3. ULUSLARARASI MİLLİ GÖRÜŞ SEMPOZYUMU 3. INTERNATIONAL MILLI GORUS SYMPOSIUM. Erbakan ve Yeni Bir Dünya أربكان و دنيا جديدة. Erbakan and a New World

Transkript

1

2

3 3. ULUSLARARASI MİLLİ GÖRÜŞ SEMPOZYUMU املؤمتر الدويل الثالث ملل ي جوروش 3. INTERNATIONAL MILLI GORUS SYMPOSIUM Erbakan ve Yeni Bir Dünya أربكان و دنيا جديدة Erbakan and a New World BİLDİRİ ÖZETLERİ KİTABI كتاب أحباث املؤمتر ABSTRACTS BOOK Mart/March Ankara

4 İmtiyaz Sahibi Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi Yayın Danışmanı Atik AĞDAĞ Yayın Yönetmeni Yusuf YALANIZ Editör Yrd. Doç. Dr. Harun KILIÇASLAN Dr. Nurullah ALTINTAŞ Mustafa ÇALIŞKAN Veysel İNAL Çeviri Danışmanı Dr. Ahmet Ali TAŞKIN Burhan UDDİN Sanat Danışmanı Yusuf KARAAĞAÇ Sayfa Tasarımı ESAM Designer Kapak Tasarımı Harun ASLAN ISBN ESAM [Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi] Ziyabey Cad Sok. No: 22 Balgat/Çankaya-Ankara/Türkiye T: / F: E: esam@esam.org.tr Ağustos 2017

5 SEMPOZYUM DÜZENLEME KURULU SYMPOSIUM ORGANIZING COMMITTEE Sempozyum Başkanı / Symposium Chair M. Recai KUTAN ESAM Genel Başkanı Sempozyum Yürütücüleri Atik AĞDAĞ ESAM Genel Sekreteri Ahmet Recai TEKİN ESAM Yönetim Kurulu Üyesi Hanefi SİNAN ESAM Yönetim Kurulu Üyesi Yılmaz BALÇIN ESAM Yönetim Kurulu Üyesi Yrd. Doç. Dr. Harun KILIÇASLAN Sakarya Üniversitesi Araş. Gör. Mustafa ÇALIŞKAN Sakarya Üniversitesi Öğr. Gör. Nurullah ALTINTAŞ Sakarya Üniversitesi Araş. Gör. Veysel İNAL Sakarya Üniversitesi Yusuf YALANIZ ESAM Yayın Koordinatörü Symposium Conductors Atik AGDAG ESAM General Secretary Ahmet Recai TEKIN ESAM Board Member Hanefi SINAN ESAM Board Member Yilmaz BALCIN ESAM Board Member Assist. Prof. Harun KILICASLAN Sakarya University Res. Assist. Mustafa CALISKAN Sakarya University Res. Assist. Nurullah ALTINTAS Sakarya University Res. Assist. Veysel INAL Sakarya University Yusuf YALANIZ ESAM Publication Coordinator III

6 BİLİM KURULU SCIENTIFIC COMMITTEE Prof. Dr. Arif ERSOY İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Prof. Dr. Arshi KHAN Aligarh Muslim University, India Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN Milli Savunma Üniversitesi Prof. Dr. Hakan TAŞ Marmara Üniversitesi Prof. Dr. Mahmut BİLEN Sakarya Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet ASUTAY Durham University, Britain Prof. Dr. Mehmet DAĞ Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet Dursun ERDEM Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Prof. Dr. Metin GÜMÜŞ Marmara Üniversitesi Prof. Dr. Mohd Akhtar SIDDIQUI Jamia Millia Islamia Central University, India Prof. Dr. Muhammad Nurul AMIN Rajshahi University, Bangladesh Prof. Dr. Mustafa ATMACA Marmara Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa ORÇAN Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Prof. Dr. Oya AKGÖNENÇ Ufuk Üniversitesi Prof. Dr. Sabri TEKİR Eski Devlet Bakanı Prof. Dr. Sacit GÜNBEY Eski Devlet Bakanı Prof. Dr. Saffet KÖSE İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Prof. Dr. Sinan ÖGE Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Temel GÜRDAL Sakarya Üniversitesi Prof. Dr. Wakar UDDIN Penn State University, USA Prof. Dr. Yılmaz ALTUN Emekli Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdülkadir TURGUT İstanbul Medeniyet Üniversitesi Doç. Dr. Ahmet AKKAYA Adıyaman Üniversitesi Doç. Dr. Bayram Ali ERSOY Yıldız Teknik Üniversitesi Doç. Dr. Ebubekir ŞENATEŞ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Doç. Dr. Erol KAM Yıldız Teknik Üniversitesi IV

7 Doç. Dr. Fatih YARDIMCIOĞLU Sakarya Üniversitesi Doç. Dr. Gökhan TUNCEL İnönü Üniversitesi Doç. Dr. Hüseyin Hüsnü KOYUNOĞLU İstanbul Üniversitesi Doç. Dr. Hüsnü KAPU Kafkas Üniversitesi Doç. Dr. İbrahim Halil SUGÖZÜ Şırnak Üniversitesi Doç. Dr. İdris SARISOY Marmara Üniversitesi Doç. Dr. Lütfi SUNAR İstanbul Üniversitesi Doç. Dr. Mahmut Hakkı AKIN Necmettin Erbakan Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet Emin ALTUNDEMİR Sakarya Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet GÜNEŞ Marmara Üniversitesi Doç. Dr. Murat KACIROĞLU Erzurum Teknik Üniversitesi Doç. Dr. Mustafa KAYA Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. Nazım KARTAL Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Doç. Dr. Necip ŞİMŞEK İstanbul Ticaret Üniversitesi Doç. Dr. Ömer KARAOĞLU İstanbul Üniversitesi Assoc. Prof. Saim KAYADİBİ International Islamic University, Malaysia Assoc. Prof. Seyed Ahmad HASHEMI Islamic Azad University of Lamerd, Iran Doç. Dr. Suat Hayri ŞENTÜRK Gümüşhane Üniversitesi Doç. Dr. Şakir GÖRMÜŞ Sakarya Üniversitesi Doç. Dr. Üzeyir ASLAN Marmara Üniversitesi Doç. Dr. Yasin KURBAN Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. Yılmaz DEMİRHAN Dicle Üniversitesi Doç. Dr. Yusuf ZEREN Yıldız Teknik Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Abdulhalim İNAM Karabük Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR Marmara Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Abdulvahap ÖZSOY Atatürk Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Abdülgani BOZKURT Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Davut SARITAŞ Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Durdu Mehmet BİÇKES Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Erdem IŞIK Munzur Üniversitesi V

8 Yrd. Doç. Dr. Fatih BOZKURT Sakarya Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Fatih KANA Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Fatih YİĞİT İstanbul Medeniyet Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. H. Murat KUMBASAR Atatürk Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Hakkı BAĞCI Sakarya Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Hamit AKTÜRK Namık Kemal Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Harun BEKİROĞLU Hitit Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Harun KILIÇASLAN Sakarya Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Hasan Hüseyin KILIÇ Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Hüseyin ÇETİN Karabük Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Işıl ARPACI İnönü Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Fatih ÖZTEK Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Murat YILDIZ Aksaray Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Musa ÖZTÜRK Mardin Artuklu Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa H. KORKUSUZ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Necmettin ÇALIŞKAN Mustafa Kemal Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Selman DURAN Beykent Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Sinan KILIÇOĞLU Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Yakup TOPAL Gümüşhane Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. İsmail KILLIOĞLU Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Dr. İlham Al-TALİB USA Dr. Kemaluddin HAMİD Afghanistan Dr. M. Hikmat WALID Syria Dr. Mehmet Ali EROĞLU Ömer Halisdemir Üniversitesi Dr. Naaman LAOUAR Algeria Dr. Nawaf TAKRURI The Palestinian Scholars Association, Palestine VI

9 İÇİNDEKİLER SEMPOZYUM DÜZENLEME KURULU... III SYMPOSIUM ORGANIZING COMMITTEE BİLİM KURULU... IV SCIENTIFIC COMMITTEE TAKDİM... XV INTRODUCTION SEMPOZYUM PROGRAMI... XXI SYMPOSIUM PROGRAM BİLDİRİ ÖZETLERİ... 1 ABSTRACTS AÇILIŞ KONUŞMASI... 3 OPENING SPEECH VII

