanan α değeri normal α 0,05 değerinden büyük olduğu için YouTube reklamlarının etkilerine ilişkin ile alt problem olan yaş ve gelir durumuna göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. SONUÇ VE ÖNERİLER Geleneksel medyanın yerini çift taraflı iletişim olanaklarıyla yavaş yavaş sosyal medya almaktadır. İletişim bu çift taraflılıkla daha bireysel bir hale dönüşmektedir. Bu dönüşümlerle her birey bir mecra halini almaktadır. Sosyal medyanın reklam aracı olarak kullanılmasında YouTube örneği ele alınmıştır. Yapılan nicel çalışmada araştırmaya katılan katılımcıların cevapları en yüksek değer olan 5 üzerinden değerlendirilmiştir. Çalışma 3 bölüme ayrılmıştır. İlk bölümde sosyal medya kanallarını kullanım alanları irdelenmiştir ve genel ortalamaya bakıldığında 5 üzerinden 3,65 olarak bulunmuştur. İkinci bölümde YouTube un satın alma davranışlarına etkisi irdelenmiş ve YouTube un satın alma kararlarına etkileri ilgili genel ortalamaya bakıldığında 5 üzerinden 3,19 olarak bulunmuştur. Bu sonuca göre araştırmaya katılan öğrencilerin YouTube un satın alma kararlarına etkileri genel olarak yüksektir. Bu sonuçlara göre YouTube satın alma davranışlarını etkilemektedir. Bu da YouTube un reklam aracı olarak göstermektedir. Son bölümde YouTube reklamlarının etkileri ilgili genel ortalamaya bakıldığında 5 üzerinden 3,37 olarak bulunmuştur. Bu sonuca göre araştırmaya katılan öğrencilerin YouTube reklamlarının etkileri genel olarak yüksektir. Araştırmanın hipotezi olan, Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencileri sosyal medyada YouTube un reklam aracı olarak kullanıldığını düşünülmektedir. KAYNAKÇA: Alper, Ayfer. (2012). Sosyal Ağlar. Ankara: Pegasus Yayıncılık. Batı, U. (2010). Dijital Çağda Yeni Bir Halkla İlişkiler Pratiği: Fısıltıyla Halkla İlişkiler Yapmak ya da PR 2.0. T. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım. Çalapkulu, Ç. (2015). Kişilerarası İletişim Sürecinde Romantik Eşlerde İletişim ötesi İletişim Aktörlerin Kullanımı: Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Öğrencileri Örneği. (Doktora Tezi), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erdoğan, İ. (2013) Yeni Medya Gazeteciliğinde Etik Bir Paradigma Belirlemenin Kapsamı ve Sınırları. Gazi Üniversitesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 36. Erdoğan, İ., Keloğlu İşler, E., Durmuş, N. (2005). Kitle İletişiminde Pozitivist Ampirik Geleneğin Kuruluşu: Lazarsfeld ve Yönetimsel Araştırmalar. Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Dergisi, Sayı: 21. Eraslan, Levent. (2016). Sosyal Medyayı Anlamak. Ankara: Nobel Yaşam, 2.Basım. Erkul, E. (2009). Türkiye Bilişim Derneği Aralık, Sayı 116. Kesim, U.(2011).Videonun Tarihi, Hareketli görüntünün tarihi, Eskişehir: Anadolu üniversitesi.