10 I. OTURUM I. SESSION Milli Görüş ve Çağdaş İslam Düşüncesindeki Yeri Yrd. Doç. Dr. Abdulkadir MACİT Milli Gorus and Place of Modern Islamic Thought Assist. Prof. Abdulkadir MACIT Dini Radikalizmin Nedenlerini Tersinden Sorgulamak: Milli Görüş Neden Radikalleşmedi? Yrd. Doç. Dr. Işıl ARPACI Cross Questioning the Reasons of the Religious Radicalism: Why Didn t Milli Gorus Get Radicalized? Assist. Prof. Isil ARPACI İslam Birliğine Giden Yolda Hac İbadeti: Milli Görüş ve Hac Yrd. Doç. Dr. Hamit AKTÜRK Faruk TURHAN Pilgrimage in the Road to the Islamic Union: Milli Gorus and Haj Assist. Prof. Hamit AKTURK Faruk TURHAN Günümüz Dünyasından D-8 e Yeniden Bir Bakış Doç. Dr. Recep KARABULUT A Fresh View on D-8 from Today s World Assoc. Prof. Recep KARABULUT Necmettin Erbakan: Kimlik, Siyaset ve Dış Politika Ahmet Recai TEKİN Necmettin Erbakan: Idendity, Politics and Foreign Policy Ahmet Recai TEKIN VII

11 II. OTURUM II. SESSION İslam Ekonomisi ve Adil Ekonomik Düzen Doç. Dr. İbrahim Halil SUGÖZÜ Islamic Economics and Fair Economic Order Assoc. Prof. Ibrahim Halil SUGOZU Adil Ekonomik Düzen de Artı(K) Değerin Paylaşımı Arş. Gör. Musa ÖZTÜRK Sharing the Surplus in the Just Economic Order Res. Assist. Musa OZTURK Adil Ekonomik Düzen Söyleminin Kredileşme İlkeleri ve Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme Öğr. Gör. İrfan ERSİN Yrd. Doç. Dr. Selman DURAN An Evaluation on the Credit Principles and Applicability in Terms of the Just Economic Order Lecturer Irfan ERSIN Assist. Prof. Selman DURAN Türkiye de Siyasal Değişmenin Sosyo-Ekonomik Temelleri Bağlamında Milli Görüş Geleneğinin Politik Ekonomisi: Osmanlı Modernleşmesinden 28 Şubat a Bir Tarihsel Çerçeve Denemesi Arş. Gör. Ahmet Vedat KOÇAL The Political Economy of the Milli Gorus Tradition in the Context of Socio-Economic Basis of Political Change in Turkey: An Essay for a Historical Framework from Ottoman Modernization to February Res. Assist. Ahmet Vedat KOCAL IX

12 III. OTURUM III. SESSION Siyasal İletişim Sürecinde Siyasi Liderlerin Üslupları: Necmettin Erbakan Örneği Yrd. Doç. Dr. Süleyman GÜVEN The Political Leaders Styles in the Political Communication Process: Necmettin Erbakan Sample Assist. Prof. Suleyman GUVEN Necmettin Erbakan ın Vefatının Alman Basınına Yansıması Doç. Dr. Muhammet KOÇAK The Reflections of Necmettin Erbakan s Death in the German Press Assoc. Prof. Muhammet KOCAK Alman Anayasayı Koruma Teşkilatının 2010 ve 2015 Yılı Raporlarında Milli Görüş Hareketi Okt. Dr. H. Kazım KALKAN Milli Gorus Movement in the 2010 and 2015 Annual Reports of the German Constitution Protection Organization Lecturer Dr. H. Kazim KALKAN Erbakan ın Türkiye Sanayileşmesine Yönelik Paradigmaları Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR Paradigms of Erbakan Regarding Turkey s Industrialization Assist. Prof. Abdullah DEMIR X

13 IV. OTURUM IV. SESSION Milli Görüş Hareketi Bibliyografyası: Bibliyografya, Etki ve Yansımalar Öğr. Gör. Talip TUĞRUL Bibliography of Milli Gorus Movement: Bibliography, Effect, Reflections Lecturer Talip TUGRUL Necmettin Erbakan ın Kur an Kıssaları Bağlamında Temsili Söylemi Yrd. Doç. Dr. Yakup YÜKSEL Necmettin Erbakan s Representation in the Context of the Qur an Story Assist. Prof. Yakup YUKSEL Yeni Bir Dünya nın Kur ani Umdeleri Yrd. Doç. Dr. Ahmet Sait SICAK Yrd. Doç. Dr. Necmettin ÇALIŞKAN The Qur anic Principles of a New World Assist. Prof. Ahmet Sait SICAK Assist. Prof. Necmettin CALISKAN Necmettin Erbakan ın Sahabe Tasavvuru: Ebû Eyyûb El-Ensari Örneği Öğr. Gör. Muhammet Ali TEKİN Necmettin Erbakan s Imagination of Sahaba: The Sample of Abu Ayyub Al-Ansari Lecturer Muhammet Ali TEKIN XI

14 V. OTURUM V. SESSION Türk Dış Politikasına Necmettin Erbakan ın Politik Vizyonunun Etkisi. 116 Yrd. Doç. Dr. Murat YILDIZ The Effect of Political Vision of Necmettin Erbakan on Turkish Foreign Policy Assist. Prof. Murat YILDIZ İslamcılığın Geleceği Tartışmaları Bağlamında Milli Görüş Arş. Gör. Hakan BAKKAL Yrd. Doç. Dr. Durdu Mehmet BİÇKES The Future of Milli Gorus Res. Assist. Hakan BAKKAL Assist. Prof. Durdu Mehmet BICKES Milli Görüş ün İlk Yerel Seçim Tecrübesi: 9 Aralık 1973 Mahalli Seçimleri Okt. Tahsin HAZIRBULAN Milli Gorus the First Local Election Experience: December 9, 1973 Local Election Lecturer Tahsin HAZIRBULAN Türk Yerel Yönetim Sisteminde Sosyal Belediyecilik ve Milli Görüş Geleneği Arş. Gör. Dr. Aziz BELLİ Arş. Gör. Abdullah AYDIN Social Municipality and Milli Gorus Tradition in Turkish Local Governance System Dr. Aziz BELLI Res. Assist. Abdullah AYDIN Milli Görüş Partilerinde Parti Disiplini Uygulamaları Arş. Gör. Batuhan USTABULUT Party Disciplinary Implementations in Milli Gorus Parties Res. Assist. Batuhan USTABULUT XII

15 VI. OTURUM VI. SESSION Türkiye Siyasi Kültüründe Sağ-Sol Ayrımı ve Milli Görüş Hareketi Doç. Dr. Mahmut Hakkı AKIN Arş. Gör. Fatma Betül COŞKUN Right-Left Division in Turkish Political Culture and Milli Gorus Movement Assoc. Prof. Mahmut Hakki AKIN Res. Assist. Fatma Betul COSKUN Milli Görüş Hareketi nin Türkiye deki Toplumsal Ayrışma Kaynaklarına Yönelik Yaklaşımları Doç. Dr. Gökhan TUNCEL Milli Gorus Movement s Approaches to the Sources of Social Separation in Turkey Assoc. Prof. Gokhan TUNCEL Nakşilik-Siyaset İlişkisi Bağlamında Türkiye de Dini Gruplar ve Milli Görüş Yrd. Doç. Dr. Abdullah İNCE Religious Groups and Milli Gorus in Turkey in the Context of the Relationship between Nakshibendi-Politics Assist. Prof. Dr. Abdullah INCE Türkiye de Sivil Toplum Kuruluşlarının Gelişiminde Milli Görüş Hareketi nin Yeri Arş. Gör. Abdullah AYDIN Arş. Gör. Dr. Aziz BELLİ Place of Milli Gorus Movement in the Development of Civil Society in Turkey Res. Assist. Abdullah AYDIN Res. Assist. Dr. Aziz BELLI XIII

16 VII. OTURUM VII. SESSION A Leader and a Symbol Personality: Necmettin Erbakan Assist. Prof. Durdu Mehmet BICKES Lecturer Celal YILMAZ Res. Assist. Hakan BAKKAL Prof. Dr. Necmettin Erbakan ın Zarif Devletçilik ve Üslup Anlayışı Öğr. Gör. Emine Akbaş DEMİRKAN Prof. Dr. Necmettin Erbakan s Elegant Etatism and Wording Approach Lecturer Emine Akbas DEMIRKAN Dini Hareketlerde Sıkça Kullanılan Ayetler: Prof. Dr. Necmettin Erbakan Örneği Yrd. Doç. Dr. Necmettin ÇALIŞKAN Yrd. Doç. Dr. Ahmet Sait SICAK The Frequently Used Verses at the Religious Movements: The Sample of Prof. Dr. Necmettin Erbakan Assist. Prof. Necmettin ÇALISKAN Assist. Prof. Ahmet Sait SICAK Makâsıd ve Maslahat Merkezli Bir Okuma: Necmettin Erbakan Örneği Yrd. Doç. Dr. Harun BEKİROĞLU A Reading Based On Purposes: Example of Necmettin Erbakan Assist. Prof. Harun BEKIROGLU XIV

17 TAKDİM Milli Görüş Hareketi, Erbakan Hocamızın liderliğinde ülkemizde başlamış bir harekettir ancak yaptıklarıyla sadece ülkemizi etkilemekle kalmamış İslami faaliyet yürüten hareketleri, İslam ülkelerini hatta bütün dünyayı etkilemiştir. Bütün bu faaliyet süreçlerinde sivilliğini, yerliliğini ve temel esaslarına bağlılığını hiç yitirmemiştir. Bütün faaliyet süreçlerinde sürekli insan yetiştirmiş, mali kaynaklarını sadece mensupları üzerinden oluşturmuş, illegal hiçbir faaliyet içinde olmamış, kendisine yapılan haksızlıklara karşı hem dik durmuş ve istikametini muhafaza etmiş hem de şiddete asla yönelmemiştir. Aynı zamanda kısa zaman içerisinde iktidara gelmeyi başarmış ve iktidar dönemlerinde hem maddi ve manevi kalkınma adımları atmış hem de dış politikada önemli değişiklikler sağlamıştır. Böylece necip milletimizi ve devletimizi aslına, özüne çekmiştir. ESAM tarafından Muhterem Erbakan Hocamız hayattayken iki defa Milli Görüş Sempozyumu gerçekleştirilmişti. Hocamızın vefatıyla beraber aksayan bu önemli çalışmayı yeniden yapmayı hep arzuladık. Bu itibarla Milli Görüş Hareketi nin bütün boyutlarıyla ve ilmi kriterler içerisinde ele alınması amacıyla Erbakan Hocamızın vefatının 6. senei devriyesi münasebetiyle yapılan etkinlikler çerçevesinde 3. Uluslararası Milli Görüş Sempozyumu nu gerçekleştirdik. Yurtiçinden ve yurt dışından birçok akademisyenin iştirakiyle gerçekleştirilen bu kıymetli sempozyumun daha fazla insana ulaşmasını temin için bildirilerinin (özet ve tam metin olmak üzere ayrı ayrı) basımıyla bu mütevazı çalışmayı hazırladık. Bu sempozyumun gerçekleşmesinde emeği olan kıymetli Genel Başkanımız Recai Kutan Beyefendiye ve ESAM Yönetim Kurulu üyelerimize, sempozyumun yapımında bizleri teşvik ve teşci eden Allen Bilal Beyefendiye, sempozyumda sempozyumun akademik süreçlerini büyük titizlikle XV

18 takip eden Sakarya ESAM Temsilciliğimize, sempozyuma katılarak sunumlarını yapan bütün hocalarımıza teşekkür ediyorum. Bu vesileyle Milli Görüş Hareketi nin kurucusu Muhterem Prof. Dr. Necmettin Erbakan Hocamızı hayırla, rahmetle, minnetle ve şükranla yâd ederken müsaadenizle Milli Görüş Hareketi hakkında, Erbakan Hocamızın bazı değerlendirmelerini aktarmak istiyorum. Milli Görüş 1969 da başladı. Milli Görüş Harekâtı rastgele bir siyasi çalışma değildir. Bizim tâ asırlardan beri, Aslımızdan, özümüzen uzaklaşalım, Batılılaşalım. cereyanları karşısında birçok insanlar, Hayır, biz asıl aslımıza dönersek büyürüz, kıymetleniriz, daha mesut oluruz. fikrini ileri sürmüşlerdir. Ancak bu fikrin bir aksiyon, bir hareket haline gelmesi Milli Görüş ile olmuştur. Onun için Milli Görüş, diğer siyasi çalışmalardan biri değildir. Tarihin en büyük devletinin, milletinin aslına, özüne, ruh köküne dönmesi olayıdır. Bu sebepten dolayıdır ki, 1969 da başlayan hareket diğer siyasi hareketlerle mukayese edilemez. Bu hareket, bütün insanlığın saadeti için Yeni Bir Dünya kurma hareketidir. Milli Görüş; milletimizin inancıdır, kimliğidir, tarihidir, ruh köküdür, kendisidir. Milli Görüş; bize Anadolu nun kapılarını açan Sultan Alparslan ın, İstanbul u fetheden Fatih Sultan Mehmet Han ın görüşüdür. Milli Görüş; temeli inancımız tarihimiz, kültürümüz ve değerlerimiz olan kökleri mazide, gövdesi ve dalları geleceğe uzanan ulu bir çınardır. Milli Görüş bir zümrenin, bir bölgenin, bir kişinin zihniyetini temsil etmez. Milli Görüş; bu aziz milletin ortak görüşüdür. XVI

19 Milli Görüş; temeli sevgi ve şefkat olan, kuvveti değil, hakkı üsütn tutan, bütün insanlığın saadeti için gayreti tavsiye eden, Batı taklitçisi değil, gerçek anlamda yerli ve sivil bir görüştür. Milli Görüş ün özünde şu üç temel özellik bulunmaktadır. Bunlar; Maneviyatçı olmak Hakkı üstün tutmak Nefis terbiyesini esas almaktır. Milli Görüş; bugüne kadar şu 5 tane muazzam görevi yapmıştır: Milli Görüş; milletimizin aslı, özü, kendisi, ruh kökü, tarihi ve şahsiyeti olduğundan milletimizi temsil etmiştir. Milletimizin kurtuluş ilacını temsil etmiştir. Uygulamadaki gayr-ı milli tahribatı engellemiştir. Hayım Nahum Doktrini ile Tu rkiye nin İsrail e vilayet yapılması planlarının engellenmiştir. Bir römorkör gibi Türkiye yi aslına çekmiştir. Bundan sonraki dönemde de 2 önemli görevi vardır: Yeniden Büyük Türkiye nin kurulması. Yeni Bir Dünya nın kurulması. Atik AĞDAĞ ESAM Genel Sekreteri XVII

20 INTRODUCTION Milli Gorus Movement has been fouded in our country under the leadership of Ustaz Erbakan. However its activities have influenced not only our country but also it has influenced other Islamic movements, Muslim world and even the entire humanity. In all these activities, it has never lost its civilian and authentic focus and its commitment to the basic principles. During all this period, it has always provided an environment for human development, has formed its financial resources solely through its members and has never involved in any illegal activities. Despite the injustices performed against it has always maintained its direction with firm standing and never diverged to violence. At the same time, it managed to come to power in a short period of time and during its rule it took both material and belief values development steps and provided a significant changes in foreign policy. Therefore, it transformed our nation and our state to its original form. The Milli Gorus Symposium was organized twice by ESAM while the honorable Ustaz Erbakan was alive. We always desired to re-organize this important organization but with the death of our leader we were not able to do that so far. In this respect, for the purpose of handling Milli Gorus Movement in all its aspects with scientific criteria, we organized the 3rd International Milli Gorus Symposium on the occasion of 6th death anniversary of Ustaz Erbakan. We prepared this humble volume by publishing the presentation of academicians from domestic and abroad (abstract and full text separately) so that this valuable symposium could read reach to a broader audience. I would like to thank to our honorable Chairman Mr. Recai Kutan and our executive committee members who played very active role to organize this symposium, Mr. Allen Bilal who encouraged us to organize the symposium, Sakarya ESAM representatives who sincerely organized XVIII

21 the academic process of the symposium sincerely and all the academicians who participated to the symposium and made their proceeding. I would like to take this occasion to remember Ustaz Erbakan, Milli Gorus founder, with auspiciousness, mercy, thankfulness, and gratitude and if you allow me I would like to quote Ustaz Erbakan regarding his opinion on Milli Gorus Movement. Milli Gorus has started in Milli Gorus Movement is not the name of a random political activity. For a long time, some people had been suggesting that We must move away from our own, be westernized.. To this movement many people also had been responding that No, if only we return to our own, we grow up, gain valued, be happier. But, this idea has become an action, and a movement with Milli Gorus. For that reason Milli Gorus is not like the any other ordinary political movement. It is the event that the greatest state/nation of history returns to its own, to its essence and to its purpose of existence. It is for this reason that Milli Gorus Movement which started in 1969 cannot be compared with other political parties. This movement is a movement of establishment of A New World for the happiness of entire humanity. Milli Gorus is our nation s belief, its identity, its history, its purpose of existence, its own. Milli Gorus is the view of Sultan Alparslan who opened the gates of Anatolia to us and the view of Fatih Sultan Mehmet Khan who conquered Istanbul. Milli Gorus is based on our belief, our history, our culture and our values; like a great tree with its roots in the past, its body in the present and its branches reaching toward the future. The Milli Gorus does not represent the mentality of a coterie, a region or a person. Milli Gorus is the common philosophy of this grand nation. XIX

22 The base of Milli Gorus is the love and compassion. Milli Gorus upholds the truth (haq) over everything, not power, recommends the struggle for the happiness of entire humanity, does not favor Western imitation Milli Gorus, therefore, is authentic and civilian in true sense of the words. There are three basic principle at the essence of the Milli Gorus. These are; To have belief values To uphold truth (Haq) over everything To chasten lust Milli Gorus has accomplished five great tasks till now: Milli Gorus has represented our nation because it is our nation s base, its essence, its own, its purpose of existence, its history and its real spirit. Milli Gorus has represented the real medicine for the salvation of our nation. Milli Gorus has prevented the non-national destruction policies in practice. Milli Gorus has prevented the plans that Turkey should be the province of Israel by the doctrine of Haim Nahum. Milli Gorus has turned back the Turkey to its originality base like a tugboat. There are two important tasks of Milli Gorus for the future ahead: To transfor Turkey into a powerful and influential country again. To establish a new world. Atik AĞDAĞ ESAM General Secratary XIX XX

23 SEMPOZYUM PROGRAMI 11 Mart 2017 Cumartesi - Meyra Palace / Ankara 09:30-10:00 Kayıt 10:00-10:10 Açılış ve Kur an-ı Kerim Tilaveti 10:10-10:20 Açılış Konuşması - Atik AĞDAĞ / ESAM Genel Sekreteri 10:20-12:30 Protokol Konuşmaları M. Recai KUTAN ESAM Genel Başkanı Temel KARAMOLLAOĞLU Oğuzhan ASİLTÜRK Mehmet ÖZHASEKİ Saadet Partisi Genel Başkanı Saadet Partisi YİK Başkanı Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanı 12:30-14:00 Ara 14:00-15:30 I. Oturum 15:30-16:00 Ara Oturum Başkanı: Dr. Ertan YÜLEK Yrd. Doç. Dr. Abdulkadir MACİT Milli Görüş ve Çağdaş İslam Düşüncesindeki Yeri Yrd. Doç. Dr. Işıl ARPACI Dini Radikalizmin Nedenlerini Tersinden Sorgulamak: Milli Görüş Neden Radikalleşmedi? Yrd. Doç. Dr. Hamit AKTÜRK Faruk TURHAN İslam Birliği ne Giden Yolda Bir Vasıta Olarak Hac İbadeti: Milli Görüş Hareketi nin Hac İbadetine Yüklediği Anlam Doç. Dr. Recep KARABULUT D-8 e Bugünden Bir Bakış Ahmet Recai TEKİN Türk Dış Politikasında Prof. Dr. Necmettin Erbakan (Kimlik, Siyaset ve Dış Politika) XXI

24 16:00-17:15 II. Oturum 17:15-17:30 Ara 17:30-18:45 III. Oturum Oturum Başkanı: Prof. Dr. Oya AKGÖNENÇ Doç. Dr. İbrahim Halil SUGÖZÜ İslam Ekonomisi ve Adil Ekonomik Düzen Arş. Gör. Musa ÖZTÜRK Adil Ekonomik Düzen de Artı(K) Değerin Paylaşımı Öğr. Gör. İrfan ERSİN Yrd. Doç. Dr. Selman DURAN Adil Ekonomik Düzen Söyleminin Kredileşme İlkeleri ve Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme Arş. Gör. Ahmet Vedat KOÇAL Türkiye de Siyasal Değişmenin Sosyo-Ekonomik Temelleri Bağlamında Milli Görüş Geleneğinin Politik Ekonomisi: Osmanlı Modernleşmesinden 28 Şubat a Bir Tarihsel Çerçeve Denemesi Oturum Başkanı: Prof. Dr. Mustafa ALKAN Yrd. Doç. Dr. Süleyman GÜVEN Siyasal İletişim Sürecinde Siyasi Liderlerin Üslupları: Necmettin Erbakan Örneği Doç. Dr. Muhammet KOÇAK Necmettin Erbakan ın Vefatının Alman Basınına Yansıması Okt. Dr. H. Kazım KALKAN Alman Anayasayı Koruma Teşkilatının 2010 ve 2015 Yılı Raporlarında Milli Görüş Hareketi Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR Erbakan ın Türkiye Sanayileşmesine Yönelik Paradigmaları XXII

25 12 Mart 2017 Pazar - Meyra Palace / Ankara 10:00-11:15 IV. Oturum 11:15-11:45 Ara 11:45-13:15 V. Oturum 13:15-14:30 Ara Oturum Başkanı: Prof. Dr. İsmail İlhan SUNGUR Öğr. Gör. Talip TUĞRUL Milli Görüş Külliyatı: Bibliyografya, Etki ve Yansımalar Yrd. Doç. Dr. Yakup YÜKSEL Necmettin Erbakan ın Kur an Kıssaları Bağlamında Temsili Söylemi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Sait SICAK Yrd. Doç. Dr. Necmettin ÇALIŞKAN Yeni Bir Dünya nın Kur ani Umdeleri Ögr. Gör. Muhammet Ali TEKİN Necmettin Erbakan ın Sahabe Tasavvuru: Ebû Eyyûb El-Ensari Örneği Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Harun KILIÇASLAN Yrd. Doç. Dr. Murat YILDIZ Türk Dış Politikasına Necmettin Erbakan ın Politik Vizyonunun Etkisi Arş. Gör. Hakan BAKKAL Okt. Celal YILMAZ Yrd. Doç. Dr. Durdu Mehmet BİÇKES İslamcılığın Geleceği Tartışmaları Bağlamında Milli Görüş Okt. Tahsin HAZIRBULAN Milli Görüş ün İlk Yerel Seçim Tecrübesi: 9 Aralık 1973 Mahalli Seçimleri Arş. Gör. Dr. Aziz BELLİ Arş. Gör. Abdullah AYDIN Türk Yerel Yönetim Sisteminde Sosyal Belediyecilik ve Milli Görüş Geleneği Arş. Gör. Batuhan USTABULUT Milli Görüş Partilerinde Parti Disiplini Uygulamaları XXIII

26 14:30-16:00 VI. Oturum 16:00-16:30 Ara 16:30-17:45 VII. Oturum Oturum Başkanı: Prof. Dr. Mehmet Seyfettin EROL Doç. Dr. Mahmut Hakkı AKIN Arş. Gör. Betül COŞKUN Türkiye Siyasi Kültüründe Sağ-Sol Ayrımı ve Milli Görüş Hareketi Doç. Dr. Gökhan TUNCEL Milli Görüş Hareketi nin Türkiye deki Toplumsal Ayrışma Kaynaklarına Yönelik Yaklaşımları Yrd. Doç. Dr. Abdullah İNCE Nakşilik-Siyaset İlişkisi Bağlamında Türkiye de Dini Gruplar ve Milli Görüş Arş. Gör. Abdullah AYDIN Arş. Gör. Dr. Aziz BELLİ Türkiye de Sivil Toplum Kuruluşlarının Gelişiminde Milli Görüş Hareketi nin Yeri Oturum Başkanı: Prof. Dr. Mustafa Sıtkı BİLGİN Yrd. Doç. Dr. Durdu Mehmet BİÇKES Okt. Celal YILMAZ Arş. Gör. Hakan BAKKAL A Leader and a Symbol Personality: Necmettin Erbakan Öğr. Gör. Emine AKBAŞ DEMİRKAN Prof. Dr. Necmettin Erbakan ın Zarif Devletçilik ve Üslup Anlayışı Yrd. Doç. Dr. Necmettin ÇALIŞKAN Yrd. Doç. Dr. Ahmet Sait SICAK Dini Hareketlerde Sıkça Kullanılan Ayetler: Prof. Dr. Necmettin Erbakan Örneği Yrd. Doç. Dr. Harun BEKİROĞLU Makâsid Merkezli Bir Okuma: Necmettin Erbakan Örneği 17:45-18:00 Kapanış - Atik AĞDAĞ / ESAM Genel Sekreteri XXIV

27 SYMPOSIUM PROGRAM 11 March 2017 Saturday - Meyra Palace / Ankara 09:30-10:00 Registration 10:00-10:10 Opening and Kor an Recitation 10:10-10:20 Opening Speech - Atik AGDAG / ESAM General Secretary XVII 10:20-12:30 Protocol Speeches M. Recai KUTAN Chairman of ESAM Temel KARAMOLLAOGLU Oguzhan ASILTURK Mehmet OZHASEKI Chairman of Saadet Party Chairman of the High Advisory Board of Saadet Party Minister of Environment and Urbanisation of Republic of Turkey 12:30-14:00 Lunch 14:00-15:30 I. Session 15:30-16:00 Coffee Break Session Chairman: Dr. Ertan YULEK Assist. Prof. Abdulkadir MACIT Milli Gorus and Place of Modern Islamic Thought Assist. Prof. Isıl ARPACI Cross Questioning the Reasons of the Religious Radicalism: Why didn t Milli Gorus Get Radicalized? Assist. Prof. Hamit AKTURK - Faruk TURHAN Pilgrimage in the Road to the Islamic Union: Milli Gorus and Haji Assoc. Prof. Recep KARABULUT A Fresh View on D-8 from Today s World Ahmet Recai TEKIN Prof. Dr. Necmettin Erbakan in Turkish Foreign Policy (Identity, Policy and Foreign Policy) XXV

28 16:00-17:15 II. Session 17:15-17:30 Coffee Break 17:30-18:45 III. Session Session Chairman: Prof. Dr. Oya AKGONENC Assoc. Prof. İbrahim Halil SUGOZU Islamic Economics and Fair Economic Order Res. Assist. Musa OZTURK Sharing the Surplus in Just Economic Order Lecturer İrfan ERSIN Assist. Prof. Selman DURAN Evaluation of Credit Principles and Applicability of the Fair Economic Order Subject to Create Interest Free Financial Cycle Res. Assist. Ahmet Vedat KOCAL Political Economy of Milli Gorus Custom in the Context of Sosyo-Economic Basics of Political Changing in Turkey: A Historical Frame Study from Ottoman Rationalization to 28 February Session Chairman: Prof. Dr. Mustafa ALKAN Assist. Prof. Suleyman GUVEN Wordings of Politic Leaders in the Process of Political Communication: Example, Necmettin Erbakan Assoc. Prof. Muhammet KOCAK Subject to Death of Necmettin Erbakan in German Media Lecturer Dr. H. Kazım KALKAN Milli Gorus Movement In 2010 and 2015 Years Reports of the Federal Office for the Protection of the Constitution of Germany Assist. Prof. Abdullah DEMİR Paradigms of Erbakan Regarding Turkey s Industrialization XXVI

29 12 March 2017 Sunday - Meyra Palace / Ankara 10:00-11:15 IV. Session 11:15-11:45 Coffee Break 11:45-13:15 V. Session 13:15-14:30 Lunch Session Chairman: Prof. Dr. İsmail İlhan SUNGUR Lecturer Talip TUGRUL Bibliography of Milli Gorus Movement -Bibliography, Effect, Reflections- Assist. Prof. Yakup YUKSEL Necmettin Erbakan s Representation in the Context of the Kor an Story Assist. Prof. Ahmet Sait SICAK Assist. Prof. Necmettin ÇALIŞKAN The Frequently Used Verses in the Religious Movements: The Sample of Proffessor Necmettin Erbakan Lecturer Muhammet Ali TEKİN Necmettin Erbakan s Imagination of Sahaba: The Sample of Abu Ayyub Al Ansari Session Chairman: Assist. Prof. Harun KILICASLAN Assist. Prof. Murat YILDIZ The Effect of Political Vision of Necmettin Erbakan on Turkish Foreign Policy Res. Assist. Hakan BAKKAL - Lecturer Celal YILMAZ Assist. Prof. Durdu Mehmet BİÇKES Milli Gorus in the Context of the Future of Islamism Lecturer Tahsin HAZIRBULAN The First Local Election Experience of Milli Gorus: December 9, 1973 Local Election Dr. Aziz BELLI - Res. Assist. Abdullah AYDIN Social Municipality and Milli Gorus in Turkish Local Government System Res. Assist. Batuhan USTABULUT Party Disciplinary Implementations in Milli Gorus Parties XXVII

30 14:30-16:00 VI. Session 16:00-16:30 Coffee Break 16:30-17:45 VII. Session Session Chairman: Prof. Dr. Mehmet Seyfettin EROL Assoc. Prof. Mahmut Hakkı AKIN Res. Assist. Betul COSKUN Right-Left Division in Turkish Political Culture and Milli Gorus Movement Assoc. Prof. Gokhan TUNCEL Milli Gorus Movement s Approaches to Sources of Social Segregation in Turkey Assist. Prof. Dr. Abdullah INCE Religious Groups and Milli Gorus in Turkey in the Context of the Naqshbandi-Politics Relation Res. Assist. Abdullah AYDIN Res. Assist. Dr. Aziz BELLI Place of Milli Gorus Movement in the Development of Civil Society Organizations in Turkey Session Chairman: Prof. Dr. Mustafa Sıtkı BILGIN Assist. Prof. Durdu Mehmet BICKES Lecturer Celal YILMAZ Res. Assist. Hakan BAKKAL A Leader and a Symbol Personality: Necmettin Erbakan Lecturer Emine AKBAS DEMIRKAN Prof. Dr. Necmettin Erbakan s Gracious Statecraft and Wording Approach Assist. Prof. Necmettin CALISKAN Assist. Prof. Ahmet Sait SICAK The Frequently Used Verses in the Religious Movements: The Sample of Proffessor Necmettin Erbakan Assist. Prof. Harun BEKIROGLU A Reading Based On Purposes: Example of Necmettin Erbakan 17:45-18:00 Closing - Atik AGDAG / ESAM General Secretary XXVIII

31 3. ULUSLARARASI MİLLİ GÖRÜŞ SEMPOZYUMU جوروش ملل ي الثالث الدويل املؤمتر 3. INTERNATIONAL MILLI GORUS SYMPOSIUM Erbakan ve Yeni Bir Dünya جديدة دنيا و أربكان Erbakan and a New World BİLDİRİ ÖZETLERİ أحباث املؤمتر ABSTRACTS

32

33 AÇILIŞ KONUŞMASI OPENING SPEECH M. Recai KUTAN ESAM Genel Başkanı Chairman of ESAM

34

35 3. ULUSLARARASI MİLLİ GÖRÜŞ SEMPOZYUMU املؤمتر الدويل الثالث ملل ي جوروش 3. INTERNATIONAL MILLI GORUS SYMPOSIUM 5 M. Recai KUTAN ESAM Genel Başkanı Muhterem Bakanım, Muhterem Kardeşlerim, Hepinizi hürmet ve muhabbetle selamlıyorum. Geleceğimizin umudu sevgili genç evlatlarımızı da muhabbetle kucaklıyorum. Yapmakta olduğumuz bu toplantının hayırlara vesile olmasını Cenab-ı Hak tan niyaz ediyorum. Değerli Kardeşlerim, 27 Şubat 2011 günü muhteşem bir kalabalığın katılımıyla Rahmet-i Rahman a uğurladığımız Muhterem Erbakan Hocamızı anmak için aşağı yukarı bir haftalık bir program düzenlendi. Bugün de bu sempozyum vesilesi ile müzakere edeceğimiz konu Erbakan ve Yeni Bir Dünya olacaktır. Hocamızla İstanbul Teknik Üniversitesi nden başlayan yaklaşık 69 yıllık bir beraberliğimiz oldu. İyi günlerde, sıkıntılı günlerde hatta neredeyse bir yıla varan hapishane hayatında bir arada olduk. Peki, Erbakan dan bütün bu birliktelik içerisinde çok kısa olarak ne gördün? diye sorarsanız, derim ki geceli gündüzlü bir koşuşturma, bütün İslam âlemi için çarpan bir yürek ve dünyadaki şer güçlere karşı yılmayan bir hakbatıl mücadelesi. Evet, Hoca yı böylece tarif etmemiz mümkündür. Şimdi soruyorum, Erbakan Hocamızın davası neydi? Erbakan Hocamız hep siyasetçi kimliğiyle tanındı ama o hiçbir zaman siyaset yapmadı. Kendisi çeşitli vesilelerle hep söylerdi, Biz siyaset yapmıyoruz. Allah rızası için cihad ediyoruz. Yani aslında siyaset yapıyor denilen şey,

36 Erbakan ve Yeni Bir Dünya أربكان و دنيا جديدة 6 Erbakan and a New World cihat çalışması idi. Bu çalışmaları yaparken de bir numaralı hedefi hakkın rızasını kazanmak idi. O, yaşanabilir güçlü bir Türkiye nin inşasını, yeniden büyük Türkiye nin inşasını, hak ve adalet temelli yeni bir dünya idealini gerçekleştirmek için gecesini gündüzüne katan müstesna bir lider idi. Muhterem Kardeşlerim, Hocamızın bir tatbikatını hep hatırlarsınız. Böyle muhteşem kalabalıklara hitap ettikten sonra şu yemini yaptırır idi. Aslında o yeminde hedefinin ne olduğu gayet özetlenmiş durumdadır: Milletimizin saadet ve selameti için, yaşanabilir bir Türkiye için, yeniden büyük Türkiye yi kurmak için, yeni bir Dünya yı kurmak için, İslam Birliği ni tesis için ve hakkın hâkimiyeti için bütün gücümle çalışacağıma söz veriyorum. Zafer inananlarındır ve zafer yakındır. Şahit ol ya Rab, şahit ol ya Rab, şahit ol ya Rab! Muhterem Kardeşlerim, Yakın tarihimizin yaklaşık son 250 yılı emperyalist Batı devletlerinin dünyada, çoğunlukla İslam coğrafyasında egemen olduğu bir dönemdir. Batılılar kuvveti ve menfaati hak sebebi saydıkları için bu coğrafyaya her türlü haksızlık ve zulmü yaptılar. Bizim bu zulümleri önleyebilmemizin tek yolu vardır; o da güçlü ve kuvvetli olmaktır. Çünkü Erbakan Hocamız her vesile ile bu emperyalist güçler ancak kuvvetten anlar diye, söylerdi. Peki, İslam âlemi bu güce bu kuvvete nasıl ulaşacak? Bu konuda öncelikli sorumluluk elbette Selçuklu ve Osmanlıların mirasçısı Türkiye ye aittir. Türkiye bu ideale dört elle sarılmalıdır. Erbakan Hoca, bunu temin edebilmek için, İslam âleminin güçlenebilmesi için belli programlar uyguladı. Benim için çok anlamlı olan bir çalışması vardı. Daha meclise girmeden, yani 1969 Bağımsızlar Hareketi nden evvel Türkiye genelinde konferanslar veriyordu. Bu konferanslardan en dikkat çekicisi İlim ve İslam konferansıydı. Erbakan Hocamız bu konferansta diyordu ki,

37 3. ULUSLARARASI MİLLİ GÖRÜŞ SEMPOZYUMU املؤمتر الدويل الثالث ملل ي جوروش 3. INTERNATIONAL MILLI GORUS SYMPOSIUM 7 Efendim, Batı ilmi deyip matematikten, fizikten, kimyadan, astronomiden, tıptan bahsediyorlar ancak bütün bu ilimlerin temelinde İslam âlimleri vardır. Niçin böyle bir konferansla vatandaşlarımız uyarıyor idi? Çünkü o kadar propaganda yapılmış ki, sanki bizim ilme hiçbir katkımız yok, ne geldiyse hep Batıdan aldık. İşte bu konferansla halkımızda hem de bir ilim adamının ağzından bu ilimlerin temelinde İslam âlimlerinin olduğu kanaati uyandı. Böylece onlar da geleceğe bir güven ve o arada da bir cihat şuuru uyanmaya başladı. Milli Nizam Partisi ile bir siyasi güce sahip olmamız düşünüldü ve parti bu anlayışla kuruldu. Dolayısıyla MNP nin kuruluşuyla İslami duyarlılığı olan kitleleri siyasetin merkezine Erbakan ve arkadaşlarının çalışmaları getirdi. Belki de siyasetimizde ilk defa gerçek anlamda siyasi çalışmaların içerisine hanımefendi kardeşlerimiz ve kızlarımız da dâhil edildi. Art arda çeşitli hükümetlerde koalisyon ortağı olduk. Ecevit ile, Demirel ile hükümetimiz oldu. Sonrasında da 1996 da rahmetli Hocamızın başbakan olduğu bir hükümet oldu. O arada da Milli Görüşçü belediyeler hakikaten efsane hizmetler yaptılar. Şunu ifade etmek istiyorum. Biraz sonra sayacağım çok önemli çalışmalar var. Bu çalışmalar ne kadar bir sürede yapıldı? Bizim koalisyon ortağı olduğumuz hükümetlerin hiçbirinin ömrü 11,5 aydan fazla olmadı. Dolayısıyla pek çok kimsenin hayranlıkla dile getirdikleri hizmetler hep 11 ay süre içerisinde gerçekleştirilmiştir. Erbakan Hocamızın en çok kullandığı tabirlerden bir tanesi de lider ülke kalkınması idi. Bu anlayış içerisinde kalkınma iki kanatlıdır. Sadece maddi kalkınma tek başına bir netice getirmez. Dolayısıyla maddi ve manevi kalkınma bir arada olmalıdır. Bir de ülke içerisinde kalkınma, bütün yurt sathında olmalıdır, yani topyekûn kalkınma olmalıdır. Koalisyon hükümetleri dönemlerinde yapılan hizmetleri uzun uzun sayacak değilim. Yalnız örnek olsun diye manevi kalkınma ile ilgili neler yapılabildi, arz etmek isterim.

38 Erbakan ve Yeni Bir Dünya أربكان و دنيا جديدة 8 Erbakan and a New World Bu hükümetler döneminde dindarlara yapılmakta olan baskı büyük ölçüde önlendi. Yine inancından hapse girmiş olan dindar kardeşlerimiz için bir af kanunu çıkarıldı. Ecevit Hükümeti döneminde bir yönüyle Marksist olduğu iddia edilen Mustafa Üstündağ ın Milli Eğitim Bakanlığı döneminde 80 tane İmam-Hatip Okulu açıldı. Tabi bu okulların açılışında en büyük emek verenlerden birisi dönemin İçişleri Bakanı Oğuzhan Asiltürk Bey dir. Koalisyon hükümetleri döneminde açılan İmam-Hatip Okulu sayısı toplam 350 dir. 10 tane Yüksek İslam Enstitüsü ve adet Kur an Kursu açıldı. İmam-Hatip lise mezunlarının üniversitelere giriş imkânı sağlandı. Yurtdışında Mısır, Pakistan ve Malezya gibi yerlerde eğitim görmüş olan gençlerimizin diplomalarının muadiliyeti kabul edildi. Karayolu ile hacca gitmek serbest bırakıldı, hem de Ecevit Hükümeti zamanında. Devlet kurumlarında mescit açıldı. Herkes bu çalışmaları hayranlıklarla seyrediyordu. Başbakanlık binasının altında mescit vardı ve orada Cuma namazı bile kılınıyordu. Bütün bunların neticesinde ülkemize İslami bir uyanış ve diriliş adım adım başladı, bütünüyle neticeye vardı dememiz mümkün değil. Elbette biraz sonra da ifade edeceğim gibi Türkiye de başlayan bu İslami uyanış ve diriliş Müslüman ülkeleri de büyük ölçüde etkiledi. Dış politika, milli bir dış politika haline geldi. Bu durum, Türkiye ve İslam ülkelerinin gelişmesi yönünden çok önemliydi. Mesela, 1974 Kıbrıs Zaferi. Uzun yıllar zafer hasretinde olan İslam âlemi, Kıbrıs Zaferi nden sonra büyük bir güven içerisine girdiler. Önemli olaylardan bir tanesini zikretmek istiyorum. İslam Konferans Örgütü, 1976 yılında yıllık toplantılarını İstanbul da yapma kararı verdi. Hükümette bu işten sorumlu olan da Erbakan Hocamız idi. Ancak Türkiye, İslam Konferansı Örgütü ne tam üye değildi, gözlemci üyeydi. Bunun üzerine Erbakan Hoca, Sayın Demirel ile görüştü ve dedi ki, Asırlarca İslam âlemine bayraktarlık yapmış olan bir ülke gözlemci üye statüsünde olamaz, biz bu utancı taşıyamayız. Türkiye nin İslam Konferans

39 3. ULUSLARARASI MİLLİ GÖRÜŞ SEMPOZYUMU املؤمتر الدويل الثالث ملل ي جوروش 3. INTERNATIONAL MILLI GORUS SYMPOSIUM 9 Örgütü ne tam üyeliği kabul edilmezse biz hükümetten çekileceğiz. Böylece Türkiye İslam Konferans Örgütü ne üye oldu. Detayı fevkalade göz yaşartıcı, Topkapı Sarayı nın bahçesinde bir tören yapıldı ve o törende ortaya çıkan hava ile gördüm ki oradaki kralların, başbakanların hepsinin gözleri yaşlı. O dönemde Ortak Pazar a karşı çıkıldı. Neden karşı çıkıyorsunuz, bu ekonomik bir kuruluş? O vakit ifade ediyorduk ki, Hayır, öyle görülüyor ama göreceksiniz bu adım adım birleşik Avrupa ya yani Avrupa Birliği ne gidecek. Zaman içerisinde de böyle oldu. Filistin bizim en önemli meselelerimizden biriydi. Bir ara İsrailliler aynen bugünlerde de yapmak istedikleri gibi Kudüs ü başşehir olarak ilan ettiler. O dönemde Dışişleri Bakanı Hayrettin Erkmen Bey idi. Ona gidildi ve bunun kabul edilemeyeceği, İsrail ile ilişkilerin hemen kesilmesi söylendi. Gayet cılız bir kınama açıklandı. Meclise bir gensoru önergesi verildi ve yapılan o müzakerelerin sonunda Hayrettin Erkmen Dışişleri Bakanlığı ndan düşürüldü. 6 Eylül 1980 de de bir de Konya Mitingi yapıldı ve o miting 1980 Askeri Darbesi nin gerekçelerinin başında geliyor idi. Muhterem Kardeşlerim, Netice olarak yapılan menfi çalışmalarla Müslüman ülkelerin arasında yıkılmış olan köprülerin İslam âlemi için, güçlü ve kuvvetli olmamız için ihya edilmesi lazımdı. Biraz evvel de ifade ettiğim gibi Türkiye de meydana gelen uyanış ve diriliş İslam coğrafyasını da büyük ölçüde etkiledi da merhum Erbakan Hocamız ile Suudi Arabistan da bir törene gittik. Erbakan Hocamıza, Müslüman gençliğe yaptığı hayırlı hizmetlerden dolayı ödül verilecekti. Suudi Arabistan çok sıcak olduğu için toplantı Taif te yapıldı. Ödül töreninden sonra Erbakan Hoca gelen heyete - hükümet üyeleri, üniversite hocaları, gençlik kuruluşları- Siyonizm i ve Batı nın iç yüzünü anlattı. Ondan sonra dedi ki, Bakın! Eğer biz güçlenecek ve bu gücümüzle yeni bir dünya kuracaksak şu adımları atmamız lazım. Vaktiyle emperyalistler II. Dünya Savaşı ndan sonra Yalta Konferansı nda muhtelif adımları attılar? Birleşmiş Milletleri, UNESCO yu

40 Erbakan ve Yeni Bir Dünya أربكان و دنيا جديدة 10 Erbakan and a New World kurma kararı verdiler. Biz de Müslümanların birlikteliğini, İslam Birliği ni kuralım. Müşterek savunma sistemimizi, Müslüman Birleşmiş Milletlerimizi kuralım ve müşterek bir para sitemine geçelim. O dönemde Avrupa da EURO henüz tatbikatta değildi. Toplantıdan çıkışımızda Hocamıza dedim ki, Hocam, siz o söylediğiniz İslam dinarı sözü ile o adamların dünyasının merkezine atom bombası koydunuz. Herhalde bunun karşılığını vereceklerdir. Buyurdu ki, Elbette, bunun ne kadar risk taşıdığını biliyorum. Kuvvet ve kudret sahibi Cenab-ı Hak tır. Birilerinin de bunu söylemesi gerekiyordu. Allah bana nasip etti ve söyledim. dedi. Muhterem Kardeşlerim, Bir önemli bir hususu da ifade edeyim. Erbakan Hoca nın İslam ülkelerine yaptığı telkinlerden birisi de mutlaka siyasi bir güce sahip olunmasının gerekliliğidir. Fas ta Adalet ve Tenmiyye Partisi diye bir parti vardır. O partinin başkanı bana dedi ki, Erbakan Hoca, bir gün buraya geldi ve ne yaptığımızı sordu. Biz de gayet memnuniyetle bir cemaatimizin olduğunu, gençlerle meşgul olduğumuzu, Müslüman gençleri yetiştirmeye çalıştığımızı ifade ettik. Bize dedi ki, Allah sizden razı olsun, çok hayırlı bir faaliyet içerisindesiniz. Ancak sizin yaptığınız bu çalışmalar gereklidir ama yeterli değildir. Mutlaka siyasi bir güç haline geleceksiniz. Onun talimatı üzerine biz bu partiyi kurduk. Bosna da cereyan eden olaylar, Irak ve Kuveyt arasındaki ihtilaf sırasında meşhur 22 günlük mekik diplomasisi vs. Evet, bütün bu konularda Hocamız hep gayret gösterdi. Ne için? Güçlenmemiz için. Ancak biz bu güç ve kuvvetimizle şer güçleri diz çöktürebiliriz ve dolayısıyla yeni bir dünya kurabiliriz, diye. Bu çalışmalar ile bizzat Hocamız dünyadaki bütün şer güçleri karşısına aldı. Dolayısıyla mevcut liderler arasında zannediyorum ki Erbakan Hocamızdan daha fazla haksızlık ve zulüm gören çok az sayıda lider vardır. Bütün bu çalışmalar neticesinde Erbakan Hoca hakkında ülkelerin liderlerinin söylediklerinden birkaç örnek vermek istiyorum.

41 3. ULUSLARARASI MİLLİ GÖRÜŞ SEMPOZYUMU املؤمتر الدويل الثالث ملل ي جوروش 3. INTERNATIONAL MILLI GORUS SYMPOSIUM 11 Tunus tan Gannuşi: Benim hocalarımdan birisi de o idi. Ondan çok şey öğrendim. Hamas tan Halid Meşal: O, II. Abdulhamid dir. Katar dan Kardavi: Çağımızda İslam âlemine en büyük hizmeti Erbakan yapmıştır. İhvan dan Mehdi Akif: Erbakan, bu asra Allah tarafından gönderilmiş bir müceddiddir. Bu meseleleri akademisyen kardeşlerimiz uzun uzun konuşacaklar, ben daha fazla içerisine girmeyeceğim. Sözümü şöyle bağlıyorum. Bu kadar haksızlık, zulüm ve engellemelere rağmen en hayırlı hizmetleri gerçekleştiren rahmetli Hocamız bir sevgi seli ve saygı ile 27 Şubat 2011 günü Rahmet-i Rahman a uğurlandı. Bütün bu sevgi ve saygı selinin sırrı neydi? Tabi ki inancıydı. İnancını hiçbir kınayıcının kınamasına aldırış etmeden hayata geçirme gayretleri içerisindeydi. Hocalarını uğurlayan milyonlar, hocalarına yapılan saygısızlıkları ve haksızlıkları bir araya gelerek cevapladılar. Onu tarihe gömmek isteyenlerin 28 Şubat ını tarihin kara sayfalarına gömdüler. Hakaret etmeden, küfür etmeden sadece yürüyerek ve sadece tekbir getirerek. 28 Şubat Dönemi nin kudretli bir komutanı Amerika dan şöyle seslenmişti, Demokrasiye balans ayarı getirdik. Cenaze, balans ayarının nasıl yapıldığını herkese göstermiştir. Ölümünün üzerinden 6 yıl geçmiş olmasına rağmen hâlâ gök kubbemizde Erbakan Hoca nın gür sesi yankılanmaktadır. Zaman geçtikçe Hocamız daha iyi anlaşılacaktır. Tıpkı bir dağın ihtişamının, o dağın eteklerinden uzaklaştıkça daha iyi algılanışı gibi. Hepimizin üzerinde çok büyük emeği ve hakkı olan muhterem Erbakan Hocamıza Cenab-ı Hak tan tekrar rahmet ve mağfiret diliyorum. Sevdası sevdamız, duası duamız, gayesi gayemiz olsun. Siz muhterem heyeti tekrar hürmet ve muhabbetle selamlıyor, Cenab-ı Hakka emanet ediyorum. Es-selamu Aleykum

42 Erbakan ve Yeni Bir Dünya أربكان و دنيا جديدة 12 Erbakan and a New World M. Recai KUTAN Chairman of ESAM وزارة حمرتمة األخوة احملرتمني يف املنا الذين احلبيب أطفالنا احتضان أان واحلب. االحرتام مع مجيعا أحييك أان املستقبل. اسأل هللا تعاىل ان يفضي هذا اإلجتماع ايل اخلريات. االخوة االعزاء يف ٢٧ فرباير ٢٠١١ ينظم برانمج ملدة أسبوع إلحياء ذكرى إربكان هودجا الذي ودعنا ايل رمحة الرمحن مبشاركة احلشد الرائع. واليوم فإن املوضوع الذي سنناقشه مع هذه الندوة هو أربكان وعامل جديد. يف جيدة لقد كنا معا ملدة ٦٩ عاما تقريبا بدءا من جامعة اسطنبول التقنية. حنن معا يف أايم إذا عام. من يقرب ما احلياة السجن يف حىت أو املضطربة األايم "حسنا ماذا رأيت إبجياز من أربكان يف هذا االحتاد كله " غقول أن هناك اندفاع سألت: ليال وهنارا وقلبا مذهال للعامل اإلسالمي واخلرافات الصحيحة جتاهد ضد األدوات احلادة يف العامل. نعم فمن املمكن أن نصف هودجا ذلك. أربكان غاية هو ما أسأل: اآلن هودجا كان دائما به معرتفا هودجا إربكان كسياسي لكنه مل يصنع السياسة أبدا. وقال دائما بوسائل خمتلفة: حنن ال نفعل السياسة وحنن جناهد من أجل قضية هللا. فما كان يسمى يف الواقع السياسة هو العمل اجلهادي.

43 3. ULUSLARARASI MİLLİ GÖRÜŞ SEMPOZYUMU املؤمتر الدويل الثالث ملل ي جوروش 3. INTERNATIONAL MILLI GORUS SYMPOSIUM 13 عند القيام هبذه الدراسات وكان اهلدف االول الفوز برضوان هللا. لقد كان قائدا استثنائيا يعمل ليال وهنارا إلنشاء تركيا قوية وصاحلة للعيش وإعادة بناء تركيا العظيمة وحتقيق مبدأ عاملي جديد يقوم على احلق والعدالة. األخوة احملرتمني احلشود هلذه خطبته بعد هودجا. ممارسة تذك رون دائما كنتم التايل. يف الواقع هو خلص ما هو اهلدف جيد جدا يف ذلك اليمني: اليمني جعل املذهلة الصاحلة تركيا أجل من جنسيتنا وخالص سعادة أجل من سنعمل أبننا وأعدكم للعيش من أجل إنشاء تركيا العظيمة من أجل إقامة عامل جديد من أجل إنشاء االحتاد اإلسالمي وهليمنة احلق. النصر للمؤمنني والنصر قريب.كن شاهدا اي رب كن شاهدا اي رب كن شاهدا اي رب. األخوة احملرتمني إن اإلمربايلية واالضطهاد واحدة السنوات فقط على يف ٢٥٠ العامل هذه ميكننا األخرية ومعظمها اجلغرافيا هذه منع ألن من يف اترخينا اجلغرافيا الغربيني أن الفظائع هي احلديث اإلسالمية. يعتربون تكون قوهتم قوية. املناسبات قال إن القوى اإلمربايلية تفهم فقط من القوة. وقت فقد هتيمن تعرضوا ومصلحتهم إربكان ألن فيه جلميع مزااي. الدول هودجا أنواع هناك يف الغربية الظلم طريقة مجيع حسنا كيف سيصل العامل اإلسالمي إىل هذه القوة بطبيعة احلال املسؤولية األوىل يف هذا الصدد ينتمي إىل تركيا وريث السالجقة والعثمانيني. جيب على تركيا تبين هذا املثل األعلى بكل األيدي األربعة.ولضمان ذلك طبق أربكان هودجا برامج معينة لتعزيز العامل اإلسالمي.كان هناك عمل مفيد جدا ابلنسبة يل. قبل دخول اجمللس قبل حركة االستقالل العلوم مؤمتر املؤمترات هذه أبرز وكان تركيا. أحناء مجيع يف مؤمترات أعطى ١٩٦٩ واإلسالم. وقال اربكان هوكامز للمؤمتر سيدى يتكلم عن العلوم الغربية ويتحدث عن

44 واملكر والفلك والكيمياء والفيزايء الرايضيات Erbakan ve Yeni Bir Dünya أربكان و دنيا جديدة 14 Erbakan and a New World العلماء على تقوم العلوم هذه ولكن كل املسلمني. ملاذا حيذران مواطنوان يف مثل هذا املؤمتر وألن الكثري من الدعاية جعلنا ال منلك أي إسهامات يف أعمالنا فقد أخذانها دائما من الغرب مهماكان. ويف هذا املؤمتر توصل كل من شعبنا وعلمنا إىل استنتاج مفاده أن هناك علماء إسالميني على أساس هذه العلوم. ويف هذا املؤمتر توصل كل من شعبنا وعلمنا إىل استنتاج مفاده أن هناك علماء إسالميني على أساس هذه العلوم. لذلك كان لديهم أيضا الثقة يف املستقبل وبدأ الرقيب اجلهادي أن يستيقظ. كان يعتقد أن لدينا سلطة سياسية مع حزب نزام الوطين وأن احلزب أتسس مع هذا الفهم. ولذلك فإن األطراف ذات احلساسية اإلسالمية مع أتسيس احلزب الوطين املتعدد يف األوىل للمرة ولعل السياسة. مرکز إلی وأصدقائھ أربكان عمل جلبت اجلنسيات السياسة أدرجت السيدات والبنات لدينا أيضا يف العمل السياسي ابملعىن احلقيقي. لقد كنا شريكا يف التحالف يف خمتلف احلكومات. مع اجييفيت دميرييل كان حتت احلجز. و يف وقت الحق من عام ١٩٩٦ كان زوجنا الراحل هو رئيس الوزراء. ويف الوقت نفسه قدمت البلدايت البلدية البلدية حقا اخلدمات األسطورية. أريد أن أعرب عن ذلك. سأكون عد يف وقت الحق قليال لدي دراسات هامة جدا.كم من الوقت أجريت هذه الدراسات ومل تعش أي من احلكومات اليت حنن شركاء يف االئتالف ألكثر من ١١.٥ شهرا. ولذلك فإن اخلدمات اليت أعرب عنها كثري من الناس مع اإلعجاب كانت دائما تنفذ يف غضون فرتة ١١ شهرا. كان إربكان هودجا واحدة من أكثر التعبريات املستخدمة يف تطوير البالد الرائدة. يف إطار هذا الفهم التنمية اثنني جمنح. فقط تطوير املواد ال حيقق نتيجة واحدة. ولذلك جيب أن تتعايش التنمية املادية والروحية. ويف داخل البلد أيضا ينبغي أن تكون التنمية علىكامل البلد أي التنمية الشاملة. أان لن أعول على اخلدمات طويلة األجل للحكومات

45 3. ULUSLARARASI MİLLİ GÖRÜŞ SEMPOZYUMU املؤمتر الدويل الثالث ملل ي جوروش 3. INTERNATIONAL MILLI GORUS SYMPOSIUM 15 االئتالفية. أود أن أبني لكم ما ميكن القيام به حول التنمية الروحية من أجل أن يكون مثاال فقط. خالل هذه احلكومات مت منع الضغط على الشعب الديين إىل حد كبري. وأصدر قانون العفو ألخواننا املتدينني الذين ذهبوا إىل السجن مرة أخرى. وأثناء حكومة أجاويد قام مصطفى Üstündağ الذي يدعى أنه ماركسي بفتح ٨٠ مدرسة إمام حتيب يف فرتة وزارة الرتبية الوطنية. وبطبيعة احلال واحدة من أكرب اجلهود يف افتتاح هذه املدارس هو وزير الداخلية أوغوزخان أسيلتورك بك. وبلغ عدد مدارس اإلمام-حتيب اليت افتتحت خالل إئتالف احلكومات االئتالفية ٣٥٠ مدرسة. مت افتتاح ١٠ معاهد إسالمية عالية و ٣٠٠٠ دورة يف القرآن الكرمي. مسح خلرجيي الثانوية العامة ابإلمام-حتيب ابلدخول إىل اجلامعات. وقد قبلت شهادات شبابنا الذين درسوا يف اخلارج مثل مصر وابكستان وماليزاي كمكافئات. مت إطالق سراح هاكا ابلطرق الربية فضال عن وقت احلكومة يف اجاويد. وافتتح املسجد يف مؤسسات الدولة.كان اجلميع يراقب هذه األعمال مع اإلعجاب.كان هناك مسجد حتت مبىن رئيس الوزراء وكان هناك حىت صالة اجلمعة. بعدكل شيء الصحوة اإلسالمية وقيامته خطوة خبطوة لبلدي فإنه من غري املمكن القول أنه كان يف جممله. إن هذه الصحوة والقيامة اإلسالمية اليت بدأت يف تركيا ابلطبع ستؤثر على الدول اإلسالمية إىل حدكبري. أن أريد لقد أصبحت السياسة اخلارجية سياسة خارجية وطنية. وكان هذا الوضع مهما جدا لتنمية تركيا والدول اإلسالمية. على سبيل املثال ١٩٧٤ قربص النصر. لقد دخل العامل اإلسالمي الذي كان طويال يف حاجة ماسة إىل النصر ثقة كبرية بعد انتصار قربص. املؤمتر منظمة قررت ١٩٧٦ عام ويف اهلامة. األحداث من واحدة أذكر اإلسالمي عقد مؤمتراهتا السنوية يف اسطنبول. وكان احملافظ هو أربكان هوكامز الذي كان ليست تركيا ولكن العمل. هذا عن مسؤوال عضوا كامل منظمة املؤمتر يف العضوية